PENGENALAN

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 telah mencatatkan bahawa berdasarkan

amalan terbaik peringkat antarabangsa dan dasar sedia ada, Kementerian Pendidikan Malaysia
komited untuk menambah bilangan murid berkeperluan khas dalam Program Pendidikan
Inklusif. Sehubungan dengan itu, satu piagam di bawah aspirasi ekuiti, peningkatan enrolmen
murid berkeperluan khas dalam Program Pendidikan Inklusif telah dijadikan sebagai salah satu
daripada 25 inisiatif utama dalam 1Agenda Bersepadu Kementerian Pendidikan Malaysia pada
tahun 2013.
Pendidikan Inklusif bukanlah satu perkara baru di Malaysia. Pada masa dahulu istilah
"Program Percantuman atau Integrated telah digunakan. Sistem Pendidikan di Malaysia telah
pun mengamalkannya sejak 1962 lagi (Zaleha Tambi Adam, 1997). Murid yang mempunyai
masalah penglihatan, masalah pendengaran, kesukaran bertutur, masalah pembelajaran adalah
antara mereka yang boleh dikategorikan sebagai murid berkeperluan khas. Di Malaysia, muridmurid berkeperluan khas diberi peluang untuk menerima pendidikan dengan menghadiri satu
daripada tiga opsyen persekolahan iaitu sekolah pendidikan khas; program integrasi pendidikan
khas atau program pendidikan inklusif. Pendidikan khas di Malaysia pada masa kini adalah di
bawah tanggungjawab empat kementerian iaitu Kementerian Kesihatan, Kementerian
Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Kementerian Pendidikan dan Kementerian
Sumber Manusia.
Pendidikan inklusif memberi peluang kepada individu untuk berada dalam persekitaran masyarakat yang
sebenar melalui sistem pendidikan. Situasi ini membantu pelajar untuk berinteraksi dengan persekitaran yang
pelbagai serta melatih diri berhadapan dengan kehidupan masa depan kelak. Kajian menunjukkan bahawa kanakkanak menunjukkan prestasi akademik dan sosial yang lebih tinggi apabila mereka belajar dalam suatu
persekitaran yang sama. Oleh itu pendidikan inklusif perlu dilaksanakan bukan sahaja di sekolah- sekolah yang
terpilih namun di setiap sekolah dan pusat- pusat biasa untuk memudahkan akses pendidikan kepada golongan
bekeperluan khas. Pendidikan Inklusif juga sebenarnya menjimatkan banyak masa, tenaga dan material kepada
pelbagai pihakseperti pelajar, keluarga, guru, sekolah dan kerajaan. Ini kerana pendidikan inklusif menjadi
sebahagian daripada pendidikan arus perdana di negara kita.(Azad Athahiri Anuar, Norsayyidatina Che Rozubi,
2010).

Dasar Pendidikan Wajib 2002, pendidikan peringkat sekolah rendah untuk semua kanak-kanak termasuk
kanak-kanak berkepeluan khas adalah wajib di negara ini. Ibu bapa yang gagal mendaftar anak dalam umur
persekolahan peringkat rendah boleh didakwa. Dasar ini diperkukuh lagi oleh Artikel, Perlembagaan Malaysia
mengenai Disabled Person Act 2002 serta komitmen Malaysia dalam deklarasi-deklarasi antarabangsa iaitu
Education For All (EFA) 2000 dan Biwako Millenium Framework 2002. Hal ini bermakna kerajaan
bertanggungjawab menyediakan pendidikan bersesuaian mengikut keperluan untuk semua kanak-kanak
termasuk golongan yang mempunyai kecacatan/ketidakupayaan. Untuk memenuhi tanggungjawab tersebut
maka KPM dan kementerian-kementerian lain yang dinyatakan di atas, memainkan peranan dalam
menyediakan kemudahan pendidikan untuk kanak-kanak berkeperluan khas (Supiah Saad,2010).
Pendidikan mempunyai peranan penting dalam menjayakan wawasan negara demi untuk mencapai taraf
negara maju sepenuhnya dan segi kemajuan ekonomi, keadilan sosial, dan kekuatan rohani, moral dan etika, ke
arah mewujudkan suatu masyarakat yang bersatu padu, demokratik, liberal dan dinamik. Sistem pendidikan yang
bertaraf dunia seharusnya memperkembangkan potensi individu sepenuhnya dan mencapai aspirasi gagasan
sesebuah Negara. Oleh itu pendidikan inklusif merupakan strategi jangka masa panjang yang baik untuk
meningkatkan taraf pendidikan golongan bekeperluan khas di Negara kita.Ini kerana pendidikan seharusnya
menjadi aset kepada setiap individu termasuklah golongan bekeperluan khas. Ketidakupayaan tidak boleh
dijadikan alasan untuk keciciran mendapatkan pendidikan kerana pelbagai kaedah boleh dilaksanakan dalam
menyediakan perkhidmatan kepada golongan bekeperluan khas.

1.0 MURID BERKEPERLUAN KHAS

Perbezaan kognitif , sosial, emosi, fizikal dan rohani di kalangan kanak-kanak di dalam sebuah bilik darjah
merupakan perkara biasa. Selain daripada pengaruh baka dan persekitaran, kanak-kanak berkembang pada tahap
dan kadar yang berbeza. Oleh yang demikian di dalam sesebuah kelas akan terdapat murid yang cergas serta
berkebolehan dan ada murid yang menghadapi kesukaran dalam mengikut pengajaran. Murid-murid mungkin
berbeza daripada rakan-rakannya yang lain dari segi kemampuan mereka menyelesaikan masalah, kebolehan
berbincang dan bergaul dengan rakan, mengawal perasaan atau menjalani kegiatan fizikal.
1.1 INDIVIDU KEPERLUAN KHAS
Dasar pendidikan khas di Malaysia, murid-murid berkeperluan khas merujuk kepada murid-murid yang
mengalami kecacatan penglihatan, pendengaran dan masalah pembelajaran. Kategori kanak-kanak yang
bermasalah pembelajaran di bawah tanggungjawab Kementerian Pelajaran termasuk sindrom down, autism
ringan, attention deficit hyperactive disorder (ADHD), terencat akal minimum dan masalah pembelajaran spesifik
seperti disleksia. Berikut adalah individu-individu yang boleh dikategorikan sebagai berkeperluan khas.
i.

Masalah kecacatan fizikal

Masalah kecacatan fizikal merujuk kepada kanak-kanak yang mengalami ketidakupayaan fizikal, dan
memerlukan perubatan atau peralatan khas seperti pendakap (brances) atau kerusi roda. Ia termasuk
ketidakupayaan berbentuk neurologi yang melibatkan otak dan urat saraf yang rosak ( Mohd Sharani, 2006 ) serta
kecederaan ortopedik yang melibatkan tulang, sendi dan otot.
Antara masalah yang dikategorikan sebagai kecacatan fizikal ialah seperti cerebral palsy, epilepsy, spina
bifida, muscular dystrophy, limb deficiencies, asthma, diabetes dan leukemia.
ii.

Masalah penglihatan

Kanak-kanak yang dikategorikan sebagai mempunyai masalah penglihatan jika kerosakan penglihatan tersebut
tidak dapat diperbetulkan dan mengganggu pembelajaran. Kanak-kanak yang bermasalah penglihatan
berkemungkinan mempunyai penglihatan yang terbatas atau buta. Masalah penglihatan terbatas bermaksud tahap
penglihatan kanak-kanak berada di antara 20/70 dan 20/200 dengan penggunaan lensa. Penglihatan kanak-kanak
ini terhad kepada objek yang dekat sahaja.

Kanak-kanak yang dikategorikan sebagai buta tidak dapat menggunakan penglihatan untuk
pembelajaran. Mereka bergantung kepada pendengaran dan sentuhan. Kanak-kanak ini pada kebiasaan
mempunyai kecerdasan yang normal seperti kanak-kanak lain dan boleh belajar seperti biasa jika kemudahan
serta perkhidmatan sokongan disediakan untuk mereka.
Kanak-kanak yang buta juga kadang kala mempunyai masalah pendengaran dan perkembangan
psikomotor mereka agak terhad. Keupayaan motor mereka sebenarnya tidak terjejas daripada segi neuron tetapi
dipengaruhi oleh pergerakan mereka yang terhad. Mereka tidak boleh meneroka persekitaran seperti kanak-kanak
normal yang lain. Ini juga boleh memberi kesan ke atas perkembangan personaliti.
iii.

Masalah pendengaran

Terdapat dua kategori masalah pendengaran iaitu separa pekak dan pekak. Separa pekak bermaksud penggunaan
alat pendengaran akan membolehkan kanak-kanak ini menerima pendidikan secara audio. Kanak-kanak yang
dikategorikan sebagai pekak perlu menerima pendidikan menggunakan teori lain seperti penglihatan. Tahap
kehilangan keupayaan mendengar diukur dengan audiometer dalam unit decibel.
Masalah pendengaran terdiri daripada beberapa tahap dan ada yang dapat dikenal pasti apabila kanakkanak tersebut telah berumur beberapa tahun. Seseorang guru peka kepada petanda masalah ini menunjukkan
simptom seperti kerap meminta orang mengulang apa yang telah disebut. Mereka juga menghadapi kesukaran
untuk mengikut arahan dan salah faham kerap berlaku.
Pertuturan kanak-kanak ini tidak lancar kerana mereka sering salah sebutan dan mempunyai nada suara
yang lebih tinggi atau rendah dan memusingkan kepala untuk mendengar. Masalah pendengaran menjejaskan
komunikasi dan juga pembelajaran individu. Ketidakupayaan berkomunikasi ini memberi kesan kepada
perkembangan sosial, emosi , bahasa dan kognitif individu tersebut.
iv.

Masalah pertuturan

Masalah pertuturan boleh dikategorikan kepada empat iaitu masalah sebutan, masalah gagap, masalah suara,
masalah bahasa. Masalah sebutan ialah kecenderungan meninggalkan suku kata atau mengubah bunyi sesuatu
perkataan, misalnya perkataan saya menjadi caya. Kanak-kanak pada kebiasanya akan melalui fasa ini dalam
tempoh perkembangan mereka. Ia biasanya tidak dipandang serius namun jika masalah ini berlanjutan ia perlu
diberi perhatian.

Gagap merupakan gangguan terhadap kelancaran percakapan. Aliran pertuturan terganggu di mana
seseorang itu mungkin mengulang, memberhenti seketika atau mencelah dengan suku kata atau perkataan. Gagap
kerap berlaku apabila individu tersebut teruja dan ingin menyatakan sesuatu dengan kadar yang cepat. Masalah
suara berkaitan dengan kualiti suara seseorang. Ia mungkin terlalu lantang, lembut, garau, kasar, sengau, nada yang
tinggi atau rendah atau nada yang sama dan tidak berubah.
Masalah perkataan seperti masalah sebutan, gagap dan suara boleh menimbulkan rasa malu dan
menyebabkan kanak-kanak tersebut merasa tidak selesa dalam situasi sosial. Ia mungkin tidak mengganggu
pembelajaran seperti mana masalah bahasa. Masalah bahasa memberi kesan kepada perkembangan kognitif
kanak-kanak.
v.

Masalah pembelajaran

Masalah pembelajaran boleh dianggap sebagai masalah neurologi. Ia tidak berkaitan dengan IQ seseorang kerana
selalunya, IQ individu tersebut berada pada tahap normal. Kanak-kanak yang mengalami masalah pembelajaran
sering ditafsir sebagai malas, tidak memberi perhatian atau tidak berminat. Mereka mungkin menunjukkan sikap
yang tidak matang, sukar memberi tumpuan dan mudah lupa. Oleh kerana mereka menunjukkan cirri-ciri yang
sama seperti kecacatan yang lain, masalah mereka sukar dikenal pasti dan sering disalah tafsir.
Masalah pembelajaran berkaitan dengan cara otak menerima, memproses, menganalisis dan menyimpan
maklumat. Ia merupakan kecelaruan dalam satu atau lebih daripada satu proses psikologi yang melibatkan
kefahaman atau penggunaan bahasa, sama ada lisan atau bertulis. Kecelaruan ini boleh menjejaskan keupayaan
mendengar, berfikir, bertutur, membaca, menulis, mengeja ataupun mengira.
Antara masalah yang dikaitkan dengan masalah pembelajaran termasuk masalah pembelajaran
akademik, masalah bahasa, ingatan, sosio-emosi, kemahiran motor dan koordinasi, meta-kognitif, kurang
memberi perhatian dan hiper aktiviti.
vi.

Masalah tingkah laku

Masalah tingkah laku di kalangan kanak-kanak adalah perkara biasa. Namun, kanak-kanak yang menunjukkan
tingkah laku kurang sesuai pada tahap serius dan berterusan akan mengakibatkan konflik sosial, tidak bahagia dan
kegagalan di sekolah. Tingkah laku yang dikaitkan dengan masalah ini termasuk agresif, kesukaran membentuk
perhubungan sosial, menunjukkan tingkah laku sosial yang tidak boleh diterima masyarakat, hiperaktif, menipu,
mencuri, masalah pembelajaran dan kebimbangan.

vii.

Lembab ( slow learner)

Perkembangan kanak-kanak lembab ini agak lambat sejak peringkat bayi, di mana bayi ini lambat senyum,
lambat bertindak balas terhadap bunyi atau suara ataupun tidak balas menganga masih belum hilang walaupun
usia bayi lebih 3 bulan. Kanak-kanak lembab ini biasanya tidak dapat mengikuti pelajaran yang diajar oleh guru
yang menggunakan kaedah biasa. Ini kerana mereka tidak dapat memberi tumpuan dan minat terhadap proses
pengajaran dan pembelajaran.
viii.

Terencat akal ringan

Persatuan Kerencatan Akal Amerika (AAMR) mendefinisikan terencat akal sebagai satu ketidakupayaan yang
dapat dilihat melalui fungsi intelek serta tingkah laku penyesuaian seperti komunikasi, penjagaan diri dan
kemahiran sosial yang amat terhad. Kanak-kanak yang mengalami kerencatan akal ringan menunjukkan ciri-ciri
seperti berikut:

Kurang koordinasi motor.

Sukar menumpukan perhatian.
Kemahiran membaca dan bahasa yang lemah serta berada pada tahap yang rendah dapada mereka yang

sebaya.
Sukar mengaplikasikan sesuatu yang dipelajari dalam situasi baru.
Kesukaran dalam memahami konsep yang abstrak dan membuat kesimpulan.
Kanak-kanak ini sukar menurut arahan dan tidak berupaya memilih aktiviti secara sendirian.
Mereka juga menghadapi masalah koordinasi mata dan tangan.
Mereka mempelajari bahasa dan kemahiran dengan perlahan, tidak seperti kanak-kanak biasa.
Paras rupa kanak-kanak ini seperti kanak-kanak biasa dan mereka biasanya dibenarkan masuk ke sekolah
biasa.
Kurikulum di sekolah digubal untuk kanak-kanak biasa dan merupakan cabaran bagi kanak-kanak

dengan masalah terencat akal. Kebanyakan kanak-kanak ini gagal di sekolah keranaIQ mereka yang rendah iaitu
antara 55/60 dan 85/90. IQ kanak-kanak normal adalah 90 ke atas.
Namun begitu, kebanyakan kanak-kanak bermasalah terencat akal ringan boleh ke sekolah dan boleh
mempelajari pelbagai kemahiran akademik seperti kemahiran vokasional sosial untuk membantu menjadikan
mereka sebagai individu yang produktif.
ix.

Autisme

Autisme merupakan kecacatan mental seumur hidup yang terlalu sukar untuk dipulihkan. Kanak-kanak autisme
ini menghadapi masalah komunikasi kerana mereka tidak boleh mengenali atau mentafsir air muka, gerak isyarat
atau nada suara yang berlainan. Selain itu, kanak-kanak ini juga menunjukkan tabiat yang tidak suka bertentang
mata dan tidak menunjukkan sebarang reaksi dalam apa-apa situasi. Mereka lebih minat kepada barang
permainan daripada berinteraksi atau berhubung dengan orang di sekitarnya
x.

Pintar cerdas

Kanak-kanak yang pintar cerdas berbakat dan berkebolehan memerlukan sokongan yang lebih daripada yang
sedia ada dalam sesebuah bilik darjah untuk membantu mereka merealisasikan sepenuhnya potensi yang ada
dalam diri mereka. Kanak-kanak yang pintar cerdas menunjukkan ciri-ciri berikut:

Menunjukkan kebolehan mempelajari sesuatu dengan lebih cepat jika dibandingkan dengan rakan

sebaya.
Menunjukkan keinginan untuk mengetahui yang lebih jika dibandingkan dengan rakan sebaya.
Menetapkan matlamat yang tinggi untuk pencapaiannya.
Motivasi yang tinggi dalam menghadapi tugasan yang mencabar.
Kemahiran berbahasa, membaca dan perbendaharaan kata yang luas.
Kebolehan untuk memimpin.
Mengambil berat dan menunjukkan empati terhadap orang lain.
xi.
Sindrom Down
Sindrom Down berpunca daripada masalah yang disebabkan daripada masalah berlebihan kromosom. Dalam
kebanyakan kes ia melibatkan kepada kecacatan dalam pasangan kromosom yang ke-21. Menurut kajian, ia
berlaku dalam setiap 800 kelahiran. Akibat daripada Sindrom Down ini termasuklah terencat akal, masalah ringan
dan pertuturan dan perkembangan motor yang lambat. Kanak-kanak Sindrom Down mempunyai tahap IQ yang
rendah antara 30 hingga 80.
Kanak-kanak ini mempunyai ciri-ciri yang boleh dikenal pasti antaranya:

Mulut sentiasa terbuka atau tidak tertutup rapat.

Lidah yang tebal, kasar dan pendek serta cenderung untuk terjelir
Mata sentiasa berair dan merah.
Mata sepet dan bentuk muka yang kecil.
Berbadan gempal dan pendek serta aan yang agak bongkok.
Suka bermanja, bermain dan dapat bergaul dengan baik.

Mereka juga selalunya mengalami masalah kataraks mata, masalah jantung dan kecacatan usus. Sebelum
ini, penghidap Sindrom Down kerap meninggal dunia sebaik sahaja memasuki alam dewasa disebabkan oleh
masalah-masalah yang dihadapi tetapi, kini dengan kemajuan perubatan mereka boleh menjalani kehidupan yang
sihat seperti individu normal.
Kanak-kanak Sindrom Down memerlukan penjagaan yang lebih rapi. Disebabkan oleh keadaan fizikal muka
mereka yang rata, mereka cenderung mengalami masalah penafasan dan sukar untuk makan. Mereka juga lemah
dalam koordinasi mata dan otot dan kurang upaya meneroka persekitaran. Walau bagaimanapun dengan
sokongan ibu bapa dan penjaga mereka boleh dibimbing dan diasuh untuk berdikari dan menguasai kemahiran.
xii.

Attention Defict / Hyperactivity disorder ADD/ADHD

Kanak-kanak Attention Deficit / Hyperactivity disorder ADD/ADHD tidak dapat mengekalkan perhatian dan
mudah mengalih perhatiannya, sukar menyiapkan satu tugasan, pelupa dan sentiasa memerlukan penyeliaan.
Kanak-kanak ini juga bersikap impulsif dan sering mengganggu perbualan, aktiviti atau menyatakan sesuatu tanpa
berfikir. Sifat hiperaktif dan pergerakkan fizikal yang keterlaluan juga merupakan ciri-ciri kanak-kanak ADHD.
Punca masalah ADHD ialah kekurangan neurotransmiter yang spesifik iaitu noreprinephrine dan dopa
atau dopamine dalam sel litar otak. Pada hari ini, ADD/ADHD boleh dikawal dengan pengaruh dadah tetapi tahap
tumpuan mereka masih tidak sama dengan kanak-kanak yang tidak mempunyai ADD/ADHD (Barbaresi &
others, 2006: Tucha & others, 2006).
Penggunaan dadah dalam mengubati individu ADD/ADHD adalah tidak berkesan dan kesan jangka
panjang dadah ini masih tidak diketahui. David Nylund (Woolfolk A & Margetts K, 2007) mencadangkan satu
bentuk terapi di mana kanak-kanak tersebut menggunakan kekuatan dalam dirinya untuk mengawal masalah
tersebut. Nylund cuba memberi perspektif baru kepada ADHD, bahawa kesukaran boleh dikawal dan semua sifat
yang menghalang pembelajaran sebagai faktor yang boleh diasingkan daripada kanak-kanak tersebut. Beliau
mencadangkan guru menggunakan masa yang singkat semasa kanak-kanak dapat memberi perhatian untuk
menguasai diri dan tingkah laku mereka. Tetapi bukan semua kanak-kanak hiperaktif atau kurang memeberi
penumpuan ialah ADD/ADHD. Pengesahan masalah ini perlu dibuat oleh pakar.
xiii.

Disleksia

Merupakan masalah pembelajaran yang berkaitan dengan bahasa, membaca dan ia merangkumi mengeja,
menulis dan menyebut. Kanak-kanak yang menghadapi masalah ini biasanya membaca dengan perlahan kurang

tepat, lemah dalam ejaan dan tulisan serta mencampur-aduk perkataan yang berbunyi sama. Mereka juga
mempunyai kurang kesedaran dan minat terhadap buku.
Menurut kajian, masalah ini diwarisi dan mungkin kelihatan pada beberapa anggota keluarga yang sama.
Kajian juga menunjukkan masalah disleksia berlaku empat kali lebih kerap terdapat pada kanak-kanak lelaki
berbanding kanak-kanak perempuan ( Stoppard, 1997.)

1.2 MENGENAL PASTI MURID BERKEPERLUAN KHAS

Pengesanan merupakan proses yang memerlukan teknik dan prosedur yang sesuai dan tepat.
Proses pengesanan ini juga harus dilakukan dalam situasi sebenar seperti di bilik darjah ataupun
di rumah supaya tingkah laku kanak-kanak ditunjukkan tanpa sebarang lakonan. Oleh itu, teknik
yang bersesuaian harus dipilih oleh pemerhati dalam melakukan pengesanan ketidakupayaan dan
keperluan kanak-kanak khas agar pengesanan yang dilakukan membuahkan hasil yang
sepatutnya diperoleh.
Oleh yang demikian, pengesanan atau diagnosis awal sangat penting dalam menjamin
kemajuan dan perkembangan kanak-kanak yang dikenalpasti berkeperluan khas. Terdapat
pelbagai teknik yang boleh digunakan untuk menjalankan proses pengesanan ke atas kanakkanak. Bagi mengetahui dengan lebih lanjut dan mendalam tentang ketidakupayaan yang
dimiliki oleh kanak-kanak, teknik yang betul dan bersesuaian haruslah dilaksanakan. Antara
teknik yang boleh digunakan oleh pemerhati untuk mengesan ketidakupayaan dan keperluan
kanak-kanak adalah catatan anekdot, catatan berterusan, catatan spesimen, mensampel masa,
mensampel peristiwa dan senarai semak.
i.

Catatan anekdot

Catatan anekdot merupakan catatan yang dibuat oleh penyelidik mengenai kelakuan-kelakuan
yang luar biasa (Sutrisno Hadi, 1985). Catatan ini menggambarkan dan menjelaskan tentang
naratif tingkah laku yang penting kepada pemerhati. Anekdot ini menghuraikan apa yang
berlaku secara fakta dan objektif. Pemerhati tidak membuat andaian sendiri berdasarkan tingkah
laku yang ditunjukkan oleh kanak-kanak. Catatan ini juga menerangkan bagaimana tingkah laku
berlaku, bila dan di mana ia berlaku, dan apa yang dikatakan dan dilakukan oleh kanak-kanak
tersebut.
Selain daripada itu, catatan anekdot bersifat selektif iaitu penyelidik memilih peristiwa
yang bermakna dan mempunyai hubungan dengan perkembangan individu. Kebiasaannya,
catatan anekdot ditulis selepas peristiwa tersebut berlaku dan ditulis oleh orang yang rapat
dengan kanak-kanak tersebut. Rekod ini dapat menyediakan gambaran yang lengkap tentang
kemajuan seseorang kanak-kanak apabila ditelitikan secara kumulatif.

Catatan anekdot

mengandungi perincian tentang ekspresi yang ditunjukkan oleh kanak-kanak, intonasi suara dan
pergerakan badan.
ii.

Catatan berterusan

Antara yang kerap digunakan untuk melakukan pengesanan ketidakupayaan dan keperluan
kanak-kanak khas ialah catatan berterusan. Catatan berterusan merupakan satu catatan naratif
yang terperinci tentang tingkah laku kanak-kanak mengikut urutan ia berlaku. Catatan
berterusan ini merupakan catatan yang lengkap tentang tingkah laku kanak-kanak kerana catatan
ini melihat kesemua tingkah laku yang ditunjukkan oleh kanak-kanak dalam masa yang telah
ditetapkan.
Catatan berterusan dilakukan sewaktu tingkah laku tersebut berlangsung. Kebiasaannya,
pemerhati hanya menggunakan ayat-ayat yang ringkas dan pendek bagi menerangkan tingkah
laku yang ditunjukkan supaya pengekalan penumpuan kepada perkara yang dilakukan oleh
kanak-kanak tersebut berjalan dengan baik. Data yang ditulis juga harus berbentuk fakta dan
objektif. Pemerhati tidak dibenarkan menggunakan perkataan-perkataan atau frasa-frasa yang
deskriptif dan bersifat menghakim.
iii.

Catatan spesimen

Catatan spesimen merupakan catatan yang lebih panjang dan mengandungi maklumat tambahan
seperti peristiwa yang berlaku sebelum dan selepas tingkah laku yang ingin diperhatikan
ditunjukkan oleh kanak-kanak. Melalui catatan spesimen, pemerhati menumpukan perhatian
kepada tingkah laku yang ingin diperhatikan. Satu tingkah laku yang ingin diperhatikan dikenal
pasti terlebih dahulu.
Kanak-kanak dijadikan sebagai spesimen untuk menguji sesuatu tingkah laku yang telah
dikenal pasti. Kanak-kanak diletakkan dalam sesuatu situasi seperti di dalam bilik darjah dengan
peristiwa atau keadaan tertentu. Rekod akan dicatatkan jika kanak-kanak tersebut menunjukkan
tingkah laku yang telah dikenal pasti untuk diperhatikan.

iv.

Mensampel masa

Pemerhati perlu mencatatkan kekerapan berlakunya sesuatu tingkah laku yang dipamerkan dalam
masa yang telah ditentukan. Satu sela masa akan ditetapkan dalam tempoh masa tersebut.
Tingkah laku telah ditetapkan terlebih dahulu sebelum pemerhatian dijalankan ke atas kanakkanak tersebut. Di samping itu, tingkah laku yang direkod ialah tingkah laku overt iaitu yang
dapat dilihat dengan jelas dan boleh dikira. Tingkah laku berjaya menyelesaikan masalah
merupakan contoh tingkah laku yang tidak sesuai kerana tidak jelas untuk diperhatikan oleh
pemerhati. Teknik ini efektif untuk dijalankan kerana ia bersifat lebih objektif dan terkawal
kerana tingkah laku adalah terhad dan telah ditentukan terlebih dahulu.
v.

Mensampel peristiwa

Teknik ini merupakan teknik yang memerlukan pemerhati menunggu dan merekod tingkah laku
yang telah dipilih. Oleh sebab itu, pemerhati perlu menentukan tingkah laku yang ingin
diperhatikan terlebih dahulu. Pemerhati juga perlu memastikan kekerapan berlakunya tingkah
laku tersebut. Perkara penting apabila pemerhati menggunakan teknik ini ialah pemerhati perlu
mencatatkan perkara yang berlaku sebelum dan selepas tingkah laku itu ditunjukkan.
Oleh itu, pemerhati perlu mengambil peluang terhadap sesuatu situasi yang berlaku
kerana kanak-kanak mungkin menunjukkan tingkah laku tersebut pada masa itu. Maka pemerhati
hanya perlu menunggu dan merekodkan tingkah laku tersebut. Menerusi peristiwa dan tingkah
laku yang dipamerkan oleh kanak-kanak ini, guru dapat menghasilkan suatu rancangan bagi
mengatasi masalah yang berlaku.
vi.

Senarai semak

Senarai semak merupakan satu senarai yang mengandungi item-item spesifik berkenaan tingkah
laku yang disusun secara teratur. Di samping itu, tingkah laku yang terkandung dalam senarai
semak mestilah tingkah laku yang jelas dan senang diperhatikan. Senarai semak ini dijadikan
alat untuk merekod tingkah laku yang ditunjukkan oleh kanak-kanak.
Teknik ini menjadi sangat bermanfaat apabila pemerhati ingin merekod banyak tingkah
laku terhadap kanak-kanak. Guru hanya perlu menandakan pada atau tingkah laku atau
kemahiran yang disenaraikan untuk memastikan sama ada kanak-kanak telah mempamerkan
mahupun menguasai tingkah laku atau kemahiran berkenaan.

Prosedur Pelaksanaan Proses Penilaian

Langkah 1 Penapisan (Screening)

Prosedur menguji/memeriksa sekumpulan pelajar sebagai usaha mengenal pasti mereka yang
mempunyai risiko yang tinggi; mereka yang dikenal pasti dirujuk untuk pemeriksaan dan pengukuran
yang lebih bersungguh dan intensif.
Guru, orang yang pertama melakukan penapisan dengan menggunakan pemerhatian di bilik darjah dan
standardized group assessment tool (con: senarai semak, borang berkadar/rating, alat pengukuran yang
piawai, pemerhatian dalam bilik darjah) untuk mengesan pelajar berisiko tinggi.

Langkah 2 Pencalonan (Referral)

Individu atau pasukan (di sekolah) menerima pencalonan untuk melaksanakan Penilaian Pendidikan
Khas. Tugas pertama ialah menulis kepada ibu bapa supaya mereka memberi kebenaran dan menerima
penerangan tentang proses tersebut. Selepas itu pasukan ini akan membentuk Pelan Penilaian Individu
untuk mengenal pasti aspek-aspek yang memerlukan perhatian khas dalam prosedur ujian.

Langkah 3 Penilaian

Ujian saringan-untuk tujuan mengklasifikasi, penempatan, dan penentuan program khas

Memberi penilaian yang bersesuaian kepada pelajar dengan menggunakan penilaian formal dan
informal untuk mengidentifikasikan corak pembelajaran pelajar (perhatian: tidak menggunakan satu alat
ukur secara Khusus untuk menentukan tahap kefungsian aspek-aspek tertentu.).

Langkah 4 Kelayakan

Lepas proses penilaian (analisis dan penafsiran skor ujian) disempurnakan, pasukan ini harus
mengadakan perjumpaan untuk menentukan kelayakan pelajar untuk menerima Pendidikan Khas.

Langkah 5 melaksanakan ujian diagnostik dan Membentuk Program Pendidikan

Individu /RPI (IEP)

1.3 KAEDAH DAN TEKNIK PEMBELAJARAN DAN PENGAJARAN MURID BERKEPERLUAN

KHAS
Proses pengajaran dan pembelajaran dalam pendidikan khas memerlukan guru menggunakan
pelbagai pendekatan yang sesuai dengan perkembangan diri, kebolehan, keupayaan, bakat, minat
serta latar belakang murid. Memandangkan murid mempunyai keupayaan yang berbeza, guru
harus menyediakan aktiviti yang sesuai. Usaha ini dapat memastikan murid terlibat aktif, juga
membantu proses pengajaran dan pembelajaran menjadi lebih berkesan, bermakna dan
menggembirakan.
Proses pengajaran dan pembelajaran perlu dirancang serta dikendalikan dengan teliti dan
sistematik bagi menjamin setiap murid mendapat peluang yang sama, sama ada dilaksanakan
secara kelas. Kumpulan mahupun secara individu. Berpandukan matlamat dan objektif dalam
kurikulum ini, antara pendekatan pengajaran dan pembelajaran yang boleh digunakan adalah:
i.

PENDEKATAN ANALISIS TUGASAN

Pendekatan Analisis Tugasan melibatkan proses pembahagian kemahiran kepada beberapa

komponen atau langkah mudah yang dapat dikuasai dan dipelajari oleh seseorang murid. Kaedah
analisis tugasan membantu guru menyusun atur kemahiran yang hendak diajar, memberi latihan
yang konsisten dan nilai tahap pencapaian murid. Penyediaan analisis tugasan dapat
dilaksanakan dengan langkah-langkah berikut:

Memastikan kemahiran yang sesuai diajar pada murid mengikut tahap keupayaan
Huraikan secara ringkas kemahiran yang terpilih
Kemahiran yang dipilih dipecahkan kepada langkah-langkah kecil
Buat penyesuaian langkah-langkah pembelajaran mengikut kelemahan dan kebolehan

murid
Guru menjalankan analisis tugasan
Guru membuat pemerhatian dan penilaian apabila murid telah menguasai kemahiaran

yang diajar
Membuat penambahan dan perubahan di mana perlu sehingga murid dapat menguasai
kemahiran yang hendak diajar

ii.

PENDEKATAN BELAJAR MELALUI BERMAIN

Pendekatan Belajar Melalui Bermain ditekankan dalam proses pengajaran dan pembelajaran
pendidikan khas kerana bermain merupakan keperluan murid. Melalui aktiviti ini mereka
melakukan penerokaan, penemuan dan pembinaan berdasarkan pengalaman dengan rasa gembira
dan seronok. Selain menyeronokkan, pendekatan ini boleh meningkatkan keupayaan kognitif dan
memenuhi rasa ingin tahu, penguasaan psikomotor, kemahiran berfikir serta mengendalikan
emosi. Ciri-ciri pendekatan bermain sambil belajar yang ditekankan ialah:

iii.

Aktiviti yang menyeronokkan

Penerokaan dan interaksi dengan persekitaran
Permainan bebas dan terancang
Keanjalan masa
Percubaan idea sendiri
Peluang untuk memberikan tumpuan dan perhatian
PENDEKATAN PENGAJARAN BERTEMA

Pendekatan Pengajaran Bertema digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran murid
pendidikan khas. Pemilihan topik atau tema mestilah yang bersesuaian dengan persekitaran
murid. Pendekatan Pengajaran Bertema melibatkan perkara-perkara berikut:

Penggunaan satu tajuk umum merentasi bidang pembelajaran

Pemilihan tajuk berasaskan kesesuaian tahap murid, situasi tertentu atau peristiwa semasa
Saling berkaitan dengan pengalaman sedia ada dan pengalaman baru diperoleh secara

tersusun dan sistematik

Peluasan dan pengukuhan pengetahuan dan kemahiran
Pemeringkatan daripada yang mudah kepada sukar dan umum kepada yang lebih khusus

iv.

PENDEKATAN PEMBELAJARAN PENGALAMAN

Pendekatan Pembelajaran Pengalaman adalah berdasarkan kesediaan dan keupayaan individu.

Pendekatan ini meningkatkan arah kendiri individu di mana murid diberi peluang menilai
keupayaan diri sendiri. Guru yang melaksanakan kaedah ini seharusnya menjalankan peranan
berikut:

Menentukan suasana yang positif untuk proses pembelajaran

Menjelaskan peranan murid dalam tugasan
Memastikan sumber untuk proses pembelajaran ada dan mudah diperoleh

Menyusun sumber untuk proses pembelajaran

Seimbangkan komponen intelek dan emosi dalam pembelajaran
Berkongsi perasaan dan pemikiran dengan murid tanpa menguasai dan mengongkong
mereka

v.

PENDEKATAN PEMBELAJARAN MASTERI

Pendekatan Pembelajaran Masteri merupakan suatu pendekatan pengajaran dan pembelajaran

untuk memastikan semua murid menguasai hasil pembelajaran yang dihasratkan dalam suatu
unit pembelajaran sebelum berpindah ke unit pembelajaran seterusnya. Pendekatan ini
memerlukan masa yang panjang untuk menghasilkan pendidikan berkualiti. Keperluan-keperluan
pelaksanaan Pendekatan pembelajaran Masteri ialah:

Murid mempunyai kebolehan dan keperluan yang berbeza antara satu sama lain
Murid memerlukan pendekatan pendidikan yang sesuai dan berkesan
Murid perlu menguasai pengetahuan, kemahiran dan sikap yang diajarkan

Ciri-ciri Pembelajaran Masteri

Hasil pembelajaran perlu ditentukan

Hasil pembelajaran disusun mengikut hierarki atau unit pembelajaran
Aktiviti pengajaran dan pembelajaran hendaklah bermakan, berkesan, menarik dan

menggembirakan
Bahan pengajaran dan pembelajaran mesti sesuai dengan tahap penguasaan murid dan

berkaitan dengan kemahiran yang dipelajari

Murid mesti menguasai 80% aras masteri sebelum berpindah ke unit pembelajaran yang

baru
Aktiviti pemulihan perlu dilaksanakan bagi murid yang belum menguasai aras masteri
Aktiviti pengayaan perlu dilaksanakan untuk murid yang telah mencapai aras masteri

vi.

PENDEKATAN KOLABORASI

a. LATIHAN KEMAHIRAN KERJA

Latihan Kemahiran Kerja perlu didedahkan kepada murid pendidikan khas bermasalah
pembelajaran. Matlamat utama latihan ini adalah untuk memberi kemahiran kendiri, komunikasi,

sosialisasi dan kemahiran asas berkaitan pekerjaan dalam kehidupan. Latihan Kemahiran Kerja
boleh dibahagikan kepada tiga bentuk iaitu:

Latihan dalaman berbentuk kerja projek.

Latihan kerja yang melibatkan luar atau kerja luar
Latihan kerja sebenar

b. BENGKEL TERLINDUNG
Fungsi bengkel terlindung adalah untuk memberi pengalaman, latihan, penilaian dan pekerjaan
kepada individu yang berkeperluan khas. Terdapat bengkel terlindung yang beroperasi sendiri (di
bawah pengurusan sekolah) atau yang mempunyai perjanjian dengan agensi yang memberi
perkhidmatan berkaitan dengan kerjaya. Bengkel terlindung tidak mementingkan hasil
pengeluaran tetapi lebih mengutamakan pengalaman bekerja individu, menanam minat,
memenuhi keperluan sosial dan memberi kemahiran inter-personal.
c.
PELBAGAI KAEDAH TERAPI
Terapi Pertuturan
Antara aktiviti yang dijalankan adalah seperti latihan lisan, meniup belon, meniup kertas di atas
air, mengetap bibir dan sebagainya. Terapi pertuturan dijalankan oleh pakar pertuturan atau
individu yang terlatih.

Terapi Fizikal ( Fisioterapi)

Terapi fizikal memberi pengaruh yang besar terhadap kehidupan murid pendidikan khas. Ia
bertujuan untuk membantu murid-murid yang mempunyai masalah kawalan motor. Terapi fizikal
yang dilaksanakan akan dapat meningkatkan lagi perkembangan kemahiran motor kasar, motor
halus dan perkembangan kecerdasan fizikal mengikut keutamaan.

Terapi Cara kerja

Terapi cara kerja merupakan aktiviti yang menjurus ke arah membantu individu bermasalah
fizikal dan intelek bagi mengatasi ketidakupayaan semaksimum yang mungkin. Aktiviti berfokus
kepada kepelbagaian pergerakan dan kebolehan otot-otot untuk membantu murid mencapai

Terapi Muzik

Terapi muzik bertujuan menenteramkan murid supaya bersedia untuk belajar. Guru
menggunakan muzik untuk merangsang minda dan menarik perhatian murid. Terapi muzik
digunakan untuk mengawal emosi dan dijalankan oleh seorang terapis. Aktiviti yang dijalankan
seperti pergerakan bebas mengikut irama muzik, memainkan alatan muzik mengikut rentak yang
diperdengarkan serta menghayati irama. Murid melakukan gerakan menggunakan alatan untuk
menghasilkan bunyi. Bunyi-bunyi ini apabila digabungkan akan melahirkan satu irama muzik
yang tersusun.
d.

AKTIVITI LUAR BILIK DARJAH

Aktiviti ini dijalankan di luar waktu pembelajaran, bertujuan untuk

Memberi peluang untuk murid memperoleh pengalaman sebenar

Rekreasi

Bersosialisasi dan berkomunikasi

Aktiviti yang menggembirakan

Penerokaan dan interaksi dengan persekitaran

Aktiviti bebas dan terancang

1.4 KEPERLUAN FIZIKAL DAN SOKONGAN INFRASTRUKTUR MURID BERKEPERLUAN KHAS

Khidmat sokongan sebagai satu gaya perhubungan secara langsung sekurang-kurangnya antara dua interaksi
kumpulan yang dipersetujui dalam membuat keputusan untuk mencapai matlamat yang sama (Cook & Friend,
1991). Manakala menurut Sher dan Baur (1991) khidmat sokongan sepenuhmya merangkumi interaksi setiap
anggota di sekolah yang melibatkan antara guru dengan ibu bapa murid-murid khas dan bukan hanya dapat
membantu pihak sekolah malah menghargai kewujudan mereka sebagai daripada anggota sekolah.
i.

Model Sosial

Model sosial merupakan model yang penting dalam menjaga kebajikan dan kepentingan
berkeperluan khas.Tanggungjawab ini biasanya dipikul oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat.
Jabatan Kebajikan Masyarakat berperanan menganjurkan kempen Pendaftaran OKU untuk
menggalakkan dan meningkatkan kesedaran masyarakat terhadap perlunya OKU mendaftarkan
diri mereka dengan jabatan tersebut. Perkara ini perlu diberi perhatian agar kerajaan dapat
mengetahui bilangan sebenar dan taburan OKU di negara ini.Hal ini sangat penting bagi pihak
kerajaan kerana ianya dapat memudahkan pihak kerajaan membuat perancangan perkhidmatan,
program pemulihan, intervensi awal, pencegahan, latihan dan pendidikan. Selain itu juga,
perkara ini penting kepada kerajaan agar dapat merancang kesesuaian program-program latihan,
pendidikan dan pemulihan bagi golongan kurang upaya.
Selain itu juga, kerajaan telah pun melancarkan satu skim yang dapat membantu
golongan OKU membina kerjaya mereka dan dalam masa yang sama memberikan peluang
bersosial bersama masyarakat agar mereka merasakan mereka tidak dipinggirkan melalui Skim
Bantuan Galakan Perniagaan. Program ini juga dilihat dapat membantu seramai mungkin OKU
dalam mendapatkan pekerjaan dengan memberikan kesedaran kepada para majikan akan
kebolehan OKU setanding dengan masyarakat sekeliling.
Antara perkhidmatan yang disediakan adalah seperti Pendaftaran dan Kad Kenal Diri,
Bantuan alat otortik, Geran Pelancaran, Elaun Pekerja Cacat, Bengkel terlindung, Latihan
Kemahiran Vokasional, Kemasukan ke Institusi Pemulihan (Taman Sinar Harapan), Pemulihan
dalam Komuniti. Lain-lain kemudahan dan keistimewaan yang kerajaan sediakan pula adalah
seperti Kemudahan Pendidikan, Kemudahan Pengankutan Awam, Kemudahan Perumahan, Kemudahan
mendapatkan Latihan dan Pemulihan, Pengecualian Bayaran Rawatan Perubatan, Pelepasan cukai, Kemudahan
Peluang Pekerjaan dan sebagainya.
ii.

Model Perubatan

Model perubatan pula dapat dilihat secara praktikal di Malaysia. Malaysia mengamalkan model
perubatan berbanding luar negara yang lebih menekankan kepada model pendidikan. Sejarah
permulaan pendidikan khas berkait rapat dengan bidang perubatan dan ahli-ahli perubatan.
Dalam awal abad ke 20 an, perkembangan Pendidikan Khas didorong oleh kemunculan dan
kemajuan dalam bidang-bidang psikologi dan sosiologi.

Justeru, pegawai perubatan perlu prihatin dan peka terhadap kelompok tersebut agar
mereka dapat menyertai kelas yang sesuai mengikut kebolehan serta kadar kemampuan mereka
untuk menikmati kejayaan. Mereka juga berhak untuk merasai kejayaan seperti masyarakat di
sekeliling mereka.
Tambahan, setiap negara harus bertanggungjawab untuk menyediakan kemudahan
kesihatan kepada setiap warganegaranya. Oleh sebab itu, pada peringkat awal ibu mengandung
yang telah didapati bakal melahirkan anak yang tidak sempurna tidak harus diabaikan sebaliknya
perlu menerima bimbingan dan nasihat untuk menjaga kandungan agar dapat melahirkan bayi
yang selamat.
iii.

Prasarana dan Peralatan

Prasarana yang lengkap adalah penting dalam menentukan keberkesanan PPI di sekolah. Aspek fizikal dan
peralatan perlu menepati keperluan dan menyokong pembelajaran MBK.
a. Aspek fizikal kelas
Murid berkeperluan khas menggunakan sepenuhnya prasarana kelas bersama-sama murid arus perdana. Walau
bagaimanapun pengubahsuaian perlu dipertimbangkan mengikut keperluan murid, seperti:

Penyediaan meja atau kerusi

Kedudukan kelas di aras bawah bagi memberi kemudahan murid berkperlunan khas yang berkerusi roda.

b. Aspek fizikal sekolah

Persekitaran sekolah yang mesra OKU dan selamat adalah penting bagi memudahkan pergerakan murid
berkeperluan khas. Antara kemudahan mesra OKU yang perlu disediakan adalah :

Susun landai (ramp)

Susur tangan (railing)
Tandas OKU
Parkir OKU
Longkang yang tertutup

c. Peralatan khusus
Pihak sekolah perlu memastikan peralatan khusus mengikut keperluan murid berkeperluan khas disediakan bagi
membantu pembelajaran. Antara contoh peralatan khusus yang diperlukan adalah seperti

EMsin braille

Kanta pembesar / CCTV

Kerusi roda
Doctor speech
Duxbury
Augmentative Alternative Communication (AAC)

2.0 PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MURID BERKEPELUAN KHAS

2.1 PENGENALPASTIAN MURID BERKEPERLUAN KHAS
Pengesanan atau diagnosis awal kepada kanak-kanak berkeperluan khas merupakan satu perkara
yang sangat penting dan perlu dititikberatkan demi pendidikan mereka. Secara umumnya,
individu yang berkeperluan khas perlu dikesan daripada awal menerusi proses pengesanan. Hal
ini demikian kerana, melalui pengenalpastian pada peringkat awal dapat membantu pembelajaran
kanak-kanak tersebut. Berikut adalah langkah pengenalpastian murid berkeperluan khas yang
telah dilakukan di Sekolah Kebangsaan Ulu Dusun, Sandakan, Sabah.
Langkah 1- Penapisan (Screening)
Dalam langkah ini, saya selaku guru telah melakukan pemerhatian terhadap sekumpulan murid
yang didapati lemah dalam mata pelajaran Bahasa Malaysia. Sekumpulan murid ini terdiri
daripada murid yang masih lagi dalam kategori LINUS iaitu tidak dapat menguasai sehingga
konstruk 12 dalam bagi literasi Bahasa Malaysia. Kumpulan murid ini dipilih juga berdasarkan
rekod pencapaian mereka dalam ujian akhir tahun yang masih lagi berada dalam tahap gagal iaitu
memperoleh markah gagal di bawah 30. Namun, tumpuan diberikan terhadap seorang murid
perempuan yang memperoleh markah dibawah 10 dalam ujian berkenaan.
Sebagai seorang guru, pemerhatian lebih lanjut turut dilakukan terhadap murid
berkenaan. Hal ini kerana murid berkenaan juga cenderung untuk menunjukkan tingkah laku
berbeza daripada murid lain terutamanya ketika sesi pengajaran dan pembelajaran di kelas.
Murid berkenaan juga terlibat mengikuti program pemulihan di sekolah bagi mata pelajaran
Bahasa Malaysia dan Matematik. Rentetan daripada itu, suatu pemerhatian telah dilakukan
terhadap murid berkenaan dicatat berdasarkan tingkah laku yang ditunjukkan oleh murid ketika
di dalam kelas.
Guru melaksanakan satu catatan anekdot bagi mencatat kelakuan-kelakuan luar biasa
yang ditunjukkan oleh murid ketika sesi pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas. Catatan
yang dilakukan ini adalah secara selektif berdasarkan peristiwa dan tingkah laku penting yang
dapat ditulis sebagai pemerhatian terhadap perkembangan murid. Catatan yang dilakukan ini
juga dilakukan secara terperinci mengenai ekspresi yang ditunjukkan oleh murid termasuklah di

pergaulan murid sosial murid bersama-sama rakan. Berikut adalah catatan anekdot yang telah
dilakukan terhadap murid berkenaan.

REKOD ANEKDOT MURID

Nama

: Halief Eqhval bin Sarno

Umur

: 10 Tahun

Jantina

:Lelaki

Nama guru

:En Jamrien

Tarikh pemerhatian

:18 Februari 2015

Masa

9.00 Pagi

Tempat

: Kelas 4 Bijak

Perkara/peristiwa:
Halief tidak dapat menyiapkan latihan yang diberikan oleh guru. Murid ini kerap keluar daripada
kelas ketika sesi pengajaran dan pembelajaran berlaku. Tulisan yang dihasilkan murid susah untuk
dibaca dan kebanyakannya terlalu rapat dan tidak tersusun. Murid jua kerap menconteng buku
dengan bentuk-bentuk yang sukar difahami dan beberapa bentuk mudah. Murid juga selalu
bergaduh dengan murid lain kerana sering mengganggu dia dengan mengejek kerana
kelemahannya dalam pelajaran. Apabila bersoal jawab dengan murid, Halief tidak dapat
memberikan eye contact sewaktu bercakap.
Ulasan

Halief sangat lambat untuk menyelesaikan latihan yang diberikan. Hal ini kerana murid tidak
dapat mengenal pasti beberapa huruf. Murid menconteng buku apabila tidak dapat menyelesaikan
soalan atau terlalu lama untuk menyalin kerja yang diberikan. Tingkah laku yang ditunjukkan oleh
murid berkenaan adalah sewaktu pengajaran Bahasa Malaysia.

Langkah 2 Pencalonan (Referral)

Selaku guru yang terlibat dengan pembelajaran murid, pencalonan dilaksanakan ke atas murid berkenaan untuk
penilaian murid berkeperluan khas. Halief akan dipilih untuk menjawab soalan saringan yang akan dilaksanakan
pada waktu yang ditetapkan mengikut susunan waktu pembelajaran murid.
Langkah 3 Penilaian
Ujian saringan akan dilakukan ke atas Halief untuk menilai berdasarkan tiga komponen utama penilaian melalui
Instrumen Pengesanan Murid Berkeperluan Khas dan Instrumen Saringan Disleksia. Ujian yang dijalankan
bertujuan untuk menguji dan menilai sama ada murid menghadapi masalah dan akan menjadi rujukan doktor
perubatan bagi masalah yang dihadapi oleh murid berkenaan.
Langkah 4 Kelayakan
Kelayakan adalah berdasarkan ujian yang telah diikuti oleh Halief sama ada akan meneruskan pembelajaran di
pendidikan khas atau mengikuti kelas inklusif bagi di sekolah kebangsaan biasa. Berikut adalah markah skor yang
diperoleh oleh murid bagi Instrumen Pengesanan Murid Berkeperluan Khas.
Skor Item Instrumen Pengesanan Murid Berkeperluan Khas
Nama : Halief Eqhval bin Sarno
Umur : 9 Tahun

BIL
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

ITEM
Murid boleh bertindak balas terhadap bunyi
Murid boleh mengajuk bunyi yang didengar
Murid boleh menunjuk arah bunyi yang didengar
Murid merapatkan buku ke muka ketika membaca
Bacaan Ujian Snellen E
i. Mata kiri 6/9 atau lebih
ii. Mata kanan 6/9 atau lebih
Murid mempunyai masalah dalam bertutur.
Murid boleh menjawab secara lisan soalan kefahaman
daripada bahan yang diperdengarkan dalam bahasa yang
difahami.
Murid mengalami masalah tingkah laku
Murid mempunyai daya tumpuan yang singkat

SKOR
YA
TIDAK
0
1
0
1
0
1
1
0
1
1

1
0

0
0
0
1

1
1

0
0

10.
11.
12.
13.
14.
15.

16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.

Murid boleh mengimbangi diri apabila berjalan di atas

garisan lurus.
Murid menghadapi masalah menggunting kertas.
Murid boleh menyambung titik-titik.
Murid perlu bantuan ketika makan.
Murid boleh bercerita berpandukan gambar.
Murid keliru dengan konsep arah.
i. Kanan atau kiri
ii. Atas atau bawah
iii. Depan atau belakang
Murid menghadapi masalah dengan konsep turutan.
Murid sering gopoh semasa bertindak.
Murid cemerkap (clumsy) dalam pergerakan.
Murid boleh menyesuaikan diri dalam pergaulan.
Murid boleh menyambut bola besar dalam jarak satu meter.
Murid boleh mewarna dalam ruang yang disediakan
Murid boleh berinteraksi dengan rakan-rakan mengenai
perkara-perkara semasa
Murid mempunyai masalah rendah diri.
Murid tidak mempunyai hubungan mata (eye contact) ketika
berkomunikasi.
Murid boleh mengikut arahan mudah.
Murid boleh menamakan objek
Kebolehan lisan dalam bahasa yang difahami murid setanding
dengan rakan sebaya.
Murid boleh memakai kasut dengan betul
Murid sukar mengeja perkataan mudah.
Murid sering mengeja perkataan yang tiada langsung kaitan
makna dengan perkataan asal.
Murid kerap melakukan kesalahan;
i. Menyusun abjad dalam perkataan
ii. Menggabung suku kata secara terbalik
Murid keliru membezakan bunyi abjad yang hampir sama
dalam suku kata.
Murid boleh membaca
Murid ketinggalan dalam kebolehan membaca berbanding
rakan sebaya
Kesalahan yang kerap dilakukan oleh murid semasa membaca
ialah;
i. menggugurkan perkataan;
ii. menambah perkataan pada bacaannya

1
0
1
0

0
1
0
1

1
1
1
1
1
1
0
0
0
0

0
0
0
0
0
0
1
1
1
1

1
1

0
0

0
0
0

1
1
1

0
1
1

1
0
0

1
1
1

0
0
0

0
1

1
0

1
1

0
0

36.
37.
38.
39
40.
41.
42.
43
44

iii. melangkau baris

iv. menggantikan perkataan
Murid sukar menyalin maklumat dari papan tulis.
Tulisan murid sukar dibaca
Murid menulis lambat berbanding dengan rakan sebaya
Murid menulis secara terbalik;
i. abjad-abjad tertentu
ii. perkataan
Murid tidak boleh membezakan konsep banyak dan sedikit
Murid tidak boleh membezakan saiz.
Murid tidak mengenal angka 0 hingga 9.
Murid tidak boleh membilang dalam lingkungan 10 secara
lisan.
Murid tidak boleh menulis angka 0 hingga 9

1
1
1
1
1

0
0
0
0
0

1
1
1
1
1
1

0
0
0
0
0
0

Langkah 5 Pelaksanaan ujian dan Program Pembelajaran Individu (RPI)

Ujian diagnostik dilaksanakan untuk mengenal pasti daerah kelemahan murid dalam menguasai mata pelajaran
Bahasa Melayu. Ujian diagnostik dilaksanakan sebelum sesi pembelajaran individu dilaksanakan. Ujian yang
dilaksanakan sebagai alat pengukuran yang membolehkan guru mengesan punca dan kawasan kelemahan secara
terperinci yang dihadapi oleh seseorang murid. Berdasarkan ujian diagnostik ini juga, guru dapat merancang satu
program pengajaran yang khusus pada murid berkenaan dengan lebih tepat dan sistematik.
Rancangan Pengajaran Individu (RPI) dilaksanakan sebagai aktiviti pengajaran yang akan dilaksanakan
kepada murid yang telah dikenal pasti berkeperluan khas atau mengikuti kelas insklusif sekolah.

2.2 LATAR BELAKANG MURID BERKEPERLUAN KHAS

i.

Nama : Halief Eqhval bin Sarno

ii.

Umur : 10 Tahun

iii.

Tarikh Lahir : 15 Mac 2005

iv.

Tempat dilahirkan: Hospital Duchess of Kent, Sandakan, Sabah

v.

Jantina : Lelaki

vi.

Agama : Islam

vii.

Tarikh Masuk Sekolah: 2 Januari 2012

viii.

Alamat Rumah : Kampung Ulu Dusun, Batu 28 Sandakan

ix.

Bandar/Luar Bandar : Luar Bandar

Jauh dari sekolah : 200 M

x.

Cara ke sekolah : Penjaga hantar (Jalan Kaki)

xi.

Pekerjaan Bapa/Penjaga : Peladang ( Pengutip sawit)

xii.

Latar belakang Pendidikan : Sekolah Rendah

(Sekolah Rendah, Menegah, Maktab, Universiti)

xiii.

Tinggal Dengan Siapa : Keluarga ( ibu dan ayah)

xiv.

Bahasa Ibunda : Melayu

xv.

Bahasa yang digunakan di rumah : Melayu

xvi.

Bilangan kanak-kanak di rumah : 6 orang

xvii.

Laki-laki : 3

Perempuan : 3

xviii.

Bilangan penghuni dalam rumah : 8 Orang

xix.

Kedudukan dalam keluarga : Keempat

(Sulung, Tunggal, Bongsu dan sebagainya)

xx.

Bilangan anak ke sekolah dalam keluarga : 5 Orang

xxi.

Bantuan belajar di rumah : Buku dan alat tulis

xxii.

Pengalaman Prasekolah : 2 tahun (Tadika)

xxiii.

Sejarah Kelahiran : Kecederaan (luka di kepala semenjak kecil)

(Pramatang, overdue, demam panas, songsang, kecederaan, lemas,penyakit kronik dll.)

B.

Makanan Di Rumah
i.
ii.
iii.

C.

Sarapan
Makan Tengahari
Makan Malam

:
:
:

Ada / Tiada
Ada / Tiada
Ada / Tiada

Penggunaan Masa Lapang Serta Pendidikan Umum Di Rumah

Permainan :

1)

Luar Rumah : Bermain pasir

Dalam Rumah : Kertas-kertas lama

i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

D.

TV
Radio
Komputer
Surat Khabar
Majalah
Buku-buku

: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada

Rumah/Perabot
i.

Kuasa elektrik : Ada/Tiada

Video
Perakam
Astro
Bahasa : Melayu
Bahasa : Tiada
Bahasa : Melayu

: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada

ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Bekalan air
Kerusi
Meja
Jumlah Bilik
Jenis Rumah

: Paip/Telaga/Tali air/Sungai/Lombong
: Ada/Tiada
: Ada/Tiada
: 1 Bilik
: Papan

2.3 RANCANGAN PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MURID BERKEPERLUAN KHAS

Rancangan Pengajaran Individu (RPI) ialah suatu program pengajaran berasaskan penilaian
pelbagai disiplin yang disediakan bagi memenuhi keperluan murid pendidikan khas. RPI
dirancang khusus bagi individu murid, dan dokumentasi dilakukan tentang segala
pengubahsuaian dan penerapan ke atas program pembelajaran dan perkhidmatan
yang disediakan. Justeru, RPI memaklumkan ibu bapa dan pihak sekolah tentang keperluan
individu murid dan bagaimana keperluan tersebut dirancang untuk dipenuhi. Bagi mencapai
tujuan tersebut, perlu ada kerjasama dan kolaborasi antara pihak sekolah, ibu bapa, dan murid itu
sendiri, dengan dibantu oleh pegawai pendidikan peringkat negeri dan daerah, dan individu dari
agensi atau khidmat sokongan lain.
Berikut adalah rancangan pengajaran individu (RPI) yang dilaksanakan ke ataa Halief
Eqhval bin Sarno selaku murid yang mengikuti program pengajaran dan pembelajaran murid
berkeperluan khas :

RANCANGAN PENGAJARAN INDIVIDU

PROGRAM PENDIDIKAN KHAS INTEGRASI (BERMASALAH PEMBELAJARAN)
SK ULU DUSUN, SANDAKAN, SABAH
Nama:

Tarikh Lahir :

Halief Eqhval bin Sarno

15.5.2005

Komponen :

Umur :

Bahasa Malaysia

10 Tahun

Pengetahuan sedia ada

Tarikh mula :

Tarikh semak :

12 Januari 2015

26 Februari 2015

Murid telah mengenal huruf a hingga z

Murid mengecam vokal (a,e,i,o,u) dan konsonan

Matlamat jangka masa panjang

Murid dapat membaca dan menulis suku kata KVKVKV

Kekuatan / minat

Boleh memahami sesuatu arahan dan cerita lisan dengan baik dan minat pada aktiviti berunsur permainan

Kelemahan / masalah

Lambat menyalin sesuatu ayat atau perkataan

Mudah lupa apa yang telah dipelajari

Objektif jangka pendek

Pendekatan / strategi p&p

Penilaian / tarikh / tanggungjawab

Murid dapat:

1.

Guru menyebut perkataan daripada suku kata KVKVKV secara

Tarikh penilaian :

Menggabungkan dan membunyikan

berulang dan satu persatu agar murid dapat mengamati dan

Skor :

huruf konsonan dan vokal.

mendengar dengan jelas

Tanggungjawab :

Contoh: ba, ta, me

2. Murid akan menggunakan kod ajaib yang memaparkan gabungan

2 suku katan KV yang mana murid akan membulatkan 3 suku
kata KV

1.

Kerjasama guru-guru lain serta

Pembantu Pengurusan Murid

2. Kerjasama ibu bapa yang memantau

murid membuat kerja-kerja rumah

yang diberikan oleh guru.

3. Murid mencantumkan semua suku kata KV yang ditandakan
sehingga membentuk suku kata KVKVKV
4. Murid menulis suku kata KVKVKV yang telah dibulatkan
5. Murid diminta membaca suku kata KVKVKV yang ditulis

Tandantangan Ibubapa/Penjaga :

.
(

Tarikh Bersidang Awal:

Tarik Bersidang Akhir:

Tandatangan Ibubapa/Penjaga

..
)

RANCANGAN PENGAJARAN INDIVIDU

PROGRAM PENDIDIKAN KHAS INTEGRASI (BERMASALAH PEMBELAJARAN)
SK ULU DUSUN, SANDAKAN, SABAH
Nama:

Tarikh Lahir :

Halief Eqhval bin Sarno

15.5.2005

Komponen :

Umur :

Bahasa Malaysia

10 Tahun

Tarikh mula :

Tarikh semak :

12 Januari 2015

26 Februari 2015

Pengetahuan sedia ada

Murid mengenal objek (bola)

Matlamat jangka masa panjang

Murid boleh membanding kumpulan objek

Kekuatan / minat

Murid mengenal objek

Kelemahan / masalah

Murid tidak boleh membanding kumpulan objek

Objektif jangka pendek

Pendekatan / strategi p&p

Penilaian / tarikh / tanggungjawab

1.1Membanding kumpulan objek

1. Menunjukkan objek kecil

Tarikh penilaian :

cth : bola ping pong

Skor :

1..1.1 Diskriminasi besar kecil

2. Menunjukkan objek
cth : bola getah
3. Menyentuh objek besar (bola getah) dan objek kecil (bola
ping pong
4. Mengasingkan objek mengikut saiz

MBM :
-Bola getah
-Bola ping pong
-lembaran kerja
-bahan maujud
-gambar / kad imbasan

5. Memadankan objek mengikut saiz

6. Mengumpul objek mengikut saiz

Penilaian :

7. Menamakan objek yang besar dan kecil

cth :

6.

senarai semak :
ujian :
pemerhatian :
dll
Catatan:
Murid boleh membandingkan kumpulan
objek kecil dan besar
3.

Tandantangan Ibubapa/Penjaga :

.
(

Tarikh Bersidang Awal:

Tarik Bersidang Akhir:

Tandatangan Ibubapa/Penjaga

..
)

RANCANGAN PENGAJARAN INDIVIDU

PROGRAM PENDIDIKAN KHAS INTEGRASI (BERMASALAH PEMBELAJARAN)
SK ULU DUSUN, SANDAKAN, SABAH
Nama:

Tarikh Lahir :

Halief Eqhval bin Sarno

15.5.2005

Komponen :

Umur :

Bahasa Malaysia

10 Tahun

Tarikh mula :

Tarikh semak :

12 Januari 2015

26 Februari 2015

Pengetahuan sedia ada

Murid biasa berada di ruang dapur

Matlamat jangka masa panjang

Murid mengetahui langkah keselamatan di dapur

Kekuatan / minat

Murid suka makan dan minum

Kelemahan / masalah

Murid tidak boleh mengetahui langkah keselamatan di dapur

Objektif jangka pendek

Pendekatan / strategi p&p

Penilaian / tarikh / tanggungjawab

7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.

Tarikh penilaian :

1.1

Mengetahui langkah
keselamatan

1.1. Mengenal peraturan

keselamatan di ruang kerja
* Pendekatan Pengalaman

1. Membawa murid ke dapur

2. Menerangkan peraturan keselamatan di dapur :
a) persekitaran dapur
cth : tidak boleh bermain / bergurau di dapur
b) Alatan berbahaya
cth : pisau
c) Tatacara kerja di dapur

Skor :
MBM :
-Dapur Gas
-Alatan di dapur
-gambar / kad imbasan
-dll.
Penilaian :

cth :
senarai semak :
ujian :
pemerhatian :
dll
Catatan:
1.

Murid masih perlukan bimbingan

guru. Strategi dan aktiviti perlu
diubah

Tandantangan Ibubapa/Penjaga :

.
(

Tarikh Bersidang Awal:

Tarik Bersidang Akhir:

Tandatangan Ibubapa/Penjaga

..
)

2.4 LANGKAH MENGATASI MASALAH DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MURID

i.

BERKEPERLUAN KHAS
Aspek pengurusan rutin bilik darjah
2.5 Tugas guru dalam pengurusan bilik darjah semakin kompleks apabila pendidikan semakin
berkembang. Dalam masyarakat moden ini, kemajuan bidang pendidikan telah sampai ke tahap
yang canggih sehingga tugas guru tidak terhad kepada mengajar sahaja tetapi ditambah dengan
tugas-tugas yang lain. Tugas tersebut bukan sahaja dalam pengurusan rutin bilik darjah, malah
penting untuk menjamin segala aktiviti pengajaran dan pembelajaran dapat dijalankan dengan lancar
dan berkesan di bawah keadaaan disiplin tanpa membazirkan masa.
2.6

Bagi mengatasi masalah yang dihadapi dalam pengurusan bilik darjah murid

berkeperluan khas ini, guru akan memastikan pengurusan rutin bilik darjah berada dalam keadaan dan
teratur sebelum memulakan sesi pengajaran dan pembelajaran. Rutin bilik darjah merujuk kepada aktiviti
bilik darjah yang hendak dilakukan pada hari persekolahan iaitu meliputi menanda jadual kedatangan,
memantau prasarana bilik darjah, mengurus jadual kerja dan memastikan peraturan-peraturan bilik darjah
dipatuhi. Perkara yang terlebih dahulu akan dilakukan ialah memastikan rutin bilik darjah perlu
dilaksanakan oleh murid sendiri. Guru memperuntukkan masa maksimum sekurang-kurangnya lima
minit untuk murid melakukan rutin mereka seperti membersihkan dan memastikan keadaan bilik darjah
dalam keadaan bersih, ceria dan kondusif. Aktiviti ini termasuk mengemas bilik darjah, menyapu lantai,
mengelap papan hijau, menyusun meja dan mengemas ruang atau sudut pembelajaran.
2.7

Setelah keadaan kelas berada dalam keadaan yang ceria, bersih dan kondusif guru akan

meminta murid berada di tempat duduk masing-masing dalam keadaan bersedia. Pada waktu ini, guru
akan menulis sendiri kedatangan mereka dan hal ini secara tidak langsung melatih mereka untuk lebih
berdikari. Apabila semua rutin dapat dilaksanakan, guru akan meneruskan kepada rutin pembelajaran.
Bagi melaksanakan rutin ini, guru akan memastikan murid memberi fokus kepada pengajaran dan
pembelajaran. Guru juga akan menentukan garis panduan dan tingkah laku serta interaksi yang sesuai
semasa proses pengajaran dan pembelajaran.
ii.

Aspek pengurusan disiplin bilik darjah

2.8 Dalam bilik darjah, murid yang berdisiplin penting untuk menghasilkan pencapaian objektif
pelajaran yang berkesan. Disiplin bilik darjah yang baik bermakna suasana sosioemosi bilik darjah

adalah kondusif dan harmonis. Aktiviti pembelajaran dapat dilaksanakan secara sistematik, teratur
dan licin. keberkesanan pengajaran dan pembelajaran dapat dipertingkatkan dan segala tugas dapat
diselesaikan mengikut jadual. Sikap tanggungjawab, tolong-menolong, toleransi, kerajinan,
kerjasama dan kebersihan dapat dipupuk dan aktiviti pengajaran dan pembelajaran menjadi lebih
bermakna dan menyeronokkan.
2.9

Bagi masalah disiplin bilik darjah yang dialami oleh guru, teori disiplin Model Kounin

boleh diaplikasikan. Model ini merupakan teori disiplin dan pengurusan kumpulan. Matlamat teorinya
ialah integrasi pengajaran dengan disiplin. Beliau berpendapat atribut yang diingini, contohnya
kemesraan dan pemahaman tidak akan dapat mengurus bilik darjah dengan berkesan. Mengikut situasi
yang telah dialami, murid terlalu bising kerana guru tidak dapat mengawal kelas. Menurut Model
Kounin, masalah ini dapat di atasi dengan teknik wittiness iaitu salah satu daripada idea-idea asas Model
Kounin. Melalui teknik ini, guru melakukan pemerhatian dan menyedari semua aktiviti yang berlaku di
dalam seluruh kelas pada setiap masa. Dengan kata lain, guru mengawal keseluruhan kelas untuk
mengelakkan tingkah laku yang tidak diingini berlaku. Berpaksikan teori ini, guru hendaklah memastikan
keadaan kelas terkawal sebelum guru keluar. Guru terlebih dahulu akan memberi arahan kepada ketua
kelas supaya mengawal kelas dan berada dalam keadaan aman dan tidak bising.
iii.

Aspek pengurusan pengajaran dan pembelajaran

2.10

Masalah seterusnya yang dialami oleh guru ialah masalah pengurusan bahan pengajaran dan

pembelajaran guru. Guru pernah terlupa beberapa bahan penting ketika hendak pelaksanaan
pengajaran di dalam kelas. Hasil daripada pengajaran berlakunya perubahan relatif kekal dalam
tingkah laku atau pengetahuan hasil daripada pengalaman. Perubahan merupakan suatu penambahan
yang baru, pengukuhan dan pengubahsuaian yang berlaku terhadap anak didik. Perancangan
pengajaran hendaklah dilakukan terlebih dahulu sebelum melakukan satu-satu aktiviti pembelajaran.
Perancangan perlulah dilakukan bertujuan untuk memenuhi masa yang diperuntukkan, menepati
kehendak serta objektif yang ditetapkan, menarik perhatian murid dan memberikan pengajaran yang
berkesan kepada murid-murid.
2.11

Guru perlu melaksanakan persiapan yang amat rapi sebelum memulakan satu-satu

proses pengajaran. Guru akan mengkaji dan mentafsir sukatan pelajaran secara mendalam, memilih
kemahiran-kemahiran dan isi pelajaran yang sesuai, merancang pengajaran yang merangkumi aspek

membuat set induksi yang menarik kepada minat murid serta memberikan kefahaman terhadap apa yang
akan diajar, guru mengembangkan pengajaran dan pembelajaran serta membuat penutup dan kesimpulan
serta refleksi terhadap sesi pengajaran.
2.12

Bagi aktiviti pembelajaran, guru juga menggunakan modefikasi perilaku sering (B-

mod) iaitu mengaplikasikan sistem token-ekonomi kepada murid yang dapat menyelesaikan bahan untuk
aktiviti dan bagi yang tidak berjaya atau salah tidak akan mendapat token tersebut. Teknik ini adalah satu
teknik terapi yang sederhana yang amat diperlukan dalam pembelajaran murid berkeperluan khas. Murid
yang berjaya akan mendapat satu token. Teknik ini menghentikan perilaku yang tidak diingini dengan
cara menghilangkan penguat dan menggantikannya dengan perilaku yang dikehendaki dengan
penguatan. Dengan cara ini murid lebih semangat untuk menurut arahan kerana dengan mengumpul
token-token tersebut, murid boleh menukar kepada hadiah-hadiah yang guru sediakan berdasarkan jadual
token-ekonomi yang telah disediakan.
2.13
2.14
2.15
2.16
2.17
2.18
2.19

3.0 REFLEKSI AKTIVITI

3.1 Program Pendidikan Inklusif untuk kanak-kanak berkeperluan khas dimulakan pada tahun 1987 di
bawah Kementerian Pendidikan. Program ini digubal selaras dengan Falsafah Pendidikan Negara di
bawah aspek pendidikan untuk semua peringkat. Program ini menitikberatkan suatu program
kepentingan penguasaan pendidikan untuk semua jenis masyarakat. Program ini juga boleh
dijalankan secara dua bentuk iaitu secara sepenuh masa atau pendidikan separa inklusif. Di Sekolah
Kebangsaan Ulu Dusun, pelaksanaan program inklusif adalah bergantung pada jumlah bilangan
murid berkeperluan khas semasa. Dari segi keperluannyanya pada tahun ini, SK Ulu Dusun sesuai
untuk dijalankan program inklusif berikutan terdapat murid yang telah dikategorikan sebagai
berkeperluan khas. Manakala dari segi aspek prasarana dan keperluan guru, pelaksanaan program
inklusif hanyalah dibantu oleh guru pemulihan dan bukannya guru pendidikan khas yang
sememangnya bersesuaian sebagai guru resos bagi program keperluan khas.
3.2

Program inklusif yang dilaksanakan ketika ini adalah pendidikan secara sepenuh masa.

Murid tersebut mengikuti pembelajaran sepenuhnya dalam kelas aliran perdana dengan dibantu oleh
guru pemulihan kerana ketiadaan guru pendidikan khas dan jumlah murid berkeperluan khas yang tidak
ramai dan tidak mencukupi kuota asas bagi menubuhkan kelas pendidikan khas. Namun begitu,
pelaksanaan program inklusif di sekolah aliran perdana bukanlah sesuatu yang mudah. Ia memerlukan
penglibatan semua pihak sama ada yang terlibat secara langsung dan tidak langsung. Walaupun banyak
isu berbangkit, namun implikasi pendidikan inklusif banyak memberikan faedah kepada murid
berkeperluan khas. Menurut Jennifer Katz & Pat Mirenda (2002) menyatakan bahawa;
3.3 Faedah pendidikan inklusif bukan sahaja kepada murid pendidikan khas, namun
turut juga mempengaruhi murid aliran perdana seperti pencapaian dalam akademik
dan kemahiran bukan akademik seperti kemahiran asas kehidupan seperti
komunikasi, kemahiran motor dan kemahiran fungsi hidup.
3.4

Berikutan itu juga, pihak kerajaan telah mengadakan polisi bagi menyokong

pelaksanaan pendidikan inklusif ini. Hal ini sesungguhnya membantu sekolah-sekolah yang mengadakan
program inklusif supaya lebih komited untuk melaksanakan di peringkat sekolah dan mencapai tujuan
asal pelaksanaan. Dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 terkandung 25 inisiatif
yang terdiri daripada 17 inisiatif utama dan 8 inisiatif tambahan. Salah satu inisiatif yang diletakkan dalam
kategori 17 inisiatif utama adalah pendidikan inklusif iaiatu pada tangga ke-11 yang menyatakan

peningkatan enrolmen dalam program pendidikan inklusif, termasuk infrastruktur supaya lebih mesra
untuk murid berkeperluan khas. Matlamat Kementerian Pendidikan Malaysia melalui Pelan Induk
Pembangunan Pendidikan (PIPP) adalah memastikan semua sekolah dan murid mempunyai peluang
dan keupayaan yang sama untuk cemerlang. Kementerian Pendidikan Malaysia telah pun mengenal pasti
terdapatnya jurang dalam pendidikan yang perlu dirapatkan supaya akses, ekuiti dan kualitinya dapat
dipertingkatkan lagi.
3.5

Berikutan polisi kerajaan yang menyokong pendidikan khas termasuklah pendidikan

inklusif ini, usaha untuk memberikan peluang pendidikan kepada murid-murid berkeperluan khas di
aliran perdana telah mengalami perubahan positif. Hal ini selaras dengan konsep pendidikan untuk semua
dengan menyediakan peluang dan perkhidmatan pendidikan untuk semua murid berkeperluan khas
seperti masalah penglihatan, bermasalah pendengaran dan bermasalah pembelajaran termasuk muridmurid autistik, down sindrom dan lain-lain. Program pendidikan inklusif ini telah menjadi matlamat
kepada usaha murni untuk memberi peluang pendidikan yang sama kepada semua murid tanpa mengira
ketidakupayaan dan kecacatan mereka di SK Ulu Dusun ini.
3.6

Seterusnya adalah berkenaan persediaan guru dengan meliputi perasaan minat dan

keyakinan guru untuk terlibat sama sebagai tenaga pengajar bagi murid-murid berkeperluan khas.
Kesungguhan dan ketekunan guru yang bersemangat kental dalam memikul tanggung
jawab, lebih-lebih lagi sebagai seorang guru yang bertugas di guru pendidikan khas.
Bukan semua guru yang mampu berkorban apa saja demi membantu anak bangsa.
Kebanyakan guru mempunyai tanggung jawab sendiri, tetapi ini tidak sama sekali
mematahkan semangat seorang guru di pendidikan khas. Guru ini ibarat satu dalam
sejuta di mana tidak ramai yang ingin menawarkan diri untuk mengajar murid
berkeperluan khas. Saya merasa bangga dan teruja apabila melihat kesungguhan guruguru di pendidikan khas mengajar walaupun terdapat banyak kekurangan dari segi
kemudahan dan sebagainya. Kebanyakan guru-guru yang berada di pendidikan khas ini
adalah terdiri daripada guru-guru lelaki. tetapi ada juga guru perempuan yang sanggup
untuk berada bersama-sama untuk membantu dalam mengajar anak-anak di berkeperluan
khas.
3.7

Selain itu, guru-guru yang mengajar pendidikan khas juga menunjukkan

kesungguhan, di mana murid ini perlu diberi perhatian yang lebih untuk mengajar

mereka. Ketekalan dan kesabaran perlu ada pada seseorang guru yang mengajar
pendidikan khas. Saya sedikit sebanyak dapat menjadikan guru-guru di pendidikan khas
sebagai penyuntik semangat untuk bersama-sama dalam membantu dalam mengajar
murid berkeperluan khas ini. sesungguhnya, tugas sebagai guru ini bukanlah mudah dan
bukanlah susah. Perkara utama yang perlu ada ialah keikhlasan bagi mendidik mereka
sama ada murid perdana ataupun berkeperluan khas ini. Membina insan ini bukanlah
seperti membina sebuah rumah yang semestinya akan nampak bentuk hasilnya, berbeza
dengan manusia yang tidak tahu lagi pengakhirannya dan guru bertindak sebagai
penggerak utama bagi keberhasilan seseorang manusia itu.
3.8
3.9

4.0 PENUTUP
4.1 Pengesanan pada peringkat awal dapat membantu kanak-kanak berkeperluan khas
untuk mendapat peluang pendidikan seperti kanak-kanak normal yang lain. Peluang
dan ruang perlu diberikan kepada semua kanak-kanak istimewa ini agar mereka dapat
berjaya dalam hidup. Oleh yang demikian, guru mahupun ibu bapa perlu mengambil
berat tentang keperluan yang sepatutnya dimiliki oleh anak-anak ini. Teknik-teknik
ini dapat digunakan bagi membantu dan memudahkansemua pihak untuk mengesan
kekurangan yang dihadapi oleh kanak-kanak.
4.2
Kanak-kanak istimewa tidak diminta untuk dilahirkan dengan memiliki
ketidakupayaan. Kanak-kanak ini berbeza dan memiliki kelebihan yang tersendiri.
Ramai masyarakat yang memandang golongan istimewa ini dengan pandangan yang
penuh sinis. Mereka dapat mengertikan maksud pandangan yang dilemparkan oleh kita
kepada mereka namun mereka tidak mampu menzahirkan ketidakpuasan hati mereka itu.
Mereka punya hati dan perasaan. Mereka juga mempunyai naluri untuk disayangi dan
dihargai. Mereka tidak mampu meminta tetapi kita sebagai manusia yang dilahirkan
cukup sempurna perlu menyayangi kanak-kanak yang memiliki keperluan khas dengan
sepenuh hati. Semua pihak perlu menolong kanak-kanak ini supaya mereka juga dapat
berjaya dalam hidup kerana mereka juga adalah sebahagian daripada kita.
4.3
4.4

5.0 RUJUKAN
5.1

Abdul Halim bin Abdul Jalil.(1990), Masalah Perkembangan Dan Tingkahlaku Kanak-

5.2

Kanak.Kuala Lumpur: Berita Publishing Sdn. Bhd.

Abdul Rahim bin Talib (2006). Pengenalan Pendidikan Kanak-Kanak Masalah
Pembelajaran: Open University Malaysia(OUM). Kuala Lumpur: UNITEM Sdn. Bhd.
5.3 Dale R. E.. (1969). Audio Visuals Methods in Teaching. Holt Richert & Wilson Publications. New

5.4

York. USA.
Garis Panduan Pelaksanaan Program Pemulihan Khas 2008. Jabatan Pendidikan Khas, Kementerian

5.5

Pelajaran Malaysia.
K.A. Razhiyah (2006). Anak Istimewa: Panduan Bagi Ibubapa Membesarkan Anak

5.6

Istimewa. Kuala Lumpur: PTS Professional Sdn. Bhd.

Kamus Dewan, Edisi Baru (1991). Kementerian Pendidikan Malaysia, Kuala Lumpur: Dewan

5.7

Bahasa dan Pustaka.

Mok S. S. (1995). Asas Pendidikan I: Pedagogi sebagai Suatu Proses. Terbitan

5.8

Bhd.Kuala Lumpur.
Wong H. S dan Sandiyao Sebestian (2002), Pendidikan bagi Komuniti Orang Kurang

5.9

in Education, Volume 25, Universiti Malaya.

Zoraini Wati Abas. (1995). Going Global on the Internet: Whats in it for the Educator. Proceeding on
the Educomp 94 Vision for Teaching and Learning. Kuala Lumpur:
in Education 2.
5.10
5.11
5.12
5.13

Kumpulan Budiman
Upaya. Issues

Malaysian Council for Computer