PENGGUNAAN

BAHASA ISTANA
DALAM FILEM
HANG TUAH
ARAHAN
P.RAMLEE
1. Norazila binti Azmi
2. NurulHaslida binti Ramli
3. Muhammad Shafi q bin Sazali

PENGENALAN
Kajian ini berfokus terhadap bahasa Istana dalam Filem Hang
Tuah arahan P. Ramlee .
Bahasa Istana mempunyai penuturnya yang khusus berbanding
variasi bahasa yang lain .
Bahasa Istana mempunyai perkataan dan ungkapan khusus
serta cara penyampaiannya yang tersendiri iaitu penggunaan
kata ganti nama diri dalam golongan diraja .
Bahasa Istana merupakan bahasa yang halus penggunaannya .
Bahasa Istana digunakan dengan penuh kesedaran , bersopan
santun dan penuh beradab tertib , sama ada dalam situasi
formal atau tidak formal .
Terakhir adalah unsur pemulukan dan pendinaan dalam bahasa
istana . Pemulukan adalah unsur dimana raja diletakkan taraf
yang tinggi manakala pendinaan adalah rakyat biasa
merendahkan diri kepada raja atau sultan .

OBJEKTIF KAJIAN
Objektif kajian ini ialah :
Menyenarai bahasa istana yang digunakan dalam filem
Hang Tuah arahan P.Ramlee ,
menganalisis kosa kata dan pembahagian sebutan diri
yang digunakan dalam bahasa istana ,
menganalisis unsur pemulukan dan pendinaan dalam
bahasa istana .

KEPENTINGAN KAJIAN
Hasil kajian ini penting untuk :
Memperlihat perbezaan penggunaan kosa kata dan
kata ganti nama diri dalam bahasa istana dahulu dan
bahasa istana sekarang ,
menambah dokumentasi tentang kajian bahasa istana ,
dijadikan bahan rujukan masyarakat biasa tentang
unsur pemulukan dan pendinaan dalam bahasa istana .

SKOP KAJIAN
Kajian ini tertumpu kepada penggunaan bahasa istana
yang digunakan oleh watak-watak dalam filem Hang
Tuah arahan P.Ramlee dari masa 29:42 hingga 01:56:49 .
Kajian ini merangkumi aspek kosa kata , kata ganti
nama diri , dan ungkapan khusus dalam bahasa biasa .

BATASAN KAJIAN
Kajian ini berdasarkan babak-babak di dalam filem Hang
Tuah arahan P.Ramlee yang menggunakan bahasa istana
sebagai komunikasi antara watak-watak dari masa 29:42
hingga 01:55:49 .
Oleh itu , penggunaan bahasa istana dalam filem Hang
Tuah arahan P.Ramlee tidak menggambarkan
penggunaan bahasa orang kebanyakkan .

KAEDAH KAJIAN
Mendapatkan Data :
1. Pengkaji menjalankan kajian ini dengan menggunakan kaedah
kajian
kepustakaan . Kajian kepustakaan yang dimaksudkan
ialah kajian berdasarkan filem Hang Tuah arahan P.Ramlee .
2. Bagi mendapatkan sumber untuk dikaji , pengkaji telah memuat
turun filem Hang Tuah arahan P.Ramlee . Seterusnya , filem
tersebut telah di tulis ke dalam CD .
.Mengumpulkan Data :
1. Melalui kajian kepustakaan , iaitu bermula dengan proses
membaca bahan bertulis seperti buku serta bahan ilmiah dan
berakhir dengan menonton filem Hang Tuah arahan P.Ramlee.
2. Seterusnya , kajian pustaka secara maya dengan menggunakan
laman sesawang yang berkaitan juga dilakukan untuk meninjau
buku , tulisan ilmiah dan bahan lain .

 Mengenalisis Data :
1. Untuk menganalisis data kajian , pengkaji
mengelompokkan data berkenaan ke dalam bentuk
jadual .
2. Data yang dikumpul dianalisis berdasarkan bahasa
istana yang digunakan oleh watak-watak dalam filem
Hang Tuah arahan P.Ramlee bagi masa yang tertentu
dalam filem tersebut .
3. Semua hasil kajian akan dibincangkan dalam dapatan
kajian .

DAPATAN KAJIAN
7.1 Senarai Bahasa yang Digunakan dalam Filem Hang
Tuah : Bil
Bahasa Istana
Masa
Watak
1

Harap di ampun
dato

29:42

Hamba

29:59

Ke Bawah Duli
Memerintah

30:50

Harap diampun
dato

30:57

Hamba ini dato

yang hina sekalian
ini taat setia
menjunjung titah.

30:56

Hang Tuah
dengan Dato
Bendahara
Hang Tuah
dengan Dato
Bendahara
Hang Tuah
dengan Dato
Bendahara
Hang Tuah
dengan Dato
Bendahara
Hang Tuah
dengan Dato
Bendahara

 7.2 Kosa Kata yang Digunakan dalam Filem Hang Tuah :

BIL

Kosa Kata

Fungsi Komunikasi

Hamba ini Dato yang hina sekalian

ini taat setia menjunjung titah

Persetujuan

Sebarang titah perintah tuanku

patik junjung

Murka Tuanku

Harap Diampun , Tuanku

Penyangkalan

Dititah Duli Yang Dipertuan

Pemakluman

Titah

Pemerian

7.3 Pembahagian Sebutan Diri :

Diri

Kata

Golongan
Pengguna

Golongan Lawan
Bercakap

Golongan Yang
Diperkatakan

Diri Pertama

Beta
Patik

Raja
Rakyat dan
keluarga di
raja

Rakyat
Raja

Diri Kedua

Tuanku

Raja

Diri Ketiga

Patik (itu)

Tuanku
Baginda
Duli Tuanku,

Duli Yang Maha

Mulia

Rakyat dan
keluarga di
raja
Rakyat dan
keluarga di
raja
Rakyat dan
keluarga di
raja
Rakyat dan
keluarga di
raja
Rakyat dan
keluarga di
raja

Raja
Siapa sahaja
Siapa sahaja
Siapa sahaja

Rakyat dan
keluarga di
raja
Raja
Raja
Raja

Raja dan
keluarga di
raja

Raja dan
keluarga di
raja

Kata
kekeluargaan

Anakanda

Raja dan
keluarga di
raja

7.4 Unsur pemulukan dan pendinaan dalam bahasa

istana yang digunakan dalam filem Hang Tuah :

Pendinaan (asal katanya dari dina dalam hina

dina) ialah perendahan diri orang yang bercakap
dalam hubungannya dengan raja .
Ini boleh didapati dalam filem Hang Tuah arahan P.Ramlee .
Lihat contoh-contoh di bawah ini :
i. Patik pacal-pacal yang hina ,
ii. Ampun Tuanku ,
iii.Beribu-ribu ampun ,
iv. Mohon patik berdatang sembah ,
v. Sembah hamba harap diampun .

 Pemulukan , dimaksudkan perbuatan yang memulukkan

atau menyanjung , dalam hal ini perbuatan itu
ditujukan kepada raja

Rujukan kepada raja lebih-lebih lagi menggambarkan gejala

pemulukan yang diperkatakan ini .
Misalnya , unsur-unsur pemulukan yang ada dalam filem Hang
Tuah seperti :
1. Ke Bawah Duli Memerintah ,
2. Duli Yang Maha Mulia ,
3. Daulat Tuanku ,
4. Ke Bawah Duli Tuanku .

RUMUSAN
Berdasarkan kajian yang dilakukan, didapati penggunaan bahasa
istana hanya terdapat dalam kerabat diraja dan ketika berada di
dalam istana .
Bahasa istana atau dikenali juga dengan bahasa dalam ini
merupakan bahasa rasmi bagi kerabat diraja dan menjadi bahasa
larangan bagi rakyat biasa namun boleh digunakan sekiranya
menghadap raja atau kerabatnya .
Bahasa istana mengandungi ciri-cirinya yang tersendiri dimana
mengukuhkan lagi kedudukan raja antaranya unsur pemulukan
iaitu menyanjung raja dan pendinaan iaitu perendahan diri oleh
rakyat biasa yang bercakap dengan raja.

PENUTUP
Bahasa istana merupakan bahasa rasmi golongan kerabat diraja
dan amat penting untuk digunakan bagi menanam sifat hormat
terhadap pemerintah sejajar dengan peraturanya dimana rakyat
biasa tidak boleh menggunakan bahasa ini .
Walau bagaimapun bahasa istana telah mengalami pindaan dan
peraturan dalam penggunaan unsur gelaran kehormat dan
pemulukan dan pendinaan berikutan sesetengah perkataannya
dianggap sebagai terlampau merendah diri namun bahasa istana
tetap mempunyai ciri-cirinya yang tersendiri bagi membezakan
rakyat biasa dan pemerintah.

SEKIAN TERIMA
KASIH