You are on page 1of 4

www.shavei.

org C”QA

Founder Chairman : Michael Freund


Weekly News Bulletin for Bnei Menashe in Mizo Hqrs. : 58 King George St. Heichal, Jerusalem, Israel
PARASHA : KI-TISSA March, 2010/ Adar 5770- Vol. 4 - No. 256

THU AWMTE
PESAKH LAIA LUSUNNA
PESAKH LAIA LUSUNNA
- Tzvi Khaute Tzvi Khaute— (p -1)
1. Lusun (onen) chuan Pesakh (Kalhlen kût) thlen hma zana inthianfaiin Khametz
(dawidim) zawng turin a aiawh mi a ruai thei a, chumi chuan Khametz a zawn PARASHA KI - TISSA
hma in B’rakha a chham ang. SNN— (p -1&2)

2. Ni 30 lusunna hmang mek emaw kum khat lusunna hmang mêk chuan fatir
nilo mahsela Pesakh luh zanah Siyum-ah (Talmud \henhran - tractate zir zawh HRISELNA : HNARTHI
— (p -3)
lawmna) a tel thei ang. Ni 7 lusun (shiva) lai chuan fatir pawh nise a tel tur a
nilo. Fatir chu taksa chak lohna avanga chawnghei theilo a nih chuan
chawnghei ai thilpekin a in tlan tur a nih laiin \henkhat chuan fatir hetiang LOCAL NEWS
DAWN TISEI
dinhmuna ding chu Siyum-ah a tel thei ang, an ti thung. FIAMTHU — (p -4)
3. Onen chuan seder zan mitzvah zawng zawng a
hlen anga, Haggadah chhiar dungzuiin wine no PARASHA : KI- TISSA
li (4) a dawm ve ang. Torah zirna ang deuh tho
a nih avangin midang thuchham emaw chhiarte Exo. 30 : 11 — 34 : 35
chu alo ngaithla mai tur a ni. MAFTIR Num. 19 : 1 — 22
HAFTARAH : Ezekiel 36 : 16 — 36
4. Nu emaw pa sûn thla 12-na hmang mêk emaw
— SNN
chhungkhat laina ni 30 sûnna hmang mêktu
chuan tihdan phung pangngai angin ti thei tho Sebawng no sualna hnuah Bnei Yisrael te chu
chhiarpui neih a ni a, Bnei Yisrael te chu an zat chhiar
mahse, hahdam takin a \hu tur a ni.
turin Hashemin Moshia thu A pe a, anmahni chhiarna
5. Shavuot luh hma a, lusunna reilote pawh hman thupek chu rangkachak sebawng no sualna hnu, tlai
hman a nih chuan kût chuan nisarih lusunna deuh hretah Moshia hnenah pek a ni. Nimahsela, he
chu a titawp nghal anga, kût zawh hnuah, ni bawhchhiatna chungchang sawi a nih hmain Torah-
15-na a\anga \anin ni 30 thleng a chhiar zawm ah ziah luhin a awm phawt a ni. Bnei Yisrael chhiarpui
ang. Shavuot zawh hnuah ni 16 dang a chhiar hi vawi thumna a ni ta :
leh dawn tihna a ni. Ram pawnah chuan kût 1. Chhiarpui hmasaber chu Aigupta an chhukthlak
nihnihna tiamin ni 15 a chhiar thung dawn tihna laia mi kha a ni a, Y’akova chhungte chu mi sawmsarih
a ni. an ni.
2. Aigupta an chhuahsan lai khan chhiarpui
6. Kût in shiva leh ni 30 chhung lusunna a tih
pahnihna neih a ni leh a, mipa puitling 6,00,000 an nih
tawp rual rualin Kaddish chham te, hriatrengna thu Torah in min hrilh.
bati chhit emaw mitthi chawimawina thusawite
chu a chawl chuang lovang. Hengte hi ruang 3. Thlaler an chhuah atanga a kumkhatna, Yom
thlak a\anga intanin kum khat lusun tawp Kippur zawh ni ah a vawithumna atan chhiarpui neih a
thlenga kalpui tur a ni. ni bawk a ni.
Sebawng no bawhchhiatna thlen zawh hian mipui tam
PARASHIOT SHEMOT tak hrileng avangin an boral zui a, tichuan Hashem
chuan ala dam zat chhiar A duh, Lalpa P-thian engkim
Shemot VaEira Bo hretu chuan a damkhawchhuak te tam lam chu A hre
em em ang, chhiar kher pawh mamawh lo mahse K’lal
BeShalakh Yitro Mishpatim
Yisrael (zawng zawng) tangkaipui turin Mitzvah A
Terumah Tetzaveh Ki Tisa pechhuak a ni zawk.
Sebawng no bawhchhiatna ‘Klet (Ha’eigel) an neih hnu
VaYakhel Pekudei
khan, hnamdang ho khan an nuihzat a ni’. Heng hnamte
TEVET SHEVAT ADAR (contd/- p2)
For Mizoram Information : Dial - Shavei Israel Hebrew Center : 9206008527 — Printer : 9436141093
Shavei Israel Page - 2

PARASHA.....chhunzawmna
HMANGCHANG
hi en teh u, ‘Na’aseh venishma’ (kan ti anga
# Buhfai hi a awm rei deuh chuan a nget a, a hrik a
kan ngaithla bawk ang) ti a Sinai tlanga an
lo awm \hin a, chuvangin buhfai dah rei deuh i duh
puan atanga ni 40-na lekah rangkachak
chuan a chungah aieng phul \hin la, a nget lo ang.
sebawng no an din thuai mai! An sualna
ngaihdam a ni lovang; Hashemin Ama mi leh # Iskut kanah hian aieng telh suh, purun sen tam
sa angin a pawm leh tawh mai mai lovang!’ tak nen kang la, a hmin dawnah ajinomoto tlem thlak la,
tiin. tichuan a tui duh.
Hashemin ‘Su eth rosh Bnei Yisrael - Yisrael fate # Ruai\heh nikhuaah i kut i sil dawnin sahbawn
lu theuh chhiar rawh u’ tih thupek chu finfiah kher aiah i chi liah bang i thlenga mi kha hmang mai rawh, a
a nih loh nan Hashemin s’u, tih Hebrai tawng hi A thang a reh duh.
hmang tlat mai a, chu chu ‘Lu te chu chawikang
# Zikhlum hi a rim a lian deuh a, chhum hân hian a
rawh u’ tihna a ni. Chutiang chuan Mishkan/
chhumnaah vinegar far thum vel lek far la, tichuan a
Biakbuk sum (treasury) pawisa thir atana an
rim na lutuk hi a reh duh.
thawhlawm ni nghal tur chu a ni. Yisrael lu (head)
tin aiawha chhiarna tur chu a ni. # Maian i bai dawnin a silna tuiah chi tlem al la,
Hemi hmang hian sebawng no sualna avanga an tichuan a ngap a reh duh.
nun channa laka tlanchhuahna tur a ni. Chutiangin, # I tarmit rang leh fiah lo a nih chuan puan vin-
pawisa thir thawhkhawm hmanga inchhiarna dan egar-a tihhuhin hru \hin ang che.
chuan ‘an lute chu an chawikang’ ngei dawn a ni.
# Naupang thawmhnawa chewing gum a kai palh
Rangkachak sebawng no tlûkna laka tlanna an
chuan fridge-ah dah khawng la a kheuh thlak a awlsam,
hlawhchhuahna chu hei hi a ni. “Mipakhat nunna
chumi hnuah suk leh mai tur.
tlan nan tangka engzatnge mamawh a nih le ?’ tih
chu Moshia zawhna a ni a. “Hashem chuan Juda # Refrigerator tihfai nan hian tuiluma bicarbonate
mimal tin silver kikar tlang a phut thei a, chu chuan of soda fiante khat telha hruk a \ha.
silver tangka 3,000 a hen a ni. Tin, miin a nupui a # Engemaw vanga i kut emaw i taksa khawi emaw
tih hmingchhiat manah (tangka raw 100) a tam To- laia khawnvartui rim a nam tlat a, i ngaihtheih siloh
rah in awrhtir turin Lal chuan a phut thei bawk, chuan a (khawnvartui) rim namna lai apiangah tel eisiam
‘heng hi, Aw Yisrael, in P-thiante an nih hi!’ kan tih nan-a i hman \hin ngei kha tleuh emaw silfainan hmang
lai khan Hashem hming kan tihliau nasa ta si a, a la, tichuan khawnvartui rim chu a reh mai ang.
thlemthlutu in nula pa hnena a pek tur tangkaraw
(silver) 50 tlukpui tangka tlang Hashemin a ngiat
Lungphek tihkeh : Hashem leh K’lal Yisrael inkar
thei bawk a ni.
thuthlun, nghet taka din lungphekte chu hmeichhia
Chutiang chiah chuan P-thian thupek, ‘P-thian pasal nei dinhmun a awm hnenah pek tur angin a
dangte nei suh!’ tih chu dodalin milem kan chhung suangtuah a. Lung phekte chu an dawn loh hi Hashem
ta a ni. Thilman pek (payment) hniam ber P-thianin chuan tha zawkin A hre mah mah a ni. Lukhot (lungphek)
min phut chu Shekalim 30 tlukpui tangka tlang chu an neih chuan an rinna a tlem luat avangin A la demin
alo ni ta a ni. Chuvangin, bawng pa kawlh neitu thiamloh a chantir nasa zawk dawn a ni.
chu Shekalim 30 tlukpui tangka chawi tir thin a ni.
Chubakah lungphekte chu tihchhiat a nih hnuah Moshia
Tin, P-thian ropuina chu bawng no ang lekah kan
chuan Hashem hnenah thil kar a nei duh dawn a,
chantir ta a ni.
anmahni angin keipawh ka thiam bik lova, anni i
Hashem chuan tangka tlang 100 emaw 50 emaw ngaihdam chuan, keipawh min ngaidam ve la, nimahsela
silver 30 emaw a tlukpui pe turin a ti lo, shekel anni i ngaihdam dawn loh chuan keipawh min ngaidam
chanve tlukpui pawisa mal chauh a duh tawk a, suh ang che!” a ti tawp mai a ni. Hashemin lungphekte
tichuan A ropuina thutphah hnuai atang chuan a tihchhiat chu Moshia A phalsak ta a ni. Heti hian a sawi
sample - a lendan entirnan a phawrh ta a. Moshia ta phawng a, “Yasher Koakh! - lungphekte tihkeh thuah
hnenah, ‘hetiang hi pawisa pianhmang chu a ni e’ iti tha khawp mai” tiin.
tiin.
Lungphekte paihkeh chu Yisraelte paihkehna aiawhtu
Shekel chanve, he chhiarpui atana an rawn alo ni ta a ni. Lukhot te paihkeh a nih lai hian K’lal Yisrael
pekkhawm chu Mishkan do nan silver socket-ah te chuan tun hnuah Torah an zir ngei tur a ni. Retheihna
chhuang tuiin chhun\hat leh vek a ni. Shekel pum te, natna te, bawih leh sal nihna te leh hnawhdarhna
pangngai nilo, a chanve kher Hashemin engatinge zawng zawng karah pawh an zirzel tur a ni tih thupek
A phut ? Sebawng no bawhchhiat hun kha ni an dawng ta a ni. Amaherawhchu Torah chu an harsatna
chanve, chawhnu intan lai tak (Moshia lo kir leh zawng zawng kara an vawn hram hramna chuan Mes-
hma kha) a nih avangin a ni. Tin, an bawhchhiatna siah hunah a let hnih a let thumin lawmman chu pek an
chu ngaihdam a nihna entirna a ni bawk. ni leh dawn si a ni.
Page - 3 Page - 3
Shavei Israel

HNARTHI (Epistaxis) PURUN VAR (Garlic) |HATNA


Hnarthi hi emergency case a ni fo a, enkawl vat tur a 1. Purun var hi lung (heart) hriselna atan a
ni. Naupang, puitling leh tar-ah te a awm thei vek. \angkai em em a ni. Kan ei leh inah te hian kan taksa
Hnarthi hi natna ni lova natna dang avanga lo awm a tana hlauhawm khawp thau (fat) kan ei chuan lung
ni tih erawh kan hriat chian a ngai. natna a thlen theih mai bakah kan thisen pawh a
Hnar hi thisen zâm tam takin a chawm a, chuvangin a tisang thei a. Hetiang
thi hma em em bik a ni. Naupang lam a hnarthi lo laka min veng tur leh
chhuahna lai ber chu ‘Little’s area’ tih a ni a. Kan hnar kan taksaa thau tam
kaw dai dangtu hnuai lam leh hma lam, kut zungtang lutuk tur lo tihniam
a han khawih phak mai a awm a ni. Helai hmun hi tur hian Purunvar hi
thisen zam pali - Anterior Ethmoudal artery, Septal a \angkai em em a ni.
branch of superior labial artery, septal branch of su- Nitin 600-900 mg
perior sphenopalatine leh Greater palatine artery te’n Purunvar ei hian
an chawm a. Heng thisen zam inzawm khawm te hi heng thisen leh lunga
Sesseilbach’s plexus tih a hi. Helai hmun hi a ualau a, thau tam lutuk tur hi a titlemin a veng thei a ni.
pawnlam boruak a hnaih bawk a, han khawih mai a 2. Purun var hi zunthlum (diabetes) tan a \ha
awlsam bawk nen, a thi duh em em a ni. hle bawka hriat a ni. Zunthlum natna hi kan hre lar
Hnarthi chhan hle a, Mizoram mai bakah ram changkang zawkah te
pawh an buaipui nasa hle a. Zunthlum natna lo awm
Hnarthi chhan tlangpuite han tarlang dawn ila: chhan ber chu thisenah taksa mamawh tawk aia tam
1. Hnar kaw chhung dik lohna avangin thlum a awm vang a ni ber a. Inthlahchhawn a\ang
te pawhin a awm thei bawk a ni. Zunthlum natna miin
- Hliam, pilh, hahchhiau vak vak
a neih tawh chuan a taksaa natna lo lut tur vengtu
- Sinus na, TB kha an lo chak tawk tawh lova, natna dang an kai
- Bawlhhlawh tang awlsamin an natna vei te pawh a dam har bik a ni. Mi
- Thil nung lut eg. vangvat, hlit thiamten an hmuhchhuah dan chuan Purunvarah
- Hnar chhung cancer hian thil pakhat S-allyl cysteine a awm a, hei hi
zunthlum veite tan a \angkai em em a, S-allyl cys-
- Boruak inthlak danglam thut teine hian kan ei leh ina thlum awmte kha a lo titlemin
2. Natna dang vangin natna dang a thlen theih lakah a lo veng thei a ni.
- Lunglam that lohna Hei vang hian zunthlum natna veite chuan purunvar
tam tawk an ei khan an thisen a thlum tam lutuk tur
- BP sang
kha a lo tikiam thei a ni, an ti.
- Thisen cancer, Vit. K tlakchham leh Vit. C
tlakchham avangin
3. Posterior Nasal packing-
- Thin lam tha lo
- Kal lam tha lo Hnar chhung lam, hrawk lam atanga hnawh ve thung
tur a ni. Hetianga enkawl ngai a nih chuan hnarthi
- Nachhawkna eg. Aspirin, ei uar avangin chu thisen dang vang a nih thin avangin damdawiin
- Hritlang, tangseh, sentut leh malaria a luh (admit) tur a ni.
3. Chhan hriat loh 4. Enkawl dan dangte-
Enkawl dan a) Arterial ligation- thisen zam tawn pin/tawn phui
1. First Aid- b) Cauterization
Kan sawi tak ‘little’s area’ hi hnarthi tamna a nih c) Endoscopic cautery - endoscope hmanga
tlangpui avangin kut zungtang a hnar chu minute 5 hnarthi na lai thisen tih khal
vel hmeh phui tur. Vur a deh pawh a tangkai hle. Vur d) SMR (Submucous Resection) - hnar zai dan chi khat.
hian thisen zam a ti sawng te a, thi a tawp tir thin.
Inven theih dan awmte
2. Anterior Nasal packing (Hnar chhung hnawh)-
a) Hnar kheuh chin loh tur. Nu leh paten kan fate
Hnar kaw chhungah ribbon gauge meter khat vela hnar khawih/hawlh lo tura zirtir tur a ni.
sei leh centimeter 2.5 vela sei parrafin a chiah tur a ni b) Hnar a ben, hnek loh tur.
a, fimkhur taka hnar kaw chhunga hnawhluh tur a ni.
Darkar 24 hnu vela lak chhuah leh tur. Hetianga c) Hmun ro leh khu lutuka awm loh tur. Ni sa do vak
hnarthi enkawl a nih chuan antibiotics pek tel ngei vak loh tur.
ngei tur a ni. Hei hian natna dang, entir nan sinus na d) Hnarthi hi natna dang vang a nih theih avangin
lo awm tur kha a veng thei a ni. doctor rawn vat tur.
Page - 4
Shavei Israel

LOCAL NEWS DAWN TI SEI


Mizoram Shavei Israel centre ah zirtirna a kaltluang zel a, # Mi â chuan a thinur thu zawng zawng
Purim te hman zawh a ni ta bawk a, engtinnge Pessach lo awm tur a sawi chhuak a, mi fing erawh chuan
atan kan inbuatsaih ang tiin Aizawl Bnei Menashe Community chuan tan lak an thup a, an ngawihpui thin.
a tum nasa hle ni a thudawn a ni. # Inchhirna tak tak chu simna atangin
Duan lawk tawh angin dt.23/03/2010 khian Michael Freund, Founder a intan tur a ni.
Chairman Shavei Israel Org. leh Harav Eliyahu Birnbaum, Shavei Israel Org. # Beisei neia thian zawng chuan
te chu Imphal a\anga chhun dar 12:40 a rawn thlawkchhuakin dar 1:10 ah
hmelma a tawng thin.
Lengpui Airport-a rawn \um tura beisei an ni a, tihtur \ul \ul an tih zawh
hnuah dt.25/03/2010 ah Mizoram an chhuahsan leh nghal ang. Ni hnih chauh # I thlen chin ni lovin i kawng zawh
an cham theih dawn avangin member tinten he hun hlutzia hi hriain theihtawp mek a pawimawh.
chhuah i tum \heuh ang u. # Mi ropuite ropuina phenah lehkhabu
Shavei Israel Org. hmalaknain Zoram Bnei Menashe member thalai a awm thin.
sawmhnih rualte chuan Shavei i/c Liyon Fanai hovin Pine Brook Center,
# Nu khawsak dan atangin naupang
Umbang, Meghalaya a Seminar an neihna tur hmun chu dt. 26/02/2010 zinglam
thlen chin tur a inhril lawk.
dar 8 vel khan tluang takin an thleng a. An thlen rual hian anmahni puibawm
leh zirtir turin Ramthianghlim a\angin Rav Khanokh, Rav Yehuda Gin, Rav # Tlemte zira tam tak tih tum chu
Gurion Sela te bakah Shavei Co-ordinator Tzvi Khaute leh Shlomit Efrat te hlauhawm intanna a ni.
an thleng ve nghal a. Tin, Manipur lam unau 50 rual vel zet an thleng ve
nghal bawk. An thlen ni la la hian Shabbath leh Purim a thlen chhoh nghal FIAMTHU
mai avangin an buai nak nak hle ni a thudawn a ni a. Tluang taka Shabbath
@ Tlangval pakhat pawh kha
leh Purim hman zawh anih hnu dt. 01/03/2010 khan Seminarian te’n zirtirna
a thatchhe mai mai asin aw.
fumfe hotute lam a\angin an dawng thei chauh a ni. Tun \um Seminar theme
A mumangah vawk chaw a
(thupui) chu ‘ Root to Vision’ tih a ni. Hetiang hun hlutak chhim thei tura kan lo pe a. A tuk leh zanah
thalai rualten hun remchang an nei hi anmahni mimal \heuh tan mai bakah chuan a muhil tha ngam tawh
Mizoram Bnei Menashe Community tan kawng engkima hmasawnna nasa lo vel.
tak anih kan beiseiin duhsakna kan hlan vek bawk a ni.
@ Secondhand phone a lei ve a. A lo
Sunday liam ta khan Aizawl Community te pawhin Shavei Centre-ah
hlui deuh tawh aniang. Games-a snake
tluangtakin Purim Kut an hmang a. Community hruaitute leh Shavei Fellow
te kha an thi vek tawh... carrom board
ten an chanvo hneh taka thawkin, member tinte inpawhna thatak hnuaiah
pawh kha a lung a kim tawhlo vel.
hlimtak leh felfai taka he Kut hman zawh a ni hi a lawmawm hle a ni. Inkhawm
pangngai bakah \halai hruaitu lam lahin programme hlimawm tak tak an @ Sipai hmelchhia pawh kha tank
siam a, intihsiakna hrang hrangte siamin lawmman tha tak tak sem a ni bawk. hmaah an thut tir a, a lehlam pawl hovin
Inchei mak danglam tak tak insulpel huai huaina karah hadasha lam chhelo bomb mit nei emaw te an ti vel.
tak taka inchei hmuh tur awm nen Kut hlimawm leh hlawhtling tak ani kan @ Mi pakhat uikawm deuh mai hi in
tilo thei lovang.Tlai dar 4 ah ruai\heh tan a ni a, khaw en laiin engkim peih fel chhawng riatna atangin a tla a, a tlak lai
hman vek a ni a, hei hi engdang vang nilovin mahni tihtur chanvo \heuh chuan an nu chaw chhum tur a hmu a,
hneh taka tih anih vang a ni. Shekel chanve bawmah pawh Rs.725 lai a ring tawkin, ‘MIN CHHUMKEP SUH
tlingkhawm a, he sum hi Community hruaitute leh Shavei Fellow ten pek AWWW’ a ti hram.
awm an tihte hnenah an pe nghal ni a thudawn a ni.
@ I thil hriat loh, i hrelo tih i hriat loh
P-thianin rem A tih chuan karleh lo awm tur dt. 08/03/2010 a\anga 11/03/
kha i hrelo tih i hriat hma chuan i hrelo
2010 hian Pu Jeremiah Hnamte leh Shavei Fellow te kaihhruaina in Aizawl
tih i hrelo ang.
Community Pa-ho tan intuaitharna leh P-thian thu zirhona (Seminar) Shavei
Centre ah zantin neih tum a ni a. Centre building khawi emaw lai berah
mahni puanthuah \heuh kenga riah luh theih nise tih a ni a. Sakharith zawhah Shavei Israel Weekly News
mahni hna \ul \ul thawk tura fehchhuah a, tlai chaw ei khama Centre pan Founder Chairman : Bulletin
khawm leh mai tur a ni. Tin, he programme hi community dang a\ang pawhin Michael Freund in Mizo/Kuki
a duh apiang tan chhim theih a ni dawn a ni.
Hrqs. : 58 King George St. Heichal,
Hadas Hauzel s/o Rafael Hauzel(Sena) chu kar hmasa lam daih tawh khan Jerusalem, Israel
a \hiante nen school- a an infiamnaah a chesual a, a lu-ah thisen a tlin vangin Website : www.shavei.org
Mizoram : Mercy Villa, Upper Repub-
vawiin thleng hian damdawi inah awmpui a la ni. Vanneihthlak takin zai ngailoa lic, Aizawl, Mizoram.
zawi zawia \ha chho ve mai theitur dinhmunah a ding ni a hriat a ni a, P-thian Manipur : B. Vengnom, Tuibuang,
zarah dam taka a chhuah thuai kan beiseiin duhsakna kan hlan a ni. C.C. Pur, Manipur.
Contact mails :
Dt. 03-03-2010 khan Nl. Suzan d/o Sangkhuma (L) Lungdai Community Israel : tzvi@shavei.org /
puala Shiva \hutna hun hman a ni a, Aizawl a\ang pawhin Community tzvilun@walla.co.il
hruaitute leh Shavei Fellow ten an \awiawm ni a thudawn a ni. Mizoram : madinga13@yahoo.com
Manipur : yochanan10@yahoo.com
David Hmar s/o Israel Hmar pawh Sunday tlai a\ang khan hritlang leh
Pneumonia in a tlakbuak a. Greenwood Hospital ah awmpui mek a ni a, Published by : Shavei Israel Org.,
P-thian zara dam taka a chhuah thuai kan duhsak takzet zet a ni. Jerusalem, Israel.

You might also like