You are on page 1of 35

t0dZmrS0dZmokdY 1

t0dZm rS 0dZm odkY


qlemrD q&mawmf
OD;Owrom& \
axkywd
(odkY)

tew(oknw-kyfemrfESpfyg;)uajymwJh
tewtaMumif;

t0dZmrS0dZmokdY 2

]]0,"rm ocFg&m tyrma'e orma'x}}


]]jzpf w m rS e f o rQ jzpf H k a v;? jzpf u mrw a v;
wu,f r [k w f w J h tcsnf ; ED S ; oabmav;? toH k ; ruswmav;
jzpfaewm/ wpfckck ? wpfa,mufa,muf ? wpfcsdefcsdef ?
wpf a e&m&m jzpf a ewm r[k w f b l ; /
tqH k ; r&d S w J h bma&;-nma&;awG ta&;BuD ; raeawmh b J ?
tJ'DtrSefw&m;udk tNrJodaewJh tNrJ,HkMunf ESvHk;oGif;aewJh
owd y nmjzpf z d k U ta&;ud k o m rarh r avsmh BuD ; aeyg/}}

pGe;f vGe;f q&mawmfb&k m;Bu;D

rdk;ukwfq&mawmfbk&m;BuD;

oJtif;*lq&mawmfbk&m;BuD;

]]rodawmh vdck sif ? vdck siaf wmh


pGJvef; ? pGJvef;awmh jyKvkyf?
jyKvkyfawmh &&Sd ?
&&Sdawmh
rqH;k Edik af tmif cHMuayawmh }}

tdyfaysmfaecsdefrSwpfyg;
w&m; tm;xkwfvdkY r&aom
tcsdefr&dS? b,ftcgrqdk
r*fzdkvf &atmif tm;xkwf
EdkifwhJ tcsdeftcgcsnf;yJ/
tcsdefudk ttm;vHk;0
rxm;bJ w&m; ESvHk;oGif;yg

]igigpdwf} eJYao&if
]ig}omcHMuayawmh/
igqdkwJh 'd|drjyKwfvdkY
av;bufaxmuf
rdk;-ausmcdkif;NyD;
tyg,fav;yg;qif;&wm/
igpGJjyKwfatmif 0dyem
tvkyfvkyfMu? rvkyf&if
pHk;pHk;jrKyfMuvdrfhr,f/

t0dZmrS0dZmokdY 3

t0dZm rS 0dZmodkY
pmpOf- (45-3 ESifh 45-4)
]ig? ighb0}[laom ]txifrSm; t0dZm}aMumifh
ay:ayguf v maom
ar;cGef;aygif;?jyemaygif;?tIyftaxG;?
trSm;t,Gif;aygif; ajrmufjrm;pGmtwGuf
0dZmPfjzifh &Sif;vif;csufrsm;

t0dZmrS0dZmokdY 4

ESvHk;om;\ rajymif;vJaom ypKyefopmpum;


bk&m;&Sif &SmazGazmfxkwf ay;cJUaom
opmav;yg; trSefw&m;rS vGJvQif
tm;vHk;udk t<uif;rJU pGefhvTwf
opmw&m;udkomvQif jrwfEdk;wefzdk;xm;yg\/
,HkMunftm;udk;yg\/ aygif;oif;tazmfjyKyg\/

op m w&m;jzif h o mvQif trsm;tusd K ;tygt0if


t&m&mwd k i f ; ud k a qmif & G u f y g\/

t0dZmrS0dZmokdY 5

t0dZm rS 0dZmodkY
qlemrDq&mawmf OD;Owrom&

t0dZmrS0dZmokdY 6

(26-10-1969) oDwif;uRwfvjynfhaeYn
(9)em&D (10)rdepfwGif ppfudkif;wdkif;? uomNrdKU zcif
OD;wifarmif? rdcif a':cifcifjrifh wdkYrS zGm;jrifcJh\/
om;(3)a,muf t euf tBuD ; qH k ; jzpf N yD ; avmuD
atmifjrifrlrsm; &&dSap&ef &nf&G,f ta':jzpfolu
atmifudkudk [k trnfay;\/

(1) w&m;tm;rxkwfcif(29)ESpft&G,ftxdbmoma&;,HkMunfrI
Ak'b
mom0if jzpfaomfvnf; rdbrsm;enf;wl bk&m;?w&m;?oHCm&wem
oH;k yg;tay:wGif omru rnfonfb
h moma&;udrk Q i,fpOfuyifpw
d 0f ifpm;rI
vH;k 0r&dcS /hJ bmoma&;ESihf rdrEd iS hf bmrSrqdik [
f yk ifxifrw
S cf \
hJ /oHCmawmfrsm;
ESiahf jymqd?k qufqzH ;l jcif;vnf;r&d?S oHCmawmfrsm;\b0udv
k nf; pdwrf 0ifpm;?
udk,fcsif;vnf; vHk;0rpmemwwfcJh? uomNrdKY&dS OD;av;ta':rsm;ESifh twl
aepOfrdrd(9)ESpfom;t&G,fcefYu nDtvwf udk&if0wfaomfvnf; pdwf
r0ifpm;ojzifh r0wfcJhyHk? tv,fwef;ausmif;om;b0u awGUBuHK&aom
rlqvif bmom0if oli,fcsif;wpfOD;\ txl; BudK;pm;*kpdkufNyD; OykofoDv
apmifhxdef;yHkESifh wuodkvfwGif ygVdudk (Minor) bmomtjzpf oif,l&pOfu
vH;k 0pdwrf 0ifpm;ojzifh ygVdaMumifh pmar;yGu
J srvdk jzpfc&hJ jcif;aMumifh aemuf
ESpfwGif ordkif;bmomudkajymif;,lcJhjcif;rsm;om bmoma&;ESifh ywfouf
rSwfrSwf&& &dScJh\/

(2) ausmif;om;b0
i,fpOfuyif ynma&;udk tvGef pdwf0ifpm;\/ touf(4)ESpfausmf
uyif rdrEd iS &hf ,
G w
f u
l av;rsm;ausmif;0wfpu
kH ,
kd pf ED iS hf ausmif;oGm;aeonfukd
jrifawGU&&mrS rdbudk twif;ylqmNy;D toufrjynfrh yD if ausmif;pwufc\
hJ /
cufcufccJ pJ Of;pm;wGucf suf tajzxkw&f aomocsmyF pk m rsm;udk i,fpOfuyif
ausmif;om;csi;f jyefoifjyay;&avmufatmif uRr;f usio
f avmuf rSw
f Pf
oHk; tvGwfusufrSwf&aom usufpmrsm;udkrl pdwf0ifpm;rI enf;vGef;\/

t0dZmrS0dZmokdY 7

pmzwf0goemygvGef;jcif;? abmvHk;uef? jcif;vHk;cwfponfh upm;


rufvGef;jcif;wdkYaMumifh q,fwef;ra&mufrDtcsdeftxd ynma&;wGif pdwf
0ifpm;rI? BudK;pm;rItm;enf;cJhonf/ q&m0efjzpf&rnf [laom,HkMunfcsuf
tjynfjh zifh txl;BuKd ;pm;aomfvnf; &nfreS ;f xm;ovdk pdww
f ikd ;f us rajzqdEk ikd f
aom 1985q,fwef; pmar;yGJudk aemufqHk;aeYwGifqufrajzjzpfcJh/ rdcif\
Edik if o
H m;rSwyf w
kH ifr&Edik af o;ojzifq
h &m0efjzpf&efraocsmrnft
h wlwl b0wl
oli,fcsif;tcsif;csif;udkom t"duxm; pmjyay;&if;ajzqdkaom 1986
q,fwef;pmar;yGJwGif t*Fvdyfpm? ocsFm? "mwkly? EdkifiHordkif; av;bmom
*kPfxl; (pkpkaygif; 493rSwf)jzifh atmifjrifcJh\/ pD;yGm;a&; tqifrajyvQif
rdrd0goemygaom usK&Sifjypm; &onf[laom&nf&G,fcsufjzifh t*Fvdyfpm
ar*sm,l\/
wuodkvfpwufNyD; wpfESpfausmfMumrS rdcif
jref r mEd k i f i H o m; jzpf o G m ;\/ pD ; yG m ;a&;wpf z uf
vkyfudkif&if; 1994wGif &efukefwuodkvfrS (BA.
English.Honours) bGUJ &\/ rdrt
d xl;arQmv
f ihf txif
BuD; tm;uscJhaom avmuDynma&;onf [dkvdkvdk?
'DvdkvdkESifhyif bGJUvufrSwfwpfck&jcif;jzifhtqHk;owf
oGm;\/

(3) pD;yGm;a&;orm;b0/ BuD;us,fzdkY ao;odrf&ovdk? ao;odrfzdkY


BuD;us,f&\/
ukodkvfvnf;&?0rf;vnf;0onf[k txifBuD;cJhaom q&m0efb0jzifh
at;at;aq;aq;toufarG;csiaf omfvnf; b,fvrkd S tajctaeray;ojzifh
jzpfcsifwmvkyfvdkYr&&if? tajctaeay;wm? &wmvkyfrnf[k qHk;jzwfcsuf
csum (16)ESpt
f G,rf pS ynma&;wpfzufEiS hf pD;yGm;a&;avmuxJ pwif0if
a&muf&mrS pD;yGm;a&;rdiI ;f rd oGm;Ny;D wjznf;jznf;ESihf avmbtvGeBf u;D vm\/
rdbESifhom;orD;(vlBuD;ESifhvli,f)Mum;b,fvdkrSndEdIif;r&aom
pd;k &dryf yl efpw
d Ef iS hf pl;prf;avhvmpGepYf m;vdpk w
d w
f \
Ykd (7)ESpMf um tdrw
f iG ;f jyem

t0dZmrS0dZmokdY 8

rsm;udktqHk;owfonfhtaejzifh (23)ESpft&G,f 1992wGif b,fawmhrS


aemufjyefrvSnfh[k ,wdjywf qHk;jzwfcsufcsum tdrfrS tNyD;xGufvmcJh\/
tdrfrS xGufzdkYta&; ESpfaygif;rsm;pGmcsDwHkcswHk jzpfaecJhNyD;rS aemuf
wpfEpS Mf umvQif wu,fxu
G af wmhrnf[k acgif;at;at;xm;Ny;D wpfEpS Bf uKd wif
qH;k jzwfcsucf sjyifqifcjhJ cif;aMumifh txajrmuf atmifjrifjcif;jzpf\/ BuKd wif
jyifqifrrl sm;xJwiG f pD;yGm;a&;vkyu
f ikd v
f Ykd b,fvrkd S tqifrajycJv
h Qif oGm;ae&ef
awmif'*Hk ay20_60 ajruGuw
f pfuu
G u
f kd ajcmufaomif; oH;k axmifusyjf zifh
0,f,ljcif;vnf;yg0if\/ (xdkajruGufudk 126(3)vTm?38vrf;tcef; 0,f,l
aomtcgwGifrS jyefa&mif;vdkuf\/)
txufyZk eG af wmifvrf;rBu;D ay:wGit
f cef; wpfcef;BuKd wifimS ;&rf;um
tdrrf x
S u
G v
f Qix
f u
G cf si;f xdt
k cef;wGi0f efxrf; wpfa,muf? ypn;f tenf;i,f
jzifh tdrfqdkifav; pzGifhc\
hJ / vdktyfaomaiGtcsdKYudk nD0rf;uGJwpfa,mufxHrS
acs;,l\?rcHcsifpdwfjzifhtpGrf;ukefBudK;pm;jcif;aMumifhvkyfwdkif;jzpfaeaom
pD;yGm;a&;udk avmbwBu;D vkyu
f ikd af e&if; rD;I;rD;yef;rsm;a&mif;ojzifh &Jpcef;
wGi(f 1)vMumoGm;a&mufaexdik &f ao;\/ vlu &Jpcef;a&mufaeaomfvnf;
pD;yGm;a&;udk b,fvdka&SUquf vkyfudkif&rnfudkom pdwfuawG;aerd\/
rdr\
d tukov
kd u
f t
H usKd ;ay;aMumif[
h v
k nf; em;rvnf? aemifwvnf;
vH;k 0r&onft
h jyif &Jpcef;rSjyefa&mufvmaomtcg rcHcsipf w
d jf zifh pD;yGm;a&;udk
ydkNyD; BudK;pm;vkyfudkif\/ &Jpcef;wGif aecJh&aom xdkwpfvonf aiGaMu;ESifh
tcsdef qHk;HI;epfemrIrsm;pGm jzpfcJhaomfvnf; tjcm;wpfbufwGifrl b0wl
'kuo
nf rsm;udk ud,
k cf si;f pmemwwfrt
I jyifaiGaMu;jzifh b,fvrkd S ay;0,f
r&Edkifaom? wefzdk;rjzwfEdkifonfh b0tawGUtBuHKrsm;pGm &cJh\/
(owfrSwfxm;aom Oya'? owfrSwfxm;aom tjypf'Pf
jzifh avmb? a'go? arm[pdwfudk qHk;r r&rSef; odojzifh
vnf; w&m;&dyfomrsm; zGifhaomtcg vlaygif;pHk vufcHNyD;
w&m;jzifh pdwfudk jyKjyifay;jcif; jzpf\/)
rdrd\b0wpfck &yfwnfEdkifa&;twGuf w&m;aom enf;vrf;rsm;jzifh

t0dZmrS0dZmokdY 9

tjyif ; txef pD ; yG m ;a&;wd k u f y G J 0 if & mrS


pD ; yG m ;a&;orm;b0
pwdk;qdkif0efxrf;rsm;
1996wGif trSw(f 126)? (3vTm)? (38)vrf;
tcef;udk BudKyGdKifh (t&pfus aiGay;acs
pepf)jzifh 0,f,l\/ pD;yGm;a&; vkyfief;
ododomomatmifjrifvmjcif;ESifhtwl
tpk&S,f,m&Sifrsm;yg wjznf; jznf; yg0if
vmrIaMumifh(1999)wGif pwdk;qdkif-3-qdkif?
0efxrf; (100)eD;yg;txd vkyif ef; Bu;D rm;vm\/ vlUavmuwGif wdu
k ef YJ um;eJY
udk,fhajcaxmufay: udk,f&yfwnfcsifaom rlv&nfrSef;csuf jynfhpHkvmNyD
jzpfaomfvnf; auseyf a&mifh&JrI &dSrvmonfhtjyif ukefxkwfvkyfief;&Sif
jzpfcsifvmjcif;aMumifh ukefypnf;jzefYcsda&; vkyfief;udkyg csJUxGifvkyfudkif\/
pD;yGm;a&; atmifjrifvmoavmuf avmbu ydkydkBuD;vmaomfvnf;
bk&m;? w&m;? oHCmtay: ,HkMunfrIESifh ywfoufrl bk&m;yif yHkrSef r&dScdk;
jzpfawmhyg/ 29ESpft&G,f w&m;ESifh rawGUrD vydkif;tvdktxd? (38)vrf;
tcef;wGif bk&m;pif oD;oefYr&dScJhyg/

H &nftcsi;f rsm;ESihf ud,


k w
f ikd o
f t
d rSew
f &m;
(4) pD;yGm;a&;atmifycJG t
udk,fydkifpD;yGm;a&; pvkyfzdkY tm;,lpOfuyif tcuftcJ rSeforQudk
atmifjrifpGm ausmfjzwfEdkif&ygvdk\[k bk&m;&dScdk;wdkif; tNrJqkawmif;cJh\/
&nfrSef;csuf BuD;rm;vGef;aom rdrdb0twGufawmh pdwfwdkif;rusrI
qdkwm tNrJ&dSaeojzifh r&yfrem;aom BudK;yrf;rItopfrsm;ESifh twl jyem
qdkwm a&SmifvGJr&Edkifjcif;aMumifh taumif;qHk;ausmfjzwfzdkYudkom tNrJ
pOf;pm;\/
rdrd vdkcsif? jzpfcsifonfhtwdkif;&udk&&rnf? jzpfudk jzpf&rnf [laom
,HkMunfrItjynfhjzifh udk,fydkifpD;yGm;a&;vkyfudkif&mrS BuHKawGY&aom pD;yGm;a&;
avmu\ tIyftaxG;aygif;pHk? 0efxrf;jyemaygif;pHkudk udk,fhtm;
udk,fudk;NyD; (7)ESpf qufwdkuftpGrf;ukef &ifqdkifajz&Sif;\/
ypKye t
f csed t
f cgESit
hf ajctaeudk vdu
k
f rSeu
f efaom qH;k jzwfcsurf sm;
ajymif;vJcsrSwfvkyfudkifjcif;jzifh jyemaygif;pHkajz&Sif;&mwGifydkydk uRrf;usif

t0dZmrS0dZmokdY 10

vmjcif;ESifhtwl pD;yGm;a&; wpf&dSefxdk; atmifjrifvm\/ xdktawmtwGif;


zcifbufrS OD;av;? ta':wdkY\ jyefvnfaphpyfay;rIaMumifh rdbrsm;ESifh
jyefvnfoifjh rwfomG ;\/ odUk aomf avmuom;wdYk tl;trl;? tirf;r& tvGef
trif; txifBuD;tm;usaeaom kyf0wKypnf;ydkifqdkifrI? aiGaMu; csrf;omrI?
xifay:ausmMf um;rI? ud,
k phf w
d ef YJ ud,
k u
hf ,
kd ?f tppt&m&m ud,
k ahf jcud,
k v
hf uf
jzpfaeaom tjynfht0 vGwfvyfrI paomavmuDt&nftcsif;rsm;wGifyg
,HkMunfpdwfcs&rI? cdkifcefYwnfNrJrI? pdwfcsrf;omrI? auseyfa&mifh&JrIESifh
avmu"gPfukd rwkerf vIyf cHEikd &f nf&rSd rI sm; rawGU&aomtcgwGirf l pD;yGm;a&;
orm;b0\ t"dym,f? tESpfom& ESifh csrf;omtppfqdkonfrSm bmrSef;
rodatmif vrf;paysmufoGm;\/

(5) uHqdk;jcif;aMumifh rmefrmeus (uHaumif;) \/


pD;yGm;a&;avmuxJwiG f ]ig} [laom txifrmS ;jzifh ke;f uefwu
kd yf 0JG if&f if;
tcuftcJtrsdK;rsdK;udk ausmfjzwf atmifjrifrIrsm; &,lEdkifavav? igh
PfpGrf;? igh0D&d,tm;[k wigigjzifh rmefrme ykdydkwufavavjzpf\/
vkyo
f rQjzpfavav? bmvky&f rSmudrk S raMumufawmh/ xdt
k m;Bu;D aom
avmb? a'go? arm[rsm;aMumifh atmifpwd;k trSw(f 3)udk zGiv
hf pS &f ef qdik cf ef;
iSm;&rf;&if; ydwfxm;aom xdktcef;xJ&dS ydk;[yfaygif; ajrmufjrm;pGmudk
jcifaq;Al;Bu;D ESpAf ;l ukeaf tmif jzef; &uf&ufpufpuf owfcrhJ \
d / jcif? ,if?
jc? yk&Gufqdwf? ydk;[yf? <uufpaom wd&dpmefrsm;onf vlom;rsm;twGuf
tE&m,f[k ,lqum tusifhygaeonfhtwdkif; wpfaumifp? ESpfaumifp
qdkovdk tNrJvdkvdk owfjzwfvmcJhojzifh ,ckvdk rsm;rsm;pm;pm; owfzdkUvnf;
0efrav;jcif;jzpf\/ ydk;rGm;rsm;tm; owfjcif;onf tjypf&dSonf[k rod
em;rvnf owfrdjcif; jzpfaomfvnf; aoapvdkaomapwemu tjynfh
t0ygae\/
avmuu owfrSwfxm;aomw&m;Oya't& tjypfr&dS
ojzifh ta&;,ltjypfay;jcif; rcH&ygaomfvnf; tNrJ&dSaeaom
obm0w&m; Oya't&rl tjypfjzpfaeygojzifh xdt
k m;Bu;D aom
rdrd\ tukodkvfuHonf csufcsif;vufiif;tusdK;ay;\/

t0dZmrS0dZmokdY 11

qdkifopfrzGifhrD tcef;jyifaeqJrSmyif rDwmjzwfcH&ojzifh rD;jyef&zdkY


wpfvausmfMumatmif tvkyfIyfoGm;cJh\/ xdkqdkifopf zGifhNyD; rMumrDrSmyif
aiGESpfaomif;ausmf wefzdk;&dS pydkY&Syftxnfrsm; b,fvdkrS vufonfoJvGefp
&Smr&atmif aysmufq;kH oGm;\/ qH;k H;I rI wefz;kd u rajymy avmufaomfvnf;
jyemaygif; ajrmufjrm;pGm ajz&Sif;vmcJhNyD;rS vHk;0 tajz&Smr&onfh
xdkjyemaMumifh rdrdem;rvnf rajz&Sif;EdkifwmawG avmuBuD;rSm
&dSao;ygvm;[k rmefrme tBuD;tus,fus&\/ b,fvdkyif tpGrf;ukef
BudK;pm;?BudK;pm; xdkqdkifopfrSm ta&mif;t0,f aumif;rvm onfudkvnf;
r,HkEdkifp&m BuHKawGU&\/
xdkYaemuf ukefypnf; jzefUcsd&mwGif oHk;onfh (Sunny PickUp) um;
'dik b
f m\ trSm;aMumifh um;csi;f wdu
k rf jI zpf&mrS avsmaf Mu;ay;? um;jyefjyif&
onfhp&dwf aiGESpfodef;cGJausmf ukefusoGm;jyef\/ a&SUydkif;ysufpD;oGm;aom
um;i,fav;udk qdik rf efae*smESpaf ,mufEiS t
hf wl (LiteAcePickUp) um;Bu;D ESihf
urm&GwfrS ykZGefawmiftxd nOfheufoef;acgifausmf oGm;qGJydkY&onfh 'ku
uvnf; w&m;ESifhomrawGUygu b,fvdkrSrarhEdkifp&m 'kujzpf\/
xdktcsdefurl bmaMumifh tukodkvf zdpD;cH&rSef; em;rvnfcJh/ w&m;
tm;xkw&f if; avmb? a'go? arm[ enf;vmawmhrS wd&pd m efrsm;tm; aoap
vdkjcif;onf tukodkvfjzpfNyD;? xdktukodkvftm;BuD;oGm;jcif;aMumifh csufcsif;
raumif;usdK;ay;jcif;[k Pf&Sif;oGm;\/
b0wlvlom;csif; wrifwum rnif;qJaomfvnf; (31)bHkom;csif;
jzpfaomwd&pmefrsm;tm; pdk;&drfxdwfvefY? toufqHk;HI;atmif vkyfaeaom
aMumifh rdrv
d nf;wlaomtusKd ;ay;um pd;k &drx
f w
d v
f efaY e&jcif; jzpf\/ olrsm;
toufenf;wl rdrt
d oufEiS yhf wfoufvnf; txl;wefz;kd rxm;jcif;aMumifh
w&m;omtm;rxkwfjzpfygu emrnfusef&pfNyD; ao&jcif;u ydkaumif;onf
[laom udk,fhtpGJESifhudk,f toufwdkrnfudkvnf; odem;vnfvm\/
(w&m;tm;xkw
f cEmig;yg;? ocFg&w&m;wdUk \ wlnaD om tedp? 'ku?
tew trSefw&m;wdkUudk ydkydkodvmavav ow0gtm;vHk;vdkvdkudk wpfwef;
wnf; xm;vmEdkifjcif;aMumifh oDvvHkvmavav jzpf\? olwpfyg;touf

t0dZmrS0dZmokdY 12

tE&m,frxdcu
kd af tmif apmifx
h ed ;f vmEdik o
f jzifh rdrt
d ouftE&m,ftwGuf
vnf; ylp&mr&djS zpfum i,fi,f&,
G &f ,
G Ef iS hf raoEdik af wmhonfuykd g em;vnf
vm\/)

(6) 29-ESpfwGif opmw&m;ESifh pawGUjcif;


tukodkvfuHrsm;\tBu;D tus,f zdpD;EdSyfpuf
tudsK;ay;jcif;udk cHae&qJwiG f tHI;ay:aeaom
xdq
k ikd cf ef; qufimS ;? riSm;udpt
wGuf ukeaf ps;wef;
vrf;&dS tcef;&Sif a':rlrlESifh pum;ajymqdk&if;
rxifrSwfbJ awGU&aom yxrqkH; "rrdwfaqG
a':aomif;aomif; (a':rlrlY tr)\ zdwfac:csuf
t& rdrt
d csed af y;Edik o
f avmuf tcsed yf ikd ;f tm;xkwf
&onfqakd om tif;pdef (10)rdik f GmrBu;D ausmif;
&Sd(5)&ufw&m;pcef;av;odkY refae*sm wpfa,mufESifhtwl (16-3-99) wGif
pa&muf oGm;\/
oufawmf(80)eD;yg;&dS q&mawmfBu;D OD;em&' a[mMum;aom &J&aJ wmuf
opmw&m;udk yxrqHk;tBudrfemMum;&&mrS vl ewf jA[m yk*dKvf ow0g?
a,musfm; rdef;r[k trsdK;rsdK; wu,fuGJjym;aejcif; r[kwfbJ wlnDonfh
pdwf-apwoduf-kyf? oabm y&rwfcEmig;yg; csnf;yJ [laomtod0if
vm\/
xdt
k odukd ydNk y;D ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f odvpkd w
d jf zifh (5)&uf qufwu
kd f reufwikd ;f
w&m;oGm;xdik \
f /
(b0wl vlwef;pm;rsm;udk udk,fcsif;pmpdwfjzifh 45vrf;&dyfomwGif
rnfolYudkrqdk tcsdefra&G; vGwfvGwfvyfvyf w&m;vmxdkifcGifhay;xm;jcif;
jzpf\/)
xdkifNyD; - pdwfeJUvkyf&wJh tvkyfjzpf bmrS rcuf[k tjriftm;jzifh
xifp&m&daS omfvnf; yxrqH;k &ufwiG f 10rdepfyif Nird Nf ird f xdik
f r&/ eif;uef
tvdv
k u
kd x
f m;aom pdwu
f b,fvrkd S xde;f r&atmif a,muf,ufcwfae\/
ud,
k cf Emudk tvdv
k u
kd if n
hJ m wm tusiyhf gaeojzifh a0'emu rsm;vnf;rsm;?

t0dZmrS0dZmokdY 13

jyif;vnf; jyif;\/ bmrqdkigvkyf&ifjzpfr,fxifaom rmefrmeonf yxr


wpfBudrfw&m;xdkifonfESifhyif tawmfavsmhoGm;\/
(5)&ufajrmufaeUwGif 0ifavxGuaf vudk wpf?ESp?f oH;k ?av; a&wGu&f if;
orm"d ydkydkwnfMunfvmonfhaemuf ('ku)a0'emqdkwmudk,fxifxm;ovdk
twHk;vdkuf-twpfvdkufr[kwfbJ jzpfpOfwpfck? wpfckpDrSef;ESifh xdkjzpfpOf
wd k i f ; onf ud k , f h o abm-tw vH k ; 0uif ; rS e f ; od v m\/ xdkrSwpfqifh
a0'em wpfc\
k jzpfpOfonf ydyk jkd refvmNy;D aemufq;kH wGif wpfckckyJ (a0'emyJ?
odpdwfyJ)[k qdkp&mr&dSawmhonfh jzpfHkav;-jzpfaeonfh opmw&m;
udk rdepfyikd ;f cefMY umonftxd qufqufov
d m\/ xdt
k cdu
k w
f iG f a0'emcsKyf
oGm;rnf[k arQmfvifhaom udavompdwfMum;xdk;vmjcif;aMumifh a0'em
wdk;vmjyef\? xdkodkU Pfxufvmvdkuf arQmfvifhcsuf udavom Mum;0if
xdk;vdkufESifh awmfawmfMumoGm;\/
a0'emcsKyfrSmyJ [laom arQmfvifhcsuf vHk;0 ukefqHk;oGm;onfhpkpkaygif;
w&m;xdkifcsdef ESpfem&DeD;yg;tMum b,fvdkrSrarQmfvifhxm;aomtcsdefwGifrS
('ku)a0'em\ taMumif; vufonftppfjzpfonfh a0'em&dSonf[k xif
aeaom rdrd\t,lrSm;?trSwfrSm;?todrSm; (a0'emedp) tpGjJ yKwf oGm;jcif;
ESit
hf wl rnfonfh avmuD tod? avmuD atmifjrifru
I rS ray; pGr;f Edik af om
pdw\
f vGwv
f yfrI ?Nird ;f at;rItppfukd ud,
k af wG(Y PfawGU) BuKH & jcif;aMumifh
vlUavmuxJrS bk&m;?w&m;?oHCmtay:yg yxrqHk;tBudrf av;av;
eufeuf pdwf0ifpm;vm\/
pD;yGm;a&; vkyu
f ikd af e&if;yg yk*Kd v?f ow0g? ig?
ol(wpfa,mufa,muf)u pD;yGm;a&; (wpfckckudk)
vkyjf cif;r[kw?f taMumif;tusK;d rSe;f Pf&iS ;f ae\/
xif&Sm;aom 'kua0'em ay:wdkif;vnf; csufcsif;
qdkovdk a0'em\ jzpf H k o uf o uf u av;rQom
jzpfjcif;? wpfckckyJ? a0'emyJ[k qdkp&m r&dSjcif;
tewtrSefw&m; todPftvdkvdkay:aejcif;aMumifh 1999oBuFef
xdkausmif;wGifyif yxrtBudrf'kvb &[ef;cH&if;yxrtBudrf tcsdefjynfh

t0dZmrS0dZmokdY 14

(5)&uf w&m;pcef;0ifjzpfoGm;\/
pcef;&uftwGif; wpfck? wpfa,muf? wpfcsdef? wpfae&mqdkonfh
owfrSwfcsuf ynwfrsm; vHk;0uif;onfh 0dyemPf qufwdkufjyef
jzpfatmif tpGrf;ukef BudK;pm;\/ av;&ufajrmufaeYrSp 0dyemPf
tppfoabmudak umif;aumif; odomG ;ovdk aemufyikd ;f tm;xkw&f mwGiv
f nf;
0dyemPfrsm;rsm;jzpfzdkY vrf;yGifhoGm;\/
,cif tm;xkwpf Ofu PfjzpfomG ;aomfvnf; PftaMumif; &Si;f &Si;f
vif;vif; rodao;yg/
(w&m;tawGYtBuHKrsm;&Sif;jy&mwGif a0'em[laom wlnDonfh ynwf
pum;omoH k ; pG J a omf v nf ; aemuf y d k i f ; usav a0'em[l a om ynwf
aemufuG,fu y&rwf trSefw&m;u ydkrdk odrfarGUavjzpfav\/)

(7) aeYpOf yHrk eS f rjzpfrae w&m;xdik jf cif;


5&ufpcef;yGJtNyD;wGif 38vrf;tcef; aeYpOf eHeufwdkif; (pD;yGm;a&;
rvkyrf )D wpf&uf(1)em&D yHrk eS w
f &m;xdik \
f / wpf&ufwpfem&D ud,
k Bf uKd uw
f m
rvkyfbJ udk,fhpdwfudkqefYusif? udk,fhudavomudk rjzpfraeowfjcif;jzpf\/
avmuDtvkyf rsm;vGe;f w&m;xdik f ysuo
f mG ;vQif aemuf&uf tpm;xd;k
jyefxikd \
f /
aeYpOf w&m;xdkif&mwGif tudsK;ocFg& (tjzpfaemuf? vdkufrIbJ? tod
aemufrvdu
k b
f )J ... tpGjJ zKwNf y;D jyKvyk rf t
I aMumif; ocFg& (ypKye f ,HMk unfrI
oabm y&rwfcEm)\ wpfck?wpfa,muf?wpfcsdef?wpfae&mr[kwfbJ
jzpfHkav;jzpf (,HkMunfHkav;,HkMunf) aeonfh trSefw&m;udk odaezdkY om
t"duxm;\?
y&rwfcEmu a[maomw&m;udk b,fvdkrSemr&aomtcgrsdK;? w&m;
ESv;kH oGi;f csipf w
d f vH;k 0r&daS omtcgrsKd ;rSom rd;k ukwq
f &mawmfBu;D \ wdu
k w
f eG ;f
w&m;acGrsm;udk zGifhemjcif;jzifh pdwf"mwftiftm; tultnD,l\/ q&m
awmfBuD;\ tqHk;trtwdkif;oGm;vm? vkyfudkif&if;yg ypKyef taMumif;
ocFg&\ tedp? 'ku? tewtrSefw&m;udk rjywfodaeatmifBudK;pm;\/
xdktoduvGJvQif tm;udk;p&mr&dSjcif;-trSefw&m;udkvnf; ausaus

t0dZmrS0dZmokdY 15

eyfeyfvufrcH?cHEdkifatmif BudK;pm;\/
PfrsufvHk; yGifhvmonfESifhtrQ tESpfom& vHk;0r&dSrSef; &dyfrd
vmaomavmuD (ig? ighOpmjzpfzdkY)tvkyfrsm;udkwjznf;jznf;csif; avQmhvm
Edkif\/ w&m;ESifhrawGUrD reufwdkif; xajy;aomtusifhonfyifvQif yHkrSef
w&m;xdkifvmonfESifhtrQ ajy;p&mrvdkawmhbJ aevdkY aumif;ae\/
wpfoHo&mvHk;vkyfvmcJhojzifh rvkyf& raeEdkifatmif tl;trl; pGJvrf;
aeaom avmuDtvkyt
f udik rf sm;udk avQmv
h yk af vav avmb?a'go?arm[
ydyk ekd nf;vmNy;D y&rwopmw&m;ESihf ywfoufaom todPfyx
kd ufavav
jzpf\/

(8) w&m;tvSLawmfvkyfief; pwif zGifhvSpfjcif;


aeYpOf yHrk eS w
f &m;xdik af e&if; vrf;-50 qnf;qm w&m;acG tiSm;qdik rf S
tvkyaf y;w&m;acGrsm; iSm;&rf; yHrk eS w
f &m;emjzpf\/ ig;&ufw&m;pcef; av;?
ig;Burd cf efY ud,
k w
f ikd v
f nf;0if&if; w&m;xdik v
f o
kd rl sm;udv
k nf; tif;pdef (10)rdik f
&dyfomodkYac:oGm;ay;\/ w&m;ESifhpawGUNyD; wpfESpfESifh oHk;vMumaomf
(1-6-2000)wGifrSom w&m;acGrsm;omiSm;onfh qnf;qm\ vdktyfcsufudk
jznfah omtaejzifh t0dZm rS0Zd m odYk trSew
f &m;tvSLawmfvyk if ef; zGiv
hf pS \
f /
w&m;&dyfomrsm;rS xkwfaom w&m;pmtkyfrsm;udk aiGusyfoHk;aomif;cefYjzifh
vdkufvH0,f,lNyD; tcrJh iSm;&rf;ay;jcif;jzpf\/ iSm;&rf;aom pmtkyfrsm;
qHk;csifvnf;qHk; [laompdwf"mwfjzifhpGefYpm; vkyfudkifcJh\?w&m;acGrsm;? pD'D?
ADpD'Drsm;udkaemufrS vdktyfovdk wdk;csJU jzefYcsdjcif;jzpf\/
w&m;tvSLawmf vkyfief;zGifhNyD;aemuf "rrdwfaqG
rsm;u vmvSLaom oJtif;*lq&mawmf\ w&m;acGrsm;
em&&mrS pdwfpifMu,fjcif;tqifhqifhudk &dyfrdvmovdk
oJtif;q&mawmf\0D&d,tm; tultnDudkyg&\/
(udk,fwdkifw&m;a[m&mwGiftvkyfay;w&m;rsm;udkom a[mMum;NyD;
vufawGU w&m;xdkifcdkif;jcif;onf 0dyemw&m;ppfppf tm;xkwf&ef cufcJ
aomxdkjyemudkrdrd\oDv?orm"d?ynmtm;jzifhtpGrf;ukef ulnDajz&Sif;
ay;jcif;jzpf\/)

t0dZmrS0dZmokdY 16

(9) yxrtBudrf 10-&uf w&m;pcef;0ifjcif;


w&m;tvSLawmfvyk if ef;wGif tcrJih mS ;&rf;ay;&eftwGuf w&m;pmtkyf
rsm;udk &dyo
f mrsm;odYk ud,
k w
f ikd o
f mG ;a&muf0,f,&l mrS w&m;&dyo
f mtrsm;pkoYkd
pwif a&mufzl;oGm;\/ OD;bcif&dyfomodkY yxrqHk; tBudrfpa&mufonfESifh
&dyfom\ NidrfoufwdwfqdwfrIaMumifh w&m;xdkifvdkpdwf ay:vm\/ pHkprf;
Munfh&m wpfOD;pm ae&musefaMumif;od& aemufwpf&ufwGif pm&if;oGm;
ay;NyD; w&m;pcef;0ifjzpfoGm;\/
10-&ufpvHk; yHkrSefw&m;xdkifcsdefrsm; tygt0if tcsdef&Snf (4)em&D
qufwu
kd f aeYpOf w&m;xdik \
f / ud,
k w
f ikd af rG;jrLcJo
h nft
h m; Bu;D jyif;xefaom
udavomrD;udk udk,fwdkif cufcufcJcJ jyefvnfNidrf;owf&jcif;jzpf\/
a0'em\tcsnf;EDS; tew trSefw&m;udk rsm;rsm;odav a0'emudk
t[kwfxifNyD;NidwG,faeaom tpGJavsmhvmjcif;aMumifh a0'emcH&rIvnf;
oufomvmavjzpf\/ (7)&ufajrmufaeY av;em&D qufwdkufw&m;xdkifpOf
twGi;f a0'empGv
J ;kH 0csKyaf ysmufomG ;jcif;ESit
hf wl tewPf ay:vmjyef\/
w&m;jzKwfvdkufaomfvnf; ypKyefpdwfrSeforQudk rqdkifrSef;odonfhPf u
tcsdefwdkif; OD;pD;vsuf&dS\? bmyJvkyfaeaewu,f&dSwmu oabm y&rwf
cEmig;yg;topftopf? xdktrSefw&m;udkodonfh Pfuvnf;tcsdefwdkif;
topf? igr[kwaf wmh jym,mcwfp&m r&d?S ylp&mvnf;r&d?S csr;f omvdu
k w
f mrS
ajymp&mpum;r&dS/ xdkcsrf;omaMumifha&SUqufNyD; w&m;tm;xkwfvdkufvQif
vlUb0jzifh qufraeEdkifawmhbJ bkef;BuD;0wfcsifpdwfjzpfvmrvm; [laom
tawG;0ifvm\/ pD;yGm;a&;tIyfawGwpfzufESifh bkef;BuD;0wfcsifpdwfr&dS
ojzifv
h nf; xdt
k awG;0ifvmjcif;jzpf\/ wu,f&Sd y&rwfPfMum;xJ wu,f
r&dSonfh yk*dKvf? ow0gtxifrSm;tawG; udavom Mum;0if EdSyfpufjcif;udk
tawmfav;cHvdkuf&\/
rarQmfvifhxm;aom jyemaMumifh bmqufvkyf&rSef;rodbJ acw
awGa0aerdNy;D rS vuf&Sd BuKH awGUae&aom w&m;csr;f omaMumifh jzpfcsi&f mjzpf
aemufrqkwaf wmhb;l [k qH;k jzwfum (8)&ufajrmufaeYwiG f xdik af eus(4)em&D
tpm; (7em&Dc)JG qufwu
kd f w&m;xdik &f efq;kH jzwf\/ udavomMum;0ifomG ;Ny;D

t0dZmrS0dZmokdY 17

rScsrSwfaomqHk;jzwfcsuf jzpfaomaMumifhvdkcsifrI ygaeonfudk r&dyfrdbJ


tcsdefxyf wdk;xdkifjcif;aMumifh ajcmufem&DMum w&m;xdkiftNyD;b,fvdkrS rcH
r&yfEdkifaoma0'emqdk;jzifh w&m;jzKwfvdkuf&\/
&dyfomrSxGufvmNyD;aemuf aeYpOfyHkrSef w&m;xdkifcsdefESifh oGm;vm
aexdkif&if; w&m;ESvHk;oGif;rdcsdef ydkrsm;vmonfESifhtrQ avmuDtvkyfrsm;\
tjypfudk ydkem;vnfvm jcif;aMumifhw&m;ESifhrawGUrDu ig[laomtxifrSm;
jzifh q,fwef;ajzNyD;csdefrS wuodkvfausmif;om;b0txd tl;x a&;om;
cJhaom aeYpOfrSwfwrf;'dkif,m&Dpmtkyfrsm;? "mwfyHkt,fvfbrfrsm;tm;vHk;udk
(jyefjrifae&vQif tl;emjyefjyefxvmojzif)h aemufvnf; b,fawmhrS jyefa&;
awmhrnfr[kwf[k qHk;jzwfum ykZGefawmifacsmif;xJ vHk;0 pGefYypfvdkuf\/
,ckuo
hJ Ykd w&m;oabmjzihf cufcufccJ ?J tcsed rf sm;pGm tukecf NH y;D jyef a&;jyjcif;rSm
trsm;tusdK;twGuf oufoufjzpf\/

(10) 'kwd,tBudrf-10 &uf w&m;pcef;0ifjcif;


bmawG? nmawG? b,fob
l ,f0g? b,fae&m b,ftcsed t
f cg [laom
owfrSwfcsufrsm;udk pdwfu vufcHavav? jzpfHkav;jzpfaeonfh pdwf\
y&rwf trSew
f &m; uG,af ysmufavav jzpfjcif;aMumifrh rd \
d vdck sirf ?I jzpfcsirf ?I
ylyefrI? igxifrIrsm;uom y&rwfomoemudk zsufaeonfh &efoltppf
jzpfaMumif; &dyfrdvm\/ avmuDudk rsm;rsm;tmHkjyKavav avmukw&m
csrf;omESifh a0;avavjzpf w&m;xdkif&mwGif taESmifht,Sufenf;ap&ef
pD;yGm;a&;vkyfudkif&if;yg vkyfoligvnf;r&dS?vkyfp&mvnf; r&dS?tvkyfNyD;NyD;
rNyD;NyD;? HI;HI;jrwfjrwf bmrSwu,fr[kwfwJhtwGuf b,fvdkjzpfjzpf [laom
trSew
f &m;udk a&SUwef;wif vkyv
f mEdik o
f nfEiS t
hf rQ rvkyrf jzpfaom avmuD
tvkyfrsm;[k xif&atmif r&yfrem;taMumif; trsdK;rsdK;jyvSnfhpm; cdkif;ap
aeonfh w&m;cHonfvnf; rdr\
d tpGJ (avmb?a'go?arm[) omjzpfaMumif;
yd&k iS ;f vm\/ udavomowf&ef &dyo
f m0ifNy;D jyif;jyif;xefxef w&m;tm;xkwf
csiyf gaomfvnf; vkycf sipf w
d jf zifv
h yk v
f Qif avmbruif;ojzifh xdpk w
d af y:wdik ;f
EdkifatmifpGefY\/

t0dZmrS0dZmokdY 18

OD;bcif&yd o
f mrS xGuv
f mNy;D (8)vtMum OD;*dt
k ifum&dyo
f m bke;f Bu;D
w&m;ywfrS xGuv
f maomOD;yOi;f wpfyg;\ wdu
k w
f eG ;f csut
f & 'kw,
d tBurd f
(10)&uf w&m;pcef;tjzpf OD;*dt
k ifum&dyo
f m0if
f aeYpOftcsed &f n
S f (8)em&D
wpfqufwnf; w&m;xdkifjcif; tygt0if puefYrvyf txl;BudK;pm;\/
udk,fwdkif tygt0if w&m;tm;udk;olwdkif; &ifqdkifBuHKawGYae&aom w&m;I
rSwef nf;ESihf ywfoufonfh em;vnfrv
I rJG mS ;p&m? oHo,jzpfp&mrsm;uvnf;
trsm;udk ulnDvdkaom rdrd\ yifudk,ft&if;cHpdwfudk EdI;qGay;jcif;aMumifh
BudK;BudK;pm;pm; w&m;tm;xkwfjzpfjcif;jzpf\/
yxraeY reufyikd ;f w&m;prxdik rf D bk&m;&dcS ;kd vdu
k Nf y;D rS w&m;xdik cf ef;r
twGif; bmbk&m;qif;wkawmf yHkawmfrS r&dSonfudk owdjyKrd\/ w&m;
em;vnfvmcsed rf pS pdwu
f zefqif;xm;aom yHo
k @mefukd tpGaJ vQmv
h mojzifh
bk&m;&Scd ;kd vnf; yHak wmfukd tmHrk jyKawmhbJ ypKye pf w
d t
f pOf tw uif;Edik f
orQuif;aezdkYom BudK;pm;avh &dSaomfvnf; ae&mopf jzpfojzifhom *kpdkuf
rdjcif; jzpf\/ xdak eY wpfreufcif;vH;k w&m;xdik &f mwGif pdwu
f taESmuft,Suf
ruif;? tewaumif;aumif; rpdkufjzpfae\/ &dyfomodkYa&mufp nae
wpfOD;wnf; w&m;xdkifpOfuyif yHkrSeftewpdwftajctae jzpfao;ojzifh
,ckrS bmjzpfrSef; tajz&Smr&atmifjzpf&\/
aeYqrG ;f pm;Ny;D aomtcg &dyo
f mxJ vSnv
hf n
S f Munfh &I if; oD;jcm;tcef;
av;wGif bk&m;qif;wkawmfudk zl;awGU&\/ OD;cs&dScdk;NyD;bk&m;a&SUwGifw&m;
xdkifaomtcgrS jzpfaeus tewpdwfjyefjzpf\?xdktcgrS w&m;&dyfomjzpfNyD;
bk&m;qif;wkawmfawmif r&d[
S k xifrjd cif;ESit
hf wl yHrk eS f jzpfaeustewpw
d f
tpOfMum;wGifjzpfrSef;yif rodbJ jzpfay:aeaom tvdkruspdwftpOfrsm;u
wpfpdwfcsKyfvdkufaemuf pdwftpm;xdk;vdkufESifh Mum;xdk; wm;qD;aejcif;
jzpfaMumif; &Sif;&Sif;vif;vif; odvdkuf&\/
bk&m;zl;vdkuf&rS bk&m;r&dSbl; txifrSm;ESifhtwl tvdkruspdwfyg
ajyaysmufomG ;ovdk xdpk w
d jf zpfreS ;f owdxm;rd tpGjJ zKwEf ikd v
f Qiv
f nf; yHrk eS f
w&m;pGr;f tifjyef jzpfrnfyifjzpf\/ jzpfreS ;f yif rodbjJ zpfvu
kd af omtvdrk us
pdwt
f ao;pm;udavomav;onfyif tew trSew
f &m;udk zH;k uG,Ef ikd o
f nf

t0dZmrS0dZmokdY 19

qdkvQif w&m;tm;rxkwfbJ tm;BuD;aom avmb?a'go?arm[jzifh tazmf


vkyfaeolrsm;udk,fhxifjrif,lqcsufrSeforQudk t[kwfxifNyD;wpfigigjzifh
rmefwufum bk&m;tppf? w&m;tppfuekd m;rvnf? vufrcH?uefv
Y efv
Y yk b
f uf
wdkufaeMuonfrSm bmrS tHhMop&mr&dSawmhyg/
qGrf;pm;&if;yg aumif;aumif;qdk;qdk; odaeaom tpGJpdwfudk jzpfcGifh
ray;bJ ESvHk;om;wGif jzpfHkav; jzpfaeaom pdwftopf topfuav;rsm;
\ tcsnf;EDS;oabmudkom tmHkjyKygrsm;aomtcg (6)&ufajrmufcefYwGif
tpm;ESihf ywfoufonfh 'kuo
pmoabmudk aumif;aumif; em;vnfomG ;\/
xdaYk emuf yHrk eS pf m;Munf\
h / jrefjrefpm;Munf\
h / t&om cHcsio
f nfph w
d v
f nf;
rjzpf? t&omcHMunfhvnf; t&omudk NidwG,fonfhpdwf rjzpfawmhbJ pm;
ae&onfh 'kuudka&m? tpm;udkyg rNidwG,fjcif;ESifhtwl vlom;trsm;pk
rufarmaeaom tpm;csrf;om qdkonfrSm emrnfrQomjzpfrSef; Pf&Sif;
oGm;\/ xdt
k csed rf pS pm;aomufwikd ;f xd
k Pfu rjywfvu
kd yf g apmifah &Smuf
aeojzifh b,fae&mrSm bmyJpm;pm;? rpm;pm;tpm;ESifh ywfoufonfh'kurS
tNy;D wdik f vGwaf jrmufomG ;awmh\/ &dyo
f m0ifwikd ;f tpm;pGjJ zKwcf ahJ omfvnf;
,ckrS wu,fjyKwfjcif;jzpf\/
aeUvnfwpfem&DrS nud;k em&Dtxd &Spef m&D qufwu
kd w
f &m;pxdik o
f nfh
yxr&uf\ av;em&Dausmfausmf (yHkrSef&dSNyD;om; owd?0D&d,?orm"d?ynm
tiftm;ukecf ef;oGm;csed )f wGif tifrwef jyif;xefonfh 'kua 0'em ay:vm\/
jzpfcsKy?f jzpfcsKyo
f abmjzifh rjywfjzpfaeaom a0'emudk &daS eonf[k vufcH
k ae? odp&m
cHpm;avav? a0'em wd;k vmavavjzpf\/ a0'emudk wpfcck t
taejzifh vufrcHbJ a0'em\ jzpfakH v; jzpfaeonfh trSew
f &m;udck sn;f om
ododaeatmifBudK;pm;avav a0'emudk&dSonf txifrSm;jzifh cHpm;aom
pdwrf sm; tjzpfenf;vmojzifh a0'emtcH& oufomavavjzpf\/ tcsed &f n
S f
qufqufxdkif&if;'kua0'emudk tEdkif,lEdkifavmufatmif oDv? orm"d?
ynmtm; BuD;vmNyD;aom(5)&ufajrmufaeYwGif wpfckckudk igighOpmtjzpf
rqkyu
f ikd &f raeEdik af om wPSmaMumifh rScD ?kd qkyu
f ikd ?f tm;ud;k p&mbmqdk bmrSukd
r&daS omy&rwftrSew
f &m;udk tvGeNf i;D aiGUvm\? &dyo
f mrS csucf si;f xGuaf jy;

t0dZmrS0dZmokdY 20

csifvm\/ NiD;aiGYvGef;ojzifh (6)&ufajrmufaeY &Spfem&Dqufwdkuf w&m;


xdkif&mwGif xdk&Spfem&D tcsdefonf wpfoHo&mvHk; Mumonf[kyif xifrd\/
'DoHo&m0#fqif;&J tpGJrjyKwfvdkY oufwrf; tifrwef&SnfwJh jA[mb0rsm;
jzpf&&if 'D'kuawGudk rqHk;EdkifatmifcH&awmhrSmyJ[k rdrd pdwfudkrjywfwGef;
tm;ay;umqufvuf tm;xkwfaomtcgrS tpGJukefoGm;NyD; xdkNiD;aiGUpdwf\
EdyS pf ufraI vmif;&dyaf tmufrS vGwaf jrmufomG ;\/ (aemufyikd ;f ouFe;f 0wfNy;D
ESpf&Snfvrsm;qufwdkuf wpfaeukefwpfaecef;rNiD;EdkifraiGUEdkif trsm;tusdK;
aqmif&Guf?omoemjyKEdkifjcif;onf xdkNiD;aiGUpdwfudk tNyD; owfypfEdkifjcif;
aMumifh jzpf\/tcsdef&Snfxdkifjcif;rSm oDv?orm"d?ynmtm; tjrefqHk;
aumif;vmap&efjzpf\/)
NiD;aiGUpdwfuif;oGm;aomfvnf; NiD;aiGUpdwfr&dSawmhonfudk odaom
tod\ odakH v;? jzpfakH v;jzpfaeonfh tewtrSew
f &m;udk vufcEH ikd af tmif
qufBuKd ;pm;\? xdu
k o
hJ b
Ykd mbmnmnm? b,fol b,f0gr[kwf jzpfumrwav;
jzpfaeonfh tewtrSefw&m;udkcsnf;om tcsdefMumEdkiforQ MumMum
qufqufvufcHEdkifatmif BudK;pm;Edkifjcif;\ tusdK;quftjzpf (7)&uf
ajrmufcefYaeYwGif rdrdpdwf[k xifaecJhrdaom ocFg&w&m;\ ra&rwGuf
Edkifavmufatmif tvGefvsifjrefpGm rjywfw&pyf jzpfHkav; jzpfaeonfh
trSefw&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif;em;vnfaomPf rdepftawmf MumMumxd
jzpfay:vm\/ w&m;jzKwNf y;D aemufwiG v
f nf; rdrt
d vGet
f m;ud;k cJah om pdw\
f
wu,f&dSr[kwf? emrnfrQom jzpfonfhtrSefw&m;udk azmfjyp&m pum;
r&dSatmif tHhMopGmjzihf em&D0ufcefYMumonftxd qufqufodae\/

(11) ydkifqdkiforQtm;vHk;udk taumif;qHk;pGefUvTwfjcif;


xdkjzpf&yf\ tusdK;quftjzpf OD;*dktifum&dyfomrS xGufvmtNyD;
tdrfjyefta&mufwGif ESvHk;om;at;aeonfudk odaomPfjzifh pum;
ajymwwfomG ;\/
(pum;ajym&if; w&m;ESvHk;oGif;r&jcif;onfvnf; &dyfom 0if&onfh
t"du taMumif;wpf&yfjzpf\/)

t0dZmrS0dZmokdY 21

w&m;jzifhom tcsdefjynfheD;yg;aeEdkifoGm;ovdk w&m;uvGJvQif bmqdk


bmudrk S tm;ud;k p&m r&daS Mumif; aoaocsmcsmodvm\/ odonft
h wdik ;f vnf;
w&m;ESihf pawGUcsed rf pS wjznf;jznf; csi;f avQmv
h maom pD;yGm;a&;vkyif ef;\
vufuseftenf;i,fudkyg&yfpJvdkuf\/ (Lite Ace Pick Up) um;BuD;udk
owif;pmxJ xnfhaMumfjimum csufcsif; a&mif;ypfNyD; ay;p&m&dSaom
a<u;rsm;udk tukefay;qyf\/ um;a&mif;NyD; rMumrD um;aps;rsm; awmuf
avsmuf xd;k wufomG ;aomfvnf; pdwu
f b,fvrkd rS ae/ jzpfay:onfh tusKd ;
xuf jyKvkyfonfhtaMumif; pdwfuom (avmb? a'go? arm[ uif;uif;
vkyfEdkifzdkYom) t"dujzpf\/
trIzGifh w&m;pGJzdkUtxd pdwful;xm;aom&p&mtcdsKUudk vHk;0 arhypf
vdu
k \
f / rdrb
d 0a&SUa&;twGuf (9)ESpw
f m ud,
k w
f ikd f yifyifyef;yef;&SmazGxm;
orQ wdkufcef; ?zkef;? usefum;wpfpD; ESifh aiGaMu; vufuseftm;vHk;udkvnf;
t0dZm rS 0dZm odYk w&m;tvSLawmfvyk if ef;a&&Snf &yfwnf trsm;tusKd ;ppfukd
aqmif&u
G Ef ikd af pvdak om apwemoufoufjzifh tNy;D tjywf pGev
Yf w
T v
f LS 'gef;
vdu
k \
f /
tm;udk;&m w&m;tppf rodcifu tm;udk;&mxifNyD; avmb?a'go?
arm[ jzifh r&t& odrf;ydkuf&,lxm;aom aiGaMu;ESifhOpm ypnf;rsm;onf
rdrdpdwfudk udavomrD;rsm; rjywfavmifuRrf;aponfh avmifpmrsm;[k &dyfrd
vmaomtcgwGirf l xdyk pn;f rsm;aMumifh rdryd al vmifqif;&J'u
k a&muf& ovdk
rnfolY udkrQ 'kura&mufapvdkonfhtjyiff trsm;vnf; rdrdvdk trSefodum
vGwfajrmufjcif;Pfcsrf;om jzpfapzdkY &nf&G,fvsuf rdrdydkifqdkiforQudk
taumif;qH;k pGev
Yf w
T v
f u
kd jf cif;jzpf\/ ta&;Bu;D aom qH;k jzwfcsurf eS o
f rQukd
tvG,fwul b,fawmhrSrcswwf? csNyD;vQifvnf; jyefjyifzdkY? aemufqkwfzdkY
vHk;0 pdwfrul;cJhaomfvnf; w&m;aMumifh todPfajymif;vmNyD; udk,fwdkif
tygt0if wpfavmuvHk;\ tESpfom& vHk;0 r&dSaom bmqdk bmrSudk
wu,f r[kwfaom 'kuopm trSefw&m; udk Pfododvmaomtcg
wGifrl w&m;em;rvnf cifu NidwG,frIwPSm? tHI;ray;vdkaomrme?
igaumifxifaeaom t,lrSm;? trSwfrSm;?todrSm;'d|dwdkUjzifh csrSwfcJhaom

t0dZmrS0dZmokdY 22

yef;wdkifrsm;ESifh &SmazGcJhorQ Opm tm;vHk;udk ,wdjywf &J&J&ifh&ifh pGefYvTwf


vdu
k jf cif;jzpf\/ avmb? a'go? arm[rD;wk\
Yd avmifpmjzpfaom jyifyky0f wK
ypnf;rsm;ESifh rywfouf awmhjcif;ESifh twlxdkypnf;rsm;ESifh ywfoufaerI
aMumifh avmifuRr;f ae&aom rdrpd w
d rf S tylr;D yg wpfygwnf; csKyNf ird ;f oGm;\/

(12) 0D&d,vGefuJ vGef;aomtrSm;


OD;*dt
k ifum&dyo
f mrS xGuv
f mNy;D aemuf wpfvausmMf umatmif rdrd yI cf hJ
orQ pD;yGm;a&;tIyrf sm; &Si;f tNy;D ? ydik q
f ikd o
f rQ tm;vH;k udv
k nf; w&m;twGuf
pGefYvTwfNyD;aomtcg w&m;rSvGJvQif bmrSvnf; tm;udk;p&mr&dSawmhojzifh
w&m;twGuf vSLxm;aom 126 (3vTm)? 38-vrf;&Sdtcef;wGif reufydkif;
pm;p&m0,fzYkd wpf&uf wpfBurd f atmufqif;jcif;rS vGv
J Qif avmuESihf tquf
toG,f vHk;0jzwfNyD; jyif;jyif;xefxef qufvuf w&m;ESvHk;oGif;\/
tpydkif;wGifaeYpOf (8)em&Dqufwdkuf w&m;xdkif\/ rpm;cifuvnf;w&m;?
pm;ae&if;vnf;w&m;ESifhpm;? pm;NyD;awmhvnf;w&m;? wpfaeukef w&m;jzifh
ae&mrS"mwfBu;D av;yg;\ rjywfw&pyfazmufjyef ysupf ;D aejcif; oufoufrS
vGJvQif bm oabmrS r&dSonfh rdrdudk,fcEmBuD;\ acG;aoaumifykyfESifh
tvm;wlpmG tESpo
f m&vH;k 0uif;rJrh I oabmudo
k ed m;vnfvm\/ aemufyikd ;f
&ufrsm;wGif aEG&moD\yljyif;rI'Pfudk aeYcif;ydkif;wGif tawmfcH&ojzifh
pdwfysHUvmovdk w&m;acGvnf; vHk;0remawmhojzifh 0D&d,vGefrSef; rod
vGefvm\/ wpf&uf tdyfcsdefudk(3)em&Dtxd wjznf;jznf;csif;avQmhcs&mrS
pm;csifpdwfr&dSojzifh tpm;yg enf;vm\? (1)vausmfMumaomtcg pdwfu
xufoefvGef;aomf vnf; udk,fcEmutm;tif csnfheJYum vHk;0 rvdkufEdkif
awmhonfhtjyif ypKyef tew todPfyg aysmufoGm;jcif;aMumifh w&m;
tm;xkwfjcif;udk &yfypfvdkuf&awmh\/
(tusdK;-ocFg& jzpfwm? odwmawGudk vufcHNyD; IvQif jyKvkyfonfh
taMumif; w&m;zufwiG f igpGJ rjyKwo
f jzifh aemufyikd ;f w&m; enf;ay; &mwGif
ypKye f ,HMk unfraI v;u ,HMk unfakH v;yJqw
kd m ,HMk unf[
l jyKvyk rf I ocFg&\
tewudkom t"duxm; ,HkMunf vufcHcdkif;yg\/)

t0dZmrS0dZmokdY 23

(13) w&m;tm;udk; toufukdyg pGefYvTwfjcif;


tdrrf mS tm;xkw
f r&rnfh twlwl &dyo
f m0ifrnf[q
k ;kH jzwfum yxr
qHk; w&m;pcef;0ifcJhaom tif;pdefq,frdkifukef;? &GmrBuD;ausmif;odkY 5&uf
w&m;pcef; oGm;0if\/ w&m;pcef;&uftwGif; q&mav; a':auwkrmvm
u q,frdkifukef;xdyf jynfvrf;ray:&dS aq;cef;odkY tm;aq;oGif;zdkY ydkYay;&if;
q&m0efru ovdyt
f a&mifuMkd unf
h oHo,0ifNy;D "mwfreS f u
kd pf pfaq;Munfh
&efwu
kd w
f eG ;f \/ tdrjf yef"mwfreS f u
kd Mf unfrh S a&m*gjzpfaerSe;f od\?(10)wef;
pmar;yGJajzpOfu eHeufapmapma&csdK;NyD; usK&SifoGm;wuf? yefumatmuf
tat;cH&yg rsm;ojzifh tpjyKcahJ om tqkwt
f at;rda&m*gonf ud,
k cf t
H m;
aumif;pOfurodomaomfvnf; w&m;tm; xkwv
f akd om0D&,
d vGeu
f NJ y;D tpm;?
ttdyf enf;vGef;ojzifh udk,fcHtm; usoGm;aom ,ck(16)ESpftMumwGifrl
wDbDa&m*gtjzpf acgif;axmifvmjcif;jzpf\/
wDbDa&m*gjzpfrSef; odcsdefwGif a&m*gu awmfawmfqdk;aeNyD jzpf\/
toufLS oGi;f &mwGiyf if ,cifuvdt
k qH;k txd SLoGi;f r&bJ wpf0uf wpf
ysuf wdkwdkav;om SL&\/ "mwfrSefMunfhIay;aom q&m0efu csufcsif;
wDbaD q;aomufcikd ;f \/ wDbaD q;jyif;rsm;\ 'PfaMumifh w&m;Irw
S jf cif;udk
(6)vavmuf &yfypf&rnf[k odaomtcg t*Fvyd af q; vH;k 0raomuf? w&m;
tm;xkwf&if; jrefrmaq;ESifhom ukrnf/ omoemrjyK&vnf;ae? aocsif
aoygapawmh[k ,wdjywfq;kH jzwf\? xdq
k ;kH jzwfcsujf zifh b0&do
S nf? touf
&dSonf? &Sifaeonf xifNyD; NidwG,faeaom wPSmudkyg pGefYvTwfvdkufEdkifjcif;
aMumifv
h nf; xH;k wrf; pOfvm r[kwo
f nfh tavmb? ta'go? tarm[pdwf
rsm;jzifh ,ckacwf omoem\ uGuv
f yfrsm;udk txda&mufq;kH jznfq
h nf;Edik jf cif;
jzpf\/ taMumif;jyKvkyforQESifh tusdK;jzpforQwGif bmudkrS rNidwG,fonfh
tewPfESifhvkyfrSom rvdktyfwm bmrSrvkyfawmhbJvkyforQudkvnf;
tvG,fqHk;? t&Sif;qHk;? txda&mufqHk;? taumif;qHk; vkyfEdkifrnfjzpf\/
w&m;yHkrSeftm;xkwfNyD; jrefrmaq;NrD;wdkrsm; aomuf&if; a&m*guko
aeqJ(1)vceft
Y MumwGif w&m;em;rvnfaom aqGrsKd ;rdbwd\
Yk tjyif;txef
pdk;&drfylyefvGef;rIaMumifh vlrrmu bmrS rjzpfaomfvnf; vlrrm&Sif wpfckck

t0dZmrS0dZmokdY 24

jzpfomG ;Edik o
f jzifh w&m;tvkyf 6vem;rnf[k qH;k jzwfcsut
f opfcsNy;D t*Fvyd f
aq;aomuf\/
(bkef;BuD;0wfNyD;rSqdkvQif a&m*gjzpfvnf; ukawmhrnf r[kwf ojzifh
a&m*guif;uif;jzifh taumif;qH;k omoemjyKEikd af tmif w&m;u apmifah &Smuf
jcif;jzpfaMumif; aemufrS em;vnfvm\/)
tcsed rf eS f aq;cef;jy? aq;aomuf? aq;'PfcEH ikd af tmiftpm; rsm;rsm;
pm;? rsm;rsm;tdyfESifh (6)vcefY ae&\?aq;'PfaMumifh av;vHxdkif;rdIif;
aeojzifyh pKye w
f &m;(jzpfq?J odq?J jyKvyk q
f yJ &rwf oabmcEm\tedp? 'ku?
tewvuPm) aysmuf aeaomf vnf;e*dt
k m;xkwpf Ofu odcahJ omPfu
jyefapmifha&Smufaeojzifhaq;aMumifhae&cufonf rSvGJpdk;&drfylyefjcif;
rjzpfbJ pdwaf t;csr;f ae\/ aq;zd;k 0g;c ukeu
f saiGrsm;udk rdbuyifuek u
f sc\
H ?
aq;aomufaeaomfvnf; &Spfyg;oDvrzsufojzifh aeYvnfpmudk zcifuyif
csufauR;\/
aq;u e*dak rQmv
f ifx
h m;ovdk (6)vESihf r&yf aemuf(3)v qufaomuf&
aomfvnf; awmfawmf oufomNyD jzpfojzifh udavomudk jyif;jyif;xefxef
xdk;ppfjyefqif&ef qHk;jzwf\/
38-vrf;tcef;wGif aemufqHk; w&m;tm;xkwfcJhpOfu usef;rma&;
tajctaeaMumifh &yfvu
kd &f ojzifh ,cktBurd w
f iG f awmxJomG ;Ny;D tm;xkw&f
rvdkvdk a0cGJr&jzpfaerdao;\/ (31-10-2001) aeUvnf ykZGefawmif rdb
tdrfodkY xrif;pm;toGm; AdkvfcsKyfvrf; ynmtvif;jypmtkyfqdkifxJ 0ifrdNyD;
r[maAm"dNrdKifq&mawmf\ ]&wem} pmtkyfopffudk vSefavSmMunfhIrd&mrS
pmrsufESm(71)&dS ]]trsm;wdkYonf udavom'Pf cHEdkif&nfjynfh0ojzifh tm*
owdcJ [kqdk&\/ ighrSmum; udavomMum;c&D;roGm;&J&um; tm*owd
aMumif[
h k qd&k \}}[k &[ef;b0jzifh NrKd U'PfrcHEikd
f awmxGuo
f mG ;Ny;D awmxJ
rSmvnf; 'kuruif;aom q&mawmf\pmudk zwfI&if; awmxJJoGm;zdkU pdwf
vnf; csufcsif;yif aysmufuG,foGm;\/
b,f&yd o
f m0if&rSe;f qH;k jzwfcsurf usao;rDwiG f &dyo
f m0ifzYkd rEav;rS
vmaom rdrdESifhyxrqHk; w&m;twlpxdkifazmfjzpfol refae*sma[mif;
udkwifarmifaqGtwGuf rdk;ukwf0dyemtzGJUcsKyfwGif pm&if;ay;&if;

t0dZmrS0dZmokdY 25

aomufvufp wDbaD q;rsm;udyk g,l ud,


k w
f ikd f (10) &uf pcef;vdu
k 0f if\/
(3-11-2001) rS (13-11-2001)xd &dyo
f m0if&mwGif rd;k ukwq
f &mawmf
bk&m;Bu;D \ "mwfawmfrsm;a&SUwGif ae&m&\/ OD;*dt
k ifum&dyo
f mwGif w&m;
xdkifpOfutwdkif; 10-&ufvHk;vHk; aeUpOftcsdef&Snf wpfqufwnf; (8)em&D
qufwu
kd w
f &m;xdik jf cif; tygt0iftyd cf sed rf v
S v
JG Qif wpfpuerYf Qrvyf&atmif
aus;Zl;&Sifq&mawmfBuD;tm; bk&m;tBudKufqHk; "rjzifhtjrwfqHk;ylaZmf\/

rdk;ukwf q&mawmfBuD;

xdktaMumif;w&m;\ tusdK;&v'ftjzpf (7)&ufajrmufaeY aeUqGrf;


rpm;rD reufydkif; w&m;xdkifcsdeftNyD; rsufpdzGifhvdkufaomtcg Oayum
a0'em (jrif p d w f ) \ tw vH k ; 0 uif ; jcif ; (ted p ? 'k u ? tew
oufoufrQomjzpfonfh) trSefw&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif; em;vnfoGm;
ovdk (6)veD;yg; tdyv
f u
kd ?f pm;vdu
k f tem;,lco
hJ jzifh t&ifvkd w&m;jyefxikd f
vdkY&yghOD;rvm;qdkonfh pdk;&drfpdwfvnf; vHk;0aysmufuG,foGm;\/
(&dyo
f m0ifpOftwGi;f b,f&uf?b,ftcsed q
f kd wmawGuo
kd d o
kH ufouf
omvufcHNyD;OD;aESmufu vHk;0rSwfom;rxm;ojzifh aeY&ufrsm;rSm cefYrSef;ajc
azmfjyxm;jcif;jzpf\/)

t0dZmrS0dZmokdY 26

(14) t0dZm rS 0dZm odkY/ vGwfvyfa&; rS vGwfvyfa&; odkY/


aemufq;Hk 10&uf w&m;pcef;tjzpf rd;k ukw0f yd emtzGUJ csKyrf S xGuv
f m
tNyD;wGif rsufpdrSdwfNyD; w&m;xdkifaep&mrvdkbJ rsufpdzGifhxm;vnf;jzpfum
rwjzpfHkav;jzpfaeonfh tifrwef odrfarGUaom (pdwf?apwoduf?kyfocFg&
y&rwf)'kuopmw&m;ESifh owdynmPfu wpfom;wnf;jzpfae\/'ku
opm onfyifvQi
f Pf? PfonfyifvQif 'ku opmjzpfae\/ wDbD a&m*g
tjrpf rjywfao;ojzifhaq;quf aomufae&jcif;ESifh ykZGefawmif&dS zcif
jzpfox
l H xrif;pm;zdYk aeYvnfwpfBurd v
f rf;avQmufjyefonfrv
S
JG bmwm0ef?
bmtvkyfrSr&dSjcif;aMumifh bmqHk;jzwfcsufrScsaep&mrvdk? rawGUygrsm;jcif;
aMumifh b,faqGrsKd ;? rdwaf qG?oli,fcsi;f rS &if;&if;ED;S ED;S r&daS wmhonft
h wGuf
b,frSvnf;oGm;p&mr&dS? bmudkrSrSwfom;aep&m? *kpdkufaep&mr&dS xl;xl;
jcm;jcm; bmjzpfcsifpdwfrSvnf;ray:? bmqdkbmrS ylp&mr&dS? bmudkrSawG;ae
jcif;vnf;r&dSbJ ypKyef-ocFg&'ku rS vGJvQif bmpGJ? nmpGJ? b,fol? b,f0gpGJ?
tcsed pf ?JG ae&mpGJ uif;uif;jzifh vlU'kuw
rYkd S tvGwv
f yfBu;D vGwv
f yfvQu&f \
Sd /
(4-1-2002) aevnfpm jyefpm;&if;vrf;wpfavQmufwGif tm;upm;
NyKd iyf rJG sm; awGUBuKH &rS vGwv
f yfa&;aeYreS ;f tod0ifvm\/ xrif;pm;tNy;D wGif
w&m; tawGt
Y BuKH rsm;udk pma&;ay;ygOD;[k tBurd Bf urd f zke;f qufrmS aeaom
Edik if jH cm;&dS rdcifjzpfox
l H pma&;&mrS rdr\
d w&m;tawGU tBuKH rsm;udk jyefvnf
oH;k oyfr\
d /
&dyfomodkY tcsdefydkif; w&m;oGm;xdkif&if; (5)&ufajrmufaeYwGif 'ku
a0'em\ wu,fr[kwfjcif; trSefw&m;udk PfawGUBuHK&yHk? pD;yGm;a&;
vkyu
f ikd af e&if;yg a0'em\tewoabmudk owd&& aejcif;aMumifh 1999
oBueF f (5) &uf w&m;pcef;wGif 'kvb
&[ef;0wf w&m;xdik jf zpfy?kH &dyo
f mrS
xGufvmNyD;wpfESpfESifh oHk;vMumatmif aeYpOfyHkrSefw&m; xdkifpOftwGif; (5)
&ufw&m;pcef;ig;BudrfcefY 0ifjzpfyHk? (1-6-2000) wGif t0dZmrS 0dZmodkY
w&m;tvSLawmf vkyfief;pzGifhNyD; xdkvwGifyif OD;bcif&dyfom (10)&uf
w&m;pcef;0ifjzpfyHk? xdkYaemufaeYpOfyHkrSefw&m;xdkif&if; (8)vcefY tMumwGif
OD;*dktifum (10)&uf w&m;pcef;0ifjzpfyHk? pD;yGm;a&;tIyfrsm;udk &Sif;tNyD;

t0dZmrS0dZmokdY 27

38vrf; tcef;wGif wpfvausmq


f ufwu
kd f w&m;xdik af e&if; wDbaD &m*gaMumifh
(6)vausmftem;,l&yHk?aemufqHk; (10)&uf w&m;pcef;tjzpf rdk;ukwf
0dyemtzGJYcsKyfrS xGufvmtNyD;wGif rsufpdrdSwfNyD; w&m;xdkifaep&m rvdk
awmhbJ tvdkufoifhowd ynmNrJaeonfrSmyif wpfvausmfaeyHkESifh w&m;
tm;xkwfcsdef pkpkaygif; (3)ESpfeD;yg; &dSNyDjzpfaMumif; owdjyKrdvm\/
pma&;ae&if;rSmyif 'Davmufqdk&if pdwfcs&avmufNyD? trdjrefrmjynf
vGwfvyfa&;&wJh'DaeYrSm rdrdpdwfvnf;vGwfvyfa&; &oifhNyD[laom tod0if
vmjcif;aMumifh rdk;ukwftzGJUcsKyfrSxGufvmuwnf;u tvdkufoifhav; xdef;
vmaom 'kuopmtodudk pGefUvTwfvdkufawmh\/
tmHk ESifh 'Gg& wdkufqdkifrI taMumif;aMumihf jrifpdwf?
Mum;pd w f ? od p d w f ponf h tusd K ;-ocF g &pd w f r sm; jzpf
aomf v nf ; xd k p d w f r sm;ud k taMumif ; jyef j yK e*d k jzpf
aeus jzpfaom aemufqufwGJ pdwftpOfrsm; jywfae\/
aemuf a eUtxd 24em&D MumoG m ;aomf v nf ;
Mum;jzwf 0if0ifay:aeaom tusdK;-ocFg&pdwfrsm;
aemufwGif vGwfvyfrI? vGwfajrmufrI tjynfht0
&daS omtew cEmig;yg; topftopfrsm;u tm;pdu
k af e
p&mrvdkbJ tvdkvdk jyefjyef jzpfaejcif;aMumifh vHk;0
pdwfat; oHo, uif;oGm;\/
ykZGefawmifrS (38)vrf;odkY (5-1-2002) vrf;
avQmuf tjyefc&D; em&D0ufcefYtcsdefonf b,fawmhrS
qH;k H;I p&m r&daS wmhaom? tvGwv
f yf tayghyg;qH;k aom
jyD;jynfhpHkaom tewcsrf;omppf\ tpjzpf\/
y&rwf u d k y&rwf r S e f ; ? ynwf u d k y nwf r S e f ; ?
b0rSeforQ\ wu,fr[kwfrSef;? tcsnf;EDS; okn
-tdyfrufoufoufrQom jzpfrSef; odaom tew
Pf aMumifh (3)ESpfeD;yg; tm;xkwfcJhaom w&m;
tawGYtBuHKrsm;udkvnf; b,ftcsdefu b,fvdkjzpfrSef;

t0dZmrS0dZmokdY 28

tvdkvdk em;vnfvm\/
rd;k ukwq
f &mawmf bk&m;Bu;D \ y#dpo
rkyg 'f puf0ikd ;f udk ,cifu&Si;f &Si;f
vif;vif;em;rvnfcahJ omfvnf; ,cktcg pdwyf #dpo
rkyg 'f (y&rwftaMumif;
tusdK;)udk jynfhjynfhpHkpHk &Sif;&Sif;vif;vif; em;vnfaomPf ay:vmjcif;
aMumifh aemuf(10)vtMumrSp &[ef;b0 cH,Nl y;D y&rwfopmav;yg;ESihf
ywfoufaom trSefuefqHk;ynwfrsm;udk toufxufqHk; tpGrf;ukefazmf
xkwfoGm;&ef ,wdjywfqHk;jzwfcsufusoGm;\/
bk&m;&Sif ud,
k w
f ikd f xrf;aqmifomG ;cJah om omoemh0eftppf udk ouFe;f
0wfNy;D wdwu
d sus? owfowfrw
S rf w
S f r,lao;rD (10)v twGi;f vdck siw
f yf
ruf NidwG,frI uif;jcif;? pdk;&drfylyefrIuif;jcif;? ig-ighOpm[laom txifrSm;
uif;jcif; csr;f omjzifh wpfom;wnf;ae&ef twGuf omru ,ckrw
S b
D aD &m*g
aysmufcgpjzpf rdk;&GmxJ qGrf;cH&rnfh'kuudk wpfrdk;wGif;a&Smifonfh
oabmjzifhyg tcsdefa&GUjcif;jzpf\/
(5)&ufpcef;0if&if; yxrqHk;tBudrf ouFef;0wfpOf(29)ESpft&G,furl
bk&m;xm;&pfcahJ om oHCmawmfb0taMumif;udk odcsipf w
d jf zifh 0ifa&mufavh
vmMunfhjcif;jzpf\/ ,ck (33)ESpft&G,fwGif ouFef;0wfzdkY qHk;jzwfjcif;rSmrl
igr&dSwmudk ESvHk;om;rS tcsdefjynfh ausauseyfeyf vufcHvmEdkifjcif;aMumifh
ighudpudk,fusdK;Munfhp&m bmrSr&dSawmhygojzifh bmudkrSrrDScdkbJ Pf
csrf;omjzifh aeEdkifaomfvnf; a&SUrS bk&m;\ wynfhom;rsm; cif;ay;cJhaom
r*iv
f rf;tay: ud,
k af vQmufco
hJ vdk trsm;twGuf jyefvnfvrf;cif; ay;&rnfh
w&m;uay;aom wm0efaMumifhjzpf\/
bm0denf;udk rS txl;wvnf apmifx
h ed ;f aep&m rvdb
k J w&m;wpfcu
k kd
om wpdkufrwfrwf usifhBuH tm;xkwfcGifh&onfh vGwfvyfaom vlUb0jzifh
w&m; usifhcJhaomfvnf;? trsm;tusdK;aqmif&Guf&mwGifrl txda&mufqHk;
jzpfap&eftwGuf &[ef;tjzpf cH,zl Ykd qH;k jzwf&jcif;jzpf\/ (vlUb0jzifb
h ek ;f Bu;D
r0wfcif tcsed t
f xd w&m;vH;k 0ESv;kH jyefoiG ;f p&mrvdyk g? &[ef;b0 cH,Nl y;D rSom
vkyaf eus r[kwaf om w&m;a[m? qGr;f cHponft
h vkyo
f pfrsm;\ ruRr;f usif
ao;aom tpwGifom w&m;ESvHk;oGif;zdkYvdk\/)

t0dZmrS0dZmokdY 29

(15) vlUb0\tqHk;? &[ef;b0\tp/


qH;k jzwfcsut
f wdik ;f touf(33)ESpjf ynfo
h nfh (21-10-2002) oDwif;
uRwfvjynfhaeY? reuf8em&DcGJwGif tvGef&cJaom? tjrifhjrwfqHk; &[ef;
tjzpfudk odrfjzLvrf; a'0om*& &[EmodrfjzLawmfBuD; cH,l\/
OyZsm,frmS oufawmf(80)ausmf q&mawmfBu;D OD;aO,som*&jzpf\/
&[ef;'g,dum? 'g,dumrrsm;rSm zcif? rdcifESifh nDi,fESpfOD;jzpf\/ &[ef;
b0jzifh rdrdtwGuf bmrS &,lvdkpdwfr&dSyg/ w&m;tm;udk;&if; trsm;tusdK;
aqmif&Gufrnf? w&m;u xm;aomae&mrSmaernf? w&m;u qifaom
ouFe;f udk 0wfrnf? w&m;u auR;wmudk pm;rnf? aep&m r&dv
S Qif opfwpfyif
atmufaernf? pm;p&mr&dSvQif w&m;ESvHk;oGif;&if; taocHvdkufrnf?
w&m;u vGv
J Qif wjcm;bmudrk S tm;rud;k [laom &J&aJ wmuf qH;k jzwf csujf zifh
omoemhabmifodkY 0ifa&mufcJhjcif; jzpf\/
trsm;tusdK; aqmif&Gu f&mwGif txda&mufqHk; jzpf&eftwGuf
vdktyfvQifrdrdvHk;0 pdwfr0ifpm;cJhaom? ygVdpmayrsm;udkyg oif,lrnf[k
o'gpdwf jzpfjcif;aMumifh yxrwGify&d,wf pmayavhvmjcif;tjyif tjcm;
vdktyfonf rsm;twGuf(2)ESpfcefY w&m;ra[mao;bJ BudKwifjyifqifrnf
[laom pdwf jzpf\/ odUk aomf &[ef;b0 a&mufa&mufcsi;f yif pkpnf; a&muf&Sd
vmaom t&if;ES;D qH;k y&dowftm; tvkyaf y;w&m;a[mNy;D w&m;xdik cf ikd ;f &mrS
w&m;jywwfrSef; odoGm;aom OyZsm,fq&mawmfBuD; udk,fwdkifu w&m;
a[mcdkif; ojzifh &[ef;b0a&mufNyD; &ufydkif;twGif;rSmyif q&mawmfBuD;\
'umr a,m*Dwpfa,muftm;vufawGY tvkyfay; w&m;a[mNyD; w&m;
xdkifenf; oifay;&mrS wjznf;jznf; vlodrsm;vmNyD; aeYpOfeHeufwdkif;
tvkyfay;w&m;rsm; a[mjzpfoGm;\/ tkPfqGrf;? aeUqGrf; yifhzdwfaom
tdrfrsm;vnf; qGrf;pm;NyD; wdkif; tvkyfay;w&m;a[mNyD;? w&m;xdkifcdkif;\/
tcsed Mf umMum w&m;a[mMum;cJah om ae&mrsm;rSm a'0om*& &[Em
odrfjzLawmfBuD; (10v)?432 odrfjzLvrf; (2v)? uefawmfav; zdkUajr "rmHk
(4ESpf)? ynm&mrdu r[mausmif;wdkuf? 94vrf; "rmHk? jruefom"rmHk?
38vrf; r*Fvm"rmHk? Adkvfatmifausmfvrf; om"kum&D "rmHk? arwmykn

t0dZmrS0dZmokdY 30

um&D"rmH?k a&ausmf "rmEk &uw


d "rmH?k Adv
k w
f axmifb&k m;? a&Tbek ;f yGib
hf &k m;?
a&Twd*Hkbk&m;? ql;avbk&m; wdkYjzpf\/

(16) tkPfqGrf;ESifh ywfouf


&[ef;b0tp tkPq
f rG ;f tvSL&Sif r&daS om eHeufrsm;wGif tkPq
f rG ;f
rbkOf;ay;awmhbJ aeYvnfqGrf;cHjyefvmrS aeYqGrf;wpfeyfom bkOf;ay;\/
rdrdtm;xkwfxm;aomw&m;u apmifha&Smufaejcif;aMumifh um,uH? 0pDuH?
raESmuHrsm;jzifh rvdktyfwm bmrS rvkyf? rajym? rawG;awm rBuHpnfojzifh
txl;wvnf tiftm;ukefjcif; r&dSonfhtwGuf tkPfqGrf; rpm;vnf;
ododomom qmavmifjcif;r&dSvSyg/
tkPfqGrf; pm;&&? r&& qGrf;udpudk pdwfxJvHk;0rxm;yg? aeYpOfeH
eufwdkif; yHkrSefw&m; a[mjzpfvmaomtcg a,m*Drsm;u w&m;ra[mrD
tkPq
f rG ;f vmuyfMu&mrS wjznf;jznf;ESihf tywfpOf wpfywfvQif wpf&uf?
ESpf&ufponfjzifh yHkrSefwm0ef,l jzpfoGm;\? wpf&ufwnf; Mum;jzwf ,m,D
qG r f ; uyf c sif o l r sm;twG u f v nf ; yH k r S e f tvS L &S i f r sm;uyif nd E d I i f ;
aqmif&Gufay;\/

(17) aeYqGrf;ESifhywfouf
qGr;f pm;yifw
h m&d&S ?Sd r&d&S Sd aeYpOfyrkH eS f qGr;f cHrnf[k qH;k jzwfxm;aomfvnf;
rvkyzf ;l onf?h ruRr;f usio
f nft
h vkyjf zpfjcif;? qGr;f cHtxmrodjcif; wdaYk Mumifh
&[ef;b0tp\ naeydkif;wGif eufjzef qGrf;cH&rnfhudpudkom pdwfu
a&mufa&mufaeygojzifh w&m;om ESvHk;oGif;aevdkuf\/ qGrf;cHudp pdwfxJ
vH;k 0r&daS wmhonfh ESpef m&D eD;yg;avmufMumatmif w&m;xdik t
f Ny;D wGif vrf;
50-qnf;qm w&m;acG tiSm;qdkifrS a':pdk;pdk;? a':jzLjzLwdkY a&mufvmum
xD;ESifh toHk;taqmif ypnf;rsm; vSL'gef;NyD; qGrf;cHudptwGuf wpfywf
wpf&ufjzpfjzpf? qGr;f cHtrd f tqifrajyao;pOftwGi;f aeYpOfjzpfjzpf? qGr;f cH<u
yg&ef zdwfMum; jcif;aMumifh qGrf;cHjyem tqifajyoGm;\? aemufwpfaeY
wpfyg;wnf; qGr;f cHpxGu&f mwGif qnf;qmodYk aemufq;kH rS 0ifa&mufqrG ;f cH\?

t0dZmrS0dZmokdY 31

vrf;aMumif; wpfckudk wpfywfvQif wpf&ufEIef;jzifh wpfywfpmtwGuf


vrf;aMumif; (7)aMumif; oGm;\/ toGm;tjyef vrf;avQmuf oGm;Edik af vmuf
aomae&mrsm;odkYom qGrf;cH<u\/
tpydkif;wGif roGm;wwf? rvmwwf? rajymwwf? rqdkwwfonfh
tcuftcJrsm; &daS omfvnf; w&m;ESv;kH oGi;f Ny;D vkyjf cif;aMumifh wpfenf;enf;eJY
tqifajyoGm;onfcsnf;jzpf\/ ESpfveD;yg;tMumwGif ouFef; rHkwwf?
qGr;f rcHwwfonfh tcuftcJrsm; tom;us tqifajyp jyKvmNy;D trSw(f 432)
odrfjzLvrf;rS a':rlrlaxG;uvnf; yHkrSefqGrf;csdKifh vmydkY\/ (2003ESpfqef;rS
2006 ESpfqef;txd aeYpOf aeYqGrf;csdKifhydkY wm0ef,loGm;\/)
qGrf;cH&mwGif wul;wuvmyifh <u&aom tdrfrsm;&dSovdk vrf;BuHK
ojzifh 0ifa&muf qGrf;cHjzpfaom tdrfrsm;vnf;&dS\/ txl;ojzifh qGrf;cHtdrf
enf;ao;aom tpydkif;wGif oufBuD;&G,ftdk&dSaom tdrfrsm;odkY wrifqGrf;cH
0if&if; tvkyfay; w&m;pmtkyf? w&m;pD'Drsm;udk ay;vSL (odkY)iSm;&rf;ay;\/
w&m; &Sif;jyay;&onfrsm;vnf; &dS\/
&wemjrwfoHk;yg; tay: qGrf;uav; wpfZGef;rQavmif; jzpfap?
vuftkyfuav;wpfBudrfrQcsD jzpfap ,HkMunf tm;udk;rdolrsm;udkyifvQif
tm;udk;&usdK;eyfatmif aus;Zl;wHkYjyefvdkaom apwemtjynfh&dSaomaMumifh
tvSLcH,lxdkufaom? vuftkyfcsDcHxdkufaom? ,HkMunftm; udk;cHxdkufaom
tarm[? tavmb? ta'go todPfrsm; tm;aumif;onfxuf
tm;aumif;vmatmif tNrJ*kpdkuf\/

(18) aiGaMu;ESifhywfouf
&[ef;b0jzifh rdrdudk,fusdK;twGuf aiGudkifNyD; oHk;pGJjcif;r&dS? aiGvSLjcif;
udk ud,
k w
f ikd f vufc&H jcif;rsm; &daS omfvnf; trsm;tusKd ; aqmif&u
G af eonfh
t0dZm rS0Zd m odYk w&m;tvSLawmfvyk if ef;ESihf &dyo
f mrsm;twGuo
f m toH;k jyK\/
b,frrS oGm;ojzifh aiGaMu;oH;k pGpJ &mvnf; r&dyS g/ w&m;udpt
wGuf oGm;vm
p&m &dSvQifvnf; 'umrsm;u tqifoifhydkYaqmifay;\/

t0dZmrS0dZmokdY 32

igr&dSaom todNrJaejcif;aMumifh udk,fusdK;? ightusdK; &Smcsdef wpfpuefY


rQr&dS? tew obm0 pdwftwGuf bmqdkbmrSrvdkyg/ rvdkjcif; aMumifhudk
csrf;om\? vdkvQif qif;&J\/

(19) aocgeD;rsm;ygrusef
ouFe;f r0wfrv
D Ul b0uyifoufBu;D &G,t
f rkd sm;? aocgeD;vlrsm;twGuf
om;orD;ajr;jrpfrsm;ESihf twdwjf zpf&yfrsm;tay: tpGt
J vrf;rsm; avsmeh nf;
oGm;ap&ef w&m;emap\/ vdt
k yfvQif uufqufyg iSm;&rf;ay;\/ aemufyikd ;f
pD'aD cGrsm; xGuv
f maomtcg pufEiS w
hf uG pD'cD syrf sm;yg iSm;&rf; (od)Yk vSL'gef;
ay;\/ vlrrm&Sifrsm;u ta&;ay:vmyifhaom tdrf(odkY) aq;Hkaygif;pHkodkU
apwemoufoufjzifh w&m;vdkufa[may;jcif;rsm;vnf; renf;vSyg/
twdwfurod b,favmufyJqdk;cJh?rdkufcJh aocgeD; aemufqHk;tcsdef
wGifrS tjrifrSef& w&m;tm;udk;vdkonfjzpfygu w&m;awmf\ tcgrvifh
tusKd ;ay;jcif;udk tjynft
h 0 ,HMk unfjcif;aMumifh ud,
k b
hf ufuawmh tpGr;f ukef
tultnDay;NrjJ zpf\/ aoonftxd rdu
k o
f mG ;olrsm;xuf pmvQif aocgeD;rS
w&m;tm;udk;oGm;onfu awmfygao;\/
qGrf;cHtdrfrsm;wGif tonf;toef vlrrmESifhBuHK tvkyfay; w&m;
a[m ESv;kH oGi;f cdik ;f &jcif;rsKd ;vnf;&d\
S / 15-rdepfavmuftwGi;f rSmyif vlrrm\
pdwfacsmufcsm;rI ododomom oufomoGm;avh&Sd\/
udk,fwdkifaexdkifraumif;jzpfvQifvnf; ZGwfBudwfrSdwfNyD; w&m;ESvHk;
oGi;f um cH&cufveG ;f aom a0'empGrJ sm;udk tBurd Bf urd f pGev
Yf w
T Ef ikd cf jhJ cif;aMumifh
jzpfay:vmaom cdik rf mvGe;f onfh ,HMk unfrt
I iftm;jzifh a0'em&Sirf sm;udk txd
a&mufq;kH tultnDay;Edik jf cif; jzpf\/ ajymonft
h wkid ;f ,H,
k MkH unfMunfjzifh
vdu
k ef mESv;kH oGi;f zdo
Yk mvdyk g\/
aocgeD;vlrsm;pGmESifh BuHKawGUcJh&NyD; tpGrf;ukef tultnD ay;EdkifcJh\/
rdr\
d tvkyaf y; w&m;pD'rD sm; emMum;Ny;D vdu
k ef m usio
hf ;kH tm;xkw&f mrS y&rwf
w&m;udk &Sif;&Sif;vif;vif; odem;vnfvmolrsm; tcsdefESifhtrQ wdk;oxuf
wdk;vmvsuf&dSovdk usef;rma&;vnf; jyefaumif;oGm;olrsm;? wnfNidrfat;

t0dZmrS0dZmokdY 33

csrf;pGm aoqHk;oGm;Muolrsm;taMumif;udk um,uH&Sifrsm;? udk,fawGUBuHKol


rsm;u jyefvnfavQmufxm; ajymjyMuonfrsm;vnf; renf;yif&dS\/
( vlrsKd ;? bmom? qif;&J? csr;f om?usm;r? Bu;D i,fra&G; ow0g tm;vH;k twGuf
wpfck wnf;aom tm;ud;k &mtppfonf opmav;yg; y&rwftrSew
f &m;om
jzpfaMumif; trsm;odapvdkaomapwemjzifh ,ckuJhodkYazmfjyjcif;jzpfyg\/)

t0dZmrS 0dZmodkh
trSefw&m; tvSLawmfvkyfief; ESifh tcsdefjynhf&dyfom
oHvsifw&m;pcef;
EkdifiHjcm;om;rsm;tm;w&m;&Sif;jypOf

oHvsifw&m;pcef;a,m*DtcsKdU

qlemrDq&mawmf OD;Owrom&

qGr;f cHxu
G jf cif;
wnfaqmufqJ oHvsif
bk&m;ukef; tcsdefYjynfh&dyfom

rav;&Sm;EdkifiH r[m0d[m&ausmif;
(Brickfield)odkY

pifumylEdkifiH
aetdrfw&m;yGJ

a&muf&SdpOf
Canberra road

a0'em&Siw
f pfO;D tm;
a0'empGJ jyKwfap&ef
w&m;&Si;f jyaepOf

t0dZmrS0dZmokdY 34

rav;&Sm;Edik if H

rav;&Sm;Edik if H
oJtif;*la,m*Drsm;tm;
w&m;&Si;f jypOf

Suban Jaya Buddhist Association

w&m;yGt
J NyD;
rav;&Sm;Edik if H rpwmvif;aetdrf
Putra Height wGif jyKvkyfaom w&m;ywf

oefvsifw&m;pcef;

(rnfolrqdk tcsdefra&G; tcsdef&oavmuf vma&muf w&m;tm;xkwfEdkif


ygonf/ w&m;ESifh ywfouf r&Sif;vif;onfrsm;udkvnf;
vma&mufar;jref;Edkifygonf/)
w,fvDzkef;? tD;ar;vfrSwqifhvnf; ar;jref;Edkifygonf/
t0d Z m rS 0d Z m od k Y ? 45vrf ; ? obm0&d y f o m/
45?45vrf;?&efukefNrdKU? zkef;-298196
t0dZmrS 0dZmodkY oefvsifbk&m;ukef; obm0&dyfom
(usd K uf a cguf bk & m;a&S U )
zkef;-724056? -09 5085212
(www.realenlightenment.org & www.mtsm45an.multiply.com)
email: mtsm45@gmail.com

t0dZmrS0dZmokdY 35

wpfckck? wpfa,mufa,muf? wpfcsdefcsdef? wpfae&m&m r[kwfwJh?


t&m&mwdkif;? b,folb,f0gwdkif;?tcsdefwdkif;? ae&mwdkif;?
ESpfrsdK;ruGJ wpfom;wnf;omjzpfwJh 31bHkom;tm;vHk;&JU
bmqdk bmrSr[kwfwJh tewtrSefw&m;twGuf
]]t0dZmrS 0dZmodkU trSefw&m; tvSLawmfvkyfief;ESifh
tcsdefjynfUobm0&dyfomrsm;}} wGif tcsdef&oavmuf vma&muf
w&m;tm;xk w f E d k i f o vd k . ..
EdkifiH&yfjcm;rS 0dyemw&m;tm;xkwf&ef pdwfyg0ifpm;olrsm;vnf;
q&mawmf t m; 0d y emPf t ppf r sm;jzpf a y:a&;
r&Sif;vif;onfrsm;udk ar;jref;avQmufxm;vdkygu tD;ar;vfjzifh
qufoG,fEdkifygonf/

You might also like