Professional Documents
Culture Documents
KSC A Topical Vocabulary in English Pilipino Ilocano and Southern Kalinga
KSC A Topical Vocabulary in English Pilipino Ilocano and Southern Kalinga
TOPICAL
VOCABULARY
English, Pilipino,Ilocano
and
Southern Kalinga
A Classified Vocabulary:
English, Pilipino, Ilocano, Southern Kalinga
54.20-280-1.35C
82.20-80415B
Ang
isang
katangiang
masasabi tungkol s a
P i l i p i n a s ay ang pagkakaroon n i t o ng i b e ' t ibang
~ a n g k a t e t n i k o na nag-aangkin
ng kani-kanilang
uikang katutubo. Gayon man, i t o ' y h i n d i naging
t a l a k i d s a pag-unlad ng bansa, bagkus nagpatibay pa
ngn s a pagbubuklod a t pagkakaisa ng mga mamamayan
tungo s a pagkakaroon ng i s a n g diwang p a n l a h a t .
Ang a k l a t na i t o a y i s a e a s e r y e ng g a n i t o n g u r i
rtg mga babasahing inihahenda p a r a s a h i g i t na
i k a l i l i n a n g ng mga kaalaman, kakayahan, kasanayan,
gagpapahalaga a t pagmamahal s a s a r i l i n g wika ng mga
n ag-aaral.
S i n i k a p na malakipan ang a k l a t ng nga paksang
i naaakalang magdudulot ng malak i a t makabuluhang
kapakinabangan s a mga gagamit n i t o . Sa paghahanda ng
nga i t o ' y i s i n a a l a n g - a l a n g ang mga pangkalahatang
l a y u n i n ng bansa. I s i n a a l a n g - a l a n g d i n ang mga
~ a n g k a s a l u k u y a n gpangangailangan ng mga mag-aaral s a
~ a g p a p a l a w a k a t pagpapayaman
ng k a n i l a n g
t a l a s a l i t a a n , p a g l i n a n g ng kakayahang gumami t ng
bikang g a m i t i n a t wastong p a g s u l a t n i t o .
Kay
i n i l a k i p d i n g mga p a g s a s a n a y na i n a a k a l a n g
e a mabisang p a g - a a r a l
ng wika.
nakatu tulong
M a t i t i y a k na ganap na n i l a n g n a t u t u h a n a t nauunawaan
ang wika kung i t o ' y buong k a t a l i n u h a n na n i l a n g
n a t a t a l a k a y s a k l a s e a t naiuugnay o nagagamit s a
tunay na buhay.
Buong pagmamalaking inihahandog ng M i n i e t r i ng
Edukasyon a t K u l t u r a ang a k l a t na i t o t a g l a y ang
r a t a p a t na h a n g a r i n a t m i t h i i n g l a l o pang mapataas
ang u r i ng edukasyon p a r a s a d i marunong bumasa a t
sumulat s a pamamagitan ng p a g - a a r a l ng kinagisnang
wika. A t i n a a s a h a n d i n s a gayon ang madaling
p a g k a t u t o ng wikang pambansa.
Onof r e D. Corpuz
M i n i e t r o ng Edukasyon at K u l t u r a
e,
5.
tions are also ordered, beginning with nature, going to man, his work, and so on.
OTHER LITERATURE PUBLISHED IN THE SOUTHERN KALINGA
LANGUAGE
Nan Filipinas (The Philippines). 1975.
Ay-ayam ad Afrika (Animals of Africa). 1976.
Na Inyug-is Markus (The Gospel of Mark). 1977.
Acharontaun Uchumi Ug-ugkud (A Phrase Book in
Southern Kalinga, Ilocano, Pilipino, and English).
1977.
Mallasun Mamasaan ta Nibru (An Easy Reader). 1978.
Ukud wi Miyobfot na Anana (Opposite Words). 1978.
Mansakanatau wi Mamfasa (A Pre-reading Workbook).
1978.
Mamfasatau (A Primer Workbook). 1978.
IJa Inyug-is Juan (The Gospel of John). 1978.
Talili (The Story of a Peruvian Indian). 1978.
ACKNOWLEDGEMENTS
This Classified Vocabulary is based on the
Summer Institute of Linguistics, Philippines Branch
7'echnical Memo No. 49, December 1976, compiled by
lliss N. Zamora and Mrs. L. Hohulin. The Ilocano
list was compiled by Miss Evelyn Labaro. Valuable
assistance was also given by other members of the
Summer Institute of Linguistics. We are also very
crrateful for the assistance of several of our
1)arrio-mates in Mallango, Southern Kalinga, especial:ly Mr. Pastor Guissob, Mr. Tomas Palongpong, and
Mr. Henry Tillao.
SKY
English
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
sky
la'ngit
la/ngit
l a n g it
cloud
alapgap
hep
lifuu
rainbow
bahagharl
4
bituin
star
>
morning
star
t 8a p\ sa
moon
buwgn
moonlight
liw.$ag
buwan
sun
sunlight
umaga
akungar
0
bitwen
f i t uwon
amf i k a t o n
; %
furan
ng
araw
r ~ n i a gt i
bulan
sorag
init
l i w a n a g ng
Araw
iraw
aldaw
arkaw ,
padcha
night
rabii
lafi
LAND
land
lGpa
daga
/
luta
earth.
dirt, soil
ldp>
dag<
luta
LAN3 ( C o n t i n u e d )
-Eng ~ i s h
Tagaloq
Ilocano
S. Kalinga
ab6t
lungug
pita
mud
p6t i k
piya
rapuk,
kafu
roc]., s t o n e
bat6
fatu
golit
ginte
falituk,
f urawan
sil.!er
pilak
pilak
copper
tans6
kantar
iror I
bgkal
aka
metnl
met&
aka
p e a l of
mourtain
itukt65,
taluktok
tuktuk
filig
ipngas
liyang
takudtud
LAND ( C o n t i n u e d )
S.
English
Tagalog
Ilocanp
slope
dalisdis,
libfs
bakras
valley
lambik ,
labhk
tanap
plain
pLtag
pdtag
tanap
forest.
jungle
gubat
bgkir
kinufat
desert
disy6rto
kadaratan
thorny
ground
Kalinga
songarab
lagrakan
madawag
kasiitan
langrangkinit
WATER
/
water
tubig
danum
spring
buk/al
ubbog
river
ilog
waterfall
/
talon
chanum
chagsi
karayan
chawwang
pakungupung,
poy-asan
brook,
creek,
stream
wail
lake
lawa
ocean, s e a
dagat,
karagatan
dan-aw
f agwang
bdybay
fayfay
WATER ( C o n t i n u e d )
English
seashore
wave
Tagalog
Ilocano
, ,
b a ~ b p ~ i n i g i d ti
t a b l n g - d a g a t bgybay
dalampastgan
/
tarantag
alon
allon
high t i d e
l 4 k i ng
t u b i g , tabg
p a n a adalem
t i b ybay
low t i d e
kgti
p a n a ababaw
t i b ybay
flood
bahz
layos
overflow
bour d a r y
umLpaw
lupids
t i d s l wave
b i g wave
daluyong
subside,
recede
kumat i
umababaw
dried or
parched
ground
t iggng
rlngngat
swanlp ,
marsh
lit;,
latian
ubbog, a l o g
well^
balon
bubon
$so
gripo
Artesian
well
S. K a l i n g a
.2
litap
dalluyon
liting
challuyon,
chakor w i
tupiya
natnad
chakor w i
tabra\
nifituy
c h a g s i , f uf un
fufun
Tagalog
cloudy
madaglm
drizzling
rain
ambon
rain
ulan
tudo
uchan
wind
hhngin
$ngin
poyaaw
windy
mahangin
<
naulep
/
arbis
calm (abpayapa
sence o f wind
ton o c e a n )
malliblibfuu
appopot v
ag-agmo
naangin
/
allawig
natalna
whirlwind
thunder
kulog
gurruod
lightning
kidlit
kimat
bagyo
mainit,
mabands
/
c o l d w e a t h e r maginaw
fisfis
man-alisuug
fali
alipug-pug
/
mamoypoyyaaw
bagyo
4
ipu-lpo
hot weather
S. K a l i n e a
g a i l (ashabdgat
s o c i a t i o n of
wind and o c e a n )
typhoon
Ilocano
ichur
ilat
nasayaat
nga ti6mpo
/
napudot
/
chalipuspus
nalam-ek
mamf aruy
tarun
attub
tungnin
(Continued)
S. K a l i n g a
w i s h
Tagalog
Ilocano
bad w e a t h e r
masam9ng
panahon
s a a n 3ga
lawingi
n a 5 a y a a t nga t a r u n
tiempo
VEGE'TATION
G
e n eric
/
tree
pun0
trurk
brar ch
kayo
ayu
ka/ta\wan n g
pun0
pu6n t i
kajro
kh t ang
sand
sanga
pangs
na
twig
sanga
/
b a s s j t nga
sanga
pingi
buldng
tufu
leaf
dahon
lux~riant
f 01j age
yabong
bark
ban/akal,
ba/lat ng
kahoy
root
ugat
ramot
sap
dagtha
tubbug
lota
stun.p
tu6d
p/ngdul
lungod
plant
halaman
bul-bulong
mantuf i l o n g
ukis ti
kgyo
/
mula
up-us
lamut
mura
VEGETATION ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
stem
tangkay
seed
binhi
sprout
S. K a l i n g a
Ilocano
/
ungkay
k:tang
bin-i
f u o r , mura
<
s$rlngit,
rusing
sib91,
tumubb
tumufu
growing
luma/laki
(getting big)
/
matured
(big)
m a l a k i na,,
magulang n a
fruit
prutas
seed
but0
vegetable
$ulay
nateng
unripe
hilgw
naata
nearly r i p e
manibalang
inner skin
banakal
damo
4
tinlk
matipoy
maata
8
darangidangan
/
balit
fu o r
naluom
/
uk1s
nakotong
funga, fokas
bukel
outer skin
thorn
ripe
grass
dikkel, /
natangkenan
prutas
sumimit
latag,
martakan
nar-um
\
uppa, u g l i t
kulapot
/
ruot
silt
lunaw
potpotaw
lasi
VEGETATION ( C o n t i n u e d )
Specific
English
Tagalog
mahogany
kamagong
pine
PaYn
Ilocano
S. K a l i n g a
hard,
ngrra
redwood t r e e
used f o r
furniture
saleng
forfor
na'rra
udyaw
ipil-ipil
harcwood
ipil
t r e e used f o r
house b u i l d i n g
/
akasya
s o f t wood
t r e e , used
f o r carving
tangili
a fig-type
tree
baliti
baliti
medj c i n a
banabs
banaba
b e t l n u t
bunga
s u g a r cane
tub0
fen1
pako
flower
bulaklak
baml)oo
kawayan
r a t ::an
uway
udyaw
tinarutu
tree?
buwa
/
unas
/
pako
/
sabong
/
kawayan
/
uway
f uwa
unas
fangran, pak~,
tabf2
f u r u , awayan
iwoy
VEGETATION ( C o n t i n u e d )
3 e c i fic
English
Tagalog
<
pineapple
PlnYF
mango
mangga
Ilocano
pinya
S. Kalinga
piyaan
mangga
mangka
papaya
/
coconut
niyog
banana
saging
pomelo
suha'
guava
bayabas
jackf r u i t
langka,
nangd
orange
kah61
kahil
vegetable
/
gulay
nateng
cabbage
rep/olyo
repolyo
eggplant
talong
beans
kibal
saba
faruu
bayabas
kay>it,
kayafa
lamka
matipoy
bitsuwelas
utong
/
sayote
/
PurYu
tarung
s t r i n g beans s i t a w
sayote
kayunan
sayote
/
balsam
ampalaya
apple, b i t t e r
melon
udchilas
nguray,
sayut i
ants
VEG2TATION ( C o n t i n u e d )
Specific
E~K-ish
Tagalog
Ilocano
gourd
dpo
tabungaw
cow p e a s
kadyos
mongo bean
balatong
S. K a l i n g a
tafungaw
kardis
balatong
/
slli
sili
urchis
faratung
sichut
r i c e (unhusked)
rice
( h s~
ked)
rice
(ccoked)
palay
sticky or
gl11t i n o u s
rice
roested
g m e n rice
r i c e stalk
ma l a g k i t
r i t e husk
ipa
ric:e bran
darak
irik
P*OY
bag as
bigas
/
kanin
finayu
isna
chay-ot
pinipig
/
uhay
/
/
iniruban
/
ungkay
5t-ta
/
tuyo
. ( '
mals
s w e e t p o t a t o k r!teng
b glng
cat; s a v a
k moteng
3/
kahoy
chuum
chakami
chuki
up2
kaaw
ati l a
kahoy
pongngot
VEGETATION ( C o n t i n u e d )
Specific
English
Tagalog
Ilocano
tuber
gabi
aba
wild p i g
ba/boy damcf
allngo
deer
usd
ugsa
female d e e r
libay
wild cat
musang
S.
Kalinga
afa
ANIMALS
Wild Animals
laman
ugsa
k a b a i y d n nga l u d l u c h a n
rigsa
/
musang
kitaw w i
ngiyaw
bakulaw
s m a l l baby
mouse
bulllit
b i g mouse
daga
gorilya
/
utut, 4
marabutlt
/
bao
/
monkey
un g Y ,
t i nggo
apunutan
imut
utut
bqkes
sunggo
kaag
Reptiles
lizard
butik?
crocodile
buwaya
alutiit
/
buwaya
silay
f uwaya
ANIMALS ( C o n t i n u e d )
Reptiles
English
Tagalog
pytF.on
sawa
Ilocano
/
beklat
t abfad
urog
snake
ahas
uleg
venc m
kamandag
cobra
kobra
s m a l l alligatc'r
bangkalang
banyas
f is11
is&
lames
scal e s
kaliskis
S. Kalinga
ochot na
urog
g i ta
/
kobra
/
f annakaw
Fishes
/
ukachiw
sipsip
fin
palikpik
ipay
/
chuli
siit
/
mud1 i s h
dalag
tad1 o l e
uluulo
frog
palispis
palaka
fayya
/
tukak
tukak
/
biruruko
crat.
katang
agatul
f i l a f il
kawOng , akama
ANIMALS ( C o n t i n u e d )
Fishes
English
Tagalog
shrimp
Ilocano
S . Kalinga
hipon
f
lagdaw
uchang
igat
igat
eel
chalit, ikat
/
rnilkf i s h
bangus
(Nat'l f i s h )
bangus
f angus
Insects
/
grasshopper
tipaklong
locust
balang
dudon
centipede
alup$han,
aluhipan
gayaman
worm
uod, uud
large, red,
stingy ant
hantik
b l a c k ant
langgam
flying ant
gamu-gamo
spider
(large
gagamba
body/head
louse
kuto
kuto
tick
g a r a p/a t a
ulmog
dudon
lagkaf an
chuchun
kayyaman
igges
abuus
korkor
araka
k u t o ~nga
nangisit
f
1
simot-simot
ngoran
d a k k e l nga
lawdtlawa
awa
afullarata
utu
aliammut
ANIMALS ( C o n t i n u e d )
S. Kalinga
Ilocano
/
younl; h a i r
lous<l
kuyumad
l o u s ~ , ' se g g
lisa
lis-a
termite
paima y a n
kamay
/
anay
ilit
fisifis, laoy
anay
tad
leecli
lint2
fanila
wood:~orer
bukbok
law,
spid~:r
(sma - 1 )
anlalawa,
lalawa
/.
Y \
lal$wd
b a l g ti,
law2lawa
sFrpot
.
lpls
ipes
s p i d $ ? r t sweb b a h a y ng
cock roach
buttarfly
paruparo
bee
bubuyog
bird
beak
ilb,
lamok
/
ibon
atai,
kangkangan
lamok
foroy na
awa
mosqlito
Birds
--
agkoma
wassayan
kulibangbang ullapoy
Y
alimbubuyog
iyukan
billit
sissiwit
.!
slppit
tup-ay
ANIMALS (Continued)
3irds
Cnglish
Tagalog
wing
pakpak
nest
pugad
(:row
uwak
payak
umok
s>fut
uwak
.lawk
lawin
hornbill
kalaw
kayang
lawin
turayan,
manitit
kala/w
karaw
eagle
agila
kingfisher
piskador
bat
kabag
big bat
panlkl
parrot
lo'ro
rice bird
maya
fukaw
agila
/
kiloroy
/
S. Kalinga
tayap
Ilocano
kurarapnit
sansanittan
paniki
loro
/
maya
tilin
woodpecker
batuktok
wild pigeon
/
batu-bato
kukut
youdove
ubfun na kukut
pigeon pitson
/
kalapati
kalapati
karupati
ANIMALS ( C o n t i n u e d )
Domestic Animals
English
Tagalog
Ilocano
aso
asu
uke n
uon
PUPPY
aso
.'
tuta
.'
cat
/ \
pusa
pusa
kitty
kut ing
pig
/
baboy
pigl(!t
biik
mothc?r p i g
i ahing
b boy
caral~ao
kalabaw
dog
S . Kalinga
ngiyaw
b a s s i t nga
plsa
/
k a i t w i ngiyaw
baboy
f oro'
b&as
iyas
/
/
male c a r a b a o damulag
b a b y , young
cara:~ao
takong
layas, pidchar
nuang
luwang
/
k a l a k i a n nga l a k i
nudng
/
bulo
urbon
ikaw
/
baka
bska
f aka
baby cow,
calf
gGya
u ~ b o nnga
baka
ikaw na
faka
goat
kambing
/
kalding
lcarching
he-goat
bar$5ong
kamblng
COW
tGro
laki w i
karching
ANIMALS (Continued)
Domestic Animals
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
horse
kabayo
/
kabalyo
afayu
urbon nga
kabglyo
ayyufu, ikaw
na afayu
chicken
manok
manok
chicken egg
itlog
egg white
klaro ng
itlo$
iprug
Llog
nal baga
ti 2
itlog
1!
ukis ti
%tlog
b
kiang
shell
balat ng
itlog
pullet
hen
dumalaga
4
inahin
pamuslan
cockerel
/
tatyaw
kawitan
rooster,
cock, comb
t ndang
p long
chick
sisiw
isiw
duck
I
$bi, brpe,
tik, pato
kamit, patu
duckling
aisiw ng
ltik
r!
dumalaga
./
mamarasang
angnga\
manador
awitan
furngafing
isiw na kamit
ANIMALS
-- ( C o n t i n u e d )
Domestic Animals
E n g lish
goose
Tagalop
ganse
rabbit
kungho,
dag? ( l o c )
Ilocano
S. K a l i n g a
gdnso
kansu
kungho
l a f it
C a r e o f Domestic Animals
bak?
c h i c k e n coop t a n g k h l ng,
man6k, kulungan
f arkakang
p i g Pen
u l b 6 ng
&?ong ti
bAboy, k u r a l baboy
kurungan
bird's nest
p6gad
urn-6mok
shfut
cage
hzwla
kulung'an
ar-allang
kennel
bshay-gso
bal'ay ti S s o
s t a t le
sabsdban
kdbra
kulluong
atutung
magpas t 6 l
a g p a s t&
mangkarab
tso
tso
taku
trough f o r
labangan
f e e d i n g hogs
pasturing
MANKIND
person
MANKIND ( C o n t i n u e d )
En~lish
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
man
lala/ki
lala/ki
larai
woman
babae
baba/i
fufai
child
/ \
bata
ubing
an2
matand9
baket ,lakay
AGE
-
o l d person
narakay
e l d e s t c h i l d panganay
t e e n a g e boy
induna
.I
panguru
binatilyo
bumari t o
C
balasltang
teenage g i r l d a l a g i t a
/
youngest
child
bunso
toddler
sanggol
fafaru
fafarasang
uchichi
maladaga
manadcharan
FAMILY RELATIONS
/
unmarried
man
binata
baro
fafaru
unmarried
woman
dal&
balasang
engaged
nakaprenda
fafarasang
nipagta
kgsund
married
kasal
naasawaan
nangasawa
Tagaloq
honeymoon
pul6t-gats
husband
wife
Ilocano
S. Kalinga
asswang
laleki
assya nga
lalaki
asaway l a r a i
asawang
babs?,
maybahay
asawa nga
babsi
asaway f u f a i
agiyot
man-iyut
t o engage i n m a g t s l i k
sexual a c t
(intercourse)
.
I
adultery
concubine,
mistress
ap$
ker;da
babae
makikarnalgla managchakas
babae,
chagchakas
kamalala
(toll;),
kalaguyo
babge
Immediate Family
.-
father
ama, t s t a y
itdy
motk er
i$, ingy
nanay
angk
o l d e r brother/cousin
k;ya
manong
o l d e r sister/cousin
hte
manang
ummunay sunud
kgbsat
sunud
son,
dauchter
brother,
kapatzd
sister (sibling)
ama, & t a n g
ama
<
id, inang
ina
ansk
ana
ummunay sunud
&#J&g R!&ATIONS
Imnediate
-
(Continued)
Family
En.:lish
Tagalog
Ilocano
/'
f a-her ,
biyenan
mo.!her-in-law
katugangan
8o.1, daughtez-in-law
manugang
brother-inla!J
bayaw
si ; t e r - i n law
manugang
/
S . Kalinga
atukanga
manukang
kayopg
bayaw
sunud
hlpag
<Pag
6unud
e l d e r uncle
o r aunt
k6ca
pangamaen
ulitog
un~lle
t Yo
au: I t
tlya
co-lsin
plnsan
n e ~ ~ h e owr
niece
.(
.(
tiyong
4
tlyang
-
?'
kasinsln
/
pamangkin
kaanakan
c h a c h a o r , amaon
chachaor , inaon
\
apingsan
amunaon
Extended Family
-.
g r e a t , g r e a t , kanunununuan
g r c a t grandparent
great-great- n
grandparents 1
talamp&an
aPu
FAMILY RELATIONS
-
(Continued)
Extended Family
English
Tagalog
I locano
g r e a t -grandparents
apong t i
t&ng
grandfather
grandmother
S. Kalinga
tpod
l o l o , mamay
/
l o l a , nanay
apong l a k a y
0
a/pong b a k e t
g r e a t . , great, k a a p d a p h a n
g r e a t . grandchile
g r e a t , g r e a t apo sa
grantchild
talampAkan
apo t i
dap&
g r e a t grand- apo s a
chilc
tdhod
'
'
apu
a6
ti,
eng
granc~child
apo
ancestor
ninuno
apu
0 \
iyyaawi
/
distant
relat-.ives
malayo,nang
kamag-anak
/
fathr r ' s
side
Ste
ng
mothe.rls
side
parte ng
cousin
pinsan
lnd
/
a s i d e g /nga
kabagyan
man-aaki
aday6 nga
kabagysn
achayuy a k i ,
unmadchayang
partido ti
am4
partido ti
ind
a k i n na a m a
a k i n na i n a
kasinsin
apingsan
PARTS OF BODY
English
Tagalog
head
ulo
face
rnukha
cheek
pisngl
I locano
S . Kalinga
ulo
uru
rupa
<
fosar
~ingping
aping
kallid
'
dimplies
biloy
forehead
n u o , noo
eyes
mata
eyelid
t a l u k a p ng
mat5
p u p i l of
t h e eye
balintataw
nose
ilong
mouth
biblg
upper l i p
nguso
akinngat~o
nga b i b l g
lower l i p
lib?
a k i n baba
nga b i b f g
palate
ngalangala
tongue
dila
tooth
nglpin
muging
ichay
mata
ata
kalyb ti
mata
lupilupit
nan
mat
ti
alimattaku
ongor
!
ngrwat
/ \
t u p a , ngurub
/
'\
ngangaw
s u f il
sufil
ngurtangut
dila
chila
<
nglpen
fafa
,,,$
saliva
laway, l u r a
.,.
,,
*:',;.,
.A,...
k a t a y , t u p r a angiw, &$fa
,
PARTS OF BODY ( C o n t i n u e d )
E n g l i ;h
Tagalog
throat
lalamunan
ear
tainga ,
tayngd
neck
leeg, l i i g
Ilocano
S. Kalinga
karibukgb
urkuuk
<
iynga
tingnged
shoulders
balikat
clavicle
badgat
afara
padpadchangar
1
teltel
nape
liked
back
likbd
back bone
gulugod
body
katawan
ribs
tadyang
<
f akang
duri
tongod
ochog
fonog
bagi
long-ag
paragpag
/
barukong
heart
pus0
pusu
b a d
f ara
~45%
pusog
SUSU
lungs
baga
navel
pifsod
waist
bayw<ng
stomach
sikmura
abdomen
tiyan
siket
/
tiyan
/
tiyan
f ar-uung
susu
a wa\
fusug
f uwang
PARTS OF BODY ( C o n t i n u e d )
English
Tagaloq
kidney
stone
bato
liver
atay
da/l e m
large intestines
mal+/ing
bituka
s m a l l intest ines
kaliliitan
d a k k e l nga
achachakran
bagis, bituka
C
silit
akakhtan
S Kalinga
batg
fatin
g a l l bladder pantog
lower p a r t
of t h e abdomen
Ilocano
basisaw
pus-ong
puson
pus-un
sili
ubet
ufot
patong
hips
/
buttock,
rump
f ichung
puwit
/
vagina
euphemistic
p 9 n
pepet
ofoy
clitoris
euphemistic
tin~gill
man1
< -man1<
util, supit
mani, t i l e n
penis
euphemistic
)it1
ibon
testes
euphemistic
bay a g
scrotum
s u p o t ng
bay&
~ 1 ~pgkpek
1 ,
/
C .\
but0
(billet)
itldg
/
ukel-ukel
(itlog)
/
kulapot ti
bdto
25
utin
futu
PARTS OF BODY ( C o n t i n u e d )
English
anus
S. Kalinga
Ilocano
Tagalog
b u t p sa
puwlt
kirret
agkimut
LIMB:
-
Upper
/
armpj t
kilikili
kilikili
upper a r m ,
fore; r m
braso
elbob.
siko
w r i s t (also
pulse )
galang/
galangan
hand
kamay
<i m a
palm
p/alad
dakulap
palm l i n e s
g y h i t ng
palad
fist
kamao
finger
dallr),
galamay
r-Y
fingernails
kuk6
kuko
t huml,
d
hinlalaki
tangan
paama
tiinmud6
pattuchu
tzkiag,
braso
/.
si u
slko
pGngwapdngwan
#
'
palad
/
danog
parad, agpar
parad
komkom
kammat
/
index
finger
ngungnguway
agpar; i m a
taray
hintuturo
uku
/
LIMBS ( C o n t i n u e d )
Upper ( C o n t i n u e d )
S. Kalinga
English
Tagalog
Ilocano
middle
finger o r
toe
hinlalato
akint5nga
nga ramay
ring finger
p~lasingsingan
s i s i n g s l n g a n paochong
last f i n g e r
hinliliit
kikit
thigh
hit4
lUPP0
knee
&hod
tumeng
PUWOg
hock ( b a c k
o f t h e knee
alak-alakan
likku
ngiyot
shin
lulLd
leg, calf
0
binti
'
pagkawkawa
\. .
paling
Lower
/
urpu
chung-ug
1
foot
1
gurong
futuy
sika
iki
<
ankle
bukungbukong l i p a y l l p a y
heel
sakong
sole
talampakan
C ?
dalirl
toe
m<kod
/
dapan
/
ramay t i
s h a
thing
muud
chapan
kammat n a
iki
LIMBS ( C o n t i n u e d )
Lower ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
toenails
kuk6
kuku
tendon
litid
S. K a l i n g a
ukun n a i k i
apput
SKIN
skin
bala't
ku/dil
s c r a t 2h
galos ,
kalm6t
agrumyad
uglit
rub
kuskos
pinch
kurot
kdrit
narutuwan
ku/dkud
man-ikud
kTddel
iting
makatl
nagasgas
l~mmitem
itchy
naunutan ,
nakarudkuchan
nagatel
mallom
kumator
gaddil
/
.!
lltteg
kapuyo
boil
pigsa
blister
lintog,
palt6s
wound, c u t
swollc3n
sugat
p a d
kidkid,
kakator
fusali
mabtuwan
sugat
sukat
lumtog
(Continued)
English
Tagalog
burned
paso
*~cY.
p klat,
p lat
Ilocano
S. Kalinga
nasinit
naatungan
pilaf
kmdm
sdciwaat
mole
taling
I
siding
ailing
wart
kulud
tu/kant&ak
sakara
lasag
f okas
tabd
tafa
Vein
ugat
blood
dug0
urat
urat
dara
chara
HA1
R
/
h a i r (head)
buhok
eyebrow
kilay
buok
f uu'
kiday
krurup
/
h a i r s (akin) balahibo
dutddt
chutchut
eyelash
pilik-mats
kurimatmat
mustache
big&
bigote
beard
balbas
sideburns
pat lya
barbas
I!
patilya
kimat
iming
iming
sagki
H
AIR (Continued)
-
sh
pubic h a i r s
Body
Tagalog
Ilocano
bulb01
urmot
S. K a l i n g a
korom
Structures
/
tall
matangkad
natayag
\
mantanang
short
panda/k
pkndek
mansbfa,
anof a
matabk
nalukmeg
mampunor
thin
paykt
nak6ttong
mayyapit
slim
balingkinltan
n a s a y a 9 t nga m a y y a p i t ,
p/ammagl
angkiw
stou'
fat
BODY FUNCTIONS
/
yawn
hikLb
suyaab
as1et.p
tuldg
nakaturog
snore
hillk
dream
panaglnip
wake
.I
urok
L
up
man-uwab
gumleing
/
hicc'~ugh
sinok
burp
digh$y,
dighal
sniff
singhot
masuyop
man-akorod
/.
tagtagalnep
/
in-inop
agrilng
f umangon
sa<ddek
s i g s i g - o\
t a l l\k a o b
singhot
30
mampatar-u
FUNCTIONS (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
bowel m e ment
t d e
t d k k i
umattay
Bpdy D j s c h a r g e / S e e ~ e t j o n
a'
mucous
uhog
buteg
angod
tears
dha\
luwg
luwa
sweat
pawis
/
body o d o r
urine
ling-et
lingot
&lit
angchod
ihi
/
bowel
tae
saliva
laway, l u d
vomit
sperm
isbu
isfu
t&ki
attay
tupra,katay
tubfa
suka
s6ma
uta
~unlff~
kesset
usit
BODY C O N D I T I O N 2
/
alive
buhay
nabiag
matattaku
die
pat&
natgy
matoy
d y i n g (on
t h e verge/
point of
desth)
nagh/hingale
agbugbigsot
akin-ottoyon,
gatoyon
31
Tagalog
conception
naglilihi
pregnant
b u n t i s , nag- masikog
dadalantao
miscarriage
Ilocano
S. K a l i n g a
<
aglnaw
nasachuwan
agas,
pagkalagl<g
/
naf u k i
naalisgn
<
will give
mang&anak
b i r t h soon
( l a ~ d~a ty s of
preg nancy orhas s t a r t e d
labc~ur)
agpaslkal
t o g8,ive
mangansk
birl h, t o
beax, a c h i l d
aganak
t o give
bird h f o r
the f i r s t
timc
manganay
t o 11e born
ipanganak
healthy,
we1:-
malusog
hea:,.ed,
recc~vered
magaling
nangaan
a k i n -annaon
damd ng?
panaganak
manamchamu
uman2
mai yanak
nasalmt
/
naimbagan
mamf a r u
naaan ,
f ummaru
BODY CONDITIONS ( C o n t i n u e d )
Health (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
mabuti ang
pakiramddm
sumaysayaat
ti rikna
strong
malakgs
napigsa
v e r y much
alive
masiglangmasigld
/ .
S. Kalinga
/
ummun-unnoy
man-oschor
nasaranta
man-oschor
Sick
/
sick
sick,
painful
maysa$it
masakit
weak
mahina
sickly
masasaktin
tired
pag6d
nabannug
naungar
faint
mawalan ng
maawanan
malay, hima- ti p u o t
tayin
marngat
he a d a c h e
s a k i t ng
<
agsakit
ndsak<t
'
nakapsot
nakapuy
nasakit
mansikab
610
/
mangkapsut
masasakkit ,
nasakkisakkit
sakit ti
610
dizzy
hilo
maulaw
shiver
!
k a l i g k i g ,(
mangaligkig
mer, agti-
ggkutimgrgkrger
anungur
alimuchong
\
manaytayoto;
mamayogpog
BODY CONDITIONS ( C o n t i n u e d )
Heal1
-- h ( C o n t i n u e d )
w.sh
Tagalog
Ilocano
$.
sneeze
bahin
ba6n
f ungaie
cough
ubd
uy&k
foos
cold
s ipdn
panateng
f eve).
lagnst
gurigor
f l u !i n f l u enza)
trangkdso
trangksso
chesl: p a i n
sakgt o r
k i r o t ng
dibdib
sak:t
ti
barukong
mansikab na
f ar-uung
gas pain
ksbag
bub:seog
abf ong
Kalinga
panating
panating
s a k i t ti
tiya'n
stom<ich a c h e s a k ? t ng
tiyan
mansikab na
f uwang
foy-as
<
cons.:ipation p a g t i t i b i
agta/bbel
waisi pain
spit t i
deaf
sakit sa
bayw&g
<
bingi
dumb
natufor
siket
mansikab n a
aw2
theng
naturong
&el
naumor
blind
buldg
budg
kurap
one eyed
pis&
b61ding
nafurching
BODY CONDITIONS ( C o n t i n u e d )
Health (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
lame
pilgy
pilay
napilay
s m a l l pox
bulutong
bdrtong
nafuratung
goiter
b6sy6
buklong
epilepsy
epilepsi
klssiw
paralysis
parAlisis
paralisis
ayayong
&as
akas, poor
.(
f ingkor
kortoy
TREATMENT OF ILLNESS
/
medicine
gamot
to treat
medicine
gumamot
bandage,
dress
benda
shot
iniksiyon
to set a
fracture
humilot
t o rub
medicine
i n t o skin
ipa$ld,
pahlran
agasan
maakasan,
mapbran
ba/nda
mafachar
iniksiy&
matuchuk
ildten
pailut;
paipar-og
isapsapu
miyaprus
HYGIENE
E A ish
Tagalog
t o bet
magbas2
(intentional)
beccminf
tent ional)
mabas2
t o roap
magsabon
Ilocano
S. Kalinga
babisaen
obron
nabas;
w e t (un n-
sabunan
manaafun;safunan
iyupor
'\
t o wash
heau
maggugo
aggulgul
t o wash
maghila(mos
agdirdm-us
mallogrog
manchar-up
face
0
to sterilize
magbanli
to rinse
magbanl a w
t o wash
maghugas
hands o r
feel; o r any
other parts
o f t h e body
excr:pt t h e
head and f a c e
4 \
lamawen
I
gawgawan
chaliw-asan
agbugg:
mamf a r f ar
t o take a
shower
mallgo ng
a g d i ua t i
katawdn l a n g bag
totakea
bath
m a l g o'
agd~gua
man-amos
man-amoa
HYGIENE ( C o n t i n u e d )
Ilocano
English
Tagalog
t o give
sponge b a t h
magpvnas
t o rub with
stone
maghilod
agis-isu
t o dive
sumisid
agbatuk
t o swim
lumangoy
t o splash
magsaboy
agsabuag
t o soak
anything i n
water
magbfibad
iyuper
t o wash
clothes
maglab:
aglaba
t o shave
mag-ahit
t o gurgle
magmumog
aglabar
S . Kalinga
mamf ornaw
aglanguy
/
man-ikud
lumtop
man-iyat
mansayu
ilunong
man-iyiming
mammurmug
FOOD AND D R I N K
FOOD
food
pagkain
kanen
maan
courses of
&he
putihi
lusnu
food
t o eat
kumain
mangan
mangan
--FOOII ( C o n t i n u e d )
English
Tagaloe,
fas:: ,
abs-ain
mag-ayuno
to
magpakaln
eed
'.
Ilocano
I
abstinansya
S . Kalinga
mallangani
mangan
pakanen
nating
!
m a t ipoy
ricr?
kanin
bre.id
t inapay
t inapay
tinapoy
l e f t-over
t ira/
sdbra
f una
c r u nt
mum0
m<rkat
tugta
f o o j kept
overnight
bihaw
kilibban
tugcha
via.1d
ulam
drisd fish
tuyo
filis
salty
mailat
naasinan
lnnapuy
isna
t ipoy
salt
as i n
sugar
asha1
asin
sweet
matamis
honey
pulot;
pukyutan
ashar
/
nasam-it
/
dire
inti
malnmais
chilu
FOOD
- (Continued)
English
Tagalog
sour
maas lm
bitter
mapait
1 .
Ilocano
/
naalsem
mansilom
napait
mampait
nat&nnay,
nalsb-ay
mansampot
/
/
masarap
naimas
mampiya
bite
kagat
,
kagat
chew
nguy$
ngalngalen
swallow
lungk
tilmunen
full
busog
hungry
gutom
S. Kalinga
obfan,
fangut
/
nabsug
0
mabisin
mangkog-ar
man-umun
nabsug
nafitil
DRINK
to drink
uminom
uminum
thirsty
uha/w
mawaw
nauwaw
uminum
coffee
kape
kapz
kapi
tea
tsa'
<ltsa
itcha
orange
drink,
lemonade
limongda
limonada
DRIhK
(Continued)
Engl i s h
Tagalog
fisf. sauce
4
patls
brol h
sabaw
gra1.y
sarsa
motller's
mil):
gat/as n g
ina
cow's milk
gatas n g
Ilocano
sarsa
t$bug
susu
ti
bbka
dri.tking
straw
istro
win.?
ilak
r i c ? wine
basi
susu
katas
istro
tullongan
cocsnut o r
tubs
sass o r n t p a
wine
t o be d r u n k
suck
lasing
/
supsop
masalimong
/
ku,nnut ,
sepsep
<
supsup
IguP
man-at-attung
kiwa/ren
mangkilu
COCKING
to stir
maghgl;
40
COOKING (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
t o cook
maglu/to'
agluto
/.
t o cook r i c e m a g s a l n g
t o boil
agapuy
S. Kalinga
man-utu
man-isna
maglaga
aglingta
mamparwag
agprito
mampulitu
to fry
magprito
to fry
(rice)
magsangag
t o saute
maggisa
t o broil
mag-lhay
magbangl
to roast
(pig)
maglits6n
t o toast
(bread)
magtusia,
tustahin
t o bake
maghurno
agkirog
<
mangkilug;
manlun-in
\
aggisa
mampulitu a i t
agtdno
manurad
<
aglitson
mallitchun
lutwe'n t i
urno
man-utu
oversoftdbog
n e s s due t o
over cooking
nabugbug
overcooked
labo/g
na,labes t i
l u t o na
t o serve
maghiin
napruy
napruy
manakung
U' 'ENSILS
E~lglish
Tagalog
Ilocano
8
open f i r e gpdy5n,
p a c e h e a r t h dapog
dapugan
s ove
dalikan
S. Kalinga
charpong
kalin
/
charpong
p' ~t
(,,arthen)
palayok
banga
f anga
k'.ttle
kald&o
k a lde'ro
kanchilu
f ,ying pan
kawall
p2ryok
pannangran
p ate
plato)
pinggan
s ~ucer
platito
d ,inkinn
g .ass
w i t e r crock
w iter
p Ltcher
s .lverware
d ~ ~ o g ,
plnggan
pingkan
plat!to
pingkan
baso
biso
fasu
bang$
pitsel
kpr:mba
pltser
k a f uf u
iyud
kuby6rtos
kubyertos
;lab ,?
kipan
k life
kutsilyo
kutsllyo
f ,rk
t inido/r
tinidgr
UTENSILS ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
teaspoon-
kutsarita
ladle
sandok
pancake
turner
siyanse
bowl
mangkok ,
tagaydn
S . Kalinga
\
kutsarita
kaiti f h n g
Aklo
pinaaw
siyanse
aru
maluko/ng
chuyug
large o r
sulyaw
s e r v i n g bowl
dakkel nga
maluko/;lg
parangkan
platter
bandehido
bgndehLdo,
latok
parangkan
CUP
tAsa
tasa , s & t i n
tasa
CLOTHING
/
material,
cloth
tela
clothes
damif,
b e s t l d o ,b&d
blouse,
upper garment
tela
luput
1~~05
/
luput
badbado
b l u ' s a , p a n g - blu/sa
itass, b a r d
silup
0
shirt
kamisadgntro kamiseta
polo s h i r t ,
sport shirt
p610
p610
silup
silup
CLOTHING
-
(Continued)
u l is h
Tagalog
/
man's n a t i v e baryngshirt;
Tagalog
f or-nal
I
Ilocano
S . Kalinga
baryngTagalog
silup
native
p o l o bar6ng
styLed p6lo
s h i r t ; informal
p & l o barong
s h i r t with
man j a r i n
collar
kamisatsina
kamisatsina
skirt
palda
pants ,
t r olsers
1.
silup
amisita
kaln, palda
ain
pantal,on,
salawal
pantalo/n
pantarun
short pants
k6rto
ababa nga
panta16n
g-string
bahag
pocvet
bulsa
anofay
pantarun
ba-ag
faar
b6lsa
fursa
kasilsilyu
c h e n i se
kamison
I
panties
salawal,
pdnt i
half s l i p
nagJwas, h a p
sllp
SOCKS
medyas
kamisgn
I
sapln
/
n a g y a s , hapislip
/
medyas
midyas
CLOTHING
E
-n g l i s h
(Continued)
Tagalog
Ilocano
/
S. Kalinga
wear
suet
isuot
mansilup
p u t on
mag- + i t e m
t o be worn
ag- + i t e m
t o be worn
man- + i t e m
t o be worn
take off
aglgbys,
ikkaten
ti- + i t e m
t o be taken
off
mamponas ,
man-aan + i t e m
t o be t a k e n off
diaper
maghubid,
mag-alls o r
mag- + i t e m
t o be t a k e n
off
!
lampln
tear, rip
p u n i t , sira
Care
-
lampln
/
pisangen
lampin
nakissay
of Clothing
/
t o sew
manah?
needle
karayom
thread
panahi
sinulid
inunat
thimble
didil
did&
pin
aspile
button
butones
agdait
manchait
d&um
chakum , t anud
aspili
ispili
butgnes
patunis
t a p e measure medfda
*a.grukgd
isong
wash
(clothes)
agla&
mans&&
maglabd
Care o f C l o t h i n g (Continued)
English
Ilocano
Tagalog
t o bring
magpig2
(clcthes, etc)
agpespes
A
hang UP,
dry
magpatuyo
patuyufn
p u t on
hanqere
ihanger
agbilag
S. K a l i n g a
mampospos
mami l a g
ihinger
hat
sumbdlo,
samba1 l o
kallugo'ng
fattu
a f ungus
corn11
sukl&
sagaysay
t o comb
one ' s h a i r
magsuklgy
agsagaysay
sakaysayon
finc? comb
sdyod
sGgud
sukud
='it u s
f araw
ear ring
a~ilyos,
hlkaw
rin.~
eingolng
<
sakaysay
s i n g si n g
eingsing
sipat
nec < l a c e
kuwf n t 6 s
belt
sinturon
kuwintas
f arangat
barikes
larat
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
shoe
sapitos
sapktos
apatus,
sapatus
shoelace
t a l j ng
sapatos
ku/rd,on t i
sapatos
t a l i n na
apatus
to dine
magbit&,
bitunin
agsiya/in ti
sapstos
man-uras t a
apatus
slipper
tsinelas
sinilas
n a i l critter
panghinuk6
pag~kukG
t o cut
nails
maghinukg
agikuku
iyukuwan
toothpick
ganfinga,
palito
pagingit
ingat
<
stap-in
a r t i b na
uku
bihay
bald$
foroy
house i n
field
kibo
kalapiw
sikay
thatch
pawid,
kdgon
g u a r d house
bahaxbantay
pan-aw
inotop
baldy fi
agbanbantay
foroy na
mamfafantay
--
HOUSE ( C o n t i n u e d )
Eeglish
, bed-
Tagaloq
Ilocano
roan
kuwirto,
kuwgrto
silid-tulugdn
l i v i n g room
salas
roon
salas
I
S. Kalinga
kuwartu
kuwartu
d i n i n g room
kumedor
kitchen
kusina
kusina
b a t t room
binyo
banyo
aamsan
toilet
kasilyas
kas~lyas
kasilyas
outtouse
bata l i n
( r e c r of
barrmio house
f o r washing
and f o r
s t o r m a g eo f
watc r
bgngsal
roof'
at&
otop
balgwbaw
f atangan
' \
panganan
0
kusina
'
bu?o/ng,
atlp
ooanan
c r o s s supkilo
port, rafter
of t h e roof
I
ceiling
k :same
wall.
dingdlng
posl:,
pil:.ar
haligi
<
'
bubungan
chopag
diding
chingching ,
ukung
adjgi
aliki
HOUSE ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
I
S. Kalinga
post
(support )
pasanggir
floor
datar
chot-ar
surilas
chosar
floor joist
!
suliras
tuud
door
pint3
closed
sar?,
sarado
open
bukhe
ridaw
/
'
onob
nairekep
maiyonob
maib-at,
miwanit
>
turfi
SUE1
/
window
bintana
tiwa
ladder,
stairway
hagdan ,
hagdsnan
agdan
tawa
archan
porch,
veranda
f arkun ,
sawang
fence
arad
I
f r o n t yard
sangu t i
baldy
back y a r d
likgd ti
baldy
/
surrounding
paligid
arubayan
pichong
HOUSE
-- ( C o n t i n u e d )
a l i s h
Tagalog
upstairs
itaas
Ilocano
I
ngato
ngatu
downstairs
S. K a l i n g a
silong,
ibaba
s i r o k , baba
c h o r d , chuku
plane
katLm
kat&
katam
hanmer
m a r t il YO
martilyu
mantilyu
s ah
lag&?
rag&
lakachi
file
kikil
garugad
t o sharpen
his>
asaen
d r i 11
barLna
bareta
chj sel
pait
paet
axe:
palako/l
wasay
pick
da/ras
plko
hatchet
palataw,
puthAw
pen k n i f e
laagta
lanseta
blade
tallm
tad&
sheath
ka1:ban
kaldban
TOCLS
-1
,
I
karukad
man-asa
kikiling,
fallina
\
lusu
wasay
piku
wasay
/
foroy na kipan
FURNITURE
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
furniture
kasangkdpan
s a bdhay,
muwdbles
ali$:men,
muwebles
table
mLsa
lamisa'an
lamisaan
tugaw nga
Addaj pagsuratanna
tukawan ,
lamisaan
bgnko
desk
bench
bAgko\
chair
silya
silya
\
stool
bankito
s o f a , couch
sopa
trunk
parangka
bankito
I
igkawan
sopa
baul
laka'sa
kasun
c h e s t of
drawers
k i b i n e t na
may y e
kahon
cabinet
kibinet
kabinet
shelf
istinte,
sslanadnan
istante
bed
kkma. h i g &
katre
HOUSEKEEPING ARTICLES
/
mat
banig
ikamen
aparador
taPYaY 7
talinchd
katli
HOUSEKEEPING ARTICLES ( C o n t i n u e d )
a l is h
Tagalog
mattress
kutson
sheet,
blanket
kimot
ules
blanket
blAgket
ules
pillow
wan
pillow
case
punda
t o make bed
magligpit
ng h i n i g d n
Ilocano
S. Kalinga
kotchon
/
uros
uros
pungan
/
sgpot/ ti
pungan
amfayu , p i b u k i s
a g i d u l i n ti
pagiddasn
malluut
towel
tuwarya
kusukus
/
bolo
chcpping
board
wash t u b
buneng
t a d &ran
sagtan
/
banyera
sink
bucket
kaman
fatya
iiwwasan
timba
#
duster
punas
f l a t iron
plansa
timfa
kusukus
pulinsa
HOUSEKEEPING ARTICLES ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
1
c o c o n u t husk b u n o t
t o skate
S. Kalinga
magbunot
lampaso
lampasu
aglampa/so
mallampasu
LIVELIHOOD
AGRICULTURE
I
agriculture
pagsasaka,
agriku?tdra,
pagbubukid
clearing,
f i e l d , farm
kalngin ,
sak5han
agricultura
aguma
uma
t o c u l t i v a t e mags$ka,
land
maglinsng
agtalon
t o l e t l a n d magpaarbnda, i s A d a
f o r h i r e f o r magpaary6ndo
cultivation
purposes
/
tarun
mantarun
mampatarun
plow
araro
arid0
arachu
harrow
sdyod
~ & ~ u d
suyud
gardening
maghalsman
agmula i d f ay manguma
minuy6ngan
garden
hardin,
hslamansn
minuyungan
GARDENING
/
53
uma, f a a n g
a L i s h
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
charus
t o ? u l l out
wee 3s
to ~ l a n t
magbdnot ng
damo, maggamds, maggah6k
magtanim
agir6ut
chumarus
agmula
RICE
--
PakoY
/
t o harvest
mag-gni
agani
man-ani
husks
tpl&pak,
upak
bunut&
chuki
t o pound
rica
m9gbayo ng
palay
a g ~ i y ot i
irlk
pestle
hilo,
pambay6
al-u
ar-u
mortar
luso/ng
&lsung
1usung
winnow
magtahlp
t o winnow
( u s i n g bask e t with
holes)
bithayi n ,
magbithay
a g ta ep
mantopa
agyakdyak
man-akiyak
Tools
-dibble s t i c k tLlos
walawal
54
surpong
Tools ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
pick
piko
piko
piku
shovel
pala
para
rake
kalayk.&
scythe,
sickle
karit
kumpay
tractor
traktgra
tractor
fishing
pangingisdk
agkalap
fish
isd2
lams
ukachiw
f i s h y smell
malansa
nalAgsi
mallangsi
kidid
rek
kompay
traktor
FISHING
/
mangukachiw
f i s h bone
t i n i k ng
isd%
s iit
chuli
t o scoop up
fish
sumalok ng
isda
saydten
manakub
salakgb
asar
agapph
mangasar
a kind of
salakib
fish trap
made o f s p l i t
bamboo
to trap
fish
manalakab ,
man h u l i n g
isd
--
FISlIING (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
f i s l l hook
( a 1)ig l o n g
hool:)
kawil
paljiliw
sarachoy
bingwit*
pamingwit
b&niit
f u n g w i t . wagchoy
fis7 net
lambit
tabLkol
takub ,
t a f ukur
fis? bait
pain
appan
f ungwit
teaching
pagtutGrb
panurs6ru
tudtudchu
t o teach
magturo
agisuro
mantudtuchu
t o learn
matho
agsurs&o
man-achar
t o study
mag-aral
aga/dal
man-achar
lesson
liksjyon,
aralin
liksiy6n
maachar
t o read
bumasa
agbasa
mamf a s a
t o write
sumthat
agsdrat
mangug-is
agbflang
man-iyap
-TEA3lING
t o count
bumilang
letter
letra, t i t i k l g t r a
ug-is
TEACHING ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
Paper
pape/l
papll
papil
pencil
lipis
lspis
lapis
book
libro,
aklst
libro
blackboard
pis&
pisara
chalk
c
tisa
tlsa
chok
eraser
pambura
.(
nibru
burador
pupunas
CARVING
carving
paglililok
wood
kahoy
stone
carving
knife
panagkit:kit
kgyu
bato
bat:
fatu
lansezang
pang-ukit
(panl5lok)
pagki&kit
nga l a n s k t a
t o make
mag-ukit
c a r v i n g s on umukit
wood, s t o n e ,
etc.
agkitlkit
<
c a r v i n g ( n . ) larawang
kinitikltan
(istdtuwgng)
i?&it o r
l1lok
WEAI'ING
--
m . is h
Tagaloq
Ilocano
S . Kalinga
wealling
paghah$bi
panagAbe1
mallaka,
man-af o r
agabgl
man-afor
mallaka
ab&l, i n a b e l
laragkaan
sin6lid
inunat
t o weave
mag?abi,
( t o form
humabi
thrcads i n t o
a fitbric)
a coarse
weave
magaspang
na hsbi
t o :'arm
magl/ala,
str..ps,
lumala
ree(ls o r the
likct, i n t o
something
basket
bZsk:t,
buslo
back b a s k e t t a k 6 y a n
(may a l s o be
c a r > - i e d on
the hips)
nagasp9ng
nga a b e l
mataa
mallaka
pasiing
BASKETRY ( C o n t i n u e d )
English
Ta~alop,
a round
bikol
shallow basket
generally
c a r r i e d on
t h e head
Ilocano
S . Kalinga
libba
langngay,
langaya
tiklis
fatawil
a small
pangnan
b a s k e t used
by f i s h e r m e n
o r t o hold
fruit or
flowers
alit
uf o r
a large,
rangaya
a d e e p wide- t i $ l i s ,
mouthed
kaing
basket
/
bus18
deep basket
f o r vegetab l e s used
especially
i n marketing
fatawil,
&a,
langngay
basket f o r
bilio
s h a k i n g and
cleaning r i c e
bigao
t o carry
(basket
magdala
reed
tambd
rattan
uway
awitin
man-agtu
\
suwii
I
uway
iwo y
BASKETRY
-
(Continued)
Eng:.ish
Tagalog
t o scrape
( bar.~boo
1
magkayas n g
kawajran
to s.plit
magbiyak
Ilocano
S. Kalinga
agk&as
man-iwas
,
agpisi
mankiskis
PRESERVING FOOD
c o t 1 age
ind1:stry
ind;str,iyang
pantahanan
t o I ' r e s e r v e magpres$rba,
( e s p e c i a l l y mag-imbak
food)
t o Ereserve
by smoking
magtapa,
tapahln
/
by ~ a l t i n g magb,uro,
buruhin
<
agpresgrba
agt$pa
mantapa
agb6ru
man-as i n
<
by t o i l i n g
with s u g a r
magmatamls
agsinam-lt
by c a n n i n g
mag-imbsk
sa l g t a ,
magsaldta,
agilgta
isalBta
by p i c k l i n g
mag-atsira
agatsgra
preserve
(n. 1
matamis,
minatamis
preserbgdo
pressrva. t i v es
pampatagil,
pampres6rba
pagpres&rba
STOREKEEPING
English
Tagalog
Ilocano
/
storekeeping pagtitinda
<
agkantina
<
garr)ta ,
kant i n a
store
t indghan
owner o f
t h e store
m a y - y i ng
t indahan
S. Kalinga
?r
akinkantina
mantintincha
tinchaan
mantintincha
HUNTING
hunting
pamamaril
pangnga'so
trap
bitag, s i l o
decoy
paln
Prey
<
aganup
manganup
silo
a s s a g , arapaw ,
fitu
pgnangallilaw
P aP a3
hayop ,na
sisilain
dgngran
maanupan
arrow
palasE?,
thod
pana
bow
b&og
b a i t i pana
fhang
pgna
fo\ang,
tufay
/.
bow a n d
p&nz
arrow, spear
arrow f i n
<
si m a
pana
/
si m a
tud6ken
maf o\angan
to pierce
mgl-gos,
tumusok
--
HUN7 ING ( C o n t i n u e d )
En l i s h
xt o shoot
( b y means o f
a g ~ n )
Tagaloq
!
mamari 1
t o shoot
mamana
( b y means o f
an irrow)
Ilocano
/
S . Kalinga
paltugan
mamartug
pansen
mampana
gun
baril
paltug
moti on
kilo/s,
galaw
garaw
s t a r d up
tumaya
agtikder
stretch
one:,elf
umunat
s t r ct c h out
hanc,
uminat ,
mag-inat
t o l i e down
<
p a r t ug
kunay
aginat
man-inat ,
man-iknat
agdippa
manchopa
humiga
ag$dda
m i f2sar
t o l i e on
o n e ' s back
tumihgy2
agdata
t o l i e on
one's side
tumagilid
agsikig
t o I i e on
stomach
dumap$
agpaklgb
misachag
62
misaray
MOTION (Continued)
English
Tagalog
t o kneel
down
lumuhod
t o jump
( i n place)
lumukso
t o jump
t uma 1on
(from a h i g h
place)
agparintumeng
f
aglagtu
f
agtapwak
t o squat
tumuwad
t o turn
umikot
t o go
pumunta
mantataud
lumayug
mallagkang
agpuligus
mamfalin
mapan
umo y
.
/
sumangpet
t o return
home
chumatong ,
umali
mangulin,
mampauli
t o walk, t o
s e t out
manadcharan,
lumigwat
magna
yap$kan,
yumapak
t o step
aside
t o step
back
mampalintumong
t o come,
arrive
to step
over
S . Kalinga
Ilocano
umurong
layawen
umayang
agpaigid
iyas-iw
mans unod
MOT1
ON
-
(Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
to step in
purnasok
umun4g
i-Z
to E tep out,
get out
lumabas
rumuar
lumawa
stun ble
I
matlsod,
matapil6k
misuf u
fall over
ma/dap8
misugtut
toward
pat6ngo
umatam,
umachani
to approach
lumgpit
umasideg
umachani
to meet
(someone on
the way)
salubong
sabaten
abton
to meet (at
an appointed
place)
mhgkita
man-af ot ,
mansib-at
to visit
to elter
go ix
go Olt
lumawa
to drive
out animal
man-af ur ,
af ur
to d.rive
out llerson
mamparyaw,
paryawon
to return
mangulin,
mampauli
MOTION (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
to lead
go first
umung
umuna
go last
agpa6di
mangudchi
purngnaw
8
tumaray
kam$ten
mataynan
manodchi
chogchokon
lGmba
todtochd
leave
to run
to chase
malls
tumakbb
humcbbol ,
habulin
race
-
fast,
quickly
slow
mabi iis,
madali
stop
to play
to climb
tumlgil
maglare
umakyst
tumaa's,
ita6s
bumab?
go UP,
raise up
go down
to move,
transfer
fillokan,
kanasan
maanu, fanornor
agshrdeng umillong
agay-byam man- in-innangu
mGli
umarab
agpan stu, manakacha,
ipang tu
ipangatu
bumab6
chumbora, manosog, lumogsad
man-atun
M0T::ON
(Continued)
English
Tagalog
S. Kalinga
Ilocano
/
1 r~mabas
/
t o lean
aga:.nst
humkg
ageanggir
t o wave
hand
kumawiy
agpayapay
t o ,,aiee
eyelwow
( t o wink)
kind&
agkid-day
lumaus
misachag
mawaypay
igmatan
t o nod
tumango
( s h a k e head
up and down)
to shake
head 8ideways
to ~'oint,
show
miling
agwingiwing
mawwitiwit
it&
itud;
ituchu
CARRYING
/
carrying
pJgdadala
aw-awiten
mamfuf uud
hold
hAwak
$ggam;n
odnan, ognan
carry with
hano
bitblt,
dala
bitbiten
a b t inon
CARRYING ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
S.
c a r r y on
shoulder
balikatin
hakliyen
f uuchon
c a r r y on
back
babahln
<
salabayen
carry (water)balagwit
with pole
kilikip,
kipkipin
arupiyan
mangkimata,
paswiton
c a r r y under
arm
Kalinga
igpilan
afuton
c a r r y c h i l d pas&
a f oon
carry child
on h i p
kilik
hiyon
c a r r y someone i n a r m s
pangkuhln
sakruyen
embrace
yakipin
arakupen
f2waron
kibinen
iwichon
t o lead
aksyin
(someone) by
t h e hand
drag
kal~dkarjn
draw, p u l l
kab:gin,
h a t$kin
,
,
uluden
itang-oy
labsuton,
kuykuyon
kuykuyon
Eng;liah
Tagalog
Ilocano
chuaaon
murtaon
I
pur.ch
suntgk,
eap6k
danugen
whip
pl6in
bauten
abchoyon
pound w i t h
stick
hapli,t
hampas
malw&
pang-oon ,
abchoyon
slap
earnpgl
sipaten
h i t the
bat6kan
nape of neck
pateltel&n
h i t the
back
pabut;kan
dkgggk,
dagukan
euntuan
lipak
GIVING, TAKING
0
t o give
magbig;y
mangted
mangatod
t o give
thanks
magpasalkt a g y b n
manyaman
to ~ffer
maghandgg,
mag-al6k
iddton, ,
iyopresar
adchon
t o share
tumGlong,
magpabaldto
ibingay
mamf i l l a y
t o ,livide
magbahAgi,
maghdtf
bingayen
mangkogwa
G I V I N G , TAKING ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
lend
magpahiram
pafanos
borrow
humirAm,
manghirgm
f anson,
f uruchon
toawon
take t o
dalhjn
(dalg)
t a k e from
kupin
(kuha )
seize, grab
agawin,
sunggab&
ch&maan,
purson
look f o r
huma'nap
anapon
lose
mawdl2
taraon
put, place
maglagsy
ilaga'y
~eceive,
accept
tanggAp
t o throw
maghigis
t o throw
away
magtapon
ipan
aran
S. Kalinga
igka
awaton,
chuwaron
ibato
ifintug
ib611eng
ifallu
a l i s h
Tagalog
to tie,
fasten o r
b i n 1 with
a r~ p e
magtali,
gap6sin,
gwndpos
string,
cor3
til?
rop 2
ldbid
Ilocano
S. Kalinga
ibadd
u unon,
t chon
tali
/
luf i d
tali
break a t i e / nalag&t
rop 3
kosaton
untie
ubfachon
magkapg,
kalag~n
TRAVSPORTATION
-
vehicle
saspya?,
behikulo
bicycle.
bisekl4ta
bisekleta
triysikel
I
motors~klo
car
kgtse
ko/tse
/
push c a r t ,
kariton
c a r t drawn
by 3 c a r a b a o
or 20W
kariton
TRANSPORTATION ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
sledge
paragos
Ilocano
<
patukl
airplane
S. Kalinga
ipranu
j eepney
truck
trak
tr a k
tarak
ambulans
ambulance
get i n
sumakay
agsakay
get off
ibjs,,
dumsaag
bab2,
<
gasolina
oi. 1
gas01 l n a
I
langls
langis
trail,
intersection
lumogsad
kasulina
asiti
arsa,
charan
road,
path
street
mallukan
k i l y e , daan
kalsLda
/
arsa
nansib-atana
bridge
langtay
fare
puliti
NAV I G A T I O N
Wlish
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
ship
b?por
barko
bark6,
bap6r
PaPur
ocean
dagat
b6ybay
fayfay
boat
bangka
bdngka
f angka
stern
likudgn
&Rpt.
tni- bap,r
ti
hdn, l i k u r s n )
ng bap6r
anchor
Angkla
kgkla
oar
giud
r 0%
gdod,
pan gaod
gum od
aggiud
dock
P ~ Y & ,,
piye%
pa?talan,
daungan
t o bring
ship t o a
dock
dumaong
POSSESSION
I
>
property
pag-aarl
sanikua
uuwa
house
bAhay
baliy
f o r 6y
lot
ldpb
dags
panad
POSSESSION ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
jewelry
alahas
farm land
Ilocanc
S.
al2has
ochon
sakahan ,
hayGpar.
talthon
tarun
business
nego/syo
negosyo
amusanti
appliance
kasangkspan
a l i k i a e n ti
b a l Ay
alikamon
kumersyo
man-ingina
g&tang
mangngina
agg&tang
ngingin-an
sell.
a g l $kc
man-ingina
trade
panagl:nnaku
retail
tingi
pAkyaw
kinurpi
kuwirta
pilak
Kalinga
COMYERCE
/
commerce
pangangalakal
buy
bumili
shop
mamili
wholesale
pakye,
pak yawan
money
pera
peso
piso
sukat
pisu
COMMERCE
-
(Continued)
E-lish -
Tagalog
cen-:avo
sentimo
sentimo^
siping
marltet
pale/ngke
merkAdo ,
tien&'an
market
Gltimo nga
pr6syo
ustuustuy
nginana
fixed price
Ilocano
t a p a t na
/
tawar
S. K a l i n ~ a
tawar
bar,:ain
tawad
pri'2e
presyc
exp2nsive
mahal
che sp
mura
nalaka
naraka
debt
Gtang
utang
utang
payment
bsyad, ,
kabayaran
bgyad
fayad
interest
t:b;
gana/nsiya
paana
usury
l i b i s na,
nangina nga
pagpapatub& &ang o an&
deposit
de&sito,
depo/sito
p6unang-bayad
rent
Lpa
to steal
pilfer
presyo
nangina
<
prisu
nangina
fanat
abang
afang
magnikaw
agt&aw
man-akaw
mangdpit
agkipit
man-agkaaw
COMMERCE ( C o n t i n u e d )
tng~ish
Ta~alog
counterfeit
pals,ipikabc,
huwad
subdsta
auction
Ilocano
S. Kalinga
~ as il~ i k L d o ing-ingwa
pap w a t
mansosora.
ili
barrio
baryc,
bdkid
baryo
town
bgy a n
i li
munisipyu
city
siyu<2c,
lunsod
siyudid
siyudad
island
jsla,
archipelago
kapuluan
district
purok
distrlto
country,
nation
bans2
conti.nent
kontine~.te
pula
I
<
i s l a , p;ro
8
puro
!
distrlto
sakup
nasyon
i li
kcntinente
OFFICIALS
presi.dent ,
head
pangulo
pangulo
apu, patog
OFFICIALS ( C o n t i n u e d )
a l i s h
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
kin:
hari
iri
ali
rul.: ,
gov-rn
mggharl, ,
pamaha,laan,
parunuan
ag&i
mallint c g
gov:rnor
gubernad6r
gubernador
3
8
>
f inachur
represent a t i v e
kinatawan
mangibagi
represent
kumatawin
mangibagi
manakup
barrio
captain
k 5 p i t a n ng
baryo,
kapitdn del
b&ryo
k3pitin ti
baryo
kapitan
leader
pindno'
p&gpang61u
pangpangu
d a t ~(head
data
of a barangay
dAtu
panakom
sultan
sult&
shtan
administ r ator
b i n i s admi9istrad6r,
trador
tagapamahhla
(diputadu)
mamangw2
lintog;
mallilintog
LAW
8
law
batis
linteg
lintog,
urchin
hukgm
hukgm
kuis
76
LAW (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
court
ko'rte ,
hukuman
korte ,
pangukuain
korti
subpoena
subpena,
sitasyo'n
kasus
suit
I
to f i l e a
complaint
against
someone
agdarum
mancharum,
icharum
charge
maf i s t a
sentence
makidchongan
punishment
chusa
fine
murta
jail,
prison
farud
bail
p i Ansa,
1 gak
piyansa
LAW ( C o n t i n u e d
=.ish
-
Tagalog
Ilocano
par(11e
par61,
par01
S. Kalinga
parol
paglEiyang may
pasub~l?,
paglLyang may
kundi.sydn
WARl'ARE
-war
d i g ~ a a,
n
giyera
fi g l l t
;abana/n,
away
so1,lier
sundilo
kuf at
surchachu
gun
baril
partug
g r a lade
gran$da
s h o ~t
magpaput6k
partukan
a r mJ
hukbg
susurchachu
pea-e
kapayapaa/n
tarna
def :at
malGpig,
luplgin
naaf ak
win
man610,
mggt agumps y
mangaf a k
English
Tagalog
Ilocano
distance
liyo\
kaadayu
far
maliy6
adayu
achayu
near
malipit
asidgg
achani
above
i d s
ngito
ngatu
below
ibab2
babi
chora
before,
ahead of
&,a, nauuna',
bago
i n front of
harapan
behind.
rear
shkbay
f otaang
umun-una
s h g o ti
sangnguwan
sangwanan
l i k o d , hul:
likudin
odchokan
across
tap&
ballasiw
farangsat
between
git?s,
ginigitns
bag t ,
nagbaetdn
longaat
s i d e of
something
tpf,
b&krang t i
ikid
beside
pil:ng,
tab1
bay
char-ag
chorag
middle,
center
gitn2
tingnga
tagi-
llran, gllid
kawa
SPACE
--
(Continued)
Place, l o c a t i o n (Continued)
English
Tagalog
edge,
margin,
border*
gilid
igia
in, inside
lo&
uneg
charom, char;
outside
labis
rua'r
lasin
ibsbaw
thtuk,
rabgw
lafaw
underside
(bottom)
underneath
ililim
unLg, ;bet
chuku
everywhere
sa l a h d t ng
dsko
& i n nga
lug&
sursuli
Ilocano
end, extreme
S. Kalinga
i k i d , pagpag
d;lo
PagPag
u l t lmo
E'CRM O R SHAPE
square
parisukat ,
kuwddrabo
kuwadrgdo
round,
cirlcle
bidg
nagbuk61
n a t i b f uor
rectangle
parihab$,
rektgnEgu16
rektdnggul6
FORM
--. - .OR. --SHAPE
- (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
triangle
tgtsi~lbk,
traydnggul6
trayinggul6
isong
SIZE
MEASURE
measure
sdkat
8;kd.t
meter
me'tro
metro
siway
kilometer
kilomdtro
kilomgtro
centimeter
sentimgtro
sentimetro
millimeter
milimgtro
millimitro
foot
piYg
inch
pulggda
pulgdda
yard
ya'rda
yarda
pound
1:bra
libra
kilo
kilu
da;lgan
changan
kilo
kilo
f ingerspan
dangkal
(from t h e t i p
of t h e i n d e x
finger t o the
t i p of t h e thumb)
MEASURE
-- ( C o n t i n u e d )
- E%lj.sh
T a g a log
circumferenca o f arm
gabrdso
big
malaki
sma 11,
little
malilt
high, t a l l
(thing).
matass
low ( t h i n g )
mabib2
tall,
person
m a tangkad
chakor
kait, ait
I
nangato
nangatu ,
mant.3nang
a f o f a , anofa
mantanang
afofa; ancfa
tiny
a f o f a , anofa
maikl?
arwa
narrow
mak<pot
nalipit
dee;,
mal6lim
l o f ongan
shallow
mab6baw
liting
DIRZCTION
east
sila/ngan
daya
DIRECTION (Continbed)
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
west
kanldran
lhud
m a s i u t a n na
iriit
north
hilhga
amianan
amyan a n
south
t imog
abaggtan
chaya
pababa
michbora
pataas
pangito
mipangatu
upstream,
uphj 11
saldnga
surung
a u r f uan ,
manakacha
downhill
paluszng ,
pababa
babi
man-osog
left
ka~iwk
kanigid
right
kinan
kanawan
corner
(street)
ka'nto
suli
chugyu
side
tabi
:gid
ikid
go
lAkqd,
tuloy
mapan
umo y
stop
tlgii, ,
h i n t o , para
agsa/rdeng
umillong
downward
pababs
upward
chuwiki
chiwawan
TRAFFIC
I
<
--
TRAFFIC ( C o n t i n u e d )
En lish
A
Tagalog
-2.
Ilocano
K-a l i n g a
t o turn
lumik6
agliko
mamf a l i n
loaiing
magsakhy ,
magkarga
agk<rga
lurugkanan
unl lading
magdissarga, a g g i d l s s a a g
magbaba
chichissaakarl
t o lark
pumarada ,
magparAda
agparAda
mamparacha
pariing
are I
Firadahin
parada'an
parachaan
t o .;low t h e
hor 1
tumuslna
agbusena
rrampi p i p
busina
P ~ P ~ P
d i s lance
dist&siyi,
ldya
kaaday;
adchayang;
aachayu
d a y , sun
6ras,,panah6n, a r a w
aldaw, i n i t
sun ( i s i n
the east)
sun:.ise
v g s i k a t ng
araw
daw~i
yadal l n g -
<
<
araw,
bukdng;
liwayway
;eggak
1n.i t
ti
parb&gon
arkaw, i n i t ,
padcha
sumingit ,
suminar
wisnit
TIME (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
I
S . Kalinga
early
morning
umdgnngum6ga
morning
umaga
mid-morning
tanghall
tengnga ti
61daw
chikas
sun ( i n i t s
zenith)
noon
katanghaliang t a p b t ,
tan hgling
tap t
agmatdon
mama t;
sun ( i n t h e paglub6g ng
w e s t ) s u n s e t ;raw
enn&k t i
init
mipatay
dusk
takipei l i m ,
dgpit-h6pon
sdpnget
maschom
afternoon
hipon
malem
'
agsapa
fi g fi k a t
bigit
manpangan
ar-arkaw
night
gab:
rabii
midnight
hdtinggabl
t y g n g a ti
rabii
hour
orae
minuta
laf i
I
kawan na
laf i
oram
urae
minuto,
eaglf.t
mindto
minutu
second
seg&do
eegundo
clock,
watch
rag,
pagur&an,
lilu
oras&
reld
85
TIIIE ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
to(lay
ngayo'n
it;
s a n a y padcha
tolnorrow
b&as
inton bigdt
fikat
da:r a f t e r
t~~norrow
sa makalaw:
fnton
mamlnsan
ye:;terday
kahApon
i d i kalman
da:, b e f o r e
yesterday
kamakalawi
i d i na&nsan
everyday
arsw-;raw
insldaw
a figkaf igkat
e a l h day
ba/wat &aw
kadi ildaw
finikat,
inarkaw
a l l day
mag?b.n,
buong draw
agmalem
week
lingg&
domingo
sinchumingkuwan
'
fikatna
karabyan
asin-arabyan
Pumadcha ,
umarkaw
D a y s o f t h e Week
Sunday
~ i n g ~ &
~o$n~o
Chumingku
Monday
Likes
~6nes
Lunis
Tuesday
~arte's
dvtes
Miyawwe
Wednesday
~iydrkolgs
Miye/rkoles
Miyatlu
Thursday
Hukbes
Huw;bes
M i yapat
r
TIME (Continued)
English
Friday
Saturday
f i r s t day
I locano
dnang k a w ,
a-primer0
second day
month, moon
t h i s month buwgng
kasalukeyan, i t 6 n g
buwdng i t 6
end o f t h e (sa) k a t a month
pus&
nexb month sa i s h g
buwdn
Miyalima
Safachu
chamuy padcha
ldaw
4
maik dua
nga L d a w
b6lan
day 6y ngga
bul n
bggong
buwh
I
p a l a k i ang
buwgn
~
first
quarter of
t h e moon
l a s t quarter of t h e
moon
f u l l moon
palif t
miyawway
padcha
f uran
sanay f u r a n
tapus, s i u t
na f u r a n
marungayi
y a y nga
bulan; sum- f u r a n
a r u 6 nga
bul n
bgru nga
faruy furan
bulan
u m y a nga
a a a r na f u r a n
kidem
new moon
S. Xalinga
maudi nga
papatsy ang k i d h
buwdn
/
kabi16ym
kabus
ng buw n
TIME
-- ( C o n t i n u e d )
Qlish
Tagalo~
Ilocano
year
ta6n
tawen
tawon
t h i ;year
ta6ng
5aaalukGyan.
l t o n g taong
it6
itf daytGY
nga t a w &
s a n a y tawon
l a s t year
noong i&ng
tadn
rlexr y e a r
sa ,isa'ng
t aon
tawen
marunga i
tawon,
tawon
kailin
kadno
maanu
whe
-1
S . Kalinga
napala/bas
n a r p a s i tawon,
ng? tawkn,
t a tawon
i d 1 napfin nga
tawe'n
nEa
u+
awi , s i n arkawan
lon,; ago
no6ng ; r a w ,
nabayafgen
nodng &ang
panahGn, no6ng
matagal na
fir:;t-
una
umuna
mamangu, umuna
for~lerly
d $ t i , +ng
dna, d a t i &ti
dgti
s in-arkawan
now
ngayon
j u s - - now
ngay6n l a n g , itg d e n g
ngay6n ngaydn
l a n g , ngdngay6n
ita
sana
s a n a kay
TIME
-(Continued)
-I l o c a n o
English
Tagalog
S . Kalinga
i n a moment
sa i a G g
apagkanitu
sandali/iglAp
alwaya
lAgi
a f t e r <the
pagkaraan
passing of
time, event)
aw-awni
kangyon
kanayun
nakalAbas
karpasan
afterwards
pagkatdPos
into/n malpgs
immediately
ag$d, ka;
agdd, agad,
agdd
aigida
eventually
nalio~t
nadali
often
malimit
mashnsan
seldom
bihir:
sagpaminsan
simfofotacg
early
maaga
nasSpa
masapa
later
huli
naud-udi
maradlachaw
quickly
madall,
mabilfs
napasp&
maw-away
hurry
m~~madal;,
dg-apura
agdpura
<
chakus
pangura y
awni
mafottafottang
kankanasson,
Tagaloq
Ilocano
S. K a l i n g a
many, much
mar'ami
ad6
achu
ait
few, l i t t l e
'
sagmamano,
man6
am-anna ,
nginana
ilan
m a n6
am-anna
l a ~ t
'amin
losan
how much
magkano ,
gaan6
how many
all
f ingay
part.
fraction
&PO,
pangkgt
~ ~ G P O
every
bswa ' t
kada'
tumungkar
more t h a n
hig%t s a ,
mas
ad-ad6 ngem
ad-achu
most
pinaka-
kaaddan
aachuwan
dozen
dusina
less, l a c k
kurang
how many
times
i l 6 n g b&es
namin-anu
mangam-an
NUMBER
S. K a l i n g a
-
Engli h
Tagalog
Ilocano
count,
number
bilang
b l lang
fi l a n g
half
kalahktl
kagudua
kogwa
one
is;
miysa
osa
two
dalawa
d6wa
chuwa
three
tat16
till0
turu
four
Spat
&pat
opat
five
lim&
lima
1ima
six
Qnim
seven
pit6
pitu
eight
walo
nine
siyam
<
waru
siyam
I
ten
sampu
sangapulo
elevennineteen
lab!ng
+
the unit
number
sangapu'lo k e t masawara +
+ the u n i t
t h e number;
number
simpuru ya t
the unit
niunber
hundred
gasut
simpuru
kasut
thousand
ribo
lifu
English
Tagalog
Ilocano
t e n thousand l a k s a
S. Kalinga
~ ~ n g a ~ / u l osimpuruy l i f u
ribo
m i l lion
milyon,
/
angaw
rnily6n
s e q lence,
ord s r
ikg + u n i t
number
maika + u n i t mans'unGnufana
number
add
magdagdag,
pagsamdhin
sub t r a c t
magb/awas
divide
( i n two)
hbt?
divide
bahigi
(arrong many)
agnayon
L
sillifuy lifu
chog-an
ikkatan
aanan
mamin +
one u n i t +
nga + o t h e r
unit
guduaen
I
bingayen
/
man- agwa
kogkogwaon
sun, total
kabGan,,
t o t a l , suma
once
mhnean
maminsan
mamingsan
a pro
~x i mately
humifitkumGlang
apagis$
ab-abfatug
amin
4
man-am-amungana
SENSE PERCEPTION
SENSE OF SIGHT
I lccano
S. Ica1ir;ga
-
pan; n g l n
panagkita
panag-ila
mqkakita,
mamulst
makakita
umila, i l m ,
nakaila
English
Tage l o g
sense of
sight
see,
perceive
<
look a t
*:
l o o k around
turn n g l n s a
pal gid
l o o k yonder
t uman
look f o r
humanap,
maghanip
w
s
kumita,ti
aglavlaw
mallangranga
k u m i t a ti
adayo
man-c~tap
bir;ken
anapon
open e y e s
c l o s e eyes
see clearly
nakakakilta
nalawag n g a
nang mallnaw p a n a g k i t a
man-imuaw
cross-eyed
dultng
p&gkis
maliki
blurred
mal6b6
nalidgm
kimit
blind
SEN ;E OF SIGHT ( C o n t i n u e d )
C
0 l >r
-Eng Lish
Tagaloq
Ilocano
whi :e
puti
puraw
b l a :k
it t m
nangisit
mangngitit
b r o in
k<lay-kapj,
kay'umanggi
kolor-kap&
man-uf a c h u ,
red
puls
nalabSga
mancharaag
y e 1 Low
dil6w
duygw
icharaagna
g r e Pn
bard:,
luntian
b'erde
mangngingila
blus
a s h , bughgw a s h
SENSE
-
mamputil2
ingititna
OF SMELL
/
sungsung
panagsungsung
a='"'Y
pangam&
angut,
panagangut
fragrant
mabangb
nabanglo
mamf angu
smelly
nangangamoy
maanggngot
masueungsung
stink
mabhd
naa/npot,
nabangsit
mamfangtit
rancid
anta
nabuyuHk
ma a n g r o s
sme 11
,
S. K a l i n g a
sense o f
s m e 11
SENSE b r TASTE
English
La~
lao &
I 3 ocano
S. K i l i n g a
sense of
taste
panlisa
panagramen
tamtam
taste
lasa
ramhn
s i m s i m , iasim
tasteless
w a l i n lidsa, awan t i
matabkg
ramdnna
bad t a s t e
ma,oamanp,
lasa
maCi ti
rama'nna
l a w i n g na
nanamna
delicious
masar.dp
naimas
mampiya
salty
maalat
C
matamis
nadPgad
naasinan
nasib-it
mammaie
hot
(peppery)
naanghing
nagasang
bitter
mapa j t
sweet
napait
rrallarrsit
man-aket
manpait
SENSE OF HEARING
sense of
hearing
i
pandinl g
<
pandgdAngngeg
deaf
bingl
theng
hear
mgrinig
makangnEdg
(non-deliberale)
panagchongor
naturong
chongror
SENE E
-
OF HEARING (Continued)
Ilocano
Kalinga
Engl ish
Taga loq
list en
makidg
allinghgen
(deliberate)
obey
eumunud
patkon
belj eve
maniw<la, ,
man,&palataya,
manalig
tuttuwaon,
patiyon
S.
itanoong
SEN,CE OF TOUCH
ognan
touc h
h%&
sigid
numk
manh<d,
napipikel
waldn pakiramd
mafogfog
rouc h
mqgaspgn ,
maligasg s
nakfrsang
akutkuttato'
soft ,
tenc er
malambbt
na16kneng
man-uyad,
mayyam-0s
silly
malasutfi
nalamuyot
mangkamuu t
natangken
manqkot-ong
smoc th
rialhis
malluum
malthis
mangngarutuy
M I N D , THOUGHT
THOUGHT, THINKING
Ilocano
--
S. Kalinga
aepen6nct
mancnlsnrno
ammo'
akammu
English
Tagalog
think
mag-ielp
understanding
pang-unSw2,
I
\
pagkaunawa
know
alam
clever,
smart
matalino
nal.aing
a clear or
ba:t
<
sound s t a t e
of mind
I
naraing
tflino,
judgment ,
intelligence i s i p , h a l t
lamp;
laing
common
sense
sen; i d o
kumon
pancnut
kaipapanin
pionay j f ;ka
general
opinicn
t o E E understandable,
be r e a s o n a ble
sentido
kum6n
p a n l a h g t na
palady
(paniwdla )
opiny9n ng
karamlhan
' i
maunaw a n ,
makatwlran
k a p a ~ u n 6 t a n kaachuwan
ti kaadudn
nainkalintegen
narasun
TEDUGHT, T H I N K I N G (Continued)
-
Er
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
g ~e s s
manghGlh
pdg t o
afatug
r e cognize
mgkila'la
malisin
imatunan, i l a s i n
wise
marundong,
pantas
mas<rib
naraing
dl mb
bbbo
nadagm61
naumor
cx azy
luku-luko/
agbagtit
luka- lukd
sir2 ang, u l o
na i s i r a a n ng
I
bait
fcrget
maliwatan
reaember
mamasmb,
sosom-on
mabu/ti,
mahteay
magalqng
nasayaat
v e r y good
mamf a r u
atafaruwan
mamapnok
nc t good,
bs d
h f n d i mab u t i , mas&
eaan 9ga
nyayaat,
dakes
lawing
EHOTIONS CContinued)
English
Tagaloy
-I l-o c a n o
-S .
wan.t, l i k e
gust&, ;hip
kayit
pion
n o t want
Ka1iny.a
l a w j ngon
nara'gaak
naragsak
feelinp;
(physical)
pakiramdim
feeling
(moral)
damdhin
a p p r e c i a t i o n pggpapabalag6
tc feel;
understand
dumami,
mddam&,
mdranldamdn
without
feeling
walang
pakiramdim
smile
rikna
l i n a , ochor
p a n a n g p i ~ bgi managdtayau
tl p a t e g
P
mart kne
ma1ir.a
awan ti.
rikndna
maiQ
malina
ngitl.
<isem
i m is
laugh
t$wa
katgwa
amang
sad
malungkdt
nalidhy
mansasauy
c r y , weep
(may O f may
n o t have
umiygk,
tumangis
sLngit
man-ifil
tears)
EI4OTIONS (Continued)
-
-E ~ l g l i s h
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
( . ~ i t ht e a r s ) lum<hh
naglug
maruwa
a.;tonished,
sd r p r i e e d
nabigl*,
nagGIat
nasdgaw
matataag
m lrvel
humanga
1w e
t.>m i s s
sameone,
1m e l y
nasdaaw
maschaaw, mataag
hinahangphdnap
malliw
h r t e , l o a t h e pobt,
kasuklamsn
kaggra
lawingon,
isil
help,
assist
tUm%long
t'ulung
f umachang
save,
rescue
magligt'as
is~lgkan
manaraknib;
iligtas
pity
/ \
' \
maawa,
awa,
habgg
kaasiya(n
achakuwan,
kaasiyan
angry
gal(it
ung/et
umog-ot
fear,
general
tgkot,
sindsk
bute(ng
ogyat
f e a r with
worry
pangambs
agda/nag
chanag
EMOTIOIUS (Continued)
I locano
S. K a l i n g a
einddk
fear w i t h
p h y s i c a l sensations
(terrified)
agamhc
maoeyawan,
masugkayat
worry
k a b a l i s a h An
&nag
machanakan
dare
nangahds
kirit
naturod
brave,
courageous
madpang,
natureh
naturod
bold
matdpang,
natur6d
m a l a k i s ang
lodb, waldng
gdlat
naturod
bashful
mahiygin
mabarn
mafain
lazy
tama'a
sad; t
masachut
embarass
nah5hiyg
mangpabain
c
mamainon;
makapngk
u s t u ; mapnok
English
Taga 1%
EVALUATIONS
s a t i s f a c t o r y nakakasiyd,
kasiyasiya
moral
mabut i
immoral
masamit,
mah61ayr
malasw&,
salaGll
n a s a y d a t nga mamfaru,
kababalin
naanos
lawing
EVj &UATIONS
-
(Continued)
Encflish
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
foitunate
mapglad,
masuwerte
naga'sat
mamang-op
by chance
nagkstagn,
lang
nairana
ric h t ,
c o r~e c t
tumpak
nof. r i g h t
hindi
Taan nga
turnpgk, m a l l umno
trt.e
totob,
tGnay
f a : se
malq,
sagn nga
h J n d i t o t o o / agpd'yso
tam&
kanu, foon
a\ t u t t u w a
two-faced
d G b l e ~ g r a , traid6r.
traidor
mang l?iliput
(mamappail-on)
re?u s e
pahindign,
tanggihgn
inindiya/n
umisi
chc>ose
pumql
manfili
agpqli
pumili
&a,
umno, h u s t o
c,
ustu
foon, foon
a ustu
~ ~ P ~ Y S O tuttuwa
wet
mampangpanguray
namaga
narangu,
mag-anan
nabass
nab-or ,
mamf a f a s a
state (Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
f inn,
stable
matatgg
natibker
mampagchot
coarse
malaki
nagsspang
dadekkel
mangkamuut
fine
pino
irregular,
uneven
man-as-asilaY
clean
malinis
naltnis,
nadalds
mampor-as
dirty
marumi
narugit
kaisaw
same
pareho
p6da-p6da,
par&ho
man-isu
same, as
kat6lad.
tulad
k6sla
isuna
different
ib&, kaibL
sabili
karasi,
safali
still, calm
tahhik,
paydph
naulimek
akikinno
like this
ganit6
k4stoy
amasna
like that
ganiy&n
kgsdiay
amasnat,
amaschi
<
pino
napinu
Etate (continued)
--
-English
Tagalog
Ilocano
S.
s lid
bug
sangabuvel
mafour
93s (fluid
1ike air in
f~ r m )
gas
gas
1 iquid
ltkidb,
l5kid'o
tunsw, lus'aw
Kalinga
misiit
chachaan
aara, 3oyya
COMMUNICATION
ukud,
ug-ugkud
I
c mverse
makipSg-<sap agtungtung
discuss
pag-usapan
salaysayen
t 211
sab/i/hin,
magsabi
ibaga/
makaug-ugkud
is-is1h
umayag,
ayakan
f ilin
a inounce
ipahdypg,
ipabatid,
ipaalsm
'
a
iwaragawag
ipaakammu;
iwarawag
COMMUNICATION (Continued)
Kalinga
English
Tagaloq
Ilocano
S.
repeat
ulftin
iqk6armao
uliten
isarad
speak, in
place of,
substitute
makipag-usap isGno
para sa/ kay
+ common noun
or person's
name
sumakup
to defend/
speak for
a person
betray
isipsip,
if ifik
scold
omoran
whisper
bumu16ng
fluent
mataths
magsalita
arashas
<
nalaing nga
agsa6
ask
request
decide
akammuna
imuson
makiusap
dawgten
request
permission
answer
iyakasaas
achawon
pakacha
sagot
s6ngbat
songfat
somsom-on
COM lUNICATIONS
(Continqed)
E n g-ish
Tagaloq
Ilocano
S. Kalinga
agree
umgyon
uman&ng
umapuf a r ,
miyamfuruy
itay-u
tumangg f ,
tanggihan
a&di
t h a .k
~
migpasalbmat
agygman
manyaman
you3re
well-oae
wa&g
a n d n
awbn
aniamka
ust; s i a ; maid
anyamanna
tear h
magt6ro
isdro
tudtuchu
warn
balaan,
bantaan
balla6gan
igtut
exan p l e
halimb&.v\a
pagwad&
i yi s u
tel; t h e
m a g s h i ng
totto6
agphno
truth
i f akan na
katuttuwaan
lie
m gsinunga-
hbod
turtulli,
tuli
pabas6len
paf asuron
ilib$k
isionJ isulib
refi:se
umisl
llnz, mgyab ng
accuse
magpardtang
mag-akusd
deny
itatw
mansomma ;
COMMUNICATION
(Continued)
English
Tagaloq
Ilocano
S. Kalinga
complain
magreklho,
magslfmb6ng.
dumaing
rekldmo
mallili,
lili
exaggerate
palakf hin ,
palabisin
passwen,
padakkelen
parafos
lukudn,
angawen
~ansannur,
ngisngis-il
lsis, uyiw
alliwon
tease
jeer
manli5Qk.
manuya
ridicule
angaw
sansannur,
ngisngis-il
curse
panangidad a d s , lun6d
arawag
blaspheme
lapastangdnin
agphr?o,
agpadakes
sak\amit
vulgar
bastgs,
magasp6n
ang ugal
naal/8s,
nadursok
lawingi
ukali
be quiet
agul'imek
kuminb
noisegeneral
I
nariri,
naariwgwa
sumitong
loud speech
malakgs
nalAaw
mampoaw
shout
humiygw,
sumighw
pGkkaw
mampauy
En l l i s h
--
Tagalog
sc :em
tumil?
co m o t i o n
Ilocano
I
S. Kalinga
lkkis
mantuking
magkagul6,
mag-ingay
91116
kammuraw ,
kuru
st m e r
mautsl,
magpaudlCtal
agdlddal
masawsaw-h
wh ~ s t l e
s'ipol
sagawisiw
surtip
suts6t.
h i ;sing
s o rnd, c a l l - pasuwqt
i n J one's
a t :ention
pas&t r
ursit
t o blow a
whistle
p d t o
agpaswlt
manurtip
t o call for
he - p
magpagib%k
agpaar2yat
umayag 2
'f umachang
sqtsit
SOCIAL INTERACTION
s e if-esteem, a d r p r d p i o
se i f -worth,
s e if - r e s p e c t
panagrad&o
panagdeyaw
k i t a g na
long-ag; p a t o g
na long-ag;
l i s p i t u n na
long-ag
fain
VALUES ( C o n t i n u e d )
English
Ta~alog
-
Ilocano
---
S. K a l i n g a
cooperat2on
bayapfhan
panagtitinntilong
fadfachang
f i e l d share
work
palusong
ammdyo
f uwa
Good P u b l i c
Relations
pakikisama
go-between
tagapamagitan
tuldy
Debt o f
Gratitude
u t a n g na
lo6b
pannakikadug p a n a g t u r f u ~ v n
hospitable
Tangpy,
aso-aso
amfakaon
Atpg nga
n q l n d a g nga
nakem
(utar;g)
.c
magiliw
nadnu? ,
mangiliyon
(may manasayaat n a
gandang kapanagsanga li
l o o b a n ) sa
mga panauhin,
bukas ang
t a h a n a n sa mga
panauhin
gift
reg410
ethnic
group
etnilfo*
panllpl
regal0 ,
sagut
atod
E
-i g l i s h
Tagalog
Ilocano
S. Kalinga
r ice,
lah:
kaputGtan
nltionality
gr6po d a g i t i
minoridad
m 'hority
g "oup
llping
minoriya
t .ibe
tribu
b ~.ack race
lshing i t i m
b -own r a c e
l$hing
kayunanggi
hl~man race
l a h l ng
k ? p u t 6 t a n t i kaachuwani
sangkata6han t a o
uglit
w l i i t e race
l$hing put?
puraw,nga
kapututan
mamputila
yc!llow race
lAhing
dilsw
duy& n g a
kaputdtan
pakaunig
<
p h i , trlbu
n a n g f s i t nga p u k u t ,
kaput6tan
jnangngit it
kayunangg$
nga k a p u t u t a n
FORMS OF ENTERTAINMENT
I
cockfighting
sabong
I
,
bulang
tachi
FORMS OF ENTERTAINMENT ( C o n t i n u e d )
Ilocano
S. K a l i n g a
maglaslng
agba/rtek
uminum
fayas
pagkukuwent6han
4
piknik
a g i st o r y a
English
Tagalog
drinking
wine
telling
stories
picnic
<
piknik
man-ur-ullitl
man-isturya
piknik
Party,
banquet
pigcng
pa/daya,
gunglo
lagragsak
boxing
b&ksing
bbksing ,
dinnandgan
\
sunsuntu
races
pitulinan,
takbchan
l6mba
todtoch:
h o r s e races
karera Jng
mga kabayo)
lum?a ti
kabayo
todtocha na
af a y u
wkestling
bun6
ginnsbbu
tiliw
SPORTS
fencing
eikrimahdn
in-eskrima
iskrima
mdsika,
tugtbg,
tugtdgin
musika ,
dyug
kansun
MUSIC
music
MUSIC
-- ( C o n t i n u e d )
musician
myikero
manunugtog
p l a y music
tumugtog
sing
umawi t
voice
b ses,
t nig
song
awit
f o l k song
katutdbong
dance
sqyaw
f o l k dance
katutLbong
Ilocano
S. Kalinga
tumutdgtog
kumakansun ,
kumakanta
kumanta,
kumansun
mangkanta,
mangkansun
/
timek
k a n t a , kansun
dwit
kadawyan
nga k d n t a
say5w
salidummay,
ullalim,
chanchannag
tach:,
kadawyan
nga s d l a
/
gong
gong, /
batlngaw
gansa
Muslim gong
kalint&ng
g a n s a ti
Muslim
cymbal
pompiygng
plang p i i n g
d~um
tambbl
timbo~'
tambourine
tambur$n
Sara
tachb, s a l i p ,
sagni
kangsa
MUSIC (Continued)
English
Tagaloq
beat, tap
or stike
Ilocano
S. Kalinga
kalatykin,
katugin
tugtiigen
patitog
castanets
kastany6tas
kastanyetas
trumpet
trump6ta,
torotot
trumpgta
tangkuyud
horn of
animals used
as a trumpet
tambcl?
tangg6yob
PUPU
flute
pla6ta
pl;ta
tungali ,
sagkaypu
blow
hipan
puyutgn
sap-uy
pinagfunyag
SPECIAL OCCASIONS
Birth
christening
pagbibinyAg,
binySgan
pab6nyag
to give a
name to
magpan h a n
pangal nan
panaganan
ngachanan
confirmation
kumpil,
kumpirmas$on
a d ti
inama
godfather
(sponsor)
nino9g (sa
binyqg/
kumplf
ingama
(b6nyag ,
kumplrma)
Birth
--
(Continued)
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
godnother
(spmsor)
nlnayg ( s a
binyag/
kumpfl )
i n g ti
(bbnyag,
kumplrma)
inina
godchild
inianik
ansk ti
inan2
godbrother/
sister
kinikap9tid
s a bjnyag/
kumpll
kabagis ti
sinunud
co- f a t h e r
kumpgdre,
kumpa/dre
kumpare
kuma'dre ,
kuddre
co- n o t h e r
kumdre
b o t ? t e r m s u s e d by t h e p a r e n t s o f t h e c h r i s t e n e d
c h i l d t o t h e s p o n s o r s and v i c e v e r s a a s a n a d d r e s s .
Death
a n g yum90,
a n g pumanaw
nasira,
bangkay
natay ,
nagawdn
lie in
state
nakabdrol
nakamanssyag n i l u n g u n
bereaved
naulfla
naulzla
mourning
nakaluksah,
maglukss
agladlngit,
agpan6s
wakz
lAmay ,
lamayan
pustas
dec2ased
corpse
bangkay
natoy
lachag
naulila
chomchom
mamakungun
Death (Continued)
English
Tagaloq
contribut ion
S. Kalinga
abhoy
achang
pamisa
luks$n$
parangal
Ilocano
ifil ta
natoy
funeral
libing,
punpun
pdglilibing
fakungun,
nilobnan ,
cemetery
libingain,
kampussnto
kampusanto,
sement6ryo
lorobnan
grave
tanem
lofon
gravestone
tanem
finatuy
lofon
epitah
ang naka+at
aa
lapids
nai5urat iti
tanem
candle
kandil;
kandila
kandila
&bong
sabsafung,
funga
maikap+t
nga lualo
flower
4th day
prayer
dpat$n,
&patang
Qraw
9th day
prayer
s iyaman
maikasiyam
nga luhlo
115
'
--Ileath
(Continued)
1:nglish
Tagalog
first year
magbanbin=
death anni- luksa
versary ( t o
be o u t o f
rrlourning ; t o
r3emove mourning clothes)
r'epose
Ilocano
I
panusa ,
itaw6n
S . Kalinga
nifasar
pagpapahin g a l s y , pamamahingA
alichodwa
invitation
paanyhya
Swis
?reparation
provision
hand2
sagana
guest,
bisita
parade
pardda
parada
patron
:saint
santo'ng
patrdn
patron
fulliti
isit it or
sakana
fisita
/'
paracha
CHRISTIANITY
English
Tagalog
Ilocano
S. K a l i n g a
C h r i s t i a n i t y K5istiyanismo
kinb
kulischanu
~ r i s t i ~ s n o
gpo
Jesus
~esds
APU
0
Jesus
Jesus
(Hesus)
C
J e s u s C h r i s t ~ e s u c r i ~ t oJ e s u c r i s t o
(Hesucristo)
Jesu Cristu
Saviour
Tagapagligtds
Mannangisaldkan
Mangisaraknib
God
Diy6s
Dios
Apudyus
God, t h e
Father
Diy6s
God, t h e
Son
~ i y d s~ n g k D i o s ~ n s k ~ n Apudyus
a
God, t h e
Holy S p i r i t
heaven
~m6
Diyos Ama
Diy+
Dio$
sdnto
sgnto
lsngit
langit
~ s ~ i r i t 6 'E s p i r i t u
Amay Apudyus
Ispiritun
Apudyus
langit
CHRISTIANITY
(Continued)
E r
-
Tagalog
Ilocano
/
S. Kalinga
i nnortality
wala'ng
s a a g nga
kamatdyan,
matay
waldng m 6 l i w
mannaynayun i
fiyag
Re deemer
~anunhbos
~ann6bot
Mangisaraknib
si I
kasalinan
bisol
fasur
s i mer
makasal$nan
managbdsol
managfasur
re->ent
magsisi
agbaba/wi
fafawiyon
forgive
magpatgwad
pakawan6n
pakawanon
Wo -d o f God
~ a l i t ang
~iy6s
sad
Ukud Apudyus
Ho -y
Sc ' i p t u r e
BanAl.,na
Kasulatan
~asantua'n,
nga k a s u r a t a n
Bi11ls
Bibliyg
Bibliya
Bibya
chitpter
kap!tu16
k a p<l t u l 6
Sa-,-an
sitanis
~&anLs
Satan
Del-il
demdnyo ,
diyAblo
demcjnyo,
diyablo
be1 i e v e r
mananampalataya
ti Dios
I
Kriftlano,
mama t i
dcmunyu , a r a n
Satan
mamati
RELIGION (Continued)
CHRISTIANITY ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
Ilocano
S . Kalinga
prayer
panal&gin
karirag
luwaru
t o pray
manalangin , agkardrag
magdasal
worship
service
pananamb$han
mass
mlsa
mlsa
t o worship
sumambA
agdayaw,
agrae'm
t o go t o
church
sumimba
makigimong
church
simbihan
simbaan,
kspilya
Bible study
P g g - a a r a l ng ~ a n a ~ i d a l Man-acharan
Bibliya
ti B l b l i a
t a Bibya
pastor
pastor
I
>
par1
pastor
pastor
pa'di
pachi
elder
m a t a n d a sa
1~16siya
p a n g l i ~ y g n mangipangti Iglesia
pangu
nun
midre
midre
pachi
deaconess
diyakongsa
diyakonksa
priest
s e r b l s y o n g a manchayawan
panagddyaw
L
malluwaru
misa
chayawon
makamisa,
makaserbis
simf aan
REJIGION
(Continued)
CH:<ISTIANITY ( C o n t i n u e d )
E n
-
i s
Ilocano
Tagalog
/
de<icon
diyakong
diyikono
pak;ani6m
pagkapaqgno,
pagka d l binyggan,
pa k a d f K r stiyano
pagdno
pakanu
f a : s e gods
diy4sdiyusan
didiosin
sinan-apudyus
fa: t i n g
pag-aayuno
s a a n nga
pdnnang&
>
ugali ,
kadawyan
--
AN. MISM
C U E toms
ugall,
kaugalidn
suy e r stjt i o n
pamahiln
omn
pangitain,
babal2
spirit
espiritu
offering
~ag-a$a~,
s a k r i p syo,
hand6g
, ,
pammati
ukali,
achawiyan
ab-abf i g
mallangani
mangan
ngilin
I
espiritu
aran
achamar
RELIGION (Continued)
ANIMISM ( C o n t i n u e d )
English
Tagalog
offer
sacrifices
m gspkrip syo
Ilocano
/
agbuni
rltwal,
perform
r i t e , d i v i n e serem6nya
shaman
S . Kalinga
mampart i
man-alisig
untrained
doctor
albularyo
magic
salamangka,
mdhika
albul&yo
manchachawa
enkanto, ,
salamangka
sarumangka
<
pa h a r l a n ,
a 1 han,
alipfnin
bewitch
m a h g k a n t o , nagamudan
makulam
witch
mangkuk4lam
manggaggmud
aran
taboo
ipinagbabgwal
maipdrit
ngil i n
adtpenkn
f a r f dray
possess
naaranan