MAGANDANG

ARAW!
 LET US MAKE PA-CUTE NA LANG
Let us make pa-cute na lang!

Anong wika ito? Tagalog? Filipino? English? Taglish?

Enggalog? Pidgin? Creole? Clegian Jargon? Bakla
Jargon? Chrislingo? Yaya Jargon? Ano nga ba?

Ilang bagay ang masasabi natin agad tungkol dito.

Una: Resulta ito ng sobrang impluwensiya ng English sa

Filipino (Pilipino, Tagalog). Manipestasyon ito ng mga
nalilitong kabataan.
Ikalawa: Karaniwan itong naririnig sa mga babaeng
estuyante na karamihan ay anak-mayaman na
nagsisipag-aral sa eksklusibong pribadong paaralan sa
kamaynilaan. At ginagaya naman sila ng ibang
estudyanteng ibig magpa-class, wika nga, lalo na ng mga
PROMDI (from the province)

Ikatlo: Hindi ito itinuro sa paaralan ngunit sa mga

estudyante sa paaralan naririnig. Nakakatuwa. Hindi ba?
Ikaapat: Sa paningin ng isang karaniwang estudyante,
maaaring ito ay “gibberish” o “sinangkutsang” mga salita.
Hindi niya ito kikilalaning matinong pangungusap.
Maaaring sabihin niyang ito’y “deviant” o kaya ay “isolated
sentences”

Ngunit suriin pa natin. Ang totoo, maraming “kamag-anak”

ito, tulad ng:
“Let us go na. They might think we are making usap here”
“you make tawad naman, o”
At maraming pang iba.
Paano kaya nagsimula ang ganitong tipo ng mga
pangungusap?

Marami sa mag-asawang Pilipino ang nagpipilit na maging

English-Speaking lahat ng kabilang sa kanilang tahanan.
Ngunit, ang problema, malimit na wala sa bahay ang mag-
asawa kung araw at kung dumating ay gabi na at tulog na
ang mga bata. Kaya’t sa buong maghapon, ang naririnig
ng mga bata ay ang uri ng Ingles ng kanilang mga tsimay
o tsimoy. At alam natin na napakabilis tumanggap o
matuto ng wikang kaniyang naririnig sa paligid ang isang
tao sa panahon ng kaniyang kamusmusan.
ANTAS NG
WIKA
MGA LAYUNIN:

a. Natutukoy ang mga antas ng wika

b. Nakapagbabahagi ng sariling karanasan sa paggamit ng antas
ng wika
c. Nakapagtatala ng mga salita at iuuri ayon sa kinabibilangang
antas ng wika
22URI
URING
NGANTAS
ANTASNG
NGWIKA:
WIKA:

A.
A.PORMAL
PORMAL
B.
B.DI-PORMAL
DI-PORMAL
A. PORMAL

-ito ay ang mga estandard na wikang ginagamit at kinikilala

ng higit sa nakararaming tao lalo na ang mga may pinag-
aralan.
A. PORMAL

1.1 PAMBANSA

 Ito ang pinakagamitin sa lahat sapagkat nauunawaan ito

ng buong bansa.

 Ito ang mga salitang ginagamit sa mga aklat, babasahin at

sirkulasyong pangmadla.

Hal: pulis, tao, damit, simbahan

1.2 PAMPANITIKAN

 Ito ang pinakamataas na lebel ng wika sapagkat mayaman

ito sa paggamit ng mga idyoma, tayutay at matatalinhagang
pananalita.

Hal. Korona- kapangyarihan, kayamanan, katanyagan

bulaklak- dilag, dalaga
mabulaklak ang dila
di-maliparang uwak
balat-sibuyas
Naniningalang pugad Magsinungaling
Isang kahig,isang tuka Matulungin
Nagbibilang ng poste Ina
Di mahulugang karayom Naghihirap
Butas ang bulsa Walang trabaho
Ilaw ng tahanan Nanliligaw
Bukas ang palad Matao
Bahag ang buntot Walang pera
Maglubid ng buhangin Duwag
B. DI-PORMAL

-ito ay ang mga wikang karaniwang ginagamit sa pang-araw-

araw na pakikipagtalastasan.
B. DI-PORMAL
2.1 LALAWIGANIN

 Ito ang mga wikang ginagamit sa iba’t ibang lalawigan.

 Ito ay diyalekto ng isang wika.

Hal: vakkul-pantakip sa ulo ng mga Ivatan

t’nalak- habing yari sa abaka ng mga T’boli
cabalen(Pampango)- kababayan
Inday(Bisaya)- magandang babae
TAGALOG ILOKANO SEBUANO BIKOLANO
Aalis Pumanaw Molakaw Mahali
Kanin Inapoy Kan-on Maluto
Alikabok Tapok Abug Alpog
Paa Saka Tiil Bitis
Ibon Bilit Langgam Gamgam
Halik Ungngo Halok Hadok

Kaibigan gayyem higala Amiga

2.2 KOLOKYAL

 Ito ang mga salitang ginagamit sa mga pagkakataong

impormal.

Hal: nasaan- nasa’n aywan- ewan

hintay ka- teka piyesta-pista
mayroon-meron saan ba- sa’n ba
hayun- ‘yun kailan- kelan
kita mo- ta’mo kamusta-musta
2.3 BALBAL

 Ito ang pinakamababang lebel ng wika na kung saan

impormal itong nalikha at nabuo.
 Katumbas ito ng slang sa Ingles.
 Karaniwan dito ang mga salita ng mga bakla o gay lingo,
salita ng mga tambay.
 Patunay ng pagiging pagkamalikhain ng tao at pagiging
buhay ng wika.
 salitang kanto o kalye
Hal:

anda- pera parak-pulis

tol- kapatid iskapo- takas
dehins- hindi epal- mapapel
chaka- hindi maganda chibog- pagkain
143- i love you tsikot- kotse
jontis- buntis praning-baliw
okrayin- asarin yosi-sigarilyo
tsimay-katulong pare- kaibigan
WAKAS
PANGKATANG
PAGSASANAY
PANUTO: Tukuyin at isulat sa hanay ng wastong antas
ng wika ang kinabibilangan ng mga salitang may
salungguhit sa tula.
 ESTUDYANTE
Aurora S. Sion

T’wing bukang liwayway sila’y pandalas na

Upang di mahuli doon sa eskwela
Karipas ng takbo at kandarapa pa
Ganyan ang eksena kapagkaumaga.

Sa silid-aralan iyong mamamalas

iba-ibang mukha ang mababanaag
Mayroong sumpungin,kikay, talipandas
Mahangin, matyaga at ubod ng sipag.
 Ang pisi ng guro ay nauubos din
Sa mga batugan, Pasaway,iyakin
Bumabawi naman iyong magagaling
Na sadyang ang dunong kay daling pandayin.

Wa epek kung minsan ang manahimik lang

Dahil ang pasensya nauubos naman
Kapag mga sutil nagkasabay-sabay
Guro’y di mapigil na sila’y tadyakan.
Pasemplang-semplang man itong marka nila
Ay nagbabago rin kung kausapin na
Kung hindi titino tiyak lagot sila
Sa erpat at ermat nilang sinisinta.

Kung minsan ang syota ang inaatupag

Husto lang sa japorms hindi tumutupad
Sa mga pangakong twina’y hinahayag
Ganyan estudyanteng naligaw ng landas.