EC 8 Definicija ERS

ERS horizontalan i vertikalan. Horizontalna seizmika aktivnost se opisuje kroz dvije

ortogonalne komponente promatrano neovisno, a prezentirane za isti spektar odziva. Za
vertikalnu seizmiku aktivnost doputa se koristiti isti spektar odziva kao i za horizontalno
gibanje. Ovisi o 4 faktora i vremenu.
Elastini odziv spektra (ERS - elastic response spectra) - raspodjela po frekvencijama,
vremenu ili periodu.

Potresna podruja
Prema definiciji, pretpostavlja se da je opasnost unutar svakog podruja stalna. Opasnost se
prikazuje s pomou jednoga jedinog parametra, tj. s vrijednou ag proraunskog ubrzanja tla
na stijeni ili dobrome tlu, obino nazvanim proraunsko najvee ubrzanje tla.
Seizmiko djelovanje odreuje se preko raunskog ubrzanja tla ag koje odgovara povratnom
periodu potresa od 475 godina. Za taj referentni povratni period dodijeljen je faktor vanosti
konstrukcije I = 1,0. Raunsko ubrzanje tla ovisi o stupnju seizmikog rizika i odreuje se na
temelju odgovarajuih seizmolokih ispitivanja lokacije graevine ili prema usvojenim
vrijednostima za seizmika podruja dravnog teritorija. Raunska ubrzanja tla daju se
dravnim propisima.
U potresnim podrujima u kojima je proraunsko ubrzanje tla ag manja od 0,05 g nije
potreban seizmiki proraun.
Tablica 1: Odnos intenziteta potresa i proraunskog ubrzanja tla ag
Proraunsko ubrzanje ag
Proraunsko ubrzanje ag
izraeno kao dio
izraeno u m /s2
gravitacijskog ubrzanja g
6
0,05
0,5
7
0,10
1,0
8
0,20
2,0
9
0,30
3,0
10
Posebna istraivanja
NAPOMENA: Gravitacijsko ubrzanje uzima se zaokrueno na g = 10 m / s2
Intenzitet potresa u
stupnjevima ljestvice MKS - 64

Podruja sa ubrzanjem ag 0.05 su podruja malog intenziteta. U sluaju ag 0.02 proraun

na potres nije potreban. Statike sile izvedene su iz inercijskih sila. Inercijske sile odgovaraju
osnovnom vlastitom periodu konstrukcije.

Zahtjevi koji se odnose na tlo

Openito
Radi razvrstavanja tla u razrede moraju se provesti prikladna ispitivanja. Gradilite i temeljno
tlo ne smiju biti izloeni riziku sloma tla.
Za graevine male vanosti (I 1,0) u podrujima male seizminosti ispitivanja tla moe se
izostaviti. U takvome sluaju i u nedostatku tonijih podataka potresno se djelovanje
odreuje uz pretpostavku da zahtjevi koji se odnose na tlo odgovaraju razredu B.
Tablica 2: Tablica tipova tla EC 8
Tip
tla
A

S1

S2

Opis geotehnikog profila

Stijena ili druga geoloka formacija ukljuujui
najmanje 5 m slabijeg materijala na povrini
Nanosi vrlo zbijenoga pijeska, ljunka ili vrlo
krute gline debljine najmanje nekoliko
desetaka metara, sa svojstvima postupnoga
poveanja mehanikih svojstava s dubinom.
Debeli nanosi srednje zbijenoga pijeska,
ljunka ili srednje krute gline debljine od
nekoliko desetaka do vie stotina metara
Nanosi slabo do srednje koherentni(sa ili bez
mekih koherentnih slojeva) ili s predominantno
mekim do srednje krutim koherentnim tlima
Profili koji sadre povrinski sloj koji
karakterizira brzina vs za tipove tla C i D i
debljine od 5 do 20 m, a ispod njih je kruti
materijal s brzinom veom od vs > 800 m / s
Nanosi koji sadre najmanje 10 m debeli sloj
mekane gline s visoko plastinim indeksom
( PI 40) i visokim sadrajem vode
Nanosi likvefakcijski osjetljivog tla pijeska i
gline ili bilo koji tip tla koji nije opisan od A do E
ili S1

VS,30
(m / s)

NSPT
(n / 30cm)

CU
(kPa)

800

360 do
800

180 do
360

15 - 50

70 do
250

180

15

70

50

250

100

10 - 20

VS,30 - srednja vrijednost brzine (L) poprenih povrinskih valova

NSPT - standardni penetracijski test (broj udaraca)
Cu - posmina vrstoa tla
Seizmiko djelovanje obino se predstavlja sa tri komponente (gibanje toke opisuje s dvije
horizontalne i jednom vertikalnom komponentom). Primjenom metode spektralnog odgovora
graevina se moe analizirati odvojeno za oscilacije u uzdunom, poprenom i vertikalnom
smjeru. Povrinsko seizmiko gibanje promatrane toke tla moe se predstaviti pomou
spektra odziva, spektra snage ili vremenskog odziva tla.

Za odreivanje jedne komponente seizmikog djelovanja obino se koristi spektar

seizmikog ubrzanja tla u jednom translatacijskom smjeru.
Elastini spektar odgovara (ubrzanja) definira se analitiki i kvalitativno slici:

Slika 1: Elastini spektar odziva (odgovora)

Potresno gibanje se opisuje preko elastinog spektra odziva. Pri proraunu se uvodi
korekcijski faktor priguenja. Izrazi elastini spektar:

T
( 0 -1) )
TB

0 T TB

Se ( T ) = a g S(1+

TB T TC

Se ( T ) = a g S 0

TC T TD

Se ( T ) = a g S 0 (

TD T

Se ( T ) = a g S 0 (

T C k1
)
T

T C k1 TD k2
) (
)
T
T

Se(T) ordinata spektra odgovora u jedinici ubrzanja tla

ag osnovno raunsko ubrzanje tla
S modificirani faktor tla
T osnovni period osciliranja linearnog sustava
TB, TC granice intervala konstantnog spektralnog ubrzanja
TD granica koja definira poetak podruja spektra s konstantnim pomacima
0 faktor spektralnog ubrzanja
k1 , k2 eksponenti koji utjeu na oblik spektra odgovornog za T TC

 korekcijski faktor priguenja ( = 1 za viskozno priguenje 5 %)

7
0.7
2+

= 10(5+ 0.55

vrijednost viskoznog priguenja dana u postocima koja je obino predstavljena sa 5 %, a

ako nije dana je propisima za razliite materijale.
Tablica 3: Vrijednosti parametara koji opisuju elastini spektar odziva tipa 1
Tip tla
A
B
C
D
E

S
1,0
1,2
1,15
1,35
1,4

TB(S)
0,15
0,15
0,20
0,20
0,15

TC(S)
0,4
0,5
0,6
0,8
0,5

TD(S)
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0

Tablica 4: Vrijednosti parametara koji opisuju elastini spektar odziva tipa 2

Tip tla
A
B
C
D
E

S
1,0
1,35
1,5
1,8
1,6

TB(S)
0,05
0,05
0,10
0,10
0,05

TC(S)
0,25
0,25
0,25
0,30
0,25

TD(S)
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2

Tablica 5: Preporuene vrijednosti parametara koje opisuju vertikalni elastini spektar odziva
Spektar
Tip 1
Tip 2

avg / ag
0,90
0,45

TB(S)
0,05
0,05

TC(S)
0,15
0,15

TD(S)
1,0
1,0

Da bi se izbjegla opsena nelinearna analiza sustava, uzima se u obzir mogunost disipacije

energije konstrukcije preko duktilnosti njenih elemenata (i drugih nelinearnih efekata) te se
koristi linearna analiza koja se zasniva na raunskom spektru odgovora koji je reduciran u
odnosu na elastini spektar. Dakle, duktilne konstrukcije mogu se proraunavati uporabom
elastolinearnog modela konstrukcije i reduciranog raunskog spektra odgovora. Raunski
spektar odgovora dobiva se iz elastinog njegovom redukcijom uz pomo faktora ponaanja
q u kombinaciji s modificiranim eksponentima k d1 i kd2 koji ovdje iznose kd1 = 2/3 i kd2 = 5/3.
Raunski spektar je jo i normaliziran u odnosu na ubrzanje gravitacije g pa je definiran
prema slijedeim izrazima ili slici 2

Slika 2: Raunski spektar odgovora

Raunski spektar odziva se dobiva iz elastinog tako da mu se vrijednost zamijeni
recipronom vrijednou faktora ponaanja q. Faktor ponaanja predstavlja duktilnost
konstrukcije. Izrazi za raunski spektar:

T 1
-1 )
TB q 0

0 T TB

Sd ( T ) = S(1+

TB T TC

1
Sd ( T ) = S 0
q

TC T TD

T
1
Sd ( T ) = S 0 ( C ) kd1
q
T

TD T

ag
g

; Sd 0,2

T
T
1
Sd ( T ) = S 0 ( C ) kd1 ( D ) kd2
q
T
T

; Sd 0,2

- odnos raunskog ubrzanja tla i gravitacije ubrzanja

q faktor ponaanja
Faktor ponaanja odraava duktilnost konstrukcije, odnosno njenu sposobnost da prihvaa
reducirane seizmike sile bez krhkih lomova u postelastinom podruju deformiranja. Sadri
u sebi podatak o vrsti elementa, vrsti gradiva i duktilnosti. Openito se odreuje prema slici
3:

Slika 3: Seizmiko ponaanje vezano uz faktor ponaanja

U sluajevima visoke seizminosti nastoji se postii to racionalnija graevina pa je poeljno
graevinu projektirati za duktilno ponaanje. To se postie konstrukcijskim i drugim mjerama
koje osiguravaju da se takvo ponaanje moe i ostvariti.