Za visoko.co.ba pie dipl.ing.

Elvedin abanovi:
Problem zatvaranja divlje deponije otpada u Oazima
etvrtak, 21 Januar 2010 u 00:09 sati Pie: Elvedin abanovi

Cijenjeni
gospodine

Jaarspahiu,
Ponukan tekstom kojeg ste objavili na Vaem web portalu http://www.visoko.co.ba/ u
ponedjeljak, 18. januara 2010. u 14:09, a koji konano ponovno aktuelizira problem
zatvaranja divlje deponije otpada u Oazima, sa zadovoljstvom sam otvorio Va dananji email u kojem mi srdano otvarate mogunost javnog objavljivanja dijelova naunog teksta
koji takoer tretira navedenu problematiku.
Unitenje ili ouvanje znaajnih movarnih podruja na lokalitetu divlje deponije otpada u
meandru rijeke Bosne u Oazima kod Visokog
Zakonska legislativa
Prema Zakonu o upravljanju otpadom u Bosni i Hercegovini koji je izraen i donesen u
2002. godini u saradnji sa EU PHARE Programme Project Preparation of Environmental for
Bosnia and Herzegovina, otpad su sve materije ili predmeti koje vlasnik odlae, namjerava
odloiti ili se trai da budu odloene u skladu sa jednom od kategorija navedenih u Aneksu
I ovog zakona, a nalaze se na Listi otpada i usvojene su u posebnom zakonskom propisu.
Istim zakonom propisani su prioriteti u upravljanju otpadom, a u cilju pravovremenog
sprjeavanja zagaivanja i smanjenja posljedica kako po zdravlje ljudi tako i ivotnu
sredinu. Jedan od propisanih prioriteta podrazumijeva odlaganje otpada na deponije na
prihvatljiv nain za okoli i to samo onih vrsta otpada koje ne podlijeu povratu korisnih
komponenti, ponovnoj upotrebi ili proizvodnji energije. Iz ovog zakona slijedi da otpad nije
gomila nekorisnih komponenti odreenih vrsta, niti mjeavina neodgovorno odbaenih, ali
vrlo dragocjenih komponenti otpada.
Iako u Bosni i Hercegovini postoji nekoliko solidno ureenih deponija, evidentna je injenica
da one nisu odgovarajueg kapaciteta za proizvedene koliine otpada. Jo se uvijek vei
dio proizvedenog otpada odlae na neureene deponije (divlje deponije ili smetljita).
Neureene deponije otpada svakako imaju izraen uticaj na zdravlje ljudi, odnosno
zagaenje ivotne sredine i to kroz negativno djelovanje deponijskog filtrata, deponijskog
plina, i drugih tetnih supstanci koje se oslobaaju u procesu razgradnje otpada u tijelu
deponije. Upravo da bi se ovi tetni efekti izbjegli ili bar sveli na minimum, Zakon o

upravljanju otpadom u Bosni i Hercegovini predvia da se planiranje, projektovanje,

eksploatacija i kontrola procesa razgradnje otpada mora izvoditi tako da se zatite
hidrosfera, odnosno biosfera, a naroitu panju treba posvetiti zatiti povrinskih i
podzemnih voda, zatiti zraka i mehanikoj stabilnosti odloenog otpada.
lanom 39 Zakona o upravljanju otpadom u Bosni i Hercegovini regulisane su osnovne
postavke za odlaganje otpada:
1. odlaganje otpada moe se vriti samo na odobrene lokacije deponija otpada
2. dozvola za nove deponije moe se izdati samo za odlaganje otpada na regionalnom
nivou, pri emu se utvruju:
klasa deponije,
spisak definisanih vrsta i ukupna koliina otpada koja je dozvoljena da se odloi na
odobrenu lokaciju deponije otpada,
zahtjevi za pripremu deponije, aktivnosti odlaganja, monitoring i kontrola, ukljuujui plan
za nepredviene situacije, kao i privremene zahtjeve za zatvaranje deponije i postupke
nakon zatvaranja
zahtjevi za postupke primanja otpada,
obaveza podnosioca zahtjeva da izvijesti, bar jednom godinje nadleni organ o vrstama i
koliinama odloenog otpada i rezultatima programa monitoringa,
nadleni inspekcijski organi duni su izvriti inspekcijski pregled lokacije novo izgraene
regionalne deponije otpada u pogledu ispunjavanja uslova iz dozvole, prije poetka
odlaganja otpada u odreenu deponiju.
Strategijom upravljanja vrstim otpadom u Bosni i Hercegovini, koja je izraena 2000.
godine u saradnji sa EU PHARE Programme Project solid waste managment strategy,
utvrene su lokacije regionalnih deponija otpada u Bosni i Hercegovini. Strategijom je dato
esnaest regija u kojima se predvia gradnja ovih deponija, no bez jasno definisane
mikrolokacije. Vano je istaknuti da strategija donosi principe, prema kojima se deponija ne
moe graditi u:
karstnim oblastima sa jakim pukotinama, naroito u zonama toka podzemnih voda
zatitnim zonama planiranog snadbijevanja pitkom vodom ili zatitnim zonama izvorita
oblastima koje su podlone poplavama povrinskih ili podzemnih voda
Tani podaci o koliinama proizvedenog otpada u Bosni i Hercegovini ne postoje.
U FBiH tijelo koje je nadleno za politiku upravljanja otpadom je Federalno ministarstvo
prostornog ureenja i okolia, dok na na nivou kantona postoje odgovarajua kantonalna
ministarstva zaduena za provedbu ove politike. Obzirom da je dravna vlada u buduoj
perspektivi identifikovala problem odlaganja otpada kao jedan od prioriteta u razvoju,
nedavno je zavrena Nacionalna strategija za upravljanje otpadom sa posebnom panjom
posveenom otpadu iz domainstava. Ova strategija sugerie osnivanje multikomunalnih
distrikta (vie Opina imalo bi jednu zajedniku deponiju koja bi opsluivala oko 200 000
stanovnika). Preporuka je bazirana na injenici da bi odravanje veeg broja manjih
deponija kotalo vie nego li to bi kotalo odravanje manjeg broja veih deponija.
Znaaj movarnih stanita u Bosni i Hercegovini
Po bogatstvu movarnim podrujima u Bosni i Hercegovini koja se obino nalaze uz vee
vodotoke, na ravnom terenu i depresijama uz rijeke Unu, Vrbas, Drinu i Neretvu, naroito
se izdvaja rijeka Bosna.
Njena iroka dolina obiluje meandrima, u kojima se uz stalno prisustvo vode razvija i
movarna vegetacija, a nastanjuju ih i brojne vrste ivotinjskih organizama. Granicu
movarne vegetacije prema terestrinim ekosistemima ine poplavne ume johe, vrbe,
rakite, pa onda vlane ume u kojima svoj optimum rasprostranjenja nalazi hrast lunjak i
poljski jasen.Movarna podruja u Bosni i Hercegovini imaju izuzetan znaaj kao stanita
velikog broja gmizavaca i vodozemaca, a posebno kao dio koridora migratornih evropskih
vrsta ptica.
Posebno je vano istaknuti da movarna stanita predstavljaju spremita bioloke i

genetske raznolikosti, ali i pruaju mogunost za razvoj turizma i rekreacije, pa imaju

dakle, vrijednost i sa kulturnog i ekonomskog aspekta.
Movarna podruja openito predstavljaju prijelaz izmeu stalnih vodenih povrina i
terestrinih ekosistema. Unutar pet glavnih movarnih sistema razvijeni su reprezentativni
ekoloki sistemi na 42 razliita tipa movarnih stanita:
1. morski / priobalne movare ukljuujui stjenovite obale i koraljne
grebene
1. estuarijski / ukljuujui delte, movare u zoni plime i oseke, te
mangrove
1. jezerski / movarna stanita uz jezera
2. rijeni / movarna stanita uz rijeke i potoke
3. movarni / movare u uem smislu rijei i cretovi
Uz gore navedeno, izdvajaju se i sistemi umjetno nainjenih movarnih stanita kao to su
ribnjaci, solane, akumulacije, ljunkare, kanali itd.
Najznaajnije funkcije movarnih stanita su kontrola poplava, obnavljanje podzemnih
voda, uvrenje obala i zatita od vremenskih nepogoda u obalnom podruju, zadravanje
hranjivih tvari i sedimenata, ublaavanje klimatskih promjena itd.

Pritisci na movarna stanita

Ugroavanje movarnih stanita koje uzrokuje njihovo nestajanje i degradaciju, deava se
kroz sljedee efekte ljudskih aktivnosti:
1. Konverzija (preinaavanje) stanita kroz:
isuivanje movara radi irenja poljoprivrednih povrina
izgradnju infrastrukture
neplansku i neodrivu eksploataciju resursa
nasipanje
1. Zagaivanje zemljita i voda;
Jedan od naina zagaivanja su deponije smetljita koje se nalaze u blizini ili na samim
movarnim stanitima. Razlaganjem otpada na deponijama dolazi do oticanja polutanata u
podzemne vode. Zagaenje je vrlo postojano, jer se veina podzemnih voda nadopunjava
veoma sporo. Do zagaenja moe doi i kroz okolno tlo koje je kontaminirano curenjem
zagaujuih materija iz deponije.
Dodatni problem je injenica da zagaenje nije lokalnog karaktera, jer esto dovodi do
ireg zagaenja tla i podzemnih voda.
c) Unoenje (introdukcija) stranih (invazivnih) vrsta na postojea movarna stanita;
Alohtone invazivne vrste ine nepopravljivu tetu bilo da se radi o terestrinim ili vodenim
ekosistemima, trajno unitavajui bioloku raznolikost. Usljed kompeticije za hranu i
stanite autohtone vrste gube bitku i trajno nestaju.
Karakteristike istraivanog podruja
Opis lokaliteta
Opina Visoko lei u podruju izmeu 43 59 25 sjeverne geografske irine i 18 10 41
istone geografske duine. Lokalitet divlje deponije otpada u Oazima smjeten je na 405
do 407m nadmorske visine i nalazi se sa desne strane u pravcu pruanja lokalnog puta RP
455 Visoko-Kakanj, udaljen svega 3 do 4 kilometra od strogog centra grada. Lokalitet se
nalazi neposredno uz korito rijeke Bosne, a povrina zasutog smetljita je nekoliko metara
via od povrine vode u rijeci Bosni.
Vjerovatno je da postoji podzemna vodna komunikacija izmeu prostora u kojem se nalazi
smetljite i vode koja tee koritom rijeke Bosne kroz ljunkoviti nanos. Na povrini
smetljita postoji jedna vea i nekoliko bara manje dubine koje su bogate barskim biljem,
to ukazuje na to da nisu prolaznog karaktera.
Prostor divlje deponije otpada u Oazima pretvoren je u smetljite tako to je zatrpavan
smetljem najrazliitijeg porijekla (kuni, industrijski otpad itd.).

Primjetno je kako na pojedinim mjestima iz barske vode izbijaju mjehurii plina to je

karakteristina pojava pri procesima raspadanja otpada organskog porijekla.
Kvalitativno-kvantitativni sastav biljnih zajednica istraivanog podruja
Na lokalitetu Oazi, na nadmorskoj visini 405 m, geolokoj podlozi tipa aluvijalnih nanosa,
zemljitu tipa deposola, razvijeno je nekoliko umskih i movarnih zajednica, koje
indiciraju prisustvo podzemnih i nadzemnih voda, te osim toga i prisustvo zajednica koje
indiciraju visok nivo antropogenih uticaja.
Terenskim istraivanjima su konstatovane sljedee zajednice:
Zajednica
Zajednica
50
Zajednice
Zajednica

reda Populetalia albae Br.-Bl.31, klase Querco-Fagetea Br.-Bl. et Vlieg. 37

reda Bidentetalia Br.-Bl. et Tx. 43, klase Bidentetea tripartiti Tx., Lohm. et Prsg.
reda Phragmitetalia W. Koch 26, klase Phragmitetea Tx. et Prsg. 42
reda Potametalia W. Koch 26, klase Potametea Tx. et Prsg. 42

Na osnovu indikatorskih vrijednosti biljnih vrsta, te kroz njihovu fitocenoloku pripadnost

moe se istaknuti da dato podruje karakterie prije svega:
1. stalno prisutna i visoka vlanost zemljita
2. visoka vlanost vazduha
3. naruena struktura pojedinih biljnih zajednica, kroz ulazak vrsta tercijarne vegetacije ili
kroz pojavu itavih zajednica tercijarne vegetacije.
Takoer, na osnovu sastava biljnih zajednica uraeni su i odgovarajui spektri
fitocenoloke pripadnosti koje sam ovdje izostavio zbog obimnosti teksta, kako bi se
utvrdilo bar okvirno stanje postojeih ekosistema na lokalitetu deponije otpada u Oazima.
Paljivom analizom sa sigurnou se moe govoriti da na lokalitetu divlje deponije jo
uvijek egzistiraju ekosistemi tipini za movarna stanita, (Populetalia albae;
Phragmitetalia) kroz prisustvo pojedinih biljnih vrsta, tipinih indikatora higrofilne i
hidrofilne vegetacije, na stanitima koja nisu u tolikoj mjeri optereena antropogenim
uticajima ali takoer i to, da su na istom lokalitetu usljed razliitih ljudskih aktivnosti i
uticaja, vlana stanita ugroena do te mjere da su se razvile itave biljne zajednice
tercijarne vegetacije koje sada predstavljaju vlana smetljita.
Na osnovu istraivanja kvalitativnog sastava movarnih i kopnenih biljnih zajednica moe
se zakljuiti da na lokalitetu u Oazima postoje svi uslovi za odranje movarnog tipa
zajednica. Kako se prisutne zajednice nalaze pod visokim stepenom antropogenih uticaja
(kako to pokazuje i njihov sastav), neophodno je izvriti restauraciju ekosistema, omoguiti
uspostavu primarne strukture biljnih zajednica, nakon ega e biti naseljena i ivotinjskim
organizmima, svojstvenim za ovakav tip stanita (vodozemci, gmizavci i ptice).

Dijelovi teksta preuzeti iz:

abanovi, E., (2007): Pojava konverzije movarnih stanita u Bosni i Hercegovini na
primjeru lokaliteta u Oazima kod Visokog. Diplomski rad, Prirodno-matematiki fakultet
Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo;

I N F O R M A C I J A O STANJU PRIKUPLJANJA I DEPONOVANJA OTPADA NA

PODRUJU ZDK I ODVOZU NA REGIONALNU DEPONIJU MOANICA Juli, 2015. godine
UVOD Prema lanu 9. Zakona o upravljanju otpadom (Slubene novine Federacije BiH,
broj:33/03), donoenje Plana za upravljanje otpadom je zakonska obaveza svakog kantona i
predstavlja dokument koji je obavezujui dio procesa planiranja sistema upravljanja otpadom. Plan
upravljanja otpadom istovremeno odraava sloenost aktivnosti upravljanja otpadom, te predstavlja
instrument u ijoj su izradi uestvovali svi relevantni organi u opinskim strukturama i
zainteresovane stranke u Zeniko-dobojskom kantonu. Plan upravljanja otpadom (Slubene novine
Zeniko-dobojskog kantona, broj:1/09), definira preduvjete za odrivi integralni sistem upravljanja

otpadom na podruju Zenikodobojskog kantona za dui period, uz mogunost vrenja prilagodbi u

fazi implementacije, koje su uzrokovane izmijenjenim uvjetima, novim okolnostima, te vremenskim
i ekonomskim ogranienjima. Navedeni Plan predstavljao je i bitnu podlogu u izradi Prostornog
plana Zenikodobojskog kantona. POSTOJEE STANJE Praksa upravljanja vrstim otpadom na
podruju Zeniko-dobojskog kantona je apsolutno neprihvatljiva, prije svega sa ekolokog i
zdravstvenog aspekta. Najea praksa, odnosno, nain upravljanja i odlaganja otpada, uzrokuje
zagaivanje svih segmenata okolia - zraka, vode, tla, biljnog i ivotinjskog svijeta, krajolika i
izgraenog okolia. Oficijelna mjesta odlaganja otpada se, u najveem broju sluajeva, koriste bez
ikakvih zatitnih mjera, pa se zbog toga po svojim karakteristikama gotovo ne razlikuju od divljih
odlagalita. Osim toga, pored obaveze upravljanja otpadom, komunalna preduzea izvravaju i niz
drugih zadataka u sklopu svojih aktivnosti. Uzimajui u obzir navedeno, usvojeni Plan upravljanja
otpadom, definie osnovni koncept upravljanja otpadom koji se zasniva na hijerarhiji postupaka
tretmana otpada koji su sastavni dio integralnog sistema upravljanja otpadom a to su: izbjegavanje,
smanjivanje, recikliranje, obrada i odlaganje. Dakle, najvei prioritet u tretmanu otpada moraju
imati aktivnosti na njegovom izbjegavanju, a postojea praksa direktnog odlaganja otpada ima
najnii prioritet. Ova dva prioriteta predstavljaju granine zahtjeve integralnog sistema upravljanja
otpadom, tako da je realno rjeenje negdje izmeu, to u praksi znai - smanjivanje proizvodnje
otpada, njegovo recikliranje i obrada. Implementacija ovih ciljeva je mogua jedino uvoenjem
integralnog sistema upravljanja otpadom. Planom upravljanja otpadom na podruju Zenikodobojskog kantona su, zbog konfiguracije, rasporeda i infrastrukturne povezanosti opina, ali i zbog
principa regionalnosti, predviene dvije zone za uspostavljanje centara za upravljanje otpadom:
ZONA I obuhvata: Zenicu, Visoko, Kakanj, Brezu i Vare. ZONA II obuhvata: Maglaj, epe,
Zavidovie, Teanj, Usoru i Doboj jug. Kao to je ve pomenuto, mogue su izmjene u fazi
realizacije Plana, pa i promjene pripadnosti pojedinih opina odreenim zonama (npr. opine
Teanj, Usora, Doboj jug pa i Maglaj mogu pripasti Regionalnoj deponiji u Doboju). Putanjem u
rad Regionalne deponije Moanica (06.06.2008.godine.), na podruju Zeniko-dobojskog kantona
su se stekli preduslovi za poetak implementacije osnovnih ciljeva iz Plana upravljanja otpadom.
Tabela 1 Tabela 2 U dosadanjem radu Regionalne deponije Moanica, dopremljen je i odloen
otpad iz opina regije kako slijedi: 1. Pregled dopremljenih koliina komunalnog otpada na RD
Moanica Pregled deponovanih koliina komunalnog otpada po korisnicima u tonama (t) R/b
Korisnici Period 06.06.2008. do 31.12.2008. godine 2009. godina 2010. godina 2011. godine 2012.
godine 2013. godine 2014. godina Ukupno 1. Opina Zenica 9.512,57 21.680,05 20.873,63
22.906,86 25.276,30 25.224,34 26.320,62 151.794,37 2. Opina Busovaa 647,61 1.184,08
1.194,24 1.081,44 479,37 1.143,67 1.288,94 7.019,35 3. Opina Visoko 181,18 1.036,67 7.463,86
7.282,21 7.574,98 7.459,63 7.615,22 38.613,75 4. Opina epe 27,54 318,74 613,92 560,73
417,97 674,77 749,80 3.363,47 5. Opina Travnik 739,61 4.198,08 6.075,32 5.935,66 6.019,72
5.837,21 5.998,21 34.803,81 6. Vitez 0 0 0 0 0 960,87 3.212,00 4.172,87 7. Novi Travnik 0 0 0 0 0
0 0 0 8. Zavidovii 0 0 0 0 0 0 104,57 104,57 9. Kakanj 0 0 0 0 0 0 0 0 10. Ostali korisnici 702,18
333,47 859,27 1.216,90 259,27 270,41 275,04 3.916,54 Ukupno 11.810,69 28.751,09 37.080,24
38.983,80 40.027,61 41.570,83 45.564,40 243.788,73 Dopremljene koliine otpada (t) na
Regionalnu deponiju Moanica za period 01.01.2015. 30.06.2015.godina R. br Opina Januar
Februar Mart April Maj Juni Ukupno 1. Zenica 2.023,49 1.857,08 2.190,47 2.238,21 2.234,10
2.260,98 12.804,33 2. Visoko 810,80 698,31 732,96 678,61 644,96 595,85 4.160,89 3. Travnik
455,87 402,00 456,77 509,26 531,69 560,05 2.915,64 4. Vitez 258,14 250,76 261,53 237,97 280,77
276,17 1.565,34 5. Busovaa 28,81 89,81 98,83 135,58 119,76 117,65 490,44 6. epe 63,89 64,98
64,37 66,92 62,07 68,32 390,55 7. Zavidovii 24,61 28,89 26,94 34,51 33,48 32,71 181,14 8. Ostali
korisnici 23,96 16,15 66,05 25,68 14,74 16,96 163,54 Ukupno 3.689,57 3.407,98 3,897,92 3926,74
3.921,57 3.928,09 22.771,87 Uslovi pod kojima Deponija zaprima i deponuje otpad propisani su
Pravilnikom o odlaganju otpada a odnosi izmeu privrednog drutva i korisnika usluga deponije
regulisani su Sporazumom o pristupanju Projektu upravljanja vrstim otpadom i Ugovorom o
koritenju usluga Regionalne deponije Moanica u Zenici. Sastavni dio Ugovora o koritenju
usluga Regionalne deponije je i cjenovnik usluga odobren od Skuptine Drutva. RDM d.o.o.

Zenica, kao javno preduzee, formirano je radi obavljanja djelatnosti od javnog interesa a ne radi
sticanja dobiti. Zbog toga se Plan poslovanja pravi na bazi pokrivanja trokova rada i ispunjavanja
svih obaveza Drutva. Uzimajui u obzir navedeno, a na bazi analitike trokova, utvrena je cijena
deponiranja komunalnog otpada u iznosu od 45,70 KM/t, bez PDV-a. Treba naglasiti injenicu da je
cijena deponovanja u direktnoj vezi sa koliinom otpada koji se deponuje te da poveanje koliina
deponovanog otpada moe dovesti do sniavanja cijene deponiranja. Sporazum o pristupanju
projektu upravljanja vrstim otpadom i koritenju Regionalne deponije Moanica u Zenici
potpisalo je osam opina Regije. Iz Srednjebosanskog kantona to su opine Travnik, Vitez, Novi
Travnik i Busovaa, a iz Zeniko-dobojskog kantona opine Zenica, epe, Zavidovii i Visoko.
Usluge Regionalne deponije na Moanici uopte ne koristi opina Novi Travnik, dok je Vitez
zapoeo sa djeliminim odlaganjem tokom 2013.godine, a opina Zavidovii je zapoela sa
simbolinim odlaganjem tokom 2014.godine. Opina Kakanj, koja je najblia lokaciji sanitarne
deponije, nije ni pristupila projektu upravljanja vrstim otpadom u Regiji. Iz podataka o
deponovanim koliinama otpada po korisnicima, jasno je da usluge Deponije u najveoj mjeri
koristi grad Zenica, a samim time nosi i najvei teret plaanja trokova rada. Naalost, sve ovo se
finansira kroz aktuelnu cijenu usluge odlaganja, koja je vea zbog nikakvog ili nedovoljnog
ukljuivanja drugih opina iz Regije u sistem odlaganja otpada na Regionalnu deponiju. Sa
tehnikog aspekta, potrebno je istai, da e kapacitet odlagalinih kaseta u I fazi, biti dostignut za 23 godine. Kasete e biti popunjene otpadom, to znai da treba zapoeti sa izradom Idejnog i
Glavnog projekta izgradnje II faze odlagalinih kaseta sa pripadajuom infrastrukturom. Osim toga,
na Regionalnoj deponiji Moanica potrebno je implementirati Glavni projekat otplinjavanja
deponijskih kaseta I faze (elije 1,2,3,4,5) sa bakljom, te rjeavati preiavanje procjednih voda deponijskog filtrata. Kako se radi o investicijama u vrijednosti preko 5 miliona KM, neophodno je
ukljuenje Federalnog ministarstva okolia i turizma i Fonda za zatitu okolia Federacije BiH, u
cilju obezbjeenja finansijskih sredstava. Daljnji razvoj Projekta upravljanja vrstim otpadom na
Regiji za upravljanje vrstim otpadom koju pokriva Regionalna deponija Moanica mogue je
realizovati jedino ukljuivanjem veeg broja korisnika ime se postiu ciljevi koji vode ka
uspostavi Integralnog sistema upravljanja otpadom. Putanjem u rad Regionalne deponije
Moanica stvorena je prva, ali najvanija pretpostavka za uspostavu integralnog sistema
upravljanja otpadom. Potrebno je naglasiti da, prema Zakonu o upravljanju otpadom i njegovim
provedbenim propisima, postojee opinske deponije moraju ispuniti bar minimalne uslove za
odlaganje, ali, dugorono se, u skladu sa navedenim zakonskim rjeenjima i donesenim stratekim
dokumentima. moraju postupno zatvarati. Uvaavajui navedeno, kao i injenicu da ni jedna opina
na podruju Zenikodobojskog kantona nije u mogunosti sebi priutiti izgradnju i odravanje
vlastite sanitarne deponije, ne samo zbog ogranienih finansijskih sredstava, nego i zbog
nedovoljnih koliina otpada koje su potrebne za samoodrivost iste, Federalno ministarstvo okolia
i turizma je donijelo Rjeenja o zatvaranju pojedinih opinskih deponija i to: Tabela 3 Deponija
komunalnog otpada Sie, opina Zenica Datum izdavanja Rjeenja: 14.11.2012.godine, Rok za
zatvaranje: 31.12.2012.godine Deponija komunalnog otpada Trebetovi, opina epe Datum
izdavanja Rjeenja: 13.02.2013.godine, Rok za zatvaranje: 31.01.2014.godine Deponija
komunalnog otpada Oazi, opina Visoko Datum izdavanja Rjeenja: 04.03.2013.godine, Rok za
zatvaranje: 01.03.2014.godine Deponija komunalnog otpada Nekolj, opina Maglaj Datum
izdavanja Rjeenja: 13.02.2013.godine, Rok za zatvaranje: 31.01.2014.godine Deponija
komunalnog otpada Bare, opina Kakanj Datum izdavanja Rjeenja: 31.12.2012.godine, Rok za
zatvaranje: 31.12.2013.godine Deponija komunalnog otpada Ekonomija, opina Zavidovii Datum
izdavanja Rjeenja: 23.11.2012.godine, Rok za zatvaranje: 31.12.2013.godine U cilju pomoi u
realizaciji izdatih rjeenja, Federalno ministarstvo okolia i turizma u saradnji sa meunarodnom
organizacijom SIDA, tokom 2012., 2013. i 2014.godine, izvrilo je novane transfere prema
opinama Zeniko-dobojskog kantona, kako slijedi: Transferi prema opinama Deponija
komunalnog otpada Krevac i Selite, opina Busovaa (SB kanton) Datum izdavanja Rjeenja:
07.03.2013.godine, Rok za zatvaranje: 01.03.2014.godine Za kontrolu navedenih rjeenja zaduena
je Federalna uprava za inspekcijske poslove. R.br. Opina Transfer FMOIT-a Transfer SIDA 1.

ZENICA 448.345,00 KM 2. ZAVIDOVII 2012.godina: 164.120,00 KM 371.979,00 KM 3.

KAKANJ 2013.godina: 108.347,00 KM 4. VARE 2012.godina: 48.042,00 KM 2014.godina:
50.820,00 KM 5. MAGLAJ 2013.godina: 76.488,00 KM 6. EPE 2013.godina: 82.862,00 KM
332.054,00 KM 7. VISOKO 2013.godina: 108.347,00 KM 291.072,00 KM 8. OLOVO
2013.godina: 76.488,00 KM 9. TEANJ 2014.godina: 55.440,00 KM Ukupno 770.954,00 KM
1.443.450,00 KM Tabela 4 2. Pokrivenost podruja sakupljanjem otpada Jedan od izuzetno
znaajnih indikatora integralnog sistema upravljanja otpadom je i pokrivenost opinskog podruja
sakupljanjem otpada. Prema podacima koje su dostavile pojedine opine, pokrivenost podruja je:
Pokrivenosti podruja sakupljanjem otpada Opina Pokrivenost prostora (%) Broj stanovnika Breza
70% 10.200 Doboj-Jug 90% 4.500 Kakanj 65% 21.000 Maglaj 70% 19.200 Olovo 10% 4.000
Teanj 90% 24.590 Usora 100% 7.500 Vare 70% 7.500 Visoko 65% 25000 Zavidovii 55% 22.000
Zenica 71% 72.400 epe 60% 20.000 Poveanje stepena prikupljanja otpada, sa podruja
pojedinih opina, postie se kvalitetnijom i brojnijom mehanizacijom, proirenjem prostornih
kapaciteta kao i kaznenim mjerama prema kolektivima i pojedincima koji svoj otpad nepropisno
odlau. 3. Oprema za sakupljanje otpada Gore navedena pokrivenost podruja prikupljanja otpada
postie se sljedeom opremom: Opina Zenica Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini
Zenica je preduzee Alba d.o.o. Zenica. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Kamione smeare 10 kom Kamione - podizae 2 kom Kamione - grajfere 3 kom Skip kontejner 5m3 20 kom
Metalni kontejneri 1000 litara 600 kom PVC kante 240 litara i 70 litara 6800 kom Opina Kakanj
Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini Kakanj je JP Vodokom Kakanj. Preduzee
posjeduje sljedeu opremu: Autopodiza - SCANIA 2 kom Specijalno vozilo za transport MAN 1
kom Teretno vozilo MAN KIPER 1 kom Specijalno vozilo - SKIP 1 kom Kombi vozilo PICK UP 1
kom Kontejneri 229 kom Opina Visoko Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini Visoko
je JKP Visoica Visoko. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Kamione - smeare 8 kom
Kamione - podizae 1 kom Traktor sa prikolicom 1 kom Metalni kontejneri 250 kom PVC kante
850 kom Opina Breza Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini Breza je JP Komunalno
Breza. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Specijalno vozilo za otpad 2 kom Grajfer 1 kom Skip
1 kom Traktor 1 kom Metalni kontejneri 120 kom Kontejneri za PET ambalau 60 kom Opina
Vare Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini Vare je JKP Vare Vare. Preduzee
posjeduje sljedeu opremu: Specijalno vozilo DAFFAT 1 kom Specijalno vozilo VOLVO 1 kom
Mercedes Benz D 1 kom Mercedes Benz Unimag 1 kom Radna maina - utovariva 1 kom Metalni
kontejneri 1,1 m3 340 kom PVC kante 80 kom Opina Olovo Operater nadlean za prikupljanje
otpada u opini Olovo je JKP Biotica Olovo. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Radno
vozilo za odvoz smea 1 kom Specijalizirano vozilo MAN 1 kom Caterpillar 1 kom Transporter 1
kom Kontejneri 80 kom Opina Zavidovii Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini
Zavidovii je JKP Radnik Zavidovii. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Vozila za prevoz
otpada 3 kom Kamion Mercedes kiper 1 kom Radna maina TG buldoer 1 kom Metalni kontejneri
363 kom Opina Maglaj Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini Maglaj je KJD Maglaj
d.o.o. Maglaj. Preduzee posjeduje sljedeu opremu: Smeara 2 kom Autopodiza 2 kom
Autoutovariva 2 kom Kiper 1 kom Metalni kontejneri 1,1 m3 70 kom Metalni kontejneri 5,0 m3
12 kom Napomena: Veliki broj kontejnera uniten je u poplavama 2014.godine. Opina epe
Operater nadlean za prikupljanje otpada u opini epe je JP Komunalno epe. Preduzee
posjeduje sljedeu opremu: Vozila 2 kom Bager za razgrtanje otpada 1 kom Metalni kontejneri
1,1m3 150 kom PVC kante 1500 kom Opina Teanj Operater nadlean za prikupljanje otpada u
opini Teanj je JP Rad Teanj. Otpad se odlae na deponiju Bukva. Preduzee posjeduje sljedeu
opremu: Smeara 4 kom Buldoer 1 kom Kompaktor 1 kom Maine za zemljane radove 2 kom
Metalni kontejneri 1,1m3 190 kom Kante 5200 kom Opina Usora Operater nadlean za
prikupljanje otpada u opini Usora je JKP Usora Usora. Preduzee posjeduje sljedeu opremu:
Vozilo za presanje i odvoz otpada 1 kom Kontejneri 8 kom Opina Doboj Jug Operater nadlean za
prikupljanje otpada u opini Doboj Jug je JKP Vis Doboj Jug. Preduzee posjeduje sljedeu
opremu: Vozilo za presanje i odvoz otpada 1 kom Kontejneri 81 kom 4. Prijedlog mjera U cilju
poboljanja stanja u oblasti upravljanja komunalnim otpadom neophodno je potivanje postojee

zakonske regulative kao i donesenih stratekih dokumenata Strategije zatite okolia Federacije
Bosne i Hercegovine za period 2008-2018. godina i Plana upravljanja otpadom na podruju
Zeniko-dobojskog kantona. Uzimajui u obzir sve izloeno, moemo konstatovati da je neophodna
uspostava integralnog sistema upravljanja otpadom, za to na podruju Zeniko-dobojskog kantona
postoji osnovna i vrlo bitna pretpostavka - izgraena regionalna deponija u skladu sa evropskim
standardima. U daljem toku uspostave sistema integralnog upravljanja otpadom potrebno je
sljedee: Realizirati neophodne projekte na Regionalnoj deponiji Moanica Prikljuenje svih
opina projektu upravljanja vrstim otpadom Poveati stepen pokrivenosti podruja
prikupljanjem otpada Poveati stepen selektivnog prikupljanja otpada Izgraditi reciklana
dvorita sa selektirnicama s ciljem da opine na deponiju dovoze samo neiskoristivi dio otpada
Intenzivirati aktivnosti na promociji ekoloke kulture graana Realizacijom navedenih mjera u
cjelosti bi se rijeio problem prikupljanja i odlaganja komunalnog otpada na podruju Zenikodobojskog kantona. Nekoliko opina (Zenica, Visoko, epe, Kakanj i Teanj) je pristupilo
navedenim aktivnostima te izradilo Planove prilagoavanja, pokrenulo izrade projektne
dokumentacije za sanaciju postojeih deponija i za izgradnju pretovarnih stanica i selektirnica. Na
ovaj nain stvaraju se pretpostavke da Zeniko - dobojski kanton, kao prvi kanton u Federaciji
Bosne i Hercegovine, u potpunosti rijei problem prikupljanja i odlaganja komunalnog otpada.
Obradio: M I N I S T A R Sead izmi Goran Bulaji