Leyte Normal University

Tacloban City

Mga Alamat
Ipinasa ni: Bagunas, Jeanine N.
BEEd 2-1
Ipinasa kay: Gng. Balderian
Literaturang
Pambata
TFri 9:00-10:30

Pambansa

at

Ang Mga Alamat

Mahalagang bahagi sa kultura ng Pilipinas ang mga alamat. Ipinapaalam
ng mga alamat paano nagsimula o bakit ganoon ang kalagayan ng mundo
o ng tao. Hanggang ngayon, ibinibida ng mga ina ang mga alamat sa
kanilang mga anak. Pero, nakakalimutan ang maraming alamat dahil hindi
na nakukuwento ito. Maraming alamat ay tungkol sa araw, buwan, at mga
bituin. Nagpapaliwanag ang mga alamat: bakit ang araw ay mas
maliwanag kaysa sa buwan, at ang pinagmulan ng mga bituin.
Ang kasunod na alamat ay nagpapaliwanag bakit ang araw ay mas
maliwanag kaysa sa buwan.
Noong unang panahon, may dalawang magkapatid na babae.
Maganda ang kalooban ni Araw, ang mas matandang kapatid. Pero, si
Buwan ay malupit at hindi tapat. Isang gabi, nanaog sa lupa ang Diyos
mula sa langit. Nagbigay siya ng brilyante kay Araw. Hindi nagbigay ang
Diyos ng regalo kay Buwan dahil hindi kasingganda ang kalooban ni
Buwan. Galit na galit si Buwan. Tapos, pumunta si Buwan sa langit at
nagnakaw siya ng isang brilyante ng Diyos. Noong bumalik siya sa lupa,
natuklasan niya na ang kanyang brilyante ay hindi kasingliwanag ng
brilyante ni Araw. Mas nagalit si Buwan. Nang malaman ng Diyos tungkol
sa pangyayari, inutusan niya
ang dalawang anghel sa lupa para
parusahan ang malupit na babae. Pero, umabuso ang dalawang anghel at
ibinato nila ang dalawang magkapatid sa dagat. Tapos, ibinato rin nilang
paitaas ang dalawang brilyante sa langit. Nadikit sa langit ang dalawang
brilyante. Ngayon, ang mas maliwanag ay tinatawag na Araw at ang
pangalawang brilyante ay tinatawag na Buwan.

Ang ibang alamat ay nagpapaliwanag bakit ang langit ay mataas.

Noong unang panahon, malapit ang langit sa lupa. Maaaring mahipo
iyon. Nakatira ang dalawang magkapatid na lalake sa kanilang mga
magulang. Ang mga pangalan nila ay Ingat at Daskol. Walang anak na
babae ang mga magulang nila at dahil doon si Daskol ang gumagawa ng
mga gawaing-bahay. Pabayang trabahador si Daskol. Kung bumayo siya
ng palay ay natatapon ang kalahati sa lupa. Ayaw niya ang trabahong
magbuyo ng palay. Isang araw, bumayo si Daskol ng maraming-maraming
palay. Tuwi siyang nagtaas ng halo, hinahampas niya ang langit. Tumaas
ng tumaas ang langit. Noong matapos siya, naging mataas ang langit na
katulad ngayon.
Nagpapaliwang ang ibang alamat ng pinagmulan ng maraming halaman.

Ang Alamat ng Pinya

Si Pinya ay magandang batang babae. Lumaki sa laya si Pinya dahil
kaisa-isang anak siya. Isang araw, ang ina ni Pinya ay may sakit. Hiniling
niya kay Pinya na magluto ng lugaw para sa kanya. Hindi makita ng batang
laki sa layaw ang sandok. Nagalit ang kanyang ina dahil ang kanyang anak
ay tamad at hindi gumagamit ng mga mata niya. Sabi niya, Umaasa ako
na magkakaroon ka ng isang libong mata! Naging tahimik ang bahay.
Noong mas magaling na siya, bumaba siya. Wala si Pinya. Isang araw,
naglilinis siya ng bakuran at nakakita siya ng hindi kilalang prutas na dilaw.
Mayroon isang libong mata ang prutas. Sinumpa niya ang kanyang anak.
Ngayon, ang prutas na may isang libong mata ay tinatawag na Pinya.

Ang Alamat ng Saging

Nanligaw ang gwapong lalake sa isang magandang-magandang
babae. Ngayon lang nakakita ang babae ng ganitong kadakilang lalake.
Sinabi ng dakilang lalake na nakatira siya sa malayoung-malayong lugar.
Naniwala ang babae na nakatira ang lalake sa ibang mundo. Nagtanong
siya, Ano ka ba? Ngumiti ng malungkot ang lalake sa kanya. Sabi niya,
Ito na ang huling pagtatagpo natin. Siya ay ang elf-prince at pakakasal
siya sa unang babae na tatanggap sa kanya ng walang tanong.
Pagkatapos, sabi nya, Kailangang lumakad na ako ngayon. Paghawak ng
babae sa kamay niya ay nawala ang elf-prince, iniwan niya ang kanyang
mga kamay sa lupa. Naghukay ang babae sa lupa at inilagay niya ang mga
kamay sa hukay. Pagkatapos, isang araw, noong nag-ukol ng galang siya
sa pook, nakakita siya ng halaman. Nakakita siya ng halamang may
bungang dilaw at mukhang nga daliri. Ito ang huling alay ng kanyang elfprince. Ang unang nakilalang saging ay nanggaling dito.

Giporlos, Eastern Samar

Ang lugar na Giporlos ay nanggaling sa dayalektong salita na
PODLOS na ang ibig sabihin ay nakatakas.
Ito ay tungkol sa dalawang magandang dalaga na nanggaling sa
lugar na ito. Isang umaga ay nagpunta sila sa baybayin ng Rawis para
maghanap ng mga pagkaing-dagat o tagitis. Habang sila ay naghahanap,
hindi napansin ng dalawang magandang dalaga ang dalawang Moros o
Muslims na paparating malapit sa kanila, kung saan ay nakasakay sila sa
isang Panko o vinta na nakatago sa Maharu Dako, ang maliit na kuweba
na nasa timog-silangan lamang ng bayan na ito. Isa sa dalawang
magandang dalaga ang maagap na nakatakas mula sa mga lalakeng
manghuhuli sa kanila.

Ang isang lalake naman ay pilit na hinuhuli ang isang magandang

dalagang naiwan. Dahil sa sobrang takot ng dalaga ay nanlaban siya at
dahil sa kanyang panlalakas, siya ay matagumpay na nakatakas mula sa
Moros na lalakeng hawak pa rin ang kanyang naiwang palda. Ang dalaga
nga ay naka-podlos mula sa mga mapangahas na mga Muslims na
naglilibot sa mga baybayin upang makahanap at makahuli ng mga babae
para ibenta at gawing alipin.
Nalaman ng mga naninirahan sa lugar na ito ang nangyari at
sumugod sila sa Moros, na kalaunay matagumpay nilang natalo.
Pagkatapos ng insidenteng ito ay pinangalanan ang magandang dalaga na
PODLOS/HI PODLOS na ang ibig sabihin ay ang nakatakas/si nakatakas.
Sa kalaunan, ang salitang podlos, o hi podlos, dahil sa nahihirapan ang
mga Espanyol na bigkasin ang letrang D sa PODLOS, napalitan ito ng HI
PORLOS na tinutukoy ang lugar o ang buong lugar ng tirahan rito.
Hanggang sa hinango ang salita na ito sa GIPORLOS. Mula noon, ang
mga mamamayan rito ay pinangalanan ang kanilang lugar na GIPORLOS
at minsan ay pinapaiksi ito at tinatawag na lamang na PORLOS.