ПРЕЗЕНТАЦИИ-Управување со вибрации и бучава во работна средина PDF

BUÂVA
Ma{inski fakultet-Skopje
Institut za Mehanika
Osnovni poimi
[to e ZVUK?
se ona {to go slu{ame i primame preku organot za sluh
oscilacija vo medium (gas,
(gas te~nost,
te~nost cvrst medium)
[to e BRAN?
naru{uvawe ili promena {to progresivno prenesuva energija
od to~ka do to~ka vo odreden medium (elasti~na deformacija,
promena na pritisok, temperatura i sl.))
longitudinalen i transverzalen bran
Osnovni poimi
Zna~ewe na zvukot:
subjektivno-psiholo{ko (povrzano so osetot za sluh)
objektivno-fizi~ko (povrzano so energijata koja se {iri)
Podelba 1:
infrazvuk (do 20 Hz)
slu{en zvuk (20 Hz do 20 KHz) granicata se namaluva so
stareewe
u
ultrazvuk
r
u ((nad
d 20 KHz))
Podelba 2:
prost zvuk (ton)
~ist ton-sinusoida i
sloèn ton-osnoven i povisoki harmonici
sloèn zvuk ({um)-sloèna kombinacija na amplitudi i
frekvencii
Osnovni poimi
Fizi~ki golemini na zvukot:
pritisok
brzina
b
na zvuk
brzina na oscilirawe
sopstvena frekvencija
f
j na oscilacii
frekvencija na oscilacii
period na oscilacii
branova dolìna
eneregija na zvukot
ja~ina na zvukot
mo}nost
p [bar]
c [m/s]
[ / ]
v [m/s]
[s
[ -11]
f [s-1]
T [s]
[m]
E [Ws]
I [W/m2]
P [W]
Pritisok, energija, mo}nost i intenzitet

Zvu~en pritisok: pri~ina za dvièwe na zvu~niot bran
d2p 1 d2p
2 2
2
dx
v dt
v-brzina na zvuk
x-pomestuvawe na branot
periodi~na promena na pritisokot
p pmax cost kx
k-branov broj
2
2
k
f
v
v
Osnovni poimi
Brzina na bran i branova dolìna
V f

Energija na zvuk: energija {to se tro{i pri oscilirawe na
zvu~en izvor za da se sozdade zvuk (mehani~kata energija se
pretvora vo akusti~na)
Prostorna gustina na akusti~nata energija: energija na zvuk vo

edinica volumen (zbir od kineti~kata i potencijalnata energija)
1 2
E k c
2
E Ek E p
Vkupna energija za volumen V e
EV V E
1 2
Ep
p
2K

Mo}nost na zvukot: akusti~na energija vo
edinica vreme
EV E V
P
t
t
P E Av
Intenzitet (ja~ina) na zvukot: mo}nost na

edinica povr{ina
P
I E v
A
Osnovni poimi
Bu~ava:
zvuk koj pre~i, iritira i moè da dovede do o{tetuvawe na
organot za sluh
Izvori na bu~ava-karakteristiki:
vremenska karakteristika
izvor na postojana bu~ava i
izvor na povremena bu~ava
prostorna karakteristika
stacionaren izvor na bu~ava i
mobilen izvor na bu~ava
akusti~na karakteristika
ja~ina, spektar, snaga i naso~enost
Osnovni poimi
Izvori na bu~ava:
prirodni izvori i
ve{ta~ki izvori
Pateki na prostirawe na bu~ava:

bu~ava
stacionarni i
nestacionarni
niz cvrsti tela
niz te~nosti
niz gasovi
Osnovni poimi
Podelba na bu~ava vo urbana sredina:
bu~ava vo rabotna sredina i
bu~ava
b
vo ìvotna sredina (komunalna
(
b
bu~ava)
)
Bu~ava vo rabotna
B
b
sredina:
od sredstva so koi rabotnikot rakuva,
od sredstva so koi rabotnikot
b
ne rakuva,
od neproizvodni sredstva (ventilacija, klimatizacija, od
sosedna prostorija,
prostorija od nadvore{en soobra}aj i sl.)
sl )
Bu~ava
u
vo ìvotna sredina:
r d
soobra}ajna bu~ava,
industriska bu~ava vo naseleno mesto,
uli~na bu~ava od razli~no poteklo,
bu~ava vo doma}instvoto
Superpozicija na branovi
branovi impulsi koi se dviàt vo
sprotivna nasoka (Gausov bran-site
frekvencii patuvaat so ista brzina)
dva brana so ista amplituda,

frekvencija i branova dolìna,
patuvaat vo ista nasoka (vlijanie na
f
fazata-fazno
f
i protivfazno)
f
)
ako patuvaat vo sprotivna nasoka

(sumata e bran koj ne se dviì i
osc l ra)
oscilira)
d
dva
sinusni
u
brana
r
so r
razli~na
frekvencija (biewe)
Osnovni poimi
[to e decibel dB
logaritamska
edinica
koja
opi{uva odnos
najmala
aj a a razlika
raz
a na
a nivo
o na
a zvuk
z
koja moè da ja zabeleìme
10 log (P2/P1) = 10 log 2 = 3 dB
10 log (P2/P1) = 10 log 10 = 10 dB
10 log
g ((P2/P1) = 10 log
g 1.000.000 = 60 dB
Logaritamskiot na~in na pretstavuvawe ovozmoùva da se

prikaùvaat golemi vrednosti (odnosi) na mo}nost na zvukot so
relativno mali brojki (dB)
Zvu~en pritisok, mo}nost i decibel
20 log (p2/p1) dB = 10 log (p22/p12) dB = 10 log (P2/P1) dB
Namaluvawe na nivoto na bu~ava

Bel {um
Broadband noise decreasing by 3 dB steps
Broadband noise decreasing by 1 dB steps
Broadband noise decreasing by 0.3 dB steps
Apsolutno
Apsolutno nivo na zvuk
Referentno nivo na zvu~en pritisok (20 Pa) granica na ~uvstvitelnost na ~ovekovoto uvo
{to pretstavuva 0 dB
(nivo na zvu~en pritisok = so referen. nivo)
site zvu~ni pritisoci ne se ednakvo glasni

(naj~uvstvitelni sme od 1 kHz do 4 kHz)
filtri teìnski krivi dB(A)

filtri,
osetot za sluh kaj ~ovekot e logaritamski
Glasnost, fon, son

psihofizi~ki merki na glasnost
(fon, son)
krivi za ednakva glasnost
(eksperimentalno dobieni-ISO)
dBA i dBC filtri
dBA filterot grubo soodvetstvuva
so inverznata kriva za ednakva
glasnost od 40 dB
dBC filterot e linearen vo golem
opseg na oktavi i e pogoden za
subjektivni merewa na mnogu visoki
nivoa na zvuk
Glasnost, fon, son

FON: merka povrzana so dB preku
psihofizi~ko merewe na reagirawe
na uvoto na razni frekvencii
(ednakva glasnost za razli~ni
frekvencii na zvukot)
SON: merka koja proizleguva od

psihofizi~koto ~uvstvo za dvojno
zgolemuvawe na glasnosta
(eksperimentalno e utvrdeno deka
10 dB zkolemuvawe na zvu~noto nivo
dvojno ja zgolemuva glasnosta)
1 son=40 fon
Intenzitet i decibel
Kako vlijae oddale~enosta od zvu~niot izvor
vrz zvu~noto nivo?
izotropen kontinuiran izvor so mo}nost P [W]
INTENZITET e mo}nost na edinica povr{ina
[W/m2]
INTENZITETOT e ist za sekoja to~ka od sferata odale~ena za
radius r I = P/4 r2
I2/I1 = r12/r22
p2/p1 = r1/r2
2r p/2 I/4 L 6 dB
dvojno zgolemena oddale~enost = dvojno namalen zvu~en
pritisok = ~etiri pati pomal intenzitet na zvukot =
namaluvawe na zvu~noto nivo za 6 dB
Merewe na bu~ava, merni metodi

Metodi na merewe: objektivna i subjektivna
Zo{to se meri bu~ava: dobivawe na to~ni normirani podatoci
Kade se meri??
rabotna sredina
ìvotna sredina
[to se meri??
zvu~en pritisok
intenzitet na zvukot
amplituden spektar
vremenski promeni
Kako se vr{i mereweto??
po~ituvawe na preporakite od standardite
izbor na merni mesta
broj na povtoruvawa na merewata
izbor na instrument
kalibrirawe
na~inot na obrabotka na rezultatite i sl.
Nivoa na bu~ava
Referentno (nulto) nivo
nivo so 0 dB
I 0 2 10 12 W m 2
p0 2 10 5
Rezultantno nivo: koga istovremeno dejstvuvaat pove}e izvori

n
Lrez 10 log 10
Li
10
i 1
za dve nivoa postojat dijagrami za sobirawe i odzemawe
Ekvivalentno nivo: za vremenski promenlivi nivoa

n
ti 10i
Leq 10 log 10
i 1 T
Vremenski i frekventen spektar

Frekventen spektar
teìnski krivi
Project 009
Cursor values
X: 800 Hz
LAFmax: 51,6 dB
LASmax: 47,5 dB
LAeq: 43,4 dB
LASmin: 38,6 dB
LAFmin: 37,1 dB
[dB]
60
50
40
30
20
10
0
-10
16
31,5
63
125
250
500
1k
2k
4k
8k
16k
31,5k
A C
[Hz]
bel {um
kumulativno dejstvo na bu~avata (SEL)
Analiza na izmerenata bu~ava

Na~ini na obrabotka:
so propu{tawe na signalot niz filter
so Furievi transformacii
Metodi za analiza:
so koristewe na A, B, C, D i Lin karakteristikite
analiza po Cox (vo tri frekventni podra~ja)
oktavna analiza
tretinsko oktavna analiza
selektivna analiza
Potrebna e frekventna analiza
Analiza vo realno vreme
Procenka na kumulativnoto dejstvo na bu~avata
Instrumenti za merewe na bu~ava

SEMINARSKI TEMI
Dejstvo na vibracii i bu~ava vrz ~ovekot

SEMINARSKI TEMI
MEREWE NA BUÂVA

(1 sec.),

(1/8 sec.),

, ),

Leq

Leq ,


Leq
: LAeq, dB(A)

Leq
,
,
?

LEP,d, Lex,8h
Leq ,
LEP,d

(8 480 28800 )
LEP,d
EP d
((
Leq )):
LAE, SEL

(,
(
.))

SEL (sound exposure level, single event level,
sound equivalent level) , LAE,
LAE -

1
LAE, SEL

Lpeak> Lmax

Lpeak
A,
C, Z

1/3
1/12
/


(()
)
IEC 651 : 0, 1, 2 3
IEC 61627 : 1 2

()
: 1dB, 1,5dB

(()

( ,
.)
)

:
(
)

,

-

1KHz,


NA
NA BUÂVA
LAEP,d
LAEP,d
LAEP,d
LAEP,d LAE (SEL)
LAE Leq
HSE
S

LAEP,d
LAE

Leq

(
)
LAEP,w
%
, (: 90 dB=100%)

HSE
S

(
)

,
: - (
),
)
,
:
[Hz],
[s]
[ ]
[m; m/s; m/s2]
rms


, .
?

()
(
) ?
?
,
,

, ()
.

(
(, ).
) (.1)
( 1)

().
(.2)

?
(,
(
, )
) ((.3))
:
,
: RMS (Root Mean Square)
,

,
(Peak), (Peak-to-Peak)

,
.4

( 1 1 )
= Hz =
RPM = Revolutions per minute
CPM = Cycles per minute
CPM = RPM = Hz x 60
.
1 [s] = 1000 [ms]
( 4)
(.

,
,

,
.
: -
(
(. 7)
:
( )
.8

,
,

,

.

: , .

.
( , ,
).

()

ISO
aeq ,
,
,
rms
rmq (root-mean-quad)
( t
d)
-, (8) (
8h ))
,,

8h,
,
(8) ahv(eq,8 h),
MEREWE
Merewe

Leq

(8) - 8
Merewe

ISO ( )

Merewe

Merewe
: -
Merewe

-

,
PRESMETKA NA DOZI I
GRANICI NA VIBRACII NA
DLANKA--RAKA
DLANKA
Presmetki: na dlankadlanka-raka

((rss

- root sum of squares) ,
8- (8)
,
8- (8)
,

,

,

,
.

rss - root sum of squares

> 40%
(8)
(8) 8h
(8)-
:
HSE
()
:

3
,
4,5ms-2.
8-
.
A(8) < 3 ms-2
(8)


HSE
()
:
ahv

9.4ms-2?

8
(8)
2,5ms-2?
tmax
> 30 min

, ,
HAV

( ):
NA
NA VIBRACII NA DLANKADLANKARAKA
HAV
?

HAVS (hand arm vibration syndrome);
HAVS
;
HAV .
HAV
HAV ( ):

.

,
(
).
.
(
(
,
.)

((
)
-
()
HAV

, ,...
(
)

,

HAV

HAV:
(, , ,...)
( )
(, ,
.)

(,
)

(
)

HAV

:

,

.
- (
)
HAV

(
2 )

(ISO 5349 Part 2)
HAV

HAV

,

ISO 5349
HAV
DC shift

( )

( )
HAV

( )
,
,
(, ,
)
5% ( ISO 5349 Part 2)
( PVC
???)
HAV
HAV
(8) (
)
!!!!
: ,
, ,

(8) .

1 ( )

()
HAV

.
.

-
,
HAV
HAV
,

.
HAV
HAV
:

,
,
(8), (8)
,
, (8) ,

,

ПРЕЗЕНТАЦИИ-Управување со вибрации и бучава во работна средина PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ПРЕЗЕНТАЦИИ-Управување со вибрации и бучава во работна средина PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BU^AVA

Pritisok, energija, mo}nost i intenzitet

periodi~na promena na pritisokot

Pritisok, energija, mo}nost i intenzitet

Prostorna gustina na akusti~nata energija: energija na zvuk vo

Vkupna energija za volumen V e

Pritisok, energija, mo}nost i intenzitet

Intenzitet (ja~ina) na zvukot: mo}nost na

Pateki na prostirawe na bu~ava:

dva brana so ista amplituda,

ako patuvaat vo sprotivna nasoka

Logaritamskiot na~in na pretstavuvawe ovozmo`uva da se

Zvu~en pritisok, mo}nost i decibel

20 log (p2/p1) dB = 10 log (p22/p12) dB = 10 log (P2/P1) dB

Namaluvawe na nivoto na bu~ava

Broadband noise decreasing by 3 dB steps

Broadband noise decreasing by 1 dB steps

Broadband noise decreasing by 0.3 dB steps

site zvu~ni pritisoci ne se ednakvo glasni

filtri te`inski krivi dB(A)

osetot za sluh kaj ~ovekot e logaritamski

Glasnost, fon, son

Glasnost, fon, son

SON: merka koja proizleguva od

Merewe na bu~ava, merni metodi

Rezultantno nivo: koga istovremeno dejstvuvaat pove}e izvori

za dve nivoa postojat dijagrami za sobirawe i odzemawe

Ekvivalentno nivo: za vremenski promenlivi nivoa

Vremenski i frekventen spektar

Analiza na izmerenata bu~ava

Instrumenti za merewe na bu~ava

Dejstvo na vibracii i bu~ava vrz ~ovekot

LAEP,d LAE (SEL)

rss - root sum of squares

A(8) < 3 ms-2

You might also like