Polimerni nanokompoziti za

avtomobilska industrija

Mentor:Prof.Tomislav Ivanov

Izrabotile: Ilija Palitov

Aleksandar Dimovski

SSOU Kole Nedelkovski - Veles

29.01.2013

Sodr`ina:
Abstrakt........................................................................................................................... 3
Voved................................................................................................................................. 4
Kompoziti.................................................................................................................... ....5
Nanokompoziti...............................................................................................................5
Polimerni nanokompoziti..........................................................................................6
Primeri za upotreba.....................................................................................................9
Zaklu~ok..........................................................................................................................15
Koristena literatura..................................................................................................16

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 2

1.Abstrakt
Nanotehnologijata se zanimava so materijali i procesi vo dimenzii na
milijarditi del od metarot, vo ~ii razmeri i poznati materijali mo`at da
iska`at potpolno poinakvi svojstva odkolku na makroskopska veli~ina.
Eksploatacijata na svojstvata vo nano-razmer kako {to se neverojatna
cvrstina, katalizatorski svojstva, reakcija na svetlina, elektri~na
provodlivost i dr. imaat potencijalna primena vo site segmenti od `ivotot
od medicinski do voeni, od proizvodstvo do podelba na resursi. Iako seu{te
ne sme svesni no ve}e denes na pazarot postojat proizvodi koi koristat
nanotehnolo{ki komponenti kako pasta za zabi koja ja namaluva osetlivosta
na zabite, razni kremi za son~awe, kozmeti~ki proizvodi, boi i lakovi.
Nanomaterijalite se isto taka prisutni i vo avtomobilskata,
elektrotehni~kata, prehrambenata, farmacevtskata i drugi industiri. Toa
zna~i deka nanotehnologijata vo {iroka smisla na zborot se primenuva vo
site ~ovekovi oblasti. Sekako, kako takov razvojot na tehnologijata ima
pozitivno vlijanie na tehnolo{kiot napredok vo op{testvoto, no i se
posvetuva golemo vnimanie kako bi se izbegnala zloupotreba na ovaa
tehnologija vo voeni i teroristi~ki celi.
Klu~ni zborovi: nanotehnologija, makroskopska, nano-razmer,
nanomaterijali, avtomobilskata(industrija)

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 3

2.Voved
Nanotehnologija ili nanotehnika e nau~na disciplina koja se zanimava so
kontroliraweto na materijata na atomska ili molekulska skala.
Nanotehnologijata obi~no se zanimava so konstruirawe na strukturi koi
imaat golemina od 1-100 nanometri vo edna nasoka i so razvojot na
materijali i uredi na taa golemina. Eden nanometer (nm) e milijarditi del
od metarot, ili 10-9 od metar. Da se sporedi nanometer so metar e isto kako
da se sporedi xamlija so povr{inata na zemjata.
Nanotehnologijata i nanonaukata zapo~nale vo ranite 1980-ti so dva golemi
nastani: ra|aweto na naukata za klasteri i pronao|aweto na skenira~ki
tenelskiot mikroskop (SKM). Ovoj razvoj dovel do otkrivawe na
fulerenite vo 1985 g. i jaglerodnite nanocevki nekolku godini podocna.
Poleto na nanomaterijali vklu~uva granki koi razvivaat i prou~uvaat
materijali koi imaat unikatni osobini {to proizleguvaat od nivnite nano
dimenzii. Edna od grankite e avtomobilskata industrija.
Avtomobilskiot i aeronauti~kiot sektor se mnogu va`ni industriski
sektori vo Evropa. Evropskata avtomobilska industrija proizveduva 17.1
milion patni~ki avtomobili godi{no, {to e 32% od svetskoto
proizvodstvo.
Kako rezultat na ova napraveni se zna~itelni istra`uvawa vo ovie poliwa.
Vo prilog na konkurentnosta, efikasnoto koristewe na energetskite
resursi, namaluvaweto na emisijata na {tetni gasovi, relevantnite
propisi, zgolemenata bezbednost i udobnosta vo vozeweto se glavnite
pri~ini za istra`uvawe i razvoj. Kako za primer evropskata avtomobilska
industrija investira 5% od svojot godi{en prihod vo istra`uvawe.
Industrijata ima za cel da ja namali te`inata, a da ja zgolemi efikasnosta
na motorot i sevkupnata efikasnost na voziloto za da ja namalat stapkata na
{tetni gasovi i potro{uva~ka na gorivo. Kako rezultat na toa
istra`uva~kite aktivnosti se naso~eni kon koristewe na polesni
materijali so podobreni performansi za polesno vozilo, zgolemuvawe na
efikasnosta na motorot so namaluvawe na energetskite zagubi nastanati
pri triewe ili razvivawe na poefikasni sistemi za sogoruvawe i
zgolemuvawe na bezbednosta so podobruvawe na mehani~kite svojstva na
razli~ni delovi.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 4

3.Kompoziti
Kompozitnite materijali pretstavuvaat kombinacija na dve ili pove}e
materijali so razli~ni svojstva vo forma na matrica(metalen/kerami~ki/
polimeren) materijal i zasilen materijal(staklo/karbon), polnet materijal
ili aditivi na osnovni materijali. Kompozitnite materijali poka`uvaat
razli~ni fizi~ki svojstva od nivnite sostavni elementi duri i ako
sostavnite materijali gi zadr`at svoite besprekorni strukturni svojstva.
Zajaknatite materijali se opkru`eni so matrica. Taa gi dr`i zajaknatite
materijali zaedno dodeka gi {titi od nadvore{ni o{tetuvawa i vlijanija.
Zasiluvawata go nosat tovarot po dol`inata na vlaknoto za da obezbedat
krutost i cvrstina vo edna nasoka.
Vo kompozitite kade {to matricata e od polimeren materijal taa se
narekuva smola. Smolite se podeleni vo dve grupi kako termosetovi i
termoplastiki.

4.Nanokompoziti
Nanokompozit e pove}esloen cvrst materijal kade {to eden od sloevite ima
edna, dve ili tri dimenzii pomali od 100 nanometri ili strukturi koi
imaat povtorlivi rastojanija vo nano-razmer pome|u razli~nite sloevi koi
go so~inuvaat materijalot. Vo naj{iroka smisla na ovaa definicija mo`e da
se vklu~at porozni mediumi, ~esti~ki, gelovi i kopolimeri.
Mehani~kite, elektri~nite, toplinskite, opti~kite, elektrohemiskite i
kataliti~kite svojstva na nanokompozitot zna~itelno }e se razlikuvaat od
svojstvata na gradbenite materijli.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 5

5.Polimerni nanokompoziti
Polimernite nanokompoziti se dvoslojni materijali kade {to najmalku
eden od sloevite e vo nanodimenzionen rang. Polimernite nanokompoziti
mo`at da gi podobrat mehani~kite i elektri~nite osobini vo smisla na
nivnata sila, te`ina, ognootpornost i elektri~na provodlivost kako
rezultat na visokiot odnos na povr{ina vrz volumen na zasiluvaweto.
Me|usebnite svojstva i me|usebnite oblasti imaat klu~na uloga za da se
dobijat krajnite osobini na kompozitite. Me|usebnata oblast vo
polimernite nanokompoziti i mnogu povisoka vo sporedba so
tradicionalnite kompoziti poradi nivnata nano golemina na polnewa {to
im gi obezbeduva gorenavedenite svojstva.
Polimernite nanokompoziti pretstavuvaat nova klasa na pove}eslojni
materijali koi sodr`at disperzija na nanopolneti materijali kako:
nano~estici, nanoglina, nanocevki, nanovlakna i t.n. vo ramkite na
polimernata matrica. Se veruva deka na molekularno nivo interakciite
pome|u nano~estici~kite i polimernite matrici zaedno so dr`eweto na
mnogu visokata me|usebna oblast igraat glavna uloga vo vlijanieto na
fizi~kite i mehani~kite svojstva na nanokompozitite. Glavniot razvoj vo
ova pole se slu~il vo tekot na poslednite dve decenii.
Denes vo avtomobilskata
industrija naj~esto
upotrebuvani kompoziti se
polimerite na nanoglinata.
Tie se najposakuvani poradi
nivnite zajaknati fizi~ki
svojstva na pr.mala te`ina,
otpornost na korozija, niska
termalna provodlivost, nizok
koeficient na termalna
ekspanzija, ognootpornost,
otpornost na bu~ava, golema
udarna sila, visok soodnos na
sila vo povr{ina, dimenziona
stabilnost, dolgoro~na
izdr`livost i dr. U{te edna
mnogu va`na pri~ina za interesiraweto vo nanoglinata e nivnata cena i
{irokata rasprostranetost. Zgora na toa faktot deka nanoglinata e
poeftina od drugite nanomaterijali e pri~ina za nejzinata zgolemena
upotreba vo avtomobilskata industrija. Naoglinata se proizveduva vo
ve}epostoe~kite kapaciteti a so toa zna~itelno se namaleni tro{ocite.
Avtomobilskata industrija koristi nanoglina kako polnewe za
poliolefinski nanokopmpoziti, termoplasti~en olefin, glinen
nanoolefin i dr.
Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 6

Nano~esti~kite se ~esto definirani kako ~esti~ki pomali od 100

nanometri vo dijametar. Nano~esti~kite se napraveni od razli~ni organski
i neorganski soedinenija i tie gi prenesuvaat svoite podobreni osobini na
nanokompozitot. Za da se napravat polimerni/neorganski ~esti~ki za
nanokompoziti se koristati razli sostojki, kako:
Metal (Al, Fe, Au, Ag)
Metal oksid(ZnO, Al2O3, CaCO3)
Nemetal oksid (SiO2)
Drugi (SiC)
Izborot na nano~esti~ki zavisi od posakuvanite termi~ki, mehani~ki i
elektri~ni svojstva na nanokompozitot. Na primer ~esti~kite od
aluminium se ~esto izbrani poradi nivnata provodlivost, kalciumkarbonatnite ~esti~ki naj~esto se izbrani poradi nivnata relativno niska
cena, silicium-karbid nano~esti~kite se koristat poradi nivnata cvrstina,
otpornost na korozija i silata.
Nanovlaknata se definirani kako vlakna
so dijametar pomal od 100 nanometri. Vo
tekstilnata industrija ovaa definicija
~esto pati e pro{irena za da gi opfati i
vlaknata so dijametar od 1000 nanometri.
Nanovlaknata se proizveduvaat so
me|usklopna polimerizacija, elektri~no
centifugirawe i prisilno
centrifugirawe. Jaglerodnite
nanovlakna se grafitizirani vlakna
napraveni so kataliti~ka sinteza.
Neorganskite nanovlakna (kerami~ki
nanovlakna) se pravat od razli~ni materijali kako : Titanium dioksid,
Silikon dioksid ,Cirkonium dioksid, Aluminium oksid, Litium titanat ,
Titanium nitrat ili Platina.
Nanovlaknata nao|aat najgolema primena vo medicinata,tekstilnata i
avtomobilskata industrija. Vo avtomobilskata industrija tie nao|aat
najgolema primena kako filtri za vozduh, maslo i gorivo no se koristat vo:
litiumskite baterii i vo fotovoltai~nite }elii kaj avtomobilite na
elektri~en pogon.
Jaglerodnite nanocevki pretstavuvaat grafitni listovi valani vo bezrabni
cevki(t.e grupa na jaglerodni {estoagolnici vo cevka kako fulerenite) i
imaat dijametarski opseg od eden do desettina nanometri a dol`ina do
nekolku santimetri. Nanocevkite dobile golemo vnimanie poradi nivnite
interesni svojstva(visoka termalna i elektri~na provodlivost).

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 7

Nanocevkite mo`at da bidat so eden ili so pove}e yidovi.

Pokraj golemata upotereba na nanocevkite vo kompoziti tie se
upotrebuvaat i vo provodnici, uredi za skladirawe i pretvorawe na
energija, senzori, displei, poluprovodni~ki uredi, sondi i konektori.
Nanocevkite so eden yid se mnogu va`en tip nanocevki, bidej}i imaat
odli~ni elektri~ni svojstva za razlika od nanocevkite so pove}e yidovi.
Najgolem potencijal le`i vo zamenuvaweto na `icata so edna nanocevka,
{to bi zna~elo drasti~no namaluvawe na goleminata na elementite vo
elektronikata.

Nanocevka so eden yid

Nanocevka so pove}e yidovi

Avtomobilskata industrija koristi golem broj na plastiki so napredni

svojstva . Kako na primer prose~en avtomobil ima okolu 160 kilogrami na
plasti~ni delovi. Kako rezultat na ova, promenata vo proizvodstvoto na
plastika bi rezultirale so namaluvawe na vkupnata masa na komponentite
{to e mnogu va`no i pretstavuva edna od glavnite pridobivki vo
istra`uvaweto na polimernite nanokompoziti. Otkako polimernite
nankokompoziti imaat poniski koli~ini na aditivi koi se polesni otkolku
tradicionalnite aditivi kako staklenite vlakna, tie ja namalile te`inata
na voziloto vo zna~itelni koli~ini.
Masovnite formi na nanostrukturni metali i leguri poka`uvaat
izvonredno visoka izdr`livost i otpornost na korozija vo sporedba so
nivnite mikro-strukturni kolegi. Pokraj nivnite isklu~itelni svojstva,
nivnata pobaruva~ka vo avtomobilskata industrija delumno se dol`i na
nivnata lesnotija na proizvodstvo kako i namaluvaweto na vremeto
potrebno da se proizvedat. Ovie isklu~itelni svojstva na nanomaterijalite
bi napravile zamena na ~elikot so polesni materijali kako na primer
aluminium, magnezium i dr. Najgolem predizvik so koj se soo~uvaat ovie
tehnologii e da mo`at da proizvedat golemi delovi so nanostrukturni
metali po konkurentni ceni.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 8

6.Primeri za upotreba
Navedenite primeri pretstavuvaat rezime na golem broj napori i aplikacii
koi vklu~uvaat nanotehnologii vo avtomobilskata industrija:
6.1 [asija i eksterier
Namaluvaweto na te`inata na voziloto e klu~en element vo proizvodstvoto
na avtomobili. Fordovit tim ,,Atomi za ma{ini,, kako na primer pogledna
vo strukturata na kast-aluminiumskite leguri blizu do atomski proporcii.
Od ova delo, detalna analiza na strukturata /svojstvata/procesite povrzani
so aluminiumskata legura dovela do namaluvawe na te`inata na motorot a za
smetka na toa e zgolemena negovata efikasnost. Druga oblast e zamena na
mineralni stakleni prozorci so polimeri. Kako i da e do neodamna nekoi
klu~ni performansni specifikacii ne bea postignati;otpornost na
grebewe i otpornost na dolgoro~no ultravioletovo zra~ewe se edni od
najglavnite predizvici. Najnovite dostignuvawa koi ja vklu~uvaat
nanotehnologijata im pomagaat na razviva~ite na polikarbonatni prozorci
da gi nadminat ovie predizvici. Nano dobienite termoplasti~ni materijali
ovozmo`uvaat namaluvawe na te`inata do 40%vo sporedba so standardniot
~elik kako element od {asijata. Vo pogled na boite i povr{inskite premazi
nanostrukturnite povr{ini rezultiraat so podobrena prilepenost na
bojata i nejzina pogolema izdr`livost. Samo ~isteweto }e stane standard
kaj prozorcite i {kolkata na avtomobilot. Otpornosta na grebewe,
odbiva~ot na pra{ina, otpornosta na UV zra~eweto i samoodr`livite boi
se elementi koi ve}e postojat ili se vo razvoj.

Patni~ka kola Mercedes Benc bojadisana so nano-lak

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 9

6.2 Gumi
Gumite se eden od najrano razvienite
elementi na nanostrukturni
materijali vo avtomobilite. Crniot
karbon bil prviot nano materijal koj
se koristel vo avtomobilskata
industrija kaj gumite kako pigment i
element za zajaknuvawe. Klu~ot vo
praveweto na efikasni gumi e
me{avina na guma- no o~ekuvawata od
nea mo`at da bidat
kontradiktorni(visoko kompleksni
fizi~ki i hemiski interakcii
pome|u gumata i polnetiot
materijal): Dodeka gumata treba da ima dobra potpora kako i nizok otpor
pri trkalawe. Okolu 30% od obvivkata na gumata se sostoi od zajaknato
polnewe, {to pravi posakuvani svojstva kako {to se: kontrola, otpornost na
triewe i otpornost na vlaga. Ima tri produkti koi zna~itelno gi podobrile
svojstvata na prirodnata guma kako jaglerodni ~estici, silikon dioksid i
organosilen.
6.3 Pod haubata
Za avtomobilite so gorivni }elii, senzorite za vodorod }e bidat kriti~ni
komponenti za bezbednosta. Tie }e gi detektiraat protekuvawata dolgo pred
da eksplodira gasot i da stane opasen. Istra`uva~ite ve}e razvile tenki,
fleksibilni vodorodni senzori koristej}i nanostrukturni materijali,
odnosno edine~ni yidovi od jaglerodni nanocevki ukraseni so nano~estici
od paladium.
Kako i da e nie seu{te }e se zanimavame so avtomobilite koi se dvi`at na
benzin so pomo{ na vnatre{no sogoruvawe. Podobruvaweto na energetskata
efikasnost i namaluvaweto na emisiite na {tetni izduvni gasovi se dve
klu~ni poliwa kade nanotehnologijata }e izvr{i golemo vlijanie. Vo
avtomobilite denes 10-15 % od potru{uva~kata na gorivo e pod vlijanie na
motornot triewe poradi zagubata nastanata pri dvi`ewe na mehani~kite
delovi(klip,klipwa~a,ventili). Nano-premazite naneseni na mehani~kite
delovi, i nakostrukturnite lubrikanti pomagaat da se namali trieweto i
nagrizuvaweto za na toj na~in da se podobri energetskata efikasnost.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 10

Drug primer od pogore navedeniot tim ,,Atomi za ma{ini,, na Ford e

razvivaweto termalni spreevi od nano premazi koi mo`e da gi zameni te{ko
leanite `elezni oblogi. Ovoj sprej obezbeduva otpornost na abewe kaj
aluminiumskiot cilindar od motorot, so ova direktno se namaluva te`inata
i trieweto dodeka se dostavuva ednakava izdr`livost i sigurnost na
proizvodot.
Tehnologijata so piezo-vbrizguvawe na gorivo, sega se koristi ne samo vo
dizel motorite, tuku i vo nivnite benzinski kolegi. Vo slu~aj na direktno
vbrizguvawe pumpata prvo pravi visok pritisok pred da vbrizga fino
dozirano gorivo vo komorata za sogoruvawe preku mlaznicata. Preciznosta
so koja ova se slu~uva direktno vlijae na procesot na sogoruvawe. Kolku e
povisok pritisokot i kolku poprecizno se kontrolira doziraweto i
vremeto na vbrizguvawe tolku }e bide poefikasno sogoruvaweto.
Nanokristalnite piezo elektri~ni materijali mo`at zna~itelno da go
podobrat ovie procesi.

Piezo-vbrizguvawe na gorivo
Katalizator
Kako na primer za pro~istuvawe na izduvnite gasovi vo avtomobilite na
benzinski pogon sistemot se bazira na tri katalizatori. Ovie mo`at da gi
pretvorat trite glavni zagaduva~i jagleroden monoksid, azotni oksidi i
jaglevodorodi kolku {to e mo`no pove}e i na toj na~in da gi otstranat od
izduvnite gasovi. Vo tekot na ova pretvarawe od toksi~ni vo netoksi~ni
gasovi nanotehnologijata igra kriti~na uloga. Vlijanieto na
katalizatorite generalno zavisi od nivnata povr{ina. Ako materijalot koj
se koristi za kataliti~ka funkcija e prilagoden vo nanometarski opseg,
specifi~nata povr{ina se zgolemuva drasti~no. Sostavot i strukturata se
izbrani taka {to izduvnite gasovi me|udejstvuvaat optimalno so
kataliti~ki aktivnoto prema~kuvawe i nivnata hemiska transformacija vo
{tetni supstanci e zabrzana.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 11

6.4 Interier
Aplikaciite vo vnatre{nosta na avtomobilot najmnogu }e se zanimavaat so
spravuvawa po pra{awata na udobnosta , ne~istotijata, animikrobni
tekstili i povr{ini, nano~estici za filteri za vozduh, prevlaki protiv
otsjaj na ogledalata i instrumentite. Ili kako do klimatski kontrolirani
avtomobilski sedi{ta vrz osnova na termoelektri~ni materijali koi ja
pretvaraat elektri~nata energija direktno vo greewe ili ladewe.

Prevlaki protiv otsjaj na instrumentite Prevlaki proti otsjaj za ogledalo

6.5 Elektronski sistemi i elektronika
Elektronikata e inovativen dvigatel vo avtomobilskiot sektor otkako se
pove}e i pove}e komponenti se kontroliraat elektronski,
elektromehani~ki ili elektromagnetno. Nanostrukturnite komponenti
mo`e da gi zamenat sega{nite mikro-sistemski tehnologii kako na primer
tehnologijata za direktno vbrizguvawe.
,,Spintroniks,, vetuva revolucija vo kompjuteriziraweto. Dodeka
konvencionalnite komplementarni metal-oksidni poluprovodnici
(CMOS), tehnologija koja se koristi i denes vo site vidovi na elektronika,
se potpira na elektroni za da gi polni uredite, Spintroniks ekspoloatira
drug aspekt na elektronite-nivniot spin koj mo`e da se manipulira so
elektri~ni i magnetni poliwa. So upotreba na nano-dimenzionirani
magnetni materijali Spintroniks ili elektronskite uredi, koga se
isklu~eni nema da gubat energija koga se vo re`imot stend-baj. So ovaa
prednost uredite so mnogu niska potro{uva~ka na energija mo`at da stanat
realnost.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 12

Aplikacii na ,,Spintroniks,, vo avtomobilot

Brzo raste~kiot sektor za hibridni

avtomobili ne samo {to koristi
baterii za skladirawe na energija
za elektri~niot re`im na vozewe,
tuku i ja pridvi`uva tehnologijata
za obnovuvawe, kako na primer
povtornata upotreba na energijata
pri ko~ewe. Ovde energijata pri
dvi`ewe se pretvora vo elektri~na
struja preku generator za vreme na
ko~eweto i se skladira vo
akumulatori, super ili ultra
kondenzatori. Od nanotehnologiite
se o~ekuva da izvr{at golemo
vlijanie vo ovaa oblast. Na primer
nau~nicite ve}e proizveduvaat
Ultra kondenzator
ultra-lesni baterii i super
kondenzatori vo forma na sekojdnevnata hartija.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 13

Mikro-strukturiranite solarni
}elii ve}e mo`at da se vmetnat
vo son~evite krovovi i se
ponudeni kako dodatna oprema vo
nekoi avtomobili. Koristej}i
nanostrukturni i fleksibilni
plasti~ni solarni }elii so
debelina pomala od 1mikron, }e
stane vozmo`no da se opfatat
pogolemi povr{ini od
nadvore{nosta na avtomobilot so
solarno energetski tenki-filmovi. Celokupna elektri~na i opti~ka
efikasnost za osvetluvawe vo dene{nite avtomobili e samo okolu 1%. Ova
zna~itelno }e se podobri so razvivaweto na difrakcijata i mikrooptikata,
novi svetlosni izvori i nivna sorabotka so uredot za snabduvawe so
energija.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 14

7.Zaklu~ok
Nanokompozitnite materijali imaat potencijal da se redefiniraat na
poleto na tradicionalnite kompozitni materijali kako vo pogled na
performansite taka i vo potencijalnite aplikacii. Postoi malo somnevawe
deka polimernite nanokompoziti imaat ogromen potencijal na pazarot i
kako zamena za sega{nite kompoziti i vo sozdavaweto na novi pazari preku
nivnite izvonredni svojstva.
Potencijalot na nanokompozitite vo razli~ni sektori na istra`uvawe i
primena e vetuva~ki i privlekuva zgolemuvawe na investicii od strana na
vladite i biznisite vo razli~ni delovi od svetot. Iako nekade seu{te ne se
~uvstvuva vlijanie na pazarot, zna~itelen udar }e ima najmalku po edna
decenija. Za da se sozdadat makrodimenzioni materijali , mnogu pra{awa
okolu vklu~uvaweto na nanocevkite vo matricata, strategiite za
podobruvaweto na svojstvata, i mehanizmite za tie podobreni svojstva
seu{te ostanuvaat kriti~ni. Bidej}i e napraven samo umeren napredok vo
poslednite 20 godini, istra`uva~ite mora da prodol`at so istra`uvawe na
strategii za optimizacija na izrabotka na nanocev~esti materijali za
postignuvawe na podobreni mehani~ki i transportni svojstva.
Biorazgradlivite nanokompoziti imaat golemo vetuvawe vo idnina za
potencijalnite aplikacii kako visoko-performansni biorazgradlivi
materijali. Ovie se celosno novi tipovi na materijali bazirani na
rastenijata i prirodnite materijali (organska glina). Koga }e se isfrlat od
upotreba, ovie materijali bezbedno se raspa|aat na jaglerod-dioksid, voda i
humus so pomo{ na mikroorganizmite.

Li~no razmisluvawe
Na kratok rok (pomalku od 5god.), komercijalnoto vlijanie mo`e da vklu~i
nano~esti~ki vo kozmetikata i avtomobilski aplikacii kako na pr.
avtomobilski lajsni, obvivki na motorot i kataliti~ki konvertori,
akumulatori i kompjuterski ~ipovi. Na sreden rok (vo period od 10god.),
memoriski uredi, biosenzori za dijagnostika i napredok vo osvetluvaweto.
Na podolg vremenski rok (pove}e od 15god.) za avtomobilskiot i
vozduhoplovniot sektor se o~ekuva {iroko fabri~ko proizvodstvo so skoro
site segmenti. [irokiot razvoj na nanokmpozitite bi napravil presvrt vo
industrijata sli~no na na~inot na koj plastikata toa go napravi vo
minatiot vek.
Napredokot vo nanotehnologijata mo`e da se nabquduva preku mnogu
parametri vklu~uvaj}i: preciznost, slo`enost, isplatlivost i izbor na
proizvod. Dolgoro~nite celi na nanotehnologijata se atomska preciznost,
arbitrarna slo`enost, za{teda vo proizvodstvoto i masovno proizvodstvo.

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 15

Koristena literatura:
http://www.nanowerk.com/spotlight/spotid=23934.php
http://www.toyota-ti.ac.jp/Lab/Zairyo/5z50/publications/064.pdf
http://www.observatorynano.eu/project/filesystem/files/ObservatoryNANO_
Assessment of nanotechnology in automotive and aerospace sectors_final
report.pdf
http://www.caneus.org/materials/downloads/A5-A6 Final Report.pdf
http://www.nanowerk.com/spotlight/spotid=18972.php
http://en.wikipedia.org/wiki/Polymer_nanocomposite
http://en.wikipedia.org/wiki/Nanocomposite
http://en.wikipedia.org/wiki/Nanofiber
http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%
B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B
0
http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%
80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1
%86%D0%B5%D0%B2%D0%BA%D0%B0
http://www.fire.tc.faa.gov/research/targtare.stm
http://www.hessen-nanotech.de/mm/NanoAutomotive_web.pdf
http://titan.fsb.hr/~tfiletin/pdf/hazu_nano1.pdf

Polimerni nanokompoziti za avtomobilska industrija

Page 16