Универзитет Св.

Кирил и Методиј”
Градежен Факултет – Скопје

ПРЕДМЕТ: Градежна физика

ПРИМЕНА НА МЕТАТЕРИЈАЛИ ВО
ГРАДЕЖНИШТВОТО

Семинарска работа

Изработиле: Професор:
Милан Величковски 9602 вон. Проф. Д-р Тодорка Самарџиоска
Александар Трајковски 9630

Скопје, мај 2019 година

 СОДРЖИНА

I ВОВЕД ............................................................................................................................3
II МЕТАМАТЕРИЈАЛИТЕ ВО ГРАДЕЖНИШТВОТО……………......................4
2.1 Поим за метаматеријали…………………………………………………..4
2.2 Својства и карактеристики на метаматеријалите……………………..5
2.3 Примена на метаматеријалитe……………………………………………7
2.3.1 Метаматеријални антени……………………………………………..7
2.3.2 Метаматеријален апсорбер …………………………………………..8
2.3.3 Супер леќи
метаматеријали…………………………………………...9
2.3.4 Метаматеријални прикривни
уреди………………………………...10
2.3.5 Сеизмички метаматеријали………………………………………….11
2.3.6 Метаматеријалите како звучен филтер………………………….12

III ЗАКЛУЧОК………………………………………………………………………...13

IV КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА……………………………………………………14

2
 I ВОВЕД

Работите што нè опкружуваат, кои се дел од нашиот секојдневен живот,

често се земаат „здраво за готово" и не размислуваме за тоа како се создадени или
колку новини носат со себе. Новите пронајдоци се појавуваат скоро секој ден, но од
појавата на Интернет или можеби појавата на мобилен телефон револуционерно
нема други револуционерни откритија. Меѓутоа, според некои најави, човекот во
блиска иднина би можел да го оствари својот долгогодишен сон, како Хари Потер
да биде невидлив.
Метаметеријалите претставуваат нова парадигма во современата наука. Тие
пронајдоа голема примена во електромагнетиката и го помогнаа развијот на
оптичките и микробранови уреди. Навивањето на светлината претставува
најинтересна примена на метаматеријалите. Обвиен со обвитка на нанометриска
прецизна мета структура, секој елемент на постанува невидлив за гледачот без
разлика од која насока доаѓа светлината. Ефектот на криење зависи од составот на
метаматеријалот, поточно од индексот на рефлексија или неговата способност да
влијае на промената на насоката на светлината која доаѓа на него. При движење
помеѓу точките во простор, светлината ја избира најкратката патека или
вистинската линија. Кога станува збор за метаматеријалите, најкратката патека
може да биде онаа која ја насочува светлината околу предметот обложени со овој
слој.
Истражувањата на вештачките материјали за манипулирање со
електромагнетните бранови започнаа кон крајот на 19 век. Некои од најраните
структури кои може да се сметаат за метаматериали биле изучувани од страна на
Џагадиш Чандра Бозе, кој во 1898 година истражувал супстанции со хирални
својства. Карл Фердинанд Линдман студирал бранова интеракција со метални
спирали како вештачки хирални медиуми во почетокот на дваесеттиот век.

3
 II МЕТАМАТЕРИЈАЛИТЕ ВО ГРАДЕЖНИШТВОТО

Метаматеријали имаат бројни примени, покрај во другите области и во

градежништвото. При реализација на примената на метаматеријалните, мора да се
намалат енергетските загуби, материјалите да се прошират во тридимензионални
изотопски материјали и техниките на производство да се индустријализираат.
Метаматеријалите во суштина се применуваат како антени, како апсорбери, како
супер леќи, за покривни уреди, како сеизмичка заштита и за филтрирање на звук.

2.1 Поим за метаматеријали

Метаметеријалите се вештачки периодични структури чиишто

електромагнетни својства зависат од обликот и распоредот на периодичните
елементи вметнати во основниот материјал, а не од хемискиот состав на самиот
материјал. Димензиите на единечните келии од кои се состојат метаматеријалите се
значително помали од брановите должини, од редот на десетина бранови должини.
Метаметеријалите може да се гледаат како хомогени средини со ефективна
дозволивост и ефективна пропустливост. Со внимателен избор на обликот и
геометриската распределба на единечните келии, ефективните параметри можат да
се направат произволно големи или мали, па дури и негативна. Благодарение на
нивната структура, метаметеријалите поседуваат електромагнетни својства кои не
можат да се најдат во природата.
Префиксот „мета” по правило се доделува на материјалите кои своите
специфични карактеристики првенствено ги должат на структурата, а не на
составот што вообичаено се забележува при протолкување на однесувањето на
различните соединенија. Нивната периодична тридимензионална клеточна

4
структура е производ на човекот, создадена со цел да се постигнат конкретни
резултати. Специфичната структура на метаматеријалот има многу сличности со
фотонските кристали и селективно порозните површини, додека пак разликите
произлегуваат од односите на брановата должина на фрагментот од структурата кој
со себе ги носи и специфичноста на нивната интеракција.
Метаматеријалот има карактеристика да го спроведе неговиот специфичен
бран, така што после поминувањето низ него, создава впечаток дека бранот не
наишол на никакви пречки, како што е водата која го заобиколува каменот што се
нашол на неговиот пат. Пречка од која било големина, составена од метаматеријал
или само покриена со него, практично исчезнува додека бранот непречено
продолжува по својот пат.

2.2 Својства и карактеристики на метаматеријалите

Метаматеријалите (од грчкиот збор μετά мета, што значи „пошироко")

претставуваат материјали дизајниран да имаат својства кои не се пронајдени во
природата. Тие се направени од соединенија на повеќе елементи изработени од
композитни материјали како што се метали или пластика. Материјалите обично се
наредени во повторувачки обрасци, на скали кои се помали од брановите должини
на феномените што ги имаат. Метаматеријалите не ги произведуваат својствата од
својствата на основните материјали, туку од нивните новопроизведени структури.
Нивната прецизна форма, геометрија, големина, ориентација и распоред им ги
даваат нивните паметни особини способни за манипулирање со електромагнетните
бранови преку блокирање, апсорпција, подобрување или свиткување на бранови, за
да се постигнат придобивки кои одат подалеку од она што е можно со
конвенционалните материјали.

5
 Соодветно дизајнираните метаматериали можат да влијаат на брановите на
електромагнетното зрачење или на звукот на начин што не е забележан во
масовните материјали.
Тие кои покажуваат негативен индекс на рефракција за одредени бранови
должини, привлекоа значајни истражувања. Овие материјали се познати како
метаматеријали со негативни индекси.
Потенцијалните примени на метаматеријалите се разновидни и вклучуваат
оптички филтри, медицински уреди, далечински воздухопловни апликации,
сензори за откривање и следење на инфраструктурата, паметна соларна енергија,
контрола на толпа, радоми, комуникација со високи фрекфенции на бојното поле и
леќи за високоприфатени антени, подобрување на ултразвучни сензори , па дури и
заштитни структури од земјотреси. Метаметеријалите имаат потенцијал да создадат
суперлеќи. Таквитe леќи може да дозволат слика под границата на дифракција што
е минимална резолуција што може да се постигне со конвенционалните стаклени
леќи. Формата на „невидливост" беше демонстрирана со употреба на градиент-
индекс материјали. Акустичните и сеизмичките метаматериали се исто така
истражувачки области.
Истражувањата на метаматеријалите се интердисциплинарни и вклучуваат
области како што се електротехниката, електромагнетиката, класичната оптика,
физика на цврста состојба, микробранови и антени инженери, оптоелектроника,
материјали, нанотехнологија и полупроводнички инженеринг.

6
 2.3 Примена на метаматеријалите

Метаматеријали имаат бројни примени, а метаматеријалните антени се и

комерцијално достапни. Во 2007 година, еден истражувач изјавил дека да се
реализира примемната на метаматеријалните, енергетските загуби мора да се
намалат, материјалите мора да се прошират во тридимензионални изотопски
материјали и техниките на производство мора да се индустријализираат.
Метаматеријалите во суштина се применуваат во следните случаи:
- како антени;
- како апсорбери;
- како супер леќ;
- за покривни уреди;
- како сеизмичка заштита и
- за филтрирање на звук.

2.3.1 Метаматеријални антени

Метаматеријалните антени се класа на антени кои користат метаматеријали

за да ги зголемат перформансите на минијатурните (електрично малите) антенски
системи. Нивната цел, како и со секоја електромагнетна антена е да се пушти
енергија во слободниот простор. Сепак, оваа класа на антена вклучува
метаматериали, кои се материјали дизајнирани со нови, често микроскопски,
структури за да создадат необични физички својства. Дизајнот на антената со
вградени метаматеријали може да ја засили зрачната моќ на антената.

7
 Слика бр. 1 Метаматеријална антена

Конвенционалните антени кои се многу мали во споредба со брановата

должина го одразуваат поголемиот дел од сигналот назад кон изворот.
Метаматеријалната антена се однесува како да е многу поголема од неговата
вистинска големина, бидејќи нејзината структура ја складира и ја презрачува
прераснува енергијата. Метаматеријални антени се користат за безжична
комуникација, вселенска комуникација, GPS, сателити, навигација на вселенски
возила и авиони.

2.3.2 Метаматеријален апсорбер

Метаметеријалниот абсорбер е вид на метаматеријал наменет за ефикасно

апсорбирање на електромагнетно зрачење како што е светлото. Имено,
метаматеријалите се напредок во науката за материјали. Оттука, оние
метаматериали кои се дизајнирани да бидат абсорбери нудат придобивки над
конвенционалните абсорбери како што е натамошната минијатуризација, поширока
приспособливост и зголемена ефективност. Наменетите примени за
метаматеријалниот абсорбер вклучуваат емитери, фотодетектори, сензори,

8
модулатори на просторна светлина, инфрацрвена камуфлажа, безжична
комуникација и употреба во сончеви фотоволтаици и термофотолалтици.

Слика бр. 2 Метаматеријален абсорбер

На пример, метаматеријалните абсорбери може да се користат за

подобрување на перформансите на фотодетекторите, но и за зголемување на
апсорпцијата во сончевите фотоволтаични и термофотолалтични апликации.
Инженерингот на длабочината на кожата може да се користи кај метаматеријалните
абсорбери во фотоволтаични апликации, но и како други оптоелектронски уреди,
каде што оптимизирањето на перформансите на уредот бара минимизирање на
отпорни загуби и потрошувачка на енергија, како што се фотодетекторите,
ласерските диоди и диодите што емитуваат светлина.

2.3.3 Супер леќи метаматеријали

Суперменсот, или супер-леќата, е објектив кој користи метаматеријали за да

се надмине границата на дифракција. Лимитот на дифракција е карактеристика на
конвенционалните леќи и микроскопи кои ја ограничуваат финесата на нивната
резолуција. Предложени се многу дизајни на леќи кои на некој начин ја

9
надминуваат границата на дифракција, но се соочуваат со ограничувања и пречки
за секоја од нив.

Слика бр. 3 Супер леќи

2.3.4 Метаматеријални прикривни уреди

Метаматеријалното маскирање е употребата на метаматеријалите во наметка

за невидливост. Ова се постигнува со манипулирање на патеките пренесени од
светлината преку оптичкиот материјал. Метаматеријалите го насочуваат и
контролираат пропагирањето и пренесувањето на одредени делови од светлината и
демонстрираат потенцијал да го направат објект навидум невидлив.
Метаматеријалното маскирање, кое се базира на оптичката трансформација, го
опишува процесот на заштитен дел од гледиштето со контрола на
електромагнетното зрачење. Објектите во дефинираната локација сè уште се
присутни, но инцидентни бранови се водат околу нив без да бидат засегнати од
самиот објект.

10
 Слика бр. 4 Метаматеријално прикривање

2.3.5 Сеизмички метаматеријали

Сеизмичките метаматеријал се метаматеријали кои се дизајниран да ги

отстранат негативните ефекти на сеизмичките бранови на вештачките структури
кои постојат на или во близина на површината на земјата. Имено, пресметките
покажаа дека сеизмичките бранови што патуваат кон една зграда можат да бидат
насочени околу зградата, оставајќи ја зградата неповредена, користејќи сеизмички
метаматериали. Многу долгите брановни должини на земјотресните бранови би
биле скратени во интеракција со метаматеријалите; брановите ќе поминат околу
зградата за да стигнат во фаза како што се случил земјотресниот бран, како зградата
да не била тука. Математичките модели го произведуваат редовниот образец
обезбеден од метаматеријалниото прикривање. Овој метод прв пат беше разбран со
електромагнетни скриени метаматеријали - електромагнетната енергија е всушност
насочена околу објектот или дупка, а заштитата на зградите од сеизмичките
бранови го користи истиот принцип.

11
 Слика бр. 5 Сеизмички метаматеријали

2.3.6 Метаматеријалите како звучен филтер

Постојат метаматеријали кои се така текстурирани што можат да ги

контролираат звучните или светлосните сигнали, како што се менување на бојата на
материјалот или подобрување на ултразвучната резолуција. Употреба вклучува
неразрушувачко испитување на материјалот, медицинска дијагностика и супресија
на звукот. Материјалите може да се направат преку високопрецизен повеќе слоен
процес на таложење. Дебелината на секој слој може да се контролира со фракција
на брановата должина. Материјалот потоа се компресира, создавајќи прецизни
брчки чие растојание може да предизвика расејување на избраните фреквенции.

12
 III ЗАКЛУЧОК

Метаметеријалите претставуваат нова парадигма во современата наука. Тие

пронајдоа голема примена во електромагнетиката и го помогнаа развојот на
оптичките и микробранови уреди. Истражувањата на вештачките материјали за
манипулирање со електромагнетните бранови започнаа кон крајот на 19 век. Некои
од најраните структури кои може да се сметаат за метаматеријали биле изучувани
од страна на Џагадиш Чандра Бозе, кој во 1898 година истражувал супстанции со
хирални својства. Карл Фердинанд Линдман студирал бранова интеракција со
метални спирали како вештачки хирални медиуми во почетокот на дваесеттиот век.
Метаметеријалите се вештачки периодични структури чиишто
електромагнетни својства зависат од обликот и распоредот на периодичните
елементи вметнати во основниот материјал, а не од хемискиот состав на самиот
материјал. Димензиите на единечните келии од кои се состојат метаматеријалите се
значително помали од брановите должини, од редот на десетина бранови должини.
Метаметеријалите може да се гледаат како хомогени средини со ефективна
дозволивост и ефективна пропустливост. Со внимателен избор на обликот и
геометриската распределба на единечните келии, ефективните параметри можат да
се направат произволно големи или мали, па дури и негативна. Благодарение на
нивната структура, метаметеријалите поседуваат електромагнетни својства кои не
можат да се најдат во природата.
Метаматеријали имаат бројни примени, покрај во другите области и во
градежништвото. При реализација на примената на метаматеријалните, мора да се
намалат енергетските загуби, материјалите да се прошират во тридимензионални
изотопски материјали и техниките на производство да се индустријализираат.
Метаматеријалите во суштина се применуваат како антени, како апсорбери, како
супер леќи, за покривни уреди, како сеизмичка заштита и за филтрирање на звук.

13
 IV КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА

- DOE /Ames Laboratory (2007-01-04). "Metamaterials found to work for visible

light" ( discusses some metamaterials). HTML. Retrieved 2009-11-07.
- Guenneau, S. B.; Movchan, A.; Pétursson, G.; Anantha Ramakrishna, S. (2007).
"Acoustic metamaterials for sound focusing and confinement". New Journal of
Physics. 9 (11): 399
- Kshetrimayum R. S., (2004), A Brief Intro to Metamaterials, IEEE Potentials, 23
(5): 44-46
- Wyatt Adams, Ankit Vora, Jephias Gwamuri, Joshua M. Pearce, Durdu Ö.
Guney. Controlling optical absorption in metamaterial absorbers for plasmonic solar
cells. Proc. SPIE 9546, Active Photonic Materials VII, 95461M (August 31, 2015);
- Landy NI., et al. (2008) Perfect Metamaterial Absorber, Phys. Rev. Lett
- Media via Instability-Induced Interfacial Wrinkling". Physical Review
Letters. 112 (3): 034301.
- Oliveri G., Werner D. H., Massa A., (2015), Reconfigurable electromagnetics
through metamaterials – A review, Proceedings of the IEEE. 103 (7): 1034-1056
- Pendry, J. B. (2000). "Negative Refraction Makes a Perfect Lens" (PDF). Physical
Review Letters. 85 (18): 3966–9
- Rudykh, S.; Boyce, M. C. (2014). "Transforming Wave Propagation in Layered
- Shalaev, V. M. (2008). "PHYSICS: Transforming Light". Science. 322 (5900):
384–386.
- Slyusar V. I. 60 Years of Electrically Small Antennas Theory/Proceedings of the
6-th International Conference on Antenna Theory and Techniques, 17-21 September
2007, Sevastopol, Ukraine, pp. 116-118

14
15