Professional Documents
Culture Documents
M.S.KIRÇIL
y N
ex
ex= x doğrultusundaki dışmerkezlik
ey= y doğrultusundaki dışmerkezlik
ey
cp x
Mx= x ekseni etrafında eğilme momenti
My= y ekseni etrafında eğilme momenti
Mx = N ey
My = N ex
GERÇEK DURUM:
DURUM İKİ EKSENLİ BİLEŞİK EĞİLME
(EĞİK EĞİLME)
İKİ EKSENLİ BİLEŞİK EĞİLME İÇİN TİPİK ÖRNEK OLARAK KÖŞE
KOLONLAR GÖSTERİLEBİLİR.
KENAR VE İÇ KOLONLARDA YÜKLEME DURUMU VE YÜK
DEĞERLERİNE BAĞLI OLARAK DÜŞEY YÜKLER ALTINDA İKİ EKSENLİ
VEYA TEK EKSENLİ BİLEŞİK EĞİLME HESABI YAPILABİLİR
YAPILABİLİR.
G R
• Taşıyıcı sistem simetrik olsa bile deprem yükleri her zaman asal
eksenlere paralel etkimeyebilir. X ve Y doğrultularında deprem yükü
etkidiğini varsayıp iç kuvvetleri hesaplamak bizim tasarım sırasında
yyaptığımız
ğ bir basitleştirmedir.
R
G
• Taşıyıcı sistem simetrik tasarlansa bile imalat kusurları nedeniyle simetri
ortadan kalkabilir. Bu nedenle deprem yönetmeliği simetrik ya da simetrik
olmayan tüm yapılarda mevcut dışmerkezliğe ek olarak yapının plandaki
boyutunun %5’i kadar ek dışmerkezlik hesaba katılmasını öngörmektedir
(bkz www.yildiz.edu.tr/
(bkz. www yildiz edu tr/~caydemir
caydemir Muto metoduyla burulmalı deprem
hesabı örneği).
0.05Lx
R G
Lx
• Taşıyıcı
T sistem
i t simetrik
i t ik ve d deprem yükü
ükü d
de asall eksenlerden
k l d h herhangi
h i
birine paralel etkise bile, şiddetli bir deprem sırasında düşey taşıyıcı sistem
elemanlarının hasar görmesi sonucu rijitlik merkezinin yeri değişecek ve
önceden
ö cede ö öngörülemeyen
gö ü e eye b bir d
dışmerkezlik
ş e e o
ortaya
aya ççıkabilecektir.
ab ece
Hasar gören
R
R kolonlar
G G
Mx(G+Q) My(G+Q)
Y
My(G+Q)
X
Mx(G+Q)
Y X
BETONARME HESAPTA KULLANILACAK İÇ KUVVETLER
Mxx Myx
X doğrultusu depremi
G
y
x
Myx Y X
X MXX=X e
ekseni
se e etrafında
a da X doğ
doğr. depreminde
dep e de dö
döndüren
dü e
Mxx
moment
MYX=Y ekseni etrafında X doğr. depreminde döndüren
moment
BETONARME HESAPTA KULLANILACAK İÇ KUVVETLER
ğ
X doğrultusu depremi
p + Düşey
ş y yyük
Y
Y
My(G+Q)
X
Mx(G+Q)
Myx
My(G+Q)
X
Y Mx(G+Q) Mxx
Myx
X
Mxx
BETONARME HESAPTA KULLANILACAK İÇ KUVVETLER
Mxy Myy
Y doğrultusu depremi
G
y
x
Myy Y X
X MXY=X e
ekseni
se e etrafında
a da Y doğ
doğr. depreminde
dep e de dö
döndüren
dü e
Mxy
moment
MYY=Y ekseni etrafında Y doğr. depreminde döndüren
moment
BETONARME HESAPTA KULLANILACAK İÇ KUVVETLER
BETONARME HESAPTA KULLANILACAK İÇ KUVVETLER
ğ
X doğrultusu depremi
p + Düşey
ş y yyük + 0.30 Y doğrultusu
ğ depremi
p
Y
0.30Myy
Myx
My(G+Q)
X
Mx(G+Q) Mxx 0.30Mxy
Myx
My(G+Q)
X
Mx(G+Q) 0.30Mxy
Myy
0.30Myx
My(G+Q)
X
Mx(G+Q) 0.30Mxx Mxy
0.30Myx
My(G+Q)
X
Mx(G+Q) Mxy
1.4G+1.6Q
G Q E
G+Q+E
G+Q-E
0 9G+E
0.9G+E
0.9G-E
1.4G+1.6Q
G Q E
G+Q+E
G+Q-E
0 9G+E
0.9G+E
0.9G-E
•Kesit
•Boyunaboyutları
tesirleri
•Malzeme donatı giriş
girişbilgileri
bilgileri
yerleşim
bilgileri giriş bölümü
bölümü
düzeni
bölümü giriş bilgileri bölümü
EĞİK EĞİLME DURUMUNDA KOLON KESİT HESAPLARI İÇİN PROGRAM
Beton
e o karakteristik
a a e s bas basınçç dayanımı
daya
(fck, MPa)
z y
P payı ((mm))
Pas
EĞİK EĞİLME DURUMUNDA KOLON KESİT HESAPLARI İÇİN PROGRAM
z y
N My
x
Mx
Kesit köşelerinde
3Ast/16 oranında
Kesitte 8 eşit donatı
donatı bulunması
bulunması durumu
durumu
Kesitin 4 yüzünde eşit
Kesitin 4 köşesinde
yayılı donatı olması
eşit
it donatı
d t bulunması
b l
durumu
durumu
Mp
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
Depremden
önce bu
bölüm
binanın
zemin
katıydı.
Mrj Mri
Mrj Mri
Mrü
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
Deprem Deprem
Yönü Yönü Mra
Mra
Mrü Mrü
Mra + Mrü≥1.2
≥1.2×(M
(Mri + Mrj)
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
kolon zayıf kiriş kontrolünde (Mra + Mrü≥1.2×(M
Güçlü kolon- ≥1 2×(Mri + Mrj)),
)) kolon taşıma
gücü momentleri belirlenirken depremin yönü ile uyumlu olarak bu momentleri
en küçük yapan Nd eksenel yükü kullanılmalıdır.
Çekme
donatısı
altta
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
Mri ,M
Mrj: Kirişin sırasıyla sol ucu i’deki
i deki ve sağ ucu j’deki
j deki kolon veya perde
yüzünde, malzeme hesap dayanımlarına göre belirlenmiş olan taşıma gücü
momentleridir (kiriş betonarme hesaplarında belirlenmişti).
Depremin yönüyle uyumlu taşıma gücü hesabı yapmaya dikkat edilmelidir!
Çekme
donatısı üstte
Çekme
donatısı
altta
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Prensibi
Hatırlatma
Mri ,Mrj: Kiriş moment taşıma güçleri Mra + Mrü≥1.2×(Mri + Mrj)
Mri ,M
Mrj: Kirişin
Ki i i sırasıyla
l soll ucu
i’deki ve sağ ucu j’deki kolon
veya perde yüzünde, malzeme
hesap dayanımlarına göre
As′
Mrj belirlenmiş olan taşıma gücü
momentleridir.
Mri
As′ fcd =fck/γc
fyd =fyk/γs
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Kat deprem yükleri döşemeler aracılığıyla kirişlere ve kolonlara dağıtılır
ve temel aracılığıyla zemine aktarılır. Dolayısıyla taşıyıcı sistemi
oluşturan tüm elemanlar bu etkileri karşılayabilecek şekilde tasarlanır,
boyutlandırılıp donatılırlar.
Bununla beraber taşıyıcı sistem elemanlarının birbirlerine bağlandıkları
bölgelerde bu etkileri aktarabilecek şekilde düzenlenmelidir. Aksi halde
bir düğüm noktasına bağlanan taşıyıcı sistem elemanları kapasitelerine
ulaşmadan önce düğüm noktasında bir çözülme meydana gelecek,
betonarme bir y yapının
p en önemli özelliği
ğ olan monolitik olma özelliği
ğ
ortadan kalkacak ve yapının yatay yer-değiştirmesi hızla artacaktır.
Yatay yer-değiştirmedeki bu artış ikinci mertebe etkileri ihmal edilebilir
büyüklükten uzaklaştıracak ve yapıda stabilite kaybı söz konusu
olabilecektir. Bu nedenle birleşim bölgesinde çözülmeyi güçleştirmek
için, bu bölgelerde yetersiz sargı ve/veya aderans kaybı gibi gevrek
kırılma biçimlerinin önüne geçilmelidir.
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Kiriş düğüm
noktasından ayrılmış
ancak düğüm
noktasına bağlanan
kirişlete ciddi miktarda
plastik şekil değiştirme
yok.
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Düğüm noktası
çözülmüş ancak
düğüm noktasına
bağlanan kiriş ve
kolonda ciddi miktarda
plastik şekil değiştirme
yok. Birleşim
bölgesinin dayanımı,
birleşim bölgesine
bağlanan taşıyıcı
sistem elemanlarının
dayanımından daha
küçük.
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
DEPREMİN
Ve= 1.25
1 25 (As11 + As22 )fykk – min(Va;Vü)
YÖNÜ
Ö Ü
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Ve=1.25 As3 fyk + C4 - Va
Va
C4=1.25 As4 fyk
As3 Ve=1.25 As3 fyk + 1.25 As4 fyk – Va
=1.25 (As3 + As4 )fyk – Va
C4 1 25 As3 fyk
1.25
1.25 As4 fyk C3
Ve=1.25 As4 fyk + C3 - VÜ
As4 C3=1.25 As3 fyk
Ve=1.25 As4 fyk + 1.25 As3 fyk – VÜ
Vü =1 25 (As4 + As3 )fyk – VÜ
=1.25
DEPREMİN
Ve= 1.25
1 25 (As33 + As44 )fykk – min(Va;Vü)
YÖNÜ
Ö Ü
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Kolon-Kiriş Birleşim Bölgelerinin Kesme
Güvenliği
ğ
Yararlanılan kaynaklar
• Afet Bölgelerinde
g Yapılacak
p Binalar Hakkında Yönetmelik,,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 2007
• Betonarme, İ.Berktay, İMO İstanbul Şubesi, 2003
• Deprem Müh. Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı,
Z.Celep & N.Kumbasar, 2004
• Earthquake Resistant Concrete Structures,
Structures G.Penelis
G Penelis &
A.J.Kappos, E&FN Spon, 1997
• Seismic Design of Reinforced Concrete Structures, Federal
Emergency Management Agency