ΕΙΚΟΝΙΚΗ (ΑΞΟΝΙΚΗ) ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ορθού αποτελεί μείζον πρόβλημα νοσηρότητας και
θνησιμότητας στις δυτικές κοινωνίες, καθώς είναι το 3ο σε συχνότητα νεόπλασμα σε
γυναίκες και άνδρες, μετα τους καρκίνους προστάτη και πνεύμονα & μαστού και
πνεύμονα αντιστοίχως και 2η αιτία θανάτου απο κακοήθη νεοπλάσματα.
Ωστόσο μελέτες εχουν δείξει οτι στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος αυτός ξεκινά
απο προϋπάρχοντες καλοήθεις αδενωματώδεις πολύποδες του τοιχώματος του παχέος
εντέρου και αναπτύσσεται εξαιρετικά αργά, σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα 10-15
ετών. Εαν αυτοί οι πολύποδες διαγνωστούν σε πρώϊμο στάδιο, η αφαίρεση τους
προλαμβάνει την ανάπτυξη του καρκίνου.
Η κολονοσκόπηση με το εύκαμπτο ενδοσκόπιο είναι η εξέταση που χρησιμοποιείται
σήμερα για τον εντοπισμό και συχνά την αφαίρεση των πολυπόδων.
Ωστόσο η εξέταση αυτή μπορεί να είναι επώδυνη, απαιτεί νάρκωση και μπορεί να μην
είναι αποδεκτή απο ωρισμένους ασθενείς, ενώ σε μερικές περιπτώσεις δεν ειναι δυνατή η
ολοκλήρωση της.

Η εικονική κολονοσκόπηση, γνωστή και ως αξονική κολονοσκόπηση, είναι νέα, ταχέως

εξελισσόμενη μη επεμβατική απεικονιστική εξέταση, η οποία στηρίζεται στην
τεχνολογία αιχμής των σύγχρονων ελικοειδών πολυτομικών αξονικών τομογράφων,
χρησιμοποιώντας την ανασύσταση εικόνων του παχέος εντέρου σε δύο και τρείς
διαστάσεις. Με την κατάλληλη επεξεργασία των εικόνων σε ειδικά υπολογιστικά ιατρικά
συστήματα, ο ειδικός ακτινολόγος ειναι σε θέση να δει το εσωτερικό του εντέρου, με
ευκρίνεια που συγκρίνεται με εκείνη της συμβατικής κολονοσκόπησης. Σημαντική
πρόοδος εχει επιτευχθεί επίσης με την ανάπτυξη προγραμμάτων αυτοματοποιημένης
ανίχνευσης εντερικών πολυπόδων, που διευκολύνουν και καθιστούν πιο αξιόπιστα τα
αποτελέσματα της εξέτασης (Ένα τέτοιο σύστημα διαθέτει το Ιατρικό Κρήτης).
Απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχούς εξετάσεως είναι ο πολύ καλός καθαρισμός του
εντέρου με δίαιτα χαμηλού υπολλείματος και λήψη καθαρκτικών πρίν την εξέταση. Κατά
την εικονική κολονοσκόπηση, χορηγείται αέρας απο ένα λεπτό σωλήνα από το ορθό και
στην συνέχεια λαμβάνονται εικόνες με τον αξονικό τομογράφο. Η διάρκεια της εξέτασης
δεν υπερβαίνει τα 10-15 λεπτά, δεν απαιτείται νάρκωση, και δεν χορηγούνται φάρμακα
ενδοφλεβίως, ετσι ωστε να πλεονεκτεί σε σχέση με την ενδοσκοπική κολονοσκόπηση,
την οποία ομως δεν αντικαθιστά, αντίθετα συμπληρώνει: Αν υπάρξει κάποιο εύρημα
στην εικονική κολονοσκόπηση, η συμβατική κολονοσκόπηση, επιτρέπει την λήψη
δείγματος για βιοψία ή και την θεραπευτική εκτομή, ορισμένων από τις βλάβες.

Συμπεράσματα απο πολλές κλινικές μελέτες δείχνουν οτι η εικονική κολονοσκόπηση

εχει αποτελέσματα απολύτως συγκρίσιμα με την συμβατική κολονοσκόπηση στην
ανίχνευση πολυπόδων και αλλων βλαβων του παχέος εντέρου. Σε σημαντική
επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκυρο ιατρικό περιδικό The New England
Journal of Medicine το 2003, η εικονική κολονοσκόπηση ανίχνευσε πολύποδες με
ακρίβεια 93%, συγκρίσιμη με αυτην της συμβατικής κολονοσκόπησης. Ενας συνεχώς
αυξανόμενος αριθμός μελετών στην συνέχεια εδραίωσαν την εικονική κολονοσκόπηση
σαν σημαντική εξέταση στα προγράμματα μαζικού πληθυσμιακού ελέγχου. Ετσι σήμερα
η εικονική κολονοσκόπηση περιλαμβάνεται στα τεστ προληπτικού ελέγχου για την
ανίχνευση του καρκινου του παχέος εντέρου της Αμερικανικής Αντικαρκινικής
Εταιρείας-ανα πενταετία (Τα άλλα τεστ ειναι η αναζήτηση της αιμοσφαιρίνης στα
κόπρανα υγιών ατόμων-ανα πενταετία και η συμβατική κολονοσκόπηση ανα δεκαετία).
Πλεονεκτήματα της εξέτασης έναντι της συμβατικής κολονοσκόπησης είναι η πολύ καλή
ανοχή των εξεταζόμενων σε αυτήν, η ικανοτητα να ‘βλέπει’ τμήματα του εντερου που
ειναι στενωμένα (και οπου αδυνατεί να περάσει το κολονοσκόπιο). Επιπλέον
πλεονέκτημα είναι η ταυτόχρονη απεικόνιση των οργάνων του σώματος με τον αξονικό
τομογράφο και ο εντοπισμός τυχόν προβλημάτων.
Τέλος ειναι σημαντικό οτι η εξέλιξη στην τεχνολογία των σύγχρονων πολυτομικών
αξονικών τομογράφων εχει μειώσει εξαιρετικά ακτινική επιβάρυνση του εξεταζόμενου,
με αποτέλεσμα οι δόσεις να είναι συγκρίσιμες με αυτές των απλών ακτινολογικών
εξετάσεως (πχ βαριούχος υποκλυσμός).

Ανδρουλιδάκης Ι. Εμμανουήλ
Ακτινολόγος
Ιατρικό Κρήτης-Ευρωϊατρική
Τμήματα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας