Giaûi Phaùp LBÑNAC

Trích Töø Proposal “The United States of SEA: A Blueprint”

2005
Iris Vinh Hayes, Ph.D.

1
2
“The great struggles of the twentieth century between
liberty and totalitarianism ended with a decisive victory for
the forces of freedom-and a single sustainable model for
national success: freedom, democracy, and free enterprise.
In the twenty-first century, only nations that share a
commitment to protecting basic human rights and
guaranteeing political and economic freedom will be able
to unleash the potential of their people and assure their
future prosperity. People everywhere want to be able to
speak freely; choose who will govern them; worship as they
please; educate their children-male and female; own
property; and enjoy the benefits of their labor. These values
of freedom are right and true for every person, in every
society-and the duty of protecting these values against their
enemies is the common calling of freedom-loving people
across the globe and across the ages.” The National
Security Strategy of the United States of America.

3
 Chöõ Vieát Taét
ADB Asian Development Bank
ADFG Administrative District of the Federal Government
BLDP Buddhist Liberal Democratic Party
BVKCLBTQ Bao Vaây, Keàm Cheá vaø Laøm Beå Trung Quoác
BVTC Bao Vaây Tieáp Caän
CHCMND Coäng Hoøa Cao Mieân cuûa Nhaân Daân
CHMNVN Coäng Hoøa Mieàn Nam Vieät Nam
CHXHCNVN Coäng Hoøa Xaõ Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam
CGDK Coalition Government of the Democratic Kampuchea/ Chính Phuû
Lieân Hieäp cuûa Cao Mieân Daân Chuû
COMFREL Committee for Free and Fair Elections
CPP Cambodian People's Party/ Ñaûng Nhaân Daân Cao Mieân
CSCM Coäng Saûn Cao Mieân
CSVN Coäng Saûn Vieät Nam
DK Democratic Kampuchea/ Cao Mieân Daân Chuû
DP Democratic Party/ Praxathipatay/ Ñaûng Daân Chuû
ÑCSL Ñaûng Coäng Saûn Laøo
ÑKHC Ñaëc Khu Haønh Chaùnh
ÑKHCLB Ñaëc Khu Haønh Chính Lieân Bang
ÑNA Ñoâng Nam AÙ
ÑNAC Ñoâng Nam AÙ Chaâu
FUNCINPEC National United Front for an Independent, Neutral, Peaceful, &
Cooperative Cambodia
HÑBALHQ Hoäi Ñoàng Baûo An Lieân Hieäp Quoác
Hoa-ñoái-Hoa Hoa Kyø ñoái ñaàu Trung Quoác
HCM Hoà Chí Minh
ICP Indochinese Communist Party/ Ñaûng Coäng Saûn Ñoâng Döông
KC Kingdom of Cambodia/ Vöông Quoác Cao Mieân
KPNLF Khmer People's National Liberation Front/ Maët Traän Giaûi Phoùng
Daân Toäc Cao Mieân
KNP Khmer Nation Party/ Ñaûng Quoác Gia Cao Mieân
KNUFNS Kampuchean National United Front for National Salvation/ Maët
Traän Thoáng Nhaát Daân Toäc Campuchia Cöùu Nguy Ñaát Nöôùc.
LBÑD Lieân Bang Ñoâng Döông
LBÑNAC Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu
LHQ Lieân Hieäp Quoác
LPDR Lao's People Democratic Republic/ Coäng Hoøa Daân Chuû Nhaân
Daân Laøo
LPP Lao People's Party/ Phak Pasason Lao/ Ñaûng Nhaân Daân Laøo
4
LPRP Lao People's Revolutionary Party/ Ñaûng Caùch Maïng Nhaân Daân
Laøo
LRG Lao's Royal Government/ Chính Phuû Hoaøng Gia
MP Molinaka Party/ Ñaûng Molinaka
OSS United States Office of Strategic Services
NSC Supreme National Council/ Hoäi Ñoàng Coá Vaán Quoác Gia Toái Cao
NUF National United Front
NLU National Lao Union/ Lao Ruam Samphan/ Toång Lieân Ñoaøn Lao
Ñoäng Laøo
PRK People's Republic of Kampuchia/ Coäng Hoøa Cao Mieân cuûa
Nhaân Daân
PRPK People's Revolutionary Party of Kampuchea/ Ñaûng Caùch Maïng
Nhaân Daân cuûa Cao Mieân
QÑHGCM Quaân Ñoäi Hoaøng Gia Cao Mieân
QÑNDVN Quaân Ñoäi Nhaân Daân Vieät Nam
RGC Royal Government of Cambodia/ Chính Phuû Hoaøng Gia Cao
Mieân
SOC State of Campuchia/ Quoác Gia Cao Mieân
SRP Sam Rangsi Party/ Ñaûng Sam Rangsi
TB Tieåu Bang
TC Trung Coäng
TQ Trung Quoác
UNTAC United Nations Transitional Authority in Cambodia
USSEA The United States of South East Asia
VML Vieät, Mieân, Laøo
VMLM Vieät, Mieân, Laøo, Mieán
VMLMTM Vieät, Mieân, Laøo, Mieán, Thaùi, Maõ
VN Vieät Nam
VNCH Vieät Nam Coäng Hoøa

5
 Yeáu Löôïc
Trung Coäng laø moät theá löïc lôùn ñang ñe doïa tröïc tieáp tôùi an ninh vaø quyeàn lôïi cuûa Hoa
Kyø noùi rieâng cuõng nhö cuûa vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu vaø cuûa caû theá giôùi noùi chung.
Coäng vaøo ñoù laø hieåm hoïa cuûa nhöõng khuûng hoaûng lôùn, hoaëc giaùn tieáp hoaëc tröïc tieáp do
Trung Quoác gaây ra, ñang chöïc chôø tröôùc maët. Ñeå duy trì vò theá laõnh ñaïo, ñeå baûo veä
quyeàn lôïi vaø an ninh, vaø ñeå ngaên ngöøa nhöõng hieåm hoïa ñöøng cho trôû thaønh thaûm hoïa ñaõ
roài Hoa Kyø vaø ñoàng minh khoâng coù söï choïn löïa naøo höõu hieäu hôn laø thöïc hieän chieán
löôïc bao vaây, keàm cheá vaø laøm beå Trung Quoác ra nhieàu maûnh.

Trong voøng ñai bao vaây tieáp caän, moät quaàn theå quoác gia coù ñuû thöïc löïc ñeå traán giöõ goùc
Ñoâng Nam AÙ Chaâu laø moät trong nhöõng yeáu toá quyeát ñònh hieäu quaû cuûa chieán löôïc.
Nhöng trong hoaøn caûnh hieän taïi cho thaáy, saùu nöôùc ñöùng rieâng leû VMLMTM laø nhöõng
quoác gia nhoû yeáu khoâng ñuû söùc choáng traû chính saùch “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh phaù
kinh teá, thoân tính vaên hoùa vaø laán chieám laõnh thoå” cuûa Baéc Kinh laïi caøng khoù caûn noåi
böôùc tieán “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác” cuûa Taøu
Coäng. Daàu laø saùu quoác gia VMLMTM ñöùng chung trong toå chöùc ASEAN, nhöng hình
thaùi lieân minh loûng leûo cuûa toå chöùc naøy khoâng baûo ñaûm coù theå giuùp ñaït tôùi hieäu quaû
chieán löôïc nhö mong muoán. Ñoù laø chöa noùi tôùi aûnh höôûng cuûa Trung Quoác vôùi tö caùch
laø moät chuû nhaân oâng trong vuøng, chöa noùi tôùi aûnh höôûng cuûa Hoài Giaùo, vaø chöa noùi ñeán
nhöõng ñoäng löïc rieâng tö thuùc ñaåy moãi quoác gia ñi khaùc höôùng. Theâm vaøo ñoù, caùc thaønh
vieân cuûa ASEAN ñeàu toû thaùi ñoä duy trì nguyeân taéc khoâng can thieäp chuyeän noäi boä cuûa
nhau. Vaø, trong moät möùc ñoä naøo ñoù, ASEAN nghi ngôø thieän chí cuûa Hoa Kyø laïi e ngaïi
laøm phaät loøng Trung Quoác neáu hoï toû ra “thaân thieän hôn vôùi ngöôøi ngoaøi.” Traïng huoáng
naøy seõ taïo ra moät loã hoûng lôùn trong chieán löôïc BVKCLBTQ cuûa Hoa Kyø vaø ñoàng minh.
Ñaëc bieät laø khe hôû VML, coäng vôùi tình traïng maát quaân bình cuûa caùn caân quaân söï taïi
vuøng ÑNA ngaøy caøng taêng, seõ khuyeán khích Trung Quoác baønh tröôùng xuoáng phöông
nam ñeå kieàm toûa Malacca Strait, khoáng cheá haønh lang vaän chuyeån Thaùi Bình Döông,
sieát hoïng Nhaät-Haøn-Ñaøi, voùi tay thu toùm Nam Döông vaø UÙc Chaâu. Moät giaûi phaùp toát
nhaát laø Hoa Kyø neân taän tình trôï giuùp ñeå bieán ba quoác gia VML, vaø sau ñoù laø saùu quoác
gia VMLMTM, thaønh moät Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu, moät quaàn theå coù khaû naêng
khai phoùng tieàm naêng nhanh choùng ñeå tieán leân haøng nguõ cöôøng quoác thuoäc khoái daân
chuû. Moät giaûi phaùp coù lôïi cho Hoa Kyø, coù lôïi cho toaøn vuøng, coù lôïi toaøn cho theá giôùi vaø
chaéc chaén laø coù lôïi cho saùu quoác gia ñoái töôïng.

Hoa kyø khoâng theå tieáp tuïc chính saùch “strategic engagement” ñaõ thöïc hieän trong nhieàu
naêm. Chính saùch naøy chæ coù theå giuùp taïo ñöôïc söùc maïnh kinh teá cho Trung Quoác chöù
khoâng theå giuùp daân chuû hoùa ñöôïc Trung Quoác. Ngöôïc laïi, taäp ñoaøn Baéc Kinh coøn duøng
gaäy oâng ñaäp löng oâng; töùc laø duøng tieàn ñeå mua nhöõng quoác gia chung quanh choáng laïi
tieán trình daân chuû hoùa; mua söùc maïnh ngoaïi giao ñeå choáng laïi Hoa Kyø vaø ñoàng minh
daân chuû; mua söùc maïnh quaân söï ñeå thöïc hieän tham voïng baønh tröôùng; mua löông taâm
6
cuûa caù nhaân vaø taäp ñoaøn ñeå tieáp tuïc gaây toäi aùc choáng nhaân loaïi. Söï thaát baïi cuûa chính
saùch naøy vaø haäu quaû cuûa noù ñaõ quaù roõ. Neáu tieáp tuïc nhaân nhöôïng Baéc Kinh vaø thieáu
thieän chí tích cöïc giuùp ñôõ cho nhöõng quoác gia trong vuøng ÑNA ñaït tôùi cô cheá daân chuû,
nhaân baûn, phaùp quyeàn thì chaéc chaén khoâng bao laâu nöõa Hoa Kyø seõ maát ñaát ñöùng vaø e
raèng “thaønh trì daân chuû cuûa theá giôùi” seõ khoâng coøn ñuû söùc ñeå che chôû cho nhaân loaïi
tröôùc nhöõng phong ba do Trung Quoác daøn döïng saép ñoå aäp xuoáng.

Vaên baûn naøy, Loä Ñoà Hình Thaønh vaø Phaùt Trieån Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu, chæ nhaèm
vaïch cho thaáy boái caûnh chieán löôïc ñang vaän haønh vaø nhöõng töông quan trong ñoù roài ñöa
ra moät giaûi phaùp chieán löôïc trong giôùi haïn cuûa vaán ñeà. Ñoàng thôøi vaên baûn naøy cuõng
phaùc hoïa moät loä ñoà ñeå thöïc hieän. Vaø theo yù nghó chuû quan cuûa ngöôøi soaïn thaûo, hình
thaønh vaø phaùt trieån moät LBÑNAC laø moät döï aùn chieán löôïc khaû thi vaø caàn phaûi thöïc
hieän.

Vaên baûn naøy tuy coù chaïm ñeán nhöng seõ khoâng ñi saâu vaøo chieán löôïc BVKCLBTQ. Noùi
moät caùch khaùc, vaên baûn naøy khoâng trình baøy chieán löôïc BVKCLBTQ cuõng khoâng traû
lôøi nhöõng caâu hoûi lieân quan ñeán chieán löôïc BVKCLBTQ maø chæ taäp trung vaøo loä ñoà
hình thaønh LBÑNAC, moät maûng cuûa chieán löôïc BVKCLBTQ.

7
 Hình Thaønh LBÑNAC

I. Thaønh Phaàn Vaø Lòch Trình Hình Thaønh

Vaên baûn naøy ñeà nghò hình thaønh moät LBÑNAC vôùi hai lyù do cho moät muïc ñích: (a) ñeå
chuyeån hoùa VMLMTM thaønh moät quaàn theå hoaøn toaøn môû treân cô sôû daân chuû & nhaân
baûn & phaùp quyeàn vaø (b) ñeå tham döï vaøo chieán löôïc BVKCLBTQ nhaèm (c) tieáp tay
ngaên chaän tham voïng baønh tröôùng cuûa Trung Quoác duy trì oån ñònh cho AÙ Chaâu vaø theá
giôùi.

Böôùc ñaàu tieân trong noã löïc laø ba nöôùc Vieät, Mieân, Laøo ñoàng thuaän ñeå tieán haønh vieäc
keát hôïp thaønh moät quaàn theå döôùi hình thaùi lieân bang. Böôùc keá tieáp laø nhanh choùng xuùc
tieán toå chöùc moät cô cheá lieân bang vöõng chaéc vaø chính thöùc khai sinh LBÑNAC. Böôùc
thöù ba laø thuùc ñaåy Mieán Ñieän gia nhaäp vaøo lieân bang, trong voøng moät thaäp nieân sau
ngaøy ra ñôøi cuûa LBÑNAC. Böôùc thöù tö laø keâu goïi Thaùi Lan gia nhaäp, trong voøng hai
thaäp nieân sau ngaøy khai sinh. Böôùc cuoái cuøng laø keâu goïi Maõ Lai AÙ gia nhaäp trong voøng
ba thaäp nieân sau ngaøy khai sinh.

Sau khi chính phuû cuûa ba nöôùc VML ñoàng yù treân nguyeân taéc, vaø ñaõ kyù keát moät vaên baûn
chuû yù keát hôïp thaønh moät lieân bang, moät hieán phaùp cuûa LBÑNAC seõ ñöôïc soaïn thaûo.
Cuøng luùc moät vuøng ñaát ñöôïc chæ ñònh ñeå chuaån bò kieán taïo thuû phuû cho chính quyeàn lieân
bang, vuøng ñaát ñoù ñöôïc goïi laø Ñaëc Khu Haønh Chaùnh cuûa Chính Quyeàn Lieân Bang (the
Administration District of Federal Government). Sau khi daân chuùng VML ñaõ boû phieáu
vaø chaáp nhaän hieán phaùp, LBÑNAC seõ chính thöùc khai sinh vôùi 7 tieåu bang ñaàu tieân vaø
moät ñaëc khu haønh chính: TB Baéc Vieät, TB Trung Vieät, TB Nam Vieät, TB Baéc Laøo, TB
Nam Laøo, TB Taây Mieân, TB Ñoâng Mieân vaø ÑKHCLB.

Vuøng ñaát thích hôïp nhaát cho ÑKHCLB ñöôïc ñeà nghò ôû ñaây laø vuøng ñaát naèm trong TB
Ñoâng Mieân cuûa LBÑNAC chieám troïn 4 tænh Stoeng Treâng, Raâtanaêkiri, Kraâcheùh vaø
Moândulkiri cuûa Kampuchia hieän nay.

II. Nhöõng Khaùi Nieäm Vaø Nguyeân Lyù Laøm Neàn Taûng
Cho Söï Hình Thaønh Vaø Vaän Haønh Cuûa LBÑNAC
Söï hình thaønh vaø vaän haønh cuûa LBÑNAC ñöôïc ñaët treân neàn taûng cuûa moät soá khaùi nieäm
(concepts) vaø nguyeân taéc (principles). Neàn taûng naøy (the underpinning) caàn phaûi ñöôïc
trình baøy tröôùc tieân ñeå laøm saùng toû thieän chí vaø tính chaát thuyeát phuïc cuûa ñeà aùn.

Thöù nhaát, quan nieäm moät keû thaéng phaûi coù moät keû thua (win/lose relationship) vaø ngöôøi
naøy coù ñöôïc moät phaàn lôïi thì ngöôøi khaùc bò maát ñi moät phaàn voán (zero-sum game) laø
caùi nhìn cuûa theá giôùi ngaøy hoâm qua. Ngaøy hoâm nay moät quan heä giöõa hai ñoái töôïng

8
ñöôïc goïi laø toát ñeïp laø moät quan heä ñöôïc ñaët treân quan ñieåm caû hai ñeàu thaéng (win/win
relationship). Ñi xa hôn moät böôùc nöõa, moät quan heä giöõa hai ñoái töôïng ñöôïc goïi laø thöïc
söï toát ñeïp laø moät quan heä ñöôïc ñaët treân quan ñieåm khoâng nhöõng caû hai ñeàu thaéng maø
nhieàu ngöôøi khaùc chung quanh cuõng ñeàu thaéng. Ngaøy hoâm nay moät giao hoaùn giöõa hai
ñoái töôïng ñöôïc goïi laø toát ñeïp laø moät cuoäc giao hoaùn ñöôïc ñaët treân baøn caân caû hai ñeàu
ñöôïc lôïi. Ñi xa hôn moät böôùc nöõa, moät giao hoaùn giöõa hai ñoái töôïng ñöôïc goïi laø thöïc
söï toát ñeïp laø moät cuoäc giao hoaùn ñöôïc ñaët treân baøn caân khoâng nhöõng caû hai ñeàu ñöôïc
lôïi maø nhieàu ngöôøi khaùc cuõng ñöôïc lôïi. Ngaøy hoâm nay moät cuoäc hôïp taùc giöõa hai ñoái
töôïng ñöôïc goïi laø toát ñeïp laø moät cuoäc hôïp taùc ñöôïc ñaët treân coâng thöùc 2+2 = 8, töùc laø caû
hai ñeàu ñöôïc 2+2=4. Ñi xa hôn moät böôùc nöõa, moät cuoäc hôïp taùc giöõa hai ñoái töôïng
ñöôïc goïi laø toát ñeïp laø moät cuoäc hôïp taùc ñöôïc ñaët treân coâng thöùc khoâng nhöõng caû hai maø
nhieàu ngöôøi chung quanh cuõng ñöôïc 2+2 =4.

Thöù hai, theá giôùi hoâm nay khoâng vaän haønh theo quan heä “baïn hay thuø” maø vaän haønh
theo quan heä “quyeàn lôïi vaø hieåm hoïa.” Khoâng coù chuyeän baïn hay thuø trong yù nghóa
ñôn giaûn vaø tuyeät ñoái, nhö trong truyeän kieám hieäp Taøu. Khoâng nhaän ra ñieàu naøy thì
khoù coù theå hoøa nhaäp vaøo theá giôùi sinh ñoäng roäng môû ñoøi hoûi nhieàu quyeàn bieán vaø thieän
chí.

Thöù ba, theá giôùi hoâm nay laø moät gia ñình lôùn. “moâi hôû raêng laïnh” khoâng coøn naèm trong
giôùi haïn nhoû heïp giöõa hai ñoái töôïng nöõa maø ñaõ bieán thaønh laø “moâi toâi hôû, raêng cuûa taát
caû caùc anh ñeàu laïnh.” Nhöõng saùo ngöõ “ñoäc laäp, töï chuû, töï quyeát, töï cöôøng” chæ coøn laø
aâm ñieäu ñeå “feel good” chöù khoâng coøn laø “khuoân vaøng thöôùc ngoïc” coù giaù trò thöïc tieãn
cho thôøi ñieåm hoâm nay. Vaän duïng nhöõng saùo ngöõ naøy ñeå ñaùnh löøa quaàn chuùng chæ gaây
trôû ngaïi, keùo daøi söï laïc haäu ngheøo ñoùi, vaø ñoâi khi mang hieåm hoïa ñeán cho ñaát nöôùc.
Ngöôïc laïi, vaän duïng quan ñieåm “theá giôùi naøy laø moät gia ñình lôùn vaø caùc anh caàn phaûi
chaêm soùc toâi cuõng nhö toâi coù traùch nhieäm phaûi chaêm soùc caùc anh” coù theå giuùp cho moät
quoác gia “nöông trong caùi maïnh cuûa ngöôøi ñeå phoøng veä cho söï sinh toàn cuûa chính
mình” vaø “nöông trong caùi yeáu cuûa ngöôøi ñeå baûo veä cho söï sinh toàn cuûa moïi ngöôøi.”

Thöù tö, theá giôùi ngaøy hoâm nay noái keát nhau trong truøng truøng lieân heä (interconnected)
vaø cöïc kyø phöùc taïp (extremely complex). Noù laø moät böùc tranh mozaic maø moãi ñieåm
treân böùc tranh ñoù lieân tuïc bieán ñoåi maøu saéc vaø vò trí. Taát caû nhöõng chuû thuyeát lôùn
(grand scale idealologies) ñaõ cheát ñuoái töø laâu tröôùc söï sinh ñoäng “döôøng nhö hoãn loaïn”
ñoù. Nhöng thöïc ra böùc minh hoïa theá giôùi coù caùi traät töï cuûa noù vaø traät töï ñoù raát ñôn giaûn:
laø hieän aûnh cuûa nhöõng ñoäng löïc tìm kieám söï soáng ñích thöïc cuûa töøng caù nhaân, cuûa töøng
chuûng toäc, cuûa toaøn nhaân loaïi, cuûa töøng boä laïc, cuûa töøng quoác gia, cuûa töøng vuøng, cuûa
toaøn theá giôùi. Trong söï tìm kieám ñoù, nhöõng chuû thuyeát lôùn chöa bao giôø ñaùp öùng ñöôïc
nhu caàu naøy. Ngöôïc laïi söï aùp ñaët nhöõng chuû thuyeát lôùn leân ñaàu coå cuûa caù nhaân, chuûng
toäc, nhaân loaïi ñaõ gaây ra raát nhieàu maát maùt, ñoå vôû vaø ñau khoå treân maët ñaát. Chæ coù “tình
thöông lôùn” (great compassion) môùi ñuû söùc dung chöùa vaø ñuû söùc hoã trôï cho söï tìm kieám

9
naøy. Chæ coù tình thöông lôùn môùi thöïc söï ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu naøy. Chæ coù tình thöông
lôùn môùi chuyeån hoùa ñöôïc taâm thöùc con ngöôøi vaø ñöa caù nhaân, chuûng toäc, nhaân loaïi vöôït
leân treân moïi dò bieät ñeå hình thaønh moät moâi tröôøng soáng dung naïp hôn, phoàn thònh hôn,
nhaân baûn hôn vaø an ninh hôn.

Thöù naêm, taát caû moïi quoác gia treân theá giôùi naøy ñeàu coù quyeàn phaùt trieån vaø phaûi phaùt
trieån ôû moät möùc ñoä töông quan vôùi söï phaùt trieån cuûa nhöõng quoác gia khaùc. Taát caû moïi
daân toäc ñeàu coù quyeàn soáng vaø phaûi soáng trong vuõng aùnh saùng cuûa haïnh phuùc toûa ra töø
neàn taûng töï do vaø nhaân baûn ñoàng thôøi vuõng aùnh saùng ñoù phaûi naèm trong töông quan gaàn
guõi vôùi vuõng aùnh saùng cuûa haïnh phuùc chieáu toûa töø nhöõng quoác gia khaùc. Söï caùch bieät
quaù xa trong nhöõng töông quan naøy seõ ñöa ñeán choã suïp ñoå cuûa “gia ñình lôùn” hoaëc ñöa
ñeán choã dieät vong cuûa “thaønh vieân laïc loõng” trong gia ñình ñoù. Chính quyeàn naøo khoâng
mang veà ñöôïc söï phaùt trieån thöïc söï vaø haïnh phuùc thöïc söï theo töông quan noùi treân seõ
khoâng xöùng ñaùng tieáp tuïc ñaûm nhieäm vai troø laõnh ñaïo.

Thöù saùu, muoán hoøa bình vaø phoàn thònh laâu daøi phaûi xaây döïng moät cô cheá coù theå ñaùp
öùng nhu caàu hoøa bình vaø phoàn thònh laâu daøi (form follows function!) Taïo döïng moät cô
cheá saün saøng daäp taét ñoái löïc baèng baïo löïc, hay noùi moät caùch khaùc laø cô cheá ñaùp öùng nhu
caàu chieán tranh, vì bò aùm aûnh bôûi hoaëc vì phoøng bò cho nhöõng ñe doïa xuaát phaùt töø beân
trong vaø beân ngoaøi, seõ vaø thöôøng laø raát hieäu quaû cho muïc tieâu noù phuïc vuï (again, form
follows function!). Nhöng moät ñieàu caàn phaûi hieåu roõ laø khi moät cô cheá ñaõ ñöôïc “kieán
taïo cho nhu caàu phuïc vuï chieán tranh” thì vónh vieãn khoâng coù hy voïng cô cheá ñoù seõ “saûn
xuaát ra hoøa bình vaø phoàn thònh” maëc daàu nhöõng ngöôøi naèm trong cô cheá ñoù raát mong
muoán vaø coá gaéng söûa ñoåi. Do ñoù, caâu hoûi voâ cuøng quan troïng cho nhöõng kieán truùc sö
vaø coâng trình sö xaây döïng cô cheá quoác gia laø: chuùng ta muoán taïo döïng moät cô cheá phuïc
vuï nhu caàu hoøa bình thònh vöôïng hay moät cô cheá phuïc vuï nhu caàu chieán tranh??? Ñeå
cho ngöôøi daân coù ñöôïc moät ñôøi soáng toát laønh, cô cheá chính quyeàn phaûi thöïc söï laø moät cô
cheá phuïc vuï cho nhu caàu hoøa bình thònh vöôïng.

Thöù baûy, khoâng coù moät chính quyeàn naøo treân theá giôùi ñöôïc pheùp ngang nhieân töôùc ñoaït
söï soáng vaø maïng soáng cuûa ngöôøi daân beân trong quoác gia hoï ñang laõnh ñaïo cuõng nhö
cuûa ngöôøi daân beân ngoaøi quoác gia hoï ñang laõnh ñaïo. Khoâng coù moät quoác gia naøo ñöôïc
pheùp ngang nhieân söû duïng vuõ löïc thoâ baïo ñeå khoáng cheá hoaëc cöôõng chieám laõnh thoå cuûa
nhöõng quoác gia khaùc. Khoâng coù moät chuûng toäc naøo ñöôïc pheùp ngang nhieân ñaøn aùp tieâu
dieät nhöõng chuûng toäc khaùc. Chính quyeàn naøo, quoác gia naøo, chuûng toäc naøo khoâng toân
troïng vaø beânh vöïc cho nhöõng giaù trò nhaân baûn naøy seõ ñoái dieän vôùi hieåm hoïa chieán tranh
vaø hieåm hoïa bò coâ laäp ñöa ñeán choã coù theå bò dieät vong.

Thöù taùm, caùi lôùn maïnh cuûa moät sinh theå khaùc vôùi caùi lôùn maïnh cuûa moät quaàn theå. Caùi
lôùn maïnh cuûa moät sinh theå ñeán töø söï hieáp ñaùp nhau, rình raäp nhau, tranh giaønh nhau,
taøn haïi nhau, huûy dieät nhau. Caùi lôùn maïnh cuûa moät quaàn theå ñeán töø söï nöông töïa nhau,

10
ñuøm boïc nhau, che chôû nhau, nuoâi döôõng nhau, tin caäy nhau, toân troïng nhau. Caùi lôùn
maïnh cuûa moät sinh theå laø keát quaû thaéng lôïi cuûa moät chuoãi tranh ñaáu theo quy luaät thieân
nhieân maïnh ñöôïc yeáu thua (the test of the fitness; natural selection). Caùi lôùn maïnh cuûa
moät quaàn theå laø keát quaû thaéng lôïi cuûa moät chuoãi tranh ñaáu theo quy luaät coäng sinh.
Lòch söû cuûa theá giôùi cho thaáy nhieàu laàn caùi lôùn maïnh cuûa moät ñeá quoác laø caùi lôùn maïnh
cuûa moät sinh theå. Treân tieán trình trôû thaønh, noù ñaõ nhieàu laàn nuoát nhöõng quoác gia nhoû
hôn vaø tieâu hoùa ñeå bieán thaønh moät ñeá quoác. Noù khoâng khaùc moät con caù maäp lôùn leân
nhôø nuoát vaø tieâu hoùa nhöõng con caù nhoû hôn. Treân tieán trình trôû thaønh ñeá quoác nhieàu
daân toäc ñaõ bò dieät vong, nhieàu neàn vaên hoùa ñaõ bò dieät vong, nhieàu söï saùng taïo ñaõ bò bieán
maát. Söï lôùn maïnh nhö vaäy laø söï lôùn maïnh nöông vaøo baïo löïc, con ñöôøng baù ñaïo.
Ngöôïc laïi, caùi lôùn maïnh cuûa moät lieân bang laø caùi lôùn maïnh cuûa moät quaàn theå. Treân
tieán trình trôû thaønh, noù khoâng nuoát vaø khoâng theå nuoát baát cöù moät phaàn töû naøo trong
quaàn theå ñeå bieán thaønh lieân bang. Treân tieán trình ñoù, nhieàu chuûng toäc ñöôïc baûo veä,
nhieàu neàn vaên hoùa ñöôïc gìn giöõ, nhieàu söï saùng taïo ñöôïc naâng niu, vaø chaéc chaén laø
nhieàu söï höùa heïn ñöôïc thöïc hieän. Söï lôùn maïnh nhö vaäy laø söï lôùn maïnh nöông vaøo
chính nghóa vaø tình thöông lôùn, con ñöôøng vöông ñaïo.

III. Nhöõng Yeáu Toá Thuaän Lôïi Cho Söï Hình Thaønh Moät LBÑNAC
Beân caïnh nhöõng khaùi nieäm vaø nguyeân taéc laøm neàn taûng cho söï cho hình thaønh vaø vaän
haønh cuûa moät LBÑNAC, ñeà aùn naøy coøn ñöôïc ñaët treân neàn taûng cuûa moät soá chieàu höôùng
lôùn ñang nhaøo naën ñeå taùi ñònh hình theá giôùi cuûa chuùng ta hoâm nay vaø ngaøy mai.

Theá Giôùi Ñang Ñònh Hình Thaønh Töøng Quaàn Theå

Nhöõng quoác gia treân theá giôùi ñang ñònh hình thaønh töøng quaàn theå theo töøng khu vöïc.
Thí duï nhö quaàn theå Baéc Myõ Chaâu, quaàn theå Nam Myõ Chaâu, quaàn theå AÂu Chaâu, quaàn
theå Ñoâng Nam AÙ Chaâu, quaàn theå Baéc Phi, vaân vaân. Tieán trình ñònh hình seõ tieáp dieãn
trong nhieàu thaäp nieân tôùi cho ñeán khi hoaøn taát. Nhöõng quoác gia trong moãi quaàn theå noã
löïc tìm kieám vaø hình thaønh nhöõng khung maãu (frameworks) laøm neàn taûng chung cho
toaøn khoái, nhöõng ñaùp aùn chung cho quyeàn lôïi cuûa moãi thaønh vieân trong quaàn theå. Lyù do
coát loõi giuùp cho nhöõng quoác gia naøy vöôït leân treân nhöõng dò bieät cuïc boä ñeå cuøng hoaïch
ñònh, ñaøm phaùn vaø gia nhaäp laø vì hieäu naêng kinh teá vaø an ninh cuûa toaøn vuøng.

Nhieàu Quoác Gia Môùi Ñaõ Ra Ñôøi

Song song vôùi vieäc theá giôùi ñang ñònh hình thaønh töøng khu vöïc thì moät khuynh höôùng
khaùc cho thaáy coù nhieàu quoác gia môùi ñöôïc thaønh hình trong 5 thaäp nieân cuoái cuûa theá kyû
vöøa qua. Moät quoác gia môùi ñöôïc coâng nhaän laø moät noã löïc giaûi phoùng ñöôïc thaønh töïu,
giaûi phoùng khoûi nhöõng cöôõng ñoaït keùo daøi töø nhieàu naêm. Moät quoác gia môùi ñöôïc coâng
nhaän laø moät nguoàn sinh löïc môùi ñöôïc hình thaønh, duyeân theo khaùt voïng chính ñaùng cuûa
quaàn chuùng. Moät quoác gia môùi ñöôïc coâng nhaän laø moät tieáng chuoâng ñieåm baùo coâng lyù

11
ñöôïc thöïc hieän, thôøi ñieåm nhöõng ñeá quoác phaûi traû laïi chuû quyeàn ñaát nöôùc cho nhöõng
daân toäc ñaõ bò nuoát tröûng vaø bò haønh chaùnh hoùa trong nhieàu naêm.

Böôùc Tieán Daân Chuû Töï Do

Toaøn nhaân loaïi ñang khaùt khao ñöôïc soáng trong moät theá giôùi daân chuû thöïc söï. Moät theá
giôùi maø trong ñoù con ngöôøi khoâng bò nuoát soáng bôûi baïo löïc, bôûi ngheøo ñoùi, bôûi ngu doát.
Moät theá giôùi tuy khoâng toaøn haûo, nhöng toát hôn baát cöù moät theå cheá chính trò naøo ñaõ töøng
hieän höõu treân maët ñaát. Ñaø daân chuû hoùa ñang baønh tröôùng vaø laàn löôït quaät ngaõ nhöõng
taäp ñoaøn khoáng trò, nhöõng theå cheá cöôõng böùc söùc soáng vaø öôùc voïng cuûa ngöôøi daân,
nhöõng taø thuyeát phi nhaân vaø phi lyù, nhöõng teân caàm quyeàn voâ loaïi vaø tham lam.

YÙ Thöùc Baûo Veä Moâi Sinh

Gaây ra oâ nhieãm vaø huûy hoaïi moâi tröôøng soáng ngaøy caøng trôû thaønh moät vaán naïn lôùn. Söï
toàn vong cuûa coäng ñoàng nhaân loaïi trong töông lai tuøy thuoäc vaøo yù thöùc veà hieåm hoïa moâi
sinh, vaøo khaû naêng haïn cheá söï laïm duïng vaø vaøo thieän chí caûi söûa nhöõng thieät haïi ñaõ gaây
ra. Moät voøng ñai baûo veä ñòa caàu hình thaønh töø haøng trieäu ngöôøi treân khaép theá giôùi ñang
leân tieáng vaø ñang haønh ñoäng ñeå buoäc moïi quoác gia, töø nhöõng sieâu cöôøng cho tôùi theá
giôùi thöù ba; moïi toå chöùc, töø nhöõng thaønh phaàn chæ chuù taâm vaøo coâng taùc thieän nguyeän
cho tôùi taäp hôïp ñieàu nghieân khoa hoïc kyõ thuaät tieân tieán; moïi cô sôû, töø nhöõng ñôn vò tö
doanh nhoû beù cho ñeán taäp ñoaøn quoác teá . . . phaûi quan taâm ñeán vaán ñeà baûo veä moâi
tröôøng soáng cuûa con ngöôøi vaø phaûi theå hieän thieän chí ñuùng möùc qua haønh ñoäng thöïc
tieãn. Vôùi ñaø höôûng thuï vaät chaát caøng ngaøy caøng gia taêng, daân soá ngaøy caøng nhieàu, nhu
caàu kinh teá ngaøy caøng lôùn, khai thaùc taøi nguyeân ngaøy caøng maïnh . . . neáu khoâng kheùo
gìn giöõ con ngöôøi coù theå bieán ñòa caàu thaønh moät ñoáng raùc khoång loà vaø laøm caèn coãi
maïch soáng. Hieän nay laïm saùt con ngöôøi ôû moät taàm ñoä roäng ñaõ bò theá giôùi keát aùn laø toäi
aùc choáng nhaân loaïi. Trong töông lai, laïm duïng vaø coá yù huûy hoaïi moâi tröôøng soáng cuûa
con ngöôøi ôû moät taàm ñoä roäng coù leõ cuõng seõ bò keát aùn, vaø neân bò keát aùn, laø toäi aùc choáng
nhaân loaïi.

Thieân Nieân Kyû Cuûa Nhaân Quyeàn

Hai chöõ “nhaân quyeàn” laø aâm ñieäu du döông nhaát cuûa thieân nieân kyû 2001. Khaùi nieäm veà
quyeàn soáng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng phoå caäp. YÙ thöùc veà nhöõng quyeàn soáng cuûa con
ngöôøi ngaøy caøng hieån loä. Ñònh vò cho nhöõng quyeàn soáng cuûa con ngöôøi trong doøng sinh
meänh cuûa nhaân loaïi ngaøy caøng roõ neùt. Trong töông lai, nhöõng quyeàn soáng caên baûn cuûa
con ngöôøi seõ laø neàn taûng cho hieán phaùp cuûa ña soá quoác gia vaø laø maãu soá chung cho toaøn
theå nhaân loaïi.

Thieân Nieân Kyû Cuûa Thöû Thaùch Lôùn, Cô Hoäi Lôùn Vaø Chuyeån Hoùa
Thieân nieân kyû 2001 laø thieân nieân kyû cuûa nhieàu thöû thaùch lôùn vaø cô hoäi lôùn ñang chôø ñôïi
tröôùc maët. Moät thieân nieân kyû khoâng nöông tay cho nhöõng thöù laïc haäu daõ man coøn toàn
ñoïng vaø ban phaùt aân suûng cho nhöõng chuyeån hoùa kòp thôøi mang tính thieän ñöùc vaø theå

12
hieän tình thöông lôùn. Moät thieân nieân kyû maø con ngöôøi seõ coù cô hoäi nhìn thaáy taát caû ñeá
quoác cöôøng quyeàn coøn soùt laïi seõ bò vôõ ra thaønh nhieàu maûnh. Moät thieân nieân kyû maø con
ngöôøi seõ coù cô hoäi nhìn thaáy nhöõng quoác gia môùi, cuõ, lôùn, nhoû keát hôïp thaønh quaàn theå.
Vì chæ coù hình thaùi quaàn theå môùi ñuû khaû naêng ñeå theå hieän tình thöông lôùn. Vaø nhöõng
quaàn theå seõ keát hôïp vôùi nhöõng quaàn theå khaùc ñeå tieán leân moät quaàn theå duy nhaát, moät
quaàn theå ñòa caàu. Moät söï chuyeån hoùa roát raùo ñeå môû cöûa khoâng gian nhìn ra beân ngoaøi
vaø ñoùn nhaän nhöõng ñieàu “khoâng theå nghó baøn” ñoái vôùi thôøi ñieåm hieän taïi.

Moät Traät Töï Môùi Ñang Hình Thaønh

Theá giôùi ñang tieán veà moät traät töï môùi vaø traät töï ñoù ñöôïc hình thaønh bôûi söï toång hôïp cuûa
nhöõng khuynh höôùng lôùn vöøa trình baøy. Theo ñoù, nhöõng ñoäng löïc naøo thuaän haønh vôùi
nhöõng khuynh höôùng lôùn ñoù “seõ ñöôïc hoã trôï” ñeå hoøa nhaäp vaøo traät töï môùi. Nhöõng ñoäng
löïc naøo nghòch haønh vôùi nhöõng khuynh höôùng lôùn ñoù “seõ bò nghieàn naùt” vaø roài bieán maát
vaøo traät töï môùi.

Tieán Trình Taùi Phaân Boá Löïc Löôïng Cuûa Nhöõng Quoác Gia
Söï suïp ñoå cuûa ñeá quoác Lieân Xoâ doïn ra moät khoaûng troáng caàn ñöôïc laáp ñaày ñeå taùi laäp
quaân bình cuûa caùn caân theá löïc quoác teá. Caùc quoác gia treân theá giôùi hoaëc aâm thaàm hoaëc
ra maët taùi phaân boá nhöõng lieân heä kinh teá, ngoaïi giao, an ninh quoác phoøng ñeå thieát laäp
moät ñònh vò môùi trong côn loác khuûng hoaûng ngaén haïn naøy. Trong côn loác ñoù, Hoài Giaùo
cöïc ñoan vaø Trung Coäng thaâm ñoäc laø hai theá löïc ñaõ khoâng boû lôõ cô hoäi ñeå khuaáy ñoäng
vaø trôû thaønh laø nhöõng hieåm hoïa thöïc söï cho toaøn theá giôùi. Hoa Kyø taùi phaân boá löïc
löôïng quaân söï vaø quan heä ngoaïi giao ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng hieåm hoïa môùi trong thieân
nieân kyû môùi.

Hieåm Hoïa Thaùnh Chieán

Hoài Giaùo cöïc ñoan luùc naøo cuõng mang tham voïng trôû thaønh moät theá löïc ñuû söùc khoáng
cheá ñòa caàu naøy. Vôùi soá löôïng tín ñoà Hoài Giaùo ñoâng ñaûo, chieám khoaûng 1/6 toång löôïng
daân soá cuûa ñòa caàu vaø coù maët treân moïi luïc ñòa, nhöõng taäp ñoaøn khuûng boá vaø nhöõng
nhoùm giaùo só cöïc ñoan mong muoán noái keát tín ñoà Hoài Giaùo thaønh moät khoái vaø hy voïng
khôi daäy moät cuoäc Thaùnh Chieán ñeå san baèng nhöõng daân toäc khoâng toân thôø Allas, khoâng
tin vaøo giaùo ñieàu cöïc ñoan, hoaëc khoâng “thaùnh thieän” nhö tín ñoà Hoài Giaùo. Toân giaùo
pha troän vôùi chính trò vaø khuûng boá cuûa nhöõng phaàn töû cöïc ñoan naøy laøm cho toaøn khoái
Hoài Giaùo, cöïc ñoan laãn oân hoøa, trôû thaønh moät khoái thuoác noå cöïc lôùn chöïc chôø kích hoûa.

May maén laø cho ñeán nay chöa coù daáu hieäu cho thaáy Hoài Giaùo seõ lieân keát thaønh moät
khoái. Hoï cuõng chöa coù ñuû trình ñoä kyõ thuaät cuõng nhö coù ñuû taøi chính ñeå thöïc hieän baù
quyeàn toân giaùo hoaëc baù quyeàn quaân söï. Tuy nhieân khoái Hoài Giaùo coù nhieàu daàu hoûa,
noùi chung, vaø söï cuoàng tín cuûa nhöõng phaàn töû cöïc ñoan, noùi rieâng, ñeå cho Trung Coäng
lôïi duïng baèng caùch leùn luùt cung caáp vuõ khí vaø xuùi hoï thöïc hieän nhöõng aâm möu baïo
haønh, thöù theá traän “ngao coø tranh nhau ngö oâng ñaéc lôïi.” Neáu toaøn khoái Hoài Giaùo bò

13
daãn duï vaøo con ñöôøng thaùnh chieán vaø chòu lieân minh vôùi Trung Coäng, nhaân loaïi coù theå
seõ phaûi chöùng kieán moät thaûm hoïa chöa töøng coù.

Tham Voïng Baù Quyeàn Ñaïi Trung Quoác

Mao Traïch Ñoâng töøng tuyeân boá neáu phaûi hy sinh 500 trieäu daân Taøu ñeå chieám caû theá
giôùi thì Trung Coäng seõ khoâng ngaàn ngaïi thöïc hieän. Loä ñoà “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh
kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác” laø moät giaác mô ngaøn ñôøi cuûa daân Haùn. Tröôùc thôøi
ñaïi cuûa Mao Traïch Ñoâng, Trung Quoác ñaõ khoâng ngöøng theo ñuoåi giaác mô ñoù. Sau thôøi
ñaïi cuûa Mao Traïch Ñoâng, Trung Quoác cuõng chöa bao giôø ngöng nghó theo ñuoåi giaác mô
ñoù. 1 Hoï ñaõ thaønh coâng moät phaàn vaø seõ tieáp tuïc theo ñuoåi cho ñeán khi hoaøn taát.

Chæ trong voøng 55 naêm trôû laïi, Trung Coäng ñaõ chöùng minh daõ taâm cuûa mình baèng haønh
ñoäng quaân söï raát nhieàu laàn:
• Trung Coäng ñaõ xua quaân ñaùnh chieám Taây Taïng naêm 1950 vaø ñaøn aùp moät laàn
nöûa naêm 1959. Töø ñoù ñeán nay ñaõ thaûm saùt hôn moät trieäu ngöôøi daân hieàn hoøa
cuûa xöù naøy vaø ñaët hoï döôùi moùng vuoát cuûa Baéc Kinh.
• Trung Coäng ñaõ xuùi Baéc Haøn xua quaân ñaùnh Nam Haøn vaø roài sau ñoù nhaûy vaøo
voøng chieán ngaøy 2 thaùng 10 naêm 1950, tröïc tieáp ñuïng ñoä vôùi Hoa Kyø vaø ñoàng
minh suoát 3 naêm daøi.
• Trung Coäng ñaõ xua quaân ñaùnh chieám AÁn Ñoä, vaøo buoåi saùng sôùm ngaøy 20 thaùng
10 naêm 1962. Vôùi 9 sö ñoaøn, vaän duïng con ñöôøng môùi laøm töø Taây Taïng tôùi bieân
giôùi AÁn ñeå chuyeån vuõ khí naëng leân saùt maët traän tröôùc, Trung Coäng ñaõ môû ra hai
muõi tieán coâng vaøo chaëng phía ñoâng vaø chaëng phía taây cuûa bieân giôùi AÁn-Hoa.
Chæ ñeán 9 giôø saùng cuøng ngaøy thì quaân Trung Coäng hoaøn toaøn laøm chuû tình hình.
Sau ñoù Trung Coäng tuyeân boá ñình chieán vaøo ngaøy 21 thaùng 11 naêm 1962. Cho
tôùi nay Trung Coäng vaãn laøm chuû phaàn ñaát ñaùnh chieám, gaàn nhö toaøn boä
Arunachal Pradesh tieåu bang ÑB AÁn, coøn AÁn Ñoä thì tieáp tuïc gaäm nhaám baøi hoïc
veà caùi goïi laø tình laân bang höõu nghò cuûa Trung Quoác.
• Trung Coäng ñaõ bí maät cung caáp 100,000 khaåu suùng cho quaân Coäng Saûn Nam
Döông ñeå cöôùp chính quyeàn. Ngaøy 30 thaùng 9 naêm 1965 moät cuoäc ñaûo chaùnh
ñaãm maùu ñaõ buøng noå. Töôùng Suharto vaø Boä Tröôûng Quoác Phoøng cuûa oâng ta
troán thoaùt. Sau ñoù, quaân ñoäi vaø nhaân daân ñòa phöông ñaõ daønh laïi chuû ñoäng vaø
gieát hôn nöûa trieäu thaønh vieân Coäng Saûn Nam Döông vaø Hoa Kieàu, trong ñoù coù
nhöõng ngöôøi hoaøn toaøn voâ toäi bò hoïa laây.
• Trung Coäng ñaõ xua quaân qua Mieán Ñieän trong ngaøy leã Giaùng Sinh cuûa naêm
1968. Haøng ngaøn quaân Trung Coäng traøn qua bieân giôùi vaø nhanh choùng ñaùnh baïi
quaân Mieán roài goäp chung vôùi quaân cuûa Coäng Saûn Mieán. Trung Coäng ñaõ cung
caáp raát nhieàu vuõ khí cho löïc löôïng phoái hôïp naøy. Sau 6 naêm chieán ñaáu, hoï ñaõ

1
{hslt:V5.Poli/Countries/Viet nam/Hoà Sô Chieán Löôïc.pdf/Cuoàng Voïng Thoáng Trò Theá Giôùi Cuûa Baéc
Kinh.idx}
14
 laøm chuû moät ñòa baøn khoaûng 20,000 km vuoâng naèm saùt bieân giôùi Mieán-Hoa.
Roài Coäng Saûn Mieán bò tan raõ naêm 1989. Nhöng Trung Coäng vaãn khoâng boû dôû
tham voïng. Cuoái cuøng Trung Coäng cuõng naém ñöôïc quaân ñoäi ñoäc taøi Mieán ñeå
tieáp tuïc khuynh ñaûo ñaát nöôùc Mieán. Ngaøy hoâm nay treân 2 trieäu daân Taøu Coäng
coù maët treân laõnh thoå Mieán.
• Trung Coäng ñaõ xua quaân ñaùnh Lieân Xoâ ngaøy 2 thaùng 3 naêm 1969. Ñaùnh lôùn ñaõ
noã ra doïc bieân giôùi Trung-Xoâ trong ngaøy hoâm ñoù, vaø theâm moät traän lôùn vaøo
ngaøy 15 thaùng 3 naêm 1969. Trong voøng 5 ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc chieán, Baéc
Kinh ñaõ ñaïo dieãn ñeå ñöa hôn 260 trieäu daân xuoáng ñöôøng bieåu tình choáng Lieân
Xoâ taïi nhieàu nôi, moät noã löïc coù tính toaùn töø tröôùc. Ñieän Caåm Linh bò loït vaøo theá
traän vôùi caûm giaùc chaïm phaûi ñieän cao theá vì khoâng theå ngôø nhöõng ñoàng chí coù
cuøng nghóa vuï quoác teá ñaõ aâm möu vaø gian xaûo ñeán möùc ñoä nhö vaäy. Töø ñoù ñeán
nay Trung Coäng vaãn chieám giöõ ñaûo Damansky naèm treân soâng Ussouri doïc bieân
giôùi. Coøn Lieân Xoâ thì canh caùnh vôùi noãi lo laø coù moät ngaøy naøo ñoù Trung Coäng
seõ xua haøng trieäu daân Taøu traøn qua chieám cöù laõnh thoå.
• Trung Coäng ñaõ laán chieám Crescent Group trong quaàn ñaûo Hoaøng Sa (Paracel/
Xisha) cuûa Vieät Nam vaøo naêm 1974. Haûi quaân Trung Coäng, vôùi 11 taøu chieán
lôùn nhoû trong ñoù coù loaïi Komar trang bò hoûa tieãn, ñaõ ñoå quaân leân ñaûo Cam
Tuyeàn, Quang Hoøa vaø Duy Moäng. Taøu hoä toáng Kronstadt cuûa Trung Coäng ñaõ
khai hoûa tröôùc luùc 10 giôø 20 saùng ngaøy 19 thaùng 1 naêm 1974, nhaém vaøo taøu HQ4
Traàn Khaùnh Dö. Haûi quaân cuûa CHMNVN ñaõ phaûn kích. Cuoäc haûi chieán gaây
thöông toån naëng cho caû hai phía. Cho tôùi nay Trung Coäng vaãn chieám cöù Hoaøng
Sa.
• Trung Coäng ñaõ giuùp cho Khmer Rouge [Mieân ñoû] naém chính quyeàn taïi Cao
Mieân naêm 1975. Hai trieäu daân Cao Mieân bò thaûm saùt daõ man, moät aâm möu dieät
chuûng cuûa Trung Quoác. Teân ñoà teå cuoàng tín Polpot ñaõ bò quan thaày Taøu lôïi
duïng [hay ñaõ bò khoáng cheá?] ñeå thöïc hieän toäi aùc choáng nhaân loaïi vaø choáng chính
daân toäc cuûa haén, moät thaûm traïng laøm baøng hoaøng caû theá giôùi. Neáu QÑNDVN
khoâng can thieäp, chöa bieát Cao Mieân baây giôø coù ñöôïc nhö ngaøy nay.
• Trung Coäng ñaõ xua quaân ñaùnh Vieät Nam ngaøy 17 thaùng 2 naêm 1979. Vôùi
360,000 boä ñoäi coäng 1,000 xe taêng coäng 1,500 troïng phaùo, quaân Trung Coäng ñaõ
môû 26 muõi tieán coâng doïc bieân giôùi Vieät-Hoa. Quaân Trung Coäng ñaõ san thaønh
bình ñòa khoaûng 30 km chieàu saâu doïc bieân giôùi Vieät-Hoa roài ruùt quaân veà sau khi
ñaõ “daïy Vieät Nam moät baøi hoïc” ñích ñaùng. 2

2
One might surmise that Chinese intentions with respect to their invasion of Vietnam in 1979 were
similar. The Chinese, knowing that Vietnam’s recent alliance with the Soviet Union severely limited
their freedom of action, had to produce whatever effect they could on Vietnamese policy quickly, before
the Soviet Union could bring its superior military power to bear on the situation. This can be illustrated
by Zbigniew Brzezinski’s account of Deng Xiaoping’s explanation of Chinese policy, which he gave to
President Carter during his visit to the United States, which immediately preceded the invasion: China . .
. had concluded that it must disrupt Soviet strategic calculations and that “we consider it necessary to put
a restraint on the wild ambitions of the Vietnamese and to give them an appropriate limited lesson.” He
15
 • Trung Coäng ñaõ laán chieám Johnson Reef trong quaàn ñaûo Tröôøng Sa (Spratley/
Nansha) cuûa Vieät Nam naêm 1988.
• Trung Coäng ñaõ laán chieám Mischief Reef cuûa Phi Luaät Taân naêm 1995.

Nhöõng bieán coá vöøa noùi treân chæ laø moät soá thí duï ñieån hình laán chieám baèng vuõ löïc cuûa
Trung Quoác chöù chöa noùi tôùi nhöõng hoaït ñoäng “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh phaù kinh teá,
thoân tính vaên hoùa” cuûa hoï.
• Trung Coäng vaän duïng ñoäi quaân thöù naêm hôn 60 trieäu ngöôøi Taøu soáng khaép nôi
treân theá giôùi ñeå thu löôïm tin töùc tình baùo, thuû tieâu nhöõng nhaân vaät gaây baát lôïi,
dieät tröø nhöõng theá löïc ñoái khaùng, ñaùnh caáp taøi lieäu maät, phaù hoaïi kinh teá, luõng
ñoaïn chính trò ngoaïi giao, vaø Haùn hoùa daàn daàn nhöõng quoác gia hoï ñang cö truù.
• Trung Coäng vaän duïng ñoäi quaân theá löïc ñen bao goàm nhöõng töôùng laõnh ñoäc taøi
(military tyrants), nhöõng laõnh chuùa ma döôïc (drug lords) vaø nhöõng laõnh chuùa
chieán tranh (war lords) ñeå saûn xuaát vaø cheá bieán ma döôïc roài phaân phoái ñi khaép
theá giôùi. 3 Hôn 60% soá löôïng ma döôïc tung vaøo Hoa Kyø haøng naêm phaùt xuaát töø
vuøng Tam Giaùc Vaøng, vaø Trung Coäng chính laø chuû nhaân oâng thöïc söï cuûa vuøng
ñaát naøy. 4 Theâm vaøo ñoù, hôn 71% soá löôïng ma döôïc tung ñi khaép theá giôùi coù

[Deng] then calmly diagnosed for [President Carter and his advisors] various possible Soviet responses,
indicating how China would counter them. He included among the options “the worst possibility,” adding
that even in such a case China would hold out. All he asked for was “moral support” in the international
field from the United States. China would undertake a limited action and then withdraw its troops
quickly. Citing the Chinese-Indian clash of 1962 as an example, Deng insisted that the Vietnamese must
be similarly punished. (Brzezinski, 1983, pp. 409–410.) Deng, of course, understood the risk of Soviet
intervention and sought to minimize it by emphasizing just how limited the military operation would be:
We estimate that the Soviet Union will not take too big an action. . . . I think our action is limited, and it
will not give rise to a very big event. (Cowan, 1979.) Presumably, the Chinese hoped to achieve a major
political effect by quickly defeating the Vietnamese forces and causing a certain amount of panic in
Hanoi. In such an environment, the Vietnamese might have felt compelled to withdraw forces from
Cambodia to bolster their defenses against the invading Chinese.19 At best, Vietnam might have been
led to rethink its policy of alliance with the Soviet Union and to retreat to a more balanced policy with
respect to its relations with the Soviet Union and China.” {hslt:V5.Poli/Countries/China/PRC’s
Threat.pdf/PRC’s Force Analysis:Rand.idx)
3
“The Institute for Asian Democracy report made the direct drugs-and-guns connection to Poly [Chinese
Corporation] and Deng Xiaopeng’s son-in-law, a charge that, to our knowledge, has never been denied.
. . . In 1997 a Hong Kong newspaper ran an explosive story accusing another Poliburto member’s family
of being engaged in drug smuggling with Burma. And witnesses claim that one night in the mid-1990s,
in Burmese border village, a line of Burmese army trucks lined up tailgate to tailgate with corresponding
line of PLA trucks. According to withnesses, the Burmese soldiers gave heroin to the PLA in exchange
for arms. We believe it is impossible for Beijing’s leadership at the highest level not to know how the
SLORC [State Law and Order Council of Burmese] pays for these weapons. Everyone is complicit.”
{Book: Red Rising Dragon, Edward Timberlake & William Triplett II, page 82-83}
4
Ma döôïc saûn xuaát taïi vuøng Tam Giaùc Vaøng ñöôïc phaân phoái ñi khaép theá giôùi qua ba cöûa ngoõ: (a)
Chiengmai cuûa Thaùi Lan; (b) Ñaø Naüng cuûa Vieät Nam; vaø (c) Coân Minh-Hoàng Koâng cuûa Trung Quoác. Ba
ñöôøng daây vaän chuyeån naèm trong tay cuûa ba teân laõnh chuùa ma döôïc laø (a) Lo Hsing Han, thuû tuùc cuûa
truøm maät vuï Mieán laø Khin Nyuat; (b) Chao Ni Lai, chæ huy tröôûngWA thoáng nhaát baûn doanh ñaët taïi
16
 nguoàn goác töø Afghanistan vaø coù theå ñoaùn laø Trung Quoác cuõng coù döï phaàn. Cuõng
qua trung gian cuûa ñoäi quaân naøy, moät phaàn vuõ khí Trung Coäng tung ra ñöôïc
chuyeån ñeán tay nhöõng löïc löôïng phaù roái trò an vaø löïc löôïng khuûng boá treân khaép
theá giôùi.
• Song song vôùi theá löïc ñen, Trung Coäng vaän duïng ñoäi quaân kinh teá, theá löïc ñoû traù
hình, ñeå tieán haønh nhöõng aâm möu thaâm ñoäc khaùc, beân caïnh tung ma döôïc tung
vuõ khí, naèm trong caùi goïi laø chieán löôïc “tieâu hao tieàm löïc ñoái phöông” hoaëc
“laøm cho xuaát huyeát noäi ñeán cheát” hoaëc “khuaáy cho ñuïc nöôùc ñeå chieám tieän
nghi vaø thôøi cô.” 5
• Trung Coäng cuõng ñaõ nöông vaøo nhöõng maâu thuaãn ñeå ngaám thaàm xuùi giuïc nhöõng
löïc löôïng Hoài Giaùo cöïc ñoan choáng phaù Hoa Kyø, tuoàng ngao coø tranh nhau cho
ngö oâng Taøu ñoû coù cô hoäi thuû ñaéc.

Panghsang; vaø (c) Li Min Shin, cöïu só quan Trung Coäng bieät phaùi qua Mieán ñeå giuùp CSMÑ kieåm soaùt
tieåu bang Shan naèm giöõa Kentoung vaø bieân giôùi Laøo. {hslt:V5.Poli/Countries/Vietnam/Hoà Sô Chieán
Löôïc.pdf/Baøn Tay Phuø Thuûy Cuûa TQ.idx}
5
“The vast majority of the heroin sold ‘on the streets of the U.S. originated in Burma,’ in the words of
one U.S. government official. . . . Since the regime [SLORC] took power in 1988, heroin production has
double. Assistant Secretary of State for International Narcotics Affairs Robert Gellbard called the
SLORC ‘part of the problem, not the solution’ . . . Institute for Asian Democracy publication, stated
flatly, ‘Certainly , some of the proceeds are going to purchase Chinese military hardware.’ . . . In the
past 10 years, Beijing has sold the junta almost $2 billion worth of arms. These deals have been
brokered by Poly, and the arms have been produced by Norinco and delivered by COSCO.” {Book: Red
Rising Dragon, Edward Timberlake & William Triplett II, page 81-83}. “As recently as September 1994
German authorities confiscated a shipment of ammonium percholate (rocket fuel) bound for Iraq from
the Chinese Chemical Import-Export Corporation. . . . Norico had used Armscor [South Africa
corporation] as a conduit to illicitly transfer American missle technology to Iraq. In return, South Africa
received Chinese long-range missle technology. . . . Similarly, the Chinese made a secret deal with
Brazilian aerospace firm Centro Technico Aeronautico (CTA). As part of its civilian space-launch
program, CTA had legally obtained solid rocket propellent technology from the United States, and in
1986 its swapped this American technology for Chinese assistance on missle guidance and liquid rocket
fuel. Fairly promptly, the US technology made its way to an Iraq laboratory. . . . As one of America’s
leading think tanks, The RAND Corporation, notes dryly, ‘Many of the world’s leading WMD
proliferators are arrayed along Europe’s southern periphery, and WMD risks are transforming the
security environment in the Mediterranean as well as in Europe’s regions.’ Every one of those
proliferators is a Chinese customer. . . . In short, the danger of nulcear, chemical, and biological
annihilation being spread by Chinese arms dealers is now everyone’s problem. System after system has
been transferred, totally in secret, to the most depraved tyrannies of the late twentieth century. Every
democartic country in the world is at risk. . . . A highly classified October 2, 1996, CIA report entitled
‘Arms Transfers to State Sponsors of Terrorism’ named the PRC as the world’s leading proliferator, and
the Department of Defense has placed Chinese companies at the center of the spider’s web of
worldwide illicit arms transfers. . . . Of all the government the U.S. State Department identified as
terrorist regime –the government of Iran, Iraq, Syria, Libya, Sudan, North Korea, and Cuba—every one
is a prime customer of China’s arms merchants. It is clear that the Chinese have launched a massive
campaign to arm the world’s most dangerous regime with weapons of mass destruction and their missle
delivery systems, as well as the most advanced conventional weapons.” {Book: Red Rising Dragon,
Edward Timberlake & William Triplett II, page 94-95, 98}.
17
 • Töø sau bieán coá 9/11/2001, Trung Coäng lôïi duïng tình hình chuyeån bieán phöùc taïp
taïi Trung Ñoâng vaø söï taäp trung cuûa Hoa Kyø vaøo vuøng ñaát ñoù neân ñaõ nhanh
choùng tieán haønh nhöõng böôùc ñi chieán löôïc chuaån bò thoân tính, nguïy trang beân
sau nhöõng “hieäp öôùc kinh teá vaø quaân söï” ñaày thieän chí vaø ñaày côûi môû, vôùi söï caû
tin vaø taän tình giuùp ñôõ cuûa theá giôùi.

Nhö binh thuyeát “Unristricted Warfare” cuûa hai Ñaïi Taù PLA Qiao Liang vaø Wang
Xiangsui, heù loä cho thaáy Trung Coäng ñaõ khoâng ngaàn ngaïi vaø seõ khoâng ngaàn ngaïi söû
duïng moïi thuû ñoaïn vaø moïi phöông tieän mieãn sao ñaït thaéng lôïi. 6

Chöa heát, noã löïc kinh teá trong ba thaäp nieân qua ñaõ giuùp cho Trung Quoác giaøu coù hôn.
Nöông vaøo söùc maïnh kinh teá môùi coù ñöôïc, Trung Coäng ñaõ tích cöïc hieän ñaïi hoùa löôïng
löïc vuõ trang ñeå ñaït söùc maïnh quaân söï caàn thieát phuïc vuï yù ñoà ñen toái. Vôùi moät daân soá
khoång loà caàn giaûi quyeát vaø vôùi tham voïng nhaát thoáng theá giôùi, Trung Coäng ñang töøng
böôùc thöïc hieän loä ñoà thoân tính cuûa mình.

Chieán Löôïc Cuûa Hoa Kyø

Döõ kieän 9/11/2001 ñaùnh daáu moät giai ñoaïn môùi cuûa ñaát nöôùc Hoa Kyø, moät tieáng
chuoâng ñaùnh thöùc söùc maïnh truyeàn thoáng cuûa con ñaïi baøng ñang baáu quaû ñòa caàu trong
ñoâi chaân moùng vuoát.

Cuoäc chieán Afghanistan theo sau döõ kieän 9/11 khueách ñaïi tieáng chuoâng ñoù ñeå cho caû
theá giôùi chuyeån mình vaø choïn löïa ñoàng minh. Nhaõn hieäu “truïc ma quyû” ñöôïc daùn leân
nhöõng ñoái töôïng an ninh quoác phoøng cuûa Hoa Kyø laø tieáng phaùo leänh cuûa moät “chieán
löôïc chuû ñoäng taùi phaân boá löïc löôïng Hoa Kyø” treân khaép maët ñòa caàu beân sau caùi goïi laø
“chieán tranh choáng khuûng boá.” Vaø cuoäc chieán Iraq laø nöôùc côø “haï thuû baát hoaøn” thöù hai
trong chieán löôïc ñoù. Muïc tieâu hieån loä vaø chaân chính cuûa cuoäc chieán Afghanistan vaø
cuoäc chieán Iraq laø ñeå gieo nhöõng haït gioáng daân chuû leân maûnh ñaát Trung AÙ tôùi Trung
Ñoâng, maûnh ñaát ñaõ bò caèn coãi ñeán ñoä chæ coøn laïi hai thöù laø daàu hoûa vaø nhöõng giaùo ñieàu
cöïc ñoan, moät thöù ñaùng giaù vaø moät thöù ñaùng vöùt ñi. Muïc tieâu aån taøng vaø quan troïng
hôn cuûa cuoäc chieán Afghanistan laø ñeå phaù huûy caùi noâi saûn xuaát nhöõng teân khuûng boá vaø
ma döôïc ñoàng thôøi keùo daøi theâm caùi haøng raøo tieàn ñoàn chieán löôïc beân maïn Taây cuûa
Trung Quoác. Muïc tieâu aån taøng vaø quan troïng hôn cuûa cuoäc chieán Iraq laø ñeå chaët ñöùt
hai baøn tay höõu nghò Iraq-Trung Coäng, hai baøn tay keo sôn gaén boù nhôø coù chaát “vaøng
ñen troän vôùi aâm möu baù quyeàn.” Iran loït giöõa hai goïng keàm Iraq-daân-chuû-ñang-hình-

6
"Fighting the Fight that Fits One's Weapons and Making the Weapons to Fit the Fight. The former
reflects the involuntary or passive adaptation of the relationship of man to weapons and tactics in war
which takes place under natural conditions, while the latter suggests the conscious or active choice that
people make regarding the same proposition when they have entered a free state.” Trích trong cuoán
Unrestricted Warfare cuûa Qiao Liang vaø Wang Xiangsui {hslt:V5.Poli/Countries/China/US vs
China.pdf/Unrestricted Warfare Text.idx}
18
thaønh vaø Afghanistan-daân-chuû-ñang-hình-thaønh. Iran thaáp thoûm töøng ngaøy chôø ñôïi moät
nhaùt buùa cuûa Hoa Kyø vaø ñoàng minh giaùng xuoáng. Moät chuoãi nhöõng döõ kieän quan troïng
khaùc nöõa seõ dieãn ra trong moät töông lai khoâng xa . . . cho ñeán khi noã löïc taùi phaân boá cuûa
Hoa Kyø hoaøn taát.

Vaø trong toaøn boä chieán löôïc taùi phaân boá, Trung Coäng laø moät ñoái töôïng laâu daøi vaø laø
ñaùng ngaïi nhaát cuûa Hoa Kyø. 7 8 Bao vaây keàm cheá vaø laøm beå Trung Quoác ra thaønh
nhieàu maûnh laø muïc tieâu toái haäu “khoâng thaønh vaên” cuûa Hoa Kyø daønh cho Taøu Coäng, 9
ñeå theo ñoù nhöõng daân toäc Maõn, Moâng, Hoài, Taïng, Mieâu vaø nhöõng nhoùm daân toäc thieåu

7
Trong cuoán “The Grand Chessboard: American Primacy’s and It’s Geostrategic Imperatives” xuaát baûn
naêm 1997 Zbigneiw Brzezinski vieát: "A geostrategic issue of crucial importance is posed by China's
emergence as a major power. The most appealing outcome would be to co-opt a democratizing and flee-
marketing China into a larger Asian regional framework of cooperation. But suppose China does not
democratize but continues to grow in economic and military power? A "Greater China" may be
emerging, whatever the desires and calculations of its neighbors, and any effort to prevent that from
happening could entail an intensifying conflict with China. Such a conflict could strain American-
Japanese relations -- for it is far from certain that Japan would want to follow America's lead in
containing China -- and could therefore have potentially revolutionary consequences for Tokyo's
definition of Japan's regional role, perhaps even resulting in the termination of the American presence in
the Far East. However, accommodation with China will also exact its own price. To accept China as a
regional power is not a matter of simply endorsing a mere slogan. There will have to be substance to any
such regional preeminence. To put it very directly, how large a Chinese sphere of influence, and where,
should America be prepared to accept as part of a policy of successfully co-opting China into world
affairs? What areas now outside of China's political radius might have to be conceded to the realm of the
reemerging Celestial Empire?"
8
Charles R. Smith ñaêng treân NewsMax.Com ngaøy Thursday, June 17, 2004, “The U.S. government has
cited China as the No. 1 threat to global security for the second time in less than a month. Both the
Pentagon and the Commission on U.S-China Economic and Security Review cited Beijing as a major
threat to U.S. national security. The two reports noted the growing military capability of China
combined with its predatory economic policy is aimed directly at the United States.”
{hslt:V5.Poli/Countries/China/US vs China.pdf/US at War with China.idx}
9
Trong cuoán “The Grand Chessboard: American Primacy’s and It’s Geostrategic Imperatives” xuaát baûn
naêm 1997 Zbigneiw Brzezinski vieát “Those who control Eurasia control the Planet” vaø oâng ñeà nghò Hoa
Kyø phaûi laø “dominance power in Eurasia.” Muoán thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy caàn phaûi coù moät ñoäng löïc lôùn
nhö laø “Pearl Harbor Style Attack” ñeå cho chính quyeàn Hoa Kyø coù moät khaû naêng thay ñoåi chính saùch
ngoaïi giao daãn ñeán ñoù. Ñieàu ngaïc nhieân laø söï kieän 9/11 ñaõ xaûy ra trong naêm 2001 vaø cho chính quyeàn
Hoa Kyø moät cô hoäi hieám coù ñeå thöïc hieän chính saùch môùi trong ngoaïi giao vaø quaân söï. Vaø, chieán löôïc an
ninh quoác gia Hoa Kyø cuûa TT Bush coù vieát “as a matter of common sense and self-defense, America will
act against such emerging threats before they are fully formed and to forestall or prevent such hostile acts
by our adversaries, the United States will, if necessary, act preemptively." Theâm vaøo ñoù, trong danh saùch
lieät keâ “terrorist harboring or sponsoring states” hôn 60 quoác gia, caên cöù theo US v/s China website,
“though the full list has never been disclosed but it would almost be safe to say that within the list of 60,
America has created a Half Circle around China.”

19
soá khaùc seõ thoaùt khoûi moùng vuoát tham lam thaâm ñoäc cuûa Baéc Kinh vaø hình thaønh nhöõng
quoác gia daân chuû töï trò töø söï tan raõ cuûa ñeá quoác ñoû.

Vò Theá Chieán Löôïc Cuûa Vieät, Mieân, Laøo, Mieán Thaùi, Maõ
Trong noã löïc bao vaây keàm cheá Trung Coäng, chaéc chaén Hoa Kyø seõ loâi keùo nhöõng quoác
gia chung quanh Trung Quoác ñeå thieát laäp moät quan heä ngoaïi giao vaø quaân söï gaén boù
hôn nhaèm thaønh laäp moät voøng ñai “bao vaây tieáp caän.” Vaø dó nhieân laø saùu quoác gia
VMLMTM cuõng khoâng thoaùt khoûi aûnh höôûng ñoù. Ñi xa hôn, trong noã löïc laøm cho
Trung Quoác beå ra nhieàu maûnh, daãn duï ñoái töôïng vaøo moät cuoäc chieán tieâu hao noäi löïc
traàm troïng ñöa ñeán söï tan raõ töø beân trong laø moät choïn löïa trong soá nhöõng choïn löïa
chieán löôïc (startegic options) cuûa Hoa Kyø. Lieäu ñieàu naøy coù theå xaûy ra hay khoâng?
Raát coù theå, vì ñaây laø moät cuoäc thö huøng maø caû hai phía ñeàu coù nhöõng ñoäng löïc thuùc
ñaåy. Vaán ñeà chæ laø noå ra ôû thôøi ñieåm naøo, ai ra tay tröôùc vaø traän ñòa naèm ôû ñaâu. 10

Veà phía Trung Quoác, vôùi aùp löïc daân soá ngaøy caøng taêng (a) moät cuoäc chieán laøm tieâu hao
moät phaàn lôùn daân soá seõ laø moät giaûi phaùp “möôïn tay ngöôøi giaûi quyeát giuøm” maø chính
quyeàn Taøu Coäng khoâng ngaàn ngaïi ñeå höôûng öùng vaø (b) moät cuoäc chieán giuùp cô hoäi cho
daân Taøu tuùa ra nhö moät ñaøn ong vôõ toå ñeå ngang nhieân traøn ñeán di daân taïi nhöõng quoác
gia gaàn vaø xa gaây ra moät cuoäc khuûng hoaûng cho toaøn vuøng hoaëc toaøn theá giôùi laïi laø moät
giaûi phaùp tuyeät dieäu hôn vì “moät phaùt teân baén ñöôïc hai ba con chim” maø chính quyeàn
Taøu Coäng raát muoán thöïc hieän. Ñôïi theâm moät vaøi thaäp nieân nöõa, neáu chieán tranh Hoa-
ñoái-Hoa chöa kòp xaûy ra, khi maø (a) noäi löïc kinh teá cuûa Trung Quoác sung maõn hôn, (b)
kyõ thuaät khoa hoïc phuïc vuï chieán tranh cuûa Trung Quoác hoaøn haûo hôn, vaø (c) ñoäi quaân
thöù 5 cuøng nhöõng ñoäi quaân khaùc ñaõ luoàn saâu hôn vaø treøo cao hôn beân trong nhöõng
“quoác gia ñoái töôïng” khaép treân theá giôùi, Trung Coäng seõ khoâng coøn ngaàn ngaïi ñeå nhanh
choùng vaø traéng trôïn hoaøn taát phaàn coøn laïi cuûa loä ñoà “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh
teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác.” Tôùi luùc ñoù Baéc Kinh seõ saün saøng “giaùo huaán” baèng
söùc maïnh quaân söï nhöõng nöôùc muoán choáng laïi tieán trình naøy. Trong khi töøng böôùc tieán
daàn ñeán cao ñieåm cuûa söùc maïnh caàn coù ñeå thöïc hieän phaàn coøn laïi cuûa loä ñoà Trung Coäng
ñaõ, ñang vaø seõ lieân tuïc thöïc thi saùch löôïc “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh phaù kinh teá, thoân
tính vaên hoùa vaø laán chieám laõnh thoå” cuûa nhöõng quoác gia chung quanh vôùi thaùi ñoä ñaày
thaùch thöùc. Neáu coäng ñoàng theá giôùi can thieäp döôùi aùp löïc “phaûi duy trì” söï oån ñònh, Taøu
Coäng aùp duïng chieán thuaät “ba tieán moät luøi” coá höõu ñeå ñoaït thaéng lôïi. 11 Vì laø nhöôïc

10
{hslt”V.5/Poli/Countries/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/TC Reøn Caùn Chænh Quaân Ñaùnh Myõ.idx}
11
Territorial disputes had been a sore spot in Chinese relations with Central Asia. But Beijing made
significant concessions after the breakup of the Soviet Union in 1991. It kept just 20 percent of the land
disputed with Kazakhstan; with Kyrgyzstan, it kept 30 percent. In the case of Tajikistan, China dropped
most of its claim to the Pamir Mountains. But last year's ratification by the Kyrgyz parliament of a 1999
agreement to cede some 95,000 hectares of land to China prompted thousands of Kyrgyz across the
country to protest. Bishkek had previously transferred 30,000 hectares to Beijing under a 1996 border
accord. Doolot Nusupuv is deputy chairman of the Kyrgyz-nationalist Asaba (Flag) National Revival
Party. He complained that the Kyrgyz government is making too many concessions toward an
20
quoác cho neân phaûi tieáp tuïc caén raêng nhöôøng nhòn, nhöõng quoác gia chung quanh Trung
Quoác töøng böôùc roài töøng böôùc bò luõng ñoaïn chính trò, bò thua thieät kinh teá, bò Haùn hoùa
daàn daàn vaø bò cöôõng ñoaït moät phaàn laõnh thoå.

Veà phía Hoa Kyø, dó nhieân laø tham voïng vaø thaùi ñoä tròch thöôïng naøy cuûa Trung Quoác
khoâng thoaùt khoûi söï quan saùt vaø quan taâm. Hoa Kyø hieåu roõ moät traän thö huøng quaân söï
trong moät töông lai gaàn seõ gaây thieät haïi vaø hao toán cho Hoa Kyø vaø cho ñoàng minh ít
hôn laïi coù nhieàu cô hoäi hôn ñeå laøm hao toån noäi löïc Trung Quoác ñeán ñoä noù phaûi beå thaønh
nhieàu maûnh, thay vì moät traän thö huøng quaân söï trong töông lai xa ôû vaøi thaäp nieân tôùi.
Theâm vaøo ñoù söï nhöôøng nhòn kinh teá, quaân söï, vaø ngoaïi giao cuûa Hoa Kyø vaø ñoàng minh
ñoái vôùi Trung Quoác nhö ñaõ laøm vaø ñang laøm seõ daàn ñaø daãn ñeán keát quaû sau cuøng laø quaû
ñòa caàu töø ñoâi chaân cuûa ñaïi baøng seõ rôùt vaøo giöõa nhöõng caùnh nhung cuûa boâng hoàng ñaïi
ñoùa.

Vôùi nhöõng ñoäng löïc vöøa neâu, caùi giaû thuyeát “khoù traùnh moät cuoäc thö huøng vuõ löïc giöõa
Trung Coäng vaø Hoa kyø” khoâng phaûi laø moät giaû thuyeát mô hoà khoù xaûy ra. Nhìn kyõ hôn,
saùu nöôùc VMLMTM laø moät maûnh ñaát maàu môõ, giaøu taøi nguyeân thieân nhieân, thöa daân
vaø deã cho Baéc Kinh chieám laáy nhaát trong soá nhöõng quoác gia tieáp caän bieân giôùi Trung
Quoác, ñeå töø ñoù traøn xuoáng Nam Döông vaø UÙc Chaâu thöïc hieän xa hôn giaác mô Ñaïi
Trung Quoác. Neáu phöông tieän chieán tranh ñöôïc söû duïng vaø do Hoa Kyø chuû ñoäng thöïc
hieän, ba nöôùc VML seõ laø mieáng moài thôm ngon ñeå daãn duï Trung Quoác vaøo traän. Neáu
phöông tieän chieán tranh ñöôïc söû duïng vaø do Trung Quoác chuû ñoäng thöïc hieän, ba nöôùc
VML seõ laø mieáng moài beùo bôû Trung Coäng muoán nuoát tröôùc tieân ñeå thaùch thöùc Hoa Kyø
vaø ñoàng minh. Mieáng moài maø “con thuù muoán aên thôï saên muoán nhöû.” Voâ hình trung,
neáu ñuùng nhö giaû thuyeát, saùu nöôùc VMLMTM seõ bò loâi cuoán vaøo theá cuoäc daàu soâi löûa
boûng vaø söï choïn löïa khoâng phaûi laø (a) muoán hay khoâng muoán dính daáp vaøo cuoäc thö
huøng khoác lieät maø laø (b) trong hoaøn caûnh treân ñe döôùi buùa neân choïn ngaõ theo Hoa Kyø
hay ngaõ theo Trung Quoác ñeå coù cô hoäi sinh toàn vaø taùi xaây döïng sau khi gioâng baõo ñaõ ñi
qua.

OÂm chaân Trung Quoác coù nghóa laø chaáp nhaän söï ñoàng hoùa vaø sau ñoù bieán ñaát nöôùc thaønh
moät tænh lî cuûa Ñaïi Trung Quoác. OÂm chaân Trung Quoác coù nghóa laø chaáp nhaän laøm ñöùa
con ngoan phuïc vuï oâng cha Haùn toäc tham lam vaø taøn baïo. OÂm chaân Trung Quoác coù
nghóa laø chaáp nhaän ñeå cho vaên hoùa vaø noøi gioáng baûn xöù bò tieâu dieät. OÂm chaân Trung
Quoác coù nghóa laø chaáp nhaän tieáp tay cho tieán trình “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh

increasingly intrusive neighbor. "This is a problem. Our government should strengthen our [national]
spirit, lead the country in the right direction, and develop our state in a positive way. Instead, it tells us
that 1.5 billion Chinese might occupy our territory. Such an approach means our destruction even before
[Chinese aggression] occurs," Nusupuv said. {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and
ASEAN.pdf/Central Asia: Fear over China’s Power.idx}

21
teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác.” Treân tieán trình ñoù saùu nöôùc VMLMTM cuøng vôùi
nhöõng quoác gia khaùc ñaõ laø naïn nhaân, ñang laø naïn nhaân vaø seõ tieáp tuïc laø naïn nhaân cuûa
Trung Quoác. Vaø laø moät heä quaû ñöông nhieân --neáu tieán trình Haùn hoùa ñòa caàu, chieám
lónh kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác hoaøn taát--, aùnh döông quang “daân chuû töï do”
seõ bieán maát treân maët ñòa caàu vaø töø ñoù moät phaàn lôùn cuûa nhaân loaïi seõ soáng trong boùng
toái cuûa söï khoáng trò tham lam vaø taøn baïo. Lòch söû minh chöùng boùng toái cuûa söï khoáng trò
tham lam vaø taøn baïo naøy ñaõ nhieàu laàn phuû xuoáng nhöõng ñaát nöôùc tieáp giaùp bieân giôùi vôùi
Trung Quoác, töø quaù khöù xa xöa cho ñeán caän ñaïi vaø hieän ñaïi. Nhöõng daân toäc tieáp caän
vôùi Haùn toäc khoâng may ñaõ phaûi höùng chòu boùng toái cuûa söï khoáng trò tham lam vaø taøn
baïo naøy nhieàu laàn, töø quaù khöù xa xöa cho ñeán caän ñaïi vaø hieän ñaïi. Theâm vaøo ñoù, neáu
ñeå cho Trung Quoác cöù ung dung phaùt trieån kinh teá ôû moät toác ñoä cao thì khoâng bao laâu
nöõa nguyeân lieäu vaø nhieân lieäu treân toaøn theá giôùi seõ bò huùt vaøo neàn kinh teá ñoù vôùi moät
toác ñoä gaây khuûng hoaûng chöa töøng thaáy vaø khoâng bao laâu thì traùi ñaát chæ coøn laø moät ñòa
caàu khoâ caïn vaø ñaày raùc röôûi, ñoù laø chöa noùi ñeán nhöõng khuûng hoaûng giaù bieåu treân moïi
thò tröôøng vaø nhöõng khuûng hoaûng xaõ hoäi taïi moïi quoác gia. Chöa heát, neáu ñeå cho Trung
Quoác höôûng thuï aåm thöïc moät caùch voâ traùch nhieäm thì khoâng bao laâu nöõa nhieàu chuûng
loaïi sinh vaät boø, bay, maùy, cöïa treân maët ñaát seõ bieán maát vaø “baøo thai ngöôøi” seõ bieán
thaønh nhöõng moùn aên phoå thoâng vì nhu caàu vaø thoùi aên uoáng quaùi ñaûn cuûa ngöôøi Taøu. 12
Chöa heát, neáu ñeå cho Trung Quoác ñua nhau mua phuï nöõ vöøa höôûng thuï tình duïc vöøa
laïm duïng vaø ñaày ñoïa hoï moät caùch phi nhaân tính thì khoâng bao laâu nöõa nhöõng phuï nöõ
nheï daï treân maët ñaát seõ bò huùt vaøo kyõ ngheä mai moái “hoân nhaân traù hình” vaø bieán thaønh
“nöûa gaùi ñieám phuïc vuï khoâng tieàn, nöûa noâ tì phuïc vuï khoâng löông” ñoâi khi coøn bò boû
ñoùi vaø tra taán. Chöa heát, neáu ñeå cho Trung Quoác tieáp tuïc nuoâi döôõng nhöõng caên cöù ñòa
saûn xuaát ma döôïc vaø thu mua moät caùch thong dong thì khoâng bao laâu nöõa khoù maø töôûng
töôïng noåi soá ngöôøi treân theá giôùi bò nghieän ngaäp ma tuùy. Nhöõng thöù ma döôïc naøy ñöôïc
saûn xuaát haøng taán, do ñoäi quaân theá löïc ñen –goàm nhöõng teân töôùng laõnh ñoäc taøi, nhöõng
laõnh chuùa chieán tranh, nhöõng laõnh chuùa ma döôïc—ñaûm traùch ñeå duøng ñoù trao ñoåi vuõ
khí Trung Quoác, roài ñöôïc daáu trong haøng hoùa ñoùng hoäp theo ñöôøng maäu dòch xaâm nhaäp
vaøo nhöõng quoác gia khaùc treân theá giôùi ñeå vöøa gaây baêng hoaïi xaõ hoäi vaø tieâu hao taøi
nguyeân cho nhöõng quoác gia ñoù, ñieàu maø Trung Quoác goïi laø “chieán löôïc phaù hoaïi tieàm
löïc ñoái phöông” vöøa kieám ñöôïc ngoaïi teä cho ñoäi quaân theá löïc ñoû. Chöa heát, neáu ñeå cho
Trung Coäng thao tuùng thò tröôøng thì khoâng bao laâu nöõa khoù maø töôûng töôïng noåi soá
ngöôøi treân theá giôùi bò nhieãm ñoäc hoùa chaát hoaëc bò nhieãm vi ruùt caáy trong thöïc phaåm vaø
ñoà duøng haèng ngaøy nhaäp caûng töø Trung Quoác, moät söï nhieãm ñoäc daàn daø do thöû nghieäm
hoaëc do yù ñoà chieán löôïc, moät söï nhieãm ñoäc coù theå khoâng laøm cheát ngöôøi nhöng laøm tieâu
hao trí thoâng minh hoaëc laøm maát khaû naêng thuï thai hoaëc laøm maát söùc ñeà khaùng dòch
beänh cuûa nhöõng daân toäc thuø nghòch hay choáng ñoái. Neáu ñeå cho Trung Quoác baønh
tröôùng maäu dòch thì khoâng bao laâu nöõa, saün vôùi ñoäi nguõ chuyeån vaän haøng hoùa ngaøy
caøng huøng haäu vaø maïng löôùi thoâng tin ngaøy caøng tinh vi, khoù coù theå öôùc ñoaùn ñöôïc vaø

12
{hslt:V5.Poli/Countries/Vietnam/An Thit Thai Nhi.pdf}
22
ngaên chaän ñöôïc soá löôïng vuõ khí thöôøng vaø vuõ khí saùt haïi haøng loaït (WMD) loït vaøo tay
nhöõng löïc löôïng khuûng boá (terrorist organizations) hoaëc vaøo tay nhöõng laõnh chuùa chieán
tranh (war lords) vaø laõnh chuùa ma döôïc (drug lords).

Nhöõng hieåm hoïa vöøa noùi khoâng nhoû ñoái vôùi Hoa Kyø vaø coäng ñoàng theá giôùi, neáu ñeå cho
con roàng ñoû moïc caùnh bay leân. Nhöõng hieåm hoïa ñoù caøng deã sôï hôn ñoái vôùi saùu daân toäc
VMLMTM cho neân nhaát ñònh laø khoâng theå ñeå cho nhöõng hieåm hoïa ñoù bieán thaønh thaûm
traïng ñaõ roài. Moät söï löïa choïn khoân ngoan vaø duy nhaát ñeå coù theå ngaên ngöøa thaûm hoïa
cho chính mình vaø cho nhaân loaïi laø phaûi tieáp tay vôùi Hoa Kyø vaø ñoàng minh ñeå bao vaây,
keàm cheá vaø laøm beå Trung Quoác ra nhieàu maûnh. Moät chieán löôïc maø nhöõng daân toäc
Maõn, Moâng, Hoài, Taïng, Mieâu ñang bò quyeàn löïc Baéc Kinh keàm keïp seõ raát bieát ôn vaø
ñang chôø ñôïi. Noùi toùm laïi, nhìn döôùi goùc ñoä chieán löôïc BVKCLBTQ, daàu coù hay
khoâng coù vaän duïng chieán tranh, VMLMTM vaãn laø saùu quoác gia then choát naèm trong
voøng ñai bao vaây tieáp caän.

IV. Nhu Caàu Cho Söï Hình Thaønh Moät LBÑNAC

Ñeå thöïc söï ñaït hieäu quaû cho chieán löôïc BVKCLBTQ, saùu quoác gia VMLMTM phaûi trôû
thaønh moät khoái coù ñuû thöïc löïc traán giöõ goùc Ñoâng Nam AÙ Chaâu. Khoái naøy khoâng theå chæ
laø moät taäp hôïp ña quoác gia ñoàng yù tham döï treân nguyeân taéc roài tieáp tuïc duy trì söï hoaït
ñoäng cuïc boä, chöa noùi tôùi nhöõng xung ñoät coù theå xaûy ra giöõa nhöõng thaønh vieân trong
khoái. Noùi moät caùch khaùc, taäp hôïp VMLMTM phaûi trôû thaønh moät thöïc theå coù söùc maïnh
kinh teá, ngoaïi giao, quaân söï vaø söùc maïnh naøy phaûi lôùn hôn gaáp nhieàu laàn söùc maïnh ñeán
töø söï coäng hôïp döôùi moät hình thaùi lieân minh vaù víu loûng leûo. Moät söùc maïnh nhö vaäy chæ
coù theå thoaùt thai töø moät keát hôïp thöïc söï vaø troïn veïn. Do nhu caàu naøy, hình thaønh moät
Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu laø moät giaûi phaùp ñuùng ñaén nhaát vaø cho lôïi ích daøi haïn
chaéc chaén nhaát. Moät giaûi phaùp khoâng nhöõng ñoùng goùp vaøo vieäc gia taêng hieäu quaû cuûa
chieán löôïc bao vaây, keàm cheá vaø laøm beå Trung Quoác ra nhieàu maûnh maø coøn: (a) ñoùng
goùp vaøo söï oån ñònh cuûa toaøn vuøng, vì töï ñoäng hoùa giaûi ñöôïc nhöõng xung ñoät cuïc boä vaø
vì khoâng coøn ñaát cho nhöõng hoaït ñoäng khuûng boá vaø saûn xuaát ma döôïc; (b) ñoùng goùp vaøo
söï phoàn thònh kinh teá cuûa toaøn vuøng, moät thaønh töïu taát yeáu ñeû ra töø chieán löôïc bao vaây
vaø laøm beå Trung Quoác; vaø (c) ñoùng goùp vaøo hieäu quaû phoøng thuû cuûa toaøn vuøng Ñoâng
Nam AÙ Chaâu, nhaát laø gìn giöõ an ninh cho haønh lang Bieån Ñoâng, Malacca Strait,
Singapore Strait, vuïng Thaùi Lan vaø maïn Ñoâng cuûa vònh Bengal.

Ñeå coù moät söï caûm nhaän saâu saéc hôn veà nhu caàu thaønh laäp moät LBÑNAC vaø vai troø cöïc
kyø quan troïng cuûa noù ñoái vôùi vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu cuõng nhö ñoái vôùi söï maát coøn cuûa
saùu nöôùc VMLMTM trong töông lai, thieát töôûng chuùng ta khoâng theå boû qua cô hoäi kieåm
nghieäm laïi nhöõng baèng chöùng cho thaáy söùc maïnh quaân söï, söùc maïnh kinh teá vaø söùc
maïnh daân soá haäu thuaãn cho söï ñe doïa cuûa Trung Quoác, chöa noùi tôùi söùc maïnh cuûa
nhöõng ñaïo quaân trong boùng toái.

23
Söùc Maïnh Quaân Söï Cuûa Trung Coäng
Söùc maïnh quaân söï cuûa Trung Quoác laø ñe doïa thöïc söï 13 vaø tröôøng kyø cho vuøng Ñoâng
Nam AÙ Chaâu vaø cho caû theá giôùi trong töông lai. Moät cuoäc taán toâng baát ngôø vôùi söùc
maïnh vuõ baõo laøm teâ lieät söï phaûn khaùng cuûa ñoái phöông vaø khoâng cho löïc löôïng beân
ngoaøi ñuû thôøi giôø can thieäp 14 coù theå xaûy ra vaø coù theå xaûy ra baát cöù luùc naøo, vôùi muïc
ñích chieám cöù laõnh thoå trong vuøng, chaúng haïn nhö nuoát ba nöôùc VML hoaëc nuoát nhöõng
quaàn ñaûo doïc bieån Ñoâng xuoáng taän Nam Döông, vaø ñoàng thôøi laäp moät ñònh vò “ta laø chuû
nhaân oâng cuûa vuøng AÙ Chaâu naøy vaø khoâng ai coù theå choáng” 15 ñeå töø ñoù eùp moïi quoác gia

13
to say that China is no match for the United States military is to misstate the question. It is likely that
in a global confrontation between the United States and the People’s Republic of China, America’s
technological superiority and more resilient economic system would enable the U.S. to prevail. But
Beijing has no current intention of confronting the United States on a global scale. It wishes only to
deter Washington in a regional context---to ensure that American military might does not prevent it from
taking over territories it regards as belonging to China. Hence, the People’s Liberation Army (PLA)
would initially engage not U.S. forces but those of regional neighbors with whom it has territorial
disputes---mainly, but not limited to, Taiwan, Japan, Vietnam, and the Philippines. Here, its chances of
prevailing militarily are much better. China has by far the largest military in the region; only Japan and
Taiwan have technologically superior equipment. In the case of Taiwan, this technological edge is
eroding rapidly. Even were its technological superiority massive, its qualitative superiority could be
eroded by the massively larger numbers of weapons and manpower of the PLA. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/Politcal Analyses/Military/China Military Capability Statement from Dr.Dreyer.htm}.
14
Much has been written about China's hegemonic desire "to restore the Middle Kingdom," a historical
entity which until the middle of the 19th century exacted tribute and held sway over much of Asia. While
there undoubtedly may be people in the Chinese leadership who think in such terms, a more commonly
held goal is more prosaic, "for no country in Asia to be able to make a decision that affects China's
interests, without deferring to Chinese wishes." Students of history will be struck by the resemblance
between this and the formulations emanating from Wilhelmine Germany, to the effect that Germany
sought nothing more than "a place in the sun" and for "no question of world politics to be settled without
the consent of the German emperor." . . . The new doctrine thus envisions war as taking place in a five-
dimensional context: air, land, sea, space, and the electromagnetic spectrum. Perhaps the most
interesting shift in perspective is an emerging consensus, driven by a sophisticated understanding of the
continuum of politics and war, that China must fight its next war within a limited time frame. The
essential, distinctive innovation driving China's new military doctrine is attaining a quick strategic
decision: "If Beijing perceived that war was inevitable, China would attempt to contain and limit the
conflict, but fight with sufficient force and tactics to achieve a military solution before outside powers
could intervene militarily." The idea is to strike first, strike hard, and degrade or deter the opponent's
ability or will to respond--if need be through the threat of a nuclear response. This concept, referred to as
"winning victory with one strike," or "coup de main" in US doctrine, reflects a startling departure from
traditional Chinese concepts of wars of attrition, subversion, or overwhelming opponents by strength of
numbers over time. Roy C. Howley, 2001. {hslt:V5./Poli/Countries/China/Political Analysis/Military/
An Evitable War.web}.
15
China's newfound interest in the coup de main is of concern because it suggests Chinese impatience
with the current, evolutionary pace of development. It could portend that the United States and its allies
will face a new kind of threat from China in the near future. Regardless of whether China's actual force
development achieves the requisite capability to truly "selectively" challenge the US militarily, it may
24
trong vuøng phaûi tuyeät ñoái thaàn phuïc Trung Quoác vaø phaûi “ñaù” nhöõng “theá löïc baát lôïi” ra
khoûi danh saùch quan heä ngoaïi giao thaân thieát. Vaø Trung Coäng coù khaû naêng thöïc hieän
vôùi 4 chieàu löïc: (a) söùc maïnh treân bieån; (b) söùc maïnh treân maët ñaát; (c) söùc maïnh treân
khoâng; (d) söùc maïnh nguyeân töû, phi ñaïn vaø vuõ khí sinh hoùa.

Söùc Maïnh Treân Bieån - Löïc löôïng haûi quaân Trung Coäng bao goàm (a) moät boä Toång Haønh
Dinh Haûi Quaân ñoùng taïi Beijing; (b) ba haïm ñoäi trong ñoù haïm ñoäi Baéc Haûi 16 ñaët baûn
doanh taïi Quindao tænh Shandong, haïm ñoäi Ñoâng Haûi 17 ñaët baûn doanh taïi Shanghai vaø

nevertheless lead to increased audacious and provocative actions that could destabilize the region or tip
the balance of power toward China by creating a "defining moment." For purposes of this argument, a
defining moment is a climactic event, actively driven by an emerging power, that virtually overnight
reconfigures the strategic landscape so that things are never again the same. . . . Apart from the South
China Sea, other possible Chinese strategic defining moments are: the endgame in North Korea; China's
rapprochement with Myanmar, perhaps the most unsavory regime in Asia after Pyongyang; and support
to Islamic militants in the western reaches of China. The forces of globalization, trade, communications,
and decentralization that drive today's global strategic environment mean that all these situations--
Taiwan, the Spratlys, North Korea, Indonesia, and Central Asia--are in flux, and the potential
consequences to US national interests are more profound than we may realize.Roy C. Howley, 2001.
{hslt:V5./Poli/Countries/China/Political Analysis/Military/An Evitable War.web}.
16
Haïm ñoäi Baéc Haûi, maõ soá 91283, soaùi haïm DDG112 Harbin, coù taát caû (a) boán bieät ñoäi taøu laën
(submarines flotillas/detachments) laø BÑ1 taïi haûi cöù Wiangezhuang, BÑ2 mang maõ soá 92763 taïi haûi cöù
Quindao, BÑ12 taïi haûi cöù Lushun vaø BÑ62 khoâng roõ haûi cöù; (b) hai haûi ñoäi taøu tieâu dieät (destroyer
flotillas) mang maõ soá 92132 vaø 91381; (c) ba haûi ñoäi taøu phoùng ngö loâi/hoûa tieãn taán coâng
(torpedo/missle attack boats flotillas); vaø (d) moät haûi ñoäi taøu ñoå boä (amphibious flotilla), moät haûi ñoäi taøu
thaû-vôùt thuûy loâi (mine warfare flotilla), moät haûi ñoäi taøu tuaàn tieåu (patrol/speed boat flotilla) vaø taøu caáp
cöùu (resue ships). BÑ1 goàm coù naêm taøu laën Han vaø moät taøu laën Xia (Xia-class SSBN type 092) duy nhaát
trang bò hoûa tieàn mang ñaàu ñaïn nguyeân töû (ballistic missiles w/ nuclear warheads). BÑ2 goàm coù möôøi
taøu laën Romeo. BÑ12 goàm coù möôøi taøu laën Ming. BÑ62 goàm moät taøu laën Romeo, moät taøu laën Golf vaø
moät taøu laën Song. Löïc löôïng khoâng quaân tröïc thuoäc haïm ñoäi Baéc Haûi, maõ soá 91286, goàm coù (a) hai sö
ñoaøn maùy bay chieán ñaáu (fighter divisions); (b) moät sö ñoaøn maùy bay ñaùnh bom (bomber division); (c)
moät trung ñoaøn maùy bay ñaùp maët nöôùc (water plane regiment), (d) moät trung ñoaøn huaán luyeän (training
regiment); (e) moät chieán ñoaøn ra ña (radar brigade); vaø (f) moät ñôn vò tröïc thaêng (shipboard helicopter
unit). Tröôøng chieán ñaáu cuûa haïm ñoäi Baéc Haûi traûi daøi töø bieân giôùi Ñaïi Haøn xuoáng tôùi ranh giôùi
Shangdong/Jiangsu vaø tröïc thuoäc quaân khu Jinan (Jinan military region order of battle). Tö leänh cuûa
haïm ñoäi Baéc Haûi cuõng laø tö leänh phoù cuûa quaân khu Jinan. {hslt:V5.Poli/Countries/China/ China’s
Military Database.pdf/ PLA Navy.idx}.
17
Haïm ñoäi Ñoâng Haûi, soaùi haïm J302 Chongmingdao, coù taát caû (a) hai bieät ñoäi taøu laën (submarine
detachments), BÑ22 taïi Xiaqui Dap vaø BÑ42 taïi Xiangshan; (b) ba haûi ñoäi taøu tieâu dieät (destroyer
flotillas), HÑ3 taïi Jiaotu, HÑ6 taïi Shanghai vaø HÑ8 taïi Wusong; (c) hai haûi ñoäi taøu ñoå boä (amphibious
flotillas); (d) moät haûi ñoäi taøu thaû-vôùt thuûy loâi; (e) hai haûi ñoäi taøu tuaàn tieåu (patrol flotillas), moät haûi ñoäi
mang maõ soá 91792 bieät hieäu Mosquito ñoùng taïi caên cöù Ningde vaø haûi ñoäi kia, HÑ24, ñoùng taïi Changtu.
BÑ22 goàm coù möôøi taøu laën Romeo. BÑ42 goàm coù 4 taøu laën Kilo vaø 4 taøu laën Ming. Löïc löôïng khoâng
quaân tröïc thuoäc haïm ñoäi Ñoâng Haûi goàm coù 2 sö ñoaøn maùy bay, SÑ4 vaø SÑ6. Tröôøng chieán ñaáu cuûa haïm
ñoäi Ñoâng Haûi traûi daøi töø ranh giôùi Shangdong/Jiangsu xuoáng tôùi ranh giôùi Fujiang/ Guangdong vaø tröïc
thuoäc quaân khu Nanjing. Tö leänh cuûa haïm ñoäi Ñoâng Haûi cuõng laø tö leänh phoù cuûa quaân khu Nanjing.
{hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military Database.pdf/ PLA Navy.idx}.
25
haïm ñoäi Nam Haûi 18 ñaët baûn doanh taïi Zhanjiang tænh Guangdong; (c) vôùi 350,000 quaân
trong ñoù khoâng löïc cuûa haûi quaân (Naval Air Force) chieám 34,000 quaân, nhöõng löïc löôïng
phoøng veä duyeân haûi (Coastal Defense Forces) chieám 38,000 quaân vaø löïc löôïng lính
bieån ñaùnh treân ñaát (Marine Corps) chieám 56,500 quaân. Ñöôïc trang bò vôùi (a) 72 taøu
laën 19 ñuû loaïi trong ñoù coù 6 taøu laën nguyeân töû; (b) 808 taøu chieán 20 ñuû loaïi; vaø (c) 497
maùy bay 21 ñuû loaïi. Vôùi moät maïng löôùi goàm (a) 47 caên cöù 22 lôùn nhoû (b) 26 khoâng traïm
cuûa haûi quaân; vaø (c) 26 xöôûng ñoùng taøu 23 coâng vaø tö. Theâm vaøo ñoù moät löïc löôïng
thöông thuyeàn goàm 1,649 chieác coù taûi troïng treân moät ngaøn taán (GRT) vôùi troïng taûi toång
hôïp laø 18,724,663 taán (GRT) coù theå tröng duïng 24 vaøo chieán tranh. Trung Coäng chæ ñònh
hai haïm ñoäi Ñoâng Haûi vaø Nam Haûi laø löïc löôïng di ñoäng ñoái phoù bieán coá (Emergency
Mobile Force) vì tin raèng bieån Nam Haûi vaø Ñoâng Haûi laø hai nôi coù nhieàu trieån voïng
ñuïng traän. Só quan cuûa Trung Quoác ñeà nghò laø quaân ñoäi cuûa hoï caàn phaûi môû roäng söùc
maïnh quaân söï ra tôùi Taiwan, Ryukyus, Phillipines, Borneo, Marianas, Guam vaø
Carolines nhaèm baûo veä bôø bieån cuûa Trung Quoác. 25 Theo nhö Liu Huaquing, tôùi naêm
2000 laø Trung Coäng ñaõ ñuû maïnh ñeå khoáng cheá chuoãi haûi ñaûo thöù nhaát (first island

18
Haïm ñoäi Nam Haûi, soaùi haïm AOR/AK953 Nanchang coù taát caû (a) hai bieät ñoäi taøu laën laø BÑ32 mang
maõ soá 38031 vaø bieät ñoäi coøn laïi chöa xaùc ñònh; (b) ba haûi ñoäi taøu tieâu dieät/ hoä toáng, moät ñoäi mang maõ soá
91526, coøn hai ñoäi kia khoâng roõ; (c) hai haûi ñoäi taøu ñoå boä; (d) hai haûi ñoäi taøu tuaàn tieåu, moät haûi ñoäi ñoùng
taïi Guangzhou coøn HÑ11 khoâng bieát ñoùng ôû ñaâu; (e) hai chieán ñoaøn thuûy quaân luïc chieán, CÑ1 maõ soá
92057 vaø CÑ2 maõ soá 92510. BÑ32 goàm coù möôøi taøu laën Romeo vaø hôn boán taøu laën Ming. Tröôøng
chieán ñaáu cuûa haïm ñoäi Baéc Haûi traûi daøi töø ranh giôùi Fujiang/ Guangdong xuoáng tôùi bieân giôùi Vieät Nam
vaø tröïc thuoäc quaân khu Guangzhou. Tö leänh cuûa haïm ñoäi Nam Haûi cuõng laø tö leänh phoù cuûa quaân khu
Guangzhou. Trong thôøi chieán taát caû taøu laën SSBN seõ naèm döôùi söï chæ huy tröïc tieáp cuûa hoäi ñoàng quaân
uûy trung öông (Central Military Commission). {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military
Database.pdf/ PLA Navy.idx}.
19
Trong soá 72 taøu laën (submarines) goàm (a) 1 SSBN Xia Type 092; (b) 1 SSN Golf Type 031; (c) 1 SSN
NewCon Type 093; (d) 5 SSN Han Type 091; (e) 4 SS Kilo; (f) 2 SS Yuan Type 039A; (g) 5 SS Song
Type 039; (h) 17 SS Ming Type 035; (i) 35 SS Romeo; vaø (j) 1 SS Wuhan. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/China’s Military Database.pdf/ PLA Navy.idx}.
20
goàm (a) 24 taøu tieâu dieät (destroyers); (b) 45 taøu hoä toáng (frigates); (c) 90 taøu phoùng hoûa tieãn (guided
missle boats); (d) 9 taøu phoùng ngö loâi (torpedo boats); (e) 238 taøu tuaàn (patrol boats); (f) 92 taøu thaû-vôùt
thuûy loâi (mine warfare ships); (g) 121 taøu ñoå boä (amphibious warfare ships & carfts); (h) 29 taøu thaùm
thính/ khaûo saùt (surveillance ships); (i) 134 taøu phuï trôï (support ships); (j) 26 taøu khaûo saùt. {hslt:V5.Poli/
Countries/China/China’s Military Database.pdf/PLA Navy.idx}.
21
goàm (a) 68 maùy bay ñaùnh bom; (b) 50 maùy bay taán coâng; (c) 274 maùy bay chieán ñaáu; (d) 51 maùy bay
dieät taøu laën; (e) 7 maùy bay caáp cöùu; (f) 3 maùy bay tieáp nhieân lieäu treân khoâng; vaø (g) 74 maùy bay vaän
chuyeån. {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military Database.pdf/PLA Navy.idx}.
22
Thuoäc haïm ñoäi Baéc Haûi coù 3 haûi cöù lôùn (major bases), 10 haûi cöù nhoû (minor bases), 1 haûi cöù taøu laën, 13
khoâng traïm cuûa haûi quaân (Navy air stations). Thuoäc haïm ñoäi Ñoâng Haûi coù 3 haûi cöù lôùn, 10 haûi cöù nhoû, 6
khoâng traïm cuûa haûi quaân. Thuoäc haïm ñoäi Nam Haûi coù 2 haûi cöù lôùn, 18 haûi cöù nhoû vaø 7 khoâng traïm cuûa
haûi quaân. {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military Database.pdf/PLA Navy.idx}.
23
Goàm coù 11 xöôûng ñoùng taøu cuûa coâng ty tö nhaân vaø 15 xöôûng ñoùng taøu cuûa nhaø nöôùc. {hslt:V5.Poli/
Countries/China/China’s Military Database.pdf/PLA Navy.idx}.
24
{hslt:V9.Fact/China/CIA Factbook 2005.pdf}.
25
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
26
chain), töùc laø thao tuùng troïn veïn vuøng bieån Nam Haûi; tôùi naêm 2020 Trung Coäng seõ
thaønh laäp söùc maïnh khoáng cheá ra tôùi chuoãi haûi ñaûo thöù nhì (second island chain), töùc laø
ra tôùi vuøng bieån Timor vaø bieån Phillipine sau löng Nam Döông vaø Phi Luaät Taân; ñeán
naêm 2050 Trung Coäng seõ trôû thaønh moät löïc löôïng haûi quaân coù söùc maïnh treân toaøn caàu
(global naval power). 26 Trong naêm 2000, haûi quaân Trung Coäng ñaõ hai laàn bieåu döông
khaû naêng treân bieån, ñeán taän Nam Phi vaø bieân giôùi phía Taây Hoa Kyø. Trong naêm 2001,
haûi quaân Trung Coäng moät laàn nöõa bieåu döông khaû naêng taïi AÁn Ñoä vaø Pakistan. Ñuùng
nhö Zhao Nangqui, giaùm ñoác Tröôøng Khoa Hoïc Quaân Söï Trung Quoác, ñaõ noùi: chuùng ta
khoâng ñeå cho AÁn Ñoä Döông laø ñaïi döông cuûa AÁn Ñoä. 27 Trong naêm 2003, Trung Coäng
coâng boá cho theá giôùi bieát moät taøu tieâu dieät (a destroyer) ñöôïc trang bò heä thoáng phoùng
hoûa tieãn ñöôïc goïi laø “magic shield of China” 28 phoûng theo “Aegis combat system” cuûa
Hoa Kyø. Môùi ñaây Trung Coäng mua cuûa Lieân Xoâ hai chieác taøu tieâu dieät Sovremenny
DD trang bò 8 hoûa tieãn supersonic SS-N-22. 29 Theâm hai chieác Sovremenny seõ ñöôïc
giao trong naêm 2005 vaø 8 chieác taøu laën Kilo ñaõ leân ñôn ñaët haøng. 30 Nhöõng söï kieän naøy
cho thaáy, haûi quaân Trung Coäng ñang treân ñaø raùo rieát hieän ñaïi hoùa ñeå phuïc vuï höõu hieäu
hôn nöõa cho tham voïng cuûa Trung Quoác.

Söùc Maïnh Treân Baàu Trôøi - Khoâng löïc (air force) vaø khoâng veä (air defense) cuûa Trung
Coäng coù taát caû laø 370,000 quaân ñöôïc toå chöùc thaønh 7 quaân ñoaøn khoâng löïc 31 (military
region air force) bao goàm: (a) 42 sö ñoaøn khoâng löïc 32 (air divisions) trong ñoù coù 4 sö

26
Three pronged approach by Li Huaqing - By 2000, navy powerful enough to gain control of the first
island chain; By 2020, establish control out to the second island chain; By 2050, would be global naval
power, complete with aircraft carrier battle groups {hslt:V9.Facts/Asia/Asian Military Situation.pdf}.
27
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
28
The launch of China's first destroyer equipped with home-made ship-based missile operational system
has been reported by Jane's Defense Weekly. The destroyer, the correspondence of US "Aegis", was
dubbed the "magic shield of China" by Western military strategists. . . The "China magic shield" was
built and launched at a speed beyond the expectations of the West, indicating that the manufacturing
level of China's warships is heading toward maturity. . . The "Aegis" operational system is an advanced
ship missile system (ASMS) developed by US naval force in order to meet the need of ship-based air
defense system. In the eyes of US naval force, the "Aegis" combat system can effectively resist the
missile attacks mounted by the enemy simultaneously from all directions, it constitutes a solid shield of
the US fleet. . . The birth of the "China magic shield" destroyer will become a turning point by which the
Chinese navy will switch from offshore to distant waters. {hslt:V5./Poli/Countries/China/Political
Analysis/Military/An Evitable War.htm}
29
Chinese recently purchased two Savremenny DD deystroyers from Russia, equipped with 8 SS-N-22
supersonic missiles {hslt:V9.Facts/Asia/Asian Military Situation.pdf}.
30
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
31
Trong soá 7 quaân ñoaøn khoâng löïc goàm coù: QÑKL Shenyang, QÑKL Beijing, QÑKL Lanzhou, QÑKL
Nanjing, QÑKL Guangzhou, QÑKL Jinan, vaø QÑKL Chendu. {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s
Military Database.pdf/PLA Air Force.idx}.
32
QÑKL Shenyang goàm coù 8 sö ñoaøn vaø 4 trung ñoaøn/chieán ñoaøn: SÑ1, 4, 16, 21, 30, 39 maùy bay chieán
ñaáu; SÑ11, 22 maùy bay taán coâng; TrÑ4 Bieät Laäp maùy bay ñaùnh bom; 1 chieán ñoaøn phoøng khoâng (anti-
aircrart artillery brigade); 1 trung ñoaøn ra ña; vaø 1 chieán ñoaøn hoûa tieãn. QÑKL Beijing goàm coù 10 sö
27
ñoaøn maùy bay ñaùm bom (bomber divisions), 30 sö ñoaøn maùy bay chieán ñaáu (fighter
divisions), 6 sö ñoaøn maùy bay taán coâng (attack divisions), 2 sö ñoaøn maùy bay vaän
chuyeån (transport divisions); (b) 17 sö ñoaøn khoâng veä (air defense divisions) vôùi
220,000 quaân; (c) 3 sö ñoaøn duø (airborne divisions) vôùi 20,000 quaân; (d) 22 trung ñoaøn
ra ña bieät laäp (independent regiments); vaø (e) 600 tieåu ñoaøn hoûa tieãn khoâng veä (air
defense missile battalions). Khoâng löïc ñöôïc trang bò vôùi 2,902 maùy bay quaân söï 33 ñuû
loaïi. Khoâng veä ñöôïc trang bò vôùi 16,000 khaåu suùng phoøng khoâng, 100 hoûa tieãn ñòa-ñoái-
khoâng (SAM/ surface-to-air missiles) vaø nhieàu loaïi hoûa tieãn khoâng veä 34 khaùc. Keøm
theo ñoù laø 500 khoâng caûng (airports)/ khoâng cöù (airbases)35 lôùn nhoû, trong ñoù coù khoaûng
160 khoâng caûng daân söï, 36 vaø hôn 627 maùy bay daân söï 37 coù troïng taûi treân 70 gheá coù theå
ñöôïc vaän duïng vaøo chieán tranh. Daàu raèng khoâng löïc cuûa Trung Coäng vaãn chöa hoaøn
chænh 38 39 nhöng chæ vôùi moät soá löôïng khoång loà vaø söï yeáu keùm khoâng löïc vaø khoâng veä

ñoaøn: SÑ7, 15, 24, 38 maùy bay chieán ñaáu; SÑ50 maùy bay taán coâng; SÑ34 maùy bay vaän taûi; 1 sö ñoaøn hoûa
tieãn SAM; 2 sö ñoaøn hoûa tieãn khoâng veä; vaø 1 sö ñoaøn khoâng veä khoâng roõ thuoäc loaïi naøo. QÑKL
Lanzhou goàm coù 6 sö ñoaøn vaø 1 chieán ñoaøn: SÑ6, 37, 47 maùy bay chieán ñaáu vaø SÑ25, 36 maùy bay ñaùnh
bom; SÑ45 maùy bay taán coâng; vaø 1 chieán ñoaøn hoûa tieãn. QÑKL Nanjing goàm coù 7 sö ñoaøn vaø 4 trung
ñoaøn/chieán ñoaøn: SÑ3, 14, 26, 29, 49 maùy bay chieán ñaáu; SÑ10 maùy bay ñaùnh bom; SÑ28 maùy bay taán
coâng; TrÑ3 Bieät Laäp khoâng roõ chöùc naêng, coù theå laø maùy bay ñaùnh bom; 2 chieán ñoaøn ra ña; vaø 1 chieán
ñoaøn hoûa tieãn. QÑKL Guangzhou goàm coù 9 sö ñoaøn vaø 4 trung ñoaøn/chieán ñoaøn: SÑ2, 9, 18, 27, 35, 42,
48 maùy bay chieán ñaáu; SÑ8 maùy bay ñaùnh bom; SÑ13 vaän chuyeån; TrÑ2 Bieät Laäp khoâng roõ chöùc naêng,
coù theå laø maùy bay ñaùnh bom; 1 chieán ñoaøn SAM; 1 chieán ñoaøn ra ña; vaø 1 chieán ñoaøn hoaû tieãn. QÑKL
Jinan goàm coù 4 sö ñoaøn vaø 1 trung ñoaøn bieät laäp: SÑ12, 19, 31 maùy bay chieán ñaáu; SÑ5 maùy bay taán
coâng; vaø TrÑ1 Bieät Laäp khoâng roõ chöùc naêng, coù theå laø maùy bay ñaùnh bom. QÑKL Chendu goàm coù 2 sö
ñoaøn vaø 3 chieán ñoaøn: SÑ33, 44 maùy bay chieán ñaáu; 1 chieán ñoaøn ra ña; vaø 2 chieán ñoaøn khoâng roõ chöùc
naêng. {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military Database.pdf/PLA Air Force.idx}.
33
Goàm 120 maùy bay ñaùnh bom, 525 maùy bay taán coâng, 1250 maùy bay chieán ñaáu, 180 maùy bay thu löôïm
tin töùc (reconnaissance planes), 14 maùy bay tieáp nhieân lieäu treân khoâng (tankers), 513 maùy bay vaän
chuyeån, 200 maùy bay huaán luyeän vaø 100 maùy bay tröïc thaêng. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s
Military Database.pdf/PLA Air Force.idx}.
34
600 tieåu ñoaøn hoûa tieån ñöôïc trang bò vôùi HQ-2, HQ-7, HQ-61, LY-60, PL-9, HY-5 shoulder-launched,
QW-1 shoulder-launched, C-300 Russian made. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s Military
Database.pdf/PLA Air Force.idx}.
35
Goàm 351 khoâng caûng/khoâng cöù coù ñöôøng bay traùn nhöïa (pave runways) vaø 149 coù ñöôøng bay khoâng
traùn nhöïa. {hslt:V9.Fact/China/CIA Factbook 2003.pdf}
36
Naêm 2000, {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s Military Database.pdf/Chinese Airbases.idx}.
37
426 chieác naêm 1997 döï phoùng 5% gia taêng tôùi naêm 2005, {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s
Military Database.pdf/Chinese Airbases.idx}
38
The PLAAF's primary air defense responsibilities are to protect China's airfields, principal political
and economic centers, heavy troop concentrations, and major military facilities and transportation
systems. As a result, most fighter airfields and virtually all of the surface-to-air missiles have been
concentrated around China's large cities, most of which are located at least 200 km from the nearest
potential hostile border. But given the short ranges of most Chinese fighters and the current lack of an
appreciable aerial refueling capability, the PLAAF's ability to mount an effective air defense of China
remains questionable. In addition, the limited size and poor capabilities of the PLAAF's bomber and
attack force mean that the effectiveness of attacks aimed at an adversary's airfields will be highly
suspect in an offensive counter-air role. Surprisingly, the PLAAF still lacks a formal air defense
28
cuûa nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån trong vuøng thì söùc maïnh treân khoâng cuûa Trung Coäng
laø moät ñe doïa khoù coù theå ñoái ñaàu. Ñeå traùm vaøo choã yeáu keùm, Trung Coäng mua cuûa
Lieân Xoâ nhöõng maùy bay toái taân hôn. Hieän giôø Trung Coäng coù 128 chieác SU-27 vaø SU-
30. 40 Theâm vaøo ñoù laø Trung Coäng ñang tích cöïc ñaàu tö vaøo nhöõng chöông trình khoâng
gian. Ngaøy 15 thaùng 5 naêm 2002, Trung Coäng ñaõ phoùng moät veä tinh thu löôïm tin töùc
treân ñaïi döông. Baéc Kinh cuõng tuyeân boá laø seõ phoùng theâm nhieàu veä tinh nöõa ñeå thieát
laäp moät heä thoáng quan saùt ñaïi döông cho Trung Quoác, döï truø seõ hoaøn taát vaøo naêm
2010. 41 Ngöôøi ta khoù coù theå khoâng ñaët nhieàu caâu hoûi veà yù ñoà cuûa Trung Quoác.

Söùc Maïnh Treân Maët Ñaát - Luïc quaân Trung Coäng goàm coù 1,700,000 quaân ñöôïc toå chöùc
thaønh 7 quaân khu (military regions), 21 quaân ñoaøn (group armies) coäng 27 ñaëc khu
quaân söï (military district), vôùi 81 sö ñoaøn vaø 106 trung ñoaøn/chieán ñoaøn thieát giaùp, phaùo
binh, phoøng khoâng, ra ña, hoûa tieãn, coâng binh, maùy bay, löïc löôïng ñaëc bieät, löïc löôïng
duø, vaân vaân. Ñöôïc trang bò ( a) 7,010 xe taêng ñuû loaïi; (b) 6,000 xe thieát vaän ñuû loaïi; (c)
1,200 khaåu phaùo ñaët treân xe di ñoäng (self-propelled artillery); (d) 13,300 khaåu phaùo
keùo (towed artillery); (e) 2,200 daøn teân löûa (artillery rockets/rocket launchers); (f)
5,000 khaåu phoøng khoâng (anti-aircraft artillery); (g) 300 giaøn hoûa tieãn maët-ñoái-maët
(tactical surface-to-surface missles); (h) 300 suùng choáng xe taêng (anti-tank guns); (i)
6,500 hoûa tieãn choáng xe taêng (guided anti-tank missles); (j) 269 chieác tröïc thaêng vaø moät
soá maùy bay thaùm thính khoâng ngöôøi laùi loaïi Chang Hong CH-1. Theâm vaøo ñoù laø 162
caên cöù lôùn nhoû, trong ñoù coù 21 baûn doanh chæ huy cuûa 21 quaân ñoaøn. Ñaàu thaäp nieân

strategy. Moreover, it has yet to create an integrated air defense system that melds fighter aircraft;
surface-based defenses; and command, control, communications, and intelligence elements into an
efficient defensive network. For example, although the PLAAF merged with the separate surface-based
air defense force in 1957, the resulting administrative and operational structure continues to reflect two
separate organizations. In an internal air force analysis prepared in 1990, the PLAAF identified the lack
of a unified air defense system as among its most serious problems. Each service has its own air defense
structure, and it has proven extremely difficult to coordinate the various components, even within a
single service, under a single air defense plan. Matters are further complicated by gaps in radar
coverage and the lack of airborne early-warning aircraft, although the PLAAF is apparently moving to
rectify the last two deficiencies. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/Politcal Analyses/Military/China Air
Force Enter 21st Century.htm}
39
China currently lacks a coherent, national, strategic-level integrated air defense system (IADS). It has
a variety of major defensive weapon systems; however, the bulk of China’s air defense system is based
on obsolete weapon systems, which, when combined with an antiquated and inefficient C3 system, allow
for routine operations, such as providing point air defense for major cities and other high-value assets,
but does not allow for an in-depth or flexible air defense throughout the country. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/China’s Military Database.pdf/Chinese Airbases.idx}.
40
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
41
China launched its first oceanological satellite on 15 May 2002. According to the Chinese press, this
satellite will collect precise data about the ocean’s color and temperature. Beijing claims it will launch a
constellation of oceanic satellites to form its own stereoscopic observation system by 2010 to monitor the
ocean's environment.
29
1980 Quaân UÛy Trung Öông ra leänh thaønh laäp Löïc Löôïng Phaûn ÖÙng Nhanh 42 (Rapid
Reaction Force/ RRF), phoûng theo löïc löôïng RDF (Rapid Deployment Force) cuûa Hoa
Kyø thaønh laäp döôùi thôøi Jimmy Carter, trang bò vôùi kyõ naêng cao vaø vuõ khí toái taân, ñeå vaän
duïng vaøo nhöõng cuoäc haønh quaân giôùi haïn nhöng vôùi cöôøng ñoä maïnh (small-scale,
intensive military operation) nhaèm ngaên chaän hoaëc daønh chieán thaéng trong nhöõng tranh
chaáp caáp vuøng. Naêm 1992 moät löïc löôïng ñaëc bieät ñöôïc hình thaønh, 43 coù teân laø Löïc
Löôïng Di Ñoäng Chieán Ñaáu Vaõn Hoài An Ninh (Resolving Emergency Mobile Combat
Force), vôùi quaân soá 300,000 vaø tröïc thuoäc Quaân UÛy Trung Öông, söû duïng vaøo coâng taùc
baûo veä bieân giôùi hoaëc deïp noäi loaïn hoaëc cöùu caáp thieân tai. Ñaùnh giaù toång quaùt, daàu luïc
quaân cuûa Trung Coäng khoâng phaûi laø ñoäi quaân chuyeân nghieäp hoaëc ñöôïc trang bò vôùi vuõ
khí toái taân nhaát theá giôùi nhö laø tinh binh cuûa nhöõng quoác gia sieâu cöôøng, ñoäi quaân ñoâng
nhaát theá giôùi naøy dö söùc traøn ngaäp nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån chung quanh vôùi
“bieån ngöôøi” cuûa hoï. 44

Söùc Maïnh Phi Ñaïn, Nguyeân Töû, Hoùa Hoïc & Sinh Hoïc - Theo baùo caùo cuûa NRDC
(Natural Resource Defense Council) Trung Quoác hieän ñang coù khoaûng 400 ñaàu ñaïn
nguyeân töû. Khoaûng 250 ñaàu ñaïn nguyeân töû thuoäc vuõ khí chieán löôïc (strategic weapon)
ñöôïc phaân boá theo 3 chieàu tham chieán: phoùng töø döôùi ñaát (land-based missiles), phoùng
töø döôùi bieån (submarine-launched ballistic missiles) vaø phoùng töø treân khoâng baèng phi cô

42
In order to sustain a long peaceful period, and prevent or win a regional conflict, China is seeking to
develop a highly competitive, high-technology-based rapid reaction forces (RRF) (kuaisu fanyin budui).
This is intended to engage in small-scale, intensive regional military operations. The CMC gave orders
to emulate Western rapid deployment forces in developing the PLA’s RRF, which began in the early
1980s. Since then, RRFs were set up in PLA Army, Air Force, and Navy units, as well as Army special
forces, Army aviation, Marine Corps, and airborne units. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s Military
Database.pdf/Chinese Ground Force.idx}.
43
In 1992, a special force named the “Resolving Emergency Mobile Combat Forces” (REMCF) was
created directly under the CMC’s control. This force was tasked with border defense, dealing with
internal armed conflict, maintaining public order, and conducting disaster relief. The REMCF was
developed in two phases. Under the first phase, initiated in early 1992, each Group Army corps in every
Military Region (MR) selected an infantry division to be the designated REMCF in every Combat
Region (CR). The second phase was implemented in 1994, with the development of a second set of of
REMCF, along with enhanced ability for “quick fighting, quick resolution” under conditions of high-tech
regional warfare. The REMCF development program was completed at the end of 1998, with an
estimated 300,000-man REMCF force directly controlled by the CMC. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/China’s Military Database.pdf/Chinese Ground Force.idx}.
44
Traditionally, China's ground forces have been highly cohesive, patriotic, physically fit, and well
trained in basic skills. In addition, they are generally strong in operational and communications security,
as well as in the use of camouflage, concealment, and deception. Major weaknesses are lack of transport
and logistic support. Ground force leadership, training in combined operations, and morale are poor.
Most soldiers who enter the army are peasants with a poor education, and one-third of China’s ground
forces leave active duty each year. Consequently, the PLA lacks a large body of experienced
professional soldiers who are trained to operate sophisticated equipment. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/China’s Military Database.pdf/Chinese Ground Force.idx}.
30
(bombers). 45 Trong soá 250 naøy coù 18-26 ñöôïc laáp vaøo hoûa tieãn coù taàm phoùng xa hôn
11,931 km, 100 ñöôïc laáp vaøo hoûa tieãn hoaëc laáp vaøo maùy bay ñaùnh bom coù taàm töø 1,800
km cho tôùi 4,750 km, 12 ñöôïc laáp vaøo hoûa tieãn cuûa nhöõng taøu laën nguyeân töû. Vaø
khoaûng 150 ñaàu ñaïn nguyeân töû thuoäc loaïi vuõ khí chieán thuaät (tactical weapons) döôùi
daïng ñaàu ñaïn nguyeân töû laáp vaøo hoûa tieãn taàm ngaén (short range nuclear missiles), ñaàu
ñaïn nguyeân töû laáp vaøo ñaïn phaùo (nuclear artillery shells), ñaàu ñaïn nguyeân töû laáp vaøo
teân löûa (nuclear-tipped rockets) hoaëc bom nguyeân töû haïng nheï (low-yield bombs).
Ngoaøi ra Trung Coäng coøn coù thuûy loâi nguyeân töû (nuclear torpedos) vaø mìn nguyeân töû
(nuclear demolition mines). Khoù coù theå bieát chaéc ñöôïc soá löôïng vuõ khí nguyeân töû hieän
ñang coù trong tay Trung Coäng vì haàu heát nhöõng baùo caùo khoù coù theå kieåm nghieäm.
Nhöng moät ñieàu chaéc chaén laø Trung Coäng ñang treân ñaø hieän ñaïi hoùa chöông trình hoûa
tieãn vaø chöông trình nguyeân töû cuûa noù. Chöông trình hoûa tieãn cuûa Trung Coäng thaønh
hình töø ñaàu thaäp nieân 1960 vôùi theá heä hoûa tieãn ñaàu tieân DF-3 phoûng theo saùng cheá cuûa
Lieân Xoâ vaø ñaõ tieáp tuïc caûi tieán loaïi vuõ khí chieán löôïc naøy song song vôùi vieäc hieän ñaïi
hoùa nhöõng vuõ khí chieán löôïc khaùc. Hoûa tieãn lieân luïc ñòa ñôøi môùi, DF-31 ICBMs phoùng
töø maët ñaát vôùi taàm treân 8,000 km, ñang ñöôïc cheá taïo, ñaõ phoùng thöû vaøo thaùng 9/1999
nhöng chöa thaønh coâng luùc ñoù, vaø DF-41 ICBMs ñaõ leân keá hoaïch, nhöng hình nhö ñaõ bò
ñình chæ ñeå theo ñuoåi moät loaïi hoûa tieãn khaùc hay hôn. Theo öôùc tính cuûa Boä Quoác
Phoøng Hoa Kyø thì Trung Quoác coù khaû naêng saûn xuaát 10-12 ñaàu ñaïn ICBMs moät naêm vaø
tôùi naêm 2010 coù theå caøi ñaët theâm ñöôïc 1,000 hoûa tieãn taàm ngaén maø khoâng caàn ñaàu tö
nhieàu laém. 46 Töôùng Yang Huan chuû tröông Trung Coäng neân nghieân cöùu ñeå saûn xuaát vuõ
khí nguyeân töû “xaøi ñöôïc trong chieán traän” vaø Töôùng Wu Jiangguo cuõng noùi laø Trung
Coäng “tìm thaáy söï höõu ích cuûa vuõ khí nguyeân töû trong nhöõng cuoäc chieán ñòa phöông”
(local wars). 47 Töôùng Wu coøn nhaán maïnh laø quaân ñoäi Trung Quoác khoâng theå ñaït tôùi
nhöõng muïc ñích cuûa noù chæ baèng phöông tieän taâm lyù [yù noùi duøng hoûa tieãn nguyeân töû ñeå
huø doïa ñoái phöông] maø phaûi thaéng ôû chieán tröôøng [yù noùi laø phaûi söû duïng ñeå tieâu dieät ñoái

45
Coù 6 loaïi hoaû tieãn phoùng töø döôùi ñaát coù khaû naêng mang ñaàu ñaïn nguyeân töû (land-based nuclear
capable ballistic missles) laø DF-21/ DF-21X, DF-15, DF-11, DF-5/ DF-5A, DF-4, vaø DF-3A. Coù 40 daøn
DF-3/Dongfeng-3 naèm taïi Jianshui, Kunming, Yidu, Tonghua, Dengshahe and Lianxiwang vaø DF-21
ñang thay theá cho DF-3 taïi Tonghua, Jianshui and Lianxiwang sites. DF-4 laø hoûa tieãn coù taàm xa hôn (a
longer range missile) ñöôïc ñaët taïi Da Qaidam, Delingha, Sundian, Tongdao, and Xiao Qaidam. Coù 18-
26 daøn DF-5A ñöôïc ñaët trong haàm döôùi maët ñaát hoaëc trong hang (deployed in silos and caves) taïi
Luoning and Xuanhua. DF-5A laø hoûa tieån ICBM coù taàm xa nhaát cuûa Trung Quoác coù khaû naêng phoùng tôùi
baát kyø nôi naøo treân laõnh thoå Hoa Kyø. Khoâng bieát roõ DF-15 and DF-11 ñöôïc ñaët taïi ñaâu. Vaø, coù theå moät
soá lôùn hoûa tieãn ñöôïc caøi ñaët doïc theo tænh Fujian ñeå doaï Taiwan. Phoùng töø döôùi nöôùc, Trung Coäng coù JL-
1 laø loaïi hoûa tieãn ñöôïc laáp vaøo taøu laën ñeå phoùng (submarine launched ballistic missiles hay laø SLBM).
Coù 12 hoûa tieãn JL-1/Julang-1 laáp vaøo taøu laën Xia loaïi duy nhaát cuûa Trung Quoác coù khaû naêng phoùng ñaàu
ñaïn nguyeân töû (Xia-class ballistic missile nuclear submarine hay SSBN) vaø ñaàu ñaïn nguyeân töû ñöôïc tröõ
taïi haûi cöù taøu laën Jianggezhuang. Trung Quoác cuõng ñang cheá taïo JL-2, coù taàm xa hôn vaø phoûng theo DF-
31 nhöng söû duïng döôùi bieån. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/China’s Military Database2.pdf/Chinese
Nuclear Stockpile.idx}.
46
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
47
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.idx}
31
phöông] vaø oâng ta baøi baùt yù nghó “söû duïng vuõ khí nguyeân töû trong chieán traän laø ñieàu
kieâng kî” (inherently taboo). Coù theå noùi, daàu raèng hoûa tieãn vaø ñaàu ñaïn nguyeân töû cuûa
Trung Coäng chöa theå saùnh ñöôïc vôùi vuõ khí cuûa Hoa Kyø vaø cuûa nhöõng sieâu cöôøng khaùc
veà löôïng cuõng nhö phaåm, nhöng chæ vôùi soá löôïng Trung Coäng hieän coù coäng vôùi binh
thuyeát cöôøng taäp ñoái phöông baèng vuõ khí nguyeân töû aån chöùa trong caùch noùi “cheá taïo vuõ
khí nguyeân töû thöïc duïng nôi chieán tröôøng cho nhöõng cuoäc chieán tranh ñòa phöông” cuûa
Töôùng Yang vaø Töôùng Wu ñaõ ñuû laøm “xuaát moà hoâi haïn” nhöõng quoác gia tieáp giaùp bieân
giôùi vôùi Trung Quoác cuõng nhö nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån naèm xa hôn nhöng trong
taàm saùt phaït cuûa Trung Coäng. Theâm vaøo ñoù, Trung Coäng coù moät chöông trình chieán
tranh hoùa chaát tieân tieán (advanced chemical warfare program). 48 Trung Coäng ñang coù
ñaày ñuû khaû naêng nghieân cöùu, saûn xuaát vaø vuõ khí hoùa (R&D, production and
weaponization capabilities). Quaân ñoäi Trung Quoác thoâng thaïo veà hoïc thuyeát chieán
tranh hoùa chaát (chemical warfare doctrine) vaø ñaõ töøng nghieân cöùu veà hoïc thuyeát chieán
tranh hoùa chaát cuûa Lieân Xoâ. Trung Coäng ñang coù trong tay taát caû nhöõng thöù hoùa chaát
truyeàn thoáng (full range of traditional agents) vaø ñang tieáp tuïc nghieân cöùu theâm nhöõng
loaïi hoùa chaát coøn trong voøng bí maät (advanced agents). Trung Coäng coù raát nhieàu loaïi
heä thoáng phoùng vuõ khí hoùa chaát bao goàm phoùng baèng teân löûa (rockets), baèng oáng phaùo
(tube artillery), baèng suùng coái (motars), baèng bom bay (aerial bombs), baèng mìn choân
döôùi ñaát (landmines), baèng voøi phun (sprayers) hoaëc baèng hoûa tieãn taàm ngaén (SRBMs).
Chöa heát, Trung Coäng cuõng duy trì moät chöông trình chieán tranh sinh theå chuû ñích
cöôøng taäp ñoái phöông (offensive biological warfare program). 49 Trung Coäng ñang coù
trong tay caáu truùc neàn taûng cuûa kyõ thuaät sinh hoïc tieân tieán (advanced biotechnology
infrastructure) vaø nhöõng caên cöù caùch ly sinh theå (biocontainments) ñeå nghieân cöùu nhöõng
sinh theå ñoäc haïi (lethal pathogens).

Noùi toùm laïi, söï gia taêng nhanh choùng söùc maïnh quaân söï cuûa Trung Quoác laø moät ñe doïa
coù thöïc vaø laø moät ñe doïa tröôøng kyø cho toaøn vuøng. Chæ trong naêm 2004, ngaân saùch
quaân söï cuûa Trung Quoác ñaõ leân ñeán 67.49 tæ USD hay laø 4.3% cuûa toång löôïng kinh teá. 50
Naâng caáp hoaëc hieän ñaïi hoùa löïc löôïng quaân söï khoâng nhaát thieát laø moät ñe doïa ñoái vôùi
haøng xoùm nhöng maát quaân bình treân caùn caân quaân söï giöõa nhöõng quoác gia trong vuøng
thì ñuùng laø moät ñe ñoïa. Caùn caân voán dó ñaõ nghieâng veà phía Trung Quoác baây giôø laïi
caøng nghieâng nhieàu hôn vaø nhanh hôn. Vaø vôùi tham voïng tröôøng kyø coäng vôùi thaùi ñoä
saün saøng söû duïng söùc maïnh quaân söï cuûa Trung Quoác, nhöõng quoác gia nhoû yeáu chung
quanh baét buoäc phaûi lo sôï.

Söùc Maïnh Kinh Teá Cuûa Trung Quoác

Söùc maïnh kinh teá cuûa Trung Quoác laø moät vaán naïn cho toaøn vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu vaø
cho toaøn theá giôùi.

48
{hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s WMD.pdf/NBC programs – Vuõ Khi Chieán Löôïc Cuûa TQ.idx}
49
{hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s WMD.pdf/NBC programs – Vuõ Khi Chieán Löôïc Cuûa TQ.idx}
50
{hslt:V9.Facts/China/CIA Factbook2005.pdf}
32
Keå töø khi TT Richard Nixon laäp caàu ngoaïi giao ñeå Hoa Kyø noùi chuyeän vôùi Trung Coäng
vaøo naêm 1971 theo chính saùch goïi laø “strategic engagement” thì neàn kinh teá cuûa Trung
Quoác theo ñoù ñaõ chuyeån höôùng vaøo naêm 1978, döôùi thôøi kyø cuûa Ñaëng Tieåu Bình, vaø
tieán moät böôùc thaät daøi. Laø moät quoác gia trong nhoùm laïc haäu nhaát theá giôùi trôû thaønh laø
moät quoác gia coù moät neàn kinh teá lôùn ñöùng thöù nhì sau neàn kinh teá Hoa Kyø. Tính vaøo
naêm 2001, toång löôïng kinh teá cuûa Trung Quoác ñaõ phình leân ñeán 5,700 tæ ID, GDP tính
theo PPP, hay laø gaáp boán laàn neàn kinh teá cuûa Trung Quoác vaøo naêm 1978. Vaø, öôùc tính
cuûa naêm 2004, toång löôïng kinh teá cuûa Trung Quoác ñaõ leân ñeán 7,262 tæ ID. 51

Saùch löôïc “engagement” hình thaønh treân neàn taûng “hy voïng laø” thuùc ñaåy Trung Quoác
môû cöûa tieáp xuùc vôùi theá giôùi beân ngoaøi. Môû cöûa tieáp xuùc vôùi beân ngoaøi seõ nhanh choùng
giuùp Trung Quoác ñaït söï phoàn thònh kinh teá. Moät Trung Quoác phoàn thònh kinh teá seõ tieán
tôùi vieäc daân chuû hoùa guoàng maùy chính trò vaø seõ trôû neân hieàn hoøa hôn ñoái vôùi laân bang
vaø theá giôùi. Suoát ba thaäp nieân, theá giôùi ñaõ khoâng ngöøng khuyeán khích vaø giuùp ñôõ ñeå
Trung Quoác phaùt trieån. Hoa Kyø cuõng nhieàu laàn nhöôïng boä vaø ngaàm thöôûng thí cho
Trung Quoác khoâng ít vì saùch löôïc vaø kyø voïng naøy. Döï truø cuûa saùch löôïc ñaõ ñuùng moät
phaàn: kinh teá cuûa Trung Quoác quaû thöïc taêng tröôûng moät caùch nhanh choùng. Tuy nhieân,
döï truø cuûa saùch löôïc ñaõ sai ôû moät maët quan troïng: moät Trung Quoác giaøu coù khoâng muoán

51
In the Economy category, GDP dollar estimates for all countries are derived from purchasing power
parity (PPP) calculations rather than from conversions at official currency exchange rates. The PPP
method involves the use of standardized international dollar price weights, which are applied to the
quantities of final goods and services produced in a given economy. The data derived from the PPP
method provide the best available starting point for comparisons of economic strength and well-being
between countries. The division of a GDP estimate in domestic currency by the corresponding PPP
estimate in dollars gives the PPP conversion rate. Whereas PPP estimates for OECD countries are quite
reliable, PPP estimates for developing countries are often rough approximations. Most of the GDP
estimates are based on extrapolation of PPP numbers published by the UN International Comparison
Program (UNICP) and by Professors Robert Summers and Alan Heston of the University of
Pennsylvania and their colleagues. In contrast, the currency exchange rate method involves a variety of
international and domestic financial forces that often have little relation to domestic output. In
developing countries with weak currencies the exchange rate estimate of GDP in dollars is typically one-
fourth to onehalf the PPP estimate. Furthermore, exchange rates may suddenly go up or down by 10% or
more because of market forces or official fiat whereas real output has remained unchanged. On 12
January 1994, for example, the 14 countries of the African Financial Community (whose currencies are
tied to the French franc) devalued their currencies by 50%. This move, of course, did not cut the real
output of these countries by half. One important caution: the proportion of, say, defense expenditures as
a percentage of GDP in local currency accounts may differ substantially from the proportion when GDP
accounts are expressed in PPP terms, as, for example, when an observer tries to estimate the dollar level
of Russian or Japanese military expenditures. Note: the numbers for GDP and other economic data
cannot be chained together from successive volumes of the Factbook because of changes in the US
dollar measuring rod, revisions of data by statistical agencies, use of new or different sources of
information, and changes in national statistical methods and practices. {hslt:V9.Facts/China/CIA
Factbook2005.pdf}
33
daân chuû hoùa vaø cuõng khoâng hieàn hoøa hôn. Vaø, ñoù chính laø nguoàn goác cuûa moïi vaán naïn
lieân heä tôùi neàn kinh teá phoàn thònh cuûa Trung Quoác. 52

Taøi Trôï Cho Nhöõng Chöông Trình Chieán Löôïc -- Töø nhöõng söï kieän gaây suïp ñoå cuûa ñeá
quoác Lieân Xoâ, Trung Coäng ruùt ra ñöôïc moät baøi hoïc quí giaù laø theo ñuoåi söùc maïnh quaân
söï khoâng coù söï hoã trôï cuûa thöïc löïc kinh teá laø moät theo ñuoåi seõ daãn ñeán choã kieät queä vaø
tan raõ. Vaø töø teân ñaøn em Baéc Haøn, Trung Coäng cuõng ruùt ra moät baøi hoïc quí giaù khaùc laø
neáu chæ coù söùc maïnh quaân söï coäng vôùi thaùi ñoä coân ñoà thì chæ daãn ñeán söï coâ laäp vaø
ngheøo ñoùi. 53 Töø nhöõng baøi hoïc chieán löôïc naøy Trung Quoác thay ñoåi haún: ngoaøi maët hoøa
hoaõn vôùi Hoa Kyø vaø nhöõng cöôøng quoác ñeå coù ñuû thôøi gian xaây döïng noäi löïc kinh teá
nhöng moät maët khaùc aâm thaàm xuùc tieán nhöõng keá hoaïch thoân tính daøi haïn nhöng luoân
luoân nguïy trang baèng nhöõng maët naï “hôïp lyù vaø ñaày thieän chí,” thöù maët naï maø chuyeân
gia vaø lyù thuyeát gia phöông Taây nheï daï ñaõ “goït ñeõo veõ vôøi” vaø Trung Quoác nöông theo
ñoù mang leân maët ñeå nguïy trang gaït gaãm theá giôùi. Phaùt trieån kinh teá trôû thaønh laø chieán
löôïc soá moät. Roài Trung quoác ñaõ duøng söï giaøu coù cuûa neàn kinh teá môùi ñeå (a) taøi trôï cho
nhöõng chöông trình phaùt trieån vuõ khí chieán löôïc nhö laø cheá taïo hoûa tieãn, cheá taïo bom
nguyeân töû vaø phi ñaïn nguyeân töû, cheá taïo taøu laën, cheá taïo chieán haïm, cheá taïo maùy bay,
cheá taïo veä tinh vaø phi thuyeàn khoâng gian; (b) taøi trôï cho nhöõng chöông trình hieän ñaïi
hoùa löïc löôïng vuõ trang nhanh choùng gia taêng söùc maïnh treân maët bieån, treân khoâng trung
vaø treân maët ñaát; (c) taøi trôï cho nhöõng maïng löôùi tình baùo chieán löôïc gia taêng hieäu naêng
caøi ñaët thu löôïm tin töùc tình baùo haûi ngoaïi vaø gia taêng hieäu naêng ñaùnh caáp taøi lieäu kinh
teá, quaân söï, ngoaïi giao vaø vaân vaân; (d) taøi trôï cho nhöõng chöông trình hoaït ñoäng luõng
ñoaïn chính trò vaø xaõ hoäi treân ñaát nöôùc Hoa Kyø vaø caùc quoác gia ñoái ñaàu hoaëc gaây trôû
ngaïi cho Trung Quoác; (e) taøi trôï cho nhöõng coâng ty Trung Quoác ñeå caïnh tranh vaø ñeå
phaù hoaïi söï oån ñònh kinh teá cuûa nöôùc khaùc; (f) taøi trôï cho nhöõng chöông trình xaây döïng
heä thoáng vaän chuyeån cuûa nhöõng quoác gia chö haàu naèm trong vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu,
nhöõng chöông trình vöøa giuùp cho Trung Quoác ngay tröôùc maét laø ñoå haøng hoùa vaøo caùc
quoác gia naøy nhanh hôn laïi vöøa giuùp cho Trung Quoác sau naøy chuyeån quaân tieán chieám
laõnh thoå deã daøng hôn. Caùi goïi laø “hôïp taùc kinh teá” cuûa Trung Coäng vôùi nhöõng nöôùc
khaùc khoâng bao giôø ñi rôøi vôùi ba chöõ “vaø quaân söï.” Sau löng nhöõng bieåu loä thieän chí
kinh teá, moät thöù maët naï quyeán ruõ ñoái vôùi nhöõng chuyeân gia vaø lyù thuyeát gia nheï daï Taây
Phöông, laø nhöõng aâm möu chuaån bò thoân tính baèng vuõ löïc. Nhöõng caùnh tay möïc tuoät

52
Increased wealth would merely serve to increase Chinese capabilities. Some international relations
theories suggest that as a nation becomes more prosperous and more integrated into the world economy,
it will become more democratized and more anxious to preserve the world order that has made its
prosperity possible. However, evidence from China seems to contradict this. China has indeed become
wealthier over the last decades, but this has not prevented it from wanting to change the status quo in
Asia. This suggests that increased Chinese wealth will not necessarily result in decreased Chinese
aggression. {hslt:V5.Poli/Countries/China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China and
Implication.pdf}.
53
North Korea coù daân soá töông ñöông vôùi daân soá Taiwan, 21 trieäu daân, nhöng coù neàn kinh teá chæ baèng 1/4
cuûa Taiwan.
34
cuûa Trung Quoác khoâng theå moïc daøi ra vaø thoïc saâu vaøo laõnh thoå cuûa nöôùc khaùc neáu
Trung Quoác vaãn laø moät quoác gia ngheøo ñoùi leït ñeït hoaëc toû thaùi ñoä coân ñoà soáng söôïng.
Do ñoù Trung Coäng phaûi traù nguïy ñeå tieán tôùi muïc tieâu. Nhôø söùc maïnh kinh teá maø loä ñoà
“Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác” ñaõ tieán trieån maïnh
hôn. Noùi moät caùch khaùc, Trung Quoác chöa bao giôø rôøi boû tham voïng, chæ thay ñoåi chieán
löôïc thöïc hieän tham voïng cuûa hoï.

Laøm Khan Hieám Nguyeân Vaät Lieäu Vaø Gaây Nhöõng Côn Soát Giaù Bieåu – Söï lôùn maïnh cuûa
neàn kinh teá Trung Quoác ñaõ, ñang vaø seõ thu huùt moät soá löôïng vaät lieäu vaø nhieân lieäu
khoång loà trong töông lai. Döï ñoaùn laø tröôùc naêm 2015 neàn kinh teá Trung Quoác moãi ngaøy
seõ caàn tieâu thuï moät soá naêng löôïng leân ñeán 2,067 Mtoe (millions tons of oil
equivalence), töùc laø töông ñöông vôùi 14,933 trieäu thuøng daàu thoâ moãi ngaøy. 54 Möùc tieâu
thuï naêng löôïng naêm 1994 ñaõ taêng gaáp hai laàn möùc tieâu thuï naêm 1979, töùc laø taêng gaáp
ñoâi trong voøng 15 naêm. Möùc tieâu thuï naêm 2006 döï ñoaùn seõ gaáp hai laàn möùc tieâu thuï
naêm 1994, töùc laø taêng gaáp ñoâi trong voøng 12 naêm. Cöù nhìn soá löôïng khoång loà vaø toác ñoä
gia taêng, ngöôøi ta coù theå hình dung ra neàn kinh teá Trung Quoác seõ huùt nhöõng vaät lieäu
khaùc nhö theá naøo. Giaù bieåu leo thang vì khan hieám vaø nhöõng côn soát giaù bieåu trong
töông lai laø ñieàu khoâng theå traùnh. Nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån bò ñieâu ñöùng laø ñieàu
chaéc chaén vaø nhöõng quoác gia coù taàm voùc cuõng khoâng traùnh khoûi lieân luïy.

Daãn Ñeán Nguy Cô Chieán Tranh Giaønh Quyeàn Khai Thaùc - Söï khan hieám caøng ngaøy
caøng traàm troïng cuûa nhieân lieäu vaø nguyeân lieäu seõ coù nguy cô daãn tôùi nhöõng xung ñoät vuõ
löïc nhaèm daønh quyeàn khai thaùc. 55 Daàu hoûa, khí ñoát, goã röøng, khoaùng saûn, nguoàn nöôùc,
vaø nhöõng thöù vaät lieäu khaùc seõ trôû neân quan troïng hôn vaø thieát thöïc hôn nhöõng trieát
thuyeát mang tính caùch giaùo ñieàu. Vaø moät quoác gia nhö Trung Quoác, voán dó luoân luoân
coù thaùi ñoä saün saøng söû duïng vuõ löïc, voán dó coù tham voïng “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh
kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác,” voán dó quen vaän duïng saùch löôïc “luõng ñoaïn chính
trò, ñaùnh phaù kinh teá, thoân tính vaên hoùa vaø laán chieám laõnh thoå,” voán dó gioûi xaøi nhöõng

54
Demand growth has been so rapid that total energy consumption more than doubled to 640 Mtoe in the
fifteen years before 1994, is expected to redouble by 2006; and redouble again to 2,077 Mtoe before
2015. Two growth scenarios were projected for this report, an expected growth model called the
Business as Usual BAU) scenario, and a more optimistic Energy Efficient (EE) scenario.
{hslt:V9.Facts/China/Los Alamos Lab Report – China Energy Study}.
55
In Resource Wars, Michael Klare looks at the growing impact of resource scarcity on the military
policies of nations, from the barren oil fields of Central Asia to the lush Nile delta, from the busy
shipping lanes of the South China Sea to the uranium mines and diamond fields of sub-Saharan Africa.
He contends that in the early decades of the 21st century, wars will be fought not over ideology but over
resources, as states battle to control dwindling supplies of precious natural commodities. The political
divisions of the Cold War, Klare argues, are giving way to an immense global scramble for essential
materials such as oil, timber, minerals and water. And as armies throughout the world define resource
security as their primary mission, widespread instability is bound to follow, especially in those places
where resource competition overlaps with long-standing disputes over territorial rights.
{hslt:V5.Poli/Global Conflicts/Resource Wars: The New Landscape of Global Conflict}.
35
thuû ñoaïn “neùm ñaù daáu tay, möôïn dao gieát ngöôøi, mieäng cöôøi tay ñaâm” seõ khoâng ngaàn
ngaïi taän duïng moïi phöông tieän keå caû vuõ löïc ñeå (a) naém laáy nhöõng “nguoàn tieáp lieäu” vaø
naém laáy nhöõng “con ñöôøng tieáp lieäu” phuïc vuï cho nhu caàu cuûa Trung Quoác 56 vaø (b) boùp
ngheõn nhöõng nguoàn tieáp lieäu vaø nhöõng con ñöôøng tieáp lieäu phuïc vuï cho nhu caàu cuûa
nhöõng quoác gia maø Trung Quoác muoán khoáng cheá. Rieâng taïi vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu,
töø bieån Nam Haûi keùo daøi tôùi Malacca Strait, hieän taïi moãi naêm coù treân moät traêm ngaøn
thöông thuyeàn lôùn ñi ngang qua. Soá löôïng thöông thuyeàn naøy ba laàn nhieàu hôn soá
löôïng thöông thuyeàn ñi ngang qua kinh Suez vaø naêm laàn nhieàu hôn soá löôïng ñi ngang
qua kinh Panama. Vaø moãi ngaøy coù treân ba trieäu thuøng daàu ñöôïc vaän chuyeån ngang qua.
Coù ñeán 80% daàu nhaäp caûng cho Nhaät, Nam Haøn, Ñaøi Loan ñi ngang qua. Döï ñoaùn laø
tôùi naêm 2020 nhu caàu daàu cuûa caùc nöôùc AÙ Chaâu seõ leân ñeán 25 trieäu thuøng moät ngaøy vaø
haàu heát soá löôïng daàu nhaäp caûng töø Trung Ñoâng vaø Phi Chaâu seõ ñöôïc vaän chuyeån ngang
qua. Haønh lang vaän chuyeån naøy cuûa Ñoâng Nam AÙ Chaâu tính ôû choã heïp nhaát, kinh
Phillip taïi Singapore Strait, coù chieàu roäng chöa tôùi 2.4 km. Vôùi vò theá chieán löôïc voâ
cuøng quan troïng cuûa haønh lang vaän chuyeån naøy, lieäu Trung Coäng coù theå boû qua? 57

56
By the mid 21st century, China appears likely to face severe shortages of food and energy. The PRC
requires the means to secure its access to fisheries and oil reserves. In a worst-case scenario, it may
need to do so by force. {hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/Dragon or Dinosaur.
idx}
57
The South China Sea has become one of the world’s busiest international sea lanes. More than half
the world’s annual merchant shipping traffic sails through the Straits of Malacca, Lombok, and Sunda.
Crude oil, liquefied natural gas, coal, and iron ore comprise the bulk of shipping traffic. Over 100,000 oil
tankers, container ships, and other merchant vessels transit the Straits each year. The oil tankers carry
over three million barrels of crude oil through the straits each day. Tanker traffic through the Strait of
Malacca at the southwestern end of the South China Sea is more than three times greater than Suez
Canal traffic, and well over five times more than the Panama Canal. Over 9.5 million barrels of oil per
day flow through the Strait of Malacca. Over 80 percent of oil imports for Japan, South Korea, and
Taiwan flow through the South China Sea. Oil tanker traffic --already high-- expected to increase
substantially with the projected increase in Chinese oil imports. Over the next 20 years, oil consumption
among developing Asian countries is expected to rise by 4 percent annually on average, with about half
of this increase coming from China. If this growth rate is maintained, oil demand for these nations will
reach 25 million barrels per day --more than double current consumption levels-- by 2020. Almost all of
this additional Asian oil demand, as well as Japan’s oil needs, will need to be imported from the Middle
East and Africa. Most all of it will pass through the strategic Strait of Malacca into the South China Sea.
Supertankers going to Japan will pass through the wider Lombok Strait east of Bali. Current and
projected oil shipments dramatize the strategic importance of the South China Sea region, and qualify
the Strait of Malacca as a major chokepoint in the world’s oil transport system. The narrowest point of
this shipping lane is the Phillips Channel in the Singapore Strait, which is only 1.5 miles wide at its
narrowest point. This creates a natural bottleneck, with the potential for a collision, grounding, or oil
spill. The disruption of shipping or any threat to close or restrict access through the Strait of Malacca
would have a significant impact on world oil prices. If necessary, shippers could avoid the Strait, but only
at some additional cost, time, and disruption. {hslt:V5.Poli/Countries/China/Political Analyses/Regional
Context/The Rise of China and Implication.pdf}.
36
Maëc duø Trung Coäng gia nhaäp APEC-WG, kyù IMO vôùi 51 quoác gia khaùc 58 vaø höùa heïn
seõ toân troïng nhöõng hieäp öôùc nhöng lieäu coù theå tin vaøo loøng thaønh cuûa “con caùo giöõ cöûa
chuoàng gaø”? 59 60

Caïnh Tranh Baát Chính -- Vôùi chính saùch keàm giaù nhaân daân teä; 61 vôùi chính saùch taøi trôï
ñeå phaùt trieån nhöõng kyõ ngheä muõi nhoïn chieán löôïc trong thôøi gian ngaén nhaát; 62 vôùi chính

58
All the countries of East Asia who depend heavily on oil imports --in particular, Japan, South Korea,
Taiwan, and, increasingly, China have a strong common interest in the safety and freedom of navigation
through these crowded, narrow waterways. The shipping of energy through the South China Sea is more
important than any possible oil resources in disputed waters. China has explicitly stated it will uphold the
security of regional sea lanes. To ensure this, China and other major shipping nations in the region all
participate in the APEC Transportation Working Group (TPT-WG), which aims to increase the efficiency
and safety of the regional transportation system through coordination and training for managing port and
cargo traffic. They take part in the APEC TPT-WG and other international maritime organizations to
pursue their common interests in securing freedom of navigation for their vital imports.
{hslt:V5.Poli/Countries/China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China and
Implication.pdf}.
59
YÙ ñoà Trung Quoác muoán khoáng cheá haønh lang vaän chuyeån cuûa Ñoâng Nam AÙ Chaâu baøy ra raát roõ khi
nhìn laïi muïc ñích laán chieám quaàn ñaûo Hoaøng Sa (Paracel Island) vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa (Pratley
Islands). Hoaøng Sa bò Trung Coäng ñoaït maát hoaøn toaøn vaøo naêm 1974. Quaàn ñaûo Tröôøng Sa goàm 400
ñaûo ñaù vaø san hoâ traûi ra trong 800,000 km vuoâng vaø toång coäng chæ vaøo khoaûng 3 haûi lyù vuoâng laø noåi treân
maët nöôùc. Quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa voâ cuøng quan troïng veà maët chieán löôïc vì neáu chieám ñöôïc
chuû quyeàn thì nhöõng quaàn ñaûo naøy seõ laø nhöõng coät moùc ñeå thaønh laäp 200 haûi lyù ñaëc quyeàn kinh teá chung
quanh (exclusive economic zone) theo ñieàu khoaûn 55-75 cuûa Luaät Bieån döôùi Coâng Öôùc Lieân Hieäp Quoác
naêm 1982. Nhö vaäy, neáu thaønh coâng, ngoaøi quyeàn ñaùnh caù vaø khai thaùc daàu khí, Trung Coäng coù theå
kieåm soaùt gaàn troïn veïn haønh lang vaän chuyeån cuûa vuøng Ñoâng Nam AÙ Chaâu.
60
David Rosenberg does warn that the South China Sea could become a still more vital and tempestuous
area in the future. China’s dependency on oil from the Middle East is likely to increase if it continues to
be interested in commercial expansion. Consequently, controlling the Strait of Malacca will be more
crucial than ever. China, significantly, is developing an increased interest in sea power. While it
currently recognizes the freedom of the seas, it is, as Michael Chambers says, by no means evident that it
will continue to do so in the future. The situation could highly explosive were China to cut off vital
energy supplies from East Asian nations. {hslt:V5.Poli/Countries/China/Political Analyses/Regional
Context/The Rise of China and Implication.pdf}.
61
All expressed concern that their industries are disadvantaged by the value of China’s currency. An
undervalued renminbi effectively makes it difficult for U.S. firms to export to China and subsidizes
China’s exports to our country. The Commission dealt with this issue in detail at our September 25, 2003
hearing ‘‘China’s Industrial, Investment and Exchange Rate Policies: Impact on the U.S.’’ We stand by
our finding from that hearing that China is improperly intervening to hold down the value of its currency
by as much as 40 percent and our recommendation that the U.S. Government press China for an
immediate revaluation of its currency. {hslt:V5.Poli/Countries/China/US-China Economic and Security
Review Commission Report.pdf}.
62
Beijing is funding and bankrolling what is being called reckless expansion in semiconductor
fabrication plants, or "fabs". Through lowinterest loans, tax exemptions and even direct investment, the
Beijing government has set China on pace to provide the world with 20 percent or more of its capacity
next year in the made-to-order chip industry, or foundry. . . . When Beijing designated the semiconductor
37
saùch ñaùnh thueá nhaäp caûng cao vaø cho vaøo soá löôïng ít; vôùi chính saùch taøi trôï tröïc tieáp
hoaëc giaùn tieáp cho nhöõng coâng ty saûn xuaát haøng hoùa xuaát khaåu vaø nhöõng coâng ty xuaát
khaåu; vôùi caùch thöùc lôïi duïng WTO nhö moät coâng cuï ñeå baønh tröôùng thò tröôøng 63 ; vôùi
chính saùch cho xuaát khaåu nhoû gioït nhöõng saûn phaåm coù nhu caàu cao taïi ngoaïi quoác vöøa
ñeå naâng giaù baùn cuûa haøng xuaát caûng vöøa laøm cho giaù thaønh cuûa saûn phaåm ngoaïi quoác
cao hôn; 64 vôùi chính saùch lieân tuïc thieát laäp theâm nhaø maùy saûn xuaát baát chaáp söï thieát yeáu
cuûa duy trì quaân bình cung caàu; 65 vôùi chính saùch nghieân cöùu vaø aùp duïng nhöõng khaùm

industry as one of China's pillars of economic growth, the industry was sure to take off, and what has
occurred is unprecedented on any scale. From virtually nothing a few years ago, Chinese fabs hold about
9 percent of the foundry market's capacity today, and they are expected to produce 15 percent of the
industry's chips by the end of the year, and well over 20 percent in 2005. . . . In addition to owning
majority stakes in some of the semiconductor companies, China offers tax incentives to semiconductor
investments. Chip makers pay no income tax in the first five years of investment and then pay half of the
regular tax in the next five years. The standard income-tax rate is 15 percent, well below that of many
developed countries, including Taiwan's 25 percent. These tax incentives, along with lower land and
labor costs, give Chinese companies a cost advantage. They can manufacture about 10 percent more
cheaply than their competitors elsewhere, according to Andrew Lu at Citigroup Smith Barney.
{hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/China Sets to Flood the World with Chips.idx}.
China has aggressively sought to develop the size and scope of its automotive and auto parts sectors.
According to one comprehensive study reviewed by the Commission in conjunction with the hearing,
China is on pace to producing around 7 million units within three years. At the same time, demand is
expected to only increase by about half that amount, leaving 3 million or more units available for export.
Unlike the development of the Japanese automotive sector years ago, China has welcomed foreign
investment and our manufacturers have reached several agreements to develop production there. As
well, while Japanese manufacturers were forced to develop their own distribution system here in the
United States, Chinese manufacturers, through their U.S. partners, have a readily accessible distribution
network that could accommodate large volumes of imports from China. . . .
63
{hslt:V5.Poli/Countries/Vietnam/Hoà Sô Hieåm Hoïa TQ.pdf/TQ Sau 4 Naêm Gia Nhaäp WTO.idx}
64
Thí duï nhö Trung Quoác ñeø soá löôïng chaát “coke” baùn cho kyû ngheä loïc daàu cuûa Hoa Kyø ñeå giaù baùn coke
ñöôïc cao ñoàng thôøi laøm cho giaù xaêng cuûa Hoa Kyø maéc hôn.
65
TAIPEI - Last September Morris Chang alarmed the semiconductor industry when he said there would
be an industrywide recession in 2005 and that the Chinese chip makers would cause it. "I stand by that
statement. China's capacity in 2005 will have a big impact," the chairman of the world's largest made-to-
order integrated-circuit and computer-chip manufacturer, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co
(TSMC), has told Asia Times Online. That's something of an understatement. In pursuit of a policy that
will make China nearly self-reliant in semiconductor manufacturing, and enable the country to source its
own chips domestically for everything from tape recorders to computers, Beijing is funding and
bankrolling what is being called reckless expansion in semiconductor fabrication plants, or "fabs".
Through lowinterest loans, tax exemptions and even direct investment, the Beijing government has set
China on pace to provide the world with 20 percent or more of its capacity next year in the made-to-
order chip industry, or foundry. . . . "The overcapacity will be massive. And taken with a modest fall in
global chip sales, there will be a rough landing for the industry," said Rick Hsu, semiconductor analyst at
Nomura Securities. {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/China Sets to Flood the
World with Chips.idx}. . . . China continues to ramp up industrial manufacturing capacity, most notably in
the steel and automobile industries, with complete disregard for the global demand outlook. Chinese
industries pay little heed to market forces as a result of the subsidies they receive from their local and
national governments. One witness testified that Chinese government entities were paying for a portion
38
phaù sinh hoïc, hoùa hoïc, di tính hoïc vaøo thöông maõi moät caùch voâ traùch nhieäm baát keå haäu
quaû; 66 vôùi nhöõng hoaït ñoäng tình baùo kinh teá ñaùnh caáp coâng trình nghieân cöùu saûn phaåm;
vôùi tình traïng aên caáp baûn quyeàn lan traøn; 67 vôùi giaù lao ñoäng reû maït, hoaëc khoâng caàn traû
tieàn vì duøng tuø nhaân saûn xuaát; vôùi nhöõng hoaït ñoäng cheá taïo saûn phaåm giaû hieäu roài ñem
doäi vaøo thò tröôøng cuûa caùc quoác gia khaùc . . . vôùi ñuû moïi goùc ñoä vaø taàng ñoä caïnh tranh
baát chính Trung Coäng ñaõ chieám thöôïng phong treân haàu heát thò tröôøng theá giôùi. Nhöõng
quoác gia lôùn nhö Hoa Kyø vaø Canada cuõng bò khoán khoå khoâng ít vì söï caïnh tranh baát
chính cuûa Trung Quoác thì nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån nhö saùu quoác gia VMLMTM
laøm sao khoâng ñieâu ñöùng? 68 Chöa heát, Trung Quoác coøn möôïn tay ñoäi quaân thöù naêm ñeå
ñaåy haøng hoùa Taøu xaâm nhaäp vaøo thò tröôøng cuûa caùc quoác gia treân khaép theá giôùi vaø ñoàng
thôøi möôïn tay ñoäi quaân naøy ñaùnh phaù kinh teá vaø laøm luõng ñoaïn chính trò cuûa nhöõng
quoác gia hoï ñang cö truù. 69 Moät khi Trung Quoác ñaõ coù daõ taâm vaø ñaõ töøng thöïc hieän aâm
möu luõng ñoaïn chính trò Hoa Kyø thì khoâng coù moät quoác gia naøo khaùc Trung Quoác
khoâng daùm thöïc hieän.

of his Chinese competitor’s raw material inputs, had built roads to service the manufacturer, and had
even cleared a large plot of land for use by the manufacturer. {hslt:V5.Poli/Countries/China/US-China
Economic and Security Review Commission Report.pdf}.
66
{hslt:V5./Poli/Countries/China/China’s Environmental Issues.pdf/Threats of GE Rice Looms.idx}
67
Witnesses also complained of China’s poor protection of intellectual property rights (IPR). Many of
the commercial advantages that U.S. producers hold are in patented products and brands. Chinese
producers continue to copy products and steal proprietary information from U.S. manufacturers. U.S.
brands must compete with thinly veiled counterfeits, often of inferior quality. These undercut the price
of the brand and damage its brand name as well. These repeated and egregious violations are the result
of a lack of IPR enforcement by the Chinese government despite repeated assurances by Chinese
officials that they are stepping up their efforts in this regard. {hslt:V5.Poli/Countries/China/US-China
Economic and Security Review Commission Report.pdf}.
68
The Commission heard poignant testimony on the extent to which trade-related economic dislocations
have impacted Ohio communities. The Commission was told that the significant loss of jobs in Ohio due
to import competition and off-shoring has resulted in the erosion of the local tax base in many
communities and has had a debilitating impact on families and the quality of life in these areas.
Moreover, these effects can be long-lasting. Youngstown, for example, has never recovered from its de-
industrialization. Several decades later its economic prospects are dim and social problems abound.
{hslt:V5.Poli/Countries/China/US-China Economic and Security Review Commission Report.pdf}.
69
Many Cambodians are worried, however, that in pursuing its interests in Cambodia and the region,
Beijing will not hesitate to call for help upon controversial local figures, such as Sino-Cambodian tycoon
Theng Bunma, who has been banned from the United States, Thailand and Hong Kong because of alleged
drugtrafficking activities. It is known that the Chinese Embassy has asked Bunma to intervene on several
occasions with his senior contacts in the ruling Cambodian People's Party when Beijing does not agree
with the way the Cambodian government is handling a particular issue. This situation recently occurred
over the issue of legislation to formalize a mixed tribunal to try the Khmer Rouge leadership, legislation
China has always opposed. Another concern for the Cambodians is that most of the Chinese firms doing
business in Cambodia come from Guangxi province, one of China's poorest, where corruption is rampant
and where a past provincial deputy party chief, Xu Binsong, was sentenced to life in prison in August
1999 for taking bribes and influencepeddling. {hslt:V.5Poli/Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/
China-Cambodia: More Than Just Friends.idx}
39
Gaây Khuûng Hoaûng Taøi Chính – Vôùi söï phoàn thònh kinh teá Trung Quoác ñaõ coù dö tieàn ñeå
ñaàu tö vaøo heä thoáng taøi chính cuûa nhöõng quoác gia khaùc, nhaát laø tieàn cuûa ñaûng Coäng Saûn
Trung Quoác haùi töø caùnh tay kinh teá ñaûng. Vôùi moät soá löôïng lôùn ñaàu tö, Trung Quoác coù
theå ruùt ra ñoät ngoät vaø gaây neân nhöõng côn chaán ñoäng taøi chính ñöa ñeán khuûng hoaûng cho
toaøn vuøng hoaëc cho toaøn theá giôùi. Vaø sau ñoù, vôùi lôïi theá cuûa keû chuû ñoäng tình hình,
Trung Coäng coù theå tung tieàn ngoán laáy taøi nguyeân vaø chuû quyeàn cuûa nhöõng quoác gia bò
thöông toån naëng vì thieáu phoøng bò. Tuy hieän nay Trung Quoác chöa thöïc hieän daïng hình
chieán tranh naøy ôû taàm côõ roäng lôùn, nhöng trong töông lai ai coù theå caám Trung Quoác
thöïc hieän?

Lôïi Duïng Maäu Dòch Ñeå Ñaùnh Phaù - Trung Quoác cuõng tích cöïc lôïi duïng con ñöôøng maäu
dòch, möôïn tay ñaïo quaân thöù naêm vaø nhöõng ñaïo quaân khaùc --ñaïo quaân theá löïc ñen
(mafia), ñaïo quaân theá löïc ñoû (mafia ñoû), ñaïo quaân trong boùng toái (tình baùo)-- ñeå ñöa vuõ
khí, tin lieäu cheá taïo vuõ khí WMD, tieàn giaû, ma döôïc, hoùa chaát ñoäc haïi vaø vi ruùt ñaùnh
phaù nhöõng quoác gia khaùc, caùi goïi laø “chieán löôïc tieâu hao tieàm naêng ñoái phöông.” 70
Hieän giôø Trung Coäng chæ môùi thöïc hieän “haïn cheá” chieán löôïc naøy. Ai caám Trung Coäng
thöïc hieän ôû moät taàm côõ roäng lôùn hôn vaø thöïc hieän treân ñaát Baéc Myõ Chaâu?

Mua Chuoäc Nhöõng Quoác Gia Ñoäc Taøi Ñeå Choáng Laïi Tieán Trình Daân Chuû Hoùa - Trung
Quoác ñaõ giaøu coù hôn cho neân ñaõ coù theå tung tieàn mua chuoäc nhöõng quoác gia ñoäc taøi,
ñuùng hôn phaûi noùi laø mua chuoäc nhöõng cheá ñoä phi daân chuû, ñeå choáng laïi tieán trình daân
chuû hoùa cuûa nhaân loaïi.

Toùm laïi, nhôø vaøo söùc maïnh kinh teá Trung Coäng khoâng nhöõng ñaõ nuoâi döôõng boä maùy vuõ
löïc cho lôùn maïnh hôn maø coøn nöông vaøo söùc maïnh kinh teá cuûa mình ñeå thöïc hieän chieán
tranh döôùi moïi hình thöùc –chieán tranh kinh teá, chieán tranh taøi chính, chieán tranh phaù
hoaïi tieàm naêng ñeå laøm tieâu hao noäi löïc cuûa nhöõng quoác gia khaùc, vaân vaân--. Nhöõng
daïng chieán tranh naøy môùi chính laø yù nghóa thaät söï cuûa caùi goïi laø “unrestricted warfare”
maø hai teân ñaïi taù hoàng quaân ñaõ heù cho thaáy moät ít söï thaät nhöõng gì Trung Coäng ñaõ laøm
vaø ñang laøm. Nhö vaäy, coù theå noùi söùc maïnh kinh teá cuûa Trung Quoác laø moät vaán naïn lôùn
vaø laø moät vaán naïn tröôøng kyø cho nhöõng quoác gia trong vuøng vaø cho toaøn theá giôùi.

Söùc Maïnh Daân Soá Cuûa Trung Quoác

Vôùi hôn 1.306 tæ ngöôøi trong soá 6.3 tæ treân maët ñòa caàu coäng vôùi 60 trieäu ngöôøi trong ñaïo
quaân thöù naêm, khoái daân soá cuûa Trung Quoác quaû laø moät tieàm löïc cöïc lôùn. Vaø khoâng
may, cuõng chính khoái daân soá naøy laø moät ñe doïa thöïc söï vaø tröôøng kyø cho vuøng Ñoâng

70
China has also sold nuclear technology to Pakistan and perhaps Iran, and missile technology to Iran,
Libya, Syria, and Pakistan. This is all the more threatening in that none of these are especially stable
states. {hslt:V5.Poli/Countries/China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China and
Implication.pdf}.
40
Nam AÙ Chaâu vaø cho toaøn theá giôùi. Ñe doïa vì: (a) khoái daân soá naøy coù theå tuùa ra nhö ñaøn
ong vôõ toå ñeå traøn ngaäp nhöõng laõnh thoå laân caän, nhaát laø goùc Ñoâng Nam AÙ Chaâu xuoáng
tôùi Nam Döông vaø UÙc Chaâu; (b) khoái daân soá naøy ñe doïa Haùn hoùa nhöõng daân toäc khaùc
baát cöù nôi naøo hoï tôùi ñònh cö; (c) vôùi söï phoàn thònh kinh teá, khoái daân soá naøy baét ñaàu
höôûng thuï nhieàu hôn vaø söï höôûng thuï voâ traùch nhieäm cuûa hoï daãn tôùi tình traïng moâi sinh
taïi nhöõng nöôùc khaùc bò hoï giaùn tieáp phaù huûy vaø giaù trò xaõ hoäi cuûa nhöõng nöôùc khaùc bò
hoï laøm cho baêng hoaïi.

LBÑNAC: Moät Thöïc Theå Ñoái Khaùng

Naèm Trong Chieán Löôïc BVKCLBTQ
Döïa treân nhöõng döõ lieäu vöøa trình baøy, nhìn treân toång theå, caùi maø Trung Coäng thöïc söï
ñang tieán haønh laø (a) moät maët naâng chieán löôïc kinh teá leân haøng ñaàu vaø taän löïc phaùt
trieån neàn kinh teá Trung Quoác ñeå gom tuï noäi löïc kinh teá cho thaät lôùn maïnh vaø (b) moät
maët khaùc trieån khai saùch löôïc traù nguïy 71 (deception strategy) ñeå töøng böôùc thöïc hieän loä
ñoà tham voïng. 72 Ñeán moät luùc naøo ñoù, khi maø Trung Quoác ñaõ ñaït ñeán cao ñieåm cuûa söùc
maïnh veà moïi maët thì loä ñoà “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá, nhaát thoáng Ñaïi Trung
Quoác” coù theå thöïc hieän moät caùch thong dong.

Söùc maïnh treân khoâng, söùc maïnh treân bieån vaø söùc maïnh treân ñaát chæ laø ba chieàu löïc
chieán löôïc cuûa söùc maïnh vuõ löïc Trung Quoác. Coøn söùc maïnh kinh teá, söùc maïnh quaân söï
vaø söùc maïnh daân soá môùi laø ba chieàu löïc cuûa loä ñoà “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá,
nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác.”

Chuyeân gia vaø lyù thuyeát gia phöông Taây nheï daï coù theå tìm ñuû baèng chöùng, vaø deã tin
vaøo nhöõng ñieàu Trung Quoác muoán cho hoï thaáy, ñeå noùi toát cho “caùi thieän chí” cuûa Trung
Quoác. Nhöng saùu quoác gia VMLMTM phaûi soáng vôùi thöïc teá caän keà: (a) Trung Quoác laø
moät teân khoång loà nhieàu tham lam, thaâm ñoäc vaø nguy hieåm 73 vaø (b) “chính saùch khoâng

71
It is particularly difficult to interpret intentions. China’s intentions are neither obviously hostile nor
obviously aggressive. It does not appear to have hegemonic ambitions. Its stated preference is to
preserve the status quo. However, there are some contrary indications, such as its development of a
nuclear warfighting doctrine and its territorial claims to the Spratly Islands. Perhaps the Chinese do have
hegemonic ambitions and are deceiving us into thinking that they do not. Perhaps they really do not know
what they intend. Perhaps the inconsistencies reflect division of opinion within China. Perhaps their
intentions are mercurial. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of
China and Implication.pdf}.
72
Some have argued that the PRC has followed a policy of “creeping assertiveness” or “slow-intensity
conflict” or “creeping irredentism and ambiguous threats” in the South China Sea. In their view, China
has quietly but steadily expanded its presence and claims in the region through policies of intimidation
and insinuation. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China
and Implication.pdf}.
73
At the same time, China contributes in a number of ways to global instability. The threat it poses to the
international anti-proliferation regime is perhaps the most obvious example. China is avidly seeking to
buy weapons and still more avidly gathering advanced technological knowledge. Its developing ties
41
thaønh vaên” môùi theå hieän thöïc söï yù ñoà cuûa Trung Quoác. 74 Nhöõng yù ñoà ñen toái thöïc hieän
sau löng nhöõng “chính saùch thaønh vaên” khoâng deã coù baèng chöùng ñeå cho nhöõng chuyeân
gia vaø lyù thuyeát gia nheï daï phöông Taây naém laáy maø phaân tích. 75 Khoâng ai bieát nhöõng
söï thaät naøy roõ hôn nhöõng daân toäc AÙ Chaâu. 76 Ñuùng nhö Murat Auezov, cöïu ñaïi söù
Kazakh taïi Trung Quoác, ñaõ noùi “Toâi bieát taäp quaùn cuûa daân Taøu. Chuùng ta khoâng neân
tin baát cöù moät ñieàu gì nôi cöûa mieäng cuûa nhöõng chính trò gia Trung Quoác. Nhö laø moät
nhaø söû hoïc, toâi coù theå noùi laø Trung Quoác cuûa theá kyû 19, Trung Quoác cuûa theá kyû thöù 20,
vaø Trung Quoác cuûa theá kyû thöù 21 khoâng gioáng nhau. Nhöng coù moät ñieàu vaãn khoâng
khaùc noái lieàn töø xöa ñeán giôø laø tham voïng baønh tröôùng laõnh thoå.” 77

Chuyeân vieân vaø lyù thuyeát gia phöông Taây coù theå baøn xuoâi vaø baøn ngöôïc töø naêm naøy
qua naêm khaùc veà Trung Quoác. Ñuùng hay sai hoï vaãn laø hoï vôùi nhöõng baûo ñaûm an ninh.
Nhöng saùu quoác gia VMLMTM phaûi soáng vôùi thöïc teá caän keà: (a) neáu Trung Quoác baát
ngôø nuoát soáng moät trong nhöõng quoác gia naøy lieäu theá giôùi coù ñoøi laïi ñöôïc khoâng vaø (b)
coù quoác gia naøo treân theá giôùi daùm söû duïng vuõ löïc ñeå ñoøi giuøm? 78 Cho neân, saùu quoác

with Russia, archenemy of the Cold War, is thus more than a little alarming. {hslt:V5.Poli/Countries/
China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China and Implication.pdf}.
74
China is potential threat No.1 . . . The potential threat from China is greater than that from Pakistan
and any person who is concerned about India’s security must agree with that fact. {Indian Defense
Minister George Fernandes, 1998}. No regime poses a greater threat to global security today than
Communist China. . . . the Communist Chinese leadership has sought to make the world’s most populous
country one of its most powerful. {Red Dragon Rising, Edward Timberlake & William C. Triplett II,
p.979}
75
Our access to information concerning China is still relatively limited. Despite the fact that China has
reformed rather dramatically in some economic areas, it remains in the control of a secretive and
authoritarian regime. In some ways, as David Lampton pointed out, our situation is even worse now than
it was in the time of Deng Xiaoping, who at least had developed ties with the United States during World
War II and who had exposed his junior officers to the West. The gaps and uncertainties in our
information inevitably complicate the task of threat evaluation. {hslt:V5.Poli/Countries/ China/Political
Analyses/Regional Context/The Rise of China and Implication.pdf}.
76
“Asia is difficult for us to understand. It is an enormous and complex part of the world. . .”
{hslt:V5.Poli/Countries/ China/Political Analyses/Regional Context/The Rise of China and Implication.
pdf}.
77
Central Asia's fears about China are rooted both in history and concerns about future jobs and regional
influence. Murat Auezov, a former Kazakh ambassador to China, said: "I know Chinese culture. We
should not believe anything Chinese politicians say. As a historian, I'm telling you that 19th-century
China, 20th-century China, and 21st-century China are three different Chinas. But what unites them is
the desire to expand their territories." {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China & ASEAN.pdf/ Central
Asia: Fear over China’s Power.idx}
78
PRC officials continue to hint that their view of nuclear weapons is more pragmatic than documents
like the White Paper might imply. According to one report, which may well be apocryphal, a PRC
military officer once warned his American counterpart, “In the end you care a lot more about Los
Angeles than you do about Taipei.” Chinese military writings discuss the role of nuclear arms in
deterring foreign threats, but they also portray these weapons as tools which the PRC might use to
42
gia VMLMTM phaûi luoân luoân phoøng bò vaø ñoái phoù. Neáu khoâng, saùu quoác gia
VMLMTM seõ phaûi traû moät giaù raát ñaét.

Nhöng luoân luoân phoøng bò vaø ñoái phoù moät caùch rieâng leû cuõng chöa ñuû. Saùu quoác gia
VMLMTM phaûi keát hôïp thaønh moät quaàn theå coù thöïc löïc, moät LBÑNAC daân chuû vaø töï
do vaø thònh vöôïng. Hình thaønh moät LBÑNAC laø moät nöôùc côø “ñaùnh tröôùc” (preemtive
strike), nhöng khoâng naèm trong yù nghóa quaân söï maø naèm trong yù nghóa chieán löôïc
phoøng bò vaø ñoái phoù. Vaø, chæ coù phoøng bò vaø ñoái phoù kieåu naøy môùi hy voïng baûo veä
ñöôïc an ninh vaø söï sinh toàn trong töông lai cuûa nhöõng daân toäc nhoû beù naèm trong saùu
quoác gia VMLMTM.

Keát Luaän
Cô hoäi duy trì hoøa bình cho toaøn vuøng vaø cho toaøn theá giôùi, cô hoäi baûo veä moâi sinh baûo
toaøn di saûn thieân nhieân ñeå laïi cho theá heä töông lai, cô hoäi sinh toàn cuûa nhöõng daân toäc
nhoû beù, cô hoäi mang laïi haïnh phuùc thöïc söï cho baù taùnh ñeàu laø nhöõng muïc tieâu chính
ñaùng beân sau ñeà aùn hình thaønh moät LBÑNAC coù thöïc löïc ñeå döï phaàn vaøo chieán löôïc
BVKCLBTQ. Hình thaønh LBÑNAC laø moät ñieàu neân thöïc hieän, phaûi thöïc hieän, vaø phaûi
thöïc hieän nhanh choùng tröôùc khi con roàng ñoû Trung Quoác ñuû söùc maïnh phaù löôùi bay cao
roài quay laïi taøn phaù theá giôùi.

V. Chính Danh Vaø Chính Nghóa Cuûa LBÑNAC

Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu laø moät thöïc theå hình thaønh ñeå coù ñöôïc moät quaàn theå lôùn
maïnh trong khi vaãn duy trì ñöôïc nhöõng saéc thaùi ñoäc ñaùo rieâng bieät cuûa töøng thaønh phaàn
trong quaàn theå ñoù vaø ñöôïc baûo veä moät caùch chaéc chaén hôn.

Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu khoâng gioáng nhö Lieân Bang Ñoâng Döông do Phaùp ñeû ra
tröôùc ñaây. LBÑD laø saûn phaåm cuûa moät cuoäc hoân nhaân göôïng eùp vì: (a) laõnh thoå cuûa
LBÑD laø vuøng ñaát cuûa ba quoác gia Vieät, Mieân, Laøo bò nöôùc Phaùp cöôõng chieám; (b) daân
chuùng baûn xöù bò ñaët döôùi söï cai trò cuûa moät Toaøn Quyeàn Ñoâng Döông ngöôøi Phaùp vôùi söï
trôï giuùp cuûa moät ban Quaûn Haït Ñoâng Döông ngöôøi baûn xöù; (c) chính quyeàn LBÑD leä
thuoäc vaøo maãu quoác Phaùp vaø phuïc vuï cho quyeàn lôïi cuûa ngöôøi Phaùp; vaø (d) sinh hoaït
cuûa ngöôøi daân baûn xöù khoâng ñöôïc baûo ñaûm bôûi moät hieán phaùp soaïn thaûo bôûi ñaïi dieän
baûn xöù vaø chaáp nhaän bôûi quaàn chuùng baûn xöù.

Ngöôïc laïi, Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu laø moät thöïc theå: (a) thaønh hình bôûi söï töï
nguyeän cuûa nhöõng thaønh phaàn naèm trong quaàn theå; (b) thaønh hình ñeå phuïc vuï cho

achieve strategic objectives of its own. {hslt:V5.Poli/Countries/China/China’s Military Threats.pdf/

Dragon or Donisaur.idx}

43
quyeàn lôïi laâu daøi vaø vì an ninh laâu daøi cuûa moãi vaø taát caû tieåu bang naèm trong quaàn theå;
vaø (c) thaønh hình treân neàn taûng cuûa moät hieán phaùp vöõng chaéc, trong saùng vaø toát ñeïp.

Moät hieán phaùp ñöôïc goïi laø vöõng chaéc, trong saùng vaø toát ñeïp khi noù coù theå: (a) baûo ñaûm
tính caùch bình ñaúng vaø daân chuû trong moïi sinh hoaït; (b) baûo ñaûm quyeàn lôïi, danh döï vaø
traùch nhieäm cuûa moïi coâng daân; (c) baûo ñaûm quyeàn soáng, an ninh vaø haïnh phuùc cho moïi
thaønh phaàn; (d) baûo ñaûm coâng lyù ñöôïc thöïc hieän ôû moïi nôi, moïi giai ñoaïn, moïi ñieàu
kieän, moïi ñoái töôïng; vaø (e) baûo ñaûm söï oån ñònh chính trò, xaõ hoäi, kinh teá vaø moïi khía
caïnh khaùc cuûa ñôøi soáng cho taát caû.

Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu khoâng laø moät coâng cuï cuûa Hoa Kyø daàu söï thaät laø noù
ñöôïc hình thaønh trong vaø cho nhu caàu chieán löôïc BVKCLBTQ do Hoa Kyø chuû ñoäng.
Phaûi hieåu moät caùch côûi môû LBÑNAC laø moät ñöùa con ñöôïc thai ngheùn laâu daøi töø nhöõng
quan ngaïi cho söï sinh toàn cuûa nhöõng quoác gia yeáu ñuoái naèm caïnh moät ñeá quoác to lôùn
ñaày tham voïng vaø coù khaû naêng thöïc hieän tham voïng. Phaûi hieåu moät caùch côûi môû
LBÑNAC laø moät ñöùa con ñöôïc sinh ra ñuùng vaøo luùc nhu caàu chieán löôïc toaøn caàu cuûa
Hoa Kyø vaø ñoàng minh trong theá kyû môùi ñang caàn. Phaûi hieåu moät caùch côûi môû
LBÑNAC seõ laø moät ñöùa con Phuø Ñoång Thieân Vöông hoùa mình cao lôùn ñeå tieáp tay keàm
cheá tham voïng cuûa Taøu Coäng haàu ngaên ngöøa thaûm naïn xaûy ra cho nhaân loaïi. Noùi moät
caùch khaùc LBÑNAC laø moät ñöùa con cuûa ñaàu thieân nieân kyû môùi vaø noù laø bieåu tröng cuûa
moät söï toan tính chín chaén, cuûa moät söï choïn löïa khoân ngoan, cuûa moät tình thöông lôùn
daønh cho chính mình vaø ngöôøi khaùc, cuûa moät nhaõn quan xa roäng vaø loøng duõng caûm voâ
bôø.

Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu khoâng laø moät thöïc theå ñöôïc hình thaønh vôùi muïc ñích
phuïc vuï cho chieán tranh. Ngöôïc laïi, LBÑNAC ñöôïc hình thaønh chæ vì phaûi coù ñuû söùc ñeå
töï veä vaø sinh toàn trong thieân nieân kyû môùi. Khaúng ñònh, LBÑNAC seõ phuïc vuï cho hoøa
bình thònh vöôïng cuûa chính noù, cuûa toaøn vuøng vaø cuûa toaøn theá giôùi. Daàu söï hình thaønh
cuûa LBÑNAC laø moät phaàn trong chieán löôïc BVKCLBTQ vaø döôùi ñoâi maét cuûa nhöõng
teân caàm quyeàn taïi Baéc Kinh laø moät dieãn tieán thaùch thöùc, LBÑNAC vaãn thöïc söï laø quaàn
theå ñöôïc toå chöùc theo cô caáu vaø cho muïc tieâu phuïc vuï hoøa bình thònh vöôïng. Taïi sao?
Caâu traû lôøi raát ñôn giaûn. Vì chieán löôïc BVKCLBTQ coù theå ngaên chaän ñöôïc hieåm hoïa
thö huøng quaân söï Hoa-ñoái-Hoa trong töông lai khoâng ñeå cho thaûm naïn chieán tranh xaûy
ra; vì chieán löôïc BVKCLBTQ coù theå ngaên chaän ñöôïc hieåm hoïa kinh teá khoâng ñeå cho
thaûm naïn laïm duïng moâi sinh, laïm duïng nguyeân vaät lieäu, laïm duïng nhieân lieäu, laïm duïng
ñoàng tieàn, laïm duïng khe hôû phaùp lyù, laïm duïng con ngöôøi xaûy ra; vì chieán löôïc
BVKCLBTQ coù theå ngaên chaän ñöôïc hieåm hoïa “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá,
nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác” khoâng ñeå cho Taøu Coäng thöïc hieän loä ñoà nhö yù muoán; vì
chieán löôïc BVKCLBTQ coù theå ngaên chaän ñöôïc hieåm hoïa “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh
phaù kinh teá, thoân tính vaên hoùa vaø laán chieám laõnh thoå” khoâng ñeå cho Taøu Coäng thöïc
hieän saùch löôïc nhö yù muoán; vaø vì chieán löôïc BVKCLBTQ coù theå giaûi phoùng daân toäc

44
Maõn, Moâng, Hoài, Taïng, Mieâu vaø nhöõng daân toäc thieåu soá khaùc thoaùt khoûi nanh vuoát cuûa
Baéc Kinh ñeå thöïc hieän öôùc mô töï trò vaø ñöôïc quyeàn soáng haïnh phuùc hoaëc gia nhaäp vaøo
moät quaàn theå töï do hôn, nhaân baûn hôn vaø khoâng rình raäp cô hoäi nuoát soáng laâng bang.
Thieát nghó khoâng coøn nhöõng lyù do naøo khaùc coù theå mang tính thuyeát phuïc hôn ñeå huøng
bieän cho muïc tieâu phuïc vuï hoøa bình thònh vöôïng cuûa LBÑNAC.

VI. Nhöõng Lôïi Ích Chung Neáu LBÑNAC Thaønh Hình

Lieân Bang Ñoâng Nam AÙ Chaâu, neáu thaønh hình, seõ khai phoùng maïnh meõ tieàm naêng cuûa
nhöõng tieåu bang ñeå ñaït tôùi söùc maïnh kinh teá, ngoaïi giao vaø quaân söï xöùng ñaùng goïi laø
cöôøng quoác vôùi moät toác ñoä kyû luïc; thaønh quaû maø moãi thaønh vieân trong khoái neáu tieáp tuïc
duy trì hình thaùi quoác gia ñôn leû nhö hieän giôø seõ khoâng theå ñaït tôùi ñöôïc. Theo ñaø lôùn
maïnh ñoù, töông lai cuûa saùu quoác gia VMLMTM seõ ñöôïc baûo ñaûm hôn. Nhö vaäy, neáu
thaønh hình, LBÑNAC seõ laø moät baûo hieåm toát cho söï sinh toàn laâu daøi cuûa saùu daân toäc
VMLMTM vaø nhöõng daân toäc thieåu soá khaùc soáng trong quaàn theå naøy ôû thieân nieân kyû
môùi. Cuõng theo ñaø lôùn maïnh ñoù, LBÑNAC seõ gaùnh vaùc tích cöïc hôn vaø hieäu quaû hôn
vieäc duy trì an ninh cho chính noù vaø cho nhöõng quoác gia laân caän. Nhö vaäy, neáu thaønh
hình, LBÑNAC seõ laø moät laù chaén an ninh cho toaøn vuøng Ñoâng Nam AÙ. Laø moät phaàn
cuûa voøng ñai bao vaây tieáp caän, LBÑNAC seõ laø moät maûng cuûa maïng thieân la ñòa voõng
trong chieán löôïc BVKCLBTQ do Hoa Kyø chuû ñoäng thöïc hieän. Söï hình thaønh, lôùn maïnh
vaø hieäu quaû cuûa LBÑNAC coù theå ngaên chaän kòp thôøi khoâng ñeå cho nhöõng hieåm hoïa
tröôùc maét trôû thaønh thaûm traïng thöïc söï cho vuøng Ñoâng Nam AÙ vaø cho toaøn theá giôùi.

Nhö ñaõ trình baøy, neàn moùng cho söï hình thaønh moät LBÑNAC goàm troïn veïn saùu nöôùc
VMLMTM naèm ôû choã tröôùc tieân ba quoác gia laân caän VML phaûi hôïp taùc vaø chuyeån hoùa
ñeå tieán tôùi vieäc thaønh hình moät quaàn theå lieân bang nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn roài
sau ñoù caùc nöôùc Mieán Ñieän, Maõ Lai vaø Thaùi Lan môùi tuaàn töï gia nhaäp. Chæ vôùi moät
LBÑNAC sô khôûi, trong ñoù goàm baûy tieåu bang vaø moät ñaëc khu haønh chaùnh hình thaønh
töø ba quoác gia VML, chöa noùi tôùi söï gia nhaäp cuûa Mieán Ñieän, Thaùi Lan vaø Maõ Lai sau
ñoù, cuõng ñaõ cho nhieàu lôïi ích to lôùn vaø thieát thöïc veà maët quoác phoøng, kinh teá vaø noäi trò.

Lôïi Ích Quoác Phoøng

Hoaøn Caûnh Cuûa Vieät Nam - Vieät Nam coù taát caû laø 4,639 km bieân giôùi trong ñoù 1,228 km
laø bieân giôùi Vieät-Mieân; 1,281 km laø bieân giôùi Vieät-Trung; 2,130 km laø bieân giôùi Vieät-
Laøo; coäng vaøo ñoù laø 3,444 km bôø bieån. Quaân Ñoäi Nhaân Daân Vieät Nam (People's Army
of Vietnam) coù khoaûng 484,000 quaân vôùi 3-4 trieäu quaân tröø bò 79 vaø ngaân saùch quoác
phoøng treân döôùi 1.4 tæ USD trong naêm 2004. 80 Löïc löôïng luïc quaân cuûa QÑNDVN coù

79
{hslt:V9.Fact/Vietnam/PAVN – Center for Defense Info.pdf}
80
{hslt:V16.Glos/DatabaseV1.dbf/Armed Force of the World Database – Asian Nations.idx}
45
khoaûng 412,000 quaân trong ñoù coù 61 sö ñoaøn 81 vaø 45 ñôn vò chieán xa 82 vôùi soá löôïng
chieán cuï goàm 2,800 xe taêng vaø thieát vaän 83 (AFV) coäng suùng phaùo, phoøng khoâng vaø teân
löûa. Löïc löôïng khoâng quaân cuûa QÑNDVN coù khoaûng 30,000 quaân vôùi 2 trung ñoaøn
maùy bay chieán ñaáu/taán coâng goàm 65 chieác, 6 trung ñoaøn maùy bay taán coâng goàm 124
chieác, vaø 29 tröïc thaêng vuõ trang. Löïc löôïng haûi quaân cuûa QÑNDVN coù khoaûng 42,000
quaân vôùi 2 tieàm thuûy ñónh SSI, 6 taøu hoä toáng, 42 taøu tuaàn, 6 taøu ñoå boä vaø 10 taøu raø phaù
mìn. Ngoaøi löïc löôïng chính quy, Vieät Nam coøn coù 40,000 quaân coâng an bieân phoøng vaø
khoaûng 16 trieäu daân trong löùa tuoåi 18-49 ñaày ñuû ñieàu kieän söùc khoûe ñeå tham gia nghóa
vuï quaân söï neáu caàn. 84 Tuy coù moät quaân ñoäi khaù huøng haäu, phoøng thuû moät chu vi daøi
8,083 km vôùi moät laõnh thoå roäng 329,560 km vuoâng vaø moät laõnh haûi roäng 123,700 km
vuoâng khoâng phaûi laø moät vieäc nheï nhaøng hoaëc ít toán keùm cho Vieät Nam. Veà maët ñòa
hình Vieät Nam coù moät soá baát lôïi. Thöù nhaát, Vieät Nam khoâng coù ñöôïc chieàu daày ñòa
hình lyù töôûng. Moät vaøi muõi nhoïn taán coâng theo höôùng Taây-Ñoâng hoaëc Ñoâng-Taây coù
theå caét ñöùt Vieät Nam ra nhieàu ñoaïn. Neáu tröôøng hôïp naøy xaûy ra, boä tham möu chæ huy
chieán tranh coù theå bò voâ hieäu hoùa vaø chieán löôïc toaøn dieän khoù coù theå trieån khai ñöôïc.
Thöù hai, vôùi söï baønh tröôùng cuûa löïc löôïng haûi quaân Trung Coäng trong toaøn vuøng bieån
Nam Haûi, aùp löïc töø maët bieån Ñoâng ngaøy caøng gia taêng. Neáu coù xung ñoät quaân söï, löïc
löôïng haûi quaân yeáu ôùt cuûa Vieät Nam khoâng nhöõng khoâng baûo veä noãi laõnh haûi maø ngay
caû vieäc baûo veä laõnh thoå cuõng khoâng ñuû söùc. Thöù ba, phía Taây cuûa Vieät Nam laø hai
quoác gia tuy coù phaàn thaân thieän nhöng quaù yeáu ôùt veà moïi maët. Söôøn che cuûa Vieät Nam
do ñoù trôû thaønh “quaù moûng” vaø buoäc noù phaûi phaân taùn löïc löôïng ñeå phoøng thuû cuõng nhö
buoäc noù phaûi xen vaøo hoaëc khoáng cheá noäi boä cuûa nhöõng quoác gia naøy ñeå baûo veä cho
chính noù. Veà maët thöïc löïc quaân söï Vieät Nam cuõng ñang ñoái dieän vôùi moät soá baát lôïi.
Thöù nhaát, tuy tröôùc ñaây laø moät quaân ñoäi thieän chieán nhöng theá heä coù kinh nghieäm chieán
tröôøng ñaõ giaø nua vaø thay theá bôûi moät theá heä treû hôn khoâng thöïc söï töøng traûi chieán
tröôøng. Thöù hai, vuõ khí ñang söû duïng laø nhöõng thöù ñaõ “quaù” cuõ vaø laïc haäu. Thöù ba,
Vieät Nam hình nhö vaãn laån quaån vôùi khaùi nieäm chieán tranh du kích, sôû tröôøng duy nhaát
vaø coá höõu, neân chöa chuaån bò saün moät loaïi hình chieán ñaáu môùi meû coù theå ñaùp öùng nhu
caàu cuûa thôøi ñieåm hieän taïi. Thöù tö, Vieät Nam khoù coù theå hieän ñaïi hoùa löïc löôïng quaân
söï vì söï e ngaïi cuûa caùc quoác gia chung quanh. Thöïc traïng caàn tìm ra loái thoaùt: thöïc löïc
cuûa QÑNDVN ñang tuoät doác nhanh choùng vaø cuøng luùc hieäu quaû phoøng veä laõnh thoå cuûa
QÑNDVN so ra ngaøy caøng teä vì chieán cuï cuûa nhöõng quoác gia laân caän ñeàu ñöôïc hieän ñaïi
hoùa vôùi toác ñoä nhanh choùng.

Hoaøn Caûnh Cuûa Cao Mieân - Cao Mieân coù taát caû laø 2,572 km bieân giôùi trong ñoù 1,228
km laø bieân giôùi Mieân-Vieät; 541 km laø bieân giôùi Mieân-Laøo; 803 km laø bieân giôùi Mieân-
Thaùi; coäng vaøo ñoù laø 443 km bôø bieån. Quaân Ñoäi Hoaøng Gia Cao Mieân (Royal

81
{hslt:V9.Fact/Vietnam/CIA World Factbook 2005.pdf}
82
{hslt:V9.Fact/Vietnam/Saùch Traéng Quoác Phoøng VN.pdf}
83
{hslt:V16.Glos/DatabaseV1.dbf/Armed Force of the World Database – Asian Nations.idx}
84
{hslt:V9.Fact/Vietnam/CIA World Factbook 2005.pdf}
46
Cambodian Armed Force) coù khoaûng 140,000 quaân vaø ngaân saùch quoác phoøng khoaûng
120 trieäu USD cho naêm 2000. Löïc löôïng luïc quaân cuûa QÑHGCM coù khoaûng 90,000
quaân trong ñoù coù 22 sö ñoaøn khoâng ñuû caáp soá vôùi soá löôïng chieán cuï goàm 180 xe taêng,
suùng phaùo, phoøng khoâng vaø teân löûa. Löïc löôïng haûi quaân cuûa QÑHGCM coù khoaûng
3,000 quaân, trong ñoù coù 1,500 laø lính boä, vôùi 4 chieác taøu tuaàn ven bieån. Löïc löôïng
khoâng quaân cuûa QÑHGCM coù khoaûng 2,000 quaân vôùi moät phi ñoäi maùy bay chieán ñaáu
goàm 19 chieác Mig-21, trong soá 24 maùy bay chieán ñaáu hieän coù, vaø 15 maùy bay tröïc
thaêng. 85 Ngoaøi löïc löôïng chính quy, Cao Mieân coù khoaûng 1.8 trieäu daân trong löùa tuoåi
18-49 ñaày ñuû ñieàu kieän söùc khoûe ñeå tham gia nghóa vuï quaân söï neáu caàn. 86 Thöïc traïng
caàn tìm ra loái thoaùt: löïc löôïng quaân söï cuûa Cao Mieân ñöùng rieâng reõ khoâng ñuû söùc ñeå
phoøng veä moät chu vi daøi 3,015 km vôùi moät laõnh thoå roäng 181,041 km vuoâng chöa noùi tôùi
laõnh haûi vaø khoâng ñuû söùc ñeå choáng laïi baát cöù moät cuoäc xaâm löôïc naøo baát keå töø ñaâu tôùi.

Hoaøn Caûnh Cuûa Laøo - Laøo coù taát caû laø 5,083 km bieân giôùi trong ñoù 235 km laø bieân giôùi
Laøo-Mieán; 541 km laø bieân giôùi Laøo-Mieân; 423 km laø bieân giôùi Laøo-Trung; 1,754 km laø
bieân giôùi Laøo-Thaùi; vaø 2,130 km laø bieân giôùi Laøo-Vieät. Quaân Ñoäi Nhaân Daân Laøo (Lao
People's Army) coù khoaûng 28,000 quaân vaø ngaân saùch quoác phoøng treân döôùi 20 trieäu
USD cho naêm 2004. 87 Quaân cuï trang bò goàm coù khoaûng 260 xe taêng vaø xe thieát vaän, 12
chieác maùy bay, suùng phaùo, phoøng khoâng vaø teân löûa. Ngoaøi löïc löôïng chính quy, Laøo coù
khoaûng 954 ngaøn daân trong löùa tuoåi 18-49 ñaày ñuû ñieàu kieän söùc khoûe ñeå tham gia nghóa
vuï quaân söï neáu caàn. 88 Thöïc traïng caàn tìm ra loái thoaùt: vôùi moät quaân ñoäi quaù nhoû beù maø
phaûi phoøng veä moät chu vi daøi 5,083 km vaø moät laõnh thoå roäng 236,800 km vuoâng, Laøo
gaàn nhö boû ngoû.

Cô Hoäi -- Neáu VML keát hôïp thaønh moät quaàn theå LBÑNAC, chöa noùi tôùi söï gia nhaäp
cuûa MTM veà sau, toång coäng chu vi phoøng veä cuûa LBÑNAC seõ laø 8,383 km vôùi 742,880
km vuoâng laõnh thoå vaø 132,200 km vuoâng laõnh haûi. Quaân ñoäi cuûa LBÑNAC luùc ñoù coù
hôn nöûa trieäu quaân; 3,180 xe taêng vaø xe thieát vaän; 225 maùy bay chieán ñaáu/taán coâng; 44
maùy bay tröïc thaêng; 2 taøu laën SSI; 6 taøu hoä toáng; 46 taøu tuaàn; 6 taøu ñoå boä; vaø 10 taøu raø
phaù mìn. Theâm vaøo ñoù laø 40,000 quaân coâng an bieân phoøng; 3-4 trieäu quaân tröø bò vaø
18.8 trieäu ngöôøi daân trong löùa tuoåi 18-49 ñaày ñuû ñieàu kieän söùc khoûe ñeå tham gia nghóa
vuï quaân söï. Tuyeán phoøng veä maïn Baéc doïc Trung Quoác luùc ñoù seõ laø 1,704 km chieàu
daøi, chæ coù 423 km daøi hôn tuyeán phoøng thuû maïn Baéc cuûa VN ñöùng moät mình, nhöng buø
laïi töïa löng laø moät chuoãi cao ñieåm coù lôïi theá phoøng thuû vöõng chaéc vaø khoâng phaûi phaân
taùn löïc löôïng ñeå phoøng bò tuyeán beân hoâng nhö tröôùc. Tuyeán phoøng thuû ven bieån luùc ñoù
seõ laø 3,887 km, chæ daøi hôn 433 km so vôùi tuyeán phoøng thuû ven bieån cuûa VN tröôùc ñaây,
nhöng buø laïi bôø bieån Cao Mieân ñöôïc phoøng thuû kín hôn ñeå ngaên chaän moät cuoäc ñoå boä

85
{hslt:V16.Glos/DatabaseV1.dbf/Armed Force of the World Database – Asian Nations.idx}
86
{hslt:V9.Fact/Cambodia/CIA World Factbook 2005.pdf}
87
{hslt:V16.Glos/DatabaseV1.dbf/Armed Force of the World Database – Asian Nations.idx}
88
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
47
taäp kích chí töû vaøo maïn Nam. Theâm vaøo ñoù, baát cöù moät muõi duøi taán coâng naøo töø maïn
Baéc ñaùnh xuoáng hoaëc hoaëc maïn Ñoâng ñaùnh vaøo hoaëc maïn Nam ñaùnh leân, LBÑNAC seõ
coù ñuû chieàu daày ñòa hình ñeå trieät thoaùi vaø laøm tieâu hao löïc löôïng ñòch. Vôùi tình traïng
queø quaët hieän taïi, ngay caû Vieät Nam cuõng chöa coù ñöôïc khaû naêng bay xa thoïc saâu
(projection capability) ñeå coù theå dôøi tuyeán phoøng thuû ra xa hôn hoaëc ñeå coù theå thoïc saâu
vaøo haäu phöông cuûa ñòch. Thieáu khaû naêng naøy, VML hoaøn toaøn thuï ñoäng treân chieán
tröôøng vaø cuõng vì theá yeáu toá chieàu daày ñòa hình laïi caøng trôû neân quan troïng hôn. Nhöng
lôïi ích lôùn nhaát trong taát caû nhöõng lôïi ích quaân söï, neáu LBÑNAC thaønh hình, coù leõ laø cô
hoäi hieän ñaïi hoùa quaân ñoäi lieân bang ñeå taùi laäp söï thaêng baèng quaân söï cho toaøn vuøng.
Moät LBÑNAC naèm trong voøng ñai BVTC phaûi coù ñuû thöïc löïc nhaèm baûo ñaûm hieäu quaû
cuûa chieán löôïc BVKCLBTQ. Vì theá, Hoa Kyø vaø ñoàng minh trôï giuùp LBÑNAC ñeå
nhanh choùng caûi thieän khaû naêng töï veä cuûa noù laø moät ñieàu ñöông nhieân seõ phaûi xaûy ra.
Ñaây laø moät cô hoäi hieám coù cho VML.

Lôïi Ích Kinh Teá

Yeáu Toá Daân Soá -- 89 Laõnh thoå Vieät Nam chieám 329,560 km vuoâng vôùi moät khoái daân soá
laø 83.5 trieäu ngöôøi, hay laø 253.5 ngöôøi treân moät caây soá vuoâng. Laõnh thoå Cao Mieân
chieám 176,520 km vuoâng vôùi moät khoái daân soá laø 13.6 trieäu ngöôøi, hay laø 77.09 ngöôøi
treân moät caây soá vuoâng, tyû leä 3.29:1 so vôùi maät ñoä daân soá cuûa Vieät Nam. Laõnh thoå Laøo
chieám 236,800 km vuoâng vôùi moät khoái daân soá laø 6.2 trieäu ngöôøi, hay laø 26.25 ngöôøi
treân moät caây soá vuoâng, tyû leä 9.66:1 so vôùi maät ñoä daân soá cuûa Vieät Nam. Thöïc traïng caàn
tìm ra loái thoaùt: Cao Mieân vaø Laøo thieáu yeáu toá daân soá ñeå giuùp cho vieäc phaùt trieån kinh
teá cuûa quoác gia.

Yeáu Toá Daân Trí -- 90 Tính töø 15 tuoåi trôû leân, Vieät Nam coù ñeán 90.3% cuûa 83.5 trieäu daân
laø bieát ñoïc vaø vieát. Trong khi ñoù Cao Mieân chæ coù 69.4% trong soá 13.6 trieäu daân vaø Laøo
chæ coù 66.4% trong soá 6.2 trieäu daân laø bieát ñoïc vaø bieát vieát. Thöïc traïng caàn tìm ra loái
thoaùt: Cao Mieân vaø Laøo thieáu yeáu toá daân trí ñeå giuùp cho vieäc phaùt trieån kinh teá cuûa
quoác gia.

Yeáu Toá Löïc Löôïng Lao Ñoäng -- 91 Löïc löôïng nhaân coâng cuûa Vieät Nam leân ñeán 42.98
trieäu, theo öôùc tính 2004, vôùi 63% cuûa toång soá ñoù phuïc vuï trong khu vöïc noâng nghieäp
vaø 37% phuïc vuï trong khu vöïc kyõ ngheä vaø dòch vuï. Khoaûng 60% cuûa daân soá coù tuoåi
döôùi 30 vaø khoaûng 1.5 trieäu ngöôøi môùi gia nhaäp vaøo löïc löôïng nhaân coâng moãi naêm.
Vieät Nam coù moät tieàm naêng nhaân söï raát lôùn vaø treû trung. Löïc löôïng nhaân coâng cuûa Cao
Mieân ñöôïc 7 trieäu, theo öôùc tính 2003, vôùi 75% cuûa toång soá phuïc vuï trong khu vöïc noâng
nghieäp. Löïc löôïng nhaân coâng cuûa Laøo, theo öôùc tính naêm 2001, ñöôïc 2.6 trieäu, vôùi 80%
cuûa toång soá phuïc vuï trong khu vöïc noâng nghieäp. Neáu tính maät ñoä nhaân coâng, Vieät Nam

89
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
90
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
91
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
48
coù 129.9 ngöôøi lao ñoäng treân moãi km vuoâng maët ñaát trong khi ñoù Cao Mieân chæ coù
39.66 ngöôøi treân moãi km vuoâng vaø Laøo chæ coù 10.98 ngöôøi treân moãi km vuoâng. Thöïc
traïng caàn tìm ra loái thoaùt: Cao Mieân vaø Laøo khoâng ñuû nhaân löïc lao ñoäng ñeå giuùp cho
vieäc phaùt trieån kinh teá cuûa quoác gia.

Yeáu Toá Hieäu Naêng Saûn Xuaát -- 92 vaøo naêm 2004, toång löôïng kinh teá cuûa Vieät Nam laø
227.2 tæ ID (International Dollars), GDP tính theo PPP. Chia ñeàu toång löôïng kinh teá cuûa
quoác gia cho 42.98 trieäu ngöôøi cuûa löïc löôïng nhaân coâng, möùc saûn xuaát bình quaân cuûa
moãi nhaân coâng lao ñoäng laø 5,286 ID moät naêm. So vôùi Cao Mieân, öôùc tính 2003, möùc
saûn xuaát bình quaân cuûa moãi nhaân coâng lao ñoäng laø 3,658 ID moät naêm vaø so vôùi Laøo,
öôùc tính 2001, möùc saûn xuaát bình quaân cho moãi nhaân coâng lao ñoäng laø 3,784 ID moät
naêm. Thöïc traïng caàn tìm ra loái thoaùt: hieäu naêng saûn xuaát cuûa Cao Mieân vaø Laøo coøn
quaù thaáp vaø ñieàu naøy khoâng coù lôïi cho vieäc phaùt trieån kinh teá cuûa quoác gia.

Yeáu Toá Vaän Chuyeån -- 93 Vôùi heä thoáng vaän chuyeån treân boä Vieät Nam coù ñöôïc taát caû laø
93,300 km ñöôøng xe, trong ñoù 23,418 km ñaõ traùng nhöïa vaø 69,882 km chöa traùng nhöïa.
Coäng theâm 2,600 km ñöôøng saét, trong ñoù 178 km ñöôøng coù chieàu ngang 1.435 meùt ñuùng
tieâu chuaån, 2,169 km ñöôøng coù chieàu ngang 1.00 meùt heïp hôn tieâu chuaån vaø 253 km
ñöôøng keùp. Cao Mieân coù ñöôïc taát caû laø 12,323 km ñöôøng xe, trong ñoù 1996 km ñaõ
traùng nhöïa vaø 10,327 km chöa traùng nhöïa. Coäng theâm 602 km ñöôøng saét coù chieàu
ngang 1.00 meùt heïp hôn tieâu chuaån. Laøo coù ñöôïc taát caû laø 21,716 km ñöôøng xe, trong
ñoù 9,664 km ñaõ traùng nhöïa vaø 12,052 km chöa traùng nhöïa. Vôùi heä thoáng vaän chuyeån
treân nöôùc Vieät Nam coù taát caû laø 17,702 km ñöôøng soâng vaø trong ñoù 5,000 km chæ thích
hôïp cho thuyeàn nhoû töø 1.8m chieàu ngang trôû xuoáng; 3,444 km bôø bieån; 9 caûng boác dôõ
[Cam Ranh, Ñaø Naüng, Haûi Phoøng, TP. Hoà Chí Minh, Haï Long, Quy Nhôn, Nha Trang,
Vinh, Vuõng Taøu]; 194 thöông thuyeàn coù taûi troïng treân 1,000 GRT (gross registered
tonage) vôùi troïng taûi toång coäng laø 1.17 trieäu taán. Cao Mieân coù ñöôïc 2,400 km ñöôøng
soâng chính yeáu laø theo doøng Mekong; 443 km bôø bieån; 6 caûng boác dôõ vaø beán neo
[Kampong Saom, Kampot, Krong Kaoh Kong, Phnom Penh, Sre Ambol, Keo Phoh
Port]; 479 thöông thuyeàn coù taûi troïng treân 1,000 GRT vôùi troïng taûi toång coäng laø 1.91
trieäu taán. Laøo coù ñöôïc taát caû laø 4,600 km ñöôøng soâng trong ñoù chính yeáu laø doøng
Mekong vaø phuï löu; coäng theâm 2,897 km ñöôøng nöôùc coù luùc ñi ñöôïc coù luùc khoâng ñi
ñöôïc cho ghe nhoû löôøng saâu döôùi 0.5 meùt; khoâng coù caûng boác dôõ; vaø chæ coù 1 thöông
thuyeàn coù taûi troïng 2,370 GRT. Vôùi heä thoáng vaän chuyeån treân khoâng Vieät Nam coù taát
caû laø 24 phi caûng trong ñoù 21 coù phi ñaïo traùng nhöïa vaø 3 coù phi ñaïo chöa traùng nhöïa.
Trong soá 21 phi caûng coù phi ñaïo traùng nhöïa thì 6 coù phi ñaïo daøi treân 3,047 meùt; 5 coù phi
ñaïo daøi töø 2,438 meùt tôùi 3,047 meùt; 9 coù phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt cho tôùi 2,437 meùt; vaø
1 coù phi ñaïo daøi töø 914 meùt cho tôùi 1,523 meùt. Trong soá 3 phi caûng coù phi ñaïo chöa
traùng nhöïa thì 1 coù phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt cho tôùi 2,437 meùt; 1 coù phi ñaïo daøi töø 914

92
Tính theo PPP, xem chuù thích 39.
93
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
49
meùt cho tôùi 1,524 meùt; vaø 1 coù phi ñaïo ngaén döôùi 914 meùt. Cao Mieân coù taát caû laø 20
phi caûng trong ñoù 6 coù phi ñaïo traùng nhöïa vaø 14 coù phi ñaïo chöa traùng nhöïa. Trong soá
6 phi caûng coù phi ñaïo traùng nhöïa thì 2 coù phi ñaïo daøi töø 2,438 meùt tôùi 3,047 meùt; 2 coù
phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt cho tôùi 2,437 meùt; vaø 2 coù phi ñaïo daøi töø 914 meùt cho tôùi 1,523
meùt. Trong soá 14 phi caûng coù phi ñaïo chöa traùng nhöïa thì 2 coù phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt
cho tôùi 2,437 meùt; 11 coù phi ñaïo daøi töø 914 meùt cho tôùi 1,524 meùt; vaø 1 coù phi ñaïo ngaén
döôùi 914 meùt. Laøo coù taát caû laø 44 phi caûng trong ñoù 9 coù phi ñaïo traùng nhöïa vaø 35 coù
phi ñaïo chöa traùng nhöïa. Trong soá 9 phi caûng coù phi ñaïo traùng nhöïa thì 1 coù phi ñaïo
daøi töø 2,438 meùt tôùi 3,047 meùt; 5 coù phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt cho tôùi 2,437 meùt; vaø 3 coù
phi ñaïo daøi töø 914 meùt cho tôùi 1,523 meùt. Trong soá 35 phi caûng coù phi ñaïo chöa traùng
nhöïa thì 1 coù phi ñaïo daøi töø 1,524 meùt cho tôùi 2,437 meùt; 13 coù phi ñaïo daøi töø 914 meùt
cho tôùi 1,524 meùt; vaø 21 coù phi ñaïo ngaén döôùi 914 meùt. Vôùi heä thoáng vaän chuyeån
ñöôøng oáng Vieät Nam coù taát caû 851 km ñöôøng oáng trong ñoù 432 km ñöôøng oáng daãn khí
ñoát daïng loûng; 210 km ñöôøng oáng daãn khí ñoát daïng hôi, 3 km ñöôøng oáng daãn daàu; vaø
206 km ñöôøng oáng daãn saûn phaåm tinh cheá. Cao Mieân khoâng coù ñöôøng oáng. Laøo coù 540
km ñöôøng oáng daãn nhöõng saûn phaåm tinh cheá. Vôùi heä thoáng vaän chuyeån tin töùc Vieät
Nam coù taát caû laø 4.4 trieäu ñöôøng ñieän thoaïi daây; 2.74 trieäu ñöôøng ñieän thoaïi di ñoäng;
101 traïm phaùt soùng radio trong ñoù goàm 65 traïm AM, 7 traïm FM vaø 29 traïm SW; 7 traïm
phaùt soùng TV vaø 13 traïm trung chuyeån (repeaters); 340 ISPs vôùi 3.5 trieäu ngöôøi söû duïng
internet thöôøng xuyeân. Cao Mieân coù taát caû laø 35.4 ngaøn ñöôøng ñieän thoaïi daây; 380
ngaøn ñöôøng ñieän thoaïi di ñoäng; 19 traïm phaùt soùng radio trong ñoù goàm 2 traïm AM vaø 17
traïm FM; 7 traïm phaùt soùng TV; 818 ISPs vôùi 30 ngaøn ngöôøi söû duïng internet thöôøng
xuyeân. Laøo coù taát caû laø 61.9 ngaøn ñöôøng daây ñieän thoaïi daây; 55.2 ngaøn ñöôøng ñieän
thoaïi di ñoäng; 17 traïm phaùt soùng radio trong ñoù goàm 12 traïm AM, 1 traïm FM vaø 4 traïm
SW; 4 traïm phaùt soùng TV; 937 ISPs vôùi 15 ngaøn ngöôøi söû duïng internet thöôøng xuyeân.
Thöïc traïng caàn tìm ra loái thoaùt: nhöõng heä thoáng vaän chuyeån cuûa Cao Mieân vaø Laøo coøn
quaù thieáu thoán, vaø ñoâi khi bò giôùi haïn vì ñieàu kieän ñòa dö, thí duï nhö Laøo khoâng coù bôø
bieån ñeå laäp caûng boác dôõ haøng hoùa, ñieàu naøy khoâng coù lôïi cho vieäc phaùt trieån kinh teá
cuûa quoác gia.

Yeáu Toá Naêng Löôïng -- 94 Vieät Nam saûn xuaát taát caû laø 34.48 tæ kWh ñieän trong moät naêm,
tính vaøo naêm 2002; 1.3 tæ thöôùc khoái khí ñoát, tính vaøo naêm 2001; 359,400 thuøng daàu thoâ
moãi ngaøy, tính vaøo naêm 2004. Cao Mieân saûn xuaát taát caû laø 122 trieäu kWh ñieän trong
moät naêm, tính vaøo naêm 2003; khoâng coù daàu hoûa; khoâng coù khí ñoát. Laøo saûn xuaát taát caû
laø 3.56 tæ kWh ñieän trong moät naêm, tính vaøo naêm 2002; khoâng coù daàu hoûa; khoâng coù khí
ñoát. Thöïc traïng caàn tìm ra loái thoaùt: Cao Mieân quaù thieáu thoán naêng löôïng vaø Laøo chöa
taän duïng tieàm naêng cuûa thuûy ñieän vaø nhöõng ñieàu naøy seõ haïn cheá vieäc phaùt trieån kinh teá
cuûa quoác gia.

94
{hslt:V9.Fact/Lao/CIA World Factbook 2005.pdf}
50
Cô Hoäi – Döôùi ñieàu kieän hieän nay cuûa Cao Mieân vaø Laøo, muoán trôû thaønh moät quoác gia
phaùt trieån laø ñieàu raát khoù. Theâm 30 naêm nöõa, daàu khoâng coù chieán tranh xaûy ra, Cao
Mieân vaø Laøo cuõng chöa chaéc ñaõ thoaùt khoûi caûnh ngheøo ñoùi laïc haäu. Vôùi toác ñoä phaùt
trieån caøng luùc caøng nhanh cuûa nhöõng quoác gia laân caän, vì kinh teá cuûa nhöõng quoác gia
naøy ñaõ coù ñaø ñeå boác leân, khoaûng caùch giöõa Cao Mieân vaø Laøo vôùi nhöõng quoác gia ñoù coù
leõ caøng ngaøy seõ caøng xa hôn. Ñaây laø moät thaûm kòch ñoái vôùi daân toäc Mieân vaø Laøo.
Ñoàng thôøi laø moät ñe doïa tôùi söï toàn vong cuûa hai quoác gia naøy. Vieät Nam tuy vaãn laø
moät quoác gia leït ñeït so vôùi nhöõng quoác gia khaùc trong khoái ASEAN, nhö Thaùi Lan hoaëc
Maõ Lai, nhöng noù coù moät tieàm naêng nhaân söï raát lôùn. Ñoàng thôøi nhöõng heä thoáng vaän
chuyeån ngöôøi, vaän chuyeån vaät lieäu haøng hoùa, vaän chuyeån tin töùc, vaän chuyeån taøi chính
cuõng ñaõ hình thaønh khaù ñaày ñuû. Theâm vaøo ñoù, moät bôø bieån daøi 3,444 km cho noù moät vò
theá voâ cuøng thuaän lôïi trong vieäc vaän chuyeån ñöôøng bieån, chöa noùi ñeán nguoàn taøi
nguyeân doài daøo trong loøng bieån vaø döôùi ñaùy bieån. Vôùi tieàm naêng nhaân söï to lôùn cuûa
Vieät Nam; vôùi öu theá maët tieàn nhìn ra bieån Ñoâng cuûa Vieät Nam; vôùi nguoàn daàu hoûa vaø
khí ñoát cuûa Vieät Nam; vôùi öu theá maët tieàn nhìn ra vònh Thaùi Lan cuûa Cao Mieân; vôùi
tieàm naêng cung öùng thuûy ñieän vaø cung öùng nöôùc cho noâng nghieäp vaø kyõ ngheä cuûa doøng
Mekong treân ñaát Cao Mieân vaø Laøo chöa ñöôïc khai thaùc; vôùi moät laõnh thoå roäng 742,880
km vuoâng coù nhieàu taøi nguyeân treân maët ñaát vaø döôùi loøng ñaát chöa ñöôïc khai thaùc; vôùi
moät thò tröôøng treân 100 trieäu daân . ..coäng vôùi tình traïng an ninh trôû neân oån ñònh hôn, vôùi
moâi tröôøng chính trò hoaøn toaøn côûi môû vaø töï do; vôùi khoâng khí laïc quan coù söùc thu huùt
voán ñaàu tö cuûa ngoaïi quoác (FDI) nhieàu hôn, vôùi tieàm naêng möôïn voán lôùn hôn, vôùi söùc
maïnh ngoaïi giao coù taàm voùc hôn, vôùi nguoàn sinh löïc môùi chöa bao giôø coù . . . ba nöôùc
VML, neáu keát hôïp ñeå khai thaùc troïn veïn nhöõng yeáu toá hoã hoã töông naøy, thì nhaát ñònh
tieàn ñoà kinh teá seõ saùng hôn nhieàu. LBÑNAC, neáu thaønh hình, seõ khai phoùng maïnh meõ
tieàm naêng kinh teá cuûa ba nöôùc ñeå ñaït tôùi söùc maïnh xöùng ñaùng goïi laø cöôøng quoác vôùi
moät toác ñoä kyû luïc; thaønh quaû maø moãi thaønh vieân trong khoái neáu tieáp tuïc duy trì hình
thaùi quoác gia ñôn leû nhö hieän giôø khaúng ñònh laø seõ khoâng bao giôø ñaït tôùi ñöôïc.

Lôïi Ích Noäi Trò

Veà maët haønh chaùnh Vieät Nam coù taát caû 59 tænh lî vaø 5 ñoâ thò. Möùc coâng thu haøng naêm
laø 10.66 tæ USD vaø möùc coâng chi haøng naêm laø 13.09 tæ USD, tính vaøo naêm 2004. Veà
maët chính trò Vieät Nam chæ coù moät ñaûng duy nhaát ñoù laø Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam
(Communist Party of Vieät Nam), toång bí thö hieän thôøi laø Noâng Ñöùc Maïnh. Quoác Hoäi
Vieät Nam coù taát caû 498 gheá vôùi nhieäm kyø 5 naêm. Ñaûng vieân chieám 447 gheá vaø 51 gheá
coøn laïi chieám bôûi öùng cöû vieân khoâng coù ñaûng tòch nhöng hoï ñöôïc ñaûng ñoàng yù ñeå cöû.
Tuy laø boû phieáu tuyeån cöû nhöng taát caû öùng vieân ñeàu do ñaûng tuyeån choïn ñeå ñöa ra. Kyø
baàu cöû vöøa roài laø vaøo ngaøy 19 thaùng 5 naêm 2002 vaø kyø baàu cöû keá seõ ñöôïc toå chöùc vaøo
naêm 2007. Hieän thôøi Chuû Tòch Nöôùc laø Traàn Ñöùc Löông [naém chöùc vuï töø ngaøy 24
thaùng 9 naêm 1997 cho ñeán nay]; Thuû Töôùng laø Phan Vaên Khaûi [naém chöùc vuï töø ngaøy 25
thaùng 9 naêm 1997 cho ñeán nay]; vaø caùc vò Phoù Thuû Töôùng laø Nguyeãn Taán Duõng [naém
chöùc vuï töø ngaøy 29 thaùng 9 naêm 1997 cho ñeán nay], Phaïm Gia Khieâm [naém chöùc vuï töø

51
ngaøy 29 thaùng 9 naêm 1997 cho ñeán nay] vaø Vuõ Khoan [naém chöùc vuï töø ngaøy 8 thaùng 8
naêm 2002 cho ñeán nay].

Veà maët haønh chaùnh Cao Mieân coù taát caû 20 tænh lî vaø 4 ñoâ thò. Möùc coâng thu haøng naêm
laø 548.2 trieäu USD vaø möùc coâng chi haøng naêm laø 836.7 trieäu USD, tính vaøo naêm 2004,
trong soá ñoù 291 trieäu USD laø chi cho tö baûn thöïc höõu (capital expenditure) vôùi 75% laø
do nöôùc ngoaøi taøi trôï. Veà maët chính trò Cao Mieân coù taát caû 3 chính ñaûng ñang hoaït
ñoäng trong nöôùc: CPP (Ñaûng Nhaân Daân Cao Mieân/ Cambodian Pracheachon Party/
Cambodian People's Party), chuû tòch ñaûng laø Chea Sim; FUNCINPEC (National United
Front for an Independent, Neutral, Peaceful, and Cooperative Cambodia), chuû tòch laø
Hoaøng Töû Norodom Ranariddh; vaø SRP (Sam Rangsi Party/ Ñaûng Sam Rangsi), chuû
tòch laø Sam Rangsi. Trong soá 123 gheá taïi Quoác Hoäi thì CPP naém 73, FUNCINPEC naém
26 vaø SRP naém 24. Trong soá 61 gheá taïi Thöôïng Nghò Vieän thì CPP naém 31,
FUNCINPEC naém 21 vaø SRP naém 7. Kyø baàu cöû cuoái cuøng vaøo ngaøy 27 thaùng 7 naêm
2003 vaø kyø baàu cöû tôùi döï truø vaøo thaùng 7 naêm 2008. Hieän thôøi Quoác Vöông laø
Norodom Sihamoni [vöøa leân ngoâi ngaøy 29 thaùng 10 naêm 2004]; Thuû Töôùng laø Hun Sen
[naém giöõ chöùc vuï töø ngaøy 14 thaùng 1 naêm 1985 cho tôùi nay] vaø caùc vò Phoù Thuû Töôùng laø
Sar Khen [naém chöùc vuï töø ngaøy 3 thaùng 2 naêm 1992 cho tôùi nay], Norodom Sirivudh,
Sok An, Lu Lay Sreng, Tea Banh, Hor Namhong, Nhek Bunchhay [môùi naém chöùc vuï töø
ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2004).

Veà maët haønh chaùnh Laøo coù taát caû 16 tænh thaønh, 1 ñoâ thò vaø 1 ñaëc khu. Möùc coâng thu
haøng naêm laø 284.3 trieäu USD vaø möùc coâng chi haøng naêm laø 416.5 trieäu USD, tính vaøo
naêm 2004. Veà maët chính trò, Laøo chæ coù moät ñaûng duy nhaát laø Ñaûng Caùch Maïng Cuûa
Nhaân Daân Laøo (Lao People's Revolutionary Party or LPRP) vaø chuû tòch ñaûng laø
Khamtai Siphadon. Taát caû nhöõng ñaûng phaùi ñoái laäp ñeàu chaïy ra haûi ngoaïi töø 1975.
Quoác Hoäi Laøo coù taát caû 109 gheá vôùi nhieäm kyø 5 naêm. Tuy laø boû phieáu tuyeån cöû nhöng
taát caû öùng vieân ñeàu do ÑCSL tuyeån choïn ñeå ñöa ra. Kyø baàu cöû vöøa roài laø vaøo ngaøy 24
thaùng 2 naêm 2002 vaø kyø baàu cöû keá seõ ñöôïc toå chöùc vaøo naêm 2007. Hieän thôøi Chuû Tòch
Nöôùc laø Töôùng Khamtai Siphadon [naém giöõ chöùc vuï töø ngaøy 26 thaùng 2 naêm 1998 cho
ñeán nay]; Phoù Chuû Tòch Nöôùc laø Töôùng Choummali Saignason [naém giöõ chöùc vuï töø
ngaøy 27 thaùng 3 naêm 2001]; Thuû Töôùng laø Boungnang Volachit [naém giöõ chöùc vuï töø
ngaøy 27 thaùng 3 naêm 2001] vaø caùc vò Phoù Thuû Töôùng laø Bouasone Bouphavanh [naém
giöõ chöùc vuï töø ngaøy 3 thaùng 10 naêm 2003], Töôùng Asang Laoli [naém giöõ chöùc vuï töø
thaùng 5 naêm 2002], Thongloun Sisolit [naém giöõ chöùc vuï töø ngaøy 27 thaùng 3 naêm 2001]
vaø Somsavat Lengsavat [naém giöõ chöùc vuï töø ngaøy 26 thaùng 2 naêm 1998]

Cô cheá ñieàu haønh quoác gia cuûa ba nöôùc VML hieän thôøi laø nhöõng cô cheá ñöôïc xaây döïng
treân neàn taûng baïo quyeàn. Baïo quyeàn luoân luoân haáp daãn baïo löïc! Nhöõng baøn caõi noäi trò
xoay quanh xu höôùng baïo löïc. Nhöõng thieän chí caûi thieän noäi trò bò ngaên caûn bôûi baïo löïc.
Nhöõng giaûi phaùp noäi trò ñi quanh roài cuõng quay veà vôùi baïo löïc. Baïo löïc rình raäp khaép

52
moïi nôi trong moïi khía caïnh cuûa ñôøi soáng. Moïi ngöôøi ñeàu trôû thaønh laø naïn nhaân cuûa
moät guoàng maùy khoáng trò thaønh hình töø baïo löïc.

Neáu VML chuyeån hoùa vaø keát hôïp thaønh moät quaàn theå LBÑNAC nhaân baûn, daân chuû,
phaùp quyeàn thì nhaát ñònh tình hình noäi trò seõ oån ñònh hôn nhieàu. Sôû dó ngöôøi ta [keû ñang
khoáng trò laãn keû ñang bò khoáng trò] phaûi söû duïng ñeán baïo löïc ñeå thay ñoåi moät cô cheá
ñieàu haønh ñaát nöôùc laø taïi vì hieán phaùp cuûa ñaát nöôùc ñoù khoâng cho ngöôøi daân moät con
ñöôøng naøo khaùc. Neáu moät hieán phaùp thaät söï cho pheùp thay ñoåi moät cô cheá ñieàu haønh
ñaát nöôùc trong traät töï vaø oån ñònh thì khoâng coù moät lyù do gì ngöôøi ta phaûi söû duïng baïo
löïc. Sôû dó ngöôøi ta [keû ñang khoáng trò laãn keû ñang bò khoáng trò] phaûi söû duïng baïo löïc vì
hoï lo sôï bò baïo löïc taøn haïi. Neáu moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc ñöôïc kieán taïo treân neàn
taûng cuûa moät hieán phaùp daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn thì khoâng coù lyù do gì ngöôøi ta
phaûi lo sôï ñeán ñoä phaûi söû duïng baïo löïc ñeå choáng traû. Caùi voøng baïo löïc laån quaån, neáu
khoâng tìm caùch thoaùt ra, seõ tieáp tuïc giam haõm tieàm naêng cuûa ñaát nöôùc, seõ tieáp tuïc giam
haõm ñôøi soáng cuûa nhaân daân trong boùng toái buoàn teû, seõ tieáp tuïc giam haõm taâm thaàn cuûa
nhöõng ngöôøi ñang naém quyeàn khoáng trò trong khoâng khí nhieãm ñoäc; seõ tieáp tuïc ñaåy ñaát
nöôùc gaàn tôùi bôø vöïc dieät vong.

Lôïi Ích Moâi Sinh

Con soâng Mekong (coøn coù teân laø Dza Chu, Lan Tröôøng Giang, Mea Nam Khoâng,
Tonle Thom, vaø Cöûu Long) daøi 4,350 km laø taøi saûn chung cuûa 7 quoác gia trong ñoù coù
VML. Tuy ñöôïc xeáp haïng thöù möôøi moät veà chieàu daøi, Mekong ñöôïc xeáp haïng nhì veà
söï phong phuù sinh thaùi. Töø ñoä cao 4,975 m chaûy xuoáng, Mekong mang theo doøng nöôùc
moät soá löôïng phuø sa khoång loà vaø moät tieàm naêng thuûy ñieän to lôùn. Trung Quoác ôû ñaàu
nguoàn, chieám moät nöûa chieàu daøi cuûa con soâng, ñaõ ngang nhieân xaây nhieàu ñaäp thuûy ñieän
baát chaáp thieät haïi kinh teá vaø moâi sinh cuûa caùc quoác gia phía döôùi nguoàn. Ñaäp Manwan
(Man Loaïn) xaây xong töø naêm 1993 taïi Lancang. Ñaäp Dachaosang (Ñaïi Chieán Sôn)
khôûi coâng naêm 1996 vaø ñaõ hoaøn taát. Ñaäp Jinghong (Caûnh Hoàng) hoaøn taát vaøo thaùng 6
naêm 2003. Ñaäp Xiaowan (Tieåu Loan) khôûi coâng naêm 2001 döï truø hoaøn taát vaøo naêm
2010. Ganlanba, Gongguoqiao, Mensong vaø Nuozhadu laø 4 ñaäp coøn laïi, trong soá 8 ñaäp
naèm trong keá hoaïch töø thaäp nieân 1970, coäng theâm 6 ñaäp doïc chính löu vaø 13 ñaäp naèm ôû
nhöõng phuï löu cuõng seõ laàn löôït ñöôïc thöïc hieän.

Nhoùm Songkhram Conservation Group cuûa Thaùi ñaõ baùo caùo laø taïi Laøo vaø baéc Thaùi möïc
nöôùc Mekong xuoáng tôùi möùc thaáp nhaát vaø soá löôïng caù cuõng xuoáng tôùi möùc thaáp nhaát, töø
tröôùc cho tôùi giôø maø ngöôøi ta coøn ghi nhôù trong kyù öùc. Chuyeân gia nhieàu kinh nghieäm
cuõng cho raèng nhöõng döï aùn naøy seõ laøm haïi Bieån Hoà cuûa Cao Mieân (Cambodia's Great
Lake) vaø haïi ñeán ñoàng baèng nam boä cuûa Vieät Nam. Bieån Hoà cung caáp 100,000 taán caù
moät naêm, töùc cung caáp tôùi 80% löôïng protein caàn thieát, cho daân Cao Mieân. Laøm haïi
Bieån Hoà töùc laø laøm beå noài côm cuûa daân Mieân. Doøng Mekong haøng naêm cung caáp phuø
sa cho ñoàng baèng nam boä ñeå saûn xuaát khoaûng 14 trieäu taán luùa gaïo nuoâi soáng treân 80

53
trieäu daân Vieät vaø coøn dö ñeå xuaát khaåu. Laøm thieät haïi ñoàng baèng nam boä laø laøm beå noài
côm cuûa daân Vieät. Mekong laø nguoàn soáng cuûa 65 trieäu ngöôøi trong vuøng haï löu. Laøm
thay ñoåi sinh thaùi cuûa Mekong laø boùp cheát söï soáng cuûa hoï. Coù 76 toå chöùc cuûa 25 quoác
gia ñaõ töøng leân tieáng nhöng Trung Coäng baát chaáp lôøi khuyeân vaø söï phaûn ñoái.

He Daming, moät nhaø nghieân cöùu cuûa Trung Quoác taïi Yunan, ñaõ bieän hoä laø nhöõng caùi
ñaäp thuûy ñieän naøy coù ích cho vieäc ñieàu hoøa löôïng nöôùc cuûa Mekong baèng caùch giöõ laïi
löôïng nöôùc trong muøa luït vaø xaû nöôùc trong muøa khoâ. Nhöõng lôøi naøy cuûa He Daming heù
loä cho thaáy moät ñieàu ñaùng sôï vì tính caùch chieán löôïc cuûa nhöõng ñaäp thuûy ñieän maø
Trung Quoác ñang xaây hoaëc saép xaây. Ñoù laø (a) noù cho Trung Coäng khaû naêng ñeå laøm
neân nhöõng traän luït giaû taïo vaø nhöõng haïn haùn giaû taïo ñoái vôùi nhöõng vuøng ñaát thaáp naèm
cuoái nguoàn Mekong nhö laø Vieät Nam, Cao Mieân, Thaùi Lan vaø Laøo; (b) noù cho Trung
Coäng quyeàn quyeát ñònh maïng soáng vaø söï soáng cuûa 65 trieäu ngöôøi trong 4 quoác gia Vieät,
Mieân, Laøo, Thaùi; 95 vaø töø ñoù (c) noù cho Baéc Kinh caây “ñaû caåu boång” ñeå buoäc nhöõng
quoác gia naèm trong taàm aûnh höôûng phaûi nhöôïng boä nhöõng yeâu saùch cuûa noù.

Trong muøa luït naêm 2000, tính chung cho caû hai nöôùc Vieät Nam vaø Cao Mieân, ñaõ coù tôùi
800 ngöôøi bò maát maïng, thieät haïi 430 trieäu USD, vaø 8 trieäu ngöôøi bò aûnh höôûng. 96 Chæ

95
Some experts think the construction of more dams and the channel construction could spell disaster for
Cambodia's Great Lake, Tonle Sap. Marine biologists have calculated that during Cambodia's wet
season some 60 percent of the water that brings the lake to its maximum size results from floodwaters
that come down the Mekong and then turn north, reversing the flow of the Tonle Sap River.
Understandably, the evidence is not completely in on the impact of the dams and channels.
Nevertheless, China's channel-widening project may also affect fisheries by destroying shoals that act as
spawning grounds for fish that live in Cambodia and also Vietnam but migrate upriver to lay their eggs,
claims fisheries expert Touch Seang Tana. Countering this argument, Yunnan researcher He Daming
claims that the dams will hold back water flow during the flood season and release necessary amounts of
water during the dry season to generate necessary electricity in the dry season, thus minimizing both
flooding and drought long experienced by both Cambodia and Vietnam each year. These facts are
evident. Dams will empower China with the capacity to cause artificial floods or droughts in downstream
countries in any season. Their dams will decide the fate and livelihood of 65 million people living in four
countries: Laos, Thailand, Cambodia and Vietnam. Some critics have suggested that the industrial waste
discharge from Yunnan alone, if flowing unchecked, could turn the Mekong into an industrial sewer line,
and Tonle Sap Lake into a septic tank. As the dialogue heats up between development forces and
environmentalists, the facts remain most transparent under the murky Mekong waters and scores of
environmental-impact reports. The delicate ecosystem of the Tonle Sap is vital for Cambodia since it
produces 100,000 tons of fish a year, providing 80 percent of the protein consumed within the country,
just as the fertile Mekong Delta has always been the rice bowl of Vietnam. There the poor farmers
struggling against recurrent flooding and increased salinity from the South China Sea work their rice
paddies and still manage to produce more than 14 million tons of harvest to feed the country of 80
million and still have sufficient surplus for exporting. {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and
ASEAN.pdf/the Challenge of China.idx}.
96
These reports directed to the MRC will provide Cambodian and also Vietnamese authorities more
time to broadcast rapid changes in the river's depth to farmers living along the Mekong. More than 800
Cambodians and Vietnamese died during severe flooding in 2000 and the large-scale natural disaster
54
vôùi caùi ñaäp thuûy ñieän Manwan thoâi maø ba nöôùcVML ñaõ khoå sôû vaø thieät haïi vì noù khoâng
ít. Neáu Trung Coäng thöïc söï thöïc hieän taát caû nhöõng döï aùn cuûa noù thì lieäu VML seõ ra
sao?

Chöa heát, nhieàu chuyeân gia coøn baùo ñoäng laø nöôùc thaûi coâng ngheä töø khu vöïc Yunnan
(Vaân Nam) ra Mekong, neáu khoâng kieåm soaùt, seõ bieán Mekong thaønh oáng coáng lôùn vaø
Bieån Hoà thaønh boàn chöùa nöôùc dô. Nhöõng thieät haïi moâi sinh naøy lieäu nhöõng ngöôøi laõnh
ñaïo yeáu heøn cuûa VML coù theå gaùnh noåi vaø ngaån maët nhìn theá heä mai sau?

MRC (Mekong River Commision) ñaõ nhieàu laàn môøi Trung Quoác gia nhaäp ñeå coù theå baøn
caõi bieän phaùp “söû duïng con soâng naøy moät caùch coù traùch nhieäm hôn” thì bò Trung Coäng
thaúng thöøng töø choái. Ñieàu ñaùng buoàn laø trong luùc caùc NGOs vaø caùc nöôùc khaùc quan
taâm cho moâi sinh cuûa caùc quoác gia coù doøng Mekong ñi ngang qua bò laøm haïi bôûi nhöõng
quyeát ñònh “du coân” cuûa Trung Quoác thì ba quoác gia VML hình nhö khoâng daùm tích cöïc
leân tieáng, nhaát laø VML.

Neáu VML chuyeån hoùa vaø keát hôïp thaønh moät quaàn theå LBÑNAC nhaân baûn, daân chuû,
phaùp quyeàn thì nhaát ñònh khoâng ai, keå caû Trung Coäng, coù theå töï tung töï taùc laøm haïi moâi
sinh cuûa nhaân loaïi vaø chaéc chaén giaûi phaùp cho vieäc khai thaùc tieàm naêng cuûa doøng
Mekong seõ toát ñeïp hôn nhieàu. Ñoù laø chæ môùi noùi tôùi moät doøng Mekong chöù chöa noùi tôùi
nhöõng taøi nguyeân khaùc, thí duï nhö röøng cuûa VML bò taøn phaù ñeå laáy goã baùn cho thò
tröôøng cheá bieán Trung Quoác vaø thuù röøng bò luøng baét ñeán ñoä dieät chuûng ñeå cung caáp cho
thò hieáu aên uoáng cuûa ngöôøi Taøu.

Chaân Thieän Myõ Cuûa Giaûi Phaùp LBÑNAC

Vì (a) söï sinh toàn cuûa caù theå, cuûa quaàn theå, cuûa toaøn vuøng, cuûa toaøn theá giôùi; (b) söï
phoàn thònh kinh teá vaø an laïc xaõ hoäi ñeå phuïc vuï cho caù theå, cho quaàn theå, cho toaøn vuøng,
cho toaøn theá giôùi; (c) ñeå baûo veä hoøa bình cho caù theå, cho quaàn theå, cho toaøn vuøng, cho
toaøn theá giôùi; (d) ñeå ngaên ngöøa nhöõng thaûm traïng vaø thaûm naïn xaûy ñeán cho caù theå, cho
quaàn theå, cho toaøn vuøng, cho toaøn theá giôùi; (e) ñeå coù ñöôïc daân chuû töï do vaø haïnh phuùc
thöïc söï; (f) vaø quan troïng hôn heát laø ñeå cho moãi caù theå, moãi quaàn theå, moãi vuøng vaø toaøn
theá giôùi ñöôïc soáng vôùi moät ñôøi soáng xöùng ñaùng vôùi thaân phaän con ngöôøi . . . LBÑNAC
caàn phaûi ñöôïc hình thaønh.

resulted in more than $430 million in combined costs of flood damage in both countries. More than 8
million lives in Cambodia and Vietnam were affected. With seasonal floods expected again, more
fishermen and farmers appear most anxious about their plight. {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China
and ASEAN.pdf/the Challenge of China.idx}.

55
VII. Nhöõng Lôïi Ích Daønh Cho Vieät Nam Neáu LBÑNAC Thaønh Hình
Chuû tröông “tieán nhanh, tieán maïnh, tieán vöõng chaéc leân xaõ hoäi chuû nghóa” cuûa taäp ñoaøn
Leâ Duaãn trong giai ñoaïn 1975-1987 ñaõ laøm cho caïn kieät sinh löïc cuûa daân toäc Vieät Nam
vaø laøm cho teâ lieät ñaát nöôùc Vieät Nam moät thôøi gian daøi. Nhöõng chính saùch nhö (a) ngaên
soâng caám chôï; (b) eùp daân ñi vuøng nhöõng kinh teá môùi vaø bieán vuøng kinh teá môùi thaønh
traïi giam; (c) caàm tuø vaø ñaøy ñoïa laâu ngaøy haøng traêm ngaøn quaân nhaân coâng chöùc cuûa
VNCH trong nhöõng traïi hoïc taäp caûi taïo vaø coâng tröôøng; (d) ñaåy haøng trieäu thanh nieân
thanh nöõ chöa kòp tröôûng thaønh, ña soá laø con trai con gaùi cuûa nhöõng quaân nhaân coâng
chöùc VNCH, vaøo löïc löôïng thanh nieân xung phong ñeå laøm phu taûi ñaïn vaø laøm bia ñôõ
ñaïn; (e) laäp khaùng chieán giaû ñeå gaøi baãy vaø tieâu dieät thaønh phaàn choáng ñoái, ña soá laø daân
chuùng mieàn nam; (f) lôïi duïng Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn Nam Vieät Nam roài haát chaân
thaønh phaàn thöù ba vaø thanh tröøng haàu heát nhöõng töôùng laõnh, caùn boä vaø ñaûng vieân cao
caáp goác mieàn nam; (g) aùp duïng thueá sieâu ngaïch, ñoåi tieàn môùi, eùp gia nhaäp hôïp taùc xaõ,
ñaùnh tö saûn ñeå chieám ñoaït taøi saûn vaø baàn cuøng hoùa mieàn nam; vaø (h) nhöõng chính saùch
“raát coäng saûn” khaùc . . . coäng vôùi (i) cuoäc thö huøng vuõ löïc vôùi Trung Coäng; (j) cuoäc
chieán caøn queùt löïc löôïng Polpot taïi Campuchia; vaø (k) nhöõng ñôït soùng ngöôøi boû nöôùc ra
ñi leân ñeán con soá trieäu ñaõ ñöa ñeán nhöõng haäu quaû kinh teá, xaõ hoäi, chính trò, ngoaïi giao
voâ cuøng thaûm haïi. Roài sau naêm 1987, keùo daøi cho ñeán nay, Vieät Nam ñaõ baùm vaøo caùi
phao “kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa” ñeå ñoåi môùi. Kinh teá thò
tröôøng thöïc söï coù vöïc daäy neàn kinh teá Vieät Nam nhöng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ñaõ
taïo ra moâi tröôøng phaùt sinh vaø nuoâi döôõng khoâng bieát bao nhieâu teä traïng ñang laøm baêng
hoaïi con ngöôøi vaø ñaát nöôùc Vieät Nam. Beân döôùi caùi phao “kinh teá thò tröôøng theo ñònh
höôùng xaõ hoäi chuû nghóa” ñoù tieàm phuïc nhöõng hieåm hoïa ñe doïa söï soáng coøn cuûa cheá ñoä
vaø ñe doïa töông lai cuûa Vieät Nam.

Hieåm Hoïa Tuït Haäu

Sau 30 naêm thoáng nhaát ñöôïc laõnh thoå vaø taùi thieát, vôùi söï tieáp maùu taøi chính ñaùng keå cuûa
khoái ngöôøi Vieät taïi haûi ngoaïi vaø söï trôï giuùp cuûa quoác teá, tuy boä maët kinh teá coù saùng suûa
hôn nhöng khi ñem thaønh quaû cuûa Vieät Nam ñaët caïnh thaønh quaû cuûa nhöõng nöôùc khaùc
ñeå so saùnh Vieät Nam vaãn laø moät trong soá nhöõng quoác gia ngheøo nhaát treân theá giôùi laïi
phaùt sinh nhieàu teä traïng hôn, nhieàu baát coâng hôn, nhieàu aùp böùc hôn tröôùc kia. 97 Ñaùnh
giaù thaønh quaû cuûa Vieät Nam moät caùch toång quaùt, caâu hoûi ñuùng khoâng phaûi laø Vieät Nam
coù tieán boä hay khoâng, nhaát laø khi so vôùi thôøi ñieåm teä haïi 1987, nhöng laø Vieät Nam coù
tieán boä vôùi toác ñoä ñaùng keå hay khoâng. “Tuït haäu” so vôùi nhöõng quoác gia khaùc, nhaát laø
so vôùi nhöõng quoác gia trong vuøng, laø moät hieåm hoïa lôùn trong thieân nieân kyû 2001. Vaø
Vieät Nam ñaõ tuït haäu vaø ñang tieáp tuïc tuït haäu. Coù leõ nhaø caàm quyeàn Vieät Nam cuõng
nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy.

97
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Nhöõng Baøi Vieát Ñaëc Bieät.pdf/Caùi nhìn veà vieãn aûnh VN cuûa Martin
Gainsborough.idx}.
56
Hieåm Hoïa Cô Cheá
Tuy coù coá gaéng ñoåi môùi nhöng vôùi moät coå maùy maø ngay töø ñaàu ñaõ ñöôïc “ñuùc ra” theo
moâ hình toå chöùc cuûa theá giôùi ñoû vôùi chuû ñích ñaït hieäu quaû chieán tranh thì khoù coù theå söûa
ñoåi ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû “phoàn thònh kinh teá an laïc xaõ hoäi” nhö yù muoán vaø ñaït ñöôïc
moät neàn “hoøa bình coâng chính” thaät söï. 98 Moät coå maùy naëng neà ñeán noãi ngöôøi daân phaûi
coøng löng raùch aùo ñeå vaùc moät luùc 5 heä thoáng coù ñaày ñuû töø caáp trung öông cho tôùi caáp
phöôøng xaõ. Naêm heä thoáng ñaûng, chính quyeàn, quaân ñoäi, coâng an, ñoaøn theå caøi ñaët
choàng cheùo nhau töø treân xuoáng tôùi döôùi. Cho neân caøng söûa ñoåi thì caøng choàng cheùo,
caøng luùng tuùng, caøng phaùt sinh nhieàu khe hôû cho tham oâ vaø laõng phí vaø quan lieâu hoaønh
haønh, caøng laøm khoå nhöõng caùn boä vaø coâng daân toát. Caùi hy voïng coù theå laøm trong saïch
hoùa chính quyeàn, ñôn giaûn hoùa haønh chaùnh, kieän toaøn hoùa phaùp luaät, minh baïch hoùa
ngaân saùch, hieäu quaû hoùa cô cheá ñaàu tö ñeå naâng khaû naêng caïnh tranh kinh teá cuûa ñaát
nöôùc trong khi vaãn coá töø choái daân chuû hoùa ñaát nöôùc vaø coá tieáp tuïc bòt maét ngöôøi daân laø
moät hy voïng khoâng bao giôø bieán thaønh söï thaät. Noùi moät caùch khaùc, nhöõng noã löïc caûi
caùch cuûa Vieät Nam laø nhöõng noã löïc nöûa vôøi vaø baáp beânh khoù daãn ñeán keát quaû “ñoät phaù”
thaät söï, tröø khi chaáp nhaän daân chuû hoùa thaät söï vaø chaáp nhaän boû ñi coå maùy cuõ kyõ ñeå thay
vaøo ñoù coå maùy môùi. Moät söï thay ñoåi taän goác reã. Nhöng thay ñoåi taän goác reã cuõng coù
nghóa laø ñe doïa taän goác reã cô cheá ñaûng trò ñang hieän höõu vaø ñe doïa tröïc tieáp tôùi quyeàn
löïc, quyeàn lôïi vaø maïng soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñang caàm quyeàn truïc lôïi hieän nay.

Hieåm Hoïa Ñoäc Ñaûng, Ñoäc Quyeàn, Ñoäc Dieãn

Vieät Nam chính thöùc böôùc vaøo giai ñoaïn Ñoåi Môùi töø sau Ñaïi Hoäi VI. Tröôùc ñoù, chæ
trong voøng 12 naêm, töø 1975 tôùi 1986, tö töôûng taû khuynh cöïc ñoan nhaäp linh bôûi khoùi
höông phuïng thôø “chuû nghóa Maùc-Leânin” vaø moâ hình “con ñöôøng ñi taét quaù ñoä leân chuû
nghóa xaõ hoäi” theo kieåu Soâ Vieát ñöôïc ñònh hình döôùi thôøi Stalin ñaõ tröïc tieáp phaù saûn ñaát
nöôùc Vieät Nam ñeán möùc ñoä traàm troïng vaø toaøn dieän. Hay noùi moät caùch khaùc, taäp ñoaøn
caàm quyeàn ñaõ ñaåy daân toäc Vieät Nam ñeán saùt bôø vöïc thaåm vaø cô hoà laøm suïp ñoå cheá ñoä
do chính hoï döïng leân. Khoâng bieát laø may maén hay laø baát haïnh, giöõa côn loác khuûng
hoaûng vaø döôùi aùp löïc “xeù raøo” “phaù chính saùch” “choáng trung öông” cuûa quaàn chuùng vaø
cuûa moät soá caùn boä cao caáp taïi TP.HCM coäng vôùi quaàn chuùng vaø caùn boä taïi moät soá ñòa
phöông khaùc ôû mieàn nam, taäp ñoaøn caàm quyeàn ñaõ bò baét buoäc phaûi chaáp nhaän “ñoåi
môùi” ñeå cöùu vaõn tình theá. Vôùi ñaûng CSVN, hai chöõ ñoåi môùi laø moät thuù nhaän, vöôït
ngoaøi khaû naêng bieän minh, veà söï thaát baïi thaûm haïi trong vai troø laõnh ñaïo cuûa ñaûng (vai
troø maø noù töï phong vaø coá giöõ ñoäc quyeàn). Vôùi nhaân daân, hai chöõ ñoåi môùi laø moät xaùc
quyeát huøng hoàn veà khaû naêng ñoái khaùng cuûa quaàn chuùng vaø söï ñoái khaùng laëng leõ beàn bæ
ñoù buoäc ñaûng CSVN phaûi töø boû aûo töôûng “duy yù chí” ñeå nhìn vaøo thöïc teá. Vaø, neáu nhìn

98
Hoøa bình thöïc söï chæ hieän höõu khi vaéng boùng chieán tranh boäc phaùt vôùi beân ngoaøi vaø vaéng boùng chieán
tranh ngaám ngaàm töø beân trong giöõa nhöõng thaønh phaàn xaõ hoäi. Coâng chính thöïc söï chæ hieän höõu khi cô cheá
chính quyeàn khoâng thieân vò vaø laøm lôïi quaù ñaùng cho rieâng moät thaønh phaàn naøo cuûa xaõ hoäi, noùi moät caùch
khaùc laø khoâng taïo döïng neân nhöõng giai caáp ñöôïc ñaëc quyeàn naïo huùt maùu môû cuûa daân vaø aên caép taøi saûn
cuûa nöôùc moät caùch hôïp phaùp hay khoâng hôïp phaùp.
57
xuyeân suoát chieàu saâu ñoái khaùng, thöïc teá ñoù phuû ñònh söï phuû ñònh quyeàn laøm chuû ñaát
nöôùc cuûa nhaân daân Vieät Nam. Thöïc teá ñoù phuû ñònh quyeàn laõnh ñaïo töï phong cuûa ñaûng
CSVN. Thöïc teá ñoù phuû ñònh moâ hình “taäp trung daân chuû” ñeå maëc tình “ñoäc quyeàn chaân
lyù, aùp ñaët tö duy, tuøy tieän qui keát” cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc Vieät Nam. Thöïc teá ñoù phaùn
quyeát “yù thöùc heä coäng saûn, chuû nghóa coäng saûn vaø cô cheá coäng saûn” taát caû ñeàu phaûi
“bieán” ñeå cho ñaát nöôùc coù cô hoäi soáng coøn.

Ñaûng CSVN bieát raát roõ raèng chuû nghóa coäng saûn ñaõ töû vong tröôùc söï chuyeån hoùa cuûa
lòch söû vaø tröôùc “chaân lyù thöïc teá.” Ñaûng CSVN bieát raát roõ raèng taát caû nhöõng gì thuoäc veà
chuû nghóa coäng saûn --tö duy, laäp luaän, giaùo ñieàu, quyeát saùch, phöông chaâm vaø haøo
quang-- ñaõ khoâng coøn choã ñöùng trong theá giôùi cuûa nhöõng ñaàu oùc tænh taùo vì thôøi gian ñaõ
chöùng minh chuùng sai laàm taän goác reã. Ñaûng CSVN bieát raát roõ raèng thaønh quaû ñích thöïc
cuûa chuû nghóa coäng saûn “khoâng coù gì” ngoaøi nhöõng hy sinh khoâng caàn thieát, nhöõng tang
thöông khoâng neân coù, vaø nhöõng heä luïy ñeå laïi seõ taøn phaù aâm æ laâu daøi vaên hoùa, ñaïo ñöùc
vaø töông lai cuûa daân toäc. Nhöng neáu coâng khai nhìn nhaän vaø döùt khoaùt ñaøo moà choân
“xaõ hoäi chuû nghóa” thì ñaûng CSVN seõ khoâng coøn laïi gì ñeå “justify” cho söï hieän höõu cuûa
chính mình, vaø nhö theá, seõ khoâng theå tieáp tuïc khieân cöôõng baùm laáy quyeàn löïc laõnh ñaïo
ñaát nöôùc. Do ñoù hoï phaûi coá giöõ cho cöông thi xaõ hoäi chuû nghóa tieáp tuïc muùa maùy vaø coá
huø doaï, coá níu keùo quaù khöù, coá löøa bòp quaàn chuùng ñeå “nhöõng hoaøng ñeá taäp theå” tieáp
tuïc ñoäc quyeàn vaø ñoäc dieãn trong vöông quoác ñoäc ñaûng.

Thöïc ra thì chöa bao giôø ñaûng CSVN coù ñuû khaû naêng ñeå xöùng ñaùng vôùi thöïc chaát cuûa
hai chöõ laõnh ñaïo ñuùng nghóa. Caùi maø ñaûng CSVN coù baûn lónh thöïc söï laø ñaõ bieát lôïi
duïng chuû nghóa yeâu nöôùc/chuû nghóa daân toäc ñeå daønh ñöôïc loøng tin cuûa ñaïi ña soá quaàn
chuùng thieáu trình ñoä. Hai chöõ “lôïi duïng” ôû ñaây laø moät söï thaät khoâng theå choái caõi vì
ngay trong tuyeân ngoân cuûa ñaûng coäng saûn cuõng ñaõ vieát raát roõ: “coâng nhaân khoâng coù toå
quoác” vaø “cuoäc ñaáu tranh cuûa giai caáp voâ saûn choáng laïi giai caáp tö saûn, duø veà maët noäi
dung, khoâng phaûi laø cuoäc ñaáu tranh daân toäc nhöng luùc ñaàu laïi mang hình thöùc daân toäc”
(Trích trang 375 trong Leânin Toaøn Taäp do nhaø xuaát baûn Tieán Boä xuaát baûn naêm 1980).
Caùi maø ñaûng CSVN coù baûn laõnh thöïc söï laø bieát trieån khai luaän ñieåm Marx-Angles “baïo
löïc luoân luoân laø baø ñôõ cho söï xuaát hieän cuûa xaõ hoäi môùi.” Caùi maø ñaûng CSVN coù baûn
lónh thöïc söï laø bieát roùt ñöôøng maät “daân chuû voâ saûn” “daân chuû ñeán taän cuøng” “trieäu laàn
daân chuû hôn” so vôùi caùi goïi laø “daân chuû cuûa boïn tö saûn” vaøo loã tai quaàn chuùng. Söï toång
hôïp cuûa nhöõng baûn lónh naøy ñaõ cho ñaûng CSVN moät khaû naêng khoáng trò chöù khoâng phaûi
laø khaû naêng laõnh ñaïo. Khoâng may laø khaû naêng khoáng trò naøy ñaõ giuùp cho ñaûng CSVN
thaønh töïu ñeá nghieäp. Vaø, nhö Leânin ñaõ töøng öu tö, ngay sau khi naém ñöôïc chính quyeàn
thì baûn chaát thöïc söï cuûa con ngöôøi coäng saûn töùc khaéc phôi baøy: baûn chaát kieâu ngaïo,
quan lieâu vaø ngu doát. Nhöõng thöù naøy luoân luoân gaén lieàn vôùi nhöõng thöù beänh khaùc: beänh
tham quyeàn, beänh haùo danh, beänh haùm lôïi, beänh baûo thuû, beänh giaùo ñieàu, beänh chuïp
muõ, beänh baïo haønh . . . Suoát ñoaïn ñöôøng 75 naêm cuûa ñaûng CSVN lòch söû ñaõ coù ít nhaát
hai laàn minh chöùng söï thaät naøy ôû dieän roäng.

58
Coù leõ ñaûng CSVN cuõng seõ khoâng bao giôø coù ñuû khaû naêng ñeå xöùng ñaùng vôùi thöïc chaát
cuûa hai chöõ laõnh ñaïo ñuùng nghóa. Vieät Nam böôùc vaøo con ñöôøng ñoåi môùi nhöng vôùi
thoùi cuõ cuûa moät taäp quyeàn ñaûng trò quen nhaân danh nhaân daân vaø nhaân danh toå chöùc ñeå
chuïp muõ, ñeå böng bít thoâng tin, ñeå che chaén söï thaät, ñeå boùp cheát tö duy vaø söï phaùt trieån
tö caùch caù nhaân. Moät taäp ñoaøn cuûa nhöõng ñaàu oùc ñaõ bò thui choät, khoâ cöùng, thieáu tænh
taùo khoâng cho pheùp nhöõng con ngöôøi chaân thaønh yeâu thöông toå quoác vaø daân toäc, nhöõng
con ngöôøi coøn trong saùng, nhöõng con ngöôøi coù chaân taøi thöïc hoïc, nhöõng con ngöôøi coù tö
caùch vaø trí tueä, nhöõng con ngöôøi bieát töï troïng. . . coù ñöôïc moät choã ñöùng thöïc söï thì laøm
sao taäp ñoaøn ñoù coù theå thai ngheùn vaø saûn sinh ra ñöôïc nhöõng con ngöôøi laõnh ñaïo ñuùng
nghóa? Nhöõng thöù vi ruùt ñoäc haïi vöøa noùi khoâng ñöôïc taùn döông trong khoa hoïc laõnh
ñaïo. Chuùng chæ coù giaù trò trong kinh ñieån coäng saûn vaø chæ leân ngoâi trong theá giôùi cuûa
nhöõng keû khoáng trò maø thoâi.

Noùi moät caùch khaùc, ñaûng CSVN chöa bao giôø laõnh ñaïo ñaát nöôùc Vieät Nam. Ñaûng
CSVN chæ khoáng trò ñaát nöôùc Vieät Nam vôùi quyeàn löïc toái thöôïng, bao truøm vaø taäp trung.

Roõ raøng Vieät Nam ñaõ böôùc vaøo con ñöôøng ñoåi môùi vôùi caùi cöông thi xaõ hoäi chuû nghóa
ñöùng aùn tröôùc maët. Doøng chaûy Ñoåi Môùi, phaùt sinh töø söï ñoái khaùng vaø thoaùt ra töø söùc
soáng cuûa nhaân daân, quyeän xoaén vôùi doøng nghòch löu “theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû
nghóa” ñaõ hình thaønh moät giai ñoaïn ñaày daãy nhöõng hieän töôïng “böùc xuùc.” Neàn kinh teá
Vieät Nam ñöôïc vöïc daäy töø coõi cheát cuûa moät thôøi bao caáp 99 vaø tìm ñöôøng hoäi nhaäp vaøo
theá giôùi beân ngoaøi ñeå roài phaùt trieån vôùi toác ñoä khaù nhanh. Kinh teá thò tröôøng, daàu coù
khaäp khieãng, cuõng cho ñöôïc nhöõng thaønh quaû vaät chaát khaù to lôùn nhö mong ñôïi. Nhöng
cuøng luùc thì xaõ hoäi Vieät Nam cuõng bò “tha hoùa” vôùi toác ñoä khoâng keùm.

Nhìn vaøo boä maùy caàm quyeàn thì thaáy ñaûng vieân vaø caùn boä nhaø nöôùc tham oâ, laõng phí,
beø phaùi, doái traù, quan lieâu vaø . . . mua quan baùn töôùc ôû moïi caáp, moïi ngaønh, moïi lónh
vöïc, moïi cô quan, moïi saân chôi . . . ôû moïi bieân ñoä, moïi cöôøng ñoä, moïi giaùc ñoä. Döôùi söï
bao che cuûa nhöõng caùnh tay quyeàn löïc, qua nhöõng chính saùch bao che cho nhöõng coâng
ty vaø xí nghieäp nhaø nöôùc, vôùi maïng löôùi quan heä ñaëc quyeàn vaø ñoäc quyeàn bao che cho
caùc quan to & quan vöøa & quan beù, moät phaàn lôùn ñaûng vieân vaø caùn boä caàm quyeàn ñieàu
haønh ñaát nöôùc vaø caàm quyeàn ñieàu haønh nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc ñeàu bieán thaønh
nhöõng “ñaïi gia” giaøu coù ñeán möùc khoù tin. Chöùc quyeàn ñaõ cho pheùp hoï ngang nhieân
ñaùnh caép taøi nguyeân cuûa nöôùc boû tuùi rieâng tôùi möùc ñoä kinh khieáp. Chöùc quyeàn ñaõ cho
pheùp hoï ngang nhieân truïc lôïi boû tuùi rieâng tôùi möùc ñoä kinh khieáp. Chöùc quyeàn ñaõ cho
pheùp hoï ngang nhieân naïo huùt maùu môõ cuûa daân boû tuùi rieâng ñeán möùc ñoä kinh khieáp.
Khaùc vôùi hieän töôïng “ñoäi quaân Moâng Coå” traøn vaøo nam ñeå “vô veùt vui veõ veà” cuûa thôøi

99
Baùo Tuoåi Treû, Baøi Hoïc Töø “Ñeâm Tröôùc” Ñoåi Môùi, ñaêng töø 12/2/05 – 12/16/05; vaø
Baùo Vaên Ngheä, Caùi Ñeâm Hoâm AÁy Ñeâm Gì, cuûa Phuøng Gia Loäc, naêm 1987.

59
kyø môùi “giaûi phoùng ñaát nöôùc” nhöõng quan chöùc hoâm nay coù baûn lónh hôn nhieàu. Hoï
bieát lôïi duïng “coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc, qui hoaïch giaûi toûa nhaø ñaát, ñaáu thaàu
kheùp kín, ruùt ruoät coâng trình . . .” ñeå bieán taøi saûn coâng chaïy vaøo tuùi rieâng. Hoï bieát lôïi
duïng “coâng ty gia ñình, khoanh nôï, taïm möôïn coâng quyõ, giao hoaùn ma . . .” ñeå truïc lôïi.
Hoï bieát lôïi duïng “bieân cheá caùn boä, phong bì, thuû tuïc boâi trôn, coø con coø meï ñuû loaïi ñuû
kieåu . . .” ñeå tham oâ nhuõng nhieãu. Hoï bieát lôïi duïng nhöõng chöông trình “tham quan, du
hoïc, giao löu, hoäi hoïp, thaêng thöôûng . . .” ñeå tha hoà laõng phí ngaân saùch. Chöa bao giôø
hai caâu “con ôi meï baûo con naøy, cöôùp ñeâm laø giaëc cöôùp ngaøy laø quan” chính xaùc ñeán
ñoä . . . buoàn noân nhö hieän traïng cuûa ñaát nöôùc hoâm nay. 100

Nhìn quanh, keû ñöôïc thì ñöôïc raát nhieàu. Nhieàu ñeán ñoä hoï coù theå ñoát vaøi chuïc nghìn
USD cho moät ñeâm vui, vaøi trieäu USD caù cöôïc trong moät thaùng. Coøn keû khoâng ñöôïc thì
phaûi quaàn quaät 14-16 giôø lao ñoäng moät ngaøy ñeå ñoåi laáy treân döôùi 500,000 ñoàng VN moät
thaùng löông. Cheá ñoä ñaõ bao che cho taäp ñoaøn “Moâng Coå Vieät” coâng khai vaø hôïp phaùp
chia chaùc quyeàn lôïi treân löng nhaân daân ñeå roài taäp ñoaøn ñoù bao che laïi cho cheá ñoä. 101

Laøm giaøu xong chöa ñuû, hoï laïi theøm caû hoïc haøm vaø hoïc vò. Teä naïn mua baèng baùn
ñieåm, kieám baèng caáp giaû, chaïy hoïc vò dôûm, töï phong vieän só haøn laâm . . . lan traøn caû
nöôùc. 102 Theo thoáng keâ chính thöùc ñöôïc ñaêng taûi treân baùo chí, trong nöôùc coù hôn
23,000 giaùo sö, phoù giaùo sö vaø tieán só. Ngoaïi tröø moät soá ít coù chaân taøi thöïc hoïc, ñaát
nöôùc coù khoaûng hai möôi ba ngaøn “hoïc giaû” [khoâng hoïc thieät].

Hieän töôïng tha hoùa cuûa boä maùy caàm quyeàn Vieät Nam ñöôïc Chính Trò Boä toùm löôïc
trong moät cuïm töø ngöõ raát sinh ñoäng: “chaïy chöùc, chaïy quyeàn, chaïy gheá, chaïy lôïi vaø
chaïy toäi.” Söï thaät raát thöïc ñöôïc ngöôøi daân ñuùc keát trong moät caâu noùi heát söùc bình dò
nhöng phaûn aûnh ñaày ñuû taát caû söï nhaày nhuïa cuûa moät cheá ñoä baát coâng vaø baát minh:
“thaúng thaén thaät thaø thöôøng thieáu thoán, laét leùo luoàn laùch laïi leân löông.”

Nhìn vaøo ñôøi soáng cuûa quaàn chuùng, söï tha hoùa cuõng khoâng keùm. Tha hoùa tôùi möùc ñoä
cha meï baùn con ñi laøm ñó. Tha hoùa tôùi möùc ñoä ñem nhan saéc ra ñeå traû hoïc phí. Tha
hoùa tôùi möùc ñoä thaày giaùo baùn hoïc troø cho ñöôøng daây buoân tình duïc. Tha hoùa tôùi möùc ñoä
ñem thaân laøm gaùi goïi ñeå ñaùp öùng nhu caàu vaät chaát. Tha hoùa tôùi möùc ñoä hoïc sinh khoâng
coøn bao nhieâu em thieát tha vôùi lòch söû daân toäc. Tha hoùa ñeán möùc ñoä ñoäi tuyeån ñaïi dieän
quoác gia ñi tranh taøi ôû haûi ngoaïi ñaõ neùm danh döï toå quoác vaø tinh thaàn theå thao vaøo soït
raùt ñeå baùn ñoä laáy tieàn. Tha hoùa tôùi möùc ñoä . . . “ngöôøi toát quí hieám nhö ñoà coå.” Tha
hoùa ñeán ñoä coù ngöôøi phaûi gaøo leân “löông taâm con ngöôøi ñaâu roài? Ñaïo ñöùc laøm ngöôøi,

100
{hslt:V5.Poli\Countries\Vietnam\Ho So Tham O Lang Phi Quan Lieu.pdf}
101
{hslt:V5.Poli\Countries\Vietnam\Ho So Tham O Lang Phi Quan Lieu.pdf}
102
{hslt:V5.Poli\Countries\Vietnam\Ho So Giao Duc VN.pdf}
60
ñieàu sô ñaúng nhaát phaûi coù ñeå soáng chung vôùi nhau ñaâu roài?” 103 Coøn nhieàu vaø nhieàu
nöõa. 104

Böôùc vaøo con ñöôøng ñoåi môùi vôùi caùi cöông thi xaõ hoäi chuû nghóa ñöùng aùn tröôùc maët ñaõ
taïo neân tình huoáng voâ cuøng laäp lôø [vì khoâng theå reconciled lyù luaän xaõ hoäi chuû nghóa vôùi
haønh ñoäng kinh teá thò tröôøng] töø ñoù hình thaønh moät moâi tröôøng “noùi vaäy maø khoâng phaûi
vaäy.” Moâi tröôøng maø trong ñoù moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc quyeàn “giaû doái hôïp phaùp” vaø ñöôïc
quyeàn “noùi moät ñaøng laøm moät neûo.” Moâi tröôøng maø nhöõng ngöôøi khoâng muoán bò ñaøo
thaûi phaûi giaû vôø toû ra “tích cöïc” vôùi nhöõng vaán ñeà voán ñöôïc xem “laø nguyeân taéc, laø
ñieåm qui chieáu cuûa söï trung thaønh hay khoâng trung thaønh vôùi chuû nghóa Maùc-Leânin”
nhöng sau löng thì cöù tuaân theo “qui luaät vaän ñoäng cuûa cuoäc soáng.” Moâi tröôøng maø moïi
ngöôøi ñeàu bò vong thaân vì “mình khoâng daùm laø mình.” 105 Hay noùi moät caùch khaùc, ñoù laø
moät moâi tröôøng oâ nhieãm. Moät moâi tröôøng maø söï oâ nhieãm ñaàu oùc, oâ nhieãm con tim vaø oâ
hieåm haønh vi ñaõ keát tinh thaønh vaên hoùa. Khoâng, phaûi noùi cho chính xaùc hôn nöõa laø moät
moâi tröôøng maø söï oâ nhieãm ñaõ keát tinh thaønh “vaên hoùa ñaûng.” 106

Moät ngöôøi coù ñaàu oùc tænh taùo khoâng theå khoâng nhìn thaáy cöông thi xaõ hoäi chuû nghóa
ñöùng aùn con ñöôøng ñoåi môùi ñang laøm baêng hoaïi ñaát nöôùc naøy [nhieàu ngöôøi nhaàm laãn
cho laø do kinh teá thò tröôøng phaùt sinh]; khoâng theå khoâng nhìn thaáy ñaûng CSVN baát taøi
nhöng vaãn coá baùm laáy quyeàn löïc trong hôn 30 naêm ñaõ vaø ñang tieáp tuïc laøm baêng hoaïi
ñaát nöôùc naøy; khoâng theå khoâng nhìn thaáy ñaûng CSVN ñang ñöùng ôû cöông vò cao hôn toå
quoác vaø daân toäc ñeå buoäc moïi ngöôøi phaûi phuïng söï cho “ngai vaøng taäp theå” vôùi phöông
chaâm “trung vôùi ñaûng, hieáu vôùi daân;” khoâng theå khoâng nhìn thaáy ñaûng CSVN löøa bòp
quaàn chuùng vôùi phöông chaâm “daân laøm chuû, nhaø nöôùc quaûn lyù, ñaûng laõnh ñaïo.” Laïi
caøng khoâng theå khoâng nhìn thaáy hieåm hoaï cuûa moät neàn chính trò ñoäc ñaûng, ñoäc quyeàn,
ñoäc dieãn.

Hieåm Hoïa Löïc Löôïng Lao Ñoäng Bò Baêng Hoaïi

Trong taát caû nhöõng hieåm hoïa, coù leõ hieåm hoïa con ngöôøi bò baêng hoaïi laø ñaùng sôï hôn caû.
Nhìn vaøo löïc löôïng lao ñoäng taïi Vieät Nam, töø thöôïng taàng tôùi haï taàng, töø traùi qua phaûi,
töø trong ra ngoaøi, töø coâng sôû nhaø nöôùc tôùi noâng tröôøng tôùi xí nghieäp tôùi cöûa haøng tôùi beán
xe, töø trí thöùc tôùi bình daân, ñaâu ñaâu cuõng thaáy coù veát ñen keùm khuyeát ñöùc tính toát maø

103
Trích töø baùo Tuoåi Treû 12/23/05 trong muïc Thôøi Söï & Suy Nghó
104
{hslt:V5.Poli\Countries\Vietnam\Ho So Xaõ Hoäi Tha Hoùa.pdf}
105
{hslt: V5.Poli\Political Ideologies\Ñaïi Hoäi Ñaûng 75 Naêm.pdf}
106
Trích töø baùo Tuoåi Treû 16/2/2006 trong muïc Thôøi Söï & Suy Nghó: “vaøo ñaûng ñeå kieám chaùt quyeàn vaø
tieàn hôn theá nöõa laø ‘taïo ñaø’ ‘daãn daét’ con chaùu noái tieáp con ñöôøng ‘quan loäc’. . . ‘caùi vaên hoaù ñoäc haïi’ . . .
ñöôïc khôûi ñoäng töø khi chöa coù quyeàn löïc gì caû bôûi caùi ‘cô cheá ñaûng vieân môùi ñöôïc laøm ngöôøi laõnh ñaïo’. .
. vaø khi ñaõ ñaït muïc ñích quyeàn löïc roài thì môùi naûy sinh tieáp caùc thöù ‘vaên hoaù bao phong, phong bì’, ‘vaên
hoaù nhaäu nheït’, ‘vaên hoaù bieát ñieàu’. . . ñeå giöõ gheá vaø leo leân gheá cao hôn. . . thöïc teá nhaõn tieàn ai maø
khoâng thaáy, ôû ñaâu khoâng coù, taát nhieân khoâng phaûi laø taát caû, nhöng ñaõ ñuû söùc ñoäng ñeán söï an nguy cho
cheá ñoä döôùi söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng. Toâi noùi an nguy laø khoâng thoåi phoàng chuùt naøo. . .”
61
moät ngöôøi nhaân vieân caàn phaûi coù. Ñaùnh caép vaät lieäu, ñaùnh caép thôøi gian, ñaùnh caép tieàn
baïc, ñaùnh caép tin töùc, ñaùnh caép phöông tieän, ñaùnh caép giao keøo, ñaùnh caép dòch vuï, ñaùnh
caép danh tieáng, ñaùnh caép coâng trình, ñaùnh caép saùng taïo, ñaùnh caép baûn quyeàn, gian laän
baùo caùo, gian laän hoà sô, gian laän baèng caáp hoïc vò, löøa gaït khaùch haøng, khieám nhaõ vôùi
ngöôøi chung quanh, thieáu thieän chí phuïc dòch . . . hoaëc nhaän thöùc roõ hoaëc khoâng nhaän
thöùc roõ veà haønh vi cuûa mình, hoaëc khoâng vui hoaëc haû heâ veà haønh vi cuûa mình. Hieåm
hoïa moät löïc löôïng lao ñoäng thieáu nhöõng ñöùc tính toát hoaëc ñi xa hôn laø moät löïc löôïng lao
ñoäng bò baêng hoaïi nhaân caùch seõ ñe doïa tröïc tieáp tôùi tieàm naêng saûn xuaát vaø noäi löïc cuûa
Vieät Nam.

Hieåm Hoïa Löïc Löôïng Treû Bò Doàn Neùn

Nhìn vaøo giôùi treû, nhöõng röôøng coät cuûa ñaát nöôùc trong töông lai, thì löïc löôïng thanh
nieân thanh nöõ cuûa Vieät Nam quaû thöïc laø moät moät tieàm löïc lôùn, moät bieån hoûa nham döôùi
loøng ñaát caàn coù choã ñeå phaùt tieát naêng löïc vaø naêng löôïng. Thoâng minh, hieáu hoïc, muoán
tieán thaân, coù kieán thöùc, saùng taïo, quyeàn bieán, ña naêng ña daïng, thöïc teá vaø laõng maïn
hieän dieän cuøng moät luùc treân baûn thaân ñeå theå hieän söùc soáng mang neùt nhaân baûn . . . laø
moät soá ñaëc tính ñaùng ngöôõng moä cuûa tuoåi treû Vieät Nam. Tuy nhieân, trong moät moâi
tröôøng queø quaët haõm böùc nhö hieän nay, bieån hoûa nham naøy thöïc söï khoâng coù höôùng ñi
vaø khoâng coù choã ñeå phaùt tieát. Nhieàu hieän töôïng tieâu cöïc ñöôïc ghi nhaän nhö laø nghieän
ma döôïc, nghieän coi phim tình duïc, taäp trung ôû nhöõng tuï ñieåm truïy laïc, laäp baêng ñaûng
phaù phaùch, ñua xe soáng cheát treân ñöôøng phoá, laøm thô “sieâu aán töôïng” tình duïc, töï keát
lieãu cuoäc soáng. Hoaëc haønh ngheà giaûi quyeát sinh lyù cho caùc meänh phuï, laøm gaùi goïi coù
nhaõn hieäu ngöôøi maãu hay hoa haäu, ñoùng phim heo, laøm vôï hôø cho seáp lôùn, laøm gaùi oâm
ñuû loaïi ñuû kieåu, laøm vôï ngoaïi kieàu, baùn thaân cho Taøu . . . ñeå kieám tieàn höôûng thuï theo
kieåu Myõ [moät söï ngoä nhaän ñaùng tieác!]. Nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc dieãn ra ôû moät dieän
roäng ñeán ñoä baùo chí trong nöôùc phaûi leân tieáng baùo ñoäng vaø pheâ phaùn laø chuû nghóa vaät
chaát ñang thoáng trò giôùi treû Vieät Nam hoaëc ñaïo ñöùc cuûa hoï ñang bò baêng hoaïi. Coù leõ söï
pheâ phaùn naëng lôøi naøy khoâng sai. Tuy nhieân, neáu nhìn kyõ hôn, hieän töôïng tieâu cöïc caàn
phaûi ñöôïc hieåu laø nhöõng daáu hieäu tieàn baùo cuûa moät söï thaät cöïc kyø quan troïng: moät bieån
hoûa nham khoâng coù höôùng ñi, chöa coù loái phaùt tieát vaø saün saøng tìm khe hôû ñeå boäc phaùt.
Vaø khi noù boäc phaùt, haäu quaû seõ khoù löôøng. 107

Hieåm Hoïa Phaân Caùch Giöõa Ba Mieàn

Ba mieàn Baéc-Trung-Nam tuy cuøng moät ñaát nöôùc nhöng luoân luoân nhìn nhau vôùi con
maét “phaân caùch” hoaëc ngaám ngaàm hoaëc bieåu loä. Töø khi Chuùa Nguyeãn Hoaøng vaøo ñaát
Quaûng Trò môû ra giai ñoaïn Nam Baéc phaân tranh, cho ñeán khi con chaùu ñöôïc ñaát ôû
phöông Nam, cho ñeán giai ñoaïn choáng Phaùp, cho ñeán cuoäc chieán tranh Vieät-Myõ chia
ñoâi Nam Baéc vaø cho ñeán nay thaùi ñoä phaân caùch giöõa ba mieàn ñaát nöôùc luoân luoân toàn
taïi. Thaùi ñoä phaân caùch naøy khoâng phaûi do ngöôøi Phaùp taïo ra vì noù ñaõ hieän höõu suoát vaø

107
{hslt:V5.Poli\Countries\Vietnam\Ho So Tuoi Tre VN.pdf}
62
hôn 4 theá kyû, ngöôøi Phaùp chæ lôïi duïng vaøo caùi saün coù. Thaùi ñoä phaân caùch phaùt sinh
khoâng phaûi vì khoái daân toäc Vieät mang baûn chaát chia reõ hay oaùn gheùt nhau nhöng vì
nhöõng va chaïm ñeán töø hai nguyeân do chính. Thöù nhaát, phaàn lôùn laø do “moät caùi meàn
chính saùch” ñaáp leân cho caû ba mieàn Nam, Trung, Baéc. Caùi meàn coù theå laøm aám aùp thoaûi
maùi daân baéc nhöng laøm noùng nöïc daân nam vaø khoù chòu daân trung. Khoâng theå ñaáp
chung moät caùi meàn chính saùch vì quaàn chuùng trong ba vuøng mang ba baûn chaát khaùc
nhau vaø coù nhöõng nhu caàu khaùc nhau. Khoâng may laø töø tröôùc ñeán nay cheá ñoä naøo cuõng
vaáp phaûi loãi laàm naøy. Thöù hai, phaàn khaùc laø do caùi nhìn cuïc boä, thieáu caûm thoâng, thieáu
tin töôûng vaø muoán aùp cheá cuûa nhöõng ngöôøi caàm quyeàn. Khoâng may töø tröôùc ñeán nay
cheá ñoä naøo cuõng ñi vaøo con ñöôøng u toái naøy.

Chính saùch “sieát chaët” cuûa Leâ Duaãn, töø 1975 cho ñeán khi ñoåi môùi, laø moät chính saùch
hình thaønh moät phaàn do muoán “nhanh choùng quaù ñoä leân xaõ hoäi chuõ nghóa” moät phaàn do
söï thuùc ñaåy bôûi caùi nhìn thieáu thieän caûm ñoái vôùi daân mieàn nam vì cho raèng “daân mieàn
nam thieáu kyû luaät vaø khoù daïi.”

Thöû nhìn laïi lòch söû vaø con ngöôøi. Moät phaàn ñaát trong caùi goïi laø mieàn nam thì nam boä
laø moät vuøng ñaát môùi “möôïn” ñöôïc töø tay cuûa ngöôøi Mieân khoâng laâu, töø khi Chuùa Saõi
Nguyeãn Phöôùc Nguyeân gaõ coâng chuùa Ngoïc Vaïn cho quoác vöông Chey Chetta II naêm
1620 roài lôïi duïng quan heä vôùi con reå möôïn ñaát Prey Nokor [Saøigoøn-Chôï Lôùn] vaø Kas
Krobey [Beán Ngheù] ñeå laäp traïm thueá naêm 1623 môû ñöôøng cho cuoäc nam xaâm. Ñeán khi
Leã Thaønh Haàu Nguyeãn Höõu Caûnh vaøo nam kinh löôïc Cao Mieân naêm 1668 thì vuøng ñaát
nam boä ñaõ coù saün hôn 4 vaïn hoä vaø laäp nghieäp haøng traêm naêm roài. Ngoaøi nhöõng boä toäc
coá cöïu nhö Maï, Chu Ru, Stieâng, Rô Giai coøn laïi ña soá laø ngöôøi Vieät. Nguyeãn Höõu
Caûnh chia ñaát Ñoâng Phoá, laáy xöù Ñoàng Nai ñaët laøm huyeän Phöôùc Long döïng Traán Bieân
[Bieân Hoøa], laáy xöù Saøi Coân [Saøi Goøn] döïng Phieân Traán [Gia Ñònh] roài chieâu moä daân
phieâu baït töø Boá Chaùnh trôû vaøo trong nam ñöa veà ôû cho ñoâng ñaûo theâm ñoàng thôøi thieát
laäp heä thoáng haønh chaùnh ñeå thu thueá vaø baét lính. Nhö vaäy cha oâng cuûa nhaân daân mieàn
nam tröôùc ñaây laø moät taäp hôïp cuûa nhieàu saéc toäc goàm moät phaàn laø nhöõng haûo haùn Vieät
ñi khai phaù vuøng ñaát môùi, moät phaàn laø nhöõng ngöôøi Khmer coøn baùm ñaát ôû laïi tröôùc söï
baønh tröôùng cuûa ngöôøi Vieät, moät phaàn khaùc laø nhöõng ngöôøi Chaøm khaån hoang ñònh cö
vaø ngöôøi Thöôïng töø mieàn cao bò baùn hoaëc töï nguyeän tìm ñeán laøm gia noâ cho nhöõng
ngöôøi giaøu coù. Ngöôøi Minh Höông tò naïn chính trò cuõng hoøa vaøo doøng soáng ñoù. Nhoùm
Traàn Thöôïng Xuyeân phaùt trieån ñaát Ñoàng Nai, nhoùm Döông Ngaïn Ñòch phaùt trieån ñaát
Myõ Tho, nhoùm Maïc Cöõu phaùt trieån ñaát Kieân Giang, Long Xuyeân vaø Caø Mau. Nhöõng
ngöôøi Vieät haûo haùn naøy, nhöõng ngöôøi Khmer, Chaøm yeâu ñaát naøy, nhöõng ngöôøi Thöôïng
vôùi baûn tính ít ñoá kî boû sôn cöôùc xuoáng ñoàng baèng naøy, nhöõng ngöôøi Minh Höông gioûi
buoân baùn naøy . . . taát caû ñaõ ñoå moà hoâi xöông maùu ñoùng goùp vaøo caùi goïi laø laõnh thoå Vieät
Nam. Hoï môùi chính laø nhöõng ngöôøi môû bôø coõi cho Vieät Nam, khoâng phaûi laø vua chuùa
hoaëc trieàu thaàn nhaø Nguyeãn nhö nhöõng söû gia trieàu ñình ñaõ cho quaù nhieàu credit vaø
queân maát moät söï thaät laø chính nhöõng baøn tay, nhöõng khoái oùc, nhöõng con tim, nhöõng gioït

63
maùu vaø moà hoâi cuûa quaàn chuùng mieàn nam ñaõ laøm neân noù. Chính hoï, quaàn chuùng nam
boä, laøm neân mieàn nam cuûa Vieät Nam. Daân mieàn nam laø moät khoái hôïp chuûng ñeán töø
moïi mieàn ñuû moïi giai caáp hoøa vaøo doøng soáng nam boä. Hoï nhieät tình vaø deã daõi. Con
chaùu hoï veà sau mang truyeàn thoáng “chòu chôi, khoâng maøu meø vaø khoâng ñoá kî” trong
maùu. Nhôø quaù trình ñoù coäng moät thôøi gian daøi giao tieáp vôùi ngöôøi Boà Ñaøo Nha, Taây
Ban Nha, Haø Lan, Phaùp, Myõ daân mieàn nam voán dó ñaõ ít cuïc boä caøng theâm phoùng
khoaùng. Daàu vaäy, daân mieàn nam vaãn laø daân nam thuûy chung cuûa ñaát nöôùc. Daân queâ
mieàn nam yeâu mieàn nam soâng nöôùc cuûa hoï. Hoï soáng vôùi luõ. Hoï laøm nhaø saøn ngay treân
nöôùc. Hoï soáng ñôøi gaïo chôï nöôùc soâng. Hoï troâi noåi beành boàng treân soùng nöôùc theo ghe
thöông hoà. Hoï chaên vòt, nuoâi caù toâm, troàng luùa saï treân ruoäng ñoàng traéng nöôùc. Daân
thaønh mieàn nam thì chöng dieän baûnh bao. Tieâu xaøi roäng raõi. Giao löu moïi giôùi, moïi
caáp, moïi nôi “thöôïng vaøng haï caùm” ñeàu coù ñuû. Taát caû ñeàu muoán xueà xoøa xí xoùa cho
xong chuyeän. Daàu queâ hay thaønh, daân nam ñeàu mang naëng baûn saéc “giang hoà töù haûi
giai huynh ñeä.” Daân nam haâm noùng keo sôn gaén boù daân toäc töø trong moãi hôùp röôïu ñeá
cho ñeán töøng gaáp caù nöôùng trui. Daân nam oâm aáp töï tình daân toäc moät caùch khoâng chaûi
chuoác trong traùi tim vaø theå hieän cuõng bình dò, nhö caâu hoø ca dao nhö tieáng haùt caûi löông
treân mieäng hoï.

Noùi veà trung boä cuûa mieàn nam, töø khi Chuùa Tieân Nguyeãn Hoaøng lìa Thanh Hoùa vaøo
ñaøng trong daáy nghieäp cho ñeán ñôøi Chuùa Nguyeãn Phöôùc Chu thì trung boä hình thaønh
troïn veïn. Laõnh thoå cuûa ñaøng trong döôùi thôøi Nguyeãn Hoaøng laø moät phaàn ñaát ñaõ laáy töø
tay cuûa daân toäc Chaêmpa. Vaøo theá kyû thöù 11, Vua Cheá Cuû cuûa Chaêmpa ñem quaân xaâm
laán Ñaïi Vieät vò vua Lyù Thaùnh Toâng baét ñöôïc neân daâng ba chaâu Ñòa Lyù, Ma Linh vaø Boá
Chính [Quaûng Bình, Quaûng Trò] ñeå chuoäc maïng. Ñeán ñaàu theá kyû thöù 14 Vua Cheá Maân
cuûa Chaêmpa daâng hai chaâu OÂ, Lyù [Thuaän-Quaûng: Thöøa Thieân, Hueá, Quaûng Nam, Ñaø
Naüng] cho Vua Traàn Nhaân Toâng laøm sính leã cöôùi Huyeàn Traân Coâng Chuùa. Sau ñoù daân
Vieät tieán xuoáng phöông nam laáy noát phaàn ñaát coøn laïi cuûa Vöông Quoác Chaêmpa laäp
thaønh tænh huyeän saùt bieân giôùi Cao Mieân. Naêm 1611 quaân Chaêmpa töø Ñoà Baøn keùo ra
xaâm phaïm Thuaän Quaûng, Chuùa Tieân sai töôùng ñaùnh deïp, ñaåy quaân Chaêmpa luøi veà taän
Dieân Ninh, laáy ñaát môùi laäp thaønh Phuû Phuù Yeân. Naêm 1653 Vua Baø Taám cuûa Chaêmpa
ñem quaân xaâm phaïm Phuù Yeân bò ñaùnh baïi neân daâng ñaát Ninh Hoøa vaø Dieân Khaùnh
chuoäc maïng. Chuùa Tieân cho laäp theâm Phuû Thaùi Khang vaø Phuû Dieân Ninh, ñòa giôùi môû
roäng tôùi Phan Rang baây giôø. Ñeán naêm 1692, Vua Baø Tranh cuûa Chaêmpa keùo quaân
ñaùnh phaù Phuû Dieân Ninh. Quoác Chuùa Nguyeãn Phöôùc Chu sai quaân ñaùnh deïp, baét ñöôïc
Baø Tranh, ñoåi teân Phuû Dieân Ninh thaønh Traán Thuaän Thaønh roài thaønh Phuû Bình Thuaän.
Töø ñoù daân Chaêmpa trôû thaønh moät saéc toäc thieåu soá cuûa daân Vieät vaø toaøn boä ñaát ñai cuûa
ngöôøi Chaêmpa bieán thaønh laõnh thoå trung boä cuûa Vieät Nam. Xeùt veà maët ñòa lyù, mieàn
trung boä laø moät taäp hôïp cuûa 4 khu vöïc ñoàng baèng khoâng ñöôïc phì nhieâu so vôùi ñoàng
baèng baéc boä vaø ñoàng baèng nam boä: khu vöïc ñoàng baèng Bình-Trò-Thieân, khu vöïc ñoàng
baèng Nam-Ngaõi-Ñònh, khu vöïc ñoàng baèng Phuù Yeân-Khaùnh Hoøa, khu vöïc ñoàng baèng
Ninh Thuaän-Bình Thuaän. Moãi khu vöïc ñòa lyù töø baéc trung boä cho ñeán nam trung boä ñeàu

64
coù nhöõng neùt chung vaø rieâng veà maët caáu taïo ñòa hình, ñòa lyù laãn khí haäu. 108 Xeùt veà maët
sinh hoaït vaø nguoàn goác vaên hoùa, trung boä laø vuøng ñaát hoäi nhaäp cuûa nhieàu neàn vaên minh:
Sa Huyønh, Chaêmpa vaø Vieät. Quoác Chuùa Nguyeãn Phöôùc Chu mong muoán trôû thaønh laø
moät nöôùc ñoäc laäp neân luoân luoân caûi caùch phaùt trieån noäi trò, ngoaïi giao, giaùo duïc, voõ bò
theo moät qui moâ rieâng mang tính mieàn nam. 109 Veà maët tính tình, coù leõ moät chuoãi daøi
ñaáu tranh vaø khai phaù ñaát môùi ñaõ laøm cho daân trung huaân taäp nhieàu quaùn tính toát nhö laø
caàn maãn, tieát kieäm, luoân tìm kieám vaø naém laáy cô hoäi, phaán ñaáu, chòu ñöïng, kieân trì, bao
boïc che chôû nhau, pha troän vôùi moät chuùt laõng maïn. Theâm vaøo ñoù daân trung saâu saéc vaø
kín ñaùo hôn daân nam. Taát caû nhöõng ñaëc tính vöøa neâu ñaõ laøm cho daân trung khoâng
gioáng daân nam vaø cuõng chaû gioáng daân baéc.

Taäp ñoaøn Leâ Duaãn khoâng hieåu ñöôïc nhöõng söùc maïnh naøy neân coù yù nghi ngôø ñoá kî vaø
muoán huûy dieät caùch soáng raát nam cuûa daân nam boä cuõng nhö caùch soáng raát trung cuûa daân
trung boä ñeå aùp ñaët “vaên hoùa Baéc Haø naëng son phaán vaø giaùo ñieàu lai caên” leân toaøn mieàn
nam Vieät Nam. Chính vì nhöõng aùp cheá naøy, vaø nhöõng aùp cheá töông töï, maø nhöõng xung
ñoät traàm troïng naûy sinh.

Toùm laïi, hoaëc vì moät caùi meàn chính saùch ñaáp chung cho caû ba mieàn hoaëc vì caùi nhìn
cuïc boä cuûa thaønh phaàn naém quyeàn löïc ñieàu haønh ñaát nöôùc ñaõ taïo neân thaùi ñoä phaân caùch
giöõa ba mieàn. Ñieàu naøy ñe doïa ñeán söï oån ñònh quoác gia vaø ñeán söï soáng coøn cuûa cheá
ñoä.

Hieåm Hoïa Chính Saùch Baéc Hoaù Mieàn Nam

Ngoaøi hai lyù do vöøa neâu treân, moät lyù do khaùc nöõa ñaõ laøm nguùn chaùy aâm æ söï baát maõn
cuûa daân chuùng mieàn nam trong nhieàu naêm. Ñoù laø, aâm möu “baéc hoùa ñeå ñeø ñaàu côõi coå
daân chuùng mieàn nam,” moät aâm möu voâ cuøng thaâm saâu cuûa Baéc Boä Phuû.

Taát caû moïi cô hoäi [chính trò, kinh teá, giaùo duïc, vaân vaân] môû ra trong nöôùc ñeàu ñöôïc
duyeät xeùt vaø öu tieân ban phaùt cho nhöõng ñaûng vieân. Vôùi phaàn lôùn soâá ñaûng vieân laø daân
goác mieàn baéc, chính saùch “daønh öu tieân cho ñaûng vieân” trôû thaønh laø moät coâng cuï “ñeå
baéc hoùa vaø ñeå ñeø ñaàu côõi coå daân chuùng mieàn nam.” Thí duï nhö tænh Baø Ròa -Vuõng Taøu
chæ coù 18,442 ñaûng vieân hoaëc tænh Vónh Long chæ coù 18,000 ñaûng vieân nhöng tænh Thanh
Hoaù coù ñeán 167,000 ñaûng vieân. Nhö vaäy, nhìn treân dieän roäng khaép nöôùc, chính saùch
daønh öu tieân cho ñaûng vieân cuõng coù nghóa laø daønh nhöõng cô hoäi cho daân Thanh Hoaù vôùi
soá löôïng 10 laàn cao hôn so vôùi soá löôïng daønh cho tænh Vónh Long hoaëc Baø Ròa. Heä quaû
taát yeáu cuûa chính saùch laø “ñi ñaâu cuõng thaáy daân baéc vaø nhìn ñaâu cuõng thaáy daân baéc caàm
quyeàn, höôûng lôïi.” Noù khoâng khoù nhaän ra söï thaät naøy. Vaø vôùi söï thaät naøy, moät luùc naøo
ñoù söï baát maõn aâm æ cuûa ngöôøi daân mieàn nam coù theå boác thaønh löûa ngoïn.

108
Trích töø Vaên Hoùa Coå Chaêmpa, cuûa Ngoâ Vaên Doanh, trang 31, nxb Vaên Hoùa Daân Toäc, xb naêm 2002.
109
Trích töø Nhaø Nguyeãn: Chín Chuùa Möôøi Ba Vua, trang 44, cuûa Thi Long, nxb Ñaø Naüng, xb naêm 2002.
65
Hieåm Hoïa Cheøn EÙp Daân Toäc Thieåu Soá
Nhaèm lôïi duïng nhöõng daân toäc thieåu soá, theo leänh cuûa Hoà Chí Minh, hai khu vöïc töï trò
ñaõ ñöôïc khai sinh vaøo giöõa thaäp nieân 1950. Khu töï trò Thaùi Meøo goàm hai tænh Sôn La
vaø Laïi Chaâu naèm ôû goùc Taây Baéc ba bieân giôùi Laøo-Vieät-Hoa vôùi daân soá 1.8 trieäu döôùi söï
chæ ñaïo cuûa moät uûy ban goàm 23 uûy vieân, trong ñoù coù hai ngöôøi kinh, ñaõ ra ñôøi ngaøy 29
thaùng 4 naêm 1955. Khu töï trò Taøy Nuøng goàm 4 tænh Cao Baèng, Baéc Caïn, Thaùi Nguyeân,
Laïng Sôn saùt bieân giôùi Ñoâng Baéc Vieät-Hoa vôùi daân soá 1.9 trieäu döôùi söï chæ ñaïo cuûa moät
uûy ban goàm 72 uûy vieân, ñöùng ñaàu laø töôùng Chu Vaên Taán goác Nuøng, ñaõ ra ñôøi ngaøy 10
thaùng 8 naêm 1956.

Cuõng trong khoaûng thôøi gian ñoù, trong naêm 1957, thì taïi Taây Nguyeân nhöõng ngöôøi treû
trong boán boä laïc Bhanar, Jarai, Rhade vaø Koho ñaõ ñöùng ra thaønh laäp Phong Traøo
BAJARAK taïi buoân Ale A naèm trong thò xaõ Buoân Meâ Thuoät cuûa tænh Daklak, do Y-
Bham Enoul laøm chuû tòch. Luùc ñaàu toå chöùc naøy chæ nhaèm muïc ñích vaän ñoäng ñoàng baøo
Thöôïng xuoáng ñöôøng ñeå phaûn ñoái cheá ñoä Ngoâ Ñình Dieäm (a) ñaõ huûy boû qui cheá töï trò
vôùi nhöõng ñaëc quyeàn daønh cho ngöôøi Thöôïng trong vuøng ñaát Cao Nguyeân coù töø thôøi
vua chuùa nhaø Nguyeãn vaø (b) ñaõ aùp duïng chính saùch ñoàng hoùa/dieät chuûng
(assimilative/genocidal program) ñoái vôùi ngöôøi Thöôïng. Sau ñoù BAJARAK loâi keùo
ñöôïc nhieàu boä laïc khaùc tham gia vaø cuoái cuøng ñaõ xuoáng ñöôøng bieåu tình. Hoï ñaõ leân
tieáng toá caùo laø cheá ñoä Ngoâ Ñình Dieäm ñaõ: (a) ñoát saùch, deïp tröôøng hoïc, deïp toøa aùn, tòch
thu vuõ khí saên baén. ..nhaèm huûy dieät vaên hoùa vaø phong tuïc Thöôïng; (b) ñöa 850,000
ngöôøi di cö töø Baéc vaøo Nam leân vuøng Cao Nguyeân ñeå chieám ñaát canh taùc cuûa nhöõng
daân toäc Thöôïng trong vuøng vaø ñaåy hoï vaøo vuøng saâu; (c) vu caùo hoï theo VC ñeå baét
giam, tra taán, gieát cheát, vaø cho maùy bay neùm bom taøn phaù buoân laøng cuûa hoï. . . nhaèm
dieät chuûng. Ñaùp laïi lôøi toá caùo cuûa daân toäc Thöôïng, cheá ñoä Ngoâ Ñình Dieäm ñaõ phaûn öùng
maïnh baèng caùch ñieàu ñoäng löïc löôïng vuõ trang ñeå ñeø beïp cuoäc bieåu tình cuûa phong traøo
BAJARAK vaøo ngaøy 15 thaùng 9 naêm 1958. Nhieàu ngöôøi bò gieát cheát vaø nhieàu thuû laõnh
cuûa phong traøo bò baét giam trong ñoù coù Y-Bham Enuol, Paul Nur, Nay Luet, YThih
Eban, Siu Sip Y-Du Eban, Touneh Yoh. Töø ñoù BAJARAK phaûi hoaït ñoäng chui vaø trôû
thaønh löïc löôïng du kích chieán ñaáu ñoøi quyeàn töï trò cho ngöôøi Thöôïng taïi Taây Nguyeân.

Tin vaøo lôøi höùa traû laïi quyeàn töï trò Taây Nguyeân cho ngöôøi Thöôïng cuûa Hoà Chí Minh,
nhöõng thuû laõnh BAJARAK ñang chieán ñaáu trong röøng --trong ñoù coù Nai Der, Nai Phin,
R'com Briu, Y-Bhi Aleo, Y-Ngong Nie Kdam-- chaáp nhaän lieân minh vôùi Baéc Vieät, Maët
Traän Giaûi Phoùng Mieàn Nam Vieät Nam, trong buoåi leã ra maét quaàn chuùng ngaøy 20 thaùng
12 naêm 1960, ñaõ long troïng cam keát quyeàn töï trò cuûa caùc daân toäc thieåu soá. Theo ñoù Maët
Traän Giaûi Phoùng Taây Nguyeân ñaõ ra ñôøi ngaøy 19 thaùng 5 naêm 1961, do Y-Bhi Aleo goác
Rhade laøm chuû tòch. Moät maët khaùc, cuõng trong naêm 1961, CIA ñaõ hoái haû chieâu moä vaø
vuõ trang cho daân Thöôïng theo chöông trình Phoøng Veä Baûn Laøng (village defense
program) vaø chöông trình Thaùm Baùo (Commando program). Tin vaøo lôøi höùa traû laïi

66
quyeàn töï trò cuûa CIA, ngöôøi Thöôïng ñaõ laøm chaáp nhaän laøm vieäc cho Hoa Kyø. Theá laø
daân toäc Thöôïng hoaøn toaøn bò cuoán huùt vaøo cuoäc chieán Vieät Nam.

Vôùi söï khuyeán khích cuûa Phaùp vaø cuûa Norodom Sihanouk, ngaøy 20 thaùng 9 naêm 1964
löïc löôïng FULRO (Front Unifieù de Libeùration des Races Opprimeùes/ United Front for
the Liberation of Oppressed Races) ñaõ ra ñôøi taïi Phnom Penh do Töôùng Y-Bham Enuol
goác Rhade laõnh ñaïo. Muïc tieâu cuûa FULRO laø ñoøi quyeàn töï trò cho DEGAR (danh xöng
cho ngöôøi Thöôïng Taây Nguyeân ñöôïc söû duïng laàn ñaàu tieân töø mieäng Enuol trong Hoäi
Nghò Ñoâng Döông toå chöùc taïi Phnom Penh). Cuõng trong ngaøy 20 thaùng 9 naêm 1964
naêm traïi lính Thöôïng thuoäc chöông trình CIDG (Civilian Irregular Defense Group) taïi
Buoân Sar Pa, Muoân Hoâ, Buoân Mega . . . thuoäc tænh Daklak ñaõ ñoàng loaït noåi loaïn, gieát
cheát 5 só quan vaø 27 haï só quan ngöôøi kinh cuûa Löïc Löôïng Ñaëc Bieät. Tröôùc ñoù 3 tuaàn leã
traïi Buoân Mega ñaõ noåi loaïn baét giam tröôûng traïi laø moät ñaïi uùy ngöôøi kinh Ñaïi Taù Traàn
Cöûu Thieân (luùc ñoù laø Thieáu Taù) chæ huy tröôûng Löïc Löôïng Ñaëc Bieät ñaõ nhaûy duø vaøo traïi
ñeå ñieàu tra. Nhieàu cuoäc thöông thuyeát ñaõ dieãn ra trong khoaûng thôøi gian moät naêm, cho
tôùi khi ñaït thoûa hieäp vaøo thaùng 9 naêm 1965. FULRO ñaõ ñoøi quyeàn töï trò, coù quoác kyø
rieâng, vaø coù löïc löôïng vuõ trang rieâng vôùi 50,000 quaân. VNCH khoâng ñaùp öùng nhöõng
ñoøi hoûi naøy ñoàng thôøi leân tieáng chæ trích bieán coá naøy laø aâm möu cuûa CIA. Tuy nhieân,
hai beân cuoái cuøng cuõng ñaõ ñoàng yù moät soá giaûi phaùp. Nhaø caàm quyeàn Mieàn Nam Vieät
Nam cho thaønh laäp boä phaùt trieån daân toäc thieåu soá ñeå chaêm lo kinh teá, xaõ hoäi vaø giaùo
duïc cho ñoàng baøo Thöôïng vaø ban haønh moät soá quy cheá ñaëc bieät daønh cho ñoàng baøo
Thöôïng. Vaø, löïc löôïng FULRO khoâng lieân hieäp vôùi coäng saûn.

Sau 1975, tình traïng cuûa nhöõng daân toäc thieåu soá caøng ñaùng thöông hôn. Trong ñôït caûi
toå haønh chaùnh ban haønh ngaøy 25 thaùng 2 naêm 1976, khu töï trò Thaùi Meøo vaø khu töï trò
Taøy Nuøng bò khai töû, khoâng khaùc caùi cheát aâm thaàm cuûa Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn
Nam Vieät Nam vaø Maët Traän Giaûi Phoùng Cao Nguyeân. Nhöõng coät truï goác daân toäc thieåu
soá, ñieån hình laø Thöôïng Töôùng Chu Vaên Taán hoaëc Leâ Quaûng Ba bò giam caàm vaø thuû
tieâu. Nhöõng ñieàu höùa heïn daønh cho daân toäc thieåu soá tröôùc ñaây ñeàu laø baùnh veõ. Beân
Cao Mieân thì Khmer Rouge ñaõ xöû töû Y-Bham Enoul cuøng vôùi vôï con oâng ta vaø khoaûng
100 quaân FULRO. Naêm 1986, khoaûng 200 quaân FULRO vöôït bieân giôùi qua Thaùi xin tî
naân chính trò vaø sau cuøng ñònh cö taïi North Carolina. Naêm 1992 theâm 400 quaân
FULRO ra trình dieän vôùi LHQ taïi tænh Mondukiri vaø cuoái cuøng ñaõ sang ñònh cö taïi
North Carolina. Phong traøo FULRO chính thöùc bò khai töû töø naêm ñoù.

Rieâng taïi Taây Nguyeân, cuõng töø sau naêm 1975, vôùi khoaûng 40,000 ngöôøi Thöôïng ñaõ
töøng laø quaân nhaân hoaëc caùn boä phuïc vuï cho Hoa Kyø, daân toäc thieåu soá Taây Nguyeân ñaõ laø
ñoái töôïng cuûa nhöõng chính saùch thieáu khoan dung. Gioáng nhö tình traïng cuûa nhöõng
quaân nhaân vaø caùn boä VNCH, hoï ñaõ bò giam caàm trong nhöõng traïi hoïc taäp caûi taïo. Moät
soá bò tra taán vaø bò gieát. Nhöng baát haïnh cuûa nhöõng ngöôøi DEGAR khoâng phaûi chæ coù
theá. Chöông trình ñònh canh ñònh cö ñaõ cöôõng ñoaït quyeàn soáng cuûa hoï moät caùch thoâ

67
baïo. Chöông trình di daân Thanh Hoùa-Ngheä An-Haø Tænh töø mieàn baéc vaøo Taây Nguyeân
ñaõ cöôõng ñoaït ñaát soáng cuûa hoï moät caùch traéng trôïn. Chöông trình cöôõng böùc keá hoaïch
hoùa gia ñình ñaõ coá yù trieät khaû naêng sinh ñeû cuûa hoï ñeå dieät chuûng daàn ñaø (creeping
genocide) moät caùch thaâm ñoäc. Theâm vaøo ñoù hoï coøn bò caàm tuø, bò haõm hieáp, bò tra taán
vaø bò gieát haïi moät caùch taøn aùc chæ vì theo ñaïo Tin Laønh DEGAR.

Roài trong thaùng 2 naêm 2001, moät cuoäc bieåu tình lôùn ñaõ noã ra taïi Dak Lak. Haøng chuïc
ngaøn ngöôøi Thöôïng ñaõ taäp trung veà thò xaõ Buoân Meâ Thuoät ñeå phaûn ñoái nhaø caàm quyeàn
CSVN ñaõ ñoái xöû taøn teä vôùi hoï. Cuoäc bieåu tình bò ñaøn aùp vaø deïp tan baèng vuõ löïc. Tieáp
theo ñoù laø nhöõng ñôït baét bôù, tra taán vaø gieát haïi. Haøng ngaøn ngöôøi Thöôïng ñaõ boû troán
vaøo röøng vaø vöôït bieân giôùi sang Cao Mieân. Doïc bieân giôùi, coâng an vaø boä ñoäi CSVN ñaõ
môû nhöõng cuoäc haønh quaân saên ñuoåi vaø baén gieát hoï nhö laø saên gieát nhöõng con thuù nôi
hoang daõ. Con soá töû vong thöïc söï coù leõ cao hôn raát nhieàu so vôùi nhöõng con soá ñaõ ñöôïc
nhöõng toå chöùc quoác teá baùo caùo. Roài ngaøy 20 thaùng 4 naêm 2004 moät cuoäc bieåu tình
khaùc, quy moâ hôn vaø nhòp nhaøng hôn, ñaõ noã ra taïi Taây Nguyeân. Haøng traêm ngaøn ngöôøi
Thöôïng ñaõ taäp trung bieåu tình taïi nhieàu nôi: Buoân Meâ Thuoät, Ayunpa, Dak Mil, Cu Jut,
Phöôùc Long, Kon Tum. Daàu nhöõng ngöôøi tham döï bieåu tình ñaõ coù chuû tröông khoâng
baïo ñoäng, maùu vaãn röôùi ñaát döôùi söùc eùp cuûa baïo quyeàn. Haøng traêm ngöôøi bò thieät maïng
vaø haøng traêm ngöôøi khaùc bò ñaõ thöông. Cuõng nhö laàn tröôùc, sau khi ñaøn aùp vaø deïp tan
cuoäc bieåu tình laø nhöõng ñôït caøn queùt, baét bôù, tra taán, vaø gieát haïi moät caùch daõ man.
Ñieån hình laø tröôøng hôïp cuûa naïn nhaân Y-Rung Nie, moät ngöôøi ñaøn oâng cuûa buoân Kna
tham döï bieåu tình, ñaõ bò coâng an xöû töû taïi moät vöôøn caø pheâ baèng caùch ñoùng ñinh leân
moät thaäp töï giaù vôùi 4 caây ñinh leân hai chaân, 4 caây ñinh leân hai tay, 1 caây ñinh leân ngöïc
vaø 2 caây ñinh leân ñaàu.

Coù theå noùi moät caùch khaúng ñònh, nhöõng lôøi hoa myõ “bình ñaúng, ñoaøn keát töông trôï giöõa
caùc saéc toäc” laäp ñi laäp laïi trong nhöõng kyø ñaïi hoäi ñaûng laàn 7 vaø 9 ñeàu laø nhöõng lôøi doái
traù. Taây Nguyeân coù khoaûng 3 trieäu ngöôøi Thöôïng döôùi thôøi Phaùp trò. Ñeán nay chæ coøn
laïi khoaûng 1.1 trieäu ngöôøi. Trong ñoù Jarai chieám 320,000; Rhade chieám 258,000;
Bahnar chieám 181,000; Stieng chieám 66,000; Koho chieám 122,000; vaø Mnong chieám
89,000. Hôn 40 saéc toäc ñaõ bò xoùa teân. Ñöùng tröôùc aâm möu dieät chuûng cuûa cheá ñoä, ñöùng
tröôùc tình traïng baát coâng vaø aùp böùc cuûa giôùi caàm quyeàn, ñöùng tröôùc tình traïng quyeàn
soáng caên baûn cuûa con ngöôøi bò töôùc ñoaït thoâ baïo, ngöôøi Thöôïng Taây Nguyeân khoâng theå
khoâng ñöùng daäy ñeå ñaáu tranh vaø chaéc chaén laø seõ tieáp tuïc ñöùng daäy ñeå ñaáu tranh.

Nhöõng chính saùch thieáu ñoä löôïng, nhöõng tham lam quaù ñaùng, nhöõng öùng xöû thaát ñöùc vaø
keùm coûi ñaõ laøm cho ñaïi theå daân toäc cuûa ñaát nöôùc Vieät Nam bò raïn nöùt traàm troïng. Chæ
moät taùc löïc töø beân ngoaøi, ñuùng luùc vaø ñuùng taàn soá, caùi goïi laø khoái daân toäc Vieät Nam ñoù
coù theå seõ vôû ra thaønh nhieàu maûnh.

68
Hieåm Hoïa Chính Trò & Ngoaïi Giao
AÙp löïc chính trò vaø ngoaïi giao caøng ngaøy caøng gia taêng. WTO, WB, ADB ñang thuùc hoái
phaûi caûi toå nhanh hôn vaø saâu roäng hôn. USAID, UNICEF, WHO, NGOs phaùt bieåu lo
ngaïi veà tình traïng baát bình ñaúng ngaøy caøng caùch xa vaø tình traïng ngheøo ñoùi beänh taät
cuûa daân Vieät ôû vuøng saâu vuøng xa. Nhöõng toå chöùc cuûa quoác teá, cuûa ngöôøi Vieät haûi ngoaïi
treân khaép theá giôùi vaø quoác hoäi Hoa Kyø ñang aàm ó toá caùo ñoøi hoûi quyeàn töï do toân giaùo
vaø töï do ngoân luaän cho ngöôøi daân trong nöôùc. Nhöõng nhaân vaät coäng saûn phaûn tænh ñang
moùc noái thaønh phaàn thöù ba vaø thaønh phaàn caáp tieán ñöùng leân ñoøi daân chuû hoùa boä maùy
caàm quyeàn. Nhöõng daân toäc Thöôïng vuøng cao nguyeân ñang ra maët choáng traû söï aùp böùc
baát coâng vaø ñoøi ly khai Vieät Nam ñeå thaønh laäp moät quoác gia DEGAR ñoäc laäp. Noâng
daân nhieàu nôi bieåu tình vaø ñaùnh nhau vôùi coâng an vì baát maõn nhöõng laïm duïng qui
hoaïch cöôùp ñoaït ñaát ñai cuûa hoï. Chöa heát, nhieàu baèng chöùng cho thaáy beân trong coå
maùy cai trò (a) thaønh phaàn choùp bu ñang ñaám ñaù nhau ñeå tranh giaønh quyeàn löïc vaø
quyeàn lôïi; (b) nhöõng caùnh tay kinh teá cuûa ñaûng, nhaø nöôùc, quaân ñoäi, coâng an vaø ñoaøn
theå choaûng nhau thöôøng xuyeân ñeå daønh ñòa baøn hoaït ñoäng; (c) caùn boä nhaø nöôùc thì “uø
lì, treân noùi döôùi chaúng nghe, chæ coù nuùt höùa vôùi nuùt theà chöù khoâng coù nuùt laøm ñeå baám.”
Daân chuùng thì caøng ngaøy caøng nhieàu baát maõn vaø caøng chæ trích maïnh baïo hôn. Taát caû
ñeàu ñe doïa ñeán söï maát coøn cuûa cheá ñoä. Vaø, döôøng nhö nhieàu ngöôøi ñang aâm thaàm
chuaån bò cho moät cuoäc “di taûn chieán löôïc ra haûi ngoaïi” phoøng hôø neáu cheá ñoä bò suïp ñoå.

Hieåm Hoïa Ñeá Quoác Ñoû

Trong taát caû nhöõng hieåm hoïa, phaûi noùi Trung Coäng laø moät ñe doïa cöïc kyø lôùn ñoái vôùi
Vieät Nam, moät ñe doïa tröôøng kyø vaø ngay tröôùc maét. Teân ñaøn anh phöông Baéc khoång loà
ñaày tham voïng baù quyeàn naøy tuy “mieäng noùi, tay baét, maët möøng höõu nghò” nhöng laïi
khoâng ngöøng thöïc hieän chính saùch “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh phaù kinh teá, thoân tính vaên
hoùa vaø laán chieám laõnh thoå” cuûa Vieät Nam. Vieät Nam ñaõ laø naïn nhaân, ñang laø naïn nhaân
vaø seõ tieáp tuïc laø naïn nhaân cuûa saùch löôïc thaâm ñoäc ñoù.

Laán Chieám Laõnh Thoå VN -- Naêm 1974, Trung Coäng ñaõ duøng vuõ löïc ñeå cöôõng chieám
Hoaøng Sa trong tay cuûa VNCH. Naêm 1988 theâm moät laàn nöõa Trung Coäng duøng vuõ löïc
ñeå cöôõng chieám Johnson Reef, ñaùnh chìm 3 taøu chieán vaø saùt haïi 72 nhaân maïng. Roài
hieäp öôùc bieân giôùi kyù keát ngaøy 30 thaùng 12 naêm 1999 giöõa chính quyeàn Coäng Hoøa Xaõ
Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam vôùi chính quyeàn Coäng Hoøa Nhaân Daân Trung Hoa ñaõ laøm cho
11,163 km vuoâng dieän tích laõnh haûi vaø gaàn 4,000 km vuoâng laõnh ñòa cuûa Vieät Nam maát
vaøo tay Trung Quoác. 110 Ñaây chæ laø moät vaøi thí duï trong soá nhöõng baèng chöùng laán chieám
môùi nhaát cuûa Trung Quoác. 111 Moät söï laán chieám baát chaáp Coâng Öôùc cuûa Lieân Hieäp
Quoác veà Luaät Bieån kyù keát naêm 1982 xaùc ñònh bieân giôùi laõnh haûi goàm 12 haûi lyù (ñieàu
khoaûn 3) vaø vuøng ñaëc quyeàn kinh teá 200 haûi lyù (ñieàu khoaûn 55-75) cuõng nhö chuû quyeàn

110
{hslt:V5./Poli/Countries/Vietnam/Hieäp Öôùc Bieân Giôùi.pdf}
111
{hslt:V5./Poli/Countries/Vietnam/Hieäp Öôùc Bieân Giôùi.pdf/The Rise of China.idx}& {hslt:V5./Poli/
Countries/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/Don’t Neglect Spratleys}.
69
kinh teá treân beà roäng theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam (ñieàu khoaûn 76-77). Moät söï laán chieám
baát chaáp vaên thö coâng boá vôùi coäng ñoàng quoác teá xaùc nhaän giaù trò phaùp lyù cuûa Coâng Öôùc
1887 kyù keát giöõa Vieät Nam [do Phaùp ñaïi dieän] vaø Thanh Trieàu xaùc ñònh bieân giôùi laõnh
haûi cuûa Vieät Nam trong Vònh Baéc Boä, chieám tôùi 63% dieän tích cuûa toaøn vònh chöù khoâng
phaûi chæ coøn laïi 53.23% nhö hieän nay.

Luõng Ñoaïn Noäi Boä VN - Ñieàu laï laø taïi sao nhaø caàm quyeàn CHXHCNVN laïi coù theå gôûi
moät coâng vaên chaáp nhaän haønh ñoäng cöôõng chieám Hoaøng Sa cuûa Trung Quoác naêm 1974,
trong luùc CHMNVN ñoå maùu ñeå ngaên chaän? Taïi sao nhaø caàm quyeàn CSVN laïi coù theå
leùn luùt giaáu gieám nhaân daân Vieät Nam daâng coáng laõnh thoå vaø laõnh haûi cho Trung Quoác
döôùi hieäp öôùc bieân giôùi 1999, baát chaáp söï phaûn ñoái cuûa moät soá trí thöùc, caùn boä, ñaûng
vieân yeâu nöôùc bieát chuyeän vaø cuûa khoái ngöôøi Vieät haûi ngoaïi? Caâu traû lôøi khoâng khoù.
Vaøo ñaàu thaäp nieân 1980, trong giai ñoaïn Ñaëng Tieåu Bình naém quyeàn bính, Trung Coäng
ñaõ ñaøo taïo khoaûng 4,000 caùn boä tình baùo caøi vaøo Vieät Nam ñeå chui saâu vaø treøo cao
trong chính quyeàn Vieät Nam vaø moïi ngoõ ngaùch quan troïng khaùc. Nhöõng caùn boä tình
baùo naøy gioáng ngöôøi Vieät baûn xöù treân moïi maët chæ ngoaïi tröø doøng maùu Haùn, khoái oùc
phuïc vuï ngöôøi Haùn vaø traùi tim töï haøo vôùi loä ñoà “Haùn hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá,
nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác.” Döïa vaøo khaùm phaù naøy, ngöôøi ta khoâng theå töï hoûi coù bao
nhieâu caùn boä tình baùo Trung Coäng ñaõ ñöôïc ñaøo taïo töø nhieàu thaäp nieân tröôùc ñaõ chui vaøo
Vieät Nam traù hình? Coù bao nhieâu caùn boä tình baùo Trung Coäng traù hình hieän nay ñang
laø caùn boä, ñaûng vieân cao caáp trong chính quyeàn hoaëc trong Chính Trò Boä ñeå laøm luõng
ñoaïn ñaát nöôùc Vieät Nam vaø ñeå saùt haïi caùn boä, ñaûng vieân, trí thöùc yeâu nöôùc gaây baát lôïi
cho tham voïng baønh tröôùng cuûa Trung Quoác? 112 Söï kieän caøi ñaët tình baùo chieán löôïc
naøy cuûa Taøu Coäng giaùn tieáp traû lôøi caâu hoûi taïi sao nhaø caàm quyeàn CSVN coù theå chaáp
nhaän daâng coáng laõnh thoå cho Trung Quoác phaûn boäi laïi daân toäc. Ñoàng thôøi söï kieän vaïch
cho thaáy hieåm hoïa luõng ñoaïn chính trò maø Trung Quoác ñaõ vaø ñang thöïc hieän ñoái vôùi
chính quyeàn Vieät Nam. Vôùi löïc löôïng tình baùo Trung Quoác traù hình ñaõ chui quaù saâu vaø
treøo quaù cao trong guoàng maùy, Vieät Nam coù trieån voïng seõ maát vaøo tay Trung Quoác vaø
maát töø trong maát ra neáu khoâng ñuû khaû naêng nhanh choùng moùc vaïch vaø loaïi tröø nhöõng
teân Taøu Coäng traù hình ñang chui ruùc trong haøng nguõ caùn boä ñaûng vieân cao caáp cuûa
chính quyeàn Vieät Nam. Khoâng ngaïc nhieân laém khi thaáy nhaø caàm quyeàn CSVN, sau
löng laø nhöõng caùn boä tình baùo Trung Coäng traù hình caùn boä ñaûng vieân cao caáp Vieät Nam,
ñaõ môû roäng 27 cöûa khaåu bieân giôùi vaø ñeå cho daân Taøu Coäng töï do ñi vaøo Vieät Nam
khoâng giôùi haïn soá löôïng. 113 Vaø thaùng 10 naêm 2003 Trung Quoác chính thöùc leân tieáng
cho pheùp [töùc khuyeán khích] daân Taøu töï do du lòch Ñoâng Döông. Moät bieán ñoäng quaân
söï baát ngôø seõ ñaët Vieät Nam vaøo tình traïng baát lôïi vôùi söï coù maët vaø luoân luoân coù maët cuûa
vaøi traêm ngaøn du khaùch Taøu Coäng treân laõnh thoå chöa noùi tôùi soá daân Hoa Kieàu soáng
nhieàu naêm taïi Vieät Nam ñaõ bò moùc noái. Vaø, ruùt ra töø kinh nghieäm lòch söû, Trung Quoác

112
{hslt:V5./Poli/Countries/Vietnam/Hieäp Öôùc Bieân Giôùi.pdf/Ñieàu Traàn Cuûa Traàn Ñaïi Syõ: 37 ngöôøi bò
TC thuoác cheát.idx}
113
{hslt:V5./Poli/Countries/Vietnam/Nhöõng Baøi Vieát Ñaëc Bieät.pdf/Baøn Tay Phuø Thuûy Cuûa TC.idx}
70
luoân luoân ñaùnh ñoái thuû moät caùch baát ngôø, chieán thuaät “tieân haï thuû vi cöôøng” trong khi
hai chöõ höõu nghò vaãn thaém thieát treân ñaàu moâi vaø ñoái thuû vaãn coøn vaùng vaát men röôïu
chuùc tuïng “tình laân bang moâi hôû raêng laïnh.” Chöa heát, töø ñaàu thaäp nieân 1990 cho ñeán
nay, moät loaït coâng trình ñaõ hoaëc ñang xuùc tieán nhanh choùng vôùi söï trôï giuùp hoaëc ñích
thaân ñaûm traùch cuûa löïc löôïng chuyeân vieân Trung Coäng. Sau chuyeán ñi Baéc Kinh cuûa
Toång Bí Thö Leâ Khaû Phieâu trôû veà nöôùc ngaøy 1/3/1999, toác ñoä vaø baûn chaát chieán löôïc
cuûa nhöõng coâng trình ñöôïc choïn löïa ñeå thöïc hieän tröôùc vaø thöïc hieän moät caùch hoái haû taïi
Vieät Nam döôùi söï giaùm saùt lieân tuïc cuûa chuyeân vieân vaø caáp choùp bu Trung Quoác caøng
cho thaáy roõ reät yù ñoà quaân söï vaø daõ taâm cuûa Trung Coäng. Thí duï 114 nhö (a) 2.3 trieäu quaû
mìn caøi ñaët doïc bieân giôùi ñöôïc thaùo gôõ töø 1994 vaø hoaøn taát vaøo cuoái naêm 1999; (b)
Ñöôøng Hoà Chí Minh” ñöôïc voäi vaõ kieán taïo goàm moät tuyeán chính daøi 2,629 caây soá
xuyeân suoát töø Paéc Boù (Cao Baèng) tôùi Ñaát Muõi (Caø Mau) vaø moät tuyeán phía Taây daøi 500
caây soá chaïy doïc Tröôøng Sôn töø Khe Caùt tôùi Thaïnh Myõ coäng vôùi nhöõng phaùo ñaøi, nhöõng
baõi ñaùp phi cô, nhöõng ñöôøng haàm bí maät aên thoâng qua Ñoâng Mieân thieát trí doïc theo truïc
loä naøy; (c) 5 caàu roäng vöôït soâng Hoàng taïi Thanh Trì, Nhaät Taân, Vónh Tuy, Thöôïng Caùt,
Töø Lieâm coäng vôùi 3 caây caàu ñaõ coù saün; (d) moät con ñöôøng xuyeân aù chaïy töø Ñaø Naüng ñi
ngang qua Laøo, Thaùi Lan, cho ñeán taän Mieán Ñieän, laø haønh lang Ñoâng-Taây noái lieàn bôø
bieån Thaùi Bình Döông vôùi bôø bieån AÁn Ñoä Döông; (e) moät maïng löôùi caàu ñöôøng goàm
caùc tuyeán QL21, QL15, QL71, QL14, QL1 vôùi 63 tuyeán ñöôøng ngang ñöôïc noái vaøo
ñöôøng HCM vaø haønh lang Ñoâng-Taây coäng vaøi chuïc truïc loä ñoâng-taây quan troïng gaén
lieàn vaøo maïng löôùi caàu ñöôøng cuûa Laøo vaø Mieân coäng moät truïc ñöôøng xe löûa treân noái tôùi
Vaân Nam vaø Quaûng Taây döôùi noái tôùi Thaùi Lan vaø chaïy tôùi Maõ Lai; (f) caûng Vuõng AÙng
ôû Haø Tænh, caûng Chaân Maây ôû mieàn Trung, nhieàu ñieåm vaø nhieàu ñöôøng tieáp vaän nhieân
lieäu, nhieàu phi tröôøng. Taát caû nhöõng coâng trình chieán löôïc naøy, sau khi hoaøn taát, ñuùng
laø seõ giuùp phaùt trieån kinh teá cuûa caùc quoác gia nhöng moät maët khaùc cuõng coù theå giuùp cho
Trung Coäng oà aït ñöa quaân xuoáng uy hieáp caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vôùi moät toác ñoä thaät
nhanh. Döôùi hieäp öôùc “hôïp taùc kinh teá vaø quaân söï” ñaõ ñöôïc kyù keát töø cuoái naêm 1999,
seõ khoâng ngaïc nhieân laém khi coù moät ngaøy chính quyeàn Vieät Nam leân tieáng yeâu caàu
Trung Quoác ñem quaân chieám ñoùng laõnh thoå Vieät Nam vôùi danh nghóa giuùp ñôõ chö haàu.
Vaø caùi vieãn aûnh ñoù ñang hieän leân caøng ngaøy caøng roõ. Cuoäc gaëp gôõ giöõa Noâng Ñöùc
Maïnh vôùi Hoà Caåm Ñaøo taïi Baéc Kinh keùo daøi töø 4/7/2004 cho tôùi 4/11/2004 vöøa qua ñaõ
ñöa Vieät Nam töø choã chæ “hôïp taùc kinh teá vaø quaân söï” vôùi Trung Quoác ñeán choã “Laùng
Gieàng Höõu Nghò, Hôïp Taùc Toaøn Dieän, OÅn Ñònh Laâu Daøi, Tieán Tôùi Töông Lai.” 115 Taát
caû ñaûng vieân vaø caùn boä CSVN phaûi hoïc thuoäc 16 chöõ vaøng naøy. Theo ñaø ñoù thì töø choã
“hôïp taùc toaøn dieän” ñeán choã “hôïp laïi toaøn dieän” chæ coøn caùch nhau khoaûng . . . chieàu
daày cuûa moät tôø giaáy moûng.

114
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Nhöõng Baøi Vieát Ñaëc Bieät.pdf/Baøn Tay Phuø Thuûy Cuûa TC.idx}
115
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/Chuyeán Thaêm TQ cuaû NDManh.idx}
71
Thoân Tính Vaên Hoùa VN - Vaên hoùa phaåm Taøu traøn ngaäp thò tröôøng Vieät Nam. Cheá ñoä
kieåm duyeät thieáu thieän caûm vaø thieän chí (a) ñoái vôùi saûn phaåm ngheä thuaät vaø khoa hoïc
kyõ thuaät cuûa ngöôøi Vieät haûi ngoaïi; (b) ñoái vôùi saûn phaåm ngheä thuaät vaø khoa hoïc kyõ
thuaät cuûa mieàn nam tröôùc 1975; (c) ñoái vôùi saûn phaåm ngheä thuaät vaø khoa hoïc kyõ thuaät
cuûa khoái töï do; (d) ñoái vôùi saûn phaåm ngheä thuaät vaø khoa hoïc kyõ thuaät ñöôïc ñaùnh giaù laø
“coù muøi chuû nghóa xeùt laïi” hoaëc “chöa thích hôïp vôùi ñöôøng loái cuûa nhaø nöôùc hieän nay”
hoaëc . . . “chöa boâi trôn.” Ñoàng thôøi nhöõng saûn phaåm ngheä thuaät vaø khoa hoïc kyõ thuaät
ñöôïc pheùp in aán taïi Vieät Nam thì laïi (a) quaù ít oûi trong soá löôïng; (b) thieân veà giaùo ñieàu;
(c) keùm tính saùng taïo ngheä thuaät hoaëc nheï trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät; (d) phaàn lôùn laø
saûn phaåm vuïn vaët, hoaëc bình daân, hoaëc saûn phaåm Taøu xöa vaø nay . . . ñaõ voâ hình trung
laøm cho vaên hoùa Vieät ngheøo naøn ñi hôn nhieàu vaø giuùp cho vaên hoùa Taøu tung hoaønh treân
ñaát Vieät. AÊn moùn Taøu, coi phim Taøu, maëc ñoà Taøu, noùi tieáng Taøu, keå chuyeän Taøu, baøn
binh phaùp Taøu, nhôù lòch söû Taøu hôn lòch söû Vieät, hoïc voõ Taøu, taäp taùnh khí quaân töû Taøu,
toân vinh danh nhaân Taøu, chaáp nhaän nhöõng xuyeân taïc lòch söû cuûa Taøu, nhaän tieân sö Taøu
laøm thaày khai hoùa daân Vieät, coi lòch Taøu, giöõ taäp tuïc Taøu, thôø thaàn linh Taøu . . . nhöõng
theå hieän naøy nhìn thaáy treân ñaát Vieät ôû moät taàm ñoä saâu roäng trong xaõ hoäi Vieät neáu
khoâng goïi laø ñang bò thoân tính vaên hoùa thì neân goïi laø caùi chi? Ñaõ vaäy, trong chuyeán
vieáng thaêm Haø Noäi vaøo ngaøy 2/27/2002 Giang Traïch Daân ra leänh cho Noâng Ñöùc Maïnh
vaø Traàn Ñöùc Löông phaûi söûa ñoåi saùch giaùo khoa ñeå cho tuoåi treû Vieät Nam khoâng coøn
“tình caûm thuø ñòch” vôùi Baéc Kinh. 116 Chæ trong voøng hai thaùng sau ñoù, ngaøy 4/17/2002,
laø nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ hoái haû tuyeân döông 45 ngöôøi Hoa taïi Saøi Goøn. Theá laø Vieät
Nam laïi coù nhöõng thaàn töôïng Taøu cho coäng ñoàng noi theo. 117 Roài Trung Quoác laïi coù
loøng toát caáp tieàn cho xaây theâm trung taâm vaên hoùa höõu nghò Vieät-Trung taïi Haø Noäi. 118
Chöa heát, nhìn xa hôn nöõa, chính saùch keá hoaïch hoùa gia ñình vaø quan nieäm “nam giöõ
nöõ boùp muõi” cuûa daân Taøu ñaõ laøm cho daân soá Trung Quoác dö thöøa treân 28 trieäu ngöôøi
ñaøn oâng 119 trong löùa tuoåi ñoøi hoûi sinh lyù, töø 15 cho ñeán 64, so vôùi daân soá ñaøn baø cuøng
löùa. Löïc löôïng “noùng loøng kieám vôï” naøy haâm hôû traøn vaøo Vieät Nam qua con ñöôøng du
lòch ñeå giaûi quyeát sinh lyù vaø caáy gioáng Taøu treân ñaát Vieät. Vaø vôùi tình traïng (a) ñua ñoøi
vaät chaát ñeán baèng loøng baùn thaân nhö hieän nay ñang xaûy ra trong nöôùc, (b) thaâm nhieãm
vaên hoùa Taøu ñeán ñoä ngôõ laø cuûa mình vaø (c) nhöõng giaù trò truyeàn thoáng cuûa daân toäc ñang
bieán maát daàn . . . bò Taøu hoùa hoaøn toaøn khoâng phaûi laø ñieàu khoâng theå xaûy ra. Bieát ñaâu
ñöôïc coù moät ngaøy naøo ñoù khoâng xa Vieät Nam töï ñoäng bieán thaønh moät tænh cuûa Trung
Quoác, khi maø moät phaàn lôùn daân soá Vieät Nam mang 50% chaát Taøu trong maùu vaø 80%
chaát Taøu trong ñaàu.

116
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/VN Urged to be more Friendly.idx}
117
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/Outstanding Chinese Vietnamese Commend
ed.idx}
118
{hslt:V5./Poli/Countires/Vietnam/Bang Giao VN-TQ.pdf/Chuyeán Thaêm TQ cuaû NDManh.idx}
119
{hslt:V9.Fact/China/CIA Factbook 2003.pdf}.
72
Ñaùnh Phaù Kinh Teá VN - Noâng daân vaø doanh gia Vieät Nam bieát roõ hôn ai heát, vaø coù theå
bieát roõ hôn caû chính quyeàn, veà haäu quaû thaûm khoác cuûa nhöõng aâm möu ñaùnh phaù kinh teá
do phía Trung Quoác gaây ra. Heát tieâu tôùi ñieàu, heát böôûi tôùi thanh long, heát caø pheâ tôùi
queá, heát thuoác nam tôùi xoaøi, heát moùng traâu tôùi meøo, heát oác bu vaøng tôùi raén, heát tieàn giaû
tôùi haøng hoùa giaû, vaø coøn nhieàu thöù nöõa. Moät ñôøi noâng daân Vieät Nam coù ñöôïc bao nhieâu
thôøi gian vaø voán lieáng ñeå troàng leân roài chaët xuoáng roài troàng thöù khaùc ñeå chaët tieáp? Moät
ñaát nöôùc nhoû nhö Vieät Nam seõ chòu ñöïng ñöôïc bao nhieâu ñôït taøn phaù moâi tröôøng sinh
thaùi do Trung Quoác coá tình gaây ra? Moät thò tröôøng coøn moûng manh nhö Vieät Nam seõ
chòu ñöïng ñöôïc bao nhieâu côn luõ haøng hoùa cuûa Trung Quoác traøn xuoáng? Ñoù laø chöa noùi
tôùi ma döôïc, ñoäc döôïc vaø vi ruùt ñöôïc Trung Quoác söû duïng ñeå thöû nghieäm hoaëc ñeå thöïc
hieän chieán löôïc “laøm tieâu hao tieàm naêng” cuûa Vieät Nam.

LBÑNAC Laø Moät Loái Thoaùt Toát Ñeïp Duy Nhaát Cho Vieät Nam
Neáu muoán hoùa giaûi nhöõng ñe doïa daøi haïn vöøa neâu, moät söï chuyeån hoùa kòp luùc ñeå ñöa
ñeán nhöõng thay ñoåi taän goác reã laø moät loä trình phaûi thöïc hieän. Nhu caàu naøy coù theå khaúng
ñònh ñöôïc. Vaán ñeà chæ laø laøm theá naøo. Treân caên baûn ñoù, LBÑNAC laø moät giaûi phaùp toát
ñeïp cho Vieät Nam. Toát ñeïp vì noù môû ra moät cô hoäi hieám hoi vaø tuyeät vôøi ñeå thöïc hieän
moät cuoäc chuyeån hoùa nhòp nhaøng vaø khaù oån ñònh. Toát ñeïp vì tieát kieäm ñöôïc xöông
maùu. Toát ñeïp vì baûo veä ñöôïc quyeàn lôïi cuûa moïi phía. Toát ñeïp vì môû ra moät tieàn ñoà
ñaày höùa heïn cho daân toäc. Toát ñeïp vì xua ñöôïc boùng toái cuûa moät thôøi. Toát ñeïp vì theå
hieän moät tình thöông lôùn. Vaø dó nhieân laø toát ñeïp vì nhöõng lôïi ích chung ñaõ ñöôïc trình
baøy ôû phaàn VI.

Moät Vieät Nam hieän taïi neân ñöôïc taùch thaønh nhieàu tieåu bang trong töông lai, vaø neáu caàn
thieát cöù cho laäp laïi nhöõng khu vöïc töï trò. Nhieàu tieåu bang ñoäc laäp vaø nhöõng khu töï trò
cuøng naèm trong quaàn theå LBÑNAC --baûo ñaûm bôûi moät hieán phaùp toát ñeïp-- ñeå öôùc voïng
moãi mieàn, nhu caàu moãi mieàn, phong tuïc vaên hoùa moãi mieàn ñöôïc ñaùp öùng ñuùng möùc vaø
ñaùp öùng moät caùch hieäu quaû [traùnh tình traïng moät chieác meàn ñaáp cho caû ba mieàn Trung,
Nam, Baéc hoaëc ñaáp chung cho ngöôøi kinh laãn thöôïng].

Moät Söï Chuyeån Hoùa Töï Nguyeän

Nhaø nöôùc Vieät Nam phaûi thaáy cöûa soå cô hoäi hieám hoi chæ môû ra trong moät thôøi gian
ngaén vaø phaûi choäp laáy tröôùc khi noù vuoät maát. Nhaø nöôùc Vieät Nam phaûi quay laïi vôùi
chính nghóa daân toäc. Nhaø nöôùc Vieät Nam phaûi thaúng thaén vaø maïnh daïn lieân minh vôùi
Hoa Kyø vaø ñoàng minh choáng laïi Trung Quoác.

Muoán thöïc hieän böôùc tieán “180 ñoä ngöôïc” naøy nhaø nöôùc Vieät Nam phaûi baát ngôø nhanh
choùng “voâ hieäu hoùa” thaønh phaàn “taû khuynh cöïc ñoan” vaø baát ngôø nhanh choùng “loïc
maùu” ñeå khai tröø caùn boä tình baùo Trung Coäng ñoäi loát ngöôøi Vieät aån trong soá caùn boä
ñaûng vieân cao caáp. Ngoaøi hai vieäc maïnh tay caàn thieát vöøa neâu, taát caû ñeàu phaûi ñöôïc
duy trì cho ñeán khi chuyeån ñoåi sang cô cheá LBÑNAC, nhaát laø duy trì quaân ñoäi vaø

73
nhöõng ngaønh an ninh khoâng cho ñaát nöôùc rôùt vaøo tình traïng hoãn loaïn ñeå baûo veä noäi löïc
cuûa ñaát nöôùc haàu choáng laïi vuõ löïc Trung Quoác coù theå giaùng xuoáng baát cöù luùc naøo.

Moät söï chuyeån hoùa caàn phaûi thöïc hieän nhanh choùng vaø quyeát lieät tröôùc khi chieán tranh
trong vuøng buøng noå. Moät phaùp leänh “khoâng truy xeùt quaù khöù” aùp duïng cho taát caû ñaûng
vieân, caùn boä nhaø nöôùc vaø quaân nhaân caùc caáp phaûi ñöôïc ban haønh ñuùng luùc vaø cam keát
thöïc hieän chính saùch ñaïi ñoaøn keát phaûi ñöôïc coâng boá roäng raõi. Ñaûng CSVN tuy khoâng
bò buoäc phaûi giaûi taùn nhöng phaûi taùch rôøi khoûi cô cheá nhaø nöôùc ñoàng thôøi ñaûng vieân
ñöôïc pheùp töï do ly khai vaø traû laïi ñaûng tòch. Nhaø nöôùc phaûi trôû veà vôùi vai troø chuû ñoäng
trong coâng vieäc ñieàu haønh ñaát nöôùc, khoâng ñeå cho ñaûng CSVN tieáp tuïc khoáng cheá.
Quaân ñoäi phaûi trôû veà vôùi vai troø chuû ñoäng trong söù maïng baûo veä laõnh thoå, khoâng ñeå cho
ñaûng CSVN tieáp tuïc khoáng cheá. Coâng an phaûi trôû veà vôùi vai troø chuû ñoäng trong coâng
taùc giöõ gìn an ninh coâng coäng, khoâng ñeå cho ñaûng CSVN tieáp tuïc khoáng cheá. Ñoaøn theå
phaûi trôû veà vôùi vai troø chuû ñoäng trong coâng taùc xaây döïng xaõ hoäi, khoâng ñeå cho ñaûng
CSVN tieáp tuïc khoáng cheá. Ñaûng CSVN (vaø taát caû moïi ñaûng phaùi) phaûi trôû veà vôùi vai
troø chæ ñôn thuaàn laø dieãn ñaøn cho tö töôûng vaø lyù luaän chính trò, phaûi ñeå cho moïi ngöôøi töï
nguyeän tìm ñeán cuõng nhö töï do lìa boû, vaø tuyeät ñoái khoâng ñöôïc töï taïo theá ñöùng cao hôn
toå quoác vaø daân toäc. Chæ coù quaàn chuùng laõnh ñaïo ñaát nöôùc. Chæ coù moät chính quyeàn daân
söï vaän haønh ñaát nöôùc. Song song, Vieät Nam phaûi gaáp ruùt tieán haønh thöïc thi giaûi phaùp
LBÑNAC.

Khoái ngöôøi Vieät ôû haûi ngoaïi, vì söï sinh toàn cuûa daân toäc vaø vì an ninh cho toaøn vuøng , coù
nhieäm vuï phaûi hoã trôï vaø doàn moïi noã löïc ñeå giuùp ñôõ cho söï chuyeån hoùa kòp thôøi naøy vaø
cuøng lieân keát choáng keû thuø Trung Quoác. Khoái ngöôøi Vieät haûi ngoaïi phaûi hieåu roõ neáu
chính quyeàn Vieät Nam bò tan raõ [thay vì chuyeån hoùa], nhaát laø trong tình traïng löïc löôïng
quaân söï vaø an ninh khoâng coøn nguyeân veïn, moät cô hoäi seõ môû ra cho Trung Quoác mang
quaân chieám ñoùng Vieät Nam vaø theo ñoù laø moät cuoäc taøn saùt ñaãm maùu, nhöng laø maùu cuûa
daân Vieät, cho quyeàn lôïi vaø tham voïng cuûa Trung Quoác vöôn leân cao hôn. Theâm vaøo
ñoù, ñieàu maø khoái ngöôøi Vieät haûi ngoaïi muoán nhìn thaáy laø moät söï chuyeån hoùa taän goác reã
ñöa ñeán moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc nhaân baûn, daân chuû vaø phaùp quyeàn cho toaøn daân.
Neáu caùn boä, quaân nhaân vaø ñaûng vieân quay mình laïi vôùi chính nghóa daân toäc cuøng vôùi
quaàn chuùng quoác noäi ñi treân con ñöôøng vöøa noùi thì khoâng coù lyù do gì khoái ngöôøi Vieät
haûi ngoaïi khoâng taän löïc hoã trôï.

Caùc chính ñaûng ñang hoaït ñoäng trong vaø ngoaøi nöôùc cuõng phaûi töï keàm cheá laáy tham
voïng chính trò, khoâng lôïi duïng tình hình ñeå khuaáy thaønh nhöõng bieán ñoäng “noài da xaùo
thòt.” Ñieàu maø moïi ngöôøi muoán laø moät giaûi phaùp toát ñeïp cho ñaát nöôùc chöù khoâng phaûi
cho tham voïng ích kyû cuûa caù nhaân hoaëc ñaûng phaùi, cuõng khoâng nhaèm muïc ñích vay traû
aân oaùn, laïi caøng khoâng phaûi ñeå khoâi phuïc baát cöù moät cheá ñoä naøo ñaõ qua. Ñieàu maø moïi
ngöôøi neân laøm laø taäp trung moïi noã löïc ñeå hoã trôï cho vieäc thaønh hình moät LBÑNAC

74
nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn. Taát caû nhöõng taùc löïc daãn ñeán haønh ñoäng chieám ñoùng
laõnh thoå cuûa Trung Quoác ñeàu ñi ngöôïc laïi quyeàn lôïi daân toäc vaø seõ bò keát toäi.

Moät Söï Chuyeån Hoùa Cöôõng Böùc

Caùc chuyeân vieân vaø lyù thuyeát gia kinh teá laãn chính trò hy voïng vaøo caùi quaùi thai goïi laø
kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa coù theå daân chuû hoùa ñöôïc Trung
Quoác vaø Vieät Nam ñaõ daàn daàn nhaän ra moät söï thaät laø hoï ñaõ laàm vaø laàm lôùn. Hoï ñaõ hy
voïng laø kinh teá thò tröôøng seõ laøm naûy sinh moät taàng lôùp tö saûn trung löu roäng lôùn vaø
taàng lôùp naøy töøng böôùc seõ ñaåy tieán trình daân chuû hoùa ñeå ngöôøi daân trong ñaát nöôùc ñöôïc
ñieàu kieän soáng toát ñeïp hôn vaø töï do hôn. Kinh teá thò tröôøng quaû thöïc, ñuùng nhö hoï öôùc
ñoaùn, ñaõ laøm naûy sinh ra moät taàng lôùp tö saûn trung löu. Nhöng taàng lôùp tö saûn trung löu
trong moät ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa khoâng nhaát thieát muoán daân chuû
hoùa, ñieàu naøy hoï öôùc tính sai.

Khoâng muoán vaø khoâng theå daân chuû hoùa ñöôïc vì moät lyù do raát ñôn giaûn: giai caáp naøy
moïc ra töø cô cheá ñang caàm quyeàn vaø nuoâi döôõng bôûi cô cheá ñang caàm quyeàn. Döôùi
ñieàu kieän nhö vaäy, moät hieäp öôùc cuøng hieän höõu vaø cuøng thoáng trò giöõa taàng lôùp doanh
nhaân vaø taàng lôùp caàm quyeàn laø moät ñieàu ñöông nhieân. Vaø trong tröôøng hôïp cuûa Vieät
Nam, treân 20 toång coâng ty vaø 4,846 coâng ty doanh nghieäp ñöôïc ñieàu haønh bôûi nhaân
vieân cuûa ñaûng vaø chính quyeàn ñöa qua, taàng lôùp doanh nhaân vaø taàng lôùp caàm quyeàn
chính laø moät thöïc theå hai khuoân maët. Giai caáp naøy “ñöôïc ñaëc quyeàn hoang phí phaù taùn
cuûa coâng, naïo huùt maùu môõ cuûa daân, gaï baùn taøi nguyeân cuûa nöôùc” nhanh hôn vaø deã hôn.
Giai caáp naøy laø coâng cuï ñeå theá giôùi nhìn thaáy moät söï phoàn thònh “aûo” vaø che daáu moät soá
löôïng taøi saûn khoång loà taäp trung vaøo tay cuûa moät thieåu soá “anh chò caàm quyeàn ñaûng vaø
nhaø nöôùc” vaø vaøo tay cuûa “anh chò ñöùng teân thay cho anh chò caàm quyeàn ñaûng vaø nhaø
nöôùc.” Giai caáp naøy goác voán laø nhöõng con hoã döõ tôïn ñaõ chui qua moät caùi loàng aûo thuaät
cuûa maøn xieác “coå phaàn hoùa, xaõ hoäi hoaù, caûi caùch” ñeå bieán thaønh nhöõng chaøng vaø naøng
hieàn haäu deã thöông. Khaùn giaû tham döï ngaây ngaát voã tay taùn döông vaø queân luoân laø
chuùng thích aên thòt soáng vaø ñaõ ngoán raát nhieàu thòt soáng. Chæ coù ñaïi ña soá quaàn chuùng laø
gaùnh chòu thua loã vaø chòu khoå. Taát caû nhöõng söï chæ trích vaø phôi baøy oàn aøo ñeä ñaït töø
phía “giai caáp doanh nhaân con ñeû cuûa ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa” baát quaù chæ laø tranh
tuïng nhau vì tranh aên hoaëc laø ñaùnh “phaán son daân chuû” ñeå cho theá giôùi thöôûng thöùc.
Khi söï maát coøn cuûa cheá ñoä bò ñe doïa quyeát lieät, coù theå chính hoï seõ bao quanh baûo veä
cheá ñoä ñeán cuøng. Thieáu moät löïc löôïng doanh nhaân tö saûn trung löu “roäng lôùn vaø ñoäc
laäp” theâm vaøo ñoù laø söï vaéng maët cuûa (a) nhöõng coâng ñoaøn vaø moät toång lieân ñoaøn lao
ñoäng ñoäc laäp thöïc söï ñaïi dieän cho quyeàn lôïi cuûa giai caáp lao ñoäng thaønh thò; (b) moät
taàng lôùp ñòa chuû khoâng moïc ra töø nhaø nöôùc; vaø (c) moät giai taàng noâng daân coù trình ñoä
vaø ñöôïc toå chöùc thaønh moät thöïc löïc . . . tieán trình “töï ñoäng daân chuû hoùa” ít hy voïng coù
theå xaûy ra taïi Vieät Nam.

75
Nhö vaäy, caùi coøn laïi ñeå ñaët hy voïng cho cô hoäi caûi toå chính trò cuûa Vieät Nam phaûi laø
moät xung ñoäng löïc ñoät phaùt, moät xung ñoät maïnh meõ tôùi möùc ñoä ñuû laøm vôõ toaøn boä heä
thoáng hieän höõu (to shatter the whole system) ñeå taùi laäp moät heä thoáng môùi ôû caáp ñoä cao
hôn hoaëc thaáp hôn (to reorganize at a higher or lower order). Taùi laäp moät heä thoáng môùi
ôû caáp ñoä cao hôn hoaëc thaáp hôn tuøy thuoäc vaøo soá löôïng môùi cuûa naêng löïc ñöôïc bôm vaøo
heä thoáng ñoù.

Nhöõng caùn boä ñaûng vieân cao caáp caáp tieán ñang naém quyeàn haïn lôùn beân trong heä thoáng
ñaûng vaø nhaø nöôùc Vieät Nam coù theå thöïc hieän ñöôïc nhöõng maâu thuaãn saâu saéc ñeå gaây
neân ñoäng löïc naøy. Quaàn chuùng quoác noäi (nhaát laø giai caáp coâng nhaân, sinh vieân hoïc
sinh, giaùo só vaø daân toäc thieåu soá) coù theå thöïc hieän ñöôïc nhöõng maâu thuaãn saâu saéc ñeå
gaây neân ñoäng löïc naøy. Löïc löôïng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi treân toaøn theá giôùi, neáu thöïc söï
ñaáu tranh cho lyù töôûng nhaân baûn daân chuû vaø ñöôïc höôùng daãn theo moät saùch löôïc thoáng
nhaát ñeå bieán thaønh ngaøn muõi nhoïn, cuõng coù theå thöïc hieän nhöõng maâu thuaãn saâu saéc ñeå
gaây neân ñoäng löïc naøy. Vaø, Hoa Kyø chaéc chaén laø coù ñuû moïi ñieàu kieän ñeå thöïc hieän öôùc
muoán naøy cuõng nhö coù ñuû ñieàu kieän bôm vaøo moät soá löôïng naêng löïc môùi ñeå taùi laäp moät
heä thoáng môùi ôû caáp ñoä cao hôn. Neáu ñaûng CSVN vaø nhaø nöôùc Vieät Nam khoâng muoán
thöïc hieän hoaëc khoâng theå thoaùt khoûi söï khoáng cheá cuûa Baéc Kinh ñeå thöïc hieän moät cuoäc
chuyeån hoùa nheï nhaøng, moät söï chuyeån hoùa cöôõng böùc caàn phaûi xaûy ra ñeå cöùu nguy Vieät
Nam.

Chæ khoâng may laø moät söï chuyeån hoùa cöôõng böùc coù theå daãn tôùi nhöõng bieán ñoäng ngoaøi
döï lieäu vaø ñoå nhieàu maùu, nhöõng gioït maùu caàn ñöôïc tieát kieäm ñeå ñoái ñaàu vôùi Trung
Quoác.

Tieáp Tuïc Ñi Con Ñöôøng Ñang Ñi: Moät Vieãn AÛnh Cöïc Kyø Ñen Toái
Vieãn aûnh ñaùng sôï hôn caû cho tieàn ñoà cuûa ñaát nöôùc laø nhaân daân Vieät Nam tieáp tuïc ñi
treân con ñöôøng ñang ñi moät caùch im laëng nhaän chòu vaø nhaø caàm quyeàn Vieät Nam tieáp
tuïc baùm víu vaøo nhöõng gì ñang coù . . . cho ñeán khi ñaát nöôùc “bieán thaønh boä laïc” so vôùi
caùc nöôùc chung quanh hoaëc “hoaøn toaøn rôùt vaøo tay Trung Coäng moät caùch thaân thieän.”
Moät söï chuyeån hoùa töï nhieân. Nhöng, söï chuyeån hoùa naøy cuõng ñoàng nghóa vôùi söï thoaùi
hoùa hoaëc söï tieâu hoùa vaø ñoái töôïng bò tieâu hoùa trong doøng soáng Taøu chính laø laõnh thoå,
noøi gioáng vaø vaên hoùa Vieät. Choïn khoâng haønh ñoäng gì caû töùc laø ñaõ tröïc tieáp choïn moät
haønh ñoäng vaø haønh ñoäng ñoù seõ ñöa ñeán haäu quaû ñaùng tieác.

Neáu söï tieâu hoùa ñoù coù mang laïi haïnh phuùc thöïc söï cho 83.5 trieäu daân Vieät vaø nhöõng
daân toäc khaùc trong vuøng thì cuõng taïm chaáp nhaän ñöôïc. Nhöng vôùi tham voïng “Haùn hoùa
ñòa caàu, chieám lónh kinh teá, thoáng nhaát ñaïi Trung Quoác” thì e raèng toaøn daân Vieät seõ chæ
coøn laïi “khuùc xöông kinh teá” ñeå nhai vaø vaøi trieäu con em Vieät seõ phaûi laøm lính cho Taøu
ñeå ñaùnh chieám thieân haï cho Ñaïi Trung Quoác giuùp hoï hoaøn thaønh giaác mô nhaát thoáng
theá giôùi.

76
Moät khi chuû quyeàn ñaát nöôùc ñaõ loït vaøo tay Trung Coäng, ñoøi laïi laø moät chuyeän . . . cöù
nhìn vaøo thöïc traïng cuûa Taây Taïng vaø Taân Cöông seõ thaáy roõ caâu traû lôøi.

VIII. Nhöõng Lôïi Ích Daønh Cho Cao Mieân Neáu LBÑNAC Thaønh Hình
Tröôùc naêm 1970 hoaït ñoäng cuûa löïc löôïng CSCM, Khmer Rouge, raát yeáu keùm. Quan heä
khaù toát vôùi Baéc Vieät, khaû naêng deïp tröø löïc löôïng ñoái laäp, vaø taäp tuïc suøng baùi quaân
vöông cuûa ngöôøi Khmer ñaõ giuùp cho Norodom Sihanouk hoaøn toaøn chuû ñoäng tình hình
chính trò cuûa Cao Mieân töø khi oâng ta ñöôïc Phaùp ñaët leân ngoâi naêm 1941 maõi cho ñeán
giöõa thaäp nieân 1960. Roài kinh teá Cao Mieân rôùt vaøo tình traïng nguy ngaäp. Moät haäu quaû
ñeán töø nhieàu lyù do toång hôïp: moät phaàn vì teä naïn tham nhuõng, moät phaàn vì daân chuùng
baùn laäu moät soá löôïng lôùn luùa gaïo qua bieân giôùi Vieät Nam laøm thaâm thuûng coâng thu cuûa
chính quyeàn neân ngaân saùch bò thieáu huït traàm troïng, moät phaàn vì Sihanouk töø choái söï trôï
giuùp cuûa Hoa Kyø. Cuøng trong thôøi ñieåm ñoù thì thaønh phaàn sinh vieân hoïc sinh, giôùi trí
thöùc, vaø giôùi thöôïng löu cuûa Cao Mieân caøng toû ra baát maõn vôùi söï ñoäc dieãn treân chính
tröôøng töø nhieàu naêm qua cuûa Sihanouk. Cuoái cuøng Sihanouk bò laät ñoå vaøo naêm 1970
trong luùc coâng du Lieân Xoâ bôûi vò Thuû Töôùng cuûa oâng ta cuõng laø Tö Leänh Quaân Ñoäi,
Töôùng Lon Nol, dó nhieân laø vôùi söï trôï giuùp cuûa Hoa Kyø.

Sau khi cuoäc ñaûo chaùnh thaønh coâng, Hoa Kyø ñaõ töùc toác ñoå vieän trôï vaøo cho Cao Mieân.
Lon Nol leân tieáng yeâu caàu CSVN ruùt quaân ra khoûi laõnh thoå Cao Mieân. Cuøng trong naêm
ñoù, quaân ñoäi Hoa Kyø vaø quaân ñoäi CHMNVN thöïc hieän nhöõng cuoäc haønh quaân roäng lôùn
beân trong laõnh thoå Cao Mieân. Boä ñoäi CSVN di taûn saâu hôn vaøo noäi ñòa Cao Mieân ñeå
traùnh caøn queùt. Hoa Kyø doäi xuoáng laõnh thoå Cao Mieân taát caû laø 539,129 taán bom. Theo
söï coá vaán vaø hoã trôï cuûa Haø Noäi vaø Baéc Kinh, Sihanouk thaønh laäp maët traän lieân minh
ñöùng chung vôùi CSCM choáng laïi cheá ñoä Lon Nol do Hoa Kyø choáng löng. Döõ kieän naøy
taïo moät cô hoäi hieám coù cho Khmer Rouge. Vôùi söï trôï giuùp cuûa Baéc Kinh, vôùi söï trôï
giuùp cuûa boä ñoäi vaø ñaûng vieân CSVN, vôùi söï caêm phaãn cuûa daân chuùng Cao Mieân vì thaáy
ñaát nöôùc bò bom ñaïn Hoa Kyø taøn phaù, vôùi lôøi keâu goïi cuûa Sihanouk . . . löïc löôïng
Khmer Rouge, nuùp theo chieâu baøi chuû nghóa yeâu nöôùc cuûa Sihanouk, töø 800 quaân rôøi
raïc naêm 1970 ñaõ leo leân 40,000 quaân naêm 1973 thaønh moät ñoäi quaân coù toå chöùc vaø coù kyû
luaät. Tôùi giai ñoaïn naøy thì quaân Khmer Rouge ñaõ naém laáy haàu heát ñòa baøn noâng thoân
vaø tieán leân bao vaây thaønh thò. Hai tuaàn leã sau ngaøy Toång Thoáng Lon Nol töø chöùc, ngaøy
17 thaùnh 4 naêm 1975 löïc löôïng Khmer Rouge “giaûi phoùng” Phnom Penh. Thaùng Gieâng
naêm 1976 Cao Mieân ñöôïc ñoåi teân thaønh DK (Democratic Kampuchea/ Cao Mieân Daân
Chuû), danh taùnh cuûa caáp laõnh ñaïo toái cao ñöôïc giöõ bí maät vaø nuùp döôùi danh xöng UÛy
Vieân Trung Öông (Central Committee).

Ngay sau khi Khmer Rouge laøm chuû ñöôïc ñaát nöôùc, DK ñaõ theo ñuoåi moät cheá ñoä raát
cöïc ñoan theo kieåu Mao (radical Maoist regime) ngay töø ñaàu. Coâng nhaân vieân cuûa cheá

77
ñoä cuõ bò xöû töû. Quaân nhaân cuûa cheá ñoä cuõ bò xöû töû. Thöông gia bò xöû töû. Ngöôøi giaøu bò
xöû töû. Trí thöùc bò xöû töû. Du hoïc sinh yeâu nöôùc töø ngoaïi quoác trôû veà giuùp bò xöû töû. Tình
nghi phaûn ñoäng bò xöû töû. Khoâng thuaàn gioáng Khmer bò xöû töû. Khoâng tích cöïc lao ñoäng
bò xöû töû. Phaøn naøn vì khoâng chòu noåi cô cöïc bò xöû töû. Ñeo ñoà trang söùc bò xöû töû. Quan
heä tình duïc bò xöû töû. Troäm thöïc thaåm ñeå aên vì quaù ñoùi bò xöû töû. Baøy toû tín ngöôõng bò xöû
töû. Chaát vaán angkar (toå chöùc/organization) bò xöû töû. Hôn ba trieäu ngöôøi bò queùt ra khoûi
thaønh phoá vaø ñöa ñi lao ñoäng naëng nhö laø phaù röøng, ñaøo kinh, xaây ñaäp. Thaønh phaàn bò
cheá ñoä ñaùnh giaù laø “boác loät, löôøi bieáng lao ñoäng, vay nôï maùu cuûa nhaân daân, cuøi huûi cuûa
xaõ hoäi, phaûn ñoäng, caûn trôû böôùc tieán caùch maïng” naøy, ñöôïc xeáp vaøo loaïi “ngöôøi môùi,”
laø ñoái töôïng ñeå cho boä ñoäi Khmer Rouge ñaøy ñoïa vaø laïm saùt. Xaùc ngöôøi phôi ñaày maët
ñaát. Maùu ngöôøi thaám moïi xoù goùc, töø tröôøng hoïc cho ñeán chuøa chieàn, töø thaønh cho ñeán
queâ, töø bôø bieån leân ñeán nuùi cao. Nhöõng caùch gieát ngöôøi daõ man ñeán ñoä laøm kinh haõi
ngay caû aùc quyû. Cao oác, thöông xaù, chung cö bò san baèng. Chôï buùa, tröôøng hoïc, chuøa
chieàn nhaø thôø bò boû troáng. Tieàn baïc, cuûa caûi, luaät leä bò huûy boû. Ñoùi khaùt lan traøn, ñeán
ñoä ngöôøi soáng phaûi aên thòt ngöôøi cheát ñeå sinh toàn. Öôùc tính coù ñeán 2 cho tôùi 3 trieäu
ngöôøi, vaøo khoaûng 1/3 daân soá cuûa Cao Mieân, bò huûy dieät bôûi giaác mô xaây döïng moät
thieân ñaøng coäng saûn lyù töôûng cuûa Pol Pot. Ñaát nöôùc vaø daân toäc Cao Mieân traûi qua
nhöõng ñeâm ñen nhaát trong lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa hoï. Nhöõng chính saùch
chính trò vaø xaõ hoäi voâ cuøng cöïc ñoan naøy cuûa Khmer Rouge keùo theo sau moät chuoãi baát
haïnh khaùc ñaõ phaù saûn ñaát nöôùc Cao Mieân ñeán taän goác reã.

Khmer Rouge khoâng nhöõng laïm saùt treân ñaát nöôùc Cao Mieân, hoï coøn traøn qua Vieät Nam
laïm saùt ngöôøi Vieät doïc bieân giôùi, nhieàu laàn töø naêm 1975 cho tôùi 1978, ñeå aùp löïc chính
quyeàn Vieät Nam phaûi chaáp nhaän ñeà nghò söûa ñoåi bieân giôùi, traû laïi Phuù Quoác coäng moät
vaøi vuøng ñaát ôû mieàn nam cho hoï theo lôøi höùa cuûa CSVN [luùc möôïn ñaát thieát laäp ñöôøng
moøn Sihanouk noái lieàn ñöôøng moøn HCM]. Vieät Nam ñaõ traû lôøi baèng söùc maïnh quaân söï.
Moät maët khaùc Vieät Nam tieáp tuïc thuyeát phuïc Khmer Rouge thaønh laäp “quan heä ñaëc
bieät” giöõa ba nöôùc VML, moät ñeà nghò ñaõ ñöôïc Vieät Nam leân tieáng töø laâu. Khmer
Rouge chaúng nhöõng khoâng ñaùp öùng maø ngöôïc laïi, ñöôïc söï hoã trôï cuûa Trung Coäng, coøn
maïnh tay thanh loïc haøng nguõ cuûa ñaûng CSCM ñeå tieâu dieät thaønh phaàn ñaûng vieân “thaân
xaùc Cao Mieân nhöng ñaàu oùc Vieät Nam.” Moät soá lôùn Khmer Rouge ôû Khu Ñoâng
(Eastern Zone) bò chuyeån ñi nôi khaùc, haøng ngaøn ngöôøi bò gieát, vaø moät soá ñaûng vieân cao
caáp boû troán qua Vieät Nam, trong ñoù coù Hun Sen vaø Heng Samrin. Khoâng theå thuyeát
phuïc ñöôïc Khmer Rouge, vôùi söï hoã trôï cuûa Lieân Xoâ, Vieät Nam ñaõ gom chung nhöõng
ñaûng vieân CSCM môùi troán qua Vieät Nam vôùi nhöõng ñaûng vieân CSCM kyø cöïu ñaõ ôû luoân
taïi Vieät Nam töø sau Hieäp Ñònh Geneva 1954 ñeå thaønh laäp KNUFNS (Kampuchean
National United Front for National Salvation/ Maët Traän Thoáng Nhaát Daân Toäc
Campuchia Cöùu Nguy Ñaát Nöôùc). Roài trong ñeâm Giaùng Sinh, 22 thaùng 12 naêm 1978,
QÑNDVN tieán chieám Cao Mieân döôùi danh nghóa cuûa KNUFNS vaø hoaøn toaøn laøm chuû
tình hình taïi Thuû Ñoâ Phnom Penh vaøo ngaøy 7 thaùng 1 naêm 1979. Naêm ngaøy sau Vieät
Nam döïng leân moät cheá ñoä môùi cho Cao Mieân coù teân laø PRK (People's Republic of

78
Kampuchia/ Coäng Hoøa Cao Mieân cuûa Nhaân Daân), Heng Samrin giöõ chöùc vuï chuû tòch
nöôùc coøn Hun Sen giöõ chöùc vuï boä tröôûng boä ngoaïi giao, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng
CSCM môùi coù teân laø PRPK (People's Revolutionary Party of Kampuchea/ Ñaûng Caùch
Maïng Nhaân Daân Cao Mieân) do Chea Sim laøm chuû tòch ñaûng vaø Hunsen laøm phoù chuû
tòch. Vôùi hôn 200,000 quaân chieám ñoùng trong nhieàu naêm, QÑNDVN ñaõ giöõ an ninh cho
PRK/PRPK taùi thieát ñaát nöôùc. Moät soá löôïng lôùn ngöôøi Vieät ñöôïc ñöa sang Cao Mieân
ñeå ñònh cö. Nhieàu nguoàn dö luaän ñaõ toá caùo laø Haø Noäi theo ñuoåi chính saùch Vieät hoùa
Cao Mieân.

Söùc maïnh quaân söï cuûa Vieät Nam, vöøa chieán thaéng Hoøa Kyø nay laïi chieám ñoùng Cao
Mieân, laøm cho caùc quoác gia trong vuøng ÑNAC lo ngaïi. Trong luùc taøn quaân Khmer
Rouge ruùt veà saùt bieân giôùi Thaùi-Mieân thì quaân ñoäi Thaùi Lan ñaõ nhanh tay cung caáp thöïc
phaåm cuøng choã truù aån vaø Trung Coäng ñaõ voäi vaõ cung caáp moät soá löôïng lôùn vuõ khí. Nhôø
söï trôï giuùp naøy Khmer Rouge ñaõ coù cô hoäi ñeå toå chöùc laïi ñoäi nguõ bieán thaønh nhöõng ñôn
vò du kích tieáp tuïc khaùng chieán choáng Vieät Nam chieám ñoùng Cao Mieân. Cuõng taïi bieân
giôùi Thaùi-Mieân, hai löïc löôïng khaùng chieán ñöôïc hình thaønh: KPNLF (Khmer People's
National Liberation Front/ Maët Traän Giaûi Phoùng Daân Toäc Cao Mieân) do Son Sann 120
thaønh laäp naêm 1979, vaø FUNCINPEC (National United Front for a Cooperative,
Independent, Neutral and Peaceful Cambodia/ Maët Traän Thoáng Nhaát Cho Moät Cao
Mieân Hoøa Hôïp, Ñoäc Laäp, Trung Laäp vaø Hoøa Bình) do Norodom Sihanouk 121 thaønh laäp
naêm 1980.

Ñeå cuûng coá uy tín cuûa phong traøo khaùng chieán choáng Vieät Nam chieám ñoùng Cao Mieân
caùc quoác gia Trung Quoác, ASEAN vaø Hoa Kyø ñaõ yeâu caàu ba löïc löôïng treân phaûi nhaäp
chung laïi ñeå hình thaønh moät chính phuû ba phe laáy teân laø CGDK (Coalition Government
of the Democratic Kampuchea/ Chính Phuû Lieân Hieäp cuûa Cao Mieân Daân Chuû).
Norodom Sihanouk laø Toång Thoáng, Khieu Samphan laø Phoù Toång Thoáng vaø Son Sann laø
Thuû Töôùng. CGDK ñöôïc coâng nhaän bôûi ña soá quoác gia treân theá giôùi, nhaát laø ñoái vôùi
Trung Quoác vaø Hoa Kyø, daàu raèng noù chaúng kieåm soaùt ñöôïc bao nhieâu ñaát ñai treân laõnh
thoå cuûa Cao Mieân. Thöïc ra caùc quoác gia hoã hoã trôï CGDK khoâng nghó laø noù coù theå
thaønh coâng trong vieäc ñaùnh ñuoåi Vieät Nam ra khoûi Cao Mieân nhöng laø moät con baøi treân
baøn hoäi nghò ñeå aùp löïc Vieät Nam phaûi ruùt quaân.

120
Son Sann laø moät chính khaùch kyø cöïu. OÂng ta töøng ñaõm nhieäm nhieàu chöùc vuï döôùi cheá ñoä cuûa
Sihanouk nhö laø Thoáng Ñoác Ngaân Haøng Trung Öông, Boä Tröôûng Taøi Chính vaø Thuû Töôùng. Sau cuoäc
ñaûo chaùnh cuûa Töôùng Lon Nol naêm 1970, oâng ta boû Cao Mieân ñònh cö taïi Paris.
121
Norrodom Sihanouk ñaõ bò Khmer Rouge baét giam, ngay khi oâng ta trôû veà Phnom Penh sau chieán
thaéng thaùng 4 naêm 75, vaø neáu khoâng nhôø söï can thieäp cuûa Chu AÂn Lai oâng ta ñaõ bò xöû töû. OÂng ta ñöôïc
traû töï do khi Vieät Nam ñuoåi Khmer Rouge ra khoûi Phnom Penh naêm 1978 vaø sau ñoù soáng löu vong taïi
Baéc Kinh vaø Baéc Haøn.

79
Sau khi thaønh laäp CGDK, moät vaøi ñôn vò khaùng chieán quaân dôøi caên cöù veà Cao Mieân
caùch bieân giôùi chöøng vaøi chuïc caây soá. Vieät Nam phaûn öùng maïnh vôùi nhöõng cuoäc haønh
quaân caøn queùt caên cöù khaùng chieán trong nhöõng muøa khoâ 1983-1985. Chính quyeàn
Phnom Penh cuõng ñöa haøng ngaøn ngöôøi daân ñi gaøi mìn doïc theo bieân giôùi ñeå ngaên chaän
khaùng chieán quaân xaâm nhaäp. Quaàn chuùng dò öùng vôùi nhöõng chöông trình K5 (ka pram)
naøy. Tuy phong traøo khaùng chieán khoâng baùm reã ñöôïc vì nhöõng ñôït caøn queùt vaø phoøng
choáng, Vieät Nam vaãn gaáp ruùt tieán haønh taêng cöôøng thöïc löïc quaân söï cho PRK/PRPK ñeå
chuaån bò ruùt quaân khoûi Cao Mieân. Trong naêm 1985, töø chöùc vuï boä tröôûng boä ngoaïi
giao, Hunsen leân naém chöùc vuï thuû töôùng cuûa PRK. Ñeán naêm 1989 PRK ñoåi teân thaønh
SOC (State of Campuchia/ Quoác Gia Cao Mieân) vaø Husen vaãn tieáp tuïc naém chöùc vuï
thuû töôùng. Suoát töø 1979 cho ñeán naêm 1989, Cao Mieân coù theå noùi laø naèm trong tình
traïng noäi chieán trieàn mieân.

Ñeán luùc Vieät Nam saép ruùt quaân, moät phaàn vì nhöõng dieãn tieán taïi Lieân Xoâ baát lôïi cho
Vieät Nam, laø thôøi ñieåm thuaän lôïi cho caùc löïc löôïng chính trò baét ñaàu ngoài laïi ñeå giaûi
quyeát vaán ñeà Cao Mieân. Khôûi ñaàu laø cuoäc gaëp maët giöõa Hun Sen vaø Norodom
Sihanouk vaøo thaùng 12 naêm 1987 taïi ngoaïi oâ cuûa Ba Leâ. Keá ñoù laø cuoäc hoäi thaûo giöõa
boán phe [SOC/PRPK, DK/Khmer Rouge, FUNCINPEC, KPNLF] toå chöùc laàn ñaàu tieân
taïi Jakarta naêm 1988. Roài daãn tôùi hoäi ñaøm taïi Ba Leâ, keùo daøi töø 30 thaùng 7 naêm 1989
cho ñeán 30 thaùng 8 naêm 1989, vôùi 19 quoác gia tham döï coäng vôùi toång thö kyù cuûa
HÑBALHQ. Nhöng ñeán ngaøy cuoái boán phe vaãn khoâng theå kyù keát xong moät baûn thoûa
hieäp vì baát ñoàng treân 5 vaán ñeà: (a) vieäc kieåm chöùng ruùt quaân cuûa Vieät Nam; (b) vieäc
thaønh laäp ñieàu khoaûn ngöøng baén; (c) vieäc quyeát ñònh danh traïng cuûa ngöôøi Vieät cö truù
taïi Cao Mieân; (d) vieäc gaùn thuaät ngöõ genocide cho giai ñoaïn Khmer Rouge naém quyeàn
trong vaên baûn; vaø (e) vieäc chia quyeàn giöõa boán phe. Moãi phe ñeàu coi Hoäi Ñaøm Ba Leâ
(Paris International Conference) laø moät phöông tieän ñeå daønh chieán thaéng chöù khoâng coi
noù laø moät phöông tieän ñeå keát thuùc chieán tranh. Trôû ngaïi caên baûn vaãn laø vaán ñeà phe naøo
cuõng muoán ñoäc chieám quyeàn haønh. Theâm vaøo ñoù, Vieät Nam vaø SOC/PRPK muoán tieáp
tuïc naém quyeàn cho ñeán khi baàu cöû do chính SOC/PRPK ñöùng ra toå chöùc. Ba phe khaùng
chieán vaø Trung Quoác thì muoán thaønh laäp moät chính phuû lieân hieäp boán phe (a
quadripartite coalition government) ñeå thay theá SOC tröôùc khi coù cuoäc baàu cöû vaø cuõng
khoâng muoán SOC/PRPK ñöùng ra toå chöùc baàu cöû vôùi lyù do noù laø con ñeû cuûa Vieät Nam.
Chöa heát, Sihanouk ñöùng ra vaän ñoäng cho Khmer Rouge ñöôïc quyeàn tham döï vaøo
chính quyeàn trong lai vôùi lyù do Khmer Rouge ñaõ laø moät thöïc theå trong sinh hoaït cuûa
Cao Mieân daàu muoán hay khoâng muoán vaø vôùi lyù do ñeå ngaên chaän moät cuoäc noäi chieán coù
theå xaûy ra neáu khoâng cho Khmer Rouge tham döï. Chính quyeàn Phnom Penh thì phaûn
ñoái vôùi lyù do khoâng muoán thaáy lòch söû “toäi aùc choáng nhaân loaïi” taùi dieãn. Trong tieán
trình ñaøm phaùn keùo daøi nhieàu naêm, Hun Sen caøng luùc caøng saùng treân dieãn tröôøng chính
trò coøn Heng Samrin caøng ngaøy caøng lu môø daàn.

80
Vieät Nam tieán haønh ruùt quaân, vaøo thaùng 9 naêm 1989, daàu laø giaûi phaùp cho Cao Mieân
chöa daøn xeáp xong, keát thuùc 10 naêm chieám ñoùng. Ñaàu naêm 1990 HÑBALHQ ñoàng yù
ñöùng ra hình thaønh moät NSC (Supreme National Council/ Hoäi Ñoàng Coá Vaán Quoác Gia
Toái Cao) coù ñuû maët boán phe. NSC goàm taát caû 12 ngöôøi, 6 ngöôøi cuûa SOC/PRPK do
Hun Sen caàm ñaàu coäng vôùi 6 ngöôøi cuûa phía ñoái laäp, 2 cuûa DK/Khmer Rouge + 2 cuûa
KPNLF + 2 cuûa FUNCINPEC, vaø Norodom Sihanouk laøm Chuû Tòch. Boán beân ñeàu
ñoàng yù vôùi keá hoaïch tieán haønh ngöng baén vaø giaûi giôùi döôùi söï kieåm soaùt cuûa UNTAC
(United Nations Transitional Authority in Cambodia) roài tieán tôùi baàu cöû töï do ñeå thaønh
laäp moät chính phuû môùi. Naêm vò boä tröôûng cuûa caùc boä ngoaïi giao, quoác phoøng, noäi vuï,
taøi chính vaø thoâng tin cuûa SOC/PRPK ñöôïc taïm thôøi ñaët döôùi söï kieåm soaùt cuûa LHQ
cho ñeán khi baàu cöû xong. Hieäp Ñònh Hoøa Bình (Peace Paris Agreement) ñöôïc boán phe
ñoàng yù kyù keát naêm 1991 taïi Ba Leâ treân caên baûn cuûa nhöõng ñieàu vöøa noùi.

Thaùng 3 naêm 1992 UNTAC chuyeån 16,000 quaân vuõ trang vaø 3,500 caûnh veä cuûa LHQ
tôùi Cao Mieân coäng 5,000 daân söï ñeå thöïc hieän loä ñoà hoøa bình, moät cuoäc tham döï vôùi taàm
voùc lôùn nhaát trong lòch söû cuûa LHQ. Daàu laø tröôùc ñaõ kyù keát Hieäp Ñònh Hoøa Bình 1991,
DK/Khmer Rouge tôùi luùc ñoù laïi ngoan coá töø choái giaûi giôùi. Ñaùp laïi, SOC/CPP 122 cuõng
töø choái giaûi giôùi. Theâm vaøo ñoù, UNTAC laïi khoâng ñuû khaû naêng ñeå kieåm soaùt SOC.
CPP cuûa Hun Sen vaãn naém quyeàn haàu heát caùc caáp töø treân xuoáng döôùi.

Nhöng cuoái cuøng moät cuoäc baàu cöû cuõng dieãn ra khaù toát, töø ngaøy 23 ñeán ngaøy 28 thaùng 5
naêm 1993 döôùi söï theo doõi cuûa UNTAC vaø döôùi söï baûo veä cuûa quaân ñoäi Hun Sen, daàu
laø Khmer Rouge ñe doïa phaù roái. Coù 4.7 trieäu ngöôøi ñaõ ñi boû phieáu, hay laø 90% cuûa soá
daân ñaêng kyù ñi baàu. Coù 20 ñaûng phaùi tham döï tranh cöû nhöng chæ coù 4 ñaûng daønh ñöôïc
gheá trong soá 120 gheá quoác hoäi: FUNCINPEC chieám 58 gheá hay 45%; CPP chieám 51
gheá hay 35%; BLDP 123 (Buddhist Liberal Democratic Party/ Ñaûng Daân Chuû Phaät Giaùo)
chieám 10 gheá hay 3.8%; vaø MP (Molinaka Party/ Ñaûng Molinaka) chieám 01 gheá.

Theo Hieäp Ñònh Hoøa Bình 1991 phaûi coù 2/3 soá phieáu cuûa Quoác Hoäi Cao Mieân vöøa baàu
ra thì môùi coù theå ban haønh hieán phaùp môùi nhöng FUNCINPEC khoâng coù ñuû 2/3 soá
phieáu. Theâm vaøo ñoù, keát quaû cuûa cuoäc baàu cöû laøm Hun Sen thaát voïng neân leân tieáng

122
CPP (Cambodian People Party) laø haäu thaân cuûa Ñaûng Caùch Maïng Nhaân Daân Cao Mieân (People’s
Revolutionary Party of Kampuchea or PRPK) thaønh laäp naêm 1979 döôùi söï baûo trôï cuûa Vieät Nam sau ñoåi
teân trong naêm 1991 ñeå ñaùp öùng vôùi tình hình môùi theo sau Hieäp Ñònh Hoaø Bình 1991. CPP laø moät ñaûng
maïnh nhaát taïi Cao Mieân do Chea Sim, hieän thôøi laø Chuû Tòch Thöôïng Vieän cuûa RGC, vaø Hun Sen, hieän
thôøi laø Thuû Töôùng cuûa RGC, caàm ñaàu.
123
BLDP (Buddhist Liberal Democratic Party/ Ñaûng Daân Chuû Caáp Tieán Phaät Giaùo) laø haäu thaân cuûa
KPNLF (Khmer People’s National Liberation Front/ Maët Traän Giaûi Phoùng Daân Toäc Cao Mieân) do Son
Sann thaønh laäp naêm 1979, moät löïc löôïng khaùng chieán choáng Vieät Nam chieám ñoùng Cao Mieân, ñöôïc ñoåi
teân trong laàn ñaêng kyù öùng cöû naêm 1993. Naêm 1997 BLDP taùch rôøi thaønh hai phe: Ñaûng SSP (Son Sann
Party) do Son Sam naém vaø BLP (Buddhist Liberal Party) do Ieng Mouly naém. Söï chia reõ ñöa ñeán keát
quaû laø trong kyø baàu cöû naêm 1998 caû hai phe khoâng daønh ñöôïc gheá naøo trong quoác hoäi.
81
phaûn ñoái vaø tuyeân boá nhöõng tænh lî thuoäc khu vöïc Ñoâng Mieân seõ taùch rôøi vaø thaønh laäp
moät quoác gia töï trò. Caùc phe phaùi buoäc phaûi ñieàu ñình vaø Sihanouk laø troïng taâm cuûa
moïi cuoäc ñaøm phaùn. Cuoái cuøng Hun Sen ñeà nghò moät giaûi phaùp moãi ngöôøi chòu nhöôïng
moät chuùt baèng caùch cuøng chia quyeàn löïc trong chính quyeàn môùi: 45% daønh cho
FUNCINPEC, 45% daønh cho CPP; 10% cho BLDP. Theâm vaøo ñoù, seõ coù tôùi hai gheá
ñoàng thuû töôùng, vaø trong noäi caùc cuûa chính phuû, neáu CPP naém moät gheá boä tröôûng thì
FUNCINPEC naém moät gheá thöù tröôûng vaø ngöôïc laïi. Chöa heát, ôû chính quyeàn caáp tænh,
soá tænh seõ ñöôïc chia 50/50 giöõa FUNCINPEC vaø CPP. Nhöõng tænh cuûa FUNCINPEC thì
ngöôøi cuûa FUNCINPEC seõ giöõ gheá tænh tröôûng vaø ngöôøi cuûa CPP seõ giöõ gheá phoù tænh.
Vaø ngöôïc laïi nhöõng tænh cuûa CPP thì ngöôøi cuûa CPP seõ giöõ gheá tænh tröôûng vaø ngöôøi cuûa
FUNCINPEC seõ giöõ gheá phoù tænh. Roài ngaøy 23 thaùng 9 naêm 1993 Hieán Phaùp ñöôïc ban
haønh vôùi teân nöôùc laø KC (Kingdom of Cambodia/ Vöông Quoác Cao Mieân) vaø teân chính
phuû lieân hieäp laø RGC (Royal Government of Cambodia/ Chính Phuû Hoaøng Gia Cao
Mieân). Norodom Ranariddh cuûa FUNCINPEC vaø Hun Sen cuûa CPP ñöôïc chæ ñònh chöùc
vuï ñoàng thuû töôùng (co-prime mististers) cuûa RGC. Vai troø cuûa UNTAC cuõng chaám döùt
ñuùng lòch trình vaøo thaùng 9 naêm 1993. Theá giôùi khoâng theå laøm gì hôn ngoaøi vieäc ñöùng
nhìn. Cô hoäi kieán taïo moät theå cheá daân chuû thöïc söï cho Cao Mieân boång tan bieán theo
quyeát ñònh chia chaùc quyeàn löïc vaø quyeàn lôïi cuûa taäp ñoaøn chính khaùch Cao Mieân.

Ñeán thaùng 12 naêm 1993 thì vieäc chia quyeàn ôû caáp tænh (provincial level authority) môùi
quyeát ñònh xong. Hai beân ñoàng yù seõ toå chöùc baàu cöû caáp ñòa phöông trong töông lai
[nhöng treân thöïc teá vieäc chia gheá tieáp tuïc keùo daøi caû chuïc naêm sau vaø rieâng taïi nhöõng
vuøng queâ thì laïi caøng khoâng thaáy söï thay ñoåi nhaân söï]. ÔÛ caáp trung öông tình hình coù
veõ yeân oån hôn. Nhöõng löïc löôïng quaân söï ñöôïc nhaäp laïi thaønh RAC (Royal Army of
Cambodia/ QÑ Hoaøng Gia Cao Mieân) cuûa KC. Boä quoác phoøng vaø boä noäi vuï ñeàu coù
ñoàng boä tröôûng (co-ministers), moät cuûa FUNCINPEC vaø moät cuûa CPP. Boä tröôûng taøi
chính cuûa RGC, Sam Rainsy, thaønh coâng trong vieäc oån ñònh giaù caû thò tröôøng, keùo möùc
laïm phaùt xuoáng coøn khoaûng 10%. Thueá thu cuûa RGC gia taêng. Cao Mieân soáng trong
khoâng khí laïc quan ñöôïc moät khoaûnh khaéc.

Roài thì cuoäc tranh giaønh quyeàn löïc laïi tieáp dieãn. Ngaøy 2 thaùng 7 naêm 1994 moät cuoäc
ñaûo chaùnh huït, döôøng nhö nhaém vaøo FUNCINPEC laãn Hunsen, ñaõ xaûy ra. Norodom
Chakropong, em cuûa Norodom Ranariddh, coäng vôùi Sin Song, boä tröôûng boä noäi vuï cuûa
SOC cuõ vaø laø ñaûng vieân cao caáp cuûa CPP, coäng vôùi Sin Sen bò truy toá vaø bò keát toäi toå
chöùc ñaûo chaùnh. Thaùng 10 naêm 1994 Sam Rainsy bò loaïi tröø khoûi noäi caùc. Vì laø moät
ngöôøi daùm noùi vaø kòch lieät choáng teä traïng tham nhuõng cho neân Sam Rainsy coù nhieàu keû
thuø, moät heä quaû khoâng ngaïc nhieân trong moät ñaát nöôùc gaàn nhö ngöôøi naøo cuõng tham
nhuõng. Naêm ngaøy sau Norodom Sirivudth, boä tröôûng ngoaïi giao cuûa RGC vaø laø anh
cuûa Ranariddh, töø chöùc ñeå phaûn ñoái vuï khai tröø Sam Rainsy ra khoûi noäi caùc. Thaùng 12
naêm 1995, Norodom Sirivudth bò baét giam veà toäi aâm möu aùm saùt Hun Sen vaø bò truïc
xuaát khoûi Cao Mieân. Ranariddh yeân laëng goùp phaàn vaøo vieäc loaïi tröø hai ñoàng minh cuûa

82
mình. Thaùng 6 naêm 1995 BLDP beå laøm ñoâi. Thaùng 10 naêm 1995 Son Sann bò neùm löïu
ñaïn trong luùc hoïp ñaûng, bò thöông naëng nhöng thoaùt cheát. Cuõng trong thaùng naøy Sam
Rainsy thaønh laäp KNP (Khmer Nation Party/ Ñaûng Quoác Gia Cao Mieân), nhöng chæ tôùi
thaùng 2 naêm 1996 thì KNP laïi beå ñoâi. Thaùng 4 naêm 1996 Ranariddh leân tieáng coâng
kích CPP vôùi lyù do laø FUNCINPEC bò laán eùp neân khoâng coù thöïc quyeàn vaø ñoøi caân baèng
quyeàn löïc ôû caáp quaän (district level). Tieáp theo laø hai beân, FUNCINPEC vaø CPP, ñoäng
binh vaø Sihanouk can thieäp ñeå giaûi toûa caêng thaúng giöõa hai thuû töôùng. Thaùng 8 naêm
1996 Ieng Sary, boä tröôûng boä ngoaïi giao cuûa DK cuõ, ly khai RGC vaø ñem theo moät
phaàn lôùn löïc löôïng Khmer Rouge trôû veà caên cöù ñòa Palin [Taây Baéc Cao Mieân, saùt bieân
giôùi Thaùi, moät vuøng coù nhieàu ñaù quí vaø goã quyù] nhöng sau ñoù ñaõ quay trôû laïi vaø ñöôïc
höôûng ñaëc aân mieãn truy toá. Caû FUNCINPEC vaø CPP ñeàu noã löïc mua chuoäc DNUM
(Democratic National Unity Movement/ Phong Traøo Thoáng Nhaát Daân Chuû) do Ieng
Sary thaønh laäp naêm 1995. Luùc ñaàu môùi thaønh laäp, DNUM giöõa vò theá trung laäp nhöng
veà sau nghieâng haún theo phía CPP. Coù theå noùi trong suoát thôøi gian töø 1994 cho tôùi 1996
ña soá bieán coá ñeàu coù lôïi cho CPP vaø Hun Sen. Thaùng 2 naêm 1997, NUF (National
United Front) ra ñôøi vôùi söï hôïp taùc cuûa 3 löïc löôïng FUNCINPEC, BLDP cuûa Son Sann,
vaø KN cuûa Sam Rainsy. Thaùng 3 naêm 1997, moät nhoùm ngöôøi cuûa FUNCINPEC aâm
thaàm ñieàu ñình hôïp taùc vôùi phe Khmer Rouge-choáng ñoái-CPP nhöng bò nhoùm cöïc ñoan
naøy gieát cheát taïi Anlong Veng. Hunsen phaûn öùng maïnh tröôùc nhöõng döõ kieän naøy vaø ñe
doïa seõ huûy boû cuoäc baàu cöû saép tôùi ñoàng thôøi ñoøi söûa laïi hieán phaùp ñeå ngaên caám gia ñình
hoaøng gia tham döï vaøo chính trò. Ngaøy 30 thaùng 3 naêm 1997 cuoäc bieåu tình do KNP toå
chöùc bò neùm boán quaû löïu ñaïn, 15 ngöôøi cheát vaø hôn 100 ngöôøi bò thöông, Sam Rainsy
thoaùt cheát trong ñöôøng tô keõ toùc. Thaùng 4 naêm 1997, moät nhoùm daân bieåu trong quoác
hoäi RGC thuoäc thaønh vieân cuûa FUNCINPEC tuyeân boá taùch rôøi khoûi Ranariddh. Vôùi döõ
kieän naøy Hunsen gaàn coù ñuû 2/3 soá gheá ñeå thaønh laäp moät chính phuû do CPP naém hoaøn
toaøn. Tình hình trôû neân caøng caêng. Caû hai thuû töôùng, Hun Xen laãn Ranariddh, ñeàu taêng
cöôøng nhöõng ñôn vò vuõ trang baûo veä yeáu nhaân. Tình traïng caêng thaúng tôùi möùc ñoä RGC
khoâng coøn laøm vieäc ñöôïc. Suoát hai thaùng 6 vaø 7 naêm 1997 hai phe FUNCINPEC vaø
CPP tích cöïc ñieàu ñình vôùi Khmer Rouge. Döôùi aùp löïc naøy noäi boä Khmer Rouge bò beå
vaø phe Ta Mok, teân ñoà teå döôùi tay Pol Pot thôøi DK khoáng trò Cao Mieân, ñaõ thaéng theá.
Pol Pot bò Ta Mok baét giam vaø bò buoäc toäi laø ñaõ xöû töû Son Sen vaø 9 ñöùa con chaùu cuûa
haén [vì Son Sen ñaõ maät ñaøm vôùi CPP, Son Sen laø boä tröôûng boä quoác phoøng cuûa DK bò
giaûi nhieäm naêm 1992]. Töùc khaéc Ranariddh vaø Hun Sen ñeàu leân tieáng coâng boá laø ñaõ
hôïp taùc vôùi Khmer Rouge ñeå laät Pol Pot. Nhöng sau ñoù, cho caû hai phe FUNCINPEC
vaø CPP, chuyeän hôïp taùc vôùi Khmer Rouge khoâng thaønh. Ñeâm 17 thaùng 6 naêm 1997,
nhöõng ñôn vò vuõ trang baûo veä yeáu nhaân cuûa FUNCINPEC vaø cuûa CPP chaïm suùng
khoaûng 90 phuùt ngay treân ñöôøng phoá cuûa Phnom Penh. Ngaøy 5 thaùng 7 naêm 1997, löïc
löôïng vuõ trang cuûa CPP ñaõ ñoàng loaït bao vaây nhöõng baûn doanh chæ huy löïc löôïng vuõ
trang cuûa FUNCINPEC naèm ôû ngoaïi oâ chung quanh Phnom Penh ñoøi töôùt vuõ khí.
FUNCINPEC khaùng cöï vaø hai beân ñaõ chaïm suùng nhieàu laàn cho ñeán ñeâm 6 thaùng 7 naêm
1997 thì keát thuùc. Coù dö luaän cho bieát cuoäc ñaûo chaùnh laø do moät töôùng laõnh cuûa Vieät

83
Nam ñöa sang ñeå chæ huy thöïc hieän vaø moät löïc löôïng vuõ trang cuûa QÑNDVN ñaõ giaû
daïng vaø traø troän vaøo löïc löôïng vuõ trang cuûa Hun Sen tham chieán. Cuøng luùc vôùi bieán coá
quaân söï taïi Phnom Penh, nhieàu cöù ñieåm cuûa FUNCINPEC vaø nhieàu gia ñình cuûa nhöõng
giôùi chöùc cao caáp FUNCINPEC treân Cao Mieân cuõng bò ñoàng loaït taán coâng. Theo baùo
caùo cuûa UNCHR (United Nations Center for Human Rights) coù 40 ngöôøi thuoäc giôùi
chöùc vaø só quan cao caáp cuûa FUNCINPEC ñaõ bò xöû töû. Moät baùo caùo khaùc sau ñoù cho
bieát coù 50 ngöôøi khaùc nöõa ñaõ maát tích. Moät soá giôùi chöùc cuûa FUNCINPEC troán khoûi
nöôùc vaøi giôø sau khi cuoäc chieán noã ra. Moät soá só quan thoaùt cheát ôû Phnom Penh voäi vaõ
keùo löïc löôïng vuõ trang cuûa FUNCINPEC naèm ôû vuøng TB Cao Mieân veà O'Smach naèm
saùt bieân giôùi Thaùi Lan. Rieâng Ranariddh thì rôøi khoûi Cao Mieân vaøo ñeâm 4 thaùng 7
tröôùc ngaøy ñaûo chaùnh. Sau bieán coá, RGC coâng boá ñaõ thaønh coâng deïp tröø ñöôïc quaân
phieán loaïn, chæ ñònh Ung Hut, cöïu boä tröôûng boä ngoaïi giao cuûa FUNCINPEC, vaøo chöùc
vuï ñoàng thuû töôùng vaø coâng boá RGC trôû laïi hoaït ñoäng nhö tröôùc. Ranariddh bò buoäc toäi
vaø sau ñoù bò keát toäi laø (a) ñaõ hoäi ñaøm baát hôïp phaùp vôùi Khmer Rouge, (b) nhaäp caûng vuõ
khí baát hôïp phaùp, vaø (c) bí maät chuyeån quaân vaøo thaønh phoá trong ñoù coù quaân cuûa
Khmer Rouge. Tuy nhieân, Norodom Sihanouk ñaõ leân tieáng xin loãi vaø, vôùi söï ñoàng yù
cuûa Hun Sen, Radnariddh laïi trôû veà nöôùc ñeå tham döï vaøo guoàng maùy chính trò. Muøa
xuaân 1998, Hun Sen thaønh coâng trong vieäc thuyeát phuïc moät soá Khmer Rouge vaø ñöa
quaân chieám ñoùng caên cöù Anlong Veng. Taøn quaân Khmer Rouge ruùt veà saùt bieân giôùi
Thaùi-Mieân, treân ngoïn ñoài maø Pol Pot ñaõ cheát taïi ñoù vaøo ngaøy 15 thaùng 4 naêm 1998.
Ñeán thaùng 12 naêm 1998, Khieu Samphan vaø Nuon Chea ra ñaàu thuù vaø ñöôïc Hun Sen
ñoùn tieáp. Ta Mok bò baét giam vaø giöõ taïi nhaø tuø Phnom Penh chôø xeùt xöû, vôùi toäi danh
“genocide.”

Sau vuï ñaûo chaùnh Ranariddh, coäng ñoàng quoác teá phaûn öùng coù veõ baát lôïi taïm thôøi cho
Cao Mieân. Nhöõng nguoàn vieän trôï bò ñình chæ. Thaùng 9 naêm 1997, IMF vaø WB cuõng
ñình chæ nhöõng nguoàn voán taøi trôï cho Cao Mieân. LHQ treo gheá cuûa Cao Mieân.
ASEAN ruùt khoûi Cao Mieân. Nhöõng nguoàn ñaàu tö cuûa ngoaïi quoác hoaøn toaøn khoâ caïn.
Tuy nhieân, quoác teá cuõng khoâng coù söï choïn löïa khaùc. Khoâng ai muoán taøi trôï cho löïc
löôïng quaân söï cuûa FUNCINPEC ñeå taùi dieãn chieán tranh. Muïc tieâu cuûa ASEAN vaø
nhöõng quoác gia taây phöông laø laøm sao ñeå cuoäc baàu cöû trong naêm 1998 khoâng bò huûy boû.
Döôùi aùp löïc maïnh cuûa quoác teá vaø vaän ñoäng tích cöïc cuûa Sihanouk, moät cuoäc baàu cöû
ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 7 naêm 1998. Vôùi 5 trieäu ngöôøi ñaêng kyù ñi baàu, coù khoaûng 90%
ñaõ boû phieáu. Coù 39 ñaûng phaùi tham döï nhöng chæ coù 3 daønh ñöôïc gheá trong quoác hoäi.
Trong toång soá 122 gheá quoác hoäi, CPP chieám 64 vôùi 41.2% phieáu; FUNCINPEC chieám
43 gheá vôùi 31.5% phieáu; SRP 124 chieám 15 gheá vôùi 14.2% phieáu. FUNCINPEC vaø SRP
phaûn ñoái keát quaû baàu cöû, leân aùn CPP mua chuoäc vaø haêm doïa quaàn chuùng, nhöng
COMFREL (Committee for Free and Fair Elections) vaø 500 quan saùt vieân quoác teá keát
luaän cuoäc baàu cöû laø “ñuû coâng baèng vaø theå hieän roäng yù muoán cuûa daân” (fair enough to

124
Sam Rainsy Party do Sam Rainsy thaønh laäp naêm 1998 ñeå tham döï tranh cöû trong naêm ñoù. SRP ñöùng
treân dieãn ñaøn quoác gia chuû nghóa, choáng tham nhuõng, tranh ñaáu ñoøi coâng lyù cho giai caáp ngheøo ñoùi.
84
reflect broad will of the people). Luùc ñaàu FUNCINPEC vaø SRP khoâng chòu tieán haønh
vieäc thaønh laäp chính phuû lieân hieäp nhöng ñeán ngaøy 13 thaùng 11 naêm 1998 thì RGC
cuõng thaønh hình, sau khi caùc phía ñoàng yù vôùi ñieàu kieän chia xeû quyeàn löïc vaø quyeàn lôïi.
Hunsen giöõ chöùc vuï thuû töôùng. Ranariddh giöõ chöùc vuï chuû tòch quoác hoäi. CPP naém 5
boä quan troïng laø quoác phoøng, noäi vuï, ngoaïi giao, taøi chính vaø phaùp lyù. Norodom
Sirivudth, Norodom Chakropong vaø moät soá só quan FUNSINPEC ñöôïc aân xaù. Sirivudth
trôû veà nöôùc naêm 2001 vaø giöõ chöùc vuï toång bí thö cuûa FUNCINPEC. Thaùng 3 naêm
1999, RGC cho ra ñôøi theâm moät cô cheá chính trò: thöôïng nghò vieän. Chea Sim, chuû tòch
cuûa CPP, giöõ chöùc vuï chuû tòch thöôïng vieän. Theá löïc cuûa Hunsen chi phoái haàu heát RGC.
Caùc quoác gia ASEAN, European Union, Japan vaø United States chuùc möøng vaø coi Hun
Sen laø nhaân vaät duy nhaát taïi Cao Mieân coù theå mang oån ñònh ñeán cho Cao Mieân. Thaùng
4 naêm 1999 Cao Mieân gia nhaäp ASEAN, thaønh vieân thöù 10. LHQ traû gheá laïi cho Cao
Mieân. Taøi trôï töø IMF vaø WB ñöôïc môû trôû laïi. Nhöõng nguoàn vieän trôï cuûa quoác teá laïi
chaûy vaøo. Thaùng 2 naêm 2001, RGC ñoàng yù soaïn thaûo vaø ban haønh GAP (Governance
Action Plan) ñeå caûi toå chính quyeàn.

Roài tôùi cuoäc baàu cöû laàn thöù ba ngaøy 27 thaùng 7 naêm 2003, trong toång soá 123 gheá quoác
hoäi, CPP chieám 73 gheá hay 47%, FUNCINPEC chieám 26 gheá hay 21%, SRP chieám 24
gheá hay 10%. Trong toång soá 61 gheá thöôïng vieän, CPP ñöôïc 31, FUNCINPEC ñöôïc 21,
SRP ñöôïc 7 vaø 2 do quoác vöông chæ ñònh. Cuoäc baàu cöû ñöôïc toå chöùc trong khoâng khí
töông ñoái oån ñònh, tuy vaãn coù nhieàu vuï baïo haønh cuõng nhö hai laàn tröôùc. Maõi ñeán moät
naêm sau thì lieân hieäp RGC môùi thaønh hình. Trôû ngaïi chính vaãn laø chuyeän chia chaùc
quyeàn löïc vaø quyeàn lôïi giöõa nhöõng taäp ñoaøn chính khaùch Cao Mieân.

Tuy Cao Mieân ngaøy hoâm nay coù khaù hôn, so vôùi nhöõng ngaøy ñen toái nhaát döôùi thôøi DK,
nhöng nhìn laïi toaøn dieän moät chaën ñöôøng daøi suoát 30 naêm qua vaø ñaët caâu hoûi Cao Mieân
ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng gì thì caâu traû lôøi laø NONE, ngoaïi tröø moät loøng ñaát ngaäm ñaày maùu
xöông da thòt, ngoaïi tröø moät quaù khöù daõ man aùm aûnh khoâng thoâi daân toäc Cao Mieân vaø
nhaân loaïi.

Hieän taïi cuûa Cao Mieân thì ñaày daãy nhöõng baèng chöùng baát haïnh thöôøng thaáy ôû nhöõng
quoác gia khoáng trò bôûi baïo quyeàn. Boùng ñen haän thuø vaø khuynh höôùng baïo haønh vaãn
chieám ngöï ñaàu oùc vaø ñôøi soáng quaàn chuùng Cao Mieân; 125 ngheøo ñoùi vaãn ñeø naëng leân ñôøi

125
Cho ñeán ngaøy hoâm chieâu baøi choáng “youn” vaãn ñöôïc söû duïng ôû Cao Mieân. Trong kyø baàu cöû môùi ñaây
nhaát, vaøo naêm 2003, Norodom Ranariddh vaø Norodom Sirivudth vaãn tieáp tuïc khôi daäy nhöõng thuø haän
giöõa hai chuûng toäc Cao Mieân vaø Vieät Nam ñeå kieám phieáu. HRW (Human Right Watch) ñaõ leân tieáng can
giaùn vaø cho bieát trong cuoäc baàu cöû naêm 1998 vì chieâu baøi naøy maø coù nhieàu ngöôøi Vieät ñaõ bò gieát taïi Cao
Mieân. Nhöng baïo haønh khoâng chæ xaûy ra giöõa hai daân toäc Vieät-Mieân. Ngaøy 29 thaùng 1 naêm 2003 caû
ngaøn daân Mieân ñaõ traøn vaøo vaø ñoát phaù toøa ñaïi söù Thaùi Lan vaø nhieàu cô sôû doanh thöông cuûa ngöôøi Thaùi
taïi Phnom Penh. Thieät haïi, theo giôùi chöùc Thaùi öôùc tính, leân tôùi 1.8 tæ baht. Baïo haønh cuûa daân Cao Mieân
coù luùc ñaõ khieán cho thuû töôùng Thaùi Thaksin Shinawatra ñoøi “can thieäp baèng quaân söï” ñeå baûo veä nhaân
maïng vaø taøi saûn cuûa coâng daân Thaùi treân ñaát Cao Mieân. Thaùi Lan ñaõ ñoùng cöûa bieân giôùi Thaùi-Mieân vaø
85
soáng cuûa ña soá daân queâ; 126 HIV/AID lan traøn caøng luùc caøng nhieàu; treû con vaø phuï nöõ bò
mua baùn gaàn nhö coâng khai, vì ñöôïc caûnh saùt hoaëc giôùi chöùc caàm quyeàn bao che, cho
muïc ñích khai thaùc tình duïc; 127 moâi sinh tieáp tuïc bò taøn phaù; 128 nhaø caàm quyeàn vaãn caám
ñoaùn vaø ñaøn aùp nhöõng cuoäc bieåu tình cuûa daân chuùng; 129 chính khaùch vaø giôùi truyeàn
thoâng chæ trích nhaø caàm quyeàn seõ bò tröøng trò baèng baïo löïc hoaëc bò ñe doïa vaø bò ngaên
caám quyeàn söû duïng phöông tieän truyeàn thoâng; 130 thaønh phaàn ñoái laäp bò gieát haïi; 131 tham

caét ñöùt moïi giao dòch doanh thöông giöõa chính quyeàn Thaùi vôùi chính quyeàn Cao Mieân moät thôøi gian.
Maäu dòch giöõa hai nöôùc trò giaù 42 tæ baht bò giaùn ñoaïn. Cham Pradish, boä tröôûng boä thöông maõi cuûa RGC
than thôû “kieán ñaõ vôû roài!” Kiat Sitheeamorn, giaùm ñoác CoC Thaùi (Thai Chamber of Commerce) phaøn
naøn raèng “neáu noù xaûy ra vôùi doanh nghieäp cuûa ngöôøi Thaùi thì coù cuõng deã daøng xaûy ra cho ngöôøi Maõ Lai,
Singapore hoaëc baát cöù ngöôøi naøo khaùc.” {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/ Cambodia Various Issues.
pdf/Thai vs Cambodia Boiling Mad.idx}
126
The IMF report suggests that government corruption and the growing income disparity threaten social
unrest in the kingdom. Speaking at a press conference last Thursday, the IMF representative in
Cambodia, Robert Hagemann, said the high poverty rates were particularly troubling since Cambodia
had received more aid per head than any other low-income country in recent years. {hslt:V5.Poli/
Countries/Cambodia/ Cambodia Various Issues. pdf/Constitutional Crisis Looms in Cambodia.idx}
127
Trafficking of women and children for sexual exploitation through networks protected or backed by
police or government officials is rampant. . . Despite periodic police raids and temporary closure of
brothels, powerful figures running human trafficking networks, and their accomplices—many of them
government officials, soldiers, or police—continue to be largely immune from prosecution. The
government provides little in the way of social services, counseling, or job training to child prostitutes
“rescued” in high-profile aids, resulting in many returning to the hands of brothel owners or traffickers.
Cambodian men, women, and children continue to be trafficked to Malaysia and Thailand for forced
labor and forced prostitution. {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/ Cambodia Various Issues.pdf/HRW
overview 12-30-2004.idx}
128
Concessions granted to private companies by the government have led to increasing landlessness and
destruction of the natural resources on which Cambodia’s rural population depends for its livelihood.
{hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/ Cambodia Various Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}.
129
Volunteers and staff from human rights groups and environmental organizations have been
threatened, attacked, arrested, and even killed. In November 2004, six people were wounded in a
grenade attack when hundreds of villagers gathered to peacefully protest commencement of forest
clearing in a long-disputed paper pulp concession granted by the government to the Pheaphimex
Company in Pursat province. Later that month in Kratie province, community forestry activists were
threatened and one was reportedly beaten by members of the military after villagers confiscated several
chainsaws being used by illegal loggers in a wildlife sanctuary. {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/
Cambodia Various Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}
130
More than one hundred privately owned newspapers are published in Cambodia, including some
affiliated with opposition groups. However Cambodia’s reputation for having one of the freest presses in
Southeast Asia has been tarnished by official attempts to silence free speech and block access by
opposition parties to the broadcast media, the main source of information for Cambodia’s largely rural
society. Cambodian television stations are still owned fully or partly by the government. The
government continues to deny a radio broadcast license to the SRP. In 2003, Chou Chetharith, the deputy
editor of the royalist radio station Ta Prohm, was shot and killed outside the station’s Phnom Penh
offices after Hun Sen publicly warned the station to stop broadcasting insults directed at the CPP.
{hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}
86
nhuõng luõng ñoaïn, mua quan baùn chöùc, tranh quyeàn ñoaït lôïi 132 quen thuoäc ñeán ñoä thaønh
taäp quaùn; 133 luaät phaùp nhö troø ñuøa 134 vaø coâng lyù thì naèm treân ñaàu suùng. Toùm laïi, Cao
Mieân hieän taïi laø “moät Cao Mieân ñaõ ñaùnh maát linh hoàn.” 135

131
All three national elections conducted in Cambodia since the signing of the Paris Peace Agreements
in 1991 have been conducted in an atmosphere of violence and intimidation. Political violence continued
after elections in July 2003. In October 2003 a radio journalist and a popular singer were killed, both of
whom were affiliated with FUNCINPEC, the royalist party led by Prince Ranariddh. In January 2004,
five political activists were murdered, including prominent labor leader Chea Vichea. Another labor
activist, Ros Sovannareth, was killed in May 2004. {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various
Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}.
Cambodia’s Prime Minister, Hun Sen, is trying to silence his political opponents by accusing them of
forming an illegal rebel force, Human Rights Watch and Amnesty International said today. Following the
allegations, members of the opposition Sam Rainsy Party have gone into hiding, and many others fear
arrest. Hun Sen’s allegations were first made public on July 18, just three days after parliamentary
approval of a new coalition government. The political atmosphere in Cambodia has been deteriorating
ever since. Hun Sen has accused members of the Sam Rainsy Party's Committee No. 14 of establishing
a militant armed force. The party has made no effort to conceal the existence of Committee No. 14, a
body of Sam Rainsy Party activists that monitors national defense, veterans’ affairs, demobilization and
public security. Chaired by Sam Rainsy Party parliamentarian Cheam Channy, the committee is modeled
after “shadow ministries” created by opposition parties around the world to monitor the performance of
government ministries. “In a blatant attempt to eradicate political dissent, opponents of the ruling party
are being accused of plotting to use force to overthrow the government,” Amnesty International said.
“Threats and intimidation by senior political leaders are seriously challenging people’s rights to freedom
of association and expression.” “Obtaining confessions by force or by enticement has long been a
feature of Cambodian politics and the judicial system,” said Sam Zarifi, deputy director of the Asia
Division of Human Rights Watch. “Similarly, accusing political dissidents of plotting the violent
overthrow of the government has been a well-worn tactic for intimidating the opposition.”
{hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various Issues.pdf/Opposition Party Activists Under
Threat.idx}.
132
Government corruption and poverty threaten social unrest in the kingdom. . . . A seasoned Cambodia
watcher might rapidly conclude that the kingdom's endemic political conflicts do not have an end, and
that while the country has made some advances in the development of democratic structures and
institutions, it has also taken some dramatic steps backward. {hslt:V5.Poli/Countries/
Cambodia/Cambodia Various Issues.pdf/Constitutional Crisis Looms in Cambodia.idx}.
133
A political standoff after the 2003 elections, in which no one party received the required two-thirds
majority needed to form a new government, was resolved in July 2004, when FUNCINPEC entered into
a power-sharing agreement with the CPP. {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various
Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}.
134
Cambodia has made little progress in reforming its judicial system, which has been widely
condemned for its lack of independence, incompetence, and corruption. Cases of politically related
violence and crimes committed by government authorities or those with ties to high-ranking officials are
often not prosecuted or even investigated. Chea Vichea’s high profile murder case has been marred by
reports of torture being used to extract confessions from the alleged suspects, threats against witnesses,
and political pressure on the investigating judge, who publicly questioned the legality of the suspects’
arrests and called for the case to be dismissed for lack of evidence. The Cambodian Bar Association has
become increasingly politicized. In September 2004 the prime minister and three other senior CPP
government officials, none of whom are trained lawyers, were admitted to the Bar. In November, the
Appeals Court nullified the results of a Bar Association election, in which a legal aid lawyer was elected
87
Töông lai cuûa Cao Mieân cuõng ñaày nhöõng ñe doïa. Sam Rainsy töøng leân tieáng toá caùo laø
Vieät Nam ñaõ ñöa 1.0 trieäu ngöôøi Vieät vaøo Cao Mieân nhaèm muïc ñích Vieät hoùa. 136 Neáu
aâm möu naøy laø moät söï thaät maø laïi ñöôïc tieán haønh nhö laø moät coâng cuï chieán tranh thì
Cao Mieân baét buoäc phaûi coi ñoù laø moät söï ñe doïa cho daân toäc vaø cho ñaát nöôùc. Vieät
Nam coù thöïc söï muoán Vieät hoùa Cao Mieân hay khoâng laø ñieàu chöa theå khaúng ñònh
nhöng chuyeän moät soá lôùn ngöôøi Vieät sang sinh soáng ôû Cao Mieân laø moät söï thaät khoâng
theå choái caõi. Caøi laïi moät soá lôùn boä ñoäi vaø löïc löôïng tình baùo, nguïy trang döôùi teân hoï vaø
lyù lòch Cao Mieân, laïi caøng ñaùng tin hôn, vì Vieät Nam baét buoäc phaûi laøm vaäy ñeå laäp
voøng ñai phoøng thuû cho chính noù. Khoâng nhöõng theá Vieät Nam baèng moïi giaù vaø moïi
phöông tieän seõ tieáp tuïc keàm giöõ Cao Mieân trong quyõ ñaïo cuûa noù.

Trong khi Vieät Nam chæ muoán keàm cheá Cao Mieân vì phaûi phoøng thuû an ninh cuûa chính
noù thì Trung Coäng coù daõ taâm lôùn hôn: muoán dieät caû daân toäc Cao Mieân. 137 Trong nhöõng

president. The court ordered the defeated incumbent, a CPP supporter, to temporarily reassume the
position while a new election was organized. {hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various
Issues.pdf/HRW overview 12-30-2004.idx}
135
During a recent visit to Cambodia, a Buddhist monk who has long been a good friend and adviser of
mine said that Cambodia is a country that has lost its soul, and that the land that once had been blessed
by Lord Buddha now has been cursed by men. Sadly, I have to agree with this grim assessment because
after reading the daily press cables and reports, the picture that emerges of today's Cambodia is far from
the "oasis of peace" of the 1950s and 1960s. Trafficking of drugs and human beings is at its worst,
corruption is out of control and poverty is unraveling the social fabric of the country, with robberies
becoming a daily occurrence. The picture of Cambodia in 2004 is not a pretty one. {hslt:V5.Poli/
Countries/Cambodia/Cambodia Various Issues.pdf/Cambodia: a Country Without a Soul.idx}.
136
Theo thoáng keâ thöïc hieän naêm 1998, RGC chính thöùc baùo caùo laø daân Cao Mieân chieám tôùi 95% cuûa toång
soá 11.4 trieäu. Nhöng baùo caùo khoâng chính thöùc raát ñaùng ñeå yù thì cho bieát coù khoaûng 2.0 trieäu daân Vieät
treân ñaát Cao Mieân vaøo naêm 2003 {Who’s Who in Cambodia: Year 2003-2004 Business Handbook, P.29-
30, Published by MBN & Khmer Promo}. Lieäu coù theå tin ñöôïc lôøi toá caùo cuûa Sam Rainsy vaø con soá
thoáng kheâ khoâng chính thöùc cuûa RGC? Theo nghieân cöùu cuûa Bruce Sharp {hslt:V5.Poli/
Countries/Cambodia/Khmer Rouge-DK Era.pdf/Counting Hell.idx} nhaèm taùi thaåm ñònh laïi nhöõng öôùc
tính veà soá löôïng bò thaûm saùt taïi Cao Mieân trong suoát thôøi kyø Khmer Rouge/DK khoáng trò, daân soá Cao
Mieân toàn taïi cuoái naêm 1979 laø 6.209 trieäu. Neáu tính theo möùc taêng tröôûng daân soá 2.4% moät naêm, con soá
cuûa RGC baùo caùo, öôùc tính daân soá cho 26 naêm sau, naêm 2005, phaûi laø 11.5 trieäu. Nhöng theo baùo caùo
chính thöùc cuûa RGC thì daân soá Cao Mieân vaøo naêm 2001 laø 13.1 trieäu vaø, theo baùo caùo cuûa CIA, vaøo naêm
2005 laø 13.6 trieäu. Nhö vaäy thì sai bieät daân soá naêm 2005 seõ töø 1.9 trieäu, neáu döïa vaøo baùo caùo cuûa CIA,
cho ñeán 2.9 trieäu, neáu döïa vaøo baùo caùo cuûa RGC vaø phoûng tính tôùi 2005 cuõng vôùi möùc gia taêng 2.4% moät
naêm. Vôùi nhöõng con soá sai bieät vöøa tính, thì baùo caùo khoâng chính thöùc cuûa RGC veà 2.0 trieäu daân Vieät
soáng treân ñaát Cao Mieân vaø toá caùo cuûa Sam Rainsy veà 1.0 trieäu ngöôøi Vieät ñöa qua soáng treân ñaát Cao
Mieân khoâng phaûi laø khoâng coù luaän cöù.
137
"We are fully conscious that China is a superpower," a senior official with Cambodia's Ministry of the
Environment said afterward. "Maintaining economic ties with it is very important." China is a big donor
to Cambodia. It provides water wells in the countryside and built a major annex to the National
Assembly compound. Traffic lights around Phnom Penh were funded by loans from Beijing, and
Cambodia's King Sihanouk flies to China for regular medical checkups while maintaining a palace there,
all provided at no charge. But social activists wonder what the payback will be, and they are blunt in
88
naêm ñaàu tieân Cao Mieân thieát laäp quan heä vôùi Trung Quoác, töø thaùng 7 naêm 1958 döôùi
thôøi Norodom Sihanouk, chính Trung Coäng ñaõ ngaám ngaàm tieáp teá vaø trôï giuùp cho
Khmer Rouge hoaït ñoäng. Trong nhöõng ngaøy ñaàu thaäp nieân 1970 cuûa Cao Mieân, Pol
Pot chính laø moät “protege” cuûa Baéc Kinh. Trong nhöõng ngaøy ñen toái nhaát cuûa Cao
Mieân, döôùi cheá ñoä DK, haøng ngaøn coá vaán vaø ngay caû ñaïi söù Trung Coäng cuõng coù maët
taïi Cao Mieân vaø hoï ñaõ ngoài nhìn haøng trieäu ngöôøi Cao Mieân bò thaûm saùt. Chính Baéc
Kinh, chuû nhaân oâng cuûa Pol Pot, môùi chính thaät laø thuû phaïm dieät chuûng cuûa ñaát nöôùc
Cao Mieân. Chính Baéc Kinh, chuû nhaân cuûa teân kieán truùc sö xaõ hoäi Pol Pot, ñaõ
“approved” chính saùch dieät chuûng, môùi chính thaät laø keû thuø dieät chuûng cuûa ñaát nöôùc
Cao Mieân. Neáu QÑNDVN ñaõ khoâng röôït nhöõng teân Taøu Coäng ñoù ra khoûi Cao Mieân
trong thaùng 2 naêm 1979 vaø laät ñoå cheá ñoä DK thì chöa bieát Cao Mieân baây giôø coøn coù
ñöôïc bao nhieâu ngöôøi daân Mieân.

Baüng ñi moät thôøi gian, cho ñeán sau Hieäp Ñònh Hoøa Bình 1991, Trung Coäng laïi bí maät
thoø voøi trôû laïi Cao Mieân. Ñeán naêm 1997 thì Trung Coäng laïi boäc loä daõ taâm moät caùch roõ
reät. Lôïi duïng tình hình Thuû Töôùng Hunsen bò theá giôùi ñaû kích vaø coâ laäp, vì vuï ñaûo
chaùnh Thuû Töôùng Ranariddh vaøo thaùng 7 naêm 1997, Trung coäng ñaõ dang roäng hai tay
ñeå oâm Hunsen vaøo loøng. Thaùng 8 naêm 1997, Trung Coäng taëng Cao Mieân 6 trieäu USD
taøi trôï cho chöông trình ñaøo gieáng nöôùc. Dó nhieân laø phaûi coù ñieàu kieän. Boä tröôûng boä
noäi vuï Sar Khen ñaõ qua Baéc Kinh ñeå baøn chuyeän an ninh vaø Hun Sen ñaõ ra leänh ñoùng
cöûa vaên phoøng ñaïi dieän cuûa Taiwan taïi Phnom Penh, daàu raèng luùc ñoù Taiwan laø nöôùc
ñaàu tö nhieàu nhaát vaøo Cao Mieân. Thaùi ñoä ngoan ngoaõn cuûa Hun Sen laøm Trung Quoác
haøi loøng cho neân thaùng 12 naêm 1997 Trung Coäng ñaõ taëng tieáp 117 chieác xe chôû quaân cuï
(military cargo trucks) vaø 70 chieác xe jeeps trò giaù 2.8 trieäu USD. Thaùng 2 naêm 1999,
thuû töôùng Hun Sen ñi qua Baéc Kinh. Sau chuyeán thaêm vieáng ñoù Trung Coäng cho Cao
Mieân möôïn 200 trieäu USD khoâng laáy lôøi coäng theâm 18.3 trieäu USD vieän trôï. Soá taøi
chính lôùn nhaát maø Trung Coäng chöa töøng vieän trôï cho nöôùc khaùc. Töø ñoù veà sau haàu nhö
thaùng naøo cuõng coù phaùi ñoaøn cuûa Trung Quoác qua vieáng thaêm Cao Mieân. Vaø, soá löôïng
phaùi ñoaøn cuûa Cao Mieân qua vieáng thaêm Trung Quoác cuõng taêng leân gaáp ñoâi. Ngaøy 13
thaùng 11 naêm 2000 thì Jiang Zemin [Ñaëng Tieåu Bình] chính thöùc vieáng thaêm Cao Mieân.
Trong chuyeán vieáng thaêm naøy Jiang tuyeân boá xoùa heát nôï cho Cao Mieân vaø ñoàng thôøi
tuyeân boá seõ uûng hoä söï toaøn veïn laõnh thoå, chuû quyeàn vaø ñoaøn keát cuûa Cao Mieân. Moät tôø
baùo cuûa Hongkong nhaän xeùt “hai nöôùc khoâng coù moät vaán ñeà naøo [ñeán noãi] caàn phaûi giaûi
quyeát gaáp ruùt [ñeán nhö vaäy].” Cuõng trong chuyeán vieáng thaêm naøy phoù thuû töôùng Trung

their criticisms that China keeps silent about where all its money goes as it builds increasingly greater
influence. "Everyone is afraid to stand up to China in this region," said Aviva Imhof, of the U.S.-based
International Rivers Network, on the sidelines of the ASEAN summit that wraps up here on Tuesday.
{hslt:V5.Poli/Countries/Cambodia/Cambodia Various Issues.pdf/China Growing’s Clout Worries
ASEAN.idx}.

89
Quoác Qian Qichen vaø boä tröôûng ngoaïi giao Cao Mieân Hor Nam Hong kyù moät vaên baûn
song phöông hôïp taùc (joint statement of bilateral cooperation) trong 4 laõnh vöïc: noâng
nghieäp, du lòch, huaán luyeän nhaân söï vaø vaên hoùa. Vaên baûn cuõng ñeà nghò moät soá laõnh vöïc
hôïp taùc trong töông lai, trong ñoù coù trao ñoåi chính trò vaø kinh teá. Döôùi tinh thaàn cuûa vaên
baûn naøy, 7 thoûa hieäp hôïp taùc (cooperation accords) ñöôïc kyù keát. Hai beân coøn ñoàng yù seõ
laäp moät uûy ban hôïp taùc kinh teá vaø maäu dòch vôùi söï tham döï cuûa caû hai beân (Joint
Economic and Trade Cooperation Committee).

Töøng böôùc töøng böôùc moät Trung Quoác ñang boû voøi sieát chaët laáy Cao Mieân. Töøng ngöôøi
töøng ngöôøi moät, giôùi chöùc Cao Mieân ñang baùn linh hoàn cho Trung Quoác, nhöõng keû ñaõ
giaùn tieáp thaûm saùt daân toäc mình döôùi thôøi DK vaø chính Hun Sen cuõng ñaõ töøng vieát saùch
toá caùo Chung Coäng chính laø “nguoàn goác cuûa taát caû chuyeän aùc” taïi Cao Mieân. 138 Töøng
theá töøng theá moät, Trung Coäng ñang boá trí cuoäc dieän ñeå nuoát Cao Mieân, cuøng vôùi Vieät
Nam vaø Laøo. Chöa bao giôø ba nöôùc VML ñöùng tröôùc moät hieåm hoïa maát nöôùc lôùn nhö
tình hình hoâm nay. Chöa bao giôø ba daân toäc VML ñöùng tröôùc hieåm hoïa Haùn hoùa gaàn
nhö tình hình hoâm nay.

Tinh töùc tình baùo nhaân daân cuõng cho bieát laø boä ñoäi Trung Quoác ñaõ giaû daïng thöôøng daân
xaâm nhaäp Cao Mieân raát nhieàu. Moät soá xaâm nhaäp baèng ñöôøng bieån. Taøu ñöôïc ñuïc chìm
vaø daáu laïi trong nhöõng laïch nöôùc maën saâu trong röøng ñöôùc doïc bôø bieån tænh Kampot.
Moät soá khaùc xaâm nhaäp baèng ñöôøng boä, chæ caàn hoái loä cho nhaân vieân cöûa khaåu 50-100
USD moãi ñaàu ngöôøi. Gaàn ñaây, naêm 2005, soá löôïng ngöôøi Trung Quoác coù maët taïi Cao
Mieân ñaõ taêng leân thaáy roõ, nhaát laø doïc bieân giôùi Mieân-Vieät. Theo giaûi ñoaùn, moät maët
Trung Quoác ñang eùm quaân saün beân söôøn cuûa Vieät Nam vaø, moät maët khaùc, ñang trieån
khai keá hoaïch nhanh choùng Haùn hoùa ñaát Cao Mieân, muïc tieâu soá moät laø caïnh Taây
Nguyeân cuûa Vieät Nam.

Cao Mieân caàn phaûi chuyeån hoùa. Ngaøy naøo VML chöa coù ñöôïc moät cô cheá ñieàu haønh
ñaát nöôùc daân chuû, nhaân baûn vaø phaùp quyeàn thì ngaøy ñoù Cao Mieân coøn bò ñe doïa trieàn
mieân. Hình thaønh moät LBÑNAC chính laø moät giaûi phaùp maø 3 daân toäc VML vaø nhöõng
saéc toäc thieåu soá soáng treân laõnh thoå VML ñang tìm kieám. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang
daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå mang laïi hoøa bình, töï do, no aám vaø haïnh
phuùc thöïc söï cho moïi ngöôøi. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp
quyeàn môùi coù theå baûo ñaûm thöïc söï chaám döùt tình traïng daân toäc lôùn ñeø daân toäc nhoû. Chæ
coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå môùi baûo ñaûm

138
Hun Sen, who had written a long essay back in 1988 suggesting that China "was the root of everything
that was evil in Cambodia", had now changed his tune and,confronted by Western accusations of gross
violations of human rights, government corruption and lack of transparency, decided to play "the China
card" in his relations with foreign countries. {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/
China-Cambodia:More than Just Friends.idx}

90
khoâng coøn xaûy ra tình traïng nöôùc lôùn nuoát nöôùc nhoû. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang
daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå xoùa boû nhöõng tranh chaáp vaø haän thuø nhieàu
naêm ñeå tieán tôùi moät xaõ hoäi an laïc thieän laønh. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû,
nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå baûo ñaûm ñöôïc söï sinh toàn cuûa daân toäc Cao Mieân
trong nhieàu theá kyû tôùi. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn
môùi coù theå khai phoùng tieàm naêng VML ñeå tieán leân thaønh moät quoác gia daân chuû cöôøng
thònh.

IX. Nhöõng Lôïi Ích Daønh Cho Laøo Neáu LBÑNAC Thaønh Hình
Laøo tröôùc ñaây laø laõnh thoå cuûa ñeá quoác Lan Xang. Ñeán theá kyû thöù 17 thì ñeá quoác naøy
böôùc vaøo giai ñoaïn suy taøn ñaùnh daáu bôûi nhöõng cuoäc tranh giaønh vöông vò vaø nhöõng
cuoäc chieán vôùi laân bang. Ñeán naêm 1690, sau caùi cheát cuûa Souligna Vongsa, Lan Xang
bò beå thaønh ba: vöông quoác Luang Prabang naèm ôû Baéc Laøo, vöông quoác Vientiane naèm
ôû Trung Laøo, vaø vöông quoác Champassak naèm ôû Nam Laøo. Nhöõng vöông quoác naøy
thöôøng bò xaâm chieám bôûi laân bang Thaùi Lan (Siam), Mieán Ñieän, vaø Vieät Nam (Annam).
Naêm 1778, Thaùi Lan chieám cöù Vientiane laàn ñaàu tieân. Ñeán naêm 1827, sau cuoäc choáng
ñoái thaát baïi cuûa Chao Anou, Vientiane theâm moät laàn nöõa bò Thaùi Lan chieám cöù. Haøng
chuïc ngaøn ngöôøi Laøo ñaõ bò cöôõng böùc ñònh cö doïc taây ngaïn soâng Mekong ñeå Thaùi deã
kieåm soaùt. Sao ñoù, naêm 1832, Vieät Nam chieám tænh Xiang Khouang (caïnh Ngheä An)
vaø Thaùi Lan chieám Champassak. Ñeá quoác Lan Xang chæ coøn laïi Luang Prabang vaø bò
daèn xeù giöõa hai aùp löïc, Thaùi Lan vaø Vieät Nam. Ñeán naêm 1862, trong luùc Phaùp tieán
chieám Vieät Nam, Laøo hoaøn toaøn naèm trong tay cuûa Thaùi Lan. Sau khi thoân tính ñöôïc
Vieät Nam vaø Cao Mieân, Phaùp chieám laáy nhöõng vuøng laõnh thoå cuûa Laøo töø treân tay Thaùi
Lan roài nhaäp chuùng vaøo ñoâng döông thuoäc ñòa.

Phaùp thieát laäp trung taâm haønh chaùnh thuoäc ñòa taïi Vientiane; duy trì vöông quoác Luang
Prabang vaø vua Sisavang Vong trôû thaønh laø quoác vöông cuûa taát caû daân Laøo; vaø kieåm
soaùt vöông quoác Luang Prabang cuøng vôùi taát caû caùc tænh khaùc. Naêm 1894 Phaùp chia
Laøo thaønh hai: vöông quoác Luang Prabang vaø vöông quoác Champasak. Ñeán naêm 1899
thì Phaùp laïi keát hôïp hai vöông quoác thaønh moät. Hieäp ñònh FLTP (Franco-Laotian
Treaty of Protectorate) giöõa Phaùp vaø vöông quoác Luang Prabang kyù keát ngaøy 29 thaùng
8 naêm 1941 saùt nhaäp Vientiane (Vaïn Töôïng), Xiangkhoang (Traán Ninh), Luang
Namtha vaøo Luang Prabang cuøng vôùi Phôngsali and Houaphan ñaõ nhaäp roài tröôùc ñoù.
Quoác gia Laøo töø ñoù bao goàm vöông quoác Luang Prabang laø chính quyeàn baûo hoä cuûa
Phaùp (French Protectorate) vaø nhöõng tænh phía nam cuûa Nam Kading tröïc thuoäc thoáng
söù Phaùp (reùsident supeùrieur) naèm taïi Vientaine. Caû hai, chính quyeàn vöông quoác vaø
chính quyeàn thoáng söù, ñeàu tröïc thuoäc toaøn quyeàn ñoâng döông.

Khi Nhaät chieám Ñoâng Döông vaø tieán vaøo Luang Prabang ngaøy 7 thaùng 4 naêm 1945,
Quoác Vöông Sisavang Vong cuûa Luang Prabang ñaõ ñöùng leân tuyeân boá laø nöôùc Laøo ñoäc

91
laäp keå töø ngaøy 8 thaùng 4 naêm 1954, theo yeâu caàu cuûa ñaïi dieän Nhaät. Roài sau ñoù, vôùi
phong traøo aùi quoác ngaøy caøng lôùn maïnh, trong thaùng 9 naêm 1945 Vientiane vaø
Champassak vaø Luang Prabang ñaõ keát hôïp ñeå thaønh laäp chính quyeàn Lao Issara (Free
Laos). Nhöng khoâng bao laâu sau thì chính quyeàn naøy phaûi löu vong sang Bangkok,
Thaùi Lan, vì ñaàu naêm 1946 Phaùp ñaõ quay trôû laïi.

Theo söï thuùc ñaåy cuûa Hoa Kyø, Phaùp tieán tôùi vieäc bình thöôøng hoùa ngoaïi giao vôùi Laøo.
Moät uûy ban Phaùp-Laøo ra ñôøi vaøo thaùng 6 naêm 1946 taïi Vientiane ñeå baøn veà quan heä
giöõa hai nöôùc trong töông lai. UÛy ban naøy ban haønh moät vaên baûn coâng boá söï hieän höõu
cuûa moät nöôùc Laøo thoáng nhaát vôùi chuû quyeàn ñaïi dieän bôûi Quoác Vöông cuûa Luang
Prabang; nhöng ña soá quyeàn löïc chính trò, quaân söï vaø kinh teá thì naèm trong tay nöôùc
Phaùp. Ngaøy 17 thaùng 11 naêm 1946 hieäp ñònh Phaùp-Thaùi (Franco-Siamese Agreement),
kyù keát taïi Washington D.C., traû laïi cho Laøo nhöõng tænh naèm doïc höõu ngaïn Mekong
thuoäc Xaignabouri and Champasak. Ngaøy 15 thaùng 12 naêm 1946 boán möôi boán ñaïi
bieåu soaïn thaûo hieán phaùp (Constituent Assembly) ñöôïc baàu choïn. Döôùi söï höôùng daãn
cuûa Phaùp, hieán phaùp cuûa vöông quoác Laøo ñöôïc soaïn thaûo xong vaø Quoác Vöông
Sisavang Vong ban haønh ngaøy 11 thaùng 5 naêm 1947. Hieán phaùp naøy tuyeân boá Laøo laø
moät quoác gia ñoäc laäp naèm trong Lieân Hieäp Phaùp (French Union). Ngaøy 26 thaùng 11
naêm 1947 ba möôi ba ñaïi bieåu quoác hoäi (National Assembly) ñaàu tieân cuûa Laøo thaønh
laäp LRG (Lao's Royal Government/ Chính Phuû Hoaøng Gia) do Hoaøng Thaân
Souvannarath caàm ñaàu. Ngaøy 25 thaùng 2 naêm 1948, Hoaøng Thaân Boun Oum ñöôïc boå
nhieäm chöùc vuï Toång Thanh Tra (Inspector General), chöùc vuï ñöùng ñaàu chính quyeàn
LRG nhöng ñöùng thöù ba trong vöông quoác Laøo sau quoác vöông vaø thaùi töû. Ñoåi laïi laø
Boun Oum phaûi huûy boû nhöõng vöông quyeàn lieân heä tôùi vöông quoác Champassak maëc
duø vaãn ñöôïc tieáp tuïc giöõ danh xöng laø Hoaøng Thaân cuûa Champasak theo ñieàu khoaûn
cuûa nghi thöùc tín nhieäm (confidential protocol) ban haønh ngaøy 25 thaùng 2 naêm 1948.
Sau ñaïi hoäi Phaùp-Laøo (Franco-Lao General Convention) ngaøy 19 thaùng 7 naêm 1949
Phaùp ñaõ trao traû nhieàu quyeàn haïn ngoaïi giao cho chính quyeàn Laøo. Vaøi thaùng sau ñoù
Phaùp trao noát quyeàn haïn coøn laïi. Quaân Ñoäi Hoaøng Gia Laøo (Royal Lao Army) ñöôïc
khai sinh vaø tôùi cuoái naêm 1952 thì ñaõ leân tôùi 17 ñaïi ñoäi (companies) coäng vôùi moät tieåu
ñoaøn ñaët döôùi söï chæ huy cuûa só quan Laøo thuaàn tuùy. Ngaøy 7 thaùng 2 naêm 1950 Hoa Kyø
vaø Anh Quoác coâng nhaän chính quyeàn hoaøng gia Laøo. Vaø cuõng trong naêm ñoù Hoa Kyø
môû söù quaùn taïi Vientiane.

Trong khi ñoù, sau cuoäc ñaûo chaùnh nhaø caàm quyeàn Thaùi Lan trôû neân laïnh nhaït vôùi phong
traøo choáng Phaùp taïi Laøo vaø khoâng tieáp tuïc giuùp ñôõ nhö tröôùc cho chính phuû löu vong
Laøo Issra taïi Bangkok. Phaùp cuõng ñaõ moùc noái ñöôïc vôùi thaønh phaàn oân hoøa hôn naèm
trong Lao Issara. Nhöõng dieãn bieán naøy daãn ñeán raïn nöùt trong noäi boä Lao Issara. Hoaøng
Thaân Phesarath vaø Hoaøng Thaân Souphanouvong choáng nhau vì vaán ñeà lieân hieäp vôùi
Vieät Minh. Xung ñoät daãn ñeán keát quaû laø Souphanouvong bò giaûi nhieäm vaø sau ñoù chính
phuû löu vong Lao Issara tuyeân boá giaûi theå trong thaùng 10 naêm 1949. Caùc thaønh vieân

92
cuûa chính phuû löu vong trôû veà Laøo treân chuyeán bay cuûa Phaùp vaø ñöôïc höôûng qui cheá
khoan hoàng (France offered an amnesty). Phesarath ôû laïi Thaùi Lan. Souphanouvong
qua Vieät Nam vôùi quyeát taâm tieáp tuïc chieán ñaáu. Hoaøng Thaân Souphanouvong laø kyõ sö
ñaõ laøm vieäc taïi Vieät Nam suoát 16 naêm vaø ñaõ töøng ñöôïc OSS (United States Office of
Strategic Services) boác töø Vinh vaøo Haø Noäi ñeå gaëp maët Hoà Chí Minh vaøo ngaøy 3 thaùng
9 naêm 1945.

Roài tôùi cuoäc baàu cöû quoác hoäi laàn hai ñöôïc toå chöùc vaøo ngaøy 26 thaùng 8 naêm 1951.
Trong kyø baàu cöû naøy NPP (National Progressive Party/ Phak Xat Kao Na/ Ñaûng Caáp
Tieán) cuûa Xieng Mao chieám 15 gheá trong soá 39 gheá, DP (Democratic Party/
Praxathipatay/ Ñaûng Daân Chuû) cuûa Kou Voravong vaø Phoumi Nosavan chieám 4 gheá,
NLU (National Lao Union/ Lao Ruam Samphan/ Toång Lieân Ñoaøn Lao Ñoäng Laøo) cuûa
Bong Souvannavong chieám 3 gheá, vaø 17 gheá loït vaøo tay nhöõng caù nhaân ñoäc laäp trong
ñoù coù Phoui Sananikone and Leuam Insixiengmay. Daàu chieám ñöôïc nhieàu gheá trong
quoác hoäi, Xieng Mao khoâng ñuû haäu thuaãn ñeå hình thaønh moät chính phuû. Cuoái cuøng
LRG nhieäm kyø hai cuõng hình thaønh ngaøy 21 thaùng 11 naêm 1951 do Hoaøng Thaân
Souvanna Phouma daãn ñaàu. Hieäp Ñònh Giao Höõu Phaùp-Laøo (Franco-Laos Treaty of
Amity and Association) kyù keát ngaøy 22 thaùng 10 naêm 1953 côûi noát nhöõng boù buoäc veà
quyeàn ñoäc laäp cuûa vöông quoác Laøo.

Nhöõng dieãn tieán vöøa trình baøy chæ laø moät nöûa boái caûnh lòch söû Laøo trong cuoäc chieán
Ñoâng Döông laàn thöù nhaát, moät nöûa coøn laïi phaûi nhìn töø moät goùc ñoä khaùc.

Khi du kích Phaùp-Laøo (Franco-Laotian guerrillas) taùi chieám Xeùpoân vaøo thaùng 3 naêm
1946, Thao O Anourak, chæ huy tröôûng löïc löôïng giaûi phoùng quaân cuûa Lao Issara taïi
Xeùpoân, boû Laøo keùo 200-300 quaân veà ñoùng taïi Lao Baûo (Quaûng Trò) roài sau ñoù tìm
ñöôøng voâ Haø Noäi. Taïi Haø Noäi Thao O tieáp xuùc vôùi Vieät Minh vaø ñöôïc ñöa tôùi gaëp maët
Kaysone Phomvihan, sinh vieân tröôøng luaät cuûa Ñaïi Hoïc Haø Noäi naêm 1942, moät ngöôøi
mang hai doøng maùu Laøo-Vieät (Lao meùtis) töø Savannakheùt gôûi tôùi Haø Noäi ñaûm traùch
chöông trình phaùt thanh cuûa Lao Issara, vaø Nouhak Phoumsavan, moät ngöôøi Vieät töø
Muldahan. Tuy hai nhaân vaät naøy khoâng coù vai troø quan troïng trong chính quyeàn löu
vong Lao Issara nhöng ñöôïc Hoà Chí Minh tín nhieäm vaø ngöôïc laïi hoï tin Hoà Chí Minh laø
giaûi phaùp daønh ñoäc laäp cho Laøo. Nghe theo ñeà nghò cuûa Vieät Minh, Thao O ñaõ thaønh
laäp UÛy Ban Giaûi Phoùng Laøo vaø giao cho Nouhak laøm chuû tòch. Sau ñoù Thao O veà Con
Cöông (Ngheä An) toå chöùc maät khu. Thaùng 1 naêm 1949 Kaysone thaønh laäp moät quaân
ñoäi môùi, vaø ñôn vò ñaàu tieân laáy teân laø bieät ñoäi Latsavong. Ñeå taïo uy tín chöa coù treân
thöïc chaát, hoï caàn coù moät chính phuû bình phong. Vaø Souphanouvong ñaõ ñöùng ra thaønh
laäp chính phuû Pathet Lao (Land of Laos) trong ñaïi hoäi ñaïi bieåu thaùng 8 naêm 1950 taïi
Vieät Nam ñeå ñaùp öùng nhu caàu naøy. Trong thaønh phaàn cuûa chính phuû Pathet Lao (Lao
Nation) coù Kaysone, Nouhak, Tiao Souk Vongsak, vaø Phoumi Vongvichit. Ñoàng thôøi
ñaïi hoäi ñaïi bieåu naøy cuõng ñaõ döïng leân Neo Lao Issara (Maët Traän Giaûi Phoùng Laøo/ Free

93
Laos Front), moät phieân baûn cuûa Maët Traän Vieät Minh, chuû tröông khoâng phaân bieät ñaûng
phaùi chính trò vaø xu höôùng ñeå cuøng ñöùng “chung moät chieán tuyeán” choáng Phaùp. Ñoàng
nhòp vôùi Neo Lao Issara, toå chöùc cuûa chính phuû Pathet Lao cuõng phaûi bao goàm nhöõng
ngöôøi coù lieân heä maät thieát vôùi Vieät Minh, moät soá khaùc thuoäc thaønh phaàn quyù toäc Laøo
hoaëc giôùi chöùc cuûa RLG tröôùc ñaây, vaø hai ñaïi dieän cuûa daân toäc thieåu soá ñöôïc boå nhieäm
chöùc vuï boä tröôûng buø nhìn. Ñeán naêm 1950 thì Kaysone vaø Nouhak trôû thaønh ñaûng vieân
cuûa ICP (Indochinese Communist Party/ Ñaûng Coäng Saûn Ñoâng Döông) do Hoà Chí Minh
thaønh laäp töø naêm 1930. Saùch löôïc cuûa ICP laø hoaït ñoäng aâm thaàm sau löng chieâu baøi
Vieät Minh vaø Neo Lao Issara. Saùch löôïc naøy ñaëc bieät quan troïng taïi Laøo vì chieâu baøi
ñaáu tranh giai caáp hoaëc chieâu baøi choáng ñòa chuû cuûa coäng saûn Maxist-Leninist khoâng
haáp daãn ñöôïc quaàn chuùng Laøo suøng moä ñaïo Phaät. Döôùi chieâu baøi “chung moät chieán
tuyeán” Vieät Minh ñaõ gôûi chính trò vieân vaø caùn boä quaân söï sang Laøo vôùi soá löôïng ñaùng
keå, töø 500 ngöôøi naêm 1946 leân tôùi 17,000 ngöôøi naêm 1953.

Daàu ñaõ tuyeân boá giaûi theå töø naêm 1945, ICP vaãn tieáp tuïc hoaït ñoäng trong boùng toái.
Trong thaùng 2 naêm 1951, taïi ñaïi hoäi ñaïi bieåu laàn hai, ICP quyeát ñònh phaân ra laøm ba ñeå
ñaùp öùng nhö caàu vaän ñoäng quaàn chuùng taïi moãi nöôùc Vieät, Mieân, Laøo. Vaøo thôøi ñieåm
naøy ICP coù taát caû laø 2,091 ñaûng vieân taïi Laøo nhöng trong soá ñoù chæ coù ñöôïc 31 ñaûng
vieân laø ngöôøi Laøo thöïc söï. Soá ñaûng vieân naøy ñöôïc chuyeån giao qua phaân theå môùi ñeå
thaønh laäp ñaûng coäng saûn Laøo. Ngaøy 22 thaùng 3 naêm 1955, LPP (Lao People's Party/
Phak Pasason Lao/ Ñaûng Nhaân Daân Laøo) ra ñôøi vaø ñöôïc giöõ bí maät ñeå che maét thaønh
phaàn khoâng thaân coäng trong chính phuû Pathet Lao.

Muøa xuaân naêm 1953 Vieät Minh tieán chieám gaàn heát tænh Houaphan vaø moät phaàn cuûa caùc
tænh Phôngsali, Xiangkhoang, vaø Louangphrabang. Coù khoaûng 300 boä ñoäi Pathet Lao
thaùp tuøng. Ngaøy19 thaùng 4 naêm 1953, chính phuû Pathet Lao quyeát ñònh ñoùng baûn
doanh taïi tænh Houaphan. Lieàn theo ñoù laø Kaysone chuû toïa moät toøa aùn nhaân daân ñeå xöû
toäi cheát cöïu tænh tröôûng cuûa tænh Houaphan vì oâng ta ñaõ giuùp toå chöùc khaùng chieán quaân
Phaùp-Laøo tröôùc ñoù. Cuoái naêm 1953 Vieät Minh laïi tieán coâng Laøo theâm moät laàn nöõa,
thoïc saâu taän Thakket.

Ñeán khi Phaùp bò Vieät Nam ñaùnh baïi vaø ñöa ñeán hoäi nghò hoøa bình Geneva naêm 1954
thì Laøo thöïc söï daønh laïi ñöôïc chuû quyeàn ñaát nöôùc. Nhieàu cuoäc baàu cöû ñöôïc toå chöùc
trong naêm 1955 vaø sau ñoù moät chính quyeàn lieân hieäp ñaõ ñöôïc hình thaønh naêm 1956, do
Hoaøng Thaân Souvanna Phouma daãn ñaàu. Nhöng trong naêm 1958 chính quyeàn lieân hieäp
bò suïp ñoå vaø phe cöïc höõu (rightists) naém quyeàn ñaát nöôùc Laøo. Naêm 1960 moät ñaïi uùy
binh chuûng duø teân Kong Le ñaõ ñaûo chaùnh vaø chieám Vientiane. OÂng ta yeâu caàu hình
thaønh moät chính quyeàn trung laäp (neutralist government) ñeå chaám döùt nhöõng xaâu xeù
trong noäi boä Laøo. Theo ñoù moät chính quyeàn trung laäp ñöôïc hình thaønh do Hoaøng Thaân
Souvanna Phouma laõnh ñaïo. Roài theâm moät laàn nöõa chính quyeàn trung laäp khoâng giöõ
noåi quyeàn löïc. Phe cöïc höõu do töôùng Phoumi Nosavan chæ huy laïi naém quyeàn ñaát nöôùc

94
Laøo. Haäu quaû laø phe trung laäp lieân hieäp vôùi coäng saûn vaø baét ñaàu nhaän söï trôï giuùp cuûa
Lieân Xoâ coøn cheá ñoä cöïc höõu Phoumi Nosavan thì nhaän ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Hoa Kyø.
Laøo chìm saâu vaøo noäi chieán.

Sau ñoù moät hoäi nghò tìm kieám giaûi phaùp ñoäc laäp vaø trung laäp cho Laøo laïi ñöôïc toå chöùc
taïi Geneva, laàn thöù nhì, 1961-1962. Nhöng khi hoøa öôùc vöøa kyù keát xong thì hai beân laïi
leân tieáng toá caùo nhau laø phe kia ñaõ vi phaïm nhöõng ñieàu khoaûn trong hieäp ñònh. Noäi
chieán laïi tieáp dieãn.

Daàu laø chuû tröông trung laäp nhöng söï coù maët cuûa quaân ñoäi Baéc Vieät vaø quaân ñoäi Hoa
Kyø treân laõnh thoå Laøo ñaõ loâi keùo nöôùc naøy vaøo cuoäc chieán ñoâng döông laàn thöù hai
(1954-1975). Hoa Kyø ñaõ truùt 2.1 trieäu taán bom xuoáng Ñoâng Laøo, vôùi moät soá löôïng chöa
töøng coù trong lòch söû chieán tranh, nhaèm phaù huûy ñöôøng moøn Hoà Chí Minh chaïy ngang
qua vôùi muïc ñích caét ñöùt con ñöôøng tieáp lieäu cuûa Baéc Vieät vaø ngaên chaän Baéc Vieät ñöa
quaân xaâm chieám Nam Vieät.

Trong naêm 1972, LPP (Lao People's Party/ Ñaûng Nhaân Daân Laøo) ñoåi teân thaønh LPRP
(Lao People's Revolutionary Party/ Ñaûng Caùch Maïng Nhaân Daân Laøo). Moät thôøi gian
ngaén sau khi Hoa Kyø kyù keát hieäp ñònh Ba Leâ vaø ruùt quaân khoûi Vieät Nam, LPRP vaø
chính quyeàn Laøo (do phe cöïc höõu naém) ñaõ kyù keát hieäp ñònh ngöøng baén vaøo naêm 1973
(Vientiane Treaty) vaø tieán haønh thaønh laäp moät chính phuû lieân hieäp (new coalition
government). Tuy nhieân, cuoäc ñaáu tranh giaønh laáy quyeàn löïc chính trò giöõa ba phe cöïc
taû, trung laäp vaø phe cöïc vaãn tieáp dieãn. Söï suïp ñoå cuûa chính quyeàn Phnom Penh vaø
chính quyeàn Saøi Goøn thaùng 4 naêm 1975 ñaõ giuùp Pathet Lao nhanh choùng chieán thaéng vaø
naém quyeàn ñieàu haønh ñaát nöôùc. Ngaøy 2 thaùng 12 naêm 1975 Quoác Vöông Laøo thoaùi vò
vaø LPDR chính thöùc ra ñôøi (Lao's People Democratic Republic/ Coäng Hoøa Daân Chuû
Nhaân Daân Laøo).

Cuõng gioáng heät quan ñieåm cuûa taäp ñoaøn Leâ Duaãn cuûa nöôùc coäng saûn ñaøn anh
CHXHCNVN, ngay sau khi LPDR vaø LPRP naém quyeàn ñaát nöôùc Laøo, taäp ñoaøn
Kaysone Phomvihane ñaõ ban haønh moät loaït chính saùch maïnh tay ñeå “tieán nhanh tieán
maïnh tieáng vöõng chaéc leân xaõ hoäi chuû nghóa” nhö laø chính saùch kinh teá qui hoaïch, chính
saùch hoïc taäp caûi taïo, chính saùch khoáng cheá quaàn chuùng, chính saùch kieåm soaùt baùo chí,
vaân vaân. Söï suy thoaùi kinh teá traàm troïng coäng vôùi moâi tröôøng chính trò voâ cuøng ngoäp
ngaït ñaõ laøm cho hôn nöûa trieäu ngöôøi ngöôøi Laøo boû nöôùc ra ñi tî naïn töø sau naêm 1975.
Tôùi naêm 1986, moät böôùc caûi caùch ñoàng nhòp vôùi Vieät Nam, Laøo ñaõ töø boû chính saùch
kinh teá qui hoaïch ñeå baùm laáy chieác phao “kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû
nghóa.” Tuy noã löïc naøy coù laøm cho daân Laøo deã thôû hôn ñoâi chuùt nhöng noùi chung Laøo
vaãn khoâng thoaùt ra khoûi tình traïng chaäm tieán vaø laïc haäu, vaãn laø moät quoác gia leä thuoäc
vaøo ngoaïi vieän, vaø laø moät quoác gia nhieàu nhuõng nhieãu.

95
Sau 30 naêm daøi caàm quyeàn cuûa LPDR vaø LPRP, nhaân daân Laøo ñaõ nhöõng ñöôïc gì?
None! Veà maët kinh teá, Laøo laø moät quoác gia ngheøo nhaát AÙ Chaâu vaø laø moät quoác gia
trong soá nhöõng quoác gia ngheøo nhaát theá giôùi. Veà maët phaùt trieån con ngöôøi, caên cöù theo
baùo caùo cuûa Lieân Hieäp Quoác naêm 2004, chæ soá phaùt trieån con ngöôøi (Human
Development Index) taïi Laøo ñöôïc xeáp haïng thöù 135 trong soá 177 nöôùc trong danh saùch
vaø laø quoác gia coù chæ soá thaáp nhaát nhaát AÙ Chaâu. Veà maët noäi trò, Laøo laø moät quoác gia
ñaày daãy baïo haønh. Theo baùo caùo cuûa Laos Human Rights Council, ñaõ coù khoaûng
300,000 ngöôøi Laøo cheát trong tay cuûa nhaø caàm quyeàn coäng saûn Laøo töø sau naêm 1975 vaø
ña soá laø ngöôøi Hmong. Trong con soá ñoù coù khoaûng 46,000 ngöôøi laø quaân nhaân vaø caùn
boä cuûa RLG hoaëc coù dính tôùi CIA. Giöõa 1990-1997 ñaõ coù khoaûng 25,000 ngöôøi Hmong
ñaõ bò baét giam, bò tra taán vaø bò gieát baèng caùch tieâm thuoác ñoäc vaøo ngöôøi hoaëc troän thuoác
ñoäc trong thöùc aên. Chính saùch thieáu ñoä löôïng ñaõ ñaåy daân toäc Hmong ñeán choã phaûi
chieán ñaáu ñeå sinh toàn, daàu phaûi chieán ñaáu tôùi ngöôøi cuoái cuøng vì nhaø caàm quyeàn Laøo
khoâng chöøa cho hoï con ñöôøng soáng. Giam caàm, tra taán, ñaøn aùp, dieät chuûng, vaø noäi
chieán vaãn ñang tieáp dieãn. 139

Trong thôøi gian gaàn ñaây hoaït ñoäng cuûa Trung Coäng taïi Laøo gia taêng roõ reät. Laøo bình
thöôøng hoùa ngoaïi giao vôùi Baéc Kinh naêm 1988. Trong cuoäc khuûng hoaûng taøi cuûa chính
AÙ Chaâu naêm 1997, Laøo ñaõ yeâu caàu Baéc Kinh ra tay trôï giuùp vaø hoï ñaõ khoâng boû lôõ cô
hoäi. Xinhua News Agency baùo caùo laø Trung Quoác ñaõ vieän trôï cho Laøo toång coäng 1.7 tæ
USD suoát thôøi gian 1988-2001. Maäu dòch giöõa hai nöôùc gia taêng töø 33.1 trieäu USD naêm
1990 leân ñeán 118.3 trieäu USD naêm 2001. Vaø, thaùng 6 naêm 2003 Baéc Kinh ñaõ xoùa boû
haàu heát soá nôï cho Laøo. China's People Daily baùo caùo laø naêm 2001 nhöõng coâng ty cuûa
Trung Quoác ñaõ ñaàu tö 997 trieäu USD trong 74 döï aùn taïi Laøo. Vaø, töø naêm 1992, Baéc

139
Amnesty International is horrified by recent reports, including video evidence and witness testimony,
of an attack by Lao soldiers against a group of five children, four of them girls, in the Xaisomboune
military zone on 19 May 2004. The children, aged between 13 and 16 years old and part of an ethnic
Hmong rebel group, were brutally mutilated -- the girls apparently raped before being killed -- by a
group of approximately 30-40 soldiers. The victims -- four girls, Mao Lee, 14; her sister Chao Lee, 16;
Chi Her, 14; Pang Lor, 14; and Tou Lor, Pang Lor's 15 year old brother -- were killed whilst foraging for
food close to their camp. They were unarmed. The attacks violate the most fundamental principles of
international human rights and humanitarian law. These rapes and killings constitute war crimes. The
Lao authorities must bring to justice those responsible for this atrocity and cease attacks on unarmed
civilians. A witness, who has subsequently fled the country and been recognized as a refugee by the
United Nations High Commissioner for Refugees, reported hearing one of the soldiers saying: "Meo
(Hmong). Your kael ni (mouth) allows you to speak. Your hin (vagina) allows you to breed". He then
heard moans and a gunshot. Mao Lee was shot in each breast and the other bodies were mutilated by
what appears to be highpowered rifle shots fired at close range. One of the girls was disembowelled. By
Amnesty International’s Public Statement, Military Atrocities Against Hmong Children Are War Crimes,
4/26/2004 {hslt: V5.Poli/Countries/Lao/Hoà Sô Human Rights.pdf/Military Atrocities Against Children
Are War Crimes.idx}.

96
Kinh ñaõ cho Laøo vay moät soá löôïng lôùn taøi chính khoâng traû laõi hoaëc laõi thaáp. Trung
Quoác ñoå tieàn vaøo cho Laøo [vaø nhöõng quoác gia nhoû chung quanh] laïi khoâng buoäc Laøo
phaûi caûi toå chính quyeàn vaø phaûi thöïc thi daân chuû. Vôùi söï deã daõi naøy cuûa Baéc Kinh, Hoa
Kyø vaø nhöõng quoác gia daân chuû treân theá giôùi khoù coù theå caïnh tranh aûnh höôûng vôùi Trung
Quoác taïi AÙ Chaâu [khoâng bieát nhöõng chuyeân gia chuû tröông “strategic engagement
policy” ñeå giuùp Trung Quoác giaøu maïnh leân vaø tieán tôùi vieäc daân chuû hoùa coù tieân lieäu
chieâu theá naøy cuûa Taøu Coäng?].

Naêm 1999, vôùi söï giuùp söùc cuûa ADB, Trung Quoác xaây moät con ñöôøng cao toác 4 loä daøi
147 km vaø söûa chöõa 540 km cuûa nhöõng con ñöôøng khaùc daãn vaøo vaø noái lieàn Yunnan vôùi
Mieán Ñieän, Laøo, Thaùi Lan. Döï aùn phaù soâng Mekong ñeå cho taøu troïng taûi 500 taán cuûa
Trung Quoác löu thoâng töø moác 243 taïi bieân giôùi Mieán-Hoa daøi tôùi Ban Houei Sai cuûa
Laøo. Roài haønh lang noái daøi töø Ñaø Naüng cuûa Vieät Nam, chaïy ngang qua Laøo vaø Thaùi
Lan, daãn tôùi taän haûi caûng cuûa Mieán Ñieän, noái lieàn caùc heä thoáng caàu ñöôøng vaän taûi cuûa
Vieät Nam, Cao Mieân, Laøo, Mieán, Thaùi, Maõ Lai. Maïng löôùi vaän chuyeån naøy ñöôïc hieåu
laø seõ giuùp thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá cuûa caùc quoác gia trong vuøng. Nhöng, nhìn töø
moät goùc ñoä khaùc, noù khoâng chæ phuïc vuï cho muïc ñích kinh teá maø coøn “coù theå” phuïc vuï
cho muïc ñích quaân söï.

Ngaøy 13 thaùng 11 naêm 2000, Jiang Zemin vieáng thaêm Laøo vaø kyù keát moät soá hieäp öôùc.
Jiang ñaõ ræ tai töøng ngöôøi, trong ñoù coù Chuû Tòch nöôùc Khamtai Siphandon vaø Thuû
Töôùng Sisavat Keobounphan. Tieáp theo sau cuoäc thaêm vieáng cuûa Jiang Zemin, nhöõng
giôùi chöùc cao caáp cuûa Baéc Kinh ñaõ thöôøng xuyeân ñeán vieáng thaêm Laøo vaø ngöôïc laïi giôùi
chöùc Laøo thöôøng xuyeân vieáng thaêm Baéc Kinh. Cuõng trong naêm 2000, Baéc Kinh ñaõ giuùp
ñaøo taïo huaán luyeän 100 giôùi chöùc Laøo taïi Trung Quoác. Moãi naêm Baéc Kinh cung caáp 55
hoïc boång ñeå hoïc sinh Laøo du hoïc taïi Trung Quoác. Baéc Kinh xaây haøng chuïc tröôøng hoïc
vaø cung caáp thaày coâ giaùo daïy tieáng Hoa cho hoïc sinh Laøo. Gioáng nhö Mieán Ñieän hieän
giôø ñang coù khoaûng 2 trieäu daân Taøu Coäng ñaõ di cö qua soáng taïi ñoù, soá daân Taøu Coäng
ñònh cö taïi Laøo cuõng ñang gia taêng nhanh choùng. Trung Coäng ñang gôõ töøng ngoùn tay
höõu nghò Vieät-Laøo vaø taùch Laøo ra khoûi quyõ ñaïo cuûa Vieät Nam. Chæ trong moät thôøi gian
ngaén nöõa thoâi, khi maø nhöõng ngöôøi coäng saûn giaø töøng “chung vai chieán ñaáu” trong haøng
nguõ ñaûng coäng saûn ñoâng döông qua ñôøi, khi maø quan heä tình caûm maät thieát giöõa caùc
ñoàng chí giaø cuûa hai nöôùc khoâng coøn, thì Laøo seõ quay löng vôùi Vieät Nam.

Cuõng nhö Vieät Nam vaø Cao Mieân, voøi möïc Trung Quoác ñang quaán laáy Laøo vaø sieát chaët
daàn. Baéc Kinh duøng mieáng moài kinh teá ñeå daãn duï vaø ñoåi laáy nhöõng “hôïp taùc trong caùc
laõnh vöïc” khaùc, nhaát laø laõnh vöïc quaân söï, 140 vaø nhöõng “tham khaûo thöôøng xuyeân” giöõa

140
China is using its huge market as a bait to lure ASEAN countries away from U.S. and Japan and build
closer relations," said Chao Chien-min, a China watcher and political science professor at Taiwan's
National Chengchi University. "I think what Beijing has in mind is to forge good economic and trade
relations now and then increase exchanges in other areas, particularly in the military and security
97
hai nöôùc. 141 . Nhöõng chöõ hôïp taùc trong caùc laõnh vöïc khaùc coù nghóa laø Baéc Kinh coù
quyeàn choõ muõi vaøo moïi chuyeän cuûa noäi boä VML vaø nhöõng chöõ tham khaûo thöôøng
xuyeân coù nghóa laø VML phaûi xin pheùp Baéc Kinh tröôùc chöù khoâng ñöôïc töï yù quyeát ñònh.
Moïi ngöôøi caàn phaûi hieåu roõ thaâm yù trong ngoân ngöõ ngoaïi giao cuûa Baéc Kinh ñeå nhìn
thaáu baûn chaát ñeá quoác cuûa nhöõng teân Taøu Coäng. Baéc Kinh ñang duøng ñoàng tieàn, duøng
söï höùa heïn ban phaùt quyeàn theá, vaø duøng söï ñe doïa ñeå mua ñöùt töøng ngöôøi moät trong
giai caáp caàm quyeàn Laøo. Taát caû nhöõng noã löïc “nhieät tình giuùp ñôõ” cuûa Baéc Kinh taïi
Laøo thöïc ra ñeàu vì muoán thoân tính VML, vì muoán laáy taøi nguyeân thieân nhieân cuûa 3
quoác gia naøy, vaø vì muoán doïn ñöôøng chieán löôïc chuaån bò xua quaân nam tieán xuoáng tôùi
Malacca Strait khoáng cheá haønh lang vaän chuyeån Thaùi Bình Döông. Töøng böôùc töøng
böôùc moät, Baéc Kinh aâm thaàm thöïc hieän loä ñoà “Haùn Hoùa ñòa caàu, chieám lónh kinh teá,
nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác” vaø caån thaän che daáu tham voïng döôùi chieâu baøi hôïp taùc
“kinh teá, ngoaïi giao, quaân söï vaø nhöõng laõnh vöïc khaùc.”

Laøo caàn phaûi chuyeån hoùa. Ngaøy naøo VML chöa coù ñöôïc moät cô cheá ñieàu haønh ñaát
nöôùc daân chuû, nhaân baûn vaø phaùp quyeàn thì ngaøy ñoù Laøo coøn bò ñe doïa trieàn mieân. Hình
thaønh moät LBÑNAC chính laø moät giaûi phaùp maø 3 daân toäc VML vaø nhöõng saéc toäc thieåu
soá soáng treân laõnh thoå VML ñang tìm kieám. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû,
nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå mang laïi hoøa bình, töï do, no aám vaø haïnh phuùc thöïc söï
cho moïi ngöôøi. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù
theå baûo ñaûm thöïc söï chaám döùt tình traïng daân toäc lôùn ñeø daân toäc nhoû. Chæ coù moät quaàn
theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå môùi baûo ñaûm khoâng coøn xaûy
ra tình traïng nöôùc lôùn nuoát nöôùc nhoû. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân
baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå xoùa boû nhöõng tranh chaáp vaø haän thuø nhieàu naêm ñeå tieán tôùi
moät xaõ hoäi an laïc thieän laønh. Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp
quyeàn môùi coù theå baûo ñaûm ñöôïc söï sinh toàn cuûa daân toäc Laøo trong nhieàu theá kyû tôùi.
Chæ coù moät quaàn theå lieân bang daân chuû, nhaân baûn, phaùp quyeàn môùi coù theå khai phoùng
tieàm naêng VML ñeå tieán leân thaønh moät quoác gia daân chuû cöôøng thònh.

arena." By William Foreman, Chinese, South East Asian’s OK Trade Pact, The San Diego Union-
Tribune, 11/30/2004 {hslt:V5.Poli/Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/Chinese South East Asian
OK Trade Pact.idx}.
141
Both sides agreed to enhance cooperation between their respective governments, armed forces, and
non-government organizations, and to conduct regular consultations between foreign ministers. By
Carlyle A. Thayer, Asean Ten Plus Three, The San Diego Union- Tribune, 11/30/2004 {hslt:V5.Poli/
Countries/ASEAN/China and ASEAN.pdf/Asean Ten Plus Three.idx}.
98
 Kieâán Taïo LBÑNAC

I. Hieán Phaùp LBÑNAC

Tröôùc heát,
• vì tin raèng baïo löïc laø nguoàn goác cuûa taát caû moïi aùp böùc, thuø haän vaø taøn phaù do ñoù
caàn phaûi ñöôïc queùt saïch;
• vì tin raèng ngheøo ñoùi huûy hoaïi maïng soáng, söï soáng, nhaân caùch vaø tình ngöôøi do
ñoù caàn phaûi ñöôïc queùt saïch;
• vì tin raèng ngu toái nuoâi döôõng ngheøo ñoùi, baïo haønh vaø ghen gheùt do ñoù caàn phaûi
ñöôïc queùt saïch;
Vaø,
• vì tin raèng con ngöôøi phaûi ñöôïc quyeàn soáng;
• vì tin raèng phaåm giaù con ngöôøi baát khaû xaâm phaïm;
• vì tin raèng con ngöôøi phaûi ñöôïc quyeàn theo ñuoåi haïnh phuùc cuûa baûn thaân;
• vì tin raèng con ngöôøi phaûi töï laøm chuû cuoäc ñôøi mình;
• vì tin raèng con ngöôøi phaûi chia xeû quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm moät caùch coâng bình;
• vì tin raèng con ngöôøi phaûi ñuøm boïc laãn nhau trong moät voøng tay lôùn, trong moät
tình thöông lôùn, trong moät nieàm tin lôùn;
Vaø,
• vì tin raèng moät cô cheá tuyeät ñoái daân chuû coù theå baûo ñaûm söï oån ñònh trong sinh
hoaït chính trò, kinh teá, xaõ hoäi moät caùch laâu daøi vaø chaéc chaén nhaát;
• vì tin raèng öôùc voïng cuûa toaøn khoái daân toäc saùng suoát hôn khoái oùc cuûa moät caù theå,
daàu cho caù theå ñoù coù trí tueä hôn ngöôøi;
• vì tin raèng höôùng nhìn cuûa toaøn khoái daân toäc chuaån xaùc hôn laêng kính cuûa moät
luaän thuyeát, daàu cho luaän thuyeát ñoù coù cao saâu hôn heát;
• vì tin raèng tình thöông lôùn cuûa toaøn khoái daân toäc coù nhieàu caûm tính hôn moät
chính saùch; daàu cho chính saùch ñoù ñöôïc soaïn thaûo vôùi thieän yù ñeán maáy;
• vì tin raèng söï hieän höõu cuûa moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc laø ñeå phuïc vuï, vaø chæ
ñeå phuïc vuï, cho öôùc voïng cuûa daân cho neân noù phaûi töø daân maø ñeán, phaûi noái keát
vôùi daân maø choïn löïa haønh ñoäng, phaûi do daân maø quyeát ñònh giöõ laïi hay thay ñi;
Vaø,
• vì tin raèng guoàng maùy ñieàu haønh ñaát nöôùc phaûi ñöôïc kieán taïo vôùi muïc ñích toái
thöôïng laø ñeå saûn xuaát hoøa bình thònh vöôïng vaø an laïc cho toaøn khoái daân toäc;
• vì tin raèng hieäu naêng vaø hieäu quaû cuûa theå cheá, cô caáu, saùch löôïc vaø phöông tieän
ñieàu haønh ñaát nöôùc ñeán töø neàn taûng vöõng chaéc cuûa nhöõng nguyeân taéc toát ñeïp
(good principles) vaø nhöõng kinh nghieäm thieän haønh (good practices);
• vì tin raèng ñieàu haønh ñaát nöôùc vôùi thaùi ñoä hôïp taùc, côûi môû, ngay thaúng, töông
nhöôïng vaø vò tha (cooperation & collaboration) laø cung caùch öùng xöû tröôûng
thaønh cuûa moät taäp theå tieán boä;

99
Cho neân, hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi ñöôïc hình thaønh treân neàn taûng, vaø phaûi theå hieän
ñuùng vôùi, nhöõng nieàm tin neâu treân. Nhöõng nieàm tin naøy chính laø nhöõng giaù trò coát loõi
(core values) laøm neân “kim cöông tính” cuûa quoác gia LBÑNAC (undestroyable,
admirable national characters). Nhöõng nieàm tin naøy chính laø khoái trí tueä cuûa nhaân loaïi
tích luõy töø khi con ngöôøi coù maët treân ñòa caàu cho tôùi nay ñöôïc tinh löôït vaø coøn laïi nhöõng
gì ñaùng gìn giöõ trong vieäc toå chöùc cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc. Ñaùng giöõ vì noù mang laïi
haïnh phuùc ñích thöïc cho con ngöôøi.

Noùi moät caùch khaùc, hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi laø moät hieán phaùp vöõng chaéc, trong
saùng vaø toát ñeïp. Moät hieán phaùp ñöôïc goïi laø vöõng chaéc, trong saùng vaø toát ñeïp khi noù coù
theå:
• baûo ñaûm tính caùch bình ñaúng vaø daân chuû trong moïi sinh hoaït;
• baûo ñaûm quyeàn lôïi, danh döï vaø traùch nhieäm cuûa moïi coâng daân;
• baûo ñaûm quyeàn soáng, an ninh vaø haïnh phuùc cho moïi thaønh phaàn;
• baûo ñaûm coâng lyù ñöôïc thöïc hieän ôû moïi nôi, moïi giai ñoaïn, moïi ñieàu kieän, moïi
ñoái töôïng; vaø
• baûo ñaûm söï oån ñònh chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø moïi khía caïnh khaùc cuûa ñôøi
soáng cho taát caû.

Muoán thöïc hieän nhöõng baûo ñaûm treân thì nhöõng ñieàu khoaûn trong hieán phaùp cuûa
LBÑNAC phaûi:
• khaúng ñònh cô cheá cuûa LBÑNAC laø moät cô cheá nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn
vaø khaúng ñònh cô cheá naøy seõ khoâng bao giôø ñöôïc pheùp thay ñoåi;
• khaúng ñònh quan heä giöõa lieân bang vôùi nhöõng tieåu bang beân trong quaàn theå cuõng
nhö quan heä giöõa nhöõng thaønh phaàn beân trong cô cheá lieân bang seõ khoâng bao
giôø ñöôïc pheùp thay ñoåi;
• khaúng ñònh nhöõng giaù trò coát loõi laøm neân ñaëc tính cuûa lieân bang maø hieán phaùp ñaõ
long troïng tuyeân höùa gìn giöõ seõ khoâng bao giôø ñöôïc pheùp thay ñoåi; vaø
• khaúng ñònh hieán phaùp chính noù laø quyeàn löïc toái thöôïng, luoân luoân ñöôïc toân
troïng, vaø baét buoäc phaûi thöïc thi theo.

Moät cô cheá nhaân baûn laø moät cô cheá chính noù khoâng töôùc ñoaït maïng soáng, söï soáng vaø
caùch soáng cuûa con ngöôøi; laø moät cô cheá khoâng cho pheùp baát cöù ai töôùc ñoaït maïng soáng,
söï soáng vaø caùch soáng cuûa ngöôøi khaùc; laø moät cô cheá khoâng nhöõng khoâng töôùc ñoaït,
khoâng cho pheùp töôùc ñoaït, maø traùi laïi coøn trôï giuùp cho maïng soáng, söï soáng vaø caùch
soáng cuûa con ngöôøi. Moät cô cheá nhaân baûn laø moät cô cheá maø con ngöôøi naèm ôû troïng taâm
cuûa vieäc toå chöùc guoàng maùy ñieàu haønh ñaát nöôùc vaø troïng taâm cuûa moïi sinh hoaït ñieàu
haønh ñaát nöôùc. Moät cô cheá nhaân baûn laø moät cô cheá maø söï hieän höõu cuûa chính noù ñöôïc
cho pheùp bôûi con ngöôøi, laøm coâng cuï cho con ngöôøi, vaø phuïc vuï cho nhu caàu cuûa con
ngöôøi. Chæ coù yeáu tính nhaân baûn cuûa cô cheá môùi baûo ñaûm ñöôïc yeáu tính daân chuû cuûa cô
cheá. Khoâng coù yeáu tính nhaân baûn, daân chuû coù theå bieán thaønh ñoäc taøi (tyrany of the

100
majority). Khoâng xeùt tôùi yeáu tính nhaân baûn, ñoäc taøi coù theå nguïy taïo daân chuû. “Daân chuû
ñoäc taøi” hay “ñoäc taøi daân chuû” ñeàu teä haïi nhö nhau, vì thieáu haún “nhaân chuû tính” trong
toå chöùc vaø sinh hoaït ñieàu haønh chính quyeàn.

Trong phaïm truø toå chöùc cuûa moät quoác gia daân chuû, quyeàn ñieàu haønh ñaát nöôùc laø do daân
trao cho maø coù. Daân laø chuû cuûa ñaát nöôùc, daân laø chuû cuûa cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc,
daân laø chuû cuûa nhöõng muïc tieâu ñieàu haønh ñaát nöôùc. Quyeàn cho pheùp ñieàu haønh ñaát
nöôùc naèm trong tay daân. Daân thieát laäp hieán phaùp vaø theå cheá laõnh ñaïo. Daân choïn löïa
thaønh phaàn laõnh ñaïo vaø saùch löôïc laõnh ñaïo. Daân quyeát ñònh töông lai vaø vaän soá cuûa ñaát
nöôùc. Hay noùi moät caùch khaùc, toaøn boä cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc vaø moïi sinh hoaït ñieàu
haønh ñaát nöôùc ñeàu laø cuûa daân, do daân vaø vì daân. Vaø, taát caû nhöõng quyeàn löïc ñieàu haønh
ñaát nöôùc, baát keå phaùt xuaát töø ñaâu hay döôùi baát cöù danh nghóa naøo, neáu khoâng coù söï uûy
nhieäm cuûa daân ñeàu ñöôïc coi laø baïo quyeàn. Neáu ñaõ laø moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc
ñöôïc xaây döïng treân neàn moùng cuûa baïo quyeàn thì ñaát nöôùc ñoù khoâng theå thöïc söï laø moät
quoác gia daân chuû daàu nhaø caàm quyeàn coù che ñaäy döôùi baát cöù hình thöùc naøo, coù ñaùnh
boùng vôùi baát cöù lyù töôûng naøo, coù troáng chieâng döôùi vôùi cöù chieâu baøi naøo, coù giaûi thích
vôùi baát cöù lyù do naøo. Vaø, duy nhaát chæ coù quyeàn löïc daân chuû môùi khoâng töôùc ñoaït maïng
soáng, söï soáng vaø caùch soáng cuûa con ngöôøi. Duy nhaát chæ coù quyeàn löïc daân chuû môùi trôï
giuùp cho maïng soáng, söï soáng vaø caùch soáng cuûa con ngöôøi. Hay noùi moät caùch khaùc,
nhaân quyeàn vaø daân quyeàn laø ñoâi chaân khoâng theå thieáu cuûa moät xaõ hoäi nhaân baûn caáp
tieán. Toùm laïi, chæ coù cô cheá nhaân baûn vaø daân chuû môùi baûo ñaûm duy trì ñöôïc söï oån ñònh
laâu daøi cho xaõ hoäi vaø mang laïi haïnh phuùc thöïc söï cho moïi ngöôøi.

Bình ñaúng vaø töï do laø hai yeáu tính khoâng theå thieáu vaéng trong moät xaõ hoäi nhaân baûn daân
chuû. Con ngöôøi sinh ra voán bình ñaúng vaø töï do. Trong traïng thaùi bình ñaúng vaø töï do,
khoâng moät caù theå naøo bò cöôõng ñoaït maát ñi caùi rieâng bieät cuûa chính mình. Moãi moät con
ngöôøi sinh ra voán khaùc nhau vaø ñoäc ñaùo. Söï khaùc nhau vaø ñoäc ñaùo ñoù laøm neân nhöõng
caù theå rieâng bieät. Söï khaùc nhau vaø ñoäc ñaùo laøm neân traïng thaùi ña nguyeân. Traïng thaùi
ña nguyeân laø söï hieän höõu cuûa nhöõng dò bieät trong cuøng moät khoâng gian vaø thôøi gian.
Trong moät xaõ hoäi nhaân baûn vaø daân chuû, traïng thaùi ña nguyeân vôùi traïng thaùi bình ñaúng
vaø traïng thaùi töï do keát hôïp nhau chaët cheõ vaø töï nhieân. Ñeå coù ñöôïc söï toân troïng cuûa
ngöôøi khaùc daønh cho chính baûn thaân mình, töï nguyeän toân troïng söï khaùc bieät cuûa nhöõng
caù theå chung quanh laø ñieàu hôïp tình, hôïp lyù vaø thieát yeáu. Ñeå duy trì söï oån ñònh töï nhieân
vaø laâu daøi, moãi ngöôøi vaø moïi ngöôøi ñeàu phaûi ñöông nhieân toân troïng söï khaùc bieät cuûa
moãi ngöôøi vaø moïi ngöôøi chung quanh; khoâng caàn bieát söï khaùc bieät ñoù laø khaùc bieät theå
daïng hay khaùc bieät tö töôûng, khoâng caàn bieát söï khaùc bieät ñoù laø do baåm sinh hay do nhaân
taïo, khoâng caàn bieát söï khaùc bieät ñoù gaây caûm giaùc öa thích hay khoù chòu. Vaø söï khaùc
bieät cuûa moãi caù theå trong xaõ hoäi phaûi ñöôïc toân troïng theo tinh thaàn bình ñaúng vaø töï do.
Ñi xa hôn, söï khaùc bieät cuûa moãi quaàn theå trong xaõ hoäi phaûi ñöôïc toân troïng theo tinh
thaàn bình ñaúng vaø töï do. Nhöng hy voïng vaøo söï toân troïng “töï nguyeän, hôïp tình, hôïp lyù”
khoâng cuõng chöa ñuû maø coøn phaûi coù “phaùp lyù” ñeå baûo ñaûm söï toân troïng “töï nguyeän,

101
hôïp tình, hôïp lyù” ñoù ñoù luoân luoân theå hieän. Moät thöù phaùp lyù voâ tö ñaët treân neàn taûng voâ
luaän voâ toäi. Töø ñoù, bình ñaúng coù nghóa laø bình ñaúng treân phaùp lyù vaø töï do coù nghóa laø töï
do trong phaùp lyù. Vaø, muïc ñích treân heát vaø chính ñaùng hôn heát cuûa caùi goïi laø “phaùp
quyeàn” cuûa cô cheá nhaân baûn daân chuû laø ñeå baûo ñaûm cho söï bình ñaúng vaø töï do cuûa moïi
ngöôøi vaø cho moïi ngöôøi cuõng nhö ñeå baûo ñaûm söï bình ñaúng vaø töï do cuûa moïi quaàn theå
vaø cho moïi quaàn theå. Muïc ñích phaùp quyeàn cuûa moät cô cheá nhaân baûn daân chuû khoâng
döøng laïi ôû ñoù. Noù baûo ñaûm quyeàn soáng, an ninh vaø haïnh phuùc cho moïi thaønh phaàn. Noù
baûo ñaûm quyeàn lôïi, danh döï vaø traùch nhieäm cuûa moïi coâng daân. Noù baûo ñaûm coâng lyù
ñöôïc thöïc hieän ôû moïi nôi, moïi giai ñoaïn, moïi ñieàu kieän, moïi ñoái töôïng. Noù baûo ñaûm söï
oån ñònh chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø moïi khía caïnh khaùc cuûa ñôøi soáng cho taát caû.

Nhö vaäy, phaùp lyù cuûa moät cô cheá nhaân baûn daân chuû laø moät “giao öôùc giaùn tieáp” giöõa
moãi vaø moïi caù nhaân trong xaõ hoäi vaø phaùp quyeàn chính laø “giao öôùc ñang thöïc thi” qua
trung gian cuûa cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc do moãi vaø moïi caù nhaân tröïc tieáp laøm chuû. Töø
ñoù cho thaáy nhaân baûn, daân chuû vaø phaùp quyeàn laø 3 yeáu tính khoâng theå taùch rôøi nhau
trong moät cô cheá vaên minh thieän ñöùc.

Tuy hieán phaùp LBÑNAC laø moät vaên baûn mang taûi nieàm tin, trí tueä vaø tình thöông lôùn.
Tuy hieán phaùp LBÑNAC laø nhöõng giaù trò coát loõi tuyeät vôøi ñoïng laïi thaønh vaên. Nhöng
nieàm tin, trí tueä vaø tình thöông lôùn ñoù cuõng chæ laø nhöõng khaåu hieäu haøo nhoaùng vaø
nhöõng giaù trò coát loõi tuyeät vôøi ñoù seõ khoâng thöïc söï “möa xuoáng” ñôøi soáng cuûa töøng
ngöôøi vaø moïi ngöôøi neáu nhö hieán phaùp cuûa LBÑNAC khoâng minh baïch “vaïch nhu caàu,
qui traùch nhieäm, ñònh quyeàn haïn, cho thôøi gian, caáp phöông tieän” döôùi nhöõng ñieàu
khoaûn trong hieán phaùp noùi veà vieäc toå chöùc vaø sinh hoaït cuûa boä maùy ñieàu haønh ñaát nöôùc.
Noùi moät caùch khaùc, hieán phaùp phaûi tieàn lieäu nhöõng gì khoâng theå thieáu vaø qui thaønh
nhöõng ñieàu khoaûn cuûa hieán phaùp moät caùch minh baïch.

Chöa heát, taát caû nhöõng ñieàu toát ñeïp chöùa ñöïng trong hieán phaùp coù theå bieán maát trong
moät sôùm moät chieàu, neáu khoâng kheùo thaû neo buoäc laïi cho chaéc. Do ñoù, cô trình tu
chænh hieán phaùp phaûi heát söùc nghieâm ngaët ñeå traùnh söï baát caån, laïm duïng vaø phaù hoaïi veà
sau.

Toùm laïi, trong nhu caàu thieát thöïc vaø ñaët treân söï hieåu bieát saâu xa veà taàm quan troïng cuûa
moät hieán phaùp toát ñeïp, ñaïi bieåu cuûa 3 nöôùc VML trong quaàn theå LBÑNAC seõ cuøng
nhau phoái hôïp ñeå soaïn thaûo moät hieán phaùp cho LBÑNAC vaø thoâng qua moät cuoäc bieåu
quyeát cuûa toaøn daân ñeå coù hieäu löïc vaø ñem ra aùp duïng.

II. Cô Cheá LBÑNAC

Sau khi hieán phaùp ñaõ ban haønh, moät chính quyeàn LBÑNAC seõ ra ñôøi theo tinh thaàn,
ñuùng vôùi hình thaùi, vaø trong giôùi haïn maø hieán phaùp LBÑNAC cho pheùp.

102
Cô caáu cuûa chính quyeàn lieân bang seõ ñöôïc toå chöùc theo nguyeân taéc phaân quyeàn, taûn
quyeàn, kieåm soaùt laãn nhau vaø giöõ cho thaêng baèng, nhö nhöõng quoác gia daân chuû treân theá
giôùi ñaõ vaø ñang thöïc haønh, ñeå ngaên ngöøa nhöõng laïm duïng quyeàn löïc nhaèm baûo ñaûm daân
chuû ñöôïc thöïc thi vaø töï do khoâng bò ñe doïa.

Taát caû nhöõng luaät leä vaø ñònh cheá do LBÑNAC ban haønh phaûi theå hieän ñuùng vôùi tinh
thaàn vaø trong giôùi haïn cuûa hieán phaùp LBÑNAC cho pheùp.

Moïi sinh hoaït cuûa chính quyeàn, 142 chính quyeàn lieân bang + chính quyeàn tieåu bang vaø
caùc caáp, phaûi theå hieän ñuùng vôùi tinh thaàn vaø trong giôùi haïn cuûa luaät leä hoaëc ñònh cheá do
LBÑNAC ban haønh ñoàng thôøi phaûi ñuùng vôùi tinh thaàn vaø trong giôùi haïn cuûa hieán phaùp
LBÑNAC cho pheùp.

III. Hieäp Öôùc Thaønh Laäp LBÑNAC

Nhöng tröôùc khi tieán haønh soaïn thaûo moät hieán phaùp cho LBÑNAC vaø toå chöùc moät cô
cheá cho LBÑNAC, moät hieäp öôùc giöõa 3 nöôùc VML ñoàng yù tieán haønh thaønh laäp
LBÑNAC phaûi ñöôïc kyù keát tröôùc tieân. Roài chieáu theo tinh thaàn cuûa hieäp öôùc naøy,
nhöõng ñaïi bieåu cuûa VML, coäng vôùi nhöõng chuyeân gia coá vaán cuûa caùc quoác gia coù nhieàu
kinh nghieäm veà soaïn thaûo hieán phaùp daân chuû, seõ hôïp löïc ñeå soaïn thaûo moät hieán phaùp
cho LBÑNAC.

IV. Tröng Caàu Daân YÙ

Sau khi hieán phaùp ñaõ soaïn thaûo xong vaø ñeä trình leân ñaïi dieän toái cao cuûa ba quoác gia,
moät cuoäc tröng caàu daân yù taïi moãi quoác gia phaûi ñöôïc tieán haønh ñeå ngöôøi daân trong moãi
quoác gia coù cô hoäi tröïc tieáp quyeát ñònh veà soá phaän vaø töông lai cuûa chính baûn thaân vaø
ñaát nöôùc hoï.

Tìm kieám vaø coù ñöôïc söï chaáp nhaän tröïc tieáp töø quaàn chuùng laø moät yeáu toá cöïc kyø quan
troïng cho uy tính cuûa hieán phaùp, cho giaù trò vaø cho söï toàn taïi cuûa noù veà sau.

V. Vaïch Loä Ñoà Cho Töông Lai:

Nhöõng Ñònh Cheá Trong Hieán Phaùp Cuûa LBÑNAC
Nhö ñaõ noùi LBÑNAC phaûi tieàn lieäu nhöõng gì caàn phaûi thöïc hieän ñeå qui thaønh nhöõng
ñònh cheá trong hieán phaùp moät caùch minh baïch. Nhöõng ñònh cheá naøy vaïch ra moät loä ñoà

142
moïi sinh hoaït = toå chöùc, vaän haønh vaø kieåm soaùt.
103
toå chöùc cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc cuûa LBÑNAC; moät loä ñoà khoâng cho pheùp ñi laïc
höôùng; moät loä ñoà daãn tôùi töông lai nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn.

Nhöõng ñieàu tieàn lieäu ñöôïc qui thaønh ñònh cheá khoâng nhaát thieát laøm cho hieán phaùp bò xô
cöùng. Ngöôïc laïi, nhôø vaøo caùi nhìn xa roäng, ñeå töø ñoù môùi tieàn lieäu ñöôïc vaø quy thaønh
nhöõng ñònh cheá trong hieán phaùp, loä ñoà toå chöùc cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc [goùc ñoä chính
trò] cuõng chính laø loä ñoà kieán taïo vaø phaùt trieån ñaát nöôùc daãn LBÑNAC tôùi choã thöïc söï
phoàn thònh an laïc [goùc ñoä kinh teá & xaõ hoäi].

Trong vieäc soaïn thaûo hieán phaùp LBÑNAC, thöïc ra caùc chuyeân gia khoâng caàn phaûi boùp
oùc ñeå töï saùng taïo töø con soá khoâng. Hoï khoâng caàn phaûi “reinvent the wheel” vì coù khaù
nhieàu hieán phaùp treân maët ñaát ñaõ chöùng toû söï tröôûng thaønh trong kieán thöùc vaø yù thöùc cuûa
nhaân loaïi vaø coù khaû naêng mang ñeán haïnh phuùc an laïc cho baù taùnh laâu daøi. Haõy nhìn
vaøo Hoa Kyø vôùi treân 200 naêm oån ñònh vaø töï do; Thuïy Só, Ñan Maïch, Hoøa Lan,
Luxembourge treân 150 naêm oån ñònh vaø töï do; UÙc Ñaïi Lôïi treân 100 naêm oån ñònh vaø töï
do. Vaø ñaëc bieät laø hieán phaùp 1949 Coäng Hoøa Lieân Bang Ñöùc. Hieán phaùp cuûa xöù naøy
tuy sanh sau ñeû muoän nhöng ñöôïc thöøa höôûng haàu heát nhöõng giaù trò coát loõi maø nhaân
loaïi ñaõ hoïc ñöôïc vaø löôït laáy trong vieäc toå chöùc moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc coù ñuû
khaû naêng thöïc söï mang laïi töï do, no aám vaø haïnh phuùc cho moïi ngöôøi [ngay caû coäng saûn
Ñöùc cuõng chaáp nhaän]. Vì theá, nhöõng baûn hieán phaùp noùi treân khoâng nhöõng laø di saûn cuûa
chính quoác gia soaïn thaûo ra chuùng maø coøn laø di saûn chung cuûa nhaân loaïi. Khoâng caàn
phaûi maëc caûm. Khoâng caàn phaûi coù “caùi gì ñoù” cuûa AÙ Ñoâng. Chæ caàn laø noù hieäu duïng.
Töï saùng taïo, baét ñaàu töø con soá khoâng, khoâng nhöõng laø moät haønh ñoäng uoång phí thôøi
gian maø coøn coù theå gaây nhieàu raéc roái khoâng caàn thieát vì nhöõng yù töôûng chöa ñöôïc thöû
nghieäm treân thöïc teá hoaëc vì nhöõng loã hoûng toå chöùc khoâng nhìn thaáy tröôùc. Noùi toùm laïi:
haõy taän duïng nhöõng di saûn chung cuûa nhaân loaïi trong vieäc soaïn thaûo hieán phaùp cho
LBÑNAC, nhöng phaûi hieåu roõ thöïc chaát cuûa töøng ñieàu khoaûn trong vaên baûn.

Trong moät baûn hieán phaùp coù chöùa ñöïng raát nhieàu ñònh cheá. Coù nhöõng ñònh cheá ñöôïc
pheùp söûa ñoåi vaø coù nhöõng ñònh cheá khoâng ñöôïc pheùp söûa ñoåi. Phaàn tieáp theo sau ñaây
chæ laø moät soá ñeà nghò ñöa vaøo ñònh cheá cuûa LBÑNAC.

Kinh Teá
LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi baûo veä quyeàn tö höõu, quyeàn töï do möu sinh vaø quyeàn töï
do tìm caàu haïnh phuùc cuûa moãi vaø moïi caù nhaân trong xaõ hoäi. Nhöõng yeáu toá naøy laø ñoäng
löïc thuùc ñaày söï caàn maãn, laø coäi nguoàn cuûa söï saùng taïo, laø neàn taûng vöõng chaéc cuûa hieäu
quaû kinh teá.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi thieát laäp phaùp luaät minh baïch ñeå moïi giao hoaùn kinh teá
ñöôïc thöïc hieän trong moâi tröôøng töï nguyeän, coâng bình vaø luoân luoân ñöôïc baûo veä bôûi
luaät phaùp cuûa quoác gia.

104
LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå cho neàn kinh teá cuûa quoác
gia phaùt trieån moät caùch toát ñeïp vaø chæ taïo moâi tröôøng thuaän lôïi maø thoâi chöù khoâng tröïc
tieáp chæ huy hay hoaïch ñònh nhöõng caùnh caân cung caàu cuûa neàn kinh teá. Taïo moâi tröôøng
thuaän lôïi coù nghóa laø: (a) vôùi chính saùch tieàn teä, LBÑNAC phaûi ñieàu höôùng vaø ñieàu
löôïng tieàn teä löu haønh ñaït söï oån ñònh kinh teá; (b) vôùi chính saùch thu chi, LBÑNAC phaûi
nôùi roäng neàn cuûa coâng thu (broadbase taxation) vaø giôùi haïn coâng chi (controlled
government spending) nhaèm taïo söï quaân bình ngaân saùch quoác gia ñaït oån ñònh kinh teá;
(c) giöõ cho giaù trò noäi teä ñöôïc oån ñònh trong töông quan vôùi giaù trò ngoaïi teä; (d) trôï giuùp
khu vöïc tö doanh ñeå lieân tuïc naâng cao tieàm naêng saûn xuaát vaø naâng cao khaû naêng caïnh
tranh cuûa quoác gia; (e) môû roäng cöûa maäu dòch vôùi taát caû caùc quoác gia treân theá giôùi; vaø
(f) khuyeán khích tieát kieäm vaø ñaàu tö. Beân caïnh nhöõng ñieàu vöøa neâu treân, taïo moâi
tröôøng thuaän lôïi coøn coù nghóa laø phaûi lieân tuïc caûi toå nhöõng heä thoáng phaùp lyù, haønh
chaùnh, giaùo duïc, xaõ hoäi; lieân tuïc naâng cao phaåm chaát vaø ñaïo ñöùc cuûa caùn boä ñieàu haønh
ñaát nöôùc caùc caáp; lieân tuïc thaåm ñònh vaø söûa sai nhöõng phöông aùn . . . ñeå ñaùp öùng ñuùng
möùc nhu caàu trong töông lieân vôùi nhöõng chuyeån hoùa khoâng ngöøng ñeán töø beân trong vaø
töø beân ngoaøi quoác gia. Thí duï nhö: (a) caûi thieän luaät leä ñeå ñaùp öùng vôùi moâi tröôøng kinh
teá caøng ngaøy caøng saùng taïo vaø phöùc taïp hôn; (b) caûi thieän nhöõng thuû tuïc haønh chaùnh
laøm cho goïn-ñuû-nhanh ñeå ñaùp öùng vôùi moâi tröôøng kinh teá caøng ngaøy caøng gia taêng toác
ñoä; (c) phoøng choáng hoaëc dieät tröø nhöõng teä traïng naèm trong guoàng maùy ñieàu haønh ñaát
nöôùc, thí duï nhö tham nhuõng vaø quan lieâu, ñeå cuûng coá söï tín nhieäm cuûa daân, cuûa giôùi
ñaàu tö vaø doanh nhaân; (d) minh baïch hoùa, cuï theå hoùa, tieâu chuaån hoùa, ñôn giaûn hoùa,
hieäu naêng hoùa vaø coâng boäc hoùa chöùc naêng vaø hoaït ñoäng cuûa boä maùy ñieàu haønh ñaát nöôùc
ñeå cuûng coá söï tín nhieäm cuûa ngöôøi daân vaø duy trì söï oån ñònh chính trò trong nöôùc nhaèm
thu huùt ñaàu tö cuûa ngoaïi quoác. Vaø, taïo moâi tröôøng thuaän lôïi coøn coù nghóa laø khoâng cho
pheùp nhöõng sinh hoaït kinh teá cuûa nhöõng caù nhaân vaø cuûa quaàn theå, töùc laø nhöõng ñôn vò
kinh teá, ñi ngöôïc laïi lôïi ích xaõ hoäi hoaëc laøm phöông haïi ñeán an ninh, töï do vaø phaåm giaù
con ngöôøi.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi can thieäp, neáu caàn thieát vaø chæ trong giôùi haïn, vaøo nhöõng
nôi maø nhöõng ñoäng löïc kinh teá thò tröôøng khoâng theå töï giaûi quyeát vì nhöõng khieám
khuyeát hieän höõu töø trong coát luõy cuûa noù hoaëc vì nhöõng phöùc taïp cöïc kyø taïo neân. Ñieàu
naøy coù nghóa laø LBÑNAC: (a) phaûi tích cöïc döï phaàn vaøo noã löïc baûo veä moâi sinh; (b)
phaûi tích cöïc döï phaàn vaøo noã löïc baûo veä ngöôøi tieâu thuï; (c) phaûi tích cöïc döï phaàn vaøo
vieäc giaùm saùt nhöõng sinh hoaït kinh teá; vaø (d) phaûi tích cöïc ñaàu tö vaøo nhöõng chöông
trình taïo taùc coâng ích (public goods).

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå kinh teá quoác gia phaùt trieån
ñoàng boä vaø phaùt trieån vôùi toác ñoä oån ñònh. Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå kinh teá quoác gia
phaùt trieån coù nghóa laø LBÑNAC phaûi lieân tuïc ñaàu tö vaøo nhöõng chöông trình xaây döïng/
phaùt trieån/ caûi thieän (a) nhöõng heä thoáng chuyeån vaän toái yeáu; (b) nhöõng heä thoáng cung

105
öùng & phaân phoái haøng hoùa vaø dòch vuï toái yeáu; (c) nhöõng heä thoáng daãn thaûi toái yeáu.
Ñaây laø nhöõng heä thoáng “phaûi coù vaø phaûi ñuû” cho söï phaùt trieån. Chuùng laø nhöõng ñaïi
ñoäng maïch kinh teá (critical economic infrastructures). Nhöõng heä thoáng chuyeån vaän toái
yeáu bao goàm: (a) heä thoáng chuyeån vaän ngöôøi vaø haøng hoùa; (b) heä thoáng chuyeån vaän
tieàn; vaø (c) heä thoáng chuyeån vaän tin töùc. Nhöõng heä thoáng cung öùng & phaân phoái toái yeáu
bao goàm: (a) heä thoáng cung öùng & phaân phoái nöôùc saïch; (b) heä thoáng cung öùng & phaân
phoái naêng löôïng; (c) heä thoáng cung öùng & phaân phoái dòch vuï y döôõng; (d) heä thoáng cung
öùng & phaân phoái dòch vuï giaùo duïc; (e) heä thoáng cung öùng & phaân phoái dòch vuï xaõ hoäi;
(f) heä thoáng cung öùng & phaân phoái nhu yeáu phaåm. Nhöõng heä thoáng daãn thaûi toái yeáu
bao goàm: (a) heä thoáng daãn thaûi nöôùc dô vaø (b) heä thoáng daãn thaûi raùc röôûi.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi xaây döïng/ phaùt trieån/ caûi thieän nhöõng kyõ ngheä truï coät
phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa quoác gia vaøo töøng thôøi kyø töøng giai ñoaïn kinh teá. Keá saùch
phaùt trieån kyõ ngheä caàn phaûi ñaëc bieät chuù yù ñeán thöù lôùp phaùt trieån kyõ ngheä (a) ñeå nguyeân
lieäu khoâng bò laõng phí; (b) ñeå thu hoaïch ñöôïc giaù trò kinh teá cao nhaát; (c) ñeå nhöõng maéc
xích cung öùng doïc (vertical integration) ñöôïc noái keát lieàn laïc vaø theo ñoù thò tröôøng saün
coù beân trong töøng kyõ ngheä ñöôïc lôùn maïnh vaø taän duïng (to empower and to exploit the
markets from within industries), noã löïc xaâm nhaäp thò tröôøng beân ngoaøi nöôùc ñöôïc taäp
trung hôn (more focus on penetrating foreign markets), vaø nhöõng muõi nhoïn xaâm nhaäp
thò tröôøng beân ngoaøi nöôùc coù söùc maïnh hôn; (d) ñeå lieân keát haøng ngang khoâng bò rôøi raïc
theo ñoù kyõ ngheä ñöôïc roäng neàn maø vöõng chaéc, cô hoäi kinh teá ñöôïc nhieàu maø khoâng taïp,
thò tröôøng saün coù beân trong kyõ ngheä ñöôïc môû roäng theâm; (e) ñeå nguyeân lieäu taùi sinh cuûa
ñòa phöông (local renewable resources) ñöôïc taän duïng; (f) ñeå nhaân coâng ñòa phöông
ñöôïc taän duïng; vaø (g) ñeå moâi sinh khoâng bò taøn phaù.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi xaây döïng nhöõng phoá môùi nôi “vuøng queâ, vuøng saâu, vuøng
xa” ñeå trôï giuùp cho ñôøi soáng cuûa khoái ñaïi ña soá quaàn chuùng vaø ñeå thay ñoåi boä maët
ngheøo ñoùi aûm ñaïm hieän höõu töø nhieàu naêm. Lyù do cho söï choïn löïa naøy goàm nhieàu
ñieåm: (a) giuùp oån ñònh chính trò trong nöôùc; (b) ngaên chaän daân queâ ñoå xoâ veà nhöõng
thaønh thò lôùn tìm vieäc, gaây ra nhöõng teä traïng ñaùng ngaïi, töùc laø giaûi toûa aùp löïc cho thaønh
thò; (c) ñaàu tö vaøo noâng thoân seõ taïo coâng aên vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi hôn, ñoøi hoûi voán
ñaàu tö ít hôn, höôûng phuùc lôïi laâu daøi hôn; (e) luùc ñoù daân thaønh seõ di dôøi ngöôïc veà vuøng
queâ, ñeán nhöõng thaønh phoá môùi, ñieàu naøy giuùp quaân bình maät ñoä daân soá vaø cuøng luùc cho
cô hoäi ñeå kieán taïo laïi nhöõng thaønh phoá cuõ moät caùch ít toán keùm hôn; (f) daân trí cuûa vuøng
queâ theo ñoù seõ caûi thieän nhanh choùng vaø theo ñoù seõ tham döï vaøo cô cheá daân chuû moät
caùch hieäu quaû hôn; (g) ñôøi soáng cuûa daân chuùng seõ sung tuùc hôn sau moät thôøi gian “vuøng
queâ, vuøng saâu, vuøng xa” khoâng coøn laø vuøng ñaát “khæ ho coø gaùy” hoaëc “choù aên ñaù gaø aên
muoái” nhö tröôùc nöõa; (h) söï phoàn thònh cuûa “vuøng queâ, vuøng saâu, vuøng xa” trong tieán
trình “kinh teá hoùa, hieän ñaïi hoùa, daân chuû hoùa, oån ñònh hoùa” seõ thay ñoåi vónh vieãn boä
maët ngheøo ñoùi cuûa ñaát nöôùc töø nhieàu traêm naêm; vaø hy voïng (i) khoaûng caùch phuùc lôïi
kinh teá, khoaûng caùch phuùc lôïi xaõ hoäi, khoaûng caùch trình ñoä vaên hoùa seõ thu heïp laïi daàn.

106
LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi lieân tuïc noã löïc xoùa ñoùi giaûm ngheøo. Nhöõng chöông trình
xoùa ñoùi giaûm ngheøo tuøy thuoäc vaøo nhu caàu ñaëc thuø cuûa töøng ñòa phöông. Tuy nhieân
moät soá chöông trình mang tính caùch phoå quaùt coù theå thöïc hieän cho baát cöù nôi naøo nhö
laø: (a) xaây nhaø baùn traû goùp cho daân chuùng; (b) ñöa nhöõng coâng ngheä phuø hôïp veà vuøng
queâ vaø chuyeån giao kyõ thuaät cuûa nhöõng coâng ngheä phuø hôïp veà vuøng queâ; (c) taøi trôï cho
daân queâ kinh doanh vaø saûn xuaát; (d) kieän toaøn cô sôû haønh chaùnh vaø an ninh cho vuøng
queâ; hoaëc (e) xaây döïng cô sôû haï taàng.

Giaùo Duïc & Ñaøo Taïo

Hoïc taäp laø moät töï quyeàn (right) cuûa con ngöôøi, khoâng phaûi laø moät ñaëc quyeàn
(priviledge) do ngöôøi khaùc hoaëc do nhaø caàm quyeàn ban phaùt cho. Vì vaäy, khoâng ai
ñöôïc pheùp töôùc ñoaït cô hoäi hoïc taäp cuûa baát cöù ngöôøi naøo, döôùi baát cöù hình thöùc naøo vaø
vôùi baát kyø lyù do naøo. LNÑNAC nhaän roõ vaø coù traùch nhieäm phaûi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi
ñeå moãi vaø moïi coâng daân ñeàu coù cô hoäi hoïc taäp vaø phaùt trieån tö naêng tôùi möùc toái ña.

Tröôøng hoïc khoâng phaûi laø moät boä phaän coù traùch nhieäm cung caáp kieán thöùc kinh ñieån, töø
chöông, khoâ caèn cho hoïc vieân maø laø moät boä phaän coù traùch nhieäm höôùng daãn hoïc vieân
(a) ñi vaøo nhöõng laõnh vöïc hoïc taäp nghieân cöùu, (b) bieát caùch hoïc taäp nghieân cöùu, (c) bieát
caùch thu goùp tin lieäu ñeå hoïc taäp nghieân cöùu, (d) bieát xaây döïng moät kieán thöùc vöøa roäng
neàn vöøa thaâm saâu ñeå giaûi quyeát nhöõng “vaán naïn” trong ñôøi soáng. Giaùo duïc phaûi thöïc
tieãn vaø sinh ñoäng, phaûi daùm tìm kieám vaø khaùm phaù söï thaät, phaûi khuyeán khích söï saùng
taïo, phaûi môû ra söï töï do vaø ñoäc laäp trong tö duy. Giaùo duïc phaûi coù ñuû chieàu roäng, chieàu
saâu vaø chieàu öùng duïng. Giaùo duïc phaûi song haønh vôùi thôøi ñaïi. Vaøo thôøi ñaïi kieán naêng
naøy nhöõng kieán thöùc cheát (kieán thöùc ñaõ vaø ñang coù) khoâng quan troïng baèng nhöõng kieán
thöùc soáng (kieán thöùc seõ coù) cho neân khaû naêng löu tröõ tin lieäu trong naõo boä (caäy vaøo trí
nhôù) khoâng quan troïng baèng khaû naêng truy caäp tin lieäu töø moïi nguoàn (bieát nôi ñeå tìm),
khaû naêng naém baét nhöõng ñieàu ñaõ qua (quaùn trieät caùi cuõ) khoâng coù lôïi baèng khaû naêng thu
nhaän nhöõng ñieàu ñang tôùi (tieáp caän caùi môùi), vaø khaû naêng coù tính caùch thuaàn lyù (gioûi
noùi) khoâng quan troïng baèng khaû naêng öùng duïng (gioûi noùi + gioûi laøm). Chöa heát, hoïc taäp
khoâng phaûi laø nôi choán (learning is not a place) maø laø moät taùc trình (it's a process). Do
ñoù coù theå hoïc ôû baát cöù nôi naøo, vaøo baát cöù luùc naøo, töø baát cöù phöông tieän naøo mieãn laø
noù cho keát quaû toát, ít toán keùm vaø nhieàu ngöôøi coù theå tham döï cuøng luùc. LBÑNAC nhaän
roõ vaø coù traùch nhieäm phaûi taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå moãi vaø moïi coâng daân ñeàu coù cô
hoäi khai phoùng troïn veïn trí tueä caù nhaân, hoäi nhaäp vaøo doøng soáng cuûa nhaân loaïi vaø cung
hieán baûn thaân cho lôïi ích cuûa caù nhaân, lôïi ích cuûa gia ñình, lôïi ích cuûa xaõ hoäi vaø lôïi ích
cuûa nhaân quaàn.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi môû cöûa giaùo duïc ñeå khoâng laõng phí nhaân löïc cuûa quoác
gia, ñeå taát caû moïi coâng daân ñeàu coù cô hoäi hoïc taäp ñaøo taïo, coù cô hoäi caûi thieän ñieàu kieän
kinh teá cho caù nhaân vaø gia ñình, coù cô hoäi naém laáy nhöõng cô hoäi trong cuoäc ñôøi, coù cô

107
hoäi thöïc hieän nhöõng öôùc mô cuûa moät ñôøi ngöôøi, coù cô hoäi ñöôïc soáng ñuùng vôùi yù nghóa
soáng thöïc söï cuûa moät con ngöôøi.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi cöôõng baùch giaùo duïc, aùp duïng cho taát caû treû em döôùi 18
tuoåi. Khoâng coù moät lyù do gì ñeå cho baát cöù moät ñöùa treû naøo bò boû rôi ngoaøi leà hoïc taäp
hoaëc khoâng ñöôïc cô hoäi caáp saùch ñeán tröôøng nhö bao ñöùa treû khaùc. Chính quyeàn phaûi
thieát tha vôùi traùch nhieäm naøy nhö laø “töø maãu lo cho ñöùa con duy nhaát cuûa mình.” Lô laø
ñoái vôùi traùch nhieäm naøy laø moät troïng toäi cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc giao cho traùch nhieäm
ñieàu haønh ñaát nöôùc, nhaát laø giôùi chöùc laõnh ñaïo cao caáp.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi baûo ñaûm vaø duy trì tính caùch phuø hôïp vaø thieát thöïc cuûa
keá saùch giaùo duïc ñaøo taïo. Phuø hôïp vaø thieát thöïc coù nghóa laø (a) keá saùch giaùo duïc tröôùc
heát phaûi hoã hoã trôï cho muïc tieâu vaø keá saùch kinh teá cuûa quoác gia vaø (b) ñaøo taïo kyõ naêng
nghieäp vuï (trade skills training and development) phaûi ñöôïc chuù troïng ngang vôùi giaùo
duïc kieán naêng phoå caäp (formal education) vì ñaïi ña soá caàn phaûi coù khaû naêng nghieäp vuï
ñeå tìm coâng aên vieäc laøm, nhìn töø goùc ñoä cuûa hoïc vieân, vaø neàn kinh teá caàn coù löïc löôïng
coâng nhaân ñöôïc trang bò ñaày ñuû khaû naêng nghieäp vuï ñeå phaùt trieån, nhìn töø goùc ñoä ñieàu
haønh ñaát nöôùc. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø coi nheï hoaëc lô laø vôùi giaùo duïc kieán naêng
phoå caäp ñeå ñaùp öùng caùi goïi laø “phuø hôïp vaø thieát thöïc” vöøa giaûi thích. Ngöôïc laïi, noù
buoäc giôùi chöùc hoaïch ñònh keá saùch giaùo duïc vaø giaùo chöùc thöïc thi keá saùch giaùo duïc phaûi
tích cöïc hôn trong söï hôïp taùc, phaûi khoân ngoan hôn trong söï choïn löïa, phaûi saùng taïo hôn
trong söï tìm kieám, phaûi can ñaûm hôn trong söï ñoái ñaàu . . . nhaèm thoaùt ra khoûi nhöõng
khuoân khoå laïc haäu chaäm tieán mang ñeán hieäu quaû cao hôn vaø tieáp tuïc cao hôn nöõa môùi
coù theå hoaøn thaønh toát ñeïp söù maïng cung öùng nhöõng coâng nhaân “coù ñöùc tính toát vaø vaø coù
tö naêng cao” cho nhu caàu kinh teá cuûa ñaát nöôùc, cung öùng nhöõng coâng daân “coù ñöùc ñoä vaø
coù taøi naêng” cho quoác gia, cung öùng nhöõng con ngöôøi “coù nhaân phaåm vaø coù trí tueä” cho
xaõ hoäi nhaân quaàn.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi xaây döïng/ phaùt trieån/ caûi thieän heä thoáng giaùo duïc sô hoïc
vaø tieåu hoïc. Ñaây laø choã quoác gia phaûi ñaàu tö tröôùc tieân vì giaùo duïc sô hoïc vaø tieåu hoïc
quan troïng nhaát vaø cho nhieàu lôïi ích nhaát. Söï laønh maïnh taâm thaàn cuûa toaøn xaõ hoäi, ñaïo
ñöùc cuûa toaøn xaõ hoäi, trình ñoä cuûa toaøn xaõ hoäi, möùc phaùt trieån cuûa toaøn xaõ hoäi trong
töông lai tuøy thuoäc raát lôùn vaøo nhöõng naêm ñaàu tieân naøy cuûa nhöõng ñöùa treû. Do ñoù, moïi
nôi phaûi coù tröôøng hoïc cho treû, moïi ñöùa treû ñeàu ñöôïc ñi hoïc vaø phaûi ñi hoïc, söùc khoûe
cuûa moïi ñöùa treû phaûi ñöôïc chaêm soùc caån thaän ñeå chuùng an vui hoïc haønh; giaùo chöùc daïy
doã treû con phaûi coù trình ñoä hieåu bieát veà taâm lyù cuûa treû con vaø bieát caùch daïy doã chuùng
moät caùch khoa hoïc; vaø quan troïng hôn heát, giaùo chöùc phaûi coù tình thöông chaân thaønh
daønh cho nhöõng ñöùa treû ñöôïc giao vaøo tay mình.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi xaây döïng/ phaùt trieån/ caûi thieän heä thoáng trung hoïc vaø ñaïi
hoïc coäng ñoàng. Noái keát chaët cheõ nhieàu tröôøng trung hoïc vaøo moät ñaïi hoïc coäng ñoàng

108
trong vuøng (tight ingeration among high schools and community colleges in the same
area) vaø taän duïng kyõ thuaät môùi ñeå haï chi phí giaùo duïc vaø ñeå hoïc sinh coù theå theo hoïc
moïi chöông trình, ôû taïi baát cöù nôi naøo, vaøo baát cöù luùc naøo. Ñöa chöông trình ñaøo taïo kyõ
naêng nghieäp vuï vaøo trung hoïc vaø ñaïi hoïc coäng ñoàng. Heát lôùp 9, hoïc sinh phaûi choïn moät
trong hai: (a) con ñöôøng ñaøo taïo kyõ naêng nghieäp vuï ñeå sau khi toát nghieäp trung hoïc seõ
ra laøm vieäc hoaëc seõ hoïc theâm 2 naêm nghieäp vuï taïi ñaïi hoïc coäng ñoàng tröôùc khi ra laøm
vieäc; hoaëc (b) con ñöôøng giaùo duïc kieán naêng phoå caäp ñeå vaøo ñaïi hoïc chuyeân khoa 4
naêm sau khi toát nghieäp trung hoïc.

LBÑNAC coù traùch nhieäm môõ ra nhöõng cô hoäi hoïc taäp cho nhöõng coâng daân lôùn tuoåi ñeå
caûi thieän khaû naêng, caûi thieän ngheà nghieäp, caûi thieän möùc soáng, caûi thieän tö caùch vaø caûi
thieän nhöõng quan heä trong xaõ hoäi qua (a) nhöõng chöông trình xoùa naïn muø chöõ daønh cho
ngöôøi lôùn ñaõ khoâng coù cô hoäi hoïc taäp tröôùc ñaây vaø (b) nhöõng chöông trình hoïc taäp daønh
cho ngöôøi lôùn muoán trôû laïi tröôøng ñeå hoïc hoûi theâm. Hoïc taäp laø moät tieán trình vaø moät
tieán trình dieãn ra lieân tuïc töø ngaøy môû maét cho ñeán khi nhaém maét. Do ñoù, hoïc taäp khoâng
phaûi chæ giôùi haïn trong nhöõng naêm ñaàu cuûa cuoäc soáng maø phaûi tieáp tuïc cho ñeán heát
cuoäc ñôøi. Vaø, hoïc taäp cuõng khoâng phaûi laø moät gaùnh naëng [chi phí] maø laø moät ñaàu tö vaø
lôïi ích cuûa noù voâ cuøng lôùn.

Tín Ngöôõng & Toân Giaùo

Tín ngöôõng laø moät töï quyeàn (right) cuûa con ngöôøi, vaø laø moät quyeàn voâ cuøng thieâng
lieâng, khoâng phaûi laø moät ñaëc quyeàn do ngöôøi khaùc hoaëc do nhaø caàm quyeàn ban phaùt
cho maø coù. Vì vaäy, khoâng ai ñöôïc pheùp ngaên caám töï do tín ngöôõng cuûa baát cöù ngöôøi
naøo, döôùi baát cöù hình thöùc naøo vaø vôùi baát kyø lyù do naøo.

Moïi ngöôøi ñeàu (a) coù quyeàn rao giaûng söï tín ngöôõng cuûa mình döôùi baát cöù hình thöùc
naøo, caù nhaân hay taäp theå, vaø (b) coù quyeàn baøy toû söï tín ngöôõng cuûa mình taïi baát cöù nôi
naøo, nôi tö thaát hay nôi coâng coäng, mieãn laø khoâng ñi ngöôïc laïi thuaàn phong myõ tuïc hoaëc
xuùc phaïm ñeán tín ngöôõng cuûa toân giaùo khaùc hoaëc laøm thöông toån ñeán maïng soáng vaø
phaåm giaù con ngöôøi.

Vì moïi ngöôøi daân ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, khoâng phaân bieät phaùi tính, chuûng toäc,
ngoân ngöõ, tín ngöôõng, chính kieán, ñieàu kieän caù nhaân vaø giai caáp xaõ hoäi cho neân moïi
coäng ñoàng toân giaùo cuõng ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät.

Vì moïi toân giaùo ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät cho neân toå chöùc vaø sinh hoaït cuûa moïi
toân giaùo ñeàu phaûi tuyeät ñoái taùch rôøi khoûi toå chöùc vaø sinh hoaït ñieàu haønh ñaát nöôùc ñeå
baûo ñaûm cho söï bình ñaúng naøy cuõng nhö ñeå baûo ñaûm cho söï trong saùng cuûa nhaân vieân
ñieàu haønh ñaát nöôùc vaø cho uy tín cuûa cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc.

109
Ñoàng thôøi, LBÑNAC cuõng nhaän thöùc vai troø voâ cuøng quan troïng cuûa toân giaùo trong vieäc
giaùo hoùa quaàn sanh, khai phoùng taâm linh vaø höôùng daãn ñaïo ñöùc con ngöôøi cho neân
LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho vieäc hoaèng döông chaùnh
phaùp cuûa taát caû toân giaùo.

Ngoân Luaän & Hoäi Hoïp

Ngoân luaän laø moät töï quyeàn (right) cuûa con ngöôøi, vaø laø moät quyeàn voâ cuøng thieát yeáu,
khoâng phaûi laø moät ñaëc quyeàn do ngöôøi khaùc hoaëc do nhaø caàm quyeàn ban phaùt cho maø
coù. Vì vaäy, khoâng ai ñöôïc pheùp ngaên caám töï do ngoân luaän cuûa baát cöù ngöôøi naøo, döôùi
baát cöù hình thöùc naøo vaø vôùi baát cöù lyù do naøo.

Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn trình baøy tieáng noùi cuûa mình döôùi baát cöù hình thöùc naøo, in aán
hay phaùt hình hay phaùt thanh hay nhoùm hoïp, vaø taïi baát cöù nôi naøo, nôi tö thaát hay nôi
coâng coäng, mieãn laø khoâng ñi ngöôïc laïi thuaàn phong myõ tuïc vaø coù traùch nhieäm. “Coù
traùch nhieäm” ôû ñaây coù yù nghóa laø ñöôïc töï do ngoân luaän nhöng ñoàng thôøi phaûi toân troïng
nhöõng nguyeân taéc leã ñoä, chuaån xaùc, trung thöïc, minh baïch, nghieâm tuùc vaø xaây döïng. Leã
ñoä laø coi troïng quaàn chuùng khoâng bieán dieãn ñaøn thaønh nôi ñoå raùc ngoân ngöõ. Chuaån xaùc
laø khoâng noùi sai söï thaät. Trung thöïc laø khoâng boùp meùo söï thöïc. Minh baïch laø tröng ra
chöùng côù. Nghieâm tuùc laø khoâng coá yù pha troän söï thaät vôùi yù kieán ngöôøi phaùt bieåu ñeå gaây
ngoä nhaän ñaùnh löøa quaàn chuùng. Xaây döïng laø ñaû phaù phaûi ñi keøm vôùi giaûi phaùp.

Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn thaønh laäp hoäi nhoùm, ñoaøn theå, ñaûng phaùi, coâng ty vaø söû duïng
nhöõng phöông tieän taäp theå naøy ñeå khueách tröông söùc maïnh cho tieáng noùi cuûa mình.
Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn gia nhaäp caùc hoäi nhoùm, ñoaøn theå, ñaûng phaùi, coâng ty moät caùch
töï do ñeà phaùt huy söùc maïnh tieáng noùi cuûa mình.

Vì moïi ngöôøi daân ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, khoâng phaân bieät phaùi tính, chuûng toäc,
ngoân ngöõ, tín ngöôõng, chính kieán, ñieàu kieän caù nhaân vaø giai caáp xaõ hoäi cho neân moïi toå
chöùc, laø taäp hôïp cuûa caù nhaân, cuõng ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät.

Moïi taäp theå ñeàu coù quyeàn trình baøy tieán noùi cuûa mình döôùi baát cöù hình thöùc naøo, in aán
hay phaùt hình hay phaùt thanh hay nhoùm hoïp; taïi baát cöù nôi naøo, nôi tö thaát hay nôi coâng
coäng, mieãn laø khoâng ñi ngöôïc laïi thuaàn phong myõ tuïc vaø coù traùch nhieäm. “Coù traùch
nhieäm” ôû ñaây coù yù nghóa laø ñöôïc töï do ngoân luaän nhöng ñoàng thôøi phaûi toân troïng nhöõng
nguyeân taéc leã ñoä, chuaån xaùc, trung thöïc, minh baïch, nghieâm tuùc vaø xaây döïng. Leã ñoä laø
coi troïng quaàn chuùng bieán dieãn ñaøn thaønh nôi ñoå raùc ngoân ngöõ. Chuaån xaùc laø khoâng noùi
sai söï thaät. Trung thöïc laø khoâng boùp meùo söï thöïc. Minh baïch laø tröng ra chöùng côù.
Nghieâm tuùc laø khoâng coá yù pha troän söï thaät vôùi yù kieán ngöôøi vieát ñeå gaây ngoä nhaän. Xaây
döïng laø ñaû phaù phaûi ñi keøm vôùi giaûi phaùp.

110
LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå cho tieáng noùi cuûa moïi ngöôøi,
moïi taäp theå, moïi thaønh phaàn ñöôïc nghe thaáy. Taïo moâi tröôøng thuaän lôïi coù nghóa laø (a)
nhöõng cô quan ngoân luaän phaûi ñoäc laäp vôùi chính quyeàn ñeå coù theå phaûn aûnh trung thöïc
tieáng noùi cuûa daân vaø (b) nhöõng cô quan ngoân luaän phaûi do daân laøm chuû. Taïo moâi
tröôøng thuaän lôïi cuõng coù nghóa laø nhöõng tieáng noùi ñoái laäp vôùi chính quyeàn (a) khoâng bò
boùp ngheõn; (b) khoâng bò ñe doïa hoaëc bò phaù roái; vaø (c) ngöôïc laïi ñöôïc chính quyeàn phaûi
bieát taän duïng nhöõng tieáng noùi ñoái laäp vaø coi laø phöông tieän raát giaù trò ñeå kieåm nghieäm
laïi chính saùch ñieàu haønh ñaát nöôùc vaø haønh vi cuûa coâng nhaân vieân caùc caáp töø treân xuoáng
tôùi döôùi. Taïo moâi tröôøng thuaän lôïi coù nghóa laø chính quyeàn phaûi khuyeán khích ñeå môû
roäng nhieàu dieãn ñaøn khaùc nhau ñeå quaàn chuùng tham döï vaøo vieäc luaän baøn nhöõng chính
saùch ñieàu haønh ñaát nöôùc haàu goùp yù, söûa sai hay coå vuõ, hoaëc ñeà nghò nhöõng giaûi phaùp.
Taïo moäi tröôøng thuaän lôïi coù nghóa laø giôùi chöùc cuûa chính quyeàn neân vaø phaûi tham gia
vaøo caùc sinh hoaït nghi luaän cuûa quaàn chuùng, tham gia vaøo caùc dieãn ñaøn, vaø tham gia
moät caùch bình ñaúng. Taïo moâi tröôøng thuaän lôïi coù nghóa laø giôùi chöùc cuûa chính quyeàn
caùc caáp phaûi thöôøng xuyeân hoäi hoïp vôùi quaàn chuùng ñeå trao ñoåi yù kieán tröôùc khi hoaïch
ñònh chính saùch/chöông trình, trong luùc hoaïch ñònh chính saùch/chöông trình, vaø sau khi
ban haønh chính saùch/chöông trình ñeå tieáng noùi cuûa ngöôøi daân ñöôïc phaûn aûnh tröïc tieáp,
phaûn aûnh lieân tuïc vaø phaûn aûnh trung thöïc. Chöa heát, taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cuõng coù
nghóa laø (a) phaûi xaây döïng/ phaùt trieån/ caûi thieän kyõ ngheä truyeàn thoâng vaø nôùi roäng moïi
phöông tieän; (b) kyõ ngheä truyeàn thoâng ñöôïc quyeàn töï quaûn vaø töï kieåm döôùi söï giaùm saùt
cuûa nhöõng hoäi ñoàng kieåm quaûn coù thöïc quyeàn (caáp giaáy pheùp/ ruùt giaáy pheùp haønh ngheà,
ñaët phaït vaï, truy toá caù nhaân hoaëc cô sôû vi phaïm ra toøa aùn hình söï, vv); (c) codes of
ethics vaø professional frameworks ñöôïc hình thaønh vaø kieän toaøn ñeå höôùng daãn sinh
hoaït cuûa moïi thaønh phaàn tham döï; vaø (d) giaù bieåu cuûa dòch vuï truyeàn thoâng phaûi haï
thaáp tôùi möùc ñoä moïi ngöôøi daân ñeàu coù theå söû duïng vaø tham döï vaøo caùc dieãn ñaøn.

Ngöôøi Taøn Taät, Ngöôøi Giaø, Treû Con & Phuï Nöõ
LBÑBAC coù traùch nhieäm phaûi baûo veä nhöõng ngöôøi taøn taät. Nhöõng ngöôøi bò taøn taät thaân
theå hoaëc khieám khuyeát taâm thaàn khoâng coù ñöôïc cô hoäi tìm kieám haïnh phuùc caù nhaân
trong ñieàu kieän bình ñaúng. Nhöng khoâng vì theá hoï phaûi soáng kieáp ngöôøi buoàn teû vaø
trong hoaøn caûnh bò chaø ñaïp. Moät xaõ hoäi nhaân baûn khoâng theå ñeå cho ñieàu naøy xaûy ra
cho baát cöù moät caù nhaân naøo. LBÑNAC phaûi ban haønh moät soá ñònh cheá ñeå toaøn xaõ hoäi
thöïc hieän moät chieác noâi nhaân ñaïo nhaèm giuùp ñôõ, neáu caàn thieát coù theå cöu mang, nhöõng
nhöõng ngöôøi taøn taät khoâng may. Daïy ngheà, kieám vieäc laøm, chaêm soùc söùc khoûe, taïo moâi
tröôøng ñeå cho hoï soáng quaây quaàn töông trôï laãn nhau laø nhöõng vieäc thöïc tieãn chính
quyeàn caùc caáp vaø nhöõng cô quan töø thieän coù theå laøm ñöôïc.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi baûo veä treû con. Cha meï coù quyeàn vaø coù boån phaän phaûi
nuoâi döôõng, daïy doã vaø giaùo duïc con mình, ngay caû nhöõng ñöùa con ngoaïi hoân vaø nhöõng
ñöùa con nuoâi cuõng theá. Luaät phaùp baûo ñaûm nhöõng ñöùa con ngoaïi hoân vaø nhöõng ñöùa con
nuoâi caùc quyeàn khoâng keùm cuûa nhöõng ñöùa con trong moät gia ñình hôïp phaùp.

111
LBÑNAC seõ cöôõng baùch giaùo duïc. Treû con döôùi 18 tuoåi phaûi ñeán tröôøng. Tuy nhieân,
moät maët coù theå giuùp cho treû con hoïc nhöõng kinh nghieäm laøm vieäc, moät maët coù theå giuùp
ñôõ gia ñình phaàn naøo, luaät phaùp coù theå cho pheùp treû con ñi laøm vieäc vôùi ñieàu kieän (a)
phaûi daønh nhieàu thôøi giôø ñeå hoïc taäp taïi tröôøng (b) khi ñaõ lôùn treân soá tuoåi qui ñònh, (c)
chæ laøm vieäc vôùi moät soá giôø qui ñònh toái ña trong moãi tuaàn vaø (d) ñöôïc traû löông ôû moät
möùc khoâng döôùi möùc qui ñònh toái thieåu. Cha meï vaø sôû laøm seõ bò truy toá tröôùc luaät phaùp
neáu laïm duïng lao ñoäng cuûa treû con.

LBÑNAC phaûi coù traùch nhieäm baûo veä phuï nöõ. Moïi ngöôøi phuï nöõ ñi laøm vieäc beân ngoaøi
gia ñình ñeàu phaûi (a) ñöôïc traû löông ngang vôùi nam giôùi, neáu laøm cuøng moät coâng vieäc;
(b) ñöôïc cô hoäi thaêng tieán nhö nam giôùi; (c) ñöôïc cô hoäi ñaøo taïo hoïc taäp nhö nam giôùi;
(d) ñöôïc cô hoäi laõnh ñaïo chæ huy nhö nam giôùi; vaø (e) ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn lôïi khaùc
daønh cho nhaân vieân nhö nam giôùi.

Luaät phaùp cuûa LBÑNAC seõ (a) nghieâm caám nhöõng sôû laøm coâng vaø tö töø choái cô hoäi
laøm vieäc cuûa moät ngöôøi chæ vì ngöôøi ñoù ñaõ coù mang hoaëc coù con nhoû; (b) nghieâm caám
nhöõng sôû laøm coâng vaø tö chaám döùt vieäc laøm cuûa moät nhaân vieân chæ vì ngöôøi nhaân vieân
ñoù ñaõ coù mang hoaëc coù con nhoû; (c) nghieâm caám nhöõng sôû laøm coâng vaø tö töï yù giaûm
löông hay caùch chöùc cuûa moät nhaân vieân chæ vì ngöôøi ñoù coù mang hay coù con nhoû; vaø (d)
nghieâm caám caáp chæ huy nhaân vieân trong caùc sôû laøm coâng vaø tö laïm duïng quyeàn löïc ñeå
quaáy nhieãu tình duïc caùc nöõ nhaân vieân.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi giuùp ñôõ phuï nöõ baèng caùch thieát laäp nhöõng ñònh cheá daønh
cho phuï nöõ ñi laøm vieäc nhöng saép coù con nhoû hoaëc ñang coù con nhoû ñeå hoï coù theå vöøa
chu toaøn vai troø nhaân vieân trong sôû laøm vöøa chu toaøn vai troø ngöôøi meï trong gia ñình.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi baûo veä ngöôøi luoáng tuoåi. Luaät phaùp seõ nghieâm caám (a)
nhöõng sôû laøm coâng vaø tö töø choái cô hoäi laøm vieäc cuûa moät ngöôøi “chæ vì” ngöôøi ñoù ñaõ
luoáng tuoåi; (b) nghieâm caám nhöõng sôû laøm coâng vaø tö chaám döùt vieäc laøm cuûa moät nhaân
vieân chæ vì ngöôøi nhaân vieân ñoù ñaõ luoáng tuoåi; (c) nghieâm caám nhöõng sôû laøm coâng vaø tö
töï yù bôùt löông hay caùch chöùc moät nhaân vieân chæ vì nhaân vieân ñoù ñaõ luoáng tuoåi; vaø (d)
nghieâm caám nhöõng sôû laøm coâng vaø tö caùch chöùc hoaëc sa thaûi moät nhaân vieân lôùn tuoåi ñeå
thay vaøo ñoù moät ngöôøi treû chæ vì muoán tieát kieäm tieàn löông. Bao nhieâu naêm taän tuïy vôùi
sôû laøm, hoï xöùng ñaùng ñöôïc söï ñaõi ngoä coâng baèng; hoï xöùng ñaùng ñöôïc söï ñaõi ngoä coù
tröôùc coù sau; vaø moïi sôû laøm phaûi theå hieän tính caùch nhaân baûn vaø theå hieän traùch nhieäm
ñoái vôùi nhaân vieân cuûa mình.

LBÑNAC coù traùch nhieäm phaûi giuùp ñôõ ngöôøi giaø. Bao nhieâu naêm laøm vieäc hoï ñaõ daâng
hieán cho ñôøi taát caû nhöõng gì hoï coù. Hoï xöùng ñaùng ñöôïc xaõ hoäi toân troïng. Hoï xöùng
ñaùng soáng nhöõng ngaøy coøn laïi trong no aám vaø an laïc. Neáu vì moät lyù do naøo ñoù maø hoï

112
khoâng theå coù ñöôïc moät cuoäc soáng no aám an laïc trong tuoåi veà giaø, LBÑNAC coù traùch
nhieäm phaûi giuùp ñôõ. Nhöõng chöông trình trôï caáp chung cö höu döôõng, trôï caáp tieàn höu
döôõng, trôï caáp y döôõng, trôï caáp löông thöïc, vaân vaân laø nhöõng ñieàu chính quyeàn caùc caáp
coù theå thöïc hieän ñöôïc.

Moâi Sinh
LBÑBAC coù traùch nhieäm phaûi baûo veä moâi sinh; khoâng phaûi chæ baûo veä qua loa maø phaûi
baûo veä vôùi taát caû khaû naêng vaø thieän chí. Muoán baûo veä moâi sinh moät caùch hieäu quaû,
quaàn chuùng vaø chính quyeàn phaûi cuøng chia xeû quan taâm, cuøng gaùnh vaùc traùch nhieäm.

Ngöôøi daân coù quyeàn laáy tin lieäu ñeå tìm hieåu chi tieát baát cöù chöông trình/ döï aùn naøo, daàu
laø cuûa chính quyeàn hay laø cuûa tö nhaân, vaø phía ñeà xöôùng chöông trình/ döï aùn coù traùch
nhieäm phaûi cung caáp cho ngöôøi/ cô quan/ toå chöùc yeâu caàu.

Khoâng nhöõng ngöôøi daân coù quyeàn tìm hieåu maø chính quyeàn coøn coù traùch nhieäm phaûi
thoâng baùo ñeán quaàn chuùng moïi chöông trình/ döï aùn, cuûa chính quyeàn vaø cuûa tö nhaân, ñeå
quaàn chuùng nhaän thöùc vaø ñaùnh giaù taàm aûnh höôûng cuûa chöông trình/ döï aùn ñoái vôùi moâi
tröôøng sinh thaùi lieân quan tôùi döï aùn.

Chính quyeàn coù traùch nhieäm phaûi thaåm ñònh aûnh höôûng cuûa chöông trình/ döï aùn ñoái vôùi
moâi sinh, do chính quyeàn hoaëc do tö nhaân thöïc hieän coâng taùc thaåm ñònh, tröôùc khi thöïc
hieän cuõng nhö sau khi thöïc hieän vaø coâng khai keát quaû thaåm ñònh chöông trình/ döï aùn,
daàu laø cuûa chính quyeàn hay laø cuûa tö nhaân, ñeå quaàn chuùng kieåm nghieäm.

VI. Treân Böôùc Ñöôøng Kieán Taïo

Moät Cô Cheá Nhaân Baûn, Daân Chuû, Phaùp Quyeàn
Ñeå ñaït hieäu quaû vieäc soaïn thaûo hieán phaùp vaø baûo ñaûm haûo tính cuûa hieán phaùp, nhöõng
qui trình vaø qui luaät phoái hôïp laøm vieäc neân ñöôïc thieát laäp tröôùc tieân roài sau ñoù môùi döïa
vaøo nhöõng qui trình vaø qui luaät naøy ñeå tieán haønh. Moãi ñaïi bieåu neân choïn saün moät soá
qui luaät vaø qui trình ñeå ñoùng goùp. Moãi ñaïi bieåu neân lieät keâ saün nhöõng ñieàu khoaûn muoán
ñöa vaøo hieán phaùp ñeå ñeà nghò. Vieäc soaïn thaûo neân ñöôïc xuùc tieán theo qui luaät “thu
hoaïch caùi ñoàng thuaän tröôùc, baøn luaän caùi khoâng thuaän sau” vaø theo qui luaät “thu hoaïch
caùi coát loõi tröôùc, ñaùnh boùng ngoân ngöõ sau.”

Nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ traùch nhieäm cuûa hoï laø
nhìn tôùi tröôùc ñeå thaáy moät aûnh töôïng toát ñeïp cuûa ngaøy mai vaø taän söùc coáng hieán taát caû
nhöõng gì hoï coù theå coáng hieán -- nieàm tin, trí tueä, tình thöông lôùn-- nhaèm kieán taïo moät
phöông tieän voâ giaù ñeå bieán aûnh töôïng ñoù thaønh söï thaät. Nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo hieán
phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ moãi lôøi moãi caâu hoï ñaët xuoáng, hoaëc tröïc tieáp hoaëc
giaùn tieáp, quyeát ñònh maïng soáng, söï soáng vaø caùch soáng cuûa haøng traêm trieäu con ngöôøi
113
trong 3 nöôùc VML vaø löu laïi daáu aán haøng traêm naêm veà sau. Nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo
hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ chính hoï laø nhöõng coâng trình sö ñang kieán taïo
moät con ñöôøng daãn tôùi haïnh phuùc an laïc cuûa haøng traêm trieäu con ngöôøi trong 3 nöôùc
VML. Nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ hoï ñang “daán
thaân laøm moät cuoäc caùch maïng trong saùng” ngay taïi baøn hoïp ñeå mang laïi haïnh phuùc cho
baù taùnh. Nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ vieäc laøm cuûa
hoï khoâng coù choã cho nhöõng tính toaùn ñen toái vò kyû, khoâng coù choã cho nhöõng töï aùi saân
haän tò hieàm vuïn vaët, khoâng coù choã cho nhöõng chaïy choït laïm duïng xaáu xa. Nhöõng ñaïi
bieåu soaïn thaûo hieán phaùp cuûa LBÑNAC phaûi hieåu roõ “tham döï vôùi söï trong saùng thaùnh
thieän” ñeå thöïc hieän moät “coâng trình cuûa nieàm tin, trí tueä vaø tình thöông lôùn” laø ñieàu
kieän tieân quyeát ñaët treân baûn thaân.

Tröôùc khi moät cuoäc tröng caàu daân yù roäng lôùn ñöôïc môû ra ñeå daân chuùng boû phieáu chaáp
nhaän hay khoâng chaáp nhaän hieán phaùp LBÑNAC, daân chuùng cuûa 3 quoác gia caàn phaûi
hieåu roõ veà giaù trò tuyeät vôøi cuûa cô cheá daân chuû so saùnh vôùi cô cheá hieän taïi hoï ñang gaùnh
chòu, phaûi hieåu roõ aûnh höôûng vaø giaù trò cuûa nhöõng noã löïc daân chuû ñang tieán haønh, phaûi
hieåu roõ thaân phaän vaø töông lai cuûa hoï trong hieän taïi vaø nhöõng gì coù theå xaûy ra cho hoï
trong töông lai neáu boû maát cô hoäi, phaûi hieåu roõ nhöõng höùa heïn toát ñeïp maø LBÑNAC coù
theå mang laïi. Vì nhu caàu quaàn chuùng caàn phaûi hieåu roõ ñoù, nhöõng cuoäc vaän ñoäng roäng
vaø trao ñoåi saâu vôùi quaàn chuùng moät thôøi gian khaù daøi phaûi ñöôïc döï truø ñeå thöïc hieän.

Treân böôùc ñöôøng kieán taïo moät LBÑNAC nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn taát caû nhöõng
champions tham döï, töùc laø nhöõng ñaïi bieåu soaïn thaûo hieán phaùp cho ñeán nhöõng ngöôøi
vaän ñoäng vaø toå chöùc, phaûi theå hieän trieät ñeå ñöùc tin daân chuû vaø cung caùch daân chuû. Noùi
moät caùch khaùc, neáu khoâng theå hieän ñöôïc daân chuû trong tö duy vaø trong haønh ñoäng thì
khoâng xöùng ñaùng ñöôïc uûy nhieäm vai troø söù giaû hoaëc vai troø coâng trình sö kieán taïo daân
chuû.

Tính caùch nghieâm troïng trong “ñöùc tin daân chuû” vaø trong “cung caùch daân chuû” daãn ñeán
nhöõng truø lieäu khaùc caàn phaûi thöïc hieän tröôùc khi moät cuoäc vaän ñoäng baét ñaàu: huaán
luyeän ñaøo taïo nhöõng champions daân chuû. Muoán thöïc söï coù caùi goïi laø “ñöùc tin daân chuû”
thì nhöõng söù giaû/ coâng trình sö daân chuû phaûi ñöôïc trang bò vôùi nhöõng hieåu bieát “chaân
xaùc vaø caën keõ” veà daân chuû. Muoán thöïc söï theå hieän cung caùch daân chuû thì nhöõng söù giaû/
coâng trình sö daân chuû naøy phaûi “cöu mang ñöùc tin daân chuû” trong töøng hôi thôû, trong
moãi nhòp ñaäp cuûa con tim, trong moãi teá baøo cuûa söï soáng. Noùi moät caùch khaùc, nhöõng söù
giaû/ coâng trình sö daân chuû phaûi hoaøn toaøn “internalized” kieán thöùc daân chuû ñeå bieán noù
thaønh ñöùc tin daân chuû vaø sau ñoù chuyeån hoùa thaønh cung caùch daân chuû. Hoï laø nhöõng con
chieân daân chuû. Hoï khoâng nhöõng phaûi ñoïc kinh daân chuû maø coøn phaûi mang tin laønh daân
chuû vaøo ñôøi soáng baèng caùch theå hieän daân chuû ngay treân baûn thaân ñeå cho quaàn chuùng
nhìn thaáy. Hoï khoâng phaûi chæ tuïng kinh daân chuû maø coøn phaûi haønh thieàn daân chuû ñeå

114
quaàn chuùng tin raèng hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ thöïc söï chöùng ngoä daân chuû. Vaø dó nhieân daân
chuû ñang noùi ôû ñaây laø daân chuû cuûa cô cheá nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn.

Daân chuû khoâng phaûi laø moät saûn phaåm hoaøn toaøn xa laï ñoái vôùi nhöõng daân toäc Ñoâng Nam
AÙ Chaâu. Tuy ña soá nhaân daân VML coù theå khoâng coù hoïc löïc cao, khoâng coù kieán thöùc
roäng, khoâng coù mieäng löôõi saéc beùn nhöng chaén chaén hoï coù khaû naêng ñeå phaân bieät “caùi
naøo laø thaät vaø caùi naøo laø giaû” khi hoï chaïm ñeán; coù khaû naêng phaùn ñoaùn caùi naøo laø toát
caùi naøo laø xaáu khi hoï nhìn thaáy; coù khaû naêng laøm quyeát ñònh laø coù neân mua hay khoâng
neân mua khi hoï hieåu ñöôïc moùn ñoà vaø yù ñoà cuûa ngöôøi baùn. Noùi cho cuøng, ngoaïi tröø
nhöõng ngöôøi maát trí, taát caû moïi ngöôøi treân theá gian naøy ñeàu coù khaû naêng nhaän thöùc söï
khaùc bieät giöõa nhöõng ñieàu nhaân baûn vôùi nhöõng ñieàu khoâng nhaân baûn; ñeàu coù khaû naêng
nhaän thöùc söï khaùc bieät giöõa nhöõng ñieàu laøm cho hoï vui söôùng an laïc vôùi nhöõng ñieàu
laøm cho hoï khoå ñau saàu muoän; ñeàu coù khaû naêng nhaän thöùc söï khaùc bieät giöõa caùi hoï
thích vaø caùi hoï khoâng thích. Nhö vaäy, ña soá nhaân daân VML roõ raøng coù khaû naêng tieáp
thu daân chuû. Nhöng maõi cho tôùi nay vaãn chöa thaáy hoa daân chuû nôû treân laõnh thoå VML
khoâng phaûi vì 3 khoái daân toäc VML khoâng muoán hay khoâng ñuû söùc ñeå tieáp thu daân chuû
maø söï thaät hieån nhieân cho thaáy laø baïo löïc ñeán töø nhöõng traùi tim ñen toái vaø nhöõng baøn
tay taøn ñoäc ñaõ ñaët hoï döôùi söï khoáng trò nghieät ngaõ vaø khoâng chöøa cô hoäi ñeå nhöõng haït
gioáng daân chuû naåy maàm. Xaõ hoäi VML voán naëng truyeàn thoáng phaät giaùo. Vaø, trong
kinh ñieån Nikaøya cuûa phaät giaùo nguyeân thuûy coù moät ñoaïn noùi veà 7 phaùp baát thoái, nhöõng
nguyeân taéc ñeå laøm cho moät quoác gia höng thònh, thì 3 phaùp ñaàu tieân -- söï ñoàng thuaän
cuûa daân, söï ñoaøn keát vôùi daân, söï coâng minh nôi luaät phaùp-- laø 3 theå hieän cuûa daân chuû
thöïc haønh. 143 Chöa heát, Hoäi Nghò Bình Than, Hoäi Nghò Dieân Hoàng trong theá kyû thöù 13
vaø Hoäi Theà Luõng Nhai ñaàu theá kyû thöù 14 laø nhöõng theå hieän daân chuû thöïc haønh cuûa
ngöôøi Vieät noùi rieâng. Döïa treân nhöõng söï thaät naøy, khoâng ai coù theå vieän daãn lyù do trình
ñoä vaên hoùa, toân giaùo, chuûng toäc hay hoaøn caûnh xaõ hoäi ñeå phuû nhaän vieäc thöïc thi daân
chuû cuûa ba nöôùc VML. Nhöõng vieän daãn nhö vaäy laø moät xuùc phaïm khoâng theå chaáp nhaän
ñöôïc. Vaø khoái 3 daân toäc VML seõ khoâng yeân laëng ñeå cho nhöõng theá löïc phi nhaân baûn,
phi daân chuû tieáp tuïc hoaønh haønh.

143
“Phaät giaùo chæ ñaïo moät ñöôøng loái giaùo duïc con ngöôøi toaøn thieän, thöïc söï daân chuû, nhaân baûn vaø saùng
taïo. Thaùi ñoä giaùo duïc cuûa ñöùc Phaät vôùi moïi taàng lôùp trong tinh thaàn thöïc tieån töï taïi. . . . hoaø bình, tieáng
noùi trung thöïc cuûa phaät giaùo . . . Tinh thaàn xaây döïng an laïc, haïnh phuùc, khoâng gieát haïi, toân troïng tuyeät ñoái
söï soáng cuûa moïi loaøi,. Xaây döïng hoøa bình cho xaõ hoäi, hoøa bình cho moãi caù nhaân . . . moät quoác gia phuù
cöôøng goàm coù: 7 yeáu toá laøm neàn taûng, cuõng laø chaát lieäu xaây döïng quoác gia phuù cöôøng, [vaø] . . . 10 phaùp
ñeå cai trò . . . hoaøn toaøn . . . bôûi daân, cho daân vaø vì daân . . . coù caùc bieän phaùp huõu hieäu choáng ngheøo ñoùi
vaø maàn moùng gaây chieán tranh. ” Trích trong cuoán “Tö Töôûng Xaõ Hoäi Trong Kinh Ñieån Phaät Giaùo
Nguyeân Thuûy” cuûa Thích Chôn Trí, do PHVQT xuaát baûn naêm 1994.
115
 Thöïc Hieän Loä Ñoà

I. Vöôït Qua Nhöõng Thaønh Kieán Baát Lôïi

Hình thaønh LBÑNAC laø moät phaàn cuûa chieán löôïc BVKCLBTQ. Tham döï vaøo chieán
löôïc laø chaáp nhaän laøm ñoàng minh cuûa Hoa Kyø. Laøm ñoàng minh cuûa Hoa Kyø laø moät yù
kieán laøm “böùt röùt” moät soá ngöôøi khoâng ít. Hoï böùt röùt vì moät soá thaønh kieán coá höõu.

Ñònh Kieán Thöù Nhaát: Khoâng Theå Tin Ñöôïc Hoa Kyø Vì Hoï Ñaõ Töøng Boû Rôi Ñoàng Minh.
Ñaëc tính “phaûn baïn” ñöôïc gaùn cho Hoa Kyø laø moät nhaän xeùt “coù caên baûn” hay chæ laø
“phaûn aûnh thaát voïng” hoaëc chæ laø “moät aán töôïng haøm hoà” vì thieáu söï hieåu bieát chín chaén
veà cô cheá daân chuû cuûa Hoa Kyø, veà truyeàn thoáng daân chuû cuûa ñaát nöôùc Hoa Kyø, veà ñaëc
tính thaúng thöøng vaø caùch laøm vieäc daân chuû cuûa ngöôøi daân Hoa Kyø? Neáu naêm xöa,
ngaøy 23 thaùng 3 naêm 1774, Henry Patrick ñaõ tuyeân boá “cho toâi töï do hoaëc laø cho toâi caùi
cheát;” neáu naêm xöa, ngaøy 4 thaùng 7 naêm 1776, tuyeân ngoân ñoäc laäp cuûa Hoa Kyø ñaõ
tuyeân boá “raèng taát caû moïi ngöôøi sinh ra ñeàu bình ñaúng, raèng ñöôïc thöôïng ñeá ban cho
moät soá quyeàn khoâng theå phaân ly, raèng trong soá ñoù laø quyeàn töï do, quyeàn soáng vaø quyeàn
theo ñuoåi haïnh phuùc” vaø ñoàng thôøi tuyeân boá “raèng khi moät cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc,
daàu döôùi daïng theå naøo, huûy dieät nhöõng cöùu caùnh toái thöôïng ñoù thì ngöôøi daân coù quyeàn
thay ñoåi hoaëc huûy boû chính quyeàn ñoù;” neáu naêm xöa, ngaøy 20 thaùng 1 naêm 1961, Toång
Thoáng Kenedy ñaõ tuyeân boá “chuùng ta seõ traû baát cöù giaù naøo, seõ chòu baát cöù gaùnh naëng
naøo, seõ ñaùp laïi baát cöù khoù khaên naøo, seõ uûng hoä baát cöù baïn höõu naøo, seõ choáng laïi baát cöù
keû thuø naøo, ñeå baûo ñaûm cho söï soáng coøn vaø thaønh coâng cuûa töï do” . . . thì cho ñeán ngaøy
hoâm nay Hoa Kyø vaãn chöa bao giôø thay ñoåi laäp tröôøng cuûa noù. Hôn bao giôø heát, Hoa
Kyø ngaøy hoâm nay coù loøng tin maõnh lieät “nhöõng giaù trò cuûa töï do laø ñuùng laø chaân lyù cho
moïi ngöôøi, trong moïi xaõ hoäi --vaø traùch nhieäm baûo veä nhöõng giaù trò naøy choáng laïi keû thuø
cuûa chuùng laø moät söù maïng thieâng lieâng cuûa nhöõng ngöôøi yeâu chuoäng töï do khaép nôi
treân ñòa caàu vaø suoát moïi löùa tuoåi--.” 144 Ñuùng laø Hoa Kyø ñaõ töøng boû rôi moät vaøi ñoàng
minh cuûa noù. Nhöng Hoa Kyø chæ boû rôi nhöõng ñoàng minh laïm duïng loøng toát vaø khoâng
thaät tình chieán ñaáu cho töï do vaø nhöõng giaù trò nhaân baûn, trong ñoù coù mieàn nam Vieät
Nam, chöù chöa bao giôø boû rôi nhöõng baïn höõu. Nhöõng chöõ “baïn höõu cuûa Hoa Kyø” phaûi
hieåu laø chæ daønh cho nhöõng daân toäc yeâu chuoäng töï do thöïc söï vaø tranh ñaáu cho töï do
thöïc söï vaø phaûi hieåu laø chæ daønh cho nhöõng daân toäc yeâu chuoäng nhieät tình vaø tranh ñaáu
nhieät tình ñeå tieán tôùi moät xaõ hoäi nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn. Vaø hai chöõ Hoa Kyø
phaûi ñöôïc hieåu laø “quaàn chuùng Hoa Kyø” ñoàng thôøi cuõng phaûi hieåu laø “quaàn chuùng Hoa
Kyø coù ñuû thöïc quyeàn ñeå giaûi theå chính quyeàn cuûa hoï” neáu caàn thieát chöù ñöøng noùi chi
ñeán chuyeän buoäc chính quyeàn cuûa hoï phaûi “quay löng” vôùi nhöõng chính quyeàn ñoàng

144
“These values of freedom are right and true for every person, in every society—and the duty of
protecting these values against their enemies is the common calling of freedom-loving people across the
globe and across the ages.” The National Security Strategy of the United States of America.

116
minh lôïi duïng söï trôï giuùp roài nöông vaøo ñoù cuûng coá cô cheá ñoäc taøi; nuoâi döôõng teä traïng
mua quan baùn töôùc, beø phaùi, tham nhuõng, hoang lieâu, aùp böùc; huùt laáy maùu môû cuûa daân
mình vaø baùm laáy vuù söõa Hoa Kyø ñeå truïc lôïi. Ngöôøi ta thaát voïng vì khoâng hieåu roõ söï
khaùc bieät giöõa baïn höõu vôùi ñoàng minh. Ñoàng minh laø nhöõng quoác gia cuøng chia xeû
gaùnh naëng hoaëc lôïi ích treân moät chieán tuyeán naøo ñoù. Baïn höõu laø nhöõng quoác gia cuøng
chia xeû lyù töôûng vaø giaù trò coát loõi laøm neân ñaëc tính cuûa ñaát nöôùc. Baïn höõu thöôøng laø
ñoàng minh, nhöng ñoàng minh khoâng haún laø baïn höõu. Ngöôøi ta thaát voïng vì ngöôøi ta
muoán Hoa Kyø cö xöû nhö moät “quaân töû Taøu” cheát soáng cho ñeán cuøng daàu ñuùng hay sai.
Phaûi hieåu Hoa Kyø laø moät quoác gia hoaïch ñònh vaø thöïc hieän moïi chính saùch cuûa noù döôùi
aùnh saùng daãn ñöôøng cuûa lyù töôûng vaø nhöõng giaù trò coát loõi -- freedom, democracy, and
free enterprise-- vaø cho quyeàn lôïi cuûa coâng daân Hoa Kyø chöù khoâng hoaïch ñònh vaø thöïc
hieän chính saùch cuûa noù ñeå laøm vöøa loøng ñoàng minh. Ngöôøi ta thaát voïng vì muoán Hoa
Kyø laø moät baø meï vaïch vuù môùm baàu söû cho buù moãi ngaøy. Moät ñoàng minh laø moät ñoàng
minh chöù khoâng phaûi laø moät ñöùa con maø Hoa Kyø phaûi cöu mang cho ñeán cheát, nhaát laø
ñöùa con hö hoûng. Ngöôøi ta thaát voïng vì khoâng chòu tröôûng thaønh vaø khoâng chòu chaáp
nhaän moät söï thaät hieån nhieân laø khoâng coù moät quan heä naøo vónh vieãn tröôøng toàn. Hieåu
roõ nhöõng ñieàu naøy thì ngöôøi ta môùi thaáy Hoa Kyø coù ñònh höôùng vaø coù nguyeân taéc öùng
xöû haún hoøi. Hieåu roõ ñieàu naøy thì môùi thaáy Hoa Kyø khoâng xaáu nhö nhöõng thaønh kieán
thieáu thieän caûm. Thieát nghó laøm baïn vôùi moät quoác gia coù laäp tröôøng roõ raøng vaø baát di
baát dòch suoát 200 naêm hôn khoâng phaûi laø moät ñieàu khoù. Noù chæ khoù vì chuùng ta khoâng
hieåu hoaëc coá tình khoâng muoán hieåu.

Ñònh Kieán Thöù Hai: Khoâng Neân Lieân Keát Vôùi Moät Nöôùc Hoa Kyø Coù Nhieàu Keû Thuø Vì
Hay Can Thieäp Vaøo Noäi Boä Nöôùc Khaùc.” Ñuùng laø Hoa Kyø coù nhieàu keû thuø treân theá
giôùi. Nhöng nhöõng quoác gia naøo laø keû thuø cuûa Hoa Kyø? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia
coäng saûn? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia ñoäc taøi? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia ñang bò
khoáng trò bôûi nhöõng teân ñao phuû thuû? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia ñang bò khuûng boá bôûi
nhöõng teân laõnh chuùa chieán tranh? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia ñang bò luõng ñoaïn bôûi
nhöõng teân laõnh chuùa ma döôïc? Phaûi chaêng nhöõng quoác gia ñang run sôï vì nhìn thaáy
chung quanh theå cheá phi daân chuû, phi nhaân baûn ñang suïp ñoå vaø ñe doïa tôùi chuùng? Neáu
laø vaäy chuùng ta muoán nhìn thaáy Hoa Kyø coù nhieàu keû thuø hôn ñeå cho nhöõng daân toäc toäi
nghieäp ñang bò keït trong moùng saét cuûa nhöõng cô cheá baïo ngöôïc coù cô hoäi thoaùt ra vaø
vöôn mình hít thôû khoâng khí töï do.

Ñònh Kieán Thöù Ba: Khoâng Chôi Ñöôïc Vôùi Daân Myõ Vì Hoï Raát Xaác Xöôïc. Daân Myõ xaác
xöôïc hay vì chuùng ta gaén boù quaù laâu vôùi “thaùi ñoä thaäp thoø lo sôï, caùch suy nghó meùo moù
cuøn maèn, caùch noùi naêng voøng vo aån khuùc, caùch haønh söû laáp löõng nöûa vôøi” theo quaùn
tính töï cho laø “khoân ngoan AÙ Ñoâng” neân khoâng chòu noåi caùi söùc maïnh ñaøn aùp töø “thaùi
ñoä thaúng thöøng töï tin, caùch suy nghó côûi môû thaùch thöùc, caùch aên noùi roõ raøng khuùc chieát,
caùch haønh söû minh baïch roát raùo” cuûa ngöôøi daân Hoa Kyø? Maáy chöõ khoân ngoan AÙ Ñoâng
phaûi ñoåi laïi laø khoân ngoan kieåu Taøu thì ñuùng hôn. Vì coù nhieàu daân toäc AÙ Chaâu khoâng

117
chia xeû nhöõng ñaëc tính “nguïy quaân töû” naøy cuûa daân Taøu. Coù phaûi chuùng ta ñaõ bò Haùn
hoùa maát roài neân môùi tin vaøo caùi khuoân maãu “ñaïo ñöùc phong kieán” kieåu Taøu? Hay laø
chuùng ta muoán nöông vaøo ñoù ñeå deã che daáu töï aùi heïp hoøi, kieán thöùc noâng caïn, aâm möu
ñen toái, muoán chöùc quyeàn danh döï nhöng sôï gaùnh traùch nhieäm? Baèng chöùng cho thaáy
moät laù thô phaøn naøn cuûa moät ngöôøi tieâu thuï, khoâng caàn bieát lyù lòch cuûa ngöôøi ñoù, gôûi
leân caáp laõnh ñaïo cuûa moät coâng ty kinh doanh Hoa Kyø trò giaù vaøi chuïc tæ USD chæ moät
vaøi tuaàn sau laø nhaän ñöôïc moät laù thô hoài ñaùp vôùi nhöõng lôøi xin loãi voâ cuøng leã ñoä do
chính oâng Giaùm Ñoác Toaøn Quyeàn cuûa coâng ty vieát tay gôûi tôùi. Baèng chöùng cho thaáy
moät laù thô cuûa moät em hoïc sinh gôûi ñeán Toång Thoáng Hoa Kyø chæ moät vaøi tuaàn sau laø
ñöôïc phuùc ñaùp vôùi lôøi leõ ngoït ngaøo do chính tay vò nguyeân thuû quoác gia vieát gôûi, khoâng
caàn bieát ñöùa treû ñoù laø con cuûa moät ngöôøi di daân hay con cuûa moät coâng nhaân ngheøo. Vôùi
nhöõng baèng chöùng nhö vaäy, ngöôøi Myõ coù thöïc söï xaác xöôïc? Ngöôïc laïi, chæ vôùi moät
chöùc vuï coûn con trong chính quyeàn, coù moät chuùt taøi saûn nho nhoû, ñöôïc moät chuùt hoïc vò
kha khaù, khoaùt moät caùi aùo coâng an xanh xanh leân ngöôøi laø ñaõ muoán buoäc baù taùnh phaûi
quyø laïy mình. Nhöõng baèng chöùng nhö vaäy trong moät quoác gia ñoäc taøi, thí duï nhö Vieät
Nam, theå hieän cho thaùi ñoä gì neáu khoâng laø xaác xöôïc?

Nhöõng phaûn baùc treân neáu noùi laø luaän ñieäu beânh vöïc cho Hoa Kyø thì khoâng ñuùng haún.
Phaûi noùi cho ñuùng hôn laø beânh vöïc cho cung caùch haønh söû daân chuû cuûa khoái quaàn chuùng
Hoa Kyø cuõng nhö baát cöù khoái quaàn chuùng naøo trong nhöõng quoác gia yeâu chuoäng töï do
daân chuû treân maët ñòa caàu; beânh vöïc cho söï thaät vaø coâng lyù.

Nhöõng phaûn baùc treân cuõng khoâng laø luaän ñieäu coá yù laøm thöông toån hoøa khí, xuùc phaïm
nhöõng ngöôøi tröôûng thöôïng, hoaëc boâi nhoï moät cheá ñoä. Chuùng ñöôïc ñöa ra aùnh saùng ñeå
buoäc chuùng ta phaûi ñaùnh giaù laïi moät caùch ñuùng ñaén veà nhöõng laäp luaän khoâng thaân thieän
ñoái vôùi Hoa Kyø. Chuùng ta phaûi giöõ coâng lyù trong traùi tim vaø chuùng ta phaûi hieåu ñoái
töôïng ñeå töø ñoù chuùng ta coù theå tieán veà töông lai vôùi nhöõng böôùc ñi vöõng chaéc.

Hieän nay coù hôn hai trieäu ngöôøi VML ñang soáng taïi haûi ngoaïi vaø ña soá laø taïi Hoa Kyø.
Sau moät thôøi gian daøi “thao dôït” trong doøng soáng daân chuû, hoï ñaõ laø moät khoái ngöôøi coù
moät trình ñoä hieåu bieát veà qui luaät cuûa cuoäc chôi daân chuû treân ñaát nöôùc Hoa Kyø vaø coù ñuû
khaû naêng ñeå “giaønh banh” treân saân boùng ñaù cuûa Hoa Kyø. Döïa vaøo löïc löôïng naøy coäng
vôùi khoái ngöôøi VML coù maët treân khaép ñòa caàu ngaøy hoâm nay, coù theå noùi khoái ba daân
toäc VML khoâng coøn laø moät khoái ngöôøi ngôø ngheäch nhö 30 naêm tröôùc. Taïi sao khoâng tin
vaøo söùc maïnh voâ giaù naøy?

Ñònh Kieán Thöù Tö: Chôi Vôùi Trung Quoác Vaãn Hôn Vì Trung Quoác ÔÛ Gaàn, Vaû Laïi Laø
Ngöôøi AÙ Ñoâng, Coøn Hoa Kyø ÔÛ Xa Vaø Laø Daân Maét Xanh Muõi Loõ. Khoâng coøn moät luaän
ñieäu naøo sai laàm hôn, veà maët chieán löôïc! Coù thöïc söï Trung Quoác ôû gaàn saùt beân laø moät
may maén cho VMLMTM, hay ngöôïc laïi? Coù thöïc söï chính quyeàn Trung Coäng laø daân AÙ
Ñoâng maø VMLMTM coù tieän nghi hôn, hay ngöôïc laïi? Khoâng phaûi Hoà Chí Minh ñaõ

118
töøng “ñi gaàn veà xa” hay sao? Hoà Chí Minh ñaõ töøng keát thaân vôùi Trung Coäng luùc ñaàu [ñi
gaàn] ñeå roài nhaän ra caùi thöïc söï ñaùng sôï laø vì teân ñaøn anh naøy “vöøa thaâm vöøa ñoäc vöøa
gaàn beân” cho neân cuoái cuøng ñaõ nhaát quyeát gaït teân ñaøn anh ôû gaàn qua moät beân ñeå keát
thaân vôùi teân ñaøn anh Lieân Xoâ ôû xa cho chaéc aên [veà xa]. Khoâng phaûi chính Trung Coäng
ñaõ cung caáp vuõ khí cho löïc löôïng Khmer Rouge vaø ñeå cho teân ñaøn em Polpot thaûm saùt
hôn 1/3 daân soá Khmer hay sao? Tuy laø ôû gaàn nhöng coù bao nhieâu ngöôøi bieát roõ nhöõng
gì ñang dieãn bieán taïi Baéc Kinh? Tuy laø daân AÙ Ñoâng nhöng chính quyeàn Trung Coäng
khoâng ngaàn ngaïi gieát cheát haøng chuïc trieäu ngöôøi cuûa daân mình khoâng nhaùy maét vaø caû
nöôùc ñeàu yeân laëng tôùi ñoä khoâng daùm thôû thì lieäu caùi AÙ Ñoâng cuûa hoï coù lôïi gì cho nhöõng
daân toäc nhoû beù VMLMTM? Tuy laø ôû xa nhöng haàu nhö baát cöù chuyeän gì xaûy ra treân
laõnh thoå Hoa Kyø taát caû theá giôùi ñeàu bieát, ngay caû nhöõng cuoäc hoäi hoïp noäi boä raát quan
troïng, ngay giaây phuùt noù ñang dieãn ra. Tuy laø maét xanh muõi loõ nhöng baát cöù moät ngöôøi
daân voâ toäi naøo treân theá giôùi bò tuø ñaøy tra taán daõ man hoaëc moät daân toäc naøo bò ñoái xöû baát
coâng hoï ñeàu leân tieáng can thieäp, coù luùc baûo veä cho caû quyeàn soáng vaø nhaân vò cho chính
keû thuø cuûa ñaát nöôùc Hoa Kyø. Lieäu caùi caùch soáng quaân töû Taøu cuûa Trung Quoác coù daùm
quaân töû tôùi möùc ñoù hay khoâng?

Ñònh Kieán Thöù Naêm: Khoâng Chôi Vôùi Trung Quoác Maø Cuõng Chaû Chôi Vôùi Hoa Kyø.
Khoâng chôi vôùi ai caû töùc laø ñaõ chôi vaø chôi moät caùch ngu xuaån. Ngaøy hoâm nay nhöõng
chöõ ñoäc laäp, töï chuû, töï cöôøng chæ daønh ñeå trang trí vaø khoâng coù nhieàu thöïc duïng. Khi
maø toaøn quaû ñòa caàu ñöôïc goïi laø “laøng” thì khoâng moät quoác gia naøo coù theå thoaùt ra khoûi
söï quan heä vôùi nhöõng quoác gia khaùc. Vôùi nhöõng quoác gia nhoû beù keùm phaùt trieån, noùi
khoâng chôi vôùi Trung Quoác cuõng khoâng chôi vôùi Hoa Kyø laø moät ñieàu khoâi haøi. Caøng
khoâi haøi hôn khi nhöõng quoác gia nhoû beù keùm phaùt trieån naøy naèm saùt bieân giôùi Trung
Quoác. Neáu ñaõ coù caùi nhìn “ñaïi baøng vaø maûnh long ñang rình raäp con moài naèm giöõa” vaø
chính mình laø con moài, tuyeân boá khoâng chôi vôùi ai caû töùc laø tuyeân boá hai beân cöù maëc
tình caáu xeù toâi, beân naøo cuõng ñöôïc. Neáu ñaïi baøng vaø maûnh long ñeàu muoán tranh moài
thì con moài coøn coù cô hoäi sinh toàn. Chæ e raèng, vì baûn chaát daân chuû, ñaïi baøng seõ ñaäp
caùnh bay ñi ñeå laïi sau löng con moài vaø maûnh long ñang theøm thòt.

Ñònh Kieán Thöù Saùu: Chôi Vôùi Caû Hai Nhöng Khoâng Maät Thieát Vôùi Hoa Kyø, Vì Sôï Trung
Quoác Noåi Giaän Hoaëc Vì Chæ Muoán Söï Coù Maët Cuûa Hoa Kyø Ñeå Haïn Cheá Bôùt Quyeàn Löïc
Trung Quoác. Moät saùch löôïc ngoaïi giao hình thaønh treân caên baûn cuûa ñònh kieán thöù saùu
naøy nghe coù veõ hôïp lyù. Nhöng suy nghó kyû thì coù moät caùi gì ñoù khoâng oån. Thöû laéng
nghe lôøi thì thaàm naøy cuûa moät coâ gaùi: “Anh Hoa Kyø voâ vaøn yeâu quí cuûa em ôi. Em yeâu
tieàn anh. Em yeâu söùc maïnh cuûa anh. Em yeâu ngay caû caùi coát loõi cuûa anh [töï do daân
chuû]. Nhöng em khoâng muoán trôû thaønh baïn ñöôøng cuûa anh. Em khoâng muoán caùi coát loõi
cuûa anh xaâm nhaäp vaø laøm hö caùi coát loõi cuûa em [ñoäc taøi coäng saûn]. Em chæ muoán anh
thöông yeâu em, baûo veä em, vaø cung phuïng cho em voâ ñieàu kieän. Chöa heát, ngöôøi maø
em trao thaân haøng ñeâm ñích thò laø anh haøng xoùm teân Trung Quoác, keû ñang ñe doïa anh.
Nhöng anh khoâng ñöôïc quyeàn boùp coå haén. Chæ ñöôïc quyeàn huø haén thoâi. Anh coù hieåu

119
söï “böùc xuùc” tình lyù cuûa em khoâng? Neáu ñaây laø suy nghó vaø lôøi noùi cuûa moät coâ gaùi thì
chaéc chaén coâ ta seõ laøm cho ngöôøi nghe noân möûa vaø gaùn cho moät caâu raát döùt khoaùt “caùi
ñoà ñ. . . maøy nghó maøy laø ai?” Haøm yù trong bao nhieâu ñoù chaéc cuõng ñaõ ñuû chöù khoâng
caàn phaûi trieån khai xa hôn.

Ñònh Kieán Thöù Baûy: Chôi Vôùi Caû Hai Vaø Giöõ Thaêng Baèng Theá Löïc Giöõa Trung Quoác Vaø
Hoa Kyø. Saùch löôïc hình thaønh treân ñònh kieán thöù baûy naøy coù theå noùi laø ñöùng ñaén nhöng
khoâng khaû thi. Khoâng khaû thi vì hai lyù do. Thöù nhaát, caùi goïi laø giöõ thaêng baèng theá löïc
(equilibrium) chæ hieän höõu khi noäi löïc cuûa chuû theå ñuû maïnh so vôùi söùc maïnh cuûa nhöõng
khaùch theå roài tuøy theo hoaøn caûnh möôïn taùc löïc thuaän [coù lôïi] cuûa moät trong hai khaùch
theå coäng vôùi noäi löïc cuûa chuû theå ñeå trieät tieâu hoaëc giaûm bôùt taùc löïc nghòch [baát lôïi] cuûa
khaùch theå kia, tieáp tuïc duy trì söï thaêng baèng. Noùi moät caùch khaùc, muoán “giöõ thaêng
baèng theá löïc” phaûi coù ñuû söùc maïnh ñeå laøm chuyeän “caân baèng theá löïc” haàu duy trì söï
thaêng baèng trong tö theá chuû ñoäng. Neáu khoâng coù ñöôïc söï chuû ñoäng ñoù, saùch löôïc giöõ
thaêng baèng theá löïc trôû thaønh laø saùch löôïc chôi ñaùnh ñu giöõa hai theá löïc. Thöù hai, saùch
löôïc chôi ñaùnh ñu --moät tay naém Trung Quoác vaø moät tay naém Hoa Kyø-- cuõng seõ laø
khoâng khaû thi chæ vì moät beân ñöa tay cho naém chính laø Trung Quoác. Chôi ñaùnh ñu caøng
laâu thì nhöõng voøi möïc cuûa Trung Coäng seõ caøng sieát chaët cho ñeán luùc hoaøn toaøn khoâng
coøn khaû naêng thoaùt ra. Neáu Hoa Kyø cuõng thaû nhöõng voøi möïc vaø sieát chaët y nhö Trung
Coäng, saùch löôïc chôi ñaùnh ñu seõ nhanh choùng daãn ñeán caûnh bò caáu xeù ñeán tan naùt.
Nhöng neáu giöõ thaêng baèng ñöôïc thì sao? Quaàn chuùng tieáp tuïc soáng döôùi moät cô cheá
ñieàu haønh ñaát nöôùc queø quaët? Tieáp tuïc chaáp nhaän nhöõng laïm duïng vaø baát coâng? Tieáp
tuïc nhìn thaáy nhöõng caûnh baïo haønh dieãn ra tröôùc maét? Tieáp tuïc laøm ngô ñeå tham oâ
hoaønh haønh? Tieáp tuïc hít thôû khoâng khí cuûa moâi tröôøng ñaày oâ nhieãm?

Caùi maø LBÑNAC tìm kieám laø haïnh phuùc vaø thònh vöôïng thöïc söï cho khoái daân toäc
VMLMTM; thöù haïnh phuùc vaø thònh vöôïng chæ moïc treân maûnh ñaát nhaân baûn, daân chuû,
phaùp quyeàn. Caùi maø LBÑNAC tìm kieám laø söï sinh toàn laâu daøi veà sau cho khoái daân toäc
VMLMTM; moät ñieàu chæ thöïc hieän ñöôïc vôùi thöïc löïc toaøn dieän [kinh teá, ngoaïi giao,
quaân söï] cuûa chính noù ñeán töø söï choïn löïa moät höôùng ñi khoân ngoan [chöù khoâng phaûi töø
söï choïn löïa thuaän tieän taïm bôï cho qua buoåi] ñeå ñaït tôùi thöïc löïc ñoù. Ñi tôùi moät choïn löïa
khoân ngoan khoâng phaûi laø moät vieäc laøm tuøy thuoäc vaøo caûm tính. Phaûi nhìn thaáy roõ toác
ñoä, cöôøng ñoä vaø tröôøng ñoä cuûa moïi chieàu löïc, thuaän vaø nghòch, ñaõ, ñang vaø seõ taùc ñoäng
leân boái caûnh vaän haønh (force fields analysis). Phaûi nhìn thaáy roõ hieåm hoïa, cô hoäi, söùc
maïnh vaø yeáu ñieåm (swot analysis) cuûa chuû theå vaø cuûa nhöõng khaùch theå. Phaûi nhìn thaáy
roõ nhöõng caùi “neáu” ñeå tieân lieäu haäu quaû vaø döï bò haønh ñoäng (what if analysis). Phaûi
nhìn thaáy roõ ñaâu laø nhaân ñaâu laø quaû (causual analysis). Phaûi nhìn thaáy roõ khuynh
höôùng tuï taùn cuûa nhöõng chieàu löïc (spectral analysis). Phaûi nhìn thaáy roõ caùi naøo laø chaân
thöïc beàn vöõng vaø caùi naøo laø giaû taïo taïm thôøi. Vaø trong soá nhöõng choïn löïa goïi laø khoân
ngoan, nhöõng choïn löïa ñaët treân neàn taûng cuûa ñònh kieán thöù tö, thöù naêm, thöù saùu vaø thöù
baûy chaéc chaén laø khoâng naèm trong ñoù.

120
II. Keá Saùch Vaän Ñoäng
Döôùi maét Trung Coäng vaän ñoäng cho yù ñoà hình thaønh moät LBÑNAC vaø söï hình thaønh
cuûa moät LBÑNAC, neáu thaønh hình, laø moät thaùch thöùc lôùn vaø chaéc chaén Trung Coäng seõ
tìm moïi caùch ñeå beû gaõy hoaëc “seõ daïy cho moät baøi hoïc” nhôù ñôøi. Nhöng ñoåi laïi, chæ coù
moät LBÑNAC ñuû thöïc löïc môùi coù theå thuyeát phuïc Trung Quoác boû yù ñoà traøn xuoáng
ÑNAC vaø chæ coù chieán löôïc BVKCLBTQ, neáu thaønh coâng, môùi mang laïi moät neàn hoøa
bình laâu daøi cho AÙ Chaâu noùi rieâng vaø toaøn theá giôùi noùi chung. Taát caû nhöõng giaûi phaùp
khaùc ñeàu mang tính caùch taïm bôï, trì hoaõn nhöõng gì khoâng theå traùnh vaø hy voïng moät
caùch thuï ñoäng vaøo thieän chí cuûa Trung Quoác. Taát caû nhöõng saùch löôïc khaùc seõ daãn ñeán
nhöõng khuûng hoaûng traàm troïng veà sau do Trung Quoác gaây ra. Trong ñoù coù khuûng
hoaûng kinh teá, khuûng hoaûng maäu dòch, khuûng hoaûng taøi nguyeân, khuûng hoaûng moâi sinh,
khuûng hoaûng vuõ khí nguyeân töû. Noùi veà thieän chí cuûa Trung Quoác, chaéc chaén nhöõng
quoác gia vuøng ÑNAC ñeàu coù nhieàu baøi hoïc quí giaù, nhöõng baøi hoïc ñaõ roài nhöng vaãn coøn
noùng vaø nhöõng baøi hoïc ñang dieãn ra tröôùc maét. Theâm vaøo ñoù, chæ coù tham döï vaøo chieán
löôïc BVKCLBTQ nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån nhö Vieät, Mieân, Laøo, Mieán môùi coù cô
hoäi lìa boû cô cheá ñieàu haønh ñaát nöôùc laïc haäu, queø quaët ñeå chuyeån hoùa thaønh vaø naèm
trong moät quaàn theå nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn. Nhö vaäy, hình thaønh moät
LBÑNAC naèm trong chieán löôïc BVKCLBTQ khoâng phaûi laø moät nöôùc côø töï saùt maø laø
moät nöôùc côø tranh thuû cô hoäi, vaø coù theå laø cô hoäi duy nhaát, ñeå tìm laáy söï sinh toàn cho
haøng traêm naêm veà sau.

Loä ñoà hình thaønh vaø phaùt trieån LBÑNAC vöøa phaùc hoïa xong chæ naèm chôø buïi ñoùng neáu
nhö khoâng coù moät saùch löôïc vaän ñoäng ñeå thuùc ñaåy vieäc thöïc thi. Noù chæ laø moät giaûi
phaùp treân giaáy. Coøn thöïc hieän ñöôïc hay khoâng laø moät vieäc khaùc. Vaø döôùi ñaây laø moät
phaàn cuûa keá saùch vaän ñoäng goàm nhieàu maët vaø moãi maët coù nhieàu ñieåm, moät soá coù theå
coâng khai vaø soá khoâng theå coâng khai vì söï an nguy cuûa nhöõng ngöôøi ñang aâm thaàm ñaûm
traùch söù maïng vaø vì nhöõng yeáu toá “teá nhò” khaùc.

Vaän Duïng Söùc Maïnh Chính Trò, Xaõ Hoäi & Ngoaïi Giao
Thöïc hieän moät khôûi ñoäng löïc ñeå vaän ñoäng quaàn chuùng vaø sau ñoù chuyeån giao ñeå cho
chính quaàn chuùng tieáp tuïc vaän ñoäng nhaèm gaây neân moät “tsunami yù thöùc” veà hieåm hoïa
Trung Coäng vaø veà Giaûi Phaùp LBÑNAC. Söï höôûng öùng phaûi roäng neàn, nhaát laø trong
coäng ñoàng AÙ Chaâu, vaø phaûi lieân tuïc.

Moät soá ñieåm ñöôïc ñeà nghò nhö sau vaø caàn ñöôïc trieån khai thaønh chöông trình haønh
ñoäng thöïc tieãn:
1. Taän duïng moïi phöông tieän ñeå (a) baùo nguy hieåm hoïa Trung Quoác; (b) höôùng taát
caû muõi nhoïn veà phía Trung Quoác; (c) ñaåy maïnh giaûi phaùp LBÑNAC.
2. Taän duïng moïi thôøi cô ñeå keát hôïp taïo söùc maïnh baèng caùch (a) noái keát löïc löôïng
ñaáu tranh ñoøi daân chuû töï do hoaït ñoäng trong nöôùc vôùi löïc löôïng vaän ñoäng ñoøi
daân chuû töï do hoaït ñoäng ôû haûi ngoaïi; (b) noái keát haøng ngang vôùi caùc toå chöùc ñaáu
121
 tranh ñoøi daân chuû töï do giöõa caùc quoác gia, nhaát laø caùc toå chöùc cuûa Vieät, Mieân,
Laøo, Mieán, Thöôïng, Meøo, Hoài, Taïng, Moâng, Mieâu; (c) thieát laäp quan heä vôùi caùc
toå chöùc ñaáu tranh cho nhaân quyeàn, caùc toå chöùc toân giaùo, caùc toå chöùc töø thieän; (d)
thieát laäp quan heä vôùi caùc toå chöùc, caùc nhoùm nghieân cöùu chính saùch vaø chieán
löôïc, caùc danh nhaân taøi töû “khoâng thieän caûm” vôùi nhaø nöôùc Trung quoác.
3. Taän duïng moïi khaû naêng ñeå vaän ñoäng chính quyeàn ñòa phöông vaø chính quyeàn
lieân bang caùc nöôùc daân chuû hoã hoã trôï cho Giaûi Phaùp LBÑNAC; thieát laäp quan
heä ngoaïi giao töø buoåi ñaàu; tìm kieám söï hoã hoã trôï töø moïi phía; nhaän thoâng tin töø
moïi nguoàn.
4. Taän duïng moïi ñieàu kieän ñeå huaán luyeän ñaøo taïo nhöõng “söù giaû vaän ñoäng daân
chuû” ñeå hoï mang thoâng ñieäp “kieán taïo xaõ hoäi nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn”
ñeán baát cöù nôi naøo hoï ñaët chaân tôùi; ñaëc bieät laø chuù troïng vaøo nhöõng chöông trình
hoïc taäp lyù thuyeát veà cô cheá nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn vaø nhöõng chöông
trình ñaøo taïo cung caùch laõnh ñaïo trong moâi tröôøng nhaân baûn, daân chuû, phaùp
quyeàn.
5. Taän duïng moïi quan heä ñeå (a) moùc noái thaønh phaàn caùn boä, töôùng laõnh, ñaûng vieân
trong 4 nöôùc Vieät, Mieân, Laøo, Mieán nhaèm thöïc hieän moät cuoäc chuyeån hoùa töï
nguyeän cöùu nguy ñaát nöôùc vaø daân toäc; (b) ñöa Giaûi Phaùp LBÑNAC vaø loä ñoà
thöïc hieän vaøo tay caùc caùn boä, töôùng laõnh, ñaûng vieân trong 4 nöôùc Vieät, Mieân,
Laøo, Mieán nhaèm gaày döïng cô sôû ñaáu tranh töø beân trong thöïc hieän moät cuoäc
chuyeån hoùa töï nguyeän cöùu nguy ñaát nöôùc vaø daân toäc; roài (c) höôùng taát caû söùc
maïnh coù ñöôïc, töø ñieåm 1 tôùi ñieåm 4, ñeå thöïc hieän söï chuyeån hoùa töï nguyeän.
6. Neáu moät söï chuyeån hoùa töï nguyeän vaãn khoâng xaûy ra, trong moät thôøi gian coù giôùi
haïn ñöôïc tieàn lieäu, chuyeån höôùng vaøo vieäc thöïc hieän moät cuoäc chuyeån hoùa
cöôõng böùc. Ñoù laø, laøm cho Vieät, Mieân, Laøo, Mieán moãi nöôùc beå ra thaønh nhieàu
maûnh roài töø nhöõng maûnh nhoû naøy tieán leân raùp laïi thaønh moät quaàn theå lieân bang,
hình thaønh LBÑNAC. Ñaåy ñeán choã cöïc loaïn ñeå “phaù vôõ cô caáu coá höõu”, phaù vôõ
“status quote” giaûi phoùng ñaát nöôùc vaø con ngöôøi tieán ñeán moät saùng taïo môùi.

Vaän Duïng Söùc Maïnh Kinh Teá

Thöïc hieän moät caùi noâi kinh teá ngay giöõa ba nöôùc VML --taäp trung trong 4 tænh Kratie,
Ratanakiri, Stung Treng vaø Mondulkiri. Caùi noâi kinh teá ñoù cuõng chính laø caùi noâi daân
chuû ñeå hoã trôï coâng taùc kieán taïo moät LBÑNAC.

Kratie roäng 10,094 km vuoâng goàm 5 quaän (districts) 46 xaõ (communes) vaø 257 thoân vôùi
302,113 daân trong ñoù 42.5% laø treû con töø 15 tuoåi trôû xuoáng, 3.5% laø ngöôøi giaø vaø 66.4%
chöa xong tieåu hoïc. Mondulkiri roäng 14,288 km vuoâng goàm 5 quaän (districts) 21 xaõ
(communes) vaø 98 thoân vôùi 38,833 daân trong ñoù 46.4% laø treû con töø 15 tuoåi trôû xuoáng,
2.2% laø ngöôøi giaø vaø 56.9% chöa xong tieåu hoïc. Stung Treng roäng 11,092 km vuoâng
goàm 5 quaän (districts) 34 xaõ (communes) vaø 128 thoân vôùi 95,184 daân trong ñoù 45.8% laø
treû con töø 15 tuoåi trôû xuoáng, 2.8% laø ngöôøi giaø vaø 66.2% chöa xong tieåu hoïc.

122
Ratanakiri roäng 10,782 km vuoâng goàm 9 quaän (districts) 50 xaõ (communes) vaø 240 thoân
vôùi 111,559 daân trong ñoù 46.7% laø treû con töø 15 tuoåi trôû xuoáng, 3.0% laø ngöôøi giaø vaø
62.9% chöa xong tieåu hoïc.

Choïn moät soá vò trí chieán löôïc ñeå thaønh laäp nhöõng thaønh phoá môùi, nhöõng “economic
turbo chargers.” Moät quaàn theå cuûa economic turbo chargers seõ nhanh choùng bieán vuøng
ñaát khaù hoang vu naøy thaønh moät chieác noâi kinh teá. Ñoàng thôøi noù cuõng seõ trôû thaønh laø
moät chieác noâi daân chuû: keát quaû ñöông nhieân ñeán töø nhöõng noã löïc kieán taïo moät xaõ hoäi
nhaân baûn, daân chuû, phaùp quyeàn chính trò treân vuøng ñaát naøy song haønh vôùi nhöõng noã löïc
kinh teá.

Daàu 4 tænh naøy hieän taïi laø moät vuøng ñaát ngheøo, thöa daân, vaø thieáu nhöõng ñieàu kieän haï
taâàng cô sôû nhöng vôùi vò theá chieán löôïc, vôùi taøi nguyeân thieân nhieân, vaø vôùi cô hoäi baét
ñaàu töø con soá khoâng [thay vì töø con soá tröø] vuøng ñaát naøy laïi laø moät vuøng ñaát lyù töôûng ñeå
phaùt trieån vaø bieán noù thaønh thuû phuû cuûa LBÑNAC.

Vaän Duïng . . .

Maät

Maät

Maät

123
 Lôøi Cuoái
Hieåm hoïa Trung Coäng, ngay baây giôø vaø nhieàu naêm veà sau, laø moät thöïc traïng khoâng theå
choái caõi vaø raát ñaùng sôï. Nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån naèm caän keà Trung Quoác khoâng
theå tieáp tuïc chôi troø ñaùnh ñu vaø khoâng theå nhaân nhöôïng vôùi Trung Quoác. Vì chôi ñaùnh
ñu caøng laâu thì nhöõng caùnh tay möïc tuoät cuûa Trung Coäng caøng sieát chaët cho ñeán luùc
hoaøn toaøn khoâng coøn khaû naêng thoaùt ra. Caùi goïi laø saùch löôïc “caân baèng aûnh höôûng giöõa
hai theá löïc Hoa Kyø vaø Trung Quoác” seõ khoâng thöïc hieän ñöôïc. Coøn cô hoäi ñeå laøm quyeát
ñònh “khoâng theå nhaân nhöôïng” Trung Quoác chæ hieän höõu trong voøng moät thôøi gian ngaén
nöõa thoâi. Khi maø Trung Quoác ñaõ thöïc hieän xong vieäc hieän ñaïi hoùa boä maùy chieán tranh
cuûa noù, khi maø thöïc löïc kinh teá cuûa noù ñaõ leân tôùi ñænh cao, khi maø ñaïo quaân thöù naêm vaø
nhöõng ñaïo quaân ma quyû cuûa noù ñaõ treøo cao thoïc saâu ôû nhöõng quoác gia khaùc treân theá
giôùi, khi maø Hoa Kyø vaø nhöõng cöôøng quoác cuûa khoái töï do ñeàu ngaàn ngaïi thö huøng quaân
söï vôùi noù . . . thì luùc ñoù khoâng coøn ai coù theå ñuû söùc ñeå ngaên chaän baøn tay cuûa Trung
Coäng thoø ra ñeå laáy nhöõng gì noù muoán laáy. Vieãn aûnh ñoù cuõng khoâng xa laém ñaâu.

Roài nhöõng thaûm hoïa do Trung Quoác gaây ra seõ ñoå aäp xuoáng nhö nhöõng côn baõo lôùn.
Nhöõng daân toäc nhoû beù seõ bò tieâu hoùa trong doøng thaùc ngöôøi, laõnh thoå seõ bò bieán maát
trong böôùc tieán nhaát thoáng Ñaïi Trung Quoác, taøi nguyeân seõ bò huùt caïn ñeå phuïc vuï cho
Haùn toäc. Daàu thaûm hoïa coù thöïc söï xaûy ra hay khoâng, chæ vôùi hai chöõ “coù theå” cuõng ñaõ
laø moät ñieàu quaù lôùn ñeå tieáp tuïc nguû yeân.

Thöïc ra thì thaûm hoïa do Trung Quoác gaây ra cho nhöõng quoác gia keùm phaùt trieån chung
quanh ñaõ vaø ñang dieãn ra töøng ngaøy vôùi cöôøng ñoä nhanh hôn taàm aên daâu. Moät maët
Trung coäng thöïc hieän saùch löôïc “luõng ñoaïn chính trò, ñaùnh phaù kinh teá, thoân tính vaên
hoùa vaø laán chieám laõnh thoå” moät maët khaùc Trung Coäng reâu rao 16 chöõ vaøng “laùng gieàng
höõu nghò, hôïp taùc toaøn dieän, oån ñònh laâu daøi, tieán tôùi töông lai.” Ñoái vôùi taäp ñoaøn laõnh
ñaïo Baéc Kinh, hôïp taùc toaøn dieän coù nghóa laø khoáng cheá toaøn dieän hoaëc hôïp laïi toaøn
dieän döôùi laù côø Trung Quoác.

Moät hy voïng duy nhaát, nhôø nöông theo caùi maïnh cuûa ngöôøi vaø vaän duïng caùi lôïi ñieåm
cuûa mình trong boái caûnh ñang vaän haønh, laø coá gaéng hình thaønh moät LBÑNAC coù thöïc
löïc ñeå tham döï vaøo chieán löôïc BVKCLBTQ. Bao vaây, keàm cheá vaø laøm beå Trung Quoác
thaønh nhieàu maûnh laø ñieàu phaûi laøm, vaø phaûi laøm ngay töø baây giôø. Chæ coù nhö vaäy thì
ÑNAC môùi khoâng bò nuoát soáng, AÙ Chaâu môùi oån ñònh vaø theá giôùi môùi hy voïng traùnh
ñöôïc moät traän thö huøng vuõ löïc Hoa-ñoái-Hoa trong töông lai. Vaø chæ coù nhö vaäy thì vuøng
ñaát VML môùi hy voïng khoâng bieán thaønh baõi chieán tröôøng “long tranh hoã ñaáu” coù theå
ñaåy ba daân toäc VML ñeán choã dieät vong. Phaûi nhìn vôùi taàm maét xa hôn moät theá heä.

124
Hoa Kyø khoâng theå ñôn ñoäc thöïc hieän chieán löôïc BVKCLBTQ. Hoa Kyø caàn nhöõng quoác
gia ñoàng minh naèm trong voøng ñai BVTC ñeå thöïc hieän vaø thöïc hieän moät caùch hieäu quaû.
Vaø ñaây chính laø cô hoäi cho Vieät, Mieân, Laøo, Mieán trôû mình vaø Thaùi, Maõ moïc caùnh.

Trôû mình vì, beân caïnh yeáu toá chieán löôïc, hình thaønh moät LBÑNAC coøn laø moät caùch
thöùc toát ñeïp nhaát vaø oån ñònh nhaát ñeå chuyeån hoùa nhöõng cô cheá queø quaët laïc haäu, nhö cô
cheá hieän taïi cuûa VML, tieán leân moät cô cheá môùi mang nhöõng ñaëc tính toát ñeïp vaø cho
hieäu naêng cao. Noùi moät caùch khaùc, LBÑNAC coù theå trôû thaønh moät quaàn theå vaø chaéc
chaén phaûi laø moät quaàn theå nhaân baûn, daân chuû, vaø phaùp quyeàn. Chæ coù nhö vaäy noù môùi
coù theå khai phoùng taát caû tieàm naêng hieän höõu trong voøng moät thôøi gian ngaén ñeå taïo
döïng moät thöïc löïc kinh teá, ngoaïi giao vaø quaân söï ñuû söùc ñaùp öùng cho nhu caàu chieán
löôïc BVKCLBTQ.

125