Stres Yant ve Gen Anlatm

Bitkiler hareketsiz olduklarndan strese yant vermeleri gerekir.

klime Uyum
Evrimsel adaptasyonlar bir organizmann belli bir nie katlmasn salayan deiikliklerdir. Bu var olan genlerin modifikasyonunun yan sra gen kayplarn/kazanlarn kapsar. rnein organizmalardaki termofilik enzimlerin yksek scakl tolare edebilmesi gibi. klimleme ile uyarlabilen yant/yantlar bir organizmann evrede istenmeyen ya da baz bitkiler iin ldrc olan deiiklie tolerasyon gsterebilmesine izin verir. rnein s oku.

Stres Tipleri
Abiyotik 1. s 2. souk 3. kuraklk 4. tuzluluk 5. rzgar 6. oksidatif 7. anaerobik 8. ar metaller 9. yaralanma 10. besin yetersizlii 11. ar k Biyotik 12. patojenler 13. herbivorlar (otullar)
s, souk, anaerobiyosiz, oksidatif zerinde durulur. and biotic stress

Bitkilerin strese tek bir hcre ve tm bir bitki olarak yant. Stres uyaran sinyaller tm bitkiye yaylarak dier ksmlar strese kar koymaya daha dayankl hale getirir.

Is stresine (yada Is okuna) yant

Drosophilada politen kromozomu puflar kefedildi. Normal byme scalklnn stndeki ~1015oC scaklklara zg yantlardr. Her yerde Korunmu Hzl Geici Protein sentezinde arpc deiiklik

Heat stress effects on protein synthesis in soybean seedlings (J. Key).

Cyanobacterium Synechococcusta scaklk stresi/oku proteinleri sentezi

Is okuna yant olarak gelien olaylar:

Balangtaki olaylar: 1. Protein sentezinin inhibisyonu 2. Transkripsisyonun ve RNA ilenme srecinin engellenmesi 3. Yeni hs (hsp) mRNAlarnn uyarlmas 4. nceden var olan hcresel mRNAlar hala vardr fakat translasyonu yaplmaz (balang faktr eIF4A ve B deaktive edilmitir)

Faz II olaylar
5. Protein sentezinin kismi onarm, temelde hsp mRNAlarnn translasyonu 6. hsp (heat shock proteins) birikimi 7. Normal hcresel protein sentezinin derce derece devam etmesi 8. hsp sentezinde azalma

lev: Termotolerans
Enables organisms to survive high temp. imlenmekte olan tohumlar doal olarak yksek termotoleransa ve ok sayda hspye sahiptir. Yar ldrc bir s oku ldrc bir uygulamada organizmann yaamn srdrmesine izin verir. Hsp retimi edinilmi termotoleransla ilikilidir. Belli hsplerinin gen anlatm deitirilmi baz mutant mayalar ve transgenik bitkiler termotolerans gstermezler.

Soya fasulyas fidelerinin Is okunda termotolerant gelimesi

28oC

40oC 45oC

45oC

Is oku Proteinleri (hsp)

~100, ~90, ~70, ve ~60 kDa Dk molekler arlkl Low molecular weight (LMW) hsp: ~27, ~20-22, ~15-18 kDa

30 dakika iinde tamam uyarlr.

Bitkilerde ou LMW hspdir. ki boyutlu jel elektroforezi ve molekler klonlama ou hspnin hsp70 ve LMW hspleri ile ilikili proteinler ailesinden olduklarn gstermekte.

HSP ilevleri
1 LMW hsp ubiquitindir. Ubiquitin proteozomla proteinleri paralar. Kloroplast translasyon elongasyon faktr elongation factor eF-Tu (nuklear-kodlanr) (ayn zamanda aperon aktivitesine sahiptir) hsp90, hsp70 ve hsp60 protein katlanmasna katlrlar: "molecular chaperones" Hsp100 hsp ve dier mRNA larn (Ferredoxin), CAP-bamsz bir yolla translasyonunu arttrr.

HSP70, bir aperonin chaperonin

1. 2. Temel gen Sitoplazmada, ER lmeninde, mitokondride ve kloroplastlarda homologlar bulundu. 3. Gen hedeflemede fonksiyonel ve normal hcrelerin (streste olmayan) ATP hidrolizinin dzenlenmesinde 4. Konstittif ve s ile uyarlan (sitoplazmik) formlar Is ile uyarlan form sitoplazmaya gittiinde ilk olarak nukleolusta gzlendi (nc ribozomlar s okunu nlyor olabilir) 5. Baz hsp70ler kla uyarlr; kloroplast hsp70 Chlamydomonasta k/s hasarndan PSIIyi korumaya yardm eder.

Chaperones bind short hydrophobic and/or positively charged stretches of amino acids.

HSP60 (cpn60)
1. lki molekler aperon olarak adlandrld. 2. Dzenlenmeye katlan RuBPCase LS binding protein bulundu. 3. karyotlarda yalnzca mitokondrilerde ve plastidlerde bulunur. 4. E. coli GroEL genine benzer. 5. 720-kDlk kompleks iki alt birimden 61 ve 60 kDa (ATPase) oluur. 6. cpn10 (GroES homolou) ile ilikilendirilir. 7. Dier proteinlerin katlanmalarna ya da toplanmalarna yardm eder.

LMW HSPs
Is ile uyarlr 4 nuklear gen ailesi:
1. 2. 3. 4. Class I sitoplasmik Class II sitoplasmik Klorolastta lokalize olmu Endomembranda lokalize olmu (ER)

Yalnzca bitkilerde organellerde bulunmutur. levi ounlukla bilinmez (bazlar aperonlar olarak grlrler) in vivoda "heat shock granlleri ierisinde kmelenirler.
Denatre olmu proteinlerin ilenmesi olabilir.

HSP dzenlenmesi
LMW hspler bitkilerde yaygn olarak allmtr . Uyar temelde transkripsiyonaldir fakat ayn zamanda translasyonal olarak kontrol edilir (hsp mRNAlarn tercihli olarak translasyonu yaplr). Genler koordineli bir biimde uyarlr fakat bu tm dokularda eit bir biimde meydana gelmez. Ik ayn zamanda baz LMW hsp ve hsp70leri uyarabilir.

Yksek olarak uyarlan soya fasulyesi Hsp mRNAlar

Temp. oC

Cis-etkili transkripsiyonal dzenleyici elementler

HSE (heat shock elements) in the 5' regions: ~10-15 b (ksmen palindromlar ierirler) oklu kopya gereklidir Ayrca baka HS genleri de bulunmutur rnein hsp 70 hayvanlardaki HSElere benzerler

Bitkiler ve hayvanlarda HSEler

Heat-shock transcription factor (HSF)

1. Hayvanlarda ve mayalarda yaygn olarak allmtr ancak bitkilerde henz yaygn olarak allmamtr. 2. HSElere balanrlar. 3. Lsin fermuar motifleri tarlar. 4. DNAya trimer olarak balanrlar. 5. Aktivite scaklk ve fosforilasyonla uyarlr. 6. HSP70 tarafndan aktivite basklanr.

Tomato HSFA2 has NLS and NES Cytoplasmic:nucleus distribution part of control