You are on page 1of 1

Hidrolojinin Metodlar:1.lmeler: Dogrudan tabiatta yapilan lmlerdir.2.

Verilerin Kaydedilmesi: ok sayda ve dank verileri otomatik olarak kaydetmek ve veri tabani oluturma ilemidir.3. Matematik modeller kurulmas: lmlerin bulunmad ya da eksik olduu durumlarda matematik modeller kurulur.4.Olaslk Hesab ve statistik Metodlarn kullanlmas: ok sayda deiken olduundan nceden kesinlikle belirlenemezler. Havadaki su buharnnn llmesi: 4 ayr yntemle lebiliriz.Bunlardan en doru sonu hacmi belirleyen metod, hacmi belirli bir hava ktlesi ierisndeki su buharn ekip arln tartmaktr. 2.si labda deney iin uygulanan younlama metodunda ise scakln drlmesi halinde younlamann meydana gelmesi prensibinden meydana gelir. 3.s Psikometre ile lm: Bu alet yan yana konmu 2 termometreden oluur. Bunlardan birinin haznesi mslin bezi ile rtlr. Kullanmadan nce bez slatlr. Bylece su buharlarken termometrenin scakl der. 2 termometre arasndaki okuma farklar kullanlarak kalibrasyon tablolar yardmyla nisbi nem hesaplanr. 4.s Hidrometreyle llebilir. Cihazn esas, kl gibi ince hidroskobik liflerden oluur.liflerin uzunluklar nem arttka artar.azalnca ksalr. Yalarn meydana gelmesi: 1-atmosferin o blgesinde yeterli su buhar bulunmaldr 2-hava soumaldr.souyan hava ktlesinin su buharn tama kapasitesi azalr.doyma noktasnn stne kldnda su buhar sv hale geer. 3-younlama olmaldr.su buharnn younlamasyla bulutlar meydana gelir.bulutlardaki su damlacklarnn kk olmas nedeniyle bulutlar yeryzne demezler. 4-yeryzne debilecek byklkte damlalar olmaldr.-10 Cden daha kk scaklklardaki bulutlarda yeterli sayda buz kristali varsa buz zerindeki buhar basnc s zerindeki buhar basncndan dk olduu iin,su buharnn buz kristalleri zerinde toplanmasyla iri kristaller meydana gelir. Ya Tipleri 1-konvektif yalar:sndka ykselir.zellikle etraf dalarla evrili blgelerde yaz aylarnda grlen yalardr.bu tip yalar yerel,ksa sreli ve iddetlidir. 2-depresyonik(siklonik)yalar :bir scak hava ktlesiyle bir souk hava ktlesi bir cephe boyunca karlatklar zaman. Aa iner.cephe boyunca souk havann scak havay iterek ilerlemesi halinde souk cephe ya,scak havann souk havay ilerlemesi ile halinde scak cephe ya grlr.cephe yalarnn iddeti orta,uzun sreli ve geni bir alana yaylrlar. 3-orografik yalar:nemli bir hava ktlesi bir da srasn amakiin ykselirken sour ve orografik yaa yol aar. YAMURUN LLMES:yazc ve ya yazc olmayan ya lerler kullanlr Yazc olmayan ya lerler(plvyometre): bunlar dey bir silinidirk kaptan ibarettir.lmeyi kolaylatrmak buharlama kaybn nlemek iin kabn ierisine silindir alannn bir bl onuna eit ikinci bir kap yerletirilir.okumalar gnlk olarak yaplr. Ya:Belli bir zaman sresinde yatay bir zemine den ve dt yerde kalarak biriktii kabul edilen su stununun ykseklii cinsinden ifade edilir. Yazc Olmayan Ya lerler (Plvyometre): Bunlar dey bir silindirik kaptan ibarettir.Silindirin ap ve ykseklii deiebilir.Yaygn olarak kullanlan modeli 20 cm ap, 61 cm ykseklii olan lerlerdir. Yazc ya lerler(plvyograf): bunlar ya yksekliinin zamanla deiimini kat zerine kayt ederler. a)tartl plvyograflar b)devrilen koval c)amandral a) Tartl kova:En stte bir kova ve altnda platform bulunur.Bu platform altndaki bir tart zerindedir. Bu teraziye bal bir yazc u vardr. Bu u bir kada lmleri kaydeder. b) Devrilen Koval:En stte giri kab bulunur. Bu giriten yamur kk bir kovaya toplanr. Bu kova dolduka bir ucu kat erit zerinde hareket ettirir.Ayn zamanda kova ters evrilerek boalr yerini ikinci bir kova alr. c) amandral:Kaptaki su seviyesinin ykselmesi ile su yzeyindeki bir amandra bir ucu dner erit zerinde hareket ettirir.Kap dolunca otomatik bir sifon tertibat ile boalr lkemizde yaygn olarak kullanlan tiptir. KAR LMLER: -Kar Yann llmesi:Yamur ya lerler, zellikle tartl plvyograflarn i kabn kartarak yaparz. -Kar rtsnn llmesi:Karn donmasn engelleyen antifiriz maddeler ilave edilir. -Karla Kaplanan Blgenin Alannn llmesi: Kar kalnlnn belirlenmesi ve kar younluunun belirlenmesi eklinde yaplr.Eer kar yeni yadysa younluk 0,1dir. Zamanla skma sonucu bu deer 0,3-0,6ya kadar kar.Bir blgede kar lm yaplrken 200 m de bir en az 10 ayr lm yaplmaldr.300 mlik aralklarla kot fark ile lmleri srdrrz. Yan Genel Dalm:Bir sanak srasnda blgesel ortalama ya ykseklii ya merkezindeki noktasal deerden daha kk olduundan ya yksekliinin yerel dalmn belirlemek iin e ya izgilerini izmek gerekir.Bu izgiler ya yksekliinin max. Olduu bir ya merkezinin evresinde belli bir alandaki ortalama ya ykseklii alan bydke azalacaktr.Ya merkezinden uzaklatka ya yksekliinde meydana gelen azalma ya sresi arttka daha yava olur.Belli bir ya suresi iin ya yksekliinin merkezden uzaklatka azalmas Hortona gre ; P=Poe-kA zeri n dir. Po=merkezdeki ya ykseklii, P=Alan A olan blgedeki ortalama ya ykseklii, k ve n sabit her bir ya sreleri iin ayr ayr belirlenir. P= Po(1-A .tPm at.b.A) tP = ya sresi, a,b ve m sabit blgesel sabitlerdir.

RN:Demirkpr baraj glnde 1990 yl haziran ay banda 495,5 milyon/m3 su buharlamaktadr.bu ay boyunca Gediz nehrinin baraj glne getirdii ortalama debi 15,8 m3/sndir.Haziran aynda glden 8,5 milyon m 3 su buharlamtr.Gl zerine ya dmemitir.Enerji ertimi iin bataj glnden 50,5 milyon m3 su ekilmitir.Haziran ay sonunda glde 476,4 milyon m 3 su bulunduu bilindiine gre baraj glnden 1 ay boyunca ne kadar sznt olmutur. X Y = S S= 476,4 495,5 = -19,1 x 10 6 Gldeki hacim deiimi Gle Giren Su Hacmi: X=30 x 86400 x 15,8 = 41 x 10 6 m3Ayda gle giren su hacmi. Glden kan Su Hacmi:Y= 8,5 x 106 + 50,5 x106 + F(sznt kayb) (41 8,5 50,5)106 F = -19,1 x 106 F = 1,1 x 106m3
ORN:Yzey alan 60 km 2 Sapanca glne akarsulardan Haziran aynda giren sularn ortalama debisi 0,55 m 3/sndir Glden kan suyun debisi 0,40 m3/sndir.Aylk ya ykseklii 60 mm, buharlama ykseklii 110 mm, gln tabanndan aylk szma ykseklii 20 mm olarak tahmin edilmektedir.Haziran ay boyunca gldeki su hacminin ne kadar deitiini hesaplaynz.? X - Y = S X1 = 0,06m x 60 x 106 = 360 x 104 m3 X2 = 0,55 m3/sn x 86400sn/gn x 30 gn/ay = 142,56 x 104 m3/ay X= X1 X2 =502,56 x106 m3 Y1 = 0,11 m x 60x106m2 = 660x104 m3, Y2=0,02m x 60 x106 m2 =120x10m3 Y3 = 0,4 m3/sn x 96400 x 30 = 103,68 x106 m3/ay Y = Y1 + Y2 +Y3= 883,68 x 104 m3 4 4 S=502,56x10 883,68x10 = - 381,12 x 104 m3 ORN:Yllk ortalama ya ykseklikleri NX= 600 mm, NA=630 mm, NB= 640 mm, NC = 580 mm olduuna gre NXe gre %10un iinde kalp kalmadna bakarak eksik ya kayd PX deerini bulunuz? PX=?, PA=50mm, PB=55mm, PC=40 mm 600mm x 10/100 = 60 mm, 630 600=30 mm<60, 640 600 =40mm<60 PX= (PA+PB+PC)/3 = (50+ 55+ 40)/3= 48,3 mm %10dan fazla olsayd; NX=600mm, NA=680mm, NB=720mm, NC=600mm 600mmx10/100= 60 mm, 680 600 = 80 mm>60, 720 600=120>60 PX=1/3(PA .NX/NA + PB .NX/NB + PC .NX /NC)= 1/3(600.50/680 + 600.55/720 +600.40/600)= 44,5 mm

You might also like