Preduzetni tvo Uvod u predmet

SESIJA 1

Cilj sesije 1:
Upoznati osnovne pojmove vezane za preduzetni tvo i preduzetnike. Prepoznati poziciju preduzetni tva u kontekstu ekonomije i biznisa. Prepoznati osnovne elemente koji tvore Timmons-ov model procesa preduzetni tva. Prepoznati stavove o preduzetni tvu i mitove preduzetni tva.
Doc dr. Elvir izmi

Tr i na ekonomija
(modificirani) kapitalizam kao ekonomski okvir relativno slobodno tr i te regulirano dr avnim (vladinim) mjerama i regulama tr i te: prostor gdje se su eljava ponuda i tra nja mjesto biznisa: na strani ponude iniciran tra njom profit: osnovni pokreta preduzetni kog i biznis djelovanja na strani ponude
7 February 2012 Doc dr. Elvir izmi 3

Tr i te - bazi ni okvir

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Definicija?
Preduzetni tvo je (1) stvaranje nove i druk ije vrijednosti (2) novog i druk ijeg na ina zadovoljenja potreba (3) pretvaranje materijala u resurs
Drucker P.

Preduzetni tvo:
Anglosaksonski pristup: nova, mala preduze a Germanski pristup (unternehmer): preduze a gdje je vlasnik ujedno i menad er

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Komunikacija

Prilike Poslovni plan Nedoumica Kreativnost Sklad i nesklad

Resursi

Egzogene snage Vodstvo

Tim Neizvjesnost Kontekst tr i ta kapitala

Osniva -preduzetnik Slika br.1 , Timmons-ov model procesa preduzetni tva

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Preduzetnik?
Jedan preduzetni ki lider treba: -U iti i podu avati br e i bolje, -Posao obavljati fleksibilno, -Imati integritet, lojalnost i po tenje, -Graditi preduzetni ku kulturu i organizaciju,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Osobine preduzetnika?
Osobine osobe koja se eli baviti biznisom se oslikavaju u sljede im pojmovima: C Conceptual thinkingsposobnost konceptualnog promi ljanja preduzetnika, C Capabilitiesprije svega sposobnost prepoznavanja poslovnih ansi u okru enju, C Concisioussvjesnost obaveza, samopouzdanja i odgovornosti koje zahtijevaju start-up kompanije, C Congruencysveobuhvatnost u kontekstu poslova koje preduzetnik obavlja, C Charge emotionalemotivni naboj, u smislu preduzetni kog duha i emocionalne inteligencije, koji postoji u glavi preduzetnika, C Charity u kontekstu eti nosti i moralnog integriteta u obavljanju posla prema dobroj poslovnoj praksi i vjeri, C Customer orientedpotpuna orjentiranost na klijente i njihovo zadovoljstvo, C Competitional spirittakmi arski duh odnosno konkurentnost u smislu stalnog iznala enja boljih na ina obavljanja posla i kvalitativno druga ijih na ina zadovoljavanja potreba klijenata,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Osobine preduzetnika?
Najve i broj uspje nih preduzetnika dolaze iz kruga onih koji posjeduju sljede e osobine: -samopouzdanje i autoritativnost, -hrabrost, optimizam i elju preuzimanja kontrolisanog rizika, -kapacitet sa naporom, rad, disciplinu, marljivost i perfekcionizam, -ambiciju, istrajnost, odlu nost i spremnost da se ostvari cilj, -liderske sposobnosti, rezolutnost, efikasnost i sposobnost delegiranja ovla enja, -timski duh i brigu za druge, -sposobnost rje avanja problema, obezbje enja sredstava, inventivnost i organizacione sposobnosti, -fleksibilnost i adaptibilnost, osje aj samouvjerenosti i samopouzdanja, -integrativnost i odgovornost za visoki standard kvaliteta, -snala ljivost, inteligenciju i dobro prosu ivanje,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

Preduzetni ki tim?
Kvaliteti i karakteristike preduzetni kog tima:
-Relevantno iskustvo i traking kontrola, -Motiviranost na izvrsnost, -Posve enost poslu, odre enost i istrajnost, -Tolerancija rizika, shvatanje postojanja nedoumice i neizvjesnosti, -Kreativnost, -Timska usmjerenost na kontrolu, -Prilagodljivost, -Opsjednutost tra enjem i iznala enjem poslovnih prilika, -Poznavanje osnova teorije i prakse vodstva, -Komunikativnost,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

10

Ograni enja?
Rutina, Mentalne blokade, Otpor sredine, Nesposobnost strate kog promi ljanja.

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

11

Dobra poslovna prilika treba imati sljede e komponente:

Tr i na tra nja je klju na komponenta kod samjeravanja poslovne prilike: 1. Da li e se investicija isplatiti u vrijeme do jedne godine? 2. Da li je rast tr i nog u e a i rast ukupnog tr i nog potencijala jednak ili ve i od 20% godi njeg rasta i da li je trajan? 3. Da li su kupci lako dostupni?
7 February 2012 Doc dr. Elvir izmi 12

Dobra poslovna prilika treba imati sljede e komponente:

Tr i na struktura i veli ina poma u kod definiranja poslovne prilike: 1. Da li je tr i te izranjaju e i/ili fragmentirano? 2. Koliki je tr i ni potencijal? 3. Kakve su barijere ulaska?

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

13

Dobra poslovna prilika treba imati sljede e komponente:

1. 2. 3. 4. Marginalna anliza poma e u diferenciranju poslovne anse od puke ideje: Dobavlja i sa niskim tro kovima (utvrditi visinu margine veletrgovca)? Dostupnost kapitala po povoljnim i konkurentnim uvjetima? Dostizanje break even-pozicije u naredne 1-2 godine? Porast dodane vrijednosti iskazan kroz P/E ratio (Price-Earning ratio)?

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

14

Resursi?
to se ti e resursa preduzetnik treba razmi ljati na sljede i na in: Minimizirati i kontrolirati i obrnuto, Maksimizirati i posjedovati, Osloboditi kreativnost, Obezbjediti finansijske resurse, Obezbjediti stalna sredstva, Obezbjediti prave ljude, Pripremiti operativan biznis plan i tek onda na kraju razmi ljati o gotovom novcu,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

15

OKVIR DEFINIRANJA BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE I HRM-a ORGANIZACIONI KONTEKST-SITUACIONI FAKTORI
1. Okru enje 2. Mo 3. Starost i veli ina

4. Poslovna strategija

5. Tehnologija

Izbor bazi nog tipa organizacije

Organizacioni kontekst-Nezavisne organizacione varijable

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

16

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Strategijski vrh

Upravni odbor Predsjednik CEO

Tehnostruktura

Srednji dio

Osoblje podr ke

Strategijsko planiranje Kontrola Obuka Operaciono istra ivanje Planiranje proizvodnje Studije Rada
Tehni ko osoblje

Tehniki direktor Direktor marketinga Direktor fabrike Regionalni direktori prodaje Direktor operativne prodaje Poslovo a

Istra ivanje i razvoj Odnosi sa javno u Industrijski odnosi Cijene Plate Reputacija Po ta Kafeterija

Operaciono jezgro

Nabava Ma inske Asembliranje

Prodaja Otprema

operacije

Bazi ni dijelovi organizacije i njihov sadr aj Doc dr. Elvir izmi

7 February 2012

17

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Bazi nih tipovi organizacije su: 1) Preduzetni ka organizacija, 2) Ma inska organizacija, 3) Inovativna organizacija, 4) Diviziona organizacija i 5) Profesionalna organizacija,

Bazi ni koordinaciono kontrolni mehanizmi su: 1) Direktna kontrola, 2) Standardizacija radnog procesa, 3) Me usobno dogovaranje, 4) Standardizacija outputa i 5) Standardizacija znanja,

Bazi ni dijelovi organizacije su: 1) Strategijski vrh, 2) Tehnostruktura, 3) Osoblje podr ke, 4) Srednji dio i 5) Operaciono jezgro,

Bazi ne organizacione sile su slijede e: 1) 2) 3) 4) 5) Direktivnost-usmjerenost, Efikasnost, Inovativnost, Koncentriranost i Stru nost,

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

18

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Preduzetni ka organizacija

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

19

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Ma inska organizacija

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

20

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Inovativna organizacija

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

21

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Profesionalna organizacija

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

22

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

Diviziona organizacija

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

23

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg

PREDUZETNI KA ORGANIZACIJA BAZI NI ORGANIZACIONI DIO BAZI NI K.K. MEHANIZAM BAZI NA ORGANIZACIONA SILA

VRSTE STRATE KI VRH DIREKTNA KONTROLA DIREKTIVNOST

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

24

POJAM I SADR AJ BAZI NIH TIPOVA ORGANIZACIJE BAZI NI TIPOVI ORGANIZACIJE-Henry Mintzberg
GLAVNI ASPEKTI HRM-a U PREDUZETNI KOJ ORGANIZACIJI 1. Uticaj zaposlenih 1. 1. Industrijska i korporativna demokratija 2. Tokovi ljudskih resursa 2. 1. Ulazni tok 2. 1. 1. Regrutovanje 2. 1. 2. Selekcija 2. 1. 2. Orijentacija 2. 1. 2. Socijalizacija 2. 2. Interni tok 2. 2. 1. Evaluacija performansi i potencijala 2. 2. 2. Interno raspore ivanje 2. 2. 3. Promocija 2. 2. 4. Denominacija2. 2. 5. Trening 2. 2. 6. Edukacija 2. 3. Izlazni tok 3. Sistem plata i nagrada 4. Sistem rada democija Evaluacija performansi je bazirana na posve enosti radnika, Interno raspore ivanje je slabo razvijeno, Promocija je bazirana tako er na posve enosti radnika, Denominacija je bazirana tako er na evaluaciji performansi, Treninzi i ako postoje su nerazvijenog karaktera i nisu strogo formalizirani, Skoro da ne postoji, osim u slu ajevima kada postoji intencija org. transfor., Baziran na evaluaciji performansi i lojalnosti, Baziran tako er na evaluaciji performansi i lojalnosti, Veoma slab uticaj zaposlenih, Nije pretjerano formaliziran, Nije formalizirano, Vi e aktivan i neformalan nego pasivan proces regrutovanja, Kriteriji selekcije nisu razvijeni, Neformalna orijentacija kroz proces obavljanja aktivnosti na poslu, Razvijena u dovoljnoj mjeri prije svega da bi se spoznao sistem vrijednosti,

7 February 2012

Doc dr. Elvir i vertikalna specijalizacija radnih mjesta. Niska horizontalna izmi

25

Dinamika tro enja vremena preduzetnika u odnosu na razvoj preduzetni ke organizacije

100

Raspolo ivo vrijeme za neposredno izvr enje

75

50

Upravljanje pomo u ljudi, Aspekti HRM-a

25 Strate ko planiranje Ostale aktivnosti 0 Nizak Umjeren Znatan Visok

Stepen slo enosti posla

7 February 2012

Doc dr. Elvir izmi

26

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Istorijski prostor za razvoj preduzetni tva Razvoj preduzetni tva i preduzetni ke infrastrukture najefikasniji put izlaska iz nerazvijenosti.

Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Lewis Preston, predsjednik WB: Svjetska banka poma e zemljama u prelazu sa dr avnog/planiranog upravljanja na upravljanje privatnog sektora Svjetska banka u initi e maksimalan napor za osiguranje provo enja strategije razvoja preduzetni tva u svijetu.
Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Jaques de Larosiere, predsjednik Evropske banke: Uspje no nastajanje nove klase preduzetnika najuticajniji je faktor razvoja privrede Zapo ljavaju i vi e od 70% zaposlenih u razvijenim tr i nim privredama, MSP su temelj tih privreda
Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Lloyd W. Fernald, predsjednik Me unarodnog vije a za preduzetni tvo: Razvoj preduzetni tva pokreta je provrednog razvoja i blagostanja Preduzetni ka se ideja i odlu nost moraju dopunjavati sa uvijek novim znanjima iz podru ija menad menta
Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Jean-Jaques Obrecht, predsjednik Evropskog vije a za preduzetni tvo: Uklju ivanje preduzetni ke nastave u obrazovni sistem je poticaj razvoja preduzetni kog duha i stvaranje nezavinih MSP, to je opet osnovom razvoja privrede jedne zemlje
Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Dieter Ibielski, potpredsjednik Me unarodnog vije a za preduzetni tvo: Ljudi te e demokratiji i tr i nim slobodama ubrzati taj proces i osigurati ga mo e se samo kroz stvaranje povoljnijih uslova za razvoj preduzetni tva, posebno kroz poticaj razvoja MSP

Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Galal Magdi, direktor Odjela za privatni sektor i razvoj, UN: U cijelom svijetu vlade i ljudi sami izabiru predzetni tvo kao sredstvo postizanja samostalnog razvoja Za razvoj preduzetni ke aktivnosti potrebna je podr ka sna enju fizi ke, dru tvene i intelektualne infrastrukture

Doc dr. Elvir izmi

PREDUZETNI TVO Uvodni pojmovi

Erskine Bowles, direktor SBA: Preduzetni tvo je kriti na komponenta koje tr i no orjentisano i demokratsko dru tvo treba njegovati i unapre ivati

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 1: Preduzetnik se ra a. STVARNOST: Sve je vi e dokaza da uspje ni preduzetnici nastaju kao rezultat adekvatne kombinacije radnog iskustva, znanja i posjedovanja odgovaraju ih preduzetni kih ve tina.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 2: Svako mo e da zapo ne sa sopstvenim biznisom. To je samo pitanje sre e i odlu nosti. Sve to je potrebno jeste dobra ideja. STVARNOST: Ako elite da zapo nete sa nekim biznisom, bitno je ne samo spoznati ansu i definisati ideju, jo je va nije tu ideju realizovati.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 3: Preduzetnici su kockari.

STVARNOST: Uspje ni preduzetnici su veoma oprezni i znaju da upravljaju rizikom.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 4: Preduzetnici se e e suo avaju sa stresnim situacijama i velikim pritiscima, zbog ega pla aju ve u cijenu za svoj uspjeh nego drugi. STVARNOST: Biti preduzetnik zna i biti spreman na stalan rad pod stresom.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 5: Ako ima novac, ima sve.

STVARNOST: Novac je samo jedan od faktora uspjeha nekog biznisa.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 6: Otpo injanje biznisa je za mlade, energi ne i temperamentne osobe. STVARNOST: Ovi kvaliteti su svakako va ni, ali ima puno dokaza da starost ne predstavlja barijeru za otpo injanje biznisa. U nekim slu ajevima starost preduzetnika mo e imati odre enih prednosti koje se odnose na dobro razvijene kontakte sa velikim brojem poslovnih partnera i prijatelja.

Doc dr. Elvir izmi

Mitovi preduzetni tva

MIT 7: Preduzetnik je motivisan isklju ivo finansijskim rezultatima. STVARNOST: Preduzetnik se rukovodi dugoro nom vizijom izgradnje uspje nog preduze a, prije nego instant boga enjem. U tom kontekstu, veoma va an motivator njegovog poslovanja je osje aj injenja ne eg to je korisno i vrijedno. Novac je, u tom smislu, instrument da se ostvare ciljevi.

Doc dr. Elvir izmi

IZVOR: Dosti Milenko; Menad ment malih i srednjih preduze a Birley, Sue; Muzyka, Dan; Mastering Entrepreneurship Timmons A. Jeffry; Stephen, Spinelli; New venture creation

Doc dr. Elvir izmi

42