AAI (Permbledhje)

AAI eshte nje interviste e mire-strukturuar, e fokusuar mbi experiencat e hershme te lidhjeve/afrimiteteve dhe efektet e tyre. Kjo interviste kerkon qe folesi te reflektoje dhe tu pergjigjet nje sere pyetjesh komplekse ne lidhje me historine e jetes se tij/saj, pjesa me e madhe e te cilave nuk i jane pyetur asnjehere me pare.

Kjo interviste konsiston ne 20 pyetje mes te cilave: fjale percaktuese/cilesuese (mbiemra) qe pershkruajne marredhenien me prinderit gjate femijesire kujtime qe ilustrojne zgjedhjen e ketyre mbiemrave nese kane afrimitet me shume me njerin nga prinderit, dhe pse nese ndonjehere jane ndjere te refuzuar nese jane kercenuar ne menyra te ndryshme nga prinderit rreth ndonje humbjeje (vdekje familjare ose te afermi) si kane ndikuar keto eksperienca ne krijimin e personalitetit te tyre, etj.

Ne baze te pergjigjeve te dhene gjate kesaj interviste prinderit dhe femijet e tyre klasifikohen ne kategori. Si per prinderit, ashtu dhe per femijet e tyre, ekzistojne nga tre (3) kategori te organizuara nder te cilat klasifikohen pergjigjet e tyre. Per prinderit jane: pergjigje te sigurtaautonome, shkarkues/liruese, ose shqetesuese. Per femijet e po atyre prinderve ekzistojne keto kategori: pergjigje te sigurta, shmangese, dhe te qendrueshme/rezistuese. Keto kategori quhen te organizuara atehere kur folesi gjate marrjes se intervistes tregon ose shpreh nje strategji ne thelb njejes dhe percaktuese, si prsh., thjesht duke iu pergjigjur pyetjeve, duke bllokuar bashkebisedimin, ose duke manifestuar nje perqendrim te hutuar ne incidente,

ndjenja , dhe marredhenie te ndryshme te pyetura nga intervistuesi. Ne pak fjale, folesi ka tendec ti shmanget/devijoje pyetjeve te drejtuara drejt tij/saj. Nje pike kyce e AAI eshte dhe Situata e Cuditshme. Kjo eshte nje procedure e krijuar me qellim qe te analizoje marredhenien e prinderit dhe femijes nga 9 18 muaj. Situata e Cuditshme, pas analizimeve te bera, ben te mundur klasifikimin e femijve ne njeren nga kategorite e organizuara (sigurte, shmanges, rezistues). Ne baze te studimeve dhe analizimeve te thella u arrit ne keto perfundime: 1. Prinderit jofleksibel, te pasigurte ne lirine e femijes jane te prirur qe te kene femije qe u shmangen. 2. Prinderit jofleksibel, te pasigurte rreth shqetesimeve jane te prirur te kene femije te paqendrueshem ne kete fushe. 3. Prinderit fleksibel, te sigurte-autonom jane te prirur te kene femije gjithashtu fleksibel.

Duke i vendosur ne nje shkalle vleresimi te gjitha keto perfundime mesojme se: Sa me i larte te jete numri i experiencave te keqija, aq me i ulet eshte vleresimi ndaj prinderve te tyre. Ne menyre me specifike kemi: Gjendja psikologjike e te rriturve ne lidhje me kujtimet: Shkalla e Vleresimit Karakteristikat e Bisedes Karakteristikat Mbizoteruese

Te Sigurte-Autonom

Vleresim i larte per koherencen

Koherent dhe bashkepunues

Pranon humbjet, nevojat, dhe varesine Vet-pershkruhen

Liruses/Shkarkues

Vleresim i ulet per koherencen

Jo koherent

pozitiv: te pavarur, te forte, dhe normal

Te Shqetesuar

Vleresim i ulet per As koherent dhe as koherent bashkepunues

Shume intim

Sjellja e femijeve ne Situaten e Cuditshme

Te sigurte - Femije te vemendshem: luajne ne prani te prinderve dhe mund te humbasin vemendjen kur ato mund te ndahen, dhe kerkojne me ngulm per nje ribashkim te tyre.

Shmanges - Femije pak te vemendshem: perqendrohen me shume tek mjedisi qe i rrethon dhe tek lojrat se sa tek prinderit.

Rezistues - Femije pak te vemendshem: te perqendruar tek prinderit me shume se ne cdo gje tjeter.

Nje element mjaft i rendesishem se AAI eshte dhe koncepti Siguri e Fituar. Ky koncept fillimisht u shfaq ne manualet dhe institucionet trajnuese te AAI, ku theksohej qe klasifikimi ne kategorine e sigurte-autonome bazohet vetem ne vleresimin e koherences. Ne kete menyre u vu ne dukje se folesit koherent dhe bashkepunues mund te konsiderohen pjese e kesaj kategorie pavaresisht kodit te vleresimit ku prinderit nuk paraqisnin sjellje te dashura me femijet. Keto perkthimi, ne menyre informale, u konsideruan si siguri e fituar.

AAI eshte nje mjet kerkimi unik, me aftesine qe te trokase lehte dhe butesisht ne cdo fushe sociale apo psikologjike, pike kjo e bere mjaft e qarte nga zgjerimi i kerkimeve masive qe nga viti 1999.