Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut

GJEDNJ N 50 PYETJE

EAN COURT OF HUM

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS COUR EUROPENNE DES DROITS DE L'HOMME

SQI

GJEDNJ n 50 pyetje

Pyetje q bhen m shpesh

Konventa Evropiane pr t Drejtat e Njeriut
1 Kur sht miratuar Konventa?
Konventa pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe Lirive Themelore t Njeriut, e njohur si Konventa Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, u el pr nnshkrim n Rom m 4 nntor 1950 dhe hyri n fuqi m 3 shtator 1953. Konventa konkretizoi disa t drejta t prcaktuara n Deklaratn Universale t t Drejtave t Njeriut dhe themeloi nj organ gjyqsor ndrkombtar kompetent pr t marr vendime kundr Shteteve q nuk i prmbushin detyrimet e tyre. shtetasve t tyre, t drejtat themelore civile dhe politike t prcaktuara n Konvent. T drejtat dhe lirit e siguruara nga Konventa prfshijn t drejtn pr jetn, t drejtn pr nj proces gjyqsor t rregullt, t drejtn pr jet private dhe familjare, lirin e shprehjes, lirin e mendimit, ndrgjegjes dhe fes, dhe lirin e mbrojtjes s prons. Konventa ndalon n veanti torturn dhe trajtimin ose dnimin njerzor ose poshtrues, punn e detyruar, ndalimin arbitrar dhe t paligjshm si dhe diskriminimin n gzimin e t drejtave dhe lirive t siguruara nga Konventa.

4 A evoluon Konventa?
Po. Konventa evoluon veanrisht nprmjet interpretimit q i bn dispozitave t saj Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut. Nprmjet jurisprudencs s saj, Gjykata e ka kthyer Konventn n nj instrument t gjall. N kt mnyr ajo i ka zgjeruar t drejtat e ofruara dhe i ka zbatuar ato pr situata q nuk ishin t parashikueshme n kohn kur u miratua Konventa. Po ashtu, Konventa evoluon nprmjet protokolleve t saj t cilat i kan shtuar t drejta t reja. Pr shembull, kjo ka ndodhur n korrik 2003, me Protokollin nr. 13 pr heqjen e dnimit me vdekje n t gjitha rrethanat, ose n prill 2005, me Protokollin nr. 12 pr mos-diskriminimin.

2 far sht nj protokoll i Konvents?

Nj protokoll i Konvents sht nj tekst q i shton nj ose m shum t drejta Konvents fillestare, ose ndryshon disa dispozita t caktuara t saj. Protokollet q i shtojn t drejta Konvents jan t detyrueshme vetm pr ato Shtete q i kan nnshkruar dhe ratifikuar ato. Nj shtet, q vetm e ka nnshkruar protokollin, por nuk e ka ratifikuar, nuk sht i detyruar t zbatoj dispozitat e protokollit. Deri m sot jan miratuar 14 protokolle shtes.

A jan gjykatat vendase t 5 detyruara t zbatojn Konventn?

Konventa sht e zbatueshme n nivel kombtar.Ajo sht prfshir n legjislacionin e Shteteve Pal, t cilat kan marr prsipr t mbrojn t drejtat e prcaktuara n Konvent. Pr rrjedhoj, gjykatat vendase duhet ta zbatojn Konventn. Prndryshe, Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut 3

Ky dokument, i cili sht prgatitur nga Zyra e Marrdhnieve me Publikun n Gjykatn Evropiane t t Drejtave t Njeriut, nuk sht i detyrueshm pr Gjykatn. N t synohet t jepet informacion i prgjithshm pr mnyrn se si funksionon Gjykata. Pr informacion m t hollsishm, ju mund t lexoni dokumentet e lshuara nga Sekretariati i Gjykats. Kto dokumente gjenden n faqen zyrtare t Gjykats n adresn www.echr.coe.int.

3 far t drejtash mbron Konventa?

Shtetet q kan ratifikuar Konventn, t njohura edhe si Shtetet Pal, kan marr prsipr ti sigurojn dhe garantojn do individi brenda juridiksionit t tyre, jo vetm

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Pyetje q bhen m shpesh

do t konstatoj shkelje t Konvents nga ana e Shteteve Pal n rast se individt do t ankohen pr mosrespektimin e t drejtave t tyre.

Pyetje q bhen m shpesh

A mund t ndryshoj prbrja e 12 Gjykats nga njra shtje n tjetrn?
Po, shtjet shqyrtohen nga nj prej katr trupave gjykuese kryesore t Gjykats. Krkesat, t cilat jan haptazi t papranueshme, shqyrtohen nga trupi gjykues i prbr nga nj gjyqtar. Komiteti i prbr nga tre gjyqtar mund vendos me votim t njzshm rreth pranueshmris dhe themelit t shtjeve q jan objekt i nj praktike t unifikuar t Gjykats. Krkesa mund ti kalohet pr shqyrtim nj Dhome t prbr nga shtat gjyqtar, e cila vendos me shumic vote, kryesisht rreth pranueshmris dhe themelit t nj shtjeje. N raste prjashtimore, Dhoma e Madhe me 17 gjyqtar shqyrton shtjet q i jan prcjell ose kur Dhoma heq dor nga juridiksioni i saj, ose kur sht pranuar nj krkes pr kalimin e shtjes n Dhom t Madhe. dhe pes gjyqtar t tjer t emruar me rotacion nga Kryetari i Seksionit. Dhoma e Madhe prbhet nga kryetari dhe nn-kryetart e Gjykats, kryetart e seksioneve dhe gjyqtari i Pals kontraktuese (gjyqtari i zgjedhur n emr t Shtetit kundr t cilit sht br krkesa), si dhe nga gjyqtart e tjer, q zgjidhen me short. Kur shqyrton nj shtje q i sht kaluar asaj pas vendimit t nxjerr nga Dhoma, Dhoma e Madhe nuk prfshin gjyqtart t cilt kan qen antar t trupit gjykues t Dhoms q e ka shqyrtuar shtjen fillimisht.

A marrin pjes gjyqtart n 9 shtje q kan t bjn me vendin e tyre?

Gjyqtari i nj Pale kontraktuese nuk mund t jet pjes e trupit gjykues t prbr nga nj gjyqtar. N raste prjashtimore, ai mund t ftohet t bj pjes si antar i nj Komiteti. Gjyqtari i Pals kontraktuese prfshihet gjithmon kur Gjykata shqyrton shtje n Dhomn e prbr nga shtat gjyqtar, ose n Dhomn e Madhe t prbr nga shtatmbdhjet gjyqtar.

Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut (GJEDNJ)

6 Cila sht prbrja e Gjykats?
Numri i gjyqtarve n Gjykat sht i njjt me at t Shteteve Pal t Konvents (deri m sot 47).

10 far sht Sekretariati i Gjykats ?

Sekretariati i Gjykats prbhet nga personeli i cili i jep Gjykats mbshtetje ligjore dhe administrative n punn e saj gjyqsore. Sekretariati i Gjykats prbhet nga jurist, nga personeli administrativ dhe teknik si dhe nga prkthyes.

15 Kur shqyrtohet nj shtje nga Dhoma e Madhe?

Nj shtje mund t kaloj n Dhomn e Madhe n dy forma: n rast se krkohet referimi i shtjes n Dhom t Madhe ose kur ka heqje dor nga juridisioni nga ana e Dhoms. Pasi sht shpallur vendimi i Dhoms, palt mund t krkojn kalimin e shtjes n Dhomn e Madhe. Krkesa pranohet n raste prjashtimore. Kolegji i Dhoms s Madhe vendos nse shtja duhet ti prcillet Dhoms s Madhe pr shqyrtim t ri apo jo. shtjet i drgohen Dhoms s Madhe edhe kur Dhoma heq dore nga juridiksioni, megjithse edhe kjo ndodh n raste prjashtimore. Dhoma s cils i caktohet nj shtje mund ta drgoj shtjen n favor t juridiksionit t Dhoms s Madhe, nse shtja ngre nj problem t rndsishm q cnon interpretimin e Konvents ose, nse ekziston rreziku i paprputhshmris me nj vendim t mparshm t Gjykats.

7 Si zgjidhen gjyqtart e Gjykats?

Gjyqtart zgjidhen nga Asambleja Parlamentare e Kshillit t Evrops n baz t lists prej tre kandidatsh q propozohetnga secili Shtet. Ata zgjidhen pr nj mandat t parinovueshm prej nnt vitesh.

11 far kuptohet me buxhet t Gjykats?

Shpenzimet e Gjykats prballohen nga Kshilli i Evrops, buxheti i t cilit financohet nga kontributet e shteteve antare, n varsi t popullsis dhe t PBB-s (produktit t brendshm bruto). Buxheti i Gjykats mbulon rrogat e gjyqtarve dhe t personelit si edhe shpenzimet e ndryshme operative (pr teknologjin e informacionit, udhtimet zyrtare, prkthimet me shkrim, prkthimet me goj, botimet, ndihmn ligjore, shpenzimet pr prfaqsimin ligjor si dhe misionet pr mbledhje faktesh, etj.).

8 A jan gjyqtart vrtet t pavarur?

Megjithse gjyqtart zgjidhen pr do Pal kontraktuese, ata i gjykojn shtjet si individ dhe nuk prfaqsojn Shtetin prkats.Ata jan krejtsisht t pavarur dhe nuk mund t angazhohen n ndonj aktivitet q do t ishte i papajtueshm me detyrn e tyre pr t qen t pavarur dhe t paanshm.

13 Cili sht dallimi ndrmjet Dhoms dhe Seksionit?

Seksioni sht organ administrativ, kurse Dhoma sht nj trup gjyqsor q bn pjes n nj nga Seksionet e Gjykats. Gjykata ka pes Seksione n t cilat bjn pjes Dhomat. do Seksion ka nj kryetar, nj nn-kryetar dhe nj numr gjyqtarsh.

14 Si formohen Dhomat dhe Dhoma e Madhe?

Dhoma prbhet nga Kryetari i Seksionit t cilit i sht caktuar shtja, gjyqtari i Pals kontraktuese (gjyqtari i zgjedhur n emr t Shtetit kundr t cilit sht br krkesa)

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Pyetje q bhen m shpesh

A mundet nj gjyqtar t mos 16 pranoj t marr pjes n shqyrtimin e nj shtjeje?
Po. Madje gjyqtart jan t detyruar t mos marrin pjes n shqyrtimin e nj shtjeje, kur jan prfshir m par n at shtje n fardolloj mnyre. Kjo quhet trheqje. Ata zvendsohen n procedur nga nj gjyqtar tjetr dhe, nse ai q trhiqet sht gjyqtari i zgjedhur n emr t Pals Kontraktuese, ather ai mund t zvendsohet nga nj gjyqtar tjetr apo nga nj gjyqtar ad hoc.

Pyetje q bhen m shpesh

Konventa parashikon nj sistem t leht pr t paraqitur nj krkes n Gjykat, duke mundsuar do person t sjell shtjen n Gjykat, pavarsisht nse jeton n nj zon t largt t nj shteti antar apo nse nuk ka t holla. Pikrisht, pr kt arsye, procedura para Gjykats sht falas.

Procedura para Gjykats

19 Kush mund t paraqes nj shtje n Gjykat?
Konventa dallon dy lloj krkesash: krkesat individuale, t depozituara nga nj person, grup individsh, kompani ose OJQ, q pretendojn se u jan shkelur t drejtat, si edhe krkesat ndr-shtetrore, t depozituara nga nj shtet kundr nj shteti tjetr. Q nga koha e themelimit t Gjykats, pothuajse t gjitha krkesat jan depozituar nga individ t cilt i kan sjell shtjet e tyre drejtprdrejt n Gjykat me pretendimin se u jan br nj apo m shum shkelje t Konvents.

25 Cilat jan etapat e procedurs para Gjykats?

N shqyrtimin e shtjeve t sjella para Gjykats ka dy faza kryesore: faza e pranueshmris dhe faza e shqyrtimit t themelit (d.m.th. shqyrtimi i ankesave q jan ngritur nga ankuesi). Krkesa kalon npr disa etapa. Trupi gjykues i prbr nga nj gjyqtar e shpall krkesn t papranueshme kur papranueshmria duket qart q n fillim. Vendimet e ktij gjyqtari nuk mund t ankimohen. Komiteti merr vendim pr nj shtje q mbulohet nga nj praktik e unifikuar e Gjykats. Dhoma i komunikon shtjen qeveris s paditur dhe e fton t paraqes vzhgimet e saj.Vzhgimet kmbehen midis palve. Pastaj Gjykata vendos nse sht e nevojshme t zhvilloj nj seanc publike lidhur me shtjen. Seancat publike, duke par numrin e krkesave t shqyrtuara nga Gjykata, bhen vetm n raste prjashtimore. N fund, Dhoma shpall vendimin, i cili bhet prfundimtar vetm pas kalimit t periudhs tre-mujore gjat s cils krkuesi ose qeveria mund t krkojn kalimin e shtjes n Dhomn e Madhe pr nj shqyrtim t ri. Nse krkesa pr kalimin e shtjes pranohet nga kolegji i Dhoms s Madhe, shtja rishqyrtohet dhe, nse sht e nevojshme, zhvillohet nj seanc publike. Vendimi i Dhoms s Madhe sht i forms s prer.

Cili sht dallimi ndrmjet nj 22 krkese individuale dhe nj krkese ndr-shtetrore?

Shumica e krkesave t paraqitura n Gjykat jan individuale t cilat drgohen nga persona privat. Edhe nj Shtet mund t paraqes nj krkes kundr nj Shteti tjetr Pal t Konvents; kjo krkes quhet ndr-shtetrore.

17 far sht gjyqtari ad hoc?

Gjyqtari ad hoc emrohet nga Qeveria prkatse kur gjyqtari i zgjedhur n emr t asaj Pale Kontraktuese nuk merr pjes n shqyrtimin e shtjes pr shkak t pamundsis, trheqjes ose prjashtimit.

18 Cila sht kompetenca e Gjykats?

Gjykata nuk mund t marr n shqyrtim nj shtje me iniciativn e saj. Ajo ka kompetenc t shqyrtoj pretendimet pr shkelje t Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut dhe kt e bn prmes pranimit t krkesave individuale ose ndr-shtetrore.

20 Kundr kujt mund t drejtohet nj shtje?

shtjet mund t ngrihen kundr nj ose m shum shteteve q kan ratifikuar Konventn. do krkes drejtuar kundr shteteve t treta ose, pr shembull, kundr individve t tjer, shpallet e papranueshme.

A sht i nevojshm prfaqsimi 23 nga nj avokat n procedurat para Gjykats?

Prfaqsimi ligjor nuk sht i domosdoshm n fillim t procedurs; do individ mund ta drgoj shtjen e tij drejtprdrejt n Gjykat. Ndihma e avokatit bhet e domosdoshme n momentin kur Gjykata fton qeverin e paditur t paraqes vzhgimet e saj. Ndihma ligjore mund tu jepet ankuesve, nse sht e nevojshme, vetm n kt faz t procedurs.

21 Si mund t paraqitet nj shtje para Gjykats?

shtjet mund t paraqiten n Gjykat nga vet individt. Ndihma e nj avokati nuk sht e nevojshme n fillim t procedurs. Mjafton ti drgohet Gjykats formulari i plotsuar si duhet, bashk me dokumentet e krkuara. Megjithat, regjistrimi i nj krkese nga Gjykata nuk do t thot se shtja do t deklarohet e pranueshme apo do t jet e suksesshme n themel.

24 Kush ka t drejt t dorzoj parashtrime n Gjykat?

Gjykata nuk ka ndonj list avokatsh t autorizuar pr t prfaqsuar ankuesit n procedurn para Gjykats. Ankuesi mund t prfaqsohet nga nj jurist, i cili sht i kualifikuar pr t ushtruar profesionin n njrin nga Shtetet Pal t Konvents ose q sht autorizuar nga Kryetari i Dhoms ta prfaqsoj n procedurn para Gjykats.

26 Cilat jan kushtet e pranueshmris?

Q t shpallet e pranueshme nga Gjykata, krkesa duhet t plotsoj disa kushte. Prndryshe, krkesa nuk do t merret n shqyrtim. shtjet mund t sillen n Gjykat 7

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Pyetje q bhen m shpesh

vetm pasi t jen shteruar t gjitha mjetet e brendshme ligjore. Kj do t thot se individt t cilt ankohen pr shkelje t t drejtave t tyre n fillim duhet ta ken kaluar shtjen npr t gjitha gjykatat vendase, deri n jurdiksionin m t lart. N kt mnyr, Shtetit i jepet mundsia t korrigjoj, n nivel kombtar, shkeljet e pretenduara. Pretendimet e krkuesit duhet t ken t bjn me nj ose m shum se nj nga t drejtat e prcaktuara n Konvent. Gjykata nuk mund t shqyrtoj krkesa q kan t bjn me shkelje t ndonj t drejte tjetr q nuk sht e prcaktuar n Konvent. Po kshtu, krkesa duhet t paraqitet n Gjykat brenda gjasht muajve pas vendimit t fundit gjyqsor q sht marr lidhur me shtjen, q zakonisht sht vendimi i gjykats m t lart t vendit n fjal. Ankuesi duhet q, personalisht, dhe n mnyr t drejtprdrejt, t jet viktim e nj shkeljeje t Konvents dhe, duhet t ket psuar nj dm t konsiderueshm. Sigurisht q nuk duhet harruar q krkesat mund t paraqiten vetm kundr nj ose m shum se nj prej Shteteve Pal t Konvents, dhe jo kundr ndonj Shteti tjetr q nuk e ka ratifikuar Konventn apo kundr ndonj individi. kundr t cilit sht paraqitur krkesa, t ndrhyj n procedur. Kjo quhet ndrhyrje nga nj pal e tret. Personi ose shteti n fjal ka t drejt t paraqes vzhgime dhe t marr pjes n seanca publike.

Pyetje q bhen m shpesh

31 far kuptohet me kundrshtime fillestare?
Kundrshtime fillestare jan argumentet q paraqet qeveria e paditur n mbshtetje t pretendimeve t saj se shtja nuk duhet t shqyrtohet n themel.

34 A jan t hapura pr publikun seancat e vendimmarrjes ?

Jo, seancat e vendimmarrjesjan zhvillohen me dyer t mbyllura.

A mund t caktoj Gjykata 29 ekspert ose t marr prova nga dshmitar?

Po. N raste prjashtimore, nj delegacion nga Gjykata mund t vendos t kryej misione hetimore duke u zhvendosur n shtete t tjera pr t qartsuar faktet e nj shtjeje. Ky delegacion mund t marr prova nga individ dhe t kryej hetime n vendngjarje. N disa raste Gjykata cakton ekspert, pr shembull, kur krkon q mjek ekspert t ekzaminojn krkuesit t cilt ndodhen n burg.

32 far kuptohet me zgjidhje miqsore?

Zgjidhja miqsore sht marrveshja ndrmjet palve q ka pr qllim ti jap fund shtjes. Kur palt e prfshira bien dakord q ta zgjidhin mosmarrveshjen e tyre n kt mnyr, Shteti i paguan krkuesit nj shum parash. Pas shqyrtimit t kushteve t zgjidhjes miqsore, dhe vetm n rast se Gjykata arrin n prfundimin se sht siguruar respektimi i t drejtave t njeriut, ather ajo e fshin krkesn nga lista e shtjeve t saj. Gjykata i nxit gjithnj palt t zhvillojn bisedime pr gjetjen e zgjidhjes miqsore. N rast se nuk arrihet ndonj marrveshje, Gjykata vazhdon me shqyrtimin e themelit t shtjes.

A kan refuzuar ndonjher 35 Shtetet t bashkpunojn me Gjykatn?

Ka pasur raste kur shtete t caktuara kan munguar, madje kan refuzuar ti japin Gjykats informacione dhe dokumente t nevojshme pr shqyrtimin e krkess nga ana e Gjykats. N kto raste Gjykata mund t dnoj Shtetin prkats n baz t Nenit 38 t Konvents (q i detyron Shtetet t'i krijojn Gjykats t gjitha lehtsirat e nevojshme).

30 A zhvillon Gjykata seanca publike?

Procedura para Gjykats sht me shkrim, por n disa raste dhe pr shtje t caktuara Gjykata vendos t zhvilloj seanc publike. Seancat zhvillohen n Ndrtesn e t Drejtave t Njeriut n Strasburg. Ato zakonisht jan publike, me prjashtim t rasteve kur Kryetari i Dhoms ose Dhoma e Madhe, n varsi t shtjes, vendosin ndryshe. Shtypi dhe publiku zakonisht lejohen t marrin pjes. Pr kt, ata duhet t jen t pajisur me dokumentin identifikues t medias q prfaqsojn ose me letrnjoftim. T gjitha seancat filmohen dhe transmetohen brenda dits n faqen zyrtare t internetit t Gjykats, duke filluar pas ors 14.30 (ora vendore) .

36 Sa koh zgjat procedura para Gjykats?

Esht e vshtir t thuhet se sa zgjat procedura para Gjykats. Gjykata prpiqet ti trajtoj shtjet brenda tre viteve q nga data e dorzimit t tyre. Megjithat, shqyrtimi i disa shtjeve mund t marr m shum koh, ndrkoh q disa t tjera mund t shqyrtohen m shpejt. Kohzgjatja e procedurs ndryshon sigurisht n varsi t shtjes, t trupit gjykues t cilit i sht caktuar, kujdesit t palve pr ti dhn Gjykats informacionin e duhur dhe shum faktorve t tjer, si zhvillimi i nj seance publike ose kalimit t shtjes n Dhomn e Madhe. Disa krkesa mund t konsiderohen urgjente dhe t trajtohen me prparsi, sidomos n rastet kur integriteti fizik i krkuesit vihet n rrezik dhe krcnohet n mnyr t menjhershme .

27 A lejohen OJQ-t ose shtetet t marrin pjes n procedur?

Po, si OJQ-t, ashtu dhe Shtetet mund t paraqesin krkesa. Madje, ato mund t autorizohen edhe nga Kryetari i Gjykats q t ndrhyjn n procedur si pal e tret.

A mundet Gjykata t urdhroj 33 marrjen e masave t prkohshme?

Pas marrjes s nj krkese, Gjykata mund t'i krkoj Shtetit t paditur q t marr disa masa t prkohshme, ndrkoh q vet Gjykata vazhdon shqyrtimin e shtjes. Kjo do t thot q Shtetit prkats i krkohet q t mos ndrmarr asnj veprim, si, pr shembull, t mos kthej individ t caktuar n vendin nga i cili kan ardhur ku ata pretendojn se mund t gjejn vdekjen ose ti nshtrohen torturs.

28 far sht pala e tret e interesuar?

Prve krkuesit, Kryetari i Gjykats mund t autorizoj nj person ose nj shtet tjetr q sht Pal e Konvents, prve shtetit

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Pyetje q bhen m shpesh

Vendimet e Gjykats
Cili sht dallimi ndrmjet 37 vendimeve q merren nga Gjykata?
Zakonisht nj vendim jepet nga trupi gjykues i prbr nga nj gjyqtar, nga Komiteti ose nga Dhoma e Gjykats. Ai ka t bj vetm me pranueshmrin dhe jo me themelin e shtjes. Normalisht, sht Dhoma ajo q shqyrton pranueshmrin dhe themelin e nj shtje n t njjtn koh e pastaj shpall vendimin e saj.

Pyetje q bhen m shpesh

njihen gjithashtu si shtje sistemike d.m.th. q e kan origjinn n mosprputhjen e s drejts s brendshme me Konventn. Kshtu, koht e fundit Gjykata ka ndjekur nj procedur q konsiston n shqyrtimin e nj ose m shum krkesave t ktij lloji dhe ka shtyr shqyrtimin e nj sr shtjesh t ngjashme me to . Sapo shpall vendimin e saj pr nj shtje pilot, Gjykata i krkon qeveris prkatse t ndryshoj legjislacionin e brendshm n mnyr q ai t jet n harmoni me Konventn, si dhe i tregon n mnyr t prgjithshme masat q duhen ndrmarr. Vetm m pas Gjykata shqyrton serin e shtjeve t tjera t ngjashme me shtjen pilot.

40 Si ekzekutohen vendimet e Gjykats?

Kur Gjykata shpall nj vendim pr nj shkelje q sht br, ajo ia prcjell dosjen Komitetit t Ministrave t Kshillit t Evrops, i cili prcakton me Shtetin e paditur dhe departamentin e ekzekutimit t vendimeve modalitetet pr ekzekutimin e vendimit dhe pr parandalimin e shkeljeve t ngjashme t Konvents n t ardhmen. Kjo shoqrohet me marrjen e masave me karakter t prgjithshm, sidomos me ndryshimin e legjislacionit, dhe me marrjen e masave individuale kur sht e nevojshme.

46 Cilat t drejta ngrihen n shumicn e shtjeve?

Q nga themelimi i saj, n rreth gjysmn e vendimeve, Gjykata ka gjetur shkelje t Nenit 6 t Konvents, lidhur me paanshmrin dhe kohzgjatjen e procesit gjyqsor. N fakt, 58% e shkeljeve t gjetura nga Gjykata kan t bjn ose me Nenin 6 (e drejta pr nj proces t rregullt) ose me Nenin 1 t Protokollit nr. 1 (mbrojtja e prons). Pastaj, n rreth 11% t shtjeve, Gjykata ka gjetur shkelje t rnd t neneve 2 dhe 3 t Konvents (e drejta pr jetn dhe ndalimi i torturs dhe trajtimit njerzor ose poshtrues).

38 A jan vendimet e Gjykats t detyrueshme pr Shtetet ?

Vendimet q kan identifikuar shkelje t Konvents jan t detyrueshme pr Shtetet prkatse, t cilat duhet t'i ekzekutojn ato. Komiteti i Ministrave i Kshillit t Evrops monitoron ekzekutimin e vendimeve, veanrisht prsa i prket pagimit nga ana e Shteteve t shumave t caktuara nga Gjykata si kompensim pr dmin q u sht shkaktuar ankuesve.

41 Cilat jan pasojat e nj vendimi q konstaton shkelje?

N rast se konstatohet se ka pasur shkelje, Shteti i paditur duhet t bj kujdes q kto shkelje t mos ndodhin srish n t ardhmen, prndryshe Gjykata mund ta dnoj srish at. N disa raste, Shtetit do ti duhet t ndryshoj legjislacionin pr ta prshtatur me Konventn.

44 far sht mendimi paralel/i pakics?

Gjyqtart mund t dshirojn t prpilojn mendimin e tyre lidhur me nj shtje q sht shqyrtuar nga trupi gjykues ku ato bjn pjes. Ky mendim i bashkngjitet vendimit . N prgjithsi ata shpjegojn prse votuan me shumicn (mendimi paralel) ose, e kundrta, prse nuk ran dakord me shumicn e gjyqtarve (mendimi i pakics).

47 A jan masat e prkohshme vrtet t efektshme?

Shtetet ndjekin pothuajse gjithmon rekomandimet e Gjykats lidhur me masat e prkohshme. Ka raste q disa prej tyre t mos ken vepruar sipas krkesave t Gjykats. Kto shtete rrezikojn t dnohen nga Gjykata pr moszbatim t detyrimeve t tyre t parashikuara n Nenin 34 (e drejta pr krkes individuale).

42 far sht shprblimi i drejt?

Kur Gjykata vendos kundr nj Shteti dhe vren se krkuesi ka psuar dm, ajo i jep krkuesit kompensim t drejt, domethn i jep nj shum parash si kompensim pr dmin q ka psuar. Komiteti i Ministrave merr masat q shuma e caktuar nga Gjykata ti paguhet konkretisht krkuesit.

39 A mund t apelohet nj vendim i Gjykats?

Vendimet e papranueshmris, si dhe vendimet e marra nga nj Komitet ose nga Dhoma e Madhe, jan t forms s prer dhe nuk mund t apelohen. Megjithat, brenda tre muajve pas njoftimit t vendimit t Dhoms, palt kan t drejt t krkojn kalimin e shtjes n Dhom t Madhe pr rishqyrtim. Krkesat pr kalim t shtjes n Dhom t Madhe shqyrtohen nga nj trup gjyqtarsh t cilt vendosin nse kalimi sht me vend apo jo. 10

Aktiviteti i Gjykats
45 Sa shtje jan paraqitur n Gjykat?
Gjykata ka qen viktim e suksesit t saj. do vit jan paraqitur mbi 50,000 krkesa t reja. Disa nga vendimet e Gjykats, si edhe fakti q shum shtete e vlersojn gjithnj e m shum punn e Gjykats, kan br q numri i rasteve t rritet n mnyr t konsiderueshme nga viti n vit.

A merret Gjykata me ndonj 48 shtje q ka t bj me shoqrin?

Sigurisht, Gjykats i sht krkuar t trajtoj shtje q nuk ishin t parashikueshme n vitin 1950 kur Konventa u nnshkrua. Gjat 50 viteve t fundit Gjykata ka vendosur pr shum shtje q kan t bjn me shoqrin, si shtja e abortit, vetvrasja e asistuar, kontrolli trupor, skllavria familjare, e drejta e nj personi t lindur n mnyr anonime pr t njohur origjinn e tij, e drejta pr birsimin nga ana e personave homoseksual, mbajtja e peres islamike n

43 far sht nj shtje pilot?

Gjat viteve t fundit, Gjykata ka ndjekur nj procedur t re pr t prballuar fluksin masiv t krkesave q kan t bjn me problematik t ngjashme. Kto krkesa

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

11

Pyetje q bhen m shpesh

shkolla dhe universitete, mbrojtja e burimeve t gazetarve, diskriminimi kundr Romve dhe problemet e mjedisit.

E ardhmja e Gjykats
49 far sht Protokolli nr. 14?
Protokolli nr. 14, qllimi i t cilit sht t garantoj efektivitetin afatgjat t Gjykats duke optimizuar filtrimin dhe prpunimin e krkesave, parashikon n veanti krijimin e trupave t reja gjyqsore pr shqyrtimin e shtjeve m t thjeshta, si dhe parashikon edhe nj kriter t ri pranueshmrie (ekzistenca e nj dmi t konsiderueshm), dhe zgjat mandatin e gjyqtarve deri n nnt vjet, pa mundsin pr tu rizgjedhur. Ky Protokoll hyri n fuqi m 1 qershor 2010.

50 Cilat jan projektet pr realzimin e reforms?

Pavarsisht nga Protokolli nr. 14, u pa e nevojshme q t reformohej m tej sistemi i Konvents. N nntor 2006, Grupi i t Urtve, i prbr nga jurist t shquar, paraqiti nj raport para Komitetit t Ministrave. Grupi rekomandoi, ndr t tjera, krijimin e nj mekanizmi t ri gjyqsor filtrues dhe prpunimin e nj Statuti lidhur me disa aspekte strukturore t funksionimit t Gjykats. Ky statut kishte pr qllim q modalitetet pr t br ndryshime t ishin m elastike sesa procedura q ndiqej pr traktatet ndrkombtare dhe q duhej t zbatohej edhe pr Konventn. Komiteti Drejtues pr t Drejtat e Njeriut i Kshillit t Evrops po i shqyrton aktualisht t gjitha kto propozime.

korrik 2012 Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut Marrdhnieve me Publikun Council of Europe 67075 Strasbourg Cedex France

www.echr.coe.int

12

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS COUR EUROPENNE DES DROITS DE L'HOMME

www.echr.coe.int