r

to
ra
pi
es
Difuzioni i gazrave në nivelin e alveolave

ir
dhe në nivelin qelizor
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 1
 Objektivat mësimore

r
to
ra
Në fund të leksionit studentët duhet të jenë
nëë gjendje
j dj tëtë:

pi
y Përkufizojnë termat difuzion dhe kapaciteti i

es
difuzionit dhe sqarojnë realizimin e difuzionit

ir
të gazrave në mushkëri
em
y Përshkruajnë dallimin në mes të qarkullimit
pulmonar dhe atijj sistemik.
p
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 2

 Objektivat mësimore

r
to
y SSqarojnë pse rrjedhja
dh e gjakut
k nukk është
h

ra
uniforme nëpër mushkëri.

pi
y Deklarojnë se çfarë kuptohet nga marrëdhënia

es
ventilim p
perfuzion ((V/Q),
Q) të arsyetojnë
y j
lëkundjet e saj përgjatë mushkërive.

ir
y Përshkruajnë se si variacionet në
em
marrëdhënien ventilim/perfuzion ndikojnë në
përbërjen e gazit alveolar dhe në përbërjen e
st

gjakut kapilar.
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 3

Difuzioni i gazrave

r
to
ra
y Koerficienti respirirator (RQ)

pi
RQ = CO2/O2

es
ir
y RQ = 0.8
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 4

Difuzioni i gazrave

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 5

 Përbërja e ajrit atmosferik

r
to
ra
Oksigjen (O2) 20 9
20.9

pi
es
Dioksid karboni (CO2) 0 03
0.03

Azot
ir (N2) 78 1
78.1
em
Gazra inerte(argon) 09
0.9
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 6

 Përbërja e ajrit

r
to
Inspiruar Alveolar Expiruar

ra
O2 21 16 13

pi
es
CO2 0.03 4 5

ir
H20 0.75 6 6
em
N2 78 74 74
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 7

Difuzioni i gazrave

r
to
ra
y Ligji i Daltonit

pi
es
y Ligji i Henrit

ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 8

Difuzioni i gazrave

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 9

 Difuzioni i gazrave

r
to
Këmbimi i gazrave ndërmjet alveolave dhe

ra
y
gjakut varet nga disa faktorë.
faktorë

pi
y Shkalla e difuzionit nëpër membranë është

es
proporcionale me shtypjen parciale dhe
y
ndryshimin
ir e presionit
p të gazit.
g
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 10

 Difuzioni i gazrave

r
to
y Shkalla e difuzionit nëpër membranë është në

ra
përpjestim të:
◦ drejtë

pi
d j ë me sipërfaqen
i ëf e mebranës
b ë respiratore
i (70
m2).

es
◦ zhdrejtë me trashësinë e membranës

ir
respiratore.
em
◦ zhdrejtë me distancën në mes të alveolës dhe
kapilarit.
st

◦ Pesha molekulare dhe tretshmëria e gazit

Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 11

Shkalla e difuzionit nëpër membranë

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 12

Shkalla e difuzionit nëpër membranë/
sipërfaqja
i ë f j e mebranës
b ë respiratore
i t

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 13

Shkalla e difuzionit nëpër membranë/
t hë i e mebranës
trashësia b ë respiratore
i t

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 14

Shkalla e difuzionit nëpër membranë/ distanca
alveolë-kapilar
l lë k il

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 15

 r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 16

Difuzioni i gazrave

r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 17

 Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Marrëdhënia e ajrit në grup të alveoalve me

ra
rrjedhjen e gjakut nëpër këto alveola jep

pi
raportin ventilim /perfuzion.

es
y Ky
y raport
p ndikohet ngag rregullimi
g lokal i
rrjedhjës së ajrit dhe rrjedhjës së gjakut.
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 18

Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Çrregullimet në rrjedhjen pulmonare të

ra
gjakut varen kryesisht nga vetitë e

pi
kapilarëve dhe faktorëve lokalë sic janë

es
koncentrimi i O2 dhe CO2 në indin
mushkëror.
ir
y Kapilarët në mushkëri janë të
em
pazakonshëm sepse, ata kolabojnë.
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 19

 Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Nëse shtypja e gjakut që rrjedh nëpër to bie nën

ra
një vlerë, kapilarët mbyllen duke kahëzuar gjakun
në kapilarët pulmonar me shtypje më të lartë.
lartë

pi
Në apeks të mushkërive, në gjendje të qetësisë,

es
y
k il ët jjanëë të mbydhura
kapilarët b dh për
ë shkak
hk k të shtypjes
ht j

ir
së ulët hidrostatike, kapilarët në bazë të
mushkërive
hkë i kkanëë shtypje
ht j hidrostatike
hid t tik mëë të lartë
l të
em
për shkak të gravitetit prandaj mbeten të hapura.
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 20

 Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Për këtë
P k arsye rrjedhja
dh e gjakut
k kahëzohet
k h h kkah h

ra
bazat e mushkërive.

pi
y Gjatë sforcimeve fizike, kur shtypja arteriale

es
p
rritet, kapilarët në maje
j hapen
p duke
mundësuar kështu oksigjenimin e gjakut që

ir
p mushkëri.
kalon nëpër
em
y Kjo është rezerva e sistemit respirator e cila
na mundëson që tt’ii përmbushim detyrat gjatë
st

angazhimeve fizike kur kemi nevojë për sasira

Si

të rritura të O2.
Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 21
 Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Nryshimi i diametrit të arteriolave dhe

ra
bronkiolave.
y Diametri
Di t i i bbronkiolave
ki l ndikohet
dik h t nga sasia
i e

pi
CO2 në ajrin e ekspiruar i cili kalon nëpër

es
ato.

ir
y Sasia e rritur e CO2 shkakton
em
bronkodilatacion
y Sasia e ulët e CO2 shkakton
st

bronkokonstriksion
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 22

 r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 23

 Marrëdhënia ventilim/perfuzion

r
to
y Sasia e O2 në lëngun intersticial ndikon në

ra
rezistencën e arterieve pulmonare.

pi
y Ulja e O2 në lëngun intersticial shkakton

es
konstriksion të arteriolave ashtu qqë gj
gjaku
drejtohet kah alveolat më mirë të
ir
ventiluara.
ventiluara
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 24

 r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 25

 r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 26

 r
to
ra
pi
es
ir
em
st
Si

Dr.sc. Hatixhe Latifi-Pupovci 27