ELEMENTET E GJAKUT

LEUKOCITET DHE TROMBOCITET

FUNKSIONI I TYRE
 ELEMENTET E GJAKUT

Eritrocitet (rruazat e kuqe) – nuk kanë nukleuse ose organele, bëjnë

transportin e O2

Leukocitet (rruazat e bardha)- janë të vetmet qeliza komplete me nukleuse

dhe organele tjera

Emërtimi leukocite (qeliza të bardha) rrjedhë nga fakti se janë pa ngjyrë sepse
nuk kanë hemoglobinë
janë pjesë e sistemit imunitar.

Trombocitet – janë fragmente qelizore që marrin pjesë në procesin e koagulimit

Në preparatin e ngjyrosur në stirsho periferike leukocitet kanë
ngjyrë të qelët, kanë nukleuse dhe organele tjera
 Leukocitet

Janë njësi e lëvizshme sistemit mbrojtës imunitar të organizmit i

formuar pjesërisht në palcën kockore e pjesërisht në indin
limfatik, kurse sistemi i qarkullimit të gjakut shërben vetëm si
transportues i tyre deri në inde.

Roli i leukociteve
Janë të përfshira në mbrojtjen e organizmit kundër sëmundjeve
infektive dhe invaduesve të jashtëm viral apo bakterial.

Quhen edhe pastrues të organizmit.

Largojnë toksinet dhe mbeturinat.

Sulmojnë qelizat jonormale.

 Karakteristikat themelore të Le:

Me lëvizje ameboidale (me pseudopode) - me diapedezë mund ti

lëshojnë kapilarët dhe të arrijnë tek burimi kemiotaktik.
Mund të lëvizin edhe jashtë strishos së gjakut
Kemotaksa pozitive - tërhiqen nga stimulimet kimike (substancat
kemiotaktike) te liruara nga bakteret dhe trupat e huaj.

Fagocitoza - disa Le (neutrofilet, eozinofilet dhe monocitet) e bëjnë

fagocitozën e trupave te huaj dhe asgjasimin e tyre me enzimet litike
që përmbajnë
Leukocitet i kryejnë funksionet e tyre në indet perivazale, prandaj
gjakun e përdorin vetëm si mjet transportues prej vendit të formimit
deri në vendin ku e kryejnë funksionin
 LEUKOPOIESIS

Prodhimi i të gjitha qelizave të bardha - fillon në palcën kockore

Sikurse të gjitha qelizat e gjakut edhe leukocitet kanë prejardhje nga e
njejta qelizë amë multipotente (hemocitoblasti) nga e cila prodhohen
edhe eritrocitet.

Nga qeliza hematopoetike amë (hemocitoblasti) prodhohen qelizat

progenitore të cilat quhen:
 qeliza burimore mieloide
dhe limfoide

Stimuli i cili vepron në qelizën amë përcakton se cila qelizë do të

zhvillohet, d.m.th çdo qelizë ka stimulin e vet të caktuar për formim
Të gjitha leukocitet diferencohen dhe zhvillohen në palcën kockore,
përveç disa limfociteve të cilat fillojnë të zhvillohen në palcën kockore
por diferencohen tjetërkund (timus)
 
Në fillim të leukopoezës (në
palcën kockore) të gjitha qelizat
burimore duken të njejta, pastaj
diferencohen nën veprimin e
stimujve të caktuar :
Nga qeliza burimore mieloide
prodhohen të gjitha leukocitet
përveç limfociteve
Nga qelizat burimore limfoide me
limfopoezë prodhohen limfoblastet
të cilat diferencohen në limfocite
B, T dhe natural killers
 Varësisht nga prezenca apo mungesa e granulave dhe
ngjyrosja e citoplazmës leukocitet ndahen në :

Granulocite (leukocite polimorfonukleare)

neutrofile
eozinofile të cilat kanë granula të mëdha në citoplazmë (enzime të
rrethuara me membranë
bazofile

Agranulocite - Mononukleare
(qelizat limfoide) pa granula
në citoplazmën e tyre:
limfocitet
monocitet
 Granulocitet - leukocitet polimorfonukleare
Neutrofilet (granulat e tyre kanë afinitet ndaj pjesës acidike dhe
bazike të ngjyrës, prandaj ngjyrosen në roze në të kaltërt)
Eozinofilet (granulat e tyre kanë afinitet ndaj pjesës acidike të ngjyrës,
prandaj ngjyrosen në oranzh-roze )
Bazofilet (granulat e tyre kanë afinitet ndaj pjesës bazike të ngjyrës,
prandaj ngjyrosen të kaltërt në të zezë)
 Granulocitet
Neutrofilet Bazofilet
• Leukocitet janë dominuese në
gjakun periferik • Çlirojnë heparinë për të evituar
• Ne citoplazmë përmbajnë granula koagulimin e gjakut
me enzime lizozomale, të cilat i • Përmbajnë granula me histaminë e
shkatrrojnë trupat e huaj pas cila nxitë pergjigjen inflamatore.
fagocitozës • Nxisin reaksionet alergjike
• Përbëjne vijën e parë të përgjigjes
imune jospecifike kundër
infeksionit bakterial dhe fungal Eozinofilet
• Kane aftësi fagocituese dhe litike për trupat e huaj dhe
komplekset antigjen- antitrup.
• Sekretojnë lëndë që shkaterrojnë parazitet.
• Inhibojne degranulimin e bazofileve dhe asgjësojnë lëndet e
çliruara prej tyre. Numri i tyre rritet shumë gjatë reaksioneve
alergjike dhe infeksioneve parazitare.
 GRANULOCITET NEUTROFILE

Neutrofilet- leukocite polimorfonukleare me nr. më të madh 50-70%,

Kanë shumë granula të vogla dhe janë shumë aktive,
Funksioni i tyre është:
Zakonisht janë përgjegja e parë ndaj infeksionit bakterial
Me diapedezë lëshojnë enët e gjakut dhe futen në hapësira
ndërqelizore dhe bëjnë fagocitozën (gëlltisin bakteriet dhe patogjenet
tjera) dhe pastaj shkatërrimin (vrasjen) e tyre
Me vdekjen e numrit të madh të neutrofileve formohet qelbi

Rritja e Nr. të neutrofileve quhet neutrofili

dhe rritet te infeksionet, intoksikimet, djegjet,
nekroza e indeve, shokut posthemorragjik
dhe tumoreve malinje
Granulocitet–eozinofile (acidofilet) 2-5% e Le qarkulluese
(40 - 400 qel per mm3 të gjakut)

Qeliza më të mëdha me shumë granula,

nukleuset me dy lobuse

Gjinden në traktin respirator dhe digjestiv

Funksioni i eozinofileve:
janë modulatorë të përgjegjes imune pasi janë senzitiv në alergjene duke
sekretuar substanca antialergjike

 Kontrolla e inflamimit me enzime të cilat neutralizojnë efektin inflamator të

neutrofileve dhe mastociteve

Kryesisht marrin pjesë në luftë kundër infeksionit parazitar, fagocitoza dhe

digjestioni i krimbave parazitar të mëdhenj (lirojnë toksine nga granulat e tyre për
shkatrrimin e patogjeneve si parazitet the skrrajat)

Eozinofilia lajmërohet te manifestimet alergjike (astma, edemi alergjik, sëmundja e

serumit dhe te sëmundjet parazitare
 GRANULOCITET BAZOFILE

Le më të rralla 1%– 5%
Funksionalisht ju ngjajnë mastociteve me granula të mëdha
bazofilike

Kryesisht janë përgjegjëse për reaksione alergjike (përgjigje

inflamatore) duke i liruar substancat kimike inflamatore të cilat i
përmbajnë; histamina, serotonina dhe heparina që shkaktojnë
vazodilatacion të enëve të gjaku

Me diapedezë futen në hapësira intercelulare të indeve të dëmtuara

ku akumulohen dhe lirojnë heparinë që pengon koagulimin dhe
histaminë mediator i inflamimit që vepron si vazodilatator si dhe i
tërhjekë Le tjera kah vendi i inflamuar
GRANULOCITET – JETËGJATËSIA DHE FUNKSIONI
 AGRANULOCITET LIMFOCITARE (T DHE B LIMFOCITET)

Limfocitet janë qeliza të vogla, të rrumbullakta me nukleus të madh

sferik apo formë veshke brenda citoplazmës së vogël

Përbëjnë 25-30% të Le

Janë më të mëdha se Er

Migrojnë mbrenda dhe jashtë gjakut

Roli kryesorë i tyre është imuniteti humoral dhe qelizor

 LIMFOCITET
Kanë funksion në sistemin imun humoral që ndërlidhet me formimin e
antitrupave
Limfocitet gjinden në sistemin limfatik si shpretka, tonsillet dhe nyjet
limfatike ku gjinden rreth 1300-4000 limfocite në mm3 gjak
Limfocitet paraqiten në tri lloje:
Qelizat B - Janë pjesë e imunitetit humoral ( mbrojtjes specifike të
organizmi)t.

T limfocitet - prodhohen në palcë kockore e maturohen në thymus,

janë përgjegjëse për imunitetin qelizor, atakojnë qelizat e huaja direkt

Limfocitet “Natural Killers” ” janë limfocite citotoksike që i

përkasin sistemit imunitar të lindur
 B- LIMFOCITET
Qelizat B (B-limfocitet) prodhohen në palcën kockore por
maturohen (lokalizohen) në nodule limfatike
Janë pjesë e imunitetit humoral, mbrojtjes specifike të organizmit.
Këto qeliza diferencohen në plazma qeliza të cilat prodhojnë
antitrupa kundër agjentëve specifik (trupat e huaj)

T limfocitet – formë tjetër e limfociteve që prodhohen në palcë

kockore e maturohen në thymus

- janë përgjegjëse për imunitetin qelizor, atakojnë qelizat e huaja

direkt (qelizat virale të infeksionit dhe qelizat tumorale
-e bëjnë shkatërrimin e këtyre qelizave duke prodhuar citokine të
cilat sinjalizojnë (komandojnë) fagocitet të shkatrrojnë materialin e
fagocituar (qelizat e infektuara nga viruset dhe ato tumorale)
 LIMFOCITET

Limfocitet “Natural Killers” janë limfocite citotoksike që i

përkasin sistemit imunitar të lindur duke i detektuar dhe
shkatrruar qelizat abnormale si ato kancerogjene.

Quhen “natural Killer” (vrasës natyral) pasi nuk kërkohet

aktivizim i tyre për ti vrarë qelizat e caktuara

Ato veprojnë përmes apoptozës apo vdekje (eliminim ) të

programuar të qelizave pa lirim të substancave të dëmshme
për rrethin
 MONOCITET 2 - 8%

Janë qelizat leukocitare më të mëdha me formë sferike, me

nukleus me ngjyrë vjollce të mbylltë në formë veshke ose U, me
citoplazmë të kaltër të zbehtë

Janë qeliza të mëdha agranulocite (në mikroskop shihen disa

granula në citoplazmë)

Aftësi të madhe fagocituese

 MONOCITET

Nga qarkullimi kalojnë në inde periferike dhe diferencohen

në makrofage të cilat kanë aftësi të madhe fagocituese, i
gëlltisin partikulat e mëdha të materialit qelizor nekrotik,
patogjenet (virusët, bakteriet, parazitët) dhe ngjyrën e
tatuazheve

-gëlltisin partikulat e mëdha

- sekretojnë substanca të cilat aktivizojnë limfocitet për të

bërë mbrojtjen imune qelizore dhe humorale në regjionin e
lënduar
AGRANULOCITET – JETËGJATËSIA DHE FUNKSIONI
NUMRI I LEUKOCITEVE ËSHTË 5000- 8 000 MAXIM.10.000/MM3 GJAK

Rritja mbi 10.000 quhet leukocitozë - shfaqet tek leukemitë,

tumoret, gjakderdhjet akute, inflamimet akute, nekroza, ngarkesa
fizike, stresi emocional dhe gjatë shtatëzënsisë

Zvogëlimi nën 4000 konsiderohet si leukopeni - ndodhë te

infeksionet, hepatiti infektiv, dëmtimim i palcës kockore, mungesa e
vitaminës B12, helmimet e ndryshme, përdorimi i medikamenteve,
pas rrezatimit tek anemitë

Kur vlerësohet numri i leukociteve duhet menduar për rritje

fiziologjike si rritja e Le te shtatzënat, ngarkesa fizike, dhimbja
etj.
 LEUKEMIA
 Palca kockore e okupuar nga leukocitet
kancerogjene

 Në qarkullim të gjakut gjinden Le. e papjekura

jofunksionale

 Vdekja nga gjakderdhja interne dhe infeksionet e

përhapura

 tretmani-rrezatimi, terapi anti leukemike dhe

transplant i palcës kockore
 TROMBOCITET
Fragmente të vogla të megakariociteve - të cilat përmbajnë
granula dhe janë të përfshira në sistemin e koagulimit human

Qarkullojnë në gjak 9-12 ditë,

 Nr. 150.000-450.000/ mm3

Jetëgjatesia 9-12 dite

shkatrrohen në shpretkë

Trombocitet përmbajnë serotonin, Ca2 +, enzime,ADP, faktorin e

e rritjes së trombociteve
 TROMBOCITET KANË TRI FUNKSIONE:

1. Lirojnë kemikate të rëndësishme për koagulim

2. Bëjnë fashimin e përkohshëm të enëve të gjakut

3. Zvoglojnë madhësinë e defektit të vazës së

dëmtuar
 PRODHIMI I TROMBOCITEVE - THROMBOCYTOPOIESIS

Formimi i trombociteve rregullohet nga thrombopoetina në

palcën kockore ku nga citoplazma e qelizave gjigante
megakariocitet prodhohen trombocitet me diametër 1-4 mikrometer
Thrombocitopenia –nr. i zvogëluar
Thrombocytosis- nr i shtuar
TROMBOCITET JANË FRAGMENTE QELIZORE ME SHUMË
GRANULA POR PA NUKLEUSE ME DIAMETËR 2-4 MM
 FUNKSIONI I TROMBOCITEVE

 Ndikojnë në procesin e hemostazës përmes:

- Adhezionit dhe agregimit duke formuar tapën primare trombocitare në
vendin e dëmtuar të enës së gjakut (hemostaza primare)
- Nxisin aktivitetin e faktorëve të koagulimit dhe shndërrimin e
fibrinogjenit ne fibrinë, e cila duke u depozituar mbi tapen
trombocitare e perforcon ate duke e shndërruar ne koagul (hemostaza
sekondare)
 Lethal substances released from granules and released at the time of exposure to parasites and
foreign proteins are:  1. Eosinophil peroxidase.  helminths., bacteria and tumor cells.  2. Major
basic protein.  Helminths. ballooning  3. Eosinophil cationic protein.  10 times more toxic.
Complete distension. Neurotoxin.  4. Eosinophil derived neurotoxins.  Myelinated nerve fibers.  5.
Cytokines.  Interleukin 4 & 5. increase inflammatory process by activating eosinophils. Also kill
invading organisms. 

22  Their number increase during healing process.  Allergy or acute hypersensitivity reactions.  Ig
E receptors on basophil membrane.  Rupture and release from their granules:  1. Heparin: 
Prevent intravascular blood clotting.  2. Histamine, slow reacting substances of anaphylaxis,
bradykinin and seratonin:  Acute hypersensitivityy reactions  Proteases and myeloperoxidase: 
Destruction of micro organisms.  4. Cytokine:  Accelerate inflammatory responses and kill micro
organisms. 

23  Found along blood vessels.  Prominently seen in skin, mucosa of lungs, GIT, mouth,
conjunctiva and nose.  They don’t enter the blood stream.  Develop in bone marrow and mature in
tissues.  Play important role in hypersensitivity reactions.  After activation, release chemical
mediators into the interstitium.  1. Preformed mediators:  Already formed and stored in secretory
granules.  2. Newly generated mediators:  Absent during resting condition and produced during
activation. 24  Largest, motile phagocytic cells. Wander freely through all tissues of the body. 
Provide first line of defence along with neutrophils.  They secrete:  Interleukin 1  Colony
stimulating factor  Platelet activating factor.  Precursors of macrophages.  Mature monocytes
remain in blood for few hours then enter the tissues to form macrophages.  E.g= kuffer cells, alveolar
and spleen macrophages. 
 GRANULOCITOZA
 is the presence in peripheral blood of an increased
number of granulocytes, a category of white blood cells.
Often, the word refers to an increased neutrophil
granulocyte count, as neutrophils are the main granulocyte

Rritja e numrit të agranulociteve -monocitet dhe

limfocitet

monocitoza lajmërohet tek sëmundjet kronike në

rekonvalescencë që tregon se procesi ende nuk është
sanuar në tërësi

është shenjë diagnostike për mononukleozën

infektive

limfocitoza haset te sëmundjet specifike infektive si luesi

dhe tuberkuloza
 AGRANULOCITOZA

Agranulocytosis, also known as agranulosis or granulopenia,

is an acute condition involving a severe and dangerous
leukopenia (lowered white blood cell count), most commonly of
neutrophils causing a neutropenia in the circulating blood. It is a
severe lack of one major class of infection-fighting white blood
cells.
The early symptoms of agranulocytosis may include:
sudden fever.
chills.
sore throat.
weakness in your limbs.
sore mouth and gums.
mouth ulcers.
bleeding gums.