You are on page 1of 60

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe

aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit


Driton R. Kryeziu1

Fisnik Kadiu2

Abstrakt:
Duke ditur q betoni sht njri ndr materialet m t prdorura n ndrtimin e strukturave,
t cilat prdit e m tepr po bhen objekt i arritjeve shkencore n inxhinierin e ndrtimit si
n aspektin e lartsis (etazhitetit), e po ashtu edhe alpikimin e betoneve t rejaspeciale.
N kt punim duam t paraqesim t dhna n lidhje me prodhimin dhe prdorimin e
betoneve t lehta LC.
Sipas SK EN 206-1, Betonet e lehta jan betonet q i karakterizon masa vllimore, n gjendje
t that e cila sht jo m e vogl se 800 kg/m3 dhe jo m e madhe se 2 000 kg/m3 q pr
prodhimin e tyre prdoret i gjithi ose pjessrisht agregat i leht nga sasia e prgjithshme e
agregatit. (light-weight concrete), concrete having an oven-dry density of not less than 800
kg/m3 and not more than 2 000 kg/m3. It is producedusing light-weight aggregate for all or
part of the total aggregate)[1].
Mirpo edhe pse konsiderohen t lehta, kto betone kan soliditet t lart n shtypje dhe at
duke filluar nga LC8/9 e deri n LC80/88. Edhe pse kostoja fillestare e prodhimit pr nj m3 e
betonit t leht, mendohet t jet m e madhe se sa e betonit t zakonshem, ne mendojm
se nuk duhet shikuar vetm nga ky aspekt. T shumta jan prparsit t cilat duhet ta
bejn investitorin pr ta analizuar m tepr para se t vendosi pr zgjedhjen e duhur t
materialit n fazn e projektimit dhe m pas edhe
ndrtimin e strukturs. Aftesit
termoizoluese dhe zizoluese q kan betonet e lehta me argjil t ekspanduar jan vetit
q duhet vlersuar karshi betonit t zakonshem sikundr, nuk duhet ln anash edhe aspektin
ekonomik q lidhet direkt me koston e transportit n krahasim me produktet nga betoni i
zakonshem q mund t jen: Shtylla dhe trar t paraprgatitur, elemente muri t
paraprgatitur, elemente meskati e deri tek shkallet e gatshme dhe blloqe pr muratim.
Ekspresioni, shprfaqja e arkitektit duke konsideruar betonin e leht si zgjidhje efiente i
mundson atij projektim ndryshe t strukturave, pa u kufizuar n numirn e kateve, pa u
kufizuar n hapsira n form konsolash e deri n shtimin e kateve tek objektet ekzistuese.
Pra, argjila e eksapnduar ose gurargjila, sht materiali q pr dit e m shum n shum
vende t Evrops prdoret si agregat pr prodhimin e betonit dhe jo vetm. Pr m tepr n
vazhdim t ketij punimi do t njiheni me prparsite e shumta dhe t metat e vogla t
betoneve t lehta nga gurargjila.

1
2

PhD. Student, MSc. Driton R. KRYEZIU, ing.dipl.ndrt,QM-EOQ


Prof. Asoc. Dr.Sc. Fisnik Kadiu, ing.dipl.ndrt.

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Historiku i betoneve me agregate t lehta


Betonet me mas vllimore t leht LWC, ose betonet me agregate t lehta (LWAC),
datojn pothuajse mbi 3000 vite para Ers s Re. N kt periudh jan ndrtuar
vendbanimet e famshme t Mohenjo-Daro dhe Harappa, vendbanime kto ndrtuar
n kohen Indus Valley Civilizations Civilizimet e lugins Hinduse, n kontinentin Aziatik
respektivisht PAKISTANIN e sotm. Edhe sot e ksaj dite ekzistojn gjurmet e ktyre dy
vendbanimeve t cilat jan nn mbrojtjen e UNESCOS, shih figurn 1. [2]
Kjo m s miri deshmohet nga ndrtimet e asaj kohe, ngase agregati i prdorur ishte me
origjin Vullkanike. Kto vendbanime jan ndrtuar nga TULLA POROZE NGA ARGJILA Porous clay bricks.

Figura 1. -Zbulimi i rrnojave n Mohenjo-Daro- n e sotme Sindh, Pakistan.


Drejt nga Romakt e vjetr ...
N Evrop, prdorimi m i hershm i LWAC konsiderohet t ket ndodhur rreth dy mij
vjet m par, kur Romakt ndrtuan Pantheon-in. Esht interesante t theksohet se tufa e

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 1

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

prdorur n ato koh, ende sot prdoret, si agregat pr struktura betoni n disa vende,
t tilla si: Gjermania, Italia, Islanda, dhe Japonia.
Prandaj, betoni i leht nuk sht nj shpikje e kohve moderne: Qysh n koht e Roms
antike, betoni i leht, i quajtur "opus caementium", hyri n perdorim.
Ndr objektet m t rendesishme t asaj kohe sikurse permendm m lart sht
Pantheoni n Rom, ndrtuar n mes t 118 dhe 128 pas Ers s Re. Ndrimi si i till,
prbn nj sfid n aspektin konstruktiv, gj q deshmon pr nj talent t rrall dhe
mjeshtri t madhe t ndrtuesve t asaj kohe. Sfida q ndrtuesit duhet ta kalonin ishte
ndrtimi i kupoles me lartesi 43 m dhe diameter po 43 m, si n figurn 2.
Sipas kushteve dhe vlersimeve t periudhs s ndrtimit nj gj e till ishte e pamundur
t realizohej me blloqe nga guri natyror, si rrjedhoj Romaket e vjetr si mjeshtr q ishin
zhvilluan t ashtuquajturin tuff-lightweight concrete, tuf-betoni i leht

Figura 2. -PANTHEONI I ROMS, ( mbulesa-kupola, ndrtuar nga tuf-betoni i leht.


Nga sa tham m lart e deri m sot, jan t shumta veprat ndrtimore t ndrtuara nga
betoni i leht. Normalisht n vende dhe kohra t ndryshme jan prdorur agregate t
ndryshme. Zakonisht betonet e lehta prodhohen nga agregate t lehta q mund t jen
nga burimet natyrore dhe artificiale :
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 2

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

1. Agregati nga argjila e ekspanduar ose gurargjila;


2. Agregati nga skoriet e qymyreve;
3. Agregati PUMIE;
4. Agregati nga skoriet metalurgjike;
5. Agregati nga qelqi i ekspanduar;
6. Perliti;
7. Vermikuliti;
8. Stiropori i granuluar etj.
Me kalimin e kohs , krkesa pr LWAC shte rritur dhe jan zhvilluar teknologjit pr t
prodhuar agregate t lehta n linja prodhimi/fabrika .
Sot, agregatet e lehta jan n dispozicion me gam t gjer prodhimi, si n formn dhe
madhsin e kokrrzave e po ashtu edhe vetive tjera mekanike.
Kjo bn t mundur prodhimin e betonit me nj spektr shum t gjer. Beton me mas
vllimore t vogl pr arsye termoizolimi dhe t njejtn koh nj beton me soliditet shum
t lart n shtypje mbi 80 MPa kur krkohet pr struktura betoni [2].
Ndr vetit themelore e LWAC sht masa vllimore e vogl, e cila n strukturat e
betonit e zvoglon ne mas t konsiderueshme peshn vetjake t konstruksionit dhe n t
njejtn koh sht i leht pr manipulim gjat ndrtimit, siguron n mas t madhe
objektin nga ndikimi temperatural, (n aspektin e termoizolimit), siguron nga ndotja
akustike, (izolimi zanor) sikurse edhe nga qndresa ndaj zjarrit.
Me gjith prdorimin n rritje dhe krkesat q do dit vijn e shtohen pr tu aplikuar, ka
ende mangsi dhe shpjegime t mjaftueshme pr t kuptuar mekanizmat prgjegjs pr
soliditetin mekanik por edhe t jetgjatsis s betoneve t lehta, LWAC.
Prandaj, angazhimi dhe puna jon modeste neprmjet ktij punimi jep nj tablo
prmbledhse q nga e kaluara historike, prodhimi i gurargjiles, krkesat sipas standardit
EN 13055-1 t agregateve t lehta pr beton, llae dhe masave pr injektim, prodhimi i
betoneve t lehta, aplikimi i tyre n praktik, me theks t veant n struktura betoni.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 3

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Prodhimi i gurargjiles si agregat i leht


Gurargjila, argjila e ekspanduar mendohet t jet zhvilluar pr her t par n Kansas City,
Missouri t Ameriks, diku rreth vitit 1917. Ky produkt njihej me emrin Haydite, ndrsa n
Evrop mund t hasej me emra t ndryshm t asaj kohe.
N evrop, gjermant konsiderohn t paret q filluan prodhimin e agregatit t leht si
prodhim komercial, diku rreth vitve 1935 dhe 1939 n Sommerfeld / Niederlausitz dhe n
Rudersdorf pran Berlinit. Mirpo, testet e realizuara nga Instituti Shtetror i Materialeve
n vitin 1938 nuk rezultuan t mira n lidhje me vlersimin e prshtatshmris s produktit
pr prdorim si agregat i leht pr prodhimin e betonit. Ky material ishte prfituar nga
mbetjet e procesit t prodhimit t rrasave/mbulesave t ative [2],[6]. Gjithsesi rezultatet
nuk ishin t knaqshme, me rast u rekomanduan analiza dhe studime shtes.
N prgjithsi, megjithat, Danimarka mund t shikohet si vendlindja e gurargjiles. N
vitin 1939 n Rsnes afr Kalundborg hapet fabrika pr prodhimin e LECA (Light Expanded
Clay Aggregate-Agregatet e leht nga Argjila e Ekspanduar). Furra rrotulluese e asaj kohe
ishte me kapacitet vjetor 20.000m3 LECA. Pr t treguar se si duket nj furr rrotulluese
pr prodhimin e gurargjiles shih. figurn 3.

Figura 3. -Fabrika pr prodhimin e LECA (Light Expanded Clay Aggregate), n IRAN


M von, kjo furr u mbyll pr t rifilluar n vendin e quajtur HINGE, me gjasht t tjera
dhe me nj kapacitet prej 1.3 milion m3 n vit. Sot, LECA ka numrin m t madh t
furrave n mbar botn pr prodhimin e gurargjiles me mbi 35 sosh me kapacitet total
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 4

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

mbi 6 milion m3. N Gjermani, qendra e par LECA ka filluar m pun n shkurt t vitit
1956 pran Itzehohe / Mittelholstein.
Prodhuesi i njohur Liapor, q konsiderohet si njri ndr prodhuesit m t mdhenj n
Evrop, fillon prodhimin n Gjermani (1967, 1969), Franc (1970), dhe Spanj (1973). N
shum vende t tjera, prodhuesit Liapor filluan n t njjtn koh ose edhe m hert, pr
shembull, vendet Skandinave.
Ndrsa n vendet si Italia prodhimi i argjils s ekspanduar fillon m von. Sipas
statistikave, gjithandej nepr bot sht i madh numri i fabrikave q merren me prodhimin
e agregateve t Lehta. Kto t dhna jan prezantuar n tabeln e mposhtme [7].

Tabela 1. Prmbledhje e prodhuesve t LWA n mbar botn.


Ish-Bashkimi Sovjetik

Evrop

Rusia

>53

Ukraina

16

Vende tjera

>2

Argjil, shiste argjilore,

32

Fly ash

Afrik
Amerik

Azi

Australia
Total:

Driton R. Kryeziu

Total:

>71

37

>2
Veriore

25

Jugore

Japoni

>2

Vende tjera

>4
?
35
143

Tiran, 2014 5

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Betonet e lehta nga gurargjila


ka jan betonet e lehta?

Betonet e lehta, strukturor ose jo strukturor

mund t prkufizohen betonet me struktur t mbyllur ose t hapur q n prbrjen e


tyre prmbajn t gjith, ose sasi t konsiderueshme t agregatit t zakonshm dhe
agregatit LECA (Light Expanded Clay Aggregate). Ndryshe, betonet e lehta jan betonet q i
karakterizon masa vllimore, n gjendje t that, e cila sht e barabart ose m e vogl se
2000 kg/m3. Megjithat, ekziston nj ndarje sipas, (Asgeirsson 1994), qe sht paraqitur n
figurn 4, N kt figur sht prezantuar ndarja sipas Asgeirssonit e betoneve t lehta
n baz t mass vllimore n varsi t llojit t agregatit t prdorur.

Figura 4. -Ndarja sipas Asgeirsson e betoneve t lehta 1994.


Duhet theksuar q n shum vende, betoni i leht konsiderohet n qoft se masa
vllimore n gjendje t that sht e barabart apo m e vogl se 2000 kg / m.
Vendet antare t Bashkimit Evropian sipas EN 1992-1 (CEN 2004a), ku betoni i leht ka
struktur t mbyllur, vlera e mass vllimore nuk sht m e madhe se 2000 kg / m, q

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 6

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

prbhet ose prmban nj sasi t agregateve natyror apo artificiale t lehta me densitet t
kokrrzave m t vogl se 2000 kg / m[3].
Gjithashtu, SK EN 206-1 : 2005 e prkufizon BETONIN ME MAS VLLIMORE T LEHT, n
gjendje t that 800 kg/m dhe m t vogl ose t barabart me 2000 kg/m, pr beton
t prodhuar nga agregt i leht ose pjesrisht i prodhuar nga agregat i leht. Po sipas
SK EN 206-1, n tabeln 2(8) t standardit jan paraqitur edhe klasat e soliditetit n shtypje
t betonit t leht, ndrsa n tabeln 3(9) jan paraqitur klasat e betoneve t lehta sipas
mass vllimore [1].

Tabela 2. -Klasat e soliditetit n shtypje pr betonet e lehta [1].


Klasat e
soliditetit n
shtypje

Soliditeti minimal karakteristik


n mostra cilindrike
fck,cyl

Soliditeti minimal karakteristik


n mostra kubike
fck,cube

N/mm

N/mm

LC8/9
LC12/13
LC16/18
LC20/22
LC25/28
LC30/33
LC35/38
LC40/44
LC45/50
LC50/55
LC55/60
LC60/66
LC70/77
LC80/88

8
12
16
20
25
30
35
40
45
50
55
60
70
80

9
13
18
22
28
33
38
44
50
55
60
66
77
88

Vlera t tjera mund t prdoren nse marrdhnia midis ktyre dhe referencs n
mostra cilindrike sht vendosur me saktsi t mjaftueshme dhe sht e dokumentuar.
a

Tabela 3. -Klasifikimi i betoneve t lehta sipas mass vllimore [1].


Klasa e Densitetit

D1,0

D1,2

D1,4

D1,6

D1,8

D2,0

Rangu i Densitetit
( kg/m)

800 dhe
1000

> 1000 dhe


1200

> 1200 dhe


1400

> 1400 dhe


1600

> 1600 dhe


1800

> 1800 dhe


2000

Shnim: Kur densiteti sht specifikuar si vler e planifikuar, mund t aplikohet nj toleranc 100 kg/m3.
Densiteti i betonit apo masa vllimore e betonit t njom shprehet me saktsi prej 10 kg/m3.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 7

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Prfitimi i Argjiles s Ekspanduar-Gurargjils


Ndr krkesat kryesore pr prodhimin e Argjils s Ekspanduar sht q; lnda e par
Argjila t jet natyrale dhe me cilsi shum t lart. E rendsishme sht lnda e par.
Vlen t prmendet q prodhuesi Liapor prdor argjilat e Moshes s LIAS q jan argjila
me mbi 180 milion Vite. Ksisoji produkti Liapor nuk sht vetm nj produkt me cilsi
shum t larta, por edhe emertimi i tij sht emrtuar nga LIA : LIAPOR.

Nga natyra

Nga teknologjia

N agregat

Figura 5. -Nga natyra deri n agregat t leht


Born in fire Lindur nga Zjarri
Argjila mbetet natyrale edhe gjat transformimit t saj t mtejshm n sfera argjile ose
kokrrza. Temperatura, gjegjesisht zjarri sht element prcaktues n procesin e prfitimit.
Ajo prftohet nga pjekja n temperatur t lart 1100-1200 C e argjilave me veti
mbufatse dhe me tregues t lart plasticiteti. Gjat pjekjes s gurargjils formohen gaze
t cilt bjn q masa e shkrir t fryhet, d.m.th. t formoj pore. Pjekja dhe formimi i
poreve arrihen n periudhn e lirimit m t madh t gazeve.

Figura 6. -Kokrrza prej gurargjile, (majtas), pas procesit t prfitimit

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 8

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

N varsi t cilsis s argjils natyrale varet edhe sasia dhe cilsia e produktit final,
sigurisht shtuar ketu edhe procesin e gjithmbarshm teknologjik. Deri n pes metra kub
kokrrza-sfera argjile mund t dalin si produkt final nga nj metr kub argjile, fal vetive
natyrore mbufatse t lndve t para dhe t nj metode t optimizuar t procesit t
prodhimit.
Ndrsa me shfrytzimin efikas t lnds s par ndikohet drejtprsdrejti edhe n
aspektin ekologjik dhe mjedisor. Kushti kryesor dhe i domosdoshm pr t realizuar
mbufatjen e argjils sht prania e nj sasie t konsiderueshme lndsh organike, si dhe e
prbrsve t shkrirshm n sasi 6-12%, kryesisht okside t hekurit. Argjilat me prmbajtje
oksidesh hekuri me m pak se 6% dhe q nuk prmbajn lnd organike nuk mbufaten
mir ose aspak. Procesi i mbufatjes realizohet vetm n nj mjedis reduktues, d.m.th. t
pasur me oksid karboni. Hipoteza kryesore e dukuris s mbufatjes qndron n faktin se
gjat pjekjes s argjilave, oksidi i karbonit e kthen oksidin e hekurit n oksid hekuri
trevalent dhe pastaj n FeO, si m posht [5].:

3Fe2O3 + C = CO + 2Fe3O4
2Fe3O4 + 2CO = 2CO2 + 6FeO

Mbufatja e argjilave ndodh edhe pr arsye se n siprfaqe formohet nj cip kompakte


dhe e fort e cila, gjat pjekjes, nuk lejon daljen e gazeve t formuara, pr pasoj vllimi i
argjils rritet shum[5].
Oksidi i Hekurit (FeO) bashkvepron me SiO2 t argjils dhe formon produkte q kan
aftsi t shkrijn shpejt, pr pasoj n siprfaqe t kokrrzave formohet nj cip viskoze
elastike q trhiqet nga presioni i brendshm i gazeve, pra kokrrzat vazhdojn t rritin
vllimin e tyre.
Proesi i lirimit t gazeve q siguron mbufatjen duhet t zhvillohet me shpejtsi dhe n
nj interval kohe t shkurtr, n t kundrtn, n temperaturn 900 oC do t largohej CO e
CO2 dhe nuk do t formohej FeO, pra nuk do t realizohej cipa e fort e gurargjils [5].
Si lnd pr formimin e gazeve t mbufatjes s argjilave prdoren qymyri i drurit, tallashi i
drurit, mazuti, nafta etj., q shtohen n przierjen e argjils.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 9

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura 7. -Fabrik pr prodhimin e gurargjils - LIAPOR


Procesi teknologjik i prodhimit t gurargjils prbhet nga kto operacione kryesore:
shkriftimi i argjils; przierja me uj dhe me shtesat e ndryshme organike; formimi i
kokrrzave me prmasa me diametr 4-10 mm, pudrosja me pluhur argjile t that; tharja
paraprake e materialit n temperatur 200-300 oC; pjekja (mbufatja) e argjils n
temperatur 1100-1200 oC.

1. Furra e par tharse;


2. Furra pr ekspandim;
3. Cilindri pr ftohje

Figura 8. -Procesi teknologjik pr prodhimin e gurargjils - LIAPOR

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 10

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Furrat q realizojn tharjen dhe pjekjen e argjils kan gjatsi 10-40 m dhe vendosen n
pjerrtsi me knd 3-5, rrotullohen me nje shpejtesi 1-3 rrot/min. Nprmjet ktij procesi
teknologjik kokrrzat e argjils psojn rritje t vllimit ose, si flitet n gjuhn e
prditshme, mbufaten.
Agregati q prftohet sht i leht dhe n grumbull masa vllimore luhatet nga 300-950
kg/m3. Mbufatja ndodh si pasoj e lirimit t produkteve t gazta q prodhohen n do
kokrrz argjile. Rra prej gurargjile (kokrrza deri 8 mm) fitohet gjat prodhimit t zallit t
gurargjils (si rregull, n sasi jo t mdha), si dhe nga coptimi i kokrrzave t zallit t
gurargjils [5].

Figura 9. -Produkti final gurargjila si agregat i leht pr prodhimin e betoneve t lehta-LWC


Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 11

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Prshtatshmria e agregateve t lehta pr


prodhimin e betoneve strukturor
Prodhimi i betoneve strukturor dhe jo vetm, krkon agregate t prshtatshm.
I prshtatshm konsiderohet agregati i cili duhet t jet n prputhje t plot me
SK EN 12620 dhe SK EN 13055-1. Sipas krkesave t SK EN 13055-1 agregat i prshtatshm
sht prkufizuar agregati me densitet t kokrrzs

m t vogl se 2.0 Mg/m3 ose

densitet vllimor n gjendje grumbull/t shkrift dhe t that m t vogl se 1200 kg/m3.
Pr struktura betoni, agregate t prshtatshm konsiderohen agregatet q krkojne sasi t
vogl t pasts s imentos dhe t njjtn koh agregate q kan ujthithje t vogl [9].
Metoda m e prshtatshme pr vlersimin e densitetit t kokerrzes n betonin strukturor
sht krahasimi n mes t densitetit t kokrrzes me at t agregatit tipik, natyror si, p.sh.
me nj 'densitet referent ' t kokrrzs prej 2.6 Mg/m3 [9].
Dihet q prbrja mineralogjiko-petrografike e dallon nj agregat tipik me mas vllimore
m t leht ose jo nga nj agregat tjetr, dhe ky dallim sht shum i vogl tek agregatet
e zakonshme tipike pr prodhimin e betonit. Ky dallim n mas t madhe varet nga
vllimi i poreve t mbyllura, prandaj gurargjila duke patur n strukturen e saj nj vllim t
konsiderueshem t poreve mundson prodhimin e betonit strukturor m mas vllimore
m t vogl se 2000kg/m3.
Pr konstruksione betoni ose betone strukuror krkesat q duhet ti plotsoj nj agregat i
leht jan si m posht:
1. Rezistenc t mjaftueshme ndaj thyerjes, Anexi A, (SK EN 13055-1);
2. Mundson prfitimin e betonit me soliditet m t lart se 20 MPa dhe
3. Mundson prfitimin e betonit me mas vllimore n gjendje t that nga 15002000 kg/m3.
Prve ktyre krkesave t cilat konsiderohen edhe krkesa m t rndsishme q
duhet ti plotsojn agregatet e leht, n varsi t kushteve mjedisore t betonit
strukturor sht mir t dihen edhe krkesat shtes sikurse jan:
a. Prcaktimi i rezistencs ndaj shprbrjes, Anexi B, (SK EN 13055-1);
b. Prcaktimi i rezistencs ndaj cikleve ngrirje-shkrirje, Anexi C, ( SK EN 13055-1);
c. Metoda pr konvertimin e njsive mas n njsi vllimi, Anexi D, (SK EN 13055-1).

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 12

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

N tabeln e mposhte jan dhn krkesat q parasheh SK EN 13055-1, pr prodhimin e


agregateve t lelhta pr beton, llae dhe masa pr injektime. Tab.F.1

Tabela 4. Frekuenca minimale e ekzaminimeve [4].


Karakteristika

Klauzola

Masa vllimore n gjendje


grumbull/t shkrift

4.2.1

EN 1097-3

1 pr do dit ose
1 pr do 1000 m3

Densiteti i kokrrzave

4.2.2

EN 1097-6:2000,shtojca C

1 pr do muaj ose
1 pr do 20 000 m3

Granulometria/Kategorizimi

4.4

EN 933-1

1 pr do jav ose
1 pr do 5000 m3

Imtsia

4.6

EN 933-1

1 pr do jav ose
1 pr do 5000 m3

5
6

Kategorizimi i filerit

4.7

EN 933-10

1 pr do jav

Absorbimi i ujit

4.8

EN 1097-6:2000,shtojca C

1 pr do muaj ose
1 pr do 20 000 m3

Prmbajtja e ujit

4.9

EN 1097-5

1 pr do dit ose
1 pr do 1000 m3

Rezistenca e thyerjes

4.10

shtojca A

1 pr do muaj ose
1 pr do 20 000 m3

9
10

Prqindja e kokrrzave t thyera

4.11

EN 933-5

2 pr do vit

Rezistenca ndaj shprbrjes

4.12

Prcaktohet, vetm
n munges t
prvojs afatgjate

shtojca B

2 pr do vit

11

Rezistenca ngrirje-shkrirje

4.13

Prcaktohet, vetm
n munges t
prvojs afatgjate

shtojca C

2 pr do vit

12
13
14
15

Kloruret

5.2

EN 1744-1:1998,klauzola 7

2 pr do vit

Acidi sulfurik i tretshm

5.3.1

EN 1744-1:1998,klauzola 12

2 pr do vit

Prmbajtja e sulfurit total

5.3.2

EN 1744-1:1998,klauzola 11

2 pr do vit

Humbja n prcllim
(vetm pr Hirat)
Ndotsit organik

5.4

EN 1744-1:1998,klauzola 17

2 pr do vit

5.5

EN 1744-1:1998,15.3

2 pr do vit

Reaksioni alkalo-silikat

5.6

Kur krkohet ose n


rast dyshimi

F.3.3
F.4

Kur krkohet ose n


rast dyshimi

16
17
18

Substanca t rrezikshme c
N veanti:
Emisioni radioaktiv
Lirimi i metaleve t rnda
Lirimi i karbonit polyaromatic

Vrejtje

N pajtim me dispozitat e vlefshme n vendin e prdorimit.

Kur prmenden dy frekuenca testimi, vlera minimale vlen.

Metoda e testimit

Frekuenca
minimale e
testeve

Prve nse specifikohet ndryshe, vetm kur sht e nevojshme pr qllime shnimi CE (shih shtojcn
ZA).
c

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 13

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Sipas krkesave t SK EN 13055-1, Aneksi ZA [4].Agregati i leht pr beton, llae dhe masa
pr injektime duhet t vlersohet sipas sistemeve t vlersimit t konformitetit me 2+ sipas
krkesave n tab. ZA.2a. Rasti kur jan t larta krkesat e siguris, ( krkohet PALA E
TRET), dhe n rastin kur nuk krkohet Pala e Tret, respektivisht nuk jan t larta krkesat
e siguris, me sistemin 4 t vlersimit t konformitetit [4].
Tradicionalisht, prodhuesit e agregatve te leht jan t kufizuar jo vetm nga kufizimet e
lnds s par dhe mnyra e prpunimit, por edhe nga krkesat e tregut. Vetit e betonit
t leht, dhe kshtu agregatit t leht, mund t shfrytzohen n elemente dhe mnyra t
ndryshme nga aspekti i prdorimit. Agregatet e lehta, mund t prdoren fare mir
sidomos pr mbushje posht themeleve pr rritjen e izolimit trmik, sikurse edhe
betonimin e themeleve me beton t leht strukturor, mund t prdoren pr mbushje rreth
mureve t objekteve, n bodrume pr zvoglimin e presionit n mure, mund t prdoren
pr mbushje t kanalizimeve, mund t prdoren pr mbushje n rrug, n ura tek
shpatullat bregore, mund t prdoren pr pllakn e kulmeve pr efekt trmoizolimi etj.
Mbi vendin dhe mnyren e prdorimit shih, fotot n vazhdim Fig. 10.

Figura 10. -Mbushja me argjil t ekspanduar-gurargjil LIAPOR e hapsirave n mes t


themeleve t objekit ndrtimor dhe betonimi i pllaks s kulmit.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 14

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Prbrsit e betoneve t lehta nga gurargjila pr


perdorim strukturor
Ndr krkesat kryesore pr prodhimin e betoneve strukturore nga gurargjila sht masa
vllimore n gjendje t that q t jet n mes t 1500-2000 kg/m3, dhe normalisht edhe
soliditeti n shtypje fck,cyl >15 MPa. Kto krkesa jan krkesa t relative, ndryshe vende t
ndryshme i kan t ndryshme kto krkesa, si.p.sh:
N Norvegji, prodhimi i betoneve strukurore me agregat kokrrmadh dhe rr t
zakonshme duhet t ket mas vllimore n gjendje t that nga 1200 2200 kg/m3 dhe
soliditet n shtypje jo m t madh se fck,cyl 80 MPa [8].
N SHBA, betonet e lehta strukturore konsiderohen t jen me mas vllimore t that
me m pak se 1810 kg/m3. Australia gjithashtu, aplikon betonin strukturor nga agregati i
leht kokrrmadh dhe rra e zakonshme me mas vllimore n gjendje t that jo m t
vogl se 1800kg/m3. Provat tona n laboratorin e kompanis VLLEZRIT E BASHKUAR
Sh.p.k kan rezultuar me mas vllimore nga 1800-1900 kg/m3.
Pr prgatitjen e betoneve t lehta strukturore nj rol t veant z edhe lloji dhe sasia e
rrs/agregatit kokrrimet.Zakonisht, prdoret rra e thyer ose edhe ajo e lumit me
fraksion 0/4 mm, me kategori GF 85 e cila duhet t jet n prputhje me krkesat e
standardit SK EN 12620. Agregati kokrrmadh preferohet t jet i leht nga gurargjila me
fraksion 2/8, 4/8, 2/10, 8/16 etj. N t njjten koh agregati nga gurargjila duhet t jet
sipas SK EN 13055-1.
imentoja, n kushte normale, zakonisht preferohet t jet CEM II 42.5 N, ndrsa ne
kushte t veanta sikurse mund te jet betonimi gjat stins s dimrit ajo mund t jet
edhe CEM II 42.5 R ose edhe CEM I 52.5 N dhe 52.5 R. imentoja duhet t jet n
prputhje me SK EN 197-1. Uji i przierjes duhet t jet i pastrt dhe mos t ket materie t
dmshme dhe n prputhje me SK EN 1008. Aditivet mund t prdoren si shtesa minerale
n form pluhuri sikundr edhe kimike n gjendje t lngshme dhe n perputhje me SK
EN 934-2. N rastet e betoneve t lehta strukturore dhe jo strukturore, (rasti si ne Fig. 11,
veshje fasade) me ngjyr, q ndryshe quhen BETONE ARKITEKTURALE, n t tilla raste
prdoren edhe pigmentet q duhet t jen n prputhje me SK EN 12878. N figurn n
vazhdim sht dhn nj pamje e fasads s objektit me beton t leht m ngjyr t zez
Fig.11.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 15

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Kur krkohen betone t klasave t larta mbi LC40/50 e deri n LC80/88, prve imentos
me klas CEM I 52.5 R, n prbrjen e betonit duhet shtuar edhe Hira Teci, Silica Fume ose
edhe Pluhur Guri.

Figura 11. -Muri i fasads, me beton t leht me ngjyr t zez nga LIAPORI Berlin
Linienstrae 40, matja e konsistencs sipas metods s prhapjes. SK EN 12350-5.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 16

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Mix-Design, pr betonet e lehta strukturor


nga argjila e ekspanduar
MIX - DESIGN SI NJ PROCES:
Procesi i przgjedhjes s prbrsve t betonit e deri tek projektimi Mix-Design-it,

przierjes s projektuar

sht nj proces relativisht i vshtir. Me kt proces

nnkuptohen nj mori aktivitetesh q duhet kryer prpara se betoni t jet i gatshm pr


tu vn n vepr, gjegjsisht n struktur. Ky proces varet nga lloji dhe kompleksiteti i
struktures si dhe nga krkesat q duhet ti plotsoj betoni i krkuar n projektin e
konstruksionit. Si i tille, ky proces shpesh here sht i leht dhe her t tjera m i vshtir
dhe kompleks.
Faktoret q ndikojn drejtprsdrejti n nj Mix-Design dhe q e bjn t leht ose t
vshtir procesin e nje Mix-Designi jan:

Soliditeti mekanik;

Punueshmria;

Qndrueshmria -Jetgjatsia e strukturs;

Dukja ose aparenca;

Krkesa shtes dhe

Aspekti ekonomik ose kostoja e betonit.

N baz t standardit SK EN 206-1 dhe Udhezimit Administrativ, Nr. 2008/22


BETONI DHE KONSTRUKSIONET E BETONIT , ( Shtojca A, BETONI), vetit teknike t
betonit duhet ti plotsojn krkesat e prgjithshme dhe t veanta pr qllimin
prfundimtar t betonit dhe duhet t jen t specifikuara sipas standardit SK EN 206-1 dhe
shtojcs A t UA, Nr. 2008/22.
Sipas krkesave t ktyre dy dokumenteve relevante, n prgjithsi betoni prodhohet si:

Designed concrete/Beton i projektuarPrzierje e projektuar: Betoni pr t cilin


krkohen vetit dhe karakteristikat shtes q jan specifikuar tek prodhuesi i cili sht
prgjegjs pr prcjelljen e konformitetit t betonit sipas vetive t krkuara dhe
karakteristikave shtes.

Prescribed concrete/Beton i prshkruar- Beton me prbrje t dhn, sipas porosis:


Betoni pr t cilin prbrja e tij dhe e materialeve prbrse q do t prdorn jan
specifikuar tek prodhuesi i cili sht prgjegjs pr prcjelljen e betonit me t gjitha
specifikat e krkuara, dhe

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 17

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Standardizet prescribed concrete/Beton standard me prbrje t dhn-Beton i


prshkruar standard: Betoni i prshkruar pr t cilin prbrja sht dhn e
standardizuar pr vendin ku do t prdoret betoni.

Specifikimi i betonit zakonisht bhet nga ekspertet e fushs. Ata mund t jen teknolog,
inxhinier materialesh dhe ekspert tjer me specializime n sfern e betonit si produkt
ndrtimi. Pr do Mix-Design, t dhnat pr prbrsit e betonit duhet verifikuar me
prova parapraka. N varsi t rendsis s objektit, provat paraprake bhen pr secilin
nga tre llojet e betoneve t lartprmendura, p.sh: Pr betonin e projektuar przierje t
projektuar, pr t cilin projektuesi ka prgjegjsin ti prcaktoj qart vetit e krkuara
pr t cilat prodhuesi sht prgjegjs, si pr prodhimin dhe/ ose furnizimin e nj
przierje n prputhje me vetit e krkuara, ashtu dhe pr karakteristikat e mvonshme,
kuptohet nse prodhuesi e bn vet edhe furnizimin por dhe vndosjen e betonit n
vepr.
Ndryshe prodhuesi sht prgjegjs vetm pr prodhimin e betonit n fabrik dhe sht
prgjegjesi e tij pr t dokumentuar provat paraprake.
N rastin e betonit me prbrje t dhn ose sipas krkess s prdoruesit, detyrimisht
duhet t paraqitet nj dokumentacion i provave paraprake t kryera, pr t garantuar q
prbrja e krkuar, sht e prshtatshme pr t knaqur t gjitha krkesat q kan t
bjn me vetit e brumit t betonit t prgatitur dhe t ngurtsuar, duke pasur parasysh
materialet prbrse t prdorura dhe kushtet e veanta t kantierit.
Ndryshe, me beton me prbrje t dhn sipas krkess s prdoruesit ose przierje t
porositur kuptohet betoni, pr t cilin projektuesi prcakton paraprakisht, prbrjen e
przierjes dhe materialet q do t prdoren duke prshkruar prbrjen n baz t
rezultateve t provave paraprake, t zbatuara sipas procedurave t prcaktuara ose n
baz t eksperiencs afatgjat me betone q kan karakteristika t ngjashme.
Zakonisht pr Beton t prshkruar- Beton me prbrje t dhn, sipas porosis dhe Beton
standard me prbrje t dhn-Beton i prshkruar standard klasa maksimale e betonit
sht deri n C16/20.
Sipas Udhzimit Administrativ: BETONI DHE KONSTRUKSIONET E BETONIT Nr. 2008/22
Karakteristikat e betonit t ngurtsuar duhet specifikuar n mnyr t sakt n projektin e
konstruksionit dhe kto jepn nga projektuesi i projektit t strukturs.
Keto t dhna jan tregues n t gjitha rastet, pr betonet me veti t garantuara dhe
prfshijn:

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 18

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

klasn e soliditetit n shtypje;


klasn e konsistencs;
prshkrimin e prbrjes s betonit n baz t qllimit t prdorimit (p.sh. klasn e
ekspozimit ambiental, beton i thjesht ose i armuar, normal ose i paranderur);
prmasat maksimale nominale t agregatve;
Kur krkohen edhe karakteristikat e betonit t ngurtsuar:

rezistenca ndaj penetrimit t ujit deri n fazn e prshkueshmris;


rezistenca ndaj ciklit ngrirje-shkrirje;
rezistenca ndaj aksioneve t kombinuara t ngrirjes dhe agjentve shkrirs;
rezistenca ndaj veprimeve kimike;
krkesa teknike shtes.

Derisa vetit e betonit t ngurtsuar i jep projektuesi, karakteristikat e betonit t njom i


jep punkryesi i objektit q ndrtohet. Vetit e caktuara t betonit t njom, kur kjo sht
e nevojshme varsisht prej kushteve t vuarjes n vepr dhe prdorimit t betonit,
specifikohen n projekt t konstruksionit t betonit, (PROJEKTI I BETONIT).
Vetit tjera t betonit t projektuar, nse sht e nevojshme, duhet specifikuar n pajtim
me SK EN 206-1: - Karakteristikat e przierjes:

lloji i imentos;
klasa e konsistencs;
prmbajtja e ajrit;
sprmbajtja e klorureve;
lirimi i nxehtsis gjat hidratimit;
krkesa t veanta n lidhje me agregatet;
krkesa t veanta n lidhje me rezistencn ndaj reaksionit alkalo- silikat;
krkesa t veanta n lidhje me temperaturn e przierjes;
krkesa teknike shtes.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 19

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Njtrajtshmria e prodhimit t betonit


Klasa e betonit, gjegjsisht soliditeti n shtypje i tij, n mas t madhe varet nga raporti
W/. Pra, kushti i par q t prodhohet beton me soliditet t njtrajtshm sht, t
prdorim nj raport t pa ndryshueshm W/ .
Sasia e imentos gjat dozimit mund t matet me saktsi, prandaj q t kemi nj raport
uniform W/ duhet t kontrollojm n mnyr t till edhe prmbajtjen e ujit. Por, shpesh
her ky problem vshtirsohet nga ndryshimi i sasis s lir t ujit n agregat (ujit n
siprfaqe t tyre). Pra, njtrajtshmria e betonit do t varet nga ajo e agregateve, imentos
dhe shtesave t tjera, t cilat kontribuojn n ndryshimin e soliditetit n shtypje dhe vetive
tjera t betonit, si n fazn fillestare, derisa ai sht n gjendje t njom, por edhe pas
ngurtsimit t tij gjat fazs s shfrytzimit. Pr nj konsistenc t dhn, temperatura e
betonit t njom ndikon mbi raportin W/, si rrjedhoj edhe n fillimin e lidhjes s betonit,
e cila pastaj manifestohet edhe n ndryshimin e soliditetit n shtypje.
Mangsit q shfaqen gjat ndrtimit, si p.sh: przierja e pamjaftueshme, ngjeshja jo e
mir, vonesat gjat transportit dhe vendosja jo n rregull e betonit n vepr, mund t
shkaktojn gjithashtu defekte n vetit e betonit.
Element tjetr sht edhe prdorimi i lndve shtes n beton, qofshin ato shtesa
minerale apo kimike, t cilat mund t krijojn probleme n njtrajtshmrin e prodhimit t
betonit, t cilat pastaj do t ndikonin n vetit finale t betonit. Kto shtesa shtojn nj
variabl tjetr n beton, q do t thot, do ndryshim i rastit do t ndikoj n ndryshimin e
madhsive fizike dhe mekanike t betonit. Madhsia e ktyre ndryshimeve varet nga
shkalla e kontrollit t cilsive t materialeve, kontrollit t teknologjis s prodhimit dhe
verifikimeve n prputhje me standardet prkatse kombtare dhe Evropiane.
Si pasoj e mungess s nj kontrolli jo serioz, do t kemi:
1. Ndryshime n raportin W/:

nga mos kontrolli i prmbajtjes s lagshtis;

nga ndryshime t mdha t lagshtis s rrs dhe gurargjils me ato t pranuar n


recetn e prgatitjes s betonit.

2. Ndryshime n krkesa pr uj shtes:

nga ndryshimet e granulometris s agregatit;

nga materialet jo t njtrajtshme;

nga ndikimi temperaturave;

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 20

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

nga transporti n largsi t mdha, etj.

3. Ndryshime n vetit dhe prqindjet e materialeve: si rrs, gurargjils, imentos,


shtesave dhe ujit;
4. Ndryshime n proceset e transportit, vendosjes n vepr dhe mnyrs s ngjeshjes;
5. Ndryshime n temperaturn e ambientit, shpejtsin e ers, mnyrn e vendosjes n vepr
t betonit dhe mirmbajtjen e betonit t njom pas vendosjes dhe prpunimit siprfaqsor;
6. Ndryshime n metodat e kontrollit dhe pajisjeve laboratorike t prdorura:
marrja n mnyr jo t rregullt e mostrave prfaqsuese t provave;

nga ndryshimi i metods s prgatitjes s provs;

sasia dhe koha e ngjeshjes;

prpunimi i mostrave dhe;

kujdesi dhe ruajtja e mostrave deri sa betoni sht ende i freskt, etj.

Duke u mbshtetur ne gjith at q tham me lart n przierjen e betonit, respektivisht


betonin e freskt, n mnyr permanente duhet t prcaktohen kto veti:
1. Temperatura e brumit t betonit t njom;
2. Konsistenca e przierjes s betonit;
3. Densiteti apo masa vllimore e betonit t njom n gjendje t ngjeshur;
4. Poroziteti apo sasia e ajrit n betonin e njom dhe
5. Prmbajtja e ujit n beton, raporti W/ dhe sasia e imentos.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 21

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Edukimi i personelit prgjegjs

dhe kalibrimi i

pajisjeve pr ekzaminim
Menaxhmenti i kompanis prodhuese t betonit duhet t synoj n ngritjen e kapaciteteve
humane duke patur si qllim edukimin e vazhdueshm t personelit. Njohurit, trajnimet
dhe eksperienca e personelit q merr pjes n procesin e prodhimit dhe kontrollit t tij
duhet t prvetsohet me tipin, llojin dhe klasn e betonit, p.sh. betonet me soliditet t
lart, betonet e lehta, betonet e aeruara etj. Ktij synimi duhet ti paraprij nj regjistrim tek i
cili do punonjs sht i evidentuar n lidhje me edukimin dhe trajnimet q ka ndjekur
secili nga ta.
Regjistrimi i prvetsuar i planit t trajnimit dhe eksperienca e personelit q merr pjes n
prodhimin dhe kontrollin e prodhimit duhet t mirmbahet [1],[10].
T gjitha pajisjet e domosdoshme dhe instruksionet pr prshtatshmri t tij do t jen t
vlefshme pr prdorim kur krkesat pr inspektim dhe ekzaminime te pajisjet, materialet
prbrse dhe betonit si produkt final plotsohen. T gjitha pajisjet t cilat ndikojn n
cilsin e betonit duhet t jen t kalibruara, me fjale t tjera prodhuesi duhet t posedoj
nj regjistrim t veant pr mirmbajtjen e pajisjeve dhe kalibrimin e tyre.
Ekzaminimet nga prodhuesi i betonit duhet t kryhen duke u bazuar n metodat e dhna
sipas standardeve respektive SK EN (metodat referente t ekzaminimeve) apo metoda
tjera t ekzaminimeve q mund t prdoren n lidhshmri apo relacion t sigurt n mes
rezultateve t ktyre metodave dhe metodave referente t prcaktuara [1],[10].

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 22

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Przierja e materialeve prbrse


Nj dokument mbi instruksionet e przierjeve jep detajet e tipit dhe sasis s materialeve
prbrse q do t jen t prshtatshme pr vnien n vepr t betonit.
Tolerancat e komponentve prbrse t przierjeve nuk duhet t kalojn kufijt e dhn
n Tabeln 21 t SK EN 206-1 pr t gjitha sasit e betonit pr nj e m tepr m3.
Tolerancat n Tabeln 5, respektivisht 21 , aplikohen n nj przirje, ngarkes gjegjsisht
auto betonier.

Tabela 5. (21). Tolerancat pr materialet prbrse t przierjes s betonit


Materialet prbrse

Toleranca

imentoja,
Uji,

3% nga sasia e krkuar

Agregati (rra dhe zhavorri),


Pr shtesa t prdorura > 5% nga sasia e imentos
Pr shtesa minerale dhe aditive t prdorura 5% nga

5% nga sasia e krkuar

sasia e imentos

Vrejtje: Toleranca sht ndryshimi n mes vlers s krkuar dhe asaj t matur
imentoja, agregatet dhe shtesat n form t pluhurit do t przihen n mas; metodat
tjera jan t lejuara nse tolerancat e krkuara pr przierje mund t arrihen dhe sht e
dokumentuar.
Uji pr przierje, agregati i leht, aditivt dhe shtesat tjera kimike n gjendje t lnget ose
pluhuri mund t przihen n mas apo njsi vllimi. Przierja e materialeve prbrse do
t behet n nj przierse konform 9.6.2.3. t SK EN 206-1 dhe do t vazhdoje prderisa
betoni arrin nj form-dukje uniforme.Prziersja nuk do t ngarkohet n at mas sa q
t tejkaloje kapacitetin e przierjes. Kur prdoren aditivt, ato mund t shtohen gjat
procesit t przierjes, pr dallim nga reduktuesit e lart t ujit q mund t shtohen edhe
pas przierjes baz.

Vrejtje: N mikserin transportues ose auto betonier, ri przierja, pas procesit kryesor t
przierjes nuk duhet t jet m pak se 1 min/m3, dhe jo me pak se 5 minuta pas shtimit t
aditivve [1].
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 23

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Marrja e mostrave pr ekzaminime-Mostrimi,


SK EN 12350-1
Se sa do t jen rezultatet e sakta dhe t besueshme varet nga mostrimi dhe marrja e
mostrs prfaqsuese pr ekzaminime. Nj mostr prfaqsuese dhe e denj do t
zvoglonte shmangiet apo defektet eventuale. sht n lirin dhe dshirn e menaxherit
t cilsis apo personit prgjegjs t vendos nse do t marr nj mostr t rastit, apo
nj seri mostrash. Sasia e betonit q do t veohet, do t jet s paku sa 1.5 her e sasis
q krkohet pr ekzaminim ose testim [1],[10]. N Figurn. 12 shohim disa momente t
marrjes s mostrave pr kontrollin e cilsis s betonit.

Figura 12. -Marrja e mostrs prfaqsuese

Prfitimi i mostrs kompozite


T gjitha pajisjet, t cilat do t prdoren gjat ekzaminimeve duhet t jen t kalibruara
dhe t pastrta. Qllimi i marrjes s nj numri t inkrementeve sht q t jet prfaqsimi
i njjte npr t gjith przierjen. Kur mostrimi bhet nga zbrazja e pandrprer e betonit
nga nj pik e caktuar apo nga mikseri; nuk merret parasysh pjesa e par krejt fillestare si
dhe pjesa e fundit krejt prfundimtare. Mostra e rastit do t merret pasi t jet zbrazur
nga auto betoniera rreth 0.3 m3, sipas SK EN 12350-1.
Nse przierja sht depozituar n grumbull apo grumbuj t betonit, merren mostra atje
ku sht e mundur, si n thellsi t grumbullit t betonit, e po ashtu edhe n siprfaqen e
ekspozuar; n minimum pes vende t ndryshme. Kur mostrimi bhet prej nj zbrazjeje t
menjhershme, merren mostra n at mnyr q t prfaqsohet e ter masa e przierjes
si n thellsi ashtu dhe gjersi t grumbullit. Sasit e przgjedhura depozitohen n
kontejner dhe riperzihen sikur sht dhn n Figurn 13.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 24

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura 13. -Prfitimi i mostrs kompozite apo mostrs prfaqsuese


sht mjaft e rndsishme t theksohet se secila mostr do t shoqrohet me nj raport
teknik prej personit prgjegjs pr marrjen e mostrave. Raporti n prgjithsi duhet t
prmbaj:

identifikimin e mostrs;
tipin e mostrs (kompozite apo e rastit);
prshkrimin se ku sht marr mostra;
datn dhe kohn e mostrimit;
ndonj devijim prej metods standarde pr mostrim;
deklaratn nga personi teknikisht prgjegjs, q mostra sht marr sipas ktij standardi,
prve ndonj shnimi eventual kur kemi ndonj shmangie nga metoda standarde.

N raport mund t prfshihen edhe temperatura e mostrave t betonit dhe kushtet


klimatike dhe ambientale [1],[10].

Temperatura e brumit t betonit


Element shum i rndsishm gjate procesit t ngrirjes dhe ngurtsimit t betonit sht
temperatura e brumit t betonit. Temperatura e betonit duhet matur menjher pas
procesit t prodhimit sikurse edhe n momentin e zbrazjes nga auto betoniera d.m.th
para vendosjes n vepr.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 25

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Temperatura e betonit t njom gjat stins s dimrit nuk duhet t jet m e ulet se +50C
gjat kohs s drgimit (transportimit) dhe temperatura e mjedisit jo m pak se - 3 C,
ndrsa gjat stins s vers temperatura e betonit t njom nuk duhet t kaloj mbi + 30
C [2].
N raste kur kemi nj ndryshim t temperaturave nga vlerat sa u tha m lart, duhet marr
masat mbrojtse, si gjat stins s vers e po ashtu edhe gjat dimrit kur betoni
prodhohet dhe vendoset nn ndikimin e temperaturave t ulta [5].
Ndonj krkes pr ftohje apo ngrohje artificiale t betonit me prioritet gjat drgimit
duhet t jet n marrveshje n mes prodhuesit dhe prdoruesit [1],[10].

Figura 14. -Matja e temperaturs s betonit t njom.

Punueshmria dhe konsistenca e betonit t leht


Nuk ka dallim n prcaktimin ekonsistences s betonit t leht ndaj betonit t zakonshm.
Edhe metodat e testimit jan t njjta, sikur tek betoni i zakonshm. Procesi i ngjeshjes s
betonit qndron n nxjerrjen e ajrit q bllokohet n beton derisa ky t marr formn e
dhn n kallp pa shkaktuar ndarje apo segregim.
Gjendja e betonit t freskt prcaktohet nga treguesi fizik konsistenca, e cila shpreh vlern
e deformimit t betonit shkaktuar nga veprimi i mass s tij. N t njjtn koh
konsistenca paraqet shkalln e plasticitetit t betonit. Konsistenca e betonit mund t
prcaktohet me njern nga kto metoda:

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 26

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Metoda e uljes sipas - SK EN 12350-2


Metoda e Vebe-s sipas SK EN 12350-3
Metoda e ngjeshjes sipas - SK EN 12350-4
Metoda e prhapjes sipas SK EN 12350-5
Metodat e veanta q jan n marreveshje n mes specifikuesit dhe prodhuesit pr

aplikime t veanta ,( p.sh. betoni me lagshti t toks).


Zakonisht n Shqipri por edhe n Kosov ka gjetur zbatim dhe aplikohet matja e
konsistencs s betonit me metoden e uljes sipas konit Abrams, kjo pr arsye t
thjeshtsis dhe shpejtesis s matjes.
Konsistenca e betonit caktohet apo ekzaminohet n kohen e prdorimit t betonit apo n
betonin e gatshm n kohn e drgimit t [1].

Figura 15. -Matja e konsistences s betonit t leht n momentin e prodhimit sipas SK EN


12350-2 dhe SK EN 12350-5.
Nse betoni sht transportuar me auto betonier apo me ndonj pajisje tjetr lvizse,
konsistenca mund t matet n nj mostr t rastit t marr prej zbrazjes fillestare.
Konsistenca mund t specifikohet n ndonjern nga klasat e konsistencs referente sipas
4.2.1, t standardit SK EN 206-1. Standardi Evropian SK EN 206-1 klasifikon konsistencn e
betonit n vartsi t metodave q prdoren, (Shih tabelat n vazhdim).
T dhnat n tabelat 3 apo 6 sipas SK EN 206-1 nuk jan n relacion direkt mes vete. Pr
beton me lagshti sikurse t dheut apo raport t vogl W/, rasti i prodhimit t
elementeve t paraprgatitura si: Gypa betoni, Gur ansor, Blloqe pr shtrim, Blloqe
betoni dhe t tjera t ngjashme me to, kur procesi i prodhimit dallon nga teknologjia e
prdorur, sepse kemi proces prodhimi me shtypje dhe vibrim, proces vetm me vibrim ose
edhe proces me centrifugim, prandaj pr kto lloje betonesh konsistenca n standardin SK
EN 206-1 nuk sht e klasifikuar.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 27

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 6. (3 dhe 6 ). Klasat e konsistencs s betonit sipas metods s Uljes dhe Prhapjes.

Masa vllimore e betonit t leht n gjendje t njom


dhe t ngurt sipas SK EN 12350-6 dhe SK EN 12390-7
Densiteti, apo masa vllimore e betonit t leht por n gjendje t njom sht nj tregues
shum i rndsishm, i cili dshmon n mas t konsiderueshme se cilat do t jen vetit
e tjera t betonit pas ngurtsimit t tij; duhet kujtuar soliditetin n shtypje te betonet e pa
aeruara ose edhe prmbajtja e ajrit tek betonet e aeruara [1]. Me ndihmn e ksaj prove,
njkohsisht ne bjm edhe vlersimin e recets s projektuar t betonit, gjegjsisht
kg
masn vllimore t projektuar proj 3 me masn vllimore t betonit t njom
m
kg
[4].
3
m

njome

Densiteti, apo masa vllimore n gjendje t njom sipas standardit SK EN 206-1 sht i
prkufizuar si pr betonin e zakonshm, betonet e lehta ashtu dhe pr betonet me mas
vllimore mbi 2600 kg/m apo betonet e ashtuquajtura t rnda.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 28

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Pr betonet e lehta, densiteti apo masa vllimore n gjendje t njom, do t jet n vlerat
kufitare pr klasat e specifikuara si n Tabeln 7 (9) t SK EN 206-1.

Tabela 7. - Klasifikimi i betoneve t lehta sipas densitetit


Klasa e Densitetit

D1,0

D1,2

D1,4

D1,6

D1,8

D2,0

Rangu i

800 dhe

> 1000 dhe

> 1200 dhe

> 1400 dhe

> 1600 dhe

> 1800 dhe

Densitetit ( kg/m)

1000

1200

1400

1600

1800

2000

Shnim: Kur densiteti sht specifikuar si vler e planifikuar, mund t aplikohet nj toleranc 100 kg/m3.
Densiteti i betonit apo masa vllimore e betonit t njom shprehet me saktsi prej 10 kg/m3.

Masa vllimore e betonit t leht por n gjendje t ngurt realizohet sipas SK EN 12390-7
pr betonet e lehta. Mostra e betonit pas ngurtsimit duhet t thahet n furr tharse n
temperatur 105 ( 5 C) deri n masn konstante.
Prcaktimi i mass vllimore bhet sipas ekuacionit:

m kg
,
, ..................................................................................................................................(1),
V m 3

r-masa vllimore e betonit t leht n gjendje t ngurte dhe t that deri n masn
konstante,
m, - masa e mostrs s ekzaminuar n gjendje t that, (kg);
V, -vllimi i mostres, (m3)

Prmbajtja e ajrit n betonin e njom - Metoda e


shtypjes sipas SSH EN 12350-7
Ndr krkesat dhe ekzaminimet e nevojshme pr betonin e njom, e sidomos pr betonet
e aeruara, kur prve soliditetit n shtypje krkohet q betoni t jet i rezistueshm edhe
ndaj veprimeve agresive t rrethins si mund t jet ndikimi i kriprave, ose edhe i cikleve
ngrirje- shkrirje, lypset edhe prcaktimi i prmbajtjes s ajrit n vllimin e betonit [1],[10].
Kjo arrihet me shtimin e aditiveve n brumin e betonit t ashtuquajtura AERANTE, t cilat
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 29

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

mundsojn krijimin e mikroporeve brenda prbrenda strukturs s betonit [5]. Nj beton i


till; me kt prmbajtje ajri do t jet i rezistueshm ndaj ktyre ndikimeve. Pr kt arsye
nevojitet t dihet prmbajtja e ajrit n vllimin e betonit. Kjo prcaktohet sipas SSH EN
12350-7 pr beton t zakonshm dhe beton t rnd dhe sipas ASTM C 173 pr betone
t lehta. Me ndihmn e ksaj prove ne mund njkohsisht t caktojm edhe densitetin e
kg
betonit apo masn vllimore t tij n gjendje t njom, por t ngjeshur njome 3 .
m

Prmbajtja e ujit n beton, raporti W/ dhe sasia e


imentos - Metoda me mikroval
Krkesa kryesore pr njtrajtshmri t betonit apo uniformitet t rezultateve pas testimit
sht kontrolli i sasis s ujit total n przierjen e betonit t njom, raportit W/ dhe
njkohsisht harxhimit t imentos n vllimin e betonit. Me ndihmn e ksaj prove, ne jo
vetm q do t realizojm beton cilsor dhe uniform, por do t kontribuojm edhe n
koston e prgjithshme t prodhimit t betonit duke korrektuar kshtu recetn ditore dhe
kursyer sasin e imentos, e cila mund t ndikoj jo vetm n mimin e betonit, por edhe
n vetit e tij reologjike.
Kur imentoja, uji apo prmbajtja e shtesave do t prcaktohet, paraprakisht krkohen
sasit e regjistruara nga tekniku n pultin komandues i fabriks s betonit dhe pastaj bhet
krahasimi dhe eventualisht korrektimi i recets ditore.
Nj ndr metodat m t shpejta pr prcaktimin real t raportit W/ dhe sasis s vrtet
t imentos n vllimin e betonit sht metoda me mikroval sipas AS 1012.1 [7].
Ky raport llogaritet n baz t prcaktimit t prmbajtjes s imentos dhe prmbajtjes s
ujit efektiv. Uji efektiv (Weff) sht; ndryshimi n mes t ujit total n betonin e njom dhe
ujit t absorbuar nga agregatet dhe shprehet sipas ekuacionit 2.

Weff Wtot Wabs

Driton R. Kryeziu

, ..................................................................................................................................(2),

Tiran, 2014 30

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Kontrolli i prodhimit t betonit t leht


Kontrolli i prodhimit t betonit do t rishikohet s paku do dy vite nga menaxhmenti i
prodhuesit me qllim

q t siguroj nj prshtatshmri dhe efektivitet t sistemit.

Regjistrimet e disa rishikimeve do t ruhen

s paku 3 vite nse krkesat ligjore nuk

krkojn nj periudh m t gjat [1].


Sistemi i kontrollit t prodhimit do t prmbaj procedurn adekuate t dokumentimit dhe
instruksioneve t nevojshme. Kjo procedur do t respektohet dhe dokumentohet s
bashku me krkesat e kontrollit t materialeve prbrse, pajisjeve, kontrollit t prodhimit
dhe vetive t betonit si jan dhn n Tabelat 22,23 dhe 24 te SK EN 206-1[1]. N kuadr
t ktij kontrolli prodhuesi i betonit duhet ti dokumentoj dhe regjistroj edhe frekuencat e
menduara t ekzaminimeve dhe inspektimeve t nevojshme.
Kjo zakonisht, realizohet me ndihmn e procedurs s ashtuquajtur (Kontrolli i

dokumenteve dhe regjistrimeve) nj nga procedurat baz t ISO 9001:2000.


T gjitha t dhnat relevante nga kontrolli i prodhimit duhet t regjistrohen, sikurse n
Tabelen 8, respektivisht Tabeln 20, t SK EN 206-1. Regjistrimet e kontrollit t prodhimit
duhet ruajtur s paku 3 vite, nse nuk krkohet ndryshe me ligj apo akte tjera juridike.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 31

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 8. (20)- Regjistrimi i t dhnave dhe dokumenteve tjera relevante

Temat

T dhnat e regjistrimeve dhe dokumenteve

Krkesat e specifikuara

Specifikimet e kontrats ose prmbledhja e krkesave.

imentot, agregatet, aditivt apo

Emri i furnizuesve dhe origjins s mallit.

shtesat
Testet pr ujin e przierjes

Data dhe vendi i mostrave.

(nuk krkohen pr uj t pijshm)

Rezultatet e testeve.

Testet pr materialet prbrse

Data dhe rezultati i testeve.

Prbrja e betonit

Prshkrimi betonit.
Regjistrimi i masave t prbrsve n przierje apo ngarkes (psh.
Prmbajtja e imentos)
Raporti uj/imento;
Prmbajtja e klorureve apo
Kodi i antarit t familjes.

Testet e betonit t njom

Data dhe vendi i mostrave.


Lokacioni n struktur, nse dihet.
Konsistenca ( metoda e prdorur dhe rezultatet).
Densiteti, ku krkohet.
Temperatura e betonit, ku krkohet.
Prmbajtja e ajrit, ku krkohet.
Vllimi i przierjes s betonit ose ngarkess s testuar.
Raporti uj/imento, ku krkohet.

Testet e betonit t ngurtsuar

Data e testimit.
Kodi dhe vjetrsia e mostrave.
Rezultatet pr densitet dhe soliditet.
Vrejtje t veanta (psh. Dshtime t pazakonshme t mostrave).

Vlersimi i konformitetit

Konformiteti/ jo konformiteti me specifikimet e nevojshme.

N mnyr shtes pr beton t

Emri i blersit.

gatshm

Lokacioni i punimeve , vendi i konstruksionit.


Numrat dhe datat e flet drgesave t furnizimit q kan t bjn me
testet.
Etiketat e furnizimit.

N mnyr shtes pr beton t

T dhna shtes apo t ndryshme mund t krkohen sipas standardit

parafabrikuar

relevant t produktit.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 32

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 9. (22)- Kontrolli i materialeve prbrse


Materiali
prbrs
1

imentot a

Agregatet

Inspektimi/testi

Qllimi

Inspektimi i flet

Pr t konstatuar nse

drgess d s

drgesa esht si sht

furnizimit para

porositur dhe nga

shkarkimit

burimi i sakt

Inspektimi flet

Pr t konstatuar nse

drgess

drgesa sht si sht

bd

Frekuenca minimale
do furnizim

do furnizim

furnizimit para

porositur dhe nga

shkarkimit

burimi i sakt

Inspektimi i

Pr krahasim me

do furnizim.

agregatit para

dukjen normale sipas

Kur furnizimi bhet me shirita

shkarkimit

forms s gradimit dhe

trasnportues,

papastrtive

N mnyr periodike, varsisht nga


kushtet dhe furnizimi lokal

Testet pr

T vlersohet prputhja

Drgesa e par nga furnizuesi i ri ku

granulometri

me standardin ose

kjo informat nuk sht e mundur

sipas EN 933-1

kategorizimin

nga furnizuesi i agregatit.


N rast dyshimi, pason inspektimi
vizuel. N mnyr periodike, varsisht
nga kushtet dhe furnizimi lokal e.

Testi pr pa

Testi pr vlersimin e

Drgesa e par nga furnizuesi i ri ku

pastrti

pranis dhe sasin e

kjo informat nuk sht e mundur

papastrtive

nga furnizuesi i agregatit.


N rast dyshimi, pason inspektimi
vizuel. N mnyr periodike, varsisht
nga kushtet dhe furnizimi lokal e.

Testi pr absorbim

T vlersohet sasia

Drgesa e par nga furnizuesi i ri ku

t ujit n prputhje

efektive e ujit, shih

kjo informat nuk sht e mundur

me EN 1097-6

5.4.2

nga furnizuesi i agregatit..


N rast dyshimi, pason inspektimi
vizuel.

Kontrolli

Percaktimi i

Matja e densitetit t

Drgesa e par nga furnizuesi i ri ku

shtes pr

densitetit dhe

mass s lir

kjo informat nuk sht e mundur

agregate me

thithshmerise se ujit

nga furnizuesi i agregatit. N rast

pesh t

EN 1097-3

dyshimi, pason inspektimi vizuel. N

leht ose t

mnyr periodike, varsisht nga

rnd

kushtet dhe furnizimi lokal e.

Aditivt c

Driton R. Kryeziu

Inspektimi i flet

T konstatohet nse

drgess dhe

drgesa sht si sht

etikets n

porositur dhe e

konteinerd para

markuar

do furnizim.

Tiran, 2014 33

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

shkarkimit
9

Testet pr

Pr krahasim me t

identifikim sipas EN

dhnat e deklaruara

934-2, psh.

nga prodhuesi

N rast dyshimi.

Densiteti, infrakuqe
10

Shtesat

Inspektimi i flet

Pr t konstatuar nse

pluhur

drgess

drgesa sht si sht

para

shkarkimit

do furnizim.

porositur dhe nga


burimi i sakt

11

Testi i humbjes n

T identifikohen

T prdoet do furnizim pr betonet

ndezje i hirit

ndryshimet pr

e aeruara ku kjo informat nuk sht

elektro-filtr

prmbajtje t karbonit,

e mundur nga furnizuesi.

q mund t ndikoj n
betonet aerante
12

Shtesat n
suspension

Inspektimi i flet

Pr t konstatuar nse

drgess

drgesa sht si sht

para

shkarkimit

do furnizim.

porositur dhe nga


burimi i sakt

13

14

Testi pr desnsitet

Uji

Testi sipas EN 1008

T konstatohet

do furnizim dhe n mnyr

uniformiteti

periodike gjat prodhimit t betonit.

T konstatohet nse uji

Ku prdoret nj burim i ri i papijshm

nuk prmban prbrs

pr her t par.

t dmshm nse uji

N rast dyshimi

nuk sht i pijshm

Rekomandohet q mostrat t merren nj her n jav pr do tip t imentos dhe t ruhen pr tesim n raste
dyshimi.
b
Etiketa e furnizimit ose specifikimi i produktit duhet t prmbajn informatat pr prmbajjen maksimale t
klorurureve dhe t identifikoj klasifikimin n lidhje me reaksionin ndaj mikrosiliks n prputhje me dispozitat valide n
vendin e prdorimit t betonit.
c
Rekomandohet q mostrat t merern pr do furnizim dhe t ruhen pr nj periudh.
d
Etiketa e furnizimit duhet t prmbaj ose t shoqrohet me ertikaten e deklarats s konformitetit si krkohet n
standardin ose specifikimin relevant.
e
Kjo nuk sht e nevojshme kur kontrolli i produktit pr agregat sht i ertifikuar.
a

Tabela 10. (23)- Kontrolli i pajisjeve


Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 34

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 10. (23)- Kontrolli i pajisjeve


Pajisjet
1

Stoqet, cisternat

Inspektimi/testi
Inspektim vizuel

etj,
2

Pajisjet matse

Qllimi
T konstatohet

Frekuenca minimale
Nj her n jav

konformiteiti me krkesat.
Inspektim vizuel i

T konstatohet q pajisjet

performanss

matse-peshoret jan t

do dit

pastrta dhe funksionojn


sakt
3

Testi i saktsis s matjes

T konstatohet saktsia n

N vendosje.

s peshs

prputhje me 9.6.2.2

Periodikishta, varsisht nga


dispozitat shtetrore.
N rast dyshimi.

Shprndarsit e

Inspektimi vizuel i

T konstatohet q pajisjet

Aditivave

performanss

matse jan t pastrta dhe

(prfshir edhe ata


n automikser)

Prdorimi par i dits pr do aditiv

funksionojn sakt
Testi i saktsis

T evitohet furnizimi i

N vendosje.

pasakt

Periodikishta, pas vendosjes.


N rast dyshimi.

Matsi i ujit

Testi i saktsis s matjes

T konstatohet saktsia n

N vendosje.

prputhje me 9.6.2.2

Periodikishta, pas vendosjes.


N rast dyshimi

Pajisjet pr matje

Krahasimi i sasis s

t vazhdueshme t

vrtet me at q tregon

T konstatohet saktsia

N vendosje.
Periodikishta, pas vendosjes.

prmbajtjes s ujit

matsi

N rast dyshimi.

t agregatit
kokrrimt
8

Sistemi i przierjes

Inspektim vizuel

T konstatohet q sistemi i

Ditor

przierjes funksionon sakt


9

Krahasimi (me metod t

T konstatohet saktsia e

N vendosje.

prshtatshme varsisht

przierjes sipas Tabels 21

Periodikishta, pas vendosjes.

nga sistemi i przierjes) i

N rast dyshimi.

mass s vrtet t
prmbajtjes n przierje
me masn e planifikuar
dhe n rastin e regjistrimit
automatik me masn e
regjistruar
10

11

Aparatet testuese

Przierset

Kalibrimi sipas standardit

T kontrollohet konformiteti

Periodikishta.

relevant shtetror ose

Pr aparetet e testimit t soliditeit,

EN STANDARDEVE

s paku nj her n vit.

Inspektim vizuel

T kontrollohet

(prfshir

shfrytzimi/mbajtja e

automikserat)

pajisjeve przierse

Periodikishta.

Frekuenca varet nga lloji i pajisjes, ndjeshmria e saj n prdorim dhe kushtet e prodhimit t impiantit

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 35

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 11. (24)- Kontrolli i procedures s prodhimit dhe vetive t betonit


Tipi i testit
1

Inspektimi/testi

Qllimi

Frekuenca minimale

Vetit e betonit

Testi fillestar

T sigurohen prova q

Para prdorimit t betonit me

t dizajnuar

(shih Annex A)

vetit e specifikuara

prbrje t re.

prmbushn nga
disajnimi i propozuar
me kufijt e duhur
2

Prmbajtja e ujit

Sistemi kontinuel i

T prcaktohet masa e

Nse nuk sht i vazhdueshm,

t agregatit

matjes, testi i

that e agregatit dhe uji

do dit, varsisht nga kushtet

kokrrimt

tharjes apo

q duhet shtuar

lokale dhe atmosferike, mund t

ekuivalent

krkohen ndoshta edhe m shume


teste.

Prmbajtja e ujit

Testi i tharjes apo

T prcaktohet masa e

Varsisht nga kushtet lokale dhe

t agregatit

ekuivalent

that e agregatit dhe uji

atmosferike

kokrrmadh
4

q duhet shtuar

Prmabjtja e ujit

Kontrolli i sasis s

T sigurohen t dhna

n betonin e

ujit t shtuar a

lidhur me raportin w/

do przierje

Prmbajtja e

Prcaktimi fillestar

T sigurohet q nuk

Kur kryhen teste fillestare.

klorureve n

me llogaritje

tejkalohet prmbajtja

N rastet e ndonj rritje n

maksimale e klorureve

prmbajtjen e klorureve t

njom
5

beton

prbrsve.
6

Konsistenca

Inspektimi vizuel

Pr krahasim me dukjen

do przierje

normale
7

Testi i konsistencs

T vlersohet arritja e

Ku sht e specifikuar, si n

sipas EN 12350-2, -

vlerave t specifikaura

Tabeln 13 pr soliditet n shtypje.

3,

t konsistencs dhe t

Kur testohet prmbajtja e ajrit

-4 ose -5.

kontrollohet ndonj

N rast dyshimi, pason inspektimi

ndryshim i mundshm i

vizuel.

prmbajtjes s ujit
8

Densiteti i

Testi i densitetit

Pr betone t lehta dhe

betonit t njom

sipas EN 12350-6

t rnda pr mbikqyrje

do przierje

t przierjes dhe
kontrollit t densitetit
9

Prmbajtja e

Kontrollli i mass s

T kontrollohet

imentos n

imentos s przier

prmbajtja e imentos

betonin e njom

dhe t jepen t dhna

do przierje

pr raportin w/

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 36

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

10

Prmbajtja e

Kontrolli i mass s

T kontrollohet

shtesave n

shtesave t prziera

prmbajtja e shtesave

betonin e njom

do przierje

dhe t jepen t dhna


pr raportin w/
(shih 5.4.2)

11

Prmbajtja e

Kontrollli i mass

T kontrollohet

shtesave n

ose vlimit t

prmbajtja e aditivave

betonin e njom

aditivave t przier

do przierje

12

13

Raporti

Me llogaritje ose

T vlersohet arritja e

uj/imento n

me metoda testimi,

vlerave t specifikuara

do dit, ku specifikohet

betonin e njom

shih 5.4.2

t raportit w/

Prmbajtja e ajrit

Testi sipas EN 1235-

T vlersohet arritja e

Pr betone q prmbajn ajr:

n betonin e

7 pr betone me

vlerave t specifikuara

przierja e re apo ngarkesa e do

njom, ku

pesh normale dhe

t prmbajtjes s ajrit t

prodhimi ditor derisa t

specifikohet

t rnda ASTM C

futur

stabilizohen vlerat.

173 pr betone t
lehta
14

Temperatura e

Matja e

T vlersohet arritja e

N rast dyshimi.

betonit t njom

temperaturs

temperaturs minimale

Ku specifikohet temperatura:

prej 5 C ose limiti i

- periodikisht, varsisht nga situata;

specifikuar

- do przierje ose ngarkes ku


temperatura sht afr limitit.

15

Densiteti i

Testi sipas

betonit t

En 12390-7

T vlersohet arritja e

Ku specifikohet densiteti, aq shpesh

densitetit t specifikuar

sa edhe testet pr soliditet.

ngurtsuar;
pesh t leht
ose rnd
16

Testet pr

Testi sipas

T vlersohet arritja e

Ku specifikohet soliditeti n shtypje,

soliditet n

EN 12390-3

soliditetit t specifikuar

aq shpesh sa edhe pr kontrollin e

shtypje n

konformitetit, shih 8.1 dhe 8.2.1.

mostrat e betonit

Ku nuk prdoret pajisja pr regjistrim dhe tolerancat e przierjs pr przierje ose ngarkes
jan tejkaluar, regjistro sasin e przierjs n regjistrin e prodhimit.
b
Mund t testohet n kushte t lagshtis, ku nj mardhnie e sigurt e densitetit t thar
sht marrur.
a

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 37

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Llogaritja e strukturave nga betoni i leht i


strukturor
Studimet e fundit t grupit punues t prbashkt CEB/FIP (tash FIB) i cili publikoi n vitin
1999 FIB Buletinin 4 : Betoni me agregate t leht, Kodet dhe Standardet, nj raport i
plotsuar duke dhn nj pasqyr t mir t praktikave t prbashkta n lidhje me
praktikn e projektimit n vende t ndryshme, tregojn q vetit e betonit me agregate t
leht pothuajse jan t ngjashme me vetit e betonit me agregat t zakonshm.
Dallimi sht n faktort e mposhtm q jan futur pr ti llogartiur vetit e betonit me
mas vllimore t leht ndaj atyre me pesh normale:
E

faktori konvertimit pr llogaritjen e modulit t elasticitetit;

koeficienti pr prcaktimin e rezistencs n trheqje;

koeficienti pr prcaktimin e koeficintit t zvarritjes;

koeficienti pr prcaktimin e tkurrjs;

masa vllimore n gjendje t that i betonit me agregate t leht ( kg/m3)

Soliditeti n shtypje i betonit t leht dhe relacioni


sforcim-deformim
Nga sa kemi par m lart, klasat e soliditetit pr betonet me agregate t leht jan nga
LC 12/15 deri LC 80/95, ku vlera e par tregon soliditetin karakteristik n shtypje n mostra
cilindrike ndrsa vlera e dyt soiliditetin karakteristik n mostra kubike. Studimet kan
treguar q betoni i leht i me klas soliditeti t njejt, sht m i brisht-m leht i
thyeshm/brittle se sa betoni i zakonshm, kjo sht reflektuar duke shtuar faktorin 1.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 38

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Sforcimi maksimal n diagram sht llogaritur duke shumzuar soliditetin karakteristik t


mostrave cilindrike me faktorin cc=0.85 dhe duke pjestuar me faktorin parcial t siguris
c pr materialin me 1.5, ku fcd=0.57fck.
Pr beton t zakonshem faktori cc n vende t ndryshme mund t sillet nga 0.8-1.0,
prve nse specifikohet ndryshe ( pika 3.5 (1P)) EC 2, rekomandohet cc =1 .

Figura 16. -Diagrama sforcim-deformim n shtypje e betonit

N betonet e leht, megjithate, rritja e soliditetetit pas 28 ditsh sht m e vogl se rritja
e soliditetit tek betonet e zakonshem. Pr m tepr mendohet se efekti i faktorit cc sht
m shum i theksuar se n betonet e zakonshem. Weigler, pohon se soliditeti i betonit me
mas vllimore t leht nn ngarkesn afatgjat ishte vetm 70-75% e soliditetit afat
shkurtr. Rezultate t ngjashme jan shpjeguar edhe nga Smeplass. Rezultatet jan
shpjeguar nga zvarritja e matrices, mbingarkesa e agregateve. Ky fenomen ndodhe si
pasoj, kur soliditeti i agregateve shfrytezohet n maksimumin e aftsis mbajtse.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 39

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Soliditeti n trheqje dhe arje i betonit t leht


Soliditeti n trheqje mund t merret duke shumzuar rezistencn prkatese t betonit t
zakonshem t s njejts klas soliditeti me faktorin:
1 = 0.40 + 0.60/2200
ku sht kufiri i siprm i mass vllimore n gjendje t that.
Ktu duhet theksuar se rezistenca mesatare n trheqje fctm e betonit t zakonshem rrjedh
nga:
fctm = 0.30 fctk2/3
dhe
fctm = 2.12 ln (1+fcm/10)

pr betonet <C50/60
pr betonet >C50/60

vlera karakteristike ( 5% ) rrjedh nga, fctk = 0.7 fctm

Soliditeti n arje i betonit t leht sipas DIN 1045-1, prcaktohet n mostra cilindrike me
dimensione standarde d=150 mm dhe h=300 mm sipas ekuacionit:
flctm = 1 0.30 flctk2/3
flct, sp =(flctm/0.9)
1 = 0.40 + 0.60/2200
Nga kemi:
, masa vllimore n gjendje t that;
1, Faktori i konvertimit;

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 40

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

flck, Soliditeti karakteristik n shtypje i betonit t leht n mostra cilindrike;


flct, sp , Soliditeti n arje i mostrave t betonit t leht;
flctm , Soliditeti n arje mesatar n qendr i mostrave t betonit t leht;

Figura 17. -Prcaktimi i soliditetit n arje dhe trheqje t betonit t leht

Moduli i Elasticitetit

Moduli i Elasticitetit t betonit t leht shte nj karaktersistik q duhet prcaktuar.


Zakonisht prcaktohet n mostra standarde cilindrike me d=150 mm dhe h=300 mm.
Nj vlersim t vlers mesatare t modulit Elcm pr LWAC mund t merret duke shumzuar
vlerat prkatse pr beton t zakonshem me koeficientin:
E = (/2200)2
Ky ekuacion, sht elaboruar edhe n pjesn e Eurocodit, EN 1992-1-4
Rregullat e prgjithshme pr beton me mas vllimore t leht dhe struktur t mbyllur.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 41

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Pr betonin e zakonshm, sipas kapitullit 3.1, E-moduli sht llogaritur nga:

Ecm = 9500(fck+8)1/3
Elcm=E x Ecm
Ku me:

Ecm, ...........Moduli i elasticitetit pr betonin e zakonshm;

fck,..............Soliditeti karakteristik n shtypje i betonit n mostra cilindrike;


E, ..............Faktori konvertimit;
Elcm, ............Moduli i elasticitetit t betonit t leht

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 42

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura 18. -Prcaktimi i modulit t elasticitetit t betonit t leht n mostra cilindrike

Gjendja kufitare e thyerjes


Gjendja kufitare mbajtse ka t bj me humbjen e ekuilibrit t tr strukturs ose thyrjeve,
deformimeve t mdha t elementeve t strukturs q si pasoj rrezikohet jeta e njerzve
ose siguria e tyre.
Pr verifikimin e gjendjes strukturore nuk duhet tejkaluar vlerat llogaritse t rezistencs s
strukturs.
Fundi i aftsis mbajtse t strukturs nnkupton paraqitjen e deformimeve t mdha n
vende t caktuara (sharnirt plastik), ku formohet mekanizmi i thyerjes s mbajtsit
statikisht t paprcaktuar (kalimi i strukturs n mekanizm-llogaria sipas teoris s
plasticitetit), si dhe nse vie deri te gjendja e humbjes s ekuilibrit t elementeve,
jostabiliteti i fituar nga deformimet dhe zhvendosjet e mdha (Teoria e rendit t dyt).

Gjendja kufitare e shfrytzimit

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 43

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Gjendja kufitare e prdorimit korrespondon kushtet prtej t cilave krkesat pr shfrytzim


t pakufizuar t elementeve t strukturs ose strukturs n prgjithsi nuk i plotson. Me
mostejkalimin e kufijve t prdorimit shkaktohen dmtime kufitare n struktura, gj q
nnkupton se struktura plotson krkesat pr shfrytzim.
Kjo gjendje prkon me shfrytzimin dhe dukjen e elementeve apo strukturs n trsi
(llogaritja e deformimeve), me gjendjen kufitare t vibrimeve dhe plasaritjeve t cilat
ndikojn n dukjen dhe jetgjatsin e strukturs, me vrtetimin e distancs dhe hapjes s
plasaritjeve n zonn e trhequr t betonit. M kt gjendje kufitare prfshihen edhe
nderjet lokale n shtypje, ku pr shkak t koeficientit t Poisson-it paraqiten nderjet
trheqse trthore.

Koncepti i siguris pr shfrytzueshmrin e objektit


Shkalla e siguris n kushtet e llogaris pr aftsin mbajtse t strukturs sipas gjendjes
kufitare sht domosdoshme pr arsye t prmbushjes s kushteve t shfrytzimit t
objekteve. N fillim shkalla e siguris s strukturave (objekteve) sht caktuar sipas intuits,
ndieshmris dhe prvojs s projektuesit. Me aplikimin e teoris s elasticitetit dhe
rezistencs s materialeve te llogaria e strukturave dhe konceptit t pasqyrimit t nderjeve
sht pranuar koncepti i siguris s mjaftueshme. Me aplikimin e llogaris sipas gjendjes
kufitare pr ngarkesat m t disfavorshme, koncepti i siguris fiton pasqyr t caktuar
edhe pse modeli matematik llogarits mbetet i njjt sikurse edhe te llogaria sipas teoris
klasike.
Problemi i siguris nuk sht shtje vetm e projektuesit, i cili e analizon strukturn, por
problem m i komplikuar q manifestohet gjat ndrtimit dhe shfrytzimit t strukturs.
Faktort e shumt q ndikojn n sigurin e strukturs pr shkak t mosnjohjes s tyre,
jan:
Vetit karakteristike fiziko-mekanike t materialit me t cilin sht i ndrtuar
konstruksioni,
Madhsia dhe mnyra e veprimit t ngarkesave si dhe mundsia e veprimit simultiv t
saj,
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 44

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Ndrrimi i vetive fiziko-mekanike t materialit varsisht nga kushtet klimatike dhe


kushtet tjera gjat ndrtimit dhe eksploatimit t strukturs,
Rrethanat e paparapara gjat ndrtimit,
Mossaktsia gjeometrike (ndrrimi i dimensioneve vertikale etj.),
Krijimi i pasakt i modelit dhe sjellja e vrtet e strukturs, si dhe devijimi gjat
llogaris s gjendjes s nderjeve t elementeve t strukturs.

T gjith faktort e lartprmendur mund t veprojn n mnyr t kombinuar sipas ligjit t


interaksionit. Konceptimi i ri i siguris fillon prej qasjes s re gjat projektimit, punve
ndrtimore, kontrollit t kualitetit dhe mirmbajtjes, gj q me kt rast duhet pasur
parasysh porosi:
T gjith parametrat t cilt ndikojn n sigurin e strukturs trajtohen si proces i rastit
apo proces rastsisht i ndryshuar.
Problemi i siguris trajtohet m tepr si problem i gjass e jo si problem i mekaniks.
Problemi i siguris nuk sht vetm problem i llogaris, por pr m tepr problem i
ndrtimit, kontrollit t kualitetit dhe mirmbajtjes s strukturs.

Koeficienti i siguris s thyerjes


Llogaritja sipas gjendjes kufitare prfshin provn e gjendjes mbajtse t prerjes s
elementit t strukturs, ku sht arritur:
siguria e mjaftueshme n thyerje pr ngarkesn dhe rezistencn kufitare,
sigurimi i aftsis mbajtse pr ngarkesat eksploatuese me kufizim maksimal t
paraqitjes s plasaritjeve t lejuara,
llogaria e deformimeve nga t gjitha ndikimet, duke prfshi edhe ndikimet nga
deform-koha e betonit, tkurrja dhe temperatura, kufizimet e nevojshme, me ka
arrihet jetgjatsia e strukturs.
Varsisht nga ngarkesa dhe materialet t cilat shfrytzohen, koeficienti i siguris duhet t
mbuloj:
Vlersimin e pasakt t ngarkess s prhershme dhe shfrytzuese q mund t vij me
ndrrimin e dimensioneve t prerjes s projektuar dhe ndrrimin e peshs vllimore t
betonit, pasaktsi e cila varet prej forms dhe dimensioneve t prerjes trthore t
elementeve dhe sillet deri n 10%, si edhe t peshs vllimore q sillet deri n 10%.
Ngarkesat shfrytzuese kan dispersion t intensitetit dhe varen prej llojit t objektit
(banim, industrial etj.), dhe sillen deri n 15%.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 45

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

N raport me materialet beton-elik, koeficienti i siguris duhet t mbuloj pasaktsin e


rezistencs dhe deformimeve t materialit, mundsin e dispersioneve t rezultateve n
mostra dhe n struktur, ka rezulton n paraqitjen jo t plot t nderjeve n llogarin
statike dhe n dimensionim, ku llogaria bazohet n supozimet e idealizuara.

Koeficienti i siguris, gjithashtu, duhet t mbuloj:


mosprvetsimin e sakt t sistemit statik,
devijimin n sjelljen e materialit n struktur dhe n mostra,
gabimet toleruese n llogari,
gabimet n caktimin e prerjes kritike gjat dimensionimit t elementeve t strukturs,
ndikimet e deform-kohs dhe tkurrjes s betonit n rezistencn prfundimtare, si dhe
shprfilljen e ndryshimit jo t njtrajtshm t temperaturave n aftsin mbajtse t
prerjes,
pasaktsin gjat ekzekutimit, devijimin tolerues t vertikalitetit t elementit,
pasaktsin e dimensioneve t prerjes etj.,
ndryshimin e mundshm t pozits s armaturs, sidomos devijimin n shtresn
mbrojtse ndaj lartsis statike t projektuar t prerjes,
mundsin e korrodimit t betonit dhe armaturs, me ka vie deri te zvoglimi e
aftsis mbajtse,
kufizimin e llogaris n sistemet plane, duke mos marr parasysh ndikimet hapsinore
t strukturs dhe gjendjen e nderjeve hapsinore n fortsi.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 46

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Projektimi
i

betonit,

sipas

Qasjes s

Re
Shembull: Bazuar n krkesat e EUROCOD 2 dhe SK EN 206-1, sikurse edhe t
Udhezimit Administrativ Nr: 2008/22 BETONI DHE KONSTRUKSIONET E BETONIT,
krkohet projektimi i Mix Designit Betoni nga gurargjila ose Argjila e Ekspanduar me
klase LC 25/28 sipas krkesave t projektit t konstruksionit.
T dhenat baz pr elementin strukturor:

Betoni, LC 25/28 pr betonimin e pllaks s kulmit t rrafsht pr objekt banimi;

Nga projekti i konstruksionit:


Pllaka ka nj siperfaqe prej 135 m2 dhe trashsi 20 cm

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 47

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura. 19 -Pllaka e objektit pr t cilin krkohet projektimi i betonit

QASJA
E

RE,
SIPAS

JETGJATSIS S STRUKTURES

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 48

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Jetgjatsia projektuese e prdorimit sht periudha gjat s cils supozohet se nj


struktur ose pjes t saj prdoren pr qllimin e planifikuar, me mirmbajtje t
parashikuar, por pa pasur t domosdoshme riparime t mdha. Jetgjatsia e betonit
sht nj nga kerkesat m t rndsishme qe duhet vlersuar n projektimin e strukturave
t reja dhe vlersimit t gjendjes s strukturave ekzistuese.
Jetegjatesia e betonit varet nga qendrueshmeria ndaj cikleve ngrirje-shkrirje, veprimeve
kimike, abrazionit dhe ndikimeve tjera degraduese te betonit.
N varsi t kushteve te ekspozimit mjedisor, betone t ndryshme me veti te ndryshme
krkojn shkall t ndryshme t Jetgjatsise.
Prandaj per tia shtuar jeten struktures duhet bazuar ne:

Qasjen Prshkruese

N qasjen "Prshkruese", projektuesit specifikojn materialet, prbrsit, dhe metodat e


ndrtimit n baz t parimeve dhe praktikave themelore q shfaqin performanc t
knaqshme.

Qasjen e Bazuar n Prformac

Qasja, Bazuar n Prformac, nenkupton identifikimin e kerkesave funksionale nga ana e


projektuesve sikurse jane: soliditeti mekanik, qendrueshmeria dhe ndryshimi vellimor duke
kerkuar dhe mbeshtetur prodhuesit e betonit dhe ndertuesit per te zhvilluar perzierjet e
betonit me qellim permbushjen e ketyre kerkesave.

Hapat, sipas procedurs pr QA/QC


Punueshmria

Soliditeti mekanik

Jetgjatsia

Krkesa shtes

Karakteristikat
Gjeometrike
QC- Kontrolli i Cilsis n punishte para

Vendosja e betonit n vepr

vendosjes s betonit n veper


Kontrolli pas betonimit
Vendosjes n vepr

Figura. 20 Procedura pr QA/QC, si nj proces, drejtuar Jetgjatsis

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 49

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura 21. Klasat e ekspozimit n funksion t kushteve ambientale


Sipas projektit te konstruksionit, shohim qe objekti eshte i ekspozuar korrodimit te
armatures shkaktuar nga karbonatimi i betonit. d.m.th i pergjigjet klases XC1,
Ne tabelen 1. Te standardit SK EN 206-1, shohim qe pllaka e betonit eshte e rrezikuar nga
korozioni i ndikuar nga karbonatimi:
Klasa
XC1

Ambjenti i ekzpozimit
i that ose gjithemon i lagur

XC2

i lagur, rrallher i that

XC3

lagshti mesatare

XC4

tharje e lagie ciklike

Shmbuj pr konditat ambjentale


Betoni brenda objekteve me lagshti relative
shum t ult. Beton gjithemone nene uje.
pjes t struktures n kontakt afategjate me
uje, themelet
Banesa me lagshti relative nga e moderuar
n t lart; beton i mbrojtur nga shirat
Siprfaqe n kontakt me ujin, nuk prfshihen
n klasn XC2

Kerkesat e Mix Design-it bazuar ne Jetegjatesi-Durability, ku sipas standardit SK EN 206-1,


per kushtet e jetegjatesise sipas XC1 rekomandon:

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 50

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 12. (F.1). Vlerat e rekomanduara q kufizojn prbrjen dhe vetit e betonit
Klasa e
Ekspozimit

Raporti
maksimal
w/c

Klasa minimale e
betonit

Sasia
minimale e
imentos
(kg/m3)

Sasia
minimale e
prmbajtjes
s ajrit (%)

260
280
280
300

Krkesa
shtese

Procesi i shkatrrimit i ndikuar nga karbonatimi:


XC1
XC2
XC3
XC4

0.65
0.60
0.55
0.55

C20/25 - C25/30*
C25/30
C30/37
C30/37

C25/30* - Esht prvetesuar nga, tabela H.2: Shkallt e ekspozimit dhe shkallt e
soliditeteve m t vogla t betonit sipas ( UA Nr. 2008/22), SHTOJCA. H
Projektimi i konstruksioneve t betonit n pajtim me rregullat teknike t aprovuara
Prfundimisht zgjedhim: LC25/28;XC1;Cl-0,2;S4;Dmax10 mm;
Prcaktojm shtresn mbrojtse t betonit:

Tabela 13. (H.3): Vlerat m t vogla t shtress mbrojtse pr mbrojtjen nga korrozioni dhe
devijimet e lejuara t shtress mbrojtse.
Shkalla e
ekspozimit
1
2
3
4

Shtresa m e vogl mbrojtse, Devijimet e lejuara t shtress


a)b)
mbrojtse c, n mm
c n mm pr: Armatur
min

XC1
XC2
XC3
XC4

20
35
35
40

10
15
15
15

Shtresa nominale mbrojtese e betonit:


cnom=cmin+ c

(mm)

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 51

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Agregati: Agregati i prdorur, rra-agregati kokrrimet sht me prejardhje natyrore

dhe n prputhje me SK EN 12620.


Rra, Fr. I. 0/4 mm, nga prodhuesi VLLEZRIT E BASHKUAR Sh.p.K, Prizren
Agregati kokrrmadh sht argjila e ekspanduar gurargjila nga prodhuesi Liapor GmbH
& Co. KG AUSTRI dhe n prputhje me SK EN 13055-1.

Tabela 14. Perqindja e kalimit neper sita e agregatit sipas SK EN 933-1


Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 52

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Sitat (mm)

Fraksioni Fr.I. 0/4 (mm)


(%)

31.5
16
8
4
2
1
0.5
0.25
0.125
Mbetja

Fraksioni Fr.II. 2/10 (mm)


(%)

100
100
100
99.9
71.3
44.5
24.2
11.85
6.3
0

100
100
97.7
14.5
1.0
0
0
0
0
0

Fraksioni Kalimi neper sita ne (%)


0
0.125
0.25
0.5
(mm)

16

0/4
2/10

44.5
2

71.3
5

99.9
14.5

100
99.8

100
100

36
57
71

61
74
85

60
100
100

100
100
100

1.6
0

6.3
0

11.85
0

24.2
0

Tabela 15. Lakoret granulometrike te betonit sipas, DIN 1045-2

3-A 8
4-B 8
5-C 8

0
0
0

Fraksioni
Absorbimi i ujit(%)
Lag. n agregat (%)

Driton R. Kryeziu

2
6
8

5
11
21

14
26
39

Rere e thyer mali (0/4)


1.4
1.2

21
42
57

Liapor 6.5 (2/10)


W60=94 %
0

Tiran, 2014 53

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 16. Materialet me vetite e tyre fizike nga prodhuesi LIAPOR

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 54

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Figura 22. Diagrama e rrjedhs s procesit pr projektimin e betonit sipas QASJES S RE!!

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 55

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Tabela 17. Paraqitja e t dhnave hyrse dhe rezultateve dalse t betonit t leht-Provat
Laboratorike
Komponentet prbrse t Betonit

Njsia
matse

Receta I

Receta II

Receta III

DK-PROVA I

DK-PROVA II

DK-PROVA III

LC 30/33

LC 30/33

LC 30/33

614

570

623

- Gurargjila: Liapor 6.5 2/10

608

564

617

kg/m

- imento: CEM II 42.5 N

430

450

///

kg/m

- imento: CEM I 52.5 N

///

///

400

kg/m

- Uji i Pusit: I lire nominal

215

225

200

lit/m

- Uji i Absorbuar nga Agregati

81.5*

75.7*

82.8*

lit/m

- Shtesat ( Aditivet ) HiperPlast 179

2.58

2.7

2.4

kg/m

-Raporti:

W/=

0.5

0.5

0.5

-Raporti:

Weff/=

0.32

0.34

0.30

D 1.8

D 1.8

D 1.8

Shenja e przierjes dhe prbrit e betonit:


Klasa e synuar e betonit t leht:
- Agregati: Rere mali e thyer 0/4

Masa vllimore e betonit rproj=


Ekzaminimet e brumit t betonit:

kg/m

kg/m
Njsia
matse

Rezultatet e arritura:

Temperatura e betonit t njom:

21

23

25

Slump Test -SK EN 12350-2 h - (mm)

230

225

210

mm

Slump Test -SK EN 12350-2 h - (mm) t=30 min

200

195

180

mm

Slump Test -SK EN 12350-2 h - (mm) t=60 min

160

150

150

mm

Masa vllimore e betonit rnjome=

1860

1820

1840

kg/m

Ekzaminimet e betonit t ngurtsuar:


Masa vllimore mesatare e betonit t
ngurtsuar rng=

1820

1810

1810

kg/m

Pas 2
( dite )

Pas 7
( dite )

Pas 28
( dite )

Dite

DK-PROVA I: Mostrat I-LWC I,II,III

17.4

29.4

42.5

DK-PROVA I: Mostrat I-LWC IV,V,VI

19.2

31.6

44.3

DK-PROVA II: Mostrat II-LWC I,II,III

19.6

28.8

45.8

DK-PROVA II: Mostrat II-LWC IV,V,VI

20.9

30.4

45.1

DK-PROVA III: Mostrat III-LWC I,II,III

22.5

36.7

48.0

DK-PROVA III: Mostrat III-LWC IV,V,VI

23.7

37.2

46.3

Soliditeti n shtypje:

Driton R. Kryeziu

N/mm
N/mm
N/mm
N/mm)
N/mm
N/mm)

Tiran, 2014 56

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Aspekti ekonomik, prparsit dhe t metat


Duke pasur para sysh mjaft faktor t rndsishm q e bjn kt material t
mueshm, por edhe vetit e shumta ndaj betoneve t zakonshme, Betonet e lehta duhet
avansuar edhe tek ne.
Betonet e lehta nga gurargjila, n pamje t par dukn sikur jan shum m t shtrenjt se
betonet e zakonshm. Kjo pr shkak t kostos s gurargjils e cila pr fat t keq nuk
gjindet n tregun vendor. Duke ditur vlerat shtes q ka betoni i leht nga gurargjila ndaj
betonit t zakonshem kjo diferenc n mim bie jashtzakonisht shum.
Prparsit e betonit t leht ndaj betonit t zakonshem jan:
1. Masa vllimore m e leht-Pesh m t vogl ( efektet sizmike m t vogla) ;
2. Koeficient t prcjellshmris trmike shum m t vogl;
3. Material zizolues-Efekt Arkitektonik;;
4. Rezistent ndaj zjarrit;
5. I paprshkueshm nga Uji;
6. I qendrueshem ndaj ujit te detit dhe atij atmosferik;
7. Nuk dekompozohet.
Pr shkak t ktyre vetive dhe t tjarave sot, Betoni i leht nga gurargjila prdoret n mas
t madhe n:

Objektet e banimit;

Objektet administrative;

Shkolla;

Ura;

Viadukte;

Platforma nafte/Offshore;

Stadiume;

Elemente t paraprgatitura;

Mbushje dhe aplikme gjeoteknike;

Kulme t gjelbrta dhe

Ortikulture etj.

Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 57

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

Jo gjithmon mimi dikton ndrtimin e objektit. Prandaj duke br nj krahasim n mes t


mimit kushues t 1 m betoni t zakonshm dhe 1 m t betonit t lehte por duke mos i
ln anash prparsit tjera t LWC ndaj ati t zakonshm cilin beton do t prdorim ?...
Sidomos kursen para n:

Themel pllak;

Celikun pr armim;

Sasin e betonit;

Tekstur t fasadave dhe mureve;

Transport;

Kohn e ndrtimit dhe kosto laboratori.

T metat e betonit t leht ndaj betonit t zakonshm:

mimi fillestar m i shtrenjt;

Kujdesi q duhet patur n kontrollin e cilsis s prodhimit t betonit;

Mungesa n tregun vendor!!!

Tabela 18. mimi kushtues i Betonit t Zakonshm dhe Betonit t Leht

Betoni i Zakonshm
Klasa e Betonit

C 30/37

Nj.m

Agregati
Gurargjila
imentoja
Uji

1780

kg/m

400
~210
2

kg/m
lit/m
kg/m

Aditivi

Betoni i Leht

mimi

LC 30/33 Nj.m

18 610
610
32 430
0.5 ~210
4 2.5

kg/m

7
70
34.4
0.5
5

kg/m
lit/m
kg/m

54.5

mimi pr 1 m pa TVSH!!!!

mimi

116.9

Krahasim i mimeve: TransBeton GASSER dhe Beton EISACK- ITALI


Klasa e Betonit

C 30/37;S3;XC4;Dmax32mm

mimi pr 1 m pa TVSH!!!!

Driton R. Kryeziu

mimi

107.0

LC 30/33;D1.8;Dmax16mm

mimi

145.0

Tiran, 2014 58

Betonet e lehta nga gurargjila, trajtimi dhe aplikimi i tyre n inxhinierin e ndrtimit

REFERENCAT
[1]. SK EN 206-1 Concrete. Part 1: Specification, performance, production and
Conformity.
[2]. Satish Chandra and Leif Berntsson., Lightweight Aggregate Concrete, Science Technology and
Applications, Chalmers University of Technology Gteborg, Sweden (ISBN: 0-8155-1486-7).
[3]. Maria Isabel Brito Valente, Experimental Studies on Shear Connection Systems in Steel and Lightweight
Concrete Composite Bridges, University of Minho, Portugal-April 2007.
[4]. SK EN 10355-1- Lightweight Aggregates: Part 1, Lightweight Aggregates for Concrete mortar and grout,
28 May 2002.
[5]. F.KADIU,. D.Kryeziu , Shkenca dhe Teknologjia e Materialeve, Tirane 2013
[6]. Staatliches Materialprufungsamt in Berlin-Dahlem, Prufungszeugnis II/3077 vom (Aug. 16, 1938);
[7]. Spitzner, J., A Review of the Development of Lightweight Aggregate, History & Actual Survey, Proc. Int.
Symp. Structural Lightweight Concrete, Sandefjrd, Norway,(Jun. 2026, 1995)
[8]. John Newman, Ban Seng Choo, Advanced Concrete Technology, Processes (First published 2003, ISBN 0
7506 5105 9)
[9]. John Newman, Ban Seng Choo, Advanced Concrete Technology, Constituent Materials (First published
2003, ISBN 0 7506 5103 2)
[10].EN 197-1, Cement Composition, specifications and conformity criteria Part 1: Common cements
[11].EN 12620, Aggregates for concrete including those for use in roads and pavements
[12].EN 1008, Mixing water for concrete Specifications for sampling, testing and assessing the suitability of
water, including wash water from recycling installations in the concrete industry, as mixing water for concrete
[13].EN 934-2, Admixtures for concrete, mortar and grout Part 2: Concrete admixtures Definitions and
requirements
[14].EN 450, Fly ash for concrete Definitions, requirements and quality control
[15].EN 13263, Silica fume for concrete Definitions, requirements and conformity control
[16].European Union Brite EuRam III, STRUCTURAL LWAC Specification and guideline for materials and
production, EuroLightCon Economic Design and Construction with Light Weight Aggregate Concrete,
Document BE96-3942/R14, May 2000,
[17].European Union Brite EuRam III, Light Weight Aggregates EuroLightCon, Economic Design and
Construction with Light Weight Aggregate Concrete,Document BE96-3942/R15, June 2000
[18]. Thomas A. Holm, "Lightweight Concrete and Aggregates,"in Significance of Tests and Properties of
Concrete and Concrete-Making Materials, STP 169C, ASTM, Philadelphia, 1994,pp. 522-532.
[19]. Lightweight Concrete, Expanded Shale Clay and Slate Institute,Salt Lake City, 1971, p. 33 and p.16.
[20]. FIP, Manual of Lightweight Aggregate Concrete, 2nd Ed., Surrey University Press, UK (1983)
[21]. Kimura, S., Kaniva, H., Horio, M., and Kimura, K., A Novel Fluidized Bed Manufacturing of High
Performance Artificial Lightweight Aggregate, Proc. 2nd Int. Symp on Structural Lightweight Aggregate
Concrete, Kristiansand, Norway, p. 613 (Jun. 1822, 2000)
[22]. Dhir, R. K., Jones, M. R., and Munday, J. G. I., A Practical Approach to Studying Carbonation of
Concrete, Magazine of Concrete, pp. 3234 (Oct. 1985)
[23]. Dhir, R. K., Munday, J. G. I., and Cheng, H. T., Lightweight Concrete, Permeability and Durability, Constr.
Weekly, 1, 22, pp. 1013 (Aug. 1989)
[24]. Abdullah, A. A. A., Palm Oil Shell as Aggregate for Lightweight Concrete, Waste MaterialsUsed in
Concrete Manufacturing, (S. Chandra, ed.) Ch.
Driton R. Kryeziu

Tiran, 2014 59

You might also like