Krv je teno tkivo koje ini krvna plazma i elije krvi.

Krvna plazma predstavlja

pravi rastvor elektrolita i koloidni rastvor bjelanevina. elije krvi ine: eritrociti
(crvena krvna zrnca), leukociti (bijela krvna zrnca), trombociti (krvne ploice).
IZRADA I BOJENJE KRVNOG RAZMAZA
srednje velika kap krvi nanese se tapiem na predmetno stakalce poloeno na
ravnu podlogu, rub drugog predmetnog stakalca primaknemo kapi krvi pod uglom
od 45 stepeni. Predmetno staklo se lagano prisloni uz kap krvi (kapljica krvi se
razlije uz rub predmetnog stakla), razvue se krv po predmetnom staklu
ravnomjernim povlaenjem gornjeg stakalca u suprotnom smjeru, razmaz krvi se
oznai (podaci o pacijentu), sui se na zraku najmanje 2 sata (najvie 24 sata).
BOJENJE PREPARATA KRVNOG RAZMAZA PO PAPPENHEIMU
Reagensi:
- originalna otopina May-Grnwald
- originalna otopina Giemse
OTOPINA BOJE MAY-GRNWALD
jezgra se oboji svjetloplavo,citoplazma je jako svjetloplava ili je neobojena,
granule granulocita: neutrofilne oboje se svjetlocrveno,bazofilne
tamnoplavo,eozinofilne granule naranastocrveno.
OTOPINA BOJE GIEMSE
jezgra stanica se oboji crvenoljubiasto, citoplazma je plava ili ruiaste boje,
granule poprime jako svjetlocrvenoljubiastu boju, kapaljkom ili pipetom nanosi
se na preparat oko 2 ml originalne otopine boje May-Grnwald koja ostaje na
preparatu 3 MINUTE, kapaljkom se nanese na preparat 2 ml destilirane vode i
ostavi na preparatu 1 MINUTU, preparat se opere destiliranom vodom i ocijedi
voda .
POSTUPAK BOJENJA:
nanese se oko 3 ml svjee razrijeene otopine Giemse (1 kap originalne otopine
Giemse na 1 ml destilirane vode) i ostavi stajati 20-30 MINUTA, po isteku
vremena bojenja preparate se ispere destiliranom vodom, ocijedi, s donje strane
obrie i sui u kosom poloaj.
PREGLED KRVNOG RAZMAZA
(pankromatska metoda po Pappenheimu)
ERITROCITI
Zreli eritrociti boje se svijetlo ruiasto sa slabije obojenim sredinjim podrujem.
U krvnom razmazu ponekad se mogu vidjeti: eritrociti s jezgrom
-NORMOBLASTI
eritrociti razliite veliine - ANIZOCITOZA
eritrociti razliitog oblika - POIKILOCITOZA
jako obojeni eritrociti - HIPERKROMNI
eritrociti sa irokim neobojenim centrom
HIPOKROMNI
DIFERNCIJALNA KRVNA SLIKA
relativni broj pojedinih morfolokih oblika leukocita u perifernoj cirkulaciji
LEUKOCITI
su stanice krvi koje sadre jezgru, prema morfolikim svojstvima razlikuju se
granulociti i agranulociti, brojani odnos pojedinih oblika leukocita razliit je.
GRANULOCITI
u citoplazmi sadre specifino obojena zrnca (granule), prema boji zrnaca

nazivaju se neutrofilni, eozinofilni i bazofilni leukociti, jezgra moe biti

nesegmentirana ili segmentirana
AGRANULOCITI
u citoplazmi nemaju granule, limfociti i monociti.
Pribor: obojen i osuen razmaz krvi (metodom po Pappenheimu), mikroskop,
imerziona tekuina, vata, benzin.
Postupak: na krvnom razmazu pronae se slika pod malim poveanjem, stanice
se diferenciraju pod imerzionim objektivom mikroskopa: na tanki dio krvnog
razmaza nanese se kap imerzionog sredstva i uroni imerzioni objektiv, pri
mikroskopiranju osvjetljenje preparata mora biti maksimalno (podignut
kondenzor, ogledalo centrira- diferencira se ravnomjerno po cijelom preparatu
pomiui preparat od kraja prema poetku razmaza. Zastupljenost pojedinih vrsta
leuocita izraava se u procentima, ime dobijemo relativnu leukocitarnu formulu.
Apsolutna leukocitarna formula se rauna poto se u istoj krvi odredi broj
leukocita i 1 mm3 krvi.no, blenda otvorena).
NEUTROFILNI GRANULOCITI
promjer 10-15 m, bogata, fino granulirana citoplasma, segmentirana jezgra,
zreliji oblici imaju 3-5 segmenata (spojni dio izmeu 2 segmenta mora biti tanji
od 1/3 najdebljeg dijela), stanice s nesegmentiranom jezgrom su mlae stanice ili
nezreli oblici (jezgra oblika kifle).
EOZINOFILNI GRANULOCITI
promjer 10-15 m, brojne citoplazmatske granule su izrazito crvene boje, jezgra
ima najee samo dva segmenta (bisage).
BAZOFILNI GRANULOCITI
sadre u vodi topive citoplazmatske granule, tamno plave do crne boje, jezgra je
relativno velika segmentirana, granule su razliite veliine,ne prekrivaju jezgru.
LIMFOCITI
okrugle su stanice s velikom okruglom jezgrom iji je kromatin razdjeljen u polja,
citoplazma je plave boje, oko jezgre neto svjetlije boje, ima ih malih (10 m),
srednjih i velikih (12-15 m) s manje ili vie citoplazme.
MONOCITI
najvee stanice, smjetene uz rub krvnog razmaza (16-22 m), jezgra je
nesegmentirana rijetko okrugla, ee ameboidna u obliku potkove, citoplazma je
sivo plave boje, bazofilna sa vakuolama ili amorfnim granulama.
Tabela Svaki vertikalni red daje ukupno 10 leukocita.Zbir pojedinih leukocita
predstavlja i njihovu procentualnu zastupljenost, jer ukupno diferenciramo 100
leukocita (relativna leukocitarna formula): 56% neutrofili, 4% eozinofili, 2%
bazofili, 32% limfociti, 6% monociti .
BROJANJE ERITROCITA
Broj krvnih stanica (eritrocita, leukocita, trombocita) moe se odrediti pomou
elektronskog brojaa ili brojenjem u komorici hemocitometru.
ELEKTRONSKI BROJAI - metoda impedancije i opticka metoda.
BROJENJE ERITROCITA U HEMOCITOMETRU
Pribor:
eritrocitni melanger, komorica za brojenje stanica (hemocitometar):
Thoma-Zeissova,Neubaerova, Brker-Trkova, Spencerova
Materijal: puna krv
Otopine: Hayemova otopina (1gNaCl, 5g Na2SO4,0,1gHgCla i destilovane vode

do 200 ml)
Eritrocitni melaner
razrjeenje krvi s HAYEMOVOM OTOPINOM
- 200x = krv navui do oznake 0,5 a Hayemovu otopinu do oznake 101
- 100x= krv navui do oznake 1 a Hayemovu otopinu do oznake 101
Mreica ima izgled kvadrata povrine 1 mm2 i podjeljena je na 16 srednjih
kvadrata povrine 1/25 mm2 . Svaki sredji kvadrat je podjeljen na po 16 malih
kvadrata, povrine 1/400 mm2
Pravilo brojanja: u svakom malom kvadratiu broje se svieritrociti koji se
nalaze: unutar kvadratia, na lijevoj i gornjoj crti.
Krv se uzima iz jagodice domalog prsta,usisamo kap krvi u melaner do oznake
0,5 ili 1, a zatim do oznake 101 Hayemov rastvor, melaner se uzme izmeu
palca i kaiprsta i laganim pokretima izmjeamo krv sa rastvorom, prvih nekoliko
kapi krvi izduvanih iz melanera odstranimo, a sljedeim ispunimo komoru,
hemocitometar se predhodno stavi na stalak mikroskopa pod malo uveanje (od
32x), naemo mreicu u srdinje polje komorice koje je nie za 1/10mm stavimo
pokrovno stakalce.
vrh melanera stavimo na jedan od dva ljeba koji ograniavaju sredinje polje i
paljivo izduvamo kap razblaene krvi koja se razlije ispd pokrovnog stakla.
Saekamo 2-3 minute da se eritrociti istaloe i brojimo eritrocite u 5 srednjih
kvadrata (4 ugaono smjetena i jedan sredinji) tj u 80 malih kvadratia, pri
uveanju 100x.
FORMULA ZA IZRAUNAVANJE BROJA ERITROCITA
N/80x400(mm2)x10(mm3)x100(ili200)=Nx106mm3
Nx106(mm3)x103(cm3)x103(dm3)=Nx1012/L
N-broj eritrocita
400- broj eritrocita u 1 mm2 (povrina malog kvadratia = 1/400 mm2)
100 ili 200- razrjeenje krvi u melaneru
10 broj eritrocita u 1 mm3
Na osnovu podataka u predhodnoj tabeli izraunati broj eritrocita u mm 3 krvi,
odnosno broj eritrocita/l krvi. Naeni ukupni broj eritrocita(x) podjelimo sa 80, i
tako dobijemo prosjean broj eritrocita u jednom malom kvadratu. Dobivenu
vrijednost mnoimo sa 400 (jer je povrina jednogmalog kvadrata 1/400 mm 2), te
dobijemo broj eritrocita po mm2, a mnoenjem sa 10 (sredinje polje sputeno za
1/10mm) dobijemo broj eritrocita u mm3 razblaene krvi. Mnoenjem sa
razblaenjem 100 ili 200x dobijemobroj eritrocita u mm3 pune.
Brojanje leukocita:
Pribor:
leukocitni melanger, komorica za brojenje stanica (hemocitometar):
Neubaerova, Brker-Trkova, Schillingove komore
Materijal: puna krv
Otopine: Tuerkov rastvor (3 ml 1% rastvora geniciana violet, 2 ml siretna
kiselina, destilovane vode do 300m.
Krv se uzima iz jagodice domalog prsta Usisamo kap krvi u melaner do oznake
0,5 ili 1, a zatim do oznake 11 Tuerkov rastvo, melaner se uzme izmeu palca i
kaiprsta i laganim pokretima izmjeamo krv sa rastvorom, prvih nekoliko kapi
krvi izduvanih iz melanera odstranimo, a sljedeim ispunimo komor,
hemocitometar se predhodno stavi na stalak mikroskopa pod malo uveanje (od

32x), naemo mreicu u srdinje polje komorice koje je nie za 1/10mm stavimo
pokrovno stakalc, vrh melanera stavimo na jedan od dva ljeba koji
ograniavaju sredinje polje i paljivo izduvamo kap razblaene krvi koja se razlije
ispd pokrovnog stakla. Ugaoni kvadrati za brojanje leukocita podjeljeni su
jednostrukim linijama na 16 srednjih kvadrata povrine 1/16mm 2 leukociti se
broje u 2 ugaona kvadrata sa po 16 srednjih kvadrata tj.32.
Tabela Naeni ukupni broj leukocita podjelimo sa 32 i dobijemo broj leukocita u
jednom srednjem kvadratu. Dobivenu vrijednost mnoimo sa 16 (jer je povrina
srednjeg kvadrata 1/16 mm2) i dobijemo broj leukocita po mm2, a mnoenjem sa
10 (sredinje polje sputeno za 1/10mm) dobijemo broj leukocita u mm 3
razblaene krvi. Mnoenjem sa razblaenjem 10 ili 20x dobijemobroj leukocita u
mm3 pune krvi.
BROJANJE TROMBOCITA : odreivanje broja trombocita metodom po Foniu
(Foni)
Krv se uzima strilno iz jagodice prsta, nakon uboda lancetom (prije pojave kapi
krvi) na to mjesto staviti kap 14% Mg SO4 koji spreava agregaciju trombocita,
kap krvi se pomjea sa MgSO4 staklenim tapiem i prenese na predmetno staklo
i napravi razmaz istim postupkom kao i pri prevljenju obinog razmaza krvi,
bojenje osuenog razmaza sevri se metodom po Pappenheimu, s tim to se
Giemsin rastvor ostavi da stoji 50-60 minuta. Na preparatu se odredi broj
trombocita na 1000 eritrocita, a brojanje se vri na 4 razliita mjesta na
preparatu, upotrebom imerzije, pomou okulara u koji je umetnut komad kartona
na ijoj sredini je otvor dimenzija 5x8mm.
Broj trombocita se rauna po formuli:
Broj trombocita/l= broj eritrocita x naeni broj trombocita/1000 x10 6
Ako je naeni broj trombocita 60, na osnovu podataka iz primjera za broj
eritrocita izraunati broj trombocita/l.
Fizioloki rastvori su rastvori koji prema svojim fiziko hemijskim osobinama
imitiraju unutarnju sredinu organizma u kojoj elije zadravaju svoj normalni
oblik i funkciju. Primjena u klinikoj praksi i laboratorijskim istraivanjima (in
vitro). Slue za nadoknadu izgubljene tenosti kod iskrvarenja, opekotina,
proliva, povraanja, kao i za inkubaciju izolovanih tkiva i organa.Da bi se fizioloki
rastvori mogli primjenjivati, moraju odravati osnovnu konstantu homeostaze,
izotoniju odnosno moraju imati isti osmotski pritisak kao i tjelesne tenosti.
Normalna osmolarnost ekstracelularne i intracelularne tenosti je oko
300mOsm/kg. Poeljno je da fizioloki rastvori odravaju i druge konstante
homeostaze , a to su izojonija, izohidrija, izoglikemija, izotermija.
Negativna strana fiziolokih rastvora je to u svom sastavu nemaju proteine,
odnosno ne posjeduju koloido-osmotski pritisak.
Izotonija- odravanje osmolarnosti (300mOsm/L) ekstracelularne tenosti i
koncentracije Na (140+-5mmol/L).
Izojonija-odravanje normalne koncentracije jona u ekstracelularnoj tenosti Na i
K (4,2 mmol/L)
Izohidrija-odravanje koncentracije H+ jona ili pH ekstracelularne tenosti
(art.krv.7.4, venska krv 7,35)
Izotermija-odravanje konstantne temperature 36,7-37C.
Izoglikemija-odravanje normalne koncentracije glukoze u krvi (3,9-6 mmol/L).

Podjela fiziolokh rastvora: Prosti (0,9% NaCl, 5% glukoza) *samo izotonija

Sloeni ( Ringer, Krebsov )
Ringerov rastvor sadri: 0,9%NaCl,0,02%KCl,0,02%CaCl2. Izotonija, izojonija,
izohidrija, izotermi.
VRSTE RASTVORA koje se najee primjenjuj: slani rastvori (NaCl) razliitih
koncentracija: hipotonian (0,2%), izotonian (0,9%),hipertonian (5%).
Dekstroza u slanom rastvoru.Glukoza se brzo metabolie do CO2+ H2O. Unijeti
volumen se zbog toga distribuira i intracelularno kao i ekstracelularno. Unosi se u
razliitim koncentracijama (5%,10%,20%,25%,50%).Koriste se istovremeno za
nadoknadu vode kao i u energetske svrhe, dekstran, dugolanani polisaharid,
Predstavlja zamjenu za plazmu.
BALANS VODE Unos vode: 60 % tenosti , 30 % hrana, 10 % metabolika
voda
Izluivanje vode: 28 % isparavanje preko plua/koe (nevidljivi gubitak ), 8 %
znojenje, 4 %
feces i 60 % urin.
Poremeaj balansa vode : dehidratacija:
Izotonina: ravnomerni gubitak vode i elektrolita; smanjenje volumena krvi
Hipertonina: gubitak vode vei od gubitaka elektrolita
Hipotonina: gubitak elektrolita vei od gubitka vode
hiperhidratacija
Izotonina: povean volumen EC tenosti
Hipertonina: povean unos Na+; osmoza vode iz IC u EC prostor
Hipotonina: trovanje vodom, osmoza vode u IC.
Fizika aktivnost i dehidraticije
Gubitak tjelesnih tenosti (dehidracija) koja sadri vodu i elektrolite uglavnom
nastaje zbog poveanog znojenja.
Dolazi i do poveanja tjelesne temperature i smanjenja volumena krvi (smanjuje
se udarni volumen) kao i do smanjenja miine snage i izdrljivosti odn.
cjelokupne fizike efikasnosti.
VANOST HIDRATACIJE
Voda i elektroliti su vani za obavljanje fizike aktivnosti jer:
1.Odravaju volumen krvi i osmolarnost za efikasan transport O 2 i regulaciju
krvnog pritiska
2. Reguliu tjelesnu temperaturu mehanizmom znojenja
3. Homeostaza metabolikih i enzim. funkcija
4. Omoguavaju nervnu kondukciju za funkciju miia
5. Uklanjaju toksine i produkte razgradnje
6. Za obnavljanje energetskih depoa (npr. miini glikogen) tokom oporavka.
Nadoknada tenosti kod opekotina:
Novije formule su Parklandov reim i modifikovana Brookeova formula koje se
svode na administraciju 2-4 ml tenosti na kilogram tjelesne teine povrijedenog
i na procenat opeene povrine. Povrinu opekotine izraavamo u procentima
opeene koe u odnosu na cjelokupnu povrinu tjela (TBSA - total body surface
area). Da bismo brzo saznali veliinu opekotine, koristimo se pravilom devetke.
Tjelo je podeljeno na 11 regija koje kod odraslog imaju priblino jednaku povrinu.
To su:
-glava i vrat 9%
-prednja strana trupa 2 x 9%

-zadnja strana trupa 2 x 9%

-prednja strana noge 9% (2 x 9%)
-zadnja strana noge 9% (2 x 9%)
-ruka 9%(2 x 9%)
Sve to ini 11 x 9% = 99%, dok se poslednji procenat odnosi na perinealnu
regiju. Na primjer, ako je povrijedeni teak 70 kg. a zadobio je opekotinu od 30%
tjelesne povrine, predvidjena koliina tenosti za 24 sata iznosi 2-4 ml x 70 kg x
30% =2400-4800ml. U prvih osam sati od povrede neophodno je pacijentu dati
polovinu predvidjene tenosti, a u preostalih esnaest sati drugu polovinu.
OSMOTSKI PRITISAK neke otopine zavisi o broju estica koje otopina sadri u
jedinici volumena.
IZOTONINA OTOPINA sadri jednaku koncentraciju otopljenih tvari kao druga
otopina (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u izotoninu otopinu
voda difundira u stanicu i iz stanice u jednakoj koncentraciji (neto transport
vode=0).
HIPOTONINA OTOPINA sadri manju koncentraciju otopljenih tvari od neke
druge otopine (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u hipotoninu otopinu
voda difundira u stanicu.
HIPERTONINA OTOPINA sadri veu koncentraciju otopljenih tvari od neke
druge otopine (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u hipertoninu
otopinu voda difundira iz stanice izazivajui smeuravanje stanice, izazivajui
bubrenje stanice i lizu.
OSMOTSKA REZISTENCIJA ERITROCITA (hemoliza eritrocita) ispitivanje
otpornosti eritrocita u hipotoninoj otopini natrij klorida kojoj se postepeno
smanjuje koncentracija. Hipotonini rastvori imaju osmotski pritisak manji od 300
mOsm/kg, kolika je normalna osmolarnost elijske tenosti eritrocita. Usljed
nastale razlike, voda se procesom osmoze kree ka mjestu vee rastvora manji
osmotske koncentracije, tj ulazi u eritrocit. Ulazak vode je vei, a time i bubrenje
eritrocita, to je osmotski pritisak.