Indegenous Knowledge System Process

Yugto ng Buhay

Uri ng Lipunan ng

Tagalog

Badjao
Botang lahat ang

Botang lahat (datu o lider )

tawag sa lider ng mga

10-11 Taon Pataas

katutubong Badjao.
Ang mga

Karaluma (gawaing bahay)

kababaihang Badjao
ay gumagawa ng
karaluma (gawaing
bahay)
Ang mga Badjao ay

Luhaya

luhaya (malayang) uri

tao)

puhu

(malayang

ng lipunan.
Karamihan sa lipunan

Sauragal (mayaman)

ng Badjao ay hindi
sauragal (mayaman)
at hindi rin (miskin)
mahirap

Miskin (mahirap)

Interfacing Of Community Competencies With DepED National

Competencies
Yugto

Uri ng Lipunan

ng

ng Badjao

Community Competency

DepEd
National Competency

Buhay

10-11

Botang

lahat

Taon

(datu o lider )

Pataas

a. Nasasabi ang uri ng

A. Natatalakay ang mga

lipunan sa ibat ibang

uri ng lipunan sa ibat

bahagi ng Pilipinas.

ibang ibang bahagi

b. Napapahalagahan

mga uri ng lipunan (AP5PLP-If-6)

sa ibat ibang bahagi

Karaluma
(gawaing

ng Pilipinas.

bahay)

Luhaya

ng Pilipinas.

puhu

(malayang tao)

Sauragal
(mayaman)
Miskin (mahirap

Banghay Aralin sa Pagtuturo ng IPs Araling Panlipunan 5

I. Layunin
1. Natatalakay ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas.
2. Nasasabi mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas.
3. Napapahalagahan ang mga uri ng lipunan ng mga Badjao.
II. Paksang Aralin
Natatalakay ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas
Sanggunian: Gabay sa Kurikulum (AP5PLP-If-6)
Marangal na Pilipino 5 pp.10-12
Istratehiya:recitation
Kagamitan:

video clip, larawan/tsart ng mga kabuhayan

sa sinaunang

panahon,larawan/tsart ng mga kabuhayan ayon sa kapaligiran ng mga

kababaihang Sama Bajao,awit,
Pagpapahalaga: Napapahalagahan ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang
bahagi ng Pilipinas.
III.Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
1.Balitaan
Tungkol

sa

mga

uri

ng

tao

na

mayroon sa

kani

kaniyang

barangay.Ilarawan ang kabuhayan ng mga tao sa kani kanilang

barangay.
2.Balik aral
Ano ang katangian ng Pillipinas bilang archipelago? Ano ang
kabutihang

dulot

ng

katangiang

ito

sa

bansa

bilang

isang

archipelago?
3. Pagganyak
Suriing mabuti ang larawan? Ano ang ipinahihiwatig ng larawang ito?

https://w w w .google.com.ph

Sino sino ang nasa larawan?

Paghambingin ang mga damit, pagkain, tirahan at kabuhayan ng mga tao sa
larawan?
Ano ang ipinahihiwatig ng larawang ito?
Sa tulong ng graphic organizer ay itatala ang lahat ng sagot ng mga bata.
Damit

Pagkain

Tirahan

Kabuhayan

Mayaman
Gitnang Uri
Mahirap
Bilang isang kabatan na kabilang sa Pangkat ng mga Badjao sa
paanong paraan mo maipapakita ang pagpapahalaga sa uri ng lipunan na
iyong ginagalawan?
3. Paghahawan ng Balakid
Pagbibigay kahulugan sa salita:
a. botang lahat (pinuno o datu) namumuno sa pangkat ng lipunan
b. tanom

(pagtatanim)

karaluma(gawaing

bahay)

tungkuling

ginagampanan ng mga ata (alipin) sa ballay (bahay) ng datu

c. ata (alipin) pinaka deyo (mababang) uri ng lipunan.
d. bobono (mandirigma)

nakikipag laban kasama ng botang lahat

(pinuno o datu)
e. sauragal (mayaman) lipunan na kinabibilangan ng datu

f. miskin (mahirap) lipunan na kinabibilangan ng saguiguilid at

namamahay.
B. Panlinang na Gawain
1. Paglalahad
Papapakita ng larawan ng ibat ibat ibang uri ng mga tao na
naninirahan sa Pilipinas
Maginoo

Maharlika

Alipin

https://www.google.com.ph/search?q=badjao&oq=badjao&aqs=chrome..69i57.5710j0j9&sourceid=c
hrome&ie=UTF-8

Lipunan ng Badjao

https://www.google.com.ph

2.Pagtatalakayan
a. Suriing mabuti ang larawan .Sa anong aspeto nagkakaiba ang
mga tao sa bawat uri ng lipunan?
b. Ano ang kaibahan ng bawat uri ng lipunan sa larawan?
c. Ano ang uri ng lipunan na maihahambing sa mayayaman sa
kasalukuyan?
d. Ano ang uri ng lipunan na maihahambing sa nasa gitnang uri?
e. Ano naman ang maihahambing sa mahirap na uri ng lipunan?
f. Ano ano ang mga tungkulin na ginagawa ng nasa uri ng lipunan ng
maginoo?
g. Ano ang

mga tungkulin na ginagampanan ng nasa lipunan ng

maharlika o timawa?
h. Ano ano ang mga tungkulin na ginagampanan ng nasa lipunan ng
alipin?Ano ang uri ng lipunan na maaaring ihambing sa lipunan ng
mga Badjao?
Sa tulong ng graphic organizer ay mai tatala ang mga sagot na
ibinigay ng mga bata.
Uri

ng

Lipunan

Sinaunang
Panahon

ng

Lipunan ng

Tungkuling

mga

Ginagampanan

Badjao

Ng mga Tao sa Bawat

Uri ng Lipunan

Lipunan ng Maginoo

Lipunan ng
Maharlika/Timawa
Lipunan ng Alipin

3. Paglalahat
Ano ang uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas?
4. Pagsasanay
A. Malayang Pagsasanay
Panuto: Sipiin ang pangungusap at punan ang mga puwang

ng

mga salitang magbibigay ng kumpletong diwa sa pangungusap.

1. Ang pagiging kabilang sa maginoong uri ng lipunan ay
maihahambing

sa

mayayaman

at makapangyarihan sa

kasalukuyan. Sa lipunan ng maginoo nag mumula ang _______

na siyang mamahala sa kanilang lipunan.
2. Ang alipin na itinututing na pinaka mababang uri ng lipunan ay
nahahati sa dalawang uri. Itinuturing na ________ ang mga
aliping maaring ipagbili at walang sariling aria arian.
3. Ang uri ng lipunan na maaring ihambing sa gitnang uri sa
kasalukuyang panahon ay kabilang sa ________?
4. Ang _____ ay may tungkuling magbayad ng buwis at magtanim
sa mga sakahan ng barangay.
5. Ang mga taong nagkakautang at napaprusahan sa kanilang pag
kakasala ay maaaring mabilang sa lipunan ng ______.

maharlika
aliping namamahay
maginoo

aliping saguiguilid

datu

alipin

B. Pangkatang Gawain
Pangkat I (PINOY THEATER) Pag akting

ng mga bata bilang

kasapi ng ibat ibang uri ng lipunang maginoo, maharlika/timawa at

alipin.
1. lipunan ng maginoo
2. lipunan ng maharlika/timawa
3. lipunan ng alipin
Pangkat II (The Popstars) Pa sa ibat ibang uri ng lipunan.
Pangkat

III

(DWriters)

Pagsulat

ng

maikling

tula

na

naglalarawan sa ibat ibang uri ng lipunan.

5.Paglalapat
Pag uulat at pag babahagi ng bawat pangkat tungkol sa uri ng
lipunan ng Badjao:
Pangkat 1: Uri ng Lipunan ng Badjao
Pangkat 2: Kabuhayan ng Badjao
Pangkat 3: Paraan ng Pamamahala
6. Pagpapahalaga
Bakit mahalagang malaman ang ibat ibang uri ng lipunan.
Sa paanong paraan mabibigyang halaga ang lipunang kinabibilangan ng
Sama Badjao?
IV. Pagtataya
Panuto:Piliin ang

angkop na larawan ng mga kabuhayan ng mga

kalalakihang Sama Badjao na isinasaad sa bawat bilang.

1. Nagkaroon ng sistema ng pamamahala ang mga unang Pilipino.Sa
anong uri ng lipunang nanggagaling ang kapala (datu) sa ibat
ibang uri ng lipunan?
A. ata(aliping) saguiguilid
c. maginoo

b. ata( aliping) namamahay

2. Bawat tao sa uri ng lipunan na kinabibilangan ay may kani kaniyang

tungkulin na ginagampanan.Bilang luhaya (Malaya) na mga puhu
(tao) ano ang tungkling ginagampanan ng maharlika at timawa?
Mag tanom(tanim), maging bobono (mandirigma),
A. Saumbibi (sama samang gumawa) ng karaluma (gawaing
bahay) sa tahanan ng datu.
B. Mag tanom(tanim), maging bobono (mandirigma),
C. Magsilbing botang lahat (pinuno o datu)
3. Bilang pinaka deyo (mababa) pangkat na uri ng lipunan sa paanong
paraan sila makakawala bilang mga ata(alipin)?
A. pakikipag laban sa botang lahat (datu) B. pakikipag sanib ng
pwersa sa ibang bobono(mandirigma) C. pagbabayad ng utang
at paninilbihan
4. Bilang kasapi ng lipunan ng Badjao ano ang mahalagang bahagi na
iyong magagawa upang maging maayos ang uri ng lipunan na
inyong ginagalawan?
A. Pagsunod sa botang lahat (datu) B. Pakikipag away sa ibang
kasapi ng lipunan

C. Pag labag sa kautusan sa lipunan

5. Ang Badjao na may malaking bilang ng populasyon sa Lake Sebu

Zamboanga ay kabilang sa anong uri ng lipunan?
A. Katutubo

B. Pangkat

C. Grupo

V. Takdang Gawain
Iguhit at ilarawan ang ibat ibang uri ng lipunan sa inyong pamayanan.