Layunin daw ng mga Kastila ang pagpapalaganap ng Relihiyong Katolika Apostolika

Romano sa kanilang pangingibang- pook kaya unang ginanap ang misa at ang pagbibi
nyag sa mga katutubo. Hindi gaanong nabangiot na layunin din nilang mapalawak an
g kanilang sakop at mapalawak ang mapagbibilhan nila ng kanilang mga produkto. N
oong panahong iyon, wariy hinati ng mga Kastila at Portuges ang daigdig upang kan
ilang magalugad at masakop. Napasama sa maaaring puntahan ng mga Kastila ang Pil
ipinas kaya sila ang nakapamayani rito. Isa pa sa dahilan nila sa paggalugad sa
ibang panig ng mundoy ang paghahanap ng mga sangkap na pampalasa (spices).
Dahil sa layunin nila na pagpapalaganap ng Kristiyanismo, sinunog nila ang
mga nakasulat na panitikan ng mga katutubo sa dahilang ang mga iyon daw ay likha
ng demonyo. Pinalaganap nila ang tungkol sa pananampalataya nila. Nag-aral ang
mga prayle ng mga wika sa kapuluan at sumulat sila ng mga gramtika at diksiyunar
yo.
Ang kapuluan ay pinangalanang Pilipinas bilang pagpaparangal kay Haring Felip
e II ng Espanya. Inihayag ito ni Villalobos. Nagkaroon ng pagbabago sa pamamahal
a, pinalitan na ang dating mga barangay at mang mga namumuno sa Pilipinas ay isa
ng Gobernador- Heneral na siyang kinatawan ng Hari ng Espanya sa Pilipinas. Mada
las magkaroon ng pagbabago sa pamahalaan batay sa kung sino ang namamahala sa Es
panya. Samantalang ang mga prayleng namumuno sa mga simbahan sa kapuluan ay hind
i napapalitan. Sa gayoy umabuso ang mga ito. Sila na ang nakapangyayari sa halip
na ang pamahalaan. Sila rin ang may hawak ng edukasyon ng mga bata na nagsisimul
ang magsipag- aral sa mga kumbento.
Isa sa mahalagang pagpapalit na nagawa ay ang romanisasyon ng alibata. Mga ti
tik na ang ginamit ngunit mapapansin sa lumang mga kasulatan na ang f ay siyang
s at ang v ay siyang w. Tulad ng santiffimo at tavo.
Ipinasok na rin ng mga Kastila ang kanilang kalinangan, ang mga kasuotan, ang
mga gawi, at ang mga pagdadala ng mga bagay buhay sa Espanya, isa na rito ang a
lpa, piano, espada, libro atbp.
Sa larangan ng panitikan, marami silang mga ipinakilala sa mga Pilipino at is
a na rito ang korido. Hindi lamang panitkan ang kanilang itinuro sa kapuluan, na
gturo rin sila ng gramatika, ngunit ang pagtuturo nila nitoy batay sa pook na kan
ilang kinaroroonan. Ang mga prayle ang naging guro.

Paksain ng Panahon ng mga Kastila

Maaaring mahati ang mga paksain noong panahon ng Kastila sa (1) Panahon ng Pani
tikang Pansimbaha na kinabibilangan ng mga dalit, nobena, buhay- buhay ng mga sa
ntot santa, mga sulang pansimbahan, sermon at mga nauukol sa kagandahang- asal at
(2) Panahon ng Awit at Korido na kinabibilangan ng mga awit at korido, mga tula
ng pandamdamin, mga tuluyan at gayon din ng mga dulang pawang pang-aliw.

1.) Panahon ng Panitikang Pansimbahan

Layunin ng mga Kastila ang pagpapalaganap ng relihiyon kaya ang unang panahon n
g pananakop ay pagpapalaganap ng panitikang pansimbahan at kagandahang-asal.
A. Dalit
Ibat ibang santot santa ang pinagdadalitaan. May dalit kay Maria na naging kaugal

ian na sa mga lalawigan ng Bulacan, Nueva Ecija, Rizal, Laguna, Cavite, Quezon,
Marinduque at Mindoro. GInaganap ito tuwing Mayo. Nag-aalay ng mga bulaklak ang
mga bata hanggang dinadalit ang pagpuri sa Mahal na Birhen. Sa mga lalawigang na
banggit nasasaulo na ng mga bata ang isasagot sa mga namumuno. Marami- rami pa r
ing matatanda ang nakakasaila ng mga sinasabi ng namumuno bagamat hango sa buong
aklat ang kanilang dinadalit.
B. Mga Nobena
Kung tutuusin, ang mga ritwal ng mga katuboy isa ring uro ng pangnonobena sapagk
at may mga pagdiriwang na maykaugnayan halimbawa sa kanilang pagpapasalamat sa m
agandang ani, o paghingi ng ulan, o pagpapaalis ng sakit na nananalasa sa kanila
ng tribu, o pagpapa-alis ng sakit ng kabilang sa pamilya, o paglilibing sa mga y
umao na.
Ang nobenay mga katipunan ng mga panalangin na kailangang ganap sa loob ng 9 na
araw. Maaaring sunod- sunod na araw o tuwing Martes (halimbawa ng isang araw sa
loob ng isang linggo). Batay na ito sa santot santa ng namiminitakasi.
C. Mga Buhay-buhay ng mga Santot Santa
Sa layunin ng mga Kastilang mapalaganap ang relihiyon, sumulat sila ng mga nauu
kol sa buhay- buhay ng mga santot santa para garing halimbawa ng mga tao. Nais ni
lang bigyang- diing nasa pagpapakasakit ang walang hanggang kaluwalhatian kay na
rarapat na magpakasakit amg mga tao upang huwag mabulid sa impiyerno ang kanilan
g kaluluwa. Mabibilang ito ang Pasyong Mahal na buhay at pagpapasakit ng Pangino
ong Jesucristo upang matubos ang tao sa pagkakasala.
D. Akdang Pangmagandang- asal.
Kaalinsabay ng pagtuturo ng relihiyon ang pagtuturo ng kagandahang- asal, mabut
ing pakikipamuhay sa kapuwa, paggalang sa sarili, sa magulang at sa nakatatanda
at iba pa.
Kasama sa akdang nauukol sa kagandahang- asal ang akda ni
o na Urbana at Feliza. Itoy pagsusulatan ng magkapatid na
ta sa Maynila si Urbana at siyaang nagpapayo sa kapatid na
ng mga nararapat gawin sa ibat ibang pagkakataon sa ibat

Pagre Modesto de Cast

Urbana at Feliza. Napun
si Feliza at Honesto
ibang pook.

2.) Pahahon ng Awit at Korido

Tulad ng nabanggit na, nahahati sa apat na bahagi ang panahong ito: (a) Awit at
Korido (b) tulang pang-aliw, (c) tuluyang pang-aliw at (d) dulang pang-aliw.
a.) Awit at Korido (Metrical Romance)
Katuringan
Batay sa anyo, ang awit ay binubuo ng 12 pantig sa loob ng isang taludtod sa is
ang taludturan. Ang musikay madalang o andante. Ang paksay tungkol sa bayani at ma
ndirigma at larawan ng buhay.
Ang korido naman, batay kay dela Costay romansa o harak que al suela accompanar c
on la gitara alson el fandango (awit o sayaw na isinasagawa sa saliw ng gitara kat
ulad ng pandaggo). Ayon kay Trinidad Pardo de Taverra namay ang corrido ay binalbal
na salitang Mexicano na buhat sa occurido (isang pangyayaring nagganap). Ang pa
ksa nitoy pananampalataya, alamat at kababalaghan. Ang musika nitoy mabilis o alle
gro. Ang sukat sa loob ng taludtod ay walong pantig.
Sa Pilipinas, ang mga koridoy hinggil sa mga alamat at di- kapanipaniwalang kasa

ysayan na ang buod ng paksay nababatay sa mga naganap sa Europa. Karaniwang nasas
aling-bibig lamang at hindi batid kung sino ang may- akda. Ang kilalang manunula
t nitoy sina Jose dela Cruz (Huseng Sisiw), Ananias Zorilla at Francisco Balagtas
. Kabilang sa mga awit ang Florante at Laura ni Balagtas, Pitong Infantes de Lar
a, D. Alejandre at D. Luis, Doce Pares ng Pransya at Haring Patay.
Kabilang naman sa korido ang Kabayong Tabla, Don Juan Tinoso, Ang Ibong Adarna,
Ang Dama Ines at Prinsipe Florinio ni Ananias Zorilla at Rodrigo de Villas ni J
ose dela Cruz.
Tula
Ladino- mga tulang halong Kastila at Tagalog ang wika.
Sa panahong ito ng mga dalit at salmos nagsisulat ang mga prayle at sa kanilang
mga sinulat ay makikita ang katibayan ng pagpapalaganap nila ng kanilang wika b
ukod pa sa pagpapalaganap ng relihiyon. Ang mga dalit nilay wawaluhing pantig.
Sa tulang pasalaysay o mga awit at korido, ang nangunugna ay ang Florante at La
ura ni Francisco Balagtas at Ibong Adarna . Sa may paksang relihiyon ang Pasyon
ang nangunguna.
Ang Dula at Dulaan
Kung ang pag-uusapan ay ang pook na pinagdarausan ng dula noong panahon ng Kast
ila, mahahati ito sa tahanan, sa labasan at sa tiyak na entablado.
1.) sa tahanan- ginaganap ang mga duplo at karagatan, bugtungan at dulog o pama
manhikan
2.) sa labasan- ginaganap ang panunuluyan o pananapatan, pangangaluluwa, tibag,
santakrusan, moriones at hugas- kalawang.
3.) sa tiyak na tanghalan- ginaganap ang moro- moro, carilyo, senakulo at sarsu
wela.