Elektrik Makinalarinda Bakim, Onarim, Ariza Giderme:: Elektrik Mühendisleri Odası Hasan AKTAŞ Elektrik Mühendisi

ELEKTRK MAKNALARINDA BAKIM,ONARIM,ARIZA GDERME:
Elektrik Mhendisleri Odas

Hasan AKTA
Elektrik Mhendisi:
Elk.Mak.Bak.Onarm.ArzaGiderme.
HasanAKTA.Elk.Mh
SUNUM ER:
BAKIM.
MOTORLAR.
TRAFOLAR.
HasanAKTA.Elk.Mh
Bakm yaplarak verimliliin artrlmas ile elde edilen kazanmlardan baz

balklar.
Trkiyede elektrik enerjisinin yaklak %50si sanayide kullanlmaktadr.
Sanayide tketilen enerjinin yaklak %70i asenkron motorlarda
kullanlmaktadr.
ENERJ VERMLLNN artrlmas ile tasarruf edilen enerji en

ucuz,kaynak ise, elektrik motor sistemlerinde verimliliin artrlmas ile
elde edilecek kaynak ,2 KEBAN santral retimine edeerdir.
Keban santralnn toplam gc.1330 MW hx2 =2660 MWh
HasanAKTA.Elk.Mh
Yksek verimli motor kullanm ile 1.300 GWh
Deiken Hz Kontrol-DHS Kullanm ile 2.000 GWh
Yanm motorlarn sarlmamas ile 600 GWh tasarruf salanabilir.
Her yl, motorlarn uygun ykte altrlmas ile 400 GWh

Yanan motorlarn tekrar sardrlmas ile motor veriminin % 4 kadar
debileceini unutmayalm
HasanAKTA.Elk.Mh
BAKIM:
Elektik makinelerinde iletme srecinde olabilecek arzalar nlemek,retimin
verimli olarak devam ettirilmesine ynelik yaplan iler olarak tanmlanabilir.
Her i yerinde tm makinelerin envanteri kartlarak bakm plan hazrlanr,
bakm plan takip edilerek bakm yaplan ekipmann takip dosyasna kayd
yaplacak.
HasanAKTA.Elk.Mh
BAKIMIN SINIFLANDIRILMASI:
1-PERYODK BAKIMLAR:(KK)
2-ANA BAKIMLAR:(BYK)
3-KESTRMC BAKIM.
4-ARIZA BAKIMI.
5-YENLETRME,DETRME,MODENZE ETME.
HasanAKTA.Elk.Mh
1-PERYODK BAKIMLAR:
Makinenin,Ekipmann,gc,nemi,alma koullar,alma ortam gz
nnde bulundurularak alt aylk,bir yllk olarak yaplan bakmlardr.
HasanAKTA.Elk.Mh
2-ANA BAKIMLAR(BYK):
Makinenin,gc,nemi,alma ve ortam koullar imalat firmann tavsiyeleri
lkelerin normlar gz nnde bulundurularak bakm programlar dzenlenir.
RNEK:
Byk gl trafolarda:(1000-1600-2000 KVA ve stndeki)10-15 yl.
Byk gl motorlar:3-5 yl.soutma ekilleri (ak,kapal,su soutmal) ve
alma koullar dikkatte alnr.
Datm baralar:3-5 yl (ak,kapal) gleri,alma koullarna gre.
Enerji kablolar: Y.G:3-5 yl.
Kesiciler:3-5 yl.Ama,kapama ve koruma ile ama saylar dikkate alnr.
Ayrclar:3-5 yl.alma koullar dikkate alnr.
Byk gl alterler:3-5 yl.alma koullar dikkate alnr.
HasanAKTA.Elk.Mh
3-KESTRMC BAKIMI:
Elektrik makinelerinin,alma rejimleri
srasndaki,saatlik,gnlk kontrollerde
tespit edilen ses,vibrasyon,trt,su
aknts,l aletlerindeki deer
deiiklikleri,(TERMAL KAMERA) ile
tespit edilen s,soutma sistemlerindeki
aksaklklar,evre ve ortam koullar v.b.
olumsuzluklardan kaynaklanabilecek
olas arzalar tespit ederek arza meydana
gelmeden retimi aksatmadan uygun
zamanda makineyi durdurarak arzay
gidermektir.
HasanAKTA.Elk.Mh
4-ARIZA BAKIMI:
Elektrik makinelerinin,alma rejimleri srasndaki iyi iletme,iyi bakm
yaplmasna karn yaltm hatalar,elektrik dalgalanmas,yldrm dmesi,su
baskn,deprem,imalat hatas teknik hatalar gibi deiik d sebeplerden kaynakl
arzalar meydana gelir.
Yaltm hatalar,topraklama ve ntr iletkeninden kaynaklanan

arzalar,arzalarn %60 n oluturur .
letme hatalarndan kaynaklanan,arzalar %10 nu
Malzeme kalitesinden kaynaklanan,arzalar %10 nu
Doal felaketlerden kaynaklanan arzalar, %10 nu
Canllardan kaynaklanan arzalar, %10 nu oluturur.
HasanAKTA.Elk.Mh
10
YALITIM HATALARI:
Mekaniksel,yapsal ,olarak (trafo,motor, kablo v.b ) imalatlarnda gerilime gre
uygun yaltm malzemenin seilmemesinden kaynaklanan arzalar.
RNEK:Kablolarda1000 V kablo yerine 600 V lk kablo kullanlmas gibi.
Balant hatalar(gevek veya ok sk ile,uygun olmayan balantlar)
Toz,nem,buhar,su v.b sebeplerden kaynakl.
Canllardan kaynaklanan arzalar,(kedi,fare,kertenkele,ku,kurbaa ylan v.b)
ebekelerde gerilim dalgalanmalar sonucunda meydana gelen yaltm hatalar.
Teknik hatalar(yol alma sresinin uzamas,ar akmlar,yaltm bozulmas,
delinme,v.s.)
letkenlerin gvdeye ve kendi aralarnda meydana gelen temaslarla oluan
arzalar.
Yaltmdan kaynaklanan arza
XLPE kablo
HasanAKTA.Elk.Mh
11
ISIBZMEL MAKARONLAR,KABLOBALIKLARIVEEKMUFLARI
nce,ortavekalncidarl s bzmelitpler.
HasanAKTA.Elk.Mh
12
KabloDamarAyrma
Paralar
KabloU
Kapayclar
HasanAKTA.Elk.Mh
13
ISIBZMEL O.GVEA.GKABLOBALIKLARIVEKABLOEKMUFLARI:
Yanl
Doru
HasanAKTA.Elk.Mh
14
SOUK BZMEL KABLO BALIK VE EK MUFLARI:

Y.G ve A.G her trl souk bzmeli kablo bal ve ek muflar
Doru
Yanl
Kablo bal arln bir mesnede sabitlememek:

Kablo baln mesnede balama noktasnda altn izole etmemek.
Kablo koruyucu eridini her iki taraftan topraklamamak.
HasanAKTA.Elk.Mh
15
XLPE kablo
Her iki taraftan topraklanacak
HasanAKTA.Elk.Mh
16
elik koruyucu-blendaj
* Polivinilklorr (PVC)kablo
Kablobal arln birmesnedesabitlememek:

Kablobaln mesnedebalamanoktasndaaltn izoleetmemek.
HasanAKTA.Elk.Mh
17
HasanAKTA.Elk.Mh
18
KABLO LARIN YAPISINA GRE SINIFLANDIRILMASI:

Anma Gerilimine Gre:
* Alak Gerilim
* Orta Gerilim
* Yksek Gerilim
zole Tipine Gre:
* apraz Bal Polietilen (XLPE)
* Polivinilklorr (PVC)
Kablo Yapsna Gre:
* PVC Dolgulu
* elik Zrhl
HasanAKTA.Elk.Mh
19
5-YENLEME,DETRME,MODENZE ETME BAKIMI.
Elektrik Makineleri ve ekipmanlarnn blm ve paralarna sk,sk bakm

yaplmasna karlk o blmde arzalarn devam etmesi,bakm maliyetlerinin
artmas,retim kayplarnn artmas,bakm yaplan blm veya parann eskimi
olmas,veriminin dm olmas,sonucu meydana gelen kayplar nlemek iin o
blmn gelien teknolojiye uygun olarak deitirilmesi veya makinenin
modernize edilmesi veya makinenin tamamen yenilenmesi iin yaplan bakmdr.
RNEK:Trbo generetr ikaz dinamolarnda sarg arzalar,kollektr,fra ve
tutucularnn sk sk arza yaparak generetrn devre d kalmasna dolayl
olarakta,retim kaybna sebebiyet verir.
Bu durumda kolektrl ikaz dinamolar yerine,Yeni teknoloji rn,dner
diyod veya tristrl ikaz sistemleri ile deitirilir.
Mekanik koruma rleleri yerine dijital,koruma rolleri kullanlr.
Yal kesicilerin yerine az yal,gazl,vakumlu kesiciler kullanlr
Analog l aletleri yerine dijital
l aletleri kullanlr. v.b.
HasanAKTA.Elk.Mh
20
Mekanik rlelerin yerine elektronik ve gnmzde

digital mikro ilemcili tipler kullanlr.
Kullanlacaklar uygulamaya gre adlandrlan

ancak temelde koruma(ar akm,ksa devre,ar
gerlim vb.) fonksiyonunu gerekletiren cihazlardr.
Elektromekanik,elektronik ve gnmzde dijital
mikroilemcili tiplerdedirler.
Rleler bugn ayrca lme,hata kaydetme ve
haberleme fonksiyonlar sahaip ekilde de
retilmektedir.
Koruma kodlar (ANSI ) : 50 /50 N ,51 /51 N
,49,27,61 vb..
HasanAKTA.Elk.Mh
21
ZOLASYON VE KESME ORTAMLARI:
SF6
HAVA
AG
0
OG
1
11
22
YG
36
66
220
YG
800 kV
YAG
VAKUM
Kesiciler kontaklarn iinde bulunduu maddeye gre adlandrlrlar.

Bunlar hava,ya,SF6 ve vakumdur.Ancak teknolojinin gelimesi sonucu
hava ve ya teknikleri yerini SF6 ve vakum kesme tekniklerine brakmaya
balamtr.
Elk.Mak.Bak.Onarm.Arza Giderme.
Hasan AKTA.Elk.Mh
22
SF6 GAZLI KESC:
HasanAKTA.Elk.Mh
23
KARTU TP VAKUM KESC :
HasanAKTA.Elk.Mh
24
Vakumlu kesici:
HasanAKTA.Elk.Mh
25
PERYODK BAKIMI:
Motor veya Trafonun fiziki kontrol yaplarak ilerin listesi karlr.

karlan listeye gre
Btn balant ular alr,balant noktalarnn temizlii yaplr.
Gevemi noktalar sklr.
Oksitlenmi balant elemanlar deitirilir.
Ya ve su kaaklar varsa giderilir,eksilmi yalar ilave edilir,
Bozulmu boyalar varsa temizlenir yeniden boyanr.
HasanAKTA Elk.Mh
26
26
Koruma devrelerindeki rlelerin kontrol yaplr.

Soutma fanlarnda bozulan ve sesli alan rulmanlar deitirilir.
Topraklamalar (iletme,koruma)irtibat noktalar alr,temizlenir
uygun trokta sklr.
Topraklama direnleri llr.

llen direnler Elk.Tes .Top.Ynetmeliine uygunluu kontrol
edilmesi.
Sarglarn fazlar aras ve faz toprak yaltm direnleri llr.
HasanAKTA. Elk.Mh
27
27
Sarg direnleri llr.

Faz akmlar llr.
Klemens balant ular uygun torkta sklr.
Trafolar iin.
Koruma rlelerinin normal alp almad kontrol edilir.
(bucholz,kontakl termometre ,ar akm,diferansiyel rle v.b).
Byk gl trafolarda kademe deitirici kontaktrnn ya,her
bakmda deitirilir.
HasanAKTA.Elk.Mh
28
(kontaktrn kademe deiiklii iin sk,sk kullanlmas ile ark meydana

Gelir, arkn karbon zerreleri yan bozulmasna sebebiyet verir).
Primer-sekonder sarglarnn yaltm direncini megerle,sarg direnlerini
(volt,amper metodu veya veston kprs) ile llecek,sarglarn

dntrme oran ve transformasyon oran llecek.
Ya iindeki (nem kurutucu silika jel gerekirse deitirilir),ya analiz
sonucu karar verilir.

Trafo iindeki yan nemliliinin kontrol iin kullanlan mavi renkli
silikajel deitirilecek.
Ya testleri:
a-Delinme gerilimi.
b-Kimyasal testleri yaptrlacak
HasanAKTA
Elk.Mh
29
Snrl akm sreleri iin izin verilen en yksek dokunma gerilimleri:

1000
9
8
7
6
5
4
3
UTp 2
100
9
8
7
6
5
4
3
3
6 7 8 9 0,1
4 5 6 7 8 9 1
Akm sresi
4 5 6 7 8 9 10
Bu eri sadece Y.G. ebekeleri iin kullanlacaktr.

.lisu Elk.Mh
HasanAKTA
HasanAKTA.Elk.Mh
30 30
Toprak yaylma direnlerinin llmesinde ara uzaklklar:

88,88
T
I
Gerilim elektrodu
Akm elektrodu
0,38 D
0,62 D
D
Elektrotlarn diren alanlar
lnn doruluundan emin olmak iin ortadaki elektrot yeri iki tarafa %10
D deitirilerek 3 l yaplr.Bulunan deerler byk farkllk gstermezse
bu deer kabul edilir.
Kk elektrotlarda D mesafesi en az 10 m olmaldr.Kareye yakn
elektrotlarda ara mesafenin,kenar uzunluunun 3-4 kat olmas
istenir.Topraklama tesisinin byklne gre ara mesafe daha da arttrlr.
.lisu Elk.Mh
HasanAKTA
HasanAKTA.Elk.Mh
31 31
Byk boyutlu topraklama anda l elektrotlarn yeri.

D uzunluunun % 38
0.38 D
Gerilim ucu
Akm ucu
D=3-4
Ksa kenar tarafnda l yaplyor ise benzer ller kullanlr.
Byk boyutlu alarn yaylma
direnci lm byk akml,
Akm-gerilim
Yntemi ile yaplmaldr.
.lisu Elk.Mh
HasanAKTA
HasanAKTA.Elk.Mh
32 32
Ih
Metal koruyucu klfl

kablo
(1-r).Ih
Topraklama sisteminin
yaylma direnci
IE=r.Ih
r katsays 66-154 kVluk hava hatlarnda toprak direncine bal olarak 0,8-0,6
deerleri arasndadr.Kablolar iin reticisinden deerler alnmaldr.
Transformatr istasyonlarndaki topraklama sistemine bal hava hatt koruma
iletkenleri veya yeralt kablo zrhlar varsa,hata akmnn bir blm bu gibi
balantlar zerinden baka topraklamalara gider.Topraklama gerilimi
hesaplarnda istasyonun kendi topraklamas zerinden topraa akan akm
.lisu
33
.lisu Elk.Mh
33 33
dikkate alnr.
HasanAKTA
HasanAKTA.Elk.Mh
rnek 22
Topraklama direncinin yeterlilii.
34,5 kVluk bir yksek gerilim direi veya direk tipi transformatrde
koruma topraklamas direnci 2 llmtr.
34,5 kVluk hatt besleyen trafoda 20 luk bir iletme topraklamas
vardr. Direk evresinde Elek.Tes.Topraklamalar Ynetmeliinde
bildirilen M nlemleri alnmamtr.
34,5 kVluk hattn bandaki kesicinin ama sresi 0,2 s olarak
belirlenmitir.
1. IE ve ZE belirlenir.
ZE = 2
2. 0,2 s hata sresi iin UTP = 500 V
IE = 1,1.34,5/3.22 =0,995 kA
UE = 0,995 x 2 = 1,99 kV
UE > 2 xUTP Diren uygun deildir.
3. M nlemleri alnmas ile UE <4 x UTP = 2000 V ve hata sresi t< 0,2 s
iin uygun bulunur.
.lisu Elk.Mh
HasanAKTA
34
34
34
RNEK:
34.5 Kv lk bir yksek gerilim direi veya direk tipi transformatrde
koruma topraklamas direnci 1 llmtr.34.5 Kv lk hatt besleyen
trafoda 20 luk bir iletme topraklamas vardr.Direk evresinde
elk.tes.topraklama ynetmeliinde bildirilen (M) nlemleri alnmamtr.
34.5 Kv luk hattn bandaki kesicinin ama sresi 0.5 s olarak
belirlenmitir.YG tarafnda tam bir toprak ksa devre meydana gelmesi
halinde ,llen 1 luk direncinin yeterli olup olmadn kontrol
ediniz.
IE = C.UN/ 3.RT = 1,1.34,5/3.(20+1)=1.044 kA
UE = IE.RE = 1.044.1=1.044 kV
0,5s hata sresi iin UTP = 200 V
> 0.4 olduundan Diren uygun deildir.
UE 2 x UTP =2.200 =400 1.044
HasanAKTA.Elk.Mh
35
RNEK:
34.5 Kv lk bir yksek gerilim direi veya direk tipi transformatrde
koruma topraklamas direnci 1 llmtr.34.5 Kv lk hatt besleyen
trafoda 20 luk bir iletme topraklamas vardr.Direk evresinde
elk.tes.topraklama ynetmeliinde bildirilen (M) nlemleri alnmamtr.
34.5 Kv luk hattn bandaki kesicinin ama sresi 0.5 s olarak
belirlenmitir.YG tarafnda tam bir toprak ksa devre meydana gelmesi
halinde ,llen 1 luk direncinin yeterli olup olmadn kontrol
ediniz.
IE = C.UN/ 3.RT = 1,1.34,5/3.(20+1)=1.044 kA
UE = IE.RE = 1.044.1=1.044 kV
0,5s hata sresi iin UTP = 200 V
> 0.4 olduundan Diren uygun deildir.
UE 2 x UTP =2.200 =400 1.044
HasanAKTA.Elk.Mh
36
TESS VE CHAZLAR NN TOPRAKLANIR?

1.Herhangi bir hata annda(teknik hatalar,ar akmlar,yaltmn bozulmas,
delinme ve bozulmalar v.s)ortaya kan tehlikeli akmlarn topraa aktlmas.
2.nsan ve hayvanlarn can gvenliinin salanmas amacyla topraklama
yaplr.
Elektrik sektrndeki tm teknik elemanlarn ayn teknik dili konumalar
asndan.Bundan byle sfrlama,orta iletken veya sfr gibi terimler
kullanlmamaldr.
LEVHA VEYA BR KAZIK = TOPRAKLAMA DELDR.
Topraklama tesisin ana esi deildir!
HasanAKTA
Elk.Mh
37
2- BYK BAKIMDA YAPILACAK LER:

BAKIM NCES HAZIRLII:
Elektrik Makineleri ve ekipmanlar blm ve paralarna yaplacak iler

mutlaka yazl belge haline getirilir.Bu belgeler dosya veya elektronik ortamda
saklanr.(generetrler,trafolar,kesiciler,byk gl motorlar,ayrclar,kablolar,
datm baralar vb.)ekipman.
Bakm yaplacak ekipmann tm paralarnn ayrntlarn bir izelge zerine
karlr. Makinenin(projesi,katalogu,bakm prospekts)dikkate alnr.
RNEK:Rle kontaklarnn temizlii iin,hangi temizleyici,kullanlaca kontak
ayarlarnn nasl yaplaca,ama kapama sreleri hangi snrlarda olaca,bobin
gerilimlerinin alma snrlarnn ka volt olduu,bakm ncesi deerler,olmas
gereken deerler ve bakm sonras tespit edilen deerler ve bu deerlerin
karlatrlmas gibi.
HasanAKTA.Elk.Mh
38
Bakm srasnda kullanlacak malzemeler (takmlar,zel aparatlar,daha nceki

bakm srasnda kullanlan l aletleri ve kalibrasyonlar) .
Trafolar iin;(ya,silika jel,ya boaltma pompas,ya temizleme makinesi,
vakum pompas,v.b.)
Bakm srasnda ihtiya duyulabilecek sarf malzemeler(bez,stp,benzin,mazot,
alkol,solvent ,balant hortumlar,kablo v.b)
yaplacak iin hangi personel tarafndan yaplaca mutlaka belirtilmesi.
Bakm yaplacak makinenin,(dokmanlar,proje,katalog,bakm protokolleri,bir
nceki sonu protokolleri) bakm yerinde hazr bulundurulacak.
Bakm yaplmas srasnda baka birimlerde yaplacak ilerin olup olmad
dikkate alnacak varsa koordinasyon salanacak.
alma izin formu dzenlenecek.
Manevra program karlacak.
Bakm platformlar hazrlanacak.
Bakm yeri hazrlanacak,gerekli ikaz levhalar ile gvenlik tedbirleri alnacak v.b
Yaplacak ilerin her trl detay dikkate alnacak.
HasanAKTA.Elk.Mh
39
GAZLI VE HAVALI KESC N BAKIM:
Btn balant ular alacak,balant noktalarnn temizlii yaplacak,

oksitlenmi balant elemanlar(somun,rondela,cvata,yay v.b) deitirilecek.
Gevemi balantlar uygun trokta sklacak.
Hareket mekanizmann oksitli paralar (somun,rondela,cvata,yay,v.b)
deitirilecek.
Dili ve yay blmlerinde bozulanlar yenisi ile deitirilecek.
Gaz,hava basnc kontrol edilecek.Yeteri miktarda(1.5 bar) gaz basn yoksa
zel ekiplere yaptrlacak.(imalat firmadan yardm alnacak)
HasanAKTA.Elk.Mh
40
Hareketli ve sabit kontaklar temizlenecek (benzin,mazot,solvent zmpara,

ee,bez,v.b)
Hareketli ve sabit kontaklarn bask yaylarnn bozulanlar yenileriyle
deitirilecek.
Hareketli ve sabit kontaklardan ananlar yenisi ile deitirilecek.Yenisi yoksa
anan yerler vanadyum ve molipten alaml elektrotla gaz alt kaynakla
doldurularak tesviye edilecek.(kaynak elektrodu,kesicinin ama ve kapanma
srasnda kontaklarn yapmamas zelliinde olacak)
HasanAKTA.Elk.Mh
41
Kesici kontaklarnn gei direnci,mikro ommetre ile llecek.

.Afaz=30-40, Bfaz=30-40, Cfaz=30-40 arasnda olmaldr.
Kesici kontaklarnn kapama sreleri kronometre, ile llecek.
Afaz kapa=0.04,Bfaz kapa=0.04,Cfaz kapa=0.04olmaldr.
Kesici kontaklarnn ama sreleri kronometre, ile llecek.
Afaz ama= 0.02,Bfaz ama=0.02,Cfaz ama=0.02olmaldr.
Kesicinin her faz aras atlama Y.G testi yaplacak.
Kesicinin her faz gvde aras atlama Y.G testi yaplacak.
Gazl ve haval kesicilerin ama,kapama saylar takriben 3000-5000 arasnda.
Gazl ve haval kesicilerin mr kontak gei direnlerine gre karar verilir.
Be ile yedi toprak veya ar akm koruma ile aan kesicinin mutlaka
kontak gei direnci llecek.
HasanAKTA.Elk.Mh
42
SF-6 Gazl kesici:
SF-6 Gazl kesici mekanizmas:
HasanAKTA.Elk.Mh
43
SF-6 Gazl kesici:
HasanAKTA.Elk.Mh
44
AZ YALI KESCLER N BAKIM :

Btn balant ular alacak,balant noktalarnn temizlii yaplacak,oksitlenmi
balant elemanlar(somun,rondela,cvata,yay v.b)deitirilecek.Gevemi

balantlar uygun trokta sklacak
Hareket mekanizmann oksitli olan paralar(somun,rondela,cvata,yay)yenilenecek
Dili ve yay blmlerinde bozulanlar yenisi ile deitirilecek.
Faz kontaklarnn tp,iindeki ya boaltlacak.
Kesiciye konulacak ya yenisi ile deitirilecek.(yeni konulacak ya, kesicinin
alma gerilimine gre deiir)
HasanAKTA.Elk.Mh
45
Hareketli ve sabit kontaklar temizlenecek(benzin,mazot,solvent,zmpara,ee,bez

Hareketli ve sabit kontaklarn bask yaylarnn bozulanlar yenileriyle
deitirilecek.
Hareketli ve sabit kontaklardan ananlar yenisi ile deitirilecek.Yenisi yoksa
anan yerler vanadyum ve molipden alaml elektrotla gaz alt kaynakla
doldurularak tesviye edilecek.(kaynak elektrodu,kesicinin ama ve kapanma
srasnda kontaklarn yapmamas zelliinde olacak)
HasanAKTA.Elk.Mh
46
Kesicinin her faz aras atlama Y.G testi yaplacak.

Kesicinin her faz gvde aras atlama Y.G testi yaplacak.
Kesici kontaklarnn gei direnci,mikro ommetre ile llecek.
Afaz=30-40, Bfaz=30-40,Cfaz=30-40 olmal
Kesici kontaklarnn kapama sreleri kronometre ile llecek.
Afaz kapa=0.04, Bfaz kapa=0.04,Cfaz kapa=0.04 olmal.
Kesici kontaklarnn ama sreleri kronometre ile llecek.
Afaz ama=0.02 Bfaz ama=0.02, Cfaz ama=0.02 olmal.
Kesicilerin ama,kapama sreleri imalat firmann normlarna gre deiir.
HasanAKTA.Elk.Mh
47
AYIRICILAR VE PANTORAF AYIRICI N:
Btn balant ular alacak,balant noktalarnn temizlii yaplr,oksitlenmi

balant elemanlar(somun,rondela,cvata,yay v.b)deitirilir.Gevemi balantlar
uygun trokta sklr.
Hareketli ve sabit kontaklar temizlenir(benzin,mazot,solvent,zmpara ee,bez v.b)
Hareketli ve sabit kontaklarn bask yaylar bozulanlarn yenileriyle deitirilir.
Hareketli ve sabit kontaklarda ananlar yenisi ile deitirilir.Yenisi yoksa anan
yerler vanadyum ve molipten alaml elektrotla gaz alt kaynakla doldurularak
tesviye edilir.
Ayrc kontaklarnn gei direnci,m ile llecek.
Afaz=30-40,Bfaz=30-40,Cfaz=30-40 arasnda olmal.
Ayrcnn her faz aras atlama Y.G testi yaplacak.
Ayrcnn her faz gvde aras atlama Y.G testi yaplacak.
Kontaklarn oksitlenmemesi iin koruyucu yala yalanacak.(sanayi tipi vazelin
ya)
HasanAKTA.Elk.Mh
48
PANTOGRAF TP AYIRICI ( 154 380 KV.)
HasanAKTA.Elk.Mh
49
G TRANSFORMATRLERNN SINIFLANDIRMA EKLLER:
G iletimi
Paralel
Oto tr.
seri
Soutma ekli
Kuru tip
Kullanm yeri
Generatr bloku
Balama Grubu
Y/Y
Santral
Yal fp 300 0C
Silikon svl
fp > 300 0C
ykseltici
/y
Y/z
ndirici
Merkez
Datm En ok kullanlrlar.
Ayar Ark frn
Dier Kaynak
Yol verme
Elek.Ulam
Kontrol,
Kumanda
HasanAKTA.Elk.Mh
Deneme
50
TRAFOLARIN NEML PARALARI:
1-Birbirinden ve demir nveye kar (gbek)yaltlm iki elektriki sarg

(pirimer,segonder)
2-ok ince ve bir yzeyleri yaltlm silisli saclar.(0.35-0.50 mm)
3-Demir ekirdek(nve)-sarglarn zerine sarl blm.
4-Nve ve sarglarn iine konulduu muhafaza ksm (kazan)
5-Bobinleri ve gbek ksmn birbirinden ayran izole
madde.(peresbant,fiber,mika,mikanit v.b)
6-Sarg ularn muhafaza ve izole eden balant ular (buingler) pirimer
sekonder
7-zolasyon,soutma ve ark sndrme ya.
8-ya soutma radyatrleri.
9-Soutma fanlar.
10-Kademe deitirme anahtar; Byk trafolarda kademe deitirme kontaktr.
11-Koruma rleleri(bucholz, kontakl termometre, diferansiyel rle)
12-Trafo yann nemlilik orann izleme tp.(mavi renkli silikajel)
13-Trafo ya iindeki nemi kurutma silika jel,tanklar.
14-Ya genleme tank.
15-Koruma rleleri.
16-Ya doldurma,ya boaltma vanalar.
HasanAKTA.Elk.Mh
51
51
TRAFOLAR:
Enerji iletimi datm trafolarla yapldn biliyoruz. Enerji iletimi daha ok yldz
bal trafolarla yaplmakta.
Y.G balant buink

A.G balant buink
HasanAKTA.Elk.Mh
52
TRAFONUN NEML PARALARI.

Y.G Balant bunk
Genleme tank
Ya doldurma vanas
Ya soutma radyatrleri
Radyatr soutma fanlar

Ya doldurma-boaltma vanas
HasanAKTA.Elk.Mh
HasanAKTA.Elk.Mh
53
53
TRANSFORMATR BLEENLER
HasanAKTA.Elk.Mh
54
FAZLI TRANSFORMATRLERDE BALANTI GURUPLARI

fazl transformatrlerin primer ve sekonder sarglar farkl tipte balanabilir
gen , yldz ve zigzag balant.Transformatr sarglarnn nasl bal olduu
plakasnda belirtilir.Yksek gerilim balants byk harflerle (D :gen ,
Y: yldz Z:zigzag ) Alak gerilim balants kk harflerle (d:gen , y:yldz ,
z:zigzag eklinde) gsterilir.Ayrca ntr ucu dar kmsa yksek gerilimde N ,
Alak gerilimde n ile gsterilir.
Transformatr sarglarna hangi balant eklinin uygulanaca transformatrn
gcne , gerilimine enerjilendirecei sisteminin simetrisine (ntr noktasnn
yklenme kabiliyetine) ve sistem gerilimine baldr.
R
gen Balant
Yldz Balant
Zigzag Balant
HasanAKTA.Elk.Mh
5555
TRAFOLARIN PERYODK BAKIMI:

Trafonun fiziki kontrol yaplrak ilerin listesi karlr.
karlan listeye gre
Btn balant ular alr,balant noktalarnn temizlii yaplr.
Gevemi noktalar sklr.
Oksitlenmi balant elemanlar deitirilir.
Ya ve su kaaklar varsa giderilir,eksilmi yalar ilave edilir,
Bozulmu boyalar varsa temizlenir yeniden boyanr.
Kesici koruma kumanda gerilimi DC kayna alr durumda olmal
HasanAKTA
Elk.Mh
38
56
Koruma devrelerindeki rlelerin kontrol yaplr.

Soutma fanlarnda bozulan ve sesli alan rulmanlar deitirilir.
Topraklamalar (iletme,koruma)irtibat noktalar alr,temizlenir uygun
trokta sklr.
Topraklama direnleri llr.

llen direnlerin Elk.Tes .Top.Ynetmeliene uygunluu kontrol
edilmesi.
Koruma rlelerinin normal alp almad kontrol edilir.

(bucholz,kontakl termometre ,ar akm,diferansiyel rle v.b).
Byk gl trafolarda kademe deitirici kontaktrnn ya,her

bakmda srasnda deitirilir.
HasanAKTA.Elk.Mh
57
57
Bakmszlk nedeniyle i yaltm zayflamas nedeniyle arzalanan bir trafo
HasanAKTA.Elk.Mh
58
YILDIRIM NEDENYLE ARIZALANAN BR TRAFO
HasanAKTA.Elk.Mh
59
(kontaktrn sk,sk kademe deiiklii srasnda kontaklar arasnda
meydana gelen arktan dolay ya iine akan karbon zerreleri yan

bozulmasna neden olur).
Primer-sekonder sarglarnn yaltm direncini megerle,sarg direnlerini
(volt,amper metodu veya veston kprs) ile llecek,sarglarn

dntrme oran ve transformasyon oran llecek.
Ya iindeki (nem kurutucu silika jel gerekirse deitirilir),ya analiz
sonucu karar verilir.

Trafo iindeki yan nemliliinin kontrol iin kullanlan mavi renkli
silikajel deitirilecek.
Ya testleri:
a-Delinme gerilimi.
b-Kimyasal testleri yaptrlacak
HasanAKTA
Elk.Mh
60
ANA BAKIM
Soutma fanlar
HasanAKTA.Elk.Mh
61
BYK GL TRAFOLARIN ANA BAKIMI:
1-Trafonun giri,k ve yldz noktas buing balant ular alr.

2-Trafonun ya radyatrlerini soutan fan motorlar yerinden sklr.
3-Soutucu radyatrlerin ya vanalar kapatlarak vakum altnda radyatrler
yerinden sklr.
4-Trafo Ya iindeki nemi kurutan silika jel tanklar ya vanalar kapatlarak
vakum altnda sklr.
HasanAKTA.Elk.Mh
62
5-Trafo Ya iindeki nem orann gsteren silika jel tp yerinden sklr.

6-Ya genleme tank yerinden sklr.
7-Trafo koruyucu rleleri(bucholz,diferansiyel,kontakl s termometre ya
tank iindeki sl rle)sklr.
8-Akm,gerilim trafolar yerinden sklr..
9-Trafonun giri,k ve yldz noktas buinkler yerinden sklr.
nemli:3.nc,4.nc,5.inci,6.c,7.inci,8.inci,9.cu,10.cu maddelerde yazl
elemanlar yerinden sklmesi srasnda trafo iine nem,toz girmeyecek
ekilde tedbir alnacak.(elemanlarn flan delik llerine gre kr flan
yaplp taklacak).
10-Gerilim kademesini deitiren kontaktr tank iindeki ya boaltlr.
11- Gerilim kademesini deitiren kontaktr yerinden sklr, nem
girmeyecek ekilde tedbir alnr.(temiz,scak ya iine konulur toz,nen vb)
girmeyecek ekilde tedbir alnr.
HasanAKTA.Elk.Mh
63
12-Trafo ya numunesi alnr. (kimyasal ve delinme gerilim testi) yaplr.

13-Sarg balantlarnn bakm iin trafo an kaldrlacak .Trafo annn
kaldrlmas srasnda sarglarn nem almamas iin stlmas gerekir.
Istma iki trl yaplr.
1-Trafonun segonder sarglar ksa devre edilir.Pirimer sarglar seri balanarak
D.C akm uygulanr.
2-Trafo iindeki ya,stlarak sarglar zerinden sirkle edilerek sarg stlr.
14-Trafo ann kaldrmak iin trafo tank iindeki ya boaltlmadan nce,nem
almamas iin trafonun stlmas gerekir. Istma srasnda genleme boluu
iin trafo iindeki ya seviyesi 15-20 cm indirilir.
HasanAKTA.Elk.Mh
64
15- Trafo annn kaldrlmas iin program yaplacak.16-20 saat iinde ann
kaldrlmas ,primer,sekonder sarglarnn balant ular kontrol edilecek
ve uygun trokla sklacak.lerin tamamlanmas ile trafonun an
kapatlr.almalar srasnda trafo iine toz, nem ve yabanc cisimler
girmemesi iin tedbir alnacak.
16-Trafonun stlmas ilemi;Aada gsterilen iki ekilden biri uygulanarak
yaplr.
HasanAKTA.Elk.Mh
65
TRAFO ISITMA YNTEMLER:
1-Trafo segonder sarglar ksa devre edilir.Pirimer sarg(giri) buinklerinden

seri balanarak DC akm uygulanr.(uygulanacak akm trafo sarg
akmndan byk olmamal).ekil-1
2-Trafo alt ve st vanas arasna vakum pompas olan ya sirklasyon makinesi
balanr trafo yann kendi zerinde vakum altnda sirkle edilerek stma
ilemi yaplr.ekil-2
HasanAKTA.Elk.Mh
66
1- DC KAYNAKLA TRAFONUN
R ISITILMASI:
S
T
Trafonun segonder sargs ksa devre

edilir.primer sargsnn R,S,T fazlar ayr ayr
tespit edilerek kendi aralarnda seri
balanr.Darda kalan iki uca,DC kaynann
birine art,dierine eksi u balanr.Dk amper
programndan balayarak akm kademeli olarak
ykseltilir.Trafo sarg akmn gemeyecek
ekilde stma ilemine devam edilir.Trafo sarg
scakl sk sk llr(45-55 C0 )deerini
salayana kadar stlr.
Z
M
G
Trafo sarglar DC kaynaa

balanacak
ekil-1
HasanAKTA.Elk.Mh
67
Tank koruma rlesi 2-TRAFONUN KEND YAI LE ISITILMASI.

st vana
Hava alma vanas
15-20 cm
Ya tank
G trafosu
yaltm
Alt vana
Silikaje
Silika jel
tank
Hava alma vanas
Ya tank
VP
Trafo ya alt vanas

zerine vakum pompas
olan ya sirklasyon
makinesinin giri
vanasna,ya makinesinin
k trafonun st giri
vanasna balanr.Ya
trafo zerinde sirkle
edilerek (45-55 C0) trafo
stlr.
M
YI
Ya stma
Elk motoru
Ya temizleme
Ya pompas
Temizleme filtresi
ekil-2
Vakum pompas
HasanAKTA.Elk.Mh
68
Tank koruma rlesi TRAFOLARDA YA

BOALTMA
st vana
Hava alma vanas
Ya tank
G trafosu
yaltm
Alt vana
Silikajel
Silika jel
tank
Hava alma vanas
Ya tank
V
P
YI
ekil-1
Ya stma
Elk motoru
Ya temizleme
mot
Temizleme filtresi
Ya pompas
Vakum pompas
HasanAKTA.Elk.Mh
69
17- Trafo zerinden sklen elemanlarn bakm trafo (talimat,katalog,proje

deerleri)dikkate alnarak yaplr ve sras ile yerine montaj edilir.
18- Trafonun primer sekonder sarglarnn yaltm direnci ve sarg direnleri ile
transformasyon (dntrme) oranlar llr.
19- Koruma rlelerinin testleri yaplr.
20-Topraklama(iletme,koruma)irtibat noktalar alr,temizlenir uygun trokta
sklr. Yaylma direnleri llr.
21-Gerilim ve akm trafolarnn bakm porspektsne gre yaplr.
22-Y.G buink ya seviyeleri kontrol edilerek eksilmi ya ilaveleri yaplacak
23- Bakm talimatlar,katalo, proje deerleri ile daha nceden yaplan bakm
deerleri ve son yaplan bakm deerleriyle karlatrlr.Herhangi
uyumsuzluk yoksa bakm tamamlanm kanaatna varlr.
HasanAKTA.Elk.Mh
70
KURUMSALLAMI LETMELERDE YAPILACAK BAKIM

PROGRAMLARI KODLANDIRILARAK YAPILIR.
RNEK:
G trafosu: 01
Kesici: 02
Akm trafosu: 03
Gerilim trafosu: 04
Baralar: 05
Ayrclar: 06 v.b) TEDA,BEDA-MENTO Fab-EKER Fab-byk
kurumlar v.b
HasanAKTA.Elk.Mh
71
Bakm proram rnei:Osmaniye ak alt 154/34.5-50 MVA 1 nolu

trafonun ana bakm.
sran
o
1
2
3
4
Yaplacak iler
01 g trafonun bakm
01,02,03,04-a,b,c,d,e bakmlar
05,06 akm, gerilim trafonun bak
08 datm Baralar
lmh
Aylar............./tarih.........
yapacak yapaca
ksm k ii
say 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1
Elk. bak
6
Elk .bak
2
Elk .bak
2
Elk .bak
3
Ba mh
HasanAKTA.Elk.Mh
md
72
BAKIM SONUCUNUN DEERLENDRLMES:
Yaplan bakm deerlerinin bir evvelki bakmda yaplanlarla karlatrmak,

herhangi bir uyumsuzluun olup olmadna baklmas farllklar varsa neden
kaynaklandn atrmak.
Bakm sresinin bir sonraki bakmda daha az olmasn planlamak.
Bakm masraflarnn daha aa ekilmesi iin raporlar hazrlanmak.
Bakm personelinin tecrbe ve performans deerlendirmek.
Bakmda yaplan ilerin protokolleri hazrlanarak sorumlularn imzalarndan
sonra saklanmak.
Bakm programnda yazlpta yaplamayan ilerin neden yaplmad
belirtmek.
Bakm srasnda kullanlan zel aparatlarn temizlik ve bakmlarn yaparak bir
sonraki bakmda kullanlmak zere muhafaza etmek.
HasanAKTA.Elk.Mh
73
TRAFOLARIN NDEK YAIN GREV NEDR:
1-Gerilim altndaki ksmlarn birbirine ve topraa kar

korumaktr.(yaltmak)
2-Trafo iinde meydana gelen ;ark sndrmek ve sy
soutmak,darya iletmek.
3- Trafo iinde bulunan dielektrik dayanm zayflatacak hava
su ve kat yaltm malzemelerinin (ahap) yalanmas ve oluan
atklar emilerek sarglar arasndan dar atmak.
Elk.Mak.Bak.Onarm.ArzaGiderme.Hasan
AKTA.Elk.Mh
74
TRAFO YALARINA YAPILACAK TESTLER .

1-KMYASAL TESTLER.
2-DELNME GERLM TEST.
1-Kimyasal testler.
a-Asit indisi KOH% 0,25 mg snrn amayacak.

b-Suda zlebilen asit indisi alkali muhteviyat =0,01 mg KOH snrn
amayacak.
c-Mekanik safszlk(Toz,tortu,yabanc cisim) eser= (hi olmayacak.)
d-Su miktar eser=(hi olmayacak)
e-Parlama noktas ,alevlenme noktas kapal kapta 140 C0-145 C0 civarnda
olacak.
f-Tg alfa 20 C0 de 3 , Tg alfa 70 C0 3,5 olacak
HasanAKTA.Elk.Mh
75
2-DELNME GERLM TEST:

(NUMUNE ALMA )
Transformatrn ya alma az ok iyi temizlenecek (alkol,benzin, solvent) ile,

temizleme ileminden sonra 10-15 dakika beklenecek.
Numune kaplar temizlenmi, etvde rutubeti giderilmi olacak.
Numune alnacak gn hava yasz ve ortam temiz olacak.
Numune vanas alacak 1-3 litre ya boa aktlarak altta birikmi tortunun
giderilmesi salanacak.
Numune alnacak kabn,numune vanasndan akan yala 3-4 defa alkalanarak
dklecek.
Numune kab yala doldurulup,nem toz almayacak ekilde numune iesinin
az kapatlp , lme yaplacak laboratuara gnderilecek.
Trafodan alnan ya numuneleri.
HasanAKTA.Elk.Mh
77
Trafo ya test cihaz ve yan test edilmesi.
78
NUMUNE YAIN TEST EDLMES:
NUMUNE YAIN TEST EDLMES:
5 mm
220 AC
Numune kab
Kreciklerin arasn temizleme paras
HasanAKTA.Elk.Mh
Numune kab iindeki yaa

0 volttan balayarak
kademeli olarak gerilim
artrlr kreciklerin
arasndaki gerilim delinene
kadar devam edilir.Delinen
gerilim deeri yazlr.
Numune kab iindeki ya
10 dakika dinlendirilir.
Yukardaki gibi gerilim
uygulanr delinme gerilimi
yazlr.Bu test alt defa
tekrarlanr. lk test sonucu
iptal edilir geri kalan be
test sonular toplanr bee
blnr kan sonu test
sonucu olarak kabul edilir.
79
DELNME GERLM TEST.
1-Alnan numune ya test cihaznda10 dakika bekletilecek(numune ya,iindeki

tortu ve kabarcklarn dzelmesi iin)
2-Test cihaznda dinlenmi numune yaa yava yava gerilim verilerek delinme
gerilim deeri bir yere yazlacak.( rnek 35 kV olsun)
3-Test edilecek ya tekrar 10 dakika dinlendirilir. ikinci defa numune yaa
gerilim verilerek delime gerilimi yazlacak (rnek 40 kV olsun) bu ilem en az
alt defa tekrar edilecek,alnan sonu deerlerden ilk deer silinir dier be deer
toplanp bee blnr ortalama deer test deeridir.
4-Test ortalama deer (trafoya,kesiciye konulacak ya) dr.
Ya test cihaz
HasanAKTA.Elk.Mh
80
TRAFO VE KESCLERE KONULACAK YALARDA ARANAN TEST

DEERLER.
1-6,3-15-34,5 kVa kadar olan (trafo ve kesicilere ) konulacak ya.

Ya yeni ise (hi kullanlmamsa) test neticesinin minimum
30 kV olmaldr.
Ya yeni ise (trafo ve kesicilere )konulduktan sonra yeniden test
edilecek;test sonucu Minimum 25 kV olmaldr.
Ya belli bir mddet kullanldktan (1 yl)sonra yeniden test edilecek test
sonucu minimum 20 kV olmaldr.
HasanAKTA.Elk.Mh
81
2-60-220 kVa kadar olan (trafo ve kesicilere ) konulacak ya.

ya yeni ise(hi kullanlmamsa) test neticesinin minimum 45 kV olmaldr.
ya yeni ise(trafo ve kesicilere)konulduktan sonra yeniden test edilecek; test
sonucu minimum 35 kV olmadr.
ya belli bir mddet kullanldktan (1 yl)sonra yeniden test edilecek test
sonucu minimum 30 kV olmaldr.
nemli not:Test cihaz numune kab iindeki krecikler arasndaki boluk
5 mm Olup RUS normlarna gre olan deerlerdir.
HasanAKTA.Elk.Mh
82
TRAFOLARDA YA BOALTILMASI:
Ya boaltma tertibat kurulur-ekil-1

Hava basnc olumas iin trafonun st blmdeki hava alma cvatalar
gevetilir.
Ya doldurulacak bo tankn hava basnc olumas iin hava alma cvatas
gevetilir.
Trafo iindeki ya boaltlmadan,yan kimyasal ve delinme gerilim testleri
yaplacak.
Trafonun alt noktasnda bulunan ya giri vanas zerinden ya boaltlr.
Trafoda ya boaltma ii tamamlandktan sonra trafonun alt blmne ken
tortularn temizlenmesi iin trafonun en alt blmnde bulunan drenaj cvatas
alarak bo bir kaba tortulu ya boaltlr.Ya boaltma srasnda trafo iine
hava ,nem ,toz vb girmemesi iin gerekli tedbirlerin alnmas gerekir.Trafodan
boaltlan yan konacak (tank ,varil ve dier kaplar) temiz ve ii kuru
olmaldr.
HasanAKTA.Elk.Mh
83
Tank koruma rlesi TRAFOLARDA YA

BOALTMA
st vana
Hava alma vanas
Ya tank
G trafosu
yaltm
Alt vana
Silikajel
Silika jel tank
Hava alma vanas
Ya tank
YI
Ya stma
Elk motoru
Ya temizleme m
Ya pompas
Temizleme filtresi
ekil-1
HasanAKTA.Elk.Mh
84
TRAFOLARDA KRLENM YALARIN TEMZLENMES.
Ya temizleme tertibat kurulur-ekil-2

Hava basnc olumas iin trafonun st blmdeki hava alma cvatalar gevetilir.
Ya temizleme makinesi trafonun alt ve st vanas arasna balanr .
Istma srasnda genleme boluu iin trafo iindeki ya seviyesi 15-20 cm indirilir
Temizleme ilemine balamadan nce trafo yann kimyasal ve delinme gerilim
Testleri yaplm olmal.Temizleme srasnda test deerleri dikkate alnr .
Alt vanadan alnan kirli ya temizleme makinesinin zerinden geirilirken.40-50C0
stlarak temizleme filtresinden geerek kar. Temizlenmi ya trafonun st
vanasndan tekrar trafoya doldurulur.Trafonun st vanasndan ,trafoya dolan ya
paracklara blnerek dolar bu arada ya iinde nem varsa vakum pompas ile
emilir.Temizleme ilemi devam ederken,temizlenmi yadan numuneler alnarak
kimyasal ve delinme gerilim testleri yapllr.
Kirli yan tamamen temizlenmi olduuna kanaat getirilene kadar temizleme
ilemine devam edilir.
HasanAKTA.Elk.Mh
85
TRAFOLARDA KRLENM YAIN TEMZLENMES
Tank koruma rlesi
st vana
Hava alma vanas
15-20 cm
Ya tank
G trafosu
yaltm
Alt vana
Vakum
pompas
M
Silikaje
Silika jel tank
Hava alma vanas
Ya tank
VP
YI
Ya stma
Elk motoru
Ya temizleme
Ya pompas
Temizleme filtresi
ekil-2
Vakum pompas
HasanAKTA.Elk.Mh
86
TRAFOYA YA DOLDURULMASI :
Ya doldurma tertibat kurulur-ekil-3

Hava basnc olumas iin trafonun st blmdeki hava alma cvatalar
gevetilir.
Ya dolu tankn hava basnc olumas iin hava alma cvatas gevetilir.
Trafoya doldurulacak yan kimyasal ve delinme gerilim testleri yaplm
trafoya konulacak nitelikte olduuna kanaat getirilmelidir.
Trafonun alt noktasnda bulunan ya giri vanas zerinden trafoya ya
doldurulmaldr.
Trafoya ya doldurulurken vakum altnda yaplmaldr.Aksi halde ya iine
nem girebilir.
HasanAKTA.Elk.Mh
87
st vanadan doldurulursa ya iinde kabarcklar meydana gelir trafo

devreye alnrken devreden kar.
Ya doldurma ilemi tamamlandktan sonra trafo zerinde bulunan bilumum
hava alma cvatalar gevetilerek havas alnmal.
Bu ilem trafo iinde hava kabarcklarnn olmadna kanaat getirilmelidir.
Aksi halde ya iindeki hava ve ya kabarcklarndan dolay trafo devreden
kar.
HasanAKTA.Elk.Mh
88
Tank koruma rlesi TRAFOLARA YA DOLDURMA

st vana
Hava alma vanas
Ya tank
G trafosu
yaltm
Alt vana
Silikaje
Silika jel tank
Hava alma vanas
Ya tank
YI
Ya
stma
Ya temizleme
Elk motoru
Ya pompas
Temizleme filtresi
ekil-3
HasanAKTA.Elk.Mh
89
HasanAKTA.Elk.Mh
90
DNLEDNZ N
TEEKKRLER
Elektrik Mhendisleri Odas

Hasan AKTA
Elektrik Mhendisi
.
HasanAKTA.Elk.Mh
91
HasanAKTA.Elk.Mh
92
HasanAKTA.Elk.Mh
93
HasanAKTA.Elk.Mh
94

Elektrik Makinalarinda Bakim, Onarim, Ariza Giderme:: Elektrik Mühendisleri Odası Hasan AKTAŞ Elektrik Mühendisi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elektrik Makinalarinda Bakim, Onarim, Ariza Giderme:: Elektrik Mühendisleri Odası Hasan AKTAŞ Elektrik Mühendisi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ELEKTRK MAKNALARINDA BAKIM,ONARIM,ARIZA GDERME:

Elektrik Mhendisleri Odas

Bakm yaplarak verimliliin artrlmas ile elde edilen kazanmlardan baz

ENERJ VERMLLNN artrlmas ile tasarruf edilen enerji en

Yksek verimli motor kullanm ile 1.300 GWh

Deiken Hz Kontrol-DHS Kullanm ile 2.000 GWh

Yanm motorlarn sarlmamas ile 600 GWh tasarruf salanabilir.

Her yl, motorlarn uygun ykte altrlmas ile 400 GWh

Yaltm hatalar,topraklama ve ntr iletkeninden kaynaklanan

SOUK BZMEL KABLO BALIK VE EK MUFLARI:

Kablo bal arln bir mesnede sabitlememek:

Her iki taraftan topraklanacak

Kablobal arln birmesnedesabitlememek:

KABLO LARIN YAPISINA GRE SINIFLANDIRILMASI:

5-YENLEME,DETRME,MODENZE ETME BAKIMI.

Elektrik Makineleri ve ekipmanlarnn blm ve paralarna sk,sk bakm

Mekanik rlelerin yerine elektronik ve gnmzde

Kullanlacaklar uygulamaya gre adlandrlan

ZOLASYON VE KESME ORTAMLARI:

Kesiciler kontaklarn iinde bulunduu maddeye gre adlandrlrlar.

SF6 GAZLI KESC:

KARTU TP VAKUM KESC :

Motor veya Trafonun fiziki kontrol yaplarak ilerin listesi karlr.

Koruma devrelerindeki rlelerin kontrol yaplr.

Topraklama direnleri llr.

Sarg direnleri llr.

(kontaktrn kademe deiiklii iin sk,sk kullanlmas ile ark meydana

(volt,amper metodu veya veston kprs) ile llecek,sarglarn

sonucu karar verilir.

Snrl akm sreleri iin izin verilen en yksek dokunma gerilimleri:

Bu eri sadece Y.G. ebekeleri iin kullanlacaktr.

Toprak yaylma direnlerinin llmesinde ara uzaklklar:

Elektrotlarn diren alanlar

Byk boyutlu topraklama anda l elektrotlarn yeri.

Metal koruyucu klfl

2. 0,2 s hata sresi iin UTP = 500 V

TESS VE CHAZLAR NN TOPRAKLANIR?

2- BYK BAKIMDA YAPILACAK LER:

Elektrik Makineleri ve ekipmanlar blm ve paralarna yaplacak iler

Bakm srasnda kullanlacak malzemeler (takmlar,zel aparatlar,daha nceki

GAZLI VE HAVALI KESC N BAKIM:

Btn balant ular alacak,balant noktalarnn temizlii yaplacak,

Hareketli ve sabit kontaklar temizlenecek (benzin,mazot,solvent zmpara,

Kesici kontaklarnn gei direnci,mikro ommetre ile llecek.

SF-6 Gazl kesici:

SF-6 Gazl kesici mekanizmas:

SF-6 Gazl kesici:

AZ YALI KESCLER N BAKIM :

balant elemanlar(somun,rondela,cvata,yay v.b)deitirilecek.Gevemi

Hareketli ve sabit kontaklar temizlenecek(benzin,mazot,solvent,zmpara,ee,bez

Kesicinin her faz aras atlama Y.G testi yaplacak.

AYIRICILAR VE PANTORAF AYIRICI N:

Btn balant ular alacak,balant noktalarnn temizlii yaplr,oksitlenmi

PANTOGRAF TP AYIRICI ( 154 380 KV.)

G TRANSFORMATRLERNN SINIFLANDIRMA EKLLER:

TRAFOLARIN NEML PARALARI:

1-Birbirinden ve demir nveye kar (gbek)yaltlm iki elektriki sarg

Y.G balant buink

TRAFONUN NEML PARALARI.

Radyatr soutma fanlar

FAZLI TRANSFORMATRLERDE BALANTI GURUPLARI

TRAFOLARIN PERYODK BAKIMI:

Koruma devrelerindeki rlelerin kontrol yaplr.