KLASIFIKIMI I GJALLESAVE

MBRETRIT E GJALLESAVE
Ajo deg e biologjis q merret me klasifikimin e gjallesave quhet sistematik
Klasifikimi i gjallesave bhet n baz t ktyre kritereve:Kriteri
morfologjik;Kriteri fiziologjik;Kriteri bio-kimik
Pr do gjalles prdoret emri shkencor q prbhet nga dy emra n gjuhn latine;
i pari tregon emrin e gjinis ku bn pjes gjallesa dhe fillon me grm t madhe ; i
dyti tregon llojin.Njsit baz t klasifikimit shkencor t gjallesa
jan: MBRETRIA; TIPI; KLASA; RENDI; FAMILJA; GJINIA; LLOJI. Pr seciln
nga njsit baz kemi edhe mbi njsi ose nnnjsi t cilat bjn nj prcaktimi m
t sakt t vendit q z do gjalles n universin e gjall. Shkenctart prdorin
emrat shkencor t gjallesave pr kto arsye:
Kur prdoret emri shkencor nuk ekziston mundsia pr t gabuar n prshkrimin e
tipareve t nj organizmi t caktuar. Dy gjallesa t llojeve t ndryshme nuk mund
t ken t njtjtin emr shkencor.
Emrat shkencor ndrrohen rrall
Emrat shkencor shkruhen n gjuhn latine
Sistemi i ri klasifikimit shkencor i grupon gjallesat n pes mbretri:

MONERA
PROTIST
KRPUDHA
BIM
KAFSH

VIRUSET DHE PROKARIOTT

Ajo deg e biologjis q merret me studimin e viruseve quhet virologji.Nj virus
sht nj thrmij organizimi i s cils sht i lidhur trsisht me proeset
biokimike, krejtsisht t ndryshme nga thrmijat jo t gjalla, e paaft pr jet t
pavarur .
Kur kjo thrmij gjendet n brendsi t nj qelize t gjall, sillet si qnie e
gjall.Viruset nuk kan struktur qelizore; nuk kan as brtham , as citoplazm, as
membran, prandaj mendohet se organizimi i tyre sht i nivelit nnqelizor.

EUKARIOTT: PROTISTT DHE

KRPUDHAT
MBRETRIA PROTISTA
Bjn pjes gjallesa njqelizore dhe shumeqelizore eukariote.
Shumohen n mnyr joseksuale, seksuale dhe me konjugim.
Kto gjallesa jan heterotrofe dhe autotrofe
Protistt ndahen n a) Protozoar dhe b) Alga.
Protozoart jan gjallesa njqelizore heterotrofe.
Riprodhohen joseksualisht dhe seksualisht.

ALGAT, PROTIST VETUSHQYES

Bjn pjes alga nj dhe shumqelizore,
autotrofe q prmbajn klorfil ose pigmente t tjera me ann e t
cilave kryejn procesin e fotositnezs.
Jetojn n ujra t mbla dhe t kripura.

ALGAT SHUMQELIZORE
Algat shumqelizore ndahen n:
a)
Algat e gjelbra (chlorophyta)
b)
Algat e murrme (phaeophyta)
c)
Algat e kuqe (rodophyta)
Jetojn n ujra t cekta prgjat brigjeve pasi ato jan t pasura me
lnd ushqimore.
Shumohen ne rrug joseksuale dhe seksuale.

KRPUDHAT DHE LIKENET

Krpudhat nuk kan as rrnj, as krcell dhe as gjethe. Jan njdhe shumqelizor.
Riprodhimi eshte joseksual dhe seksual.