Fakulteti

Ekonomik

NDRMARRSIA
Dr. Safet Merovci

Pyetje dhe prgjigje nga provimet e kaluara

Universiteti i Prishtins
Fakulteti Ekonomik
 NDRMARRSIA 2

1. ka sht Teoria e ndrmarrsis dhe si e definonin ndrmarrsin J. Schumpeter dhe P.

Drucker?
Teoria e ndrmarrsis: nj metod, nj aparat i mendjes, nj teknik e t menduarit, q
e ndihmon zotruesin e saj t nxjerr dhe t marr vendime t drejta, n koh t duhur.
Joseph Schumpeter, i cili aktivitetin ndrmarrs e definon si destruksion kreativ
(creative destruction); Sipas tij, ndrmarrsi sht agjent i ndyshimeve ekonomike dhe i
zhvillimit t qndrueshm ekonomik. Ndrmarrsit jan n qendr t fluktuacioneve
afatshkurtra dhe afatgjata n ciklet ekonomike; pr ta nuk ka vend n analizat statike,
por vetm n analizat dinamike.
Peter Drucker, ndrmarrsin e paraqet si biznes q organizohet dhe kryhet n mnyr
sistematike dhe t efektshme. Ndrmarrsin e trajton si pjes t aktiviteteve afariste
dhe t detyrave udhheqse, pjes t menaxhmentit ndrmarrs.

2. Harry Truman (president Amerikan) thoshte: Nse nuk mund ta duroni nxehtsin,
ather qndroni jasht kuzhins.
Si ndrlidhet kjo shprehje me vet ndrmarrsin dhe punn e tij ndrmarrse?
Nga kjo shprehje e famshme e presidentit amerikan, kuptojm se vetm dshira pr t
pasur sukses nuk mjafton. Dshira dhe puna e zellshme mund ta bjn t mundshm
suksesin nse ideja pas ksaj pune sht e mir. Pa marr parasysh se sa jan t
mdha prpjekjet tuaja, nse ideja e biznesit sht e keqe, ajo do t dshtoj.
Poashtu, duhet ta keni n mendje se m leht sht t imitosh (kopjosh) sesa t
shpiksh.

3. Sjelljet e individve - mnyra se si i vn mendimet dhe qndrimet e tyre n pun i

prcaktojn ata se a jan apo jo ndrmarrs. ka prfshijn kto sjellje (numro disa sosh)?
Kto sjellje prfshijn:
1. Rrezikimi i parave dhe i siguris s tyre.
2. Prkushtimi i tyre pr ndryshimin e gjendjeve-proceseve ekonomike dhe politike.
3. Akceptimi dhe adaptimi i ndryshimeve si domsdoshmri.
4. Organizimi i puns s tyre dhe i puns s t tjerve prreth tyre.
5. Brja dhe akceptimi i prgjegjsive pr vendimet prfundimtare.
6. Demostrimi i nj vargu t gjer t shkathtsive menaxhuese.
7. Manovrimi me shum aktivitete n t njjtn koh.
8. T punuarit m shum dhe me orar m t zgjatur (dhe me shpres, m me mend se
t tjert).
9. Gjetja e konsumatorve, pastaj e tregut dhe shitja ktyre konsumatorve.
10. Prpjekjet e vazhdueshme q t gjindet rruga m e mir q gjrat t bhen sa m
mir.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 3

4. Sipas David Gumpert, ekzistojn tet arsye tepr t rndsishme pr t hartuar planin e
biznesit. Cilat jan ato?
1. T shihni vetn tuaj n biznes,
2. T siguroni financime nga bankat,
3. T siguroni fondet investive,
4. T vendosni (ujdisni) aleanca strategjike,
5. T siguroj kontrata t mdha,
6. T ngashnjej puntort ky,
7. T kompletoj bashkimet dhe prvetsimet,
8. T motivoj dhe t fokusoj ekipin tuaj menaxhues.

5. Cilat jan veorit shquese, m t rndsishme t kulturs ndrmarrse?

S pari, ndrmarrsit duhet t jen n gjendje t veprojn t pavarur.
S dyti, ndrmarrsit besojn n aftsit e tyre pr ti kontrolluar rrjedhat e ngjarjeve,
rrjedhat e proceseve t cilat kan ndikim n biznesin e tyre.
Dallimi i tret kulturor q ka ndikim t jashtzakonshm n qasjen ndaj biznesit, n
kushtet e ekonomis s tregut, sht gatishmria e pranimit t dshtimit (humbjes) si
dika normale.

6. Cilat jan pes qshtjet kye, q ndrlidhen me personalitetin tuaj, nse puntort tuaj ju
besojn ose jo? ka paraqesin kto ve e ve me nga nj fjali?
1. Integriteti demonstrohet kur jeni t ndershm dhe i iltr. Nse nuk jeni i ndershm,
nuk mund t jeni i besueshm.
2. Kompetenca shkon me dijen teknike, me shkathtsit dhe me aftsit pr pun t ciln
ju e kryeni. Kompetenca poashtu prfshin pasjen e njohurive dhe shkathtsive, q t
jeni n gjendje t punoni me njerz pasjen e kompetencs menaxhuese.
3. Konsistenca (konsekuenca) sht serioziteti dhe gjykimi i drejt. Nse jeni konsistent, ju
jeni n mnyr t arsyeshme i parashikueshm. Nse ju jeni i paparashikueshm, ju nuk
do t jeni i besueshm.
4. Lojaliteti sht m vshtir t definohet, por ky tregohet nga vullneti i juaj pr t
sakrifikuar veten pr ti mbrojtur t tjert, nga vullneti i juaj pr tju mbrojtur imazhin e
t tjerve, pr tju ruajtur fytyrn e tyre.
5. Sinqeriteti sht vullneti i juaj q ti kmbeni idet dhe informacionet n mnyr t lir.
Kto pes cilsi, s bashku, na ndihmojn q ta kuptojm besimin, dhe poashtu na
tregojn se pse sht e rndsishme q t ndrtojm marrdhnie t mira midis
puntorve. Tju prkujtojm relatat e mira midis puntorve ndihmojn n zvoglimin
e rrezikut q i referohet puntorve.

7. Numro disa nga standardet e etiks ndrmarrse:

1. Parimet e prgjithshme pr praktikat e ndershme t biznesit.
2. Prgjegjsia dhe llogaridhnia pr keshin dhe pr kontrollin.
3. Procedurat e kontabilitetit pr shitjet n kesh (para t gatshme).
4. Pasja e konsideratave t veanta pr familjen, pr shokt dhe pr t tjert.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 4

5. Dhnia e dhuratave ose pasja e konsideratave n shenj t mirnjohjes pr t mirat e

bra.
6. Marrja e dhuratave, ose e konsideratave speciale, n shenj t mirnjohjes pr t mirat
e bra.
7. Shitja e mallrave t dmtuara ose jostandarde.
8. Politikat e t ardhurave nga mallrat.
9. Garancit pr produkte dhe shrbime.
10. Metoda e trajtimit t puntorve dhe e konsumatorve jo t ndershm.
11. Paraqitjet e reklamave dhe t marketingut (reklamimi i ndershm).
12. Prkrahja e konsumatorit.
13. Proceset, procedurat, prgjegjsia dhe llogaridhnia e pranimit t materialit.
14. Ofrimi i siguris n vende t puns.
15. Marrdhniet e puntorve (ndershmria dhe konsekuenca).
16. Marrdhniet e konsumatorve (ndershmria dhe konsistenca).
17. Metoda e marrjes me probleme.

8. Ekzistojn 3 lloje t njohurive t cilat jan t rndsishme pr nj afarist. Cilat jan ato?
1. Nj lloj i njohurive quhet njohuri e blersit/furnizuesit,
2. Lloj tjetr i dallueshm i njohuris sht dija teknologjike,
3. Lloji i tret i njohurive quhet dije profesionale.

9. ka paraqet Web-faqja pr biznesin tuaj?

Web-faqja sht dritare e juaja, nga e cila ju shohin t tjert, pra mund t shfrytzohet
pr marketing. Prmes saj, mund t bhet shitblerje me teknologji t avancuar, pa
pjesmarrjen direkte t palve kontraktuese etj.

10. Cilat jan mnyrat pr t dal nga biznesi ndrmarrs?

N realitet, ekzistojn vetm tri mnyra pr t dal nga biznesi ndrmarrs:
1. Biznesi mund t shitet: Krejtsisht, n nj mas t konsiderueshme, ose mund t
shitet nj pjes e tij (prmes shitjes s aksioneve).
2. Biznesi mund ti mbyll vet dyert e tij. Shum biznese, prodhuese ose shrbyese,
e ndalin veprimtarin e tyre me dshir, jo nga domosdoshmria, pr arsye
personale, dhe arsye t tjera.
3. Mnyra e tret sht kur biznesi mbyllet nga domosdoshmria, sepse n nj
moment, kur ai nuk sht n gjendje q t prballet me kryerjen e obligimeve t
marra (financiare), vjen koha e shpalljes s bankrotit. Me kt rast, dyert e
biznesit jan t hapura vetm pr likuidatorin dhe kreditort tuaj.

11. Richard Cantillon, ndrmarrsin e shihte si aktivitet ekonomik n kushte t pasiguris.

Cili sht komenti juaj?
Lufta pr ekzistenc n kushtet e pasiguris sht motivi kryesor. N kto kushte, secili
sht ndrmarrs, duke marr parasysh se prej dhjet bizneseve vetm nj mund t
mbijetoj gjat 20 viteve. Cantillon ka thn se asgj nuk sht e sigurt n ndrmarrsi

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 5

edhe pse nj person mund t ket nj ide t mir, por nuk do t thot se me do kusht
mund t ket sukses gjat operacionit t ides, sepse ka mundsi dshtimi.

12. Cilat jan qllimet tuaja si ndrmarrs (numro disa sosh)?

Realizimi i ides,
T mbaj pozitn monopolistike,
T kem nj statut t mir n shoqri,
T jem i dobishm pr vetvetn, familjen dhe shoqrin,
T kem imazh,
T realizoj fitim.

13. Jeff Timmons, mendon se ndrmarrsit duhet ta ken mendjen e helikopterit. ka do t

thot kjo?
Mendja e helikopterit d.m.th. se ndrmarrsit duhet t ken aftsi q t merren me
gjithka, n mnyr t detajizuar. Gjithashtu, mund t them se duhet t jemi t aft pr
manovrime n kushte, hapsir dhe koh t ndryshme, duhet t jemi t aft t
analizojm do detaj t ides me qllim t realizimit t saj dhe shmangies s rrezikut.

14. Pse mendoni se pikrisht ju do t bheni ndrmarrs i mir?

Sepse i dua rreziqet, i dua ndryshimet kmbngulse, kam qndrim, personalitet,
imagjinat ndryshe nga t tjert dhe jam unik n ide. Prandaj, mendoj se kam njohuri,
aftsi, shkathtsi, shndet t mir psiko-fizik,kmbngulsi, vetdisiplin, kreativitet,
jam energjik etj.

15. Suksesi i nj ndrmarrsi krkon kombinimin e dijes, aftsive, shkathtsive dhe

personalitetit t tij, (trego nj shembull nga praktika kosovare q ju e njihni mir, me pak
fjal)?
Ibrahim Rugova, nj personalitet i shquar me kultur t gjer i njohur si: Gandi i
ballkanit, prdori t gjitha aftsit, me zgjuarsin m t madhe arriti ta kurorzoj
idealin pr Pavarsin e Kosovs.

16. Pavarsisht nga dallimet e tyre, sipas Michael OMalleus ndrmarrsit jan (me nga nj
fjali sqaroni seciln veqori shquese)?
Parashikues - Ata shohin gjrat q nuk ekzistojn e q do t vijn n t ardhmen.
Gjithashtu, themi se parashikues jan ata t cilt duke grshetuar prvojn e tyre me
njohurit e fituara m par dhe e kan aftsin e t menduarit pr t krijuar dika t re
n dobi t njerzve n t gjitha sferat e jets.
T krisur - Ideja e tyre e pakapshme pr t tjert sht si nj pus pa fund dhe pr kt
arsye quhen t krisur.
Kmbnguls - Ata kacavirren. Pr ta, do rast sht nj mundsi shum e mir pr
biznes, pra edhe ather kur mendohet q nuk kan shteg, ata e gjejn rrugn dhe nuk
dorzohen deri n realizimin e qllimit t tyre.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 6

T shkatht - Ata kmbngulin n bizneset e tyre, jan t shkatht n bizneset e tyre.

Ata q nuk e kan gjetur rrugn e gjejn pr ti arritur qllimet e caktuara t tyre.
Energjik - Ata mezi e presin agimin e dits pr t punuar, pra pr nj ndrmarrs t
suksesshm dita zgjat 25 or, e java 8 dit.
T vendosur - Jan t vendosur n punn q e kryejn, pra jan t vendosur pr t
arritur qllimet dhe kacavirren n do sken q sht profitabile.

17. Sipas shkathtsive, aftsive dhe prvojs suaj, cili biznes (apo ide e biznesit) do ju
prshtatej m s miri?
Shembull: Nj firm prodhuese t reklamave me LED-dioda, parking t digjitalizuar...
(Ktu mund ta jepni prgjigjen varsisht nga fakti se ka ju prshtatet m shum).

18. Familja dhe miqt e ndihmojn m s miri iden tuaj. Cilat jan sfidat (sipas Michael
OMalley) me t cilat ju do t ballafaqoheni?
Nse e kan prirjen e emocioneve:
Ju po bni pun t madhe!
Mos heq dor!
Si mund tju ndihmoj?
Dhe nse e kan prirjen e shqetsimeve ather:
Do t ju huazojn para, do tju ofrojn kurajo, do t t ndihmojn me or t tra pr
zgjedhjen e zyrs etj.

19. Cilt jan katr prkujtuesit pr themelimin e biznesit me bashkshortin/en tuaj?

1. Renditni sa m shum mendime nse e zgjedhni pr biznes bashkshortin/en, ashtu si
keni menduar kur e keni zgjedhur pr jet.
2. Gjrat q u plqejn te bashkshorti, mund tu mendin n biznesin e prbashkt.
3. Ndrtimi i jets s prbashkt, nuk sht e njjta gj me ngritjen e biznesit t
prbashkt.
4. Kur t punoni me bashkshortin/en t gjitha gjrat q ju plqejn do t jen prap
prezente n ndrmarrje.

20. Ndrmarrsia sht teknologji sociale. ka d.m.th. kjo?

sht analgami i menaxhmentit dhe i destruksionit kreativ n aplikimin praktik t
inovacioneve efektive.

21. Ju personalisht a keni tipare t ndrmarrsit? Nse po, ather numro disa sosh?
Mendoj se jam i shkatht, q do t kem nj biznes t suksesshm me prfitime t mira,
t kem prkrahje nga familja dhe besim t plot edhe ndaj kreditorve, t jem i
guximshm, t prballoj stresin dhe shrbimet q un u ofroj jan t mira poashtu t
knaqen klientt.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 7

22. Cilat jan sjelljet dalluese q dik e prcaktojn se a sht ndrmarrs a jo?
Jan kreativ, kmbnguls, t shkatht, nuk qndrojn n nj vend, mendojn si ta
zgjerojn biznesin e tyre, organizimi i puns s tyre dhe i puns s t tjerve prreth
tyre, sjellja e individve, rrezikimi i parave dhe siguris s tyre, prkushtimi i tyre pr
ndryshimin e gjendjeve - proceseve politike dhe ekonomike, manovrimi me shum
aktivitete n t njjtn koh, t punsuarit punojn shum dhe me orar t zgjatur, gjetja
e konsumatorve, e tregut dhe shitja e ktyre konsumatorve, dhe pika m e
rndsishme, prpjekjet e vazhdueshme q t gjejn rrugn m t mir q gjrat t
bhen sa m mir.

23. ka studion Procesi i Fizibilitetit?

Studion arsyeshmrin ekonomike t nj ideje t biznesit, respektimit, realizueshmris
ose shanset q kjo ide (ky projekt) t jet i fuqishm, dhe t jep rezultate pozitive, pra
tregon se a mund t ket sukses n biznes q pr nga dallimi nga plani i biznesit i cili
tregon rrugn pr sukses t biznesit, ky proces merret m shum se ndrmarrsia. Ky
proces studion prakticitetin e ides.

24. N ka konsiston kreativiteti dhe inovacioni?

N t menduar Ata mendojn dika q ende nuk e ka menduar dikush m par,
N t par Shohin gjra q kan par dhe br edhe t tjert, dhe
N t br Bjn dika tjetr q dikush tjetr nuk ka guxuar ta bj.

25. Josepf Schumpeter, aktivitetin ndrmarrs e definon si destruksion kreativ.

Cili sht komenti juaj?
Nga elementet e marra nga dika e vjetr, ndrton apo destrukton at duke krijuar dika
t re n mnyr kreative.

26. Ndrmarrsi si subjekt i ndrmarrsis sht iniciator, lider, miratues i ndryshimeve

strategjike, inovator afarist, kurreshtar pr gjrat e reja.
N cilin drejtim ju do ti orientonit, po t kishit kto tipare? Cilat jan 5 idet tuaja?
P. sh. hapja e nj t ashtuquajturi zinxhir i restoraneve me shrbime t njjta, hapja e
nj fabrike t sheqerit, zyre pr ndrmjetsim t dokumenteve t ndryshme ligjore,
hapja e nj pishine t mbyllur, meqense shfrytzohet n t gjitha stint, hapja e nj
zyre pr shrbime t kontabilitetit.

27. Edisoni thoshte: Zbulimi sht 1% inspirim, ndrsa 99% sht djersitje, respektivisht
pun permanente dhe kmbngulse. Cili sht mendimi juaj?
Qllimi sht veprim. Pr realizimin e qllimit duhet prdorur mnyra t ndryshme t
puns, studimit, t cilat duhet t jen sa m praktike (pun t palodhshme me
kmbngulsi dhe vetdisiplin).

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 8

28. Ekzistojn katr metoda themelore t analizs s pozits financiare t biznesit ton
ndrmarrs. Cilat jan ato?
1. Ne i vshtrojm trendet (TRENDS),
2. Prqindjen e komponenteve (COMPONENT PERCENTAGES),
3. Proporcionet (RATIOS),
4. Krahasimet industriale (INDUSTRIAL COMPARISONS).

29. Cilat jan problemet m t mdha n fillimin e biznesit tuaj pr t cilin ju duhet t ofroni
nj plan pr ti tejkalaur ato?
1. Mungesa e trajnimeve t mjaftueshme pr fillimin e biznese t reja.
2. Mungesa e aplikimit t mjeshtrive teknike pr t mbshtetur produktin, shrbimin e
biznesit tuaj.
3. Mungesa e zotsis dhe prvojs finaciare, vemas n sigurimin e parave t
mjaftueshme pr t filluar biznesin e ri.
4. Mungesa shkathtsive n tregtin ose dshtimin pr kuptuar si duhet krkesa e tregut.
5. Mungesa e sistemeve prkrahse t cilat jan n shrbim t prhershm n nxitjen dhe
zhvilimin e biznesve t reja.

30. Cilat jan tri metodat e hyrjes n tregjet e jashtme?

1. Exporti - importi (shkalla e ult e rrezikut),
2. Marrveshja pr investime direkte (shkalla e lart e rrezikut),
3. Investime n letra me vler (shkalla me lart e rrezikut).

31. T qenurit i pavarur ka shum avantazhe dhe disavantazhe. Duke qen bossi sht dika
e madhe, ndrsa t punuarit nga shtpia sht nj shprblim i madh, por para se t
vendosni se ka do t bni, sht e domosdoshme q me kujdes t peshoni edhe
dobsit, respektvisht disavantazhet. Cilat jan dy ant e medaljes e t qenurit
ndrmmarrs i suksesshm?
Egzistojn dy an t medaljes:
Njra an sht se ju jeni bossi - pronari i biznesit,
Ana tjetr e medaljes sh se bosst e biznesit; ju si pronar dhe si menaxher duhet
t jeni totalisht t pavarur dhe totalisht i gatshm n nj moment t caktuar t hiqni
dor nga e gjith ajo q e keni menduar t bni.

32. Ndrmarrjet e vogla dhe t mesme japin kontribut t konsiderueshm n rritjen

ekonomike dhe n punsim n shumcicn e vendeve npr bot. Ndikimi individual
i NVM-ve sht relativisht i vogl, por ndikimi i tyre kolektiv sht i konsiderueshm. Cilat
mund t jen prfitimet tjera nga ndrmarrsia e qndrueshme n vendin ton?
Sa m shum biznese t qndrueshme t ket n vendin ton, aq m shum prfitime
do t kemi si shoqri n shum drejtime, q nga hapja e vendeve t reja t puns,
prmirsimi i kushteve n vend, zhvillimi i vendit, zvoglimi i papunsis etj.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 9

33. N boks, nse nj boksier sht shum i rnd ai e humb shpejtsin e tij, nse ai sht i
leht ai humb fuqin e tij. Gjetja e ksaj peshe ideale dhe ruajtja e saj sht sfida kryesore
pr shum boksier dhe strvitsit e tyre. Si rezulton nga kjo, investitort duhet t godasin
kt lloj t njjt t bilancit n fincat e tyre veanrisht kur sht fjala pr brjen e
buxhetit n biznes. Si e mendoni ju buxhetin e biznesit ndrmarrs, respketivisht cilat jan
sfidat e buxhetimit n nj biznes t ri ndrmarrs?
Buxheti sht nj prmbledhje e shpenzimve dhe e t ardhurave pr periudh t
caktuar kohore, d.m.th. sht si nj plan pr ti mbuluar shpenzimet. Koncpeti themelor
i buxhetit sht korniza nga e cila ju do t prgatitni projeksionet tuaja financiare.

34. Nga ka varen inovacionet t cilat i prvetsojn ndrmarrsit?

Ndryshimet tekniko - teknologjike dhe inovacionet,
Ndryshmet tregtare,
asja agresive ndaj ndryshimeve,
Origjinaliteti i ides ndrmarrse,
Hulumtimi i sistematik i burimeve t ndryshme.

35. Numro 4 levat dhe shtyllat e ndrmarrsit?

1. Njerzit (personeli),
2. Mundsia (shansi),
3. Konteksti,
4. Rreziku dhe shpagimi.

36. Cilat jan mnyrat e menaxhimit t rrezikut (numro)?

Katr levat (rrotat): - Katr shtyllat (gomat):
1. Njerzit, 1. Individi,
2. Mundsia, 2. Biznesi,
3. Konteksti, 3. Industria, qasja ndaj klientit
4. Rreziku. 4. Motivimi i blersit, mundsit e tregut.

38. Katr rregulla pr t huazuar para nga familja ose shokt?

1. Mos huazoni m shum se sa q keni mundsi ti ktheni ato, ata i dshirojn parat e
tyre tju kthehen.
2. Huan kthejeni me koh, sepse ata sikletohen kur ju prkujtojn se duhet tua ktheni
huan.
3. sht mir kur ju krkoni huan prdorni fjalt ju lutem dhe faleminderit.
4. Marrveshjet q i keni me ta, gjithmon shkruani, sepse njerzit harrojn.

39. Dallimi mes planit t biznesit dhe t fizibilitetit?

Objektivi i planit t fizibilitetit sht se ka pr qllim q ta bind vetvetn se biznesi i juaj
sht me vler, ndrsa objektivi i planit t biznesit sht q t demonstroj se si do ta
bni biznesin tuaj, si do t realizohet ai dhe si do t menaxhohet.

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 10

40. Cili sht elementi ky i planit t biznesit?

Elementi ky ose zemra e planit t biznesit sht Konspekti Ekzekutiv, sepse
huadhnsit dhe investitort s pari lexojn kt seksion.

41. Pse t shkruhet plani i biznesit?

sht nj pyetje shum e rndsishme, pasi n planin e biznesit shkruajm pr iden
ton, pr objektivat tona, se si ti realizojm idet dhe objektivat duke punuar shum
pr to dhe t bindim t tjert pr suksesin dhe frytshmrin.

42. Trendet dhe gatishmria prfituese?

N botn e sotme, ku do gj ndryshon shum shpejt, secili sht ndrmarrs.
Ndrmarrsit e suksesshm prfitojn n kto trende:
1. Ndryshimet teknologjike,
2. Specializimi i tregut,
3. Globalizimi,
4. Menaxhmenti informativ.

43. Katr aspketet themelore t t qenurit ndrmarrs jan:

1. Aftsia e bashkveprimit dhe komunikimit,
2. Intelegjenca, talenti dhe prgjegjsia,
3. Kreativiteti dhe imagjinata, kmbngulsia,
4. Nevojat, qllimet dhe vlera individuale.

44. Nga t gjitha karakteristikat e nj ndrmarrsi t suksesshm, ekzistojn disa q jan m

t rndsishme se t tjerat. N fakt, nj karakteristik sht m me rndsi se t tjerat.
Nse duhet t zgjedhni vetm nj faktor q ju mendoni se kontribuon m s shumti n
suksesin ndrmarrs, ather far mendoni, cili do t ishte ky faktor dhe pse mendoni se
sht kshtu?
N t menduar Ata mendojn dika q ende nuk e ka menduar dikush m par,
N t par Shohin gjra q ekzistojn dhe provojn t bjn edhe vet, dhe
N t br Bjn dika tjetr q dikush tjetr nuk guxon ta bj.

45. Richard Cantillon, ndrmarrsin e shihte si aktivitet ekonomik n kushte t pasiguris,

ndrsa Harry S. Truman thoshte: Pesimisti sht ai q nga mundsit e dhna krijon
vshtirsi, ndrsa optimisti sht ai q i krijon mundsit (pikrisht) nga vshtirsit e tij.
Si ndrlidhen kto dy thnie?

46. E gjith bukuria e kapitalizmit qndron n at se nuk sht gjithmon e domosdoshme q

ju t keni nj sfond t privilegjuar pr t br gjra t mdha. Disa nga burrat dhe grat
m t njohura n historin e biznesit kan filluar me kaq shum pak burime. ka kishin
kta njerz (cilat cilsi) q arritn suksese e q nuk i kishin t tjert?

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci

 NDRMARRSIA 11

47. ka ndikon m s shumti tek njerzit q t bhen ndrmarrs?

48. Sipas Debra K. Traverso, ekzistojn disa dallime mes ndrmarrsit dhe njerzve t tjer t
zakonshm. Numro disa nga to?

49. Pasqyra e rrjedhs s keshit (the cash flow statement) paraqet transaksionet n kesh t
kompanis (t hyrat dhe t dalat) gjat nj periudhe t caktuar kohe. Pasqyra e rrjedhs
s keshit paraqet fusha t ndryshme, ku ndodhin kto lloj rrjedhjesh (si jan paraqitur m
posht). Prshkruaj me pak fjal ka do t thot secila ve e ve
Rrjedha e keshit nga aktivitetet operacionale (Cash flows from operating activities)

Rrjedha e keshit nga aktivitetet investive (Cash flows from investing activities)

Rrjedha e keshit nga aktivitetet e financimeve (Cash flows from financing activities)

50. Pr t gjetur parat e gatshme sht goxha e vshtir pr ndrmarrsit n fillim t nj

biznesi. ka mendoni veanrisht pr ndrmarrset femra?

51. N cilat trende prfitojn ndrmarrsit e suksesshm?

52. Prfitimet q mund ti ket nga Ndrmarrsia ekonomia e Kosovs?

53. ka reflekton mjedisi pozitiv ndrmarrs?

Studenti: Faton Bajrami | Prof.: Dr. Safet Merovci