Professional Documents
Culture Documents
(1)
api ca
vaktrmbhoruhi-vismit stavakit vakoruhi-sphrit
roi-smani gumphit caraayor ako punar vistt |
prvaty pratigtra-citra-gatayas tanvantu bhadri va
viddhasyntika-pupa-syaka-arair asya dg-bhaktaya ||2||
nndy-ante stradhra
yad adya
nn-yodha-niruddha-nirjita-sura-tra-trasad-vhin-
ntyad-bhma-kabandha-melaka-dalad-bhmi-bhramad-bhdhara |
asti r-narasiha-deva-npati kara-cmair
dpyat-prthiva-srtha-mauli-mukua-nyastghri-pakeruha ||3||
tasyodyukta-bhuja-pratpa-dahana-jvl-nirastpado
rga sarva-guniuvda-padav-vidyotancryaka |
yo dhrevara-vaa-mauli-mukuo dtvadtayas
tasya r-kaviekharasya kavit mac-cittam lambate ||4||
tath hi
karpranti sudh-dravanti kamalhsanti hasanti ca
prleyanti himlayanti karaksranti hranti ca |
trailokykgana-raga-lagima-gati-prgalbhya-sambhvit
to kiraa-ccha iva jayanty etarhi tat-krtaya ||5||
api ca
ke nrcit diviada kati na dvije
santarpit na kavaya kati pjit v |
ke crthina pratidina na kt ktrths
tyga-prasda-paun kavi-ekharea ||6||
vikasita-nava-mall-kuja-gujad-dvirepha
kusumita-sahakra-rei-niryat-parga |
pramudita-pika-kaha-procchalan-magala-rr
apaharati muner apy ea ceto vasanta ||8||
na :
malaila-cliacabao
kala-kahi-sarhida-kmiao |
maaranda-vimatta-silmuhao
surahkida-sabba-dismuhao ||9||3
1
rya, esmi | jpayatv rya | ko niyoga prasdkriyatm iti |
2
jpayatv rya | kosmin prabandhe pradhna-raso yam uddiya gsymi |
3
malaynila-clita-cta-vana kalakahi-svarhata-kmi-jana | makaranda-vimatta-ilmukhaka
surabhkta-sarva-dimukhaka |
ummulia garu-dhra karei mammaha-vasa hiaa ||10||4
daa-kamaalu-maita-hasta
sulalita-tilaka-vibhita-masta |
ayam upasarpati jagama-lobha
calat-kya-parpita-obha ||11||
stradhra : rye !
(iti nikrntau |)
|| iti prastvan ||
vivanagara (sa-nirveda) :
4
ea vasanta-mso muni-jana-srthasya rga-rahitasya | unmlya guru-dhairya karoti manmatha-
vaa hdayam ||10||
5
rya, ka ea pariskhalan-nirdhauta-kaya-vasano daa-kuik-hasto dhrta iva itas tato vilokayan
dyate |
6
aho ramayat vasantasya | yataunmlat-prasna rati-rasa-kual apad manmathndh
kntragnurakt madhurasa-bhavita snurga pibanti | udgyanti sphurantas tribhuvana-jayina
kma-rsasya krti savitti hrayanta priya-jana-virahe kokil kminnm ||
abi a
je kappra harant kamala-baa-siri lolaant sahba
sho kampaant ihuaa-suha candaa baa |
te kandappassa mitt ra{i}taurama-kelidappa kuatt
telloamohaant malaasithariosalvntib ||15||7
7
api ca | ye karpra haranta kamala-vana-riya loayanta sa-bhvam | kh kampayanto
nidhuvana-sukhad candann vttnm | te kandarpasya mitri |
8
tat katham ea atidusaho vasanta-samayo may eka-arrea sohavya |
9
bhagavann atilajjkara khalu etat | tan na yukta yumka purata prakayitu |
10
bhagavann adya may mah-prabhte nagara-pukari-parisare upahasita-sura-ngar-rpa-sampattir
anaga-sen nma vra-vilsin vilokit | tata prabhti sarva-gat tm eva preke |
chybhi churita tunala-kaa-pry ca bhreava |
pnth palvala-sakula-druma-lat-kujodare erate
majat-kujara-pna-lohita-jal kubhyanti toyay ||18||
(iti parikrmata |)
vivanagara : yady eva tata samhitam eva na sampannam | tad ehi tatraiva
gacchva | (iti parikrmata |)
nepathye :
lakm-vivarta-rasa-vighnita-sarva-bhoga
avat-prakra-dhana-cintita-vta-nidra |
agrhya-nmakatay bhuvi ya prasiddhas
tasyaitad rama-pada purato vibhti ||19||
sntaka (agrato gatv puna) : bho bho ar ! kassa ida vsa-bhaaa ? (iti
pahati punar nepathye lakmr ity di |)
mtgra :
vyaya-la kuveroya kma yti daridratm |
api pr pradtavy nrthibhyo dhanikair dhanam ||20||
11
bho bhagavan, paya paya ! vihita-bhagavaj-jana-mua-sada-bahutara-mahi-stambha-
obhamna-catula itas tata sacarad-bla-go-vatsa-obhita pottuga-sthanlasa-pariskhalan-
manda-sacra-ramayvsa-parisara-sacarac-ceik-samha kasypi mah-dhanasya vsa-
bhavana vilokyate | bho bho ngar ! kasyeda vsa-bhavanam ?
12
bho mah-brhmaa ! bhagavanto viva-nagara-cara yumka gehe bhik bhoktu icchanti |
mtgra (sva-gatam) : aho durdaivam asmka yad etn sakala-nagarydyalokn
vihya mayy eva patito dhmaketu | tat ka pratkrodya bhaviyati ? (iti vicintya
tvat praka sa-vinayam)
vivanagara : yady eva tata samhitam eva na sampanna | tad ehi tatraiva
gacchva | (iti parikrmata |)
13
are naa-paralok dua-brhma ! de dusaha-madhyhne prathama tv mah-dhana
bhikitv kutonyato gatv asmbhir bhik prthayitavy |
sntaka (purovalokya gandham ghrya) : bhaava, pekkha pekkha
ekgimuttham etthi sajutta-mah-handa-kuha-parimaluggraggima-
bhavadoa sevadi | t eda jjeva suratappie vsa-bhavaa |14
vivanagara : vidagdhaiva kila msopavsinti kivadant | tad gacchopasarpva |
(ity eknte sthitau | tata praviati suratapriy |)
suratapriy :
dhammo a iho bahu-dukkha-ceho
mokkhea sokkha mama atthi sacca |
attho samattho saala vidhdu
aaga-sabbassa-kaliha ||25||15
14
bhagavan, paya paya ! ekgikmus tamtrik-sayukta-mah-kanda-kuha-parimalodgrogrima-
bhavand en rocate | tad etad eva suratapriyy vsa-bhavanam |
15
dharma na io bahu-dukha-ceo mokea saukhya mamsti satya | artha samartha sakala
vidhtu aaga-sarvasva-kal-nidhnam |
16
rye, vivaanagaro yumkam atithr upasthita |
17
tad upasarpmi | bhagavan praammi |
18
bhagavan, yumka prasdena |
19
japayatu bhagavan yat may kartavya dtavya ca |
20
bhagavan, kd bhik kdy vely kiyanti te annni ?
suratapriy (vihasya svagatam) : hu, eso mahapp appa-bisajjaa-joggo jjeva deva-
varassa pasea sapao |21 (prakam ajali baddhv)
sntaka : bhaava ! jva bhikkh sijjhadi tva ettha jjeva bhaava ihadu | aha
ua aaga-seie pa(u)tti jia lahu achmi |25
21
h, ea mahtm tma-visarjana-yogya eva deva-varasya prasdena sampanna |
22
ida arra virahea yukta prs tath dharma-phalaika-sr | sarva tvad-yatta udra-krte
k bhya-vastui asty sth |
23
tasmd antar-gha praviya viramyat bhagavn | aha punar bhika-prakra karomi |
24
yad bhagavn japayati |
25
bhagavan ! yvad bhik sidhyati, tvad atraiva bhagavn tihatu | aha punar anagaseniky
pravtti jtv laghu gacchmi |
26
bhagavan ! mlanaka-npitasya geha-sanidhne anagaseny vsa-bhavanam | iti may rutam |
tasmt tasyaivnusrenvemahai |
27
bhagavan ! prekasva prekasvnagaseny lvaya-lakm |
lambhoruha-pattakanta-aa sapua-candra
uttuga-tthaa-bhra-bhagurata veivva majjhe kis |
bl matta-ga(i)nda-manda-gama sundera-sohma
a paca-sarassa mohaa-la sigra-sajva ||29||28
vivanagara (svagatam) :
yan netrjana-bhagi-lagima-maya-smernanmbhoruh
yat skta-kal-vilsa-vasatir yat knta-romodgam |
mad-gvegita-sagati tanu-latm lokya gopyati
pryas tat katahyaty anaga-racanm age kg sthitm ||30||
(anagasen lakyktya)
28
nlmbhoruha-patraknta-nayan sampra-candrnan uttuga-stana-bhra-bhagura-tanur vedir
iva madhye k | vl matta-gajendra-manda-gaman saundarya-obh-may nna pacaarasya
mohana-lat gra-sajvan ||
29
esa lampaa unduru-vivare sarpa iva pravia | bhavatu | yukti-pradhnair vacanair nivrayiymi |
30
bhagavan, tvam upekita-sasra-saukhyo mokaika-paryaa katha etde mgat-sade
madana-rase patitv tmna vypdayasi ? nivartyat asmd dua-gaik-prasagd iti |
anagasen (vihasya) : bhagava dhadho kkhu aa jao | ettha araarudia
kadua appaa viambesi |31
ble mla-dala-komala-bhu-dae
cai pracaa-vadane mayi dehi dim |
ea tvadya-vadanmbuja-ka-cet
dno yati sapadi majjati kma-sindhau ||34||
31
bhagavan, dhandhna khalv aya jana | atra araya-rudita ktvtmna viambayasi |
32
are naa-para-loka dua-parivrjaka ! e prathamam asmat-parigrahea tava putra-vadhr bhavati |
tasmn mucainm |
33
are re lampa ! evam eva bhaato daa-prahrea pakva-mlra-phalam iva mua tava
kaaa kariymi |
34
katha dhrta-hasta-patitsmi ? bhavatu, eva tvat | bho mah-bhga-dheyau ! priye daaakak
may dtavy | tasmt tad ghtv mama manohara sampdaya |
iti prathamha-sandhi |
o)0(o
(2)
asajjti-mira (sa-pramodana) :
vidaka : ja abedi |
asajjti-mira :
t ettha dhutta-uraaare jdiso tuma gur tdiso aha sisso savutto |37
35
bho mira ! parga-sambhogd api para-mandire sandhi ktv yad artho'pahhriyate tad eva
tribhuvana-sram | prekasva prekasva
36
ki vijyena krya nija-dhana-vilaya ta khalu ktv dukha | ki v krya ky pau-
vasu-niyamysa-nikryatay | ki vidyy phala v maraa-rama-samutpanna-cintkuly |
eka trailokya-sra para-dhana-haraa dyta-kr-sukha ca |
37
tad atra dhrta-pura-nagare ydas tva gurus tdo'ha iya savtta |
nepathye : vijpyat mirasya sthne nyya-karartha vdinau dvri vartete |
vidaka : bho missa ede jjeva vdio | eda vivda vicredu misso |38
nidrkara doa-vina-hetu
kudhkara buddhi-vikaka ca |
indrana kma-balnukla
labdha may daiva-vad idnm ||4||
vivanagara :
svdhna-yauvan subh s mny sarva-kminm |
asmbhir iyam krnt mady tena vallabh ||5||
sntaka :
38
bho mira ! etv eva vdinau | etayor vivda vicrayatu mira |
39
bhm aham arth nikara-karae bhagavn |
40
ida me indrana-kaulika nikara-karae pravinyatm |
es pubba mae dih da dasa-aka |
d a madi di mad tena vallah ||6||41
maalachaa-bimba-phuranta-muh
aauppalacacalakeliih |
thaa-bhra-a a(i)majjhakis
pahamodiacandakal-saris ||7||
nlollasal-lalita-khajana-maju-netr
sampra-rada-kal-nidhi-knta-vaktr |
bl jagat-tritaya-mohana-divya-mrtir
manye vibhti jagati smara-dhra-krti ||8||
(kaa vicrya uccair vihasya) bho vdinau ! etad rjya-ketre bhujagayor iva
yuvayor vivda | tath hi
41
e prva may d dattv daa-akakn | nt ca mati dayit mady tena vallabh ||
42
bho sundari ! ea miro vddho, bhagavn nirdhano, sntaka icch-racana | tasmd ete
samgama parihtya mat-samgamea tava yauvana saphala bhavatu |
(ity tmna darayati |)
chinnauanso gala-gaa-namro
vmkiko galitaika-hasta |
ilpada-vypta-dakighri
sa mlana kila npito'sau ||11||
43
etad dhrta-samgama-prahasana savttam |
44
are are ! anagasenike jjta tava carita yad vra vra kta-madana-mandira-kaura-vetana
prrthayan bahu-vra aha tvay prakita | tasmt smprata prayaccha | anyath rjad-vidhni
tava dsymi |
45
mla-naka, smpratam eva asajjti-mirt tatra dsymi | tasmt sustho bhava |
46
ka ea dua-darana, dua-carita, dua-vasana ?
47
prathama vetana prayaccha |
48
bho, yadi tva pariskhalan prathama mariyasi, tad vetana kena prayantavyam ?
(iti kaulikd kya gajkin dadti | mlanaka sa-gaurava ghtv sa-
pramoda ghrya kicid viniyujya ca mirasya kara-caraayor bandhana ktv
vypra nayati |)
asajjtimira (sa-vedanam) :
tathpdam astu
iti kavi-ekharcrya-jyotirvara-viracita
dhrta-samgama nma prahasana
samptam
||
49
katha mto'sajjti-mira ? laghu laghu apakramiymi |
50
bho japayatu mira | apara khalu tava priya nirvhayiymi |