Z praktyki gabinetu

Postpowanie terapeutyczne
wprzypadku entezopatii
rozcigna podeszwowego
Rozcigno podeszwowe (aponeurosis plantaris) utworzone
jest przez mocne pasmo cznotkankowe zaczynajce
si na guzowatoci koci pitowej, a koczce si na
podstawie dystalnych czci paliczkw wszystkich palcw.
Jest to bardzo silne pasmo, zwykle dwuwarstwowe,
biegnie do przodu bezporednio na zginaczu krtkim
palcw i tworzy z nim czciowo jeden element.

28 Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja


W
poowie dugoci podeszwy
rozcigno dzieli si napi od-
ng, ktre kocz sinapo-
chewkach cigien itorebkach staww
rdstopno-paliczkowych pczki osab-
szej strukturze biegn doskry pod go-
wami koci rdstopia, natomiast silniejsze
wkna zrastaj si zpalcowymi pochew-
kami cigien. Zmiennym anatomicznie
elementem jest pasmo boczne, ktre prze-
biega domini palca pitego. Wtylnym
odcinku jest ono cigniste, natomiast
przednia cz przechodzi wpowi. Pa-
smo przyrodkowe rwnie ma charakter
cienkiej powizi ibiegnie domini palu-
cha. Sabe izmienne pasmo wkien ci-
gnistych przebiega podskrnie, poprzecz-
nie pod gowami koci rdstopia.
Reasumujc, rozcigno podeszwowe
skada si ztrzech czci: przyrodkowej,
centralnej oraz bocznej. Dominujc rol
czynnociowej stabilizacji stopy (stabilizator
dynamiczny) odgrywa cz centralna.
Rozcigno podeszwowe wchodzi
wskad ukadu miniowo-powiziowe-
go, adokadniej tamy powierzchniowej
Ryc. 1. Zapalenie rozcigna
podeszwowego (wedug A. Dziaka)
Z praktyki gabinetu
tylnej (wg T.W.Myers, Tamy anatomiczne). przecieniom), rotacja zewntrzna stopy
Napita powie bdzie ograniczaa rucho- (nadmierna rotacja stopy wystpuje u86%
mo stopy ipalcw oraz ruchy wobrbie pacjentw), stopa paska lubwydrona, za-
caej tamy. burzenia biomechaniki cigna Achillesa.
Podczas zgicia palcw ku grze (np. przy Drug grup stanowi czynniki degene-
kadym kroku czy skoku) rozcigno jest na- racyjne, doktrych mona zaliczy atrofi
pinane, copowoduje uniesienie sklepie- tkanki tuszczowej stopy, zmiany wsamym
nia poprzecznego stopy. Mechanizm ten rozcignie stopy zwizane zestarzeniem
zosta opisany w1954r. przez Hicksa ina- si czy te wzrost pronacji stopy zwiza-
zwany efektem koowrotu. Podczas cho- ny zwiekiem.
dzenia napit dziaa sia rwna 110% wagi Trzeci grup stanowi choroby uka-
ciaa. Podczas biegu sia ta moe przekracza dowe, takie jak reumatoidalne zapalenie
200%. Specyficzna budowa tkanki podskr- staww (RZS). Doprzyczyn zalicza sitak-
nej napicie (tkanka tuszczowa zamkni- e otyo ipowtarzajce si mikrourazy
ta jest wprzypominajcych plaster miodu usportowcw (tancerze, sprinterzy po-
wknistych przegrodach) powoduje, ejest wtarzajce si ruchy maksymalnego zgicia
to bardzo wydajny absorber powtarzajcych podeszwowego wstawie skokowym oraz
si przy chodzeniu wstrzsw. zgicia grzbietowego wstawach rdstop-
Rozcigno podeszwowe odgrywa za- no-paliczkowych przyczyniaj si dopo-
sadnicz rol dla czynnociowej stabilizacji wstania przewlekego procesu zapalne-
stopy wczasie chodu ibiegu. Wfazie mid go).
stance (MSt) pomaga utrzyma stop wpo-
zycji neutralnej, za wfazie initial swing (ISw) OPIS PRZYPADKU
umoliwia zachowanie ustawienia supina- Pacjentka, lat 20, zgosia si doorod-
cyjnego stopy. ka skierowana przez ortoped zrozpozna-
niem entezopatii rozcigna podeszwowe-
ENTEZOPATIA ROZCIGNA go prawego. Pacjentka leczona bya od
PODESZWOWEGO 2lat urnych specjalistw zpowodu bo-
Patologia ta ma pochodzenie wieloczynni- lesnoci przodostopia stopy prawej, zarw-
kowe. Czynniki etiologiczne mona podzie- no wcigu dnia, jak iwgodzinach odpo-
li natrzy grupy. Pierwsza to czynniki biome- czynku nocnego. Dotychczasowe leczenie
chaniczne: nadmierna pronacja stopy (przy nie przynioso adnej poprawy, pacjentka
obnieniu sklepienia podunego rozcigno musiaa zrezygnowa zuprawiania sportu
podczas fazy obcienia iodbicia podlega izpowodu uciliwych dolegliwoci b-
Tab. 1. Objawy entezopatii rozcigna podeszwowego
bl w czci przyrodkowej podeszwy (moe nasila si przy zgiciu
grzbietowym palucha)
bl w okolicy pitowej
bl i sztywno stopy zaraz po wstaniu z ka (bolesne pierwsze kroki
po wstaniu rano z ka)
bl w pocztkowej fazie treningu i po jego zakoczeniu
Tab. 2. Badania wykonywane w celu rozpoznania entezopatii rozcigna podeszwowego
rentgenogram (RTG)
rezonans magnetyczny (magnetic resonance imaging MRI)
ultrasonografia (USG)
tomografia komputerowa (computed tomography CT)
badania laboratoryjne (wskaniki stanu zapalnego)
listopad 2012
29
 Z praktyki gabinetu
lowych zaywa silne leki przeciwblowe.
Pozgoszeniu si pacjentki doorodka napod-
stawie wywiadu, opisu bada obrazowych,
przeprowadzonej diagnostyki funkcjonalnej
zastosowano nastpujc terapi:
fizykoterapia:
ultradwiki naokolic rozcigna
podeszwowego (zdj. 1),
laseroterapia naokolic rozcigna
podeszwowego (zdj. 2),
fala uderzeniowa naokolic bolesnego
rozcigna podeszwowego (zdj. 3);
hydroterapia:
kpiel wirowa koczyn dolnych;
aplikacje Kinesiology Taping:
aplikacja narozcigno podeszwowe,
aplikacja czona narozcigno pode-
szwowe imisie trjgowy ydki
(zdj. 46);
terapia indywidualna:
mobilizacje tkanek mikkich
(powizi, rozcigna, gboki
masa poprzeczny) wcelu poprawy
ukrwienia tkanek iprzyspieszenia
regeneracji (zdj. 7),
terapia indywidualna metodami neuro-
fizjologicznymi [torowanie nerwowo-
miniowe (prorioceptive neuromuscular
facilitation PNF)], aby wzmocni
minie strzakowe ipiszczelowy tylny,
ktre utrzymuj stop wprawidowym
ustawieniu; terapi rozpoczto od pracy
wTiming for emphasis dla ruchw
wstawie skokowym wewzorcach
dla koczyny dolnej (zdj. 89),
wiczenia propriocepcji dostymulacji
stopy icaej koczyny zwykorzystaniem
przyrzdw rwnowanych (batuta),
piki szwedzkiej, poduszek sensomoto-
rycznych, maty Aires (zdj. 1017),
stretching (minie brzuchaty, paszcz-
kowaty, kulszowo-goleniowe, rozcigno
podeszwowe) wcelu rozlunienia, uela-
stycznienia iprzywrcenia prawidowej
dugoci mini,
stopniowo wprowadzane bardziej
skomplikowane zadania motoryczne,
pacjentka wykonuje podskoki, przesko-
ki, trjskoki;
30
terapia wdomu pacjentka od pierw-
szych dni terapii worodku otrzymuje
dosamodzielnej realizacji zadania do-
mowe, doktrych nale:
wiczenia mini piszczelowych
istrzakowych,
wiczenia prawidowego
obciania stopy zuwzgldnieniem
trzech punktw podparcia,
wiczenia mobilizacji rozcigna
podeszwowego zzastosowaniem
piki dotenisa (przetaczanie piki, na-
Zdj. 1 ciskajc nani mocno podeszw po-
wiziow stopy, ruch wykonywany
powoli wczasie ok.2minut),
stretching minia trjgowego
ydki igrupy kulszowo-goleniowej
(zdj. 1819),
masa kostk lodu okolicy
przodostopia icaej powierzchni roz-
cigna podeszwowego,
pywanie.
Zdj. 2
W trakcie 2miesicy terapii pacjentka prze-
staa stosowa leki przeciwblowe, wr-
cia doaktywnoci sportowej (tenis, pika
siatkowa), zrezygnowano zwkadki orto-
pedycznej wbucie. Dolegliwoci blowe
pojawiaj si jeszcze sporadycznie podczas
odpoczynku nocnego, jednak ich nasilenie
jest znacznie mniejsze (nie ma koniecznoci
stosowania leczenia farmakologicznego).
Zdj. 3
Zdj. 4 Zdj. 5 Zdj. 6
Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja
 Z praktyki gabinetu

Zdj. 7 Zdj. 8 Zdj. 9 Zdj. 10

Zdj. 11 Zdj. 12 Zdj. 13 Zdj. 14

Zdj. 15 Zdj. 16 Zdj. 17 Zdj. 18 Zdj. 19

BIBLIOGRAFIA:
1. Bauer A., Wieche M. Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych.
Markmed Rehabilitacja S.C., Ostrowiec w. 2005.
2. Brotzman S.B, Wilk K.E. Rehabilitacja ortopedyczna. Tom 2,. Elsevier Urban & Partner, mgr ELIZA KRZESZOWSKA
Wrocaw 2008.
3. Deszczyski J., Stolarczyk A. Zastosowanie czynnikw wzrostu w leczeniu chorb cigien fizjoterapeuta, certyfikowany terapeuta PNF,
i mini. Polskie Towarzystwo Chirurgii Artroskopowej. Warszawa 2010. pracownik gabinetu Markmed
4. Dziak A., Tayara S. Urazy i uszkodzenia w sporcie. Kasper, Krakw 2000.
5. Dziak A., Nazar K., Jegier A. Medycyna sportowa. Polskie Towarzystwo Medycyny Sporto- mgr AGNIESZKA KSIEK-CZEKAJ
wej, Krakw 2005. fizjoterapeuta, certyfikowany terapeuta PNF,
6. Kwolek A. Rehabilitacja medyczna. Elsevier Urban & Partner. Wrocaw 2003.
pracownik gabinetu Markmed
7. Myers T.W. Tamy anatomiczne. DB Publishing 2010.
8. Niedwiecki T., Kubicz-Chachurska M. Urazy stopy i ich leczenie, rehabilitacja medyczna.
mgr MAREK WIECHE
Tom 7. Wyd. 4. 2003.
9. Pasiut Sz., Lupa A., Muszyska L. Mechanizm rocker mechanizm przetaczania stopy. fizjoterapeuta, wspautor ksiki Przewodnik metodyczny
Rehabilitacja Medyczna 2009; 13 (3). po wybranych zabiegach fizykalnych, fizjoterapeuta kadry
10. http://www.ortopeda.net.pl/informacje_06.html
narodowej juniorw Polskiego Zwizku Pywackiego
11. http://akademiatriathlonu.pl/kontuzje/zdrowie/kontuzje/terapia-rozciegna-podeszwo-
wego oraz fizjoterapeuta kadry narodowej Polskiego Zwizku
12. http://poradniastopy.pl/choroba-stop/zapalenie-rozciegna-podeszwowego/ Petwonurkowania

listopad 2012
31