Poradnik pocztkujcego powiziowca

Powi jest ostatnio w fizjoterapii bardzo popularnym zagadnieniem. Poprzez skuteczno w

pracy z t tkank, rne metody budz coraz wiksze zainteresowanie modych (i nie tylko)
fizjoterapeutw. Rozpoczynajc swoj przygod z fizjoterapi i powizi sam do koca nie
wiedziaem w ktr stron warto i, ktre ksiki przeczyta i kogo uzna za swj autorytet
w tej dziedzinie.
Dlatego eby uatwi Wam w jakim stopniu Wasze poszukiwania, chciabym w tym tekcie
przedstawi krtk charakterystyk metod pracy z powizi z ktrymi miaem ju styczno.
Na pierwszy ogie idzie koncepcja Typaldosa (FDM). Wiele razy spotykaem si na
rnych forach, e bez wikszej diagnozy polecano terapeutom, ktrzy szukali pomysu na
terapi, zrobi TB i bl zniknie, CD + TB i po problemie. Wielu z Was zapewne
zastanawia si o co dokadnie chodzi, tak jak kiedy ja.
Typaldos wyrni 6 specyficznych odksztace (dystorsji) tkanki cznej, ktre wg niego s
przyczynami wszystkich dolegliwoci ukadu kostno szkieletowego, a s to:

TB (triggerband) popularne wrd terapeutw pasmo spustowe (rozejcie si, utrata

cigoci powizi);
HTP (herniated triggerpoint) punkt spustowy powstay poprzez wytworzenie si
wypukliny gbszej warstwy powizi;

CD (continuum distortion) zaburzenie cigoci przejcia cigna w ko;

FD (folding distortion) uszkodzenie/skrcenie powizi tworzcej torebki stawowej;

CyD (Cylinder distortion) uszkodzenie powizi cylindrycznej, otaczajcej koczyny,

tuw i narzdy;

TF (Tectonic fixation) ograniczenie moliwoci lizgu wzgldem siebie warstw

powiziowych.

Typaldos uwaa, e pacjent sam najlepiej wie gdzie go boli, std te diagnostyka tej metody
opiera si przede wszystkim na gestykulacji. Ponadto FDM jest empirycznym modelem
anatomicznym, co oznacza, e zanim zabierzemy si za leczenie, warto dobrze zaznajomi
si z anatomi czowieka.
Zaletami tej metody s: niesamowita skuteczno, brak jakichkolwiek przeciwwskaza
(oczywicie zachowujc zdrowy rozsdek), moliwo pracy bezporednio po urazie.
Podstawow wad jest fakt, e prawie wszystkie techniki s bolesne (skala VAS ,,11/10) i
na pewno nie zastosujecie ich u kadego Waszego pacjenta.
Koczc szkolenie otrzymujemy narzdzie o duej skutecznoci terapeutycznej i prostej
diagnostyce (skupiajcej si tylko i wycznie na pracy lokalnej). Niedosyt na pewno
poczuj ci, ktrzy zadaj za duo pyta dlaczego?, poniewa w moim odczuciu, metoda
jest uboga w podwaliny teoretyczne.

Tom Myers kojarzy si powinien w wikszoci z Tamami Anatomicznymi (Anatomy

Trains, FRSB). Zaoenia Toma oparte s na jego (i nie tylko) osobistych dowiadczeniach
zebranych podczas pracy nad sekcjami zwok w Arizonie. Z informacji ze szkole i ksiek
moemy dowiedzie si i pozna zupenie inne spojrzenie na struktur miniow czowieka.
Tom uwaa, e czowiek jest jednym wielkim miniem podzielonym przez kieszenie
powiziowe przyczepiajce si pomidzy poszczeglnymi komi, uszeregowanym w 13
charakterystycznych tam.
Wemy pod uwag tam powierzchown tyln (rozcigan poprzez zrobienie skonu):
W skad tamy powierzchownej tylnej wchodz:

Rozcigno podeszwowe -> brzuchaty ydki -> grupa kulszowo

goleniowa -> wizado krzyowo guzowe -> prostownik plecw -> czepiec cignisty
gowy.
Zrbcie skon na prostych kolanach. Pniej, zegnijcie je o dosownie p stopnia i ponownie
zrbcie skon.
Pytanie brzmi: czy faktycznie podczas zgicia kolan o p stopnia na tyle przybliylimy
przyczepy mini kulszowo goleniowych eby a tak zwikszy si zasig skonu? Czy moe
chodzi o co innego?
Tom uwaa, e zginajc lekko kolana, wyczamy z tamy tylnej odcinek poniej tego stawu,
czyli minie na stopie oraz brzuchaty ydki. Zatem to wanie usunicie z caej tej tamy
do sporego jej fragmentu, jest odpowiedzi na nasze pytanie.
Podczas kursu i poznawania koncepcji Toma Myersa, zostao zadanych bardzo duo pyta na
ktre udzielono bardzo szczegowych odpowiedzi. Pracujc technikami zaproponowanymi
przez autora skupiamy si na caociowym podejciu do pacjenta (nie pracujemy lokalnie),
uczymy si specyficznych pocze miniowo powiziowych w naszym ciele, poznajemy
struktur i funkcje powizi jako tkanki czcej spajajcej wszystkie elementy naszego
organizmu.

Diagnostyka w tej metodzie opiera si o zaoenia Integracji

Strukturalnej dr Idy Rolf. Wg zaoe IS, czynnikiem wpywajcym w gwnej mierze na
prace mini i ustawienie ciaa jest grawitacja. Czowiek podzielony jest na segmenty, i tak
jak wida, nieprawidowe ustawienie jednego z nich w wietle grawitacji tworzy szereg
kompensacji ktre wpywaj na pozostae partie naszego organizmu.
Bardzo dobrym przykadem jest okie tenisisty ktry czsto powstaje jako efekt zespou
skrzyowania grnego wg Jandy. Zatem od razu nasuwa si kolejne pytanie: powinnimy
leczy okie, czy stara si zniwelowa przyczyn jak jest nieprawidowa pozycja ciaa
wzgldem grawitacji?

A na deser Manipulacje Powiziowe wg koncepcji rodziny Stecco.

(Jako e sam dopiero niedawno zaczem przygod z t metod, ten fragment powsta dziki
wsppracy i konsultacji z Jakubem Dukiewiczem)
Luigi uwaa, e mzg nie jest w stanie kontrolowa kadego minia z osobna, zawiaduje
natomiast ruchami w konkretnych segmentach w konkretnych kierunkach. Std te wzia
si charakterystyczna dla manipulacji terminologia i nazewnictwo.

Ruchy:
Ante do przodu w paszczynie strzakowej
Retro do tyu w paszczynie strzakowej
Latero na zewntrz od lini porodkowej w paszczynie czoowej
Medio dorodkowy w paszczynie czoowej
IR rotacja wewntrzna w paszczynie horyznotalnej
ER rotacja zewntrzna w paszczynie horyznotalnej
Segmenty:
Pe (pes) stopa
Ta (talus) staw skokowy
Ge (genu) kolano
Cx (coxa) biodro
Pv (pelvis) miednica
Lu (lumbal) ldwia
Th (thorax) klatka piersiowa
Cl (collum) szyja
Cp (caput) gowa
Sc (scapula) opatka
Hu (humerus) staw ramienny
Cu (cubitus) staw okciowy
Ca (carpal) nadgarstek
Di (digitis) palce

W FM kada jednostka miniowo-powiziowa skada si ze stawu, powizi, mini,

komponentw nerwowych i koci odpowiedniego segmentu. Na przykad segment talus
zawiera: st. skokowy (skokowo-piszczelowy), minie i powi podudzia.
Uoglnione nazewnictwo uatwia porozumiewanie si terapeutw pracujcych t metod na
caym wiecie. (An Ta ruch do przodu w stawie skokowym, Me Hu ruch przywiedzenia
w stawie ramiennym etc.)
Stecco uwaa, e kady staw posiada swoje centrum percepcji i centrum koordynacji dla
ruchu w kadej paszczynie.
Centrum percepcji jest to miejsce w ktrym my odbieramy bl najczciej
umiejscowione jest w stawie.
Centra koordynacji s to punkty na powizi, ktre s wypadkow dziaania wektorw
wkien powiziowych odpowiedzialnych za koordynacje ruchu w konkretnym kierunku.
Mwic prociej, jest to punkt ktry przenosi najwicej obcie z powizi od mini, ktre
s odpowiedzialne za ruch w danym kierunku.
Punkty te, jako e najczciej bywaj przecione, ulegaj densyfikacji usztywnieniu.
(reakcja powizi na nadmierne przecienia, urazy -> stan zapalny -> synteza kolagenu ->
nieprawidowe uoenie wkien kolagenowych -> densyfikacja).
Kiedy centrum koordynacji ulegnie zdensyfikowaniu, nie jest w stanie prawidowo reagowa
na obcienia dziaajce podczas wykonywanego ruchu, przez co stymuluje zawarte w nim
wolne zakoczenia nerwowe. Te za, na zasadzie powiziowego uku odruchowego
przenosz informacje o blu do centrum percepcji czyli do stawu.

Co my moemy robi, aby

,,naprawi zdensyfikowan powi ?
Oczywicie, manipulujemy!
Poprzez wprowadzenie tarcia pomidzy nasz koczyn a warstwami powizi, zwikszamy
lokalnie temperatur. Jest to niezbdne, aby zmodyfikowa substancj podstawn powizi
(kwas hialuronowy) i zmieni jej konsystencj (el w zol).Dziki temu, powi bdzie moga
reagowa prawidowo na wektory obcie konkretnego ruchu nie powodujc zaburze
blowych. Lokalny stan zapalny wywoany przez terapeut przyspiesza przebudow i
reorganizacj wkien kolagenowych.
Sama technika manipulacyjna polega na rozcieraniu bolesnego, zmienionego punktu lub
obszaru. Leczenie jest stosunkowo nieprzyjemne dla pacjenta, z racji tego, e kady
zdensyfikowany punkt zawiera w sobie uwizione wolne zakoczenia nerwowe.

Problemem w tej metodzie jest odpowiednie zdiagnozowanie pacjenta.

Jako e powi czy wszystko ze wszystkim, jej prawidowa konsystencja w kadym
miejscu ma bardzo due znaczenia dla funkcjonowania caego organizmu. Istot dobrej
diagnozy jest znalezienie punktu ktry jako pierwszy mg ulec densyfikacji (pozostae
,,sklejenia mog by tylko jego kompensacjami) dlatego bardzo wany jest wywiad i to, co
przedstawi nam w nim pacjent. Oprcz wywiadu kluczowym elementem jest te palpacja,
dziki ktrej mona wyczu zaburzenie lizgu warstw powizi, lub granulowate tkanki.
Naley podkreli rwnie fakt, e nie tylko zaburzenia narzdu ruchu s celem terapii, ale
take dysfunkcje wewntrzne mog by leczone w sposb bardzo efektywny wg tej
koncepcji. Luigi i wspopracownicy cay czas prowadz badania, a efekty ich pracy na
bieco s publikowane.
Nauki o powizi rozwijaj si bardzo dynamicznie. Prowadzonych jest bardzo duo bada,
co chwil dowiadujemy si czego nowego. Dlatego pewnie za rok poowa z aktualnych
informacji moe okaza si nieprawd. Pytanie tylko ktra poowa?
Bibliografia:
1) Skrypty z kursu FDM Stefana Ankera, EFDMA
2) T. W. Myers Tamy anatomiczne
3) L. Chaitov Metody terapii manualnej w leczeniu dysfunkcji powiziowych
4) L. Stecco Manipulacja powizi w zespoach blowych ukadu ruchu
5) R. L. Schultz Nieskoczona sie