You are on page 1of 36

UNIVERSITETI I TIRANS

FAKULTETI I DREJTSIS
DEPARTAMENTI I T DREJTS CIVILE

TEM DIPLOME
BACHELOR
QIRAJA FINANCIARE SI MJET I
KONTRAKTIMIT MODERN

Kandidati Udhheqsi
Patricia POGAE Prof.asoc.Dr. Anjeza LIENJI

Tiran, 2017
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

TABELA E PRMBAJTJES
HYRJE.....................5

Kreu I -Rregullimi i kontrats s qiras finaciare n Shqipri ,


. vshtrim historiko-krahasues.6
1. Rregullimi pr her t par i kontrats s qiras financiare n.legjislacionin
.. Shqiptar....6
1.1.Vshtrim krahasues midis ligit pr qiran financiare dhe dispozitave respektive
. n.Kodin Civil...7

KreuII-Kuptimi i kontrats s qiras financiare dhe aktualiteti q ajo.prcjell...10


2. Prkufizimi i kontrats s qiras finaciare...................10
2.1. Qllimi i kontrats s qiras finaciare, natyra tregtare dhe jo tregtare e saj.......11
2.2. Natyra ekonomike dhe juridike e kontrats s qiras financiare..12
2.3 Avantazhet dhe disavantazhet q kjo kontrat sjell n tregun Shqiptar.12

Kreu III- Kontrata e qiras finaciare si nj marrdhnie juridiko- civile ,


analiza e elementve t saj prbrs..................................14
3. Objekti i kontrats s qiras finaciare......14
3.1 Subjektet e kontrats s qiras finaciare......14
3.1.1 Qiradhnsi n leasing......................14
3.1.2 Qiramarrsi n leasing..16
3.1.3 Furnizuesi si pal e kontrats leasing, mendime t autorve t ndryshm.......16
3.2.Prmbajtja e kontrats s qiras finaciare....... 17 .

3.2.1 Fazat npr t cilat kalon kontrata e qiras financiare, t drejtat dhe
detyrimet e palve n kontrat...........................................................17
3.2.2 T drejtat dhe detyrimet e furnizuesit , raporti i tij me palt n kontrat .....20

Kreu IV-Karakteristikat dhe format e shfaqjes s qiras finaciare.......22


4. Elementt karakterizues t ksaj kontrate.....22
4.1. Format e shfaqjes s qiras financiare...26

KreuV-Ngjashmria dhe dallimet midis kontrats s leasing dhe.kontratave


............ t,tjera t parashikuara n legjislacionin shqiptar..28
5. Qiraja financiare dhe kontrata e qiras s zakonshme..28
5.1Qiraja financiare dhe kontrata e shitjes me rezerv t sendit..28

5.2Qiraja financiare dhe uzufrukti.....29


5.3Qiraja financiare dhe kontrata e huas .....29
2
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

5.4Qiraja financiare dhe kontrata e porosis..................30


5.5Qirajafinanciare dhe kontrata e pengut (garancis).......30

KreuVI-Mbarimi i marrdhnies juridiko-civile t kontrats s qiras.


...financiare...31
6. Zgjidhja e kontrats s qiras finaciare.31
6.1Pasojat e zgjidhjes s kontrats s qiras finaciare...............................32

Mbi disa konkluzione t evidentuara n kt punim............................................33


BIBLIOGRAFIA......35

3
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Mirnjohje !

Nj falenderim dhe mirnjohje udhheqses time n kt punim ,


Prof.Asoc. Anjeza Licenji pr ndihmn dhe kshillat e vlefshme gjat
punimit t ksaj teme !

Shpreh mirnjohjen time pr t gjith stafin pedagogjik pr kontributin


dhe udhheqjen q m kan prcjell gjat ktyre tre viteve!

N mnyr t vecant i jam mirnjohse familjes time pr kontributin e


pakushtzuar q m ka dhn !

Ju faleminderit !
Patricia Pogae.

4
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Hyrje

E drejta civile n prgjithsi, dhe institutet e saj t veanta m kan krijuar nj interes t veant
pr shkak t kompleksitetit dhe mundsis q t japin pr t gjetur gjithmon dicka pr t'u
thelluar. Pr kt arsye, q n fillim kam menduar se tema q un do t trajtoja pr t finalizuar
studimin e tre viteve n kt fakultet do t ishte e fokusuar n t drejtn civile.

Propozimi im pr t trajtuar si tem diplome kontratn e qiras financiare, u mbshtet gjithashtu


n faktin se kjo kontrat nuk sht gjrsisht e trajtuar n doktrinn Shqiptare edhe prse n
praktik po gjen nj zbatim t gjer dhe n rritje.

Ky punim ka pr qllim trajtimin teorik dhe praktik t kontrats s qiras finaciare me an t s


cils kalohet e drejta e prdorimit t sendit nga qiradhnsi n leasing tek qiramarrsi n leasing.
Pr shkak t vecorive q paraqet kjo kontrat sht i rndsishwm trajtimi i hollsishm i saj, me
qllim q t nxirret n pah natyra e vencat juridike ksaj kontrate.
Gjat tems do t ndiqet nje teknik grshetimi midis trajtimit teorik dhe praktik t saj duke br
nj paralelizm edhe me legjislacionin e huaj.
Punimi nis me nj vshtrim t shkurtr historik t kontrats s qiras finaciare duke filluar q
nga trajtimi pr her t par n Kodin Civil Shqiptar deri n miratimin e ligjit Pr qiran
financiare dhe ndryshimet e tij.
Prgjat ksaj teme do t analizohen n mnyr t detajuar elementt e ksaj kontrate ,
karakteristikat e saj , kushtet e vlefshmris , zgjidhja e kontrats, ngjashmria dhe dallimet me
kontratat e tjera tipike t parashikuara n Kodin Civil Shqiptar.

Po e mbyll kt hyrje me shpresn se ky punim do e realizoj qllimin tim final n prfundimin e


ciklit Bachelor, prezantimin e nj teme sa m dinjitoze !

5
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Kreu I -Rregullimi i kontrats s qiras finaciare n Shqipri ,


vshtrim historiko-krahasues.

1. Rregullimi pr her t par i kontrats s qiras financiare n legjislacionin


.Shqiptar.

Kuadri ligjor Shqiptar , duke kuptuar rndsin e nje kontrate t till , e ka prfshir kontratn
e qiras financiare pr her t par n Kodin Civil t vitit 1994 , ku i sht kushtuar vetm nj
nen dhe m saktsisht n neni tet qind e dyzet e nnt Qeraja Financiare (Leasing)1. Ky nen
rregullon konceptin e kontrats s qiras finaciare dhe aspekte t prgjithshme t saj , si pr
shmbull: realizimin e sendit sipas prshkrimit t qiramarrsit n leasing dhe n vija t
prgjithshme detyrimet e qiradhnsit n leasing . N t thuhet se me kontratn e qiras
financiare, njra pal detyrohet t ver n dispozicion t pals tjetr, pr nj koh t caktuar, nj
send t luajtshm apo t paluajtshm, kundrejt nj pagese me afate periodike, t prcaktuar n
lidhje me vlern e sendit, kohzgjatjen e kontrats dhe eventualisht me element t tjer sipas
marrveshjes s palve. Gjithashtu sendi duhet t ishte i fituar ose i ndrtuar nga qiradhnsi
sipas dshirs s qiramarrsit dhe ky i fundit kishte t drejt t fitonte pronsin n mbarim t
afatit t kontrats, kundrejt nj shume t paracaktuar. Gjithashtu qiradhnsi duhet t prgjigjej
ndaj qiramarrsit sipas rregullave t prgjithshme pr mosdorzimin e sendit ose vonesn n
dorzimin e sendit, si dhe pr t metat e sendit. Ndr t tjera me marrveshje mund t
parashikohej q qiramarrsi prpara se t krkoj nga qiradhnsi t drejtat e tij, duhet ti
drejtohet atij q i dha sendin (furnizuesit) pr t drejtat e tij ose q i kan kaluar atij. Megjithat ,
sht e kuptueshme q ky rregullim nuk ishte nj rregullim i plot dhe i detajuar duke sjell
nevojn q kjo kontrat t rregullohej n nj mnyr m specifike .
Programi i par n Shqipri leasing u krijua n Tetor 2003 si nj bashkpunim midis Ministris
s Ekonomis s Shqiperis dhe Koorporats Ekonomike t Europs Jugore2 pr t hartuar dhe
zbatuar nj paket t gjer ndrhyrjesh q konsistonte n pikat n evidentim e mundsive pr
veprimtarin e qeras financiare n Shqipri, prgatitjen e Ligjit Pr qiran financiare dhe t
legjislacionit plotsues,kualifikimin n t gjitha nivelet t palve t interesuara: administrator,
ofrues dhe prdorues t fundit t ktij shrbimi , nxitjen e nj fushat ndrgjegjsimi dhe
monitorimin e zhvillimit t tregut. Ky program u pasua me miratimin e Ligjit Pr qiran

1
Neni 849 : Me kontratn e qiras financiare, njra pal detyrohet t vr n dispozicion t pals tjetr, pr nj
koh t caktuar, nj send t luajtshm ose t paluajtshm, kundrejt nj pagese me afate periodike, t prcaktuar n
lidhje me vleftn e sendit, me kohzgjatjen e kontrats dhe, eventualisht me elemente t tjera sipas marrveshjes
s palve.Sendi duhet t jet fituar ose t jet ndrtuar nga qiradhnsi sipas dshirs dhe prshkrimit t
qiramarrsit, dhe ky i fundit ka t drejt t fitoj pronsin, n mbarim t afatit t kontrats, kundrejt pagess s
nj shume t paracaktuar.Qiradhnsi prgjigjet ndaj qiramarrsit sipas rregullave t prgjithshme pr
mosdorzimin e sendit ose vonesn n dorzimin e sendit dhe pt t metat e tij.Me marrveshje mund t
parashikohet q qiramarrsi, para se t krkoj nga qiradhnsi t drejtat e tij, duhet ti drejtohet atij q i dha
sendin (furnizuesit) pr t drejtat e tij ose q i jan kaluar atij.
2
Zyra e Banks Botrore n Tiran ,Aktiviteti i Banks Botrore n Shqipri f.69, Tiran 2005.
6
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

financiarenga paralamenti shqiptar n Maj 20053 i cili rregullon n mnyr specifike t gjith
elementt thelbsor q lidhen me kontratn e qiras financiare ,ligj i cili u pasua nga disa
ndryshime n vitin 20074 dhe 20085 .
Ky ligj rregullon marrdhniet e qiras financiare, domethn at marrdhnie e cila lind nga
dhnia me qira financiare e aktiveve t luajtshme e t paluajtshme dhe ka disa veori dalluese
nga format e tjera t qiras t cilat jan;
a- aktivi objekt i ksaj marrdhnie przgjidhet nga vet qiramarrsi n pavarsi t plot nga
qiradhnsi;
b- Sendi i przgjedhur nga qiramarrsi, blihet apo sipas rastit ndrtohet me mjetet financiare t
qiradhnsit, me qllimin e vetm, pr tia dhn me qira financiare,sipas kontrats s lidhur
ose q do t lidhin palt e pr t ciln furnizuesi ka dijeni t plot.
c-Qiraja sht n form pagesash, t cilat prllogariten duke patur parasysh edhe normn e
amortizimit t sendit, t nj pjese apo t pjess thelbsore t tij.
d- Me mbarimin e kontrats s qiras financiare, qiramarrsit i lind e drejta t blej sendin duke
paguar nj shum simbolike t paracaktuar nga palt n kontratn e lidhur apo t caktuar n
momentin e ushtrimit t s drejts s blerjes, t prtrij kontratn pr nj afat tjetr kundrejt
nj pagese qiraje m t ult se ajo fillestare apo tia kthej sendin qiradhnsit.
Pas hyrjes n fuqi t ligjit , t gjitha kontratat e qiras financiare rregullohen nga ky ligj dhe
ndryshimet vijuese t tij. Situata n praktik tregon pr nj shtim t numrit t shoqrive q
ushtrojn aktivitetin e qiras financiare , veanrisht n blerjen e makinave t reja.6

1.1.Vshtrim krahasues midis ligjit pr qiran financiare dhe dispozitave


...respektive n Kodin Civil.

Ashtu si u prmend edhe m sipr ligji Pr qiran financiare paraqet nj rregullim m specifik
sesa parashikimi n Kodin Civil n t cilin ksaj kontrate i kushtohet vetm nj nen.
Ligji Pr qiran financiare ndryshe nga Kodi Civil prkufizon dy koncepte , at t kontrats
s qiras dhe qiran financiare7. Sipas definicioneve t dhna nga ky ligj , me kontrat qiraje
nnkuptohet kontrata e qiras financiare, q lidhet nprmjet qiradhnsit dhe qiramarrsit pr
prdorimin e sendit pr nj afat , sa pjesa m e madhe e afatit t konsumimit t sendit ,
prkundrejt pagesave periodike , shuma e t cila sht sa vlera reale n treg e sendit, por q
arrin t mbuloj investimin e qiradhnsit dhe t siguroj nj fitim mbi investimin. Ndrsa me
qira financiare kuptojm marrdhnien juridike , sipas t cils qiradhnsi blen prej furnizuesit
nj send t przgjedhur nga qiramarrsi pran furnizuesit dhe ja jep at qiramarrsit pr ta

3
Ligji nr. 9396 dat 12.05.2005 Pr qiran financiare.
4
Ligji nr. 9823 dat 29.10.2007 Pr disa shtesa dhe ndryshime t ligjit pr qiran financiare.
5
Ligji nr. 9966 dat 24.07.2007 Pr disa shtesa dhe ndryshime t ligjit pr qiran financiare.
6
Aktualisht n disa nga shoqrit dhe bankat q e ofrojn nj shrbim t till jan banka Raiffeisen, Tirana Bank
,.apo .Banka Kredins. Gjithashtu operon dhe nje kompani e quajtur Landeslease SH.A.
7
Neni 1/9 dhe 1/10 i ligjit nr. 9396 dat 12.05.2005 Pr qiran financiare.
7
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

prdorur pr nj afat t caktuar , kundrejt nj mimi t caktuar n kontrat dhe, me mbarimin e


afatit t kontrats, qiramarrsi mund ta blej sendin, t vazhdoj ta mbaj me qira pr nj afat
tjetr ose tja kthej at qiradhnsit.
Gjithashtu ligji Pr qiran financiare bn nj klasifikim t llojeve t qiras financiare
klasifikim i cili nuk parashikohet n Kodin Civil.
Prsa i prket llojeve t qiras financiare , ligji njeh qiran financiare t drejtprdrejt dhe jo
t drejtprdrejt .8
Me qira financiare t drejtprdrejt nnkuptojm marrdhnien ku qiradhnsi sht vet
pronar i sendit ose ndrtues i tij dhe ja jep sendin me qira drejtprdrejt qiramarrsit.
Me qira financiare jo t drejtprdrejt nnkuptojm marrdhnien ku qiradhnsi nuk sht
pronar ose ndrtues i sendit , por furnizohet n baz t nj kontrate furnizimi nga subjekte t
tjer .9
Nj tjetr klasifikim i paparashikuar nga Kodi Civil ka t bj me ndarjen e qiras financiare
n qira financiare vendase dhe qira finaciare ndrkombtare . Jemi n rastet e qiras financiare
vendase kur sendi mbahet me qira n Republikn e Shqipris dhe si qiradhnsi, ashtu edhe
qiramarrsi kan banim t prhershm n Republikn e Shqipris . Ndrsa qiraja financiare
ndrkombtare sht kur si qiradhnsi dhe qiramarrsi ose njri prej tyre nuk kan selin ose
banimin e pehershm n Republikn e Shqipris .10
Nj tjetr dallim midis ligjit pr qiran financiare dhe Kodit Civil ka t bj me qllimin e ksaj
kontrate.
Ligji Pr qiran financiare n nenin pes11 t tij ndryshe nga Kodi Civil e specifikon qllimin e
lidhjes s ksaj kontrat duke parashikuar se ky ligj do t zbatohet ndaj t gjitha kontratave t
qiras financiare t lidhura pr qllime tregtare. Madje ligji shkon me tutje duke parashikuar q
n rolin e qiradhnsit mund t jen vetm personat juridik dhe jo ata fizik . Kodi Civil nuk e
parashikon nj rregullim t till duke parashtruar nj kndvshtrim m t prgjithshm dhe duke
mos e lidhur specifikisht qllimin e kontrats leasing me veprimtarin tregtare.
Ligji Pr qiran financiare paraqet edhe nj tjetr karakteristik dalluese me Kodin Civil prsa
i prket afatit t lidhjes s ksaj kontrate. N Kodin Civil , afati i lidhjes s kontrats s qiras
financiare lihet sipas vullnetit t palve duke respektuar afatin maksimal t parashikuar n
dispozitat q rregullojn kontratn e qiras s zakonshme.12

8
Neni 1/14 i ligjit nr. 9396 dat 12.05.2005 Pr qiran financiare.
9
Neni 2 i ligjit nr. 9396 dat 12.05.2005 Pr qiran financiare.Ndryshe nga qiraja financiare e jo e
.drejtprdrejt n qiran financiare t drejtprdrejt qiradhnsi , krahas .sendit , i ofron qiramarrsit edhe
.shrbime ndihmse dhe mirmbajtjeje; sendet q jepen me qira jan kryesisht t t njjtit lloj,qiramarrsi ka m
.tepr liri ta zgjidh kontratn para afatit me njoftim paraprak
10
Qiraja financiare n kt rast rregullohet nga e drejta ndrkombtare e qiras financiare, ose nga .marrveshjet
...dypalsh n t cilat Shqipria sht pal .
11
Neni 5 Natyra tregtare e kontrats s qiras financiare N rastet kur qiramarrsi n kontratn e qiras financiare
,,,sht person fizik, i paregjistruar pr zhvillim veprimtarie tregtare, kontrata e qiras financiare vlersohet
jotregtare dhe u nnshtrohet rregullave t prgjithshme t kontratave
12
Neni 803 i Kodit Civil : Qiraja nuk mund t lidhet pr nj koh m t gjat se tridhjet vjet, prve kur
parashikohet ndryshe nga ligji. N qoft se ajo sht lidhur pr nj periudh kohe m t gjat ose pa afat, ka fuqi
vetm pr afatin e siprm.Pr ndrtesat q prdoren pr banim, kontrata e qiras nuk mund t lidhet pr nj koh
8
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Ligji pr qiran financiare e kufizon vullnetin e palve n prcaktimin e afatit me dy faktor


prcaktues : a)afatin e konsumimit t sendit;
b)faktin nse sendi konsiderohet i luajtshm ose i paluajtshm.
Kshtu , ligji13 prcakton se , sendet e luajtshme me afat konsumimi deri n pes vjet jepen me
qira t paktn pr nj vit , ndrsa sendet e luajtshme me afat konsumimi mbi pes vjet mund t
jepen me qira pr nj afat t paktn dy vjet. Prsa i prket sendeve t paluajtshme ato mund t
jepen me qira pr nj afat minimal t paktn tre vjet. T dy afatet e msiprme llogariten nga
data e pranimit t sendit deri n datn e shlyerjes s pagess s fundit.14
Nga sa parashtruam m sipr vm re se kuadrit ligjor t rregullimit t kontrats s qiras
financiare i nevojiten disa amendime sidomos n pjesn e Kodit Civil. Personalisht mendoj se
grupimi i ksaj kontrate si form e shfaqes s kontrats s qiras sht i gabuar pasi si do t
shtjellohet edhe m posht kontrata e qiras financiare ka karakteristikat e saj t cilat e bjn
lehtsisht t dallueshme nga kontrata e qiras s zakonshme.
Nuk mund t mohohet fakti se miratimi i ligjit Pr qiran finaciare solli nj zhvillim ligjor t
ksaj kontrate por fakti q ligji paraqet dallime kaq thelbsore me dispozitat respektive t Kodit
Civil dhe boshllqet ligjore t patrajtuara n kt ligj apo problematikat n interpretimin e tij
pr t cilat do t flitet gjersisht n vijim t ktij punimi , e bjn t nevojshmm rregullimin
ligjor t mtejshm t ksaj kontrate.

m t gjat se pes vjet.Pr sende t luajtshme t dhna pr pajisjen e nj sendi t paluajtshm, afati sht baraz
me kohzgjatjen e qiras s ktij t fundit.Kontrata e qiras, pr nj koh m t gjat se nj vit, duhet br me
shkres.
13
Neni 6 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
14
Neni 7 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
9
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Kreu II- Kuptimi i kontrats s qiras financiare dhe aktualiteti q


///////////kjo kontrat prcjell.

2. Prkufizimi i kontrats s qiras finaciare.

Kontrata e qiras financiare, n raport me shumicn e kontratave t tjera q rregullojn


marrdhniet juridiko-civile , sht nj kontrat relativisht e re n t drejtn kontraktore t
shteteve Europiane prfshir dhe legjislacionin Shqiptar. Kjo sjell si pasoj q edhe n aspektin
jurisprudencial , e drejta Shqiptare shfaqet me nje jurisprudenc modeste lidhur me zbatimin dhe
interpretimin e ksaj kontrate n praktik .
Etimologjikisht termi i kontrats s qiras finaciare sht i njohur n bot me termin leasing
financiar. Termi financiar nuk do t thot q kjo kontrat i shtrin pasojat e saj vetm mbi sendet
e konsumueshme pasi objekt i kontrats leasing mund t jen edhe sendet e pakonsumueshme
edhe individualisht t prcaktuara qofshin kto t luajtshme apo t paluajtshme.
Prsa i prket definicionit t qiras financiare shum autor jan pprjekur t japin nj
prkufizim pr t.
Sipas Francesko Galgano15 qiraja financiare sht nj kontrat atipike q lidhet mes qiradhnsit
dhe qiramarrsit ku qiradhnsi detyrohet ti lejoj qiramarrsit gzimin e sendit pr nj afat t
caktuar ose jo q zakonisht sht m i vogl nga afati i parashikuar i jets ekonomike t s
mirs materiale t dorzuar. Gjithashtu , n favor t qiramarrsit sht njohur e drejta e zgjatjes
s afatit t kontrats ose e drejta pr t fituar pronsin n mbarim t afatit t kontrats.
Qiramarrsi nga ana e tij merr prsipr t gjitha rreziqet n lidhje me sendin dhe detyrohet ti
jap qiradhnsit nj pages periodike,q prputhet me vlern kapitale t s mirs materiale s
bashku me interesat prkats.
N kuadrin ligjor Shqiptar, si n prmbajtjen e Kodit Civil ashtu edhe n ligjin Pr qiran
financiare 16me leasing nnkuptojm marrveshjen ndrmjet dy palve,qiradhnsit dhe
qiramarrsit sipas t cils i pari v n dispozicion t t dytit pr nj koh t caktuar nj send t
luajtshm ose t paluajtshm , kundrejt nj pagese t caktuar n marrveshje por q paguhet me
afate periodike t prcaktuara edhe kto n marrveshje , q i dyti duhet ti paguaj t parit.
Me pagimin e plote t shums s prcaktuar n marrveshje (pagesa e fundit) qiradhnsi pronar
i sendit, i kalon qiramarrsit prdorues t sendit , t drejtn e pronsis mbi sendin.17

15
Francesco Galgano E drejta Private Luarasi, f. 639.
16
Ligji mbi qiran financiare ndryshe nga Kodi Civil paraqet nj prkufizim m t plot duke e prkufizuar qiran
finaciare si marrdhnie juridike, sipas s cils qiradhnsi i blen furnizuesit nj send t przgjedhur nga
qiramarrsi pran furnizuesit dhe ia jep at qiramarrsit pr ta prdorur pr nj afat t caktuar, kundrejt nj mimi
t caktuar n kontrat dhe, me mbarimin e afatit t kontrats, qiramarrsi mund ta blej sendin, t vazhdoj ta
mbaj me qira pr nj afat tjetr ose tia kthej at qiradhnsit.
17
N t njjtn linj shprehet edhe doktrina Zviceriane q e parashikon kontratn leasing si nj marrveshje
ndrmjet pals dhnse n leasing dhe pals marrse n leasing , sipas t cils pala dhnse n leasing v n
dispozicion t pals marrse n leasing nj t mir /send t bler nga I pari , sipas k rkesave apo nevojave t
pals marrse n leasing duke paguar nj shum t hollash , t ardhurash periodike , n shkmbim t s cils
marrsi n leasing sipas zgjedhjes s tij mundet q tja kthej t mirn /sendin dhnsit n leasing, ose ta blej
10
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

N prkufizimin sipas Kodit Civil jepet vetm kontrata e leasingut financiar t drejtprdrejt
ndryshe nga ligji Pr qiran finaciare18 i cili parashikon si qiran financiare jo t
drejtprdrejt ashtu edhe qiran financiare t drejtprdrejt .

2.1 Qllimi i kontrats s qiras finaciare, natyra tregtare dhe jo


tregtare e saj.

Shpesh, bizneset prballen me nevoja pr t financuar nevojat e tyre n kapital .Pr kto forma
shoqrish ekzistojn metoda alternative pr t plotsuar nevoja t vogla pr asete ku nj nga
metodat sht edhe qiraja financiare.
Qiraja financiare sht nj metod bashkkohore e cila mund t prdoret pr financimin
afatmesm e afatgjat t ndrmarrjeve. Origjinalisht leasingu u prdor pr fitimin e pronsis
mbi mjetet dhe pasurit e paluajtshme pr prdorim profesional, ndrsa sot kjo metod po luan
nj rol gjithnj e m t madh pr financimin e komunitetit. Kjo mnyr prbn nj alternativ
t financimit bankar i cili sht edhe qllimi kryesor i ksaj kontrate.19
Kontrata e qiras financiare bazuar n ligjin Pr qiran financiare sht nj kontrat me natyr
tregtare por kjo nuk do t thot se qiradhnsi n kontratn leasing mund t jet nj person privat
jo tregtar .N mnyrn e prcaktuar n nenin pes t ktij ligji,vlersoj se shndrrimi i saj n
kontrat private n rastin e nj qiramarrsi subjekt jo tregtar ka t bj me prjashtimin e tij nga
detyrimet e parashikuara n ligjin pr Shoqrit tregtare20 dhe n kt rast palt nuk do t
aplikojn ligjin Pr qiran financiare por dispozitat e Kodit Civil mbi kontratn leasing .

2.2 Natyra ekonomike dhe juridike e kontrats s qiras financiare.

Kontrata e qiras finaciare paraqet karakteristika si n planin ekonomik ashtu edhe n planin
jurdik dhe mundson q kto dy plane t grshetohen n mnyr perfekte .
a)Nga pikpamja ekonomike leasing financiar i nnshtrohet dy rregullave kryesore :21
a. Leadership not onership ( shfrytzues , jo pronar): pr qiramarrsin n leasing , ka
rndsi q ky ta prdor dhe ta shfrytzoj sendin objekt t kontrats s leasingut ,
pronsia e sendit nuk ka rndsi thelbsore dhe imediate pr t , t paktn n kohn e
lidhjes s kontrats. Qiramarrsi n leasing, knaqet plotsisht me mundsin e
prdorimit t sendit (qoft kjo makineri , vetur , ambient industrial etj) mundsi kjo q
e bn at t gzoj sendin.

me nj cmim fiks ose t barabart me vlern e cmimit t vendit ose tia shes t tretve, ose t krkoj prsri
zgjatjen e kontrats leasing mekushtet e m parshme t fiksuar.-Pierre Engel Contracts dedroit Suisse , 2-e
edition , Steampfli Editions SA, Berne 2000, f.805
18
Ligj nr.9396 dat 12.05.2005 botuar n fletoren zyrtare nr.58, dt 15 qershor 2005 , f.1739.
19
Aspekte t s Drejts s Biznesit n Shqipri, Prof.Asoc.Dr Argita Malltezi , Dr.Jonida Rustemaj, Ma Lealba
....Pelinku,Tirane,2013 f.464.
20
LIGJ Nr.9901, dat 14.4.2008 PR TREGTART DHE SHOQRIT TREGTARE.
21
Pierre Engel , Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne , 2000, f.807.
11
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

b. Pay as you earn :detyrimet q rrjedhin nga leasing jan si t gjitha detyrimet e natyrs
prdoruese prftuese , pra nga t cilat nxirret prfitim t cilat paguhen duke i marr nj
vler t caktuar monetare nga llogaria rrjedhse e qiramarrsit n leasing. Rregulli sht
se n fund t fundit investimi duhet t financohet nga vet qiramarrsi n leasing.
b) Nga pikpamja juridike e leasingut finaciar n doktrinn juridike ka dy lloj mendimesh t
ndryshme.
S pari mendimi se leasing sht nj kontrat q ka pr qllim kalimin e s drejts s
prdorimit sui generis .
S dyti mendimi se leasing sht nj kontrat q ka pr qllim edhe transferimin e t drejts
s pronsis sui generis , prmes pagimit me nj pjes t mimit t sendit.
Kontrata e leasingut finaciar i mbart n vetvete t dyja kto qllime pasi pavarsia e
vullneteve i lejon palve ta adaptojn dhe ta rregullojn sipas dshirs s tyre kt
marrdhnie.

2.3 Avantazhet dhe disavantazhet q kjo kontrat sjell n tregun Shqiptar.

Kontrata e qiras financiare prcjell nj sr avantazhesh pr palt pjesmarrse por kjo nuk do
t thot q kt kontrat nuk e karakterizon anj disavantazh.
Pr qiramarrsin n kontratn e qiras finaciare , mekanizmi i parashikuar n kt kontrat ka si
avantazh evitimin e angazhimeve t rnda pr t , t cilat n mungesn e ksaj kontrate do t
realizoheshin nprmjet kontratave klasike si psh ajo e shitblerjes apo qiras.
Gjithashtu kontrata leasing sjell dobi ekonomike si pr subjektet kontraktore pjesmarrse ashtu
edhe pr t trett(fabrikuesin ose furnizuesin e mallit), pra edhe pr tregun n prgjithsi.
N mungesn e ksaj kontrate, pala marrse n leasing do t frenohej n pjesmarrjen n
qarkullimin civil pr shkak t paaftsis paguese t menjhershme , pala furnizuese nuk do t
mund t shiste dot mallra pr shkak t fuqis s ult blerse, ndrsa pala qiradhnse do t kishte
m pak klient t financuar n form kredie pr shkak pavendosmrie , e kjo do t sillte m pak
qarkullim t mallrave n treg, pra m pak prodhim dhe m pak mallra n qarkullimin civil.
Pra , mund t themi pa frik se n pikpamjen ekonomike, kjo kontrat jep kontributin e saj si nj
katalizator n nxitjen e qarkullimit civil dhe zhvillimit t tregut.
Leasingu sht nj burim i rndsishm i financimit afatmesm dhe afatgjat n ekonomit e
zhvilluara si dhe n ato n zhvillim, sepse sht nj zgjidhje efikase ekonomike e problemit t
marrjes n zotrim nj aktiv. Konsiderohet mjaft i rndsishm dhe nj iniciativ fitimprurse
sidomos pr financimin e bizneseve t vogla e t mesme. N ekonomit n zhvillim shpesh her
sht mnyra e vetme e financimit pr njsit me pamundsi financiare pr t paguar menjher
koston e blerjes s aktivit. Qiramarrsi mund t rris kapacitetin prodhues t tij pa krkesa
kolaterali si do t ndodhte me nj hua bankare. Ndrkoh edhe qiradhnsi ka nj risk m t ult
n financimin e bizneseve, sepse mban pronsin mbi aktivin derisa t shlyhet trsisht detyrimi.
Gjithashtu ai ka mundsin t mbaj nn kontroll investimin e tij duke monitoruar rregullisht
pajisjen objekt leasingu financiar. Pr paln e tret t transaksionit, furnizuesit, lizingu ka rndsi
12
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

sepse zgjeron bazn e tyre t tregut duke u dhn bizneseve nj mnyr pr blerjen e pajisjeve pa
patur menjher kosto t lart.
Leasingu rrit investimin e prgjithshm t kapitalit n ekonomi, duke prbr nj form
plotsuese financimi si dhe zvendsuese t huave bankare . Kjo kontrat rrit shitjen e pajisjeve
dhe u ofron furnizuesve vendas dhe t huaj nj mekanizm t ri pr rritjen e bazs s klientels
dhe pr akses n klientel t re sidomos n ato me mundsi t pakta financimi. N kt mnyr
leasingu prbn nj mekanizm efektiv pr ti dhn shtys nj ekonomie duke mobilizuar
mundsi t mdha pr rritjen dhe zgjerimin e sektorve t ndryshm t ekonomis.
N trsi kjo form lehtson zhvillimin ekonomik t vendit me an t fluksit n rritje t
financimit t sektorit prodhues t ekonomis, rritjes s prodhimit vendas dhe prmiresimin e
mundsive pr financimin e biznesit. N vendet n zhvillim, kontrata leasing ofron nj mjet pr
t modernizuar prodhimin dhe zhvillimin e bizneseve t vogla, t cilat kan nevoj pr financim
pr tu zgjeruar, por shpeshher nuk kan nj historik kredie apo kolateral t mjaftueshm pr
burime t tjera financimit.
Si do veprim juridik edhe proesi i leasing mbart n vetvete si avantazhet ashtu dhe
disavantazhet ku disa prej disavantazheve mund t prmndim :
a) Territori i kufizuar n t cilin zhvillohet veprimtaria leasing. Kompanit e leasingut n
vendet n zhvillim, zakonisht i limitojn shrbimet e tyre n zonat urbane, kontratat midis
kompanive n qytet dhe bizneseve t vogla n zonat rurale jan jo t zakonshme. Faktort t
cilt ndikojn drejtprdrejt n kt jan: i. Kosto e monitorimit t pajisjes.
ii.Qiramarrsit n zonat rurale ndodhen larg
furnizuesve.
... iii.Kosto e rizotrimit sht m e lart kur pajisja
.sht larg qiradhnsit etj.
b)Kapitali qarkullues i detyrueshm. Kontrata leasing mund t financoj vetm blerjen e
..aktiveve fikse. Leasingu nuk mund t plotsoj direkt nevojat e qiramarrsit pr kapital
..qarkullues, pavarsisht se kstet e vogla t leasingut indirekt plotsojn kapitalin qarkullues.
..Sidoqoft qiradhnsit duhet t jen t kujdesshm sepse mungesa e kapitalit qarkullues mund
..t rrezikoj aftsin e qiramarrsve pr t gjeneruar flukse hyrse nga pajisja e marr me qira
..dhe t mos jen n gjendje t paguajn kstet.
c)Disavantazhi i tatimeve .Avantazhet fiskale kan luajtur nj rol t rndsishm n zgjerimin e
..sektorit t leasingut n vendet e zhvilluara, ndrkoh q e kundrta ndodh n vendet n
//zhvillim n t cilat shume biznese t vogla dhe mikro-biznese nuk prfitojn nga avantazhet e
..tatimeve pr arsye se operojn jasht ekonomis formale ose sepse paguajn tatime t cilat nuk
..jan t bazuara n fitimin e vrtet t tyre22

22
Lizingu Financiar ne Shqipri Andi PIHO, Master Shkencor, 2013.
13
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Kreu III- Kontrata e qiras finaciare si nj marrdhnie juridiko- civile ,


..analiza e elementve t saj prbrs.

3. Objekti i kontrats s qiras finaciare .

Objekti i kontrats s qiras finaciare jan t gjitha sendet e luajtshme apo t paluajtshme , t
konsumueshme apo te pakonsumueshme t cilat jan n qakullimin civil me kusht q t jen
sende individualisht t prcaktuara, pasi n rastin kur palt nuk kan prashikuar t drejtn e
qiramarrsit pr t bler sendin , do t kthehet i njjti send. Nse objekt i kontrats do t ishin
sendet e prcaktuara n gjini nuk do t ishim prpara kontrats s qiras por prpara kontrats s
huas. Edhe objekti i kontrats s qiras financiare duhet q prvec kushteve t parashikuara nga
ligji pr qiran financiare t plotsoj edhe kushtet e krkuara nga Kodi Civil 23pasi n kt rast
Kodi Civil shrben si nj lex generalis ndrsa ligji Pr qiran financiare si nj lex specialis.
Mbi kto sende lind e drejta e prdorimit t prkohshm me mundsi fitimin e pronsis mbi t.
Nga objekti i kontrats s qiras finaciare prjashtohen t drejtat n ndryshim nga rregullimi i
qiras financiare n nivel ndrkombtar ku termi aset mund t prfshij edhe pronsin
intelektuale. 24
Sendi ,objekt fizik i kontrats s qiras finaciare nuk ka si kusht ekzistencn e tij pr
vlefshmrin e ksaj kontrate pasi mund t jet edhe send i ardhshm por gjithmon nn
parametrat dhe prshkrimin e krkuar nga qiramarrsi.25

3.1 Subjektet e kontrats s qiras finaciare.

3.1.1 Qiradhnsi n leasing.

Konkretisht n kontratn leasing subjektet jan persona , qofshin fizik apo juridik t cilt
marrin prsipr t drejtat dhe detyrimet q prmban kjo kontrat .
Palt n kontratn e qiras finaciare jan dhnsi n leasing(qiradhnsi) dhe marrsi n
leasing ( qiramarrsi).
Ligji Pr qiran financiare n ndryshim nga Kodi Civil26 e prkufizon dhnsin n leasing si
Personin juridik, q ka dhe ruan t drejtn e pronsis mbi sendin dhe q i jep qiramarrsit t
drejtn t mbaj dhe t prdor sendin gjat afatit t kontrats s qiras, sipas kushteve t
prcaktuara n kontrat.

23
Neni 678 i Kodit Civil : Objekti n nj marrdhnie juridiko-civile pararsisht nga lloji i tij , q marrdhnia t
jet e vlefshme duhet t plotsoj disa kushte kumulative : t jet i prcaktuar ose i prcaktueshm,t jet i
ligjshm,t jet i vlefshm, t jet i mundshm pr tu realizuar.
24
Ligji model i UNIDROIT pr Qiran Financiare Ndrkombtare.
25
Kjo sht nj nga karakteristikat q e dallon leasing nga kontrata e qiras s thjesht , pasi ky send ndrtohet apo
blehet sipas udhzimeve dhe prshkrimit t qiramarrsit.
26
N Kodin civil nuk jepet nj prkufizim i palve n kt kontrat.
14
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

A do t thot kjo q personat fizik prjashtohen nga mundsia e t qnurit dhns n leasing?
Kodi Civil ,ndryshe nga ligji Pr qiran financiare n nenin tt qind e dyzet e nnt t tij nuk
e kufizon pjesmarrjen e personit fizik si subjekt t ksaj kontrate. Ligji Pr qiran finaciare e
bn nj kufizim t till pr faktin q ky ligj, ashtu sic u analizua m sipr ka si objekt kontratn e
qiras financiare ku qiradhns sht personi juridik, argumentim i cili prforcohet nga neni
pes i ktij ligji i cili prcakton natyrn tregtare t ksaj kontrate .Pra sipas ligjit ,qiradhns
mund t jen vetm objektet q regjistrohen pr t kryer veprimtari tregtare.
Duke u bazuar n faktin q ligji Pr qiran finaciare ndryshe nga seksioni prkats i Kodit
Civil ka nj objekt m specifik dhe pr m tepr fakti q Kodi Civil qndron n nj hierarki m
t lart n sistemin ligjor, rezultojm se si qiradhns mundet t jen edhe personat juridik .
Duke u nisur nga praktika ,prgjithsisht n profilin e qiradhnsit jan Bankat, institucionet
Financiare apo persona t tjer juridik .
Bankat27jan subjektet m t rndsishme n ekonomin e vendit duke patur nj rol t
padiskutueshm n ruajtjen dhe konsolidimin e qndrueshmris ekonomike. Bankat,prve
veprimtarive bankare28 ushtrojn edhe veprimtari financiare ku nj nga llojet e veprimtaris
finaciare sht pikrisht edhe kontrata leasing.
N mnyr q banka t ushtroj rolin e qiradhnsit n kontratn e qiras finaciare ajo duhet ta
ket kt t drejt t shprehur n liensn apo lejen prkatse lshuar nga Banka e Shqipris.29
Nj profil tjetr q mund t paraqitet n rolin e qiradhnsit n leasing jan edhe institucionet
q kryejn veprimtari financiare.30 Ligji Pr qiran finaciare dhe Kodi Civil nuk japin nj
prkufizim se far nnkuptojm me veprimtari financiare duke e br t vshtir prcaktimin
konkret t ktij subjekti qiradhns. Prgjigjen e gjejm n ligjin Pr bankat n Republikn e
Shqipris ku veprimtaria finaciare trajtohet n mnyr shteruese dhe konkretisht:
a. Format e kredidhnies duke prfshir edhe kredin konsumatore e kredin hipotekare;
b. Faktoringun dhe financimin e transaksioneve tregtare;
c. Qirane financiare;
d. Shrbimet e pagesave dhe tranferimit t parave, duke prfshir kartat e kreditit dhe t
debitit, ceqet e udhtarit , ceqet bankare dhe kartat e pagess;
e. Ofrimin e garancive dhe marrjen e angazhimeve;
f. Tregtimin pr llogari te saj ose pr llogari t klientve , qoft edhe n nj kmbim
valuator, n nj treg t vetorganizuar (OTC) etj.

27
Ligj nr.9662, dat 18.12.2006 "Pr bankat n Republikn e Shqipris" i ndryshuar me ligjin nr. 10 481, Dat
.17.11.2011 e prkufizon bankn si Nj person juridik me seli n territorin e Republiks s Shqipris q
.ushtron veprimtari bankare dhe veprimtari t tjera sipas prcaktimeve t ktij ligji.
28
Ligj nr.9662, dat 18.12.2006 "Pr bankat n Republikn e Shqipris" i ndryshuar me ligjin nr. 10 481, Dat
.17.11.2011 e precakton veprimtarin bankare si Pranimin e depozitave monetare ose fondeve t tjera t
.ripagueshme nga publiku dhe prdorimi i tyre pr dh nie kredie e vendosje n emr dhe pr llogari t vet si dhe
.emetimi i mjeteve t pagess n formn e parave elektronike.
29
Neni 4/1 , 4/2 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
30
Me institucione financiare nnkuptojm personat juridik t ndryshm nga bankat t cillt kryejn veprimtari
finaciare.
15
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Ashtu si bankat edhe institucionet finaciare n mnyr q t kryejn veprimtari leasing duhet t
jen t pajisura me lejen prkatse nga Banka e Shqipris 31 dhe t regjistrohen n QKB.32
Subjekt tjetr q paraqitet n cilsin e qiradhnsit jan edhe personat juridik 33 t cilt duhet t
gzojn personalitet juridik dhe objekt i veprimtaris s tyre t jet qiraja finaciare
N nenin tret ligjit Pr qiran financiare prcaktohet se qiradhnsi q nuk sht institucion
financiar ose bank nuk mund t kryej veprimtari tjetr prvecse at t qiras finaciare , i cili ,
n astin e rregjistrimit si person juridik,duket t ket nj kapital jo m t vogl se 20.000.000
lek .

3.1.2 Qiramarrsi n leasing.

Prsa i prket marrsit n leasing ky subjekt prkufizohet si pala, q i krkon qiradhnsit ti


blej sendin e przgjedhur prej tij tek furnizuesi dhe tia jap qiramarrsit me qira financiare.34
Qiramarrsi mund t jet si person fizik ashtu edhe person juridik por n rastin kur qiramarrsi
nuk sht i rregjistruar pr zhvillimin e veprimtaris tregtare kontrata do t rregullohet nga
rregullat e prgjithshme pr kontratn e qirase finaciare n Kodin Civil dhe jo nga ligji Pr
qiran finaciare pasi , sic e theksuam edhe m sipr , subjekte t ktij ligji jan vetm subjektet
q regjistrohen pr kryerjen e veprimtaris tregtare.
Qiramarrsit i lind e drejta pr t fituar pronsin mbi sendin pasi e ka mbajtur n prdorim gjat
tr afatit t kontrats s qiras dhe pasi ka shlyer t gjitha pagesat e qiras dhe cmimin
prfundimtar t blerjes.35

3.1.3 Furnizuesi si pal e kontrats leasing , mendime t autorve t ndryshm.

Nj tjetr objekt diskutimi lidhur me subjektet e kontrats leasing ka t bj me faktin nse kjo
kontrat ka nje karakter bilateral apo trilateral duke prfshir edhe furnizuesin si pal n kontrat.
Sipas autorve q mbrojn mendimin se kontrata e leasing gzon nj karakter trilateral , kjo
kontrat sht e strukturuar si nj veprimtari trilaterale ku palt n kontrat paraqiten si
qiradhnsi , qiramarrsi dhe furnizuesi36. Furnizuesi sht nj person 37 q ka n pronsi,

31
Neni 4 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare., Udhzimi I prbashkt i Ministris s Financave dhe
...Ministris s Ekonomis , Tregtis dhe Energjitiks i dal n zbatim t ligjir nr.9396 dat 12.05.2005 Pr
qiran finaciare.
32
Dallimi i vetm midis bankave dhe institucioneve financiare sht se kto t fundit nuk kryejn veprimtari
bankare.
33
Pr personat juridik n formn e shoqrive tregtare, unione dhe kursim krediti,shoqri bashkpunimi t
ndrsjellt .
34
Neni 3 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
35
Neni 1/13 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
36
Prsa i prket legjislacionit Shqiptar, ligji Pr qiran financiare bn nj ndarje t ksaj kontrate duke e
...klasifikuar ne kontrat qiraje financiare dhe n kontrat qiraje finaciare t drejt prdrejt ku rastin e fundit
16
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

prodhon apo ndrton nj send sipas krkesave t qiramarrsit dhe m pas ja shet qiradhnsit
prkundrejt cmimit t shitjes se sendit nga qiradhnsi.
Kt, furnizuesi e realizon prmes nj kontrate furnizimi e lidhur midis tij dhe qiradhnsit pr
nj send jo t zgjedhur nga qiradhnsi apo sipas prcaktimeve t atij q blen sendin, por nga
qiramarrsi.38
Sipas nj grupi tjetr autorsh kontrata e leasingut sht nj vullnet i dy palve t cilt
identifikohen si dhnsi i leasing dhe marrsi i leasing, pra kemi nj prjashtim t pals
furnizuese duke e konsideruar at si nj subjekt m vete, mendim i cili gzon nj mbshtetje t
plot n rastin e kontrats s leasing t drejtprdrejt .39
Nse i referohemi ligjit pr qiran finaciare 40 palt n qiran finaciare , n mnyr t shprehur
citohen qiradhnsi , qiramarrsi dhe furnizuesi. Karakteri trilateral vihet re ne rastin e leasingut
jo t drejtprdrejt .41
Kontrata e leasingut t drejtprdrejt nnkupton se , pr tu prfunduar kjo kontrat , duhet t
lidhet edhe nj kontrat tjetr nprmjt qiradhnsit edhe furnizuesit, pra n kt rast kemi t
bejm me dy kontrata ,nj kontrat leasing dhe nj kontrat furnizimi duke theksuar qndrimin
se kjo kontrat ka nj karakter bilateral.

3.2.Prmbajtja e kontrats s qiras finaciare

3.2.1 Fazat npr t cilat kalon kontrata e qiras financiare, t drejtat dhe.detyrimet
..e palve n kontrat.

Prmbajtja e kontrats s qiras financiare konsiston n t drejtat dhe detyrimet reciproke t


palve t saj. Kto t drejta jan t prcaktuara n ligj , por duke u ln gjithmon hapsir
vullnetit kontraktor t palve pa tejkaluar kornizn e prcaktuar nga Kodi Civil dhe ligji Pr
qiran financiare.
T drejtat dhe detyrimet e palve n kontratn e qiras finaciare jan m lehtsisht t
shpjegueshme nse ndahen n disa faza npr t cilat kalon kjo kontrat.
Momenti i par prfshin fazn prgatitore deri n vninen n jet t operacionit leasing.42

qiradhnsi sht pronari i sendit ose ai q e ndrton at , dhe nuk ka nj pal ndrmjetse t tret , pra furnizuesi
nuk ekziston.
37
Qoft fizik apo juridik.
38
Irena Plaku , TezaKontrata e Qiras n kuadr t marrjes s titullit Magjistrat, Tiran 2010
39
Nse argumentojm nenin 659 t Kodit Civil Shqiptar , kontrata sht nj veprim juridik me an t s cilit nj
ose disa pal krijojn, ndryshojn , shuajn nj marrdhnie juridike. Duke marr parasysh natyrn juridike t
kontrats kontrata ka dy pal , duke prjashtuar kontratn e shoqris s thjesht e cila mund t ket m
///shum se dy pal .
40
Neni 3 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
41
Ligji Pr qiran finaciare ndryshe nga Kodi Civil bn klasifikimin e leasingut finaciar n t drejtprdrejt dhe
jo t drejtprdrejt .
42
Pierre Engel , Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne , 2000
17
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Qiramarrsi i ardhshm n leasing , kontakton me personin e tret , pronarin apo furizuesin


prpara se ai t hyj n marrdhnie leasingu m qiradhnsin (shoqrin e leasingut) duke patur
t drejtn e przgjedhjes s sendit pa u mbshtetur n aftsin dhe gjykimin e qiradhnsit.
Qiramarrsi i ardhshm n leasing merr kontakt me qiradhnsin dhe ky i fundit heton mbi
aftsin paguese t qiramarrsit t ardhshm n leasing, ashtu edhe mbi mundsin pr t marr
sendin n rast se qiramarrsi i ardhshm n leasing nuk ekzekuton kontratn e leasingut.
N qllimin e kontrats s leasingut , qiradhnsi n leasing detyrohet t blej sendin objekt
kontrate , i cili sht prshkruar dhe specifikuar nga qiramarrsi n leasing dhe personi i tret43
Qiramarrsit i lind e drejta t miratoj prmbajtjen e kontrats s furnizimit , sipas t cils
qiradhnsi fiton t drejtn e pronsis mbi sendin.Ndryshimet e mvonshme t kushteve t
kontrats s furnizimit nuk mund t cnojn t drejtat e qiramarrsit n prjashtim t rasteve kur
ai vet i ka pranuar kto.
Qiradhnsi n leasing merr, n raport me qiramarrsin n leasing dy detyrime:
a. Pagimin e cmimit t sendit personit t tret;
b. Marrjen e titullit t pronsis t sendit tashm t bler .
Pasi realizohen kto dy detyrime sendi do ti dorzohet qiramarrsit n leasing.
Me dorzimin e sendit, qiramarrsit i lind e drejta t moj nse sendi i furnizuar prputhet apo jo
me prshkrimin e kontrats s qiras. Nse sendi nuk prputhet me prshkrimin , dorzohet me
vones nga ana e furnizuesit apo qiradhnsit apo dorzohet me vones pa respektuar kushtet e
kontrats , qiramarrsit i njihet e drejta :
a. T mos e pranoj sendin;
b. T zgjidh kontratn e qiras;44
c. T mbaj pezull pagesat e qiras t prcaktuara n kontratn e qiras derisa t kryhet
...dorzimi i sendit n prputhje me kushtet e kontrats s qiras;
d. T dmshprblehet pr humbjet q mund t shkaktohen nga mosprmbushja e detyrimeve
kontraktore prej qiradhnsit,sipas rastit,edhe duke ja zbritur vleftn e dmit ose t nj
pjese t tij, pagesave t ardhshme t qiras.
Nse sendi i dorzuar sht ai pr t cilin palt jan marr vesh n kontratn e qiras financiare,
qiramarrsi nuk mund t mos e pranoj at.
Prsa i prket qiradhnsit n leasing , ai do t qndroj jasht ekzekutimit t kontrats s
shitblerjes, si me mosveprim (psh: mosmarrja n dorzim e sendit) ashtu dhe prsa i prket
pasojave t ekzekutimit t dorzimit dhe t garancis ndaj t metave t mundshme t sendit. T
gjitha t drejtat dhe veprimet q duhen kryer qiradhnsi n leasing ia ka kaluar qiramarrsit n
leasing , t parashikuara kto si n kontratn e shitjes ashtu edhe n kontratn e leasingut.
Qiramarrsi n leasing duhet t bashkpunoj n prmbajtjen e procesverbalit t marrjes n
dorzim t sendit dhe ta nnshkruaj s bashku me shitsin. N baz t ktij proces-verbali i cili
vrteton dorzimin e sendit t porositur, shoqria e leasingut do t paguaj shitsin. Duke filluar

43
Me person t tret , n kt paragraf t punimit do t nnkuptojm pronarin apo furnizuesin.
44
Neni 26 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
18
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

q nga ky moment do t lindin detyrimet e qiramarrsit n leasing prsa i prket pagimit t


shums.
Momenti i dyt : Periudha e pakthyeshme e ekzekutimit t kontrats leasing.
N kt moment qiradhnsit dhe qiramarrsit i burojn nj sr detyrimesh t parashikuara nga
kontrata leasing:
a) Qiradhnsi duhet t ruaj pronsin mbi sendin duke i br ball t gjitha revendikimeve
.dhe t evitoj t gjitha prpjekjet pr t marr sendin.45
b) sht i pavlefshm cdo kusht i kontrats s qiras financiare i cili shmang ose kufizon
.prgjegjsin e qiradhnsit pr t metat ligjore t sendit.
c) Qiradhnsi n leasing duhet t bj gjithcka q t siguroj prdorimin dhe gzimin e sendit
.nga qiramarrsi n leasing.
d) Qiramarrsi n leasing detyrohet q t paguaj pagesat periodike n raport me kohzgjatjen
.dhe rentabilitetin e sendit. N rast mosprmbushje t ktij detyrimi n afatet e prcaktuara n
.kontrat , qiradhnsit i lind e drejta t krkoj zgjidhjen e kontrats.
e) Nqoftse sendi dmtohet nga nj rast fator 46 qiramarrsi nuk mundet t trhiqet nga
detyrimet e tij duke refuzuar pagimin e qirave mujore.
f) T gjitha rreziqet pr dmtimin apo pr mosfunksionimin e sendit jan n ngarkim t
qiramarrsit n leasing, edhe sikur kto t ken ardhur nga veprimi i nj force madhore.
g) Qiradhnsi ka t drejt t ushtroj kontroll pr t par nse sendi prdoret dhe mirmbahet n
mnyrn e duhur ose dhe t shqyrtoj t gjith dokumentacionin financiar t qiramarrsit pr
qiran financiare gjat t gjith afatit t qiras.
h) Qiramarrsi njofton qiradhnsin pr cdo pretendim t t tretve mbi sendin.47
i) Qiramarrsi nuk ka t drejt tia jap sendin nj personi t tret pa autorizimin e qiradhnsit
n leasing48.
Momenti i tret : Prfundimi i kontrats leasing.
Kontrata e leasingut i jep qiramarrsit n leasing shum mundsi . Nqoftse qiramarrsi n
leasing zgjedh dorzimin e sendit tek qiradhnsi n leasing me kusht q ky t paguaj t gjitha
borxhet finaciare t cilat rezultojn nga kontrata , qiradhnsi duhet ta pranoj . Mundsit e tjera
q rrjedhin nga kontrata e leasingut finaciar jan : zgjatja e kohzgjatjes s kontrats s qiras
finaciare , shitja e sendit n treg etj.
Me mbarimin e kontrats, qiramarrsi duhet t realizoj nj nga detyrimet e prcaktuara n
kontrat. Nqoftse ky zgjedh zgjatjen e afatit t kontrats duke dorezuar sendin objekt kontrate ,
kjo duhet br sipas kushteve dhe brenda afateve t prcaktuara n kontrat .

45
Neni 1/6 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
46
Nga pikpamja juridike rasti fator sht m aftr me nocionin e forcs madhore , pra me nj ngjarje t
jashtzakonshme dhe t pa evitueshme me mjetet q disponon personi kontret , ngjarje q mund t jet si dukuri
natyrore ashtu edhe dukuri shoqrore.
47
Neni 13 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
48
Rasti i dhnies me nnqira finaciare.
19
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

3.2.2 T drejtat dhe detyrimet e furnizuesit , raporti i tij me palt.n.kontrat.

N marrdhnien e qiras financiare ashtu sikurse u prmnd edhe m sipr prfshihet , prvec
qiradhnsit n leasing dhe qiramarrsit n leasing edhe furnizuesi.
Kontrata e lidhur midis furnizuesit dhe qiradhnsit sht prcaktuese pr kontratn e qiras
financiare49 t realizuar prmes qiradhnsit dhe qiramarrsit.
Edhe prse kemi t bjm me dy kontrata t ndryshme50 , prsri nga kto dy kontrata rrjedhin
disa t drejta dhe detyrime t ndrsjellta midis palve n proces.51
Pr t prcaktuar marrdhnien midis ktyre dy kontratave sht e nevojshme t shikohet
relacioni midis qiramarrsit, qiradhnsit dhe furnizuesit. Relacioni midis ktyre subjekteve
mbhtetet n parimin q qiramarrsi nuk merr prsipr detyrime n kontratn e furnizimit52. Pra
kontrata e furnizimit merr cilsin e nj kontrate n dobi t nj personi t tret .53
Q n lidhjen e kontrats s furnizimit , qiradhnsi duhet t njoftoj furnzuesin se e blen sendin
pr tia dhn me qira qiramarrsit. Jo vetm kaq por ,detyrimet e furnizuesit ndaj qiradhnsit
n kontratn e furnzimit , prfshir cdo garanci q furnizuesi i jep qiradhnsit , jan detyrime
edhe prkundrejt qiramarrsit si t ishte edhe ky pal n kontrat por gjithmon brenda caqeve
dhe interesave t qiramarrsit por pa cnuar kushtet e kontrats s furnizimit 54
Megjithat , furnizuesi nuk mund t mbaj prgjegjsi t dyfisht ndaj qiradhnsit dhe
qiramarrsit, n t njjtn koh pr t njjtn mosprmbushje t kushteve t kontrats s
furnizimit ose mosprmbushje t detyrimeve n garancit e shprehura apo t nnkuptuara , q
furnizuesi i jep qiradhnsit.
Ky sht nj prjashtim nga rregulli i prgjithshm q rregullon marrdhniet kontraktore, pasi
kontrata e lidhur ndrmjet qiradhnsit dhe qiramarrsit sic u theksua edhe m sipr sht nj
kontrat e pavarur nga kontrata e furnizimit.
Qiramarrsi nuk sht pal n kontratn e furnizimit , e rrjedhimisht ai nuk ka t drejt t zgjidh
apo t krkoj shfuqizimin e kontrats s furnizimit dhe as t krkoj uljen e mimit t shitjes s
sendit pa plqimin e qiradhnsit.
Qiramarrsi mund ti kundrdrejtoj furnizuesit vetm rezerva q kan lidhje me cilsin , sasin
, t meta pr sendin e marr n prdorim , duke prdorur marrveshjen e qiradhnsit dhe
furnizuesit , pasi ai ka nj interes t ligjshm pr kto krkesa55s bashku ose vemas me
qiradhnsin , por jo se ai sht pal kontraktore n kt marrveshje.56

49
N kt rast flasim pr kontratn e qiras financiare jo t drejtprdrejt.
50
Mbetem e mendimit q kontrata e qiran financiare nuk ka nj karakter trilateral por jemi prpara dy kontratave t
ndryshme , kontrata e furnizimit e lidhur midis qiradhnsit dhe furnizuesit dhe kontrata e qiras financiare e
lidhur midis qiradhnsit n leasing dhe qiramarrsit n leasing.
51
Qiradhnsit , Qiramarrsit dhe furnizuesit.
52
Neni 19 i ligjit pr qiran finaciare.
53
Kontrata e qiras finaciare , E Drejt Kontraktore e Avancuar , Prof asoc.Ervin PUPE , Prof.Dr.Kestrin KATRO.
54
Fakti q n kontratn e furnizimit prvec t drejtave q parashikohen pr qiradhnsin nuk parashikohet asnj
detyrim karshi tij e prforcon faktin q jemi prpara nj kontrate n dobi t nj personi t tret.
55
Neni 32 a Kodi i Procedurs Civile RSH.
56
Neni 15i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
20
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Prsa i prket t drejtave dhe detyrimeve t furnizuesit ashtu si qiramarrsi edhe furnizuesi nuk
mund t diktoj kushtet e kontrats s qiras financiare apo t krkoj zgjidhjen e saj.
Ai ka pr detyre t dorzoj sendin e parashikuar si objekt kontrate , t garantoj qiradhnsin
pr cilsin e sendit t furnizuar dhe ti kaloj qiradhnsit t drejtn e pronesis.N rast se
kontrata e qiras nuk e prcakton shprehimisht se dorzimi kryhet drejtprdrejt nga
qiradhnsi, sendi ose pjest ndihmse apo shtesat e tij ,nqoftse ka , mund ti jepen qiramarrsit
nga furnizuesi.57
Furnizuesi dhe qiramarrsi jan prgjegjs si bashkrisht dhe individualisht kundrejt
qiramarrsit, kur furnizuesi zgjidhet nga qiradhnsi ose kur qiradhnsi ka ndrhyr n procesin
e przgjedhjes s sendit ose t furnizuesit dhe kur sendi nuk i sht dorzuar qiramarrsit sipas
kontrats s qiras , apo ka shkelje t tjera t rnda t kontrats.Kur furnizuesi nuk prmbush
detyrimet ndaj qiramarrsit , ka detyrimin t shprblej dmin q shkaktohet nga mosprmbushja
e detyrimeve.58

57
Neni 15i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
58
Neni 22 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
21
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Kreu IV-Karakteristikat dhe format e shfaqjes s qiras finaciare

4. Elementt karakterizues t ksaj kontrate.


Ashtu si cdo kontrat tjetr , kontrata e qiras financiare paraqet disa karakteristika t
prgjithshme t cilat e bjn kt kontrat sa t ngjashme aq edhe t dallueshme me kontratat e
tjera, karakteristika t cilat do t paraqiten m posht :

Kontrata e qirase finaciare , tipike apo atipike:


Prsa i prket prkatsis s saj si nj kontrat tipike apo atipike, kontrata e qiras finaciare nuk
sht trajtuar njlloj n legjislacionet e shteteve t ndryshme. Mund t prmndim ktu doktrinn
Zviceriane e cila e trajton kontratn e qiras financiare si nj kontrat atipike59 , ndrsa ajo
Franceze si nj kontrat tipike.
N legjislacionin shqiptar ekziston nj mendim i dyjzuar . Kontrata e qiras finaciare
pozicionohet n Kodin Civil n nj nen t vetm , si nj nga format e shfaqjes s kontrats s
qiras , por rregullimi i plot i saj vjen nprmjet ligjit Pr qiran financiare.
N Kodin Civil kontrata e qiras finaciare pozicionohet si nj kontrat tipike , nj form
shfaqjeje e posacme e kontrats s qiras .
Pavarsisht pozicionimit n Kodin Civil bazuar n faktin q kontrata leasing paraqet
karakteristika si t kontrats s qiras ashtu edhe t kontrats s shitjes me rezerv, ajo dallon
dukshm nga to60 . Prforcuar nga fakti q kontrata leasing rregullohet nga nj ligj i posam gj
q i shton dallimet midis ksaj kontrate dhe kontrats s qiras , n qndrimin tim kontrata
leasing ka m shum karakteristikat e nj kontrate atipike.

Kontrata e qiras finaciare sht nj kontrat konsensuale, detyrimi pr t dorzuar sendin


sht nj detyrim q buron nga kontrata dhe jo nj kusht pr lidhjen e saj.

Karakteristik tjetr e kontrats s qiras finaciare sht shuma periodike q paguhet nga
marrsi i leasing pr llogari t dhnsit n leasing.
Kjo lloj shume mund t konsiderohet si mimi i qiras pr prdorimin e sendit, por mund t
konsiderohet edhe si kst pr mimin e blerjes s sendit n varsi t asaj cfar kan
parashikuar palt n kontrat. N rastin e fundit mimi i pagesave ka rndsi t madhe , pasi
mbi t llogaritet dhe shuma q do t paguhet nga qiramarrsi tek qiradhnsi n rast t
ushtrimit t s drejts pr blerjen e sendit.

59
Kontrata jotipike jan ato kontrata jo t specifikuara , t emrtuara n mnyr t posacme nga legjislacioni yn
N kontratat jotipike prfshihen 1)kontratat e prziera/hibride, t cilat pmrbajn elemente nga dy ose m shum
tipe kontratash tipike si edhe 2) kontrata jotipike unike ku prshihen kontrata origjinale jo t prziera por q nuk
jan parashikuar nga legjislacioni yn .
60
Shih kreun Kreu V t tems, Ngjashmria dhe dallimet midis kontrats s leasing-ut dhe kontratave t tjera t
parashikuara n legjislacionin Shqiptar.
22
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Ekzistojn disa kushte kumulative q duhet t plotsohen pr shumn e pagesave periodike t


cilat jan : 1.Vlefta e prgjithshme e sendit;
2.Kohzgjatja e kontrats s qiras ;
3.Elementt e tjer t parashikuara nga palt sipas marrveshjes s tyre.

Forma e kontrats s qiras finaciare

Bazuar n ligjin Pr qiran finaciare kjo kontrat mund t shfaqet n nj larmishmri formash,
me akt noterial , pr efekt vlefshmrie , me shkres pr efekt provueshmrie por teorikisht me
cdo form , n disa raste.
Kontrata e qiras financiare lidhet me akt noterial , kur ajo parashikon si kusht rimarjen jasht
gjyqsore t sendit, n rast t zgjidhjes s kontrats s qiras para afatit pr faj t qiramarrsit61.
Palt mund t prfshijn qoft si pjes e prmbajtjes , qoft si aneks i kontrats s qiras
finaciare edhe aktin pr rimarjen e sendit62. Sipas disa studiuesve q jan marr me analizn
juridike t kontrats s qiras finaciare , kjo form krkohet pr efekt vlefshmrie, pasi kontrata e
qiras finaciare prbn titull ezkekutiv dhe vihet n ekzekutim nga prmbaruesi gjyqsor, pas
lshimit t ekzekutimit nga gjykata kompetente, si dhe procedura e rimarjes s sendit bhet n
prputhje me kushtet e prcaktuara n kontratn e qiras .63
Gjithashtu n kuadr t ligjit nr.33/2012 Pr regjistrimin e pasurive t paluajtshme64 Pr
efekt t regjistrimit t kontratave mbi t cilat fitohen t drejta reale apo rregjistrimit te
kontratave t qiradhnies pr pasurit e patundshme pr nj periudh mbi nnt vite, duhet
prpilimi i tyre n formn noteriale.65
Prsa i prket prmbajtjes , kontrata e qiras financiare duhet t prmbaj , ndr t tjera ato q
konsiderohen si kushte baz t kontrats:
a) Prshkrimin e sendit , n mnyr t till q e bn t mundur dallimin e tij;
b) Afatin fillestar dhe t drejtn e qiramarrsit pr ta prtrir at pr nj afat tjetr n rastet
kur sendi sht n gjndje t plotsoj nevojat , pr t cilat sht marr me qira;
c) T drejtn e blerjes s sendit nga qiramarrsi dhe cmimin prkats ose formuln e
caktimit t mimit;
d) Numrin dhe shumn e pagesave t qiras ose formuln e llogaritjes s tyre;
e) Rastet e mospranimit t sendit nga qiramarrsi;
f) Rastet e zgjidhjes s kontrats dhe procedurat e rimarrjes s sendit nga qiradhnsi;
g) Detyrimin e palve pr mbulimin e shpenzimeve dhe barrn e administrimit prfshir
mbshtetjen teknike , shpenzimet e mirmbajtjes dhe t shrbimeve ndihmse, q lidhen
me prdorshmrin e sendit;
h) Prgjegjsin ndaj palve t treta;

61
Neni 11 n kombinim me nenin 31 ti ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
62
Neni 31 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
63
. Neni 31/2 dhe 32 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
64
LIGJ Nr. 33/2012 PR REGJISTRIMIN E PASURIVE T PALUAJTSHME
65
Neni 51i Ligjit Nr. 33/2012 PR REGJISTRIMIN E PASURIVE T PALUAJTSHME
23
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

i) Detyrimin pr sigurimin e sendit;


j) Detyrimet e palve n rastin e t metave t sendit.66
Mund t thuhet se teorikisht kontrata e qiras finaciare mund t bhet n cdo form t
mundshme, megjithat forma shkresore sht nj element i domosdoshm pr vet faktin q
sht e vetmja form efikase q mund t provohen elementt e domosdoshm t kontrats.67

Afati ne kontratn e qiras finaciare.


N ligjin Pr qiran finaciare prcaktohet edhe kohzgjatja e kontrats s qiras finaciare
prsa i takon afateve minimale n varsi nga lloji i sendit si dhe amortizimi i tij68.
Afati minimal i qiras financiare t sendeve t luajtshme me afat konsumimi deri n pes vjet,
jepen me qira financiare pr nj afat t paktn nj vit, q llogaritet nga data e pranimit t sendit
nga qiramarrsi deri n datn e shlyerjes s pagess s fundit. Sendet e luajtshme, me afat
konsumimi mbi pes vjet, mund t jepen me qira financiare pr nj afat t paktn dyvjear, q
llogaritet nga data e pranimit t sendit nga qiramarrsi deri n datn e shlyerjes s pagess s
fundit. Sendet e paluajtshme mund t jepen me qira financiare pr nj afat minimal t paktn
trevjear, q llogaritet nga data e pranimit nga qiramarrsi deri n datn e shlyerjes s pagess s
fundit.
Afati maksimal i kontrats s qiras finaciare sht ln n vullnetin e palve por nj vullnet ky
i kufizuar nga Kodi Civil ku konkretisht qiraja nuk mund t lidhet pr nj koh m t gjat se
tridhjet vjet, prve kur parashikohet ndryshe nga ligji. N qoft se ajo sht lidhur pr nj
periudh kohe m t gjat ose pa afat, ka fuqi vetm pr afatin e siprm. Pr ndrtesat q
prdoren pr banim, kontrata e qiras nuk mund t lidhet pr nj koh m t gjat se pes vjet.
Pr sende t luajtshme t dhna pr pajisjen e nj sendi t paluajtshm, afati sht baraz me
kohzgjatjen e qiras s ktij t fundit. Kontrata e qiras, pr nj koh m t gjat se nj vit,
duhet br me shkres. 69

Pranimi i prezumuar i sendit.


Bazuar n nenin ttmbdhjet t ligjit pr qiran finaciare nj detyrim i till rndon mbi
qiramarrsin pasi ashtu sic u prmend edhe n kreun prkats , n momentin e marrjes s sendit
n dorzim ka dhe njkohsisht t drejtn pr verifikim material dhe funksional t sendit si dhe
reklamimin e t metave.

Detyrimi i blerjes s sendit nga ana e furnizuesit.


Si rregull ky nuk sht nj detyrim ligjor por mund t parashikohet si nj detyrim kontraktor
mes palve n rastet kur qiramarresi nuk e blen sendin apo n rastin kur kontrata zgjidhet pr
mosprmbushje para afatit. Nj detyrim i till aplikohet shpesh sot n kontratat e leasingut

66
Neni 12 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
67
Irena Plaku , TezaKontrata e qiras Pr marrjen e titullit Magjistrat, Tiran 2010
68
Neni 6 dhe 7 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
69
Deduktojme se afati maksimal I qiras financiare sht I njjt me normat q rregullojn afatin e kontrats s
qiras , konkretisht n nenin 803 t Kodit Civil.
24
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

financiar , pasi qiradhnsi ka m tepr leverdi t rishes sendin tek blersi sesa t paguaj nj
magazin pr ruajtjen e tij apo t shpenzoj dhe rrezikoj n shitjen e sendit n ankand.

Moskthimi i qirave t paguara dhe marrja mbrapsht e sendit n rast t zgidhjes s kontrats
prpara afatit.70
N rastin e kontrats s qiras finaciare kur kjo zgjidhet prpara plotsimit t afatit t saj pr faj
t qiramarrsit , qiradhnsi ka jo vetm t drejtn e marrjes s sendit, por edhe t drejtn e
mbajtjes s qirave t paguara deri n at koh nga qiramarrsi.

Dhnia n nnqira financiare .


LigjiPr qiran financiare71rregullon edhe kontratn e nnqiras financiare.Sipas ktij ligji
qiramarrsi ka t drejtn tia jap sendin me nnqira palve t treta.
Ashtu si tek kontrata e qiras dhnia n nnqira financiare mund t realizohet n rastet kur
qiradhnsi ka lejuar shprehimisht n kontratn e qiras finaciare nj veprim t till ose ne rast
t kundrt vetem me lejen me shkrim te qiradhnsit. N munges t ktij plqimi qiradhnsi ka
t drejt t krkoj zgjidhjen e kontrats dhe shprblimin e dmit. Ligji gjithashtu ka parashikuar
se afati i kontrats s nnqiras nuk mund t jet m i gjat se ai i kontrats s qiras financiare.
Nga ana tjetr , ligji rregullon edhe transferimin e t drejtave dhe detyrimeve tek nj i tret nga
ana e qiradhnsit. N kt rast nuk kemi t bjm me nj suksedim t plot si n rastin e
kontrats s qiras , por qiradhnsi n leasing qndron gjithmon i lidhur me kontratn edhe pas
ktij veprimi juridik.
Rregullimi ligjor i ktij kontrats s nnqiras finaciare por edhe i kushteve pr realizimin e saj
jan t njjta me rregullimin e kontrats s nnqiras s zakonshme72.

Prmirsimet dhe shtesat e sendit.


Sikurse edhe n kontratn e qiras s zakonshme, ligji Pr qiran financiare rregullon fatin dhe
shtesat e prmirsimeve q i bhen sendit t dhn n qira73.Si rregull, n munges t rregullave
t ndryshme t parashikuara n kontrat kto shtesa ngelen n pronsi t qiramarrsit. Nse
qiramarrsi i bn prmirsime sendit , me shpenzimet e tij dhe me miratim t qiradhnsit dhe

70
Nj nga karakteristikat kryesore q e ben kontratn leasing t dallueshjme nga kontrata e shitjes me reserv
pronsie n t ciln parashikohet parimi i kthimit n gjndjen e mparshme. Neni 9/2 i ligjit Nr. 9396, dat
12.5.2005 Pr qiran financiare.
71
Neni 34 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
72
Karaktetistikat e nnqiras s zakonshme parashikohen n nenin 818 dhe 819 te Kodit Civil dhe konkretisht : Neni
818 Qiramarrsi, ve marrveshjes s kundrt, ka t drejt t jap me nnqira sendin q ka marr me qira, por
nuk mund tia kaloj kontratn nj tjetri pa plqimin e qiradhnsit. Pr sende t luajtshme dhnia me nnqira
bhet me plqimin e qiradhnsit.
Neni 819 Qiradhnsi, pa cenuar t drejtat e tij ndaj qiramarrsit, mund t ngrej padi kundr nnqiramarrsit
pr t krkuar mimin e nnqiras pr t ciln ky i fundit sht ende debitor n momentin e ngritjes s padis dhe
pr ta detyruar at t prmbush t gjitha detyrimet e tjera q rrjedhin nga kontrata e nnqiras. Shpallja e
pavlefshme e kontrats s qiras ose zgjidhja e saj ka efekt edhe ndaj nnqiramarrsit, dhe vendimi i marr midis
qiradhnsit dhe qiramarrsit ka efekt edhe ndaj tij.
73
Neni 36/1 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
25
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

prmirsimet e sendit nuk mund t shkputen pa e dmtuar at , qiramarrsi ka t drejt t


paguhet pr vlern e ktyre prmirsimeve, n rast se sendi i kthehet qiradhnsit pas zgjidhjes
s kontrats s qiras.74
Duke qn se ligji nuk bn asnj rregullim lidhur me vlersimin e prmirsimeve , do t
aplikohen rregullat e qiras s zakonshme lidhur me fatin e tyre.75

4.1. Format e shfaqjes s leasingut financiar.

Leasingu financiar mund t shfaqet n forma t ndryshme ku mund t prmndim format lease
back , non full pay out leasing, leasingu publik , leasingu promocional ,renting apo leasingu i
drejtprdrejt i furnizuesit.
Kontrata lease back sht nj shkurtim i kontrats s leasingut me t drejt kthimi ku shoqria e
leasingut blen sendin e financuar jo nga nj i tret por nga vet marrsi n leasing.
N prgjithsi,ky e ka bler sendin paraprakisht.Qllimi i operacioneve t tilla sht mobilizimi i
fondeve t investimit.Shitja e sendit nga marrsi n leasing i ardhshm i shoqris s leasingut,
ka t bj me themelimin e nj garancie reale, ajo i nnshtrohet normave juridike mbi garancin
reale (t llojit peng). Nga ky moment n munges t nj depozitimi nga ana e debitorit,
transferimi i pronsis i kundrdrejtohet t tretve dhe konkretisht n masn e falimentit t
marrsit n leasing.76
Non full pay out leasing sht nj form e leasingut financiar n t cilin marrsi n leasing nuk
detyrohet t paguaj t gjith shumn e financuar pr blerjen e sendit, gjat gjith kohzgjatjes s
fazs s pakthyeshme t kontrats , n rast t kundrt sht parashikuar se kur dshton krkesa
pr zgjatjen e kontrats ,dhnsi n leasing do t shes sendin n treg. N vazhdim , kontrata
parashikon se marrsi n leasing garanton mbulimin e shpenzimeve t dhnsit n leasing ,n
rastet kur ai duhet rimbursuar pr gjithcka q ka hedhur.77
Leasingu publik sht ai lloj leasing q i shrben kolektivave publike , lokale ose rajonale si
ndrmarrse pr financimin e sendeve t tyre ndihmse ose sendeve t paluajtshme.
Leasingu promocional sht ai lloj leasing i cili i jep kolektivave publike rolin e dhnsit n
leasing me qllim pr t favorizuar zhvillimin rajonal.
74
Neni 36/2 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
75
Neni 816 i Kodit Civil Prve kur parashikohet ndryshe n ligj, qiramarrsi nuk ka t drejt t shprblehet pr
.prmirsimet e bra sendit t marr me qira. Por n qoft se ka patur plqimin e qiradhnsit, ky sht i detyruar
ti paguaj nj kompensim q i korrespondon shums m t vogl midis shums s shpenzimeve dhe vlefts s
rezultatit t dobishm n kohn e dorzimit. Kur qiramarrsi nuk ka t drejt kompensimi, vlefta e prmirsimeve
mund t kompensoj dmtimet q kan ndodhur pr pakujdesin e rnd t qiramarrsit.
Neni 817 i Kodit Civil Qiramarrsi q ka br shtesa n sendin e marr me qira, ka t drejt ti heq ato n
mbarim t qiras, kur kjo mund t kryhet pa dmtuar sendin, prve kur pronari pranon ti mbaj vet shtesat. N
kt rast ky duhet ti paguaj qiramarrsit nj kompensim t barabart me shumn m t vogl midis shpenzimeve
dhe vlefts t shtesave n kohn e ridorzimit. N qoft se shtesat nuk mund t ndahen pa dmtuar sendin dhe
prbjn nj prmirsim t tij, zbatohen rregullat e parashikuara nga neni 810.
76
Pierre Engel , Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne , 2000
77
Giovanoli M. La jurisprudence Suisse en matiere de leasing, f25-26 , Le leasing industriel commercial et
....immobilier, f.28.
26
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Renting(kontrata e qiradhnies s shrbimit) sht n thelb nj kontrat qiraje financiare q


detyron qiramarrsin e nj pajisjeje shum t kushtueshme pr tu bler , ta prdor at pajisje dhe
ta mirmbaj me kshillim dhe me personel t specializuar.78
Leasingu operacional, sht nj kontrat qiraje e zakonshme e cila shoqrohet me dhnien e
fuznizimeve periodike pr llogari t qiradhnsit, n masn q ky detyrohet ta mirmbaj sendin
n gjendjen m t mir t funksionimit dhe prdorimit .
Ky lloj leasing mund t ket pr objekt si sendet plotsuese dhe individualisht t prcaktuara
ashtu edhe sendet e konsumit. Trsia e mosmarrveshjeve lind shpesh nga fakti se disa krkues
t ktij sistemi , me qllim pr t fshehur nj kontrat qiraje dhe shitjeje dhe pr t shmangur
rregullat detyruese t shitjes s her pas hershme furnizimi 79.
Kriteri i pagess s qiras prgjat kohs s paracaktuar sipas cmimit t shitjes s sendit t dhn
me qira , shrben pr t zbatuar ndarjen e s ligjshmes nga e paligjshmja.
Leasingu i drejtprdrejt i furnizuesit sht nj lloj leasing i cili karakterizohet nga fakti se
fabrikuesi ose furnizuesi i ofron klientit t tij mundsira pagese t cilat konsistojn n realitet
qoft si nj shitje me kste , qoft si nj leasing operacional.

78
George VERMELLE , E Drejta civile KONTRATA (Pjesa e posame), i prkthyer , Papirus Tiran 2008 ,f.163
79
Pierre Engel , Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne , 2000
27
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

KreuV-Ngjashmria dhe dallimet midis kontrats s leasing-ut .dhe


.kontratave t tjera t parashikuara n legjislacionin shqiptar.

5. Qiraja financiare dhe kontrata e qiras s zakonshme

Si kontrata leasing ashtu edhe kontrata e qiras kan pr qllim dhnien e sendit n prdorim .
N ndryshim nga kontrata e qiras ,qiradhnsi n leasing i ofron qiramarrsit n leasing, nj
financim ( jo sendin individualisht t percaktuar, t cilin qiramarrsi n leasing e zgjedh vet ).
Qiradhnsi n leasing nuk prgjigjet aspak , as pr dorzimin e sendit dhe as pr dmet apo t
metat e sendit. Ai nuk merr prsipr asnj detyrim pr t ruajtur apo mbajtur sendin n gjndje
t prshtatshme prdorimi.
Pagesa q i detyrohet qiramarrsi n leasing qiradhnsit nuk sht nj qira n kuptimin e
kontrats s qiras s thjesht . Kjo pages konceptohet n leasing , si nj rimbursim i kapitalit
t investuar nga qiradhnsi n leasing pr blerjen e sendit n fjal .
Gjithashtu dorzimi direkt i sendit nga prodhuesi apo furzinuesi tek qiramarrsi ne leasing (send
ky qe sht bler dhe sht n pronsin e qiradhnsit n leasing), krijon problem n masn ku
shitja detyron shitsin t transferoj pronsin e sendit tek blersi. Kalimi i pronsis nga shitesi
tek blersi , nnkupton edhe vnien n posedim t sendit nga ana e bleresit. Duhet t pranojm
ateher se qiramarrsi n leasing vepron n kt rast si prfaqsues i shoqris kundrejt
prodhuesit ose furnizuesit. Kjo prngjan me institutin e prfaqsimit dhe at t shitjes s sendit,
sipas t cilave sendi i bler mund ti dorzohet shitsit ose prfaqsuesit t tij.
Duhet t pranojm n kt rast se qiramarr si i leasing vepron si prfaqsues i qiradhnsit n
leasing prball prodhuesit apo furnizuesit konform me normat juridike qe rregullojn kontratn
leasing.
N realitet qiramarrsi leasingut ngarkohet me detyrimet pr shkak t blerjes s sendit , taksa e
tatime q rndojn mbi sendin , pagimi i siguracionit etj. Duke prfshir ktu edhe rrezikun e
humbjes s tij njlloj sikur ai t ishte pronar i sendit.80

5.1 Qiraja financiare dhe kontrata e shitjes me rezerv t sendit.

S pari kontrata e qiras finaciare afron pa as edhe nj dyshim , pozitn e qiramarrsit n leasing
me at t blersit n nj kontrat shitje me rezerv t pasuris . Qiramarrsi n leasing merr
prsipr rrezikun si pr sendin ashtu edhe pr pagesat lidhur me cmimin e sendit t marr n
leasing , n t njjtn mnyr si blersi me rezerv i sendit pr kstet si pjes e cmimit t shitjes.
Ngjashmria midis tyre del gjithashtu edhe nga prmbajtja e nenit shtat qind e dyzet e gjasht
t Kodit Civil81 i cili i referohet pikrisht astit t kalimit t pronsis n kt kontrat,

80
Kontrata e qiras finaciare , E Drejt Kontraktore e Avancuar , Prof asoc.Ervin PUPE , Prof.Dr.Kestrin KATRO.
Mariana TUTULANI-SEMINIE Drejta e Detyrimeve dhe e Kontratave, pjesa e posame , Skanderbeg book,
81

Tiran 2006, f.73


28
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

konkretisht : Kur cmimi i shitjes paguhet me keste, blersi e fiton pronsin e sendit me pagimin
e kstit t fundit t cmimit
S dyti , detyrimet e qiradhnsit n leasing nuk jan ato t shitsit. Sic u tha edhe m sipr
qiradhnsi n leasing nuk prgjigjet, as pr dorzimin e sendit dhe as pr garancin ndaj t
metave te sendit, megjithse ai eshte titular i t drejtave reale mbi sendin dhe normalisht duhet ta
kryente veprimin e marrjes ne dorzim te sendit me t trett. Kto t drejta dhe veprime i kan
kaluar nprmjet kontrats s leasingut qiramarrsit n leasing. Pr m tepr, palt n kontratn
e leasingut nuk kan si synim q t kryhet menjher kalimi i pronsis nga qiramarrsi i leasing
tek qiradhnsi i leasingut. Qiradhnsi i leasing mbetet pronar i sendit pr gjat gjith
kohzgjatjes se kontrats s leasingut ndryshe nga qllimi karakteristik i kontrats s shitjes me
rezerv t sendit.82
S treti ne t dyja kontratat e drejta e pronsis mbi sendin kalon me pagimin e plot t mimit
ose financimit. Por n rastin e kontrats s shitjes me rezerv , nqftse pala blerse me rezerv
nuk paguan nj kst m t vogl se nj e teta e vlers s cmimit t sendit , ather kjo nuk
prb n ndonj shkak pr t krkuar zgjidhjen e kontrats s shitjes me rezerv .83 N rastin e
kontrats s qiras financiare mospagimi i vlers s qiras nga ana e qiramarrsit n leasing
passjell t drejtn e qiradhnsit n leasing pr t krkuar zgjidhjen e kontrats. N vazhdim nse
kontrata e shitjes me rezerv t prons zgjidhet pr asye ligjore shitsi duhet ti kthej blersit
shumn e kesteve t paguara gj q nuk parashikohet n kontratn e qiras financiare.84

5.2 Qiraja financiare dhe uzufrukti.

Kontrata leasing ka ngjashmri me kontratn e uzurfruktit prsa i prket raportit t subjekteve me


sendin. Qiradhnsi n leasing mund t perceptohet si nj pronar i zhveshur nga pronsia , ndrsa
qiramarrsi n leasing mund t perceptohet si nj uzurfruktar ( prdorues , gzues t sendit dhe
fruteve t tij.)85
S dyti , kontrata e leasingut nuk z vend aspak n fushn e raporteve juridike me objekt t
drejtat reale . Pr sa koh kontrata e qiras rregulllon raportet qiradhns qiramarrs , ajo sht
nj kontrat q sjell t drejta dhe detyrime t nj natyre specifike dhe komplekse duke ln
jasht fushs uzurfruktin.86

5.3Qiraja financiare dhe kontrata e huas.

Prsa i prket kontrats s huas duhet t dallojm dy format e saj : huaja me kamat dhe huaja
pa kamat .

82
Transferimi I pronsis nga shitsi tek blersi.
83
Neni 748 i Kodit Civil.
84
Mariana TUTULANI SEMINI E Drejta e Detyrimve dhe e Kontratave ,Pjesa e posacme , Skanderbeg book,
Tiran 2006, fq 74.
85
Le Tribunal de district de Zyrich, supra B, 3, f.185
86
Pierre Engel , Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne , 2000
29
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Kur flitet pr huan me kamat , kjo kontrat sht pa kundrshprblim. Ndryshe nga kontrata pa
kundrshprblim , kontrata e huas me kundrshprblim ka ngjashmri me kontratn e qiras
financiare pasi edhe kjo ka n thelb nj shum t hollash (t dhna n form huaje) nga
qiradhnsi n leasing pr llogari t qiramarrsit n leasing ,q t marr kuptim kontrata e
leasingut dhe q t realizohet.
Por , kredia q sht objekt n kontratn e huas me kamat nuk sht objekt i kontrats s
leasingut. Kjo kontrat sjell detyrime mbi prdorimin e sendit objekt kontrate ,prdorim ky q
bhet i mundur nga financimi i br nga qiradhnsi n leasing.

5.4 Qiraja financiare dhe kontrata e porosis .

Qiradhnsi n leasing as nuk i jep udhzime mbi punn qiramarrsit n leasing , as nuk i bn
ndonj shrbim atij megjithat kjo kontrat ngjan me kontratn e porosis n momentin e fillimit
t ekzekutimit t kontrats s leasingut kur qiradhnsi zgjedh dhe blen sendin objekt t
leasingut sipas karakteristikave t krkuara nga qiramarrsi. Por kuptohet q , n kontratn e
leasingut ky veprim sht vetm nje pjes e operacionit , dhe jo objekt i plot i ksaj kontrate.

5.5Qiraja financiare dhe kontrata e pengut (garancis) .

N rastin e nj garancie t till , siguruesi debitor ia transferon sendin n pronsin e tij


garantuesit kreditor , me qllim q ky i fundit t garantohet n maksimum, pr realizimin e plot
t detyrimit dhe do ti kthej sendin prsri siguruesit.
N kontratn e leasingut qiramarrsi n leasing nuk sht asnjhre pronar i sendit , ndrkoh q
pr sa koh zgjat kontrata e leasingut qiradhnsi n leasing ,nuk ka asnj moment q t mos jet
pronar i sendit. Mundsia pr t fituar pronsin e sendit nga ana e qiramarrsit n leasing n
fundin e kontrats sht parashikuar nga vet qiradhnsi n leasing , ndrsa dorzimi i sendit i
bler nga qiradhnsi n leasing pr llogari t qiramarrsit n leasing , nuk sht gj tjetr por
vetm nj mundsi ndrmjet shum t tjerave.

30
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

KreuVI-Mbarimi i marrdhnies juridiko-civile t kontrats s qiras


.financiare.

6. Zgjidhja e kontrats s qiras finaciare.

Rastet e zgjidhjes s kontrats s qiras financiare nuk jan t parashikuara n dispozitat e Kodit
Civil , kto raste parashikohen n ligjin Pr qiran financiare87 dhe konkretisht kur:
a) Mbaron afati i caktuar n kontrat;
b) Falimenton qiradhnsi , furnizuesi ose qiramarrsi;
c) Sendi shkatrrohet ose humbet;
d) Palt vendosin me marrveshje zgjidhjen e saj.
Kontrata gjithashtu mund t zgjidhet nga njra pal nse vendosen n kushtet e parashikuara n
ligj.
T drejtn pr t zgjidhur kontratn e qiras financiare e ka si qiradhnsi ashtu edhe qiramarrsi.
Ligji Pr qiran financiare parashikon q qiradhnsi ka t drejtn pr t zgjidhur kontratn e
qiras financiare prpara afatit n kto raste88 :
a) Kur qiramarrsi nuk shlyen pagesn e par t qiras brenda afatit t prcaktuar n
kontrat;
b) Kur qiramarrsi shlyen pagesn e par t qiras, por pas asaj nuk shlyen n koh nj ose
disa pagesa t tjera t qiras, shuma e prgjithshme e t cilave arrin n njzet pr qind t
vlers s qiras. N kt rast qiradhnsi prvec t drejts pr t krkuar zgjidhjen e
kontrats ka edhe t drejtn ti krkoj qiramarrsit t parapaguaj shumn e plot t
papaguar t pagesave , bashk me kamat vonesat.
c) Kur qiramarrsi nuk prmbush ndonj nga kushtet e kontrats s qiras dhe
mosprmbushja vazhdon njzet dit pasi ai ka marr njoftim me shkrim nga qiradhnsi
pr t respektuar kushtet e kontrats.
d) Kur dorzansi i paraqitur nga qiramarrsi sht n gjndje paaftsie paguese ose ka
falimentuar dhe qiramarrsi nuk arrin ta zvndsoj at me dorzans tjetr , t
pranueshm pr qiradhnsin, brenda tridhjet ditve nga krkesa me shkrim e
qiradhnsit pr kryerjen e ktij zvndsimi.
e) Qiradhnsi q krkon t zgjidh kontratn pr shkaqet e msiprme sht i detyruar t
njoftoj qiramarrsin shtat dit prpara fillimit t procedurs s rimarrjes s sendit. Kjo
bhet me qllim q ti jepet mundsia qiramarrsit t shlyej pagesn e qiras ose t
prmbush ndonj detyrim tjetr.
Prsa i prket qiramarrsit rastet n t cilat ky subjekt mund t krkoj zgjidhjen e kontrats
jan:89

87
Neni 27 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
88
Neni 28 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
89
Neni 29 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.

31
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

a) Para pranimit t sendit , kur ky nuk sht furnizuar n prputhje me kontratn.


b) Pas pranimit t sendit, kur qiradhnsi nuk garanton gzim t plot t sendit nga
qiramarrsi. N kt rast duhet t plotsohen kto kushte:
a. Mosprmbushja t ket sjell humbjen e prftimeve q qiramarrsi ka sipas kontrats s
qiras financiare;
b. Qiramarrsi t ket njoftuar me shkrim qiradhnsin pr mosprmbushjen dhe ajo nuk
sht ndrequr brnda periudhs s prmndur n njoftim.

6.1 Pasojat e zgjidhjes s kontrats s qiras finaciare.

N ligjin Pr qiran financiare jan parashikuar pasojat e zgjidhjes s ksaj kontrate 90dhe t
drejtat e qiradhnsit dhe qiramarrsit n rast zgjidhjes s njanshme t kontrats.
N nj situat t till , qiradhnsi ka t drejt :
a. T rimarr sendin ;
b. T krkoj shlyerjen e menjhershme t t gjith shums s papaguar t qiras;
c. T zhdmtohet pr dmet e psuara;
d. T marr t gjitha shpenzimet shtes t bra pr shkak t mospagimit t detyrimeve nga
ana e qiramarrsit , duke zbritur shumn e vlers s tregut t rimarr.
Ligji ,po ashtu ka parashikuar q qiradhnsi sht i detyruar t zbres shumn e vlers s shitjes
s sendit t arktuar n castin e realizimit t shitjes s tij nga qiradhnsi tek nj person i tret
nga mbledhja e detyrimeve t prcaktuara m sipr. Cdo shum e marr nga qiradhnsi n
tejkalim t shums q del nga mbledhja e detyrimeve t prcaktuara m lart, i paguhet
qiramarrsit.91
Ligji nuk parashikon pasojat e zgjidhjes s kontrats pr qiramarrsin , por sipas parimeve t
prgjithshme, qiramarrsi prvec detyrimit pr t dorzuar sendin ,do t ket t drejt t
zhdmtohet pr t gjitha dmet e psuara nga zgjidhja e kontrats prpara afatit. Ashtu sikurse u
prmend edhe m lart , ai , gjithashtu , ka t drejt t prfitoj do shum t marr nga
qiradhnsi n tejkalim t detyrimeve t qiramarrsit.

90
Neni 30 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.
91
Neni 30/2 i ligjit Nr. 9396, dat 12.5.2005 Pr qiran financiare.

32
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Mbi disa konkluzione dhe rekomandime t evidentuara n kt punim.

Kontrata e qiras financiare si nj risi juridike q i shtohet llojeve te kontratave me karakter


tregtar., i vjen n ndihm tregut duke shrbyer dukshm n lehtsimin e qarkullimit civil t
mallrave . Kjo kontrat n aspektin juridik prshtat n menyr perfekte interesat e operatorve
t tregut duke realizuar n mnyr optimale prputhjen e vullneteve t secilit prej tyre.
Kuadri ligjor shqiptar , duke kuptuar rndsin e nj kontrate t till , e ka prfshir at ,
perciptazi n Kodin Civil t vitit 1994 . Fillimisht , kuadri ligjor rregullues i ksaj kontrate ishte i
varfr , gj q u plotsua m von nprmjet ligjit Pr qiran financiare .
Edhe prse kjo kontrat me kalimin e viteve ka gjetur nj zbatim me t gjer dhe nj rregullim
m t detajuar ligjor mendoj se sht e nevojshme t rishikohen disa probleme lidhur me t.
Nje nga problemet kryesore t rregullimit t kontrats leasing sipas kuadrit ligjor shqiptar ka t
bj me grupimin e ksaj kontrate si nj form e vecant e kontrats s qiras . Ky fakt ndoshta
sht i lidhur edhe me emrtimin e ksaj kontrate q ngjason me kontratn e qiras. Personalisht
, bazuar edhe n argumentat q u parashtruan me sipr n kt punim mendoj se kjo kontrat
duhet t ket profilin e saj t vecant dhe jo t jet nj zgjatim i kontrats s qiras, pasi si u
prmnd edhe m sipr , kemi t bjm me nj kontrat atipike me karakteristika dalluese nga
kontrata e qiras. Ndaj sht e nevojshme q kontrata leasing te ket nj parashikim m t gjer
n Kodin Civil shqiptar.
Gjithashtu nj rregullim i mtejshm ligjor sht i nevojshm prsa i prket forms s kontrats
leasing. Kryesisht, subjekte qiradhnse t ksaj kontrate jan Bankat dhe Institucionet q
ushtrojn aktivitet leasing. Kto t fundit e fitojn pronsin mbi nj send duke shtuar asetet e
tyre si shoqri tregtare , ndaj jan t detyruara ti deklarojn me qllim rregjistrimin e tyre prane
QKB. Ligji Pr qiran financiare nuk e parashikon respektimin e foms shkresore pr efekt
vlefshmrie. Me ka u parashtrua m sipr mendoj se respektimi i foms shkresore pr efekt
vlefshmerie sht nj elemt q duhet t pasqyrohet n ligjin Pr qiran financiare.
Nj tjetr problem q u parashtrua gjat ktij punimi ka t bj me palt n kontratn leasing ,
mendoj se legjislatori duhet t tregohet m konkret lidhur me faktin nqoftse furnizuesi sht
apo jo pal n kontratn leasing duke mos e ln kt shtje thjesht n kuadrin e nj debati me
karakter doktrinor.
Ligji Pr qiran financiare dhe Kodi Civil , ndryshe nga kontratat e tjera , pr kontratn leasing
nuk paraqesin rastet konkrete t mbarimit t ksaj kontrate duke shkaktuar konfuzion midis
rasteve t mbarimit dhe zgjidhjes s kontrats leasing ndaj mendoj q edhe kjo sht nj pjes q
ka nevoj pr amendim.
Nisur nga fakti i prdorimit gjithnj e m t shpesht t ksaj kontrate , mendoj se do ishte me
vler edhe rishikimi i fomave t kontrats leasing , pasi ndryshe nga legjislacionet e shteteve t
ndryshme t bots , legjislacioni shqiptar nuk i rregullon format e ndryshme t shfaqjes s ksaj
kontrate , forma t cilat po prdoren gjithnj e m tepr n praktik.
Pavarsisht faktit t disa problemeve apo mangsive t shfaqura n rregullimin ligjor vlen pr tu
vlersuar fakti q legjislacioni shqiptar e ka prfshir kontrats leasing duke iu prafruar
33
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

standarteve t legjislacioneve moderne europiane t cilat kan shekuj konsolidimi e trashgimie


juridike n kt fush .
Duke ritheksuar edhe nj her rolin pozitiv q leasing luan n rritjen e ekonomis vendase po e
mbyll kt punim duke shpresuar q n t ardhmen kjo kontrat t gjej nj rregullim m specifik
n legjislacionin e brendshm duke mnjanuar problemet q shfaqen gjat zbatimit praktik t saj.

34
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

Bibliografia

Legjislacion

1. Kodi Civil i Republiks s Shqipris


2. Kodi i Procedurs Civile i Republiks s Shqipris
3. Ligji nr. 9396 dat 12.05.2005 Pr qiran financiare.
4. Ligji nr. 9823 dat 29.10.2007 Pr disa shtesa dhe ndryshime t ligjit pr qiran.financiare.
5. Ligji nr. 9966 dat 24.07.2007 Pr disa shtesa dhe ndryshime t ligjit pr qiran financiare.
6. Ligj Nr.9901, dat 14.4.2008 Per tregtart dhe shoqrit tregtare
7.Ligj Nr.129/2014 pr disa shtesa dhe ndryshime n ligjin Nr.9901 dat 14.4.2008 Pr tregtart dhe
...shoqrit tregtare
8. Ligj Nr.8269, dat 23.12.1997 Pr Bankn e Shqipris
9. Ligj Nr.33/2012 Pr regjistrimin e pasurive t paluajtshme
10.Ligji model i UNIDROIT pr Qiran Financiare Ndrkombtare

Literatur e huaj

1. Pierre Engel,Contrats de Droit Suisse , 2 editions , Staemplfi Edition SA Berne


2. Giovanoli M. La jurisprudence Suisse en matiere de leasin, Le leasing industriel commercial et
..immobilier.
3. George Vermelle , E Drejta civile KONTRATA (Pjesa e posame), i prkthyer , Papirus Tiran 2008.
4. Francesco Galgano E drejta Private Luarasi.

Literatur shqiptare

1 Mariana TUTULANI-SEMINIE Drejta e Detyrimeve dhe e Kontratave, pjesa e posame ,


...Skanderbeg book,Tiran 2006.
2. O. Skrame, Komentari i Kodit Civil t Republiks s Shqipris, Pjesa I, shtpia botuese Onufri,
...2011.
3. O. Skrame, Komentari i Kodit Civil t Republiks s Shqipris, Pjesa II, shtpia botuese Onufri,
2011.
4. F. Kola (Tafaj), A. Vokshi, Procedur Civile, Pjesa I, shtpia botuese Ilar, 2013.
5. Irena Plaku , TezaKontrata e Qiras n kuadr t marrjes s titullit Magjistrat, Tiran 2010
6.Kontrata e qiras finaciare, E Drejt Kontraktore e Avancuar , Prof asoc.Ervin PUPE , Prof.Dr.Kestrin
...KATRO.
7. Zyra e Banks Botrore n Tiran ,Aktiviteti i Banks Botrore n Shqipri Tiran 2005.
8.Ervin Pupe The contract of financial leasng in Albania legal framework. Implementation of ...the
standartsforeseen in the UNIDROIT Convention on International financial leasing, 24 .May 2013.

Faqe interneti
. bif-specijal.mediaoneb.org/sh/062006/tekst/863
www.gazetazyrtare.com
www.gjykatatirana.gov.al
www.kombeg.org.rs
www.leasingworld.co.uk
www.raiffeisen-leasing.ks.com
www.raiffesisen-leasing.al
www.tiranabank.al
35
Qiraja finaciare si mjet i kontraktimit modern. Patricia Pogae

36

You might also like