SINTAXE Repaso terico

A sintaxe . o estudo da palabra, unidades superiores e das sas relacin.

A frase o conxunto de palabras que realizan a mesma funcin nunha oracin.
A frase adxectiva e adverbial seguen o mesmo esquema c substantiva, s que nestes
casos o ncleo sera un adxectivo e un adverbio respectivamente.
Frase nominal Determinante (Aqueles) Nominal (rapaces)
Frase Substantiva Ncleo (Mazs) Modificador (Op) (verdes)
Frase preposicional Relator (de) Termo (Compostela) Frase verbal (predicado) Ncleo
(verbo: comn) Complementos (Op) (mazs) + Complementos ()
Clusula Simple:
Predicativas
Atributivas(Vbs: ser, estar, parecer, semellar)
Clusula complexa:
Subordinada Adxectiva: Os expertos que falaron onte estn satisfeitos.
Subordinada Substantiva: Dxome que chegara ma
Subordinada adverbial: Cntamo cando chegues
ESTRUCTURAS COORDINADAS Poden ter mis de dous membros
Copulativas (e, e mais, nin,...)
Disxuntivas (ou, ou ben, xa, ...)
Distributivas (ou...ou, ben...ben, xa...xa, ...)
ORACINS BIPOLARES
Adversativas : TESE / ANTTESE. (Pero, mais, as e todo, senn, non obstante)
Concesivas: OBXECCIN / CONCESIN. (Anda que, a pesar de que, malia que,...)
Condicionais: CONDICIONANTE / CONDICIONADO. (Se, con tal que, sempre que, ...)
Causais: CAUSA / CONSECUENCIA. (Porque, pois, a causa de que, por culpa de que,
por mor de, ...)
Consecutivas: ANTECEDENTE / CONSECUENTE. (Tan/tanto...que, as que, de modo
que, xa que logo, ...)
Comparativas : 1 TERMO / 2 TERMO. (Tanto...coma, mis...ca/que, menos...ca/que)
Entre as unidades establcense distintos tipos de relacin
Coordinacin
a)Frases con estrutura coordinada: Anta e o teu irmn
b)Oracins coordinadas: Cheguei, vin e vencn.
Subordinacin
a)Frases substantiva, adxectiva e adverbial.
b)Clusulas subordinadas
Interdependencia ou interordinacin
a)Frases nominais e preposicionais
b) Oracins bipolares
 FUNCINS
Suxeito: o elemento nominal cuxo ncleo determina o nmero e a persoa do
ncleo do predicado. O ncleo do suxeito e o ncleo do predicado concordan
en nmero e persoa.
As monxas teen un convento na alameda.
Ausencia do suxeito
Cando o contexto e a forma verbal permiten identificalo ( elidido ): Soubo que
estaba s .
Cando est en P3 do plural e o falante non o identifica (en aparencia oracin
impersoal, omitido ): Seica contan que hai crise .
En oracins impersoais :
oFenmenos naturais ou atmosfricos: Choveu toda a noite .
oCon determinados verbos:
Haber (existir): Hai fame no mundo .
Haber que + infinitivo: Hai que axudar .
Facer (cumprimento dun prazo temporal): Fixo onte un ano no
mar .
Ser (referido ao tempo): de noite .
Con infinitivos cando indican orde: Traballar niso,. Non fumar .
En construcns verbais de P3 de sing. con se : O luns
coecerase o gaador .
CD: a funcin sintctica sobre a que recae a accin do verbo, normalmente un
substantivo ou unha unidade equivalente que algns verbos predicativos
esixen para ter significado completo. Son os verbos transitivos, que se refiren
a accins que transitan dende o actor ao obxecto.
Identificacin do CD
1. Comproba que a oracin predicativa e o verbo transitivo: Levei unha torta ao
cumpreanos.
2. Trata de substitur o CD por o, a , os , as (ou os seus alomorfos) .
El fai o que quere / El faino
3. Se a oracin admite a conversin pasiva, o CD quedara como suxeito paciente.
O lobo comeu a ovella / A ovella foi comida polo lobo
E non te fes de que o verbo conteste s famosas preguntias Que? ou Que cousa? e
A quen? para identificar o CD e o CI
A construcin reflexiva:
O suxeito realiza sobre a sa persoa unha accin que tamn se pode realizar sobre
algo ou algun: Antn lavouse.
En galego esta construcin posible cando coinciden suxeito e CD: Ti peitaste / Ti
peiteas o cabelo
Se o CD xa est expreso non cabe o uso do reflexivo: * Eu laveime as mans
Outros verbos que non admiten en galego a reflexividade son: * Ela sentouse no chan
* Cause da cadeira * Esperteime con pesadelos *Casareime aos 60 anos
 CI : Funcin que indica quen o beneficiario ou destinatario da accin verbal .
Pode ser desempeado por unha Fprep (prep. a ) ou un pronome tono (me-nos,
che-vos, lle-lles): Entregueille a carta a Eloi .
Identificacin do CI
1. Substitulo polas formas pronominais , lle, lles: Regalei un bono aos
premiados /Regalei lles un bono.
SUPLEMENTO un complemento que completa o significado dun verbo que
necesariamente esixe un complemento con preposicin.
desempeado por unha FPrep cunha determinada preposicin esixida polo
significado do verbo: a, de con, en. Asemllase semanticamente ao CD e
sintacticamente ao CC.
Non falo de ftbol contigo.
Creo en todo o que me dis.
Identificacin do Supl.
1.Pdese substitur polo pronome iso , mais a preposicin non desaparece. Ela
falaba de asuntos dispares / Ela falaba diso ; Non cre na sorte / Non cre niso .
CC:O complemento circunstancial completa o predicado achegando
informacins relativas ao lugar , ao modo , ao tempo , orixe , ao instrumento
Conducn amodo noite co meu coche
A sa presenza ou ausencia non modifica en esencia a estrutura nin o sentido da
oracin.
Cada clusula pode albergar un nmero indeterminado de CC, incluso do mesmo tipo
semntico.
Identificacin do CC
1. Nalgns casos posible substitulo por un adverbio. En xeral, non deixa
pegada.
ATRIBUTO un complemento propio das oracins atributivas ou copulativas:
Ela semellaba cansa
Cando o verbo ser cualifica ( Ela unha nugall ), identifica ( Ela a mia irm ) ou
clasifica ( Ela compaeira da sa clase ) o suxeito.
Identificacin do Atb.
1.Tentaremos a conmutacin por o (sempre invariable): Mara enfermeira
/Mara o
C.Pvo : un complemento moi semellante ao Atb., mais propio das oracins
predicativas: O rapaz chegou extenuado . Desempao unha FAdx que
modifica un verbo predicativo e outro elemento da oracin (Sux. ou CD) e
concerta con este ltimo en xnero e nmero : O profesor ficou satisfeito cos
resultados .
CAx : un substantivo ou unidade equivalente, precedida de por , propio das
oracins pasivas para indicar quen realiza a accin. O parte foi dado pola
alumna