Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

P03/04

PRCTICAS DE MORFOLOXA 1

Grupos A|B|C|D

CATEGORAS GRAMATICAIS
1. Identifica a que categora gramatical pertencen as palabras destacadas en letra negra: -A partir deste texto, elabora un pequeno resumo. -Fixo todo o seu labor sen apenas levantar a ollada do computador. -Si fose rico, comprarache un iate. -O traballo de que che falei pouco. -Que libro prefires? -Non che dixo nada? -Cada alumno deber realizar unha exposicin. -Debern acudir a esta reunin todos os profesores cuxos alumnos suspenderon. -Fala alto e claro, por favor. -De todas as maneiras, non o fixo mal. -Que poda facer senn resignarse? -Non s vieron seus pais, senn tamn os seus avs. -Vive s. - un pobre home. -Dime con cal deses dous homes ests casada? -O libro est debaixo da cama. -Quen o rompeu? -Pregunteiche se queras algo. -Se quixeres que vaia contigo, s tes que mo pedir. -Repetame unha e outra vez que resposta era a correcta. -Sempre quixen que me comprasen un avin teledirixido. -As mulleres de que che falei son aquelas. -Anda que xa o vira das veces, non fun quen de o recoecer. - tan alto como o pai. -Tanto Xon como Lus asistiron ao funeral. -Xa non lembro como se xogaba a isto -Faino como quixeres. -Deu un salto duplo. -Actuei segundo pactamos na reunin. -Eu vou de viaxe, as que non me chames. -Ora chove, ora quenta o sol. -A tenda abre at as dez da noite, de modo que at podo ir eu despois de traballar.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

NOME SUBSTANTIVO
2. Indica o xnero dos seguintes substantivos mediante o artigo determinado: cume dote marxe pube nariz labor bricolaxe agravante auga orixe garaxe bile crise rbore xene cuspe arte ubre costume leite feluxe epgrafe pantasma calor ka cute cor xnese mel ponte anlise tise sinal fantasma flegma reuma legume dnamo eximente samba tanga rea auriga plasma libido sndrome fel masacre trmite diadema fraude antpoda apoteose ndole web papelame maratn atenuante xtase raizame

3. Corrixe os seguintes enunciados canto ao xnero e ao nmero dos substantivos: -Nunca souben os prezos do azucre, da leite, da sal e da mel. -As moi folgazns dican que os italins non as deixaban traballar. -Entre os papeles azuis ocultbanse dous desagradabeles miss. -Cometeu un fraude e a punto estivo de provocar unha masacre. -Estivemos lume at que tivemos moito calor. -Deste ponte tirabmonos ao ro. -Daquel viaxe cume do monte recordo a couce que me deu un cabalo salvaxe! -Neste rbore hai unha colmea da que tiramos moito mel. -Aqu a costume tomar unha cunca de leite fresca ao amencer. -Pintou uns graffiti cuns sprais de cores vivos. -Ma lvame os CDs que che prestei. -Os controles dos gardacivs foron solicitados polos cnsuis. -Tia moitos posters de Madonna. -Teen carcteres diferentes. -Comemos ollomois no forno e acompamolo co auga da fonte. -Nunha vila de Lugo encontraron dous fseis. -O muo recibe o impulso motriz da auga. -Consideraron un atenuante que fose mentor de idade. -Esa cuestin un interrogante para ns. -Cando chegamos terminal do aeroporto xa nos esperaban. -A xuz unha muller polglota, autodidacta e estratega.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

4. Escolle a terminacin correcta solidaridade/solidariedade soedade/soidade puberdade/pubertade ambel/amable consellara/consellera librara/libreira servicio/servizo apreciar/aprezar influencia/influenza presencia/presenza perda/prdida gastamento/gasto cesamento/cese pagamento/pago movemento/movimento nutrinte/nutriente inconveniente/inconvinte humn/humano

NOME ADXECTIVO
5. Escribe, en masculino e feminino, os xentilicios correspondentes aos seguintes topnimos (vilas, cidades e pases): Angola Romana China Mondoedo Nicaragua Finlandia Muros Canad Galiza Brasil Viveiro Barcelona Ferrol Ourense Acerbaixn Len Qatar A Corua Exipto Betanzos Nxer Surfrica Iemen Noruega Vilalba Hungra Vigo Melide Muxa Cedeira Teixeiro Eivissa Galiza Fene Dinamarca Lugo Carral Sada Omn Oleiros A Estrada Abadn Ribeira Madrid Buenos Aires Portugal Lisboa Ucrana

6. Indica os nomes adxectivos correspondente cos seguintes nomes substantivos: norma violencia paradoxo tempo contrato autoridades sacerdote proceso censo

7. Clasifica os adxectivos embaixo do punto de vista semntico: catlico domstica irrompbel real nevado leda

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

escura oficial mao mutuo fundamental

8. Utiliza, segundo convea, as formas gran ou grande nas seguintes clusulas: Xa che dixen que Carlos un _______ amigo. Nunca tivo _______ problemas coa sa familia. unha persoa de _______ corazn, mais, aln diso, un _______ inimigo da xente que non sincera. Por moitas voltas que lle deas, Pedro non tan _______ cazador como ti dis. Teo unha _______ amizade cos seus irmns.

9. Utiliza, segundo convea, as formas san ou santo nas seguintes clusulas: Iremos romara de _______ Antonio a semana que vn. Estuda no instituto de _______ Tom do Freixeiro. Din que a _______ Andr de Teixido vai de morto quen non foi de vivo. A mia avoa rzalle sempre ao _______ Cristo de Fisterra.

10. Escolle a solucin comparativa que considerares correcta para cada enunciado: -Fixen _______ ela me dixo. (como / coma) -A min tratronme mal. A ela tratrona mellor _______ min (c / que a) -Prefera telos hoxe antes _______ ma. (ca / que / do que) -Meu irmn mais alto _______ teu (ca o / c / que o).

11. Refire os superlativos sintticos cultos para os seguintes adxectivos: sagrado listo fiel salubre bo cheo pobre fcil ambel nobre acre cruel antigo clebre frtil veloz grande baixo fro soberbio pulcro

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

12. Indica o grao en que est cada un dos seguintes adxectivos: hipercrtico misrrimo alto ben completo apagadsimo o mis gracioso entre mis ancho que completo pequenio superabundante ultrarrpido tan alto como parvo, parvo ptimo

PERSOAIS
13. Escolla para cada frase o pronome correcto entre os propostos: -Hai tres das que non __________ vexo. (lle/a) -Dixo __________ un segredo. (lle/a) -Aceptou ir __________ por comodidade, porque na realidade prefera ir __________ os dous (connosco/con ns). -Decidirmolo entre ti e __________ (eu/min). Sitate entre ti e __________ (eu/min) -At __________ eu lle dei un presente. (eu/min) -A listaxe de substitucins chegou at __________ (eu/min) -Parece traballadora pero non __________ . (a/o) -Rubn traballa __________ (connosco/con ns)

14. Coloca te ou che, segundo cumprir. Realiza as mudanzas acentuais necesarias. -Repito que el non vn esta tarde. -Non preocupes polo que me dixo. -Por fin regala o que ti tanto esperabas. -Estbame explicando que traa todos os das desde a vila. -Chamou parvo con razn, mais non penses que tomou por tolo. -Xa que non podes andar terei que subir eu. -Por moito que insistas, nunca escoitei dicir tal cousa. -O can ha de morder como non vaias con tino. - perigoso andar por debaixo dos guindastres; se esmagan non o contas. -Antes de falares, informa! -Dixen _____ a verdade. -Contei _____ un conto. -Agardamos _____ durante unha hora. -Lembra ____ de levar as chaves do coche.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Ergue ____! Xa son horas!!!

15. Introduce o pronome tono no lugar preciso: -Moi mal puron os mobles nese restaurador [che]. -Agora traio o caf; veo nun minutio! [vos] -Agora soben as taxas e despois recortarn as bolsas [nos, nos]. -Vou contar aos teus amigos [lles, o]. -Ters que ensinar ao mdico esa ferida [lle]. -Acabou enseguida, mesmo antes de que rematase o prazo [me, as]. -Non puido facer mis tempo [che, o]. -Ma ser un bo da para dicir e non demorar [lles, o, o]. -Canto pregunten non digades [vos, o; lles, o]. -Se traen, paso, e logo fi fas a ns e fas a eles [me, o; che, o; nos, o; lles, o].

16. Transforma os enunciados empregando llo/a/os/as ou llelo/a/os/as: Quixen dar os papeis ao avogado. Quixen darllos. -Trouxo a Luca a carta e pediulle que a entregase aos seus pais. -Compraron varios ceds para o rapaz que estaba de aniversario. -Vai ti preguntar a hora a eses -Non dixo nada a Mara. -Quixo deixar o seu novo autombil a Antn para que fixese prcticas. -Debemos inchar os globos aos cativos. -Ocasionoume un prexuzo e non lle perdoarei esa aldraxe. -Subtraronche todos os teus bens e non presentas unha renuncia s autoridades?

17. Corrixe os pronomes reflexivos mal empregados -Algn da ters que marcharte da casa de teus pais. -Andaba a xogar coa navalla e cortouse un dedo. -Vaia! Exclamou Aldara, acarindose a o cabelo. -Non quero perderme o espectculo! -Vestiu rapidamente e cando sau non saba onde se dirixir. -Interrompeuse a funcin e os espectadores fuxiron da sala. -Parece que iniciaron unha guerra de programacin para se disputar a capitalidade. -Scaste un peso de enriba. -Pareime aqu para descansar. -Eu lvome todos os das.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Os seus amigos enfadaron con el. -Imaxnate se chego a ser eu! -Leveime un bo susto cando me lavei as mans e comezaron a sangrarse. -Eduardo Fustes fracturouse unha vrtebra tras caerse desde 10 metros cando soldaba tubos na Ponte Terceira Milenio de Zaragoza. -Caeu da rbore e rompeuse unha perna. -Lembra de traer o caderno.

DEMOSTRATIVOS
18. Completa cos demostrativos e realiza as contraccins que cumpriren: -___________ (de aqu) non o meu abrigo, ___________ (de a). -Xos non estuda (en) ___________ centro, senn (en) ___________ (aquel, outro). -(En) ___________ caixn gardo os lapis; (en) ___________ (outro), os cadernos. -___________ non certo. -___________ doces non son para ti e ___________ (outros) para Elas. -___________ laranxas non son boas, colla ___________ (outras, de al). -Non quero ter que che repetir ___________ outra vez.

19. Indica o valor demostrativo nestes enunciados: -Traballei moito onte, e iso afectoume. -Quero isto: que realicedes un exame perfecto. -Non me veas con esas que nos coecemos -Home, iso xa, as guerras son malas para todos. -Nisto comezou a chover. -Ese neno non moi lindo, mais ten o seu aquel. -Esa unha boa peza! -Estaba a chorar e nestas botou a rir. -Ma vou ir aquelar o coche ao taller. -A culpa non foi deles, isto , son inocentes. -Daquela, vs ou non vs?

20. Corrixe os erros nos demostrativos: -Estos son Xulio e Pedro. -Ista moto non anda ben. -En eso podes confiar. -Aquelo outro que me dixeches non ten moito sentido

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Coneses amigos non precisas inimigos. -Ela s trata con aqueis que saiban chins. -Iste que ves aqu o meu mellor amigo e aquil outro un vecio. -De esa auga non beberei. -Estos amortecedores son mellores do que estes outros.

POSESIVOS
21. Substite as palabras subliadas polos pronomes posesivos axeitados: -Non tia casa propia. -Traballamos as terras da nosa propiedade. -Eu non teo nada propio. -Xa ests ti facendo o de sempre. -Digamos que a xestin de empresas non era o traballo para o cal estaba mis dotado. -No Nadal unha gran parte dos cidadns desprzase para pasar as festas coa sa familia. -O rapaz estaba moi contento e a felicidade del reflectaa na cara del. -Mara est moi contenta do resultado que acadou no concurso.

22. Transforma os enunciados introducindo as formas axeitadas dos posesivos distributivos (cadanseu/cadansa): -Regalei a cada alumno un coche deportivo. -Mercou cada unha un apartamento. -Os futbolistas saron ao terreo de xogo lucindo unha camiseta nova. -Deilles a cada un un caramelo. -Os ltimos participantes levaron cada un un premio especial. -Cada un colleu un papel.

23. Indica os valores especiais dos pronomes posesivos: -Eses cans son desconfiados de seu e non hai quen lles mude o instinto. -O meu son os encrucillados. -Hoxe vivo ben, mais durante aqueles anos paseiche as mias. -A nosa Sonia unha moza moi alegre. -O Suso xa ter os seus trinta anos. -Ti non te preocupes, que isto xa vai de seu. -Do noso punto de vista, neste relatorio imos elaborar un resumo da exposicin oral individual. -Vieron con cadanseu gorro de bao para poderen entrar na piscina.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

24. Corrixe os erros nos pronomes posesivos: -Coido que vosa casa a mis encantadora. - un preguiceiro de noso, nunca quere traballar. -Detrs vosa hai un armario. -A casa ten a sa porta e as sas xanelas. -Nunca tes ideas de seu. -Camia diante meu! -Camia diante mia! -Non son mios, son sos. -Meu neto chmase Paulo. -Rachoume a mia camisa. -Botronse encima nosa e comezaron a nos facer cxegas. -As mias son as matemticas! -Cadanseus tian unha radio. -Botou a correr tras meu, mais non me deu pillado. -O meu rei, ests ben? -Cheguei casa e lavei as mias mans.

ARTIGOS
25. Completa o texto cos artigos e fai as contraccins necesarias: Unha vez chegou (a) ________ praia de Ostia un individuo extravagante, verdadeiramente curioso. Chegou de ltimo (con) ________ parasol debaixo (de) brazo, e non atopou sitio para chantar ________ parasol. Entn abriuno, deulle unha tocadelia (en) ________ mango e, de speto, ________ ergueuse (por) ________ aire, brincou e foise deter (en) ________ mesmia beira (de) ________ mar, anda que dous ou tres metros por riba (de) ________ bico (de) ________ outros parasoles. ________ desconcertante personaxe abriu sa hamaca, e tamn esta flotou (en) ________ aire. ________ home tombouse (a) ________ sombra (de) ________ parasol, tirou un libro (de) ________ e pxose a ler, aspirando ________ brisa (de) mar, picante (con) ________ sal e mais ________ iodo. Gianni Rodari, Contos ao telfono

26. Corrixe os erros nos seguintes usos dos artigos: -Saltamos a va do tren tdolos das de camio facultade. -Xunta aproba lei de ordenacin rural. -Xa estaba todo previsto nos orzamentos, includalas estratexias que se deberan seguir no parlamento. -Acabaron en mans dos rapaces.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Cas novas condicins impostas diminuirn os participantes. -En casa, tra-lo primeiro accidente, prohibranlle abri-la boca. -Os pasaxeiros procedentes de A India debern pasar un control mdico. -Montealto o nico lugar de Corua que non foi afectado. -O Diego parceme moi bo rapaz. -Neste vern hei visitar aos meus tos que viven en Brasil. -Nlos tres iremos no bus das sete. -Ulo caderno? -Por o mar abaixo vai unha troita de p. -U-los os teus amigos? -No-los dous somos amigos desde a infancia. -Xogamos a baralla e gaamo-la partida. -Viaxaron el e mi-lo fillo. -O cuarto mis pequeno de sa casa mide oito metros cadrados. -No laboratorio utilzanse as tcnicas diversas. -Vou o festival de Cangas en mia caravana. -Os das estivais son mis largos cos invernais. -A ela gstalle o mesmo programa c min. -Voltamos para casa as tres da ma. -Chegaron despois de uns minutos. -Ficou con un prato dos doce que haba. -Dunha defensa ser boa, a vitoria est garantida. -Anda a escuras e as leva seus bos tropezns. -A veces vexo mortos

27. Indica o valor e a funcin que desempea o/a nas seguintes construcins: -Rompeu o brazo. -Na festa de onte haba queixo do pas. -As mazs van a tres euros o quilo. -A Luca moi impaciente! -Fun estacin de trens e o das cinco via con retraso. -O que che contei a realidade. -Non fagas o parvo. -O falar non ten cancelas.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

IDENTIFICADORES
28. Corrixe os erros nos pronomes identificadores: -Dirache iso, mais a min non me dixo tais cousas. -As nosas solucins, calisquera que sexan, nunca van ser aceptadas. -Mriam fxoo por si mesma. -Calquera da persoa detida pode ser a culpbel. -Doutro rapaz chegar tarde, ficarn todos sen sorpresa! -Un da calquer practico piragismo. -Mismo as, non conseguimos frear a cada da bolsa. -Xa teen casa propia! -Dme esa outra culleria. -Nunca ouvn noticias tal. -Fixeron obras na piscina para ampliar a capacidade da misma. -Calesqueira das razns enumeradas son ptimas.

29. Indica o significado e a funcin das formas destacadas en letra negra: -Mesmo as, non fomos quen de chegar a tempo. -Eu mesmo levarei os pratos. - o demo mesmo! -Sempre est a pensar no mesmo. -Os de mis veen ma. -Iso de mis! -Portos compromtese a estudar a creacin demis amarres. -Percibo certa falta de confianza. -Aquel foi un resultado certo. -Isidro de Mnica teen casa propia. -O propio era facermos outra folga.

CUANTIFICADORES 30Corrixe os erros -Asisto s aulas cada da. -Ese edificio desemolo entre ambos os tres arquitectos do estudio A-Zero. -Dalgn deles ter menos de dez anos non poder pasar. -Non hai algunha grapadora nesta oficina. -Tes que te semellar a teu pai nalgo. -Traballa a todas horas.

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Ambas candidatas merecan gaar. -De todas formas, creo que debiamos recorrer esa sentenza. -A Comisin examinar tdala documentacin recibida. -Non tiven un segundo para levar algo boca. -Que cada cal amae a sa vida. -Unha lingua que posteriormente se fragmentara en dous. -Non me dei prsa porque non me esperaba algun.

31. Indica a que categora gramatical (pronome cuantificador, pronome relativo ou adverbio) pertencen as palabras destacadas en negra nos seguintes enunciados: -Isto mencinase nalgn xornal. -Deses xornais, s vin algns. -Percorremos moitos lugares de Negueira de Muiz. -Os das libres que temos este anos son moitos. -Coa nosa idade xa non vemos moito. -Deume bastantes razns para xustificar a sa ausencia. -Deume bastantes. -Deume bastante. -Srveme bastante pasta, por favor. Eu tamn quero moita! -Gstache algo? -Gstache algo do que ves? -Estaba algo cansa. / Estaban algo cansas. -A conferencia estivo bastante ben.

NUMERAIS
32. Escribe por extenso os pronomes numerais ordinais e cardinais correspondentes aos seguintes nmeros: 2 5 12 18 24 49 78 1 l igual 1000 parte dun m
3

100 104 257 831 26 842 1 227 651 249 195 859 289

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

33. Corrixe no caso de ser preciso: -Rosala de Castro publica Cantares Gallegos en mil nove centos sesentaetrs. -Puxen o marcador na pxina trescentos das do vinte captulo, escena seis. Sabas que a moda xurdiu no sculo catorceavo? Eu s sei que teo 12,365.334 pezas de roupa -Esa cadeira custounos trinten libras esterlinas. -Gabrielle Bonheur "Coco" Chanel morreu en Pars no 1.971. -scar viaxou cento e un das e hospedouse en Angola na decimaterceira casa do xefe da tribo. -A mia traa a setecentos vixsimo quinta daquel peirao. -No sculo 17, Lus dcimo terceiro, rei de Francia, decidiu ocultar a sa calvicie cunha perruca. -Estou a ler o doceavo captulo da trece edicin de Os xogos da fame. -O sector TIC representa o cen por cen do sector i+D desa empresa. -S desfrutei dun da de praia en que dei vintedous voltas no ar. -A Corua, a dazasis de Agosto do 2.013. -O galego-portugus constitese como lingua escrita a mediados do sculo dcimosegundo. -Henrique 1 acabou na terza posicin do Campionato Galego sub 16. -Carlos, que vive no 15.001 da Corua e con D.N.I. 45.678.934-Q, gaa o vntuplo ca min. - a catorceava vez que cho digo! Non che toca mis que vixsimo catroava parte da torta! -Comemos seis docenas de ovos; o triple do que vs! -Quientos o medio de un milleiro. Canto vinten mil veces mais oito? -Un setexenavo, despois dun setanio encamado, morre polo trompazo dun elefante de circo. -O nmero Pi correspndese coa cifra tres coma catorce quince. -As temperaturas subirn 3-6 graos. Este aumento afectar a 300-350 persoas que padecern 53C. -S percorremos 17qm., isto , o 7,7% do total do Camio de Santiago. -O primeir paso xa est dado.

RELATIVOS, INTERROGATIVOS E EXCLAMATIVOS

34. Indica a que categora gramatical corresponden as formas destacadas en negra: -Canto mis llo explico menos o entende. -Preguntronlle cantos lapis lle deran. -Canta xente hai al! -Todos cantos estaban al saban quen era o asasino. -Todo canto che dixo mentira. -Como non veas, non che falo mis. -Odio a maneira como trata a xente! -Faino como queiras. -Como te chamas?

Facultade de Filoloxa

Lingua Galega 1 Curso 2013/2014

-Non sei como o vou solucionar. -Treme un vaso de auga cando poidas. -As cidades onde estivo eran pequenas. -Van construr un centro comercial onde haba un parque. -Onde vives? -Dime onde vives. 35. Corrixe os erros, se for preciso: -Os rapaces dos que che falei antes son vecios meus. -Quenes tean algo que dicir que falen agora. -Odio a maneira como trata xente! -Son persoas coas que nunca viaxara. -Fomos a unha praia cuias augas son transparentes. -Fun ao mecnico quen che amaou a moto. -Hai veces onde mellor calar. -A praza a cal imos ten un nome peculiar. -Hai veces onde mellor calar. -Estiven cunha persoa que non digo o nome. -O home quen chegou non era Pedro. -O lugar en onde quedamos marabilloso. -Quenes son os que van excursin? -A casa, a quen lle faltaban anda as portas, serviume temporalmente como refuxio. -Trtase dun pintor, a muller do cal cantante. -Os embaixadores quenes chegaron esta tarde reuniranse co presidente. -O conserxe viu uns rapaces os cales queran entrar no colexio. -Hai que asumir a defensa da sociedade, cuxa defensa ha de ser firme. -Tomou o tranva at o momento en que se foi a corrente, en cuxo momento descedeu. -Aquela igrexa, cuyas torres vemos, a catedral. -Seica di que son as folgas quen non deixan prosperar o pais -Estes son os seores con quenes falei. -Estas son as razns polas que dimitiu o director. -Pdeste fiar de Antonio, a quen coezo desde hai anos. -O que queira flocos de millo que erga a man. -Fun ao mecnico quen che amaou a moto. -O xuz ouviu o testemuo de X. L. V, quen vira cometer o atraco da tenda de bolsos. -Contrataremos a un profesor, o cal profesor traballa connosco. -Coecn unha rapaza a cal era iraniana.