Krv je teno tkivo koje ini krvna plazma i elije krvi.

Krvna plazma predstavlja pravi rastvor

elektrolita i koloidni rastvor bjelanevina. elije krvi ine: eritrociti (crvena krvna zrnca), leukociti
(bijela krvna zrnca), trombociti (krvne ploice).
IZRADA I BOJENJE KRVNOG RAZMAZA
srednje velika kap krvi nanese se tapiem na predmetno stakalce poloeno na ravnu podlogu, rub
drugog predmetnog stakalca primaknemo kapi krvi pod uglom od 45 stepeni. Predmetno staklo se
lagano prisloni uz kap krvi (kapljica krvi se razlije uz rub predmetnog stakla), razvue se krv po
predmetnom staklu ravnomjernim povlaenjem gornjeg stakalca u suprotnom smjeru, razmaz krvi se
oznai (podaci o pacijentu), sui se na zraku najmanje 2 sata (najvie 24 sata).
BOJENJE PREPARATA KRVNOG RAZMAZA PO PAPPENHEIMU
Reagensi:
- originalna otopina May-Grnwald
- originalna otopina Giemse
OTOPINA BOJE MAY-GRNWALD
jezgra se oboji svjetloplavo,citoplazma je jako svjetloplava ili je neobojena, granule granulocita:
neutrofilne oboje se svjetlocrveno,bazofilne tamnoplavo,eozinofilne granule naranastocrveno.
OTOPINA BOJE GIEMSE
jezgra stanica se oboji crvenoljubiasto, citoplazma je plava ili ruiaste boje, granule poprime jako
svjetlocrvenoljubiastu boju, kapaljkom ili pipetom nanosi se na preparat oko 2 ml originalne otopine
boje May-Grnwald koja ostaje na preparatu 3 MINUTE, kapaljkom se nanese na preparat 2 ml
destilirane vode i ostavi na preparatu 1 MINUTU, preparat se opere destiliranom vodom i ocijedi
voda .
POSTUPAK BOJENJA:
nanese se oko 3 ml svjee razrijeene otopine Giemse (1 kap originalne otopine Giemse na 1 ml
destilirane vode) i ostavi stajati 20-30 MINUTA, po isteku vremena bojenja preparate se ispere
destiliranom vodom, ocijedi, s donje strane obrie i sui u kosom poloaj.
PREGLED KRVNOG RAZMAZA
(pankromatska metoda po Pappenheimu)
ERITROCITI
Zreli eritrociti boje se svijetlo ruiasto sa slabije obojenim sredinjim podrujem. U krvnom razmazu
ponekad se mogu vidjeti: eritrociti s jezgrom -NORMOBLASTI
eritrociti razliite veliine - ANIZOCITOZA
eritrociti razliitog oblika - POIKILOCITOZA
jako obojeni eritrociti - HIPERKROMNI
eritrociti sa irokim neobojenim centrom HIPOKROMNI
DIFERNCIJALNA KRVNA SLIKA
relativni broj pojedinih morfolokih oblika leukocita u perifernoj cirkulaciji
LEUKOCITI
su stanice krvi koje sadre jezgru, prema morfolikim svojstvima razlikuju se granulociti i agranulociti,
brojani odnos pojedinih oblika leukocita razliit je.
GRANULOCITI
u citoplazmi sadre specifino obojena zrnca (granule), prema boji zrnaca nazivaju se neutrofilni,
eozinofilni i bazofilni leukociti, jezgra moe biti nesegmentirana ili segmentirana
AGRANULOCITI
u citoplazmi nemaju granule, limfociti i monociti.
Pribor: obojen i osuen razmaz krvi (metodom po Pappenheimu), mikroskop, imerziona tekuina,
vata, benzin.
Postupak: na krvnom razmazu pronae se slika pod malim poveanjem, stanice se diferenciraju pod
imerzionim objektivom mikroskopa: na tanki dio krvnog razmaza nanese se kap imerzionog sredstva i
uroni imerzioni objektiv, pri mikroskopiranju osvjetljenje preparata mora biti maksimalno (podignut
kondenzor, ogledalo centrira- diferencira se ravnomjerno po cijelom preparatu pomiui preparat od
kraja prema poetku razmaza. Zastupljenost pojedinih vrsta leuocita izraava se u procentima, ime
dobijemo relativnu leukocitarnu formulu. Apsolutna leukocitarna formula se rauna poto se u istoj
krvi odredi broj leukocita i 1 mm3 krvi.no, blenda otvorena).
NEUTROFILNI GRANULOCITI
promjer 10-15 m, bogata, fino granulirana citoplasma, segmentirana jezgra, zreliji oblici imaju 3-5
segmenata (spojni dio izmeu 2 segmenta mora biti tanji od 1/3 najdebljeg dijela), stanice s
nesegmentiranom jezgrom su mlae stanice ili nezreli oblici (jezgra oblika kifle).
EOZINOFILNI GRANULOCITI
promjer 10-15 m, brojne citoplazmatske granule su izrazito crvene boje, jezgra ima najee samo
dva segmenta (bisage).
BAZOFILNI GRANULOCITI
sadre u vodi topive citoplazmatske granule, tamno plave do crne boje, jezgra je relativno velika
segmentirana, granule su razliite veliine,ne prekrivaju jezgru.
LIMFOCITI
okrugle su stanice s velikom okruglom jezgrom iji je kromatin razdjeljen u polja, citoplazma je plave
boje, oko jezgre neto svjetlije boje, ima ih malih (10 m), srednjih i velikih (12-15 m) s manje ili vie
citoplazme.
MONOCITI
najvee stanice, smjetene uz rub krvnog razmaza (16-22 m), jezgra je nesegmentirana rijetko
okrugla, ee ameboidna u obliku potkove, citoplazma je sivo plave boje, bazofilna sa vakuolama
ili amorfnim granulama.
Tabela Svaki vertikalni red daje ukupno 10 leukocita.Zbir pojedinih leukocita predstavlja i njihovu
procentualnu zastupljenost, jer ukupno diferenciramo 100 leukocita (relativna leukocitarna formula):
56% neutrofili, 4% eozinofili, 2% bazofili, 32% limfociti, 6% monociti .
BROJANJE ERITROCITA
Broj krvnih stanica (eritrocita, leukocita, trombocita) moe se odrediti pomou elektronskog brojaa
ili brojenjem u komorici hemocitometru.
ELEKTRONSKI BROJAI - metoda impedancije i opticka metoda.
BROJENJE ERITROCITA U HEMOCITOMETRU
Pribor:
eritrocitni melanger, komorica za brojenje stanica (hemocitometar):
Thoma-Zeissova,Neubaerova, Brker-Trkova, Spencerova
Materijal: puna krv
Otopine: Hayemova otopina (1gNaCl, 5g Na2SO4,0,1gHgCla i destilovane vode do 200 ml)
Eritrocitni melaner
razrjeenje krvi s HAYEMOVOM OTOPINOM
- 200x = krv navui do oznake 0,5 a Hayemovu otopinu do oznake 101
- 100x= krv navui do oznake 1 a Hayemovu otopinu do oznake 101
Mreica ima izgled kvadrata povrine 1 mm2 i podjeljena je na 16 srednjih kvadrata povrine 1/25
mm2 . Svaki sredji kvadrat je podjeljen na po 16 malih kvadrata, povrine 1/400 mm2
Pravilo brojanja: u svakom malom kvadratiu broje se svieritrociti koji se nalaze: unutar kvadratia,
na lijevoj i gornjoj crti.
Krv se uzima iz jagodice domalog prsta,usisamo kap krvi u melaner do oznake 0,5 ili 1, a zatim do
oznake 101 Hayemov rastvor, melaner se uzme izmeu palca i kaiprsta i laganim pokretima
izmjeamo krv sa rastvorom, prvih nekoliko kapi krvi izduvanih iz melanera odstranimo, a sljedeim
ispunimo komoru, hemocitometar se predhodno stavi na stalak mikroskopa pod malo uveanje (od
32x), naemo mreicu u srdinje polje komorice koje je nie za 1/10mm stavimo pokrovno stakalce.
vrh melanera stavimo na jedan od dva ljeba koji ograniavaju sredinje polje i paljivo izduvamo
kap razblaene krvi koja se razlije ispd pokrovnog stakla. Saekamo 2-3 minute da se eritrociti istaloe
i brojimo eritrocite u 5 srednjih kvadrata (4 ugaono smjetena i jedan sredinji) tj u 80 malih
kvadratia, pri uveanju 100x.
FORMULA ZA IZRAUNAVANJE BROJA ERITROCITA
N/80x400(mm2)x10(mm3)x100(ili200)=Nx106mm3
Nx106(mm3)x103(cm3)x103(dm3)=Nx1012/L
N-broj eritrocita
400- broj eritrocita u 1 mm2 (povrina malog kvadratia = 1/400 mm2)
100 ili 200- razrjeenje krvi u melaneru
10 broj eritrocita u 1 mm3
Na osnovu podataka u predhodnoj tabeli izraunati broj eritrocita u mm3 krvi, odnosno broj
eritrocita/l krvi. Naeni ukupni broj eritrocita(x) podjelimo sa 80, i tako dobijemo prosjean broj
eritrocita u jednom malom kvadratu. Dobivenu vrijednost mnoimo sa 400 (jer je povrina
jednogmalog kvadrata 1/400 mm2), te dobijemo broj eritrocita po mm2, a mnoenjem sa 10
(sredinje polje sputeno za 1/10mm) dobijemo broj eritrocita u mm3 razblaene krvi. Mnoenjem sa
razblaenjem 100 ili 200x dobijemobroj eritrocita u mm3 pune.
Brojanje leukocita:
Pribor:
leukocitni melanger, komorica za brojenje stanica (hemocitometar):
Neubaerova, Brker-Trkova, Schillingove komore
Materijal: puna krv
Otopine: Tuerkov rastvor (3 ml 1% rastvora geniciana violet, 2 ml siretna kiselina, destilovane vode
do 300m.
Krv se uzima iz jagodice domalog prsta Usisamo kap krvi u melaner do oznake 0,5 ili 1, a zatim do
oznake 11 Tuerkov rastvo, melaner se uzme izmeu palca i kaiprsta i laganim pokretima izmjeamo
krv sa rastvorom, prvih nekoliko kapi krvi izduvanih iz melanera odstranimo, a sljedeim ispunimo
komor, hemocitometar se predhodno stavi na stalak mikroskopa pod malo uveanje (od 32x),
naemo mreicu u srdinje polje komorice koje je nie za 1/10mm stavimo pokrovno stakalc, vrh
melanera stavimo na jedan od dva ljeba koji ograniavaju sredinje polje i paljivo izduvamo kap
razblaene krvi koja se razlije ispd pokrovnog stakla. Ugaoni kvadrati za brojanje leukocita podjeljeni
su jednostrukim linijama na 16 srednjih kvadrata povrine 1/16mm2 leukociti se broje u 2 ugaona
kvadrata sa po 16 srednjih kvadrata tj.32.
Tabela Naeni ukupni broj leukocita podjelimo sa 32 i dobijemo broj leukocita u jednom srednjem
kvadratu. Dobivenu vrijednost mnoimo sa 16 (jer je povrina srednjeg kvadrata 1/16 mm2) i
dobijemo broj leukocita po mm2, a mnoenjem sa 10 (sredinje polje sputeno za 1/10mm) dobijemo
broj leukocita u mm3 razblaene krvi. Mnoenjem sa razblaenjem 10 ili 20x dobijemobroj leukocita u
mm3 pune krvi.
BROJANJE TROMBOCITA : odreivanje broja trombocita metodom po Foniu (Foni)
Krv se uzima strilno iz jagodice prsta, nakon uboda lancetom (prije pojave kapi krvi) na to mjesto
staviti kap 14% Mg SO4 koji spreava agregaciju trombocita, kap krvi se pomjea sa MgSO4 staklenim
tapiem i prenese na predmetno staklo i napravi razmaz istim postupkom kao i pri prevljenju
obinog razmaza krvi, bojenje osuenog razmaza sevri se metodom po Pappenheimu, s tim to se
Giemsin rastvor ostavi da stoji 50-60 minuta. Na preparatu se odredi broj trombocita na 1000
eritrocita, a brojanje se vri na 4 razliita mjesta na preparatu, upotrebom imerzije, pomou okulara
u koji je umetnut komad kartona na ijoj sredini je otvor dimenzija 5x8mm.
Broj trombocita se rauna po formuli:
Broj trombocita/l= broj eritrocita x naeni broj trombocita/1000 x106
Ako je naeni broj trombocita 60, na osnovu podataka iz primjera za broj eritrocita izraunati broj
trombocita/l.
Fizioloki rastvori su rastvori koji prema svojim fiziko hemijskim osobinama imitiraju unutarnju
sredinu organizma u kojoj elije zadravaju svoj normalni oblik i funkciju. Primjena u klinikoj praksi
i laboratorijskim istraivanjima (in vitro). Slue za nadoknadu izgubljene tenosti kod iskrvarenja,
opekotina, proliva, povraanja, kao i za inkubaciju izolovanih tkiva i organa.Da bi se fizioloki rastvori
mogli primjenjivati, moraju odravati osnovnu konstantu homeostaze, izotoniju odnosno moraju
imati isti osmotski pritisak kao i tjelesne tenosti. Normalna osmolarnost ekstracelularne i
intracelularne tenosti je oko 300mOsm/kg. Poeljno je da fizioloki rastvori odravaju i druge
konstante homeostaze , a to su izojonija, izohidrija, izoglikemija, izotermija.
Negativna strana fiziolokih rastvora je to u svom sastavu nemaju proteine, odnosno ne posjeduju
koloido-osmotski pritisak.
Izotonija- odravanje osmolarnosti (300mOsm/L) ekstracelularne tenosti i koncentracije Na (140+-
5mmol/L).
Izojonija-odravanje normalne koncentracije jona u ekstracelularnoj tenosti Na i K (4,2 mmol/L)
Izohidrija-odravanje koncentracije H+ jona ili pH ekstracelularne tenosti (art.krv.7.4, venska krv
7,35)
Izotermija-odravanje konstantne temperature 36,7-37C.
Izoglikemija-odravanje normalne koncentracije glukoze u krvi (3,9-6 mmol/L).
Podjela fiziolokh rastvora: Prosti (0,9% NaCl, 5% glukoza) *samo izotonija
Sloeni ( Ringer, Krebsov )
Ringerov rastvor sadri: 0,9%NaCl,0,02%KCl,0,02%CaCl2. Izotonija, izojonija, izohidrija, izotermi.
VRSTE RASTVORA koje se najee primjenjuj: slani rastvori (NaCl) razliitih koncentracija:
hipotonian (0,2%), izotonian (0,9%),hipertonian (5%). Dekstroza u slanom rastvoru.Glukoza se
brzo metabolie do CO2+ H2O. Unijeti volumen se zbog toga distribuira i intracelularno kao i
ekstracelularno. Unosi se u razliitim koncentracijama (5%,10%,20%,25%,50%).Koriste se
istovremeno za nadoknadu vode kao i u energetske svrhe, dekstran, dugolanani polisaharid,
Predstavlja zamjenu za plazmu.
BALANS VODE Unos vode: 60 % tenosti , 30 % hrana, 10 % metabolika voda
Izluivanje vode: 28 % isparavanje preko plua/koe (nevidljivi gubitak ), 8 % znojenje, 4 %
feces i 60 % urin.
Poremeaj balansa vode : dehidratacija:
Izotonina: ravnomerni gubitak vode i elektrolita; smanjenje volumena krvi
Hipertonina: gubitak vode vei od gubitaka elektrolita
Hipotonina: gubitak elektrolita vei od gubitka vode
 hiperhidratacija
Izotonina: povean volumen EC tenosti
Hipertonina: povean unos Na+; osmoza vode iz IC u EC prostor
Hipotonina: trovanje vodom, osmoza vode u IC.
Fizika aktivnost i dehidraticije
Gubitak tjelesnih tenosti (dehidracija) koja sadri vodu i elektrolite uglavnom nastaje zbog
poveanog znojenja.
Dolazi i do poveanja tjelesne temperature i smanjenja volumena krvi (smanjuje se udarni volumen)
kao i do smanjenja miine snage i izdrljivosti odn. cjelokupne fizike efikasnosti.
VANOST HIDRATACIJE
Voda i elektroliti su vani za obavljanje fizike aktivnosti jer:
1.Odravaju volumen krvi i osmolarnost za efikasan transport O2 i regulaciju krvnog pritiska
2. Reguliu tjelesnu temperaturu mehanizmom znojenja
3. Homeostaza metabolikih i enzim. funkcija
4. Omoguavaju nervnu kondukciju za funkciju miia
5. Uklanjaju toksine i produkte razgradnje
6. Za obnavljanje energetskih depoa (npr. miini glikogen) tokom oporavka.
Nadoknada tenosti kod opekotina:
Novije formule su Parklandov reim i modifikovana Brookeova formula koje se svode na
administraciju 2-4 ml tenosti na kilogram tjelesne teine povrijedenog i na procenat opeene
povrine. Povrinu opekotine izraavamo u procentima opeene koe u odnosu na cjelokupnu
povrinu tjela (TBSA - total body surface area). Da bismo brzo saznali veliinu opekotine, koristimo se
pravilom devetke. Tjelo je podeljeno na 11 regija koje kod odraslog imaju priblino jednaku povrinu.
To su: -glava i vrat 9%
-prednja strana trupa 2 x 9%
-zadnja strana trupa 2 x 9%
-prednja strana noge 9% (2 x 9%)
-zadnja strana noge 9% (2 x 9%)
-ruka 9%(2 x 9%)
Sve to ini 11 x 9% = 99%, dok se poslednji procenat odnosi na perinealnu regiju. Na primjer, ako je
povrijedeni teak 70 kg. a zadobio je opekotinu od 30% tjelesne povrine, predvidjena koliina
tenosti za 24 sata iznosi 2-4 ml x 70 kg x 30% =2400-4800ml. U prvih osam sati od povrede
neophodno je pacijentu dati polovinu predvidjene tenosti, a u preostalih esnaest sati drugu
polovinu.
OSMOTSKI PRITISAK neke otopine zavisi o broju estica koje otopina sadri u jedinici volumena.
IZOTONINA OTOPINA sadri jednaku koncentraciju otopljenih tvari kao druga otopina (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u izotoninu otopinu voda difundira u
stanicu i iz stanice u jednakoj koncentraciji (neto transport vode=0).
HIPOTONINA OTOPINA sadri manju koncentraciju otopljenih tvari od neke druge otopine (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u hipotoninu otopinu voda difundira u
stanicu.
HIPERTONINA OTOPINA sadri veu koncentraciju otopljenih tvari od neke druge otopine (npr.
citoplazma stanice - ERITROCITA). Kada je stanica stavljena u hipertoninu otopinu voda difundira iz
stanice izazivajui smeuravanje stanice, izazivajui bubrenje stanice i lizu.
OSMOTSKA REZISTENCIJA ERITROCITA (hemoliza eritrocita) ispitivanje otpornosti eritrocita u
hipotoninoj otopini natrij klorida kojoj se postepeno smanjuje koncentracija. Hipotonini rastvori
imaju osmotski pritisak manji od 300 mOsm/kg, kolika je normalna osmolarnost elijske tenosti
eritrocita. Usljed nastale razlike, voda se procesom osmoze kree ka mjestu vee rastvora manji
osmotske koncentracije, tj ulazi u eritrocit. Ulazak vode je vei, a time i bubrenje eritrocita, to je
osmotski pritisak.