Carapina Marko Gfos 2017 Diplo Sveuc PDF

SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA
U OSIJEKU
GRAĐEVINSKI FAKULTET OSIJEK
DIPLOMSKI RAD
Osijek, 16.02.2017. Marko Čarapina

U OSIJEKU
DIPLOMSKI RAD
Proračun višeetažne čelične zgrade sa tlocrtnim variranjem položaja AB
jezgre
Marko Čarapina
Osijek, 16.02.2017. ____________________
U OSIJEKU
ZNANSTVENO PODRUČJE: TEHNIČKE ZNANOSTI

ZNANSTVENO POLJE: GRAĐEVINARSTVO
ZNANSTVENA GRANA: NOSIVE KONSTRUKCIJE
TEMA: PRORAČUN VIŠEETAŽNE ČELIČNE ZGRADE SA VARIRANJEM
POLOŽAJA AB JEZGRE
PRISTUPNIK: MARKO ČARAPINA, sveučilišni diplomski studij
Treba dimenzionirati čeličnu zgradu čiji je tlocrt prikazan na donjoj skici. Potrebno je uraditi seizmički
proračun za sustav kojemu je horizontalna stabilizacija osigurana AB jezgrom, pri čemu se u tlocrtu uvijek
nalazi samo jedna jezgra, ali na različitim položajima (1), (2) i (3). Treba napraviti 3D modele konstrukcije
za svaki položaj jezgre te uraditi proračun spektralnom analizom, a potom metodom ekvivalentnog
opterećenja usporediti dobivene sile/naprezanja u betonskoj jezgri. Betonska jezgra je prošupljena strani
na kojoj se vrši komunikacija, ali je iznad 2,50 metara visine od poda etaže u potpunosti zatvorena do
poda više etaže. Namjena zgrade je poslovna zgrada, za urede, locirana na području Osijeka. Treba
dimenzionirati karakterističnu etažu i krovnu etažu. Katnost zgrade je P+4, a temeljenje je na temeljnom
roštilju. Visina prve etaže je 6 metara, a ostalih etaža 4 metra. Ostali podaci:
- Za stupove birati neke od poprečnih presjeka: HEA, HEB, HEM ili okrugle
- Za grede (glavne i sekundarne) birati neke od poprečnih presjeka: IPE, HEA, HEB, saćasti
- Stropna ploča je AB (paziti na minimum njene debljine prema EC2) ili spregnut na limovima (bez
proračuna) ili Hoesch
- Na sva tri modela (za variranje položaja AB jezgre) početne dimenzije ostalih čeličnih elemenata
bit će iste radi kasnijih usporedbi dobivenih sila na jezgrama
- Pri kombiniranju opterećenja radi jednostavnijeg proračuna uzimati samo najosnovnije
kombinacije opterećenja, u skladu s pojednostavljenjima za visokogradnju (ne forsirati desetke
nepotrebnih kombinacija!)
- U radu riješiti osnovne detalje spojeva, temeljenje, te AB jezgru
- U zaključku pokazati osnovne različitosti i specifičnosti ponašanja zgrade ovisno o položaju AB
jezgre
Osijek, 15.rujna 2016.
Mentor: Predsjednik Odbora za

diplomske ispite:
_________________________ ______________________________
Prof.dr.sc. Damir Markulak Izv.prof.dr.sc. Mirjana Bošnjak-Klečina
Metalne konstrukcije 2
Proračun višeetažne čelične zgrade sa tlocrtnim variranjem položaja AB jezgre
SAŽETAK RADA
Cilj diplomskog rada je analizirati utjecaj variranja tlocrtnog položaja armiranobetonske jezgre kod
višeetažne zgrade. Horizontalna stabilizacija zgrade osigurana je armiranobetonskom jezgrom koja
varira između tri moguća položaja. Vertikalna stabilizacija zgrade osigurana je čeličnom konstrukcijom
koja se sastoji od pet glavnih okvira povezanih sekundarnim nosivim elementima. Zgrada je poslovne
namjene i nalazi se u Osijeku, te je time određeno njeno opterećenje vjetrom i snijegom. Dimenzionirani
su svi glavni i sekundarni elementi čelične konstrukcije,a korišteni su HEB profili za stupove, HEA profili
za glavne grede i IPE profili za sekundarne grede. Stropna ploča izvedena je kao armiranobetonska
ploča koja je apsolutno kruta u svojoj ravnini. Urađena je spektralna analiza zgrade, a metodom
ekvivalentnog opterećenja uspoređene su dobivene sile na jezgri. U radu je urađen seizmički proračun
za zgradu u kojoj se tlocrtno ne podudaraju položaj centra krutosti i masa, za sva tri promatrana slučaja
položaja jezgre. Proračun opterećenja vjetrom proveden je u programskom paketu 'Opterećenja', a svi
ostali proračui provedeni su u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional
2014'
Ključne riječi: čelična zgrada, čelične konstrukcije, armiranobetonska jezgra, dimenzioniranje,

spektralna analiza, potres, priključci
SADRŽAJ
1 Uvod ..................................................................................................................................... 1
2 Teoretski dio .......................................................................................................................... 2
2.1 Općenito o višeetažnim zgradama.................................................................................... 2
2.2 Povijest višeetažnih zgrada.............................................................................................. 3
2.3 Specifičnosti konstrukcija višeetažnih zgrada..................................................................... 6
2.3.1 Temelji................................................................................................................................................... 6
2.3.2 Okvirni sustav ....................................................................................................................................... 7
2.3.3 Stupovi .................................................................................................................................................. 8
2.3.4 Grede .................................................................................................................................................... 8
2.3.5 Međukatna konstrukcija ....................................................................................................................... 9
2.3.6 Prijenos vertikalnog opterećenja ....................................................................................................... 11
2.3.7 Vrste vertikalnih nosivih konstrukcija ................................................................................................ 12
3 Tehnički opis zadane višeetažne građevine .............................................................................13
4 Proračun konstrukcije ............................................................................................................17
4.1 Proračun sekundarnih konstrukcijskih elemenata ..............................................................17
4.1.1 Analiza opterećenja............................................................................................................................ 17
4.1.2 Dimenzioniranje sekundarne grede – POZ 101 ............................................................................... 20
4.1.3 Dimenzioniranje grede – POZ 102 .................................................................................................... 26
4.2 Proračun glavnih konstrukcijskih elemenata .....................................................................32
4.2.1 Dimenzioniranje glavne grede – POZ 201........................................................................................ 38
4.2.2 Dimenzioniranje glavne grede – POZ 202........................................................................................ 44
4.2.3 Dimenzioniranje stupa – POZ 301 – prizemlje ................................................................................. 50
4.2.4 Dimenzioniranje stupa – POZ 301 – 1. kat ....................................................................................... 55
5 Računalno modeliranje ..........................................................................................................75
5.1 Model s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model 1 .................................75
5.2 Model s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2 ..........................................................78
5.3 Model kojemu je ukrućenje postignuto dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3 ..81
5.4 Model s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda – Model 4...........................84
5.5 Model s dijagonalama između glavnih greda – Model 5 .....................................................87
5.6 Model s krutom dijafragmom (floor – rigid-diaphragm) – Model 6 ........................................90
5.7 Odabir 3D modela za daljnji proračun ..............................................................................93
Čarapina,Marko
6 Seizmički proračun ................................................................................................................95

6.1 Izračun mase konstrukcije po katovima ............................................................................95
6.1.1 Masa konstrukcije - prizemlje ............................................................................................................ 95
6.1.2 Masa konstrukcije – 1. kat ................................................................................................................. 96
6.1.6 Ukupna masa konstrukcije............................................................................................................... 100
6.2 Izračun centra mase i centra krutosti.............................................................................. 101
6.2.1 Položaj jezgre 1 ................................................................................................................................ 101
6.2.2 Položaj jezgre 2 ................................................................................................................................ 101
6.2.3 Položaj jezgre 3 ................................................................................................................................ 101
6.3 Potresno opterećenje ................................................................................................... 105
6.3.1 Težina objekta .................................................................................................................................. 108
6.4 Usporedba dobivenih momenata torzije na armiranobetonskoj jezgri ................................ 111
6.4.1 Položaj jezgre 1 ................................................................................................................................ 112
6.4.2 Položaj jezgre 2 ................................................................................................................................ 115
6.4.3 Položaj jezgre 3 ................................................................................................................................ 118
7 Seizmička analiza u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014'
121
7.1 Položaj jezgre 1 ........................................................................................................... 122
7.2 Položaj jezgre 2 ........................................................................................................... 130
7.3 Položaj jezgre 3 ........................................................................................................... 134
8 Proračun priključaka ............................................................................................................ 143
8.1 Priključak stup-temelj ................................................................................................... 143
8.2 Priključak stup-temelj ................................................................................................... 145
8.3 Priključak greda-jezgra ................................................................................................. 147
8.4 Prilog 1 – izvještaj za priključak stup-temelj .................................................................... 149
8.5 Prilog 2 – izvještaj za priključak stup-greda .................................................................... 154
8.6 Prilog 3 – izvještaj za priključak greda-jezgra .................................................................. 158
9 Grafički prilozi ..................................................................................................................... 163
10 Zaključak ............................................................................................................................ 169
11 Literatura ............................................................................................................................ 170
12 Popis slika .......................................................................................................................... 171
13 Popis tablica ....................................................................................................................... 175
Čarapina,Marko
1 Uvod
Cilj ovog rada je analizirati utjecaj variranja tlocrtnog položaja armiranobetonske jezgre kod višeetažne
zgrade. U radu je potrebno napraviti seizmički proračun za sustav kojemu je horizontalna stabilizacija
osigurana AB jezgrom, čiji položaj se tlocrtno varira na tri zadana položaja kako bi se procijenio utjecaj
na seizmička svojstva zgrade. Proračunom je potrebno utvrditi utjecaje horizontalnih sila od potresa
metodom spektralne analize, a dobivene sile/naprezanja potrebno je zatim usporediti metodom
ekvivalentnog opterećenja.
Namjena zgrade je poslovna i nalazi se u Osijeku, a katnost joj je P+4. Tlocrt zgrade je
pravokutni dimenzija 40 x 24 metra. Zgrada se sastoji od 5 glavnih čeličnih okvira koji su međusobno
okomito povezani sekundarnim nosačima. Čelični dio konstrukcije čine I profili i to HEB 500 i HEB 300
za stupove, HEA 400 i HEA 450 za glavne grede i IPE 270 i IPE 300 za sekundarne grede.
Armiranobetonska jezgra zgrade, dimenzija je 8 x 6 metara, sadrži trokrako stubište i dva lifta
na pojedinom katu. Ostali dio armiranobetonske konstrukcije zgrade čine temelji i međukatna stropna
konstrukcija. Materijal za izradu armiranobetonskog dijela konstrukcije je C30/37 i armatura B500B.
Pri proračunu i dimenzioniranju korišteni su važeći propisi. Za proračun reznih sila korišten je
programski paket 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014', dok je dimenzioniranje
čeličnih elemenata provedeno prema HRN EN 1993 [1] standardima. Djelovanja i pravila
dimenzioniranja vezana uz potres usklaĐeni su s HRN EN 1998 [2] standardima. Preostala djelovanja
na zgradu usklađena su sa HRN EN 1991 normama.
Čarapina,Marko 1
2 Teoretski dio
2.1 Općenito o višeetažnim zgradama
Konstrukcije od čelika imaju veliku primjenu u arhitektonskim i inženjerskim objektima kao što su: hale,
zgrade, mostovi, rezervoari, silosi itd. Najšira primjena čelika je upravo u zgradarstvu. Višeetažne
građevine su zgrade čija najveća djelovanja čine bočne sile koje uzrokuje vjetar i potres. Najčešće se
grade za stambene i javne namjene (poslovne, upravne, zdravstvene, znanstvene i sl.). Težnja ljudi za
životom u velikim gradovima u industrijskim razvijenim zemljama i pomanjkanje prostora prisilili su
inženjere građevinarstva za gradnjom u visinu što je rezultiralo izgradnjom visokih građevina.
Čelik kao materijal koji se koristi za nosivu konstrukciju posjeduje specifična svojstva i značajne
tehničke i funkcionalne prednosti u odnosu na ostale materijale korištene u istu svrhu (armirani beton,
opeka, drvo itd.). Neke od tih prednosti su: visoka mehanička svojstva, sposobnost savladavanja velikih
raspona i visina, male dimenzije i težina nosive konstrukcije, laka manipulacija, transport i jednostavna
montaža, industrijska proizvodnja itd. Usprkos svim dobrim osobinama čelik ima i neke mane kao što su
osjetljivost na koroziju i i djelovanje povišenih temperatura (požara), ali uz pravilnu zaštitu ove negativne
osobine čelika moguće je svesti na najmanju moguću razinu.
Kao materijal za nosive konstrukcije čelik se počinje koristiti u drugoj polovici 18. stoljeća. Prva
visoka zgrada koja je bila izvedena s nosivom konstrukcijom načinjenom od čelika i željeza je jedna
deseterokatnica u Chicagu na koju su kasnije dozidana još dva kata. Izumom lifta (Elisha Graves Otis) i
usporednim početkom korištenja čelika u građevini građenje čeličnih višekatnica dobiva svoj zamah, pa
se problem pomanjkanja zemljišta u velikim gradovima riješava građenjem u visinu.
U posljednje vrijeme primjena čelika za nosive konstrukcije višekatnih zgrada postala je
svakodnevna, pogotovo u velikim gradovima. Prednost gradnje čelikom je ta što čelična nosiva
kontrukcija ne zahtijeva veliko gradilište, a proces montaže moguće je tako uskladiti da se elementi
čelične konstrukcije direktno montiraju. Veliki troškovi izgradnje novih objekata zbog proširenja
postojeće mreže infrastrukture i velike potrebe za novim stambenim i poslovnim prostorima nameću
nadogradnju postojećih neadekvatnih objekata sa ravnim krovovima u velikim gradovima. Ovako se
postižu ogromne uštede, a i bitno se skraćuje vrijeme potrebno za izgradnju.
Izgradnja vsiokih zgrada omogućena je uvođenjem mnogih inovacija od kojih su neke:
jednostavna i ekonomičnija konstrukcija i proizvodnja, povećanje kvalitete materijala za nosivu i
nenosivu konstrukciju, unaprijeđenje tehnike proračuna, smanjenje stalnog opterećenja krova,
međukatne konstrukcije, zidova i pregrada koristeći laki beton, hladno oblikovane profile i ostale lake
građevinske materijale, mogućnost ekonomične proizvodnje greda sa otvorima (saćaste grede) i
valjanih profila sa širokim spektrom geometrijskih karakteristika, liftovi velike brzine, razvoj mobilnih
kranova velike nosivosti i drugih strojeva neophodnih za montažu i unaprijeđivanje metode spajanja, [3].
Čarapina,Marko 2
2.2 Povijest višeetažnih zgrada
U cijelom svijetu svakoga dana grade se visoke građevine i zgrade koje obično nazivamo neboderima.
Legenda o kuli babilonskoj kaže da su ljudi u staro doba gradili građevinu čija je visina trebala biti tolika
da joj niti jedan potop ne može nanijeti štetu. Visoke katedrale građene su u srednjem vijeku u Europi.
Na njima su majstori zidari primijenili naučeno znanje za oblikovanje kamena u šiljaste svodove i krilate
potporne stupove da uzdignu tavane, pa zbog toga katedrale završavaju visokim šiljcima i tako izgledaju
više i velebnije kao što je Kölnska katedrala (Slika 2.2.1.). Stotinama godina katedrale su bile najviše
građevine zbog toga što se nije znalo za materijal s kojim se može izgraditi viša građevina.
Slika 2.2.1. Kölnska katedrala [7]
Priljevom stanovništva u veće gradove, u 19. stoljeću, cijena građevinskog zemljišta se

povećava, pa dolazi do potrebe gradnje u visinu. Problem kod kamenih zgrada je njihova vlastita težina,
tako da bi se izgradila kamena zgrada koja je visine 20 katova, zidovi u prizemlju morali bi biti širine 2
metra što je potpuno neisplativo. Pronalazak hidrauličnog dizala, u prvoj polovini 19. stoljeća,
omogućuje podizanje ljudi i do 20 katova. Srećom, u doba pronalaska hidrauličnog dizala počinju se
koristiti čelik i željezo koji bez problema mogu nositi ovu težinu. Prvi pravi čelični neboder izgrađen je
1885. u Chicagu i zove se Home Insurance Building (Slika 2.2.2. i Slika 2.2.3.). Iako je imala samo 10
katova (1890. su nadgrađena još dva) i bila visoka 42 metra ova zgrada imala je okvir od kovanog
željeza. Zgrada je težila jednu trećinu težine kamene zgrade i vlasti su bile toliko zabrinute da su
prekinuli izgradnju zbog istraživanja njene sigurnosti, [4].
Čarapina,Marko 3
Slika 2.2.2. Home Insurance Building Slika 2.2.3. Home Insurance Building, [9]
u izgradnji, [8]
Dva tjedna prije početka velike depresije 1932. godine sagrađena je tada najviša zgrada na
svijetu, Empire State Building (Slika 2.2.4.), koja je bila visoka 381 metar. Osnovni konstrukcijski sustav
je ubetonirani čelični okvir čiji je razmak stupova bio svega 6-7,5 metara. Specifičnost ove zgrade je
brzina njene izgradnje jer je 70 000 tona čelične konstrukcije montirano u samo 23 tjedna. Do 1970. i
izgradnje World Trade Centera (Slika 2.2.5.), ova zgrada nosila je titulu najviše na svijetu, [6].
Slika 2.2.4. Empire State Building, [10] Slika 2.2.5. World Trade Center, [11]
Skeletni sustav bio je dugo godina jedini sustav u izgradnji višeetažnih zgrada. Razmaci između
njegovih stupova sve se više povećavaju nakon 50.-ih godina, a javlja se i ideja da konstrukcije postanu
3D sustav koji može preuzimati i horizontalne sile kao jedna cjelina. Da povećanje visine zgrade traži i
nove koncepcije okvirnih sustava otkriva Fazlur Khan u ranim šezdesetima 20. stoljeća. Njegova glavna
zamisao bila je o cijevnom sustavu, pa tako nastaju okvirno-rešetkasti interaktivni sustavi, cijevni
sustavi, sustavi modularne cijevi, mješoviti sustavi i slično.
Čarapina,Marko 4
Da bi se povećala učinkovitost okvirnih cijevnih sustava dodaju im se dijagonalni spregovi na

fasadama. Dijagonale gotovo potpuno eliminiraju utjecaj zaostajanja posmika (shear lag) pošto su
spojene sa stupovima na svakom križanju, a savijanje u stupovima je također bitno smanjeno. Prva
zgrada sa ovakvim spregovima izgrađena je 1969. u Chicagu i zove se John Hancock Center (Slika
2.2.6.). Zgrada ima 97 katova i visoka je 344 metra.
Slika 2.2.6. John Hancock Center, [12]
Od ostalih značajnih zgrada valja spomenuti zgradu Taipei 101 (Slika 2.2.7.) sagrađenu 2003. u
Taipeiu na Tajvanu. Nakon izgradnje postaje najviša zgrada na svijetu visine 509 metara sa 101 katom.
Konstrukcijski sustav je cijev u cijevi gdje je unutrašnja cijev (jezgra) izvedena od rešetki, a vanjska cijev
(trup) izvedena je kao okvir sa spregovima. Jedan od najučinkovitijih konstrukcijskih oblika su prostorni
okviri. To su trodimenzionalne trokutaste konstrukcije čija mala težina i velika učinkovitost omogućuju
postizanje najvećih visina građevina. Prostorna rešetka sa poprečnim spregovima konstrukcijski je
sustav zgrade Bank of China (Slika 2.2.8.) izgrađene 1989. godine. Zgrada ima 76 katove i visine je 369
metara, a njena prostorna rešetka preuzima gotovo ukupnu težinu građevine i istovremeno horizontalna
djelovanja od tajfunskih vjetrova. Trenutno najviša građevina na svijetu nalazi se u Dubaiju, visine 828
metara i zove se Burj Khalifa (Slika 2.2.9.). Ova zgrada ima specifičan tlocrt oblika Y koji se dobro
odupire velikim silama vjetra. Burj Khalifa predstavlja početak novog doba u izgradnji visokih zgrada i uz
napredak novih tehnologija njen rekord najviše zgrade na svijetu u bliskoj bi budućnosti mogao biti
'preotet', [6].
Čarapina,Marko 5
Slika 2.2.7. Taipei 101, [13] Slika 2.2.8. Bank of China, [14] Slika 2.2.9. Burj Khalifa, [15]
2.3 Specifičnosti konstrukcija višeetažnih zgrada
Višeetažne zgrade izložene su kombiniranim vertikalnim i horizontalnim djelovanjima. Konstrukcija

višeetažne građevine sastoji se od standardnih dijelova kao što su temelji, okvirna konstrukcija i
međukatne konstrukcije. Sustav okvira i greda, te horizontalnih i vertikalnih vezova koji stabiliziraju
zgradu od horizontalnih djelovanja (vjetar i potres) sastavni su dijelovi okvire konstrukcije, [5].
2.3.1 Temelji
Temelji su dijelovi konstrukcije koji primaju opterećenje od cijele građevine. Za temeljenje se najčešće
koriste (Slika 2.3.1.1.) :
- armiranobetonske ravne ploče debljine od 1,0 do 3,0 metara
- rebraste armiranobetonske ploče
- prošupljene armiranobetonske ploče s jedni ili više otvora,
a njihov izbor ovisi o inženjersko-geološkim uvjetima, konstrukcijskom vrstom zgrade, vrstom korisnog
opterećenja i eksploatacijskim potrebama i ograničenjima. Dubine temelja se uglavnom kreće između
4,0-6,0 metara, ali mogu biti i do dubine 15-20 metara. Kod izgradnje građevina velikih dužina dolazi do
potrebe za izradom dilatacija zbog utjecaja temperature, neravnomjernih sleganja i seizmičkog
djelovanja što dodatno komplicira izradu temelja, [3].
Čarapina,Marko 6
Slika 2.3.1.1. Karakteristične vrste temelja višeetažnih građevina
2.3.2 Okvirni sustav
Okvirni sustavi prenosi horizontalna i vertikalna djelovanja na temelje. Oni se sastoje od vertikalnih i
horizontalnih elemenata koji mogu biti spojeni na različite načine o čemu također ovisi ponašanje
konstrukcijskog sustava. Ovisno o mogućnosti preuzimanja horizontalnih sila, uobičajeni okvirni sustavi
dijele se na dvije kategorije, Slika 2.3.2.1. :
- nepoduprti okviri (eng. unbraced frame) – horizontalna opterećenja preuzimaju savijanjem
elemenata okvira
- poduprti okviri (eng. braced frame) – imaju zaseban vezni sustav odgovarajuće krutosti
Slika 2.3.2.1. Poduprta i nepoduprta okvirna konstrukcija
Okviri sa nedovoljno krutim okvirnim sustavom nazivaju se nepoduprti okviri. Njihova

dominantna primjena je kod višeetežanih čeličnih zgrada do 30-ak katova. Okviri kod nepoduprtih
sustava su raspona okvira 6-9 metara i smješteni su u dva okomita pravca za preuzimanje horizontalne
sile. Bočne deformacije ovise o deformacijama nastalim iz izvijanja konzole i deformacijama nastalim
zbog savijanja stupova i greda. Izrada nepopustljivih priključaka kod nepoduprtih okvira je složena i
skupa što predstavlja dodatni financijski problem.
Poduprti okviri pri proračunima mogu se razložiti na dva zasebna sustava: jednostavni okviri
(međusobno su zglobno povezani i preuzimaju samo vertikalno opterećenje) i konzolni vezni sustav
(povezan je s temeljima, te prima horizontalne sile i prenosi ih na temelje). Oni funkcioniraju tako da
gravitacijska opterećenja preuzima okvirna konstrukcija, a vezni sustav preuzima horizontalna
opterećenja. Prednosti poduprtih sustava su jednostavno rješavanje priključaka (nominalno zglobni i
preuzimaju samo posmične sile), izbjegava se interakcija savijanja i uzdužne sile u stupovima. Poduprti
Čarapina,Marko 7
sustavi koriste se za zgrade do 40 katova. Problem kod ovih sustava je taj što temelj mora preuzeti sva
horizontalna opterećenja, [5].
2.3.3 Stupovi
Stupovi su osnovni konstruktivni element skeleta višeetažne zgrade koji prije svega prima vertikalno
opterećnje, a nerijetko i momente savijanje u jednoj ili obje ravnine. Njihov odabir bitno utječe na
konstruktivnu formu nosive konstrukcije, pa je pri odabiru tipa stupa bitno proučiti tehnološke i
ekonomske zahtjeve, a u arhitektonskom pogledu težiti što manjem zauzimanju unutarnjeg prostora.
Čelični stupovi u odnosu na armiranobetonske stupove imaju bitno manje dimenzije poprečnog presjeka
pa na najbolji mogući način štede unutrašnji prostor. Karakteristični poprečni presjeci stupova dijele se u
dvije skupine, Slika 2.3.3.1. :
- stupovi otvorenih poprečnih presjeka

- stupovi zatvorenih poprečnih presjeka
Slika 2.3.3.1. Karakteristični poprečni presjeci stupova, [5]
Opterećenje koje stupovi primaju progresivno se smanjuje od dna prema vrhu zgrade, pa je radi uštede
materijala, a samim time i ekonomskih zahtjeva za što jeftinijim zgradama neophodno da se poprečni
presjek smanjuje od dna prema vrhu zgrade.
Normalni I valjani profili, kao što su IPE profili koriste se za relativno mala opterećenja i male
dužine izvijanja. Bilo koji od valjanih profila može biti dodatno ojačan raznim limovma, a odabirom
odgovarajućih profila i debljina limova moguće je primiti gotove sve intenzitete opterećenja, [3].
2.3.4 Grede
Grede u višeetažnim zgradama primaju vertikalno opterećenje koje u njima uzrokuje momente savijanja
i posmične sile. Uzdužne sile u gredama u pravilu su male i javljaju se od horizontalnih opterećenja. Kod
proračuna greda, osim na provjeru nosivosti, bitno je paziti i na dopuštene maksimalne progibe.
Ograničenja progiba se najčešće kreću od l/200 – l/800, pri čemu se za višeetažne zgrade koristi uvjet
Čarapina,Marko 8
l/400. Grede kod kojih je maksimalni dopušteni progib ograničen sa l/ 800 su vrlo krute i imaju dosta
veliku visinu, samim time su vrlo skupe i koriste se samo u rijetkim situacijama, [3]. Na slici 2.3.4.1.
prikazani su tipovi poprečnih presjeka čeličnih greda.
Slika 2.3.4.1. Tipovi poprečnih presjeka čeličnih greda, [17]
2.3.5 Međukatna konstrukcija
Ploče međukatnih konstrukcija imaju zadatak da neposredno prenesu vertikalna opterećenja na podne
nosače i da katove zatvore od dotoka zraka, buke i da budu protupožarno i toplotno izolirajuće.
Općenito, poželjno je da imaju dovoljnu horizontalnu krutost da bi djelovale kao kruta dijafragma, što
podrazumijeva primanje i prijenos svih horizontalnih opterećenja na vertikalne elemente za osiguranje
krutosti. Kod gradnje čeličnih višeetažnih zgrada poželjno je da ploča bude što lakša zbog male težine
čelične nosive konstrukcije, [3].
Međukatne konstrukcije se izrađuju od betona i čelika, a ova dva materijala se nadopunjuju tako
da je :
- beton učinkovit u tlaku, a čelik u vlaku
- beton kao 'omotač' čelika povećava otpornost na instabilitet
- zaštita od korozije i požara
- čelik donosi duktilnost u konstrukciju
Tipovi međukatnih konstrukcija su:
a) armiranobetonske ploče – postoje tri tipa armiranobetonskih ploča (Slika 2.3.5.1.), a to su:
ploče koje se betoniraju na montaži u oplati, djelomično predgotovljene ploče i predgotovljene ploče,
[18].
Čarapina,Marko 9
Slika 2.3.5.1. Tipovi armiranobetonskih ploča, [18]
b) prednapete betonske ploče (Slika 2.3.5.2.)
Slika 2.3.5.2. Prednapete betonske ploče, [18]
c) Spregnute ploče (Slika 2.3.5.3.) – nosivost se ostvaruje vezom između profiliranih čeličnih
limova i betona, a sidre se na krajevima
Slika 2.3.5.3. Spregnute ploče, [18]
Čarapina,Marko 10
d) konvencionalni i inovativni spregnuti nosači – proizvode se u pogonima, brzo se montiraju,

imaju sposonost dosega velikih raspona i omjer visoke čvstoće i težine (Slika 2.3.5.4.)
Slika 2.3.5.4. Konvencionalni i inovativni spregnuti nosači, [18]
2.3.6 Prijenos vertikalnog opterećenja
Oblik zgrade u uskoj je povezanosti sa primjenjenim konstruktivnim rješenjem. Opterećenja sa

međukatnih konstrukcija prenose se kao koncentrirane sile u točkama oslanjanja na vertikalne nosive
elemente, a preko njih sve do temelja. Riješenje vertikalnih nosivih elemenata ovisno je o rasponima
horizontalne nosive konstrukcije, tj. greda. Stupovi se postavljaju kao neprekidni stupovi ako su točke
oslanjanja točno jedna iznad druge. U drugim tipovima višeetažnih zgrada vertikalni nosivi elementi
mogu djeovati kao zatege ili vješaljke. Ti elementi opterećenje mogu prenositi sa jednog kata, sa grupe
katova ili sa svih katova zgrade. Osim ova dva tipa prijenosa opterećenja postoji još i prijenos
opterećenja preko vješaljki na konzolnu gredu na vrhu zgrade, [3]. Na slici 2.3.6.1. prikazani su različiti
tipovi prijenosa vertikalnog opterećenje
Čarapina,Marko 11
Slika 2.3.6.1. Različiti tipovi prijenosa vertikalnog opterećenja, [5]
2.3.7 Vrste vertikalnih nosivih konstrukcija
Kako su s vremenom rasle visine višeetažnih zgrada, tako je došlo do potrebe za novim sustavima koji
bi bolje prenijeli vertikalno opterećenje. Kod viših zgrada dolazi do većih bočnih pomaka pa je te
pomake potrebno svesti na minimalnu mjeru povećanjem krutosti cijelog sustava. U novim sustavima
vertikalnih nosivih konstrukcija granično stanje uporabljivosti dobiva puno veće značenje kako bi
boravak u zgradama bio što ugodniji po njene korisnike. Osnovni vrste vertikalnih nosivih konstrukcija
su:
- sustavi sa zidovima
- sustavi sa jezgrom
- cijevni sustavi
- okvirni sustavi
Još neki sustavi koji se koriste su: sustav sa horizontalnim rešetkama, konzolni sustav, sustav katnih
rešetki, ovješeni sustav, mostovski sustav, kombinirani sustav (jedan nosivi sustav u uzdužnom, a drugi
u poprečnom pravcu) i ćelijasti sustavi, [5]. Na slici 2.3.7.1. prikazane su neke vrste čeličnih
konstrukcijskih sustava.
Čarapina,Marko 12
3 Tehnički opis zadane višeetažne građevine
Projektirana je zgrada pravokurnog oblika, dimenzija 24 x 40 metara, poslovne namjene koja se nalazi u
Osijeku. Zgrada ima prizemlje visine 6 metara i četiri kata visine 4 metra, a sastoji se od čelične
konstrukcije i armiranobetonske jezgre. Čelična konstrukcija preuzima vertikalna opterećenja od snijega,
vjetra, uporabnog opterećenja i slojeva poda, odnosno slojeva krovne ploče. Armiranobetonska jezgra
preuzima horizontalne sile od vjetra i potresnog opterećenja. Položaj jezgre varira između tri položaja pa
su tako dobiveni različiti centar mase i centar krutosti što utječe na iznos momenta torzije u jezgri.
Čeličnu konstrukcije čini pet glavnih okvira koji su međusobno povezani sekundarnim nosačima.
Stupovi na prva dva kata su profila HEB 500, dok su na ostala tri, zbog smanjenja opterećenja, HEB
300. Glavne grede na krovnoj etaži su profili HEA 400, a na ostalim etažama su HEA 450. Sekundarne
grede su profila IPE 270 na krovnoj etaži, a profila IPE 300 na ostalim etažama. Međukatna konstrukcija
sastoji se od armiranobetonske ploče debljine 15 centimetara koja čini krutu horizontalnu dijafragmu.
Dio armiranobetonske konstrukcije čine jezgra debljine zidova 30 centimetara, trokrako stubište
i dva okna lifta unutar jezgre. Materijal za izvođenje armiranobetonske konstrukcije je beton klase
C30/37 i armatura B500B. Armiranobetonska jezgra skupa sa armirnobetonskom pločom preuzima sva
horizonalna opterećenja i prenosi ih u temelje koji su projektirani kao roštiljni sustav.
Pri proračunu i dimenzioniranju korišteni su važeći propisi. Za proračun djelovanja vjetrom
korišten je programski paket 'Opterećenja-RF', dok je za proračun reznih sila korišten programski paket
'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014'. Svi grafički prilozi izrađeni su u programskom
paketu 'AutoCAD 2013'. Dimenzioniranje čeličnih elemenata provedeno je prema HRN EN 1993 [1]
standardima. Djelovanja i pravila dimenzioniranja vezana uz potres usklađeni su s HRN EN 1998 [2]
standardima.
Čarapina,Marko 13
MJERILO 1:200 MJERILO 1:100
2
40000
15750 8500 15750

300 300
15750 7900 7750 8000
300
300
300
10x16.15
9x30
2300
2000
10x16.15
6300
5700
5700
6300
9x30
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
200
300
300
6300
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
2000
2400
5850
5850
300 1300 200
1600
24000
24000
300 2000 200 1650 200 1650 200 2000 300
17850
17850
6000
6000
2000 4500 2000
8500 [mm]
1 1
6000
6000
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000
40000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:
Mjerilo 1:100
Broj priloga: 1
Mjerilo 1:200 Mentor:
prof.dr.sc. Damir Markulak

2
40000
15750 8500 15750

300 300
15750 7900 7750 8000
200 1300 300
1600
6000
6000
6000
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
2000
2400
11850
6300
200
5850
5850
5850
2000
10x16.15
2300
9x30
300
300
24000
24000
300
300 2000 200 1650 200 1650 200 2000 300
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
6300
6300
5700
5700
2300 3900 2300
300
10x16.15
300
9x30 8500 [mm]
1 1
5850
5850
5850
5850
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000
40000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:
Mjerilo 1:100
Broj priloga: 2

2
40000
8500 7750 8000 8000 8000

300
300 7900 7750 8000 8000 8000
200 1300 300
1600
6000
6000
6000
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
2000
2400
11850
6300
200
5850
5850
5850
2000
10x16.15
2300
9x30
300
300
24000
24000
300
300 2000 200 1650 200 1650 200 2000 300
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
6300
6300
5700
5700
2300 3900 2300
300
10x16.15
300
9x30 8500 [mm]
1 1
5850
5850
5850
5850
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000
40000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:
Mjerilo 1:100
Broj priloga: 3

PRESJEK 1-1
MJERILO 1:200
hidroizolacija
cementni namaz - 2 cm
pjenobeton za pad - 10 cm
pe folija - 2,1 cm
toplinska izolacija - 20 cm
parna brana - 5 cm
POZ 201 POZ 201 POZ 201 POZ 201 POZ 201
POZ 304
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 304
4000
POZ 304
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 304
4000
POZ 304
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 303
POZ 304
4000
22000
ljepilo + parket - 2,1 cm

POZ 303
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 303
cementni estrih - 5 cm
4000
ekspandirani polistiren - 5 cm
POZ 303
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 303
6000
800
1800
1000
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000
40000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Plan pozicija (presjek 1-1) Primljeno:
Mjerilo 1:200 Broj priloga: 4

Mentor:

PRESJEK 2-2
MJERILO 1:200
hidroizolacija
cementni namaz - 2 cm
pjenobeton za pad - 10 cm
pe folija - 2,1 cm
toplinska izolacija - 20 cm
parna brana - 5 cm
POZ 101 POZ 101 POZ 101 POZ 101
POZ 304
POZ 302
POZ 302
POZ 302
POZ 304
4000
4000
POZ 102 POZ 102 POZ 102 POZ 102
POZ 304
POZ 302
POZ 302
POZ 302
POZ 304
4000
4000
POZ 102 POZ 102 POZ 102 POZ 102
POZ 304
POZ 302
POZ 302
POZ 302
POZ 304
4000
4000
POZ 102 POZ 102 POZ 102 POZ 102
ljepilo + parket - 2,1 cm

cementni estrih - 5 cm
POZ 303
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 303
4000
4000
ekspandirani polistiren - 5 cm
POZ 102 POZ 102 POZ 102 POZ 102

POZ 303
POZ 301
POZ 301
POZ 301
POZ 303
6070
6070
800
1800
1000
6000 6000 6000 6000
24000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Plan pozicija (presjek 2-2) Primljeno:

Mentor:

4 Proračun konstrukcije
Potrebno je dimenzionirati čeličnu zgradu katnosti P+4 i tlocrtnih dimenzija 40 x 24 metara na vertikalna
opterećenja. Horizontalna stabilizacija zgrade osigurana ja armiranobetonskom jezgrom, a jezgra se u
tri modela nalazi na različitom položaju. Za dimenzioniranje čeličnog dijela konstrukcije korišten je
računalni 2D model. Seizmički proračun zgrade potrebno je uraditi metodom spektralne analize, a zatim
metodom ekvivalentnog opterećenja usporediti dobivene sile/naprezanja u jezgri. Za sva tri modela
početne dimenzije čeličnih elemenata bit će iste zbog kasnijih uspoređivanja dobivenih sila na jezgri.
4.1 Proračun sekundarnih konstrukcijskih elemenata
Proračun sekundarnih konstrukcijskih elemenata provodi se na način da oni preuzimaju stalno i

uporabno opterećenje koje na njih djeluje. Njihova duljina je 6,0 metara. Da bi se pojednostavio
proračun odabrani su isti profili za sve sekundarne grede krovne etaže i to IPE 270, a za ostale etaže
sekundarne grede su profili IPE 300.
4.1.1 Analiza opterećenja
Stalno opterećenje
Slojevi krovne ploče (neprohodan krov):
- šljunak (5 cm; 18 kN/m 3) 0,90 kN/m 2

- hidroizolacija -
- cementni namaz (2 cm; 18 kN/m 3) 0,36 kN/m 2
- pjenobeton za pad (5-10 cm; 10 kN/m 3) 1,00 kN/m 2

- pe folija -
- toplinska izolacija (20 cm; 0,75 kN/m 3) 0,15 kN/m 2
- parna brana -
- parorasteretni sloj -
- AB ploča (15 cm; 25 kN/m 3) 3,75 kN/m 2
- unutarnja žbuka (2 cm; 21 kN/m 3) 0,42 kN/m 2
- vlastita težina stupova i greda uzeta u obzir u modelu
Ukupno: 6,58 kN/m2
Usvojeno: 6,60 kN/m2
Čarapina,Marko 17
Slojevi ostalih ploča:
- ljepilo + parket (21 mm; 7,8 kN/m 3) 0,16 kN/m 2

- cementni estrih (5 cm; 24 kN/m 3) 1,20 kN/m 2
- ekspandirani polistiren (5 cm; 0,5 kN/m 3) 0,03 kN/m 2
- AB ploča (15 cm, 25 kN/m 3) 3,75 kN/m 2
- unutarnja žbuka (2 cm; 21 kN/m 3) 0,42 kN/m 2
- pregradni zidovi 0,50 kN/m 2
- vlastita težina stupova i greda uzeta u obzir u modelu
Ukupno: 6,06 kN/m2
Uporabno opterećenje:
uzima se u obzir na svim pločama osim krovne (kategorija B) 3,00 kN/m2

uzima se u obzir samo na krovnoj ploči (kategorija H) 1,00 kN/m 2
Opterećenje snijegom prema HRN EN 1991-1-3:
nadmorska visina: 90 mnm → Sk=1,00 kN/m 2

Regija: 1
α = 0° < 30° → µ = 0,80
} S = 0,8 × 1,0 × 1,0 × 1,00 = 0,80 kN/m2
Ce = 1,0
Ct = 1,0 kN/m2
Slika 4.1.1.1. Karta karakterističnog opterećenja snijegom (DHMZ)
Čarapina,Marko 18
Tablica 4.1.1.1. Opterećenje koje djeluje na sekundarne grede
Opterećenje (kN/m ')

Vrsta opterećenja Opterećenje (kN/m 2)
(sudjelujuća širina 2 m)
stalno (krovna ploča) 6,60 13,20
stalno (ostale ploče) 6,10 12,20
uporabno (krovna ploča) 1,00 2,00
uporabno (ostale ploče) 3,00 6,00
snijeg 0,8 1,60
Tablica 4.1.1.2. Parcijalni faktori sigurnosti i faktori kombinacije
Parcijalni faktori Faktori kombinacije

γG = 1,35 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,50 ψ0,w = 0,60
Tablica 4.1.1.3. Kombinacije opterećenja za sekundarne grede
Redni
Kombinacije opterećenja
broj
1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (ostale ploče) (mjerodavna kombinacija za POZ 102)
3. γG × stalno + γQ × uporabno (krovna ploča) (mjerodavna kombinacija za POZ 101)
4. γG × stalno + γQ × snijeg
Čarapina,Marko 19
4.1.2 Dimenzioniranje sekundarne grede – POZ 101
Ulazni podaci – mjerodavna kombinacija: γG × stalno + γQ × uporabno (krovna ploča)
Slika 4.1.2.1. Statički sustav grede za POZ 101
Tablica 4.1.2.1. Rezne sile za sekundarnu gredu za POZ 101
x[m] M y,Ed[kNm] Vz,Ed[kN] NEd[kN]

0,00 0,00 63,52 0,00
1,50 71,46 31,76 0,00
3,00 95,28 0,00 0,00
4,50 71,46 31,76 0,00
6,00 0,00 63,52 0,00
Čarapina,Marko 20
Tablica 4.1.2.2. Karakteristike čeličnog profila
IPE 270
A 45,95 cm 2
h 270 mm
b 135 mm
tw 6,60 mm
tf 10,20 mm
r 15 mm
Iy 5790 cm 4
Iz 419,9 cm 4
Wpl,y 484,0 cm 3
Wpl,z 96,95 cm 3
Iw 70580 cm 6
It 15,94 cm 4
Tablica 4.1.2.3. Kvaliteta materijala
Kvaliteta materijala
S275
t=tf 10,20<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -
Slika 4.1.2.2. Poprečni presjek

čeličnog profila IPE 270
Čarapina,Marko 21
Klasifikacija poprečnog presjeka
Hrbat – izložen savijanju
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 270 − 2 ∙ 10,20 − 2 ∙ 15
= = = 33,27
𝑡 𝑡𝑤 6,60
235
33,27 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
- Pojasnica – izložena tlaku
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 135 − 6,60 − 2 ∙ 15
= = = 49,20
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 10,20
49,20 235
= 4,82 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
10,20 275
Pojasnica → KLASA 1
POPREČNI PRESJEK→ KLASA 1
Čarapina,Marko 22
Otpornost poprečnog presjeka
Otpornost poprečnog presjeka na savijanje
- Računska otpornost poprečnog presjeka na savijanje:
𝑊𝑝𝑙,𝑦 ∙ 𝑓𝑦 484,0 ∙ 27,5

𝑀𝑐,𝑅𝑑 = = = 13310 𝑘𝑁𝑐𝑚 = 133,10 𝑘𝑁𝑚
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑀𝑦,𝐸𝑑 95,28
= = 0,72 < 1,0 → 𝑈𝑣𝑗𝑒𝑡 𝑧𝑎𝑑𝑜𝑣𝑜𝑙𝑗𝑒𝑛!
𝑀𝑐,𝑅𝑑 133,10
Otpornost poprečnog presjeka na poprečnu silu
- Provjera izbočivanja hrpta na posmik
ℎ𝑤 𝜀
≤ 72 ∙ ; (𝜂 = 1,20)
𝑡𝑤 𝜂
ℎ𝑤 = ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 = 270 − 2 ∙ 10,20 = 249,60 𝑚𝑚
249,60 0,92
= 37,82 < 72 ∙ = 55,20 → 𝑁𝑒𝑚𝑎 𝑜𝑝𝑎𝑠𝑛𝑜𝑠𝑡𝑖 𝑜𝑑 𝑖𝑧𝑏𝑜č𝑎𝑣𝑎𝑛𝑗𝑎!
6,60 1,20
- Posmična površina Av,z
𝐴𝑣,𝑧 = 𝐴 − 2 ∙ 𝑏 ∙ 𝑡𝑓 + (𝑡𝑤 + 2 ∙ 𝑟) ∙ 𝑡𝑓 ≥ 𝜂 ∙ ℎ𝑤 ∙ 𝑡𝑤
𝐴𝑣,𝑧 = 45,95 − 2 ∙ 13,50 ∙ 1,02 + (0,66 + 2 ∙ 1,50) ∙ 1,02
𝐴𝑣,𝑧 = 22,14 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 = 22,14 𝑐𝑚2 > 1,20 ∙ 24,96 ∙ 0,8 = 19,77 𝑐𝑚2
- Plastična posmična otpornost:
𝐴𝑣,𝑧 ∙ 𝑓𝑦 22,14 ∙ 27,5

𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = = = 351,52 𝑘𝑁
√3 ∙ γMO √3 ∙ 1,0
Čarapina,Marko 23
- Uvjet nosivosti:
𝑉𝑧,𝐸𝑑 63,52
𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 351,52
Otpornost poprečnog presjeka na moment savijanja i poprečnu silu (x=1,50 m)
- Uvjet reduciranja plastične otpornosti savijanja
0,5 ∙ 𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = 0,5 ∙ 351,52 = 175,76 𝑘𝑁 > 𝑉𝑧,𝐸𝑑 = 31,76 𝑘𝑁

→ Nema redukcije otpornosti na savijanje uslijed djelovanja poprečne sile!
𝑀𝑦,𝑉,𝑅𝑑 = 𝑀𝑦,𝑐,𝑅𝑑 = 𝑀𝑐,𝑅𝑑 = 133,10 𝑘𝑁𝑚
- Uvjet nosivosti:
𝑀𝑦,𝐸𝑑 71,46
𝑀𝑦,𝑉,𝑅𝑑 133,10
Otpornost konstrukcijskog elementa
Otpornost elementa na bočno-torzijsko izvijanje
- Proračunska otpornost
𝑥𝐿𝑇 = 1,00 (𝑔𝑜𝑟𝑛𝑗𝑎 𝑝𝑜𝑗𝑎𝑠𝑛𝑖𝑐𝑎 𝑔𝑟𝑒𝑑𝑒 𝑗𝑒 𝑝𝑟𝑖𝑑𝑟ž𝑎𝑛𝑎 𝑝𝑙𝑜č𝑜𝑚)

𝑊𝑦 ∙ 𝑓𝑦 484 ∙ 27,5
𝑀𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝐿𝑇 ∙ = (1,00 ∙ ) /100 = 121,00 𝑘𝑁𝑚
γM1 1,1
- Uvjet nosivosti:
𝑀𝐸𝑑 95,28
𝑀𝑏,𝑅𝑑 121,00
Čarapina,Marko 24
Granično stanje nosivosti (GSU)

γG = 1,00 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,00 ψ0,w = 0,60
Tablica 4.1.2.5. Kombinacije opterećenja za sekundarne grede za POZ 101
Redni broj Kombinacije opterećenja

1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (krovna ploča)(mjerodavna kombinacija)
- Maksimalni dopušteni progib
𝑙 600
= ∙ 10 = 15,00 𝑚𝑚
400 400
Slika 4.1.2.3. Prikaz progiba za gredu na POZ 101
Napomena: Pošto je maksimalni progib sekundarne grede krovne ploče veći od maksimalnog
dopuštenog progiba izvodi se nadvišenje svih sekundarnih greda krovne ploče od:
𝑙 600
= ∙ 10 = 12 𝑚𝑚
500 500
Čarapina,Marko 25
4.1.3 Dimenzioniranje grede – POZ 102
Ulazni podaci – mjerodavna kombinacija: γG × stalno + γQ × uporabno (ostale ploče)

0,00 0,00 77,65 0,00
1,50 87,36 38,83 0,00
3,00 116,48 0,00 0,00
4,50 87,36 38,83 0,00
6,00 0,00 77,65 0,00
Čarapina,Marko 26
IPE 300
A 53,81 cm 2
h 300 mm
b 150 mm
tw 7,10 mm
tf 10,70 mm
r 15 mm
Iy 8356 cm 4
Iz 603,8 cm 4
Wpl,y 628,4 cm 3
Wpl,z 125,2 cm 3
Iw 125900 cm 6
It 20,12 cm 4
S275
t=tf 10,70<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

čeličnog profila IPE 300
Čarapina,Marko 27
- Hrbat – izložen savijanju
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 300 − 2 ∙ 10,70 − 2 ∙ 15
= = = 35,01
𝑡 𝑡𝑤 7,10
235
35,01 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 150 − 7,10 − 2 ∙ 15
= = = 56,45
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 10,70
56,45 235
= 5,25 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
10,70 275
Čarapina,Marko 28
𝑊𝑝𝑙,𝑦 ∙ 𝑓𝑦 628,4 ∙ 27,5

𝑀𝑐,𝑅𝑑 = = = 17281 𝑘𝑁𝑐𝑚 = 172,81 𝑘𝑁𝑚
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑀𝑦,𝐸𝑑 116,48
𝑀𝑐,𝑅𝑑 172,81
ℎ𝑤 𝜀
≤ 72 ∙ ; (𝜂 = 1,20)
𝑡𝑤 𝜂
ℎ𝑤 = ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 = 300 − 2 ∙ 10,70 = 278,60 𝑚𝑚
278,60 0,92
7,10 1,20
𝐴𝑣,𝑧 = 53,81 − 2 ∙ 15,0 ∙ 1,07 + (0,71 + 2 ∙ 1,50) ∙ 1,07
𝐴𝑣,𝑧 = 25,68 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 = 25,68 𝑐𝑚2 > 1,20 ∙ 27,86 ∙ 0,71 = 23,74 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 ∙ 𝑓𝑦 25,68 ∙ 27,5

𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = = = 407,72 𝑘𝑁
√3 ∙ γMO √3 ∙ 1,0
Čarapina,Marko 29
- Uvjet nosivosti:
𝑉𝑧,𝐸𝑑 77,65
Otpornost poprečnog presjeka na moment savijanja i poprečnu silu (x=1,50 m)
0,5 ∙ 𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = 0,5 ∙ 407,72 = 203,86 𝑘𝑁 > 𝑉𝑧,𝐸𝑑 = 38,83 𝑘𝑁

- Uvjet nosivosti:
𝑀𝑦,𝐸𝑑 87,36
𝑀𝑦,𝑉,𝑅𝑑 172,81
𝑊𝑦 ∙ 𝑓𝑦 628,4 ∙ 27,5
𝑀𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝐿𝑇 ∙ = (1,00 ∙ ) /100 = 157,10 𝑘𝑁𝑚
γM1 1,1
- Uvjet nosivosti:
𝑀𝐸𝑑 116,48
𝑀𝑏,𝑅𝑑 157,10
Čarapina,Marko 30

γG = 1,00 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,00 ψ0,w = 0,60

1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (ostale ploče) (mjerodavna kombinacija)
𝑙 600
= ∙ 10 = 15,00 𝑚𝑚
400 400
Slika 4.1.3.3. Prikaz progiba za gredu na POZ 102
Napomena: Pošto je maksimalni progib sekundarne grede ostalih ploča veći od maksimalnog
dopuštenog progiba izvodi se nadvišenje svih sekundarnih greda ostalih ploča od:
𝑙 600
= ∙ 10 = 12 𝑚𝑚
500 500
Čarapina,Marko 31
4.2 Proračun glavnih konstrukcijskih elemenata
Proračun glavnih konstrukcijskih elemenata provodi se na način da oni preuzimaju reakcije od vlastite
težine sekundarnih nosača, te kontinuirano opterećenje od stalnog opterećenja, uporabnog
opterećenja, vjetra i snijega i prenose ga na glavne nosive stupove. Duljina glavnih nosivih greda je 8,00
metara, odnosno 6,00 metara, a visina stupova je 6,00 metara u prizemlju i 4,00 metara na ostalim
etažama. Da bi se pojednostavio proračun odabrani su isti profili za glavne grede krovne etaže i to profili
HEA 400, dok su za ostale etaže odabrani profili HEA 450. Odabrani profili stupova su HEB 500 u
prizemlju i na prvom katu i HEB 300 na ostalim katovima.
Analiza vertikalnih opterećenja
stalno opterećenje (krovna ploča) 6,60 kN/m 2

stalno opterećenje (krovna ploča) – sudjelujuća širina 6 m 39,6 kN/m '
stalno opterećenje (ostale ploče) 6,10 kN/m 2
stalno opterećenje (ostale ploče) – sudjelujuća širina 6 m 36,60 kN/m '
uporabno opterećenje (krovna ploča) 1,0 kN/m 2
uporabno opterećenje (krovna ploča) – sudjelujuća širina 6 m 6,0 kN/m '
uporabno opterećenje (ostale ploče) 3,0 kN/m 2
uporabno opterećenje (ostale ploče) – sudjelujuća širina 6 m 18,0 kN/m '
snijeg 0,8 kN kN/m 2
snijeg – sudjelujuća širina 6 m 4,80 kN kN/m '
reakcije od vlastite težine sekundarnih greda (IPE 270) 2,17 kN
reakcije od vlastite težine sekundarnih greda (IPE 300) 2,53 kN
vlastita težina stupova i greda uzeto u obzir u modelu
Analiza opterećenja vjetrom
Opterećenje vjetrom prema EN 1991-1-4 na glavni okvir
Za proračun opterećenja vjetrom na glavni nosivi okvir korišten je program 'Opterećenja'.
Ulazni podaci:
dužina zgrade: 40 m
širina zgrade: 24 m
visina zgrade: 22 m
nagib krovne konstrukcije: 0º (ravan krov)
razmak glavnih nosača: 6,00 metara
zona: 1
stupanj izloženosti: poluzaštićen
kategorija zemljišta: 3
osnovna brzina vjetra (Vb,0): 20 m/s
Ce(Ze) 2,24
nadmorska visina građevine: 90 mnm
lokacija građevine: Osijek
referentni pritisak vjetrom: 0,25 kN/m 2
Čarapina,Marko 32
Slika 4.2.1. Karta osnovne brzine vjetra (DHMZ)
Čarapina,Marko 33
Djelovanje vjetra na plohe zidova
d=24,0 m
b=40,0 m
h=ze=22,0 m
h<b=22,0<40,0 → jednodjelna građevina
e = min (b;2h) = min (40 m;44 m) = 40 > d=24 → podjela zidova na plohe A,B i C
Slika 4.2.2. Opterećenja vjetrom na plohe zidova A-B-C-D-E (kN/m2)
Čarapina,Marko 34
Djelovanje vjetra na plohe krova
e = min (b;2h) = min (40 m;44 m) = 40 m → podjela na krovne plohe F,G,H,I
Slika 4.2.3. Opterećenja vjetrom na plohe krova F-G-H-I (kN/m2)
Čarapina,Marko 35
Slika 4.2.4. Opterećenje vjetrom na plohe D-G-H-I-E (kN/m2)
Slika 4.2.5. Opterećenje vjetrom na plohe D-F-H-I-E (kN/m2)
Čarapina,Marko 36
Tablica 4.2.1. Parcijalni faktori sigurnosti i faktori kombinacije

γG = 1,35 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,50 ψ0,w = 0,60
Tablica 4.2.2. Kombinacije opterećenja za glavne grede

1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (ostale ploče) (mjerodavna kombinacija za POZ 202)
3. γG × stalno + γQ × uporabno (krovna ploča)
4. γG × stalno + γQ × vjetar
5. γG × stalno + γQ × snijeg + γQ × ψ × vjetar
6. γG × stalno + γQ × vjetar + γQ × ψ × snijeg (mjerodavna kombinacija za POZ 201)
Čarapina,Marko 37
4.2.1 Dimenzioniranje glavne grede – POZ 201
Ulazni podaci – mjerodavna kombinacija:

γG × stalno + γQ × vjetar + γQ × ψ × snijeg

0,00 0,00 275,61 0,00
2,00 415,61 140,00 0,00
4,00 554,14 1,46 0,00
6,00 415,61 137,07 0,00
8,00 0,00 275,61 0,00
Čarapina,Marko 38
HEA 400
A 159,00 cm 2
h 390 mm
b 300 mm
tw 11,0 mm
tf 19,0 mm
r 27,0 mm
Iy 45070 cm 4
Iz 8564 cm 4
Wpl,y 2562 cm 3
Wpl,z 872,9 cm 3
Iw 2942000 cm 6
It 189,00 cm 4
S275
t=tf 19,00<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

čeličnog profila HEA 400
Čarapina,Marko 39
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 390 − 2 ∙ 19,00 − 2 ∙ 27
= = = 27,09
𝑡 𝑡𝑤 11,00
235
27,09 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 11,00 − 2 ∙ 27
= = = 117,5
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 19,00
117,5 235
= 6,18 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
19,00 275
Čarapina,Marko 40
𝑊𝑝𝑙,𝑦 ∙ 𝑓𝑦 2562 ∙ 27,5

𝑀𝑐,𝑅𝑑 = = = 70455 𝑘𝑁𝑐𝑚 = 704,55 𝑘𝑁𝑚
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑀𝑦,𝐸𝑑 554,14
𝑀𝑐,𝑅𝑑 704,55
ℎ𝑤 𝜀
≤ 72 ∙ ; (𝜂 = 1,20)
𝑡𝑤 𝜂
ℎ𝑤 = ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 = 390 − 2 ∙ 19,00 = 352,00 𝑚𝑚
352,00 0,92
11,00 1,20
𝐴𝑣,𝑧 = 159,00 − 2 ∙ 30,00 ∙ 1,90 + (1,10 + 2 ∙ 2,70) ∙ 1,90
𝐴𝑣,𝑧 = 57,35 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 = 57,35 𝑐𝑚2 > 1,20 ∙ 35,2 ∙ 1,10 = 46,46 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 ∙ 𝑓𝑦 57,35 ∙ 27,5

𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = = = 910,55 𝑘𝑁
√3 ∙ γMO √3 ∙ 1,0
Čarapina,Marko 41
- Uvjet nosivosti:
𝑉𝑧,𝐸𝑑 275,61
Otpornost poprečnog presjeka na moment savijanja i poprečnu silu
0,5 ∙ 𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = 0,5 ∙ 910,55 = 455,28 𝑘𝑁 > 𝑉𝑧,𝐸𝑑 = 140,00 𝑘𝑁

- Uvjet nosivosti:
𝑀𝑦,𝐸𝑑 415,61
𝑀𝑦,𝑉,𝑅𝑑 704,55
𝑊𝑦 ∙ 𝑓𝑦 2562 ∙ 27,5
𝑀𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝐿𝑇 ∙ = (1,00 ∙ ) /100 = 640,50 𝑘𝑁𝑚
γM1 1,1
- Uvjet nosivosti:
𝑀𝐸𝑑 554,14
𝑀𝑏,𝑅𝑑 640,50
Čarapina,Marko 42

γG = 1,00 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,00 ψ0,w = 0,60

1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (krovna ploča) (mjerodavna kombinacija)
4. γG × stalno + γQ × vjetar
5. γG × stalno + γQ × snijeg + γQ × ψ × vjetar
6. γG × stalno + γQ × vjetar + γQ × ψ × snijeg
𝑙 800
= ∙ 10 = 20,00 𝑚𝑚
400 400
Ukupni progib = 35,00-7,00 = 28,00 mm
Napomena: Pošto je maksimalni progib glavne grede krovne ploče veći od maksimalnog dopuštenog
progiba izvodi se nadvišenje svih glavnih greda krovne ploče od:
𝑙 800
= ∙ 10 = 16 𝑚𝑚
500 500
Čarapina,Marko 43
4.2.2 Dimenzioniranje glavne grede – POZ 202

0,00 0,00 318,17 0,00
2,00 479,81 161,64 0,00
4,00 639,75 1,71 0,00
6,00 479,81 161,64 0,00
8,00 0,00 318,17 0,00
Čarapina,Marko 44
HEA 450
A 178,00 cm 2
h 440 mm
b 300 mm
tw 11,50 mm
tf 21,00 mm
r 27 mm
Iy 63720 cm 4
Iz 9465 cm 4
Wpl,y 3216 cm 3
Wpl,z 965,5 cm 3
Iw 4148000 cm 6
It 243,80 cm 4
S275
t=tf 21,00<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

čeličnog profila HEA 450
Čarapina,Marko 45
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 440 − 2 ∙ 21,00 − 2 ∙ 27
= = = 29,91
𝑡 𝑡𝑤 11,50
235
32,50 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 11,50 − 2 ∙ 27
= = = 117,25
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 21,00
117,25 235
= 5,58 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
21,00 275
Čarapina,Marko 46
𝑊𝑝𝑙,𝑦 ∙ 𝑓𝑦 3216 ∙ 27,5

𝑀𝑐,𝑅𝑑 = = = 88440 𝑘𝑁𝑐𝑚 = 884,40 𝑘𝑁𝑚
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑀𝑦,𝐸𝑑 639,75
𝑀𝑐,𝑅𝑑 884,40
ℎ𝑤 𝜀
≤ 72 ∙ ; (𝜂 = 1,20)
𝑡𝑤 𝜂
ℎ𝑤 = ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 = 440 − 2 ∙ 21,00 = 398,00 𝑚𝑚
398,00 0,92
11,50 1,20
𝐴𝑣,𝑧 = 178,00 − 2 ∙ 30,00 ∙ 2,10 + (1,15 + 2 ∙ 2,70) ∙ 2,10
𝐴𝑣,𝑧 = 65,76 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 = 65,76 𝑐𝑚2 > 1,20 ∙ 39,80 ∙ 1,15 = 54,92 𝑐𝑚2
𝐴𝑣,𝑧 ∙ 𝑓𝑦 65,76 ∙ 27,5

𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = = = 1044,08 𝑘𝑁
√3 ∙ γMO √3 ∙ 1,0
Čarapina,Marko 47
- Uvjet nosivosti:
𝑉𝑧,𝐸𝑑 318,87
𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 1044,08
Otpornost poprečnog presjeka na moment savijanja i poprečnu silu
0,5 ∙ 𝑉𝑝𝑙,𝑧,𝑅𝑑 = 0,5 ∙ 1044,08 = 522,04 𝑘𝑁 > 𝑉𝑧,𝐸𝑑 = 161,64 𝑘𝑁

- Uvjet nosivosti:
𝑀𝑦,𝐸𝑑 479,81
𝑀𝑦,𝑉,𝑅𝑑 884,40

𝑊𝑦 ∙ 𝑓𝑦 3216 ∙ 27,5
𝑀𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝐿𝑇 ∙ = (1,00 ∙ ) /100 = 804,00 𝑘𝑁𝑚
γM1 1,1
- Uvjet nosivosti:
𝑀𝐸𝑑 639,75
𝑀𝑏,𝑅𝑑 804,00
Čarapina,Marko 48

γG = 1,00 ψ0,s = 0,50
γQ = 1,00 ψ0,w = 0,60

1. γG × stalno
2. γG × stalno + γQ × uporabno (mjerodavna kombinacija za POZ 202)
𝑙 800
= ∙ 10 = 20,00 𝑚𝑚
400 400
Ukupni progib = 30,00 - 7,00 = 23,00 mm
Napomena: Pošto je maksimalni progib glavne grede ostalih ploča veći od maksimalnog dopuštenog
progiba izvodi se nadvišenje svih glavnih greda ostalih ploča od:
𝑙 800
= ∙ 10 = 16 𝑚𝑚
500 500
Čarapina,Marko 49
4.2.3 Dimenzioniranje stupa – POZ 301 – prizemlje
Ulazni podaci– mjerodavna kombinacija: γG × stalno + γQ × uporabno
Slika 4.2.3.1. Statički sustav stupa
Tablica 4.2.3.1. Rezne sile za stup za POZ 301 - prizemlje
M y,Ed[kNm] Vz,Ed[kN] NEd[kN]

0,00 0,00 3110,43
Čarapina,Marko 50
HEB 500
A 238,60 cm 2
h 500 mm
b 300 mm
tw 14,50 mm
tf 28,00 mm
r 27 mm
Iy 107200 cm 4
Iz 12620 cm 4
Wpl,y 4815 cm 3
Wpl,z 1292 cm 3
Iw 7018000 cm 6
It 538,40 cm 4
S275
t=tf 28,0<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

čeličnog profila HEB 500
Čarapina,Marko 51
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 500 − 2 ∙ 28,00 − 2 ∙ 27
= = = 26,90
𝑡 𝑡𝑤 14,50
235
26,90 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 14,50 − 2 ∙ 27
= = = 115,75
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 28,0
115,75 235
= 4,13 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
28,00 275
Čarapina,Marko 52
Otpornost poprečnog presjeka na tlak
- Računska tlačna otpornost poprečnog presjeka
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
𝑁𝑐,𝑅𝑑 = = = 6561,50 𝑘𝑁
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 3110,43
𝑁𝑐,𝑅𝑑 6561,50
Otpornost elementa na izvijanje
- Sustav je nepomičan (k=1,00)
- Duljina izvijanja
𝐿𝑐𝑟,𝑦 = 𝑘 ∙ 𝐿 = 1,00 ∙ 600 = 600 𝑐𝑚

𝐿𝑐𝑟,𝑧 = 600 𝑐𝑚
- Eulerova kritična sila izvijanja
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑦 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 107200
𝑁𝑐𝑟,𝑦 = = = 61717,93 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑦 2 6002
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑧 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 12620
𝑁𝑐𝑟,𝑧 = = = 7265,67 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑧 2 6002
- Bezdimenzionalna vitkost
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑦 = √ =√ = 0,33
𝑁𝑐𝑟,𝑦 61717,93
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑧 = √ =√ = 0,95
𝑁𝑐𝑟 ,𝑧 7265,67
Čarapina,Marko 53
ℎ 500
= = 1,67 > 1,2; 𝑡𝑓 = 28,00 < 40 𝑚𝑚
𝑏 300
𝑦 − 𝑦; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑎; 𝛼𝑦 = 0,21

𝑧 − 𝑧; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑏; 𝛼𝑧 = 0,34
̅̅̅
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑦 ∙ (𝜆 ̅̅̅2
𝑦 − 0,2) + 𝜆𝑦 ]
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 0,21 ∙ (0,33 − 0,2) + 0,332 ] = 0,57

2
̅̅̅𝑧 − 0,2) + ̅̅̅
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑧 ∙ (𝜆 𝜆𝑧 ]
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 0,34 ∙ (0,95 − 0,2) + 0,952 ] = 1,08
- Faktor redukcije
1 1
𝑥𝑦 = = = 0,97 < 1,0
2 2 0,57 + √0,572 − 0,332
Ø𝑦 + √Ø𝑦 − ̅̅̅
𝜆𝑦
1 1
𝑥𝑧 = = = 0,63 < 1,0
2 1,08 + √1,082 − 0,952
Ø𝑧 + √Ø𝑧2 − ̅̅̅
𝜆𝑧
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
𝑁𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 ∙ = 0,63 ∙ = 3757,95
𝛾𝑀1 1,1
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 3110,43
𝑁𝑏,𝑅𝑑 3757,95
Čarapina,Marko 54
4.2.4 Dimenzioniranje stupa – POZ 301 – 1. kat
Tablica 4.2.4.1. Rezne sile za stup za POZ 301 – 1. kat

0,00 0,00 2459,21
Čarapina,Marko 55
HEB 500
A 238,60 cm 2
h 500 mm
b 300 mm
tw 14,50 mm
tf 28,00 mm
r 27 mm
Iy 107200 cm 4
Iz 12620 cm 4
Wpl,y 4815 cm 3
Wpl,z 1292 cm 3
Iw 7018000 cm 6
It 538,40 cm 4
S275
t=tf 28,0<40 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

Čarapina,Marko 56
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 500 − 2 ∙ 28,00 − 2 ∙ 27
= = = 26,90
𝑡 𝑡𝑤 14,50
235
26,90 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
Pojasnica – izložena tlaku
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 14,50 − 2 ∙ 27
= = = 115,75
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 28,0
115,75 235
= 4,13 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
28,00 275
Čarapina,Marko 57
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
𝑁𝑐,𝑅𝑑 = = = 6561,50 𝑘𝑁
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 2459,21
𝑁𝑐,𝑅𝑑 6561,50
- Duljina izvijanja
𝐿𝑐𝑟,𝑦 = 𝑘 ∙ 𝐿 = 1,00 ∙ 400 = 400 𝑐𝑚

𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑦 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 107200
𝑁𝑐𝑟,𝑦 = = = 138865,33 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑦 2 4002
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑧 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 12620
𝑁𝑐𝑟,𝑧 = = = 16347,77 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑧 2 4002
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑦 = √ =√ = 0,22
𝑁𝑐𝑟,𝑦 138865,33
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑧 = √ =√ = 0,63
𝑁𝑐𝑟 ,𝑧 16347,77
Čarapina,Marko 58
ℎ 500
= = 1,67 > 1,2; 𝑡𝑓 = 28,00 < 40 𝑚𝑚
𝑏 300
𝑦 − 𝑦; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑎; 𝛼𝑦 = 0,21
𝑧 − 𝑧; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑏; 𝛼𝑧 = 0,34
̅̅̅
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑦 ∙ (𝜆 ̅̅̅2
𝑦 − 0,2) + 𝜆𝑦 ]
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 0,21 ∙ (0,22 − 0,2) + 0,222 ] = 0,53

2
̅̅̅𝑧 − 0,2) + ̅̅̅
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑧 ∙ (𝜆 𝜆𝑧 ]
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 0,34 ∙ (0,63 − 0,2) + 0,632 ] = 0,77
- Faktor redukcije
1 1
𝑥𝑦 = = = 0,99 < 1,0
2 2 0,53 + √0,532 − 0,222
Ø𝑦 + √Ø𝑦 − ̅̅̅
𝜆𝑦
1 1
𝑥𝑧 = = = 0,82 < 1,0
2 2 0,77 + √0,772 − 0,632
Ø𝑧 + √Ø𝑧 − ̅̅̅
𝜆𝑧
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 238,60 ∙ 27,5
𝑁𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 ∙ = 0,82 ∙ = 4831,65
𝛾𝑀1 1,1
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 2459,21
𝑁𝑏,𝑅𝑑 4891,30
Čarapina,Marko 59
Ulazni podaci – mjerodavna kombinacija: γG × stalno + γQ × uporabno

0,00 0,00 1812,96
Čarapina,Marko 60
HEB 300
A 149,10 cm 2
h 300 mm
b 300 mm
tw 11,00 mm
tf 19,00 mm
r 27 mm
Iy 25170 cm 4
Iz 8563 cm 4
Wpl,y 1869 cm 3
Wpl,z 870,1 cm 3
Iw 1688000 cm 6
It 185 cm 4
S275
t=tf 19,00<100 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

Čarapina,Marko 61
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 300 − 2 ∙ 19,00 − 2 ∙ 27
= = = 18,91
𝑡 𝑡𝑤 11,00
235
18,91 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 11,00 − 2 ∙ 27
= = = 117,50
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 19,00
117,50 235
= 6,18 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
19,00 275
Čarapina,Marko 62
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑐,𝑅𝑑 = = = 4100,25 𝑘𝑁
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 1812,96
𝑁𝑐,𝑅𝑑 4100,25
- Duljina izvijanja
𝐿𝑐𝑟,𝑦 = 𝑘 ∙ 𝐿 = 1,00 ∙ 400 = 400 𝑐𝑚

𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑦 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 25170
𝑁𝑐𝑟,𝑦 = = = 32604,85 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑦 2 4002
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑧 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 8563
𝑁𝑐𝑟,𝑧 = = = 11092,39 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑧 2 4002
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑦 = √ =√ = 0,35
𝑁𝑐𝑟,𝑦 32604,85
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑧 = √ =√ = 0,61
𝑁𝑐𝑟 ,𝑧 11092,39
Čarapina,Marko 63
ℎ 300
= = 1,00 < 1,2; 𝑡𝑓 = 17,50 < 100 𝑚𝑚
𝑏 300
𝑦 − 𝑦; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑏; 𝛼𝑦 = 0,34
𝑧 − 𝑧; 𝑘𝑟𝑖𝑣𝑢𝑙𝑗𝑎 𝑖𝑧𝑣𝑖𝑗𝑎𝑛𝑗𝑎: 𝑐; 𝛼𝑧 = 0,49
̅̅̅
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑦 ∙ (𝜆 ̅̅̅2
𝑦 − 0,2) + 𝜆𝑦 ]
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 0,34 ∙ (0,35 − 0,2) + 0,352 ] = 0,59

2
̅̅̅𝑧 − 0,2) + ̅̅̅
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑧 ∙ (𝜆 𝜆𝑧 ]
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 0,49 ∙ (0,61 − 0,2) + 0,612 ] = 0,79
- Faktor redukcije
1 1
𝑥𝑦 = = = 0,94
2 2 0,59 + √0,592 − 0,352
Ø𝑦 + √Ø𝑦 − ̅̅̅
𝜆𝑦
1 1
𝑥𝑧 = = = 0,77
2 2 0,79 + √0,792 − 0,612
Ø𝑧 + √Ø𝑧 − ̅̅̅
𝜆𝑧
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 ∙ = 0,77 ∙ = 2870,18 𝑘𝑁
𝛾𝑀1 1,1
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 1812,96
𝑁𝑏,𝑅𝑑 2870,18
NAPOMENA: iskorištenost odabranog profila je niža od 80%, no profil je usvojen zbog ograničenja u
geometriji priključka stup-greda.
Čarapina,Marko 64

0,00 0,00 1170,42
Čarapina,Marko 65
HEB 300
A 149,10 cm 2
h 300 mm
b 300 mm
tw 11,00 mm
tf 19,00 mm
r 27 mm
Iy 25170 cm 4
Iz 8563 cm 4
Wpl,y 1869 cm 3
Wpl,z 870,1 cm 3
Iw 1688000 cm 6
It 185 cm 4
S275
t=tf 19,00<100 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

Čarapina,Marko 66
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 300 − 2 ∙ 19,00 − 2 ∙ 27
= = = 18,91
𝑡 𝑡𝑤 11,00
235
18,91 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 11,00 − 2 ∙ 27
= = = 117,50
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 19,00
117,50 235
= 6,18 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
19,00 275
Čarapina,Marko 67
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑐,𝑅𝑑 = = = 4100,25 𝑘𝑁
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 1170,42
𝑁𝑐,𝑅𝑑 4100,25
- Duljina izvijanja
𝐿𝑐𝑟,𝑦 = 𝑘 ∙ 𝐿 = 1,00 ∙ 400 = 400 𝑐𝑚

𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑦 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 25170
𝑁𝑐𝑟,𝑦 = = = 32604,85 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑦 2 4002
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑧 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 8563
𝑁𝑐𝑟,𝑧 = = = 11092,39 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑧 2 4002
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑦 = √ =√ = 0,35
𝑁𝑐𝑟,𝑦 32604,85
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑧 = √ =√ = 0,61
𝑁𝑐𝑟 ,𝑧 11092,39
Čarapina,Marko 68
ℎ 300
= = 1,00 < 1,2; 𝑡𝑓 = 17,50 < 100 𝑚𝑚
𝑏 300
̅̅̅
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑦 ∙ (𝜆 ̅̅̅2
𝑦 − 0,2) + 𝜆𝑦 ]
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 0,34 ∙ (0,35 − 0,2) + 0,352 ] = 0,59

2
̅̅̅𝑧 − 0,2) + ̅̅̅
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑧 ∙ (𝜆 𝜆𝑧 ]
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 0,49 ∙ (0,61 − 0,2) + 0,612 ] = 0,79
- Faktor redukcije
1 1
𝑥𝑦 = = = 0,94
2 2 0,59 + √0,592 − 0,352
Ø𝑦 + √Ø𝑦 − ̅̅̅
𝜆𝑦
1 1
𝑥𝑧 = = = 0,77
2 2 0,79 + √0,792 − 0,612
Ø𝑧 + √Ø𝑧 − ̅̅̅
𝜆𝑧
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 ∙ = 0,77 ∙ = 2870,18 𝑘𝑁
𝛾𝑀1 1,1
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 1170,42
𝑁𝑏,𝑅𝑑 2870,18
Čarapina,Marko 69

0,00 0,00 527,89
Čarapina,Marko 70
HEB 300
A 149,10 cm 2
h 300 mm
b 300 mm
tw 11,00 mm
tf 19,00 mm
r 27 mm
Iy 25170 cm 4
Iz 8563 cm 4
Wpl,y 1869 cm 3
Wpl,z 870,1 cm 3
Iw 1688000 cm 6
It 185 cm 4
S275
t=tf 19,00<100 mm
fy 275 N/mm 2
E 21000 N/mm 2
G 81000 N/mm 2
γMO 1,00 -
γM1 1,10 -

Čarapina,Marko 71
Proračun višeetažne čelične zgrade
𝑐 ℎ − 2 ∙ 𝑡𝑓 − 2 ∙ 𝑟 300 − 2 ∙ 19,00 − 2 ∙ 27
= = = 18,91
𝑡 𝑡𝑤 11,00
235
18,91 < 72 ∙ 𝜀 = 72 ∙ √ = 72 ∙ 0,92 = 66,24
275
Hrbat → KLASA 1
𝑐 𝑏 − 𝑡𝑤 − 2 ∙ 𝑟 300 − 11,00 − 2 ∙ 27
= = = 117,50
𝑡 2 2
𝑡 = 𝑡𝑓 = 19,00
117,50 235
= 6,18 < 9 ∙ 𝜀 = 9 ∙ √ = 9 ∙ 0,92 = 8,28
19,00 275
Čarapina,Marko 72
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑐,𝑅𝑑 = = = 4100,25 𝑘𝑁
γMO 1,0
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 527,89
𝑁𝑐,𝑅𝑑 4100,25
- Duljina izvijanja
𝐿𝑐𝑟,𝑦 = 𝑘 ∙ 𝐿 = 1,00 ∙ 400 = 400 𝑐𝑚

𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑦 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 25170
𝑁𝑐𝑟,𝑦 = = = 32604,85 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑦 2 4002
𝜋 2 ∙ 𝐸 ∙ 𝐼𝑧 𝜋 2 ∙ 21000 ∙ 8563
𝑁𝑐𝑟,𝑧 = = = 11092,39 𝑘𝑁
𝐿𝑐𝑟,𝑧 2 4002
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑦 = √ =√ = 0,35
𝑁𝑐𝑟,𝑦 32604,85
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
̅̅̅
𝜆𝑧 = √ =√ = 0,61
𝑁𝑐𝑟 ,𝑧 11092,39
Čarapina,Marko 73
ℎ 300
= = 1,00 < 1,2; 𝑡𝑓 = 17,50 < 100 𝑚𝑚
𝑏 300
̅̅̅
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑦 ∙ (𝜆 ̅̅̅2
𝑦 − 0,2) + 𝜆𝑦 ]
Ø𝑦 = 0,5 ∙ [1 + 0,34 ∙ (0,35 − 0,2) + 0,352 ] = 0,59

2
̅̅̅𝑧 − 0,2) + ̅̅̅
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 𝛼𝑧 ∙ (𝜆 𝜆𝑧 ]
Ø𝑧 = 0,5 ∙ [1 + 0,49 ∙ (0,61 − 0,2) + 0,612 ] = 0,79
- Faktor redukcije
1 1
𝑥𝑦 = = = 0,94
2 2 0,59 + √0,592 − 0,352
Ø𝑦 + √Ø𝑦 − ̅̅̅
𝜆𝑦
1 1
𝑥𝑧 = = = 0,77
2 2 0,79 + √0,792 − 0,612
Ø𝑧 + √Ø𝑧 − ̅̅̅
𝜆𝑧
𝐴 ∙ 𝑓𝑦 149,10 ∙ 27,5
𝑁𝑏,𝑅𝑑 = 𝑥𝑚𝑖𝑛 ∙ = 0,77 ∙ = 2870,18 𝑘𝑁
𝛾𝑀1 1,1
- Uvjet nosivosti
𝑁𝐸𝑑 527,89
𝑁𝑏,𝑅𝑑 2870,18
Čarapina,Marko 74
5 Računalno modeliranje
Nakon dimenzioniranja svih konstrukcijskih elemenata potrebno je napraviti 3D modele u programskom

paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014'. Unutarnje sile i momenti savijanja u
elementima prostornog modela kontrolirati će se pomoću jednostavnijeg, ravninskog modela koji je
služio za dimenzioniranje na vertikalna opterećenja. Modeliranje je provedeno kroz nekoliko mogućih
verzija modela koji su varirani prema načinu prijenosa opterećenja i načinu ukrućenja sustava. Sve
verzije modelirane su na sustavu sa 'položajem jezgre 2' (jezgra se nalazi najbliže tlocrtnom težištu
konstrukcije).
Verzije 3D modela su:
- model s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model 1
- model s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
- model kojemu je ukrućenje postignuto dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3
- model s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih nosača – Model 4
- model s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
- model s krutom dijafragmom (floor – rigid –diaphragm) – Model 6
5.1 Model s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model 1
Na ovom modelu prijenos opterećenja izveden je isključivo preko sekundarnih greda, kojih u ovom
modelu ima 285. U opterećenje su uvršteni svi slojevi poda,krovne ploče, stalnog i uporabnog
opterećenja. Model nema nikakvu simulaciju horizontalne dijafragme koja bi dodatno ukrutila cijelu
konstrukciju za preuzimanje horizontalnih sila.
Slika 5.1.1. Prikaz modela s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model 1
Čarapina,Marko 75
Slika 5.1.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda
- Model 1
Slika 5.1.3. Prikaz poprečne sile na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda –
Model 1
Čarapina,Marko 76
Slika 5.1.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda –
Model 1
Rezne sile u 'Modelu 1' odstupaju od reznih sila dobivenih 2D modelom, a to pokazuju iznosi
koeficijenta 'k' za odnos poprečnih i uzdužnih sila. Ovaj model nema nikakvu simulaciju horizontalne
dijafragme, a sekundarne grede u sljedećim modelima su zamijenjene koncentriranim silama koje
simuliraju njihovu masu.
𝑀
𝑀𝑎𝑥2𝐷 639,51
𝑘1𝑀 = = = 0,9253 = 92,53 %
𝑀𝑎𝑥1𝑀 690,93
𝑀𝑎𝑥1𝑉 281,57
𝑘1𝑉 = 𝑉 = 318,17 = 0,8850 = 88,50 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷
𝑁
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
𝑘1𝑁 = 𝑁 = = 0,9351 = 93,51 %
𝑀𝑎𝑥1 3326,61
Čarapina,Marko 77
5.2 Model s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
Element za plošni prijenos opterećenja (Cladding) predstavlja opnu bez mase na koju je moguće
nanijeti plošno opterećenje (surface on object). Plohe su postavljene između sekundarnih nosača i na
njih je naneseno opterećenje u koje su uračunati svi slojevi poda,krovne ploče, stalno opterećenje i
uporabno opterećenje. Model sadrži 380 plošnih elemenata za prijenos opterećenja koji se oslanjaju na
sekundarne i glavne grede.
Slika 5.2.1. Prikaz modela s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
Čarapina,Marko 78
Slika 5.2.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
Slika 5.2.3. Prikaz poprečne sile na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
Čarapina,Marko 79
Slika 5.2.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2
Rezne sile u ovom modelu približne su reznim silama u 2D modelu što je prikazano koeficijentima 'k' koji
predstavljaju odnos između reznih sila 2D i 3D modela. Opterećenje na ovaj model naneseno je preko
opni bez mase koje nemaju nikakvu krutost, pa horizontalna dijafragma na 'Modelu 2' nije simulirana.
𝑀
𝑀𝑎𝑥2𝐷 639,75
𝑘2𝑀 = 𝑀 = = 0,9521 = 95,21 %
𝑀𝑎𝑥2 671,91
𝑉
𝑀𝑎𝑥2𝐷 318,17
𝑘2𝑉 = 𝑉 = 334,28 = 0,9518 = 95,18 %
𝑀𝑎𝑥2
𝑁
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
𝑘2𝑁 = 𝑁 = = 0,9549 = 95,49 %
𝑀𝑎𝑥2 3257,25
Čarapina,Marko 80
5.3 Model kojemu je ukrućenje postignuto dijagonalama između sekundarnih greda –

Model 3
U ovom modelu kruta dijafragma simulirana je dijagonalama u ravnini plohe kata između sekundarnih
nosača. Dijagonale su profil IPE 300 i u ovom modelu ih ima 760. Njihova masa izbačena je iz 3D
modela jer se njima samo simulira djelovanje ploče kao krute horizontalne dijafragme, odnosno oni nisu
stvarna masa u konstrukciji. Dodatna vlastita težina i uporabno opterećenje su simulirani kontinuiranim
opterećenjem preko sekundarnih elemenata.
Slika 5.3.1. Prikaz modela sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3
Čarapina,Marko 81
Slika 5.3.2. Prikaz momenta savijanja na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda –
Model 3
Slika 5.3.3. Prikaz poprečne sile na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3
Čarapina,Marko 82
Slika 5.3.4. Prikaz uzdužne sile na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3
Na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda iznosi reznih sila odstupaju od iznosa reznih sila
na 2D modelu što je prikazano koeficijentima 'k'. Ovakav model sadrži velik broj spojeva između
štapanih elemenata (u pojedininim čvorovima se spaja po 8 štapova), što otežava ostvarivanje željenih
rubnih uvjeta te ga čini nepraktičnim.
𝑀
𝑀𝑎𝑥2𝐷 639,75
𝑘3𝑀 = = = 0,958 = 95,80 %
𝑀𝑎𝑥3𝑀 667,82
𝑀𝑎𝑥3𝑉 252,28
𝑘3𝑉 = 𝑉
= = 0,7929 = 79,29 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷 318,17
𝑀𝑎𝑥3𝑁 2565,38
𝑘3𝑁 = 𝑁 = = 0,8248 = 82,48 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
Čarapina,Marko 83
5.4 Model s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda – Model 4
Kruta dijafragma u ovom modelu modelirana je kao niz armiranobetonskih ploča između sekundarnih
nosača. Ovaj model sadrži 380 ploča između sekundarnih nosača. Opterećenje je naneseno kao u
'Modelu 1' (surface on object), ali u ovom modelu u iznos opterećenja nije ubrojeno opterećenje
armiranobetonske ploče jer ga kruta dijafragma simulira.
Slika 5.4.1. Prikaz modela s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda – Model 4
Čarapina,Marko 84
Slika 5.4.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih
greda – Model 4
Slika 5.4.3. Prikaz poprečne sile na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda
– Model 4
Čarapina,Marko 85
Slika 5.4.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda –
Model 4
Elemeti kojima je modeliran 'Model 4' dio opterećenja su prenijeli na armiranobetonsku jezgru. Dokaz
tomu je velika razlika između reznih sila na 'Modelu 3' i na 2D modelu, pa je njihov omjer za moment
savijanja 50,42 % i 55,10 % za poprečnu silu.
𝑀𝑎𝑥4𝑀 322,53
𝑘4𝑀 = 𝑀 = 639,75 = 0,5042 = 50,42 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷
𝑀𝑎𝑥4𝑉 175,32
𝑘4𝑉 = 𝑉
= = 0,5510 = 55,10 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷 318,17
𝑁
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
𝑘4𝑁 = 𝑁
= = 0,9454 = 94,54 %
𝑀𝑎𝑥4 3290,17
Čarapina,Marko 86
5.5 Model s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
Dijagonale na ovom modelu simuliraju horizontalnu dijafragmu, a profili korišteni za dijagonale su HEM
600 zbog svoje velike krutosti. U modelu se nalazi 190 dijagonala što je puno manje u odnosu na 760
dijagonala iz prethodnog modela sa dijagonalama. Prijenos kontinuiranog opterećenja vrši se preko
okvira glavnih greda, dijagonale su isključene iz vlastite težine konstrukcije, a sekundarne grede nisu u
modelu već su simulirane koncentriranim silama.
Slika 5.5.1. Prikaz modela s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
Čarapina,Marko 87
Slika 5.5.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
Slika 5.5.3. Prikaz poprečne sile na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
Čarapina,Marko 88
Slika 5.5.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5
Moment savijanja i poprečna sila ovog modela podudaraju se 100 % s 2D modelom, dok je podudarnost
uzdužne sile 98,90 % što ukazuje na valjanost ovakvog načina modeliranja. Horizontalna dijafragma
simulirana je dijagonalama koje su profila velike površine poprečnog presjeka što znači da je krutost
cijela konstrukcija dovoljno ukrućena.
𝑀
𝑀𝑎𝑥2𝐷 639,75
𝑘5𝑀 = 𝑀
= = 1,00 = 100,00 %
𝑀𝑎𝑥5 639,75
𝑉
𝑀𝑎𝑥2𝐷 318,17
𝑘5𝑉 = = = 1,00 = 100,00 %
𝑀𝑎𝑥5𝑉 318,17
𝑁
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
𝑘5𝑁 = 𝑁 = = 0,9890 = 98,90 %
𝑀𝑎𝑥5 3144,88
Čarapina,Marko 89
5.6 Model s krutom dijafragmom (floor – rigid-diaphragm) – Model 6
Na modelu sa krutom dijafragmom (floor – rigid-diaphragm) opterećenje se prenosi preko

armiranobetonske ploče. Ona ukrućuje cijeli sustav i simulira ploču koja se koristi u opterećenju.
Opterećenje je na sustav nanešeno plošno (sufrace on object) i iz njega je izbačena težina
armiranobetonske ploče jer ju simulira kruta dijafragma.
Slika 5.6.1. Prikaz modela s krutom dijafragmom – Model 6
Čarapina,Marko 90
Slika 5.6.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s krutom dijafragmom – Model 6
Slika 5.6.3. Prikaz poprečne sile na modelu s krutom dijafragmom – Model 6
Čarapina,Marko 91
Slika 5.6.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s krutom dijafragmom – Model 6
Rezne sile 'Modela 6' podudaraju se s reznim silama 2D modela u vrlo visokom postotku što pokazuje
veliku valjanost pristupa kao i prethodni model. Horizontalna dijafragma simulirana mu je pločom
debljine odabrane ploče tako da je model i dostatno ukrućen.
𝑀𝑎𝑥6𝑀 635,18
𝑘6𝑀 = 𝑀
= = 0,9929 = 99,29 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷 639,75
𝑀𝑎𝑥6𝑉 315,88
𝑘6𝑉 = 𝑉 = 318,17 = 0,9928 = 99,28 %
𝑀𝑎𝑥2𝐷
𝑁
𝑀𝑎𝑥2𝐷 3110,43
𝑘6𝑁 = 𝑁
= = 0,9899 = 98,99 %
𝑀𝑎𝑥6 3141,93
Čarapina,Marko 92
5.7 Odabir 3D modela za daljnji proračun
U sljedećoj tablici prikazani su svi napravljeni 3D modeli sa koeficijentima podudarnosti reznih sila u
odnosu na 2D model (Tablica 5.7.1.).
Rezne sile na 2D modelu

MODEL Moment savijanja ( 635,18 kNm) Poprečna sila (318,17 kN) Uzdužna sila (3110,43 kN)
Koeficijent podudarnosti s 2D modelom (%)
Model 1 92,53 88,50 93,51
Model 2 95,21 95,18 95,49
Model 3 95,80 79,29 82,48
Model 4 50,42 55,10 94,54
Model 5 100,00 100,00 98,90
Model 6 99,29 99,28 98,99
Tablica 5.7.1. Prikaz koeficijenata podudarnosti 2D i 3D modela u postotcima
Iz gornje tablice vidljivo je da se modeli 5 i 6 u najvećem postotku podudaraju s 2D modelom po

iznosima reznih sila. Osim toga, u njima je modelirana horizontalna krutost AB ploče, što je preduvjet
za simulaciju ponašanja pri djelovanju potresa. Za ta dva modela urađena je spektralna analiza iz koje
je dobivena frekvencija prvog moda. Za potrebe usporedbe rezultata spektralne analize s nekom
referentnom vrijednošću izvršena je pojednostavljena procjena frekvencije prvog mode pomoću izraza iz
EN 1998-1:
3
𝑇1 = 𝐶𝑡 × 𝐻 ⁄4
1
𝑓=
𝑇
Dobivena frekvencija je 1,97 Hz.
Čarapina,Marko 93
Slika 5.7.1. Prikaz prvog moda za Model 5
Slika 5.7.2. Prikaz prvog moda za Model 6
Iako oba modela imaju visok postotak podudarnosti reznih sila s 2D modelom, odabrani model za daljnji
proračun je 'Model 6' zbog frekvencije prvog moda bliže iznosu pojednostavljene procjene frekvencije
prvog mode pomoću izraza iz EN 1998-1.
Čarapina,Marko 94
6 Seizmički proračun
6.1 Izračun mase konstrukcije po katovima
6.1.1 Masa konstrukcije - prizemlje
- STUPOVI
HEB 500 (187 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 26
Ukupna duljina (m) 156
Ukupno (kg) 29172
- GLAVNE GREDE
HEA 450 (140 kg/m)

Duljina (m) 8 6
Komada 23 22
Ukupna duljina (m) 184 132
Masa (kg) 25760 18480
Ukupno (kg) 44240
- SEKUNDARNE GREDE
IPE 300 (42,2 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 57
Ukupno (kg) 14432,4
- ARMIRANO-BETONSKA JEZGRA
Armirani beton (2500 kg/m 3)

Debljina zida (m) 0,3
Visina zida (m) 6
Površina zida (m 2) 177,6
Površina otvora (m 2) 11,25
Ukupna površina (m 2) 166,35
Ukupni volumen (m 3) 49,905
Ukupno (kg) 124762,5
- ARMIRANO-BETONSKA STROPNA PLOČA

Debljina ploče (m) 0,15
Površina ploče (m )
2 922,4
Ukupno (kg) 345900
Čarapina,Marko 95
6.1.2 Masa konstrukcije – 1. kat
- STUPOVI
HEB 500 (187 kg/m)

Duljina (m) 4
Komada 26
Ukupno (kg) 19448
- GLAVNE GREDE
HEA 450 (140 kg/m)

Duljina (m) 8 6
Komada 23 22
Masa (kg) 25760 18480
Ukupno (kg) 44240
- SEKUNDARNE GREDE
IPE 300 (42,2 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 57
Ukupno (kg) 14432,4

Visina zida (m) 4
Površina zida (m )2 118,4
Ukupno (kg) 80362,5

Površina ploče (m 2) 922,4
Ukupno (kg) 345900
Čarapina,Marko 96
- STUPOVI
HEB 260 (93 kg/m)

Duljina (m) 4
Komada 26
Ukupno (kg) 9672
- GLAVNE GREDE
HEA 450 (140 kg/m)

Duljina (m) 8 6
Komada 23 22
Masa (kg) 25760 18480
Ukupno (kg) 44240
- SEKUNDARNE GREDE
IPE 300 (42,2 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 57
Ukupno (kg) 14432,4

Visina zida (m) 4
Ukupno (kg) 80362,5

Ukupno (kg) 345900
Čarapina,Marko 97
- STUPOVI
HEB 260 (93 kg/m)

Duljina (m) 4
Komada 26
Ukupno (kg) 9672
- GLAVNE GREDE
HEA 450 (140 kg/m)

Duljina (m) 8 6
Komada 23 22
Masa (kg) 25760 18480
Ukupno (kg) 44240
- SEKUNDARNE GREDE
IPE 300 (42,2 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 57
Ukupno (kg) 14432,4

Visina zida (m) 4
Ukupno (kg) 80362,5

Ukupno (kg) 345900
Čarapina,Marko 98
- STUPOVI
HEB 260 (93 kg/m)

Duljina (m) 4
Komada 26
Ukupno (kg) 9672
- GLAVNE GREDE
HEA 400 (125 kg/m)

Duljina (m) 8 6
Komada 23 22
Masa (kg) 23000 16500
Ukupno (kg) 39500
- SEKUNDARNE GREDE
IPE 270 (36,1 kg/m)

Duljina (m) 6
Komada 57
Ukupno (kg) 12346,2

Visina zida (m) 4
Ukupno (kg) 80362,5

Ukupno (kg) 345900
Čarapina,Marko 99
6.1.6 Ukupna masa konstrukcije
MASA (kg)
KAT UKUPNO (kN)
Stupovi Glavne grede AB jezgra AB ploča UKUPNO (kg)
Prizemlje 29172 44240 124762,5 345900 544 074,5 5 440,75
1. Kat 19448 44240 80362,5 345900 489 950,5 4 899,51
2. Kat 9672 44240 80362,5 345900 480 174,5 4 801,75
3. Kat 9672 44240 80362,5 345900 480 174,5 4 801,75
4. Kat 9672 39500 80362,5 345900 475 434,5 4 754,35
Ukupna masa konstrukcije (kg) 2 469 808,5 24 698,09
Čarapina,Marko 100
6.2 Izračun centra mase i centra krutosti
Izračun centra mase i centra krutosti proveden je u programskom paketu 'Microsoft Excel 2013'.
Komponente za izračun centra mase su: masa stupova, masa glavnih greda, masa sekundarnih greda,
masa zidova armiranobetonske jezgre i masa stropne ploče. Pri proračunu krutosti komponente su
samo stupovi i zidovi armiranobetonske jezgre jer horizontalni elementi ne doprinose krutosti na bočnu
silu.
Centar mase izračunat je pomoću izraza:
∑ 𝑀𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 ∑ 𝑀𝑖 × 𝑦𝑇,𝑖
𝑥 𝑇𝑀 = ; 𝑦𝑇𝑀 =
∑ 𝑀𝑖 ∑ 𝑀𝑖
Centar krutosti izračunat je pomoću izraza:
∑ 𝐼𝑦,𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 ∑ 𝐼𝑧,𝑖 × 𝑦𝑇 ,𝑖

𝑥 𝑇𝐾 = ; 𝑦𝑇𝐾 =
∑ 𝐼𝑦,𝑖 ∑ 𝐼𝑧,𝑖
∑ 𝑀𝑖 − 𝑠𝑢𝑚𝑎 𝑚𝑎𝑠𝑎 𝑠𝑣𝑖ℎ 𝑒𝑙𝑒𝑚𝑒𝑛𝑎𝑡𝑎 𝑘𝑜𝑛𝑠𝑡𝑟𝑢𝑘𝑐𝑖𝑗𝑒
∑ 𝐼𝑦,𝑖 − 𝑠𝑢𝑚𝑎 𝑚𝑜𝑚𝑒𝑛𝑎𝑡𝑎 𝑖𝑛𝑒𝑟𝑐𝑖𝑗𝑒 𝑜𝑘𝑜 𝑦 𝑜𝑠𝑖
∑ 𝐼𝑧,𝑖 − 𝑠𝑢𝑚𝑎 𝑚𝑜𝑚𝑒𝑛𝑎𝑡𝑎 𝑖𝑛𝑒𝑟𝑐𝑖𝑗𝑒 𝑜𝑘𝑜 𝑧 𝑜𝑠𝑖

𝑥 𝑇,𝑖 − 𝑢𝑑𝑎𝑙𝑗𝑒𝑛𝑜𝑠𝑡 𝑡𝑒ž𝑖š𝑡𝑎 𝑒𝑙𝑒𝑚𝑒𝑛𝑡𝑎 𝑜𝑑 𝑖𝑠ℎ𝑜𝑑𝑖š𝑡𝑎 𝑘𝑜𝑜𝑟𝑑𝑖𝑛𝑎𝑡𝑛𝑜𝑔 𝑠𝑢𝑠𝑡𝑎𝑣𝑎 𝑢 𝑥 𝑠𝑚𝑗𝑒𝑟𝑢
𝑦𝑇,𝑖 − 𝑢𝑑𝑎𝑙𝑗𝑒𝑛𝑜𝑠𝑡 𝑡𝑒ž𝑖š𝑡𝑎 𝑒𝑙𝑒𝑚𝑒𝑛𝑡𝑎 𝑜𝑑 𝑖𝑠ℎ𝑜𝑑𝑖š𝑡𝑎 𝑘𝑜𝑜𝑟𝑑𝑖𝑛𝑎𝑡𝑛𝑜𝑔 𝑠𝑢𝑠𝑡𝑎𝑣𝑎 𝑢 𝑦 𝑠𝑚𝑗𝑒𝑟𝑢
6.2.1 Položaj jezgre 1

∑ 𝑀𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 105410,58
𝑥 𝑇𝑀 = = = 20,00 𝑚
∑ 𝑀𝑖 5269,73
∑ 𝑀𝑖 × 𝑦𝑇 ,𝑖 70437,46
𝑦𝑇𝑀 = = = 13,37 𝑚
∑ 𝑀𝑖 5269,73
∑ 𝐼𝑦,𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 7681590,12

𝑥 𝑇𝐾 = = = 20,00
∑ 𝐼𝑦,𝑖 384079,51
∑ 𝐼𝑧,𝑖 × 𝑦𝑇,𝑖 4032020,58
𝑦𝑇𝐾 = = = 20,99
∑ 𝐼𝑧,𝑖 192009,50
𝑒𝑥 = 𝑥 𝑇𝑀 − 𝑥 𝑇𝐾 = 20,00 − 20,00 = 0 𝑚
𝑒𝑦 = 𝑦𝑇𝑀 − 𝑦𝑇𝐾 = 13,37 − 20,99 = 7,62 𝑚
Čarapina,Marko 101

∑ 𝑀𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 99436,58
𝑥 𝑇𝑀 = = = 20,00 𝑚
∑ 𝑀𝑖 4971,83
∑ 𝑀𝑖 × 𝑦𝑇 ,𝑖 55706,52
𝑦𝑇𝑀 = = = 11,20 𝑚
∑ 𝑀𝑖 4971,83
∑ 𝐼𝑦,𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 7678664,11

𝑥 𝑇𝐾 = = = 20,00
∑ 𝐼𝑦,𝑖 383933,21
∑ 𝐼𝑧,𝑖 × 𝑦𝑇,𝑖 1727930,49
𝑦𝑇𝐾 = = = 9,00
∑ 𝐼𝑧,𝑖 191992,28
𝑒𝑥 = 𝑥 𝑇𝑀 − 𝑥 𝑇𝐾 = 20,00 − 20,00 = 0 𝑚
𝑒𝑦 = 𝑦𝑇𝑀 − 𝑦𝑇𝐾 = 11,20 − 9,00 = 2,20 𝑚

∑ 𝑀𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 92405,64
𝑥 𝑇𝑀 = = = 17,54 𝑚
∑ 𝑀𝑖 5269,73
∑ 𝑀𝑖 × 𝑦𝑇 ,𝑖 60777,94
𝑦𝑇𝑀 = = = 11,53 𝑚
∑ 𝑀𝑖 5269,73
∑ 𝐼𝑦,𝑖 × 𝑥 𝑇,𝑖 1535733,34

𝑥 𝑇𝐾 = = = 20,00
∑ 𝐼𝑦,𝑖 383933,21
∑ 𝐼𝑧,𝑖 × 𝑦𝑇,𝑖 1727930,49
𝑦𝑇𝐾 = = = 9,00
∑ 𝐼𝑧,𝑖 191992,28
𝑒𝑥 = 𝑥 𝑇𝑀 − 𝑥 𝑇𝐾 = 17,54 − 4,00 = 13,54 𝑚

𝑒𝑦 = 𝑦𝑇𝑀 − 𝑦𝑇𝐾 = 11,53 − 9,00 = 2,53 𝑚
Čarapina,Marko 101
6.3 Potresno opterećenje
Slika 6.3.1. Karta potresnih područja RH za povratno razdoblje od 95 godina, [16]
Čarapina,Marko 105
MJERILO 1:200
1 2 3 4 5 6
20000 20000
4000 8000 8000 8000 8000 4000
8000 8000 8000 8000 8000
A
III
3000
3000
3000
3000
10x16.15
9x30
a
6000
6000
II IV
8x16.15
Tk
8x16.15
7x30
7x30
c e
d
3000
3000
b
6000
6000
B
I VI V
6000
6000
20000
Tm
6000
6000
C
20990
18000
18000
6000
6000
13370
6000
6000
D
6000
6000
3000
3000
x
E
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000

[mm]
16750 6500 16750
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:

Mentor:

MJERILO 1:200
y
1 2 3 4 5 6
20000 20000
4000 8000 8000 8000 8000 4000
8000 8000 8000 8000 8000
A 3000
3000
6000
6000
12000
12000
6000
6000
B
6000
6000
I V
6000
6000
C
a Tm
3000
3000
8x16.15
8x16.15
7x30
7x30
d
Tk
6000
6000
c e
II IV
3000
3000
b
10x16.15
9x30
6000
6000
11200
D
III
20000 9000
6000
6000
6000
6000
3000
3000
x
E
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000

[mm]
16750 6500 16750
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:

Mentor:

MJERILO 1:200
y
1 2 3 4 5 6
4000 4000 32000
4000 8000 8000 8000 8000 4000
8000 8000 8000 8000 8000
A 3000
3000
6000
6000
12000
12000
6000
6000
B
6000
6000
I V
6000
6000
C
a
3000
3000
Tm
8x16.15
8x16.15
d
7x30
7x30
Tk
6000
6000
c e
IV
II
3000
3000
b
10x16.15
9x30
6000
6000
11530
D
III
9000
4000
6000
6000
6000
6000
y
17540
3000
3000
x x
E
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000

[mm]
8000 32000
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:

Mentor:

Slika 6.3.2. Karta potresnih područja RH za povratno razdoblje od 475 godina, [16]
Slika 6.3.3. Prikaz povratnog razdoblja za grad Osijek, [16]
Čarapina,Marko 106
Lokacija objekta: Osijek

Razred temeljnog tla: C
Tip spektra: 1
Poredbeno maksimalno ubrzanje u tlu: agR = 0,112g
Faktor važnosti građevine: γ = 1,0
Projektno ubrznje tla: ag = agR × γ = 0,112 × 1,0 = 0,112g
Proračun faktora ponašanja q
𝑞 = 𝑞0 × 𝑘𝑤 ≥ 1,5
𝑞0 = 3,0 (𝑠𝑢𝑠𝑡𝑎𝑣 𝑠 𝑗𝑒𝑧𝑔𝑟𝑜𝑚)
1 + 𝑎0
0,5 ≤ 𝑘𝑤 = ≤ 1 (𝑠𝑢𝑠𝑡𝑎𝑣 𝑠 𝑗𝑒𝑧𝑔𝑟𝑜𝑚)
3
𝐻𝑤 22,00
𝑎0 = = = 3,49
𝑙𝑤𝑖 6,30
1 + 3,49
𝑘𝑤 = = 1,50
3
𝑘𝑤 = 1,0
𝑞 = 3,0 × 1,0 = 3,0 ≥ 1,5
Parametri za razred temeljnog tla C:
S = 1,15; β0 = 2,5
k1 = 1,0; k2 = 2,0
TB = 0,20; TC = 0,6; TD = 2,0
Osnovni period vibracije zgrade:
3⁄
𝑇1 = 𝐶𝑡 × 𝐻 4
𝐶𝑡 = 0,050
3⁄ 3⁄
𝑇1 = 𝐶𝑡 × 𝐻 4 = 0,050 × 22,00 4 = 0,508 𝑠 < 2 𝑠
Napomena: pošto je T1 < 2 s dozvoljeno je koristiti metodu ekvivalentnog opterećenja
1 1
𝑓= = = 1,97 𝐻𝑧
𝑇 0,508
Čarapina,Marko 107
Proračun ukupne sile od potresa u podnožju zgrade:
𝐹𝑏 = 𝜆 × 𝑆𝐷 (𝑇) × 𝑊
𝜆 = 0,85 (𝑗𝑒𝑟 𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒𝑑𝑖 𝑑𝑎 𝑗𝑒 𝑇1 = 0,508 𝑠)
𝑇𝐵 = 0,15 < 𝑇1 = 0,508 < 𝑇𝐶 = 0,6
1
𝑆𝐷 (𝑇) = 𝛼 × × 𝑆 × 𝛽0
𝑞
𝑎𝑔 0,112𝑔
𝛼= = = 0,112
𝑔 𝑔
1
𝑆𝐷 (𝑇) = 0,112 × × 1,15 × 2,5 = 0,107
3,0
6.3.1 Težina objekta
Korisno opterećenje koje je uvršteno u težinu objekta definirano je faktorima kombinacije (φ i ψ2) za
korisno opterećenje. Za kategoriju zgrade B korišteni su sljedeći faktori :
- φ = 1,0 (krov)
- φ = 0,8 (etaže sa povezanim sadržajem)
- φ = 0,5 (etaže sa neovisnim sadržajem)
- ψ2 = 0,3 (za korisno opterećenjezgrade kategorije B)
Prizemlje:
Težina konstrukcije: 5440,75 kN

Stalno (slojevi stropne ploče): (40 × 24 − 8,5 × 6,3) × 2,35 = 2130,16 𝑘𝑁
Korisno (kategorija B): (40 × 24 − 8,5 × 6,3) × 3,0 × 0,8 × 0,3 = 652,64 𝑘𝑁
UKUPNO: 8223,55 kN
1. Kat:

UKUPNO: 7682,31 kN
2. Kat:

UKUPNO: 7584,31 kN
Čarapina,Marko 108
3. Kat:

UKUPNO: 7584,31kN
4. Kat:

Stalno (slojevi krovne ploče): (40 × 24 − 8,5 × 6,3) × 2,85 = 2583,38 𝑘𝑁
Korisno (kategorija H): (40 × 24 − 8,5 × 6,3) × 1,0 × 1,0 = 906,45 𝑘𝑁
UKUPNO: 7377,73 kN
Ukupna težina objekta:
𝑊 = 8223,55 + 7682,31 + 7584,31 + 7584,31 + 7377,73 = 38452,21 𝑘𝑁
Ukupna masa objekta:
𝑊 38452,21
𝑚= = = 3919,70 𝑡
𝑔 9,81
Ukupna potresna sila u podnožju zgrade:
𝐹𝑏 = 𝜆 × 𝑆𝐷 (𝑇) × 𝑊 = 0,85 × 0,107 × 38452,21 = 3497,23 𝑘𝑁
𝑧 𝑖 × 𝑚𝑖
𝐹𝑖 = 𝐹𝑏 ×
∑𝑁
𝑖=1 𝑧𝑖 × 𝑚𝑖
Tablica 6.3.1.1. Prikaz raspodjele mase i potresnog opterećenja po etažama
zi (m) m (t) Fi (kN)

22,00 752,06 1068,65
18,00 773,12 898,83
14,00 773,12 699,09
10,00 783,11 505,80
6,00 838,28 324,86
Tablica 6.3.1.2. Prikaz raspodjele poprečne sile i momenta savijanja po etažama
zi (m) V (kN) M (kNm)

22,00 1068,65 0,00
18,00 1967,48 4274,60
14,00 2666,57 12144,52
10,00 3172,37 22810,80
6,00 3497,23 35500,28
0,00 3497,23 74233,80
Čarapina,Marko 109
Tablica 6.3.1.3. Prikaz raspodjele potresnog opterećenja po posmičnom zidu
Fi – po zidu
zi (m) Fi (kN)
(kN)
22,00 1068,65 535,00
18,00 898,83 450,00
14,00 699,09 350,00
10,00 505,80 253,00
6,00 324,86 163,00
Slika 6.3.1.1. Prikaz raspodjele ukupne potresne sile po etažama
Čarapina,Marko 110
6.4 Usporedba dobivenih momenata torzije na armiranobetonskoj jezgri
Izračunate seizmičke ekvivalentne sile nanešne su u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural
Analysis Professional 2014' horizontalno u ravnini svake etaže i tako su dobiveni momenti torzije na
armiranobetonskoj jezgri za pojedini položaj jezgre. Momenti torzije također su izračunati 'ručno' na
način da je iznos horizonatalne sile pomnožen sa ekscentricitetom u smjeru x i y za pojedini položaj
jezgre. Cilj ovog proračuna je ukazati na razlike u momentima torzije koji se javljaju u armiranobetonskoj
jezgri za njene različite položaje. To je prikazano koeficijentima k koji prikazuju odnos 'ručno'
izračunatog momenta torzije i momenta torzije iz programskog paketa. Također, prikazane su i
deformacije konstrukcije za prva tri moda za sva tri položaja jezgre.
Slika 6.4.1. Prikaz ekscentriciteta za pojedini smjer
zi – visina pojedine etaže

ex – ekscentricitet u smjeru x
ey – ekscentricitet u smjeru y
Čarapina,Marko 111
zi (m) V (kN) ex ey M zx (kNm) M zy (kNm)

22,00 1068,65 0,00 7,62 0,00 8143,11
18,00 1967,48 0,00 7,62 0,00 14992,20
14,00 2666,57 0,00 7,62 0,00 20319,26
10,00 3172,37 0,00 7,62 0,00 24173,46
6,00 3497,23 0,00 7,62 0,00 26648,89
0,00 3497,23 0,00 7,62 0,00 26648,89
Tablica 6.4.1.1 Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 1
Tablica 6.4.1.2 Moment torzije za smjer y na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 1 - 'Autodesk Robot
Structural Analysis Professional 2014'
𝑀𝑅𝑜𝑏𝑜𝑡 25928,16
𝑘1 = = = 0,97 = 97%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 26648,89
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 24173,46
𝑘2 = = = 0,95 = 95%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 20319,26
𝑘3 = = = 0,96 = 96%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 14992,20
𝑘4 = = = 0,96 = 96%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 8143,11
𝑘5 = = = 0,96 = 96%
Čarapina,Marko 112
Slika 6.4.1.1. Prikaz deformacija konstrukcije za prvi mod za položaj jezgre 1
Slika 6.4.1.2. Prikaz deformacija konstrukcije za drugi mod za položaj jezgre 1
Čarapina,Marko 113
Slika 6.4.1.3. Prikaz deformacija konstrukcije za treći mod za položaj jezgre 1
Čarapina,Marko 114

22,00 1068,65 0,00 2,20 0,00 2351,03
18,00 1967,48 0,00 2,20 0,00 4328,46
14,00 2666,57 0,00 2,20 0,00 5866,45
10,00 3172,37 0,00 2,20 0,00 6979,21
6,00 3497,23 0,00 2,20 0,00 7693,06
0,00 3497,23 0,00 2,20 0,00 7693,06
Tablica 6.4.2.1 Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 2
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 7693,06
𝑘1 = = = 0,90 = 90%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 6979,21
𝑘2 = = = 0,84 = 84%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 5866,45
𝑘3 = = = 0,84 = 84%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 4328,46
𝑘4 = = = 0,84 = 84%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 2351,03
𝑘5 = = = 0,84 = 84%
Čarapina,Marko 115
Čarapina,Marko 116
Čarapina,Marko 117

22,00 1068,65 13,54 2,53 14469,52 2703,68
18,00 1967,48 13,54 2,53 26639,68 4977,72
14,00 2666,57 13,54 2,53 36105,36 6746,42
10,00 3172,37 13,54 2,53 42953,89 8026,10
6,00 3497,23 13,54 2,53 47352,49 8847,99
0,00 3497,23 13,54 2,53 47352,49 8847,99
Tablica 6.4.3.1. Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 3
Tablica 6.4.3.2. Moment torzije u smjeru y na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 3 - 'Autodesk Robot
𝑘1 = = = 0,97 = 97%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 8847,99
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 8026,10
𝑘2 = = = 0,96 = 96%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 6746,42
𝑘3 = = = 0,96 = 96%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 4977,72
𝑘4 = = = 0,96 = 96%
𝑀′𝑅𝑢č𝑛𝑜′ 2703,68
𝑘5 = = = 0,96 = 96%
Čarapina,Marko 118
Čarapina,Marko 119
Čarapina,Marko 120
7 Seizmička analiza u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis

Professional 2014'
Za zadanu konstrukciju provedena je seizmička analiza u programskom paketu 'Autodesk Robot

Structural Analysis Professional 2014'. U modalnoj analizi definirane su mase tako da su u obzir sva
stalna i promjenjiva opterećenja kombinacijom:
∑ 𝐺𝐾𝑗 ′ + ′ ∑ 𝜓𝐸𝑖 × 𝑄𝐾𝑖 ,
𝜓𝐸𝑖 − koeficijent kombinacija za promjenjivo djelovanje

𝜓𝐸𝑖 = 𝜑 × 𝜓2𝑖
𝜑 − ovisi o razredu zgrade i zauzetosti katova, kreće se od [0,5] do [1,0]

𝜓2𝑖 − koeficijent kombinacija za promjenjivo opterećenje.
Stalna opterećenja množe se koeficijentom 1,0. Također, u modalnoj analizi zahtjeva se aktiviranje bar
90 % ukupne mase.
Za seizmičku analizu definirana je vrsta tla (razred temeljnog tla C), proračunsko najveće
ubrzanje tla (Osijek, ag=1,09 m/s2), te vrsta konstrukcije (B). Kombinacija horizontalnih komponenti
provedena je proračunom unutarnjih sila iz kombinacije, odnosno zbroja horizontalnih komponenti
potresnog djelovanja prema izrazima:
- 𝐸𝐸𝑑𝑥 ′ +′ 0,30 × 𝐸𝐸𝑑𝑦

- 0,30 × 𝐸𝐸𝑑𝑥 ′ +′ 𝐸𝐸𝑑𝑦
𝐸𝐸𝑑𝑥 − unutarnje sile od potresnog djelovanja u smjeru x osi konstrukcije

𝐸𝐸𝑑𝑦 − unutarnje sile od potresnog djelovanja u smjeru y osi konstrukcije
Nakon što su izračunati odzivi za svaku komponentu kombinirani su pravilom 'CQC' ('Potpuna
Kvadratna Kombinacija', od eng. Complete Quadratic Combination'). Definirano ukupno seizmičko
djelovanje kombinirano je sa ostalim djelovanjima na konstrukciju. Djelovanja su kombinirana za
potresnu proračunsku kombinaciju:
∑ 𝐺𝐾𝑗 ′ +′ 𝛾𝐼 × 𝐴𝐸𝑑 ′ + ′ ∑ 𝜓2𝑖 × 𝑄𝐾𝑖
𝛾𝐼 − faktor važnosti zgrade, od [0,8] do [1,40]

𝜓2𝑖 − koeficijent kombinacija za promjenjivo opterećenje.
Na taj način dobivene su deformacije armiranobetonske jezgre, odnosno horizontalni pomak na vrhu
jezgre i horizontalni pomak konstrukcije. Prema EN 1993 horizontalni pomaci (kao niti vertikalni progibi)
nisu ograničeni, a kod višekatnih građevina oni se općenito smatraju prihvatljivima u rasponu 1/700-
1/350 za zgrade uobičajenih konstrukcijskih rješenja. S obzirom da se u ovom radu neće izvršiti detaljno
dimenzioniranje zidova armiranobetonske jezgre, procjena utjecaja njenog položaja na globalno
ponašanje konstrukcije posredno će se odrediti kontrolom horizontalnih pomaka. Ograničenje
horizontalnih pomaka usvojit će se prema ENV 1993-1-1 u sljedećem iznosu:
- horizontalni pomak jednog kata visine Hi u odnosu na drugi; ui ≤ Hi/300
- horizontalni pomak konstrukcije u cjelini u ≤ H/500, gdje je H ukupna visina konstrukcije
Čarapina,Marko 121
𝐻 22000 𝐻𝑖 6000
𝑢= = = 44,00 𝑚𝑚; 𝑢𝑖,𝑝𝑟𝑖𝑧𝑒𝑚𝑙𝑗𝑒 = = = 20,00 𝑚𝑚;
500 500 300 300
𝐻𝑖 4000
𝑢𝑖,1,2,3,4 = = = 13,33 𝑚𝑚
300 300
7.1 Položaj jezgre 1
Početna debljina stijenke za položaj jezgre 1 bila je 30 cm, ali zbog prevelikog horizontalnog pomaka
konstrukcije u smjeru x povećana je na 45 cm, što je zadovoljilo uvjet. Pomaci stupova na pojedinom
katu također ne zadovoljavaju uvjet već debljini jezgre od 30 cm, a stup s najvećim horizontalnim
pomakom nalazi se u pravcu najudaljenijem od jezgre. Horizontalni pomak na vrhu jezgre za debljinu
stijenke 30 cm bio je 28.24 mm što zadovoljava dani uvjet.
Slika 7.1.1. Prikaz pomaka konstrukcije debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju

G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y)
Čarapina,Marko 122
Najveći horizontalni pomak stupa

Dopušteni horizontalni pomak stupa Uvet zadovoljen
[mm]
[mm] [Da/Ne]
x y
53,06 43,92 44,00 Ne
Tablica 7.1.1. Prikaz pomaka stupa rastavljen na komponente za debljinu stijenke jezgre 30 cm za
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y)
Slika 7.1.2. Prikaz međukatnih pomaka stupa za zgradu debljine stijenke jezgre 30 cm za seizmičku
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Najveći horizontalni međukatni Dopušteni horizontalni međukatni Uvet zadovoljen

Kat
pomak stupa [mm] pomak stupa [mm] [Da/Ne]
Prizemlje 20,00 18,72 Da
1. 13,33 33,51-18,72=14,79 Ne
2. 13,33 47,92-33,51=14,41 Ne
3. 13,33 60,14-47,92=12,22 Da
4. 13,33 69,73-60,14=9,59 Da
Tablica 7.1.2. Prikaz međukatnih pomaka stupa za zgradu debljine stijenke jezgre 30 cm za
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Čarapina,Marko 123
Slika 7.1.3. Prikaz pomaka AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju

G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Uvjet maksimalnog dopuštenog horizontalnog pomaka:
𝐻
𝑢≤
500
28,24 ≤ 44,00
- Uvjet zadovoljen!
Čarapina,Marko 124
Slika 7.1.4. Prikaz normalnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Slika 7.1.5. Prikaz posmičnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku

Čarapina,Marko 125
Najveća normalna naprezanja Najveća posmična naprezanja Proračunska čvrstoća betona

[MPa] [MPa] [MPa]
14,28 3,54 17
Tablica 7.1.3. Prikaz naprezanja za zgradu debljine stijenke jezgre 30 cm za seizmičku kombinaciju
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)

G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y)

[mm]
[mm] [Da/Ne]
x y
42,83 35,49 44,00 Da
Tablica 7.1.4. Prikaz pomaka konstrukcije rastavljenih na komponente za debljinu stijenke jezgre 45
cm za seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y)
Čarapina,Marko 126

Kat
1. 13,33 26,9-14,92=11,98 Da
2. 13,33 38,50-26,90=11,60 Da
3. 13,33 48,22-38,50=9,72 Da
4. 13,33 55,63-48,22=7,41 Da
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Čarapina,Marko 127

G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
𝐻
𝑢≤
500
13,61 ≤ 44,00
- Uvjet zadovoljen!
Čarapina,Marko 128
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)

Čarapina,Marko 129

[MPa] [MPa] [MPa]
11,67 2,90 17
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)
Kod položaja jezgre 2 horizontalni pomak konstrukcije u smjeru zadovoljava dani uvjet. Horizontalni
pomak na vrhu jezgre zadovoljio je dani uvjet već pri debljini stijenke jezgre od 30 cm, kao i horizontalni
pomaci stupova na pojedinom katu. Stupovi s najvećim horizontalnim pomakom nalaze se u pravcu
najudaljenijem od armiranobetonske jezgre.

G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
Čarapina,Marko 130

[mm]
[mm] [Da/Ne]
x y
29,02 32,00 44,00 Ne
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)

Kat
1. 13,33 21,13-11,90=9,23 Da
2. 13,33 30,03-21,13=8,90 Da
3. 13,33 37,55-30,03=7,52 Da
4. 13,33 43,24-37,55=5,69 Da
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
Čarapina,Marko 131

G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
𝐻
𝑢≤
500
15,42 ≤ 44,00
- Uvjet zadovoljen!
Čarapina,Marko 132
G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)

kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
Čarapina,Marko 133

[MPa] [MPa] [MPa]
5,75 2,06 17
G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y)
Za položaj jezgre 3 dobiveno je najveće odstupanje pri proračunu sa debljinom jezgre 30 cm, pa je osim
povećanja debljine stijenke jezgre na 85 cm povećana i klasa betona na C50 bez obzira što normalna i
posmična naprezanje ne prelaze računsku čvstoću betona. Međukatni horizontalni pomaci stupova
također ne zadovoljavaju dani uvjet. Stupovi koji imaju najveći otklon nalaze se u pravcu najudaljenijem
od armiranobetonske jezgre. Što se tiče horizontalnog pomaka na vrhu jezgre, on je zadovoljio dani
uvjet već pri debljine jezgre od 30 cm.

G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y)
Čarapina,Marko 134

[mm]
[mm] [Da/Ne]
x y
40,04 82,81 44,00 Ne
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y)
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)

Kat
Prizemlje 20,00 25,38 Ne
1. 13,33 45,34-25,38=19,96 Ne
2. 13,33 64,66-45,34=19,32 Ne
3. 13,33 80,54-64,66=15,88 Ne
4. 13,33 92,00-80,54=11,46 Da
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)
Čarapina,Marko 135

G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)
𝐻
𝑢≤
500
17,10 ≤ 44,00
- Uvjet zadovoljen!
Čarapina,Marko 136
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)

Čarapina,Marko 137

[MPa] [MPa] [MPa]
9,98 3,49 17
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)

G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y)

[mm]
[mm] [Da/Ne]
x y
18,86 42,55 44,00 Da
Tablica 7.3.4. Prikaz pomaka konstrukcije rastavljenih na komponente za debljinu stijenke jezgre 85
cm za seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y)
Čarapina,Marko 138

Kat
1. 13,33 23,34-12,98=10,36 Da
2. 13,33 33,25-23,34=9,91 Da
3. 13,33 41,33-33,25=8,08 Da
4. 13,33 46,99-41,33=5,66 Da
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)
Čarapina,Marko 139

G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)
𝐻
𝑢≤
500
8,68 ≤ 44,00
- Uvjet zadovoljen!
Čarapina,Marko 140
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)

Čarapina,Marko 141

[MPa] [MPa] [MPa]
6,05 2,18 17
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y)
Čarapina,Marko 142
8 Proračun priključaka
Pošto tema rada nije bila proračun karakterističnih priključaka, zbog cjelovitosti ukupnog proračuna ovaj
dio proveden je u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014'. Puni
izvještaj iz programskog paketa nalazi se u prilozima:
- Prilog 1 – priključak stup – temelj
- Prilog 2 – priključak stup – greda
- Prilog 3 – greda – jezgra
8.1 Priključak stup-temelj
Iskorištenost priključka stup-temelj je 0,83
Slika 8.1.1. 2D prikaz priključka stup-temelj
Čarapina,Marko 143
Slika 8.1.2. 3D prikaz priključka stup-temelj
Čarapina,Marko 144
8.2 Priključak stup-temelj
Iskorištenost priključka stup-temelj je 0,93
Slika 8.2.1. 2D prikaz priključka stup-greda
Čarapina,Marko 145
Slika 8.2.2. 3D prikaz priključka stup-greda
Čarapina,Marko 146
8.3 Priključak greda-jezgra
Iskorištenost priključka greda-jezgra je 0,86
Slika 8.3.1. 2D prikaz priključka greda-jezgra
Čarapina,Marko 147
Slika 8.3.2. 3D prikaz priključka greda-jezgra
Čarapina,Marko 148
8.4 Prilog 1 – izvještaj za priključak stup-temelj
Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014
Pinned column base design

Eurocode 3: EN 1993-1-8:2005/AC:2009 + CEB Design Guide: Ratio
0,83
Design of fastenings on concrete
General
Connection no.: 1
Connection name: Pinned column base
Structure node: 23
Structure bars: 12
Geometry
Column
Section: HEB 500
Bar no.: 12
Lc = 6,00 [m] Column length
= 0,0 [Deg] Inclination angle
hc = 500 [mm] Height of column section
bfc = 300 [mm] Width of column section
twc = 15 [mm] Thickness of the web of column section
tfc = 28 [mm] Thickness of the flange of column section
rc = 27 [mm] Radius of column section fillet
Ac = 23864 [mm 2] Cross-sectional area of a column
Iyc = 1071760000 [mm 4] Moment of inertia of the column section
Material: S275
fyc = 275,00 [MPa] Resistance
fuc = 430,00 [MPa] Yield strength of a material
Column base
lpd = 700 [mm] Length
Čarapina,Marko 149
Column base
bpd = 500 [mm] Width
tpd = 30 [mm] Thickness
Material: S275
fypd = 275,00 [MPa] Resistance
fupd = 430,00 [MPa] Yield strength of a material
Anchorage
The shear plane passes through the UNTHREADED portion of the bolt.
Class = 5.8 Anchor class
fyb = 400,00 [MPa] Yield strength of the anchor material
fub = 500,00 [MPa] Tensile strength of the anchor material
d= 20 [mm] Bolt diameter
As = 245 [mm 2 ] Effective section area of a bolt
Av = 314 [mm 2 ] Area of bolt section
n= 2 Number of bolt rows
eV = 200 [mm] Vertical spacing
Anchor dimensions
L1 = 80 [mm]
L2 = 640 [mm]
L3 = 120 [mm]
L4 = 100 [mm]
Washer
lwd = 60 [mm] Length
bwd = 60 [mm] Width
twd = 10 [mm] Thickness
Wedge
Section: HEA 200
lw = 200 [mm] Length
Material: S275
fyw = 275,00 [MPa] Resistance
Material factors
M0 = 1,00 Partial safety factor
C = 1,50 Partial safety factor
Spread footing
L= 1000 [mm] Spread footing length
B= 1000 [mm] Spread footing width
H= 800 [mm] Spread footing height
Concrete
Class C15
fck = 15,00 [MPa] Characteristic resistance for compression
Grout layer
tg = 30 [mm] Thickness of leveling layer (grout)
fck,g = 12,00 [MPa] Characteristic resistance for compression
Cf,d = 0,30 Coeff. of friction between the base plate and concrete
Welds
ap = 7 [mm] Footing plate of the column base
Čarapina,Marko 150
Welds
aw = 5 [mm] Wedge
Loads
Case: Manual calculations.
Nj,Ed = -3144,70 [kN] Axial force
Vj,Ed,y = 10,00 [kN] Shear force
Vj,Ed,z = 10,00 [kN] Shear force
Results
Compression zone
COMPRESSION OF CONCRETE
fcd = 10,00 [MPa] Design compressive resistance EN 1992-1:[3.1.6.(1)]
fj = 11,27 [MPa] Design bearing resistance under the base plate [6.2.5.(7)]
c = tp (fyp /(3*fj *M0))
c= 86 [mm] Additional width of the bearing pressure zone [6.2.5.(4)]
beff = 199 [mm] Effective width of the bearing pressure zone under the flange [6.2.5.(3)]
leff = 471 [mm] Effective length of the bearing pressure zone under the flange [6.2.5.(3)]
Ac0 = 93814 [mm 2] Area of the joint between the base plate and the foundation EN 1992-1:[6.7.(3)]
Ac1 = 528000 [mm 2] Maximum design area of load distribution EN 1992-1:[6.7.(3)]
Frdu = Ac0*fcd*(Ac1/Ac0 )  3*Ac0*fcd
Ac1 = 528000 [mm 2 ] Maximum design area of load distribution EN 1992-1:[6.7.(3)]
j = 0,67 Reduction factor for compression [6.2.5.(7)]
fjd = j *Frdu /(beff*leff)
fjd = 15,82 [MPa] Design bearing resistance [6.2.5.(7)]
Ac,n = 238281 [mm 2 ] Bearing area for compression [6.2.8.2.(1)]
Fc,Rd,i = AC,i *fjd
Fc,Rd,n = 3768,61 [kN] Bearing resistance of concrete for compression [6.2.8.2.(1)]
RESISTANCES OF SPREAD FOOTING IN THE COMPRESSION ZONE
Nj,Rd = Fc,Rd,n
Nj,Rd = 3768,61 [kN] Resistance of a spread footing for axial compression [6.2.8.2.(1)]
Connection capacity check

Nj,Ed / Nj,Rd  1,0 (6.24) 0,83 < 1,00 verified (0,83)
Shear
BEARING PRESSURE OF AN ANCHOR BOLT ONTO THE BASE PLATE
Shear force Vj ,Ed,y
 d,y = 2,27 Coeff. taking account of the bolt position - in the direction of shear [Table 3.4]
 b,y = 1,00 Coeff. for resistance calculation F1,vb,Rd [Table 3.4]
k1,y = 2,50 Coeff. taking account of the bolt position - perpendicularly to the direction of shear [Table 3.4]
F1,vb,Rd,y = k1,y* b,y*fup*d*tp / M2
F1,vb,Rd,y = 516,00 [kN] Resistance of an anchor bolt for bearing pressure onto the base plate [6.2.2.(7)]
Shear force Vj ,Ed,z
 d,z = 5,30 Coeff. taking account of the bolt position - in the direction of shear [Table 3.4]
 b,z = 1,00 Coeff. for resistance calculation F1,vb,Rd [Table 3.4]
k1,z = 2,50 Coeff. taking account of the bolt position - perpendicularly to the direction of shear [Table 3.4]
F1,vb,Rd,z = k1,z* b,z*fup*d*tp / M2
F1,vb,Rd,z = 516,00 [kN] Resistance of an anchor bolt for bearing pressure onto the base plate [6.2.2.(7)]
SHEAR OF AN ANCHOR BOLT
b = 0,32 Coeff. for resistance calculation F2,vb,Rd [6.2.2.(7)]
Čarapina,Marko 151

Avb = 314 [mm 2 ] Area of bolt section [6.2.2.(7)]
fub = 500,00 [MPa] Tensile strength of the anchor material [6.2.2.(7)]
M2 = 1,25 Partial safety factor [6.2.2.(7)]
F2,vb,Rd =  b *fub *Avb/M2
F2,vb,Rd = 40,21 [kN] Shear resistance of a bolt - without lever arm [6.2.2.(7)]
 M = 2,00 Factor related to the fastening of an anchor in the foundation CEB [9.3.2.2]
MRk,s = 0,47 [kN*m] Characteristic bending resistance of an anchor CEB [9.3.2.2]
lsm = 55 [mm] Lever arm length CEB [9.3.2.2]
Ms = 1,20 Partial safety factor CEB [3.2.3.2]
Fv,Rd,sm =  M *MRk,s/(lsm *Ms)
Fv,Rd,sm = 14,28 [kN] Shear resistance of a bolt - with lever arm CEB [9.3.1]
CONCRETE PRY-OUT FAILURE
NRk,c = 86,35 [kN] Design uplift capacity CEB [9.2.4]
k3 = 2,00 Factor related to the anchor length CEB [9.3.3]
Mc = 2,16 Partial safety factor CEB [3.2.3.1]
Fv,Rd,cp = k3*NRk,c/Mc
Fv,Rd,cp = 79,96 [kN] Concrete resistance for pry-out failure CEB [9.3.1]
CONCRETE EDGE FAILURE
CEB
VRk,c,y0 = 526,31 [kN] Characteristic resistance of an anchor [9.3.4.(a)
]
CEB
A,V,y = 0,42 Factor related to anchor spacing and edge distance
[9.3.4]
CEB
h,V,y = 1,00 Factor related to the foundation thickness [9.3.4.(c)
]
CEB
Factor related to the influence of edges parallel to the shear load
s,V,y = 0,82 [9.3.4.(d)
direction
]
CEB
Factor taking account a group effect when different shear loads are
ec,V,y = 1,00 [9.3.4.(e)
acting on the individual anchors in a group
]
CEB
,V,y = 1,00 Factor related to the angle at which the shear load is applied
[9.3.4.(f)]
CEB
ucr,V,y = 1,00 Factor related to the type of edge reinforcement used [9.3.4.(g)
]
CEB
Mc = 2,16 Partial safety factor
[3.2.3.1]
Fv,Rd,c,y =
VRk,c,y0*A,V,y*h,V,y*s,V,y*ec,V,y*,V
,y*ucr,V,y/Mc
Fv,Rd,c,y = 83,76 [kN] Concrete resistance for edge failure CEB [9.3.1]
VRk,c,z0 260, [k CEB
= 05 N] Characteristic resistance of an anchor [9.3.4.(a)]
A,V,z 1,00 CEB
Factor related to anchor spacing and edge distance
= [9.3.4]
h,V,z 1,00 CEB
Factor related to the foundation thickness
= [9.3.4.(c)]
s,V,z 1,00 CEB
Factor related to the influence of edges parallel to the shear load direction
= [9.3.4.(d)]
ec,V,z 1,00 Factor taking account a group effect when different shear loads are acting on the CEB
= individual anchors in a group [9.3.4.(e)]
Čarapina,Marko 152

VRk,c,z0 260, [k CEB
= 05 N] Characteristic resistance of an anchor [9.3.4.(a)]
,V,z CEB
1,00 Factor related to the angle at which the shear load is applied
= [9.3.4.(f)]
ucr,V,z 1,00 CEB
Factor related to the type of edge reinforcement used
= [9.3.4.(g)]
CEB
[3.2.3.1]
Fv,Rd,c,z = VRk,c,z0 *A,V,z*h,V,z*s,V,z*ec,V,z*,V,z*ucr,V,z/Mc
Fv,Rd,c,z = 120,39 [kN] Concrete resistance for edge failure CEB [9.3.1]
SPLITTING RESISTANCE
Cf,d = 0,30 Coeff. of friction between the base plate and concrete [6.2.2.(6)]
Nc,Ed = 3144,70 [kN] Compressive force [6.2.2.(6)]
Ff,Rd = Cf,d *Nc,Ed
Ff,Rd = 943,41 [kN] Slip resistance [6.2.2.(6)]
BEARING PRESSURE OF THE WEDGE ONTO CONCRETE
Fv,Rd,wg,y = 1.4*lw*bwy*fck/c
Fv,Rd,wg,y = 532,00 [kN] Resistance for bearing pressure of the wedge onto concrete
Fv,Rd,wg,z = 1.4*lw*bwz*fck/c
Fv,Rd,wg,z = 560,00 [kN] Resistance for bearing pressure of the wedge onto concrete
SHEAR CHECK
Vj,Rd,y = nb *min(F1,vb,Rd,y,F2,vb,Rd ,Fv,Rd,sm ,Fv,Rd,cp ,Fv,Rd,c,y) + Fv,Rd,wg,y + Ff,Rd
Vj,Rd,y = 1503,97 [kN] Connection resistance for shear CEB [9.3.1]
Vj,Ed,y / Vj,Rd,y  1,0 0,01 < 1,00 verified (0,01)
Vj,Rd,z = nb *min(F1,vb,Rd,z,F2,vb,Rd ,Fv,Rd,sm ,Fv,Rd,cp ,Fv,Rd,c,z) + Fv,Rd,wg,z + Ff,Rd
Vj,Rd,z = 1531,97 [kN] Connection resistance for shear CEB [9.3.1]
Vj,Ed,z / Vj,Rd,z  1,0 0,01 < 1,00 verified (0,01)
Vj,Ed,y / Vj,Rd,y + Vj,Ed,z / Vj,Rd,z  1,0 0,01 < 1,00 verified (0,01)
Welds between the column and the base plate

 = 115,71 [MPa] Normal stress in a weld [4.5.3.(7)]
 = 115,71 [MPa] Perpendicular tangent stress [4.5.3.(7)]
yII = 1,22 [MPa] Tangent stress parallel to Vj,Ed,y [4.5.3.(7)]
zII = 1,61 [MPa] Tangent stress parallel to Vj,Ed,z [4.5.3.(7)]
W = 0,85 Resistance-dependent coefficient [4.5.3.(7)]
 / (0.9*fu/M2))  1.0 (4.1) 0,37 < 1,00 verified (0,37)
( + 3.0 (yII +  )) / (fu/(W*M2 )))  1.0 (4.1) 0,57 < 1,00
2 2 2 verified (0,57)
(2 + 3.0 (zII2 + 2)) / (fu/(W*M2 )))  1.0 (4.1) 0,57 < 1,00 verified (0,57)
Weakest component:
FOUNDATION - BEARING PRESSURE ONTO CONCRETE
Connection conforms to the code Ratio 0,83
Čarapina,Marko 153
8.5 Prilog 2 – izvještaj za priključak stup-greda
Calculation of the beam-column (flange) connection

Ratio
EN 1993-1-8:2005/AC:2009 0,93
General
Connection no.: 1
Connection name: Beam-column (flange)
Structure node: 24
Structure bars: 12, 72
Geometry
Column
Section: HEB 500
Bar no.: 12
= -90,0 [Deg] Inclination angle
Ac = 23900 [mm 2 ] Cross-sectional area of a column
Iyc = 1072000000 [mm 4 ] Moment of inertia of the column section
Material: S275
fyc = 275,00 [MPa] Design resistance
fuc = 430,00 [MPa] Tensile resistance
Beam
Section: HEA 450
Bar no.: 72
Čarapina,Marko 154
Section: HEA 450

hb = 440 [mm] Height of beam section
bb = 300 [mm] Width of beam section
twb = 12 [mm] Thickness of the web of beam section
tfb = 21 [mm] Thickness of the flange of beam section
rb = 27 [mm] Radius of beam section fillet
Ab = 17800 [mm 2] Cross-sectional area of a beam
Iyb = 637200000 [mm 4] Moment of inertia of the beam section
Material: S275
fyb = 275,00 [MPa] Design resistance
fub = 430,00 [MPa] Tensile resistance
Plate
Type: bilateral
lp = 160 [mm] Plate length
hp = 300 [mm] Plate height
tp = 10 [mm] Plate thickness
Material: S275
fyp = 275,00 [MPa] Design resistance
fup = 430,00 [MPa] Tensile resistance
Bolts
Bolts connecting beam with plate
Class = 5.8 Bolt class
d0 = 18 [mm] Bolt opening diameter
fub = 500,00 [MPa] Tensile resistance
k= 2 Number of bolt columns
w= 3 Number of bolt rows
e1 = 75 [mm] Level of first bolt
p2 = 60 [mm] Horizontal spacing
p1 = 75 [mm] Vertical spacing
Welds
acp = 7 [mm] Fillet welds connecting plate with column
Material factors
M0 = 1,00 Partial safety factor [2.2]
M2 = 1,25 Partial safety factor [2.2]
Loads
Nb,Ed = 10,00 [kN] Axial force
Vb,Ed = 315,88 [kN] Shear force
Mb,Ed = 0,00 [kN*m] Bending moment
Results
Čarapina,Marko 155
Bolts connecting beam with plate

Bolt capacities
Fv,Rd = 96,51 [kN] Shear resistance of the shank of a single bolt Fv,Rd = 0.6*fub*Av*m/M2
Bolt bearing on the beam
Direction x
k1x = 2,50 Coefficient for calculation of Fb,Rd k1x = min[2.8*(e1/d0 )-1.7, 1.4*(p1/d0)-1.7, 2.5]
k1x > 0.0 2,50 > 0,00 verified
 bx = 0,83 Coefficient for calculation of Fb,Rd  bx=min[e2/(3*d0), p2/(3*d0)-0.25, fub/fu, 1]
 bx > 0.0 0,83 > 0,00 verified
Fb,Rd1x = 131,87 [kN] Bearing resistance of a single bolt Fb,Rd1x=k1x* bx*fu*d*ti/M2
Direction z
k1z = 2,50 Coefficient for calculation of Fb,Rd k1z=min[2.8*(e2/d0 )-1.7, 1.4*(p2/d0)-1.7, 2.5]
k1z > 0.0 2,50 > 0,00 verified
 bz = 1,00 Coefficient for calculation of Fb,Rd  bz=min[e1/(3*d0), p1/(3*d0)-0.25, fub/fu, 1]
 bz > 0.0 1,00 > 0,00 verified
Fb,Rd1z = 158,24 [kN] Bearing resistance of a single bolt Fb,Rd1z=k1z* bz*fu*d*ti/M2
Bolt bearing on the plate
Direction x
k1x = 2,50 Coefficient for calculation of Fb,Rd k1x=min[2.8*(e1/d0 )-1.7, 1.4*(p1/d0)-1.7, 2.5]
k1x > 0.0 2,50 > 0,00 verified
 bx = 0,74 Coefficient for calculation of Fb,Rd  bx=min[e2/(3*d0), p2/(3*d0)-0.25, fub/fu, 1]
 bx > 0.0 0,74 > 0,00 verified
Fb,Rd2x = 203,85 [kN] Bearing resistance of a single bolt Fb,Rd2x=k1x* bx*fu*d*ti/M2
Direction z
k1z = 2,50 Coefficient for calculation of Fb,Rd k1z=min[2.8*(e2/d0 )-1.7, 1.4*(p2/d0)-1.7, 2.5]
k1z > 0.0 2,50 > 0,00 verified
 bz = 1,00 Coefficient for calculation of Fb,Rd  bz=min[e1/(3*d0), p1/(3*d0)-0.25, fub/fu, 1]
 bz > 0.0 1,00 > 0,00 verified
Fb,Rd2z = 275,20 [kN] Bearing resistance of a single bolt Fb,Rd2z=k1z* bz*fu*d*ti/M2
Forces acting on bolts in the plate - beam connection

Bolt shear
e= 104 [mm] Distance between centroid of a bolt group and center of column
flange
32,8 [kN*m
M0 = 5 ] Real bending moment M0=Mb,Ed +Vb,Ed *e
FNx = 1,67 [kN] Component force in a bolt due to influence of the longitudinal force FNx=|Nb,Ed |/n
52,6
FVz = 5 [kN] Component force in a bolt due to influence of the shear force FVz=|Vb,Ed |/n
88,3 Component force in a bolt due to influence of the moment on the x
FMx = 1 [kN] direction FMx=|M0 |*z i /(xi 2+z i 2 )
35,3 Component force in a bolt due to influence of the moment on the z
FMz = 2 [kN] direction FMz=|M0 |*xi /(xi 2+z i 2 )
Fx,Ed 89,9
= 8 [kN] Design total force in a bolt on the direction x Fx,Ed = FNx + FMx
Fz,Ed 87,9
= 7 [kN] Design total force in a bolt on the direction z Fz,Ed = FVz + FMz
FRdx 96,5 FRdx=min(FvRd, FbRd1x,
= 1 [kN] Effective design capacity of a bolt on the direction x FbRd2x)
FRdz 96,5 FRdz=min(FvRd, FbRd1z,
= 1 [kN] Effective design capacity of a bolt on the direction z FbRd2z)
|Fx,Ed |  FRdx |89,98| < 96,51 verified (0,93)
|Fz,Ed |  FRdz |87,97| < 96,51 verified (0,91)
Čarapina,Marko 156
Verification of the section due to block tearing

Plate
Ant = 730 [mm 2] Net area of the section in tension
Anv = 1800 [mm 2] Area of the section in shear
VeffRd = 411,35 [kN] Design capacity of a section weakened by openings VeffRd =0.5*fu*Ant/M2 + (1/3)*fy*Anv/M0
|0.5*Vb,Ed |  VeffRd |157,94| < 411,35 verified (0,38)
Beam
Ant = 897 [mm 2 ] Net area of the section in tension
Anv = 2875 [mm 2 ] Area of the section in shear
VeffRd = 610,75 [kN] Design capacity of a section weakened by openings VeffRd =0.5*fu*Ant/M2 + (1/3)*fy*Anv/M0
|Vb,Ed |  VeffRd |315,88| < 610,75 verified (0,52)
Weld resistance
Fillet welds connecting plate with column
As = 2100 [mm 2 ] Weld area As = hp *agp
= 2,38 [MPa] Normal stress in a weld  = 0.5 * [Nb,Ed /As + Mb,Ed /W ys]
 = 1,68 [MPa] Normal perpendicular stress in the weld =/2
||  0.9*fu/M2 |1,68| < 309,60 verified (0,01)
 = 1,68 [MPa] Perpendicular tangent stress =
II = 75,21 [MPa] Parallel tangent stress II=0.25*Vb,Ed /As
w = 0,85 Correlation coefficient [Table 4.1]
[2+3*(II2+ 2)]  fu /(w*M2 ) 130,31 < 404,71 verified (0,32)
Čarapina,Marko 157
8.6 Prilog 3 – izvještaj za priključak greda-jezgra
Pinned column base design

Eurocode 3: EN 1993-1-8:2005/AC:2009 + CEB Design Guide: Ratio
0,86
Design of fastenings on concrete
General
Connection no.: 2
Connection name: Pinned column base
Structure node: 13
Structure bars: 7
Geometry
Column
Section: HEA 450
Bar no.: 7
Lc = 6,00 [m] Column length
Ac = 17803 [mm 2] Cross-sectional area of a column
Iyc = 637216000 [mm 4] Moment of inertia of the column section
Material: S275
fyc = 275,00 [MPa] Resistance
fuc = 430,00 [MPa] Yield strength of a material
Column base
bpd = 400 [mm] Width
Čarapina,Marko 158
Column base
tpd = 30 [mm] Thickness
Material: STEEL 43-245
fypd = 245,00 [MPa] Resistance
fupd = 430,00 [MPa] Yield strength of a material
Anchorage
Class = 9.8 Anchor class
fyb = 720,00 [MPa] Yield strength of the anchor material
fub = 900,00 [MPa] Tensile strength of the anchor material
n= 2 Number of bolt rows
eV = 200 [mm] Vertical spacing
Anchor dimensions
L1 = 40 [mm]
L2 = 240 [mm]
L3 = 80 [mm]
L4 = 60 [mm]
Washer
lwd = 60 [mm] Length
bwd = 60 [mm] Width
twd = 10 [mm] Thickness
Wedge
Section: HEA 100
lw = 100 [mm] Length
Material: STEEL 43-245
fyw = 245,00 [MPa] Resistance
Material factors
C = 1,50 Partial safety factor
Spread footing
L= 1700 [mm] Spread footing length
B= 2400 [mm] Spread footing width
H= 300 [mm] Spread footing height
Concrete
Class C35
fck = 35,00 [MPa] Characteristic resistance for compression
Grout layer
tg = 30 [mm] Thickness of leveling layer (grout)
fck,g = 12,00 [MPa] Characteristic resistance for compression
Cf,d = 0,30 Coeff. of friction between the base plate and concrete
Welds
aw = 5 [mm] Wedge
Čarapina,Marko 159
Loads
Nj,Ed = -10,00 [kN] Axial force
Vj,Ed,y = 10,00 [kN] Shear force
Vj,Ed,z = 315,88 [kN] Shear force
Results
Compression zone
COMPRESSION OF CONCRETE
fcd = 23,33 [MPa] Design compressive resistance EN 1992-1:[3.1.6.(1)]
fj = 25,20 [MPa] Design bearing resistance under the base plate [6.2.5.(7)]
c = tp (fyp /(3*fj *M0))
c= 54 [mm] Additional width of the bearing pressure zone [6.2.5.(4)]
beff = 129 [mm] Effective width of the bearing pressure zone under the flange [6.2.5.(3)]
leff = 400 [mm] Effective length of the bearing pressure zone under the flange [6.2.5.(3)]
Ac0 = 51602 [mm 2] Area of the joint between the base plate and the foundation EN 1992-1:[6.7.(3)]
Ac1 = 270913 [mm 2] Maximum design area of load distribution EN 1992-1:[6.7.(3)]
Frdu = Ac0*fcd*(Ac1/Ac0 )  3*Ac0*fcd
Ac1 = 270913 [mm 2 ] Maximum design area of load distribution EN 1992-1:[6.7.(3)]
j = 0,67 Reduction factor for compression [6.2.5.(7)]
fjd = j *Frdu /(beff*leff)
fjd = 35,64 [MPa] Design bearing resistance [6.2.5.(7)]
Ac,n = 137861 [mm 2 ] Bearing area for compression [6.2.8.2.(1)]
Fc,Rd,i = AC,i *fjd
Fc,Rd,n = 4913,68 [kN] Bearing resistance of concrete for compression [6.2.8.2.(1)]
RESISTANCES OF SPREAD FOOTING IN THE COMPRESSION ZONE
Nj,Rd = Fc,Rd,n
Nj,Rd = 4913,68 [kN] Resistance of a spread footing for axial compression [6.2.8.2.(1)]
Connection capacity check

Nj,Ed / Nj,Rd  1,0 (6.24) 0,00 < 1,00 verified (0,00)
Shear
BEARING PRESSURE OF AN ANCHOR BOLT ONTO THE BASE PLATE
 d,y = 1,52 Coeff. taking account of the bolt position - in the direction of shear [Table 3.4]
 b,y = 1,00 Coeff. for resistance calculation F1,vb,Rd [Table 3.4]
k1,y = 2,50 Coeff. taking account of the bolt position - perpendicularly to the direction of shear [Table 3.4]
F1,vb,Rd,y = k1,y* b,y*fup*d*tp / M2
F1,vb,Rd,y = 516,00 [kN] Resistance of an anchor bolt for bearing pressure onto the base plate [6.2.2.(7)]
 d,z = 4,55 Coeff. taking account of the bolt position - in the direction of shear [Table 3.4]
 b,z = 1,00 Coeff. for resistance calculation F1,vb,Rd [Table 3.4]
k1,z = 2,50 Coeff. taking account of the bolt position - perpendicularly to the direction of shear [Table 3.4]
F1,vb,Rd,z = k1,z* b,z*fup*d*tp / M2
F1,vb,Rd,z = 516,00 [kN] Resistance of an anchor bolt for bearing pressure onto the base plate [6.2.2.(7)]
Avb = 314 [mm 2 ] Area of bolt section [6.2.2.(7)]
fub = 900,00 [MPa] Tensile strength of the anchor material [6.2.2.(7)]
M2 = 1,25 Partial safety factor [6.2.2.(7)]
F2,vb,Rd =  b *fub *Avb/M2
Čarapina,Marko 160
F2,vb,Rd = 56,10 [kN] Shear resistance of a bolt - without lever arm [6.2.2.(7)]
 M = 2,00 Factor related to the fastening of an anchor in the foundation CEB [9.3.2.2]
MRk,s = 0,85 [kN*m] Characteristic bending resistance of an anchor CEB [9.3.2.2]
lsm = 55 [mm] Lever arm length CEB [9.3.2.2]
Ms = 1,20 Partial safety factor CEB [3.2.3.2]
Fv,Rd,sm =  M *MRk,s/(lsm *Ms)
Fv,Rd,sm = 25,70 [kN] Shear resistance of a bolt - with lever arm CEB [9.3.1]
CONCRETE PRY-OUT FAILURE
NRk,c = 164,97 [kN] Design uplift capacity CEB [9.2.4]
k3 = 2,00 Factor related to the anchor length CEB [9.3.3]
Mc = 2,16 Partial safety factor CEB [3.2.3.1]
Fv,Rd,cp = k3*NRk,c/Mc
Fv,Rd,cp = 152,75 [kN] Concrete resistance for pry-out failure CEB [9.3.1]
CONCRETE EDGE FAILURE
CEB
VRk,c,y0 = 3013,23 [kN] Characteristic resistance of an anchor [9.3.4.(a)
]
CEB
A,V,y = 0,08 Factor related to anchor spacing and edge distance
[9.3.4]
CEB
h,V,y = 1,77 Factor related to the foundation thickness [9.3.4.(c)
]
CEB
Factor related to the influence of edges parallel to the shear load
s,V,y = 0,83 [9.3.4.(d)
direction
]
CEB
Factor taking account a group effect when different shear loads are
ec,V,y = 1,00 [9.3.4.(e)
acting on the individual anchors in a group
]
CEB
,V,y = 1,00 Factor related to the angle at which the shear load is applied
[9.3.4.(f)]
CEB
ucr,V,y = 1,00 Factor related to the type of edge reinforcement used [9.3.4.(g)
]
CEB
[3.2.3.1]
Fv,Rd,c,y =
VRk,c,y0*A,V,y*h,V,y*s,V,y*ec,V,y*,V
,y*ucr,V,y/Mc
Fv,Rd,c,y = 167,57 [kN] Concrete resistance for edge failure CEB [9.3.1]
VRk,c,z 1662, [k CEB
0 = 61 N] Characteristic resistance of an anchor [9.3.4.(a)]
A,V,z 0,27 CEB
Factor related to anchor spacing and edge distance
= [9.3.4]
h,V,z 1,55 CEB
Factor related to the foundation thickness
= [9.3.4.(c)]
s,V,z 1,00 CEB
Factor related to the influence of edges parallel to the shear load direction
= [9.3.4.(d)]
ec,V,z 1,00 Factor taking account a group effect when different shear loads are acting on the CEB
= individual anchors in a group [9.3.4.(e)]
,V,z CEB
1,00 Factor related to the angle at which the shear load is applied
= [9.3.4.(f)]
ucr,V,z CEB
1,00 Factor related to the type of edge reinforcement used
= [9.3.4.(g)]
CEB
[3.2.3.1]
Fv,Rd,c,z = VRk,c,z0 *A,V,z*h,V,z*s,V,z*ec,V,z*,V,z*ucr,V,z/Mc
Čarapina,Marko 161
Fv,Rd,c,z = 318,00 [kN] Concrete resistance for edge failure CEB [9.3.1]
SPLITTING RESISTANCE
Cf,d = 0,30 Coeff. of friction between the base plate and concrete [6.2.2.(6)]
Nc,Ed = 10,00 [kN] Compressive force [6.2.2.(6)]
Ff,Rd = Cf,d *Nc,Ed
Ff,Rd = 3,00 [kN] Slip resistance [6.2.2.(6)]
BEARING PRESSURE OF THE WEDGE ONTO CONCRETE
Fv,Rd,wg,y = 1.4*lw*bwy*fck/c
Fv,Rd,wg,y = 313,60 [kN] Resistance for bearing pressure of the wedge onto concrete
Fv,Rd,wg,z = 1.4*lw*bwz*fck/c
Fv,Rd,wg,z = 326,67 [kN] Resistance for bearing pressure of the wedge onto concrete
SHEAR CHECK
Vj,Rd,y = nb *min(F1,vb,Rd,y,F2,vb,Rd ,Fv,Rd,sm ,Fv,Rd,cp ,Fv,Rd,c,y) + Fv,Rd,wg,y + Ff,Rd
Vj,Rd,y = 368,01 [kN] Connection resistance for shear CEB [9.3.1]
Vj,Ed,y / Vj,Rd,y  1,0 0,03 < 1,00 verified (0,03)
Vj,Rd,z = nb *min(F1,vb,Rd,z,F2,vb,Rd ,Fv,Rd,sm ,Fv,Rd,cp ,Fv,Rd,c,z) + Fv,Rd,wg,z + Ff,Rd
Vj,Rd,z = 381,07 [kN] Connection resistance for shear CEB [9.3.1]
Vj,Ed,z / Vj,Rd,z  1,0 0,83 < 1,00 verified (0,83)
Vj,Ed,y / Vj,Rd,y + Vj,Ed,z / Vj,Rd,z  1,0 0,86 < 1,00 verified (0,86)
Welds between the column and the base plate

 = 0,34 [MPa] Normal stress in a weld [4.5.3.(7)]
 = 0,34 [MPa] Perpendicular tangent stress [4.5.3.(7)]
yII = 1,06 [MPa] Tangent stress parallel to Vj,Ed,y [4.5.3.(7)]
zII = 49,60 [MPa] Tangent stress parallel to Vj,Ed,z [4.5.3.(7)]
W = 0,85 Resistance-dependent coefficient [4.5.3.(7)]
 / (0.9*fu/M2))  1.0 (4.1) 0,00 < 1,00 verified (0,00)
(2 + 3.0 (yII2 + 2)) / (fu/(W*M2 )))  1.0 (4.1) 0,00 < 1,00 verified (0,00)
(2 + 3.0 (zII2 + 2)) / (fu/(W*M2 )))  1.0 (4.1) 0,21 < 1,00 verified (0,21)
Weakest component:
ANCHOR BOLT - SHEAR - WITH LEVER ARM
Remarks
Anchor curvature radius is too small. 40 [mm] < 60 [mm]
Segment L4 of the hook anchor is too short. 60 [mm] < 100 [mm]
Čarapina,Marko 162
9 Grafički prilozi
Čarapina,Marko 163
PRESJEK 1-1
MJERILO 1:200
4000
4000
4000
22000
4000
DETALJ 'B'
6000
DETALJ 'A'
800
1800
1000
2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
8000 8000 8000 8000 8000
40000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Presjek 1-1 Primljeno:

Mentor:

PRESJEK 2-2
MJERILO 1:200
4000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
DETALJ 'B'
6000
6000
DETALJ 'A'
800
1800
1000
6000 6000 6000 6000
24000
[mm]
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Presjek 2-2 Primljeno:

Mentor:

DETALJ 'A' DETALJ 'B'
PRESJEK C-C
MJERILO 1:10 MJERILO 1:10 MJERILO 1:10
HEB 500
HEB 500
B B
A A
500
300
28 444 28
12
444/490/30 129 129
28 72 300 72 28 15
C
700 15 15
350 350
23
72 23
95
100 28 444 28 100 60 60 40 HEA 450 HEA 450 HEA 450
145
ANKERI
75
M20 k.v. 5,8
7
100
700/500/30 700/500/30
75
490
444
490
300
75
80
100
75
145
23 72
95
200
HEA 200
5
23
7
C
HEA 450
300/490/30
640
VIJCI
M18 k.v. 4,6
300/160/15
120
HEB 500
PRESJEK B-B
MJERILO 1:10
PRESJEK A-A
490
MJERILO 1:10 95 75 75 75 75 95
700 23 72 300 72 23
350 350
HEB 500 HEA 450 HEA 450
100 28 444 28 100
129
15
12
300
VIJCI
M18 k.v. 4,6
15
HEA 200
100
129
700/500/30
150
VIJCI
142,75
300/160/15 M18 k.v. 4,6

500
200
142,75
150
5
100
300
144 12 144
7 92,5 115 92,5
HEB 500
ANKERI
M20 k.v. 5,8 23 300/490/30
145
100
VIJCI
490
444
M18 k.v. 4,6

100
145
HEA 450
DIPLOMSKI RAD
23
Prilog:
Primljeno:

Mentor:

DETALJ 'C'
MJERILO 1:10
400
100 200 100
50 144,25 144,25 50
600/400/30
A
HEA 450
21 80
21 80
HEA 450 ANKERI
300
300
M20 k.v. 9,8
600
398
600
398
80
8 ANKERI
5
300
300
M20 k.v. 9,8
80 21
80 21
80 240
8
A
600/400/30
600/400/30
300
DIPLOMSKI RAD
Prilog:
Primljeno:

Mentor:

10 Zaključak
Cilj diplomskog rada bio je dimenzionirati čeličnu zgradu sa armiranobetonskom jezgrom poslovne
namjene smještene u Osijeku, te uraditi seizmički proračun za zadanu zgradu. Armiranobetonska jezgra
varia na tri različita položaja kako bi se usporedile dobivene sile na jezgri za svaki položaj jezgre. Tlocrt
zgrade je pravokutni dimenzija 40 x 24 metra i katnosti je P+4. Zgrada se sastoji od čelične konstrukcije
koji preuzima vertikalna opterećenja i armiranobetonske jezgre koja preuzima horizontalna opterećenja.
Čelični okviri su međusobno okomito povezani sekundarnim nosačima. Čelični dio konstrukcije čine I
profili i to HEB 500 i HEB 300 za stupove, HEA 400 i HEA 450 za glavne grede IPE 270 i IPE 300 za
sekundarne grede.
Armiranobetonska jezgra zgrade, dimenzija je 8 x 6 metara, sadrži trokrako stubište i dva lifta
na pojedinom katu. Ostali dio armiranobetonske konstrukcije zgrade čine temelji i međukatna stropna
konstrukcija. Materijal za izradu armiranobetonskog dijela konstrukcije je C30/37 i armatura B500B.
Pri proračunu i dimenzioniranju korišteni su važeći propisi. Za proračun reznih sila korišten je
programski paket 'Autodesk Robot Structural Analysis Professional 2014', dok je za proračun
opterećenja vjetrom korišten programski paket 'Opterećenja-RF'.
Nakon što su izdimenzionirani i odabrani profili čelične konstrukcije napravljen je 3D model
nakon variranja između šest različith modela. Odabran je model sa krutom dijafragmom (floor – rigid –
diphragm) i napravljeni su modeli za sva tri položaja jezgre
Seizmični proračun sadrži spektralnu analizu konstrukcije i usporedbu dobivenih sila na
armiranobetonskoj jezgri metodom ekvivalentnog opterećenja. Spektralnom analizom dobivene su
horizontalne sile koju su korištene u metodi ekvivalentnog opterećenja. Na sva tri modela 'nanešene' su
dobivene horizontalne sile u ravnini etaže i dobiveni su momenti torzije na betonskoj jezgri. Iznos
momenta dobiven je množenje razlike centra mase i centra krutosti sa iznosom sile dobivene
spektralnom analizom. Centar mase teži ka središtu tlocrta modela, dok centar krutosti teži središtu
jezgre. Za položaj jezgre 1 ekscentricitet u smjeru x je 7,62 metara što daje najveće momente
savijanja,položaj jezgre 2 ima ekscentricitet od 2,20 metara, dok je ekscentricitet za položaj jezgre 3
2,53 metara pa oni imaju manje momente torzije u jezgri. Za smjer y u javlja se ekscentricitet jedino kod
položaja jezgre 3 i to u iznosu od 13,54 metara, dok za ostala dva slučaja položaja jezgre ovaj
ekscentricitet iznosi 0 metara.
Provođenjem seizmičke analize u programskom paketu 'Autodesk Robot Structural Analysis
Professional 2014' dobivene su deformacije armiranobetonske jezgre. Početna debljina stijenke jezgre
za sva tri položaja bila je 30 cm, a početna klasa betona bila je C30/37. Za položaj jezgre 1 dobivene su
deformacije koje ne zadovoljavaju uvjete za horizontalni pomak, pa je za taj model debljina stijenke
povećana na 45 cm, nakon čega je uvjet zadovoljen. Za položaj jezgre 2 debljina stijenke jezgre od 30
cm zadovoljava uvjet. Kod položaja jezgre 3 dobiven je najveći horizontalni pomak pa je debljina jezgre
koja zadovoljava dani uvjet za ovaj položaj 85 cm. Također, kod ovog položaja jezgre povećana je i
klasa betona sa C30/37 na C50/60. Usvajanje debljine od 85 cm je samo teorijsko pojačanje debljine
kako bi se udovoljilo postavljenim kriterijima i moglo raditi usporedbu s ostala dva modela. U praksi se
zasigurno ne bi pristupilo takvom rješenju nego bi se umjesto toga dodali odgovarajući čelični vezovi koji
bi pomogli raspodijeliti horizontalna opterećenja u slučaju da bi jezgra iz arhitektonskih ili funkcionalnih
razloga moral biti baš na tom mjestu.
Usvojene dimenzije jezgre pokazuju da je položaj jezgre u čeličnoj zgradi sa armiranobetonskom
jezgrom itekako bitan. Pomicanjem jezgre prema rubu tlocrta dobivaju se veća naprezanja u jezgri, pa
se samim time moraju povećati dimenzije jezgre da bi ona mogla preuzeti sva opterećenja na sebe.
Postavljanjem jezgre centralno, odnosno na položaj u kojem su joj centar mase i centar krutosti što bliže
dobivaju se manja naprezanja u jezgri, a samim time i manje dimenzije njenih stijenki što bitno štedi
materijal.
Čarapina,Marko 169
11 Literatura
[1] HRN EN 1993-1-1:2008/NA Eurokod 3: Projektiranje čeličnih konstrukcija – Dio 1-1: Opća pravila i
pravila za zgrade – Nacionalni dodatak
[2] EN 1998-1:2004 Eurocode 8 : Design of structures for earthquake resistance – Part 1: General rules,
seismic actions and rules for buildings
[3] prof.dr.sc. Buđevac D. : Metalne konstrukcije u zgradarstvu, Građevinska knjiga, Beograd. 2000.
[4] Autor nepoznat 10.10.2016. Tekst preuzet sa: http://e-kako.geek.hr/drustvo/povijest/kako-su-
izgradeni-prvi-neboderi/#ixzz4LwGfOmcJ
[5] prof.dr.sc.Markulak D. : Posebna poglavlja čeličnih konstrukcija, Sveučilište J.J.Strossmayera u
Osijeku, Građevinski fakultet, Osijek, 2010.
[6] Mandić-Ivanković A., Specijalne inženjerske građevine, Visoke građevine, 4. predavanje, Sveučilište
u Zagrebu, Građevinski fakultet, akademska godina 2015./2016.
[7] Autor nepoznat, Kölnska katedrala, [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
https://neuronafugada.wordpress.com/2012/06/18/un-poco-de-todo-retomando-el-blog/
[8] Autor nepoznat, Home Insurance Building u izgradnji, [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
http://www.100resilientcities.org/blog/entry/the-worlds-first-skyscraper-chicagos-home-
insurance-building#/-_/
[9] Autor nepoznat, Home Insurance Building, [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
https://www.britannica.com/biography/William -Le-Baron-Jenney
[10] Autor nepoznat, Empire State Building, [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
https://www.pinterest.com/michaeljumis/empire-state-building/
[11] Autor nepoznat, World Trade Center, [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa: http://world-
visits.com/2011/11/world-trade-center-attack-911
[12] Autor nepoznat, John Hancock Center [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
http://openbuildings.com/buildings/john-hancock-center-profile-1408/media
[13] Autor nepoznat, Taipei 101 [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
http://www.skyscraperhalloffame.com/?project=taipei
[14] Autor nepoznat, Bank of China [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa :
http://openbuildings.com/buildings/bank-of-china-tower-hong-kong-profile-2547
[15] Autor nepoznat, Burj Khalifa [Slika s interneta]. 04.10.2016. Preuzeto sa : http://alldubai.ae/burj-
khalifa-pictures-images-videos/
[16] Autor nepoznat, Karte potresnih područja Republike Hrvatske, [Slika s interneta]. 04.12.2016.
Preuzeto sa : http://seizkarta.gfz.hr/karta.php
[17] Autor nepoznat 10.10.2016. Slika preuzeta sa: httpvignette2.wikia.nocookie.netfake-real-dudes-
dank-memeimages55bBeam-types.jpgrevisionlatestcb=20150309061013
[18] prof.dr.sc. Dujmović D., Metalne konstrukcije 3, 9. predavanje, Sveučilište u Zagrebu, Građevinski
fakultet, akademska godina 2015./2016.
Čarapina,Marko 170
12 Popis slika
Slika 1 – Opis slike [stil Opis slika i tabela] ....................................................................................... 1

Slika 2.2.1. Kölnska katedrala [7] .................................................................................................... 3
Slika 2.2.2. Home Insurance Building u izgradnji, [8] ......................................................................... 4
Slika 2.2.3. Home Insurance Building, [9] ......................................................................................... 4
Slika 2.2.4. Empire State Building, [10]
Slika 2.2.5. World Trade Center, [11] ............................................................................................... 4
Slika 2.2.6. John Hancock Center, [12] ............................................................................................ 5
Slika 2.2.7. Taipei 101, [13]
Slika 2.2.8. Bank of China, [14]
Slika 2.2.9. Burj Khalifa, [15] ........................................................................................................... 6
Slika 2.3.1.1. Karakteristične vrste temelja višeetažnih građevina ...................................................... 7
Slika 2.3.2.1. Poduprta i nepoduprta okvirna konstrukcija .................................................................. 7
Slika 2.3.3.1. Karakteristični poprečni presjeci stupova, [5] ................................................................ 8
Slika 2.3.4.1. Tipovi poprečnih presjeka čeličnih greda, [17] .............................................................. 9
Slika 2.3.5.1. Tipovi armiranobetonskih ploča, [18] ..........................................................................10
Slika 2.3.5.2. Prednapete betonske ploče, [18] ................................................................................10
Slika 2.3.5.3. Spregnute ploče, [18] ................................................................................................10
Slika 2.3.5.4. Konvencionalni i inovativni spregnuti nosači, [18].........................................................11
Slika 2.3.6.1. Različiti tipovi prijenosa vertikalnog opterećenja, [5] .....................................................12
Slika 4.1.1.1. Karta karakterističnog opterećenja snijegom (DHMZ)...................................................18
Slika 4.1.2.1. Statički sustav grede za POZ 101 ..............................................................................20
Slika 4.1.2.2. Poprečni presjek .......................................................................................................21
čeličnog profila IPE 270.................................................................................................................21
Slika 4.1.2.3. Prikaz progiba za gredu na POZ 101 ..........................................................................25
čeličnog profila IPE 300.................................................................................................................27
Slika 4.1.3.3. Prikaz progiba za gredu na POZ 102 ..........................................................................31
Slika 4.2.1. Karta osnovne brzine vjetra (DHMZ) .............................................................................33
Slika 4.2.2. Opterećenja vjetrom na plohe zidova A-B-C-D-E (kN/m 2)................................................34
Slika 4.2.3. Opterećenja vjetrom na plohe krova F-G-H-I (kN/m 2)......................................................35
Slika 4.2.4. Opterećenje vjetrom na plohe D-G-H-I-E (kN/m 2) ...........................................................36
Slika 4.2.5. Opterećenje vjetrom na plohe D-F-H-I-E (kN/m 2)............................................................36
čeličnog profila HEA 400 ...............................................................................................................39
čeličnog profila HEA 450 ...............................................................................................................45
Slika 4.2.3.1. Statički sustav stupa .................................................................................................50
čeličnog profila HEB 500 ...............................................................................................................51
Čarapina,Marko 171

Slika 5.1.1. Prikaz modela s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model 1 ...................75
Slika 5.1.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda -
Model 1 .......................................................................................................................................76
Slika 5.1.3. Prikaz poprečne sile na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model
1 .................................................................................................................................................76
Slika 5.1.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s prijenosom opterećenja preko sekundarnih greda – Model
1 .................................................................................................................................................77
Slika 5.2.1. Prikaz modela s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2 ............................................78
Slika 5.2.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2 ...........79
Slika 5.2.3. Prikaz poprečne sile na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2 ...................79
Slika 5.2.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s plošnim prijenosom opterećenja – Model 2 ....................80
Slika 5.3.1. Prikaz modela sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3 .............................81
Slika 5.3.2. Prikaz momenta savijanja na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3
...................................................................................................................................................82
Slika 5.3.3. Prikaz poprečne sile na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3 ....82
...................................................................................................................................................83
Slika 5.3.4. Prikaz uzdužne sile na modelu sa dijagonalama između sekundarnih greda – Model 3......83
Slika 5.4.1. Prikaz modela s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda – Model 4 ............84
Slika 5.4.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih
greda – Model 4 ...........................................................................................................................85
Slika 5.4.3. Prikaz poprečne sile na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda –
Model 4 .......................................................................................................................................85
...................................................................................................................................................86
Slika 5.4.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s krutom dijafragmom (floor) između sekundarnih greda –
Model 4 .......................................................................................................................................86
Slika 5.5.1. Prikaz modela s dijagonalama između glavnih greda – Model 5.......................................87
Slika 5.5.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5 ......88
...................................................................................................................................................88
Slika 5.5.3. Prikaz poprečne sile na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5..............88
...................................................................................................................................................89
Slika 5.5.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s dijagonalama između glavnih greda – Model 5 ...............89
Slika 5.6.1. Prikaz modela s krutom dijafragmom – Model 6 .............................................................90
Slika 5.6.2. Prikaz momenta savijanja na modelu s krutom dijafragmom – Model 6.............................91
...................................................................................................................................................91
Slika 5.6.3. Prikaz poprečne sile na modelu s krutom dijafragmom – Model 6 ....................................91
...................................................................................................................................................92
Slika 5.6.4. Prikaz uzdužne sile na modelu s krutom dijafragmom – Model 6......................................92
Slika 5.7.1. Prikaz prvog moda za Model 5......................................................................................94
Slika 5.7.2. Prikaz prvog moda za Model 6......................................................................................94
Slika 6.3.1. Karta potresnih područja RH za povratno razdoblje od 95 godina, [16] ........................... 105
Čarapina,Marko 172
Slika 6.3.2. Karta potresnih područja RH za povratno razdoblje od 475 godina, [16] ......................... 106
Slika 6.3.3. Prikaz povratnog razdoblja za grad Osijek, [16] ............................................................ 106
Slika 6.3.1.1. Prikaz raspodjele ukupne potresne sile po etažama ................................................... 110
Slika 6.4.1. Prikaz ekscentriciteta za pojedini smjer ....................................................................... 111
Structural Analysis Professional 2014' .......................................................................................... 112
Slika 6.4.1.1. Prikaz deformacija konstrukcije za prvi mod za položaj jezgre 1 .................................. 113
Slika 6.4.1.2. Prikaz deformacija konstrukcije za drugi mod za položaj jezgre 1 ................................ 113
Slika 6.4.1.3. Prikaz deformacija konstrukcije za treći mod za položaj jezgre 1 ................................. 114
Slika 7.1.1. Prikaz pomaka konstrukcije debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju ................ 122
G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y) ............................................................................................... 122
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ............................................................................. 123
Slika 7.1.3. Prikaz pomaka AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju ................... 124
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)................................................................................................ 124
Slika 7.1.4. Prikaz normalnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinacijuG
+ 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ................................................................................................... 125
Slika 7.1.5. Prikaz posmičnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju G
+ 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ................................................................................................... 125
G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y) ............................................................................................... 126
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)................................................................................................ 128
+ 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ................................................................................................... 129
Slika 7.1.10. Prikaz posmičnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 45 cm za seizmičku kombinaciju
G + 0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y)................................................................................................ 129
Tablica 7.1.6. Prikaz naprezanja za zgradu debljine stijenke jezgre 30 cm za seizmičku kombinaciju G +
0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ...................................................................................................... 130
G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ............................................................................................... 130
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ............................................................................. 131
G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ............................................................................................... 132
Slika 7.2.4. Prikaz normalnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 30 cm za seizmičku kombinaciju G
+ 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) .................................................................................................. 133
+ 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) .................................................................................................. 133
Čarapina,Marko 173
G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y) ............................................................................................... 134
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y).............................................................................. 135
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................ 136
+ 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................... 137
+ 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................... 137
G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y) ............................................................................................... 138
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................ 140
................................................................................................................................................. 141
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................ 141
Slika 7.3.10. Prikaz posmičnih naprezanja AB jezgre debljine stijenke 85 cm za seizmičku kombinaciju
G + 0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ................................................................................................ 141
0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ...................................................................................................... 142
Slika 8.1.1. 2D prikaz priključka stup-temelj .................................................................................. 143
Slika 8.1.2. 3D prikaz priključka stup-temelj .................................................................................. 144
Slika 8.2.1. 2D prikaz priključka stup-greda ................................................................................... 145
Slika 8.2.2. 3D prikaz priključka stup-greda ................................................................................... 146
Slika 8.3.1. 2D prikaz priključka greda-jezgra ................................................................................ 147
Slika 8.3.2. 3D prikaz priključka greda-jezgra ................................................................................ 148
Čarapina,Marko 174
13 Popis tablica
Tabela 1 – Opis tablice [stil Opis slika i tabela] ................................................................................. 1

Tablica 4.1.1.1. Opterećenje koje djeluje na sekundarne grede.........................................................19
Tablica 4.1.1.2. Parcijalni faktori sigurnosti i faktori kombinacije ........................................................19
Tablica 4.1.1.3. Kombinacije opterećenja za sekundarne grede ........................................................19
Tablica 4.1.2.1. Rezne sile za sekundarnu gredu za POZ 101 ..........................................................20
Tablica 4.1.2.2. Karakteristike čeličnog profila .................................................................................21
Tablica 4.1.2.3. Kvaliteta materijala ................................................................................................21
Tablica 4.1.2.5. Kombinacije opterećenja za sekundarne grede za POZ 101......................................25
Tablica 4.2.1. Parcijalni faktori sigurnosti i faktori kombinacije...........................................................37
Tablica 4.2.2. Kombinacije opterećenja za glavne grede ..................................................................37
Tablica 4.2.3.1. Rezne sile za stup za POZ 301 - prizemlje ..............................................................50
Tablica 4.2.4.1. Rezne sile za stup za POZ 301 – 1. kat...................................................................55
Tablica 5.7.1. Prikaz koeficijenata podudarnosti 2D i 3D modela u postotcima ...................................93
Tablica 6.3.1.1. Prikaz raspodjele mase i potresnog opterećenja po etažama .................................. 109
Tablica 6.3.1.2. Prikaz raspodjele poprečne sile i momenta savijanja po etažama ............................ 109
Tablica 6.3.1.3. Prikaz raspodjele potresnog opterećenja po posmičnom zidu .................................. 110
Tablica 6.4.1.1 Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 1 ........................................... 112
Čarapina,Marko 175
Tablica 6.4.2.1 Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 2 ........................................... 115
Tablica 6.4.3.1. Moment torzije na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 3 .......................................... 118
Tablica 6.4.3.2. Moment torzije u smjeru y na armiranobetonskoj jezgri – Položaj 3 - 'Autodesk Robot
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y) ............................................................. 123
Tablica 7.1.2. Prikaz međukatnih pomaka stupa za zgradu debljine stijenke jezgre 30 cm za seizmičku
0,3*Q + Seizmika(-1*X-0,3*Y) ...................................................................................................... 126
Tablica 7.1.4. Prikaz pomaka konstrukcije rastavljenih na komponente za debljinu stijenke jezgre 45 cm
za seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (-1*X-0,3*Y) ......................................................... 126
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ............................................................. 131
kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ............................................................................. 131
0,3*Q + Seizmika (1*X+0,3*Y) ..................................................................................................... 134
seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y) ............................................................. 135
0,3*Q + Seizmika(0,3*X+1*Y) ...................................................................................................... 138
Tablica 7.3.4. Prikaz pomaka konstrukcije rastavljenih na komponente za debljinu stijenke jezgre 85 cm
za seizmičku kombinaciju G + 0,3*Q + Seizmika (0,3*X+1*Y) ......................................................... 138
Čarapina,Marko 176

Carapina Marko Gfos 2017 Diplo Sveuc PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Carapina Marko Gfos 2017 Diplo Sveuc PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA

Osijek, 16.02.2017. Marko Čarapina

ZNANSTVENO PODRUČJE: TEHNIČKE ZNANOSTI

Mentor: Predsjednik Odbora za

Ključne riječi: čelična zgrada, čelične konstrukcije, armiranobetonska jezgra, dimenzioniranje,

6 Seizmički proračun ................................................................................................................95

2.1 Općenito o višeetažnim zgradama

2.2 Povijest višeetažnih zgrada

Slika 2.2.1. Kölnska katedrala [7]

Priljevom stanovništva u veće gradove, u 19. stoljeću, cijena građevinskog zemljišta se

Da bi se povećala učinkovitost okvirnih cijevnih sustava dodaju im se dijagonalni spregovi na

Slika 2.2.6. John Hancock Center, [12]

2.3 Specifičnosti konstrukcija višeetažnih zgrada

Višeetažne zgrade izložene su kombiniranim vertikalnim i horizontalnim djelovanjima. Konstrukcija

Slika 2.3.1.1. Karakteristične vrste temelja višeetažnih građevina

2.3.2 Okvirni sustav

Slika 2.3.2.1. Poduprta i nepoduprta okvirna konstrukcija

Okviri sa nedovoljno krutim okvirnim sustavom nazivaju se nepoduprti okviri. Njihova

- stupovi otvorenih poprečnih presjeka

Slika 2.3.3.1. Karakteristični poprečni presjeci stupova, [5]

Slika 2.3.4.1. Tipovi poprečnih presjeka čeličnih greda, [17]

2.3.5 Međukatna konstrukcija

Slika 2.3.5.1. Tipovi armiranobetonskih ploča, [18]

b) prednapete betonske ploče (Slika 2.3.5.2.)

Slika 2.3.5.2. Prednapete betonske ploče, [18]

Slika 2.3.5.3. Spregnute ploče, [18]

d) konvencionalni i inovativni spregnuti nosači – proizvode se u pogonima, brzo se montiraju,

Slika 2.3.5.4. Konvencionalni i inovativni spregnuti nosači, [18]

2.3.6 Prijenos vertikalnog opterećenja

Oblik zgrade u uskoj je povezanosti sa primjenjenim konstruktivnim rješenjem. Opterećenja sa

Slika 2.3.6.1. Različiti tipovi prijenosa vertikalnog opterećenja, [5]

2.3.7 Vrste vertikalnih nosivih konstrukcija

3 Tehnički opis zadane višeetažne građevine

15750 8500 15750

300 1300 200

prof.dr.sc. Damir Markulak

15750 8500 15750

200 1300 300

9x30 8500 [mm]

prof.dr.sc. Damir Markulak

8500 7750 8000 8000 8000

200 1300 300

9x30 8500 [mm]

prof.dr.sc. Damir Markulak

ljepilo + parket - 2,1 cm

8000 8000 8000 8000 8000

Mjerilo 1:200 Broj priloga: 4

prof.dr.sc. Damir Markulak

POZ 101 POZ 101 POZ 101 POZ 101

ljepilo + parket - 2,1 cm

POZ 102 POZ 102 POZ 102 POZ 102

Mjerilo 1:200 Broj priloga: 5

prof.dr.sc. Damir Markulak

4.1 Proračun sekundarnih konstrukcijskih elemenata

Proračun sekundarnih konstrukcijskih elemenata provodi se na način da oni preuzimaju stalno i

4.1.1 Analiza opterećenja

Slojevi krovne ploče (neprohodan krov):

- šljunak (5 cm; 18 kN/m 3) 0,90 kN/m 2

- pjenobeton za pad (5-10 cm; 10 kN/m 3) 1,00 kN/m 2

Usvojeno: 6,60 kN/m2

Slojevi ostalih ploča:

- ljepilo + parket (21 mm; 7,8 kN/m 3) 0,16 kN/m 2

Usvojeno: 6,10 kN/m2