AD-SOYAD 17.01.

2007
NO

İ.TÜ. MESLEK YÜKSEKOKULU

2006-2007 GÜZ YARIYIL SONU
GEMİ MAKİNELERİ İŞLETME BÖLÜMÜ
Denizcilik Kimyası Dersi Final Sınavı Soruları

1-) Yakıt viskozitesi nedir? Sıcaklıkla nasıl değiştiğini açıklayınız ?

2-) M/T Göle tankeri,İskenderun limanına girmeden,manevradan önce; yakıt

sisteminde fuel oilden dizel oile geçilirken yapılan bir hata sonucunda yüksek
yakıt pompalarının şiştiği (plencerin hareket edememesi ve yakıt basamaması
)tespit edilmiştir.Bunun sonucunda manevra sonrasında 6 silindirli iki stroklu
dizel motorunun 4 silindirine ait yüksek yakıt pompalarının barıl ve plencer
tertibatında aşınmalar ayrıca enjektör memelerinde aşınmalar ve erimeler
tespit edilmiştir.
a-) Sorunun neden oluştuğunu açıklayınız
b-) 1-Yakıt pompasınını neden şiştiğini ve plencerin barılı neden çizdiğini
2-Enjektördeki aşınmaların ve erimelerin(orifis-püskürtme delikleri) nedenini
açıklayınız

3-) Özgül ağırlığı 0.98 kg / desimetreküp ( 15 derecede) olan fuel oilden 1000
metreküp 1 nolu sancak dip tankına alınmıştır.
a-) Kaç ton yakıt alınmıştır.
b-) Makine zabitinin ölçümlerinde 50 ton eksik yakıt alındığı ortaya
çıkmıştır.Bunun sebebini kimyasal olarak açıklayınız.
4-) Yakıttan kaynaklanan korozyonların sebeplerini,yakıttaki hangi
elementlerden kaynaklandığını,hangi sıcaklıklarda oluştuğunu,hangi motor
parçalarını aşındırdığını ve bu aşınmalarının nasıl azaltılabileceğini tablo
çizerek açıklayınız.

5-) Kroshedli veya ağır devirli dizel motorlarında yüksek setan sayılı yakıt
niçin tercih edilmez.?

1. ve 2 .sorular 20 p . 3. ve 4 .sorular 25.’er p. Son soru 10 puan

Halil SARAÇOĞLU
Öğretim Görevlisi

AD-SOYAD 05.11.2007
NO

İ.TÜ. MESLEK YÜKSEKOKULU

2007-2008 GÜZ YARIYIL SONU
GEMİ MAKİNELERİ İŞLETME BÖLÜMÜ
Denizcilik Kimyası Dersi VİZE Sınavı Soruları
SORULAR

1-) a-) Viskozitesi nedir? Viskozitenin yanma verimine etkileri nelerdir?

b-) Yakıt molekülleri ısıtıldığı zaman viskozite ve özgül ağırlık nasıl değişir ?

2-) M/T Göle tankeri,İskenderun limanına girmeden,manevradan önce; yakıt

sisteminde fuel oilden dizel oile geçilirken yapılan bir hata sonucunda yüksek
yakıt pompalarının şişmiştir (plencerin hareket edememesi ve yakıt
basamaması )Bunun sonucunda manevra sonrasında 6 silindirli iki stroklu
dizel motorunun 4 silindirine ait yüksek yakıt pompalarının barıl ve plencer
tertibatında aşınmalar ayrıca enjektör orifisinde erimeler ,bakım zamanında
tespit edilmiştir.
a-) Yapılan hata nedir ? Açıklayınız
b-) -Yakıt pompasınını neden kazıkladığını ( şiştiğini ) ve plencerin barılı
neden çizdiğini
c-)-Enjektördeki aşınmaların ve erimelerin(orifis-püskürtme delikleri) nedenini
açıklayınız

3-) M/T Göle tankerine boş olan 1 nolu sancak dip tankına ; özgül ağırlığı
0.94 t / m3 ( 150 C ) olan 940 ton heavy fuel oil alınmıştır.Yakıt alımınından
sonra 3 .zabitin aldığı iskandil sonuçlarına göre tankın sounding çizelgesinde
950 m3 hacminde yakıt alındığı rapor edilmiştir.
a-) Eksik kaç ton yakıt alınmıştır.
b-) Yakıtın ısıtılması sonucunda eksik yakıt alınmıştır.Eksikliğin kimyasal
oluşumunu açıklayınız.

4-) a-) M/T Göle tankerinde ana makinada yüksek sülfür içeren yakıt
kullanılması sonucu silindir gömleği ve piston kafalarında aşınmalar
oluşmuştur.Bu aşınmaları oluşturan kimyasal etkenleri ve hangi işletme
hatalarıyla aşınmanın arttığını belirtiniz .
b-) Ayrıca bu gemide egzost valflerini bakım sürelerinin çok altında kalarak
sık sık aşınıp yandığı
tespit edilmiştir.Kullanılan yakıtın içindeki vanadyum ve sodyum
elementlerinden kaynaklanır.Bu elementlerin aşınmayı nasıl oluşturduğunu
(kimyasal sebepleri) ve hangi işletme hatalarıyla aşınmanın arttığını
belirtininiz.

1.soru 20 puan 2 .sorular 30 puan 3.soru 20 e 4 .soru 30 puan

Başarılar
Halil SARAÇOĞLU
Öğretim Görevlisi

AD SOYAD 29.11.2006
NO
İ.T.Ü. MESLEK YÜKSEKOKULU
2006/2007 GÜZ YARIYILI DENİZCİLİK KİMYASI DERSİ VİZE SORULARI

1-Yanma sonucu tabiata ve atmosfere atılan zararlı gazlar hangileridir.?

I-Karbonmonoksit II-Sülfür oksitl SOX III-Nitrojen oksit NOX IV-Hidrojen H2
A-)I-II-IV B-)I-II C-)II-III-IV D-) I-II-III

2- Aşağıdakilerden hangisi kimyasal tepkime değildir.?

a-) Suyun buharlaşması c-) Karbondioksitin oluşması
b-)Yakıtın yanması d-) Sülfürik asitin oluşması

3-İki ya da daha fazla maddenin birbirleri içinde homojen olarak dağılmasıyla

oluşan karışımlara çözelti denir. Tanıma göre hangisi çözelti değildir.
a-)Oksijen b-) Fuel oil c-) Hava d-) Su

4- 15 C‘de yoğunluğu 0.915 t/m3 olan yakıt için aşağıdakilerden hangisi

doğrudur?
a-) 5 C de d=0.915 t/m3 b-) 40 C de 0.961 t/m3 c-) 60 C de 0.903 t/m3 d-)
hiçbiri

5. Yakıtların hangi özelliği yağ filmi kalınlığını etkilemez?

A) Sıcaklığı B)Kükürt içeriği C)Karbon artığı D)Kül içeriği

6. Yağ filminin kalınlığı aşağıdakilerden hangisine bağlıdır.

A) Yatak basıncı B) yağın viskozitesi C)Metal yüzeylerin düzgünlüğü D) hepsi

7. Aşağıdakilerden hangisi yağlama yağlarının özelliklerinden biri değildir?

A) Sürtünmeyi azaltma B) Yüzeyleri temizleme
C) Vuruntuyu önleme D) Korozyonu denetleme

8. Aşağıdakilerden hangisi yatak sarmasının sebebidir.

I-Yakıtın viskozitesi II-Yağlama yağının viskozitesi III-Yakıttaki sülfür miktarı
A-)Yalnız I B-) Yalnız III C) II-III D) I-II-III

9. Yağlama yağlarının değiştirilmesi gerektiğini nasıl anlarız?

I- Yağın rengi II-Yağın yoğunluğu III-Yağın viskozitesi
A-) Yalnız II B-) Yalnız III C-) I-II D) I-III
10. Yağlama yağına su karıştığını nasıl anlarız?
I-Yağın renginden II-Yağ seperatörü atık çıkışı III-Yataklardaki oksitlenme
A-) I-II B-) I-II-III C-) Yalnız I D-) I-III
11. Jeneratörde ve geminin manevraları sırasında niçin dizel oil kullanılır?
A) Temiz yakıt olması B) Az emisyon içermesi C) Çabuk tutuşması D) Ucuz
olması

12.Çift dip tanklarında 400 ton yakıt bulunan gemiye 200 metreküp daha
yakıt alınırsa tanklarda kaç m3 yakıt vardır.( yakıtın yoğunluğu =0.92 kg /
dm3 )
A-) 480 m3 B-) 584 m3 C-) 688 m3 D-) 684 m3

13-Tanklardaki yakıt miktarını bulmak için yakıtla ilgili hangi değerler

bilinmelidir?
I- Yoğunluk II-Viskozite III-Parlama noktası IV-Sıcaklık
A-I-IV B-I-II-IV C-III-IV D-HEPSİ

14-Segmanların kurumla tıkanması yakıtın hangi özelliğinin fazla olmasıdır?

a-) Donma noktası b-) Yoğunluk c-) Karbon artığı d-) Akışkanlık

15-Egzost valfi ve liner aşınmasını azaltmak için yakıtta ne miktarı az

olmalıdır.?
a-) Tutuşma gecikmesi b-) Vanadyum c-) Karbon d-) Viskozite

16-Düşük sıcaklık korozyonu yakıttaki hangi elementten kaynaklanır.?

a-) Sodyum b-) Azot c-) Sülfür d-) Vanadyum

17-Viskozite için hangi ifade yanlıştır?

a-Sıcaklıkla değişir b-Yanmayı etkilemez c-) Yakıtın akıcılığını belirtir d-)
Hiçbiri

18-Silindir yağlama yağlarının bazik yapıda olmasının nedeni hangisidir?

a-) Yakıttaki sülfür b-) Silindir içi sıcaklık c-) Yakıttaki vanadyum d-)hiçbiri

19-Silindir yağlama yağlarında viskozite neden düşük olmamalıdır?

a-) Silindir içi sıcaklık b-)Liner aşınmasını azaltmak c-)Yağ filmi oluşturmak d-
) Hepsi
20-Yağların hangi özelliği yakıtla ilgili değildir?
a-)Viskozitesi b-) Karbon artığı c-) Asit-Baz derişimi d-) Donma noktası

21-) Yüksek vanadyum içeren yakıtlar

a-) hangi motor parçalarını aşındırdığını b-) aşınmanın nasıl oluştuğunu c-
)işletme açısından aşınmayı azaltıcı önlemler nelerdir,açıklayınız.

22-) Yüksek sülfür içeren yakıtlar

a-) hangi motor parçalarını aşındırdığını b-) aşınmanın nasıl oluştuğunu c-
)işletme açısından aşınmayı azaltıcı önlemler nelerdir, açıklayınız.

23-) 4 stroklu dizel motorunda yatak yağlaması ve silindir yağlaması

hakkında bilgi veriniz.(Kullanılan yağların özellikleri ve devreler )

24-) Dizel motorlarında niçin farklı özelliklerde yağlama yağı kullanılır, örnek
vererek açıklayınız.