You are on page 1of 8

METAMOROFOZA E GREGOR SAMSËS

Nga romani ``Metamorfoza`` Franc Kafka

Idea e transformimit eshte humbja e identitetit njerezor tek Gregor Samsa. Gregor
Samsa u kur u zgjua ne nje mengjes trupi i tij iu kishte shenderruar ne nje insekt ndersa
ne shpirt ai ngeli prape nje qenie njerezore. Me shenderrimin e trupit te tij ne insekt ai e
humbi edhe identitetin njerezor pikerisht ate element me cka mund te karakterizohet si
njeri. Ky eshte gjenialiteti i Franc Kafkes ku analizon raportet ndernjerezore ne mes te
Gregor Samses qe e humb identitetin e tij dhe familjes se tij duke profetizuar per kohen
moderne e cila po vinte dhe raportet ndernjerezore qe do te pesonin transformim.

Motren Greta e donte Gregor Samsa i pelqente kur ajo bente muzike me violine. Ndersa
i ati nuk e kuptonte Gregorin gje qe edhe vet nga jeta e Franc Kafkes mesojme se ai kishte
konflikt me te atin e tij qe ishte nje familje fisnike e pasur dhe qe i ati ishte nje person
mjaft autoritar dhe materialist i madh. Jeta e Franc Kafkes reflektohet edhe ne
veprimtarine e tij letrare.

Novela ka simboliken e vet ku transformimi ne forme te groteskut eshte pikerisht


konflikti i identitetit. Meqe vete Franc Kafka kishte identitet te perzier gjerman dhe cek
ky lloj konflikti pasqyrohet edhe ne personalitetin e tij.

Gregor Samsa e humbi identitetin e tij lirine, statusin social si dhe ndryshuan edhe
raportet me familjen ndersa babi ishte ai me te cilin nuk kishte komunikim te mire. Jeta
e Kafkes ka qene e lidhur ngusht me inspirimin per romanin Metamorfoza. Shenderrimi
i Gregorit ne insekt , i dehumanizuar paraqet edhe nje inovacion sepse futet elementi
surealist ne letersi me merite te madhe te Franc Kafkes. Keshtu ndodh qe kur njeriu
humb disa gjera edhe rrethi e pret ndryshe me ftohtesi.

Vete Kafka kishte konflikt te theksuar me te atin e tij qe ishte shume materialist dhe e
percmonte, fyente madje edhe e fizikisht e rrahte ndersa Kafka kishte prirje per letersi
kishte studiuar njehere Kimine, me pas letersine gjermane ndersa perfundon juridikun
duke punuar edhe si nepunes shteterore. Vete Franc Kafka i shperfillur nga i´ati,
zhgenjimi, humbja e trashegimise, . Ai jetonte ne nje shtepi bosh i izoluar dhe gjithe keto
faktore ndikuan ne psikologjine e shkrimtarit te madh gjenial Franc Kafka.

Tmerri i Metamorfozes nuk gjindet tek shenderrimi i tij ne insekt, por tek ndryshimi i
sjelljeve te familjes ndaj Gregorit ku u shfaqen ndjenjat e ftohtesise ndaj tij, ndjenja e
distancimi , vetmia dhe ndjenja e deshtimit te cilat e vejne ne pikepyetje ndjenjen mbi
pakuptimesine e egzistences se tij e cila eshte nje krize qe prek njeriun me vakumin e tij
egzistencial.

Ky skenar grotesk i metamorfozes na ndergjegjeson se cfare pasoja mund te kete ne


zemren e njeriut dhe perjetimet e tij si dhe rrethi sa i ndergjegjshem duhet te jete ne
dhenien e dashurise ne njeriun qe mund te pesoje nje metamorfoze ne jeten e tij. Ne vend
qe te tregojne dashuri me te madhe per Gregorin dhe ta pranojne ashtu sic ishte ato e
braktisin vecanarisht braktisja e motres ishte nje goditje per Gregorin ndersa I` ati ja
shpalosi mllefin duke e goditur me molle qe behet shkak edhe dobesimit te tij psiqik dhe
shpirteror.

Meqenese Gregor Samsa u shenderrua ne insekt. I`ati u desh te punonte per te sigurar
egzistencen aq u inatos sa qe deshironte shume here te vriste me molle por njehere e goditi
ne shpine dhe e lendoi qe ky lendim u be shkak i vdekjes se tij. Ndersa motra nga nje
kujdestare e madhe u shenderrua ne nje inatcore qe nuk e duronte me Gregor Samsen
ndersa nenes i ra te fiket kur e pa Gregor Samsen te shenderruar ne nje insekt.

Tek ``Transformimi`` Franc Kafka fokusohet tek friga, vetmia dhe protesta kunder
mekanizmave shoqeror qe kercenojne lirine e tij dhe kerkojne nga individi thjesht
nenshtrimin. Ne vepren e Kafkes ``Metamorfoza`` ndjehet ajo vetmia egzistenciale e
qenies, mosmundesia per te gjetur vend ne nje shoqeri qe te realizoje vetveten dhe frige
nga pergjegjesia per egzistencen e vet, pasiguria dhe synimi per te realizuar kuptimin e
egzistences se tij. Ambienti ku jeton Gregor Samsa eshte paradoksale, tek ai egziston nje
atmosfere e pasigurise, friges qe i ngjan nje enderr te rende qe nuk mund ti shpetoje.

Trupi i insektit dhe shpirti i njerezor i Gregorit eshte nje kombinim grotesk permes se
ciles shpaloset shpirti i Gregorit dhe si e perjeton kete gjendje te re si dhe rrethi familjar
si e pranon gjendjen e re te tij. Edhe pse ishte insekt ai kishte ndjenja te njeriut dhe ishte
shume i ndjeshem ndaj sjelljeve te familjareve.

Nena e Gregorit ne fillim u shokua kur e pa gjendjen e re te Gregorit. Ajo perjetonte nje
konflikt brenda saj ne mes te ndjenjes amnore qe kishte ndaj tij si dhe simpatise sepse si
te tille nuk mund ta shihte.

Greta Samsa motra e Gregorit ne fillim pas metamorfozes se Gregorit kishte nje raport
te ngushte por shpejt ky raport zbehet. Ne fillim e motra e Gregorit e nxitur nga ndjenja
per te qene dobishme per familjen ajo perkujdesej per Gregorin ja fshinte dhomen dhe e
ushqente por gjithnje e me teper iu rriteste mosdurimi dhe ja linte dhomen ne rremuje.
Sa ishte i patransformuar punonte si shites ne rruge me qellim qe tja siguronte motres
Gretes financat per mesimin e violines qe kishte deshire ta degjonte dhe motra ta mesonte
dhe qe te mbante familjen. Por Greta cdo dite e me teper i shkaktonte neveri pastrimi i
dhomes sepse duhej ti hapte dritaret nga era e keqe ajo kishte nauze dhe keshtu me kishte
mosdurim. Ajo shpesh lozte melodi ne violinen e saj dhe qe Gregorit i perkujtonte castet
dhe deshiren e madhe qe e kishte qe ajo te mesonte violinen. Pas transformimit Greta
punonte si shitese dhe qe ajo kishte vendosur ta braktiste Gregorin dhe kjo braktisje ishte
edhe shkaku qe me ai te zgjidhte vdekjen sepse dashuria e motres i jepte kuptim
egzistences se tij dhe ishte nje mbeshtetje per Gregorin. Kur e braktisi motra Greta me
Gregori nuk kishte me dicka ku ai te mbeshtetej ndersa I`ati me pas i jep edhe goditjen
vdekjeprurese meqe e goditi me molle.

Por ne dhomen ku qendronte ai frigesohej vazhdimisht nga ndeshkimi i babait


vazhdimisht e shikonte deren
Ka disa momente Transformimi i Gregor Samses: i pari eshte tehuajsimi prej vetvetes
sepse nje kohe te gjate jetoi tashme u shenderrua ne insekt, tranformimi shpirteror ku
kishte nje zgjim shpirteror , ai deshironte te degjonte violinen e motres dhe te ishte i
ndergjegjshem se ai ishte qenie shpirterore edhe ai kishte shpirt por me ate nevoje sishte
ne gjendje te realizoje dhe mjedisi i Gregor Samses i cili ishte kujdesur per familjen ato
ishin statik dhe apatik ndersa me transformimin e tij ato u bene aktiv, te levizshem, te
gjindshem dhe te afte te dalin dhe te krijojne te ardhmen e tyre. Muzika perfaqeson
deshiren ta shoh motren Greta dhe te jete prape pjese e familjes. Edhe Gregori kishte
deshire te jete i pranuar nga mjedisi ku jetonte, por ne ate dhome te ngushte me pluhur e
te papaster nuk deshironte te qendronte aty brenda donte te dilte. Nena dhe motra ja
pastronin mobilet pra ai e kishte humbur integritetin dhe pavaresine.

Motivi per te cilin Kafka ishte fokusuar ishte njeriu i tehuajsuar ne boten e raporteve
ndernjerezore, jeta absurde e Gregor Samses, friga dhe pasiguria e ben njeriun te vogel
te paperfillshem nje mize para vetes dhe para te tjereve. Cfare e ben njeriun njeri , cfare
eshte normale tek njeriu , cfare behet njeriu kur i heqim pamjen e njeriut permes te cilit
te tjeret e njohin. Franc Kafka parashtron dilemen nese njeriu krijon raporter ose
raportet e percaktojne njeriun. Njeriu ndjehet i pafuqishem ndaj nje sistemi johuman qe
e ka pranuar dhe eshte i pafuqishem ti beje rezistence.

Me se shumti e goditi Gregor Samsen kur filloi qe edhe motra ta braktiste te cilen e
kishte dashte shume dhe sidomos deshiren e saj qe te mesonte violine dhe deshira e
Gregor Samses ishte qe te ishte pjese e familjes tutje. Ndersa i ati e goditi me molle ne
shpine dhe nga lendimet qe morri u dobesua shume fizikisht dhe shpirterisht.

Motivi per te cilin Kafka ishte fokusuar ishte njeriu i tehuajsuar ne boten e raporteve
ndernjerezore, jeta absurde e Gregor Samses, friga dhe pasiguria e ben njeriun te vogel
te paperfillshem nje mize para vetes dhe para te tjereve. Cfare e ben njeriun njeri , cfare
eshte normale tek njeriu , cfare behet njeriu kur i heqim pamjen e njeriut permes te cilit
te tjeret e njohin. Franc Kafka parashtron dilemen nese njeriu krijon raporter ose
raportet e percaktojne njeriun. Njeriu ndjehet i pafuqishem ndaj nje sistemi johuman
qe e ka pranuar dhe eshte i pafuqishem ti beje rezistence.

Elementi i identitetit eshte ai element qe na ben te dukemi njerez dhe qe te tjeret na njohin
per te tille. Rregullat dhe pritjet nga familja per Gregor Samsen dhe konflikti me te atin
qe nuk e kuptonte Gretorin. Uniforma per babain e Gregorit simbolizon rendesinem,
autoritetin. Qumshtin qe Gregori nuk mundeshte te pije ai ishte shenderruar ne me pak
human.
Elementi qe flet Kafka eshte pikerisht pafuqia , ndjenja e pafuqise per te ndryshuar
situaten ne nje konflikt ku ai nuk merr meshiren dhe ate ndjenjen e sigurise perkundrazi
gjithnje e me teper ja ngushtojne hapsiren ai gjithnje e me teper ndjehet edhe fizikisht
edhe psiqikisht i ngushtuar. Atij ja heqin edhe fotografine ne mur , kjo fotografi ne mur
e lidhte Gregorin me te kaluaren me jeten e tij , ai kishte disa elemente te qenies njerezore
qe i kishin ngelur akoma.

Sistemi rigid autoritar si dhe konfliktet e identitetit, konflikti me te atin autoritar gjithe
keto u reflektuan ne veprimtarine e Franc Kafkes.

Por metamorfoza ndergjegjeson lexuesin e tij se pikerisht ne kohe te metamorfozes


pikerisht atehere ka njeriu nevoje me te madhe per dashurine e te afermeve , mbeshtetjen
e tyre qe i ndihmojne prape te rigjeneroje forcat qe ka brenda tij ndersa ftohja,
distancimi, braktisja, neveria dhe izolimi kur merr nga gjendje te metamorfozes jane
shkaqet qe cojne deri tek ndjenja e pafuqise dhe tek renia morale e cila karakterizohet
me nje rezignim moral. Ky rezignim moral qe morri nga braktisja e motres dhe mllefi
dhe arroganca e te atit ishin shkaqet qe Gregor Samsa vdiq i vetmuar, i paperfillshem dhe
sherbetorja e gjuajti ne koshin e plehereva por edhe pse Gregori ishte shenderruar ne
insekt ne shpirt ai ishte njeri dhe e perjetonte me dhimbje kete refuzim te familjes se tij.

Konfliktet qe shfaq Kafka si dhe mungesa e dashurise prinderore sidomos te atit dhe
kompleksiteti psikologjik i tij rreth konfliktit te identiteti jane disa tema shume
interesante nese analizohet psikologjia e Kafkes per te kuptuar me mire edhe
veprimtarine e tij letrare do te ishte nje sfide per psikoanalistin e njohur amerikan Irvin
Yalom qe krijoi nje projektim te ri te psikologjise se Nices ne romanin ``Kur qante
Nice``ose te Artur Shopenhauerit ``Kura e Shopenhauerit`` si dhe ``Problemi i Spinozes``.
Perpunimi i Kafkes nga nje mendje e tille brilante do te ishte kontribut i madh ne
zberthimin e personalitetit te tij dhe reflektimi i ketij personaliteti ne veprat e tij.

Gregor Samsa ne nje plan tjeter paraqitet edhe tehuajsimi qe ndodh ne sistemet
autoritare ku njeriu shenderrohet ne nje te paperfillshem ose ne nje mize ku ai ka
ndjenjen e pafuqise dhe e humb identitetin e tij njerezor duke jetuar me pasiguri , frige
dhe ne nje gjendje kaotike ku shpirti i tij i bart prape ato elementet njerezore edhe pse ai
sistem e dehumanizon njeriun e transformon duke e bere te dobet dhe te pafuqishem deri
ne rezignacion shpirteror.

Kafka deshmon se pikerisht ne kohe te transformimit njeriu ka nevoje per me teper


dashuri dhe me teper mbeshtetje qe te riaftesohet prape te haperoje ne jete sepse kjo force
dashurie dhe mbeshtetje nuk do ta bejne te ndjehet si nje mize e pafuqishme por
perkundrazi do ti mundesoje qe ti jape fuqi kraheve prape te flutuoje ne jete. Secili njeri
eshte unik dhe ka nevoje per mbeshtetje dhe dashuri. E kunderta do te kishte pasoja te
renda ne psikologjine e individit gjithashtu dhe nje pushtet i eger autoritar le pasoja te
renda ne psikologjine kolektive te nje populli.

Akceptimi social dhe gjykimi si ndryshe.

E shikonte deren Gregori sepse frigesohej ndeshkimit sepse I ati e gjuante me molle.
The cleaning ladys broom ...Checking Gregors Brom prov she does not view him as
human..

Letra e shkruar nga Samsa …Nena, Baba dhe Gregorit..Same rules do not apply to
Gregor…

Te huajsimi ose izolimi ...traweling Salesman

AUTOR: FRANC KAFKA

U Kafkinom delu “Preobražaj” prisutna je atmosfera nesigurnosti, straha, teskobe, nalik


teškom i mučnom snu iz kojeg se nikako ne može probuditi. Oko likova je isprepletana mreža
paradoksa iz koje se nikako ne mogu razrešiti i logički spoznati. Radi se o delu u kom se
oseća kafkijanska atmosfera.

U delu je prisutno nekoliko elemenata. To su elementi ekspresionizma u kojima se oseća


strah, usamljenost, protest protiv društvenog mehanizma koji ugrožava slobodu pojedinca i
zahteva slepo pokoravanje. Elementi nadrealizma se odnose na neobične preobražaje i
izmenjene stvarne odnose i halucinantne vizije.

U Kafkinom delu “Preobražaj” se oseća egzistencijalna usamljenost bića, nemogućnost


pronalaska mesta u društvu i ispunjenja samog sebe, strah od odgovornosti za vlastitu
egzistenciju, nesigurnost, teskoba i uzaludno traganje za ostvarenjem vlastitog smisla.

Kratak sadržaj

Postoje tri teme u Preobraženju. Jedna je fizička transformacija Gregora Samse kao rezultat
otuđenja od samog sebe jer je već dugo živeo kao buba, duhovna transformacija Gregora
Samse kao njegovo duhovno buđenje (sestrino sviranje na violini, pokušaj da sačuva sliku sa
zida – svest o sebi kao duhovnom biću, ali sada te potrebe više ne može ispuniti i
transformacija Gregorove okoline – članovi njegove porodice koji su, dok se Gregor za njih
brinuo bili lenji, statični i apatični, sada postaju aktivni, pokretni, snalažljivi, sposobni, na
kraju izlaze u šetnju i planiraju budućnost.

Motivi u kojima se razrađuje tema ili tematski slojevi je otuđeni čovek u svetu ljudskih
odnosa, zatim apsurdan život neosmišljene egzistencije; strah i nesigurnost koji čoveka čine
malim i neznatnim, poput bube, pred samim sobom i pred drugima; podela ljudske ličnosti;
“abnormalnost normalnoga”; šta čoveka čini čovekom, po čemu prepoznajemo čoveka, šta od
čoveka ostaje kad mu se ukine spoljašnje obeležje “čovekolikosti” po kojem ga drugi ljudi
prepoznaju kao čoveka – ogoljenje egzistencije same; odnosi među ljudima – određuje li
čovek odnose ili odnosi određuju njega; bespomoćnost pojedinca i njegova nemoć da se
odupre rutini koju je jednom prihvatio i tako pristao da bude delić nehumanog sistema.

Motivi per te cilin Kafka ishte fokusuar ishte njeriu i tehuajsuar ne boten e raporteve
ndernjerezore, jeta absurde e Gregor Samses, friga dhe pasiguria e ben njeriun te vogel
te paperfillshem nje mize para vetes dhe para te tjereve. Cfare e ben njeriun njeri , cfare
eshte normale tek njeriu , cfare behet njeriu kur i heqim pamjen e njeriut permes te cilit
te tjeret e njohin. Franc Kafka parashtron dilemen nese njeriu krijon raporter ose
raportet e percaktojne njeriun. Njeriu ndjehet i pafuqishem ndaj nje sistemi johuman
qe e ka pranuar dhe eshte i pafuqishem ti beje rezistence.

Vreme Gregorovog života pre preobražaja je dug period sa relativno malo događaja, proveden
u automatizovanoj rutini. Zapravo taj celi period vodi prema fizičkoj transformaciji koja je
samo manifestacija njegova duhovnog stanja; vreme nakon preobražaja – samo neposredno
nakon preobražaja zadržava stari osećaj vremena (boji se kašnjenja, brine se kada će i kako
nadoknaditi propušteno…), ali to vreme koje nužno određuje “normalan” život u Gregorovom
novom životu postepeno gubi značenje i smisao – sada je vreme zaustavljeno u onim
trenucima koji su važni njemu kao osobi, njegovom unutrašnjem svetu: premeštanje
nameštaja, spašavanje slike sa zida kao spašavanje delića ljudskog sveta koji pokušava da mu
se otme, pokušaj da pomogne onesvešćenoj majci, ranjavanje od strane oca, sestrino sviranje.

Ka nje dallim ne jeten e Gregor Samses para transformimit dhe pas transformimit.
Vetem pas transformimit e mban ndjenjen e kohes. (frigesohet nga vonesa, ka brenge se
si ta shfrytezoje Kohen. Ajo qe ishte normale ne jeten e Gregor Samses tashme filloi te
humbiste , tashme koha e tij u ndal ne momentet qe jane te rendesishme per ate si vete
ate, ne boten e tij te brendshme, rivendosjen e mobileve, shpetimin e fotografive ne mur
si dhe shpetimin e disa pjeseve te botes njerezore, perpjekje per ti ndihmuar nenes se
paralizuar dhe lendimit nga babai dhe berjes muzike te te motres

Preobražaj se dogodio u Gregorovoj sobi čime se njegov lični prostor i sveo samo na prostor
sobe – enterijer, sužen, skučen, određen mestom koje treba da predstavlja mir i sigurnost, iza
zatvorenih vrata, izolacija, stešnjenost, sužavanje svesti, ukidanje postojanja egzistencije koja
nije otkrila svoj smisao i opravdanje; upravo sada kad je fizički ograničen prostorom, baš kao
što je celog života njegov duh bio ograničen spoljašnjim okolnostima, Gregorova želja za
izlaskom iz skučenih okvira se pojačava, ali je sada u tome svaki put fizički sprečen (očev
napad štapom, gađanje jabukom).
Transformimi ndodhi tek Gregori se hapsira e tij u ngushtua vetem ne nje dhome.
Dhoma e ngushte, , enterijeri, I ngushte. Hapsira eshte ajo qe do te perfaqesoje paqe dhe
siguri dhe Brenda dhombes se mbyllur izolim, ngushtim te ndergjegjes, dhe nderprerje
te egzistences qe nuk ka gjetur kuptim dhe arsyetim…Hapsira e tij u ngushtua, ashtu sic
edhe shpirti I tij u ngushtua nga faktoret e jashtem. Deshira e Gregorit per te dale rritet
por ishte i penguar fizikisht nga sulmi me shkop dhe gjuajtja me molle.

Nakon preobražaja Gregor postaje beskoristan i kao takav smetnja, opterećenje, predmet
gađenja, višak, nisu spremni ni da pokušaju da ga razumeju; kako je njegov povratak u
normalno čovekoliko stanje sve manje moguće, tako ga sve više napuštaju i sve manje
doživljavaju kao čoveka sa bilo kakvim ljudskim potrebama (za razliku od njih, Gregor njih
razume, saoseća sa njihovim problemima, spreman je i da prašta).

Pas transformimit Gregori u be i paperdorshem dhe atehere pengesa, ngarkesa, dhe me


nuk perpiqeshin ta kuptojne. Pasi qe kthimi ne formen e tij te mehershme njerezore
ishte i pashprese te gjithe e braktisin dhe gjithe me pak e trajtonin si njeri. Ato fare nuk
tregonin konsiderate per njeri me te ishte I gatshem edhe ti falte.

Vrhunac Gregorovog poniženja je njegovo tužno i samotno umiranje i kraj kada završava na
smetlištu kao da je i sam otpad i smeće; društvo – kako je bio nesposoban da nastavi da
ispunjava svoje obaveze, brzo je bio zamenjen, a da se niko zaista nije zapitao ni zabrinuo šta
se to Samsi dogodilo – društvo u kojem je živeo i radio počiva na iskorišćavanju slabijih, na
strogoj i otuđenoj hijerarhiji koja se temelji na novcu i društvenom položaju.

Poshterimi me i Gregorit eshte vdekja e tij e trishte ne vetmi , ai kishte jetuar ne nje shoqeri
qe I shfrytezon te dobetit,qe I nenshtrohen nje kierarkie te huaj dhe dhe te ashper qe bazohet
ne themel te parave dhe te pozites shoqerore.

Beleška o autoru

Franc Kafka bio je književnik nemačkog jezičkog izraza. Rođen je u Pragu 3. jula 1883.
godine, a kako je odrastao u senci očevog autoriteta to će kod njega zauvek ostaviti neizbrisiv
trag. Naime, rodio se u imućnoj porodici u kojoj je dominirao njegov vredni otac.

Radio je kao pravnik, iako je zapravo hteo da se bavi isključivo pisanjem. Za njegova života
objavljene su dve zbirke njegovih pripovedaka, a ponešto i u časopisima. Većinu svog
književnog opusa testamentom je namenio spaljivanju, ali je izvršitelj testamenta, odnosno
književnik Maks Brod to odbio da učini. Umro je od tuberkuloze, u Beču 3. juna 1924.
godine.

Franc Kafka bio je jedno od najznačajnijih imena savremene svetske literature i savremenog
romana. O tome svedoči opširna literatura i činjenica da se svi poznatiji savremeni
romanopisci pozivaju upravo na njegovo delo kao početak, odnosno izvor moderne
pripovedačke proze.

Botoxspritzen sind Schnee von gestern! In 2 Wochen verschwinden Falten dank...

Großer Bauch verschwindet in 10 Tagen! Einen Löffel ...

Backpulver löst das Fett wie ein Schwamm! 7 kg weniger in einer Woche!

Erstaunliche Frauen in Ihre nähe Wollen Männer Über 30 Daten

You might also like