You are on page 1of 192

7

Patnubay ng Guro

PAG-AARI NG PAMAHALAAN
HINDI IPINAGBIBILI
INILAAN PARA SA
Distrito/ Paaralan: ________________________________________
Dibisyon: ________________________________________________
Unang Taon ng Paggamit: ________________________________
Pinagkunan ng Pondo (Pati Taon): ________________________

Kagawarang ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

i
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ika-Pitong Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon, 2013
ISBN: 978-971-9990-55-0
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang
akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng
pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na
ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at
mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang
ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda
ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Yolanda S. Quijano, Ph.D.
Kawaksing Kalihim: Elena R. Ruiz, Ph.D.

Mga Bumuo ng Patnubay ng Guro

Consultant: Fe A. Hidalgo, Ph.D. at Manuel Dy, Ph.D.


Editor: Luisita B. Peralta
Mga Manunulat: Manuel B. Dy, Jr., Sheryll Gayola, Marivic Leaño, Mary
Jean B. Brizuela, at Ellanore G. Querijero
Mga Tagaguhit: Erich Garcia at Deo Moreno
Naglayout: Aro R. Rara

Inilimbag sa Pilipinas ng ____________

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)


Office Address: 2nd Floor Dorm G, Philsports Complex, Meralco
Avenue,
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

ii
Talaan ng Nilalaman

Modyul 1: Mga Angkop At Inaasahang Kakayahan At Kilos Sa Panahon


2
Ng Pagdadalaga/Pagbibinata

Modyul 2: Talento mo, Tuklasin, Kilalanin aT Paunlarin 19

Modyul 3: Pagpapaunlad Ng Mga Hilig 32

Modyul 4: Ang Aking Tungkulin Bilang Kabataan 41

Modyul 5: Isip At Kilos-Loob 51

Modyul 6: Kaugnayan Ng konsiyensiya Sa Likas Na Batas-Moral 60

Modyul 7: Kalayaan 71

Modyul 8: Ang Dignidad Ng Tao 83

Modyul 9: Kaugnayan Ng Pagpapahalaga at Birtud 94

Modyul 10: Hirarkiya Ng Pagpapahalaga 108

Modyul 11: Mga Panloob na Salik na Nakaiimpluwensiya sa Paghubog


119
ng mga Pagpapahalaga

Modyul 12: Mga Panlabas na Salik na Nakaiimpluwensiya sa Paghubog


132
ng mga Pagpapahalaga

Modyul 13: Mangarap Ka! 144

Modyul 14: Ang Kahalagahan Ng Mabuting Pagpapasya Sa Uri Ng


156
Buhay

Modyul 15: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Kursong Akademiko o


168
Teknikal-Bokasyonal o Negosyo

Modyul 16: Halaga Ng Pag-aaral Para Sa Pagnenegosyo O


181
Paghahanapbuhay!

iii
Patnubay ng Pagtuturo
MODYUL 1: MGA ANGKOP AT INAASAHANG
KAKAYAHAN AT KILOS SA PANAHON NG
PAGDADALAGA/PAGBIBINATA

I. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang mga angkop na
unawa sa mga inaasahang kakayahan hakbang tungo sa paglinang ng apat na
at kilos sa panahon ng pagdadalaga inaasahang kakayahan at kilos
/pagbibinata, sa kanyang mga talento, (developmental tasks) sa panahon ng
kakayahan, at kahinaan, hilig, at mga pagdadalaga/pagbibinata.
tungkulin bilang
nagdadalaga/nagbibinata
Batayang Konsepto: Ang paglinang ng mga angkop na inaasahang
kakayahan at kilos (developmental tasks) sa panahon ng pagdadalaga /
pagbibinata ay nakatutulong sa:
 pagkakaroon ng tiwala sa sarili,
 paghahanda sa susunod na yugto (stage) ng buhay (paghahanda sa
paghahanapbuhay at paghahanda sa pag- aasawa / pagpapamilya), at
 pagiging mabuti at mapanagutang tao.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa sumusunod na
paksa:
a. Mga Layunin ng Mga Inaasahang Kakayahan at Kilos
(Developmental Tasks) sa Bawat Yugto ng Pagtanda ng Tao
b. Mga Inaasahang Kakayahan at Kilos sa Panahon ng
Pagdadalaga / Pagbibinata at mga Panuntunan sa Paglinang ng
mga ito
c. Mga Hakbang tungo sa Pagtatamo ng Bago at Ganap na
Pakikipag-ugnayan sa mga Kasing-edad
d. Mga Hakbang Tungo sa Paglinang ng Tiwala sa sarili
2.1 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagkilala sa mga inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga / pagbibinata
b. Pagbibigay-katwiran kung bakit kailangang linangin ang mga
angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga / pagbibinata

1
c. Pagtukoy ng mga hakbang tungo sa paglinang ng mga angkop
na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
pagbibinata
d. Pagtukoy ng mga pagbabago sa kanilang sarili mula sa gulang
na 8 - 9 hanggang sa kasalukuyan sa aspektong: (a) pakikipag-
ugnayan (more mature relations) sa mga kasing edad, (b) papel
sa lipunan bilang babae o lalaki, (c) asal sa pakikipagkapwa / sa
lipunan, at (d) kakayahang makagawa ng maingat na
pagpapasya
e. Pagbibigay-katwiran kung bakit mahalagang kilalanin ang mga
angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga / pagbibinata sa aspektong: pakikipag-ugnayan sa
mga kasing-edad, papel sa Lipunan, asal sa pakikipag-kapwa,
kKakayahang makagawa ng maingat na pagpapasya
f. Pagpapatutunay kung nakatutulong ang paglinang ng mga
inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
pagbibinata sa pagkakaroon ng tiwala sa sarili (self-confidence)
at sa pagiging mabuti at mapanagutang tao
g. Pagpapaliwanag ng kaugnayan ng paglinang ng mga
inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
pagbibinata sa paghahanda sa susunod na yugto ng buhay
(sa paghahanda sa paghahanapbuhay at paghahanda sa pag-
aasawa at pagpapamilya)
h. Pagsasakatuparan ng mga sariling paraan sa paglinang ng mga
inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
pagbibinata
i. Pagbuo ng talaan ng mga positibong self-talk o affirmation tungo
sa paglinang ng tiwala sa sarili
j. Pagbibigay ng mga puna sa paraan ng ibang kabataan sa
paglinang ng mga inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga / pagbibinata

B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO


Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 1- 2. Isa-sahin ang mga
layuning pampagkatuto para sa Modyul 1 na nasa loob ng kahon.

2
Itanong: Mayroon Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod
ba kayong gustong na kaalaman, kakayahan at pag-unawa
linawin tungkol sa
a. Natutukoy ang mga pagbabago sa sarili mula sa gulang na 8
mga layuning
o 9 hanggang sa kasalukuyan sa apektong: (a) pakikipag-
binasa? ugnayan (more mature relations) sa mga kasing-edad, (b)
papel sa lipuinan bilang babae o lalaki, (c) asal sa
pakikipagkapwa at sa lipunan, at (d) kakayahang makagawa
ng maingat na

b. Natatanggap ang mga pagbabagong nagaganap sa sarili


panahon ng pagdadalaga / pagbibinata

c. Naipaliliwanag na ang paglinang ng mga angkop na


inaasahang kakayahan at kilos (developmental tasks) sa
panahon ng pagdadalaga / pagbibinata ay nakatutulong sa:

 Pagkakaroon ng tiwala sa sarili

 Paghahanda sa susunod na yugto (stage) ng buhay


(paghahanda sa paghahanapbuhay at paghahanda sa
pag-aasawa / pagpapamilya), at

 Pagiging mabuti at mapanagutang tao

d. Naisasagawa ang mga angkop na hakbang tungo sa


paglinang ng apat na inaasahang kakayahan at kilos
(developmental tasks) sa panahon ng pagdadalaga
pagbibinata

II. PAUNANG PAGTATAYA


Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 2-5. Hayaang markahan ng
mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang susi sa pagmamarka sa
Annex 1. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka. e.

3
2. Ang sumusunod ay ilan sa mga inaasahang 4. Sa yugto ng maagang pasgdadalaga o
kakayahan at kilos na dapat malinang sa pagbibinata, inaasahan na ang pagkskaroon ng
panahon ng pagdadalaga / pagbibinata maliban tinedyer ng kasintahan (girlfriend/boyfriend). Ang
sa _______ . pangungusap ay:

a. Pagsisikap na makakilos ng angkop sa a. Tama, dahil mahalagang mamulat ang


kanyang edad nagdadalaga o nagbibinata sa pagbuo
ng relasyon sa kabaligtarang kasarian
b. Pagtanggap ng papel sa lipunan na angkop sa maagang panahon.
sa babae o lalaki
b. Tama, dahil ito ay makatutulong sa
c. Pagtatamo at pagtanggap ng maayos sa kanya upang humawak ng isang
ugali sa pakikipagkapwa relasyon at magiging seryosong
relasyon sa hinaharap.
d. Pagtatamo ng bago at ganap na pakikipag-
ugnayan sa mga kasing-edad c. Mali, dahil mahalagang masukat muna
ang kahandaan ng isip at damdamin ng
3-4 Basahin at unawain ang mga talata sa ibaba. isang nagdadalaga/nagbibinbata sa
Pagkatapos, sagutin ang bilang 3-4. paghawak ng isang seryosong relasyon.

Pagtuntong ng isang bata sa kanyang ika- d. Mali, dahil hindi pa nararapat na


labintatlong taon, nagsisimula ang matulin at kagyat magkaroon ng seryosong ang isang
na pagbabago sa kanyang pag-iisip at pag-uugali. tinedyer.
Kung dati ay kuntento na ang isang batang lalaki sa
paglalaro, ngayon ay tila naaakit na siyang tumingin 5. Si Cleofe ay iskolar sa isang pamantasang
sa kababaihan. Gayundin ang isang batang babae: mataas ang kalidad. Napaliligiran siya ng
nagsisimula na rin siyang kumilos na tulad sa isang mayayamang kamag-aral. Labis ang kanyang
ganap na babae. pagkabalisa dahil alam niayng hindi naman siya
makasasabay sa mga ito sa maraming bagay.
Sa panig ng kalalakihan, nagiging masilakbo Ano ang pinakamakatuwirang gawin ni Cleofe?
ang kanilang katapangan. Nagiging mapangahas
sila sa anumang bagay, warign a. Makipagkaibigan lamang siya sa kapwa
ipinagwawalambahala ang panganib, niya mga iskolar na mahirap din.
nagkukunwaring hindi nababalisa sa anumang
suliranin. Ito ang panahon na tila naghihimagsik ang b. Ipakita niya ang kanyang totoong
isang kabataan, waring di matanggap ang pagkatao.
katotohanang hindi pa siya gananp na lalaki at
nagpupuyos ang kalooban na pasubalian ito sa c. Kausapin niya ang kanyang mga
mundo. Ito ang panahon na ang isang lalaki ay wala magulang upang bumili ng mga gamit at
pang napapatunayan sa kanyang sarili at sa iba, damit na halos katulad ng sa
kaya napakalaki ng kanyang kawalan ng seguridad, mayayamang kamag-aral.
lagging humahanap ng pagkakataon na ipakita ang
kanyang kahalagahan. Sa pnig ng kababaihan, ang 6. Makiangkop sa kamag-aral na mayaman sa
isang nagdadalaga ay nagsisimulang iwan ang oras na sila ang kasama at sa mga kapwa niyang
daigdig ng mga manika at laruan, nag-iingat na iskolar na mahirap kung sila naman ang kasama.
kumilos nang magaslaw o tila bata. Isa siyang
bulaklak na nagsisimulang mamukadkad. 7. Masasabi lamang na ganap ang pakikipag-
ugnayan kung handang ipaalam ang lahat sa
Hango sa : kapwa. Ang pangungusap ay:
http://cpnhs.com/smf/index.php?topic=167.0
3. Ano ang pangunahing paksa ng sanaysay? a. Tama, dahil ito ay nagpapakita ng tiwala
sa kapwa.
a. Ang pagbabago sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata b. Tama, dahil ito ang magiging simula ng
isasng malalim na pakikipag-ugnayan.
b. Ang mga karanasang pinagdaraanan ng mga
nagdadalaga/nagbibinata.
c. Mali, dahil sa kasapi ng pamliya lamang
c. Ang damdamin ng mga nararapat na sabihin ang lahat ng
nagdadalaga/nagbibinata sa mga pagbabagong sikreto.
kanilang pinagdaraanan.
d. Mali, dahil mahalagang magkaroon ng
d. Ang pagkakaiba ng pagbabagong limitasyon upang hindi magamit ang
pinagdaraanan ng isang nagdadalaga at mga impormasyon tungkol tungkol sa
pagbibinata. sarili laban sa kanya sa hinaharap.

4
8. Si Bernard ay mababa ang tiwala sa
sarili sa kabila ng kanayang talent. Hindi niya
ito ipinakikita sa paaralan dahil sa takot na
hindi ito maging kalugod-lugod sa iba pang
mga mag-aaral. Ano ang makatuwirang gawin
ni Bernard?

a. Kausapin niya ang kanyang sarili at


sabihin na hindi matatalo ng hindi
pagtanggap ng iba sa kanyang
talent ang kanyang pagnanais na
umangat dahil sa kanyang
kakayahan.

b. Humingi siya ng papuri mula sa Ipabilang sa mag-aaral ang


kanyang mga kaibigan at kapamilya kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas
na makatutulong upang maiangat
ang kanayang tiwala sa sarili. ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor
na 10 at bilangin ang mga ito. Itala sa pisara
c. Harapin niya ang mga hamon nang ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng
may tapang at hayaang nakakuha ng 5 hanggang 9 na puntos;
mangibabaw ang kanyang
kalakasan. bilangin at itala sa pisara ang kabuuang
bilang. Gayundin ang gawin para sa 0
d. Huwag niyang iisipin na mas hanggang 4 na puntos.
magaling ang iba sa kanya, bagkus
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay
isipin niya na siya ay nakaaangat sa
lahat. nakakuha ng iskor na 10, maaaring dumako
na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging


Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-
unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 puntos.
Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring
mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa.

III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO

A. PAGTUKLAS NG DATING
KAALAMAN
Mga Hakbang:
1. Ipagawa ang Gawain 1 sa
bahaging Pagtuklas ng
Dating Kaalaman sa mga
mag-aaral sa pahina 5 ng
Modyul 1.
2. Ipabasa ang Panuto at
saka itanong: Mayroon
bang kailangang linawin sa Panuto?

5
3. Ipabasa ang halimbawa sa
pahina 6.
4. Ilagay ang mga kagamitan sa
ibabaw ng mesa ng guro at
sabihing ito ay maaring gamitin
ng lahat ng mag-aaral. Ipaalala
ang halaga ng pagbibigayan at
pagtitiyaga sa paggamit ng
mga kagamitan.
5. Ipagawa ang gawain. Bigyan
sila ng 15 minuto para sa
gawaing ito.
6. Matapos ang 15 minuto ay
tumawag ng ilang mag-aaral
upang basahin ang kanilang
mga pagbabagong itinala sa
kuwaderno.
Gawain 2
Mga Hakbang
1. Idikit sa pisara ang inihandang “Tsart ng Profile Ko, sa
Paalala Noon at Ngayon”.
Gawain Sa 8-9
2 pahina tulong
ng mga mag-aaral, punan ang tsart ng mga halimbawa ng pagbabago na itinala
sa pisara sa unang gawain. Matapos ipabasa sa mga
mag-aaral ang Panuto at ang
halimbawa ng “Profile Ko, Noon at
Ngayon” sa Gawain 2, maaari
itong gawing Takda o Gawaing-
Bahay bilang kasunduan.

6
2. Ipabasa ang Panuto at halimbawa ng “Profile Ko, Noon at Ngayon” sa pahina 7.
Papunan ang Tsart sa pahina 8. Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang
buuin ang tsart.
3. Matapos ang 15 minuto, pangkatin ang mga mag-aaral. Hindi dapat hihigit sa
lima ang kasapi sa pangkat. Gamit ang binuong “Profile Ko, Noon at Ngayon”,
iisa-isahin at ipaliliwanag ng lider ng bawat pangkat ang mga nilalaman nito sa
kanyang pangkat.

Tayahin kung positibo o negatibo ang mga nagging pagbabago sa iyong sarili

4. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Panuto para sa “Linya ng Profile Ko, Noon at
Ngayon”. Ipabasa ang ibinigay na halimbawa sa pahina 7.

Paalala: Makatutulong kung may nakapaskil o nakaguhit na kopya ng Linya ng


“Profile Ko, Noon at Ngayon” sa pisara.

7
Gamit ang halimbawang tsart ng “Profile Ko, Noon at Ngayon” sa pahina 8,
suriin ang halimbawang Linya ng Profile Ko, Noon at Ngayon sa pahina 9.

Halimbawa:
Ako Noon (gulang na 8-10) Ako Ngayon
Pakikipag-ugnayan Hal. Kalaro ko ang aking Hal. Karamay ko ang mga
sa mga kasing- mga kaibigan. kaibigan ko sa mga
edad hinaharap na suliranin.

Sa halimbawang ito, masasabing positibo ang pagbabago sa sarili sa


aspektong, pakikipag-ugnayan sa mga kasing-edad. Hayaang magtungo sa pisara
ang isa sa mga mag-aaral upang ilagay ang unang guhit sa Linya. Isusulat sa tapat
ng guhit ang aspekto ng pagbabago ukol dito. Gayundin ang gawin sa sumusunod
pang halimbawa.

Pakikipag-ugnayan sa kasing-edad
Dito ka
magsimula

Ipagawa ang
Linya ng Profile
Ko, Noon at
Ngayon sa
pahina 9.

8
Sa paggamit
ng pahina 9-
10: Maaaring
ipagawa
bilang
takdang aralin
ang
Pagninilay
pagkatapos
ipaliwanag
ang panuto.
Ipasulat ito sa
kanilang
journal.

A. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA


2.1 Ipabasa sa mga mag-aaral ang mga palatandaan ng pag-unlad bilang
isang nagdadalaga/nagbibinata sa pahina 11-13. Iisa-isahin ng guro ang
mga palatandaang ito.
2.2 Ipatukoy sa mga mag-aaral kung ang bawat palatandaan ay positibo o
negatibo. Hayaang ipaliwanag nila ito at pangatwiranan ang kanilang mga
sagot.
2.3 Bigyang-diin na bagamat maaaring totoo o naglalarawan sa kanila ang
ilan sa mga palatandaang ito, hindi nangangahulugan na tama ang mga
ito. Maaaring ang ilan dito ay hindi nila dapat gawin o ipamalas. Kaya
nga’t sa huling bahagi ng pag-aaral sa Modyul 1 ay inaasahang
mapamamahalaan nila ang mga pagbabagong ito sa iba’t ibang aspekto
ng kanilang pagkatao.

9
Paalala: Maaariing gumamit ng ibang kuwento o pelikula tungkol sa
pagdadalaga at pagbibinata para sa bahaging Paglinang ng mga
Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa. Tiyakin lamang na ang ipinakikita
rito ay ang mga angkop at epektibong pamamaraan ng pamamahala sa
mga pagbabagong pinagdaraanan ng mga nagdadalaga at nagbibinata.

Sa paggamit ng pahina 12: Mas makabubuti kung sama-samang panonoorin ng klase


ang pelikula. Mamamasid ng guro ang reaksiyon ng mga mag-aaral dito. Mas
makatutulong din kung pagagawain ng “movie review” o pagsusuri ng pelikula o kuwento
ang mga mag-aaral gamit ang mga gabay na tanong sa pahina 14. Mahalagang talakayin
ang mga naging pagsusuri ng mag-aaral sa klase. Gamitin ang rubric sa pagtataya ng
pagsusuri ng aklat o pelikula na inihanda sa Annex 2.

10
A. PAGPAPALALIM

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral


bilang Takdang Aralin.

1. Magpaskil ng katulad na paglalarawan at mga dialogue boxes sa pahina 13 sa


pisara. Sabihin: Tingnan ang larawan at ang mga sinasabi ng babae dito sa mas
nakababatang babae. Sino sa inyong palagay ang babaeng nagsasalita? Sino
naman ang kanyang kausap? Basahin nga ang sinasabi ng babae.
2. Ipabasa sa ilang mag-aaral ang sinasabi sa mga dialogue boxes. Sabihin:
Pansinin ang reaksiyon ng batang babae sa larawan. Ano kaya ang iniisip niya?
3. Tumawag ng ilang mag-aaral at hinging pangatwiranan ng mga ito ang kanilang
naging mga tugon.
4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 13-20. Bigyan sila ng 15 minuto
upang basahin ang sanaysay.
5. Matapos ang 15 minuto ay pangkatin ang mga mag-aaral. Tiyaking hindi hihigit
sa sampu ang bilang ng kasapi sa pangkat. Hayaang magtalaga ang mga mag-
aaral ng lider at tagapag-ulat.
6. Bigyan ng activity card, Manila paper at pentel pen ang bawat pangkat.

11
Activity Cards

Activity Card 1

Panuto: Gamit ang overlapping concepts graphic organizer, tukuyin at isa-isahiin


ang mga konseptong nabasa mula sa pahina 13 – 14. Sa ibaba ng graphic
organizer, isulat ang maikling paglalagom ng mga konseptong nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto

Iulat ang inyong output sa klase.


Activity Card 2

Panuto: Gamit ang idea web graphic organizer, tukuyin at isa-isahiin ang mga
konseptong nabasa mula sa pahina 15 – 20. Sa ibaba ng graphic organizer,
isulat ang maikling paglalagom ng mga konseptong nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto.

Iulat ang inyong output sa klase.

12
Activity Card 3

Panuto: Gamit ang organizational outline graphic organizer, tukuyin at isa-isahin


ang mga konseptong nabasa mula sa pahina 15 – 20. Sa ibaba ng graphic
organizer, isulat ang maikling paglalagom ng mga konseptong nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto

Iulat ang inyong output sa klase.

Paalala: Maaaring makakuha ng magkatulad na activity card ang ilang pangkat.


Maaaring gawing dalawang kopya ng Activity Cards 1 at 3 at ang Activity Card 2 ay
tatlo o higit pa.
7. Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.
8. Matapos ng mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.

Pasagutan ang Tayahin ang Iyong Pag-unawa sa pahina 21. Bigyan sila ng 5
minuto upang gawin ito.

13
Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer sa pahina 21.
Tumawag ng ilang mag-aaral upang punan ang graphic organizer.

Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na mga


output ng bawat pangkat na graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit
sa Batayang Konsepto na nasa kahon sa ibaba:

Ang paglinang ng mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos


(developmental tasks) sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata ay
nakatutulong sa:
 pagkakaroon ng tiwala sa sarili ,
 paghahanda sa susunod na yugto (stage) ng buhay (paghahanda sa
paghahanapbuhay at paghahanda sa pag- aasawa / pagpapamilya), at
 pagiging mabuti at mapanagutang tao.

D.
E.
F. PAGSASABUHAY
Pagganap
Ipagawa ang “Tsart ng Aking Paraan ng Paglinang sa mga
Inaasahang Kakayahan at Kilos sa Panahon ng Pagdadalaga/Pagbibinata”

14
Sa paggamit ng pahina 22: Ang Tsart ng Aking Paraan ng
Paglinang ng…ay ipagagawa sa loob ng 2 linggo.

15
Paalala: Magtalaga ng kapareha ang bawat mag-aaral upang tiyaking
nasusundan at natataya ang mga tala sa Tsart ng bawat mag-aaral.
Pagawin ang bawat isa ng ulat ng mga pagbabago sa mga kilos at gawi ng
kamag-aral bunga ng pagsunod sa “Tsart ng Aking Paraan ng Paglinang
sa mga Inaasahang Kakayahan at Kilos sa Panahon ng
Pagdadalaga/Pagbibinata”. Ipapasa ng mga mag-aaral ang kanilang
journal. Basahin ang kanilang pagninilay at mamarkahan ito gamit ang
pamantayan sa Annex 2.

Pagsasabuhay

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Pagsasabuhay sa pahina 24.


2. Ipabasa sa isang mag-aaral ang panuto. Pagkatapos, itanong: Mayroon bang
katanungan tungkol sa panuto?

3. Makatutulong kung magpapaskil ng katulad na halimbawa na nasa Modyul.


Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na basahin ang halimbawa na nasa
pisara.
4. Pagkatapos, ipabasa naman ang mga hakbang para sa kanilang pansariling
pagsusuri na nasa pahina 25.

16
5. Matapos ang panahon na ibinigay sa mga mag-aaral ay tumawag ng ilan na
magbabahagi ng kanilang ginawa sa harap ng klase.
6. Ibigay bilang takdang aralin ang isa pang gawain na nasa pahina 25, bilang
3.
7. Paghandain ang mga mag-aaral ng mga gabay na tanong. Kailangan itong
mabasa bago nila isagawa ang panayam.
8. Atasan ang mga mag-aaral na magbigay ng mga patunay sa pagsasagawa
ng gawain. Maaaring larawan o video habang isinasagawa ang panayam.

17
Plano ng Pagtuturo
Modyul 2: TALENTO MO, TUKLASIN,
KILALANIN AT PAUNLARIN

I. MGA LAYUNIN
Mga Pamantayan sa Pagkatuto
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang mga kilos tungo sa
unawa sa mga konsepto tungkol sa pagpapaunlad ng mga talento at
talento, kakayahan at kahinaan kakayahan at paglampas sa mga
kahinaan
Batayang Konsepto: Ang pagtuklas at pagpapaunlad ng mga angking talento
at kakayahan ay mahalaga sapagkat ang mga ito ay mga kaloob na kung
pauunlarin ay makahuhubog ng sarili tungo sa pagkakaroon ng tiwala sa
sarili, paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng mga tungkulin, at
paglilingkod sa pamayanan.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag-unawa sa sumusunod na paksa:
1. Talento at Kakayahan
2. Iba’t ibang talino ayon kay Howard Gardner
3. Ang Pagkilala sa Sariling Talento, Kakayahan at Kahinaan
4. Tiwala sa Sarili
5. Ang Paglampas sa Sariling Kahinaan
6. Plano sa Pagpapaunlad ng Sarili
7. Ang Kahalagahan ng Pagpapaunlad ng Talento at Kakayahan
1.2 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagpapaliwanag ng kaibahan ng talento sa kakayahan
b. Pagtukoy sa kanyang mga katangian, talento, kakayahan gamit ang
Multiple Intelligences Survey Form ni Walter Mckenzie
c. Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng kaalaman sa talento at kakayahan
d. Paglalarawan ng iba‟t ibang uri ng talino ayon kay Howard Gardner
e. Paghinuha kung bakit dapat: (a) paunlarin ang mga sariling talento at
kakayahan at (2) malampasan ang mga kahinaan
f. Paglalarawan ng kalikasan ng tiwala sa sarili
g. Pagtukoy sa mga aspekto ng sarili na kulang siya ng tiwala at nakikilala
ang mga paraan kung paano lalampasan ang mga ito
h. Paggawa ng Plano ng Pagpapaunlad ng mga Talento at Kakayahan
i. Pagbuo ng paglalarawan ng mga konseptong nahinuha sa binasang
sanaysay tungkol sa talento at kakayahan
j. Pagsasakatuparan ng Plano ng Pagpapaunlad ng mga Talento at
Kakayahan

18
B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO

Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 31. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 2 na nasa loob ng kahon.

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?

II. PAUNANG PAGTATAYA


Ipagawa sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa pahina 32-34.
Hayaang sagutan ng mga mag-aaral sa kanilang sagutang papel sa oras na itinakda.

Bata pa lamang si Joanna nang matuklasan ng kanyang


mga magulang ang husay niya sa pag-awit. Sa edad na
tatlo, nakasali na siya sa mga patimpalak at siya ay nakilala
dahil sa kanyang kahusayan sa kabila ng murang edad.
Ngunit sa kanyang paglaki ay naging mahiyain si Joanna at
hindi na sumasali sa mga patimpalak dahil ayaw niyang
humarap sa maraming tao. Hindi alam ng kanyuang mga
kamag-aral ang kanayng talent dahil hindi naman siya
nagpapakita nito kahit sa mga Gawain sa klase o sa
paaralan.

19
Palagi pa ring umaawit si Joanna ngunit ito ay sa kanila
lamang bahay kasabay ang kanyang nakatatandang kapatid.

Matapos mabigyan ng sapat


na panahon ay atasan ang mga mag-
aaral na markahan ang kanilang
ginawa gamit ang susi ng
pagmamarka sa Annex 1. Maaari rin
naman isulat sa pisara ang susi sa
pagmamarka.

Ipabilang sa mga mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Sa


pamamagitan ng pagtataas ng kamay ay tukuyin kung ilan ang nakakuha ng iskor na
14. Isulat lahat sa pisara ang kabuuan ng mga marka ng mga mag-aaral, 9-13, 4-8 at
0-3.
Kung ang halos lahat ng mga mag-aaral (95%) ay makakuha ng 14, maaari
nang dumako sa bahaging paglinang.

III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO

A. Pagtuklas ng Dating Kaalaman


Mga Hakbang:

1. Maaaring ibigay bilang takdang gawain ang nasa bahaging Pagtuklas ng


Dating Kaalaman sa pahina 34 – 35.

20
2. Sa muling pagkikita ay talakayin ang kinalabasan ng kanilang gawain.
3. Bigyan ng pakakataon ang ilang mga mag-aaral na ibahagi ang kanilang mga
sagot sa mga tanong batay sa nabasa.
4. Sa proseso ng pagtalakay, mahalagang maiugnay ang nagdaang aralin sa
araling ito. Sa ganitong pamamaraan ay makikita ng mga mag-aaral ang
pagkakaugnay ng bawat aralin.

Higit na makabubuti kung gagawa ng mas malikhaing


presentasyon upang mas mahikayat ang mga mag-aaral na basahin
ito. Maaaring gumawa ng comic strips o kaya naman ay magrecord
ng salaysay ng kuwento at iparinig sa mga mag-aaral.

Sagutin ang mga tanong sa iyongkuwaderno matapos na mabasa


ang kuwento. Pakingg
1. Ano-ano ang katangian ni David na nagging dahilan upang an ang sagot
siya ay maging tanyag at sa huli’y maging hari ng Israel? ng ilang
Ipaliwanag kung paano nakatulong ang mga katangiang ito mag-aaral
upang maging matagumpay siya at sa huli’y maging hari. sa mga
2. Paano natalo ni David si goliath sa kanilang engkuwentro? tanong na
Anong aral ang masasalamin sa pagkapanalo ng batang si ito. Hayaan
David sa higanteng si Goliath?
silang
3. Ipaliwanag ang sumusunod na kasabihan: “Ang hindi
magbahagi
pagbibigay ng iyong pinakamahusay ay pagwawalang-
bahala sa regalong kaloob ng Diyos.”
ng kanilang
4. Ano ang regalong tinutukoy ditto? Paano mo iuugnay ang paliwanag.
kasabihang ito sa nagging buahy ni Haring David?

21
Ang bahaging ito
sa Pagtuklas ng
Dating Kaalaman
ay makatutulong
upang mataya
kung ano ang
nagbibigay sa
kanila ng
motibasyon upang
pagyamanin ang
kanilang talento.
Sa tulong nito ay
matataya kung
tama ba ang
motibasyon ng
mga mag-aaral o
kung
nangangailangan
na maitama ito sa
tulong ng mas
malalim na
pagtalakay sa
bahaging ito.

Ibahagi sa mga mag-aaral: “Ang motibasyon ni Haring David sa


kaniyang pagsusumikap na mapaunlad at magamit nang mahusay ang
kaniyang mga talento at kakayahan ay ang kaniyang pananampalataya sa
Diyos. Si Bill Bradley naman ay ang tinuruan ni Macauley tungkol sa
pagpapaunlad ng kakayahan. Ikaw ano ang iyong motibasyon?”

B. PAGLINANG NG MGA KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Multiple Intelligence Survey sa pahina


37 – 40.
2. Mahalagang ipaalala sa mga mag-aaral na magkakaroon lamang ng
kabuluhan ang gawaing ito para sa kanilang sarili kung uunawaing mabuti
ang mga pangungusap at kung magiging matapat sa pagsagot.
3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na malaki ang maitutulong ng gawaing ito
upang matuklasan ang kanilang talino batay sa Teorya ng Multiple
Intelligence ni Howard Gardner.

22
4. Atasan silang itala ang bilang na angkop na paglalarawan sa kanilang
sarili. Ang interpretasyon ng mga bilang ay matatagpuan sa unang bahagi
ng gawain.

23
5. Pasagutan ang gawain sa mga mag-aaral gamit ang Sagutang Papel sa
pahina 40 – 41. Maaari silang gumuhit ng katulad nito sa kanilang
kuwaderno.

6. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang isagawa ang


gawain.
7. Matapos ang ibinigay na panahon ay ipagawa sa kanila ang ikalawang
bahagi ng gawain sa pahina 41. Muli ay bigyan sila ng sapat na panahon
upang isagawa ito.

24
Ipaliwanag sa mga
mag-aaral kung paano
isasagawa ang ikatlong
bahagi ng Paunang
Pagtataya. Ang
mahalaga ay mailapat
ng mga mag-aaral sa
isang bar graph ang
kanilang mga marka
upang mas maging
madali para sa kanila
na makita ang kanilang
mga kalakasan at
kahinaan batay sa
sinagutang Multiple
Intelligence Survey.
Maaaring magpaskil sa
pisara ng halimbawa.

C. PAGPAPALALIM

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay sa bahaging


pagpapayaman ay ipababasa sa mga mag-aaral bilang
Takdang Gawain.

Mga Hakbang

1. Buksan ang talakayan sa klase sa pamamagitan ng pagbibigay ng


panimulang tanong na katulad ng nasa unang bahagi ng Pagpapalalim sa
pahina 43.

25
2. Linawin sa mga mag-aaral ang pagkakaiba ng talento at kakayahan.
Tumawag ng ilang mag-aaral upang isulat sa pisara ang mga natalakay na
pagkakaiba sa babasahin. Atasan din sila na magdagdag ng bagong ideya o
konsepto kung mayroon silang ninanais na idagdag.

Ang pahina 44 - 51 ay
pagpapalawak para sa
naging resulta ng
Multiple Intelligence
Survey na ginawa ng
mga mag-aaral. Kapag
tinalakay ang bahaging
ito, mahalagang iugnay
sa naging gawain
upang ganap na
maunawaan ng mga
mga-aaral ang
kahulugan ng natapos
na gawain.

Magkaroon ng talakayan sa klase tungkol sa kabuuan ng babasahin.

3. Matapos ang pagtatalakayan, tumawag ng ilang mag-aaral upang sagutin


ang mga tanong sa bahaging Tayahin ang Iyong Pag-unawa sa pahina 51.

26
4. Pasagutan ang Paghinuha ng Batayang Konsepto sa pahina 52.

5. Magpaskil sa pisara ng replica ng graphic organizer sa pahina 52.

6. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto at saka itanong: “Mayroon bang hindi
malinaw sa panuto?”.
7. Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na gawin ang gawain.
8. Matapos bigyan ng panahon ang mga mag-aaral, tumawag ng ilan na
magbabahagi ng kanilang ginawa sa harap ng klase.
9. Tumawag ng ilang mag-aaral upang punan ang graphic organizer na nasa
pisara. Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng graphic
organizer na nasa pisara.
10. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang Konsepto.

Batayang Konsepto: Ang pagtuklas at pagpapaunlad ng mga angking talento at


kakayahan ay mahalaga sapagkat ang mga ito ay mga kaloob na kung
pauunlarin ay makahuhubog ng sarili tungo sa pagkakaroon ng kumpiyansa sa
sarili, paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng mga tungkulin, at paglilingkod
sa pamayanan.

27
D. PAGSASABUHAY
PAGGANAP

Mga Hakbang
1. Ipagawa ang Pagganap sa bahaging “Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto” sa
pahina 52-53 bilang takdang gawain.

2. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto. Tiyakin na malinaw na naunawaan


ito ng lahat.
3. Gabayan ang mag mag-aaral sa paggawa ng bar graph.
4. Makatutulong kung magpapaskil ng halimbawa o kaya naman ay aktuwal na
gagawa sa pisara.
5. Tiyakin din na naunawaan ng lahat ang ikalawang bahagi ng gawain.
6. Kapag muling nagkita sa klase ay atasan ang ilan sa mga mag-aaral na
ibahagi sa klase ang kanilang ginawang takda.

28
7. Matapos ito, ipagawa sa kanila ang “Tsart ng mga Kakayahan (Chart of
Abilities)” sa pahina 54.

Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto upang matiyak ang pag-unawa.


Bigyang-diin ang kahalagahan ng pagiging totoo sa pagsagot sa
gawain.
Ipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga nito para sa kanilang sarili.

8. Matapos bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na isagawa ang Gawain ay


tumawag ng ilang mag-aaral na magbabahagi ng kanilang ginawa sa klase.
9. Pagkatapos, pasulatin ang mga mag-aaral ng pagninilay gamit ang mga
gabay na tanong sa pahina 55 sa kanilang journal.

29
10. Mahalagang mapagtibay ang tunay na kabuluhan ng pagsasagawa ng
ganitong gawain para sa kanilang isasagawang pagpili ng kurso o trabaho sa
hinaharap. Tiyakin na maipauunawa ito sa mga mag-aaral.

PAGSASABUHAY

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagsasabuhay sa pahina 55.

2. Ipabasa sa isang mag-aaral ang panuto at itanong kung may tanong tungkol
dito.
3. Ipaskil sa pisara ang halimbawa na nasa modyul upang mas magabayan
ang mga mag-aaral.
4. Matapos ito, bigyan sila ng sapat na panahon upang isagawa ang gawain
gamit ang pormat na nasa pahina 55.
5. Pagkatapos, tumawag ng ilang mag-aaral upang ibahagi ang kanilang
ginawa sa harap ng klase.
6. Ipaunawa sa kanila na hindi nararapat na huminto sa pagsusulat lamang ng
mga hakbang kundi ang pinakamahalaga ay mailapat nila ito sa araw-araw
hanggang sa ito ay maging bahagi na ng kanilang buhay.
7. Ipaunawa rin sa kanila na magandang hakbang ito upang mahubog ang
kasanayan sa pagpapalakas ng mga kahinaan.
8. Ipaskil sa pisara ang rubric na nasa Annex 1 na gagamitin sa pagmamarka
ng gawain na ito.

30
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 3: PAGPAPAUNLAD NG MGA HILIG

I MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang mga kilos tungo sa
unawa sa mga konsepto tungkol sa hilig pagpapaunlad ng kanyang mga hilig

Batayang Konsepto: Ang pagpapaunlad ng mga hilig ay makatutulong sa


pagtupad ng mga tungkulin, paghahanda tungo sa pagpili ng propesyon,
kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay, pagtulong
sa kapwa at paglilingkod sa pamayanan.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa sumusunod na paksa:
a. Kahulugan ng Hilig
b. Kahalagahan ng Hilig
c. Ang Dalawang Aspekto ng Hilig
d. Ang Sampung Larangan ng mga Hilig
e. Ang Apat na Tuon ng mga Hilig
f. Pagsusuri ng Sariling mga Hilig
g. Pagpapaunlad ng mga Hilig
1.2 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
Paghinuha ng kahalagahan ng pagtuklas ng sariling mga hilig
a. Pagsusuri ng sariling mga hilig ayon sa larangan at tuon ng mga
ito
b. Pagbuo ng batayang konsepto tungkol sa kalikasan ng mga hilig
c. Pangangatwiran kung bakit dapat paunlarin ang sariling mga
hilig
d. Pagpapaliwanag sa kahalagahan ng hilig sa pagpili ng mga
gawain o trabaho at pagpapaunlad ng pagkatao
e. Pagbuo ng “Tsart ng Pagpapaunlad ng Aking mga Hilig”
f. Pagbibigay ng tulong sa isang tinedyer tungkol sa pagpapaunlad
ng kanyang mga hilig.

B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO


Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 59. Isa-sahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 3 na nasa loob ng kahon.

31
Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning
binasa?

II. PAUNANG PAGTATAYA


Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 66-69. Hayaang
markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang susi sa
pagmamarka sa Annex 1. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara
ang susi sa pagmamarka.

Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas


ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga ito.
Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha ng 5
hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang bilang.
Gayundin ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

32
Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging
Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-
unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 puntos.
Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring
mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa.

III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO

A. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN


Gawain 1
Mga Hakbang:
1.Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga
mag-aaral sa pahina 62-63.

2. Ipabasa ang mga Panuto A at B at


saka itanong: Mayroon bang
kailangang linawin sa mga Panuto?
3. Ipagawa ang gawain. Bigyan sila ng
15 minuto para gawin A at B.
4. Ipasulat ang kanilang sagot sa
kanilang kuwaderno.
5. Matapos ang 15 minuto ay tumawag
ng ilang mag-aaral upang ibahagi ang kanilang mga sagot sa bawat bilang.

Paalaala: Mahalagang gamitin ang resulta ng gawain sa bahaging Pagtuklas


upang tayahin ang kanilang dating kaalaman. Makatutulong ang bahaging ito sa
pagdidisenyo ng mga kinakailangang gawain at pagpapalalim ng pagtalakay sa
batayang konsepto.

33
Gawain 2
Mga Hakbang
1. Ibigay sa mga mag-aaral ang
Paalala sa Gawain 2 pahina 7-8
katulad na tanong na nasa
pahina 64. Matapos na maipabasa ang
2. Sa halip na hintayin ang sagot panuto ng Gawain 2 ay maaari na itong
ng bata ay iatas sa kanila ang ibigay bilang takdang aralin. Tiyakin
Gawain 2 sa bahaging lamang na malinaw sa lahat ng mag-aaral
Pagtuklas ng Dating Kaalaman. ang panuto.
3. Sa muling pagkikita ay
ipabahagi sa klase ang kanilang
ginawa. Maaaring
tumawag ng ilang mag-
aaral na magsusulat sa
pisara ng kanilang
ginawang pagraranggo.
4. Matapos ito, pasagutan
sa mga mag-aaral ang
tanong na nasa pahina
71.

Paalala: Gamitin ang


sagot ng mga mag-
aaral upang sila ay
ihanda para sa
bahaging Paglinang
ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-
unawa. Magagamit na
halimbawa sa
pagtalakay sa Mga
Larangan ng Hilig ang
mga sagot ng bata sa
nagdaang gawain.

34
PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA
1 Ipabasa ang mga Larangan ng Hilig na nasa pahina 65-68.

Paalala: Mas nakatutulong kung magpapaskil sa pisara ng mga katulad


na larawan na magsisilbing halimbawa. Maaari rin namang gumawa ng
PowerPoint Presentation at ipakita ito sa klase gamit ang LCD Projector.

2 Sa bawat larangan at halimbawa na maipakikita sa mga mag-aaral, tumawag


ng ilan na mabibigay ng kanilang sariling halimbawa. Mahalaga ito upang mataya
ang kanilang pag-unawa sa tinatalakay.

3 Matapos matiyak na naunawaan na ng mga mag-aaral ang Mga Larangan ng


Hilig ay talakayin naman ang iba’t ibang Tuon ng mga Hilig. Ipaliwanag ito gamit
ang mga halimbawa sa pahina 69. Maaari rin namang magpakita ng bagong
halimbawa, lalo na yaong batay sa hilig na ibinigay ng mga bata sa nagdaang
gawain.

35
4 Matapos ang pagtalakay ay ipagawa sa mga mag-aaral ang “Imbentaryo ng
mga Hilig-Tuon” (Interest-Focus inventory) sa pahina 70.

Maaari itong ibigay bilang takdang


aralin. Ipagawa ang katulad na pormat
sa kanilang kuwaderno.

5 Ipasulat din sa kanilang kuwaderno ang mga sagot sa tanong na nasa pahina
71.

6. Sa muling pagkikita ay pakinggan ang kanilang mga sagot.


7. Muli ay gamitin ang mga sagot sa tanong na ibinahagi ng mga mag-aaral
upang iugnay ito sa Pagpapalalim.

36
B. PAGPAPALALIM

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-


aaral bilang Takdang Aralin.
1. Tumawag ng ilang mag-aaral na aatasan na maglarawan ng kanilang
damdamin habang ginagawa nila ang bagay na kanilang kinahihiligan.
Makatutulong ang mga halimbawang ito upang masimulan ang pagtalakay sa
sumusunod:
a. Kahulugan ng Hilig
b. Kahalagahan ng Hilig
c. Ang Dalawang Aspekto ng Hilig
d. Ang Sampung Larangan ng mga Hilig
e. Ang Apat na Tuon ng mga Hilig
f. Pagsusuri ng Sariling mga Hilig
g. Pagpapaunlad ng mga Hilig

Tayahin ang Iyong Pag-unawa


1. Pasagutan ang Tayahin ang Iyong Pag-unawa sa pahina 74. Bigyan sila ng 5
minuto upang gawin ito.

2. Pakinggan ang sagot ng ilang mag-aaral upang mas mapalawak ang


talakayan at magkaroon ng pagkakataon na maitama ang ilang maling
konsepto, kung mayroon man.

37
3. Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer sa pahina 75.
Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.
Ipasulat sa mag-
aaral ang nabuong
konsepto sa ilalim ng
nakapaskil na mga
output ng bawat
pangkat na graphic
organizer. Piliin ang
konseptong
pinakamalapit sa
Batayang Konsepto
na nasa kahon sa
ibaba:

Ang pagpapaunlad ng mga hilig ay makatutulong sa pagtupad ng


mga tungkulin, paghahanda tungo sa pagpili ng propesyon (kursong
akademiko o teknikal-bokasyonal), pagtulong sa kapwa at
paglilingkod sa pamayanan.

C. PAGSASABUHAY
Pagganap
1. Ipagawa ang “Tsart ng
Pagpapaunlad ng Aking mga
Hilig” na nasa pahina 76.
2. Maglagay ng katulad na
halimbawa sa pisara. Basahin
ang nilalaman ng bawat
kolum. Maaarin ring
magbigay ng bagong
halimbawa kung hindi pa
malinaw sa mga mag-aaral
Sa paggamit ng pahina 76: Ang Tsart
ang gagawin. ng Pagpapaunlad ng Aking mga Hilig
ay ipagagawa sa loob ng 2 linggo.

38
Pagninilay
1. Ipagawa sa mga mag-
aaral ang bahaging
Pagninilay bilang
takdang aralin.
Ipabasa sa mga mag-
aaral ang panimulang
talata at ipakita ang
replica ng diary na
nasa pahina 77.
2. Inilarawan sa pahina
77 ang magiging
pormat ng kanilang
gagawing pagninilay.

Pagsasabuhay
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Pagsasabuhay sa pahina 77.
2. Ipabasa sa isang mag-aaral ang panuto. Pagkatapos, itanong: Mayroon bang
katanungan tungkol sa panuto?
3. Atasan silang mamili sa Gawain A at B.

4. Bigyan ng sapat na panahon upang gawin ito bilang takdang gawain.


5. Para sa Gawain A: Paghandain ang mga mag-aaral ng Plano ng
Pagsasagawa ng pagtulong sa pagpapaunlad ng hilig.
6. Para sa Gawain B: Paghandain ang mga mag-aaral ng mga gabay na
tanong. Kailangan itong mabasa bago nila isagawa ang panayam.
7. Atasan ang mga mag-aaral na magbigay ng mga patunay sa pagsasagawa
ng gawain. Maaaring larawan o video habang isinasagawa ang pagtulong at
panayam.
8. Markahan ang output ng mga mag-aaral gamit ang Rubric na nasa Annex 1
ng Modyul 3.

39
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 4: ANG AKING TUNGKULIN BILANG KABATAAN

I. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang mga kilos tungo sa
unawa sa mga hakbang tungo sa maayos na pagtupad ng kanyang mga
maayos na pagtupad ng kanyang mga tungkulin bilang nagdadalaga /
tungkulin bilang nagdadalaga / nagbibinata
nagbibinata

Batayang Konsepto: Ang pag-unawa ng kabataan sa kanyang mga


tungkulin sa sarili, bilang anak o kapatid, mag-aaral, mamamayan,
mananampalataya, konsiyumer ng media at bilang tagapangalaga ng
kalikasan ay isang paraan upang maging mapanagutan bilang paghahanda
sa susunod na yugto ng buhay.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa sumusunod na
paksa:
a. Kahalagahan ng Pagtupad sa mga Tungkulin Bilang Kabataan
b. Mga Tungkulin ng mga Kabataan
i. Sa Sarili
ii. Bilang Anak
iii. Bilang Kapatid
iv. Bilang Mag-aaral
v. Bilang Mamamayan
vi. Bilang Mananampalataya
vii. Bilang Konsyumer ng Media
viii. Bilang Tagapangalaga ng kalikasan
2.1 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagtaya sa kasalukuyang kakayahan sa pagtupad sa mga tungkulin
bilang kabataan
b. Pagtukoy sa mga tungkulin na inaasahang gagampanan bilang
kabataan mula sa mga kapamilya at kakilala
c. Pagtukoy sa magiging kahihinatnan ng di pagganap o pagtupad ng
isang kabataan sa kanyang mga tungkulin
d. Pagtukoy sa mga gampanin bilang nagdadalaga / nagbibinata
e. Paghinuha sa kahalagahan ng kanyang mga gampanin tungo sa
pagkamit ng kanyang kaganapan bilang tao

40
f. Pagtukoy sa kanyang mga tungkulin sa bawat gampanin bilang
nagdadalaga / nagbibinata
g. Paghinuha kung ano ang magiging epekto sa kanya bilang
nagdadalaga / nagbibinata kung di niya nagagampanan ang kanyang
mga tungkulin sa bawat gampanin
h. Pagtukoy sa mga bagay na dapat niyang pagbutihin sa pagtupad niya
ng mga tungkulin sa bawat gampanin
i. Paggawa ng Plano ng Maayos na Pagtupad ng mga Tungkulin Bilang
Nagdadalaga / Nagbibinata
j. Pagsulat ng pagninilay sa (a) mga dapat niyang paunlarin sa
pagtupad ng kanyang mga tungkulin bilang isang kabataan at (b) ang
mga taong makatutulong sa kanya sa bagay na ito.
k. Pagsasagawa ng Plano ng Maayos na Pagtupad ng mga Tungkulin
Bilang Nagdadalaga / Nagbibinata

B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO


Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 91-92. Isa-sahin ang mga
layuning pampagkatuto para sa Modyul 4 na nasa loob ng kahon.

Sa modyul na ito, inaasahang malilinang sa iyo ang


sumusunod na kaalaman, kakayahan at pag-unawa:
a. Natutukoy ang mga tungkulin sa bawat gampanin bilang
nagdadalaga / nagbibinata
b. Natataya ang mga kilos tungo sa maayos na pagtupad ng
sariling mga tungkulin bilang nagdadalaga / nagbibinata
c. Napatutunayan na ang pag-unawa ng kabataan sa
kanyang mga tungkulin sa sarili, bilang anak o kapatid,
mag-aaral, mamamayan, mananampalataya, kostumer ng
media at bilang tagapangalaga ng kalikasan, ay isang
paraan upang maging mapanagutan bilang paghahanda
sa susunod na yugto ng buhay.
d. Naisasagawa ang mga kilos tungo sa maayos na
pagtupad ng kanyang mga tungkulin bilang nagdadalaga /
nagbibinata
Narito ang mga pamantayan ng pagtataya ng output mo sa
letrang b :
a. Malinaw ang mga tinukoy na kilos tungo sa maayos na
pagtupad ng mga tungkulin bilang
nagdadalaga/nagbibinata
b. May limang paraan ng maayos na pagtupad ng mga
tungkulin sa bawat gampanin
c. Angkop ang bawat paraan ng pagtupad ng mga tungkulin
sa bawat gampanin
d. Makatotohanan ang mga paraan ng pagtupad ng tungkulin

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?

41
II. PAUNANG PAGTATAYA
Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 92-95. Bigyan ng sapat na
panahon ang mga mag-aaral upang gawin ito. Pagkatapos, hayaang markahan
ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang susi sa pagmamarka sa
Annex 1. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka.

Paunang Pagtataya

Basahin at unawain ang mga tanong sa bawat bilang. Isulat ang letra ng pinakaangkop na sagot sa
kuwaderno.
1. Ang sumusunod ay mga pangunahing tungkulin ng isang nagdadalaga/nagbibinata s a
kanyang sarili maliban sa:
a. Makabuluhang Paggamit ng mga Hilig
b. Paghahanda para sa pagbuo ng makabuluhang relasyon sa hinaharap
c. Pagpapaunlad ng Talento at Kakayahan at Wastong Paggamit ng mga ito
d. Pagharap at Wastong Pamamahala sa mga Pagbabago sa Yugto ng
Pagdadalaga/Pagbibinata
2. ”Walang sinuman ang nabubuhay para sa sarili lamang. Walang sinuman ang namamatay,
para sa sarili lamang”. Ano ang pinakaangkop na pakahulugan sa katagang ito?
a. Ang lahat ng tao ay may pananagutan sa kanyang sarili at sa kanyang kapwa.
b. Ang tao ay nabubuhay hindi para sa kanyang sarili kundi para sa kanyang kapwa.
c. Mabubuhay nang matiwasay ang isang tao kung ipauubaya ng tao ang kanyang sarili
para sa kanyang kapwa.
d. Hanggang sa huling yugto ng buhay ng tao, mahalagang suriin ang kanyang sarili sa
kanyang kakayahang makipagkapwa.

Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha.


Ipataas ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang
mga ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha
ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang bilang.
Gayundin ang gawin para sa 0 hanggang 4 na puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang gawain sa mga bahaging


Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-
unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 puntos.

Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring


mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa.

42
III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO
A. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Mga Hakbang:
1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga
mag-aaral sa pahina 83-84.

2. Ipabasa ang Panuto at saka itanong: Mayroon bang kailangang linawin sa


Panuto?
3. Ipagawa ang gawain. Bigyan sila ng 15 minuto para sa gawaing ito.
4. Matapos ang 15 minuto ay ipabilang sa kanila ang mga tsek na kanilang
nailagay sa bawat tungkulin. Gabayan silang alamin kung ano ang antas ng
kanilang pagtupad sa tungkulin gamit ang interpretasyon na nasa pahina 85.

Ang bahaging
ito ang
magbibigay ng
interpretasyon
sa nakuhang
kabuuang
marka ng mga
mag-aaral.

5. Matapos maibigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na gawin ito,


tawagin ang ilan sa kanila upang ibahagi ang resulta ng kanilang pagtataya.
6. Pagkatapos, pasagutan sa kanila ang mga tanong na nasa pahina 85.

43
Kumusta? Naging masaya ka ba sa sagot mo sa tseklist? Tingnan mong muli ang
resulta ng iyong sagot at sagutin ang mga inihandang tanong sa ibaba.
1. Naging madali ba ang iyong pagsagot sa tseklist? Bakit? Bakit hindi?
2. Sa kabuuan, ano ang iyong naging pagtataya sa iyong kakayahan sa
pagtupad sa iyong mga tungkulin bilang nagdadalaga/nagbibinata?
3. Ano ang mahalagang aral na iyong nakuha mula sa gawain?

7. Iugnay ang sagot ng mag-aaral sa mga tanong sa susunod na gawain.


Sabihin: Patuloy nating tayain ang iyong kakayahang tumupad sa iyong
tungkulin sa pamamagitan ng mga speech balloon na nasa Gawain 2.

Gawain 2
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Panuto sa Gawain 2 sa pahina 97. Itanong:
Naunawaan ba ang Panuto?

Sabihin: Mahalagang maging tapat sa isusulat na tugon. Dito lamang


magkakaroon ng saysay ang Gawaing ito, na ang tunay na layunin ay
tayahin ang kasalukuyang kakayahan sa pagtupad ng tungkulin. Ang
magiging resulta ng Gawaing ito ay magagamit ninyong batayan kung
ano pa ang mga dapat gawin at mga pagpapahalagang dapat taglayin
upang mapagyaman ang kakayahan sa pagtupad ng tungkulin bilang
nagdadalaga/nagbibinata.

2. Bigyan sila ng 15 minuto upang sagutan ang gawain. (pahina 85-88)

3. Pagkatapos, tumawag ng ilang mag-aaral na magbabahagi ng kanilang


ginawa sa klase.
4. Pansinin na may nakalaang aytem para sa bawat isang gampanin na
tatalakayin sa klase. Matataya rin sa pamamagitan ng gawaing ito kung
saang gampanin mas naisasakatuparan ng mga mag-aaral ang kanilang
gampanin.
5. Pasagutan ang mga tanong na nasa pahina 88. Ipasulat ang kanilang sagot
sa kanilang kuwaderno.

44
Kumusta ang iyong mga sagot sa bawat sitwasyon? Subukin naming
sagutin ang mga kasunod na tanong. Isulat ang iyong sagot sa iyong
kuwaderno.

1. Naharap ka nab a sa mga sitwasyong nabanggit?

a. Kung oo, naging madali ba ang paninindigan mo na


maisakatuparan ang iyong tungkulin?

b. Kung hindi pa, ano ang maitutulong sa iyo ng pagganap sa mga


tungkulin bilang isang kabataan?

2. Ano ang magiging epekto sa iyong sarili kung hindi mo tutuparin ang
iba’t ibang tungkulin? Iapliwanag.

3. Paano mapaunlad ng mga tungkuling ito ang iyong sarili bilang


nagdadalaga/nagbibinata?

4. Bakit nararapat nag awing positibo ang pagtingin sa mga tungkulin?

5. Ano-ano ang mga kinakailangan mong pagpapahalaga na makatulong


sa iyo upang magampanan nang mapanagutan ang iyong mga
tungkulin bilang nagdadalaga/nagbibinata?

6. Matapos bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral ay tumawag ng


ilan upang magbahagi ng kanilang sagot. Pagyamanin ang pagtalakay sa
pamamagitan ng pagbabahaginan ng opinyon at pananaw.

B. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Mga Hakbang
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Panuto para sa gawain sa bahaging
“Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa”. Tiyakin na
malinaw ang Panuto sa lahat. Maging bukas sa mga paglilinaw.
2. Ibigay ang gawain bilang takda ngunit kailangan ng patunay sa pagsasagawa
ng panayam. Maaaring larawan, tape recorder o video.
3. Ilapat sa graphic organizer na nasa pahina 89 ang nakuha mula sa panayam.

45
4. Maaari nila itong ipasulat sa kalahati ng kartolina. Magagamit ito bilang
paalala sa mga mag-aaral sa mga inaasahan ng mahahalagang tao sa
lipunan na isasakatuparan nilang tungkulin bilang nagdadalaga/nagbibinata.
5. Ipabahagi sa klase ang ilan sa mga gawain ng mga mag-aaral. Ipaskil sa
pisara ang kanilang output upang makita ng mga kapwa mag-aaral.
6. Pagkatapos, pasagutan sa mga mag-aaral ang tanong sa pahina 101-102.

C. PAGPAPALALIM

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-


aaral bilang Takdang Aralin.

1. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 89-96. Pagkatapos, pangkatin


ang mga mag-aaral. Tiyaking hindi hihigit sa sampu ang bilang ng kasapi sa
pangkat. Hayaang magtalaga ang mga mag-aaral ng lider at tagapag-ulat.
2. Bigyan ng activity card, Manila paper at pentel pen ang bawat pangkat.

Activity Cards

Activity Card 1

Panuto: Gamit ang overlapping concepts graphic organizer,


tukuyin at isa-isahiin ang mga konseptong nabasa mula sa
pahina 102-105, bilang 1 hanggang 3. Sa ibaba ng graphic
organizer, isulat ang maikling paglalagom ng mga
konseptong nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto

Iulat ang inyong output sa klase.

Activity Card 2

Panuto: Gamit ang idea web graphic organizer, tukuyin at


isa-isahiin ang mga konseptong nabasa mula sa pahina 105
– 108, bilang 4 hanggang 6. Sa ibaba ng graphic organizer,
isulat ang maikling paglalagom ng mga konseptong nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto.

Iulat ang inyong output sa klase.

46
Activity Card 3

Panuto: Gamit ang organizational outline graphic organizer,


tukuyin at isa-isahiin ang mga konseptong nabasa mula sa
pahina 108 – 110, bilang 7 hanggang 8. Sa ibaba ng graphic
organizer, isulat ang maikling paglalagom ng mga konseptong
nabasa.

Oras na ilalaan sa gawain: 15 minuto

Iulat ang inyong output sa klase.

Paalala: Maaaring makakuha ng magkatulad na activity card ang ilang pangkat.


Maaaring gawing dalawang kopya ang mga Activity Cards upang dalawang
magkaibang interpretasyon ang maibahagi sa klase.

3. Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


4. Matapos ng mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.
5. Atasan ang ilang mag-aaral na buuin at pagtibayin ang mga konseptong
tinalakay.
Tayahin ang Iyong Pag-unawa
1. Pasagutan ang mga tanong sa bahaging “Tayahin ang Iyong Pag-unawa” sa
pahina 97. Bigyan sila ng 5 minuto upang gawin ito. Ipasulat sa kanilang
kuwaderno ang mga sagot.
2. Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replika ng graphic organizer sa pahina 97.
Basahin ang tanong: Ano ang iyong naunawaang mahalagang konsepto sa
aralin? Pasagutan ang tanong na ito gamit ang graphic organizer.

Paghinuha ng Batayang Konsepto


Panuto: Ano ang iyong naunawaang mahalagang konsepto sa aralin?
Sagutin ito gamit ang graphic organizer sa ibaba.
Ang pag-unawa ng kabataan sa kanilang

ay isang paraan upang


tungkulin sa

_____________
_____________
_____________
_____________
_____________
______

47
Tumawag ng ilang mag-aaral upang punan ang graphic organizer sa pisara.
Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na mga output
ng bawat pangkat na graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa
Batayang Konsepto na nasa kahon sa ibaba:

Ang pag-unawa ng kabataan sa kanyang mga tungkulin sa sarili, bilang


anak o kapatid, mag-aaral, mamamayan, mananampalataya, konsiyumer ng
media at bilang tagapangalaga ng kalikasan ay isang paraan upang maging
mapanagutan bilang paghahanda sa susunod na yugto ng buhay.

D. PAGSASABUHAY
Pagganap
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pansariling Plano ng Maayos na Pagtupad
ng mga Tungkulin Bilang Kabataan.

2. Ipaliwanag na: (a) magsisilbi itong gabay sa pagganap ng iyong mga


tungkulin bilang kabataan.(b) magsisilbi din itong pagtatalaga sa iyong sarili
tungo sa maayos na pagganap ng bawat tungkulin.
Pagganap
Gumawa ng Pansariling Plano ng Maayos na Pagtupad ng mga Tungkulin Bilang
Kabataan. Magsisilbi itong gabay sa pagganap ng iyong mga tungkulin bilang
kabataan. Magsisilbi rin itong pagtatalaga sa iyong sarili tungo sa maayos na
pagganap ng bawat tungkulin:
a. Sa sarili
b. Bilang anak
c. Bilang kapatid
d. BIlang mag-aaral
e. Bilang mamamayan
f. Bilang mananampalataya
g. Bilang konsiyumer ng media
h. Bilang tagapangalaga ng kalikasan

Pagninilay
1. Pasulatin ng pagninilay ang mga mag-aaral tungkol sa:
a. Mga dapat nilang paunlarin sa pagtupad ng kanilang mga tungkulin
bilang isang kabataan at;
b. Mga taong makatutulong sa kanila sa mga bagay na ito.
2. Ipaskil sa pisara ang katulad na pormat na nasa pahina 99.

48
Pagsasabuhay
9. Ipagawa sa mga mag-aaral ang “Pansariling Plano ng Maayos na Pagtupad
ng mga Tungkulin Bilang Kabataan” sa bahaging Pagsasabuhay sa pahina
99.
10. Ipabasa sa isang mag-aaral ang panuto. Pagkatapos, sabihin: Mayroon bang
katanungan tungkol sa panuto?
11. Makatutulong kung magpapaskil ng katulad na halimbawa na nasa Modyul.
Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na basahin ang halimbawa na nasa
pisara.

Miyerkules

Huwebes

Biyernes
Pamamaraan ng

Sabado

Linggo
Martes
Lunes
maayos na
Tungkulin
pagtupad ng
tungkulin

Halimbawa: Sa sarili
 Palaging Kakain ng
pananatilihing masusustansiyang
malusog ang pagkain sa lahat ng
pagkakataon
pangangatawan

Paalala: Magtalaga ng kapareha ang


12. Matapos ang panahong ibinigay sa mga bawat mag-aaral upang tiyaking
mag-aaral ay tumawag ng ilan na nasusundan at natataya ang mga tala
sa Tsart ng bawat mag-aaral. Pagawin
magbabahagi ng kanilang ginawa sa ang bawat isa ng ulat ng mga
harap ng klase. pagbabago sa mga kilos at gawi ng
13. Atasan ang mga mag-aaral na kamag-aral bunga ng pagsunod sa
“Pansariling Plano ng Maayos na
magbigay ng mga patunay sa Pagtupad ng mga Tungkulin Bilang
pagsasagawa ng gawain. Maaaring Kabataan”. Ipapasa ng mga mag-aaral
ang kanilang journal. Basahin ang
larawan o video habang isinasagawa kanilang pagninilay at mamarkahan ito
ang panayam. gamit ang pamantaya sa Annex 2.

49
Plano ng Pagtuturo
Modyul 5: ISIP AT KILOS-LOOB

I. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang mga pasyang
unawa sa mga konsepto tungkol sa isip patungo sa katotohanan at kabutihan
at kilos-loob. batay sa mga konsepto tungkol sa isip
at kilos-loob.
Batayang Konsepto:
Ang isip at kilos-loob ang nagpapabukod-tangi sa tao.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-
aaral sa pag- unawa sa sumusunod na paksa:
Isip at Kilos-loob
a. Ang Gamit ng Isip at Kilos-loob
b. Ang Tunguhin ng Isip at Kilos-loob
c. Ang Paglinang ng Isip at Kilos-loob
d. Ang Isip at Kilos-loob ang Nagpapabukod-tangi sa Tao
1.2 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
 Pagtukoy sa pagkakaiba ng tao sa ibang nilikhang may buhay
 Pagsusuri ng sariling paraan ng paggamit ng isip at kilos-loob
 Paghinuha na ang gamit ng isip ay ang pag-unawa tungo sa
katotohanan at ang gamit ng kilos-loob ay ang pagkilos o paggawa
tungo sa kabutihan
 Pagpapakita ng pasya o kilos patungo sa paglinang ng isip at kilos-
loob
 Pagsulat ng pagninilay tungkol sa pagkakaroon ng tao ng isip at kilos-
loob at natuklasang katotohanan at kabutihan ng mapanagutang
paggamit ng mga ito
 Pagsasagawa ng paraan ng pagsasabuhay upang maging tugma ang
isip at kilos-loob at magampanan ng mga ito ang paghanap sa
katotohanan at paggawa ng kabutihan

50
B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO
Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 101. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 5 na nasa loob ng kahon.

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na


kaalaman, kakayahan at pag-unawa:

a. Nasusuri ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob


b. Nasusuri ang isang pasyang ginawa batay sa gamit at tunguhin ng isip at
kilos-loob
c. Naipaliliwanag na ang isip at kilos-loob ang nagpapabukod-tangi sa tao
d. Nagagamit ang isip at kilos-loob sa paggawa ng pasya at kilos tungo sa
katotohanan at kabutihan
Narito ang mga pamantayan ng pagtataya ng output mo sa letrang d:
a. May malinaw na paglalahad ng mga pasya o kilos tungo sa katotohanan at
kabutihan
b. May paliwanag ang bawat pasya o kilos sa bawat sitwasyon
c. Binanggit ang gamit at tungkulin ng isip at kilos-loob sa bawat sitwasyon
May kalakip na mga paliwanag at patunay ng pagsasabuhay

II. PAUNANG PAGTATAYA


Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 101 - 103.

 Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang
susi sa pagmamarka sa Annex 1.
 Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa pagmamarka.
 Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas ang
kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga ito. Itala
sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha ng 5
hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang bilang.
Gayun rin ang gawin para sa 0 hanggang 4 na puntos.

51
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10, maaring
dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging


Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-
unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 na puntos.

Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaaring


mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa.

III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO


 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul
Sabihin:
Naunawaan mo sa nakaraang aralin ang tungkulin mo bilang
nagdadalaga/nagbibinata sa iyong sarili, sa iyong pamilya at sa pamayanan
na iyong kinabibilangan. Sa araling ito tutulungan kang maunawaan ang
kahalagahan ng paggamit ng iyong isip at kilos-loob upang magampanan ang
iyong mga tungkulin bilang isang nagdadalaga/nagbibinata. Magiging
malinaw din sa iyo kung ano ang tunguhin ng isip at kilos-loob na taglay mo.

A. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Paalala:

Ihanda ang katulad sa tatlong larawang ito - halaman, hayop at


tao bago ang pagtalakay ng araling ito.

Panuto: Masdan mo ang sumusunod na larawan. Sagutin ang mga


tanong at nakatakdang gawain pagkatapos nito.

Ipaskil ang mga


larawan ng
halaman, hayop
at tao sa pisara.

52
Isulat ang sipi ng mga tanong
na ito sa isang manila paper
at ipaskil sa pisara upang
makita ng mga mag-aaral.
Iguhit din ang tsart na ito sa
pisara.

 Pagkatapos na sagutan ng bawat mag-aaral ang mga tanong at punan


ang tsart, atasan silang magpangkat sa apat.
 Ang tatlong pangkat ay tatawaging pangkat halaman, hayop at tao.
Samantalang ang ikaapat na pangkat ang gagawa ng paglalagom batay
sa impormasyong ibibigay ng tatlong pangkat.
 Bigyan sila ng 15 minuto para sa gawaing ito. Pagkaraan ng 15 minuto
hayaang ipaskil at ipaliwanag ng tagaulat ang ginawa ng kanilang
pangkat.
 Atasan din ang ikaapat na pangkat na ibigay ang kanilang paglalagom
batay sa impormasyong ibinigay ng tatlong pangkat. Maaaring gawing
gabay ang mga tanong sa ibaba ng tsart sa pahina 104.

Sabihin ito sa
mga mag-aaral

Gumawa ng
kapareho nitong
larawan. Ipaskil
ito sa pisara
bago ang
pagtalakay.

 Itanong ang
mga
katanungang ito
sa pahina 105
para sa
talakayan.

53
B. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:
Kailangang ihanda ang sipi ng mga sitwasyong ito para sa
mga mag-aaral. Ibigay ito bilang takdang-aralin.

Panuto:

 Pag-aralan ang sumusunod na situwasyon. Bilang isang nagdadalaga at


nagbibinata, ano ang iyong iisipin at gagawin sa mga mga situwasyong ito.
Gamit ang ilustrasyon ng angkop na speech balloon, isulat sa iyong
kuwaderno ang iyong iisipin at gagawin sa bawat situwasyon.

 Atasan ang klase na magpangkat sa lima. Sabihin: Ang bawat pangkat ay


bibigyan ng isang sitwasyon na kailangan ng masusing pag-iisip upang
makabuo ng isang pagpapasya.
 Pag-aaralan ng bawat kasapi ng pangkat ang sitwasyon saka sila bubuo
ng pagpapasya. Ipakikita ang sitwasyon at pasya sa klase sa
pamamagitan ng pagsasatao nito.
 Hayaang magtakda ang mga mag-aaral ng pamantayan kung paano nila
mamarkahan ang presentasyon ng bawat pangkat.
 Paglilinaw: ang unang speech baloon ay ang iisipin at ang ikalawang
speech baloon ay ang gagawin.
 Pagkatapos ng presentasyon ng bawat pangkat, talakayin ang tugon ng
mga mag-aaral sa mga tanong sa pahina 108.

54
Mga Tanong:

Isulat sa kuwaderno ang sagot.

1.Tugma ba ang iyong sinulat na iisipin at gagawin sa bawat sitwasyon?


Ipaliwanag ang iyong sagot.
____________________________________________________________
___________________________________
2. Ang iyong dapat na iniisip ay lagi bang tugma sa iyong ginagawa?
Ipaliwanag.
____________________________________________________________
__________________________________________________________
3. Bakit may pagkakataong tama at wasto ang naiisip mong gawin subalit
hindi ito ang iyong ginagawa?
____________________________________________________________
__________________________________________________________
4. Kapag naisip mong hindi tama ang iyong ginawa, binabago mo ba ito?
Bakit oo? Bakit hindi?
____________________________________________________________
_____________________________________________________
5. Paano mo mapangangatawanang gawin ang mga mabuting bagay na
iyong iniisip?
____________________________________________________________
C. PAGPAPALALIM
__________________________________________________________

Panuto:
Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-aaral.
Gawing takdang aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin sila ng
tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas mainam
ang pagtsetsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang
maramdaman ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing-bahay.
Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay
upang handa sila sa gawain sa klase.

 Kung kinakailangan,
ipabasa ang kabuuang
sanaysay sa pahina
109-112. Bigyan ang
mga mag-aaral ng 15
minuto upang gawin ito.
Matapos ang 15 minuto
pangkatin ang mga
mag-aaral sa anim o
depende sa bilang ng
mga mag-aaral.
Hayaang magtalaga
sila ng lider, tagasulat
at tagaulat.
 Ibigay ang bahaging ito
ng babasahin sa

55
pahina 109-110 sa unang pangkat. Atasan silang ipaliwanag ang konseptong
kanilang naunawaan mula sa kanilang binasa. Hayaan silang gumamit ng
graphic organizer sa paggawa nito.
 Atasan ang mga mag-aaral na kabilang sa ikalawang pangkat na talakayin
ang mga konseptong nakapaloob sa babasahin sa pahina 110-111. Hikayatin
na gumamit sila ng graphic organizer sa pagsasagawa nito.
 Ang pahina 111 ng babasahin ay ipatatalakay sa pangkat 3.
 Ang ikaapat na pangkat ang gagawa ng pagbubuod batay sa huling bahagi
ng babasahin
 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.
 Matapos ang mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.
 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5 minuto
upang gawin ito.

Ipaskil o isulat
sa pisara ang
mga tanong na
ito na
matatagpuan sa
pahina 112.

 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng


replica ng graphic organizer.

 Tumawag ng ilang mag-aaral


upang punan ang graphic
organizer. Ipasulat sa mag-aaral
ang nabuong konsepto sa
patlang ng nakapaskil na graphic
organizer.

 Ibigay ang tamang sagot.

56
Ang tao ay natatanging nilalang dahil siya ay may:
Isip na nakaaalam Kilos-loob na nagpapasya/pumipili
Ang gamit ng isip ay umunawa Ang gamit ng kilos-loob ay kumilos o gumawa
Ang tunguhin ng isip ay katotohanan Ang tunguhin ng kilos-loob ay kabutihan
Kaya, nararapat na sanayin, paunlarin, at gawing ganap ang isip at kilos-loob
upang mabigyan ng halaga ang kakayahang ito ng tao.

D. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang aralin


subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan na
magagampanan nila sa bahaging ito.

 Ipaliwanag sa bahaging ito ang dapat gawin ng mga mag-aaral.

PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Ngayon na ganap mo nang naunawaan hindi lamang ang gamit ng isip


at kilos-loob kung hindi pati na ang tunguhin nito, mahalagang suriin kung tugma
ba ang iyong ikinikilos o ginagawa sa kakayahang taglay mo?

Pagganap

Pagganap
Panuto:
Bilang indibidwal na may isip at kilos-loob may tungkuling nakaatang sa iyo na dapat mong
isabuhay. Suriin mo ang iyong sarili kung alam mo ang mga ito at kung tugma ang kilos mo sa
iyong kaalaman.
Nakatala ang ilang tungkulin ng isang kabataang katulad mo. Suriin mo kung alam mo ang
mga ito sa pamamagitan ng paglalagay ng simbolong tsek () o ekis (×) sa tapat nito. Suriin din
kung ginagawa mo ito sa pamamagitan ng paglalagay ng parehong simbolo. Gabay mo ang
halimbawang ibinigay.

 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanilang mga natuklasan sa


sarili kaugnay ng paggamit nila ng kanilang isip at kilos-loob.

57
Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook upang
mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang rubric sa
Annex 2.

Pagsasabuhay

 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 116. Ipaliwanag


ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw kung
kinakailangan.

58
Plano ng Pagtuturo
Modyul 6: KAUGNAYAN NG KONSIYENSIYA
SA LIKAS NA BATAS-MORAL

I. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Natataya ang kanyang mga kilos o
unawa sa mga konsepto tungkol pasya batay sa dinidikta ng tamang
konsiyensiya at Likas na Batas-moral konsiyensiya
BatayangKonsepto:

Ang Likas na Batas-Moral ang pinagbabatayan ng paghuhusga ng


konsiyensiya na gawin ang mabuti at iwasan ang masama sapagkat may
kamalayan at kalayaan ang pagtungo sa KABUTIHAN.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1. Maagapan ang magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-
aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Kaugnayan ng Konsiyensiya sa Likas na Batas-Moral
a. Ang Kahulugan ng Konsensya
b. Mga Uri ng Konsensya
c. Gamit ng Konsiyensiya
d. Ang Likas na Batas-Moral ay Natatangi sa Tao
e. Ang Unang Prinsipyo ng Likas na Batas-moral
f. Mga Katangian ng Likas na Batas-moral
g. Ang Kaugnayan ng Konsensya sa Likas na Batas-moral
h. Ang Kahalagahan ng Konsensya Bilang Bahagi ng Pagkatao
1.2. Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
 Pagpatunay ng kaugnayan ng konsiyensiya sa Likas na Batas-
Moral
 Pagtukoy ng mabuti at masama sa kongkretong sitwasyon
 Paggawa ng kontrata ng pagbabago tungo sa
pagpapaunlad ng pasya at kilos
 Pagbatay ng konsiyensiya sa Likas na Batas-Moral

59
B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO
Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 119. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 6 na nasa loob ng kahon.
Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na kaalaman,
kakayahan at pag-unawa:

e. Natutukoy na ang Likas na Batas-Moral ay natatangi sa tao dahil ang pagtungo sa


kabutihan ay may kamalayan at kalayaan. Ang unang prinsipyo nito ay likas sa tao na dapat
gawin ang mabuti at iwasan ang masama
f. Nailalapat ang wastong paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos na taliwas sa unang
prinsipyo ng Likas na Batas-Moral
g. Nahihinuha na nalalaman agad ng tao ang mabuti at masama sa kongkretong sitwasyon
batay sa sinasabi ng konsiyensiya. Ito ang Likas na Batas-Moral na itinanim ng Diyos sa
isip at puso ng tao
h. Nakabubuo ng mga hakbang upang mapaunlad ang mga pasya at kilos na ginagawa araw-
araw

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

II. PAUNANG PAGTATAYA


Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 120-121.

Paunang Pagtataya

1. Lumaki si John Lloyd sa isang pamilyang relihiyoso. Habang siya ay lumalaki at


nagkakaisip, nakikita niya ang maraming pagkakataon na kailangan niyang maging
matatag laban sa tuksong gumawa ng masama. Dahil dito, madalas siyang
sumasangguni sa maraming mahahalagang aklat na magtuturo sa kanya ng mga
batayan sa pamimili ng tama at mabuti. Anong pamamaraan sa paglinang ng
konsiyensiya ang inilalapat ni John Lloyd.
a. Sanayin ang sarili na pinakikinggan at sinusunod ang konsiyensiya
b. Ipagpaliban muna ang pasya o kilos kung may pag-aalinlangan at agam-
agam.
c. Isabuhay ang mga moral na alituntunin. Nalilinang ang konsiyensiya sa
pamamagitan ng pagsasabuhay ayon sa tamang alituntunin
d. Pag-aralan ang mga moral na alituntunin upang maging sensitibo ang
konsiyensiya sa pagkilala sa mabuti at masama.

 Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit


ang susi sa pagmamarka sa Annex 1.
 Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka. Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang
nakuha. Ipataas ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at
bilangin ang mga ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang
kamay ng nakakuha ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa
pisara ang kabuuang bilang. Gayun din ang gawin para sa 0 hanggang 4
na puntos.

60
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor
na 10, maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga


bahaging Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga
Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 na
puntos.
Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay
maaaring mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang
ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa.

III. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO


Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul

Sabihin:
Sa nakaraang aralin naunawaan mo ang kahalagahan ng paggamit ng iyong
isip at kilos-loob upang magampanan ang iyong mga tungkulin bilang isang
nagdadalaga/nagbibinata. Naging malinaw din sa iyo kung ano ang tunguhin ng
isip at kilos-loob na taglay mo. Sa araling ito, mauunawaan mo ang tungkol sa
isa pang mahalagang bahagi ng iyong pagkatao – ang iyong konsiyensiya. Bakit
mo sasanayin ang iyong sarili na maging sensitibo sa paggamit nito.

E. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN


Paalala:

Ipahanda ang pagsasatao ng sitwasyong ito.

a) Atasan ang tatlong mag-aaral na gaganap sa tatlong


katauhan: una, bilang mag-aaral, ikalawa, katauhan na nasa
kanan na may halo sa ulo; ikatlo, katauhan na nasa kaliwa na
may sungay, na isatao ang sitwasyon.

b) Kukumbinsihin ng dalawang katauhan na nasa kaliwa at


kanan ang mag-aaral ng dapat niyang maging pasya.

c) Gagawa ng pasya ang mag-aaral. Pipili siya kung sino sa


dalawang katauhan ang kanyang pakikinggan.

61
Panuto: Tuklasin mo ang paraan ng iyong gagawing pagpili sa
sitwasyong ito. Pag-aralan ang case study sa ibaba. Ano ang iyong
gagawin kung ikaw ay nahaharap sa ganitong sitwasyon? Piliin ang Ipaskil ito bilang
iyong gagawin sa apat na pagpipilian at sagutin ang mga tanong paksa ng
pagkatapos. Gawin ito sa iyong kuwaderno. gagawing
pagsasatao at
gagawan ng
pasya

 Tanungin ang mag-aaral na nagsatao:


a. Nahirapan ka bang pumili?
b. Saan mo ibinatay ang iyong pasya?
c. Paano naapektuhan ng dalawang katauhan ang iyong pagpapasya?
 Pagkatapos ng pagsasatao ipagawa ang bahaging ito sa mga mag-aaral
(Gumawa ng replika upang ipaskil sa pisara)

62
 Pagkatapos itong gawin ng bawat mag-aaral, atasan sila na maghanap
ng kapareha upang ibahagi ang kanilang ginawa at paghambingin ang
kanilang naging sagot.
 Tumawag ng apat na mag-aaral na sasagot sa pisara.

Muling balikan ang sitwasyon at ang apat na pagpipilian sa ilustrasyon


sa itaas, ano ang iyong gagawin kung ikaw ang nasa ganitong kalagayan? Alin
sa apat na kilos ang iyong pipiliing gawin? Ipaliwanag.

Ipagawa
ang
bahaging ito
sa bawat
mag-aaral
sa kanilang
kuwaderno.

 Bigyan sila ng 10 minuto para gawin ito.


 Pagkalipas ng 10 minuto tumawag ng ilang mag-aaral upang ibahagi sa
klase ang kanilang ginawa.

F. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:

Atasan ang mga mag-aaral na balikan sa alaala ang isang karanasan na


naramdaman ang impluwensiya ng konsiyensiya sa ginawang pagpapasya.
Bigyang punto ang pangyayari, pinakinggan ba o binale-wala ang konsiyensiya,
ano ang naging damdamin, ano ang naging epekto at ano ang natutuhan sa
pangyayari.

63
 Ipaliwanag ang bahaging ito sa klase bilang pasimula ng gawaing ito.

KONSIYENSIYA
Ipaskil o
iguhit ito sa
pisara.
Halimbawa:

Gabay sa
pagkilala ng
mabuti at
masama

 Atasan ang mga mag-aaral na pumunta sa pisara at sumulat ng mga


salita na maaaring ikabit sa salitang konsiyensiya para sa word
association.Hikayatin silang isulat ang kanilang mga nalalaman.
 Pagkatapos nilang magsulat, tumawag ng ilang mag-aaral upang
ipaliwanag ang mga salita, parirala o kahulugan ng salitang konsiyensiya
na isinulat sa pisara.
 Atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng pangkat na may limang kasapi.
 Ipagawa ang pagbabahagi ng isang karanasan tungkol sa konsiyensiya.

Mga Tanong:
1. Saan nagmula ang pananw mo ukol sa konsensiya?
2. Batay sa naging karanasan, ano ang natuklasan mo tungkol sa
konsensiya?
3. Paano ka nagabayan ng konsensiya sa mga pasya at kilos mo?
4. Mabisa bang gabay ang konsensiyang taglay mo? Patunayan.

Ipagawa ang
Pinagmulan Natuklasan pagpapasula
ng nahinuha tungkol sa t sa journal
kong konsiyensiya kaugnay ng
kahulugan ng batay sa
kanilang mga
konsiyensiya
Paano ko karanasan
Mabisa bang natuklasan
naging gabay gabay ang
tungkol sa
ang aking aking
konsiyensiya konsiyensiya konsiyensiya

64
 Ipagawa ang gawaing ito bilang pagsubok sa kanilang gagawing
pagpapasya sa bawat kaso

Pag-isipan at sagutin mo ang tanong na ito:

1. Saan ibinabatay ng iyong konsensiya ang kaniyang


paghuhusga kung tama o mali ang isang kilos?

2. Paano ka nakasisigurong tama ang paghuhusga nito?

 Ipawasto ang kanilang naging sagot batay sa susi sa pagwawasto sa


Annex 1
G. PAGPAPALALIM
Panuto:

Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-aaral.


Gawing takdang-aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin sila ng tala
(notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas mainam ang pagtsek
ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang maramdaman ang
kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing bahay.

Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay upang


handa sila sa gawain sa klase.

65
 Kung kinakailangan, ipabasa ang kabuuang sanaysay sa pahina 127-131.
Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang gawin ito. Matapos ang 15
minuto pangkatin ang mga mag-aaral sa anim na pangkat o depende sa
bilang ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-
ulat.

 Ibigay ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 127-128 sa unang pangkat.


Atasan silang ipaliwanag ang konseptong kanilang naunawaan mula sa
kanilang binasa. Hayaan silang gumamit ng graphic organizer sa paggawa
nito.

 Atasan ang mga mag-aaral na kabilang sa ikalawang pangkat na talakayin


ang mga konseptong nakapaloob sa babasahin sa pahina 129-130. Hikayatin
na gumamit sila ng graphic organizer sa pagsasagawa nito.

66
 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.
 Matapos ang mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.

Ipaskil o isulat
sa pisara ang
mga tanong na
ito na
matatagpuan
sa pahina 18.

 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5 minuto
upang gawin ito.
 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replika ng graphic organizer.

 Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.


Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa patlang ng nakapaskil na
graphic organizer.

 Ibigay ang tamang sagot.

67
Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang aralin
subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan na
magagampanan nila sa bahaging ito.

 Ipaliwanag sa bahaging ito ang dapat gawin ng mga mag-aaral.

Pagganap

Sa bahaging
ito
magsisimula
ang pagganap

68
Pagninilay
 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanilang mga natuklasan
kaugnay ng kaugnayan ng konsiyensiya sa Likas na Batas-moral.

 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook


upang mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang
rubric sa Annex 2.

Pagsasabuhay
 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 135-136.
Ipaliwanag ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw
kung kinakailangan.

69
Plano ng Pagtuturo
Modyul 7: KALAYAAN

IV. MGA LAYUNIN


MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naipamamalas ang kalayaan sa
unawa sa mga konsepto tungkol pagtupad ng kaniyang mga tungkulin
kalayaan bilang nagdadalaga/nagbibinata.
Batayang Konsepto:

Likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o masama ngunit ang


kalayaan ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan.

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


1.1 . Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga
mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Kaugnayan ng Konsiyensiya sa Likas na Batas-Moral
a. Ang Kahulugan ng Kalayaan
b. Mga Indikasyon ng Pagkakaroon o Kawalan ng Kalayaan
c. Mga Uri ng Kalayaan
d. Kaugnayan ng Kalayaan sa Likas na Batas-moral
e. Kahulugan ng tunay na kalayaan

1.2. Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:


 Pagpatunay ng kaugnayan ng kalayaan sa Likas na Batas-Moral
 Pagpapaliwanag ng kahulugan ng kalayaan
 Pagtukoy ng mga indikasyon ng kalayaan o kawalan
nito
 Pagsuri ng sariling pagkaunawa sa kalayaan
 Pangangatwiran kung bakit hindi tunay na malaya ang
mga taong nakapiit sa sariling bisyo, maling
pananaw, magulong buhay
 Pagpapaunlad ng sarili gamit ang kalayaan

B. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO


Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 139. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 7 na nasa loob ng kahon.

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

70
V. PAUNANG PAGTATAYA
Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 139-141.

 Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang
 susi sa pagmamarka sa Annex 1.
 Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa pagmamarka.
Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas ang
kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga ito. Itala
sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha ng 5
hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang bilang.
Gayun din ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.

Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,


maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging


Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at
Pag-unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 na puntos.

Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring


mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga
Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa.

VI. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO


 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul

Sabihin:
Sa mga nakaraang aralin natuklasan mo ang mahahalagang
kakayahang bumubuo sa pagkatao ng tao katulad ng isip, kilos-loob at ang
konsiyensiya. Ang mga kakayahang ito ay lubos nating kalulugdan dahil sa
kalayaang ipinagkaloob din sa tao. Sa pamamagitan ng kalayaang taglay ng

71
tao nagagamit niya ang iba pang kakayahang taglay niya. Sa araling ito lubos
mong mauunwaan ang mahalagang papel ng kalayaan sa paghubog n gating
pagkatao.

H. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Paalala:

Tuklasin ang pagkakilala ng mga mag-aaral sa Genie.


Saka ipagawa ang gawain sa bahaging pagtuklas ng dating
kaalaman. Maaaring isatao ng mga mag-aaral ang usapan ng
Genie at ng tao.

Ipaskil ito
bilang paksa
ng gagawing
pagsasatao
at gagawan
ng pasya.

 Ipagawa ito sa mga mag-aaral, ipaskil o isulat ang bahaging ito sa pisara
at ipagawa sa mga mag-aaral sa kanilang kuwaderno.

72
73
 Bigyan sila ng 10 minuto para gawin ito.
 Pagkalipas ng 10 minuto atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng dyad
upang pag-usapan ang kanilang ginawa.
 Tumawag ng ilang mag-aaral upang ibahagi sa klase ang kanilang
ginawa.

I. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:

Maghanda ng katulad sa mga larawan sa pahina 144-145.

 Ipaliwanag ang bahaging ito sa klase bilang pasimula ng gawaing ito.

74
Ayusin at ipaskil
ang mga
larawan sa
pisara.

Tumawag ng ilang Nagpapakita Nagpapakita


mag-aaral upang ng kalayaan ng kawalan ng
ihanay ang mga
larawan kung kalayaan
nagpapakita ng
kalayaan o
nagpapakita ng
kawalan ng kalayaan.

 Hayaan silang muling balikan ang ginawa sa pisara. Hikayatin silang


palitan/ayusin ang mga nakadikit na larawan kung may nakitang dapat
ayusin.
 Itanong sa mga mag-aaral ang mga katanungang ito bilang bahagi ng
pagtatalakayan.

75
Paalala:

Maghanda ng manila paper, pentel pen at masking tape para


sa bawat pangkat sa pagpapagawa ng gawaing ito.

 Atasan ang mga mag-aaral na magpangkat na may 10 kasapi.


 Papiliin sila ng kanilang lider, tagasulat at tagaulat.
 Ibigay sa bawat pangkat ang Manila paper at pentel pen para sa
gawaing ito.
 Atasan silang pag-aralan ang bawat sitwasyon at pag-usapan kung may
kalayaan o wala sa bawat sitwasyon. Ipasulat din ang patunay sa
kanilang sagot.
 Bubuo ang bawat pangkat ng isang pasya.
 Bigyan sila ng 15 minuto para sa pagtalakay ng pangkat at pagsasagawa
ng gawain.
 Pagkatapos ng 15 minuto atasan silang ipaskil ang nagawa ng pangkat at
hayaan silang ipaliwanag ang kanilang ginawa.

 Ipahambing ang naging sagot ng bawat pangkat. Pabigyan sila ng puna


sa kanilang naobserbahan.
 Itanong sa mga mag-aaral ang nahinuhang kahulugan ng kalayaan batay
sa gawain.

76
PAGPAPALALIM

Panuto:

Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-


aaral. Gawing takdangaralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin
sila ng tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas
mainam ang pagtsetsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa
upang maramdaman ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing
bahay.

Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakayan


upang handa sila sa gawain sa klase.

 Kung
kinakailangan,
ipabasa ang
kabuuang
sanaysay sa
pahina 147-
150. Bigyan
ang mga mag-
aaral ng 15
minuto upang
gawin ito.
Matapos ang
15 minuto
pangkatin ang mga mag-aaral sa anim na pangkat o depende sa bilang
ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-
ulat.

 Ibigay ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 147 sa unang pangkat.


Atasan silang ipaliwanag ang konseptong kanilang naunawaan mula sa
kanilang binasa. Hayaan silang gumamit ng graphic organizer sa
paggawa nito.

77
 Atasan ang mga mag-aaral na kabilang sa ikalawang pangkat na
talakayin ang mga konseptong nakapaloob sa babasahin sa pahina 148.
Hikayatin na gumamit sila ng graphic organizer sa pagsasagawa nito.

 Ang pahina 149 ng babasahin ay ipatatalakay sa pangkat 3.

 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


 Matapos ang mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang
mga mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.

78
 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5
minuto upang gawin ito.

Ipaskil o isulat sa pisara ang


mga tanong na ito na
matatagpuan sa pahina 150.

 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng


replica ng graphic organizer.
 Tumawag ng ilang mag-aaral upang
punan ang graphic organizer.
Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong
konsepto sa patlang ng nakapaskil
na graphic organizer.
 Ibigay ang tamang sagot.

Batayang Konsepto:

Likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o masama ngunit ang


kalayaan ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan.

J. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang


aralin subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang
inaasahan na magagampanan nila sa bahaging ito.

 Ipaliwanag sa bahaging ito ang dapat gawin ng mga mag-aaral

79
Pagganap

Pagninilay
 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanilang mga natuklasan
tungkol
sa tunay na kahulugan ng kalayaan.
 Sagutin ang mga tanong na: Ano ang nabago sa aking pananaw tungkol
sa kalayaan?

80
 Paano ko maipakikita ang pagpapahalaga ko sa kalayaang taglay ko?
 Ipagawa ito sa kanilang dyornal.

 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook


upang mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang
rubric sa Annex 2.

Pagsasabuhay
 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 152-153.
Ipaliwanag ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw
kung kinakailangan.

81
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 8: ANG DIGNIDAD NG TAO

IV. MGA LAYUNIN


MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Nakagagawa ng kongkretong paraan
unawa sa mga konsepto tungkol sa upang ipakita ang paggalang at
dignidad ng tao. pagmamalasakit sa mga taong kulang
ng oportunidad sa buhay
Batayang Konsepto
Ang paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing daan upang mahalin
ang kapwa tulad ng pagmamahal sa sarili at
Ang paggalang sa dignidad ng tao ay nagmumula sa pagiging pantay at
magkapareho nilang tao.

C. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


3.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa sumusunod na
paksa:
a. Ang Bawat Tao ay may Dignidad Anuman ang Kanyang Kalagayang
Panlipunan, Kulay, Lahi at Relihiyon.
b. Ang Paraan Upang Ipakita ang Pagkilala at Pagpapahalaga sa
Dignidad ng Isang Tao
c. Mga Paraan ng Paggalang sa Dignidad ng Tao
d. Mga Paraan Upang Mapaunlad ang Pakikitungo sa mga Taong
Itinuturing na Maliliit sa Lipunan
e. Mga Dahilan Bakit May Dignidad ang Tao

4.1 Malinang ang sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:


a. Pagsusuri sa mga paraan ng pakikitungo sa mga taong itinuturing na
maliliit sa lipunan
b. Pagsusuri sa pagkakaiba ng pakikitungo ng tao sa taong may
magkaibang katayuan sa buhay
c. Pagtukoy sa mga bagay na nararapat ibigay sa kapwa bilang patunay
ng paggalang sa kanilang dignidad
d. Pagsusuri sa mga sitwasyong nagpapakita ng pagyapak sa dignidad
ng tao
e. Pagkilala sa mga programa ng pamahalaan na nakapagpapaangat ng
dignidad bilang tao
f. Paglikha ng mga hakbang upang maging karapat-dapat sa
pagpapahalaga at paggalang ng kapwa

82
g. Pagsulat ng pagninilay ukol sa (a) natutuhan tungkol sa
pagpapahalaga sa dignidad ng kapwa, (b) mga paraan upang
mapaunlad ang pakikipag-ugnayan sa kapwa, (c) mga dapat na gawin
bilang isang taong may dignidad, at (d) mga bagay na dapat iwasang
gawin bilang taong may dignidad
h. Pagtulong sa isang kapamilya, kaibigan o kakilala na may mababang
pagtingin sa sarili upang maiangat ang kanyang konsepto ng sarili.

D. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO


Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 155. Isa-sahin ang mga
layuning pampagkatuto.

Itanong: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

V. PAUNANG PAGTATAYA
1. Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 184-186. Bigyan ng sapat na
panahon ang mga mag-aaral upang gawin ito.

83
2. Pagkatapos, hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling
papel gamit ang susi sa pagmamarka sa Annex 1. Makatutulong din kung
isusulat ng guro sa pisara ang susi sa pagmamarka.

Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas


ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga ito.
Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha ng 5
hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang bilang.
Gayundin ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Maaaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging


Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-
unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 na puntos.
Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring
mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa.

VI. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO

E. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN


Mga Hakbang:
8. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa
mga mag-aaral sa pahina 158-159.
9. Ipabasa ang Panuto at saka itanong: Mayroon bang kailangang linawin
sa Panuto?

84
10. Makabubuti kung magpapaskil ng mga katulad na larawan sa pisara upang
magamit sa presentasyon ng mag-aaral ng kanilang sagot.
11. Ipagawa ang gawain sa loob ng 15 minuto.
12. Matapos maibigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na gawin ito,
tawagin ang ilan sa kanila upang ibahagi ang kanilang natapos na gawain.
13. Pagkatapos, pasagutan sa kanila ang tanong na nasa pahina 159.

14. Iugnay ang sagot ng mag-aaral sa mga tanong sa susunod na gawain.


Sabihin: Patuloy nating tayain ang iyong kakayahang tumupad sa iyong
tungkulin sa pamamagitan ng mga speech balloon na nasa Gawain 2.

Gawain 2
7. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Panuto sa Gawain 2 sa pahina 159-160.
Itanong: Naunawaan ba ang Panuto?
8. Maglagay ng replika ng Venn Diagram na nasa modyul sa pisara. Ipaliwanag
ang paraan ng paggamit nito.

9. Bigyan sila ng panahon upang gumawa ng kanilang sariling Venn Diagram sa


kanilang kuwaderno
10. Umikot sa klase habang ginagawa ng mga mag-aaral ang gawain upang
magabayan ang mga mag-aaral at upang matiyak na tama ang ginagawa ng
lahat.

85
11. Pagkatapos, tumawag ng ilang mag-aaral na magbabahagi ng kanilang
ginawa sa klase. Ipasulat ang kanilang ginawa sa pisara upang makita ng
lahat.
12. Pasagutan ang mga tanong na nasa pahina 160. Ipasulat ang kanilang sagot
sa kanilang kuwaderno.

13. Matapos bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral ay tumawag ng


ilan upang magbahagi ng kanilang sagot. Pagyamanin ang pagtalakay sa
pamamagitan ng pagbabahaginan ng opinyon at pananaw.

F. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA


Gawain 1
Mga Hakbang
7. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Panuto para sa gawain sa bahaging
“Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa”. Tiyaking
malinaw ang Panuto sa lahat. Maging bukas sa mga paglilinaw.
8. Pagawain ang mga mag-aaral ng katulad na pormat na nasa pahina 161.
Maaari itong iguhit o kaya naman ay gumupit ng mga larawan sa
magasin.
9. Ipakita sa mga mag-aaral ang halimbawa upang mas maging malinaw
para sa lahat ang gawain.

10. Ipabahagi sa klase ang ilan sa mga gawain ng mga mag-aaral. Ipaskil sa
pisara ang kanilang output upang makita ng mga kapwa mag-aaral.

86
11. Pagkatapos, pasagutan sa mga mag-aaral ang tanong sa pahina 162.

Gawain 2
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagtataya sa kakayahang gumalang at
magpahalaga sa dignidad ng kapwa.
2. Ipaskil sa pisara ang mga larawan at bigyan ng dalawang minuto ang klase
upang tingnan/suriin ang mga larawang ito.

3. Pagkatapos, pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa pahina 163.


4. Pakinggan ang tugon ng mga mag-aaral. Pagyamanin ang talakayan sa
pamamagitan ng pagbabahagi ng mga opinyon at pananaw.
5. Gamitin ang tugon ng mga mag-aaral upang ipakilala ang susunod na bahagi
ng aralin.

87
E. PAGPAPALALIM

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga


mag-aaral bilang Takdang Aralin.

6. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 163-166. Pagkatapos,


magsagawa ng pagtalakay mula sa binasa.
7. Ipaskil sa pisara ang mga katagang:

Huwag mong gawin sa iba ang ayaw mong gawin


sa iyo.

8. Tumawag ng isang mag-aaral na magpapaliwanag ng kataga at


magbibigay ng paglalapat na halimbawa.
9. Gamitin ito bilang panimula sa pagtalakay ng mga mahahalagang
konsepto sa babasahin.
10. Tiyakin na mabibigyang-linaw ang lahat ng mga hindi malinaw na
konsepto.

88
Tayain ang Iyong Pag-unawa
1. Pasagutan ang mga tanong sa bahaging “Tayain ang Iyong Pag-unawa”
sa pahina 167. Bigyan sila ng 5 minuto upang gawin ito. Ipasulat sa
kanilang kuwaderno ang mga sagot.
2. Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replika ng graphic organizer sa pahina
167.

3. Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer sa


pisara. Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng
nakapaskil na mga output ng bawat pangkat na graphic organizer. Piliin
ang konseptong pinakamalapit sa Batayang Konsepto na nasa kahon sa
ibaba:

Ang paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing


daan upang mahalin ang kapwa tulad ng pagmamahal sa sarili
at

Ang paggalang sa dignidad ng tao ay nagmumula sa pagiging


pantay at magkapareho nilang tao.

4. Pagkatapos, ipagawa ang “Pagtataya sa mga Natutuhan” sa pahina 167-


168.
5. Ipabasa ang mga panuto at tiyakin na ang lahat ay malinaw sa mga mag-
aaral.

89
90
F. PAGSASABUHAY

Pagganap
1. Ipagawa ang gawain sa bahaging Pagganap sa pahina 169.
2. Ipasa nang malakas ang panuto at maglaan ng panahon para sa mga
paglilinaw.
3. Ipaguhit ang katulad na Dignity Barometer na nasa pahina 169 sa
kuwaderno ng mga mag-aaral.

4. Batay sa nagging pagtataya ng mga mag-aaral sa bahaging ito ay


ipasagot ang tanong na:
“Ano ang aking nararapat na gawin upang maging karapat-dapat sa
pagpapahalaga at paggalang ng aking kapwa?”
5. Ipagawa ang malikhaing presentasyon ng gawain. Ipakita sa pisara ang
halimbawa na nasa pahina 169.

91
Pagninilay
3. Pasulatin ng pagninilay ang mga mag-aaral tungkol sa:
a. Kanilang mga natutuhan tungkol sa pagpapahalaga sa dignidad ng
kapwa
b. Mga paraan upang mapaunlad ang pakikipag-ugnayan sa kapwa
c. Mga dapat na gawin bilang taong may dignidad
d. Mga dapat iwasan bilang taong may dignidad
4. Maaaring gamitin ang katulad na pormat na nasa pahina 170. Ipagawa ito
sa kanilang kuwaderno.

Pagsasabuhay
14. Ipagawa sa mga mag-aaral ang “Pansariling Plano ng maayos na
Pagtupad ng mga Tungkulin Bilang Kabataan” sa bahaging
Pagsasabuhay sa pahina 170.
15. Ipabasa sa isang mag-aaral ang panuto. Pagkatapos, sabihin: Mayroon
bang katanungan tungkol sa panuto?
16. Pagawain ang mga mag-aaral ng komprehensibong plano sa
pagsasagawa ng pagtulong sa isang kapamilya, kamag-anak o kakilala.
17. Mahalagang gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa nito.
18. Tandaan: Kritikal ang gawain na ito kung kaya mahalagang matiyak na
maayos na nakaplano ang gawain at ang mga hakbang sa pagsasagawa
nito.
19. Ipatala sa isang diary ang lahat ng mga karanasan sa pagsasagawa ng
pagtulong.

92
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 9: Kaugnayan ng Pagpapahalaga at Birtud

Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Nailalapat sa pang-araw-araw na buhay
unawa sa mga konsepto tungkol sa ang mga tiyak na hakbang sa
pagpapahalaga at birtud pagsasabuhay ng mga birtud

Batayang Konsepto:

Ang paulit-ulit na pagsasabuhay ng mga mabuting gawi batay sa mga moral


na halaga ay patungo sa paghubog ng mga birtud (acquired virtues).

IV. MGA LAYUNIN


 Mga Layunin sa Pagtuturo (Teaching Objectives)
.1 . Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-
aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Ang Kaugnayan ng Pagpapahalaga at Birtud
a. Ang Kahulugan ng Birtud at mga Pamamaraan kung paano
mahuhubog
b. Mga Uri ng Birtud
c. Kahulugan ng Pagpapahalaga
d. Mga uri ng Pagpapahalaga
e. Kaugnayan ng Pagpapahalaga at Birtud
1.2 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
 Pagsuri ng kahalagahan ng pagpili ng gagawing kilos at ang kugnayan ng
pagpapahalaga sa pagpiling ito
 Pagtuklas sa mga birtud na nalinang sa pagkamit ng pagpapahalaga
 Paglahad ng kahulugan at kaugnayan ng birtud at pagpapahalaga
 Pag-isa-isa ng mga uri ng birtud at pagpapahalaga
 Paggawa ng Tsart ng sariling Birtud at Pagpapahalaga upang
mapaghambing kung magkatugma ang dalawa
 Paggawa ng isang pagninilay kung may kaugnayan ang pagpapahalagang
taglay sa birtud na nalilinang
 Pagsabuhay ng mga birtud upang maging tugma ito sa pagpapahalaga

93
 Mga Layuning Pampagkatuto
Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 178. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 9 na nasa loob ng kahon.

Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

V. PAUNANG PAGTATAYA

1. Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 179-180.

94
95
2. Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit
ang susi sa pagmamarka sa Annex 1.
3. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka.
4. Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas
ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga
ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha
ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang kabuuang
bilang. Gayun din ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.
5. Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.
6. Maaring gawing gawaing-bahay ang ilang mga gawain sa mga bahaging
Pagtuklas sa Dating Kaalaman at Paglinang ng mga Kaalaman,
Kakayahan at Pag-unawa para sa mga nakakuha ng 5-9 puntos.
7. Ang mga nakakuha naman ng 0 hanggang 4 na puntos ay maaring
mangailangan ng karagdagang gawain sa bahaging Paglinang ng mga
Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa.

VI. GABAY SA PAGTUTURO-PAGKATUTO

 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul

Sabihin:
Sa nakaraang modyul natutunan ninyo na ang tao ay pantay-
pantay dahil sa taglay nilang dignidad. Binibigyang diin nito ang
paggalang sa kapwa, sapagka’t tulad mo sila rin ay mahalaga.
Nararapat na malinang sa kaniya ang pagpapahalaga na kailangan
upang matutunan kung paano mahalin, igalang at pahalagahan ang
sarili at kapwa na may pantay at parehong dignidad.

Sa modyul na ito, ipauunawa sa mga mag-aaral ang kaugnayan ng


pagpapahalaga at birtud upang maging malinaw ang dahilan ng paggawa ng
mabuti at pag-iwas sa masama.

96
K. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Gamitin ang
bahaging ito sa
pagpapaliwanag
ng gawain sa
Pagtuklas ng
Dating Kaalaman

Isulat ang
usapan ni
Alice at
pusang si
Cheshire sa
hiwalay na
manila paper

Paalala:

Layunin ng bahaging ito na pukawin ang kaisipan ng mga mag-aaral sa


kahalagahan ng pagkakaroon ng isang malinaw na patutunguhan ang tao. Ang
mahalaga rito ay ang sagot ni Alice sa tanong ng pusa upang ihambing ng mga
mag-aaral ang kanilang sarili kung malinaw para sa kanila ang kanilang
patutunguhan sa buhay.

(Kailangan ng guro ng masking tape para sa pagdikit ng poster at manila paper


sa pisara)

1. Idikit sa pisara ang poster ng pag-uusap ni Alice at ng pusa. Itanong sa mga


mag-aaral kung pamilyar sila sa bahagi ng kuwento ng larawan. Hayaan ang
mag-aaral na sumagot.
2. Idikit ang isinulat na pag-uusap na naganap sa pagitan ni Alice at ng pusa.
Ipabasa ito sa mga mag-aaral o kaya naman maaring atasan ng guro ang
dalawang mag-aaral upang bigyang buhay ang pag-uusap ng dalawang

97
tauhan. Ang isang mag-aaral ay gaganap na Alice at ang isa ay gaganap na
pusa.
3. Ipaskil o isulat sa pisara ang mga tanong.
4. Ipabasa sa mga
mag-aaral ang
mga tanong?
Ipaliwanag sa
kanila ang
layunin ng mga
tanong na ito.
Tanungin sila
kung mayroon
silang hindi
naunawaan.
5. Bigyan sila ng 10-15 minuto para sagutin ang mga tanong sa kanilang
kuwaderno.
6. Pagkatapos ng 10 – 15 minuto, atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng
triad. Ipabahagi ang sagot nila sa mga tanong sa kasapi ng triad. Sabihan
silang paghambingin ang kanilang mga kasagutan. Ipabahagi sa klase ang
kanilang mga natuklasan.

L. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:

Kailangang
maihanda ang
pagkakaroon ng bawat
mag-aaral ng sariling
kopya ng kuwento ni
Joven, Ang Aking
Pinahahalagahan at
Nalinang na Birtud.
Ibigay na takdang-
aralin ang pagbabasa
sa kuwento ito.

Paalala:

Maghanda ng coupon band, meta strip, pentel pen, at masking


tape para sa limang pangkat.

98
1. Sabihin: Makikilala ninyo ang isang kabataang katulad ninyo sa pamamagitan
ng kanyang karanasan sa buhay. Alamin ninyo ang nalinang sa kaniyang
pagkatao makamit lamang ang kaniyang pinahahalagahan.
a. Ipakikilala ninyo si Joven sa klase bilang inyong kaibigan. Paano
ninyo siya ilalarawan. Bilang kaibigan ano ang madarama mo para sa
kanya? Narito ang paraan kung paano ninyo ito gagawin.
2. Atasan ang mga mag-aaral na magpangkat sa lima. Hayaan silang pumili ng
kanilang magiging pinuno, tagasulat at taga-ulat. Ipatalakay sa pangkat ang
sagot sa mga tanong na ito.

3. Ipaguhit ang tsart na ito sa coupon band dito nila isusulat ng kanilang
napagkasunduang sagot.
4. Bigyan sila ng 10-15 minuto para sa gawaing ito.
5. Ipaguhit nang malaki ang tsart na ito sa pisara. Sabihin: Nahahati ang tsart
sa limang bahagi na ibibigay sa bawat pangkat. Pupunan ng naatasang
pangkat ang bahaging nakatalaga sa kanila. Maaaring sundan ang paraan ng
paghahati sa ibaba.

6. Isulat sa meta strip ang sagot ng kanilang pangkat sa bahaging nakatalaga


sa kanila. Idikit ang mga ito sa pisara.

99
7. Pagkatapos na magawa ito ng lahat ng pangkat. Sabihin: muling tingnan ang
tsart sa pisara, mayroon ba kayong nais pang idagdag sa mga nakatala?
Ipasulat ang mga ito at idikit sa bahaging nais nila itong idagdag.
8. Ipaulat ang kanilang ginawa sa paraang pagpapakilala sa pangunahing
tauhan.

PAGPAPALALIM

Panuto:

Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-aaral.


Gawing takdang-aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin sila
ng tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas mainam
ang pagtsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang maramdaman
ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing bahay.

Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay upang


handa sila sa gawain sa klase.

1. Kung kinakailangan, ipabasa ang kabuuang sanaysay sa pahina 10-24.


Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang gawin ito. Matapos ang 15
minuto pangkatin ang mga mag-aaral sa tatlong pangkat o depende sa bilang
ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-ulat.

100
 Sa unang pangkat ipatalakay ang naunawaang konsepto ng babasahin sa
pahina 184-189 gamit ang graphic organizer

 Para sa ikalawang pangkat ipatalakay ang naunawaang konsepto sa


sanaysay sa pahina190-195. Maaaring gamitin ang graphic organizer sa
ibaba.

 Para sa ikatlong pangkat, ipatalakay ang naunawaang konsepto sa


sanaysay sa pahina 194 gamit ang graphic organizer.

101
Paalala: Ang pagpapangkat ay maaaring dagdagan ng guro depende sa
bilang ng mga mag-aaral, maaari ding hatiin ang paksang ipatatalakay sa
kanila. Ang graphic organizers na gagamitin ay mungkahi lamang
maaaring lumikha sila ng nais nilang gamitin na graphic organizer.

 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


 Matapos ng mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang mga
mahahalagang konspetong hindi naipaliwanag ng wasto at sapat.
 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5 minuto
upang gawin ito.
Tayain natin ang iyong pag-unawa

Ano ang naunawaan mo sa iyong binasa? Upang masubok ang lalim ng iyong
naunawaan sagutin mo ang sumusunod na tanong sa iyong kuwaderno:

1. Ano ang pagpapahalaga?


__________________________________________________
__________________________________________________
1a. Bakit kailangang taglayin ito ng tao?
__________________________________________________
__________________________________________________
2. Ano ang birtud?
__________________________________________________
__________________________________________________

102
2a. Paano ito nalilinang sa tao?
__________________________________________________
__________________________________________________
3. Paano nagkakaugnay ang pagpapahalaga at birtud? Ipakita mo ito sa
pamamagitan ng ilustrasyon.

Kaugnayan ng pagpapahalaga at birtud:

 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer.

 Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.


Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na
graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang
Konsepto:

Ang paulit-ulit na pagsasabuhay ng mga mabuting gawi batay sa mga moral


na halaga ay patungo sa paghubog ng mga birtud (acquired virtues).

2. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

103
Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang aralin
subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan na
magagampanan nila sa bahaging ito.

Pagganap
 Ipagawa sa mga mag-aaral ang “Value at Virtue Tsek” sa kanilang
kuwaderno. Ipaliwanag sa kanila ang panuto kung paano ito gagawin.

Pagninilay
 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanyang mga natuklasan sa
sarili sa resulta ng ginawang Value at Virtue Tsek .

104
 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook upang
mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang rubric sa
Annex 2.

Pagsasabuhay
 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay. Ipaliwanag ang panuto
kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw kung kinakailangan.

105
106
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 10: Hirarkiya ng Pagpapahalaga

Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang Nailalapat sa pang-araw-araw na
pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa buhay ang mga tiyak na hakbang upang
hirarkiya ng pagpapahalaga mapataas ang antas ng mga
pagpapahalaga tungo sa
makatotohanang pag-unald ng
pagkatao.
Batayang Konsepto:

Ang pinili nating uri ng pagpapahalaga mula sa hirarkiya ng mga


pagpapahalaga ay gabay sa makatotohanang pag-unlad ng ating pagkatao.

IV. MGA LAYUNIN


 Mga Layunin sa Pagtuturo (Teaching Objectives)
.1 . Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-
aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Ang Hirarkiya ng Pagpapahalaga
a. Limang Katangian ng Mataas na Uri ng Pagpapahalaga
b. Mga Antas ng Hirarkiya ng Pagpapahalaga
c. Kahalagahan ng Pagpili ng Mataas na Antas ng Pagpapahalaga
1.2 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagsasailalim sa proseso ng pagpili ang mga mag-aaral sa pagitan
ng mga bagay na nararapat bigyan ng mas mataas na
pagpapahalaga
b. Pagraranggo ng mga bagay na itinuturing niyang mahalaga batay sa
halaga ng mga ito
c. Pagsususuri ng sariling pinahahalagahan
d. Pagsasagawa ng sariling hagdan ng pagpapahalaga batay sa
Hirarkiya ng Pagpapahalaga ni Max Scheler
e. Pagsasabuhay ng mga tiyak na hakbang upang mapataas ang antas
ng pagpapahalaga tungo sa makatotohanang pag-unlad ng pagkatao

Mga Layuning Pampagkatuto

Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 202. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 10 na nasa loob ng kahon.

107
Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning
binasa?

VII. PAUNANG PAGTATAYA


Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 203 -204.

Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang
susi sa pagmamarka sa Annex 1.

108
Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa pagmamarka.
Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas ang kamay
ng mga batang nakakuha ng perpektong iskor at bilangin ang mga ito. Itala sa
pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng may isang mali. Gayun din ang
gawin para sa 2 hanggang 4 na mali. At lahat mali. Hayaan silang ipaliwanag ang
kanilang naging sagot.

VIII. GABAY SA PAGTUTURO-PAGKATUTO


 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul
Sabihin:
Sa nakaraang aralin naging malinaw sa iyo ang kaugnayan ng
pagpapahalaga at birtud gayundin ang paraan kung paano nalilinang ang birtud sa
proseso ng pagkamit ng pagpapahalaga. Malinaw din sa iyo ang kahalagahan ng
pagpili ng gawi na malilinang sa sarili dahil ito ang magiging susi upang malinang
ang birtud ng tao.
Sa modyul na ito, ipauunawa sa mga mag-aaral ang konsepto tungkol sa
hirarkiya ng pagpapahalaga. Lilinawin dito kung paano makikilala ang
pagpapahalaga na may mataas na antas. Gayundin ang kalagahan na piliin ang
mga pagpapahalagang ito.

M. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Paalala:
Bago ang pagpapagawa ng gawain
sa bahaging ito, ihanda ang mga larawan
at masking tape.

Ipaliwanag ang panuto


upang maunawaan ng mga
mag-aaral ang paraan ng
pagsasagawa ng gawain sa
bahaging Pagtuklas ng
Dating Kaalaman

109
Idikit ang
mga
larawang
nakuha
katulad sa
mga ito sa
pisara bago
ang
pagsisimula
ng klase.
Ayusin ang
mga ito sa
ganitong
paraan.

 Bigyan sila ng 5-7 minuto para magawa ito.


 Tumawag ng isang mag-aaral na magtungo sa pisara upang ayusin ang mga
larawan batay sa pagpapahalaga niya sa mga ito. Simulan sa hindi gaanong
mahalaga hanggang sa pinakamahalaga.
 Maaaring tumawag ng isa o dalawa pang mag-aaral upang gawin ang
parehong gawain.
 Ipahambing ang resulta ng kanilang pag-aayos ng larawan.
 Tanungin ang ilang mag-aaral na nakatapos sa pag-aayos ng mga larawan:
a. Magkakapareho ba ang ginawa ninyong pag-aayos ng larawan?
b. Bakit ganito ang iyong ginawang pagsasaayos?
c. Ano ang naging batayan mo sa pagpili ng larawan mula sa hindi gaanong
mahalaga sa pinakamahalaga?
d. Ano ang natuklasan ninyo tungkol sa pagpapahalaga sa bahaging ito?

N. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:

Maaaring ipagawa ang bahaging ito bilang takdang-aralin upang may


sapat silang panahon sa pagbuo nito. Mahalagang malinaw ang
pagpapaliwanag ng panuto sa mag-aaral kaugnay ng gawain.

Maghanda ng 5 manila paper at masking tape para sa gawaing ito.

110
Ipaliwanag
ang panuto
bago ito
ipagawa
bilang
takdang-
aralin. Ipakita
rin ang
larawang ito
bilang gabay.

111
 Atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng limang pangkat . Bigyan sila ng tag-
iisang manila paper at masking tape.
 Atasan ang bawat kasapi ng pangkat na idikit ang kanilang ginawang
“Pagsusuri ng Aking Pinahahalagahan” sa manila paper na ibinigay sa
kanilang pangkat.
 Ipapaskil ang 5 manila paper sa isang bahagi ng silid-aralan upang
magmukha itong exhibit. Hayaan ang kasapi ng bawat pangkat na
pagmasdan ang ginawa ng lahat na mag-aaral. Itanong ang kung ano ang
kanilang saloobin sa kanilang ginawa.
 Matapos ang 10 minuto ng gallery walk o pagmamasid sa ipinaskil na gawa
ng bawat pangkat, atasan ang mga mag-aaral na sagutin ang mga
sumusunod na tanong sa pahina 7 sa kanilang kuwaderno o sa kanilang
journal.

O. PAGPAPALALIM
Panuto:

Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-aaral.


Gawing takdang-aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin sila
ng tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas
mainam ang pagtsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang
maramdaman ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing bahay.
Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay upang
handa sila sa gawain sa klase.

 Kung kinakailangan, ipabasa ang kabuuang sanaysay sa pahina 208-211.


Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang gawin ito. Matapos ang 15
minuto pangkatin ang mga mag-aaral sa tatlong pangkat o depende sa bilang
ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-ulat.
 Ibigay ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 208-209 sa unang pangkat.

112
 Atasan silang talakayin ang mga konseptong nakapaloob dito gamit ang
graphic organizer sa ibaba.

Ibigay sa ikalawang pangkat ang babasahin sa pahina 209-210.


 Atasan ang ikalawang pangkat na talakayin ang konsepto ng bahaging ito.

113
 Ibigay sa ikatlong pangkat ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 210-211.
Ipatalakay ang mga konseptong matatagpuan dito gamit ang graphic
organizer sa ibaba.

Paalala: Ang pagpapangkat ay maaaring dagdagan ng guro


depende sa bilang ng mga mag-aaral, maaari ding hatiin ang
paksang ipatatalakay sa kanila. Ang graphic organizers na
gagamitin ay mungkahi lamang maaaring lumikha sila ng nais
nilang gamitin na graphic organizer.

 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


 Matapos ng mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang mga
mahahalagang konspetong hindi naipaliwanag ng wasto at sapat.
 Pasagutan ang “Tayain natin ang iyong pag-unawa” sa pahina 13. Bigyan sila
ng 5 minuto upang gawin ito.

114
Ipaskil o isulat
ang mga
tanong na ito
na
matatagpuan
sa pahina 211
sa pisara

 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer.


 Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.
Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na
graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang
Konsepto:

Ang pinili nating uri ng pagpapahalaga mula sa hirarkiya ng mga


pagpapahalaga ay gabay sa makatotohanang pag-unlad ng ating pagkatao.

P. ISABUHAY ANG MGA PAGKATUTO


Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang
aralin subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang
inaasahan na magagampanan nila sa bahaging ito. Maghanda ng
sipi ng kuwento ni Langgam at Tipaklong, maaaring ibigay na ito sa
mga mag-aaral at talakayin sa klase bago ipagawa ang gawain sa
bahaging pagganap bilang takdang-aralin

Pagganap

115
Ang bahaging ito
sa pahina 213-214
ang ipagagawa sa
bahay

Pagninilay

 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanyang mga natuklasan sa


sarili sa resulta ng ginawang sariling hirarkiya ng pagpapahalaga.

 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook upang


mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang rubric sa Annex
2.

116
Pagsasabuhay

 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 215. Ipaliwanag


ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw kung
kinakailangan.

Mga Larawan:

o http://image.shutterstock.com/display_pic_with_logo/587245/587245,129184
3855,2/stock-photo-business-hierarchy-d-concept-staircase-with-doors-
66830005.jpg retrieved January 28, 2012
o http://4.bp.blogspot.com/-5xf7-
hEx4Fk/TuZ9PIK7IzI/AAAAAAAABfg/RkUl29EI07g/s1600/ScalesOfJustice.gif
retrieved January 28, 2012
o http://www.alexdeich.com/First%20Rays%20of%20the%20New%20Rising%2
0Sun% 20(small).png retrieved January 27, 2012

117
Plano ng Pagtuturo
Modyul 11: Mga Panloob na Salik na Nakaiimpluwensiya sa
Paghubog ng mga Pagpapahalaga

Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Nailalapat sa pang-araw-araw na buhay
unawa sa mga konsepto tungkol sa ang mga tiyak na hakbang sa
panloob na salik na nakaiimpluwensiya pagpapaunlad ng mga panloob na salik
sa paghubog ng mga pagpapahalaga na nakaiimpluwensiya sa paghubog ng
pagpapahalaga.
Batayang Konsepto:

Ang paglalapat ng mga panloob na salik sa pang-araw-araw na buhay ay


gabay sa paggawa ng mapanagutang pasya at kilos.

IX. MGA LAYUNIN


 Mga Layunin sa Pagtuturo (Teaching Objectives)
.1 . Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-
aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Mga Panloob na Salik na Nakaiimpluwensiya sa Paghubog ng mga
Pagpapahalaga
a. Konsensiya
b. Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan
c. Pagiging Sensitibo sa Gawang Masama
d. Pagsasabuhay ng mga Birtud
e. Disiplinang Pansarili
f. Moral na Integridad
.2 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagbibigay ng puna sa mga kilos na nakikita mula sa mga tao sa
kanilang paligid
b. Pagsusuri ng kilos ng mga tao sa iba’t ibang yugto
c. Pagsusuri ng epekto ng negatibong paggamit ng panloob na salik na
nakaiimpluwensiya sa paghubog ng pagpapahalaga
d. Paggawa ng mga tiyak na hakbang na ilalapat sa pang-araw-araw na
buhay at pagpapasya na makatutulong sa paghubog ng mga panloob
na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga

118
Mga Layuning Pampagkatuto

Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 217. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 11 na nasa loob ng kahon.

Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

X. PAUNANG PAGTATAYA

1. Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 218-219.

119
2. Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit
ang
susi sa pagmamarka sa Annex 1.
3. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka.
4. Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas
ang kamay ng mga batang nakakuha ng 10 at bilangin ang mga ito. Itala
sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng nakakuha ng 5-9.
Gayun din ang gawin para sa 0 hanggang 4 na iskor. Hayaan silang
ipaliwanag ang kanilang naging sagot.

XI. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO


 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul

Sabihin:
Sa nakaraang aralin nauunawaan mo ang mahahalagang konsepto
tungkol sa hirarkiya ng pagpapahalaga. Naipaunawa sa iyo na masisigurong
mong gumagawa ka ng mabuti kapag pinipili mong gawin ang
pagpapahalaga na may mataas na antas. Sa araling ito makikilala mo ang
mga salik na nakaiimpluwensiya sa paghubog ng mga pagpapahalaga ng
isang tao. Ano- ano ang mga ito ang siyang matutuklasan sa mga gawain at
talakayan sa aralin.

Q. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Paalala:
Bago ang pagpapagawa ng gawain sa bahaging ito, ihanda
ang mga sumusunod na larawan at masking tape.

A B C

 Ipaskil ang mga larawan ito sa ganitong ayos sa pisara upang makita ng
buong klase.
 Atasan ang ilang mag-aaral na isa-isa nilang ipaliwanag ang kahulugan ng
mga nakikita nila sa larawan.

120
 Pagkatapos ng tatlong mag-aaral na magpaliwanag, ipabasa ang bahaging
ito sa pahina 220 upang ihambing kung tama ang kanilang paliwanag.

Ipaskil ang mga


tanong na ito para
sa talakayan at
paglinang ng pag-
unawa.

121
 Pagkatapos ng talakayan, ipagawa ang kasunod na gawain sa pahina 221-
222.

 Bigyan sila ng 5-7 minuto para magawa ito.


 Tumawag ng limang mag-aaral na magtungo sa pisara upang punan ng
sagot ang pahina 10
 Itanong kung mayroon silang nais na baguhin o iwasto sa naging sagot ng
kanilang kamag-aral.
 Ipatalakay ang naging sagot nila sa bilang 3.

122
R. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Paalala:
Ihanda ang 3 case study bago pa ang pagtatalakay
at pagpapagawa ng bahaging ito. Ang bawat case
study ay isulat sa meta card.

Case Study A
Nagmaktol ang dalawang taong gulang na si Abish nang
paliliguan siya ng kanyang ina. Sa patuloy na pamimilit ng kaniyang
ina, nagalit siya kaya’t pinagtatapon niya ang kanyang mga laruan.

Case Study B
Inagaw ni Avi, limang taong gulang na bata, ang laruan ng
kanyang pinsan. Nang babawiin ito ng huli sinigawan niya ito at
akmang babatuhin ng laruan nang dumating ang kanyang ina.
Kaya’t hindi niya itinuloy.

Case Study C
Si Chad na nasa unang taon sa hayskul ay palaging
niyayaya ng kanyang mga kamag-aral na mag-cutting class subali’t
hindi siya sumasama. Isang araw niyaya na naman siya ng mga ito
at sinabihang hindi na siya ituturing na kaibigan. Gayunpaman,
hindi pa rin siya nagpadala sa pambubuyo nila.

1. Atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng tatlong pangkat . Bigyan ng tag-


iisang meta card na kinasusulatan ng case study ang bawat pangkat.

123
2. Ipatalakay sa bawat pangkat ang situwasiyon ng bawat case study.
Pasagutan ang tanong na ito sa kanilang talakayan.

3. Bigyan ang bawat pangkat ng 10-15 minuto para sa pangkatang gawaing ito.
4. Pagkatapos ng 10-15 minuto ibahagi sa klase ang naging resulta ng
talakayan sa pangkat.
5. Atasan ang klase na muling paghambingin ang 3 situwasyon at itanong: Ano
ang pagkakaiba ng tatlong tauhan sa bawat situwasyon? Sa tatlong tauhan
sino ang may positibong pagkakaiba? Ipaliwanag.
6. Ipatalakay ang sagot ng mga mag-aaral sa tanong bilang 2-3 sa pahina 10.

S. PAGPAPALALIM

Panuto:

Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-


aaral. Gawing takdang-aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin
sila ng tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas
mainam ang pagtsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang
maramdaman ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing bahay.

Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay


upang handa sila sa gawain sa klase.

 Kung kinakailangan, ipabasa ang kabuuang sanaysay sa pahina 225-231


Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang gawin ito. Matapos ang 15
minuto pangkatin ang mga mag-aaral sa anim na pangkat o depende sa

124
bilang ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-
ulat.
 Ibigay ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 225-226 sa unang pangkat.
Atasan silang ipaliwanag ang konseptong kanilang naunawaan mula sa
kanilang binasa. Hayaan silang gumamit ng graphic organizer sa paggawa
nito

 Atasan ang mga mag-aaral na kabilang sa ikalawang pangkat na talakayin


ang mga konseptong nakapaloob sa babasahin sa pahina 227-228. Hikayatin
na gumamit sila ng graphic organizer sa pagsasagawa nito.

125
 Ang pahina 228-229 ng babasahin ay ipatatalakay sa pangkat 3

 Ang ikaapat na salik sa pahina 229 ay tatalakayin ng ikaapat na pangkat.

126
 Ibigay ang ikalimang salik sa ikalimang pangkat.

 Ang huling salik ay ibigay sa ikaanim na pangkat.

 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


 Matapos ang mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang mga
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.
 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5 minuto
upang gawin ito.

127
Ipaskil o isulat ang
mga tanong na ito
na matatagpuan sa
pahina 231-232 sa
pisara

 Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer.

 Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.


Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na
graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang
Konsepto:

128
Ang paglalapat ng mga panloob na salik sa pang-araw-araw na
buhay ay gabay sa paggawa ng mapanagutang pasya at kilos.

T. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa bilang takdang


aralin subalit kailangang ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan na
magagampanan nila sa bahaging ito.

Pagganap

Ipaliwanag
itong
mabuti sa
mga mag-
aaral.
Ihanda
ang
halimbawa
upang
ipaskil ito
sa pisara.

129
Pagninilay

 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanyang mga natuklasan sa


sarili kaugnay ng negatibong paggamit ng mga panloob na salik na
nakaiimpluwensiya sa pagpapahalaga.

 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook upang


mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang rubric sa
Annex 2.

Pagsasabuhay

 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 234-235.


Ipaliwanag ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw
kung kinakailangan.

130
Plano ng Pagtuturo
Modyul 12: Mga Panlabas na Salik na Nakaiimpluwensiya sa
Paghubog ng mga Pagpapahalaga

Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Natataya ang impluwenisya sa sariling
unawa sa mga konsepto tungkol sa pagpapahalaga ng mga panlabas na
panlabas na salik na nakaiimpluwensiya salik sa paghubog ng mga
sa paghubog ng mga pagpapahalaga pagpapahalaga
Batayang Konsepto:

Ang pag-unawa sa mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya ng


pagpapahalaga ay nakatutulong upang maging mapanuri at mapanindigan ang
tamang pasya at kilos sa gitna ng mga nagtutunggaliang impluwensya.

XII. MGA LAYUNIN


 Mga Layunin sa Pagtuturo (Teaching Objectives)
1.1. Maagapan ang mga magiging kahirapan at magabayan ang mga mag-aaral
sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa:
Mga Panlabas na Salik na Nakaiimpluwensiya sa Paghubog ng mga
Pagpapahalaga
g. Pamilya at Paraan ng Pag-aaruga sa Anak
h. Guro at Tagapagturo ng Relihiyon
i. Mga Kapwa Kabataan
j. Paman ng Kultura
k. Katayuang Panlipunan-pangkabuhayan
l. Media
1.2. Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagtukoy sa mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog
ng pagpapahalaga
b. Pagtukoy sa mga kontribusyon ng bawat panlabas na salik sa
paghubog ng pagkatao ng tao
c. Pagiisa-isa ng mga positibo at negatibong impluwensya ng mga
panlabas na salik na maaaring makaimpluwensya sa paghubog ng
sariling mga halaga
d. Pagsasagawa ng isang “Watchlist” na maglalaman ng mga Positibo at
Negatibong Impluwensya na haharapin sa loob ng isang linggo at
pagtatala kung ano ang ginawang pagtugon sa mga impluwensyang ito

131
 Mga Layuning Pampagkatuto

Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 238. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 11 na nasa loob ng kahon.

Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

2. PAUNANG PAGTATAYA
Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 239-240.

1. Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit


ang susi sa pagmamarka sa Annex 1.
2. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa
pagmamarka.
3. Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha. Ipataas
ang kamay ng mga batang nakakuha ng perpektong iskor at bilangin ang

132
mga ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng
nakakuha ng 5-9. Gayun din ang gawin para sa 0 hanggang 4 na iskor.
Hayaan silang ipaliwanag ang kanilang naging sagot.
4. Pagkatapos nito itanong sa mga mag-aaral 2 katanungan na
matatagpuan sa pahina 6 para sa karagdagang talakay at paglilinaw.

3. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO
 Pag-uugnay sa Nakaraang Modyul

Sabihin:
Naging malinaw sa iyo na may mga panloob na salik na
nakaiimpluwensiya sa paghubog ng pagpapahalaga ng tao. Nakita mo rin
ang kahalagahan ng lubos ng pag-unawa sa mga panloob na salik na ito
upang malinang mo ang iyong sarili sa tamang paggamit ng mga salik na ito.
Sa araling ito muling susubukin ang iyong pagiging mapagbantay sa iyong
sarili sa pagsisikap na malinang ang mga positibo mong pagpapahalaga.

U. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Paalala: Maaring ipagawa na ito bilang takdang-aralin. Kailangan


lamang ang malinaw na pagpapaliwanag ng panuto upang
magabayan ang mga mag-aaral.

133
1. Atasan silang gumawa ng ganitong tsart para sa pagsusuri sa mga salik na
nakaiimpluwensiya sa kanilang pagpapahalaga.
2. Ipasulat sa mga mag-aaral sa pisara ang mga salik na kanilang kinilala na
nakaiimpluwensiya sa kanilang pagpapahalaga o pag-uugali.
3. Batay sa mga nakatalang ito. Atasan ang mga mag-aaral na magpangkat
batay sa salik na nakatala sa pisara, maaaring apat, lima o anim.
4. Atasan ang mga kasapi ng bawat pangkat na gumawa ng parehong tsart at
pagsama-samahin ang kanilang naging indibiduwal na sagot. Magpagawa
din ng paglalagom batay sa naging resulta ng kanilang ginawa.
5. Bigyan sila ng 15 minuto para sa gawaing ito. Pagkaraan ng 15 minuto
hayaang ipaskil at ipaliwanag ng taga-ulat ang ginawa ng kanilang pangkat.
6. Pagawin sila ng paglalagom matapos ang pag-uulat ng lahat ng pangkat.

V. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA


Paalala:
Kailangang maging pamilyar kung paano laruin ang “Pinoy
Henyo” para sa bahaging ito. Ihanda ang mga sumusunod:
 mga salitang/parirala na kailangang pahulaan (ibabatay sa
salik na kanilang tinalakay sa unang gawain)
 meta strips na susulatan ng mga salitang pahuhulaan
 tape
Maaaring kumuha
 timer
dito ng pariralang
gagamitin sa
pagpapahula

134
 Magtanong sa mga mag-aaral kung sino ang boluntaryong sasali sa larong
pinoy henyo. Maaaring pumili ng sampong mag-aaral na sasali sa laro. Hatiin
ang sampo sa dalawang pangkat.
 Pumili ng magiging timer at scorer. Ang ibang mag-aaral sa klase ay hahatiin
sa dalawang pangkat na papanig sa dalawang pangkat na maglalaro. Sila
ang tagasagot ng oo, hindi, pwede sa tanong ng manlalaro.
 Narito ang paraan kung paano gagawin ang laro:
1. Ang dalawang pangkat na maglalaban ay mag toss coin kung anong
pangkat ang mauunang maglalaro.
2. Ang nanalong pangkat ay pipili ng kanilang representative na siyang
unang sasabak sa laro.
3. Lalagyan siya sa noo ng strip ng papel na nakasulat ang parirala na
iuugnay sa mga salik na nakaiimpluwensiya sa pagpapahalaga o pag-
uugali ng tao.
4. Upang magabayan siya sa paghuhula hihingi siya ng clue sa kanyang
mga kapangkat sa pamamagitan ng pagtatanong sa kanila. Ang tanong
ay maaari lamang sagutin ng OO, HINDI, PWEDE.
5. Bibigyan siya ng 2 minuto para hulaan ang tamang salik na tinutukoy ng
parirala sa kanyang noo. Kapag nahulaan niya nang tama magkakaroon
ng puntos ang kanilang pangkat.
6. Ang kabilang pangkat naman ang bibigyan ng pagkakataon.
7. Ang pangkat na makakuha ng pinakamataas na puntos ang mananalo.
8. Pagkatapos ng laro, ipagawa ang gawain sa pahina 243-245.

135
W. PAGPAPALALIM

Panuto:
Mahalagang may sariling sipi ng babasahing ito ang bawat mag-
aaral. Gawing takdang-aralin ang pagbabasa ng babasahing ito. Pagawin
sila ng tala (notes) ng mga konseptong matatagpuan sa babasahin. Mas
mainam ang pagtsek ng mga tala ng konsepto na kanilang ginawa upang
maramdaman ang kaseryosohan sa pagpapagawa ng gawaing bahay.

Mahalagang mabasa at makapagtala sila bago ang pagtatalakay


upang handa sila sa gawain sa klase.

 Kung kinakailangan, ipabasa ang kabuuang sanaysay sa pahina 246-250.


Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang gawin ito. Matapos ang 15
minuto pangkatin ang mga mag-aaral sa anim na pangkat o depende sa
bilang ng mga mag-aaral. Hayaang magtalaga sila ng lider, tagasulat at taga-
ulat.
 Ibigay ang bahaging ito ng babasahin sa pahina 246-247 sa unang pangkat.
Atasan silang ipaliwanag ang konseptong kanilang naunawaan mula sa
kanilang binasa. Hayaan silang gumamit ng graphic organizer sa paggawa
nito

136
 Atasan ang mga mag-aaral na kabilang sa ikalawang pangkat na talakayin
ang mga konseptong nakapaloob sa babasahin sa pahina 247. Hikayatin na
gumamit sila ng graphic organizer sa pagsasagawa nito.

137
 Ang pahina 247-248 ng babasahin ay ipatatalakay sa pangkat 3.

 Ang ikaapat na salik sa pahina 248 ay tatalakayin ng ikaapat na pangkat.

138
 Ibigay ang ikalimang salik sa ikalimang pangkat.

 Ang huling salik ay ibigay sa ikaanim na pangkat.

 Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.


 Matapos ang mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang mga
mahahalagang konseptong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.
 Pasagutan ang tayahin natin ang iyong pag-unawa. Bigyan sila ng 5 minuto
upang gawin ito.

Ipaskil o
isulat sa
pisara ang
mga tanong
na ito na
matatagpua
n sa pahina
18.

139
Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer.

 Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer.


Ipasulat sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na
graphic organizer. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang
Konsepto:

Ang pag-unawa sa mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya ng


pagpapahalaga ay nakatutulong upang maging mapanuri at mapanindigan
ang tamang pasya at kilos sa gitna ng mga nagtutunggaliang impluwensya.

X. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Paalala: Ang bahaging ito ay maaaring ipagawa


bilang takdang aralin subalit kailangang
ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan na
magagampanan nila sa bahaging ito.

140
 Ipaliwanag sa ang bahaging ito sa mga mag-aaral.

Pagganap

Pagninilay

 Atasan ang mga mag-aaral na pagnilayan ang kanilang mga natuklasan sa


sarili kaugnay ng epekto ng mga panlabas na salik na nakaiimpluwensiya sa
pagpapahalaga.

141
 Ipapasa sa mga mag-aaral ang kanilang journal o reflection notebook upang
mabasa ang ginawa nilang pagninilay at markahan ito gamit ang rubric sa
Annex 2.

Pagsasabuhay
 Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagsasabuhay sa pahina 256. Ipaliwanag
ang panuto kung paano ito gagawin. Magbigay ng paglilinaw kung
kinakailangan.

142
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 13: Mangarap Ka !

IV. MGA LAYUNIN


MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Naisasagawa ang malinaw at
unawa sa mga konsepto tungkol sa makatotohanang pagtatakda ng sariling
pagtatakda ng mga mithiin, mga salik at mithiin at ang mga paraan sa pagkamit
hakbang sa pagpapasya tungo sa nito.
tamang direksyon ng buhay at
pagtupad ng mga pangarap.

Batayang Konsepto: Ang pagtatakda ng malinaw at makatotohanang mithiin ay


nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasya tungo sa tamang direksyon sa buhay at
pagtupad ng mga pangarap.

C. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


3.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod
na paksa;
a. Pagkakaiba ng Pangarap at Mithiin
b. Mga Katangian ng taong May Pangarap
c. Ang mga Pamantayan sa Pagtatakda ng Mithiin
d. Ang Pangmatagalan at Pangmadaliang Mithiin
e. Mga Hakbang sa Pagtatakda ng Mithiin
4.1 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagtukoy ng pagkakaiba ng pangarap at mithiin sa pamamagitan
ng mga larawan
b. Pagsuri at pagpapaliwanag ng kahulugan ng pangarap sa
pamamagitan ng isang awit
c. Pagtukoy ng mga gawi at pagpapahalaga na nakatutulong sa
pagtupad ng pangarap sa pamamagitan ng mga anekdota
d. Paghihinuha ng batayang konsepto
e. Pagtatakda ng sariling mithiin
f. Pagtataya ng itinakdang mithiin
g. Paggawa ng plano ng pagsasakatuparan ng mithiin

143
D. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO
Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 1- 2. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 1.

Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

V. PAUNANG PAGTATAYA
Pasagutan ang paunang pagtataya sa pahina 2-4. Hayaang markahan ng
mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang susi sa pagmamarka.
Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara ang susi sa pagmamarka.

144
Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na
kanilang nakuha. Ipataas ang kamay ng mga batang
nakakuha ng iskor na 10 at bilangin ang mga ito. Itala sa
pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng
nakakuha ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa
pisara ang kabuuang bilang. Gayundin ang gawin para sa
0 hanggang 4 puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha
ng iskor na 10, maaring dumako na ang guro sa bahaging
Pagpapalalim.

VI. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO


D. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Mga Hakbang:
1. Ipagawa ang Gawain I sa Pahina 261-262.

145
2. Basahin.

3. Pasagutan ang sumusunod na tanong. Talakayin ito sa klase.

Mangarap Ka!
After Image Band

I. Simulan mo sa pangarap ang


iyong minimithi
At ito'y iyong damhin
At itanim mo sa iyong puso at
ito ay lalaki
Ikaw rin ang aani

Hayaan mong lumipad ang isip


Sa lawak ng langit
Ito'y umaawit
At ito'y nagsasabing

Koro: Mangarap ka
Mangarap ka
Dinggin ang tawag ng iyong
loob
Umahon ka
Umahon ka
Mula sa putik ng iyong mundo

II. Simulan mo sa pangarap ang


iyong minimithi
At ito'y iyong dalhin

Bawat panaginip na taglay ng


iyong isip
Palayain mo at ilipad tungong
langit
Ang iyong tinig ay aawit

146
E. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA
1. Ipabasa ang mga anekdota sa Pahina 263-265.

2. Hatiin sa apat na pangkat ang mga mag-aaral.


3. Bigyan ang bawat pangkat ng Manila Paper at Pentel Pen.

147
4. Pasagutan ang mga sumusunod na tanong tungkol sa mga binasang
anekdota sa Pahina 265. Hayaang magkaroon ng talakayan ang bawat
grupo.
Panuto: Sagutin ang mga tanong. Isulat sa kwaderno ang
iyong mga sagot.
1. Ano ang pangarap ni Roselle? Paano natupad ang
kanyang mga pangarap? Ipaliwanag.
2. Anu-anong mga katangian ni Roselle ang nagbigay daan
upang siya’y magtagumpay? Pangatwiranan.
3. Sapat ba ang magkaroon ka lamang ng pangarap at
itinakdang mga mithiin?
4. Masasabi mo bang naayon sa plano ng Diyos ang kanyang
mga mithiin? Ipaliwanag.

5. Ipasulat sa Manila Paper at ipaulat sa klase ang mga naging sagot ng


bawat pangkat.
6. Gawing takdang-aralin ang bahaging ito.

F. PAGPAPALALIM
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-
aaral bilang Takdang Aralin.

1. Ipabasa ang sanaysay sa Pahina 266-275.

148
2. Itanong sa mga mag-aaral. “Ano ang pangarap mo sa buhay?” Tumawag
ng ilan.
3. Sabihin: Basahin natin ang sanaysay na may pamagat na “Mangarap
Ka!.”
4. Bigyan ng 15 minuto ang mga mag-aaral upang basahin ang sanaysay.
5. Pangkatin ang mga mag-aaral sa apat. Hayaan silang magtalaga ng
kanilang pinuno at tagapagtala.
6. Ibigay sa mga ito ang mga inihandang concept organizers sa Manila
Paper at ang mga activity cards para sa mga panuto at karagdagang
kaalaman tungkol sa gawain.

Mga Activity Cards

149
7. Ipapaskil ang mga output ng bawat pangkat sa pisara at ipaulat ito.
8. Matapos ng mga pag-uulat, tiyaking magbigay ng paglilinaw sa ilang mga
mahahalagang konspetong hindi naipaliwanag nang wasto at sapat.
9. Pasagutan ang Tayahin ang Iyong Pag-unawa sa pahina 21. Bigyan sila ng 5
minuto upang gawin ito.
10. Magpaskil o gumuhit sa pisara ng replica ng graphic organizer sa pahina 22.
Tumawag ng ilang mga mag-aaral upang punan ang graphic organizer. Ipasulat
sa mag-aaral ang nabuong konsepto sa ilalim ng nakapaskil na mga output ng
bawat pangkat na graphic organizer.

150
11. Piliin ang konseptong pinakamalapit sa Batayang Konsepto na nasa sumusunod
na kahon:

Batayang Konsepto: Ang pagtatakda ng malinaw at makatotohanang mithiin


ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasya tungo sa tamang direksyon sa
buhay at pagtupad ng mga pangarap.

G. PAGSASABUHAY

1. Sabihin

151
2. Ipagawa ang pagsasabuhay

3. Sabihin
Maaring dagdagan ang
paliwanag upang higit na
maging malinaw ang panuto.

4. Ipaskil sa pisara ang inihandang halimbawa ng Tsart ng Mga Mithiin.

152
5. Bigyan ang mga mag-aaral ng panahon upang punan ang Tsart ng Mithiin.

6. Talakayin.

7. Ipagawa ang Pagsasabuhay sa Pahina 281.

153
Mga Sanggunian:

©2001 All Rights Reserved. H&H Publishing Company, Inc.


http://www.hhpublishing.com/_onlinecourses/study_strategies/BSL/motivation/E5.ht
ml, hinango noong Nobyembre 12, 2009
http://www.indianola.k12.ia.us/high-school/guidance.html, sinipi noong Nobyembre
12, 2009, Indianola High School I 1304 East First Avenue I Indianola, IA 50125
I 515-961-9510 I Fax: 515-961-9519, website designed & maintained by EDJE
Technologies
http://www.careerliftoff.com/career_guidance.htm, © 2002 - 2007 career liftoff®, All
Rights Reserved, hinango noong Nobyembre 10, 2009
http://www.articlesbase.com/goal-setting-articles/5-ways-setting-goals-will-improve-
your-life-1768259.html, hinango noong Nobyembre 10, 2009
http://www.istadia.com/article/robrobson/2, hinango noong Nobyembre 10, 2009
http://www.bigsuccessx.com/dream.php, hinango noong Nobyembre 10, 2009

Mga Larawan, hinango sa:

www.clipartof.com/detailsclipart/42294.html, May 17, 2011


www.thematter.wordpress.com, May 17, 2011
www.atallook.deviantart.com, May 17, 2011
www.defenselink.mil, May 18, 2011
www.123rf.com, May 18, 2011
www.easyvectors.com, May 18, 2011

Mga Kakailanganing Kagamitan:

1. Mga Activity Card (Gabay Pampagtuturo)


2. Mga Anekdota sa Gabay Pampagtuturo
3. Mga sumusunod na tsart:
3.1 Fishbone Diagram
3.2 Hierarchical Organizer
3.3 Idea Web Graphic Organizer
3.4 Graphic Organizer sa Paghihinuha ng Batayang
Konsepto
3.5 Tsart ng Mithiin
3.6 Plano ng Pagsasagawa ng Mithiin
4. DVD Player at T.V. o Computer

154
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 14: ANG KAHALAGAHAN NG MABUTING
PAGPAPASYA SA URI NG BUHAY
VII. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- Nakagagawa ng pahayag ng layunin sa
unawa sa mga konsepto tungkol ang buhay batay sa mga hakbang sa tama
kahalagahan ng makabuluhang at mabuting pagpapasya
pagpapasya sa uri ng buhay
Batayang Konsepto: Ang matuwid at tamang pagpapasya ay mahalaga sa
pagkakaroon ng makabuluhang buhay at ganap na pagpapakatao.

E. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


5.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod
na paksa;
f. Moral Dilemma ni Kohlberg
g. Mabuting Pagpapasya
h. Ang Pahayag ng Layunin sa Buhay o Personal Mission Statement
i. Mga Hakbang sa Mabuting Pagpapasya
6.1 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
a. Pagsusuri ng mga nagawang pagpapasya
b. Paglalagay ng sarili sa sitwasyon o kalagayan ng iba upang mapili
ang higit na mabuting pasyang maaring gawin nito
c. Pagsusuri ng Moral Dilemma ni Kohlber
d. Pagbibigay ng kahulugan sa mabuting pagpapasya
e. Pagsusuri ng mga naging pasya ng mga tauhan sa isang maikling
kwento
f. Pag-uugnay ng tagumpay ng isang matagumpay na negosyante
sa mga mabuting pasya na kaniyanng ginawa
g. Pagpapaliwanag ng proseso ng mabuting pagpapasya
h. Pagtutukoy ng mahahalagang konsepto sa binasang sanaysay
i. Pagsulat ng pansariling layunin sa buhay

F. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO

Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 283. Isa-isahin ang mga


layuning pampagkatuto para sa Modyul 1.

Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning


binasa?

155
G. PAUNANG PAGTATAYA
1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa Pahina 284-286.
Hayaang markahan ng mga mag-aaral ang kanilang sariling papel gamit ang
susi sa pagmamarka sa Annex 1. Makatutulong din kung isusulat ng guro sa pisara
ang susi sa pagmamarka.

156
VIII. PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO
Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha.
Ipataas ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin
ang mga ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay
ng nakakuha ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang
kabuuang bilang. Gayundin ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

H. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN


Mga Hakbang

1. Ipagawa ang Gawain 1 sa Pahina 287.

2. Pasagutan ang mga tanong sa


Pahina 288.

157
3. Pasagutan ang Gawain 2.

Makatutulong kung ipapaskil sa pisara


ang mga katulad na paglalarawan.

4. Ipasuri ang mga naging pagpapasya sa mga mag-aaral.


Gamiting gabay sa talakayan ang mga sumusunod na mga tanong.

Makatutulong rin kung may nakasulat sa pisara ang mga tanong na ito.

I. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA


1. Saliksikin at ibahagi ang maikling kasaysayan ng Theory of Moral
Development ni Kohlberg
2. Basahin

158
3. Pangkatin ang mga mag-aaral. Hayaang talakayin ng mga ito ang mga sagot
sa mga tanong tungkol sa mga sinuring Moral Dillema.

4. Hayang magbahagi ang ilang miyembro ng bawat pangkat sa klase.

5. Ipabasa ang sumusunod na anekdota.

159
 Maaring ipasadula ang maikling kuwento tungkol kay Mark.
 Maari ring pumili ng isang mag-aaral na mahusay sa pagkukuwento. Ipabasa
sa kanya ang kuwento ni Mark.

6. Pasagutan ang sumusunod na tanong. Magsimula ng malayang talakayan.

7. Ipaskil ang inihandang tsart ng pagsusuri ng mga pasya ng mga tauhan sa


maikling kuwento.
8. Sabihin

9. Ipasuri ang mga naging pagpapasya ni Mark.


10. Ipaskil sa pisara ang sumusunod na halimbawa.

Maari ring gawing pangkatan ang gawaing ito.

11. Ipasulat muli ang anekdota sa kuwaderno.


12. Basahin at ipaliwanag ang Rubric sa Pagtataya ng pagsusuri.

160
13. Pasagutan ang sumusunod na tanong sa Pahina 296.

14. Ipabasa ang talambuhay sa pahina 296-297 at pasagutan ang mga tanong
sa pahina 297-298.

161
Maaaring gawing takdang-aralin ang pagbasa ng talambuhay.

Ipasulat sa kuwaderno ang sagot sa mga tanong na ito.

15. Ipasuri ang sumusunod na paglalarawan. Sabihing ito ang proseso ng


mabuting pagpapasya. Tumawag ng ilan upang ipaliwanag ito.
Sa huli’y bigyang-linaw ang ilang mga bagay na kailangang bigyan ng
paglilinaw.

162
16. Itanong:

17. Ipasuri ang mga halimbawa ng personal mission statement o layunin sa


buhay sa Pahina 299.

18. Ibigay ang sumusunod na gawain sa Pahina 300 bilang takdang-aralin.

163
J. PAGPAPALALIM
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa
mga mag-aaral bilang Takdang Aralin.

1. Ipabasa ang sanaysay sa mga pahina 300-306.

2. Pasagutan ang mga tanong sa pahina 306.

3. Ipaskil sa pisara ang inihandang Tsart ng graphic organizer para sa


Paghihinuha ng Kakailanganing Pag-unawa o Batayang Konsepto.

4. Pangkatin ang mga mag-aaral. Hayaang magkaroon ng talakayan ang


mga mag-aaral sa loob ng 5 minuto kung ano ang kanilang isusulat sa
tsart.
5. Ipapaskil ang kanilang mga isinulat.

164
6. Ipaulat ang mga isinulat na Batayang Konsepto.

K. PAGSASA BUHAY NG MGA PAGKATUTO


1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagganap sa pahina 307.

2. Ipagawa ang pagninilay sa pahina 307.

165
3. Basahin

Kung kailangan,
ipaskil ang mga
mungkagi ni Sean
Covey tungkol sa
pagsulat ng
mahusay na
pansariling
pahayag ng
layunin sa buhay.

166
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 15: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Kursong
Akademiko o Teknikal-Bokasyonal o Negosyo
IX. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Natutukoy ang mga personal na salik na Naipakikita ang pagkilala sa sarili at
kinakailangang paunlarin kaugnay ng ang kasanayan sa pagtatakda ng
pagpaplaplano ng kursong akademiko o mithiin sa pamamagitan ng paggawa ng
teknikal-bokasyonal, negosyo o Goal Setting and Action Planning Chart
hanapbuhay
Batayang Konsepto: Ang pagiging tugma ng mga personal na salik sa mga
pangangailangan (requirements) sa napiling kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal, negosyo o hanapbuhay, ay daan upang magkaroon ng
makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak ang pagiging produktibo at
pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa.

H. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


7.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod
na paksa;
j. Ang Mga Pansariling Salik sa Pagtatakda ng Mithiin
k. Ang SMARTA o Mga Pamantayan sa Pagtatakda Mithiin
l. Mga Key Employment Generators
8.1 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
j. Pagtukoy ng mga pansariling salik na nakaiimpluwensya sa
pagtatakda ng mithiin
k. Paggawa ng ulat ng pagpapalakas ng kahinaan ayon sa MI o
Chart of Abilities
l. Paggawa ng ulat ng pagpapaunlad ng interes
m. Pagtatakda ng mithiin ayon sa mga pamantayan sa pagtatakda ng
mithiin
n. Pagsusuri ng mga salik sa pagpili ng kursong akademiko o
teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay sa pamamagitan ng
anekdota o maikling kwento ng pagtatagumpay ng dalawang
Pilipino
o. Pagpapaliwanag ng mahahalagang konsepto sa binasang
sanaysay
p. Paggawa ng Force Field Analysis ng mga itinakdang kursong
akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo, o hanapbuhay.
q. Pagbubuo ng Goal-Setting and Action Planning Chart

167
I. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO
Isa-isahin ang mga layuning pampagkatuto. Tiyaking malinaw sa mga mag-
aaral ang mga ito.

J. PAUNANG PAGTATAYA

1. Basahin ang panuto.

168
K. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Makatutulong na bilang motibasyon, may nakapaskil ding katulad na


paglalarawan sa pisara. Magkaroon ng malayang talakayan tungkol dito. Maaring
gamitin ang mga tanong sa pahina 312, para sa malayang talakayan.

Matapos ang malayang talakayan ay


pasagutan sa mga mag-aaral ang mga
tanong sa kanilang kuwaderno.

169
Maaaring tumawag ng ilang mag-aaral
upang sagutin ang mga tanong na ito
bago pa ito pasagutan sa kuwaderno. Sa
ganitong paraan magkakaroon muna siya
ng ideya kung paano ito sasagutan.

Basahin ang sumusunod na panuto sa pahina 6 mga mag-aaral.

Sa bahaging ito ay iniuugnay ang


mga nagdaang aralin sa unang
markahan sa kasalukuyang aralin.
Makatutulong kung ang bahaging
ito ay gawing takdang-aralin o
araling-bahay.

170
Ang tanong sa pahina

EXPLORING OCCUPATIONS WORKSHEET

Mga Kinakailangang Impormasyon Trabaho o Negosyo:


Halimbawa: Pagdodoktor/ Medisina
Betirinaryo
Mga Pangunahing Gawain o Manggamot ng mga hayop
Tungkulin

Para sa Negosyo: Gaano kalaki ang Php 600, 000 humigit kumulang
puhunan?

Natapos na antas ng pag-aaral o Medisina


natapos na kursong akademiko o
teknikal bokasyonal?

Mga kinakailangang kasanayan Panggagamot


Pag-oopera
Mga pagpapahalaga Pagtitimpi, pagtitiyaga, pagmamahal
Mga kaugnay na interes o hilig Pag-aalaga ng hayop
Kalagayan sa paggawa (working May pagkakataong may kaunting
conditions) Halimbawa: Maingay ang panganib na makagat ng mga hayop

171
paligid, nakatayo, maraming taong na ginagamot
kailangang harapin, mabilis ang mga
transaksyon, walang masyadong
kahalubilong tao, mabagal ang
transaksyon, at iba pa.
Mga oportunidad sa paglago bilang Maaring magtayo ng sariling klinika.
manggagawa, empleyado o Maaring maghayupan (poultry,
negosyante piggery, cattle raising, etc.)
Maaring kitain o sahurin Php 800, 000 humigit kumulang sa
isang taon
Iba pang mga benepisyo (travel o Nakadadalo sa mga kumbensyon
pangingibangbayan, scholarships, at para sa mga beterinaryo sa loob at
iba pa) labas ng bansa
Ano ang pinakagusto mo sa napiling Nasisiyahan sa pag-aalaga ng iba’t
trabaho o negosyo? ibang uri ng mga hayop
Ano ang pinakaayaw mo sa napiling Ang panganib na makagat ng mga
trabaho o negosyo? pasyenteng ginagamot

Gumawa ng portfolio ng mga ginawang pagsukat at pagtataya ng mga


pansariling salik sa pagpili ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal,
negosyo hanapbuhayo. Ang portfolio ay maglalaman ng mga sumusunod:
 Chart of Abilities (Pagraranggo ng mga kakayahan, ang paliwanag sa
resulta ng pagtataya ng kakayahan sa pamamagtan ng Chart of Abilities,
at ang ginawang pagninilay tungkol dito.)
 Multiple Intelligences Survey
 Interest Focus Inventory (Chart of Interest, Chart of Focuses, at ang
ginawang pagninilay tungkol dito)
 Mga Sariling Pagpapahalaga Kaugnay ng Paggawa ( Kasama rin ang
paliwanag tungkol sa mga pagpapahalagang ito at ginawang pagninilay)

172
Rubric sa Pagtataya ng Portfolio

Puntos Mga Konsepto Pagninilay Kabuuan


Nilalaman

21-25 Lahat ng Makikita sa mga Ipinakikita sa mga Ang mga


mga gawain awtput na isinulat na nilalaman ay
ay naunawaan ng pagninilay ang malinaw na
nakapaloob mga mag-aaral malinaw na naisa-isa at
kasama ang ang konseptong pagkilala sa sarili naipakita ang
mga kailangang at ang kasanayan kaugnayan ng
ginawang matutunan. sa pagsusuri ng bawa’t isa,
paliwanag mga sarili. may
at Naipakita na kaayusan, at
pagninilay nahasa ang malikhaing
at may iba kasanayang nailathala.
pang layuning sanayin
karagdagan. sa pamamagitan
ng mga gawain

16-20 Lahat ng Makikita sa Ipinakikita sa mga Ang mga


mga gawain awtput na sa isinulat na nilalaman ay
ay pangkalahatan ay pagninilay ang naisa-isa at
nakapaloob naunawaan ng pagkilala sa sarili naipakita ang
kasama ang mag-aaral ang ng mag-aaral. kaugnayan ng
mga konseptong bawa’t isa.
ginawang kailangang
paliwanag matutunan.
at
pagninilay. Naipakita na sa
pangkalahatan ay
nahasa ang mga
kasanayang
layuning sanayin
sa pamamagitan
ng mga gawain.

11-15 Lahat ng Makikita sa Ipinakikita sa mga Ang mga


mga gawain awtput na isinulat na nilalaman ay
ay bahagyang pagninilay na may bahagyang
nakapaloob naunawaan ng bahagyang naisa-isa
mag-aaral ang pagkilala sa sarili ngunit sa
konseptong ang mag-aaral. pangkalahatan

173
kailangang ay wala itong
matutunan. kaayusan.

Naipakita na sa
pangkalahatan ay
bahagyang
nahasa ang mga
kasanayang
layuning sanayin
sa pamamagitan
ng mga gawain.

6-10 Isang Ang mga awtput Ang mga nasulat Ang mga
gawain lang ay hindi na pagninilay ay nilalaman ay
ang nagpapakita ng nagpapakita ng di- hindi naisa-isa
nilalaman pagkatuto o malinaw na at walang
kasanayan. pagkilala sa sarili. kaayusan.

0-5 Walang
ipinasang
gawain

174
Mga Mga Pansariling Mga KEG Limang
Minimithing Salik na tugma at na tugma Trabahong/Negosyon
Karera kailangang sa g Angkop sa Akin
paunlarin para sa minimithing
(Isulat ang minimithing Karera
tatlong Karera (Negosyo o (Negosyo o
pinakamimithi Trabaho) Trabaho)
sa lahat)

Halimbawa: Tugma Health/ 1. Beterinaryo


Medical 2. Surgeon
1. Beterinaryo Interes: Mahilig sa Tourism
2. Pediatrician pag-aalaga ng
3. Guro o hayop Agri- Iba pa na maaring
Collage business bigyan ng
Instructor Pagpapahalaga: konsiderasyon
Pasensyosa, may
pagpapahalaga sa 3. Nurse
kalinisan at 4. Dentist
kaayusan (malinis 5. Optometrist
at maayos); magiliw
sa mga bata

Kakayahan: May
sapat na talino at
may malusog na
pangangatawan

Kailangang
Paunlarin

Interes: Hilig sa
asignaturang
Biology

Pagpapahalaga:
Pagiging
palakaibigan o
pagiging people
oriented

Kakayahan:
Paghahanda ng
mga kagamitan sa
pagtuturo

175
Mga Nakatutulong na pansariling salik Mga Paraan Upang Pag-ibayuhin
sa pagpili ng kurso o negosyo: ang mga ito:
- Pagpasok ng maaga sa mga
Pagpapahalaga – Kasipagan sa pag- klase at paghahanda sa mga ito
aaral - Pagsali sa mga “clubs” o
organisasyon sa paaralan
Interes – Hilig sa pagbabasa - Pagbili ng maraming aklat sa
Kakayahan – Palakasan o isports second hand shops
- Pagkain ng tama at pag-
(basketball)
eehersisyo

Mga nakahahadlang na pansariling Mga Paraan upang ito ay baguhin:


salik sa pagpili ng kurso o negosyo:
- Pagsama sa mga kaibigang
Pagpapahalaga – Labis na pakikisama masipag mag-aral
sa barkadang maaring masamang - Gawin lamang ito sa araw na
impluwensya walang pasok at mga gawain sa
paaralan
Interes – Mahilig sa paglalaro ng video - Pagpapaturo sa mga kaklaseng
games mahusay sa matematika

Kakayahan – Mahina sa matematika

176
177
Rubric sa Pagtataya ng Goal Setting at Action Planning Chart

Mga Pang-uri Lubos na Kasiya-siya Hindi Kasiya-


Kasiya-siya siya
1. Pagsunod sa
pamantayan sa
pagtatakda ng
mithiin - ang
SMARTA :

S – pecific (Tiyak)

M - easurable
(Nasusukat)

A - ttainable
(Naabot/Makatotohan
an)

R - elevant
(Makabuluhan)

T - ime-bound (May
itinakdang panahon)

A - ction oriented (May


kaakibat na pagkilos)

2. Pagtukoy sa mga
tiyak na hakbang
tungo sa pagkakamit
ng mithiin

178
Rubric sa Pagtataya ng Goal Setting at Action Planning Chart at Accomplishment
Report o Pagtatala ng mga Katuparan sa mga Hakbang sa Pagtupad ng Itinakdang
Mithiin sa Journal
Mga Pang-uri Lubos na Kasiya- Hindi Kasiya-
Kasiya-siya siya siya
1. Pagkakaroon ng sistema,
pamamaraan at
pamantayan sa pagsukat
ng kanyang pagsulong o
pag-unlad tungo sa
pagkakamit nito
2. Pagtukoy sa mga maaring
maging balakid o hadlang
sa pagkakamit ng mithiin
at gayundin ng mga
paraan upang
malampasan ang mga ito
3. Pagkakaroon ng sistema
ng pagpapabuya o
paggantimpala para sa
mga nakamit na mithiin
upang magkaroon ng
pagpupunyaging
magpatuloy
4. Pagkakaroon ng puwang
sa mga pagbabago o
pagpapabuti sa plano

179
Gabay sa Pagtuturo
Modyul 16: HALAGA NG PAG-AARAL PARA SA PAGNENEGOSYO
O PAGHAHANAPBUHAY!

X. MGA LAYUNIN
MGA PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Pangnilalaman Pagganap
Natutukoy ang mga sariling kalakasan Nakapagbabalangkas ng plano ng
at kahinaan at nakapagbabalangkas ng paghahanda para sa kursong
mga hakbang upang magamit ang mga akademiko o teknikal-bokasyonal,
kalakasan sa ikabubuti at malagpasan negosyo o hanapbuhay
ang mga kahinaan

Batayang Konsepto: Ang pag-aaral ay naghahasa ng mga kakayahan at


nagbibigay ng kasanayan na mahalaga sa paghahandang pisikal, mental, sosyal
at ispiritwal para sa mundo ng paggawa at sa pagtupad ng bokasyon.

Sa pag-aaral nalilinang ang mga kasanayan, halaga, at talento na makatutulong


sa pagtatagumpay sa napiling hanapbuhay o negosyo.

L. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO


9.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod
na paksa;
m. Halaga ng Pag-aaral sa Pagnenegosyo o Paghahanapbuhay
n. Ang Merkado sa Paggawa o Labor Market
o. Unemployment at underemployment
p. Epekto ng Kawalan ng Edukasyon sa Pamumuhay sa Lipunan
q. Mga Paraan ng Pagpapaunlad ng Kasanayan sa Pag-aaral
10.1 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral:
h. Pagtukoy ng mga maaaring maging pag-unlad 10 taon mula
ngayon
i. Pagtukoy ng damdamin at saloobin ng ating pambansang bayani
sa pamamagitan ng pagsusuri ng sanaysay tungkol sa Liham ni
Rizal sa Mga Kababaihan ng Malolos
j. Paggawa ng reaction paper tungkol sa Liham ni Rizal sa Mga
Kababaihan ng Malolos
k. Pagpapalliwanag sa halaga ng pag-aaral
l. Pagsusuri sa kalagayan ng paggawa sa bansa
m. Paggawa ng power point presentation tungkol sa ginawang
panayam

180
n. Pagpapalliwanag ng mga mahahalagang konsepto sa binasang
sanaysay
o. Paghihinuha ng batayang konsepto
p. Pagbubuo ng Study Group

M. MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO

1. Isa-isahin ang mga layuning pampagkatuto sa mga Pahina 337.


2. Itanong kung mayroong nais na paglilinaw ang mga mag-aaral.

A. PAUNANG PAGTATAYA
1. Pasagutan ang paunang pagtataya sa mga mag-aaral. Ipasulat ang kanilang
sagot sa kuwaderno.

181
PLANO NG PAGTUTURO-PAGKATUTO
L. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Ipabilang sa mag-aaral ang kabuuang iskor na kanilang nakuha.
Ipataas ang kamay ng mga batang nakakuha ng iskor na 10 at bilangin
ang mga ito. Itala sa pisara ang kabuuang bilang. Ipataas ang kamay ng
nakakuha ng 5 hanggang 9 na puntos; bilangin at itala sa pisara ang
kabuuang bilang. Gayundin ang gawin para sa 0 hanggang 4 puntos.
Kung lahat halos ng mga mag-aaral (95%) ay nakakuha ng iskor na 10,
maaring dumako na ang guro sa bahaging Pagpapalalim.

Mga Hakbang:
1. Pasagutan ang Ako, Sampung Taon Mula Ngayon
2. Ipabasa ang Panuto.

Magpaskil ng tsart ng “Ako, Sampung


Taon Mula Ngayon” at “Ako, Ngayon”
sa pisara.

Ang Aking Trabaho

Anu-ano ang aking mga gawain ? Saan ako nagtratrabaho? Sino-sino ang
mga katrabaho ko? Ako ba ay nasa opisina o lumalabas ng opisina? Ano ang
kalagayan sa aking pinagtratrabahuhan? Ginagamit ko ba ang aking
kasanayan sa paggamit ng lakas, isip, o mga talento?

Ang Aking Natapos na Pag-aaral

Mayroon ba akong titulo sa kolehiyo? Ako ba ay nagpapatuloy sa pag-aaral?


Ako ba ay may karagdagang mga pagsasanay? May mga karagdagan ba
akong kasanayan bukod sa kinakailangan sa aking trabaho? Natupad ko ba
ang aking mithiin sa pag-aaral?

182
Ang Aking Oras sa Paglilibang

Ano ang kinahiiligan kong mga gawain? Mayroon ba akong kasanayang


natutuhan para sa paglilibang? May natamo na ba akong ninanais na gawin
na dati rati’y wala akong panahong gawin? Ako ba ay nagbibiyahe sa ibang
bansa? Sa ibang lugar sa bansa? Ang akin bang tirahan ay may impluwensya
sa uri ng aking paglilibang? Mayroon ba akong panahon sa sarili? Ako ba’y
nakapagbabasa pa ng mga aklat?

Ang Aking Pakikipagkapwa

Paano ako makisama sa ibang tao? May sarili na ba akong pamilya? Ako ba
ay isa nang potensyal na lider? Gusto ba ako ng mga tao? Marami ba akong
kaibigan o iilan lamang? Ako ba ay kasal na? Marunong na ba akong lumutas
ng mga alitan o suliranin sa ugnayan? Gusto ko ba ang makihalubilo sa ibang
tao ? Mas gusto ko ba ang napag-iisa?

3. Pagbuuhin ng dyad ang mga mag-aaral. Hayaan ang mga ito na mamili ng
kanilang makakapareha.
4. Sabihin ang mga alituntunin sa pag-uusap sa isang dyad.
1) Makinig sa nagsasalita. Hintayin ang iyong pagkakataoong magsalita
2) Lahat ng ibabahagi ng kapareha ay opinyon niya kung kaya’t nararapat
na igalang ang mga ito.
3) Huwag lakasan ang boses sa pag-uusap dahil mayroong ibang
magkapareha na nag-uusap din.
5. Ipabahagi sa isa’t isa ang kanilang mga isinulat sa “Ako, Sampung Taon
Mula Ngayon” at “Ako, Ngayon.
6. Pasagutan ang mga tanong sa pahina 8. Ipasulat ang kanilang sagot sa
kuwaderno.

183
M. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA
1. Ipabasa ang sanaysay tungkol sa Liham ni Rizal sa Mga Kababaihan ng
Malolos

2. Bigayan sila ng 10 minuto upang basahin ito.


3. Ipaskil ang mga tanong matapos ang itinakdang oras.
4. Ipabasa ang mga tanong.
5. Bigyan sila ng 15 minuto para sagutan ito. Ipasulat ang sagot sa kuwaderno.
6. Basahin

7. Gamitin ang Rubric upang tayain ang reaction paper na ginawa ng mga mag-
aaral.
8. Ipakita ang Rubric sa mga mag-aaral at tiyaking naipaliwanag sa kanila ang
paraang ng pagmamarka bago nila isinagawa ang proyekto.

184
8. Pasagutan ang Gawain 3 sa Pahina 345-346.

Maaring gawing Takdang-


Arallin ang Gawain 3.

9. Ipagawa ang Gawain 4. Maaring gawing library o research day ang araw na
ito.

185
10. Ibigay ang gabay na tanong para sa pagsasaliksik bago sila papuntahin sa
silid-aklatan

Gawin itong pangkatang


proyekto.

11. Pangkatin ang mga mag-aaral sa lima. Ipagawa sa kanila ang Gawain 5,
panayam sa pahina 346-347.

12. Ipaliwanag na ang nais na makalap na kabuuang impormasyon ay – kung


ano ang kalagayan ng mga manggagawa o empleyado at mga negosyanteng
Pilipino sa bansa kaugnay ng pasahod o kinikita at kasiyahan sa kanyang
mga gawain sa trabaho o negosyong napili. Mahalaga rin na maipaliwanag
ng mga mag-aaral ang naging papel ng pag-aaral o edukasyon sa mga
naging paghahanda ng mga manggagawa, empleyado o negosyanteng
kanilang kakapanayamin.
13. Ipaulat ang mga naging resulta ng panayam sa pamamagitan ng power point
presentation.
14. Gamitin ang Rubric sa Pagtataya ng power Point Presentation para
mabigyan ng kaukulang marka ang ginawang proyekto ng mga bata.

186
N. PAGPAPALALIM
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa
na sa mga mag-aaral bilang Takdang Aralin.

1. Ipagawa ang bahaging Pagpapalalim.


2. Ipabasa ang sanaysay na Halaga ng Pag-aaral sa Paghahanda Para sa
Pagnenegosyo o Paghahanapbuhay sa Pahina 348-356.
3. Pasagutan ang mga tanong tungkol sa binasang sanaysay.

4. Pasagutan ang kakailanganing tanong sa Pahina 27.

187
5. Tumawag ng ilan at ipasulat ang kanilang naging sagot sa pisara.
6. Sa huli’y ipaskil ang inihandang Tsart ng Batayang Konsepto.

O. PAGSASABUHAY

1. Ipabasa ang panuto sa mga mag-aaral.

2. Ipaskil sa pisara ang inhandang halimbawa ng pagsusuri ng mga marka sa


bawat asignatura.
3. Ipaliwanag ang kanilang kailangang gawin.
4. Pasagutan ang bahaging Pagninilay.

Ipabasa sa mga mag-aaral.

Makatutulong kung may nakapaskil na


talaan ng mga paalalang ito sa pisara.

188

You might also like