Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Unang Markahan - Modyul 2:
Ang Ugnayan ng Tao at
Kapaligiran sa Paghubog ng
Kabihasnang Asyano
Araling Panlipunan– Ikapitong Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2: Ang Ugnayan ng Tao at Kapaligiran sa Paghubog ng
Kabihasnang Asyano
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
ii
7
Araling Panlipunan
Unang Markahan - Modyul 2
Ang Ugnayan ng Tao at
Kapaligiran sa Paghubog ng
Kabihasnang Asyano
iii
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Para sa mag-aaral:
iv
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
v
Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
vi
Alamin
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
Napahahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang Asyano.
1
Subukin
Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang sumusunod na katanungan. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
4. Ano ang tawag sa uri o dami ng mga halaman sa isang lugar tulad ng
pagkakaroon ng kagubatan o damuhan na epekto ng klima nito?
A. monsoon C. vegetation cover
B. plant geography D. botanical garden
2
10. Niyaya ka ng barkada mo sa Bataan at ibinilin nya sa iyo na magdala ng sobrang
damit para maligo. Sa anong anyong tubig kaya kayo magtutungo?
A. lawa B. bukal C. dagat D. ilog
11. Ano ang maaaring magandang epekto sa mga Asyano na nakatira sa Pacific Ring
of Fire?
A. Paghagupit ng mga tsunami sa tabing dagat na nakakaantala ng pag-
unlad ng bayan.
B. Pagkakaroon ng mga bagong anyong lupa at anyong tubig bunga ng
pagsabog ng mga bulkan.
C. Madalas na pagbuga ng lava mula sa bulkan na ikinamamatay ng mga
hayop at halaman.
D. Palagiang paglipat ng mga tao sa ibang lugar.
12. Si Albert ay nakatira malapit sa isang ilog. Alin sa mga sumusunod ang hindi
niya pwedeng gawin sa kanilang lugar?
A. maligo araw-araw C. maglaba araw-araw
B. uminom ng malinis na tubig D. manguha ng halamang gamot
13. Bakit mahalagang malaman ang ugnayan ng tao sa kapaligiran?
A. Dahil sa kapaligiran nakasalalay ang ating pinagkukunan ng yaman.
B. Dahil sa kapaligiran makikita ang magagandang tanawin.
C. Dahil sa kapaligiran ay may kapayapaan.
D. Dahil sa kapaligiran nakatuon ang kasiyahan.
15. Alin sa mga sumusunod ang HINDI KABILANG sa kahalagahan ng mga Ilog
Tigris / Euphrates, Ilog Indus at Ilog Huang Ho?
A. Dahil sa tabing-ilog sila nakakapagtanim at nakakapag-alaga ng hayop.
B. Dahil dito sila nakikipagkalakalan sa mga kalapit lugar.
C. Dahil dito sila kumukuha ng pangangailangan sa araw-araw.
D. Dahil dito sila natutong magbasa at magsulat.
3
Aralin
1
Halika na at sabay nating tuklasin ang Yamang Likas ng
Asya upang mas maunawaan natin ang kahalagahan nito sa
paghubog ng kabihasnang Asyano at pamumuhay ng mga
taong nakatira rito.
.
Balikan
Sa bahaging ito, ating balikan ang iyong nalalaman ukol sa mga rehiyon ng
Asya. Gamit ang kasunod na mapa ng Asya, lagyan ng kaukulang rehiyon ang
kanang bahagi ng tsart kung saan kabilang ang bawat bansa na makikita naman sa
kaliwang kolum. Gawing halimbawa ang nasa unang bilang.
4
Tuklasin
5
Suriin nang mabuti ang binasang tula at sagutin nang buong husay ang mga
katanungan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Suriin
6
ANG KATANGIANG PISIKAL NG ASYA
LOKASYON NG ASYA
Pansinin ang mapa ng daigdig. Ano ang iyong napansin? Pagmasdang mabuti
ang lokasyon ng Asya. Sa mga sinaunang manlalakbay, tinatawag nilang orient o
silangan ang kontinente ng Asya sapagkat ito ay nasa gawing silangan ng Europe.
Samantala, occident naman o kanluran ang sa kontinente ng Europa. Ang
lokasyon ay tumutukoy sa kalagayang pang heograpiko ng isang lugar o pook. Ang
mga eksperto sa pag-aaral ng lokasyon ay gumagamit ng iba’t ibang paraan sa
pagtukoy ng kinaroroonan ng isang lugar.
LOKASYONG INSULAR
7
LOKASYONG ABSOLUTE
8
BULKAN - isang bundok na nagbubuga ng nagbabagang
mga bato, usok at iba pang materyal na galing sa ilalim
ng lupa
9
DAGAT - mas maliit at nakadugtong sa karagatan na may
bahagi na nakadikit sa lupa
Sa silangan ng Asya ay matatagpuan ang mga East
China Sea, Japan Sea, Bering Sea, West Philippine Sea.
Ating tunghayan ang mga pakinabang na dulot ng mga anyong lupa at anyong
tubig sa pamumuhay ng mga Asyano sa pamamagitan ng graphic organizer.
10
ANG MGA VEGETATION COVER NG ASYA
11
Samantala nahahati naman sa tatlong uri ang kagubatan:
12
Ang Pilipinas ay nakalatag sa Timog-
Silangang Asya at madalas na dinaraanan ng
Hanging Amihan at Hanging Habagat.
Maaaring nakakabuti sa mga magsasaka ang
madalas na pag-ulan ngunit may mga hindi
rin magandang naidudulot ito.
13
ANG PACIFIC RING OF FIRE
14
Pagyamanin
A. PinakaBar Mo Ako!
1 2 3 4 5 6 7
Panuto: Basahin nang mabuti ang tanong at isulat ang salitang OO kung ito ay may
katotohanan at HINDI kung walang katotohanan. Isulat mo ang sagot sa sagutang
papel.
_________1. Ang salitang heograpiya ay tumutukoy sa paglalarawan ng daigdig.
_________3. Totoo bang ang mga lokasyong bisinal, insular at solar ay mga
pamamaraan ng pagtukoy ng lokasyon ng isang lugar?
_________4. Ang tiyak nga bang kinaroroonan ng Asya ay 10° Timog hanggang 90°
Hilagang latitude at mula sa 11° hanggang 175° Silangang longitude?
15
C. Cross my Heart, Na Puzzle ako!
Pababa Pahalang
1. Ito ay ang pinakamataas na anyong 2. Ang tawag sa hanay ng mga bundok
lupa. (Halimbawa: Himalayas, Hindu Kush
(Halimbawa: Mt. Everest, K2
at Ural Mountain)
Mountain at Mt. Kanchenjunga)
3. Isang bundok na nagbubuga ng 6. Pinakamalaking bahagi ng anyong
nagbabagang bato, usok o iba pang tubig
materyal galing sa ilalim ng lupa. (Halimbawa: Pasipiko, Artiko at
(Halimbawa: Fuji, Mayon, Pinatubo) Indian)
4. Anyong lupa na napaliligiran ng 8. Uri ng katubigang karaniwang
tubig. nagmumula sa kabundukan at
(Halimbawa: Borneo, Sumatra, umaagos patungo sa ibang ilog,
Pilipinas) lawa o dagat
5. Tigang na lupaing natatabunan ng (Halimbawa: Tigris at Euphrates,
buhangin Indus at Huang Ho)
(Halimbawa: Gobi, Taklimakan at 9. Isang anyong tubig na
Kara Kum) pinapalibutan ng lupain
(Halimbawa: Caspian Sea, Lake
7. Mas maliit at nakadugtong sa
Baikal at Dead Sea)
karagatan at may bahagi na
nakadikit sa lupa
(Halimbawa: East China Sea, Japan
Sea, Bering Sea, West Philippine Sea)
10. Ito ay binubuo ng maraming pulo
(Halimbawa: Pilipinas at Indonesia)
16
D. Iba ang may alam sa sariling bayan!
Panuto: Hanapin sa Hanay B ang angkop na anyong lupa/tubig na nasa sa Hanay
A na makikita sa Gitnang Luzon. Isulat ang sagot sa patlang.
Hanay A Hanay B
_____1
.
A. Ilog
Halimbawa: Ilog Pampanga
_____2
. B. Kapatagan
Halimbawa: Bulacan Ricefields
_____3
.
C. Bulubundukin
Halimbawa: Sierra Madre
_____4
. D. Lawa
Halimbawa: Mt. Pinatubo
Crater Lake
_____5 E. Bundok
.
Halimbawa: Mt. Samat
17
E. Challenge Accepted!
Panuto: Pumili sa loob ng kahon ng tamang sagot ng katangian ng
vegetation cover sa Asya at ilagay ang TITIK sa ibabang kahon ng
larawan. Samantala, isulat ang katangian ng behetasyon sa patlang.
Gawing halimbawa ang nasa unang bilang.
1. Steppe: mababaw
f. 2. Savanna: ____________ 3. Prairie: __________
na ugat
Klima Monsoon
Habagat Amihan
Sona Bulkan
Hangin Tectonic
Ulan Temperatura
Pacific Ring of Fire
18
_____________ 3. Ito ay nabubuo kapag ang mga patak ng tubig ay nalalaglag sa
lupa galing sa mga ulap.
_____________ 4. Ito ay halo-halong mga gas at bumubuo sa atmospera ng mundo.
_____________ 5. Ito ay hanging nagtataglay ng ulan.
_____________ 6. Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang nakalatag sa isang malawak
na sona na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan na
kadalasang nagdudulot ng paglindol at paggalaw ng lupa.
Isaisip
Dugtungan Na!
Panuto: Gumawa ng hanggang tatlong pangungusap upang makumpleto
ang sumusunod na pahayag at makabuo ng isang ideya o konsepto.
19
Isagawa
Pagkakaroon ng monsoon
Tayahin
Mahuli Taya!
20
2. Kung ang Kanlurang Asya ay bihira ang ulan at sa Hilagang Asya naman ay
mahaba ang taglamig at maigsi ang tag-init, ano naman ang katangian ng klima
sa Timog-Silangang Asya?
A. Ang mga bansa sa rehiyon ay nakararanas ng tag-init, taglamig, tag-araw
at tag-ulan.
B. May mainit na panahon sa ilang bahagi at may mga bahagi ng rehiyon na
nababalutan ng yelo.
C. Mahalumigmig, taglamig, tag-init at tagtuyot ang nararanasan sa rehiyong
ito sa iba’t ibang buwan sa loob ng isang taon.
D. Sobrang lamig sa rehiyon at hindi kayang panirahan ng tao.
21
9. Ang mga sumusunod ay mga kilalang bulkan sa Asya MALIBAN sa
A. Mt. Mayon ng Pilipinas C. Mt. Krakatoa ng Indonesia
B. Mt. Fuji ng Japan D. Ural Mountain ng Russia
10. Si Nash ay nakatira malapit sa dagat, ano sa palagay mo ang kaugnayan ng
dagat sa buhay niya?
A. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangingisda.
B. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangtotroso.
C. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay magsasaka.
D. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangangalakal.
11. Si Rey ay may planong mamasyal kasama ang pamilya sa Ilog Pampanga ngunit
nakita niyang makulimlim ang kalangitan. Ano ang kaniyang gagawin?
A. Sabihin sa pamilya na ipagpaliban na lang dahil may parating na malakas
na ulan.
B. Itutuloy ang balak dahil wala ng ibang panahon.
C. Aalis ng maaga at uunahan ang ulan sa lugar na pupuntahan.
D. Pupunta sa lugar at habang umuulan ay makikipagselfie na lang sa
pamilya.
12. Si Albert ay nakatira malapit sa Angat Dam sa Bulacan. Alin sa mga sumusunod
ang hindi niya pwedeng gawin sa kanilang lugar?
A. Maligo araw-araw.
B. Uminom ng malinis na tubig
C. Maglaba araw-araw.
D. Manguha ng halamang gamot.
13. Ang Pilipinas ay binubuo ng humigit-kumulang na pitong-libong mga pulo.
Paano ito nakakaapekto sa paghubog ng ating kultura bilang Pilipino?
A. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay
nakabuo ng iba’t-ibang kultura.
B. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay hindi
naging hadlang para magkaisa ng paniniwala.
C. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay
dumami rin ang mga nasasakupan ng kanilang teritoryo.
D. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay
nakakapamasyal ang mga tao sa iba’t ibang lugar.
22
15. Ano ang magandang epekto ng kaugnayan ng kapaligiran sa iyo bilang isang
mag-aaral?
A. Nagiging masayahin sa araw-araw.
B. Nagiging mabait sa kapitbahay.
C. Nagiging masunurin sa magulang.
D. Nagiging mapanuri sa mga nangyayari sa kapaligiran.
Karagdagang Gawain
23
RUBRIK SA PAGTATAYA NG POSTER
Iskala ng Pagmamarka:
Di- Katanggap-
Kahanga-hanga
Kraytirya Pangkaraniwan tanggap Pagtatangka
3
4 2 1
1.Paksa Angkop na May kaugnayan May maliit na Walang
angkop at sa paksa kaugnayan kaugnayan
eksakto ang
kaugnayan sa
paksa
4 – 100 : Di-pangkaraniwan
3 – 90 : Kahanga-hanga
3 – 80 : Katanggap-tanggap
1 – 70 : Pagtatangka
24
25
SUBUKIN BALIKAN PAGYAMANIN A PAGYAMANIN C
1 A 1 3 1.Bundok
1 Timog-Silangang Asya
2 1 2.Bulubundukin
2 B 2 Hilagang Asya 3.Bulkan
3 6
3 A 3 Kanlurang Asya 4.Pulo
4 7
4 C 5.Disyerto
4 Timog Asya 5 2 6.Karagatan
5 D 5 Silangang Asya 6 5 7.Dagat
6 B 7 4 8.Ilog
6 Timog-Silangang Asya
7 C 9.Lawa
10.Kapuluan
8 A TUKLASIN
9 D Sukat, hugis, PAGYAMANIN B
anyo,lawak,
10 C 1 OO
kinaroroonan,klima,
11 B 1 behetasyon 2 HINDI
12 D 2 Orient 3 HINDI
13 A 3 Absolute 4 OO
14 A 4 Bisinal 5 OO
15 D 5 Insular
6 Pacific Ring of Fire
PAGYAMANIN E PAGYAMANIN F
PAGYAMANIN D
1 Klima
1 C 1 F mababaw na ugat
2 A 2 Temperatura
2 C damuhan at kagubatan 3 Ulan
3 D
4 B 3 E malalim na ugat 4 Hangin
5 E 5 Monsoon
4 D coniferous
6 Pacific Ring of Fire
5 B halaman - kaunti 7 Tectonic
8 Amihan
6 A klima - mainam
9 Habagat
10 Bulkan
TAYAHIN
1 A 9 D ISAISIP/
ISAGAWA/
2 A 10 A KARAGDAGANG
3 B 11 A GAWAIN
4 A 12 D
-Maaaring
5 C 13 A magkakaiba ang
6 A 14 D sagot ng mag-
aaral
7 A 15 D
8 C
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
"BALS: The World According To Map". Learning Resource Management and
Development System, 2014. https://lrmds.deped.gov.ph/pdf-view/6458.
Blando, Rosemarie C., et.al., 2014. Araling Panlipunan: ASYA: Pagkakaisa sa Gitna
ng Pagkakaiba. 1st ed. Pasig City, Philippines: Department of Education
Bureau of Learning Resources.
26
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: