Professional Documents
Culture Documents
MTB Mle1 - Q3 - M5
MTB Mle1 - Q3 - M5
Mother Tongue-Based
Multilingual Education
Quarter 3 – Module 5:
Mga Tinaga nga Kaanggid,
Baliskad kag Madamo nga
Kahulugan
MTB-MLE – Unang Baitang
Self-Learning Module (SLM)
Ikatatlong Markahan – Modyul 5: Mga Tinaga nga Kaanggid, Baliskad kag Madamo nga
Kahulugan
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Mother Tongue-Based
Multilingual Education
Quarter 3 – Module 5:
Mga Tinaga nga Kaanggid,
Baliskad kag Madamo nga
Kahulugan
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang MTB-MLE sa Unang
Baitang ng Self-Learning Module (SLM) Modyul para sa araling -
Mga Tinaga nga Kaanggid, Baliskad kag Madamo nga Kahulugan
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri
ng mga edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon
upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral
sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan
ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita
ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:
ii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa MTB-MLE sa Unang Baitang ng Self-
Learning Module (SLM) Modyul ukol sa Mga Tinaga nga Kaanggid,
Baliskad kag Madamo nga Kahulugan.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.
iii
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng
Suriin
maikling pagtalakay sa aralin.
Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
iv
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa
Gawain
iyong panibagong gawain upang
pagyamanin ang iyong kaalaman
o kasanayan sa natutuhang aralin.
v
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa
modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang
inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong
kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man
sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo.
Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas
ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim
na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!
vi
Alamin
Maayong adlaw! May ara kita bag-o nga leksyon
nga pagatun-an karon nga adlaw. Handa ka na bala sa
mga pagtulun-an nga imo mahibaluan sa modyul nga
ini?
Essential Learning Competency:
1
Subukin
Direksyon: Isulat ang letra sang husto nga sabat sa kurit
bag-o ang numero.
____1. Maniwang ang baka ni Tonyo. _________ ini kaayo.
A. tambok B. mapagros C. payat
_____2. Malamig ang sorbetes. Ano ang kaanggid nga
kahulugan sang nakuritan nga tinaga?
A. mainit B. mabugnaw C. matunaw
____________________
2
Aralin
Kaanggid nga Kahulugan
1 (Synonyms)
Maayong adlaw! Yari na kita sa una nga bahin sang
modyul. Matapos ang leksyon nga ini, ginalauman nga
ikaw:
1. makakilala sang mga tinaga nga kaanggid ang
kahulugan sa bulig sang laragway,
Balikan
3
Tuklasin
Suriin
Basahon liwat ang mga dinalan kag tan-awa ang mga
tinaga nga nakuritan.
Hilikuton 1.1 Isulat sa kahon ang mga nakuritan nga
tinaga sa tagsa ka dinalan.
1.
2.
3.
4
Dumdumon:
Halimbawa:
gwapa - matahum malamig - mabugnaw
iloy – nanay ginsugid – ginhambal
Pagyamanin
nanay
1. tatay
iloy
matambok
2. maniwang
mayat
malamig
3. mabugnaw
mainit
5
amay
4. manang
tatay
5. masubo
masadya
malipayon
6
Isaisip
Isagawa
1. malapad manamit
2. matinlo higad
3. saboroso pigado
4. kilid maligwa
5. imol malimpyo
7
Tayahin
8
Aralin
Baliskad nga Kahulugan
2 (Antonyms)
Balikan
Direksyon: Ipares ang tinaga nga Kaanggid ang
Kahulugan paagi sa pagsulat sang kurit.
1. higad naglumpat
2. masadya gamay
3. ginatulok ginalantaw
4. naglukso kilid
5. diutay malipay
9
Tuklasin
Madalum, manabaw 2X
may tuburan, madalum, manabaw.
Madasig, mahinay 2X
May salakyan madasig, mahinay.
Masanag, madulom 2X
May lugar nga masanag, madulom.
Suriin
madalum manabaw
10
madasig mahinay
masanag madulom
Dumdumon:
Halimbawa:
daku - gamay mabaris - mabuot
tadlong - tiko matinlo - mahigko
11
Pagyamanin
12
Isaisip
Ang mga tinaga nga magkatuhay ang kahulugan
ginatawag nga __________________________________.
Halimbawa sini ang tinaga nga bag-o nga may
kabaliskad nga kahulugan nga ________________.
Isagawa
1. atubang madulom
2. maluya magaras
3. damu likod
4. masanag mapagsik
5. mahining gamay
13
Tayahin
Hilikuton 2.3 Ano ang Baliskad nga Kahulugan sang
tinaga nga nakuritan? Bilugan ang letra sang husto nga
sabat.
3.
basa gamay
4.
tadlong mala
5.
daku tiko
14
Aralin Tinaga nga Madamo
3 sang Kahulugan
Maayong adlaw! Yara na kita sa ikatatlo nga leksyon.
Matapos ang ini, ginalauman nga ikaw:
1. makakilala sang mga tinaga nga madamo ang
kahulugan sa bulig sang laragway
Balikan
Direksyon: Basaha ang kada dinalan. Pangitaa sa sulod
sang kulong ang tinaga nga Baliskad ang Kahulugan sa
nagahilay nga tinaga. Isulat ang sabat sa kurit.
15
Tuklasin
Para sa Ginikanan: Tuytuyan ang imo bata sa pagbasa
kag pag-intindi sang masunod:
Si Maya
Mapisan nga bata si Maya. Isa ka adlaw, nagsag-ob
sia sang tubig. Sang puno na ang iya gamay nga balde,
ginbunyagan nia ang puno sang santol nga iya gintanum.
Sang matapos na sia bunyag, ginbubudan nia ang ila
manok. Nakita nia nga may ginatusik ang mga piso.
Ginpalapitan nia ini kag nakita nia ang piso gali nga
kwarta ang ila ginatusik.
Suriin
puno ----------
piso ----------
16
Dumdumon:
basa
lago
tubo
Pagyamanin
Hilikuton 3.1 Bilugan ang laragway sa sulod sang kulong
nga nagarepresentar sang tinaga agud makompleto
ang dinalan.
1. Matam-is ang A B
17
3. Nagsulod si nanay sa A B .
4. Ginhuyop ko ang A
7 B
Isaisip
18
Isagawa
Hilikuton 3.2 Bilugan ang nagakaangay nga tinagpong sa
laragway.
1.
A. lago nga ulod
7
2.
A. pito nga numero
3.
A. tubo nga tanum
4.
A. basa sang libro
5.
A. piso nga kwarta
19
Tayahin
Hilikuton 3.3 Isulat sa kurit ang letra sang husto nga sabat.
20
Karagdagang Gawain
Direksyon: Isulat ang letra sang husto nga sabat sa kurit
bag-o ang numero.
____1. Malapad ang dalan. Pirti ini ka _________.
A. ligwa B. kitid C. tiko
_____2. Matahum si Manang Sabel.Ano ang kaanggid
nga kahulugan sang tinaga nga matahum?
A. masubo B. masadya C. gwapa
21
22
Subukin Karagdagang Gawain ARALIN 1
1. c 1. a Balikan
2. b 2. c 1. X
3. a 3. c 2. /
4. c 4. a 3. X
5. a 5. b 4. X
5. /
Suriin
1. malimpyo, matinlo
2. nalipay, masadya
3. diutay, gamay
ARALIN 3
ARALIN 2
Pagyamanin
Balikan
1.2
1. Sobra Balikan
1. Nanay, Iloy
2. Masabad 1. kilid
2. maniwang, Payat
3. Manubo 2. malipay
3. Malamig, Mabugnaw
4. Malapit 3. ginalantaw
4. Amay, Tatay
5. Magaras 4. naglumpat
5. Masadya, Malipay
5. gamay
Pagyamanin
1.3
1. B Pagyamanin
1. init
2. B 1. mahumok
2. maayo
3. A 2. mahinay
3. malamig
4. B 3. malamig
4. gwapa
5. A 4. mataas
5. nanay
5. masanag
Isaisip
Isaisip
1. tigbato Isaisip
1. kaanggid nga
2. madamo 1. Baliskad nga kahulugan
kahulugan
3. bangko 2. daan
2. payat
Isagawa Isagawa
Isagawa
1. B 1. likod
1. maligwa
2. B 2. mapagsik
2. malimpyo
3. B 3. gamay
3. manamit
4. A 4. madulom
4. higad
5. A 5. magaras
5. pigado
Tayahin Tayahin
Tayahin
1. D 1. A
1. C
2. C 2. B
2. C
3. E 3. mala
3. A
4. A 4. tiko
4. masadya
5. B 5. gamay
5. saboroso
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
23
PAHATID-LIHAM
Ang Sariling Pagkatutong Modyul na ito ay nilinang ng Kagawaran
ng Edukasyon, Rehiyon Dose, na may pangunahing layunin na ihanda at
tugunan ang pangangailangan sa bagong normal. Ang nilalaman ng
modyul na ito ay batay sa Most Essential Learning Competencies (MELC)
ng Kagawaran ng Edukasyon. Ito ay pantulong na kagamitan na gagamitin
ng bawat mag-aaral ng SOCCSKSARGEN Region simula sa taong
panuruan 2020-2021. Ang proseso ng paglinang ay sinunod sa paglimbag
ng modyul sa ito. Ito ay Bersyong 1.0. Malugod naming hinihimok ang
pagbibigay ng puna, komento at rekomendasyon.
24