3

MTB-MLE
Ikatlong Markahan – Module 1:
Paghatag sang Reaksyon

1
MTB-MLE – Grade III
Self-Learning Module (SLM)
Ikatatlong Markahan – Modyul 1: Paghatag sang Reaksyon
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Development Team of the Module

Writers: Fe L. Cabaylo, Ires Jean F. Labarientos, Aimee E. Regalado, May F. Faja
Editors: Ginalyn S. Villafor
Reviewers: Lorelie C. Salinas, Maria Vilma M. Somodio, Jay Sheen A. Molina
Illustrator: Merbin M. Sulit
Layout Artist: Solomon P. Lebeco, Jr.
Cover Art Designer: Jay Sheen A. Molina
Management Team: Allan G. Farnazo, PhD. CESO IV – Regional Director
Fiel Y. Almendra, CESO V – Assistant Regional Director
Ruth L. Estacio, PhD. CESO VI-Schools Division Superintendent
Jasmin P. Isla, PhD. Assistant to the SDS
Gilbert B. Barrera – Chief, CLMD
Arturo D. Tingson Jr. – REPS, LRMS
Peter Van C. Ang-ug – REPS, ADM
Leonardo B. Mission-REPS Filipino
Lalaine SJ. Manuntag- CID Chief
Nelida A. Castillo-Division EPS In Charge of LRMS
Marichu R. Dela Cruz- Division ADM Coordinator
Hermie M. Jarra-EPS MTB-MLE

Printed in the Philippines by Department of Education – SOCCSKSARGEN Region

Office Address: Regional Center, Brgy. Carpenter Hill, City of Koronadal

Telefax: (083) 2288825/ (083) 2281893
E-mail Address: region12@deped.gov.ph
 3

MTB-MLE
Ikatatlong Markahan – Modyul 1:
Paghatag sang Reaksyon
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang MTB-MLE 3 Self-Learning Module

(SLM) para sa araling Pagbibigay ng Reaksyon.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang MTB-MLE 3 Self-Learning Module

(SLM) para sa araling Paghatag sang Reaksyon.

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa

pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

iii
 Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito.

iv
 Hibalua

Kumusta mga bata? Bag-o naman nga adlaw! Bag-o naman

nga leksyon ang inyo matun-an. Handan a bala kamo?

May ara bala kamo naeksperyensyahan nga mga hitabo

ukon nabalitaan nga mga trahedya? Ano ang inyo naging
reaksyon nahanungod sini?
Ang modyul nga ini may-ara apat ka parte:

Aralin 1: Paghatag sang reaksyon sa nabasa nga panghitabo o

isyu.
Aralin 2: Paghatag sang reaksyon sa nabatian nga panghitabo o
isyu.
Aralin 3: Paghulagway kag paghatag sang reaksyon.
Aralin 4: Pagsulat sang reaksyon kag personal na opinion sabalita
kag isyu nga nabasa.

Sa modyul nga ini inyo mahibaluan ang mga masunod:

1. Makahatag sang reaksyon sa nabasa nga panghitabo o isyu.

2. Makahatag sang reaksyon sa nabatian nga panghitabo o
isyu.
3. Makahulagway kag makahatag sang reaksyon.
4. Makasulat sang reaksyon kag personal nga opinyon sa
balita kag isyu nga nabasa.

1
 Tinguhai

Panuto: Pangita-a sa hugna B ang mga balatyagon nga makita

ang mga laragway sa hugna A.
Hugna A Hugna B

1. a. nahadlok

2. b. nasadyahan

c. nakibot

3.

4. d. nasubuan

5. d. naakig

2
 Aralin
Paghatag sang reaksyon sa nabasa nga
1 panghitabo o isyu.

Katuyuan:

Makahatag sang reaksyon sa nabasa nga panghitabo ukon

isyu.

Baliki (Balikan)

Hilikuton 1.1
Panuto: Balikan naton kung may nahibalu-an kamo sa aton
nagligad na leksyon.
1. Ano ang hyperbole?
2. Ano ang personipikasyon?
3. Ano ang kinalain sang hyperbole sa personipikasyon?

Tukiba ( Tuklasin)

Pagbasa sang parapo: Pamati sang maayo sa parapo nga

basahon.

Ano ang Coronavirus (MERS-COV)?

Ang coronaviruse ay isa ka klase sang virus nga nagahatag
sang hilanat, naga resulta sang malala nga sakit sa
baga/respiratory (SARS).

3
 Kasagaran naging sintomas ini sang mga viral infections
pareha sang mataas nga init sang lawas, pagsakit sang
kalawasan, sakit sang tutunlan, malala nga sip-on, pag-ubo kag
gadugay sang pila ka adlaw.
Nagabuylog ang Ministro sang Kalusugan sa World Health
Organization (WHO) para matukiban ang patolohiya sang virus
nga ini.

Hilikuton 1.2
Sabton ang mga pamangkot sa idalom.
1. Ano ang isa ka klase sang virus nga nagahatag sang hilanat
kag nagaresulta sang malala nga sakit?

2. Paano mo mahibalu-an nga ikaw may ara sang corona virus.

3. Ano ang imo mabatyagan kung mabatian mo nga apektado
sang Covid-19 ang isa ka lugar?

Usisaon( Suriin)

Ang paghatag sang reaksyon amo ang paagi sang imo

pagsugot o pagpamatok sa kaisipan sang nagahambal o kon
kaestorya. Paningkamutan na mangin maayo o marespeto para
malikawan nga makasakit sa balatyagon sang isigkatawo.

4
 Palambuon ( Pagyamanin)

Hilikuton 1.3
Butangan sang tsek (/) ang tagsa ka laragway sa idalom nga
nagapakita sang health protocol para malikawan ang Covid-19.

___________________ _______________

_______________ _______________ _______________

Panumduma( Isaisip)

Panuto: Isulat sa kurit ang imo husto nga sabat.

Ang paghatag sang reaksyon amo ang paagi sang imo _________
o ______________ sa kaisipan sang nagahambal o kon kaestorya.
Paningkamutan nga mangin __________________ para malikawan
nga makasakit sang balatyagon sang imo isigkatawo.

5
 Obraha
Hilikuton 1.4
Panuto: Bilugan ang husto nga sabat basi sa masunod nga
sitwasyon.
1. Madamo sang tawo ang galantaw sang “Dinagyang” sa
Plasa Libertad. Ano ang imo nabatyagan?

a. masadya b. masubo c. nakibot

2. Sang naglakat na ang mga tumalan-aw makit-an mo nga

puno sang basura ang plasa. Ano ang imo nabatyagan?

a. masadya b. masubo c. nakibot

3. Nag-irinaway ang mga bata tungod sa isa ka bola. Ano ang
imo mabatyagan?
a. masadya b. nakibot c. naakig

6
 Ebalwasyon

Hilikuton 1.5
Idrawing ang masadya nga itsura sa idalom sang laragway kung
ini nagapakita sang imo pagsugot kag masubo nga itsura
kung ini pagpamatok.

Dugang nga Buluhaton

Hilikuton 1.6
Magsulat sang kaugalingon nga reaksyon nahanungod sa
coronavirus o COVID-19.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

7
 ARALIN

2
Paghatag sang Reaksyon sa nabatian
nga hitabo ukon isyu

Katuyuan:
1. Makahatag sang reaksyon sa nabatian nga hitabo ukon
isyu.

Baliki

Hilikuton 2.1

Panuto: Balikan naton kon may nahibaluan kamo sa aton nagligad

nga leksyon.

Ano ang paghatag sang reaksyon?

Tukiba

Pagbasa sang istorya: Pamatian sang maayo ang istorya nga

akon basahon. Ilista ang mga importante nga impormasyon nga
naghalin sa istorya.

8
 Maisog sa Pagbulig
Ni: Claire B. Barcelona
Ginlubad sa Hiligaynon ni: Dympha G. Jocson

“Ginluwas niya ang iban pero wala niya naluwas ang iya
kaugalingon,” hambal sang mga tawo sa iya nga belasyon. Ang
iya mga suod nga abyan wala nakibot sa natabo sa iya.
Ginhigot niya ang lubid sa iya hawak, isa-isa, gindala niya ang iya
mga utod kag ginikanan sa mala nga lugar para maluwas ang iya
pamilya. Nahibaluan niya nga indi luwas ang iya mga kaingod sa
ila atop, gani gindala niya sa luwas nga lugar. Nakit-an niya ang
babaye kag ang iya bata sa styrofoam nga ginahampas sang
mabaskog nga lawod, maisog sia nga naglangoy pakadto sa ila,
gintulod niya ang mah-iloy sa luwas nga higad sang dagat pero
ginlamon sia sang nagatiyog nga tubig-baha. Isa ka adlaw
pagkatapos sang makamulusmos nga Bagyo Ondoy nga
pagpabaha sa Metro Manila, nakit-an ang patay niya nga lawas.
“Matuod gid sia nga maluluy-on kag maisog nga bata,” ang pag-
umpaw sang iya ginikanan sa ila kaugalingon.

Hilikuton 2.2

Sabta ang mga pamangkot.

1. Ano ang natabo sa insidente?
2. Ano ang ginhalinan sang pagbaha?
3. Sanday sin-o ang ginluwas sang bata?
4. Ngaa ginakabig sia nga isa ka bayani?

9
 Usisaon

Hilikuton 2.3

Ano ang paghatag sang reaksyon?

Ang paghatag sang reaksyon nagasugid sang imo

sabat suno sa imo nabatyagan ukon nahibaluan nahanungod sa
isyu o hitabo. Ginabase mo ini sa personal nga paminsaran,
inagihan kag balatyagon.

Palambuon

Hilikuton 2.4
Bilugi ang husto nga letra base sa mga masunod nga mga
hitabo.
1. Ano ang imo reaksyon kon may linog?
a. masadya b. maakig c. mahadlok
2. Kung nahibaluan mo nga may nag positibo sa inyo lugar nga
may-ara sang covid-19, Ano ang imo mangin reaksyon?
a. mahadlok b. maluoy c. makibot
3. Ang balay ni Nang Susi kag ang ila nga mga pananom
naguba tungod sa Bagyo nga Ulysses, ano ang imo
mabatyagan?

a. masubo b. mahadlok c. masadya

10
 Panumduma

Hilikuton 2.5

Isulat ang nadula nga tinaga para makumpleto ang konsepto.

Ang paghatag sang reaksyon nagasugid sang imo sabat suno sa

imo ________ ukon ________ nahanungod sa isyu o hitabo. Ginabase
mo ini sa personal nga ________, inagihan kag balatyagon.

Obraha

Hilikuton 2.6

Panuto: Idrowing sa kurit ang husto nga reaksyon base sa mga

masunod nga drowing.

1. Mabaskog nga hangin kag ulan ____________________

2. nakaluwas sa bagyo _____________________
3. Pagkapatay nahanungod sa pagbulig sa imo isig ka tawo
______________

11
 Ebalwasyon

Hilikuton 2.7
Ihatag ang imo reaksyon base sa ginhatag nga sitwasyon. Isulat sa
kurit ang husto nga sabat para ma kompleto ang estorya.
1. Nakit-an niya ang babaye kag ang iya bata sa styrofoam nga
ginahampas sang mabaskog nga lawod. ____________
2. Maisog sia nga naglangoy pakadto sa ila. ________________
3. Nakit-an ang patay niya nga lawas. _____________________

Dugang nga Buluhaton

Hilikuton 2.8
Ihatag ang imo reaksyon sa sini nga isyu o hitabo. Isulat ang imo
sabat sa sulod sang kahon.

Madamo sang tawo ang nagtan-aw sang

“Dinagyang” sa Plasa Linbertad. Sang naglakat
na ang mga tumalan-aw, makit-an mo nga
puno sang basura ang plasa.

Paghatag sang Reaksyon

12
 Aralin
Paghulagway kag paghatag reaksyon
3 sa estilo sang pagsulat sang manunulat

Katuyuan: Makahulagway kag makahatag reaksyon sa estilo sang

pagsulat sang manunulat.

Baliki

Hilikuton 3.1
Balikan naton ang aton leksyon kahapon paagi sa pabsabat sa
mga masunod nga pamangkot.

1. Ano ang pagahimuon mo kung may balita nga may maga-abot

nga bagyo?

Tukiba

Pagbasa sang parapo: Basaha sang maayo ang masunod

nga parapo.

Nakita ko nga nagsaka sa atop sang balay sang akon

kaingod ang kawatan nga nagasuksok sang puti nga jersey.
Paggwa niya may dala na siya nga bag nga puno sang mga
gamit. Pagkatapos, nagsakay siya sa itum nga van nga wala sang
plaka.

13
Hilukuton 3.2
Sabta ang mga pamangkot.

1. Sin-o ang nagsaka sa atop?

2. Ano ang pagahimuon sang tawo nga nagsaka sa atop?
3. Ano ang dala sang tawo pagguwa sa balay?

Usisaon

Tandaan Ini!
Ang estilo nagakahulugan nga pamaagi ukon paagi. May ara
tatlo ka estilo sang pagsulat ang manunulat.
1. Nagasaysay. Ini nagatumod sang mga panghitabo ukon
kaagi nga magkaangot.
2. Nagapresentar. Ini nagapahayag nga mahatagan sang
kaathagan ang isa ka konsepto ukon kaisipan,
3. Nagarason. Nagapahayag sang kaisipan nga maka-
engganyo ukon makapapati sa mga tagpalamati ukon
manugbasa.

Hilikuton 3.3

Basaha ang mga masunod nga parapo kag hibalua kung ano nga
estilo sang pagsulat sang manunulat ang gingamit. Isulat ang
sabat sa kurit nga nakabutang.

14
 Sa subong, ang Pilipinas ang may pinakamataas nga kaso
sang COVID-19 sa bilog nga South East Asia. Gani, ginbansagan
ang Pilipinas nga pinakabag-o nga COVID-19 hotspot.
_____________________________

Samtang pakadto ako sa eskwelahan, may nakita ako nga

gutom nga ido. Pagkatapos, ginpalapitan ko ang ido para tagaan
sang pagkaon. Pero, sang magpalapit ako sa iya, gintaghol niya
ako. Gani, ginbilin ko na lang ang pagkaon nga inughatag ko sa
iya malapit sa kung diin siya nagatindog kag naghalin.
_____________________________

Ang pagkaingin, isa ka buluhaton nga indi maayo. Ini

nagatuga sang pagkakalbo sang kabukiran kag kalasangan nga
gina-istaran sang mga ilahas nga kasapatan. Ini man nagatuga
sang pagbaha kag landslide nga makaperhuwisyo sa mga tawo.
Nakita na naton ang epekto sang pagbaha kag landslide sa
nagkalain lain nga parte sang kalibutan, gani untatan na naton
ang pagkaingin.

Palambuon

Hilikuton 3.4

Maghimo sang isa ka parapo base sa

laragway. Gamita ang bisan ano nga estilo
sang pagsulat sang manunulat nga imo
nagustuhan.

15
 Panumduma

Hilikuton 3.5
Pun-an ang blangko sang husto nga sabat.

Ang ___________________ nagakahulugan sang pamaagi ukon

paagi. May tatlo ka estilo sang pagsulat ang manunulat. Ang
________________________ nagsugid sang mga hitabo ukon mga
inagihan nga may mga kaangtanan. Ang
_________________________________ naman nagapahayag sang
panghuna-huna nga may intensyon nga makaengganyo kag
makapapati sa nagapamati ukon nagabasa. Kag ang
_______________________ nagapahayag nga may intension nga
maghatag kasanag sa isa ka konsepto o kaisipan.

Obraha

Hilikuton 3.6

Basaha sang maayo ang parapo. Sabta ang masunod nga

pamangkot. Isulat ang letra sang husto nga sabat sa inyo papel.
1. Isa sa makahaladlok nga sitwasyon ang magkasakit sang
COVID-19 tungod nga ini mahimo nga ikamatay sang tawo.
Makalaton ini pinaagi sa droplets kung ang tawo nga may
sakit sini manghatsi ukon mag-ubo. Gani, ang mga tawo ilabi
na gid ang mga bata kag mga katigulangan ginapangabay
nga magtinir sa sulod sang ila panimalay. Ginahangyo sa
tanan nga maglikaw sa lugar nga madamo sing tawo kag
sundon ang minimum health protocol pareho sang pagsuksok
sang face mask, face shield, kag pagmentina sang social
distancing kag pirmi nga mag disinfect sang lawas kag
palibot.
16
 Ano nga estilo sang pagsulat sang manunulat ang gingamit?
a. nagarason b. nagapresentar c. nagasaysay

2. Ang Pilipinas isa sa pinakapositibo nga nasyon base sa

pagtuon. Dire naga-istar ang mga malipayon nga mga tawo
nga mahimo pa nga magyuhom kag magsinadya sa pihak
sang mga trahedya sa kabuhi.

3. Ano nga estilo sang pagsulat sang manunulat ang gingamit?

a. nagarason b. nagapresentar c. nagasaysay

3. Naglakat si Peter sa isa ka mall malapit sa ila lugar para

mamakal sang groseri. Samtang nagapamakal siya sang
mga pagkaon para sa ila balay, naisip niya nga magkuha
sang sobra nga “junk food”. Gani, pag-abot niya sa cashier,
nakita niya nga kulang ang dala nya nga kwarta para sa iya
pinamaklan. Matapos ini, ginbilin na lang niya ang sobra nga
“junk food”.
Ano nga estilo sang pagsulat sang manunulat ang gingamit?

a. nagarason b. nagapresentar c. nagasaysay

17
 Ebalwasyon

Hilikuton 3.7
Hibalua ang ginatumod sang mga masunod nga dinalan. Isulat
ang husto nga sabat sa inyo papel.
1. Istilo sang pagsulat nga nagaengganyo sang tagpalamati
ukon manugbasa.
2. Ini nagapahayag nga mahatagan sang kaathagan ang isa
ka konsepto ukon kaisipan.
3. Istilo sang manunulat nga nagatumod sang panghitabo ukon
kaagi nga magkaangot.

Dugang nga Buluhaton

Hilikuton 3.8
Pangitaa sa kahon ang mga estilo sang pagsulat sang
manunulat.
m a m a y a n w a l a u m t
n a g a r a s o n w i r a n
e l w x t r u p d g l i b a
n a g a p r e s e n t a r n
t g p a r a a n k m w o g a
i a o p k l m n t n r o o y
l a k I b o s s v o w y s o
o n a g a s a y s a y s a y

18
Katuyuan:
1. Makasulat sang reaksyon kag personal nga opinyon sa balita
kag isyu nga nabasa.

Aralin
Pagsulat sang Reaksyon kag Personal nga
4 Opinyon sa Balita kag Isyu nga Nabasa

Baliki

Hilikuton 4.1
Panuto: Balikan naton kung may nahibalu-an kamo sa aton
nagligad na leksyon.
1. Ano ang estilo sang pagsulat?
2. Ano ang tatlo ka estilo sang pagsulat?

Tukiba

Panuto: Basahon ang parapo nga may tig-ulo nga “

Moderno nga Teknolohiya ni Juan”

Moderno nga Teknolohiya ni Juan

Sa pag-abot sang bag-o kag modern nga teknolohiya

pareho sang selpon, laptop, ipad, kompyuter kag kung ano pa
nga gadget, kita nga mga Pinoy ay hindi man magpalupig.

19
 Wala sa utak naton ang kapigaduhon nga aton
ginaatubang pag-abot sa kwarta. May iban nga nagapangutang
para lang makabakal sang amo nga gadget, may iban man nga
nagakuha sang hulugan parehas sang adlawan, seminal o kun
gani bulanan bisan bal-an nila nga lugi sila.

Kadamuan sang Pinoy subong, halos tanan may selpon na.

Amo ini ang pinakamanami kag madali nga gamiton pag-abot sa
pakig-estorya sa aton pamilya kag barkada nga ara sa malayo
nga lugar.Pero subong ginagamit ini sang iban sa indi maayo nga
butang pareho sang pagpang-into sa isig-katawo pareho sang
mga tinaga nga kuno nagdaog kita milyones nga kwarta para
makuha ini nga kantidad.Kinahanglan magahatag kita sang nilibo
nga kantidadsa ila, tungod kay indi makilala ang amo nga tag-iya
sang selpon kag indi man kinahanglan nga i- rehistro ang sim card,
amo nga damo ang nagahimo sang indi manami nga butang kag
indi maayo nga paggamit sang modern nga teknolohiya.

Hilikuton 4.2
Panuto: Sabton ang mga pamangkot. Isulat ang sabat sa papel.
1. Ano nga mga moderno nga teknolohiya may ara ang mga
Pinoy?

2. Ano ang indi maayo nga pamatasan sang mga pinoy pag-
abot sa mga uso nga gadget?

3. Diin kasagaran ginagamit sang iban nga tawo ang selpon?

Usisaon

Ang opinyon amo ang nagapaathag sang matuod nga

panghitabo. Ini nagahambal sang matuod nga ginabatyag kag
balatyagon sang isa ka tawo.

20
 Ang kamatuuran ay isa ka pahayag nga nagasaad sang
ideya kag panghitabo nga napamatud-an kag ginabaton sang
tanan nga matuod.

Palambuon

Hilikuton 4.3
Panuto: I-angot ang opinyon o kun reaksyon sa hugna hugna A
sa laragway nga makita sa hugna B.

Hugna A Hugna B
1. masadya

2. nahadlok

3. nakibot

Panumduma

Hilikuton 4.4
Panuto: Butangan sang husto nga sabat ang kurit.

Ang _________ ay nagapathag sang matuod nga panghitabo.

Ini nagahambal sang matuod nga nabatyag o kon ________ sang
isa ka tawo.

21
Ang kamatuuran isa ka pahayag nga nagasaad sang ________kag
nga napamatud-an kag ginabaton sang tanan nga ___________.
Magsulat sang kaugalingon nga opinion o kun reaksyon parti sa

Obraha

Hilikuton:4.5
laragway. Himuon nga giya ang una nga dinalan nga ginhatag.

Halimbawa: Kalolo-oy ang nahulugan sang atop.

1.________________________________________________________
2.________________________________________________________
3.________________________________________________________

Ebalwasyon

Hilikuton: 4.6
Panuto: Tukiba kag isulat sa kurit kung kamatuuran o kun opinyon
ang mga masunod nga hambalanon.
_____________1. Hindi man magpalugi ang mga Pinoy pag-abot sa
paggamit sang mga moderno nga teknolohiya pareha sang
selpon, laptop, ipad, kompyuter kag kung ano pa nga mga
gadget.
_____________2. Hindi upang sa aton ang mga problema nga
ginaatubang pag-abot sa kwarta.
_____________3. Kadamuan sang trabaho subong nga panahon
ginapangita ang “computer literate” o ang
aplikante nga kabalo mag gamit sang kompyuter.
22
 Panghingapos nga Buluhaton
Panuto: Idrawing ang masadya nga nawong kung ang dalanon
nagasaad sang husto kag masubo nga nawong kon hindi husto.

____________1. Ang paghatag sang reaksyon amo ang paagi

sang imo pagsugot o pagpamatok sa kaisipan
sang nagahambal o kun kaestorya.
___________ 2. Ang opinyon ay nagapakita ng kamatuuran.
___________ 3. Ang kamatuuran ay isa ka pahayag nga
nagasaad sang ideya kag panghitabo nga
napamatud-an kag ginabaton sang tanan nga
matuod.
____________ 4. Ang estilo nagakahulugan nga pamaagi ukon
paagi.
____________5. Ini nagatumod sang mga panghitabo ukon kaagi
nga magkaangot

23
 24
Hilikuton 4.3
Hilikuton 4.2 1. laragway sang nagabirthday Hilikuton 4.5
Ang sabat naka 2. laragway sang nakakita man- Ang sabat depende
depende sa og sa sabat sang bat
sabat sang bata
1. Masadya nga Hilikuton 4.6 Hilikuton 4.4
hitsura 1. Kamatuuran 1. Opinyon
2. Masubo nga 2. Kamatuuran 2. Balatyagon
hitsura 3. Kamatuuran 3. Kamatuuran
4. ideya
3. Masadya nga
hitsura
Pangtapos nga Buluhaton Ikaapat nga Adlaw
1.
Ebalwasyon
(Hilikuton Obraha
3.7)
1. Nagarason (Hilikuton 3.6)
2. Nagasaysay
3.
1. a
Nagapresentar
2. b
Panumduma
(Hilikuton 3.5) Usisaon Tukiba (Hilikuton 3.2)
1. Estilo (Hilikuton 3.3) 1. kawatan
2. Nagasaysay 1. Nagapresentar 2. mangawat
3. Nagarason 2. Nagasaysay 3. bag nga puno sang gamit
4. Nagapresentar 3. Nagarason Ikatatlo nga Adlaw
Tayahin Palambuon
(Hilikuton 2.7) Obraha (Hilikuton 2.5)
1. nabatyagan (Hilikuton2.4)
1. maluoy 1. c
2. maisog 2. nahibaluan
3. paminsaran 2. b
3. masubo 3. a
Ikaduha nga Adlaw
Obraha (Hilikuton 1.4)
Pagsuot
Tinguha-I Dugang nga buluhaton
(Hilikuton 1.1) Pagpamatok
(Hilikuton 1.6)
1. b Magin maayo o marespeto
2. a Ang sabat naka depende
3. d sa sabat sang bat
4. c Obraha (Hilikuton 1.4)
5. e 1. a
2b
3. c
Tukiba Palambuon
(Hilikuton 1.2) ( Hilikuton 1.3)
1. Ebalwasyon(Hilikuton 1.5)
Ang sabat
nakadepinde sa sabat 1. 1. Masadya nga hitsura
sang bata 2.
2. Masadya nga hitsura
3. √ 3. Masubo nga hitsura
Una nga Adlaw
Yabi Para Sa Husto Nga Mga Sabat
Sanggunian

Bamba, Nelia. 2015. Mother Tongue Based Multilingual Education

Teacher's Guide. 1st ed. Pasig City: Philippines. Book Media Press,
Inc., pp. 244

25
 PAHATID-LIHAM

Ang Sariling Pagkatutong Modyul na ito ay nilinang ng Kagawaran

ng Edukasyon, Rehiyon Dose, na may pangunahing layunin na
ihanda at tugunan ang pangangailangan sa bagong normal. Ang
nilalaman ng modyul na ito ay batay sa Most Essential Learning
Competencies (MELC) ng Kagawaran ng Edukasyon. Ito ay
pantulong na kagamitan na gagamitin ng bawat mag-aaral ng
SOCCSKSARGEN Region simula sa taong panuruan 2020-2021.
Ang proseso ng paglinang ay sinusunod sa paglimbag ng modyul na
ito. Ito ay Bersyong 1.0. Malugod naming hinihimok ang pagbibigay
ng puna, komento at rekomendasyon.

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - SOCCSKSARGEN
Learning Resource Management System (LRMS)
Regional Center, Brgy. Carpenter Hill, City of Koronadal
Telefax: (083) 2288825/ (083) 2281893
Email Address: region12@deped.gov.ph

26