Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 3:
Ang Pamumuhay ng mga Tao at
Makasaysayang Kwento sa
Kinabibilangang Rehiyon
CO_Q2_AP 3_ Module 3
3
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 3:
Ang Pamumuhay ng mga Tao at
Makasaysayang Kwento sa
Kinabibilangang Rehiyon
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 3: Ang Pamumuhay ng mga Tao at Makasaysayang
Kuwento ng Kinabibilangang Rehiyon
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
1 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Subukin
Basahin at unawain ang mga tanong. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
2 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Aralin Ang Kasalukuyang Pamumuhay ng mga Tao
1
at Makasaysayang Kwento sa
Kinabibilangang Rehiyon
Balikan
3 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Mga Tala para sa Guro
Basahin at ipaunawa nang mabuti ang mga
panuto sa bawat hakbang at gawain. Ipaalala sa
mag-aaral na gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsulat ng kanilang mga sagot sa mga gawain.
Lahat ng sagutang papel at mga proyektong
nagawa ay ipapasa sa guro upang mabigyan ng
nararapat na marka.
Text
Tuklasin
Basahin at unawain ang tulang babasahin.
4 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Ang tulang iyong nabasa ay nagsasaad ng pinagmulan ng
ating lahi at ito ay ang lahing Pilipino. Gaya ng tulang iyong
nabasa, ang mga lalawigan at ang lalawigan na iyong
kinabibilangan ay mayroon ding pinagmulan. Sa pagpapatuloy
mo sa ating araling ngayon, nais kong isulat mo sa iyong
sagotang papel kung papaano mo maiiugnay ang tulang
nabasa sa iyong kasalukuyang pamumuhay?
Suriin
Basahin ang kasaysayan at pinagmulan ng mga lalawigan.
Alamin kung paano nabuo ang bawat lalawigan sa ating rehiyon
5 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Taong 1992, nakiisa ang Department of Environment and
Natural Resources (DENR) sa pagkumbinsi sa mga mamamayan
ng lalawigan para pangalagaan ang kanilang kagubatan at
hanggang ngayon ay patuloy itong pinangangalagaan ng
pamahalaan ng lalawigan.
Nakikita natin ngayon sa lalawigan ang epekto ng
pagpapanatili ng mga pag-aalaga ng mga mamamayan sa
lalawigan. Pinaigting pa nila ang agri-turismo sa Davao Oriental
na patuloy na umani ng karangalan sa larangan ng agrikultura at
turismo.
6 CO_Q2_AP 3_ Module 3
naging syudad sa pamamagitam ng Republic Act 8472 at ang
Island Garden of Samal sa bisa ng Republic Act 8471. Sa bisa ng
Republic Act 8473, nalikha ang Munisipalidad ng Braulio E. Dujali
mula sa munisipyo ng Carmen at Panabo.
Nilagdaan ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang
Republic Act 9015 ang paglikha sa Munisipyo ng Panabo bilang
isang siyudad at Republic Act 9625 para sa Munisipyo ng San
Isidro sa taong 2001.
Sa kasalukuyan ang Davao del Norte ay binubuo na lamang
ng walong munisipyo: Asuncion, Braulio E. Dujali, Kapalong, New
Corella, Sto. Tomas, Talaingod, at San Isidro.
Ang Davao del Norte ay isang lalawigan na ang
pangunahing pamumuhay ay ang pang-agrikultura, pagmimina,
panggugubat, at komersyal na fishing. Ang pangunahing mga
pananim ng lalawigan ay kanin, mais, saging, niyog, abacá, mga
sanga, kape, at ng iba’t ibang prutas. Ang lalawigan din ng Davao
del Norte ay nangunguna sa produksiyon ng saging na may
maraming mga plantasiyon tulad ng Del Monte, at mga lokal na
mga producer tulad ng Lapanday, TADECO, at Marsman. Ang
Turismo ay isa ring pangunahing bahagi ng ekonomiya ng Davao
del Norte.
7 CO_Q2_AP 3_ Module 3
munisipyo: Bansalan, Digos, Hagonoy, Jose Abad Santos, Malalag,
Malita, Matanao, Padada, Sta. Cruz, at Sulop.
May 15 Munisipyo na ang lalawigan ng Davao del Sur.
Nadagdag dito ang Magsaysay, Kiblawan, Don Marcelino, Sta.
Maria, at Sarangani. Ang munisipyo ng Digos ay naging lungsod
na. Ngunit sa kasalukuyan, may siyam na lamang na mga
munisipyo ang sakop nito. Ito ang Bansalan, Hagonoy, Kiblawan,
Magsaysay, Malalag, Matanao, Padada, Sta. Cruz, at Sulop.
Ang lalawigan ng Davao del Sur ay tinaguriang “Food
Basket” ng Timog Mindanao dahil sa malawak na kapatagan at
mahabang baybayin nito. Pagsasaka at pagtatanim,
paghahayopan at pangigisda ang mga pangunahing
hanapbuhay ng mga tao rito.
8 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Sa bisa ng Republic Act 8470 naging ganap na itong
lalawigan na nilagdaan ni Pangulong Fidel V. Ramos noong Enero
30, 1998. Ipinagtibay ito sa pamamagitan ng plebisito noong
Marso 7, 1998. Nahati ang lalawigan sa dalawang Distrito. Ang
distrito 1 ay ang Monkayo, Montevista, Maragusan, New Bataan at
Compostela at ang Distrito 2 ay binubuo ng Laak, Mawab,
Nabunturan, Maco, Mabini at Pantukan.
Pagyamanin
Gawain A
9 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Hanay A Hanay B
GAWAIN B
Panuto: Punan ang nawawalang salita. Hanapin ito sa loob ng
kahon upang mabuo ang diwa.
a. epekto b. 1846
c. 1967 d. pananakop
e. 2019
10 CO_Q2_AP 3_ Module 3
4. Bago paman natapos ang _________ ng mga kastila, ang
lalawigan ng Davao Oriental ay naging isang politico-
military comandacia.
5. Sa taong ______ naging ganap na lalawigan ang Davao
de Oro na noo’y kilala sa tawag na Compostela Valley.
Isaisip
Paano nabigyang halaga ng mga mamayan sa bawat
lalawigan na ang kasaysayan at pamumuhay sa kanilang
lalawigan?
Paano mo maiuugnay sa kasalukuyang pamumuhay ng
mga tao ang kwento ng mga makasaysayang pook o
pangyayaring nagpapakilala sa sariling lalawigan at ibang
panglalawigan ng kinabibilangang rehiyon?
Gawain
Panuto: Mula sa naisulat na mga mahahalagang
pangyayari, alin sa mga pangyayari ang higit na naka
impluwensiya sa iyong pagkatao?
Halimbawa:
Taon Pangyayari Sagot
1903 Ang Davao ay nasakop Pagkakaroon ng
ng Moro Province. Muslim sa rehiyon.
11 CO_Q2_AP 3_ Module 3
1858 Napasailalaim ng
politio-comandancia
ang Davao del Norte.
1967 Tinaguriang “Food
Basket” ang lalawigan
ng Davao del Sur
2013 Sagana sa yamang-
dagat ang Davao
Occidental.
2019 Pagdami ng Cultural
minorities sa Lalawigan
ng Davao de Oro.
Isagawa
12 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Tayahin
13 CO_Q2_AP 3_ Module 3
2. Ano ang pangunahing produkto ng mga taga Davao del Norte?
a. gulay
b. saging
c. tubo
14 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Karagdagang Gawain
15 CO_Q2_AP 3_ Module 3
CO_Q2_AP 3_ Module 3 16
Tayahin Pagyamanin Subukin
1. b Gawain A 1. b
2. b 2. b
3. c 1. c 3. b
4. a 2. d 4. a
5. a 3. e 5. a
4. a
5. b
Gawain A
1. c
2. b
3. a
4. d
5. e
1.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Araling Panlipunan-Ikatlong Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon-2015
www.google.com%2Fsearch%3Fbih%3D654%26biw%3D360%26hl%
3Den%26sxsrf%3DALeKk03iMNduEM12OTIeECBIl8oI40YAPw%253A1
605244984026%26ei%3DOBiuX6OKAZbg-
AaYpLPICw%26q%3Dako%2520ikaw%2520tayo%2520tula%26oq%3
Dako%2520ikaw%2520tayo%2520%26gs_lcp%3DChNtb2JpbGUtZ3
dzLXdpei1zZXJwEAEYADIFCAAQyQMyAggAMgIILjICCAAyAggAM
gIIADICCAA6BAgAEEc6BwgjEOoCECc6BwguEOoCECc6BwguEC
cQkwI6BAgjECc6BwgAEMkDEEM6BAgAEEM6BQgAELEDOg0ILhCx
AxDJAxBDEJMCOgcILhCxAxBDOgcIABCxAxBDOgQILhBDOgUILh
CxAzoICAAQsQMQgwE6EAgAELEDEIMBEMkDEEYQ_wFQxRNY53Bg
lIoBaAFwAXgEgAHCAogB_RmSAQgwLjEzLjQuMZgBAKABAbABD8g
BCMABAQ%26sclient%3Dmobile-gws-wiz-
serp%26fbclid%3DIwAR32tt-
4U4dKQDtqCCXT7NaOalJwUeAs9crWFGbv8ajtiDbDihBT04t10T4%2
3imgrc%3DoZppAmV544xPbM&h=AT2l-
KTid4cVmcfzIsdQcMIL5xezywb3Quii7TTVaaHNxVQ1_r_7IuuW-
FTR3gGO9UX5O2_lvYakgjFsprIuVOTvjxu10_DlQMbFc6GG1PMzMwZ
q2vZN0SjMutDAxvPJ9Q-Bhw
17 CO_Q2_AP 3_ Module 3
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: