You are on page 1of 63

Sanayang Aklat sa Pormatibong Pagtatasa

Unang Yunit

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Ang Mga Lalawigan sa Aking Rehiyon

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Paunang Salita

Ang sanayang aklat na ito ay naglalayong makatugon sa pamantayan na


itinakda ng K to 12 Curriculum para sa asignaturang Araling Panlipunan.
Inaasahang maipamamalas ng mga mag-aaral ang pang-unawa sa mga gawaing
may kinalaman sa produkto at hanapbuhay at bahaging ginagampanan ng
pamahalaan at ang mga kasapi nito, mga pinuno at iba pang naglilingkod tungo
sa pagkakaisa, kaayusan at kaunlaran ng mga lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.

Naglalayon ding matugunan ng sanayang aklat na ito ang Pamantayan sa


Pagganap kung saan inaasahang makapagpapakita ng aktibong paglahok sa
mga gawaing panlalawigan tungo sa ikauunlad ng mga lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon.

Ang mga pagtatasa ay naaayon sa kompetensi na itinakda para sa mag-


aaral sa ikatlong baitang. Ang mga pagtatasa ay nahahati sa dalawang bahagi:

Sagutan Mo: Susukatin ang kaalaman at pang-unawa sa mga konsepto at


pagkatuto ng mga bata ayon sa natutuhan sa klase sa pamamagitan ng mga
pagsasanay at pangkatang gawain.

Rubrik: Mabisang paraan sa pagtatasa sa pagsukat ng natutuhan ng mga


mag-aaral upang matukoy ang progreso sa lahat ng kasanayan na nalinang sa
mga bata lalo na sa Pagsasagawa (Performance).Napapaloob sa Rubrik ang
krayterya at pag-aantas ng pamantayan.

i
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
TALAAN NG NILALAMAN

YUNIT 1
Ang mga Lalawigan sa Aking Rehiyon

Kabuuang Mapa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii


Aralin 1 Mga Simbolo sa Mapa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Aralin 2 Mga Direksiyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Aralin 3 Relatibong Lokasyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Aralin 4 Katangian ng mga Lalawigan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Aralin 5 Populasyon ng Pamayanan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Aralin 6 Populasyon ng mga Lalawigan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Aralin 7 Katangiang Pisikal ng Rehiyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Aralin 8 Mga Anyong-Tubig at Anyong-Lupa . . . . . . . . . . . . . . . 26
Aralin 9 Pagkakaugnay-ugnay ng Anyong-Tubig
at Anyong-Lupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Aralin 10 Paggawa ng Mapa ng Anyong-Tubig at
Anyong-Lupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Aralin 11.1 Mga Lugar na Sensitibo sa Kalamidad . . . . . . . . . . . . . 35
Aralin 11.2 Wastong Paghahanda sa Kalamidad . . . . . . . . . . . . . . 37
Aralin 12 Mga Pangunahing Likas na Yaman ng Rehiyon . . . . . . 40
Aralin 13.1 Wasto at Di-Wastong Pangangasiwa
ng Likas na Yaman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Aralin 13.2 Pangangasiwa ng Likas na Yaman tungo sa
Kaunlaran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Aralin 14 Kapaligiran ng Lalawigan sa Rehiyon . . . . . . . . . . . . . 49
Talasanggunian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Apendiks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
ii

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
KABUUANG MAPA

iii

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 1 Mga Simbolo sa Mapa

Kasanayan sa Pagkatuto: Naipaliliwanag ang kahulugan ng mga simbolo sa


mapa sa tulong ng panuntunan (ei. katubigan, kabundukan, etc) (AP3LAR-Ia-1)
Layunin: Naisa-isa mo ang mga simbolo na ginagamit sa mapa

Gawain 1
Ibigay ang kahulugan ng mga simbolong ginagamit sa mapa. Isulat ito sa guhit.

_____________ 1. _____________ 6.

_____________ 2. _____________ 7.

_____________ 3. _____________ 8.

_____________ 4. _____________ 9.

_____________ 5. _____________ 10.

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo na ginagamit sa mapa
sa tulong ng mga panuntunan
Gawain 1

Lagyan ng kaukulang simbolo ang mga kahulugan sa mapa. Maaaring lumikha


ng sariling simbolo sa istruktura.
Mapa ng Barangay Opias, Lungsod Tayabas
Kalye Lapulapu

Basketball Court ng Barangay

Anahaw Day Care Center Chapel

Barangay Health Center

Tayabas West Central School III

Kabahayan

2
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Natutukoy ang kahalagahan ng bawat simbolo na ginagamit sa
mapa

Gawain 1

Mahalaga para sa isang batang tulad mo na makapaglarawan ng pisikal na


katangian ng iyong pamayanan gamit ang simbolo sa mapa. Kailangang
malaman at maintindihan ang bawat simbolo upang mas madaling malaman o
makilala ang isang lugar. Isulat ang iyong kasagutan sa loob ng kahon ayon sa
sitwasyon.

Nabigyan ka ng pagkakataong makasali sa isang patimpalak sa Lucban,


Quezon. Nakakilala ka ng mga bagong kaibigan. Nais nilang makapunta sa iyong
pamayanan dahil maraming magagandang lugar sa Tayabas na pwede nilang
pansayalan. Paano mo ilalarawan ang iyong pamayanan?

3
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 2 Mga Direksiyon ng Lalawigan

Kasanayan sa Pagkatuto: Nakapagbabasa at nakapagsasagawa ng


interpretasyon tungkol sa kinalalagyan ng lalawigan sa rehiyon gamit ang mga
batayang heograpiya tulad ng distansiya at direksyon (AP3LAR-Ib-2)
Layunin: Makapagtutukoy ng kinalalagyan ng bawat lalawigan sa
rehiyon gamit ang mga pangunahin at pangalawang direksyon

Gawain 1
Isulat ang letra ng wastong sagot.

1. Anong lalawigan sa rehiyon ang matatagpuan sa gitnang bahagi ng


rehiyon?
A. Batangas
B. Cavite
C. Rizal
D. Quezon
2. Anong lalawigan ang nasa Timog na bahagi ng rehiyon?
A. Batangas
B. Laguna
C. Rizal
D. Quezon
3. Alin sa mga lungsod o lalawigan sa rehiyon ang pinakamaliit ayon sa
sukat?
A. Batangas
B. Laguna
C. Rizal
D. Quezon
4. Anong lalawigan o mga lalawigan ang nasa Kanluran ng Laguna?
A. Batangas
B. Cavite
C. Rizal
D. Quezon
5. Anong lalawigan ang nasa Timog ng Rizal?
A. Cavite
B. Batangas
C. Rizal
D. Quezon
4

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Mailalarawan ang kinalalagyan ng iba-ibang lalawigan sa rehiyon
gamit ang mapa
Gawain 1

Gamit ang mapa ng Rehiyon IV A, tukuyin ang lalawigan o lungsod ayon sa sa


sitwasyon. Isulat ang iyong sagot sa loob ng kahon.

Rehiyon IV-A CALABARZON

1. Si Gng. Santos ay isang negosyante sa Lungsod


Tayabas. May-ari siya ng tindahan ng damit.
Bumibili siya ng mga murang damit sa lalawigang
ito upang ipagbili. Ito ay nasa Timog ng Laguna.
Anong lalawigan ito?

2. Namasyal sila noong bakasyon sa lalawigang


nasa Timog ng Batangas kung saan makikita
dito ang magandang tanawin ng Villa Escudero.
Saan lalawigan ito makikita?

5
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
3. Ipinangako ng tatay ni Melissa na sila ay
mamamasyal sila sa pasko at sasakay sa mga
rides na makikita sa gitnang bahagi ng rehiyon.
Anong lalawigan ang pupuntahan nila?

4. Ang lalawigan nina Vincent ay ang lalawigang


nasa Kanluran kung saan maraming
magagandang beach at dalampasigang makikita.
Anong lalawigan ito?

5. Nais ni Tiya Rose na bumuli ng kapeng Barako


na dadalhin pagbalik niya sa Amerika. Ang
lalawigang ito ay matatagpuan sa pinaka- Timog
barako?
Gawain 2

Ilarawan sa pamamagitan ng pagguhit ang mga lalawigan sa Rehiyon IV A.


Tiyaking wasto ang laki, hugis at lokasyonng bawat isa. Isulat at kulayan ang
bawat lalawigan. Gawing batayan ang direksiyon.

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Pagguhit ng Mapa ng Rehiyon

Pamantayan 5 3 2
Pinakamahusay Magaling Paghusayin Iskor
pa
Tamang-tama ang
pagkakaguhit ng mga
lalawigan ng Rehiyon
IV-A syon sa
direksiyon, lokasyon,
hugis at laki.

Masining, malinis at
maayos ang
pagkakakulay ng
bawat lalawigan.

Kabuuan

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 3 Relatibong Lokasyon

Kasanayan sa Pagkatuto: Nailalarawan ang kinalalagyan ng mga lalawigan ng


sariling rehiyon batay sa ma nakapaligid dito gamit ang pangunahing direksiyon
(relative location) (AP3LAR-Ic-3)

Layunin: Natutukoy ang lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon


batay sa mga kalapit na lugar

Gawain 1
Pag-aralang mabuti ang mapa at sagutan ang mga tanong sa ibaba nito.

Mapa ng Punongkahoy

Molave Nara Yakal

Akasya Apitong Ipil-ipil

Giho Mahogany Malatubig

___________1. Saang direksiyon makikita ang Ipil-ipil?

___________2. Anong punongkahoy ang nasa Silangan ng


Akasya?

___________ 3. Saang dako ang punongkahoy na Akasya?

___________ 4. Saang dako matatagpuan ang Mahogany?

___________ 5. Anong punongkahoy ang nasa Kanluran ng


Ipil-ipil?

8
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Nailalarawan ang lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon
batay sa mga nakapaligid dito

Gawain 1
Tukuyin ang direksiyon ng mga lalawigan. Isulat ang iyong sagot sa
patlang.

_______1. Anong lalawiganang nasa Kanluran ng Quezon?


_______2. Anong lalawigan ang nasa Silangan ng Batangas?
_______3. Anong mga lalawigan ang nasa Hilaga-silangan ng Batangas?
_______4. Anong mga lalawigan ang nasa Silangan ng Cavite?
_______5. Anong lalawigan ang nasa Hilaga-kanluran ng Quezon?

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 4 Katangian ng mga Lalawigan

Kasanayan sa Pagkatuto: Napaghahambing ang mga lalawigan sa sariling


rehiyon ayon sa lokasyon, direksiyon, laki at kaanyuan (AP3LAR-Ic-4)

Layunin: Natutukoy ang mga katangian ng lalawigan sa sariling


rehiyon batay sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

Gawain 1

Gamit ang mapa ng Rehiyon IV-A, sagutin ang mga sumusunod na tanong.
Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

___________1. Ano ang pinakamalaking lalawigan sa Rehiyon IV-A?


___________2. Aling lalawigan ang pinakamaliit?
___________3. Aling lalawigan ang tanyag dahil dito matatagpuan
ang pinakamataas ng bundok sa rehiyon?
___________4. Anong lalawigan ang makikita sa bahaging Timog ng
rehiyon?
___________5. Saang lalawigan ko makikita ang ganda ng Talon ng
Pagsanjan?

10

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Naipaghahambing ang mga lalawigan sa sariling rehiyon ayon
sa lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan

Gawain 1

Ihambing ang sariling lalawigan sa lalawigan ng Batangas ayon sa


lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan.

Sariling Lalawigan Batangas

Laki Laki
________________ _____________

Lokasyon
Lokasyon
________________
______________

ARALIN 5 Populasyon ng Pamayanan

Kasanayan sa Pagkatuto: Nailalarawan ang populasyon ng pamayanan sa


sariling lalawigan gamit ang bar graph (AP3LAR-Id-5)

Layunin: Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa


sariling lalawigan

Gawain 1
Pag-aralan ang populasyon ng Lungsod Tayabas. Sagutan ang mga tanong
pagkatapos. Isulat ang letra ng wastong sagot sa sagutang papel.

11
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Barangay Populasyon
Angustias 3,202
Calumpang 4,020
Dapdap 2,288
Ipilan 3,602
Isabang 6,076
Lalo 3,657
Lawigue 1,774
Opias 4,796
Palale 4,388
Wakas 4,815
* 2010 Census Population and Housing

1. Sa anong barangay matatagpuan ang pinakamaraming populasyon


ng lungsod?
A. Calumpang C. Lawigue
B. Isabang D. Opias

2. Aling lalawigan ang may pinakakaunting bilang ng populasyon sa


buong lungsod?
A. Angustias C.Lawigue
B. Ipilan D. Palale

3. Ilan ang bilang ng naninirahan sa Lalo?


A. 1,774 C. 2,288
B. 3,202 D. 3,657

4. Bakit maraming naninirahan sa Isabang?


A. Dahil ito ay malapit sa lungsod Lucena at maraming
oportunidad dito
B. Dahil maraming nagtataasang gusali rito
C. Dahil ito ang sentro ng Tayabas
D. Dahil makabago ito

5. Sa anong lbarangay ka kabilang? Isulat Ang bilang ng taong


naninirahan dito. Isulat ang iyong sagot sa patlang.
________________________________

12
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Naihahambing ang mga populasyon ng iba’t ibang
pamayanan sa sariling lalawigan

Gawain 1

Gamit ang naunang datos ng populasyon ng barangay, pagsunud-sunurin ang


mga barangay ayon sa bilang o dami ng populasyon. Lagyan ito ng bilang 1
ang pinakamaliit at 10 ang pinakamalaki. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

______________ Angustias
______________ Calumpang
______________ Dapdap
______________ Ipilan
______________ Isabang
______________ Lalo
______________ Lawigue
______________ Opias
______________ Palale
______________ Wakas

Layunin: Nailalarawan ang populasyon ng mga pamayanan sa


lalawigang kinabibilangan gamit ang bar graph
Gawain 1
Ilarawan ang populasyon ng iba’t ibang lalawigan sa sariling rehiyon gamit ang
bar graph.
Rehiyon IV-A CALABARZON Populasyon
Batangas 2,377,395
Rizal 2,484,840
Quezon 1,987,030
Laguna 2,669,847
Cavite 3,090,395
* 2010 Census Population and Housing 13

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Cavite Laguna Batangas Rizal Quezon

Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Paggawa ng Bar Graph
Pamantayan 5 3 2 Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin
pa
Nailarawan ang
angkop na angkop
ang populasyon ng
rehiyon
Masining, malinis at
maayos ang
pagkakakulay ng
bawat lalawigan.

Kabuuan

14

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 6 Populasyon ng mga Lalawigan
Kasanayan sa Pagkatuto: Naihahambing ang mga lalawigan sa rehiyon ayon
sa dami ng populasyon gamit ang mapa ng populasyon (AP3LAR-Id-6)

Layunin: Makagagamit ng mapa upang malarawan ang


populasyon ng mga lalawigan sa sariling rehiyon

Gawain 1
Pag-aralan ang mapa ng rehiyon. Sagutin ang mga tanong pagkatapos

2,484,840

3,090,395 2,699,847

1,987,039

2,377,395

_________1. Ano ang bilang ng populasyon sa inyong lalawigan?


_________2. Alin sa mga lalawigan sa rehiyon ang may pinakamalaking
populasyon?
_________3. Aling lalawigan sa rehiyon ang pangalawa sa pinakamalaking
populasyon?
_________4. Aling lalawigan ang may pinakamaliit na populasyon?
_________5. Ano ang kabuuang bilang ng populasyon sa rehiyon?

15

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Makapaghahambing ng mga lalawigan sa sariling rehiyon
ayon sa dami ng populasyon gamit ang mga datos ukol sa
populasyon

Gawain 1

Pag-aralan ang grap ng populasyon ng Lalawigan ng Quezon taong 2010.


Pagkatapos, sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat ang iyong sagot sa
sagutang papel.

Populasyon sa Quezon 2010

LOPEZ 91,074

TAYABAS 91,428

GUMACA 69,618

TIAONG 91,599

CALAUAG 69,223

CANDELARIA 110,570

PAGBILAO 66,996

INFANTA 64,818

SARIAYA 138,894

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000

1. Aling bayan sa Lalawigan ng Quezon ang pinakamaraming


naninirahan? Alin naman ang pinakakakaunti?
2. Alin naman ang pinakakakaunti?
3. Paghambingin ang populasyon ng Lopez at Quezon. Aling bayan ang
mas maraming naninirahan?
4. Ano ang masasabi mo sa populasyon ng bayan ng Lopez, Tayabas
at Tiaong?
5. Bakit kaya pinakamaraming naninirahan sa bayan ng Sariaya?
16
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Makagagawa ng talata tungkol sa iba’t ibang pangkat
ng tao at kung paano sila pahahalagahan

Gawain 1
Indibidwal na Gawain
Iba’t iba ang mga pangkat ng tao sa ating rehiyon. Iba’t iba ang hanapbuhay ng
mga mamamayan upang matugunan ang ating mga pangangailangan. May ilang
pangkat ng tao na galing sa ibang rehiyon katulad ng mga katutubong Mangyan.
Paano mo ipakikita ang pagpapahalaga sa mga mangingisda, magsasaka o mga
manggagawa. Paano mo ipakikita ang iyong paggalang sa mga katutubong
Mangyan? Isulat ang iyong sagot sa isang talata. Maaari mo itong buuin sa lima
o anim na pangungusap.

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Pagpapaliwanag ng Kasagutan


Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Napakalinaw ang
ginawang
paglalahad.

Napaghusayan ang
pagbibigayng
pagpapahalaga sa
mga pangkat ng tao
sa rehiyon
Kabuuan

17

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 7 Katangiang Pisikal ng Rehiyon

Kasanayan sa Pagkatuto: Nailalarawan ang ibang lalawigan sa rehiyon ayon sa


mga katangiang pisikal at pagkakakilanlang heograpikal nito gamit ang mapang
topograpiya ng rehiyon (AP3LAR-Ie-7)

Layunin: Nasasabi ang mga katangiang pisikal ng mga lalawigan


sa rehiyon

Gawain 1
Sabihin kung anong anyong lupa at anyong tubig ang matatagpuan sa iyong
lalawigan.
Ako si ________________________.
Ang aking rehiyon ay ____________________.
Ang lalawigan naming ay nasa isang ________.
Kilala sa aming lalawigan ang ______________.

Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Oral Recitation

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Wasto ang ginawang
paglalahad ng anyong
lupa/tubig ng
lalawigan.

Malakas at malinaw
ang boses.
Kabuuan

18
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 2
Pangkatang Gawain
Lapatan ng ibang salita ang awitin ni Angeline Quinto na “Piliin Mo Ang
Pilipinas.” Ipakilala ang mga anyong lupa at anyong tubig na nagpapakilala sa
bawat lalawigan.

Pangkat 1-Batangas
Pangkat 2-Rizal
Pangkat 3-Laguna
Pangkat 4-Quezon
Pangkat 5-Cavite

Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Paglikha ng Awit
Pamantayan 5 3 2 Iskor
Pinakamahusay Magaling Paghusayin pa

Kitang-kita sa awit ang


paglalarawan ukol sa
pagkakakilanlan ng
lalawigan

Masarap pakinggan at
wasto ang ritmo ng
awitin
Nagkaisa ang grupo sa
pagbuo ng awitin
Kabuuan

19

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Makapagtutukoy ng mga anyong-tubig o anyong-lupa na
nagpapakilala sa lalawigan at rehiyon
Gawain 1

Tukuyin ang anyong lupa, anyong tubig o lalawigan sa puzzle.

3 4 5
1

2
Pahalang
1 Pinakamataas na bundok sa Rehiyon IV-A
2 Lalawigan na kilala sa Mala- Spider Web na tulay sa itaas ng bundok

Pababa
3 Isang anyong tubig na nanggagaling sa itaas ng bundok
4 Pinakamaliit na bulkan sa buong mundo
5 Dito matatagpuan ang pinakamalaking lawa sa bansa

Gawain 2

Tukuyin ang anyong-lupa o anyong tubig na angkop sa mga sitwasyon. Bilugan


ang letra ng tamang sagot.

1. Namasyal ang pamilya nina Bella sa Batangas. Isang talampas ang sikat
dito dahil sa malamig na klima at sikat na bulkan. Saan sila nagpunta?
A. Batangas
B. Cavite
C. Laguna
D. Quezon

20

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
2. Sina Benedict ay nakatira sa Laguna. Mayroon silang tindahan ng isdang
tabang kaya’t sa mga araw na walang pasok ay tumutulong siya sa
pagtitinda. Sa anong anyong-tubig malapit nakatira ang pamilya ni
Benedict?
A. ilog B. karagatan C. lawa D. sapa

3. Si Mang Berto ay isang magsasaka ng palay sa Tayabas. Dahil sa


masaganang ani, napagtapos niya sap ag-aaral ang kanyang mga anak.
Sa anong anyong-lupa nagtatanim ng palay si Mang Berto?
A. bundok B. kapatagan C. lambak D. talampas

4. Ang tatay ni Maliya ay dating magtotroso. Ngunit dahil sa ipinagbawal na


ang pagpuputol ng mga punongkahoy, tumigil na ang tatay niya sa
pangangahoy. Sa anong anyong lupa sila nakatira?
A. bundok B. kapatagan C. lambak D. talampas

5. Ang Cavite ay kilala sa anyong tubig na ito kaya’t dinarayo ito ng mga
turista lokal man o dayuhan. Anong anyong-tubig ito?
A. ilog B. karagatan C. dagat D. sapa

21
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Naihahambing ang mga lalawigan sa rehiyon batay sa
katangiang pisikal at pagkakakilanlang heograpikal nito

Gawain 1

Batay sa pisikal na mapa ng sariling relihiyon. Isulat ang mga nakikitang mga
pisikal na katangian ng mga lalawigan.

Lalawigan Katangiang Pisikal Simbolo sa mapa


Batangas
Cavite
Laguna
Rizal
Quezon

Layunin: Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa iba’t ibang anyong tubig


at anyong lupa na nagpapakilala ng piling lalawigan sa
sariling rehiyon.

Gawain 1

Pangkatang Gawain

Sumulat ng 3 na panukala kung paano mapangangalagaan ang iba’t ibang


anyong lupa at anyong tubig sa Lalawigan ng Quezon.

Pangkat Bayan/Lalawigan Anyong Paraan ng


Lupa/Tubig Pangangalaga
1 Quezon Bundok Banahaw 1.
2.
3.
2 Quezon Dagat Dalahican 1.
2.
3.
3 Tayabas Ilog Alitao 1.
2.
3.

22
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Pag-uulat
Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Nakikita ang mga
halimbawa sa pinakatama
at pinakamaayos na
kasagutan
Maayos na nakasunod sa
mga panutong ibinigay
upang mabuo ang
isinagawang gawain
Nagpakita ng pakikiisa
ang bawat miyembro sa
grupo sa pagbuo at pag-
uulat
Kabuuan

ARALIN 8 Mga Anyong-Tubig at Anyong-Lupa

Kasanayan sa Pagkatuto: Nakapaghahambing ng pangunahing anyong lupa


at anyong tubig ng iba’t ibang rehiyon (AP3LAR-Ie-8)

Layunin: Natutukoy ang iba’t ibang anyong tubig at anyong lupa


ng mga lalawigan sa sariling rehiyon

Gawain 1

Isulat ang letra ng wastong sagot.

1. Ang kilalang Bundok Banahaw ay makikita sa lalawigan ng ______.


A. Batangas C. Rizal
B. Cavite D. Quezon
23
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
2. Ang Laguna ay isa sa panakamalaking pinagkukunan ng tilapia at
bangus dahil sa malawak nitong ________.
A. dagat C. lawa
B. ilog D. karagatan

3. Ang pinakamaliit na bulkan sa buong mundo ay matatagpuan sa


Lalawigan ng _________.
A. Batangas C. Laguna
B. Cavite D. Rizal

4. Ang _______ ay isang anyong tubig na nanggagaling sa ilalim ng


natutulog na bulkan at bumubulwak ng mainit na tubig. Dinarayo ito
ng mga taga-ibang lugar upang maglangoy. Ano itong anyong na
ipinagmamalaki ng mga Tayabasin?
A. Ilog C. Mainit Hot Spring
B. Look D. Dagat

5. Nagbakasyon si Jasmin sa kanyang mga pinsan sa Laguna.


Ipinasyal siya ng kanyang pinsan sa isang anyong tubig na
nanggagaling sa itaas ng bundok. Anong anyong-tubig ang
pinuntahan nina Jasmin at ng kanyang pinsan?
A. ilog C. lawa
B. karagatan D. talon

24
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 2
Isulat ang mga anyong lupa at anyong tubig na makikita sa bawat lalawigan.

Mapa ng Rehiyon IV-A CALABARZON

25

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Napaghahambing ang mga pangunahing anyong lupa at
anyong tubig ng mga lalawigan sa sariling rehiyon

Gawain 1

Indibidwal na Gawain

Pag-aralan ang mga anyong lupa na makikita sa Rehiyon IV-A. Iayos ng tamang
pagkakasunod-sunod ang mga bundok ayon sa taas nito. Isulat ang bilang 3 ang
pimakamataas at 1 ang pinakamababa.

Lalawigan Anyong Lupa Taas


Quezon Bundok Banahaw 2,170 m
Laguna Bundok Makiling 1,090 m
Rizal Bundok Paliparan 562 m
*Wikipedia

_____________ Quezon
______________ Laguna
______________ Rizal
Gawain 2
Ano-anong anyong tubig ang makikita sa ating rehiyon? Punan ang mga
linya ng inyong sagot.

Quezon Laguna Cavite

Anyong Tubig Anyong Tubig Anyong Tubig

Pangalan
Pangalan Pangalan
_______________________
_________________ _________________
__

Katangian
Katangian Katangian
_______________
________________ _________________

26

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Napahahalagahan sa pamamagitan ng pagmamalaki
sa mga anyong tubig at anyong lupa sa mga lalawigan ng
sariling rehiyon

Gawain 1
Pangkatang Gawain

Ipakita sa pamamagitan ng isang dula-dulaan ang sumusunod na


sitwasyon.

Nabigyan ng pagkakataon ang grupo ninyo na ipakilala ang Mainit Hot


Spring na ipinagmamalaki ng mga taga-Tayabas. Paano mo ipakikilala ito sa
mga turistang nais maranasang maglangoy sa bukal na ito?

Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Pagtatanghal ng Dula-dulaan

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Makabuluhan at
maayos ang
pagsasadula.

Nagkaisa ang
grupo sa pagbuo
ng pagtatanghal.

Malakas at
malinaw ang tinig
ng mga tauhan sa
dula-dulaan.

Kabuuan

27
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 2
Pangkatang Gawain
Bumuo ng isang islogan na nagapakita ng pagmamalaki sa mga anyong tubig at
anyong lupa na makikita sa Lalawigan ng Quezon.

Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik Para sa Pagtatalaga ng Ginawang Islogan.

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Kitang-kita sa islogan
ang mensahe ukol sa
pagmamalaki sa mga
anyong tubig at
anyong lupa na
makikita sa Lalawigan
ng Quezon.
Taglay ng islogan ang
mensahe ukol sa mga
anyong tubig at
anyong lupa na
makikita sa Lalawigan
ng Quezon.

Hindi taglay ng
islogan ang mensahe
ukol sa mga anyong
tubig at anyong lupa
na makikita sa
Lalawigan ng
Quezon.

Kabuuan

28
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 9 Pagkakaugnay- ugnay ng mga Anyong-
Tubig at Anyong-Lupa

Kasanayan sa Pagkatuto: Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong


tubig at lupa sa mga lalawigan ng sariling rehiyon (AP3LAR-If-9)

Layunin: Natutukoy ang pagkakaugnay-ugnay ng mg anyong tubig


at anyong lupa sa sariling lalawigan at rehiyon

Gawain 1

Pag-aralan ang mga tala ng magkakaugnay na anyong lupa at tubig na


matatagpuan sa Rehiyon IV-A. Sagutan ang mga tanong sa ibaba nito.

Anyong Tubig/Lupa Lalawigan


Bundok Banahaw Quezon, Laguna at Rizal

Bundok CrIstobal Laguna at Quezon

Lawa ng Laguna Manila, Laguna at Rizal

1. Ilang lalawigan ang tinatalunton ng Bundok Banahaw?

2. Ilang lungsod at lalawigan dumadaloy ang Lawa ng Laguna?

3. Ano sa palagay mo ang hanapbuhay ng mga taong nasa paanan


ng Bundok Cristobal?

4. Paano maipakikita ang pagtutulungan upang manatiling malinis ang


Lawa ng Laguna?

29

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Napahahalagahan ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong
tubig at anyong lupa sa sariling lalawigan at rehiyon

Gawain 1
Pangkatang Gawain
Ang Bundok Banahaw ay isa sa mga bundok na sumasakop sa bayan ng Dolores,
Tayabas, Sariaya, Lucban, Rizal at ilang bayan sa Laguna. Paano maipakikita ng
mamamayan ang pagtutulungan upang maalagaan at hindi makalbo ang Bundok
Banahaw? Gawin ito sa pamamagitan ng paggawa ng poster.

Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Paggawa ng Poster

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Maganda ang
konsepto tungkol sa
pagtutulungan
upang maalagaan
at hindi makalbo
ang Bundok
Banahaw

Malikhain at orihinal
ang poster

Malinis ang gawa at


walang bura ng
lapis at lampas na
pangkulay
Kabuuan

30

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 10 Paggawa ng Mapa ng mga Anyong-Tubig at
Anyong-Lupa
Kasanayan sa Pagkatuto: Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng
mahalagang anyong lupa at anyong tubig ng sariling lalawigan at mga karatig na
lalawigan nito (AP3LAR-If-10)

Layunin: Nakagagawa ng payak na mapa na nagpapakita ng


mahahalagang anyong lupa at tubig sa sariling lalawigan at
rehiyon

Gawain 1
Gumawa ng sariling mapa ng rehiyon. Ilagay ang mga anyong lupa at anyong
tubig na matatagpuan sa bawat lalawigan ng rehiyon. Gumamit ng mga simbolo
o panada para sa anyong tubig at anyong lupa. Gawing gabay ang mga simbolo
sa ibaba.
Mga Simbolo para sa mga anyong lupa at tubig

bundok talampas bulkan

ilog kapatagan lambak

talon burol lawa

ilog karagatan bulubundukin

31
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Paggawa ng Mapa

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Makikita sa mapa
ang mahahalagang
anyong lupa at tubig
na nakalagay sa
angkop na
lalawigan.

Maayos at malinis
ang pagkakagawa
ng mapa.
Kabuuan

Layunin: Nagagamit ang mapa sa pagtukoy ng mahahalagang anyong


lupa at anyong tubig sa sariling lalawigan at rehiyon

Gawain 1
Pangkatang Gawain
Iguhit ang mga simbolo ng mga anyong tubig at anyong lupa na sa Lalawigan ng
Quezon.

Pangalan ng Bayan Anyong Lupa/Tubig Simbolo ng Anyong


Lupa/Tubig
Tayabas Ilog Alitao
Mainit Hot Spring

Sariaya, Quezon Dagat

Atimonan, Quezon Bundok

Candelaria, Quezon Kapatagan

Tiaong, Quezon Kapatagan

32

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 11.1 Mga Lugar na Sensitibo sa Kalamidad

Kasanayan sa Pagkatuto: Natutukoy ang mga lugar na sensitibo sa panganib


batay sa lokasyon at topograpiya nito (AP3LAR-Ig-h-11)

11.1 Nasasabi o natatalunton ang mga lugar ng sariling rehiyon na


sensitibo sa panganib gamit ang hazard map

Layunin: Nakapagtukoy ng mga lugar na sensitibo sa panganib


sa sariling lalawigan at rehiyon gamit ang hazard map

Gawain 1
Tukuyin ang panganib na dala ng lokasyon sa mga lugar na nakalahad sa bawat
bilang. Piliin sa loob ng kahon at isulat ang letra ng sagot sa guhit.

A. Pagguho ng lupa
B. Pagbaha
C. Paglindol
D. Pagsabog ng bulkan
E. Tsunami
_______1. Nasa paanan ng Bundok Banahaw nakatayo ang bahay nina
Belen. Anong panganib ang dapat nilang bantayan kaugnay
sa lokasyon ng kanilang bahay?

_______2. Nakatira sa tabing dagat ng Unisan, Quezon ang bahay ng


Pamilya Ramos. Anong panganib ang dapat nilang iwasan
kapag may bagyo?

_______3. Ang bahay nina Tony ay nasa mababang lugar. Anong


panganib ang maaaring mangyari kapag may bagyo o walang
tigil ang buhos ng ulan?
33

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
______4. Nag-aalburuto ang bulkang malapit sa Barangay nina Jed.
panganib ang dapat nilang bantayan kaugnay ng kanilang
lokasyon?
______5. May bitak ang pader ng inuupahang bahay ng Pamilya Reyes.
Anong panganib ang dapat nilang bantayan kaugnay ng
kanilang lokasyon?

Layunin: Nakagagawa ng mga hakbang sa pagtugon bilang


paghahanda sa mga posibleng sakuna sa sariling lalawigan
at rehiyon
Gawain 1
Pangkatang Gawain
Magsagawa ng isang dula-dulaan nagpapakita ng nararapat gawin sakaling
maransan ang mga kalamidad.

Unang Pangkat- Tsunami


Ikalawang Pangkat- Lindol
Ikatlong Pangkat- Bagyo
Ikaapat na Pangkat- Baha

Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Pagsasagawa ng Dula-dulaan


Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Malinaw at maayos ang
pagsasadula.
Nagapakita ang bawat miyembro
ng pakikiisa bago, habang, at
pagkatapos ng pagsasadula.
Gumamit ang pangkat ng
kakaibang istilo at mga
kagamitan sa pagsasadula.
Maganda ang kahulugan ng dula
at kakikitaan ng giliw ang
pangkat.
Kabuuan
34

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 11. 2 Wastong Paghahanda sa Kalamidad

Kasanayan sa Pagkatuto: Nakagagawa nang maagap at wastong pagtugon sa


mga panganib na madalas maranasan ng sariling rehiyon

Layunin: Natutukoy ang maagap at wastong pagtugon sa mga


panganib na madalas maranasan ng sariling rehiyon

Gawain 1

Bilugan ang letra ng wastong sagot.

1. Alin sa mga sumusunod ang pinakamabilis na paraan upang


malaman ang mga darating na panganib?
A. Pumunta sa mga ahensiya.
B. Magbasa ng pahayagan at aklat.
C. Makibalita sa kapitbahay.
D. Manood ng telebisyon o makanig ng radyo.
2. Kapag lumilindol kailangang kong _________.
A. Manatiling nakaupo sa sariling upuan.
B. Mataranta at magsisigaw.
C. Sumilong sa ilalim ng mesa.
D. Itulak ang aking mga kamag-aral.

3. May bagyong parating kaya’t ako ay ________.


A. Makikinig ng balita tungkol sa bagyo.
B. Babaliwalain ang mga babala.
C. Magtatago sa ilalim ng mesa.
D. Mamamasyal sa parke.

35

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
4. Malakas ang ulan kaya bumaha sa inyong lugar. Ano ang nararapat
mong gawin?
A. Ipagwalang-bahala ang pagtaas ng tubig.
B. Mag-imbak ng tubig ulan upang ipanlinis.
C. Makipaglaro sa mga kaibigan sa baha.
D. Sumunod kaagad sa panawagang lumikas.

5. Bakit napakalaking tulong ang pagkakaroon ng hazard map?

A. Dahil ang ating rehiyon ay napaliligiran ng malalaki at


malalawak na karagatan
B. Maraming aktibong bulkan sa ating bansa
C. Upang maging handa sa anumang manganib o sakuna
D. Lahat ng nabanggit ay wasto.

6. Ano ang nararapat gawin sa oras na mgkaroon ng lindol?


A. Tumakbo kaagad.
B. Dock, Cover and Hold.
C. Umiyak.
D. Magtago sa likod ng pinto.

7. Anong panganib ang maaring mangyari bunga ng paglindol?


A. Maaring ikamatay ng mga tao.
B. Pagguho o pagkasira ng mga gusali o building.
C. Magkasunog.
D. Lahat ng nabanggit ay wasto.

8. Ano ang mga dapat gawin upang maiwasan ang panganib sa lindol,
pagbaha at bagyo?
A. Dapat may sapat na kaalaman tayo tungkol sa mga panganib
na ito.
B. Pagtukoy sa mga dahilan ng mga sakuna.
C. Paghahanda at wastong pagkilos sa panganib.
D. Lahat ng nabanggit ay wasto.

36

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
9. Ang mga sumusunod na paghahanda ay maaaring gawin ng
komunidad MALIBAN sa isa.
A. Bumuo ng plano ng evacuation.
B. Magkaroon ng disaster drill.
C. Talakayin ang maayos na pamamaraan sa paghakot ng
mga gamit at tuntunin sa paglikas.
D. Hayaang lumikas ang mga tao.
10. Bakita mahalagang sundin ang mga gawaing pangkaligtasan kapag
may panganib?
A. upang maging handa sa oras ng kalamidad
B. upang maging ligtas kapag may mga panganib
C. upang maging kalmado sa oras ng panganib
D. Lahat ng nabanggit ay wasto.

Layunin: Nagagawa ang maagap at wastong pagtugon sa mga


panganib

Gawain 1
Pangkatang Gawain
Gumawa ng Earthquake Evacuation Plan ng sariling silid-aralan.
Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Paggawa ng Earthquake Evacuation Plan
Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin pa
Kitang-kita sa plano ang
ligtas na daraanan mula
sa silid-aralan palabas
ng paaralan/Evacuation
Area.
Maayos na nakasunod
sa mga panutong
ibinigay upang mabuo
ang isinagawang
gawain.
Kabuuan

37

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 12 Mga Pangunahing Likas-Yaman ng Rehiyon

Kasanayan sa Pagkatuto: Nailalarawan ang mga pangunahing likas na yaman


ng mga lalawigan sa rehiyon (AP3LAR-Ih-12)

Layunin: Nakapaglalarawan ng pangunahing likas na yaman ng


mga lalawigan sa rehiyon

Gawain 1
Piliin ang letra ng wastong sagot.

1. Alin ang likas yaman ng Rehiyon IV na naaangkop sa


produksiyon ng palay?
A. malawak na kapatagan
B. mayabong na kagubatan
C. malawak na damuhan
D. malinis na anyong tubig

2. Ano ang mas angkop na dahilan kung bakit ang lalawigan ng


Batangas ay kilala sa malawak na taniman ng tubo?
A. Sagana sa yamang mineral ang kabundukan.
B. Mataba ang lupain sa pagtatanim ng tubo.
C. Maraming nahuhuling isda sa lawa.
D. Mayaman sa mineral ang Lalawigan ng Batangas.

3. Ano ang pangunahing produkto ng Quezon?


A. asukal
B. baboy
C. niyog
D. tubo

38
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
4. Ano ang maaaring hanapbuhay ng mga taong nakatira sa
pamayanang matubig?
A. pag-aalaga ng mga manok
B. paglililok
C. pangingisda
D. paghahabi ng tela

5. Ang Rehiyon IV-A ay may malawak na kapatagan. Mataba ang


lupa rito. Aling hanapbuhay ang maaaring maiugnay sa mga tao
rito?
A. pagmimina
B. pagsasaka
C. pangingisda
D. paghahayupan

Gawain 2
Gamit ang Flower Organizer ng Rehiyon IV-A, iguhit sa loob ng nito ang
pangunahing likas na yaman ng lalawigan.

Rizal

Batangas Laguna
Likas na
Yaman
Cavite
Quezon

39

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 3
Punan ang tree diagram ng hinihinging datos.

Mga Pinagkukunang Yaman

Mga Likas na Yaman

Uri ng Anyong- Uri ng Anyong-


Tubig Lupa

o o
o o
o o

40
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 13 .1 Wasto at Di-Wastong Pangangasiwa ng Likas na Yaman

Kasanayan sa Pagkatuto: Natatalakay Ang wastong pangangasiwa ng mga


ikas na yaman ng sariling lalawigan at rehiyon (AP3LAR-Ii-13)

13. 1 Nasusuri ang matalino at di-matalinong mga paraan ng


pangangasiwa ng mga likas na yaman

Layunin: Nasusuri ang matalino at di-matalinong paraan ng


pangangasiwa sa mga likas na yaman ng sariling lalwigan at
rehiyon

Gawain 1
Iguhit ang dahon kung ang pangungusap ay nagpapakita ng
matalinong pangangasiwa ng mga likas na yaman at ekis ( X) kung hindi.

1. Itinatapon ko sa tamang tapunan ang mga mga basura.

2. Gumagamit ako ng baso sa pagsesipilyo ng ngipin upang


makatipid ng tubig.

3. Nakikiisa ako sa mga gawaing lumilinang sa


pangangalaga ng likas na yaman.

4. Mainam pagtaniman ng gulay ang mga bakanteng lote.

5. Laging may dalang eco bag si Aling Lina kapag namimili


sa SM Lucena.

41

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 2

Ano sa palagay mo ang mangyayari sa kabuhayan at kilas na yaman ng bansa


kung hindi tayo magtitipid sa paggamit ng yaman ng bansa? Isulat sa box o
kahon ang inyong mga sagot.

Kahalagahan ng Pagtitipid
ng Yaman ng Rehiyon

Gawain 3
Pangkatang Gawain

Ipakita ang sanhi at bunga sa isang FISHBONE DIAGRAM. Isulat sa itaas na


mga kahon ang sanhi at ang magiging bunga nito sa ibabang mga kahon.

42
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Layunin: Napahahalagahan ang mga paraan ng matalinong
pangangasiwa ng likas na yaman sa sariling lalawigan at
rehiyon
Gawain 1
Pangkatang Gawain
Itala ang maaari ninyong gawin upang makatulong sa pagtatanim ng mga
punongkahoy sa inyong paaralan.Gumawa ng plano gamit ang action plan sa
ibaba bilang gabay.
ACTION PLAN
Layunin Mga Kalahok Kagamitan Panahon Inaasahang
Awtput

Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik Para sa Action Plan
Gawain 2

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin
pa
Kitang-kita ang masusing
pagpaplano upang
makatulong sa pagtatanim
ng mga punongkahoy sa
paaralan.
Maayos na nakasunod sa
mga panutong ibinigay
upang mabuo ang
isinagawang gawain.
Nagpakita ng pakikiisa ang
bawat miyembro sa grupo
sa pagbuo at pag-uulat.
Kabuuan

43
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Indibidwal ng Gawain

Ano-anong paraan naman ang gagawin ninyo upang di masira at maubos ang
mga ito? Isulat ang mga sagot sa wheel map.

Mga Paraan
upang hindi
maubos ang
likas na yaman

ARALIN 13. 2 Wastong Pangangasiwa ng Likas-Yaman

Kasanayan sa Pagkatuto: Nakabubuo ng konklusyon na ang matalinong


pangangasiwa ng likas na yaman ay may kinalaman sa pag-unlad ng sariling
lalawigan at rehiyon

Layunin: Nakabubuo ng konklusyon na ang matalinong


pangangasiwa ng likas na yaman ay may kinalaman sa
pag- unlad ng sariling lalawigan at rehiyon

Gawain 1

Indibidwal na Gawain

Bakit mahalaga na pangalagaan ang mga likas na yaman ng sariling rehiyon at


lalawigan. Isulat ang iyong sagot sa loob ng puso.

44

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka

Rubrik sa Pagbibigay ng Sariling Opinyon

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor


Napakahusay Magaling Paghusayin
pa
Kitang-kita sa puso
ang mensahe kung
paano
pangalagaan ang
mga likas na
yaman ng sariling
rehiyon at
lalawigan
Kabuuan

Layunin: Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng lalawigan o rehiyon na


umunlad dahil sa wastong pangangalaga ng kanilang likas
na yaman

Gawain 1

Basahing mabuti ang balita ukol sa pangangalaga ng likas na yaman ng lalawigan


ng Quezon. Pagkatapos, sagutin ang mga katanungan ibaba. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.

45
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Coastal Clean-Up, isinagawa ng lalawigan
Umabot sa 260 sako ng mga hindi nabubulok na basura ang nakuha
sa dalampasigan ng Barangay Dalahican sa lungsod Lucena noong Setyembre
18, 2015.
Ang naturang gawain ay taon-taong isinasagawa ng pamahalaang
panlalawigan ng Quezon bilang pakikiisa sa International Coastal Clean-Up at
bahagi ng programa ni Governor David “Jay-Jay” C. Suarez sa ilalim ng
serbisyong Suarez sa Kalikasan at Securing Quezon’s Future.
Ayon sa Gobernador, napakahalaga ng pagpapanatiling malinis ang
dalampasigan sa kalusugan ng mga naninirahan malapit dito at sa yamang-dagat
na pinagkukunan ng mga pagkain at ikanabubuhay ng mga ito.
Source: Quezon Provincial Goverment

Sagutin ang mga tanong:


1. Ano ang inihahatid na mensahe ng balita?
2. Ano ang epekto ng mga gawain ng tao sa kapaligiran?
3. Paano nakatutulong ng ganitong mga gawain ang kabuhayan ng mga tao
rito?

46

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ARALIN 14 Ang Kapaligiran ng Lalawigan at mga Karatig Lalawigan

Kasanayan sa Pagkatuto: Nakabubuo ng interprestayon ng kapaligiran ng


sariling lalawigan at karatig na mga lalawigan ng rehiyon gamit ang mapa
(AP3LARIi-14)
Layunin: Makapagtutukoy ng ilang katangiang pisikal katulad ng
klima, panahon, lokasyon, at kabuuang kaanyuan ng
kapaligiran, ng sariling lalawigan at ng mga karatig-
lalawigan ng rehiyon gamit ang mapa

Gawain 1
Bilugan ang letra ng pinakaangkop na paglalarawan ng katangiang pisikal ng mga
lalawigan at rehiyon.

1. Ano ang kabuuang pisikal na katangian ng lalawigan ng Lungsod


Tayabas?
A. Kapatagan C. Kabundukan
B. Katubigan D. Lambak
2. Tuwing bakasyon, maraming turista ang namamasyal sa Tagaytay dahil
sa malamig nitong klima. Anong katangiang pisikal mayroon ang
Tagaytay?
A. Ito ay isang burol.
B. Ito ay isang lambak.
C. Ito ay isang bulubundukin.
D. Ito ay isang kapatagan.

47

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
3. Aling bulkan ang pinakamaliit sa buong mundo?
A. Bulkang Pinatubo
B. Bulkang Mayon
C. Bulkang Taal
D. Bundok Bulusan
4. Alin sa mga sumusunod na bayan sa lalawigan ng Quezon ay napalilibutan
ng dagat Maliba sa isa?
A. Lucban, Quezon C. Pagbilao, Quezon
B. Mauban, Quezon D. Sariaya, Quezon
5. Ano ang katangiang pisikal ng Laguna kaya’t itinuring itong sentro ng
rehiyon ayon sa batas?
A. Ang Laguna ay matatagpuan sa pinaka-gitna ng mapa ng rehiyon.
B. Maraming establisyemento at hanapbuhay ang matatagpuan dito.
C. Ang malaking bahagi ng Laguna ay isang kapatagan kaya ito ay
angkop sa kalakal.

Layunin: Mapahahalagahan ang mga natatanging katangiang


pisikal at kabuuang kaanyuan ng pisikal na kapaligiran ng
sariling lalawigan at karatig-lalawigan ng rehiyon

Gawain 1
Pangkatang Gawain

Pangkat 1- Bakit dapat pahalagahan ang mga anyong-lupa?


Pangkat 2- Bakit dapat pahalagahan ang mga anyong-tubig?
Pangkat 3- Magbigay ng mga paraan kung paano mapangangalagaan
ang katangiang pisikal ng ating lalawigan at rehiyon?

48
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Gawain 2
Pakinggan ang awitin ni Asin na pinamagatang “Masdan Mo ang Kapaligiran.”
(https://www.youtube.com/watch?v=cvjznfh5whE) Ibigay ang mensahe ng awitin.
Isulat ito sa 2 pangungusap.

Asin – Masdan Mo Ang Kapaligiran Lyrics


Wala ka bang napapansin sa iyong mga kapaligiran?
Kay dumi na ng hangin, pati na ang mga ilog natin.

Refrain 1: hindi na masama ang pag-unlad at malayu-layo na rin ang ating


narating ngunit masdan mo ang tubig sa dagat dati'y kulay asul ngayo'y naging
itim ang mga duming ating ikinalat sa hangin sa langit huwag na nating paabutin
upang kung tayo'y pumanaw man, sariwang hangin sa langit natin matitikman

Refrain 2: mayron lang akong hinihiling sa aking pagpanaw sana ay tag-ulan


gitara ko ay aking dadalhin upang sa ulap na lang tayo magkantahan

Refrain 3:mga batang ngayon lang isinilang may hangin pa kayang matitikman?
may mga puno pa kaya silang aakyatin may mga ilog pa kayang lalanguyan?

Refrain 4: bakit di natin pagisipan ang nangyayari sa ating kapaligiran hindi na


masama ang pag-unlad kung hindi nakakasira ng kalikasan darating ang
panahon mga ibong gala ay wala nang madadapuan masdan mo ang mga
punong dati ay kay tatag ngayo'y namamatay dahil sa 'ting kalokohan

Refrain 5: lahat ng bagay na narito sa lupa biyayang galing sa Diyos kahit nong
ika'y wala pa ingatan natin at 'wag nang sirain pa pagkat pag kanyang binawi,
tayo'y mawawala na

49

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Pagbibigay ng Mensahe ng Awit
Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin
pa
Kitang-kita sa
pangungusap ang
mensahe ng awitin.

Nakasulat ng 2
pangungusap ukol
sa mensahe ng
awitin.

Kabuuan

Layunin: Makabubuo ng sariling interpretasyon o paglalarawan ng


kapaligiran ng kinabibilangang lalawigan at karatig-
lalawigan ng rehiyon
Gawain 1

Ang lalawigan ng Quezon ay pinagpala sa mga likas na yaman. Iba’t ibang


anyong-tubig at anyong-lupa ang makikita dito. Paano nakatutulong ang mga
anyong-tubig at anyong lupa sa kabuhayan ng mga taga-Quezon? Sumulat ng 2
pangungusap.

1. ______________________________________________________________

2. ______________________________________________________________

50

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Patnubay sa Pagmamarka
Rubrik sa Pagbuo ng Sariling Interpretasyon
Pamantayan 5 puntos 3 puntos 2 puntos Iskor
Napakahusay Magaling Paghusayin
pa
Malinaw na
naipahayag ang
sariling
interpretasyon.

Nakasulat ng 2
pangungusap ukol
sa gawain.

Kabuuan

51

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Talasanggunian

Araling Panlipunan 3 , Kagamitan ng Mag-aaral


Araling Panlipunan 3, Teacher’s Guide
cavite.gov.ph/home/category/tourism/filter/festivals/
https://www.slideshare.net
https://en.wikipedia.org/wiki/Calabarzon
https://psa.gov.ph/statistics/census/population-and-housing
tayabas.gov.ph/
https://www.youtube.com/watch?v=hYiCmLnp9xU
www.lyricsfreak.com › Asinwww.lyricsfreak.com › Asin
https://www.youtube.com/watch?v=cvjznfh5whE
www.ceap.org.ph/upload/download/201010/311225969_1.pdf
www.deped.gov.ph/sites/default/files/page/2017/AP%20CG! pdf
www.maphill.com/philippines/region-4
www.quezon.gov.ph/homepage

52

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
APENDIKS
CURRICULUM GUIDE

Pamantayang Pagkatuto: Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga ng mga komunidad ng Pilipinas
bilang bahagi ng mga lalawigan at rehiyon ng bansa batay sa (a) katangiang pisikal (b) kultura; (c) kabuhayan; at
(d) pulitikal, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at
sosyal.
CONTENT CONTENT PERFORMANCE LEARNING CODE
STANDARD STANDARD STANDARD
UNANG MARKAHAN-ANG MGA LALAWIGAN SA AKING REHIYON
A. Ang Kinalalagyan Naipamamalas ang Nakapaglalarawan 1. Nasasabi ang kahulugan ng AP3LAR-Ia-1
ng mga Lalawigan pang-unawa sa ng pisikal na mga simbolo na ginagamit
sa Aking Rehiyon kinalalagyan ng kapaligiran ng mga sa mapa sa tulong ng
mga lalawigan sa panuntunan (ei. katubigan,
Batayang heograpiya lalawigan sa rehiyong kabundukan, etc)
 direksyon rehiyong kinabibilangan gamit 2. Nakapagbabasa at
 relatibong kinabibilangan ayon ang mga batayang nakapagsasagawa ng AP3LAR-Ib-2
lokasyon sa katangiang impormasyon tungkol interpretasyon tungkol sa
 distansya heograpikal nito sa direksiyon, kinalalagyan ng iba’t ibang
 anyong tubig/ lokasyon, lalawigan sa rehiyon gamit
anyong lupa populasyon at ang mga batayang
paggamit ng mapa heograpiya tulad ng
Kagamitang mapa distansya at direksyon
 mapa ng rehiyon
 demogprahic map 3. Nailalarawan ang
 population map kinalalagyan ng mga AP3LAR-Ic-3
lalawigan ng sariling rehiyon
batay sa mga nakapaligid
dito gamit ang pangunahing
direksiyon (relative location)
4. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon

Annadel O. Gob
53
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
ayon sa lokasyon, AP3LAR-Ic-4
direksiyon, laki at kaanyuan

5. Nailalarawan ang
populasyon ng iba’t ibang
pamayanan sa sariling
lalawigan gamit ang bar AP3LAR-Id-5
graph

6. Naihahambing ang mga


lalawigan sa rehiyon ayon
sa dami ng populasyon
Nakalalahok sa gamit ang mapa ng AP3LAR-Id-6
Naipamamalas ang pangangalaga ng populasyon
pag-unawa sa mga lalawigan
rehiyon bilang bunga ng 7. Nailalarawan ang iba’t ibang
konseptong pakikibahagi sa lalawigan sa rehiyon ayon
heograpikal upang nasabing rehiyon sa mga katangiang pisikal at
mapahalagahan pagkakakilanlang AP3LAR-Ie-7
ang sariling rehiyon heograpikal nito gamit ang
gamit ang mapa at mapang topograpiya ng
iba pang rehiyon
kasanayang
pangheograpiya 8. Napaghahambing ang iba’t
ibang pangunahing anyong
B. Ang Mga lupa at anyong tubig ng iba’t
Lalawigan sa Nagagamit ang ibang lalawigan sa sariling
Aking Rehiyon kaalaman sa rehiyon AP3LAR-Ie-8
 Mapang kasanayang
topograpiya pangheograpikal sa
 Hazard pagpapanukala ng 9. Natutukoy ang
mapTopograpiya mga solusyon sa pagkakaugnay-ugnay ng
 Panahon pangunahing mga anyong tubig at lupa sa
problema o isyung
54
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
 Anyong tubig/ pangkapaligiran ng mga lalawigan ng sariling
anyong lupa sariling pamayanan rehiyon AP3LAR-If-9
 Likas yaman bilang isang rehiyon
 Kahalagahan at 10. Nakagagawa ng payak na
pangangalaga mapa na nagpapakita ng
mahahalagang anyong lupa
at anyong tubig ng sariling
lalawigan at mga karatig na AP3LAR-If-10
lalawigan nito

11. Natutukoy ang mga lugar na


sensitibo sa panganib batay
sa lokasyon at topographiya
nito
11.1 Nasasabi o natataluntun AP3LAR-Ig-11
ang mga lugar ng sariling
rehiyon na sensitibo sa
panganib gamit ang hazard
map

11.2 Nakagagawa nang


maagap at wastong
pagtugon sa mga
panganib na madalas
maranasan ng
sariling rehiyon.

12. Nailalarawan ang mga


pangunahing likas na
yaman ng mga lalawigan sa
rehiyon

AP3LAR-Ih-12
55
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
13. Natatalakay ang wastong
pangangasiwa ng mga likas
na yaman ng sariling
lalwigan at rehiyon
AP3LAR-Ii-13
13.1 Nasusuri ang matalino at
di-matalinong mga paraan
ng pangangasiwa ng mga
likas na yaman

13.2 Nakabubuo ng
konklusyon na ang
matalinong
pangangasiwa
ng likas na yaman ay
may kinalaman sa pag-
unlad ng sariling
lalawigan at rehiyon

14. Nakabubuo ng
interprestayon ng
kapaligiran ng sariling
lalawigan at karatig na mga
lalawigan ng rehiyon gamit AP3LAR-Ij-14
ang mapa

56

Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division
Annadel O. Gob
Tayabas West Central School III
Tayabas City Division

You might also like