Republic of the Philippines

Department of Education
Region I
SCHOOLS DIVISION OF ILOCOS NORTE

Filipino 7
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Karunungang-Bayan
Tula/Awiting panudyo, tugmang
gulong at palaisipan

MELC: Naihahambing ang katangian ng tula/awiting

panudyo, tugmang de gulong at palaisipan.
(F7PB-IIIa-c-14)

Inihanda ni:

EDIMAR A. RAMBAC
Guro I
San Nicolas National High School
Filipino – Ikapitong Baitang
Share-A-Resource-Program
Ikatlong Markahan – Modyul 2: Karunungang-Bayan Tula/Awiting panudyo,
tugmang gulong at palaisipan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag

sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Edimar A. Rambac
Editor: Leonida D. Castillo
Diana Rose A. Pancho
Tagasuri: Jon Jon Garcia
Editha R. Mabanag
Tagasuri ng Wika: Leonida D. Castillo
Tagalapat: Dexter Calzada
Tagapamahala: Joann A. Corpuz
Joye D. Madalipay
Santiago L. Baoec
Jenetrix T. Tumaneng
Editha R. Mabanag
Division Design & Layout Artist: Marvin M. Marugay

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Schools Division of Ilocos Norte

Office Address: Brgy. 7B, Giron Street, Laoag City, Ilocos Norte
Telefax: (077) 771-0960
Telephone No.: (077) 770-5963, (077) 600-2605
E-mail Address: ilocos.norte@deped.gov.ph
 7

Filipino
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Karunungang-bayan:
Tula/awiting panudyo, tugmang
de gulong at palaisipan.
Paunang Salita
Ang Contextualized Learning Module o CLM na ito ay maingat na
inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo
ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat
aralin at malinang ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.

Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na

naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga
magulang o kung sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-
aaral sa kani-kanilang tahanan.

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang

nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang
magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa
guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat
naman ang natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan namin na
magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.

Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang CLM na ito

upang magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o
mamarkahan ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay
na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang

guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at
paggamit ng CLM na ito.

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga

tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila
sa paaralan.
 Alamin

Mapagpalang araw mahal kong mag-aaral! Ipagpapatuloy muli natin ang ating
pag-aaral. Nawa’y maging matiyaga ka sa mga kasunod na aralin dahil ito ay tiyak
na kasiya-siya para sa iyo.
Ang Modyul 2 ay tumatalakay sa paghahambing sa katangian ng tula/awiting
panudyo, tugmaang de gulong at palaisipan.
Sa pag-aaral sa modyul na ito, inaasahang matatamo mo ang mga
sumusunod:

Pinakamahahalagang Kasanayang Pampagkatuto (MELC)

1. Naihahambing ang katangian ng tula/awiting panudyo, tugmang de gulong

at palaisipan. (F7PB-IIIa-c-14)

Nasasabik ka na ba? Tara na’t maglakbay na tayo at tumuklas ng bagong kaalaman.

Subukin

Alamin natin kung gaano na ang alam mo tungkol sa araling ito. Hanapin at
isulat sa iyong sagutang papel ang iyong palagay ay tamang sagot sa bawat tanong.
Sagutin lahat ang aytem. Pagkatapos masagot ang maikling pagsusulit na ito,
malalaman mo ang iyong iskor. Alalahanin mo ang mga aytem na mali ang iyong
sagot at hanapin mo ang tamang sagot habang pinag-aaralan mo ang modyul na ito.

Paunang Pagtataya I. PAGPIPILI

Panuto: Basahing mabuti ang mga aytem at piliin ang letra ng tamang sagot.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Isang uri ng akdang patulang may layuning manlibak, mang inis, mang-uyam
o manukso.
A. bugtong C. awiting panudyo
B. Palaisipan D. tugmang de gulong

2. Isang simpleng paalala, babala o panudyo na nakikita sa mga pampublikong

sasakyan na maaring nasa anyong salawikain, kasabihan o maikling tula.
A. bugtong C. awiting panudyo
B. palaisipan D. tugmang de gulong

1
3. Sinusukat ang katalasan ng isipan at kadalasang nagbibigay ng kasanayang
lohikal sa mga nagtatangkang sumagot.
A. bugtong C. awiting panudyo
B. palaisipan D. tugmang de gulong

4. Ito ay pahulaan, o patuturan ay isang pangungusap o tanong na may doble o

nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan.
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

5. Ito ay isang suliranin uri ng bugtong na sinusubok ang katalinuhan ng lumulutas

nito.
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugang de Gulong

6. Ito ay nagsisilbing paalala sa mga pasahero nakakatulong sa mga drayber upang

mapadali ang trabaho.
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

7. “Bata batuta! Isang perang muta! Ito ay isang halimbawa ng:

A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

8. “Itim ng binili ko, naging pula ng ginamit ko.” ito ay isang halimbawa ng:
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

9. Anong meron sa aso na meron din sa pusa, na wala sa ibon, ngunit meron sa
manok na dalawa sa buwaya, at kabayo na tatlo sa palaka? ito ay isang
halimbawa ng:
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

10. Isang butil ng palay, Sakop ang buong bahay. Ito ay isang halimbawa ng:
A. Bugtong C. Palaisipan
B. Tulang Panudyo D. Tugmang de Gulong

Mahusay! Naisakatuparan mo ang paunang pagtataya. Kung mababa man

ang iyong iskor, huwag mabahala sapagkat paunang pagtataya lamang ito.
Ipagpatuloy mo lamang ang aralin at tiyak ang marka mo’y tataas din.

2
 Naihahambing ang
Aralin
katangian ng tula/awiting
2 panudyo, tugmang de
gulong at palaisipan.

Tuklasin

Bago mo alamin ang katangian ng tula/awiting panudyo, tugmang de gulng at

palaisipan ay may inihanda ako para sa iyo, narito muna ang isang gawain.

Gawain 1: Ibigay mo na
Panuto : Suriin ang mga pahayag sa ibaba pagkatapos sabihin kung ito ay
Tula/awiting panudyo, Tugmang de Gulong, at Palaisipan.

Halimbawa: Mama, mama, namamangka, Pasakayin yaring bata Pagdating sa

Maynila Ipagpalit ng mantika.
Sagot/Kaisipan: Pagnunukso sa isang bata Uri: awiting panudyo

1. Ang 'di magbayad walang problema, sa karma palang bayad kana.

Sagot:__________________________

2. Si Juan ay may dalawang kamay, binigyan ko siya ng 50 mansanas sa kaliwa

niyang kamay at 50 naman sa kanyang kanang kamay. Ano ang meron si Juan?

Sagot:__________________________

3. Mama, mama, namamangka, Pasakayin yaring bata Pagdating sa Maynila

Ipagpalit ng mantika.

Sagot:__________________________

4. May isang bola sa mesa. Tinakpan ito ng sombrero. Paano nakuha ang bola nang
‘di man lang nagagalaw ang sombrero?

Sagot:__________________________

5. Huwag kang magdekwatro, ang dyip ko’y di mo kwarto.

Sagot:__________________________

3
 Suriin

Basahin at unawain mo ang katuturan ang mga katangian ng tula/awiting

panudyo, tugmang de gulong at palaisipan.

1. TUGMANG DE GULONG

Ito ay mga simpleng paalala sa mga pasahero na maaari nating matagpuan

sa mga pampublikong sasakyan tulad ng jeepney, bus at traysikel. Maaari itong nasa
anyo ng salawikain, maikling tula o kasabihan.

Kahalagahan
Nagsisilbing paalala sa mga pasahero.
Nakatutulong sa mga drayber upang mapadali ang trabaho.

Halimbawa:
a. Ms. na sexy, kung gusto mo'y libre sa drayber ka tumabi.
b. Ang 'di magbayad walang problema, sa karma palang bayad kana.
c. Ang sitsit ay sa aso, ang katok ay sa pinto, sambitin ang “para” sa tabi
tayo hihinto.
d. Huwag kang magdekwatro, ang dyip ko’y di mo kwarto.

2. TULANG PANUDYO

Ito ay isang uri ng karunungang bayan na ang kayarian ay may sukat at

tugma. Ang layunin nito ay mambuska o manudyo. Nagpapakilala ito na ang ating
mga ninuno ay may makulay na kamusmusan.

Halimbawa
a. Bata batuta! Isang perang muta!

b. May dumi sa ulo,

Ikakasal sa Linggo

Inalis, inalis,

4
3. PALAISIPAN

Ito ay isang suliranin uri ng bugtong na sinusubok ang katalinuhan ng

lumulutas nito. Sa karaniwang palaisipan, inaasahang malutas ito sa pamamagitan
ng pagsasama-sama ng mga piraso sa isang lohikal na paraan para mabuo ang
solusyon.

Halimbawa
a. Anong meron sa aso na meron din sa pusa, na wala sa ibon, ngunit meron
sa manok na dalawa sa buwaya, at kabayo na tatlo sa palaka?
Sagot: Letter A.

b. May isang bola sa mesa. Tinakpan ito ng sombrero. Paano nakuha ang
bola nang ‘di man lang nagagalaw ang sombrero?
Sagot: Butas ang tuktok ng sumbrero

c. Si Pedro ay ipinanganak sa Espanya. Ang kanyang ama ay Amerikano, at

ang kanyang ina ay isang Intsik. Bininyagan siya sa bansag na Prinsiya,
nang siya ay lumaki ay nakapangasawa siya ng Haponesa at doon
nanirahan sa Hongkong. Sa oras ng kamatayan siya ay inabot sa Saudi.
Tanong: Ano ang tawag kay Pedro?
Sagot: Bangkay

5
 Pagyamanin

Batid kong marami kang nalaman at natutuhan tungkol sa ating aralin. Upang
mailapat ang napag-aralan mo, sagutan mo na ang mga inihandang gawain.

Gawain 2: Sagutin Mo Ako!

1. Ano ang dahilan kung bakit iilan na lang sa mga kabataan ang nagpapalitan ng
karunungang bayan?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

2. Gaano nakaapekto ang tulang panudyo, tugmang de gulong, bugtong at

palaisipan sa mga batang gumagamit nito sa paglalaro?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

Isaisip

Gawain 3: Gumawa tayo

Panuto: Sa pamamagitan ng Balloon Organizer, sumulat ng tig-iisang halimbawa
ng akdang patulang tinalakay sa araling ito at isulat din ang bawat katangian ng
mga ito.

6
 Isagawa

Upang matiyak mo kung talagang naintidihan ang araling ating tinalakay sa

mga nagdaang araw isagawa ang nasa ibaba.

Gawain 4:
Bumuo ng brochure na nahahati sa tatlo at magbigay ng halimbawa ng
palaisipan, tugmang de-gulong at tulang panudyo. Maaring gumawa ng orihinal,
nakikita sa paligid o magtanong sa mga nakatatanda. Isaalang-alang ang
pamantayan sa pagmamarka na nasa ibaba.

Rubrik o Pamantayan sa Paggawa ng Brochure

Pamantayan 5 puntos 3 puntos 1 puntos Marka

Paglalahad ng Nailalahad nang Mahusay na Kailangan pang
Panimula napakahusay at nailahad ang paghusayin ang
nakapukaw ng panimula at pagkakalahad
interes ang nakapukaw ng ng panimula
estratehiyang interes ang
ginamit sa estratehiyang
panimula ginamit sa
panimula
Paglalahad ng Mahusay at Mahusay na Kailangan pang
Impormasyon napakalinaw ng nailahad ang paghusayan
pagkakalahad impormasyon ang paglalahad
ng impormasyon ng
impormasyon
Kaayusan ng Maayos at Hindi angkop ang Kailangan pang
Larawan at nakapukaw ng ilang disenyong paghusayan
Disenyo atensyon ang nailagay ang paglalagay
nailagay na mga ng larawan at
larawan at disenyo
disenyo
Wastong Maayos na May ilang Kulang sa
Gamit ng nagamit ang gramatika at paggamit ng
Gramatika at gramatika at pormalidad ng wastong
Pormalidad ng pormalidad ng salita na hindi gramatika at
Salita salita nagamit nang pormalidad ng
wasto salita

7
 Tayahin

Pangwakas na Pagtataya

Panuto: Basahing mabuti ang mga aytem at piliin ang letra ng tamang sagot. Isulat
ang sagot sa sagutang papel.
1. Isang butil ng palay, Sakop ang buong bahay. Ito ay isang halimbawa ng:
A. Bugtong B. tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

2. Anong meron sa aso na meron din sa pusa, na wala sa ibon, ngunit meron sa
manok na dalawa sa buwaya, at kabayo na tatlo sa palaka? ito ay isang
halimbawa ng:
A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

3. “Itim ng binili ko, naging pula ng ginamit ko.” ito ay isang halimbawa ng:
A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

4. “Bata batuta! Isang perang muta! Ito ay isang halimbawa ng:

A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

5. Ito ay nagsisilbing paalala sa mga pasahero nakakatulong sa mga drayber upang

mapadali ang trabaho.
A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

6. Ito ay isang suliranin uri ng bugtong na sinusubok ang katalinuhan ng lumulutas

nito.
A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

7. Ito ay pahulaan, o patuturan ay isang pangungusap o tanong na may doble o

nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan.
A. Bugtong B. Tulang Panudyo C. Palaisipan D. Tugmang de Gulong

8. Sinusukat ang katalasan ng isipan at kadalasang nagbibigay ng kasanayang

lohikal sa mga nagtatangkang sumagot.
A. Bugtong B. Palaisipan C. Awiting Panudyo D. Tugmang de gulong

9. Isang simpleng paalala, babala o panudyo na nakikita sa mga pampublikong

sasakyan na maaring nasa anyong salawikain, kasabihan o maikling tula.
A. Bugtong B. Palaisipan C. Awiting Panudyo D. Tugmang de gulong

10. Isang uri ng akdang patulang may layuning manlibak, mang inis, mang uyam o
manukso.
A. Bugtong B. Palaisipan C. Awiting Panudyo D. Tugmang de gulong

8
 9
Subukin Tayahin
1. C 1. C
2. A 2. A
3. B 3. B
4. A 4. A
5. C 5. C
6. D 6. D
7. B 7. B
8. A 8. A
9. C 9. C
10. A 10. A
Tuklasin
Gawain 1
1. Tugmang de-gulong
2. Palaisipan
3. Tulang Panudyo
4. Palaisipan
5. Tugmang de-gulong
Pagyamanin
-Ibat iba ang sagot at opinyon ng mga mag-aaral.
Isaisip
-Ibat iba ang sagot at opinyon ng mga mag-aaral.
Isagawa
Ang mga mag-aaral ay mabibigyan ng marka batay sa rubric o pamantayang naibigay.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Elma M. Dayag et al. Ikalawang Edisyon Pinagyamang Pluma 7. Quezon City.
Phoenix Publishing House, Inc.

Wilma B. Bañadera et al. Lunday Wika at Panitikan K to 12 Edisyon. Quezon City.

Sunshine Interlinks Publishing House Inc.

https://www.rexinteractive.com/UserFiles/IM/Pointers-Filipino-
2/Supplemental%20Filipino%20High%20School%20Grade%207%20Q1. pdf

Supplemental Lessons sa Filipino Baitang 7 log on to www.rexinteractive.com

10
 Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Schools Division of Ilocos Norte – Curriculum Implementation Division

Learning Resource Management Section (SDOIN-CID LRMS)

Office Address : Brgy. 7B, Giron Street, Laoag City, Ilocos Norte
Telefax : (077) 771-0960
Telephone No. : (077) 770-5963, (077) 600-2605
E-mail Address : sdoin.lrmds@deped.gov.ph
Feedback link : https://bit.ly/sdoin-clm-feedbacksystem