Sinh viên thực hiện: Trần Thị Phương Thảo Ngày soạn: 7/5/2018

Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thị Lan Anh

Môn: Hóa học

GIÁO ÁN
TIẾT 9: BÀI THỰC HÀNH SỐ 1: TÍNH AXIT –
BAZO. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG
DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI.

I/ Mục tiêu:
1/ Kiến thức:
HS biết được :
Mục đích, cách tiến hành và kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm :
 Tác dụng của các dung dịch HCl, CH3COOH, NaOH, NH3 với chất chỉ thị màu.
 Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li : AgNO3 với NaCl, HCl
với NaHCO3, CH3COOH với NaOH.
2/ Kỹ năng:
Sử dụng dụng cụ, hoá chất để tiến hành được thành công, an toàn các thí nghiệm
trên.
 Quan sát hiện tượng thí nghiệm, giải thích và rút ra nhận xét.
 Viết tường trình thí nghiệm.
3/ Thái độ:
+ Say mê, hứng thú học tập, trung thực.
+ Học sinh chủ động tư duy, sáng tạo.
+ Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh.
4/ Trọng tâm:
 Tính axit – bazơ
 Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li
5/ Phát triển năng lực:
+ Năng lực giải quyết vấn đề.
+ Năng lực ngôn ngữ và giao tiếp.
+ Năng lực hợp tác.
+ Năng lực tự học.
+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học và chữ viết hóa học.
+ Năng lực làm thí nghiệm
II/ Chuẩn bị:
1/ Chuẩn bị của giáo viên:
- Dụng cụ: Giấy pH, mặt kính đồng hồ, ống nghiệm (3), cốc thuỷ tinh, công tơ
hút
- Hoá chất: Dung dịch HCl 1M, ; CH3COONa 0,1M; NaOH 0,1M; NH4Cl 0,1M;
dung dịch Na2CO3 đặc; dd CaCl2 đặc; dd NaOH loãng; dd phenolphtalein
2/ Chuẩn bị của học sinh:
+ Ôn kiến thức cũ, chuẩn bị bài thực hành
+ Kẻ bản tường trình vào vở:

STT Tên thí Cách tiến Hiện tượng PTPƯ- Giải

nghiệm hành thích

1
2
3

III/ Hoạt động dạy học:

1/ Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số, đồng phục (1p).
2/ Kiểm tra bài cũ: Không
3/ Bài mới: (44p)
Vào bài: Ở các tiết học trước các em đã được học và nghiên cứu về những đặc tính
về sự điện li trong chương này đặc biệt là sự điện li của axit, bazo và muối. Hôm
nay các em sẽ trực tiếp làm thí nghiệm để kiểm tra lại những kiến thức mình đã
được học và nhìn thấy rõ bằng thực tiễn.

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của Nội dung bài học PTNL
học sinh
Hoạt động 1: Giới thiệu sơ lược về 2 thí nghiệm (12p)
GV: Mời một học sinh HS: Đọc thí I/ Nội dung tiến - PTNL
đọc thí nghiệm 1 trong nghiệm: hành và cách thí giải
SGK. + Lấy ống nhỏ giọt nghiệm: quyết
hoặc đũa thuỷ tinh 1/ Thí nghiệm 1: vấn đề
nhỏ một giọt dd Tính axit – bazo: hóa học
HCl 0,1M lên (SGK/32) - PTNL
mảnh giấy quỳ đặt 2/ Thí nghiệm 2: tự học
trước trên tấm kính Phản ứng trao - PTNL
thuỷ tinh. đổi ion trong sử dụng
+ Làm các TN tiếp dung dịch các ngôn ngữ
tương tự tiếp theo chất điện li: hóa học
với các dd: (SGK/32)
 CH3COOH 0,1M;
NaOH 0,1M; NH3
0,1M;
GV: Các em hãy cho biết HS: Trả lời.
những dụng cụ và hóa - Dụng cụ: Giấy
chất mà mình dùng trong pH, mặt kính đồng
thí nghiệm 1. hồ.
- Hoá chất: Dung
dịch HCl 1M, ;
CH3COONa 0,1M;
NaOH 0,1M,
NH4Cl 0,1M.
GV: Hướng dẫn học sinh
làm thí nghiệm 1:
a)

dd HCl
0,10 M

b)
(1)

dd
CH3COOH
0,10 M

(2)

dd
NaOH
0,10 M
 (3)

dd
NH3
0,10M

GV: Dặn dò học sinh khi

làm thí nghiệm 1:
- Các em chỉ cần lấy một
lượng nhỏ các dung dịch
cho lên giấy PH để tránh
lãng phí và đặc biệt lưu ý
không được để hóa chất
bắn vào người và quan sát
thí nghiệm xem có hiện
tượng gì xảy ra
- Sau khi tiến hành xong
thí nghiệm 1 các em nhớ
ghi lại hiện tượng và
mang lại cô kiểm tra trước
khi vệ sinh

GV: Mời một học sinh HS: Đọc thí

đọc thí nghiệm 2 trong nghiệm:
SGK. a) Nhỏ 2 ml dd
Na2CO3 đặc vào
ống nghiệm đựng
sẵn 2ml dd CaCl2
đặc. Nhận xét hiện
tượng xảy ra.
b) Hòa tan kết tủa
trắng ở thí nghiệm
a) bằng dd HCl
loãng. Nhận xét
các hiện tượng
xảy ra.
c) Cho vào ống
nghiệm 2 ml dung
dịch NaOH loãng,
 sau đó nhỏ vào vài
giọt dung dịch
phenolphtalein lắc
nhẹ. Nhận xét màu
của dung dịch.
Nhỏ từ từ từng giọt
dung dịch HCl
loãng vào dung
dịch trên, vừa nhỏ
vừa lắc cho đến khi
mất màu hồng.
d) Điều chế
Zn(OH)2 bằng các
dung dịch ZnSO4
và NaOH (vừa đủ).
Lấy một ít kết tủa
bỏ vào ống nghiệm.
Thêm từ từ dung
dịch NaOH vào cho
đến dư. Quan sát
các hiện tượng xảy
ra.

GV: Các em hãy cho biết HS: Trả lời:

những dụng cụ và hóa - Dụng cụ: Ống
chất cần dùng trong thí nghiệm (3), cốc
nghiệm 2. thuỷ tinh, công tơ
hút
- Hoá chất: NH3
0,1M; dung dịch
Na2CO3 đặc; dd
CaCl2 đặc; dd
NaOH loãng; dd
phenolphtalein
GV: Hướng dẫn HS làm
thí nghiệm 2:
GV: Dặn dò học sinh khi
làm thí nghiệm 2:
- Ở thí nghiệm 2 có 4 thí
nghiệm nhỏ các em phải
đánh dấu thí nghiệm
a,b,c,d để tránh nhầm lẫn
dẫn đến báo cáo sai hiện
tượng
- Sau khi tiến hành xong
cả 4 thí nghiệm nhỏ các
em mang lại cô kiểm tra
rồi mang về ghi lại hiện
tượng.
- Khi làm thí nghiệm ống
nhỏ giọt không được tiếp
xúc với thành ống
nghiệm. Nếu sử dụng
NaOH đặc màu hồng có
thể biến mất ngay khi cho
phenolphtalein.

Hoạt động 2: Tiến hành thí nghiệm. (27p)

GV: HS: Tiến hành làm II/ Hiện tượng - PTNL
- Cho hs tiến hành thí thí nghiệm 1. thí nghiệm: thực
nghiệm 1 như sgk yêu 1/ Thí nghiệm 1: hành hóa
cầu các hs quan sát hiện Tính axit – bazo: học
tượng xảy về sự màu của - Nhỏ dd HCl - PTNL
giấy chỉ thị pH và giải 0,1M lên mẫu giấy giải
thích. pH, giấy chuyển quyết
- Quan sát hs làm thí sang màu ứng với vấn đề
nghiệm và nhắc nhở hs PH = 1: Mt axít hóa học
làm thí nghiệm với mạnh.
lượng hoá chất nhỏ, - Thay dd HCl
không để hoá chất bắn bằng dd NH4Cl
vào người, quần áo. 0,1M, giấy chuyển
- Khi học sinh làm xong sang màu ứng với
nhớ nhắc mang lại cho pH = 9: mt bazơ
giáo viên kiểm tra trước yếu.
khi tiến hành thí nghiệm - Thay dd HCl
2. bằng dd
CH3COONa 0,1M,
giấy
chuyển sang màu
ứng với có mt
bazo yếu vì muối
CH3COONa tạo
bởi bazơ mạnh và
gốc axít yếu. Khi
GV: Cho hs tiến hành thí HS: Tiến hành thí tan trong nước gốc
nghiệm 2. nghiệm 2. axít yếu bị thuỷ
phân làm cho dd
có tính bazơ.
- Thay dd HCl
bằng dd NaOH
0,1M, giấy chuyển
sang màu ứng với
pH = 13. mt kiềm
mạnh.

2/ Thí nghiệm 2:
Phản ứng trao
đổi ion trong
dung dịch các
chất điện li:
a. Nhỏ dd Na2CO3
đặc vào dd CaCl2
đặc xuất hiện kết
tủa trắng CaCO3,
Na2CO3 + CaCl2
 CaCO3 + 2
NaCl.
b. Hoà tan kết tủa
CaCO3
vừa mới tạo thành
bằng
dd HCl loãng:
Xuất hiện các bọt
khí CO2, kết tủa
tan thì
CaCO3 + 2 HCl 
CaCl2 + CO2 +
H2O.
c. Nhỏ vài giọt dd
phenolphtalein vào
dd NaOH loãng
chứa trong ống
nghiệm, dd có màu
hồng tím. Nhỏ từ
từ từng giọt dd
HCl vào, vừa nhỏ
vừa lắc, dd sẽ mất
màu. Phản ứng
trung hoà xảy ra
tạo thành dd muối
trung hoà NaCl và
 H2O môi trường
trung tính.
NaOH + HCl 
NaCl + H2O.
* Khi lượng
NaOH bị trung
hoà hết, màu hồng
của Phenolphtalein
trong kiềm không
còn dd chuyển
thành không màu.

Hoạt động 3: Viết tường trình thí nghiệm (5p)

GV: nhận xét, đánh giá HS: viết bản tường - PTNL
buổi thí nghiệm (Nêu ưu, trình, giải
nhược điểm…) Và hướng dọn dẹp vệ sinh quyết
dẫn HS làm bảng tường phòng thí vấn đề
trình. nghiệm hóa học

4/ Củng cố: Kiến thức về pH, điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dung
dịch các chất điện li
5/ Dặn dò:
- Học sinh dọn dẹp dụng cụ thí nghiệm
- Hoàn thành vở thực hành
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
V. NHẬN XÉT CỦA GV HƯỚNG DẪN:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Giáo viên hướng dẫn

Nguyễn Thị Lan Anh