SVEUČILIŠTE / UNIVERZITET „VITEZ“ TRAVNIK

INFORMACIONE TEHNOLOGIJE

Tema: Photoshop
(Seminarski rad)

Travnik, juli, 2016

 SADRŽAJ

SADRŽAJ ............................................................................................................. 0
1. UVOD ............................................................................................................... 2
2. RADNI PROSTOR ADOBE PHOTOSHOP-A ............................................... 3
2.1.Traka glavnog menija (The Menu Bar) ...................................................... 4
2.2 Prozor dokumenta (The Document Window) ............................................. 4
2.3. Alatni okvir (The Toolbox) ........................................................................ 4
2.4. Alati za selektovanje .................................................................................. 4
2.5. Alati za prikaz ............................................................................................ 6
3. OBRADA DIGITALNE FOTOGRAFIJE........................................................ 8
3.1. Osnove obrade............................................................................................ 8
3.2. Grafički programi ....................................................................................... 8
3.3. Sažimanje digitalne fotografije .................................................................. 8
Mogućnost grafički programa ........................................................................... 9
Promjena veličine fotografije ............................................................................ 9
4. SLOJEVI ......................................................................................................... 10
4.1 Kontrast i svjetlina .................................................................................... 10
Boje - Izbornik boja pokrećemo na Image > Adjustments ............................. 10
Čuvanje slike ................................................................................................... 11
5. PHOTOSHOP FILTERI ................................................................................. 12
5.1 Šta je Photoshop Filter .............................................................................. 13
5.2. Kako koristiti filtere ................................................................................. 13

LITERATURA....................................................................................................14
POPIS SLIKA.....................................................................................................15

1
 1. UVOD

U današnje vrijeme računari imaju veliku primjenu u čuvanju i obradi fotografija u raznim
formatimam. Padom cijena digitalnih fotoaparata i skenera sve više slika se čuva u digitalnom
obliku na računaru. Računari su postali nezamjenjiv alat za obradu i retuširanje fotografija.
Web je nezamisliv bez slikovnog sadržaja, zauzima značajno mjesto u prezentovanju i
oglašavanju preduzeća i ustanova. Fotografije koje se prezentuju na Web-u potrebno je
obraditi i sačuvati u formatu prikladnom za prikaz i prenos preko Interneta.

1.1.Photoshop je ?

Photoshop je grafički program koju su razvili stručnjaci Adobe-ovog kreativnog tima za

Windows i Macintosh platformu. To je program za dizajniranje i uređivanje slika i fotografija
i kao takav prežno se koristi od strane grafičkih dizajnera i fotografa. Dopušta manipulaciju sa
slikama i stvaranje specijalnih efekata, a na naprednijoj verziji moguće je od mnogo
pjedinačnih slika načini složene slike kojima se mogu promjeniti boje i po želji im uređivati
pozadinu. Premda se uglavnom koristi za retuširanje i manipulaciju fotografijama, može se
koristiti za stvaranje slika od početka ili na temelju postojeće fotografije

. Photoshop je vrlo moćan program za uređivanje sa nevjerovatnim postavkama i upravo zbog

velikih mogućnosti koje nudi vrlo je teško u kratkom vremeno temeljno ga proučiti pa ćemo
se bazirati na opis rada sa osnovnim alatima, a na primjerima objasniti neke naprednije alate.
Takođe trema imati na umu da često trebamo koristiti i nekoliko različitih alata da bismo
stvorili željene efekte, a mnogi od tih alata, da bi se uspješno koristilo, zahtjevaju vježbanje i
upotrebu mašte.

2
 Slika 1: Adobe Photoshop CS6

RADNI PROSTOR ADOBE PHOTOSHOP-A

Slika 2:Radni prostor Photoshop-a

3
1.2. Traka glavnog menija (The Menu Bar)
Glavni meni (izbornik) sadrži mnoge naredne Photoshopa. Nalazi se ispod naslova ekrana ili
trake (The Title Bar) i funkcioniše poput izbornika koje srećemo u većini Windows programa.

1.3. Prozor dokumenta (The Document Window)

Svi otvoreni dokumeni pojavljuju se u prozoru dokumenta koji možemo pomjerati tako što
držimo pritisnuti lijevi klik miša na naslovnoj traci otvorenog prozora i „vučemo“ ga u
željenom smijeru.

1.4. Alatni okvir (The Toolbox)

Alatni okvir se obično nalazi na lijevoj strani ekrana i sadrži mnoštvo alata koji mogu pomoći
pri uređenju grafičkih materijala. Kada je jedan od alata trenutno odabran, izgleda poput
pritisnutog dugmeta (Button). Željeni alat možemo odabrati klikom lijeve tipke miša ili
prečicama sa tastature. Ako nismo sigurni šta ikonica alata predstavlja potrebno je namjestiti
pokazivač miša preko nje i pojavi će se „oblačić“ (Tool tip) sa imenom alata i njegovom
prečicom. Evo i nekih osnovnih alata i objašnjenje čemu mogu da posluže:

1.5. Alati za selektovanje

Na vrhu kutije je grupa alatki za slektovanje-izbor cijele slike ili dijela slike. Postoje tri
podvrste alatki za izbor:

• Okviri za izbor (Rectangular Marquee Tool(M))

• Lasso (Lasso Tool (L))
• Čarobni štapić (Magic Wand Tool(W))

Rectangular Marquee Tool – ukoliko se njime radi selekcija,

Ona će biti ili kvadrat/pravougaonik ili kružnica/elipsa. Alati Single Row, i Single column,
označe sve piksele u koloni ili redu, te imaju selekcijske oznake 1, visina dokumenta, ili
širina dokumenta, 1.

Lasso Tool – manje više prati pokret miša te radi selekciju. Polygonal Lass Tool je alat koji
stvara ravne linije izmedju tačaka (kontrolne tačke) i radi nekakvu nepravilnu selekciju. Treći
alat iz grupe, Magnetic Lasso Tool, radi polu automatsku selekciju. Prati pokret miša, i
klikom mu određujemo kontrolne tačke.

4
Sa čarobnim štapićem (Magic Wand Tool), radi se automatska selekcija približnih boja.
Nakon klika na neko područje označi se selekcija oko središta koja sadrži piksele u bojana iz
ranga prosječene vrijednosti.

Alati za slikanje

Ugrupi alatki za slikanje nalaze se četkica (Brush), olovka (Pencil) i pečati (Stamp)

Brush Tool (B)

U ovoj grupi alatki nalazimo Brush i Pencil Tool (mi bi rekli četkica i olovka). Ovo je jedan
od najjednostavnijih alata, pogotovo za PS „crtače“. U gornjem izborniku za oba alata biramo
vrstu, veličinu, opacitiy i flow. Opacity bi mogli nazvati kao i procenat vidljivosti dok je flow
brzina nanošenja boje.

Healling Brush Tool (J)

Slično idućem alatu, Clone Stamp Tool-u, i HB alat radi kopiranje određenog dijela slike.
Razlika kod HB Tool-a je što on „pazi i gleda“ originalnu sliku, te klonirani dio prilagođava.
Vodi računa o bojama te osvjetljenju na originalnoj slici.

Clone Stamp Tool (S)

Alat za kloniranje sličan je Healling Brush Tool-u. Velika razlika između ta dva alata je što
kod Clone Stamp alata, ne dolazi do nikakvog prilagođavanja originalnoj slici, samo se kopira
iz željenog izvora. Isto tako imamo i Pattern Stamp Tool, koji funkcioniše isto kao i CS Tool,
osim što umjesto izvora uzima pattern (teksturu) te primjenjuje na zadano područje.

5
 2
1.6. Alati za prikaz

Postoje dvije alatke za podešavanje prikaza: paka (Hand) i alatka za zumiranje (Zoom).

Hand Tool (H)

Ukoliko imamo enormne veličine dokumenta, ili smo jednostavno na 1200% povećanja,
micanje pozicija bi moglo stvarati probleme. Postoje tri načina da nam se to olakša. Prvi način
je pomicanje crvenog prozorčića (koji označava aktivno područje na dokumentu) na
Navigator Window PS-a. Drugi način je uz pomoć pomicanja strelica (tj. scrolovanja,
dolegore te lijevo i desno). Treći način, ujedno i najlakši, je uz pomoć Hand Tool-a. Sa njime
zagrabimo dokument te ga guramo ili vučemo, po želji.

Zoom (Z)

Zoom Tool, uvećanje te umanjenje dokumenta. Maksimalno je 3200% , dok je minimalno

zavisno o svakom tokumentu te njegovoj veličini.

Alati za tekst i oblike

Ove alatke nije tako lako klasifikovati kao alatke za slikanje i alatke za slektovanje.

Horizontal Type Tool (T)

Grupa alata koja se bavi tekstom. Ipak, prvi alat, Text Tool (ili službeno Horizontal Type
Tool) je alat koji se koristi u 95% slučajeva. Klikom na dokument se stvara novo text polje,
dok klik+drag izaziva stvaranje text box-a. U tom trenu PS prelazi u text mode, tako da razne
varijante tipa pritiskanja tipke V na tastaturi i pomjeranja teksta neće funkcionisati jer se u
tom modu to ne djeluje. Iz moda se izlazi sa klikom na kvačicu gore na pod meniju alata, ili
lakšim i bržim načinom, pritiskom na Ctrl+Enter.

Rectangle Tool (U)

Ova grupa od 6 alata sadrži Rectangle (kvadrat), Rounded Rectangle (zaobljeni kvadrat),
Elipse (elipsa), Polygon (poligon, tj. n-to ugao), Line (Linija) i Custom Shape (različiti oblici)
Tool. Sa svakim od alata crtamo istoimene oblike, koje kasnije možemo dorađivati, mjenjati
veličine, rotirati.

Postoji dosta alata ali mi smo pomenuli samo neke najosnovnije.

Traka menija sa opcijama (The Options Bar)

Za svaki alat imamo odgovarajući meni sa opcijama ispod glavnog menija na vrhu ekrana. Na
lijevoj strani menija sa opcijama nalazi se ikonica za zadani alat; kliknemo li na strelicu pored
ikonice pojavljuje se lista opcija koje taj alat pruža.

Plutajuće palete (The Floating Pallets)

Plutajuće palete su dobile naziv jer se nalaze uvjek iznad prozora dokumenta kao da plutaju i
mogu se pojaviti bilo gdje na ekranu kad otvorimo Photoshop. Ako ih želimo vidjeti na
njihovom zadanom mjestu (Default) iz glavnog menija odaberemo opciju
Window>Workspace>Reset Palette Location. Poput Windows dokumenta palete imaju
dugmad za kontrolu (Control Button) kako bismo ih mogli minimizirati ili zatvoriti, ili ih
možemo povećati ili smanjiti. Na svakoj paleti vidimo nekoliko kartica (Tabs). Kliknemo na
ime kartice ona će se pojaviti ispred ostalih. Za brže i efikasnije snalaženje u radnom prostor
češće korišćene kartice možemo staviti u Pallet Well koji se nalazi na gornjem desnom uglu
radnog prostora.

Traka stanja (The Status Bar)

Traka stanja, kao što joj i sam naziv govori, pokazuje nam trenutni procenat uvećanja naše
slike, koji alat trenutno koristimo i u tekstualnom obliku objašnjava funkciju alata koji nam je
trenutno odabran. Na ikonici malog crnog trougla možemo lijevim klikom miša provjeriti
neke postavke našeg cijelog dokumenta kao na primjer dimenziju, profil i veličinu
dokumenta. Nalazi se pri dnu ekrana.

7
 2. OBRADA DIGITALNE FOTOGRAFIJE

Obrada digitalne fotografije je postupak mjenjanja detalja na nekoj digitalnoj fotografiji. Za

tu svrhu se koriste posebni programi koje nazivamo vektorski i rasterski grafički softveri koji
služe kao alat za mjenjanje, štimanje, poboljšavanje i razmjeranje slike. Obrada digitalnih
fotografije se koristi u nauci, medicini i forenzici.

2.1. Osnove obrade

Rasterske fotografije se u računaru čuvaju kao mreže piksela. Pikseli sadrže informaciju o
boji, svjetlosti i ostalim postavkama neke digitalne fotografije. Grafički programi mogu
mjenjati te piksele, odnosno čitave slike, da bi se neka digitalna slika promjenila ili poboljšala
na mnogo načina. Za to služe rasterski grafički programi, dok imamo i vektorske grafičke
programe koji su više stvoreni za pravljenje novih i drukčijih slika u vektorskoj grafici.

2.2. Grafički programi

Postoji čitav niz raznih grafičkih programa, od onih jednostavnih (kojima je moguće vršiti
okretanje ili razmjeranje fotografije) pa sve do detaljnih programa koji imaju jako detaljne
algoritme sa mnogo opcija za rukovanje digitalnom slikom. Poznati rasterski grafički
programi su Adobe Photoshop, Paing Shop Pro i potpuno besplatni GIMP.

2.3. Sažimanje digitalne fotografije

Mnogi formati slika koriste tehniku sažimanja za smanjivanje veličine grafičkog podatka.
Primjer sažetog formata je JPEG format koji pokušava smanjiti veličinu podatka uz
neprimjetne gubitke kvalitete slike što uvjek nije slučaj (zavisi od nivoa sažimanja). Postoje i
algoritmi sažimanja koji ne umanjuju kvalitet slike, takav je PNG format. Veoma često se
prave kompromisi na ovom polju, tako da se na internet obično postavlja sažeta grafika koja
je često slabijeg kvalitetea nego original.

8
Mogućnost grafički programa
Ispod ćete vidjetineke najpoznatije mogućnosti koje mogu izvoditi grafički programi nad
digitalnim slikama

Promjena veličine fotografije

Sve više fotografa izlaže svoje fotografije na Flickr-u, raznim besplatnim servisima za
hostovanje fotografija ili na sopstvenim web sajtovima. Zato jedna od prvih stvari koje treba
da nauči svako ko se bavi fotografijom je kako da promjeni veličinu fotografije, to jest kako da
smanji i prilagodi prikazu na Internetu. Procedura promjene veličine je jednostavna:

Slika 3: Image size

• U liniji menija izaberite komandu Image > Image Size. Otvoriće se image okvir za
dijalog.
• Potvrdite opciju Constrain Proportions kako bi se dimenzije fotografije proporcionalno
mijenjale. Takođe potvrdite opciju Resample Image. U padajućem meniju u dnu
okvira za dijalog izaberite Bicubic (best for smooth gradients)
• U polju Resolution upišite željenu rezoluciju. Ako pripremate fotografiju za
postavljanje na internet onda upišite u polje Resolution 72 pixels/inch. Ako pripremate
fotografiju za štampu, onda će te trebati da unezete rezoluciju koja mora da bude
između 200 i 300 pixels/inch. Čim promjenite rezoluciju vidjećete kako su se
automatski promjenile vrijednosti u poljima Width i Height.
• Ako pripremate fotografiju za Internet, onda u polje Width ili Height u području Pixel
Dimensions upišite dimenziju u pikselima. Čim promjenite vrijednost u jednom od
polja vidjećete kako se automatski vrijednost mjenja u drugom polju.

9
 Slika 4: Mjenjanje veličine fotografije

3. Slojevi
Jedna od važnijih osobina svakog grafičkog programa jesu slojevi (layer). Doslovno jedan
grafički program može imati neodređen broj slojeva od kojih se sačinjava cijelina odnosno
slika. Grafički program je u mogućnosti sakriti jedan sloj slike, promjeniti samo jedan da ne
utiče na drugi, pa stopiti dva sloja u jedan, grupisati i i tako dalje. Ovo je jedna od najvažnijih
mogućnosti jer omogućava lagano i efikasno rukovanje slikom bez da se učini neka
nepovratna akcija koja će uništiti cijelu sliku. Takođe je moguće dodatno isprobavanje raznih
efekata i promjena bez diranja same slike, taj se sloj kasnije može ukloniti ili ostaviti, zavisno
od kvalitete kako je odrađen

3.1. Kontrast i svjetlina

Ove opcije imaju i najjednostavniji grafički programi, pomoću njih se povećava ili smanjuje
svjetlina ili kontrast neke slike. U PS-u do ove operacije stižemo Image > Adjustments >
Brightness/Contrast.

3.2. Boje - Izbornik boja pokrećemo na Image > Adjustments.

Ako je slike u boji, boju možemo izmjenjivati u istom izborniku pod Color Balance.
Ponuđeno nam je igranje sa količinom osnovnih boja. Pomjeranje strelice na liniji za željenu
boju određuje se intenzitet te boje i time postiže željeni efekt. U istom izborniku nalazimo i
opciju Desaturate koja pretvara sliku u boji u crno-bijelu. Brightness određuje koliko je slika
tamna/svijetla. Contrast-om određujemo razliku između svijetlog i tamnog.

10
3.3. Čuvanje slike
Nakon što smo obradili sliku potreno ju je sačuvati. Odabirom File > Save As ili pritisnite
Shift+Ctrl+S prečicu na tastaturi. Otvoriće se Save As okvir za dijalog. Prilikom sačuvavanja
je potrebno odabrati format slike (JPEG, GIF, TIFF...) Ako se radi o materijalu koji se koristi
za web ili pokazivanje na monitoru izaberite JPEG. Ako se radi o materijalu za štampu
potrebno ga je spremiti kao TIFF, zbog kvaliteta slike.

Slika 5: Čuvanje slike

11
 4. PHOTOSHOP FILTERI

Photoshop filteri i plugini pojavljuju se u prodaji rani '90tih. Prvi set filtera
Photoshop-a uključivali su: KPT Power Tools Volume 1, Andromeda, Aldus
Gallery Effects, Ring of Fire, Black Box plugins, i mnoge druge. Od tada
Photoshop filteri su se pojavljivali u povećavajućem broju i sada ih ima 3000 do
4000 na raspolaganju i postoji široka raznolikost različitih filter efekata (plugina).

Plugini mogu imati različite oblike kao i njihova primjena: procesiranje slike,
teksta, formati datoteka, selekcija, produkciji filtera, automatizacija i više, ali
najčešće se primjenjuju za probleme specijalnih efekata. Specijalni efekti mogu ići
od jednostavnog pomjeranja piksela ili možda dodvanje okvira, varijacija okvira,
mjenjanje boje piksela ili dodavanje fraktala (različitih oblika) na sliku. Plugini su
generalno razvijeni korištenjem Adobe Photoshop-a SDK u Visual C+ +. Ostali
plugin kreirajući alati postoje kao Filter Factory Tool koji je prije bio opskrbljen
Photoshop-om i Filtermeister plugin-om. Ako aplikacije plugina potpuno
podržavaju „Photoshop plugins format“ plugin će raditi obično na isti način u
svim aplikacijama kao i sa svim drugim stvarima. Formati i postojeće aplikacije se
uvjek mjenjaju tako da svi plugini ne podržavaju određene akcije (čak i sada).
Mnoge aplikacije imaju ugrađene svoje vlastite plugine koje se ne mogu
razmjenjivati među različitim aplikacijama. Svaka aplikacija nudi svoj vlastiti
unikatni „take on a plugin effect„ ili može raspolagati nekim dodatnim efektima
koji ne mogu biti pronađeni u bilo kojem pristupačnom plugin setu. Postoji veliki
broj plugina i predložio bih provjeravanje velikog broja internet stranica i skidanje
njihovih demo plugina koji se nude 15 do 30 dana na korištenje. Jedna od takvih
stranica je FreePhotoshop.com

12
4.1. Šta je Photoshop Filter

Veći dio Photoshop-a čine upravo filteri. Pomoću njih se u Photoshop-u mogu
dobiti zadivljujući specijalni efekti i razna dizajnerska ostvarenja. Photoshop
omogućava korisniku da ispita svoju kreativnost koristeći mogućnosti postojećih
filtera čiji krajnji razultati mogu biti fascinantni. Često se rad sa filterima
pretvara u čisto isprobavanje kombinacija raznih filtera ali opet sve zavisno od
samog korisnika tako da njihovo korištenje u određenim momentima predstavlja
i višak posla. Često korisnik nije siguran šta tačno želi učiniti i koji filter
koristiti i to je razlog da samo prostudiramo njihovo djelovnje (na fotografijama

što opet zavisi od ukusa korisnika. Adobe Photoshop CS sadrži 12 grupa filtera
od kojih se pojedini razlikuju u nijansama i posjeduje dodatnu grupu „Others“
gdje možete kreirati sopstvene filtere. Filtere koje možete koristiti u ovom
programu su : Artristic, Blur, Brush Strokes, Disort, Noise, Pexelate, Render,
Sharpen, Sketch, Stylize, Texture, Video i Other.

4.2. Kako koristiti filtere

Zavisno od filtera do filtera. Prva tačka treba biti ručno provjeravanje
dokumentacije (sada uglavnom PDF ili hotmail dokument) ili eksperiment. U
najviše slučajeva aplikacije imaju „undo“, tako i eksperimenti... Obično je
potrebno isprobati filter sa različitim slikaa kao i isprobati različite postavke sa
različitim efektima ili koristiti iflter u kombinaciji sa drugim efektima. Kao i sa
svim drugim stvarima, sve zavisi od toga šta želimo ostvariti koristeći filtere i
njihovim mogućnostima i koliko vremena imamo da kreiramo „dobru sliku“.
Mnogi filteri dolaze sa preglednicima tako da možemo mjenjati efekte bez
mijenjanja glavne slike. U najviše slučajeva slika na koju primjenjujemo
određeni filter na našu sliku možemo koristiti podmenijem već pomenutih
filtera. Za korisnika je jako bitna informacija jeste da filteri nisu primjenjivi na
bitmapiranim slikama i index color slikama ili slikama koje imaju 16 bita po
kanalu. Filter koji smo poslednji put primjenili biće smještene na početku
menija. Princip kako promjeniti određeni filter možemo opisati u nekoliko
koraka:

13
-selektujemo dio slike ili čitavu sliku na koju želimo primjeniti filter

-u meniju “Filter “ izabrati jedan od ponuđenih filtera i jednom kad smo zadovoljni
sa slikom na pregledniku (preview) koji će se pojaviti nakon izbora pritisnemo OK.

Ono što je jako korisno kod testiranja mogućnosti filtera jeste pojavljivanje
prozora preview u kojem možete na jednostavan način posmatrati promjene koje
se dešavaju na vašoj slici. Generalno filteri mogu biti upotrebljeni na podlogu ili
selekciju proširivajući sve kreativne mogućnosti. Filteri takođe mogu biti ne
toliko uticajni u različitim stepenima koristeći različita „Blending“ podešavanja.
Dalje istraživanje mogućih efekata i kombinacije korištenja filtera može se naći na
internetu ili u mnogim Photoshop knjigama, informatičkim magazinima.

14
 5. ZAKLJUČAK

Adobe Photoshop je veoma kvalitetan i funkcionalan program za obradu

fotografija i ostale rasterske grafike. Kombinovanjem ovog programa sa
programom Adobe Illustrator i Adobe InDesign možemo doći do kvalitetnih
rješenja. Bitno je da sa jednim ili kombinacijom više programa u što kraćem
roku izvršimo posao.

Zbog složenosti programa potrebno je dugotrajno vježbanje i istraživanje mogućnosti

koje nas dovode do interesantnijih i kvalitetnijih rješenja.

15
 6. LITERATURA

1) Napredne tehnike obrade fotografija- Photoshop CS4 Saša Prdukov,

2) Naučite Adobe Photoshop za 24 sata Carla Rose, Mikro knjiga SAMS,

16
 7. POPIS SLIKA
Slika 1: Adobe Photoshop CS6.............................................................................3
Slika 2:Radni prostor Photoshop-a........................................................................4
Slika 3: Image size................................................................................................9
Slika 4: Mjenjanje veličine fotografije..................................................................9
Slika 5: Čuvanje slike..........................................................................................10

17