You are on page 1of 207

‫األاكديميم اا عربم اا برمطدنم ا لتعلمماا عد ياا‬

‫يراس اا تأخمراتافياا يشدرمعااإلنشدئم ابسبباا يد كاا‬

‫أطروح ا‬
‫ا نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)اا‬
‫عالل اهفخؼث يً ( ‪) 5000- 5002‬‬

‫إػذاد انطبنب‪ :‬يذًذ ػهٍ بىػجُهت بىعُُُت‬

‫سلى انتغجُم ‪647502 :‬‬

‫عبتًبش ‪5000‬‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫بسن الله الزحوي الزحين‬


‫إقزأ باسن ربك الذي خلق ‪ ،‬خلق اإلًساى‬
‫هي علق ‪ ،‬إقزأ وربك األكزم ‪ ،‬الذي علن‬
‫بالقلن ‪ ،‬علن اإلًساى هالن يعلن‬
‫صدق الله العظين‬

‫‪2‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫‪3‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا‬
‫ا‬

‫شكش وتمذَش‬
‫ٖلِؿٌٕ دِؿ اسيحى ؤًفّػسٕ ؤً ؤسلؿى دحهؿُحء ػيؿجً ّننفجً ؤّ‪ّ ًٝ‬ؤؾٖفجً ُوٓ فيوَ‬

‫ّنفيَ ّدفنسَ جهـٔ ؤٌِى ُوّٕ دحهسّفٖق دبٌظحق ُـج جهِيل هٖيحف اهىٓ يٖىحؿًٖ‬

‫جهدػش جهِويٕ‪.‬‬

‫ًّٖٖخ ُففحٌحً دحهظيٖل ؤً ؤسلؿى دظقٖل جهننف ّجهِففحً اهٓ ؤّهثم جهـًٖ ّكفّج‬

‫دظحٌدٕ ًّجل فسفذ نسحدر ج‪ًٙ‬فّػر ّهى ٖدؾوّج ُوّٕ ديلحُؿذ ؤّ افنحؿ ؤّ سّظَٖ‪،‬‬

‫ّ سلؿٖى جهؿُى ّج‪ٛ‬فنحؿ ييح ؿفَ دِـٍ جهفلحهر اهٓ جهٌّف‪.‬‬

‫ّؤسلؿى دّجفف جهسلؿٖف ٌُّٖى ج‪ٝ‬يسٌحً هويلٖيًٖ جهؿجؾوًٖٖ ّجهيلٖى جهؾحفظٕ دللىى‬

‫جهسِوٖى ًُ دِؿ دح‪ٙ‬نحؿٖيٖر جهِفدٖر جهدفًٖحٌٖر هوسِوٖى جهِحهٕ دلدّل يٌحكنر جهؿفجلر‬

‫هؿّفُى جهندٖف فٕ اصفجء ّاغٌحء جهؿفجلر يً ُويِى ّؾدفسِى‪.‬‬

‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫‪4‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫كبئيج اهفِبؼؾ‬
‫جهوفػر‬ ‫جهيّيٍّ‬
‫‪2‬‬ ‫آٖر كفآٌٖر‬
‫‪3‬‬ ‫ج‪ُٛ‬ؿجء‬
‫‪4‬‬ ‫ننف ّسلؿٖف‬
‫‪5‬‬ ‫كحثير‪ :‬جهفِحفك ْ‬
‫‪11‬‬ ‫كحثير‪ :‬جهظؿجّل‬
‫‪13‬‬ ‫كحثير‪ :‬ج‪ٙ‬ننحل‬
‫‪15‬‬ ‫يوؾه جهؿفجلر دحهوغر جهِفدٖر‬
‫اهفضل األّل‪ :‬اإلعبؼ اهؾبى هوغؼاؿج ّاهغؼاؿبح اهؿبتلج‬
‫‪18‬‬ ‫اهيتضد األّل – اإلعبؼ اهؾبى هوغؼاؿج‬
‫‪18‬‬ ‫‪ 1.1.1‬جهيلؿير‪.‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪ 2.1.1‬ؾوفٖر جهؿفجلر‬
‫‪20‬‬ ‫‪ 3.1.1‬يننور جهؿفجلر‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 4.1.1‬ففيٖحز جهؿفجلر‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 5.1.1‬ؤُؿجف جهؿفجلر‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 6.1.1‬ؤُيٖر جهؿفجلر‬
‫‪22‬‬ ‫‪ 7.1.1‬يدففجز جهؿفجلر‬
‫‪22‬‬ ‫‪ 8.1.1‬ػؿّؿ جهؿفجلر‬
‫‪23‬‬ ‫‪ 9.1.1‬جهيفحُٖى ّجهسِفٖفحز ج‪ٛ‬ظفجثٖر‬
‫‪24‬‬ ‫اهيتضد اهذبٌٕ ‪ -‬اهغؼاؿبح اهؿبتلج‬
‫‪24‬‬ ‫يلؿير‬ ‫‪2.1‬‬
‫‪24‬‬ ‫جهؿفجلحز جهيػوٖر‬ ‫‪2.2.1‬‬
‫‪26‬‬ ‫جهؿفجلحز جهِفدٖر‪.‬‬ ‫‪3.2.1‬‬
‫‪28‬‬ ‫جهؿفجلحز ج‪ٙ‬ظٌدٖر‪.‬‬ ‫‪4.2.1‬‬
‫‪31‬‬ ‫جهسِلٖخ ُوٓ جهؿفجلحز‬ ‫‪5.2.1‬‬
‫اهفضل اهذبٌٕ ‪ -‬ضٌبؽج اإلٌشبءاح‬
‫‪33‬‬ ‫يلؿير‬ ‫‪1.2‬‬
‫‪33‬‬ ‫وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز‬ ‫‪2.2‬‬

‫‪5‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪34‬‬ ‫جهينحفَٖ‬ ‫‪3.2‬‬


‫‪34‬‬ ‫‪ 1.3.2‬ؤٌّجٍ جهينحفَٖ‬
‫‪35‬‬ ‫‪ُّ 2.3.2‬جيل ٌظحع جهينحفَٖ‬
‫‪35‬‬ ‫يِحٖٖف ٌظحع جهينحفَٖ‬ ‫‪3.3.2‬‬
‫‪35‬‬ ‫جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ‬ ‫‪4.2‬‬
‫‪36‬‬ ‫اؿجفذ جهينحفَٖ‬ ‫‪1.4.2‬‬
‫‪36‬‬ ‫ٌدـذ سحفٖؾٖر ًُ اؿجفذ جهينحفَٖ‬ ‫‪2.4.2‬‬
‫‪37‬‬ ‫‪ 3.4.2‬جهػحظر اهٓ اؿجفذ جهينحفَٖ‬
‫‪39‬‬ ‫‪ 4.4.2‬جهيلسّٖحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫‪40‬‬ ‫‪ 5.4.2‬اؿجفذ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر‬
‫‪41‬‬ ‫‪ 6.4.2‬جلسؾؿجى ٌٌى جهيِوّيحز فٕ اؿجفذ جهينحفَٖ‬
‫‪41‬‬ ‫‪ 7.4.2‬جلسؾؿجى جهػحلخ جٗهٕ فٕ اؿجفذ جهينحفَٖ‬
‫‪42‬‬ ‫ج‪ُٙ‬ؿجف ج‪ٙ‬لحلٖر هوينفٍّ‬ ‫‪5.2‬‬
‫‪44‬‬ ‫جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ؤُؿجف جهينفٍّ‬ ‫‪1.5.2‬‬
‫‪46‬‬ ‫جهسؿفلحز جهٌلؿٖر هوينفٍّ‬ ‫‪2.5.2‬‬
‫‪47‬‬ ‫ؤّقجً ؤُؿجف جهينفٍّ‬ ‫‪3.5.2‬‬
‫‪47‬‬ ‫ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬ ‫‪6.2‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪ 1.6.2‬ؤّقجً ج‪ُٙ‬ؿجف ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬
‫‪50‬‬ ‫‪ 2.6.2‬جهظِّؿ جهيدـّهر ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬
‫‪51‬‬ ‫‪ 3.6.2‬جهسؿفلحز جهٌلؿٖر ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬
‫اهفضل اهذبهد ‪ -‬اهؾلّغ اإلغاؼٖج ّؤعؼاف اهيشؼّػ‬
‫‪54‬‬ ‫اهيتضد األّل – اهؾلّغ اإلغاؼٖج‬
‫‪54‬‬ ‫يلؿير‬ ‫‪1.1.3‬‬
‫‪54‬‬ ‫جهِلؿ ج‪ٛ‬ؿجفٔ‬ ‫‪2.1.3‬‬
‫‪54‬‬ ‫جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر فٕ هٖدٖح‬ ‫‪3.1.3‬‬
‫‪54‬‬ ‫دِى يؾحًف جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر فٕ هٖدٖح‬ ‫‪4.1.3‬‬
‫‪55‬‬ ‫جهنفًّ ج‪ٝ‬لسصٌحثٖر غٖف جهيإهّفر فٕ جهِلّؿ جهيؿٌٖر‬ ‫‪5.1.3‬‬
‫‪55‬‬ ‫دِى جهلّٖؿ ُوٓ جهظِر جهيسِحكؿذ‬ ‫‪6.1.3‬‬
‫‪56‬‬ ‫جهيفظِٖر جهلحٌٌّٖر جهِحهيٖر‬ ‫‪7.1.3‬‬

‫‪6‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪56‬‬ ‫‪ 1.7.1.3‬جهوّجثغ ّنفًّ جهِلّؿ جهدفًٖحٌٖر‬


‫‪58‬‬ ‫‪ 2.7.1.3‬جهوّجثغ ّنفًّ جهِلّؿ ج‪ٙ‬يفٖنٖر‬
‫‪59‬‬ ‫جهيفظِٖر جهلحٌٌّٖر فٕ هٖدٖح‬ ‫‪8.1.3‬‬
‫‪60‬‬ ‫‪ٝ 1.8.1.3‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫‪62‬‬ ‫‪ٌ 2.8.1.3‬يحـض جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫‪63‬‬ ‫‪ 3.8.1.3‬ج‪ٛ‬وؿجف ج‪ٙ‬ؾٖف ه‪ٞ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫‪65‬‬ ‫اهيتضد اهذبٌٕ – ؤعؼاف اهيشؼف‬
‫‪65‬‬ ‫‪ 1.2.3‬يلؿير‬
‫‪65‬‬ ‫‪ 2.2.3‬ؤًفجف جهينفٍّ‬
‫‪66‬‬ ‫‪ 3.2.3‬جهِ‪ٞ‬كحز دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ‬
‫‪67‬‬ ‫‪ 1.3.2.3‬جهيحهم‬
‫‪68‬‬ ‫‪ 2.3.2.3‬ؤُؿجف جهيحهم‬
‫‪68‬‬ ‫‪ 3.3.2.3‬جهيحهم جهِحى ّجهؾحه‬
‫‪69‬‬ ‫‪ 4.3.2.3‬ؿّف ّ يِحى جهيحهم‬
‫‪70‬‬ ‫‪ 5.3.2.3‬جهِّجيل جهيئصفذ ُوٓ ؤؿجء جهيحهم‬
‫‪70‬‬ ‫‪ 6.3.2.3‬ؤُيٖر ّسإصٖف ؿّف جهيحهم‬
‫‪72‬‬ ‫جهيحهم فٕ هٖدٖح‬ ‫‪4.2.3‬‬
‫اهفضل اهؼاتؼ ‪-‬كعبػ اإلٌشبءاح فٕ هٖتٖب‬
‫‪74‬‬ ‫اهيتضد األّل – ضٌبؽج اإلٌشبءاح فٕ هٖتٖب‬
‫‪74‬‬ ‫‪ 1.1.4‬يلؿير‬
‫‪74‬‬ ‫‪ 2.1.4‬وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز دّظَ ُحى‬
‫‪75‬‬ ‫‪ 3.1.4‬وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ هٖدٖح‬
‫‪76‬‬ ‫‪ 1.3.1.4‬وٌحُر ج‪ٛ‬ليٌز‬
‫‪77‬‬ ‫‪ 2.3.1.4‬وٌحُر جهػؿٖؿ ّجهووخ‬
‫‪79‬‬ ‫‪ٌٌ 4.1.4‬فذ ُوٓ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهوٖدٕ‬
‫‪81‬‬ ‫‪ 5.1.4‬يفجػل سًّف وٌحُر جهسنٖٖؿ فٕ هٖدٖح‬
‫‪83‬‬ ‫‪ٌٌ 6.1.4‬فذ ُحير ػّل جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‪.‬‬
‫‪84‬‬ ‫‪ 7.1.4‬وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ هٖدٖح‬
‫‪86‬‬ ‫‪ٌ 8.1.4‬دـذ يؾسوفذ ًُ ج‪ٙ‬ظِقذ جهيٌفـذ هوينحفَٖ جهسٌيٖر فٕ هٖدٖح‬

‫‪7‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪86‬‬ ‫‪ 1.8.1.4‬ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬

‫‪88‬‬ ‫‪ 2.8.1.4‬ظِحق سٌفٖـ ينفُّحز ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق‬


‫‪89‬‬ ‫‪ 3.8.1.4‬ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف يؿٌٖر دٌغحقٔ‬
‫‪90‬‬ ‫اهيتضد اهذبٌٕ – خؾذؼ ّخإعٖؼ اهيشبؼٖؼ‬
‫‪90‬‬ ‫‪ 1.2.4‬يلؿير‬
‫‪90‬‬ ‫‪ 2.2.4‬سِصف ّسإؾٖف جهينحفَٖ‬
‫‪90‬‬ ‫‪ 3.2.4‬سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‬
‫‪91‬‬ ‫‪ُّ 4.2.4‬جيل ّؤلدحخ جهسإؾٖف‬
‫‪92‬‬ ‫‪ 5.2.4‬يلثّهٖر ػؿّش جهسإؾٖف‬
‫‪94‬‬ ‫‪ 6.2.4‬ؤٌّجٍ جهسإؾٖف‬
‫‪95‬‬ ‫‪ً 7.2.4‬فق سػوٖل جهسإؾٖف‬
‫‪100‬‬ ‫‪ُّٖ 8.2.4‬خ ًفق سػوٖل جهسإؾٖف‬
‫‪100‬‬ ‫‪ 9.2.4‬يؾحًف جهسإؾٖف‬
‫‪101‬‬ ‫‪ 10.2.4‬ؾلحثف جهيلحّل جهٌحسظر ًُ جهسإؾٖف‬
‫‪102‬‬ ‫‪ 11.2.4‬ؤيفجف جهيحهم دلدخ جهسإؾٖف‬
‫‪103‬‬ ‫‪ 12.2.4‬جهيًحهدحز جهيسِولر دحهسإؾٖف‬
‫‪103‬‬ ‫‪ 13.2.4‬ؤٌّجٍ جهيًحهدحز‬
‫‪105‬‬ ‫‪ 14.2.4‬سِصف ّ سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‬
‫‪105‬‬ ‫‪ 15.2.4‬سإؾٖف جهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسويٖى‬
‫‪105‬‬ ‫‪ 1.15.2.4‬جهسإؾٖف دلدخ جهيحهم‬
‫‪105‬‬ ‫‪ 2.15.2.4‬جهسإؾٖف دلدخ ج‪ٝ‬لسنحفٔ‬
‫‪105‬‬ ‫‪ 3.15.2.4‬جهسإؾٖف دلدخ ًفف آؾف‬
‫‪106‬‬ ‫‪ 16.2.4‬سّكف جهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ‬
‫‪107‬‬ ‫‪ 17.2.4‬سإؾف جهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ‬
‫‪108‬‬ ‫‪ُّ 18.2.4‬جيل سِصف ّسإؾٖف سٌفٖـ جهينحفَٖ فٕ هٖدٖح‬
‫‪111‬‬ ‫‪ 19.2.4‬دِى ٌسحثط جهسإؾٖف ّجهسّكف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‬
‫اهفضل اهعبيؾ‪ :‬اهعؼٖلج ّاإلسؼاءاح‬
‫‪114‬‬ ‫‪ 1.5‬يلؿير‬
‫‪114‬‬ ‫‪ 2.5‬يٌِظٖر جهؿفجلر‬

‫‪8‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪115‬‬ ‫‪ 3.5‬يظسيَ جهؿفجلر‬


‫‪116‬‬ ‫‪ٌُٖ 4.5‬ر جهؿفجلر‬
‫‪116‬‬ ‫‪ 5.5‬ؾوحثه جهٌِٖر‬
‫‪120‬‬ ‫‪ 6.5‬ؤلحهٖخ سظيَٖ جهدٖحٌحز‬
‫‪120‬‬ ‫‪ 1.6.5‬ؤُى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهنحثِر هظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪120‬‬ ‫‪ 2.6.5‬ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪121‬‬ ‫‪ 3.6.5‬ؾوحثه ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪123‬‬ ‫‪ 4.6.5‬جؾسٖحف ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪123‬‬ ‫‪ 5.6.5‬يقجٖح ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪124‬‬ ‫‪ 6.6.5‬ج‪ُٝ‬سدحفجز جهسٕ سى يفجُحسِح ٌُؿ ظيَ جهدٖحٌحز‬
‫‪124‬‬ ‫‪ 7.5‬ؤؿجذ ّاظفجءجز جهؿفجلر‬
‫‪127‬‬ ‫‪ 8.5‬جهيِحهظحز ج‪ٛ‬ػوحثٖر‬
‫اهفضل اهؿبغؾ ‪ -‬خضوٖل ّخفؿٖؼ اهتٖبٌبح ّاعختبؼ اهفؼّط‬
‫‪129‬‬ ‫‪ 1.6‬يلؿير‬
‫‪129‬‬ ‫‪ 2.6‬ؾًر سػوٖل ؤؿجذ جهؿفجلر‬
‫‪131‬‬ ‫‪ 3.6‬جهسػوٖل جهّوفٕ هودٖحٌحز‬
‫‪131‬‬ ‫‪ 1.3.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر دييصل جهيحهم‬
‫‪141‬‬ ‫‪ 2.3.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر دحهظِر جهيحهنر‬
‫‪148‬‬ ‫‪ 3.3.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر ديؿْ سإؾٖف جهينحفَٖ‬
‫‪149‬‬ ‫‪ 4.3.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر دإلدحخ جهسإؾٖف‬
‫‪157‬‬ ‫‪ 4.6‬سػوٖل ففيٖحز جهؿفجلر‬
‫‪157‬‬ ‫‪ٌ 1.4.6‬سحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز ييصل جهيحهم‬
‫‪160‬‬ ‫‪ٌ 2.4.6‬سحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز جهظِر جهيحهنر‬
‫‪162‬‬ ‫‪ٌ 3.4.6‬سحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز يؿْ ػؿّش جهسإؾٖف‬
‫‪163‬‬ ‫‪ 4.4.6‬جهسػلق يً ففيٖحز جهؿفجلر‬
‫‪164‬‬ ‫‪ 4.4.6‬جؾسدحف ففيٖر جهلوّف فٕ ييصل جهيحهم‬
‫‪172‬‬ ‫‪ 5.4.6‬جؾسدحف ففيٖر جهلوّف هؿْ جهظِر جهيحهنر‪:‬‬
‫‪180‬‬ ‫‪ 6.4.6‬جؾسدحف ُ‪ٞ‬كر جهلوّف دػؿّش جهسإؾٖف‪:‬‬

‫‪9‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪194‬‬ ‫‪ 5.6‬ج‪ٙ‬لثور جهيفسّػر "سّوٖحز ّيلسفػحز جهيظٖدًٖ"‬


‫اهفضل اهؿبتؼ – اهٌخبئز ّاهخّضٖبح‬
‫‪197‬‬ ‫‪ 1.7‬يلؿير‬
‫‪197‬‬ ‫‪ 2.7‬جهٌسحثط‬
‫‪200‬‬ ‫‪ 3.7‬جهسّوٖحز ّجهيلسفػحز‬
‫‪200‬‬ ‫‪ 1.3.7‬سّوٖحز هيِحهظر كوّف نفحءذ جهيحهم‬
‫‪201‬‬ ‫‪ 2.3.7‬سّوٖحز هيِحهظر كوّف يلسّْ ؾؿيحز جهظِر جهيحهنر‬
‫‪203‬‬ ‫‪ 3.3.7‬سّوٖحز ّيلسفػحز ُحير‬
‫‪204‬‬ ‫‪ 4.3.7‬يؿْ سػلٖق جهدػش ‪ُٙ‬ؿجفَ‬
‫‪205‬‬ ‫‪ 5.3.7‬ؤدػحش ؤؾفْ يلسفػر‬
‫كبئيج اهيؼاسؼ ّاهيضبغؼ‬
‫‪207‬‬ ‫‪ ‬كحثير جهيفجظَ‬
‫‪212‬‬ ‫‪ ‬كحثير جهي‪ٞ‬ػق‬

‫‪10‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫كبئيج اهسغاّل‬
‫فكى‬
‫فكى جهوفػر‬ ‫جهدٖحً‬
‫جهظؿّل‬
‫‪50‬‬ ‫سغٖف ؤّقجً ج‪ُٙ‬ؿجف ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬ ‫‪1.2‬‬
‫‪77‬‬ ‫يوحٌَ ج‪ٛ‬ليٌز فٕ هٖدٖح ًّحكسِح جهسويٖيٖر‬ ‫‪1.1.4‬‬
‫‪84‬‬ ‫كٖى ُلّؿ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز يً ‪ 1988‬اهٓ ‪1999‬‬ ‫‪2.1.4‬‬
‫‪97‬‬ ‫يصحل ُوٓ ندنر جهيلحف جهػفض نيح سى سٌفٖـٍ ّجهسٕ سِنك نل ؤٌّجٍ جهسإؾٖف‬ ‫‪1.2.4‬‬
‫‪115‬‬ ‫سّقَٖ يظسيَ جهؿفجلر‬ ‫‪1.5‬‬
‫‪116‬‬ ‫جهيلسّْ جهسِوٖيٕ ٌٍّّ جهٌّٖفر هويظٖدًٖ‬ ‫‪2.5‬‬

‫‪117‬‬ ‫سّقَٖ ٌُٖر جهؿفجلر ػلخ يسغٖف لٌّجز جهؾدفذ‬ ‫‪3.5‬‬


‫‪119‬‬ ‫ؤٌّجٍ جهينحفَٖ جهسٕ نحفم جهيظٖدًّ فٕ اسيحى اظفجءجسِح ّيحفلّج ؤؿّجفُى فِٖح نيحهم‬ ‫‪4.5‬‬
‫‪119‬‬ ‫يسّلًحز كٖى ُلّؿ جهينحفَٖ جهسٕ نحفم جهيظٖدًّ‬ ‫‪5.5‬‬
‫‪120‬‬ ‫جهيِوّيحز جهيلسؾؿير فٕ ج‪ٙ‬دػحش جهٌِؿلٖر‬ ‫‪6.5‬‬
‫‪126‬‬ ‫ّٖيغ ُؿؿ ؤلثور ج‪ٝ‬لسدحٌر ػلخ نل يػّف يً يػحّف جهؿفجلر‬ ‫‪7.5‬‬
‫‪126‬‬ ‫جهوؿق جهدٌحثٕ هظّجٌخ جهؿفجلر‬ ‫‪8.5‬‬
‫‪126‬‬ ‫يِحيل جهصدحز (ؤهفح نفٌّدحؼ)‬ ‫‪9.5‬‬
‫‪131‬‬ ‫ؾوفٖر جهيلسظٖخ ًُ اؿجفذ جهينفُّحز يً ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسَ ّسؿفٖدَ‬ ‫‪1.6‬‬

‫‪131‬‬ ‫ج‪ٛ‬هيحى دنٖفٖر ػلحخ ّكز ؤٌنًر جهينحفَٖ‬ ‫‪2.6‬‬

‫‪136‬‬ ‫فوؿ ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ‬ ‫‪3.6‬‬


‫‪139‬‬ ‫ج‪ُٝ‬سيحى دسّجفق يفػور جهيلسؾوه يَ جهظؿّل جهقيٌٕ‬ ‫‪4.6‬‬
‫‪139‬‬ ‫جلسؾؿجى جهػحلخ جٗهٕ فٕ جسؾحـ سوم جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز‬ ‫‪5.6‬‬
‫‪142‬‬ ‫ّظّؿ ؾًً يػؿؿذ هوسؿفٖخ‬ ‫‪1.5.6‬‬
‫‪146‬‬ ‫جلسؾؿجى جهدفيظٖحز جهػؿٖصر‬ ‫‪6.6‬‬
‫‪150‬‬ ‫يلحُير ؤًفجف جهينفٍّ فٕ ػؿّش جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف جهيحهم‬ ‫‪7.6‬‬
‫‪152‬‬ ‫سفسٖخ ؤلدحخ جهسإؾٖف ػلخ آفجء جهيظٖدًٖ‬ ‫‪8.6‬‬
‫‪158‬‬ ‫ٌسحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز ييصل جهيحهم‬ ‫‪9.6‬‬

‫‪11‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪161‬‬ ‫ٌسحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز جهظِر جهيحهنر‬ ‫‪10.6‬‬


‫‪163‬‬ ‫ٌسحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز يؿْ ػؿّش جهسإؾٖف‬ ‫‪11.6‬‬
‫‪165‬‬ ‫ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصوٕ جهيحهم‬ ‫‪12.6‬‬
‫‪168‬‬ ‫ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ ييصوٕ جهيحهم‬ ‫‪13.6‬‬
‫‪173‬‬ ‫ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهظِحز جهيحهنر‬ ‫‪14.6‬‬
‫‪175‬‬ ‫ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهظِحز جهيحهنر‬ ‫‪15.6‬‬
‫‪181‬‬ ‫يوؾه ٌسحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هييصوٕ جهيحهم‬ ‫‪16.6‬‬
‫‪185‬‬ ‫يوؾه ٌسحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هوظِحز جهيحهنر‬ ‫‪17.6‬‬
‫‪190‬‬ ‫ج‪ٝ‬فسدحً دًٖ يسغٖف ػؿّش ينحنل جهسإؾٖف ّنفحءذ ييصل جهيحهم ّجهظِر جهيحهنر‪.‬‬ ‫‪17.6‬‬

‫‪12‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫كبئيج األشنبل‬
‫فكى‬
‫فكى جهوفػر‬ ‫سفوٖل‬
‫جهننل‬
‫‪38‬‬ ‫ػحظر جهٌّحثف جهيؾسوفر يً جهلؿفجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّ جهفٌٖر‬ ‫‪1.2‬‬
‫‪40‬‬ ‫يلسّٖحز ج‪ٛ‬ؿجفذ‬ ‫‪2.2‬‬
‫‪42‬‬ ‫كّٖؿ جهينفٍّ‬ ‫‪3.2‬‬
‫‪44‬‬ ‫جهيصوش جهـُدٕ ‪ُٙ‬ؿجف جهينفٍّ‬ ‫‪4.2‬‬
‫‪44‬‬ ‫ؤُؿجف جهيؿذ ّجهسنوفر ّجهظّؿذ هوينفٍّ‬ ‫‪5.2‬‬
‫‪45‬‬ ‫يٌػٌٓ جهسنوفر ج‪ٙ‬كل هوينفٍّ‬ ‫‪6.2‬‬
‫‪46‬‬ ‫يٌػٌٓ جهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهيؿذ ّجهسنوفر ؾ‪ٞ‬ل يفػور سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‬ ‫‪7.2‬‬
‫‪47‬‬ ‫يوؾه جهسلؿٖفجز ّج‪ّٙ‬قجً جهٌيًٖر‬ ‫‪8.2‬‬
‫‪48‬‬ ‫ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ‬ ‫‪9.2‬‬
‫‪50‬‬ ‫جهظِّؿ جهيدـّهر هسٌفٖـ يفجػل جهينفٍّ جهيؾسوفر‬ ‫‪10.2‬‬
‫‪51‬‬ ‫جهسؿفلحز جهٌلؿٖر ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ‬ ‫‪11.2‬‬
‫‪67‬‬ ‫جهِٖنوٖر ج‪ٛ‬ؿجفٖر فٕ جهِلّؿ جهسلوٖؿٖر‬ ‫‪1.3‬‬
‫‪82‬‬ ‫اٌسحض ّجلسِ‪ٞ‬م يحؿذ ج‪ٛ‬ليٌز دحهيوًّٖ ًً لٌّٖحً‬ ‫‪1.1.4‬‬
‫‪85‬‬ ‫ج‪ٝ‬هسقجيحز جهسِحكؿٖر ػسٓ ُحى ‪2008‬‬ ‫‪2.1.4‬‬
‫‪87‬‬ ‫جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬ ‫‪3.1.4‬‬
‫‪96‬‬ ‫ؤيصور هػح‪ٝ‬ز سػوٖل سؿجؾل جهسإؾٖف جهيسقجيً دًفٖلر جهيلدخ ج‪ّٙ‬ل‬ ‫‪1.2.4‬‬
‫‪98‬‬ ‫يصحل ُوٓ ندنر جهيلحف جهػفض نيح سى سٌفٖـٍ ّجهسٕ سِنك نل ؤٌّجٍ جهسإؾٖف‬ ‫‪2.2.4‬‬
‫‪99‬‬ ‫يصحل ُوٓ ندنر جهيلحف جهػفض جهيِؿل‬ ‫‪3.2.4‬‬
‫ٌلخ اٌظحق جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسّكفر فٕ هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل يفجػل سٌفٖـُح‬
‫‪106‬‬ ‫‪4.2.4‬‬
‫فٕ جهفسفذ يً ‪ 1979‬اهٓ ‪1998‬‬
‫ٌلخ جهيسّلًحز جهلٌّٖر ‪ُٙ‬ؿجؿ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ نحٌز سػز جهيسحدِر ؾ‪ٞ‬ل‬
‫‪107‬‬ ‫‪5.2.4‬‬
‫جهلٌّجز يً ‪ 1994‬اهٓ ‪ 2004‬ددٌغحقٔ ػلخ يّجكفِح جهسٌفٖـٖر‬
‫‪117‬‬ ‫جهسّقَٖ جهسنفجفٔ هٌِٖر جهؿفجلر ػلخ يسغٖف جهيليٓ جهٌّٖفٕ‬ ‫‪1.5‬‬
‫‪118‬‬ ‫جهسّقَٖ جهٌلدٕ هٌِٖر جهؿفجلر ػلخ يسغٖف لٌّجز جهؾدفذ‬ ‫‪2.5‬‬
‫‪118‬‬ ‫جهسّقَٖ جهٌلدٕ هٌِٖر جهؿفجلر ييً سّهّّج يٌحوخ اؿجفٖر يً ُؿيِح‬ ‫‪3.5‬‬
‫‪132‬‬ ‫ؾوفٖر جهيظٖخ ػّل ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ‬ ‫‪1.6‬‬
‫‪132‬‬ ‫كؿفذ جهيظٖدًٖ ُوٓ سوّف يؾحًف جهسإؾٖف‬ ‫‪2.6‬‬

‫‪13‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪133‬‬ ‫جهسؿكٖق فٕ دٌّؿ جهِلؿ ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف‬ ‫‪3.6‬‬


‫‪133‬‬ ‫ج‪ُٝ‬سيحى دؿفجلر جهػلّق ّجهّجظدحز جهسِحكؿٖر‬ ‫‪4.6‬‬
‫‪134‬‬ ‫ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬ ‫‪5.6‬‬
‫‪134‬‬ ‫جهػفه ُوٓ يسحدِر اوؿجفجز ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬ ‫‪6.6‬‬
‫‪135‬‬ ‫ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر‬ ‫‪7.6‬‬
‫‪135‬‬ ‫ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر ٌٌى جهيِوّيحز‬ ‫‪8.6‬‬
‫‪135‬‬ ‫ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهِ‪ٞ‬كحز ّجهسٌلٖق دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ‬ ‫‪9.6‬‬

‫‪140‬‬ ‫جهلؿفذ ُوٓ جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف‬ ‫‪10.6‬‬
‫‪140‬‬ ‫ج‪ٛ‬هيحى دحهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء‬ ‫‪11.6‬‬
‫‪141‬‬ ‫سّفف جهيِحفجز جه‪ٞ‬قير ‪ٝ‬سؾحـ كفجفجز ّاظفجءجز جهينحفَٖ‬ ‫‪12.6‬‬
‫‪142‬‬ ‫اسدحٍ يٌِظٖر ‪ٝ‬ؾسٖحف جهٌِحوف جهينوفر ديسحدِر جهينحفَٖ ّ اسيحى اظفجءجسِح‬ ‫‪13.6‬‬
‫‪142‬‬ ‫سؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ‬ ‫‪14.6‬‬
‫‪143‬‬ ‫ّظّؿ ؾًً هسٌفٖـ جهينحفَٖ‬ ‫‪15.6‬‬
‫‪143‬‬ ‫اسدحٍ يٌِظٖر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح‬ ‫‪16.6‬‬
‫‪144‬‬ ‫جهيٌِظٖر جهيسدِر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح‬ ‫‪17.6‬‬
‫‪144‬‬ ‫اسدحٍ ٌٌى هسّصٖق دٖحٌحز جهينحفَٖ‬ ‫‪18.6‬‬
‫‪145‬‬ ‫سّفف جهيؾسدفجز جه‪ٞ‬قير هوسػلق يً ٌسحثط جهِيوٖحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز‬ ‫‪19.6‬‬
‫‪145‬‬ ‫سّفف جهسظِٖقجز جه‪ٞ‬قير هيلحٌؿذ ج‪ُٙ‬يحل‬ ‫‪20.6‬‬
‫‪146‬‬ ‫جهدفيظٖحز جهػؿٖصر جهيلسؾؿير‬ ‫‪21.6‬‬
‫‪147‬‬ ‫ّظّؿ ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‬ ‫‪22.6‬‬
‫‪147‬‬ ‫جػسّجء جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ُوٓ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‬ ‫‪23.6‬‬
‫‪148‬‬ ‫جظسيحُحز ؤًفجف جهينفٍّ‬ ‫‪24.6‬‬
‫‪149‬‬ ‫سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل ؤؿز اهٓ سإؾٖف سٌفٖـُح‬ ‫‪25.6‬‬
‫‪169‬‬ ‫يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصل جهيحهم‬ ‫‪26.6‬‬
‫‪76‬‬ ‫يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصل جهيحهم‬ ‫‪27.6‬‬
‫‪176‬‬ ‫يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهظِر جهيحهنر‬ ‫‪28.6‬‬
‫‪184‬‬ ‫يلسّٖحز نفحءذ ييصوٕ جهيحهم‬ ‫‪29.6‬‬

‫‪14‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انًهخص‬

‫ِٖؿ ُوفٌح جهػحهٕ ُوف جهسٌحفك ّجهسًّف فٕ نسٓ جهيظح‪ٝ‬ز ‪ّ ،‬يً ؤُىى ُىـٍ جهيظىح‪ٝ‬ز يظىحل‬
‫جهوٌحُحز جهـٔ ِٖؿ كٖحلَ يً جهيِحٖٖف جهِحير هلٖحك سًّف ؤٔ يظسيَ ‪ّ ،‬سسِؿؿ ؤٌّجٍ جهوٌحُحز ّيٌِىح‬
‫وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز جهسٕ نِؿز ٌيّج ّجيػحً ُل نحيل فكِر هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل جهِلّؿ ج‪ٙ‬فدِر ج‪ٙ‬ؾٖفذ لّجء فىٕ‬
‫ينحفَٖ جهدٌٖر جهسػسٖر ؤّ جهينحفَٖ ج‪ٝ‬لسصيحفٖر ‪.‬‬
‫ّفغى جهؿّف جهِحى جهـٔ سيصوَ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ د‪ٞ‬ؿٌح ا‪ ٝ‬ؤٌِح سسِفى ؾ‪ٞ‬ل يؾسوف يفجػوِح اهٓ ُؿذ‬
‫ينحنل فٕ لدٖل سػلٖق ؤُؿجفِح ييح ٖئؿٔ اهٓ سِصف اٌظحق سوم جهيفجػل ‪ّ ،‬سؾسوف ؤننحل ّؤٌّجٍ جهسِصىف‬
‫ّهنً ؤُيِح جهسإؾٖف فٕ اسيحى يفػور يً يفجػل جهينفٍّ ؤّ فٕ اسيحى جهينفٍّ ننل ‪.‬‬
‫ّهػؿّش جهسإؾٖف ؤلدحدحً دحهسإنٖؿ‪ ،‬نيح ؤً هَ يؾحًف ّآصحفجً لٖثر ُوٓ ظؿّْ جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ٖئصف لىودًٖح‬
‫ُوٓ ظيَٖ ؤًفجف جهينفٍّ دل ُّوٓ جهيظسيَ ننل ديح ٖلددَ يً ؾلحثف ه‪ٞ‬كسوحؿ جهًٌّٕ ّيح ٖينً ؤً‬
‫ٖسفسخ ُوَٖ يً ؤيفجف جظسيحُٖر ‪.‬‬
‫ّ‪ٛ‬ؿجفذ جهينحفَٖ ؿّفجً ُحيحً فٕ اٌظحع جهينفٍّ ّجهسغوخ ُوٓ جهينحنل ّجهيوحُخ ّجهسلوٖل يً جهسىإؾٖف‬
‫ّدحهسحهٕ يً جٗصحف جهيسفسدر ُوَٖ ‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل جهسٌلٖق ّجهسؾًًٖ ّجهيفجكدر ّجسؾحـ يىح ٖوىقى يىً‬
‫اظفجءجز يً ؤظل ج‪ٝ‬لسغ‪ٞ‬ل ج‪ٙ‬يصل هيّجفؿ جهينفٍّ ّجهيػحفٌر ُوٓ ؤُؿجفَ ‪.‬‬
‫ّسلَ يلئّهٖر جهػؿ يً جهسإؾٖف ّسلوٖوَ ُوٓ نل ؤًفجف جهينفٍّ جهسٕ ػسيحً ٌِٖنك ـهم اٖظحدٖحً هوحهػِح‬
‫‪.‬‬
‫ّٖوِخ جهيحهم ؿّفجً ُحيحً فٕ جهيػحفٌر ُوٓ ص‪ٞ‬صٕ ؤُؿجف جهينفٍّ " جهقيً ّجهسنوفر ّجهظّؿذ " ّجهسّفٖىق‬
‫دٌِٖح ‪ّ ،‬ـهم دحؾسٖحف جهينفٍّ دٌحءً ُوٓ ؿفجلحز ّسػؿٖؿ ؤُؿجفَ دّيّع ّسفسٖدِح ػلخ ج‪ُٙ‬يٖر ّسػؿٖؿ‬
‫لٖحلر ٌّيً جهسِحكؿ ّجؾسٖحف دلٖر ؤًفجف جهينفٍّ ّاًُحءُح جهو‪ٞ‬ػٖحز جه‪ٞ‬قير ‪ٙ‬ؿجء يِحيِح ّاُىؿجؿ‬
‫جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هوينفٍّ ّيسحدِر جهسٌفٖـ ّجهسإنؿ يً يؿْ لٖفٍ ػلخ جهيؾًً ‪ ،‬نيح سلَ ُوَٖ يلئّهٖر‬
‫جسؾحـ جهلفجفجز جهػفظر جهيئصفذ فٕ جهينفٍّ يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً هويؾحًف ّسلىؿٖؿ ج‪ٝ‬هسقجيىحز جهيحهٖىر ‪، ..‬‬
‫ّدحهسحهٕ فبً جهيحهم ٖلحُى فٕ اٌظحق جهينفٍّ فٕ جهقيً جهيلسِؿف يً ُؿيَ لّجء دًفٖلر يدحنىفذ ؤّ‬
‫غٖف يدحنفذ ‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل ؤؿجءٍ هؿّفٍ نًفف ؤلحلٕ فٕ جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ؤٌَ ِٖسدف فٕ ػحهر سىإؾٖف‬
‫اػؿْ ؤّ نل سوم جهِيوٖحز لددًح فٕ جهٌسحثط جهيسفسدر ُوٓ ـهم ّجهسٕ كؿ سسيصل فٕ جهسلوٖل يً ظّؿذ جهسٌفٖـ ؤّ‬
‫ظؿّْ جهينفٍّ ؤّ سقٖؿ جهسنحهٖف ؤّ جهظيَٖ يًِح ‪.‬‬
‫ّٖسّكف ؤؿجء جهيحهم هؿّفٍ فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ُوٓ ُّجيل ـجز ُ‪ٞ‬كر ديئللر جهيحهم ّجهِحيوًٖ دِىح ‪،‬‬
‫ّٖئؿٔ جهيحهم فٕ د‪ٞ‬ؿٌح ؿّفٍ يً ؾ‪ٞ‬ل ؤؿجء جهظِحز جهيحهنر جهيؾّهر دبسيحى ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجسؾحـ جهلىفجفجز‬
‫جهؾحور دحهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ ّؤؿجء جهِحيوًٖ جهسحدًِٖ هسوم جهظِحز ديؾسوف نفجثػِى ّيلسّٖحسِى‬

‫‪15‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫هيِحيِى فٕ ٌل يح ٖلَ ُوِٖى يً يلثّهٖحز ّيح يٌػسَ هِى جهلّجًٌٖ ّجهوّجثغ يً جيسٖحقجز ّو‪ٞ‬ػٖحز ‪،‬‬
‫ّـهم ٖئنؿ ؿّف ج‪ٌٌٙ‬ير ّجهِيوٖحز جهيسدِر دسوم جهظِحز فٕ اٌظحق جهينفٍّ فٕ جهّكز جهيػؿؿ يً ُؿيَ ‪،‬‬
‫نيح سسظوٓ ؤُيٖر اؿفجم ُئ‪ٝ‬ء ج‪ٙ‬ففجؿ ‪ٙ‬لدحخ ّيؾحًف جهسإؾٖف ّاسدحُِى هلدل سفحؿَٖ ّجهػؿ يٌَ ‪.‬‬
‫ُوَٖ فيً جهيِى ؤً سسيسَ سوم جهظِحز دنفحءذ ؤؿجء " يلسّْ ؾؿيحز " ٖنًّ نفٖ‪ ًٞ‬دحهسلوٖل يً جهسإؾٖف ّجهػؿ‬
‫يٌَ ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً جهيِى ؤً ٖيسوم ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ جهلؿفذ ُوٓ فِى ػٖصٖحز ّؤلدحخ ػؿّش جهسىإؾٖف ّآصىحفٍ‬
‫ٌّسحثظَ ّؤً ٖسيسِّج دحهيِحفجز جهسٕ سينٌِى يً سفحؿَٖ ّجهػؿ يٌَ ‪ ،‬ػٖش ؤً ؤٔ كوىّف فىٕ ؤؿجء سوىم‬
‫جهظِحز ؤّ ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ كؿ ٖئؿٔ اهٓ ّكٍّ جهسإؾٖف ّدحهسحهٕ اهٓ جهٌسحثط جهيسفسدر ُوَٖ ؾحور يَ ٌىؿفذ‬
‫جهؿفجلحز جهسٕ سسِوق دحهظِر جهيحهنر ّجهِحيوًٖ دِح يً اؿجفًٖٖ ّيحهًٖٖ ّكحًٌٌّٖٖ ‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم األول‬

‫اإلطبس انؼبو نهذساعت‬


‫وانذساعبث انغببمت‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫‪17‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا يبحثااألولا–ااإلطدراا عدما ليراس ا‬


‫ا‬
‫‪1.1.1‬ااا يقيي ا‬
‫سوِخ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ؿّفجً ندٖفجً فٕ ج‪ٝ‬كسوحؿ ‪ ،‬ػٖش ؤٌِح سئؿٔ اهٓ ؾوق ٌّحثف ّصفّذ هودوؿ‪ .‬نيح‬
‫ؤٌِح ؤػؿ ؤُى جهوٌحُحز جهسٕ سُلِى فٕ ٌيّ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ ‪ ،‬ػٖش سلحُى دٌلدر ‪ % 5.2‬يىً اظيىحهٕ‬
‫ج‪ٌٛ‬سحض جهيػوٕ هوؿّهر (يضعفٓ‪.)2009 ،‬‬
‫ِّٖؿ كٖحك سًّف جهوٌحُر فٕ ؤٔ يظسيَ يً جهيِحٖٖف جهِحير هلٖحك سًّفٍ ‪ّ ،‬سسِؿؿ يظح‪ٝ‬ز جهوىٌحُر‬
‫ّيٌِح وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز جهسٕ نِؿز ٌيّج ّجيػحً فٕ د‪ٞ‬ؿٌح ؾ‪ٞ‬ل جهِلّؿ ج‪ٙ‬فدِر ج‪ٙ‬ؾٖىفذ لىّجء فىٕ‬
‫ينحفَٖ جهدٌٖر جهسػسٖر ؤّ جهينحفَٖ ج‪ٝ‬لسصيحفٖر ‪.‬‬
‫ّسّجظَ سوم جهينحفَٖ يً ُؿذ ينحنل فٕ لدٖل سػلٖق ؤُؿجفِح ‪ ،‬ؾحور ّؤً هِح جهِؿٖؿ يً جهيؿؾ‪ٞ‬ز يصل‬
‫(جهيّجؿ – جهِيحهر – جٗ‪ٝ‬ز – جهلّق ‪...‬جهؽ) ‪.‬‬
‫ّهوسغوخ ُوٓ ُـٍ جهوِحخ سى سًّٖف ج‪ٙ‬دػحش فٕ جهِلؿًٖ ج‪ٙ‬ؾٖفًٖ ّجسظىَ جهسفنٖىق دح‪ٛ‬يىحفر اهىٓ‬
‫جهسؾووحز جهفٌٖر جهٌِؿلٖر ُوٓ ؿّف اؿجفذ جهينفُّحز يً ؾ‪ٞ‬ل جهسٌلٖق ّجهسؾًًٖ ّجهيفجكدر هويػحفٌر‬
‫ُوٓ جهظّؿذ ّج‪ٝ‬لسغ‪ٞ‬ل ج‪ٙ‬يصل هويّجفؿ ‪.‬‬
‫ّسسنحيل جهيػؿؿجز جهفثٖلر جهص‪ٞ‬صر هوينفٍّ ُّٕ (جهقيً – جهسنوفر – جهظّؿذ) ‪ٌٛ‬ظحع جهينىفٍّ ‪ ،‬هنىً‬
‫وِّدر جهسّفٖق دٌِٖح سِؿ يً جهيِي‪ٞ‬ز ج‪ٙ‬لحلٖر جهسٕ سِحٌٕ يٌِح جهينحفَٖ ‪ ،‬هـج فيً جهيِى سفنٖق جهدػش‬
‫ّجهؿفجلر ُوٓ نٖفٖر جهيػحفٌر ُوٓ ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف ج‪ٙ‬لحلٖر ‪.‬‬
‫ِّٖؿ كٖحك سوم ج‪ُٙ‬ؿجف دوغر جهيحل ُّ يفسحع جهسنحيل دٌِٖح ‪ ،‬هـج فبً سؾفٖى جهسنحهٖف ُّ يً جهظّجٌىخ‬
‫جهيِير فٕ ؤٔ ينفٍّ ‪ّ ،‬هِل ؤػؿ لدل سؾفٖى جهسنحهٖف ُّ سلوٖل جهسإؾٖف فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ هسلل دحهسحهٕ‬
‫جٗصحف جهيحهٖر جهيسفسدر ُوٓ جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ّسلَ يلثّهٖر سلوٖل جهسإؾٖف ُوٓ نل ؤًفجف جهينفٍّ جهسٕ ػسيح لٌِٖنك ـهم اٖظحدًٖح هوحهػِح ‪.‬‬
‫ّٖلحُى فٕ ٌِّف يننور جهسإؾٖفجز ُّجيل ُؿذ يٌِح ُؿى جٌسٌحى جهسؿفلحز جهٌلؿٖر ‪ّ ،‬ج‪ٛ‬ؿجفذ غٖف جهظٖؿذ ‪،‬‬
‫ّكور ج‪ٝ‬لسلفجف ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪ّ ،‬جهيفجكدر ّج‪ٛ‬نفجف غٖف جهظٖؿجً ‪ّ ،‬جهِيحهر غٖف جهيحُفذ ؤّ غٖىف جهنحفٖىر ‪،‬‬
‫ّجٗ‪ٝ‬ز غٖف جهظٖؿذ ‪ّ ،‬جهسّكٖز غٖف جهي‪ ٞ‬ثى هّوّل جهيّجؿ هويّكَ ‪ّ ،‬جهسؾًًٖ غٖىف جهظٖىؿ ‪ُّ ،‬ىؿى‬
‫ّيّع جهيّجوفحز ؤّ جهنفًّ ‪ّ ،‬ج‪ُٛ‬ؿجؿ غٖف جهنحفٕ ؤصٌحء يفجػل يح كدل جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬جهوّجثغ ّجهلىّجًٌٖ‬
‫جهيففّير ‪ّ ...‬غٖفُح يً جهِّجيل جهسٕ سلحُى فٕ سإؾٖف جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫ّكؿ سفظَ ؤلدحخ ُـج جهسإؾٖف اهٓ جهظِر جهيحهنر ؤّ جهظِر جهينففر ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٖر ؤّ جهيلىحّل ؤّ سنىًّ‬
‫ينسفنر دًٖ ؤنصف يً ًفف ؤّ دلدخ ًفف يػحٖؿ ؤّ ٌفّف كحُفذ ‪ّٖ ، ..‬ينً سػؿٖؿ ُـٍ جهيلىثّهٖر‬
‫ػلخ ًدِٖر جهسإؾٖف جهػحؿش ٌّوّه جهِلؿ ‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّسوِخ جهظِر جهيحهنر ؿّفجً ُحيحً فٕ سٌفٖـ ؤٔ ينفٍّ ‪ّ ،‬ديح ؤً جهيحهم هوينحفَٖ فٕ هٖدٖح غحهدحً يح ٖنىًّ‬
‫ُّ جهؿّهر فٕ يٌِى جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسّلًر ّ جهندٖفذ ‪ ،‬هـج فبً ُـج جهؿّف ٖسِحٌى ّسىقؿجؿ ؤُيٖسىَ‬
‫دِؿف سػلٖق جهيووػر جهِحير ّجهيػحفٌر ُوٓ ؤيّجل جهيظسيَ ‪.‬‬
‫ّسسوؾه يِير جهيحهم فٕ جؾسٖحف جهينفٍّ دٌحءً ُوٓ ؿفجلحز ّسػؿٖؿ ؤُؿجفَ دّيّع ّسفسٖدِىح ػلىخ‬
‫ج‪ُٙ‬يٖر ّسػؿٖؿ لٖحلر ٌّيً جهسِحكؿ ّجؾسٖحف دلٖر ؤًفجف جهينفٍّ ّاًُحءُح جهو‪ٞ‬ػٖحز جه‪ٞ‬قيىر ‪ٙ‬ؿجء‬
‫يِحيِح ّسيّٖل جهينفٍّ ّيسحدِر سٌفٖـٍ ّجهسإنؿ يً يؿْ لٖف جهسٌفٖـ ػلخ جهيؾًً ّجسؾىحـ جهلىفجفجز‬
‫جهػفظر جهيئصفذ فٕ جهينفٍّ يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً هويؾحًف ‪ّ ، ...‬سلسيف يِير جهيحهم اهٓ ج‪ٌٝ‬سِحء يىً سٌفٖىـ‬
‫جهينفٍّ دل ّسيسؿ اهٓ يسحدِر جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسنغٖل ‪.‬‬
‫ّسئؿٔ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ فٕ د‪ٞ‬ؿٌح " جهؿّهر " ؿّفُح فٕ جهسٌفٖـ يً ؾ‪ٞ‬ل ؤؿجء ج‪ٙ‬نؾحه جهيًٌِٖٖ‬
‫جهِحيوًٖ دِـٍ جهظِحز يً فًٌٖٖ ّاؿجفًٖٖ ّيحهًٖٖ ّكحًٌٌّٖٖ ه‪ُٚ‬يحل جهيٌحًر دِى ‪ ،‬هـج فيً جهيِى ؤً ٖسّفف‬
‫فٕ ُىئ‪ٝ‬ء ج‪ٙ‬نؾحه جهيِحفذ ّج‪ٛ‬هيحى ّجهفِى هنٖفٖر ػؿّش جهسإؾٖف ّآصحفٍ ٌّسحثظَ ّنٖفٖر سفحؿَٖ ّجهػىؿ‬
‫يٌَ ‪ ،‬ػٖش ؤً ؤٔ كوّف فٕ ؤؿجءُى هيِحيِى كؿ ٖئؿٔ اهٓ قٖحؿذ سنحهٖف جهينفٍّ جهٌحسظر ًُ جهسإؾٖف ؤّ‬
‫اهٓ قٖحؿذ جػسيحل كٖحى جهظِحز جهيٌفـذ ؤّ جهينففر ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٖر دحهيًحهدر دسِّٖيحز ‪ ،‬هـهم ٖسٌحّل ُىـج‬
‫جهدػش يّيٍّ جهسإؾٖف ّجهيحهم ‪ ،‬ؤٔ نٖفٖر ؤؿجء جهيحهم هيِيسَ ُّ‪ٞ‬كر ـهم دحهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ِّٖسدف ُـج جهدػش يً جهدػّش جهسًدٖلٖر جهسٕ سِسيؿ ُوٓ جهي‪ٞ‬ػٌر ّجهؾدفذ جهنؾوٖر هودحػش يَ ج‪ٝ‬لسِحٌر‬
‫ددِى جهظِحز جهيؾسور ّج‪ٙ‬ففجؿ فٕ سّفٖف جهدٖحٌحز ًُ جهٌحُفذ يّيٍّ جهدػش ّـهم يً ؾ‪ٞ‬ل جهيلغ‬
‫جهيٖؿجٌٕ هوسِفف ُوِٖح ًُ كفخ ّج‪ٛ‬هيحى دينحنل جهسإؾٖف ٌّسحثظِح ّ ؤلحهٖخ سفحؿِٖح ‪.‬‬
‫ّكؿ سى جؾسٖحف ُـج ج‪ٙ‬لوّخ جهدػصٕ هِؿذ ؤلدحخ يٌِح ؤُيٖر ج‪ٝ‬سوحل جهيدحنف دحهظِحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهيٌٌيحز‬
‫جهوٖدٖر هوسِفف ًُ نصخ ُوٓ يؿْ نفحءذ جهِحيوًٖ جهيًٌِٖٖ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ فٕ ؤؿجء يِير جهيحهم‬
‫ّيؿْ اهيحيِى دحهينحنل جهسٕ سّجظِِى ّؾًّفسِح ‪ِّٖ ، ..‬سدف ُـج جهسّظَ جهـٔ ٖسدٌحٍ كلى اؿجفذ جهينحفَٖ‬
‫دح‪ٙ‬نحؿٖيٖر جهِفدٖر جهدفًٖحٌٖر هوسِوٖى جهِحهٕ هػش ً‪ٞ‬دَ ُوٓ اظفجء جهدػّش جهسًدٖلٖر دِىؿف جهيلىحُير‬
‫جهفِّ حهر فٕ ػل دِى جهينحنل جهسٕ سّجظِِح يئللحز يظسيٌِح ّجهسٕ هِح سإصٖف لىودٕ ُوىٓ سًىّفٍ ‪،‬‬
‫ّدحهسحهٕ فدً ُـٍ جهينحنل دحهؿفجلحز ج‪ٙ‬نحؿٖيٖر ّاٖظحؿ جهػوّل جهِويٖر هِح ‪.‬‬
‫ّكؿ سيز نسحدر ُـج جهدػش دحهوغر جهِفدٖر هويلحُير فٕ اصفجء جهينسدر جهِفدٖر دحهدػّش جهِويٖىر جهِيوٖىر ‪،‬‬
‫ّهسلِٖل ج‪ُ ًٍٞٛ‬وَٖ ّج‪ٝ‬لسفحؿذ يٌَ هيً ٖفغخ فٕ ـهم ‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 5.0.0‬عوفٖج اهغؼاؿج ‪:‬‬

‫يً جهيلويحز جهيِفّفر فٕ يظحل اؿجفذ جهينحفَٖ ؤً جهقيً يً ج‪ُٙ‬ىؿجف ج‪ٙ‬لىىحلٖر ‪ ٔٙ‬ينىىفٍّ‬
‫دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهسنوفر ّجهظّؿذ ‪ّ ،‬اـج يح ػؿش ؤٔ سإؾٖىف فٕ جهقيً فبً ـهم ػسيح لٖئصف ُوىٓ جهسنوفىر‬
‫دحهقٖحؿذ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ ٖلول يً ظؿّْ جهينىفٍّ فٖئؿٔ اهٓ سلوٖل يلحُيسَ فٕ سًّف ٌِّير جهيظسيَ ‪.‬‬
‫ّهوينفٍّ ُؿذ ؤًفجف سلحُى فٕ اٌظحقٍ " يحهم – يويى – يٌفـ – ينفف – جلسنحفٔ ‪ ، " ...‬هنل يً‬
‫ُـٍ ج‪ًٙ‬فجف ؿّفج فٕ سٌفٖـ جهينفٍّ فٕ جهّكز جهيػؿؿ ؤّ فٕ جهسإؾٖف جهـٔ كؿ ٖػؿش ‪.‬‬
‫ّنًفف ؤلحلٕ سِسدف جهظِر جهيحهنىر ّجهييّهر هوينفٍّ ‪ ،‬ػٖش سوِخ ؿّفجً ُحيحً ٖدىؿؤ يٌىـ سوىّف‬
‫جهينفٍّ فٕ جهيِؿ نفنفذ يفّفجً ديفجػل جهسويٖى ّيفجػل جهسٌفٖـ ّػسٓ يفجػل جلىسؾؿجى جهينىفٍّ ‪،‬‬
‫ديٌِٓ ؤً ُـج جهؿّف ٖدؿؤ يٌـ يح كدل دؿجٖر جهينفٍّ ّٖلسيف اهٓ يح دِؿ ٌِحٖسَ ‪ ،‬هسسإنؿ ؤُيٖسَ فىٕ سٌفٖىـ‬
‫جهينفٍّ فٕ جهيؿذ جهقيٌٖر جهيػؿؿذ هَ ؤّ فٕ سإؾٖفٍ ًُ ـهم ‪.‬‬
‫ّسسٌٍّ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح ‪ ،‬فِٕ ايح ظِحز ُحير سحدِر هوؿّهر " جهيظسيىَ " ؤّ‬
‫نفنحز ُحير ّ ؤػٖحًٌح ظِحز ؾحور نحهنفنحز جهؾحور ؤّ جهسنحفنٖحز ّج‪ٙ‬ففجؿ‪.‬‬

‫‪ 1.3.3‬يشنوج اهغؼاؿج‪:‬‬
‫سسِفى جهنصٖف يً جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖىح هوسإؾٖف فٕ سٌفٖـُح ‪ّٖ ،‬ينً جهلّل ؤٌَ كوٖ‪ ًٞ‬اً هى ٖنً‬
‫ٌحؿفًج يح ٌِصف ُوٓ ينفٍّ كؿ سى سٌفٖـٍ ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهقيٌٖر جهيػؿؿذ هَ دحهظؿّل جهقيٌٕ ؿًّ ؤٔ سىإؾٖف ‪،‬‬
‫دل ؤً سٌفٖـ دِى جهينحفَٖ ؤػٖحٌح ٖسّكف هفسفجز كؿ سًّل ؤّ سلوف دِؿ دوّغِح يفجػل يً ج‪ٌٛ‬ظحق ‪.‬‬
‫اً ػؿّش جهسّكف ّجهسإؾٖف هَ دحهسإنٖؿ ؤلدحخ ‪ ،‬نيح ؤً هَ آصحفجً لٖثر ُوٓ ظؿّْ جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ٖىئصف‬
‫لودًٖح ُوٓ ظيَٖ ؤًفجف جهينفٍّ دل ُّوٓ جهيظسيَ ننل ‪ ،‬فِّ لٖئؿٔ اهٓ قٖحؿذ جهسنوفر ايح نسنىحهٖف‬
‫ايحفٖر هسِظٖل جهِيل ؤّ قٖحؿذ سنحهٖف جلسنيحل جهدٌحء ؤّ نغفجير سإؾٖف ُوٓ جهظِر جهيلددر هـهم ‪ ،‬ايحفر‬
‫اهٓ جهسلوٖل يً ففه جلسصيحف جهظِر جهيحهنر هوينفٍّ ّجٌسفحٍ جهيظسيَ دحهؾؿيحز جهسٕ لسلؿى يً ؾ‪ٞ‬هىَ ‪،‬‬
‫هـج فبً جهدػش ًُ ؿّف نل ًفف يً ؤًفجف جهينفٍّ فٕ جهسإؾٖف ؤيفًج ظؿٖفًج دح‪ُٝ‬سيحى‪.‬‬
‫ّدح‪ُ ًٍٞٛ‬وٓ جهؿفجلىحز جهلحدلر ـجز جهِ‪ٞ‬كر جسيغ ؤٌِىح فٕ يظيوِح سٌحّهز جهيننور يً ُؿذ ٌّجػٕ "‬
‫جهينفف ‪ ،‬جهيٌفـ ‪ ،‬جهيويى ‪ ، " ....‬فٕ ػًٖ ٖفْ جهدحػش يً ؾ‪ٞ‬ل ؾدفسَ جهِيوٖىر فىٕ يظىحل اؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر نيؿ ٖف ‪ٙ‬ػؿ جهنفنحز جهيلحّهر ّجهيٌفـذ هِؿٖؿ جهينحفَٖ ديؿٌٖر دٌغحقٔ جهّجكِر دحهيًٌلر‬

‫‪20‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهنفكٖر هود‪ٞ‬ؿ ؤً هوظِر جهيحهنر ؿّفج ؤلحلٖحً ّيِيح فٕ جهػٖوّهر ؿًّ ػؿّش جهسإؾٖف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ فبً ظق ًء‬
‫ُحيحً يً يننور جهسإؾٖف ٖلَ ُوٓ ُحسق جهظِر جهيحهنر ‪ُّ ،‬ىىـج يح لٖسى سٌحّهَ دحهدػش‪.‬‬

‫ػٖش سنيً جهيننور جهفثٖلر‪:‬‬

‫يبُٖج ؤؿتبة اهخإعٖؼاح فٕ اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج ّاهخٕ ٖنًّ اهيبهم ؿتة فِٖب ؟‪.‬‬

‫‪ 4.1.1‬فؼظٖبح اهغؼاؿج‬

‫فً ضوء المشكلة التً تناولتها هذه الدراسة‪ ،‬وبعد أن اتضحت أبعادها ٌمكن صٌاغة فروض الدراسة كماا‬
‫ٌلً‪:-‬‬
‫‪ .1‬يِف اؿفجم جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر هػٖصٖحز جهسإؾٖف ًّدِٖر ػؿّصَ‪.‬‬
‫‪ .2‬جهلوّف فٕ ؤؿجء جهِحيوًٖ هيِحيِى ّييحفلر ؤؿّجفُى ديح ٖنفل سفحؿٔ جهسإؾٖف ّجهػؿ يٌَ ‪.‬‬
‫‪ .3‬سؿٌٕ يلسّْ ؾؿيحز جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪.‬‬
‫‪ .4‬كوّف ج‪ٌٌٙ‬ير ّجهِيوٖحز دِح فٕ اسدحٍ ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجسؾحـ جهلفجفجز جهنفٖور دسفحؿٔ جهسإؾٖف ّجهػؿ‬
‫يٌَ‪.‬‬
‫‪ .5‬يلحُير كوّف جهيحهم فٕ ػؿّش جهسإؾٖف فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪.‬‬

‫‪ 5.1.1‬ؤُغاف اهغؼاؿج‬
‫‪ .1‬سػؿٖؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهفثٖلر هوسإؾٖفجز فٕ ينحفَٖ جهسنٖٖؿ ّجهسٕ لددِح جهيحهم‪.‬‬
‫‪ .2‬سػؿٖؿ ؤلدحخ جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف ييصوٕ جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ .3‬سلٖٖى جهّيَ جهػحهٕ ‪ٙ‬ؿجء جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ّجهيًٌِٖٖ جهِحيوًٖ دِح فٖيح ٖسِوق دحهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ .4‬جهسّول اهٓ سّوٖحز ّيلسفػحز هيلحُؿذ جهظِر جهيحهنر ُوٓ سفحؿٔ جهسإؾٖف ّجهػؿ يٌَ‪.‬‬

‫‪ 6.1.1‬ؤُيٖج اهغؼاؿج‪:‬‬

‫تاكيناأهيم اهذااا بحثافياتندولاا يشاكل اعلىاا يستوممنااألاكديميياوا عليياوتتلخصافيااآلتيا‪:‬اااااااا‬


‫‪ .1‬يػحّهر جهػؿ يً ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّدحهسحهٕ يً جٗصحف جهٌحسظر ٌَُ ّـهم‬
‫ديلحُؿذ جهظِحز جهيحهنر ُوٓ يِففر ؤلدحخ جهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .2‬يػحّهر جهيلحُير فٕ جهػؿ يً قٖحؿذ سنحهٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهٌحسظر ًُ جهسإؾٖف دح‪ٛ‬يحفر اهٓ‬
‫جهسلوٖل يً فلؿجً جهيظسيَ هففه ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً ؾؿيحز سوم جهينحفَٖ ّجلسصيحفُح ‪.‬‬
‫‪ .3‬اصفجء جهينسدر جهِفدٖىر دحهدػّش جهيٖؿجٌٖر جهسٕ سسٌحّل جهّجكَ جهِيوىٕ هيّيىٍّ سىإؾٖف سٌفٖىـ‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ‪.‬‬

‫‪ 7.1.1‬يتؼؼاح اهغؼاؿج‪:‬‬
‫هِلّ يً ؤُى جهؿّجفَ جهسٕ ػفقز جهدحػش ُوٓ سٌحّل يّيٍّ ُـج جهدػش يً خالل ماال مالحظال ملبا حال م‬
‫فيمخارت ملبعالية ًٖور جهؾيك ّجهِنفًّ جهيحيٖر فٕ اؿجفذ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪ّ ،‬اً‪ُٞ‬ىَ جهّجيىغ‬
‫ُوٓ ػظى جهيِحٌحذ جهسٕ ِٖحٌِٖح كًحٍ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ هٖدٖح يً ٌله جهٌِحوف جهٌِؿلٖر جهفٌٖر جهيئُور‬
‫ّجهسٕ سسيسَ دحهيِحفذ جهِحهٖر ايحفر اهٓ جهيًِ جهؾؿيٖر ج‪ٙ‬ؾفْ‪ ،‬ج‪ٙ‬يف جهـٔ ٌِٖنك لودحً ُوٓ يلسّْ سٌفٖـ‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ جهّكز جهيػؿؿ ّفلحً هوظؿّل جهقيٌٕ هوينفٍّ‪ ،‬ييح ٖئؿٔ اهٓ سإؾٖفجز يصٖفذ هوظؿل‬
‫ّقٖحؿذ سنوفر جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر دظيَٖ ّيؾسوف ؤٌّجُِح ‪ ،‬ييح ٖيًفُح ؤػٖحٌحً هوؿؾّل فىٕ جهسػنٖيىحز‬
‫ّسؿؾل ؤًفجف ؾحفظٖر هػل جهٌقجُحز جهسٕ كؿ سٌنخ دًٖ ؤًفجف جهِلؿ ّفديح ٖول ج‪ٙ‬يىف اهىٓ اهغىحء‬
‫ّاغ‪ٞ‬ق جهِلؿ ّيح ٖسفسخ ًُ ـهم يً سنحهٖف ّؾلحثف دحُير هنل ج‪ًٙ‬فجف جهينسفنر فٕ جهِلؿ‪ُّ ،‬ىـج‬
‫ٖئؿٔ فِ‪ ًٞ‬اهٓ سإؾف ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً جهينفٍّ جهيفجؿ اٌظحقٍ ٌحُٖم ًُ جهيوفّفحز جهيحهٖر جهندٖىفذ جهىـٔ‬
‫ٖسندؿٍ جهيّجًً ؤّ جكسوحؿ جهؿّهر ػحل سػّٖوِح هوينحفَٖ جهيسإؾفذ ج‪ٝ‬لسفجسٖظٖر ّـجز جهًحدَ جهسلٌٕ ‪.‬‬

‫‪ 8.1.1‬ضغّغ اهغؼاؿج‪:‬‬
‫ٌٌفج ‪ ًٙ‬ؤغوخ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ د‪ٞ‬ؿٌح ُٕ ظِحز ُحير ؤّ يئللحز سحدِر هوؿّهىر‬
‫ّهيح هينحفِِٖح يً ؤص ف ندٖف ُوٓ سًّف يظسيٌِح‪ ،‬هـج فبً جهؿفجلر سلسِؿف ؤفجء يظيُّر يً ج‪ٙ‬ففجؿ يً‬
‫ـّٔ جهؾدفذ جهييصوًٖ هظِحز ُحير يحهنر هينحفَٖ ؿجؾل يؿٌٖر دٌغحقٔ سإؾف سٌفٖـُح ًُ جهيىؿذ جهيػىؿؿذ‬
‫لّجء سى اٌظحقُح ؤى سّكف ؤّ ‪ٝ‬قجهز سػز ج‪ٌٛ‬ظحق‪ُ ،‬ويحً دإً جهدػش لٖلسوف فلً ُوٓ ينحفَٖ جهلًىحٍ‬
‫جهِحى جهسٕ ٖسى سيّٖوِح يً يٖقجٌٖر جهسػّل ّ‪ٖ ٝ‬نيل جهينحفَٖ جهسٕ ٖسى سيّٖوِح يً يؾووىحز ؾىحفض‬
‫يٖقجٌٖر جهسػّل‪ ،‬نيح ؤٌَ لٖسٌحّل ؿفجلر جهسإؾٖف فلً ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ جهفِوٕ هوينحفَٖا‪.‬ا‬

‫‪22‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 1.0.0‬اهيفبُٖى ّاهخؾؼٖفبح اإلسؼائٖج‪:‬‬


‫فٕ جهؿفجلر يفحُٖى ُؿذ دػحظر اهٓ سِفٖف ػسٓ ٖسلٌٓ فِيِح‪ّ ،‬جلسِٖحدِح ّج‪ٝ‬سفحق ُوٓ ؿ‪ٝٝ‬سِح‪ّ ،‬اقجهىر‬
‫جهودك ًُ دِيِح‪ ،‬نيح ؤً جهسًفق اهٓ سػؿٖؿ يفحُٖيِح ٖٖلف اظفجءجز جهؿفجلر دًفٖلر لوٖير‪ّ .‬فٖيح ٖإسٕ‬
‫ُفى هِـٍ جهيفحُٖى ّجهيوًوػحز‪:‬‬
‫‪ .1‬ؤعؼاف اهيشؼّػ ‪ :‬ج‪ًٙ‬فجف ـجز جهيووػر فٕ جهينفٍّ ّجهسٕ ٖوِخ نل يٌِح ؿّفجً يدحنفًج‬
‫ؤّ غٖف يدحنف فٕ اٌظحق جهينفٍّ ‪ّ ،‬جهسٕ سسنحيل ؤؿّجفُح هسػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .2‬ييذل اهيبهم ‪ :‬جهففؿ جهـٔ ِٖيل دحهظِر جهيحهنر هوينفٍّ ّٖيصل سوم جهظِر فٕ جهلٖحى دإٔ ُيل ؤّ‬
‫ؤؿجء ؤٔ يِير سسِوق دحهينفٍّ ّـهم فٕ ػؿّؿ و‪ٞ‬ػٖحسَ ّكؿ ٖنًّ ـّ سؾوه يحهٕ ؤّ اؿجفٔ‬
‫ؤّ كحٌٌّٕ ‪.‬‬
‫‪ .3‬اهسِج اهيبهنج " اهيبهم " ‪ :‬جهظِر وحػدر جهينفٍّ ّجهييّهر هَ ‪ّ ،‬هِىح ػىق جهىسػنى فىٕ‬
‫جهينفٍّ ًٖور يفجػوَ فٕ ػؿّؿ و‪ٞ‬ػٖحسِح ّػق جسؾحـ جهلفجفجز جهػفظر ّجهيئصفذ فٕ جهينفٍّ‬
‫‪ّٖ ،‬لَ ُوٓ ُحسلِح يلثّهٖر جؾسٖحف ّسػؿٖؿ دلٖر ؤًفجف جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ؤً هِح ؤً سؾّل دىدِى‬
‫جؾسوحوحسِح ‪ٙ‬ػؿ ُـٍ ج‪ًٙ‬فجف ‪.‬‬
‫‪ .4‬اهسِج اإلغاؼٖج اهيخؾبكغث ‪ :‬جهّػؿجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّسنيل جهوظحً جهنِدٖر ّجهِٖثىحز ّجهيئللىحز‬
‫جهِحير ّج‪ٙ‬ظِقذ جهلحثير دـجسِح ‪ّ ،‬غٖفُح يً جهّػؿجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهسٕ سٌه جهسنفِٖحز ُوٓ ؤُوٖسِح‬
‫‪ٛ‬دفجى ُلّؿ سٌفٖـ جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ .5‬اهسِج اهيشؼفج‪ :‬ظ ِر جُسدحفٖر نحهينحسخ ج‪ٝ‬لسنحفٖر ‪ٖ ،‬لّى جهيحهم دحهسِحكؿ يِِح ُوىٓ جهلٖىحى‬
‫دِيوٖر ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .6‬اهيٌِغؾ اهيشؼف‪ :‬جهيٌِؿك جهـٔ ِٖيل فٕ يظحل ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـ جهينحفَٖ ‪ّٖ ،‬سى سنوٖفَ‬
‫يً كدل جهيحهم‪ّ ،‬كؿ ٖسدَ ُـج جهيٌِؿك يئللر جهيحهم يدحنفذ ؤّ ٖنًّ سحدِح هظِر انفجفٖر يلسلور‬
‫‪ .7‬االؿخشبؼٔ‪ :‬جهنؾه ؤّ جهظِر جهينوفر دؿفجلر جهينفٍّ ّاُىؿجؿ جهسوىيٖيحز ّجهفلىّيحز‬
‫ّجهيّجوفحز جهفٌٖر ّيلسٌؿجز جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ .8‬األعؼاف اهخبتؾج هويبهم ‪ :‬ج‪ًٙ‬فجف جهسٕ ٖسِحكؿ يِِح جهيحهم ّٖنوفِح دسيصٖوَ ّجهلٖحى ٌٖحدر ٌُىَ‬
‫دإؿجء ؿّفجً يح فٕ يفػور ؤّ ؤنصف يً يفجػل جهينفٍّ ُّٕ سنيل جهينفف ّج‪ٝ‬لسنحفٔ لىّج ًء‬
‫نحٌح ؤنؾحه ؤّ ظِحز جُسدحفٖر ‪.‬‬
‫‪ .9‬اهسِج اهيٌفػث " اهيلبّل " ‪ :‬جهظِر جهسٕ ٖسِحكؿ يِِح جهيحهم ّٖنوفِح دسٌفٖـ جهينفٍّ ظقثٖىحً ؤّ‬
‫نوٖحً ‪ّ ،‬كؿ سنًّ نؾه ؤّ ؤنؾحه ؤّ يئللر ؤّ نفنر ؤّ جسػحؿ نفنحز ؤّ غٖفُح يىً ؤؿّجز‬
‫جهسٌفٖـ ‪.‬‬

‫‪23‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا‬
‫ا يبحثاا ثدنيا–اا يراسدتاا سدبق ا‬

‫‪ 0.5.0‬يمذيت‬

‫ٌتناول الباحث فً هذا المبحث بعض الدراسات السابقة المحلٌة والعربٌة واألجنبٌة التاً تتعلا بموضاو‬
‫الدراسة الحالٌة‪ ،‬للوقوف على أهم الموضوعات التً تناولتهاا‪ ،‬والتعارف علاى األساالٌ واإلجاراءات التاً‬
‫على هذه الدراساات وتوضاٌ ماد االساتااد منهاا وقاد رتا‬ ‫تبنتها‪ ،‬والنتائج التً توصلت إلٌها‪ ،‬والتعقٌ‬
‫الباحث الدراسات السابقة بحس تارٌخ النشر فبدأت باألحدث لكل من الدراسات المحلٌة والعربٌة واألجنبٌة‬

‫‪ 5.5.0‬اهغؼاؿبح اهيضوٖج‪:‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج يضعفٓ ؤضيغ ‪ 5001 ،‬فٕ هٖتٖب [‪:]0‬‬
‫ُؿفز جهؿفجلر اهٓ سِفٖف ؤوػحخ جهلفجف يً جهظِحز جهيحهنر ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٖر ؤّ جهنفنحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ‬
‫جهلًحًُٖ جهِحى ّجهؾحه جهسٕ هِح ُ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر اهٓ جهسِفٖف دإُيٖر سًدٖق يٌِظٖىر‬
‫جهلسر لٖظيح جهيفٌر ‪(Understanding the Time Delay in Libyan's Construction Projects‬‬
‫)‪ّ using Lean Six Sigma DMAIC Methodology‬جهسٕ سُِفف دحهى (ؿٖيٖم ‪ )DMAIC‬فىٕ‬
‫سظٌخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‪.‬‬
‫ّكؿ سّول جهدحػش اهٓ ؤً ؤغوخ جهينحنل سسفنق فٕ يفػور جهسِفٖف ديٌِظٖر جهلسر لٖظيح ّجهسٕ سِفف‬
‫ديفػور سؾًًٖ جهينفٍّ دٌلدر ‪ %28‬سوِٖح يفػور جهلٖحك دٌلدر ‪ ، %20‬سوِٖح يفػور جهسػوٖل دٌلدر ‪%19‬‬
‫‪ ،‬سوِٖح يفػور جهيدً ّجهفكحدر دٌلدر ‪ّ ، %18‬ؤؾٖف ّظؿز ينحنل جهسإؾٖفجز هِىؿى يسحدِىر ُيوٖىحز‬
‫جهسػلًٖ دٌلدر ‪.%15‬‬
‫نيح ؤٌِفز ٌسحثط جهؿفجلر ؤً ؤُى ُنفذ ُّجيل هوسإؾٖف ُٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جهسؾًًٖ جهلت هوينفٍّ‪.‬‬
‫‪ ‬جهظؿّل جهقيٌٕ ّينحنل جهيلحّل جهيحهٖر‪.‬‬
‫‪ ‬سلؿٖفجز سنوفر جهينفٍّ غٖف ظٖؿذ ‪ّ ،‬يِف اؿجفذ جهيّكَ ّج‪ٛ‬نفجف‪.‬‬
‫‪ ‬ففٖق جهِيل غٖف جهيئُل هوينفٍّ‪.‬‬
‫‪ٌ ‬له جهيِؿجز ‪ّ ،‬جهِيحهر ّيّجؿ ج‪ٌٛ‬نحء‪.‬‬
‫‪ ‬لّء جهسلؿٖف جهقيٌٕ هوينفٍّ‪.‬‬
‫‪ ‬جهوِّدحز فٕ جهؿفِحز جهنِفٖحز‪.‬‬

‫‪24‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سغٖٖف فٕ يظحل جهِيل‪.‬‬


‫‪ ‬دًء فٕ جلسظحدر ج‪ٝ‬لسنحفٔ‪.‬‬
‫‪ ‬يلحّهًٖ جهدحًً غٖف جهيئُوًٖ‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج ؿيٖؼ ؿوٖيبً ‪ 5002 ،‬فٕ هٖتٖب [‪:]5‬‬
‫ُؿفز ُـٍ جهؿفجلر اهٓ سًّٖف ٌٌحى اؿجفذ جهينفٍّ ٖسيصل فٕ سًدٖق ًفٖلر جهيلحف جهػفض )‪(CPM‬‬
‫ّسلٌٖر جهلٖير جهينسلدر )‪ (EVT‬هسظٌخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪.‬‬
‫ّسّول جهدحػش يً ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسَ اهٓ ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّؤُيٖر سًدٖق سلٌٖر‬
‫جهيلحف جهػفض هوسِفف ُوٓ ؤلدحخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج ؿيٖؼث ؽتغاهؿالى ‪ 5001 ،‬فٕ هٖتٖب [‪:]2‬‬
‫ُؿفز جهؿفجلر اهٓ يً ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسِح ‪ٙ‬لدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهؿفجلىر‬
‫ّجهسويٖى اهٓ يفّفذ جهسنحصف ّجهسِحًّ دحسؾحـ نحفر جهلدل هسفحؿٔ ُـٍ جهينحنل كدل ػؿّصِح ّجهففَ يً‬
‫نفحءذ ؤؿجء جهينفُّحز فٕ هٖدٖح ‪.‬‬
‫ّسّووز جهدحػصر اهٓ ؤً يننور سإؾف اسيحى ج‪ٛ‬ظفجءجز جهيسِولر دفسغ ج‪ُٝ‬سيحؿجز ّجهىؿفِحز ّوىفف‬
‫جهيلسؾووحز ُٕ يً ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖف ج‪ٙ‬نصف جػسيح‪ ًٝ‬هوػؿّش ديئنف ػفض ٌلدسَ ‪ّ ، %90.6‬نىـهم‬
‫ُٕ يً ؤنصف ج‪ٙ‬لدحخ اينحٌٖر جهسٌدئ ديئنف ػفض ٌلدسَ ‪ّ %67.2‬سلَ يلئّهٖر ػؿّش ُـٍ جهيننور ُوٓ‬
‫جهيحهم نيح سى فٕ ُـٍ جهؿفجلر سػؿٖؿ ؿفظر سإصٖف ؤلدحخ جهسإؾٖف ُوٓ ؤُؿجف جهينفٍّ جهفثٖلٖر (جهيؿذ –‬
‫جهنوفر – جهظّؿذ) ‪ ،‬ػٖش سى جلسٌسحض ؤً ؤنصف ج‪ٙ‬لدحخ سإصٖفجً ُوٓ يؿذ جهينفٍّ ُّ لّء ج‪ٛ‬ؿجفذ جهيفنقٖر‬
‫ُّؿى جلسلفجفُح يً ًفف جهيحهم ّـهم ديئنف ػفض ٌلدسَ ‪ّ . %90‬ؤّيػز جهؿفجلر ؤً يىً ؤنصىف‬
‫ج‪ٙ‬لدحخ سإصٖفجً ُوٓ ظّؿذ جهينفٍّ سسيصل فٕ ُؿى سّفف جهؾدفجز جهفٌٖر هؿْ جهيويى ديئنف ػفض ٌلدسَ‬
‫‪ 87.2‬يَ ي‪ٞ‬ػٌر ؤً يلئّهٖر ؤٔ ًفف يً ج‪ًٙ‬فجف ُوٓ جهسىإؾٖف ‪ ٝ‬سوغىٕ يلىئّهٖر ج‪ًٙ‬ىفجف‬
‫ج‪ٙ‬ؾفْ‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج ٌبضؼ‪ ،‬ضبهص ‪ ،‬ؽتغ اهضيٖغ‪ 5001 ،‬فٕ هٖتٖب [‪:]4‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ يؿٌٖر دٌغحقٔ ّؤّيػز ٌسحثط جهؿفجلر دىإً‬
‫يننور جهسإؾٖف هً سػل ا‪ ٝ‬اـج سى جسؾحـ اظفجءجز اؿجفٖر وحفير ‪ٙ‬ظل جهػؿ يً ُـٍ جهٌحُفذ يىً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهسؾًًٖ جهلوٖى ّجهفكحدر جهظٖؿذ ‪ٌٙ‬نًر جهسويٖى ّج‪ُٙ‬يحل ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪ّ .‬ؤّوز جهؿفجلر ديفّفذ سًدٖىق‬
‫جهييحفلحز جهظٖؿذ هِيوٖحز جهسؾًًٖ ‪ّ ،‬جهسٌلٖق ّجهِيل ُوٓ اُحؿذ سٌٌٖى ًفق جهفكحدر ُوٓ جهيئللىحز‬
‫جهِحير ّفِى سًدٖلحسِح‪.‬‬
‫ّيً ؤُى ج‪ٙ‬لدحخ جهسٕ ؾفظز دِح جهؿفجلر فٖيح ٖسِوق دإلدحخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‬
‫ُٕ‪:‬‬

‫‪25‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬جٌِؿجى جهفحثؿذ يً كدل ؤوػحخ جهيٌفِر‪.‬‬


‫‪ ‬اؿفجض جهينحفَٖ فٕ جهلحثير جهلّؿجء يً كدل جهلوًحز‬
‫‪ ‬جهفحكؿ فٕ جهيحل ّجهقيً‪.‬‬
‫‪ ‬جهليِر جهلٖثر‬

‫‪ 2.5.0‬اهغؼاؿبح اهؾؼتٖج‪:‬‬

‫‪ ‬غؼاؿج ؽؿّبف ّيً يؾَ ‪ 0112 ،‬فٕ اهؿؾّغٖج [‪:]2‬‬


‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر يٖؿجٌٖر ‪ُٙ‬ى ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّنحٌز ٌسحثط جهؿفجلر ؤً ٌُىحم‬
‫‪ 56‬لدخ هوسإؾٖف ّيِِح فٕ سلِر دٌّؿ ّّظؿ جسفحق دًٖ جهيلحّل ّفخ جهِيل ّج‪ٝ‬لسنحفٔ فىٕ سفسٖىخ‬
‫ؤُيٖر ج‪ٙ‬لدحخ ّؤً ج‪ٙ‬يّف جهيحهٖر دحهيفسدر ج‪ّٙ‬هٓ دًٖ جهدٌّؿ ‪ّ ،‬يً ج‪ٙ‬لدحخ جهسٕ ؤٌِفسِح جهؿفجلر ُٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جُسيحؿ جهفلّيحز‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف فٕ جهؿفَ هويلحّهًٖ ّينحنل جهلّٖهر جهٌلؿٖر فٕ يفػور جهسٌفٖـ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسغٖٖف فٕ جهسوحيٖى جهٌِؿلٖر‪.‬‬
‫‪ ‬جهٌقجُحز دلدخ جهظؿّل جهقيٌٕ هويلحّهًٖ دحهدحًً‪.‬‬
‫‪ ‬دًء فٕ جسؾحـ جهلفجفجز‪.‬‬
‫‪ ‬ؤؾًحء فٕ جهسوحيٖى‪.‬‬
‫‪ٌ ‬له ّكور ؾدفذ جهِيحهر‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج يؽُؼ ّ عبّل‪ 0118 ،‬فٕ هتٌبً [‪:]7‬‬
‫ؤّيػز جهؿفجلر ؤً ؤغوخ ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هدٌحً نحٗسٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهسٕ سسِوق دحهيحهم ُٕ‪ :‬ينحنل جهيحهٖر‪.‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهسٕ سسِوق دحهيلحّل ُٕ‪ :‬جهِ‪ٞ‬كر جهسِحكؿٖر‪.‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهسٕ سسِوق دح‪ٝ‬لسنحفٔ ُٕ‪ :‬اؿجفذ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬اهيّيبٌٕ‪ 5000 ،‬فٕ األؼغً [‪:]6‬‬
‫‪ ،‬ػٖش كحى جهدحػش دؿفجلر ؤنصف يً ؿفجلر هلظ‪ٞ‬ز ؤنصف يً ‪ 130‬ينفٍّ يٌظقذ ّػحّل دٌحء ٌيىّـض‬
‫فٖحيٕ هوِ‪ٞ‬كر دًٖ جهقيً جهيؾًً ّجهفِوٕ هوسٌفٖـ ‪ّ ،‬ؤٌِفز ٌسحثط جهؿفجلر دإً جهيويى ُىّ جهلىدخ‬
‫ج‪ّٙ‬ل ّسغٖٖفجز فخ جهِيل ّلّء ج‪ٙ‬ػّجل جهظّٖر ّجؾس‪ٞ‬ف ٌفّف يّكَ جهِيل ّكىحى ددٌىحء ٌيىّـض‬
‫فٖحيٕ(ؾًٕ دلًٖ) هوِ‪ٞ‬كر دًٖ جهقيً جهيؾًً ّجهفِوٕ هوينفٍّ ّدؿفظر صلر ‪.%99‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج ؽغٔ ّيً يؾَ‪ 5005 ،‬فٕ األؼغً [‪:]8‬‬

‫‪26‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫هلؿ وٌّف جهدحػش ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ ج‪ٙ‬فؿً فٕ ‪ 8‬يظيُّحز فثٖلر ُّٕ جهيسِولر‬
‫دحهيحهم ّسنيل جهيحهٖر ّجهؿفِحز ه‪ُٚ‬يحل جهيٌظقذ ‪ّ ،‬سؿؾل جهيحهم ‪ّ ،‬دًء فٕ جسؾحـ جهلفجفجز ‪ّ ،‬سلىؿٖف‬
‫جهغٖف يًٌلٕ هيؿذ سٌفٖـ جهينفٍّ‪ .‬ؤيح جهِّجيل جهيسِولر دحهيلحّل فسييٌز جهيلحّهًٖ دحهدحًً ‪ّ ،‬اؿجفذ يّكَ‬
‫جهِيل ‪ًّ ،‬فق ج‪ٌٛ‬نحء ‪ّ ،‬جهسؾًًٖ جهغٖف يٌحلخ هوينفٍّ ‪ّ ،‬ج‪ٙ‬ؾًحء جهٌحسظر فٕ يفػور جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬كوىر‬
‫ؾدفذ جهيلحّل‪ّ .‬سييٌز جهِّجيل جهيسِولر دح‪ٝ‬لسنحفٔ يدً‪/‬ييحً جهظّؿذ ‪ّ ،‬قيً ج‪ٌٝ‬سٌىحف ‪ُٝ‬سيىحؿ‬
‫ج‪ٝ‬ؾسدحفجز ّجهسفسٖم‪.‬‬
‫ّسّول جهدحػش اهٓ ؤً ؤلدحخ جهسإؾٖف سسيصل فٖيح ٖوٕ ‪ :‬ظّؿذ جهيّجؿ ‪ٌّ ،‬له جهيّجؿ ‪ ،‬سظِٖق جهِيحهىر ‪،‬‬
‫اٌسحظٖر جهِحيل ‪ّ ،‬ففذ جهيِؿجز ‪ّ ،‬جهسغٖف فٕ يظحل جهِيل ‪ّ ،‬ج‪ٙ‬ؾًحء ؤصٌحء جهسٌفٖىـ ‪ّ ،‬ج‪ٝ‬ؾس‪ٞ‬فىحز فىٕ‬
‫ّصحثق جهِلؿ ‪ّ ،‬لّء ج‪ٝ‬سوحل دًٖ ؤًفجف جهِلؿ ‪ّ ،‬اؿجفذ جهينفٍّ ‪ّ ،‬جهٌفّف جهظّٖر ‪ّ ،‬سغٖٖف جهلّجًٌٖ‬
‫ّلٖحلحز جهؿّهر ‪ ،‬ينحنل جهسفدر‪.‬‬
‫‪ ‬ؽًٖ اهغًّٖ‪ 5002 ،‬فٕ اإليبؼاح اهؾؼتٖج اهيخضغث [‪:]1‬‬
‫كحى جهدحػش دؿفجلر يٖؿجٌٖر ‪ٌّٙ‬جٍ ّؤلدحخ ػؿّش جهيًحهدحز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ‪ ،‬ػٖش دٌّٖز جهؿفجلر‬
‫ؤً يًحهدحز جهسِّٖى ٌحنثر يً جهِّجيل جهيلددر هوسإؾٖف ّّظؿ ؤً ؤّجيف جهسغٖٖف ّج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر يىً‬
‫ؤُى ؤلدحخ جهٌقجُحز فٕ سوم جهيًحهدحز‪ّ.‬ؤً جهِّجيل جهيؿفظر سػز دٌؿ فخ جهِيل ُٕ يً ؤُىى ؤلىدحخ‬
‫يًحهدحز جهسِّٖى‬
‫‪ ‬غؼاؿج اهنّشنٕ ّيً يؾَ‪ 5002 ،‬فٕ اهنّٖح [‪: ]8‬‬
‫سِفف جهدحػش يً ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسَ ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر دحهنّٖز نيح ٖإسٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جهسغٖٖف فٕ يظحل جهِيل‪.‬‬
‫‪ ‬يػؿّؿٖر جهيحل هؿْ جهيحهم‪.‬‬
‫‪ ‬كور ؾدفذ جهيحهم‪.‬‬
‫‪ّ ‬جهينحنل جهيسِولر دحهيّجؿ (جهٌله ‪ ،‬جهظّؿذ)‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج اهٌِغأّ‪ 5006 ،‬فٕ اهؾؼاق [‪:]8‬‬
‫سى سٌٌٖى جلسيحفذ جلسدٖحً ؤّهٖر ييز (‪ )78‬لدخ يً ؤلىدحخ جهسىإؾٖف يوىٌفر فىٕ ؤفدِىر دٌىّؿ‬
‫(‪ُّ (categories‬فيز ج‪ٝ‬لسيحفذ ُوٓ(‪ )27‬ؾدٖفجً ّيؾسوحً فٕ ُـج جهيظحل فٕ ظّهىر ؤّهىٓ ّّفىق‬
‫ًفٖلر ؿهفٕ )‪ .(Delphi method‬سى ج‪ٛ‬دلحء ُوٓ (‪ )62‬لدخ سييٌسِح جلسيحفذ جلسدٖحً جهظّهىر جهصحٌٖىر‬
‫هوػوّل ُوٓ جهدٖحٌحز جه‪ٞ‬قير هودػش ّيً ؾ‪ٞ‬ل جهيلغ جهيٖؿجٌٕ جهـٔ نيل ٌُٖىر يىً(‪ )96‬يٌِىؿك‬
‫ّيلحّل ّفخ ُيل‪ .‬سى ؤظفجء جؾسدحف فػه جهسدحًٖ ‪ٛ‬ظحدىحز جهٌِٖىر ‪ّ ANOVA‬ػلىحخ ج‪ّٙ‬لىحً‬
‫جهػلحدٖر هنل يً جهػؿّش (‪ّ (occurrence‬ج‪ُٙ‬يٖر (‪ ) importance‬ه‪ٚ‬لدحخ ّيً صى سػؿٖؿ ُؿؿ جهٌلحً‬

‫‪27‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ييً يلٖحك ئٌِّ(‪. (semantic score‬سى جلسؾؿجى ًفٖلر سػوٖل ج‪ٌٝ‬ػؿجف (‪ٝ )Regression‬لسلوحء‬
‫جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ُؿؿ لٌّجز جهؾدفذ ّ يِؿل ٌلدر جهسإؾٖف هؿْ جهيدػّصًٖ‪.‬‬
‫ّسّول جهدحػش اهٓ ؤً ؤُى ؤلدحخ سإؾٖف جهينحفَٖ جهنحثِر جهػؿّش ّجهيئصفذ دنؿذ ُٕ‪:‬‬
‫‪ -1‬اػحهر ج‪ُٙ‬يحل ‪ٙ‬كل جهًِحءجز‬
‫‪ -2‬سإؾف جهفػّوحز جهيؾسدفٖر جه‪ٞ‬قير هويّجؿ‪.‬‬
‫‪ُ -3‬ؿى نفحءذ جهيلحّل جهيحهٖر‪.‬‬
‫‪ -4‬ج‪ٝ‬فسفحٍ غٖف جهًدِٖٕ فٕ ؤلِحف جهيّجؿ‪.‬‬
‫‪ -5‬لّء سلؿٖف جهيلحّل هقيً سٌفٖـ جهينفٍّ‪ .‬ؤٌِف جهدػش ؤً جهِّجيل جهيسِولر دفخ جهِيل ُٕ يً ؤُىى‬
‫جهِّجيل جهيلددر هوسإؾٖف ٖوِٖح جهِّجيل جهيسِولر دحهيلحّل‪.‬‬
‫سّول جهدػش اهٓ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر جفسدحً يِٖفر (غٖف يصيفذ) ّ‪ ٝ‬سفلف ؤنصف يىً ‪ %36.4 ،%24‬يىً‬
‫يِؿل ٌلدر جهسإؾٖف دؿ‪ٝ‬هر ُؿؿ لٌّجز جهؾدفذ ّ دؿفظر يٌِّٖىر ‪ 0.000 ، 0.002‬هنىل يىً جهيلىحّل‬
‫ّجهيٌِؿك جهينفف ُوٓ جهسّجهٕ‪.‬‬

‫‪ 4.5.0‬اهغؼاؿبح األسٌتٖج‬
‫‪ ‬غؼاؿج (‪ (Baldwin et al, 1971‬فٕ اهّالٖبح اهيخضغث األيؼٖنٖج [‪: ]00‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّنحٌز ؤلدحخ جهسإؾٖف نيح ٖوٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جهًلك جهلٖت‪.‬‬
‫‪ٌ ‬له جهِيحهر ‪.‬‬
‫‪ٌٌ ‬حى جهيلحّهًٖ دحهدحًً‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Arditi et al, 1985‬فٕ خؼنٖب [‪: ]00‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّنحٌز ؤلدحخ جهسإؾٖف نيح ٖوٕ‪:‬‬
‫‪ٌ ‬له جهيّجفؿ‪.‬‬
‫‪ ‬وِّدحز يحهٖر جهسٕ سّجظَ جهيحهم ّجهيلحّل‪.‬‬
‫‪ ‬جهيِف جهسٌٌٖيٕ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف فٕ جهسوحيٖى‪.‬‬
‫‪ ‬جهسغٖٖفجز جهيسنففذ فٕ يظحل جهِيل ّجهسوحيٖى‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Dlakwa and Culpin, 1990‬فٕ ٌٖسٖؼٖب [‪: ]05‬‬
‫دٌٖز ؿفجلر جهدحػش ؤً ؤُى ج‪ٙ‬لدحخ جهفثٖلر هوسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر نيح ٖوٕ‪:‬‬

‫‪28‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬جهسإؾٖف فٕ جهؿفَ يً كدل جهيحهم هويلحّل ؤّ جهيلحّل هويلحّهًٖ دحهدحًً‪.‬‬


‫‪ ‬سؿدخ ج‪ٙ‬لِحف فٕ يّجؿ ج‪ٌٛ‬نحء ‪.‬‬
‫‪ ‬جفسفحٍ سنحهٖف جهِيحهر ّجهيِؿجز‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج (‪ (Ogunlana, et al, 1996‬فٕ خبٖالٌغ [‪: ]02‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّنحٌز ؤلدحخ جهسإؾٖف سسيصل فٕ‪:‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهيسِولر دحهيحهم سسييً جهسغٖٖف فٕ يظحل جهِيل ‪ّ ،‬دًء فٕ جسؾحـ جهلفجفجز‪.‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهيسِولر دحهيويى ّسنيل جهفلّيحز جهٌحكور ّدًء ج‪ٝ‬لسظحدر‪.‬‬
‫‪ ‬جهِّجيل جهيسِولر دحهيلحّل ُّٕ ينحنل اؿجفذ جهيّجؿ ‪ّ ،‬يِف ؿفذ جهيئللر ‪ّ ،‬يِف جهسٌلٖق ‪،‬‬
‫ينحنل جهسؾًًٖ ّجهظؿّهر جهقيٌٖر‪ّ .‬ينحنل سؾوٖه جهيّجؿ ّجهِيحهىر ّجهيِىؿجز ّجهيحهٖىر ‪،‬‬
‫ّيِف اؿجفذ جهيّكَ‪.‬‬
‫جهِّجيل جهيسِولر دحهٌفّف يصل ينحنل جهظٖفجً ‪ّ ،‬دًء فٕ يٌغ ؤـٌّحز جهِيل ّكّجًٌٖ جهؿّهر‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Abd ajid. M & McCaffer, 1998‬فٕ يبهٖؽٖب [‪: ]04‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّوٌّف ُّجيل ؤلدحخ جهسىإؾٖفجز جهغٖىف كحدوىر‬
‫هوسِّٖى اهٓ جصٌٕ ُنف يظيُّر سيصوز فٕ‪:‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دحهيّجؿ‪ّ :‬سسييً جهسلوٖى جهيسإؾف ‪ّ ،‬جهيّفؿًٖ جهغٖف يِسيؿ ُوىِٖى ‪،‬‬
‫ّفلحؿ جهيّجؿ ‪ّ ،‬سؾًًٖ جهيّجؿ ‪ّ ،‬كور ظّؿذ جهيّجؿ ‪ّ ،‬جهسؾًًٖ جهلت هويّجؿ ‪ّ ،‬يِف جهيفجكدىر‬
‫ّفكحدر ُوٓ جهيّجؿ ‪ّ ،‬ج‪ٝ‬سوحل جهيِٖف ّجهٌفّف‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دحهِيحهر ‪ّ :‬سنيل ُيوٖحز ٌلل جهيّجؿ ‪ ،‬جهيلحّهًٖ دحهدحًً جهغٖف يِسيىؿ‬
‫ُوِٖى ‪ ،‬جهسؾًًٖ جهلٖت هوِيحهر ‪ ،‬ج‪ٛ‬يفجخ ‪ ،‬يِف جهِيحهر ‪ ،‬كور جهسػفٖق‪/‬جهيٌِّٖحز ‪ ،‬جهغٖحخ ‪،‬‬
‫يِف جهيفجكدر ّجهفكحدر ُوٓ جهِيحهر ‪ ،‬ج‪ٝ‬سوحل جهيِٖف‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دحهسؾًًٖ جهلت هوينفٍّ‪ّ :‬سػسّٔ يِف جهييحفلحز‪/‬جهًفق ‪ٌ ،‬له‬
‫ج‪ٛ‬ينحٌحز ‪ ،‬كور جهؾدفذ‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دح‪ٙ‬يّف جهيحهٖر‪ّ :‬فِٖح جهسإؾٖف فٕ جهؿفَ هويّفؿ‪/‬ؤّ جهيلحّل دحهدىحًً ‪،‬‬
‫جهسؾوٖه جهلت هويحل ‪ّ ،‬يِف جهيدً ّجهيفجكدر‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولىر دحهيفجكدىر‪ّ :‬سنىيل كوىر جهؾدىفذ ‪ٌ ،‬لىه جهِيحهىر ‪ ،‬يىِف‬
‫جهييحفلحز‪/‬جهًفق ‪ ،‬كور جهسػفٖق‪/‬جهيٌِّٖر ‪ُ ّ ،‬ؿى نفحءذ جهِلّؿ‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دحهسٌلٖق جهيِٖف‪ّ :‬سسييً يِف جهييحفلحز‪/‬جهًفق ‪ّ ،‬كور جهؾدفذ‪.‬‬

‫‪29‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دحهيلحّهًٖ دحهدحًً‪ّ :‬سنيل جهيلحّهًٖ دحهدحًً جهغٖف يِسيىؿ ُوىِٖى ‪،‬‬
‫ّاف‪ٞ‬ك جهيلحّهًٖ دحهدحًً ‪ّ ،‬يِف جهيفجكدر ّجهفكحدر ‪ّ ،‬جهظّؿذ جهفؿٖثر ‪ّ ،‬جهغٖحخ ‪ّ ،‬يىِف‬
‫ُيوٖحز جهٌلل‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر ديِف ج‪ٛ‬نفجف‪ ُّٕ :‬جهيلئّهٖحز جهنصٖىفذ ‪ٌّ ،‬لىه جهِيحهىر ‪،‬‬
‫ّجهغٖحخ ‪ّ ،‬يِف جهييحفلحز‪/‬جهًفق ‪ ،‬جهظّؿذ جهفؿٖثر ‪ّ ،‬جهسؾًًٖ جهلٖت هوِيحهر‪.‬‬
‫‪ُّ ‬جيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دًفق جهسٌفٖـ جهغٖف يٌحلدر‪ّ :‬سنيل دٖحً جهًفق جهيِٖدر ‪ّ ،‬جهسؾوٖه‬
‫جهلٖت هويحل ‪ّ ،‬كور جهؾدفذ ‪ّ ،‬يِف ُيوٖحز جهٌلل‪.‬‬
‫ُّجيل جهسإؾٖفجز جهيسِولر دح‪ٝ‬سوحل جهيِٖف‪ّ :‬سسييً ٌله ج‪ٛ‬ينحٌىحز ‪ّ ،‬كوىر جهؾدىفذ ‪ّ ،‬يىِف‬
‫جهييحفلحز‪/‬جهًفق‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Chan, 1998‬فٕ ٌُّنٌّغ [‪:]02‬‬
‫كحى جهدحػش دسػوٖل ٌسحثط جهؿفجلحز ّج‪ٙ‬دػحش جهلحدلر فٕ ُؿذ دوؿجً ػّل ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖف‪ّ ،‬ؤٌِىفز‬
‫ٌسحثط جهؿفجلر لّء ج‪ٛ‬ؿجفذ ‪ّ ،‬سإؾٖف سظِٖق جهيّجؿ ‪ّ ،‬سغٖٖفجز جهِيل ‪ّ ،‬دًت جسؾحـ جهلفجفجز ‪ّ ،‬يِف‬
‫ج‪ٝ‬سوحل يً ؤُى ؤلدحخ سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج (‪ (Frimpong, et al, 2003‬فٕ غبٌب [‪:]07‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّننفز جهؿفجلر ؤً ؤغوخ ؤلدحخ جهسىإؾٖف سسيصىل‬
‫فٕ‪:‬‬
‫‪ ‬وِّدحز جهؿفَ جهنِفٖر‪.‬‬
‫‪ ‬يِف اؿجفذ جهيلحّهًٖ دحهدحًً‪.‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز سّفٖؿ ّسػوٖل جهيّجؿ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٙ‬ؿجء جهفٌٕ جهلٖت ‪ٛ‬ؿجفذ جهينفٍّ‪.‬‬
‫‪ ‬سؿدخ فٕ ؤلِحف جهيّجؿ‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Falqi, 2004‬فٕ تؼٖعبٌٖب[‪:]06‬‬
‫هى ٖظؿ جهدحػش ؤٔ سيحصل فٕ ؤلدحخ جهسإؾٖف دًٖ جهدوؿًٖ (دفًٖحٌٖح ّجهلىِّؿٖر ) ّؤً جهِّجيىل جهيسِولىر‬
‫دحهيلحّل ٌِفز ؤّ‪ ًٝ‬صى جهِّجيل جهؾحور دفخ جهِيل‪ّ.‬ؤً ٌُحم جسفحق دًٖ ؤُيحء ففٖق جهينىفٍّ فىٕ‬
‫جهلِّؿٖر ُوٓ سوٌٖف ؤُيٖر ؤلدحخ جهسإؾٖف‪.‬‬
‫‪ ‬غؼاؿج )‪ (Wiguna and Scott, 2005‬فٕ اٌغٌّٖؿٖب [‪:]18‬‬
‫كحى جهدحػصحً دؿفجلر جهيؾحًف ّقٖحؿذ جهسنوفر جهسٕ سئصف فٕ جهسإؾٖفجز دحهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نىحثٖر فىٕ يؿٌٖىر‬
‫لّفجدحٖح ّؿٌٖدحلحف فٕ اٌؿٌّٖلٖح ّننفز جهؿفجلر ؤً ؤُى جهيؾحًف سسيصل فٕ‪:‬‬
‫‪ ‬قٖحؿذ ؤلِحف جهيّجؿ‪/‬جهسيؾى ‪.‬‬

‫‪30‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬جهسغٖٖف فٕ جهسوحيٖى يً كدل جهيحهم‪.‬‬


‫‪ ‬ؤؾًحء جهسوحيٖى‪.‬‬
‫‪ ‬جهٌفّف جهظّٖر‪.‬‬
‫‪ ‬سإؾف جهؿفِحز جهنِفٖر‪ .‬ؤؾًحء جهسٌفٖـ‪.‬‬

‫‪ 5.2.1‬اهخؾلٖة ؽوٓ اهغؼاؿبح اهؿبتلج‪:‬‬


‫كحى جهِؿٖؿ يً جهدحػصًٖ دؿفجلر جهسإؾٖفجز دِؿف سلٖٖى ؤلدحخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينىفُّحز ج‪ٌٛ‬نىحثٖر ‪،‬‬
‫ػٖش جلسٌسظّج جهِؿٖؿ يً جهِّجيل جهيلددر هوسإؾٖفجز جهيسيصور فٕ جهسلٌٖر ّج‪ٛ‬ؿجفذ‪ّٖٞ .‬ػٌ يً جهؿفجلىحز‬
‫جهلحدلر ُؿى ّظّؿ سيحصل فٖيح ٖؾه ؤلدحخ سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فديح ٖفظَ ـهم اهٓ جؾس‪ٞ‬ف فىٕ‬
‫ٌُحوف جهوٌحُر ج‪ٌٛ‬نحثٖر دًٖ دوؿ ّآؾف ‪ .‬سى ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً ج‪ٙ‬لدحخ جهسٕ ػؿؿُح جهدحػصًّ هغىفى دٌىحء‬
‫جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هوؿفجلر ّاُؿجؿ جلسيحفذ ج‪ٝ‬لسدحٌر فٕ ُـج جهدػش ‪.‬‬
‫ٌُّحم ُ‪ٞ‬كر ّصٖلر دًٖ جهؿجفلر جهػحهٖر ّيٌِى جهؿفجلحز جهلىحدلر‪ ،‬يىً ػٖىش يّيىٍّ جهؿفجلىر‬
‫ّج‪ٛ‬ظفجءجز‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤً جهؿفجلر جهػحهٖر سٌحّهز دحهـجز ؤؿجء جهيحهم " لّجءً نحً ظِر ُحير ؤى ؾحور ؤّ ففؿجً "‬
‫ُّ‪ٞ‬كسَ دسإؾٖف جهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ ‪ ،‬نيح هّػٌ ٌؿفذ جهؿفجلحز جهسٕ نىحً يػّفُىح جهيحهىم‬
‫ّجهؿفجلحز جهيسِولر دحهسإؾٖف ؾحور ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ‪.‬‬

‫‪31‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم انخبٍَ‬

‫صُبػت االَشبءاث‬

‫‪32‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 0.5‬يلغيج‪:‬‬
‫سنِؿ نصٖف يً جهؿّل جهِفدٖر ًففجز جكسوحؿٖر غٖف يلدّكر‪ ،‬ظحءز هسّجنخ جهسًّف ّج‪ٝ‬قؿُحف جهىـٔ‬
‫سِٖنَ سوم جهؿّل ؾوّوح جهؿّل جهٌفًٖر جهسٕ ُيؿز اهٓ جلسغ‪ٞ‬ل جهِحثؿجز جهٌفًٖىر ُّحثىؿجز جهغىحق‬
‫ج‪ٝ‬لسغ‪ٞ‬ل ج‪ٙ‬يصل فٕ سػلًٖ ّسًّٖف ّسػؿٖش دٌٖسِح جهسػسٖر‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل سِقٖق ندنحز جهيّجوى‪ٞ‬ز‬
‫ّجهٌلل‪ّ ،‬سنٖٖؿ جهظلّف ّاٌنحء جهًفق‪ .‬نيح سنِؿ غحهدٖر جهؿّل جهِفدٖر دٌىحء ّسًىّٖف هودٌىٓ جهسػسٖىر‬
‫ُّنفجز ج‪ٙ‬دفجض جهسظحفٖر ّجهلنٌٖر ّاٌنحء جهيؿً جهظؿٖؿذ‪ّ ،‬سٌفٖـ جهيدحٌٕ ّجهيفجفق جهيسِؿؿذ‪.‬‬
‫ّسُّوف وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز دإٌِح "يظيُّر وٌحُحز ّؤٌّجٍ يسِؿؿذ يً جهفِحهٖحز ّجهيٌسظىحز ّسنىيل‬
‫ج‪ٌٛ‬نحء جهظؿٖؿ هويدحٌٕ ّجهيٌنأز ّنـهم اُحؿذ سإُٖل ّؤُيحف جهلحثير يٌِح[‪.]91‬‬
‫نيح سُِؿ ج‪ٌٛ‬نحءجز جهيفسحع جهفثٖلٕ هوؿّل فٕ لِِٖح جهيسّجول ٌػّ سػلًٖ يلسّْ جهػٖحذ جهِحير ه‪ٚ‬فىفجؿ‬
‫ّكؿ نِؿز ٌيّجً ّجلًِح ّيسقجٖؿًج دحُسدحفُح ظقءًج يً جهٌيّ ج‪ٝ‬كسوحؿٔ جهِحى‪ .‬في‪ ًُ ٞ‬ـهم فبً ج‪ٌٛ‬نحءجز‬
‫سِسدف يفنقجً ‪ٝ‬لسلًحخ جهِؿٖؿ يً جهيّجفؿ جهدنفٖر ّجهيحؿٖر جهيسيصور دىحهلّْ جهِحيوىر ّفئّك ج‪ٙ‬يىّجل‬
‫ّجهينحثً ّٖينً ؤً سّوف دإٌِح ُدحفذ ًُ وٌحُر ّيٌِر ؾؿيحز فٕ آً ّجػؿ [‪.]20‬‬

‫‪ 5.5‬ضٌبؽج اإلٌشبءاح ‪:‬‬


‫سِؿف وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز نغٖفُح يً جهوٌحُحز اهٓ اٌسحض يٌسط ‪ ،‬هنً ًدِٖر ُـج جهيٌسط سؾسوىف ُىً‬
‫ًدِٖر ؤٔ يٌسط فٕ غٖفٍ يً جهوٌحُحز ج‪ٙ‬ؾفْ ػٖش جهيٌسط ٌُح ُّ جهينفٍّ نيح لٖسى سِفٖفَ ‪ٝ‬ػلًح ‪.‬‬
‫ّسلِٓ يئللحز وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ؿجثيحً اهٓ جهس‪ٞ‬ئى ّجهسنٖف يَ يػًِٖح جهـٔ ٖسلى دحهسغٖٖف جهيلسيف‬
‫‪ٌِٙ‬ح وٌحُر ؿٌٖحيٖنٖر سسإصف دحهدٖثر جهيسّجظؿذ فِٖح [‪. ]21‬‬
‫ّسؾسوف وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ًُ غٖفُح يً جهوٌحُحز ج‪ٙ‬ؾفْ يً ػٖش ؤً ينحفِِٖح سسيٖق دؿّفذ ػٖىحذ‬
‫ـجز دؿجٖر ٌِّحٖر يػؿؿسًٖ [‪ّ ،]22‬يً ػٖش ُؿى ّظّؿ يِحٖٖف صحدسر ه‪ٌٜ‬سحض ػسٓ فٕ ػحهر جهسلوٖىل يىً‬
‫ينٌّحسِح دحلسؾؿجى ّػؿجز يسنففذ لحدلر جهسوٌَٖ نحهّػؿجز جهؾفلحٌٖر جهظحُقذ ‪ ،‬نيح ؤً يظحل ج‪ٌٛ‬نحء ‪ٝ‬‬
‫ٖلسًَٖ سنٖٖف ٌفلَ سيحيًح ّفق يِحٖٖف صحدسر يّػؿذ جهسفنٖخ نحهسٕ ٖسوف دِح ؾً ج‪ٌٛ‬سحض [‪.]24[ ّ ]23‬‬

‫ؤٌّاػ ضٌبؽج اإلٌشبءاح [‪:]01‬‬


‫فغى ّظّؿ جهِؿٖؿ يً ًفق سللٖى وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ‪ّ ،‬هنً غحهدًح يح ٖسى سللٖيِح اهٓ كليًٖ ُيح ‪:‬‬
‫‪ ‬اٌنحءجز جهيدحٌٕ " ‪. " Building Construction‬‬
‫‪ ‬ج‪ٌٛ‬نحءجز جهصلٖور " ‪. " Heavy Construction‬‬

‫‪33‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّ ؤػٖحًٌح ؤؾفْ ٖسى سللٖى وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز اهٓ جهلليًٖ ‪:‬‬


‫‪ ‬ج‪ٌٛ‬نحءجز ج‪ٙ‬فلٖر " ‪ " Horizontal Construction‬نحهًفق ّجهيًىحفجز ّجهيىّجٌٕ ّؾًىًّ‬
‫جهلنم جهػؿٖؿٖر ّجهظلّف ‪ّ ...‬غٖفُح ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٌٛ‬نحءجز جهفؤلٖر " ‪ ُّٕ " Vertical Construction‬اٌنحءجز جهيدحٌٕ دإٌّجُِح‪.‬‬

‫‪ 2.5‬اهيشبؼٖؼ‪:‬‬
‫ٖينً ددلحًر سِفٖف جهينفٍّ دإٌَ لولور يً جهِيوٖحز ؤّ جهٌنحًحز جهسٕ سفدًِح ُ‪ٞ‬كر يػؿؿذ ّيِففىر‬
‫ٖسى سٌفٖـُح ؾ‪ٞ‬ل قيً يػؿؿ هسػلٖق ؤُؿجف يػؿؿذ‪ّ ،‬دِى جهؿفجلحز ُففز جهينفٍّ دإٌَ يظيُّر يً‬
‫ج‪ُٙ‬يحل يػؿؿذ جهِؿف جهسٕ دحٌسِحثِح ٖسػلق جهِؿف جهٌِحثٕ هوينفٍّ [‪. ]26‬‬
‫ِّٖسدف جهينفٍّ ففٖؿ فٕ ػؿ ـجسَ ػٖش ‪ٖ ٝ‬ينً ؤً ٖسنفف ينفٍّ ؤّ ٖسًحدق ينفُّحً ٌٌفجً ‪ ٌَٙ‬هنل‬
‫ينفٍّ ؾوحثه سيٖقٍ ًُ غٖفٍ يصل جهيّكَ ّجهٌفّف ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ّجهدٖثٖر ّغٖفُىح يىً جهػٖصٖىحز‬
‫ّجهٌفّف جهيػًٖر ‪ّ ،‬هوينحفَٖ ُؿذ ؤٌٍّ [‪.]27‬‬

‫‪ 0.2.5‬ؤٌّاػ اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫غحهدحً يح ٖسى سللٖى جهينحفَٖ اهٓ ُؿذ ؤٌّجٍ نحٗسٕ [‪:]88‬‬
‫‪ ‬يشبؼٖؼ ضٌبؽٖج ‪ :‬ينحفَٖ ٖنًّ فِٖح جهيٌسط نت يح دػٖش ٖينً جلسؾؿجيَ يصل لٖحفذ ‪ًٖ ،‬حفذ ‪،‬‬
‫لفٌٖر ‪ ،‬ل‪ٞ‬ع ‪... ،‬جهؽ ‪.‬‬
‫‪ ‬يشبؼٖؼ اٌشبئٖج ‪ :‬ينحفَٖ سنًّ ُوٓ ُٖثر سِيٖف يصل ًفق ‪ ،‬ظلّف ‪ ،‬ؤٌفحق ‪ ،‬لنم ػؿٖؿٖىر ‪،‬‬
‫يدحٌٕ ‪ ...‬جهؽ ‪ّ ،‬لٖسى جهسّيٖغ ؤنصف هِـج جهٌٍّ يً جهينحفَٖ فٖيح دِؿ ‪.‬‬
‫‪ ‬يشبؼٖؼ اإلغاؼث ‪ :‬ينحفَٖ ٖسى فِٖح ُيل ٌٌح ى اؿجفٔ ؤّ اُحؿذ سٌٌٖى ‪ٛ‬ؿجفذ يّظّؿذ هسًّٖفُىح ‪،‬‬
‫ُّـٍ جهينحفَٖ هٖك يً جهيفّفٔ ؤً ٌٖسط ٌُِح ؤنٖحء يويّلر ٖينً ينحُؿسِح ّهنٌِىح ُيوٖىر‬
‫سًّٖف ّ سٌٌٖى يصل اُحؿذ سٌٌٖى يّجكَ ؤّ اُحؿذ ُٖنور يئللر يح ؤّ ينسخ يح ؤّ اٌسحض ُىفى‬
‫يلفػٕ ‪...‬جهؽ ‪.‬‬
‫‪ ‬اهيشبؼٖؼ اهتضذٖج ‪ :‬ينحفَٖ ه ٖك يً جهلِل سّكَ ؤُؿجفِح ؤّ جهسٌدئ دٌسحثظِح ‪ّ ،‬كؿ ‪ٖ ٝ‬نىًّ هِىح‬
‫ؤلوّخ اؿجفٔ ّجيغ ّيػؿؿ ّهنٌِح ُدحفذ ًُ دػش كؿ ٖوٖخ ّكؿ ٖؾًت ‪.‬‬
‫ّؤػٖحًٌح ٖسى سللٖى جهينحفَٖ دًفٖلر ؤؾفْ اهٓ ٌُّحً [‪:]89‬‬
‫‪ ‬يشبؼٖؼ اؿخؼاخٖسٖج ‪ :‬هٖك هِح ُحثؿ جكسوحؿٔ يدحنف ‪ ُّٕ ،‬يصل ينحفَٖ جهدٌٖر جهسػسٖر نحهًفق‬
‫ّجهيًحفجز ّجهيؿجفك ‪....‬‬

‫‪34‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬يشبؼٖؼ اكخضبغٖج ‪ :‬هِح ُحثؿ جكسوحؿٔ يدحنف ‪ّ ،‬يً ؤيصوسِح جهينىحفَٖ جهوىٌحُٖر ّج‪ٌٛ‬سحظٖىر‬
‫ّجهفٌحؿق ّجهيٌسقُحز ّج‪ٙ‬لّجق ‪....‬‬

‫‪ 5.2.5‬ؽّايل ٌسبش اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ِٖسيؿ ٌظحع جهينفٍّ ُوٓ جهِؿٖؿ يً جهؾوحثه ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديلسّْ ؾدفذ يؿٖف جهينىفٍّ ‪ّ ،‬نىـهم‬
‫جلسلفجف ففٖق جهينفٍّ ‪ّ ،‬يلسّْ ظِّؿ جهسؾًًٖ ّجهفكحدر ّجهلًٖفذ ّجهسػنى ‪.‬‬
‫ّهلؿ جسفق جهِؿٖؿ يً جهدحػصًٖ فٕ ُـج جهيظحل ُوٓ ؤً ؾّجه جهينفٍّ جهٌحظغ ّصٖلر جهوور دح‪ٛ‬ؿجفذ جهظٖؿذ‬
‫هوسؾًًٖ ‪ّ ،‬ج‪ٝ‬هسقجى دحهِؿف ‪ّ ،‬سػفٖق ففٖق جهِيل ‪ّ ،‬جهيٌحفلر جهفٌٖر ‪ّ ،‬جهسِفٖف دإُيحل ّدفجيط ؤٌٌيىر‬
‫جهلًٖفذ دحهينفٍّ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ فِوٓ جهيحهم ّيَ جُسدحف ؾحه هِـٍ جهِّجيل [‪.]30‬‬
‫‪ 2.2.5‬يؾبٖٖؼ ٌسبش اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬
‫سّووز دِى جهؿفجلحز جهيٖؿجٌٖر [‪ ، ]31‬جهسٕ ؤظفٖز دحهؾوّه اهٓ سػؿٖؿ لسر يِحٖٖف هلٖحك ٌظحع‬
‫سٌفٖـ جهينحفَٖ ُٕ ( ؤؿجء جهسنوفر ‪ -‬ج‪ٙ‬ؿجء جهقيٌٕ ‪ -‬فيحء جهيحهم ‪ -‬ج‪ٙ‬ؿجء جهٌّٖفٕ ‪ -‬فيحء جهيلحّل ‪-‬‬
‫فيحء يؿٖف جهينفٍّ ّففٖق جهينفٍّ ) ‪.‬‬
‫ّؤفحؿز ؿفجلحز ؤؾفْ ؤً يلٖحك ؤُؿجف جهينفٍّ ُّ جهيلٖحك ج‪ٌٙ‬لخ ‪ّ ،‬ؤً ؿفظر ٌظىحع جهينىفٍّ‬
‫ٖينً سػؿٖؿُح دحهؿفظر جهسٕ ٖينً ج‪ٖٛ‬فحء دِح دح‪ُٙ‬ؿجف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ جُسدىفز ج‪ُٙ‬ىؿجف نيِٖىحف هٌظىحع‬
‫جهينفٍّ ‪ّ ،‬ؤيحفز اػؿْ جهؿفجلحز ؤً جهيِحٖٖف ج‪ٙ‬نصف نُّٖحً هلٖحك يؿْ ٌظحع جهينفٍّ سنيً فىٕ (‬
‫فيحء جهيحهم ‪ -‬ؤؿجء جهيّجوفحز فٕ وّفذ جهظّؿذ ‪ -‬ؤؿجء جهسنوفر ‪ -‬ج‪ٙ‬ؿجء جهقيٌٕ ‪ -‬فيحء ففٖق جهِيل‬
‫ّجهيلحّل ) [‪.]32‬‬

‫‪ 4.5‬اهيشؼّػ اإلٌشبئٕ ‪:‬‬


‫ُـج جهٌٍّ يً جهي نحفَٖ ٖدؿؤ ُحؿذ دفنفذ يِيحفٖر هغفى يح صى ٖسًّف هٖفٕ دحهغفى ّٖسى اُؿجؿ جهؾفجثً‬
‫جهسٌفٖـٖر هَ صى ٖسى سٌفٖـٍ ُوٓ يفجػل [‪.]28‬‬
‫ّكؿ سى سِفٖف جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ دإٌَ ُيوٖر اٌسحظٖر ‪ ٝ‬سسنفف ٖسى سٌفٖـُح ُحؿذ ػلخ يّجوىفحز فٌٖىر‬
‫يػؿؿذ ّيٌِحض قيٌٕ يػؿؿ يلدلحً ّييً ػؿّؿ يسّكِر يً جهسؾوٖوحز جهيحهٖر ؤّ يىح ِٖىفف دسنوفىر‬
‫جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ّوف دإٌَ ُؿف يّظَ هسػلٖق ؤغفجى يػؿؿذ ّ ٖؾسه ّٖسِوق دحهسٌلٖق دىًٖ ؤٌنىًر‬
‫يسؿجؾور ّهَ يؿذ يػؿؿذ ددؿجٖر ٌِّحٖر ّهَ اًحف ُيل يللى اهٓ ٌنحًحز يِىففر ّهَ يٖقجٌٖىر يلٖىؿذ ‪،‬‬
‫ّٖلسؾؿى جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ يّجفؿ يسِؿؿذ " ؤٖؿٔ ُحيور ّيِؿجز ّّكز ‪.]22[ " ....‬‬

‫‪35‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.5‬اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ُففز اؿجفذ جهينحفَٖ دِؿذ سِفٖفحز يٌِح ؤٌِح ُدحفذ ًُ ؤؿّجز ّسلٌٖحز هسٌفٖـ جهينفٍّ ػلخ جهظؿّل‬
‫جهقيٌٕ جهيػؿؿ ّدحهسنوفر جهيفوّؿذ ّّفلحً هويّجوفحز جهيِففر يٌـ دؿجٖر جهينفٍّ ّـهم هسػلٖىق ؤُىؿجف‬
‫جهيحهم ‪ ،‬نيح ُففز نـهم دإٌِح جهسؾًًٖ ّجهسٌلٖق ّجهسػنى فٕ جهينفٍّ هسػلٖق ؤُؿجفَ [‪.]56‬‬
‫ّدِى جهؿفجلحز ُففسِح دإٌِح جهِيوٖر ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهسٕ سلسغل ظيَٖ ج‪ٛ‬ينحٌحز جهيسحػر ‪ٌٛ‬ظىحق جهينىفٍّ‬
‫دنفحءذ ّ فحُوٖر ّدسنوفر يػؿؿذ ؾ‪ٞ‬ل جهّكز جهيؾوه هـهم [‪.]22‬‬
‫ّسسًوخ جهينحفَٖ جلسؾؿجى ُؿذ يّجفؿ جهسٕ ُحؿذ يح سنًّ يػؿّؿذ ّكؿ سنًّ ٌىحؿفذ ؤّ ينوفىر ‪ّ ،‬يىً‬
‫جهيفّفٔ سّقِِٖح دٌِحٖر ُوٓ يفجػل جهينفٍّ ‪ُ ،‬وَٖ فبً جهغفى يً اؿجفذ جهينىحفَٖ ُىّ سلوٖىل‬
‫ّجػسّجء جهيؾحًف ّسٌٌٖى ّسّظَٖ جهيّجفؿ جهيسحػر ‪ٌٛ‬ظحق جهينفٍّ فٕ جهقيً جهيػؿؿ ّفٕ ػؿّؿ جهيٖقجٌٖر‬
‫‪.]28[ ٞ‬‬
‫جهيفوّؿذ ّدحهظّؿذ جهيًوّدر هٖػلق ج‪ُٙ‬ؿجف جهيػؿؿذ ؤو ً‬

‫‪ٌ 0.4.5‬تػث خبؼٖعٖج ؽً اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ِّٖؿ جهسحفٖؽ جهػلٖلٕ ‪ٛ‬ؿجفذ جهينحفَٖ اهٓ جهِوّف جهلؿٖير يٌـ دٌحء جهينحفَٖ جهٌِٖيىر جهسىٕ ؾوىؿُح‬
‫جهسحفٖؽ نح‪ُٙ‬فجيحز ّلّف جهوًٖ ّػؿجثق دحدل ‪ّ ...‬غٖفُح يً جهينحفَٖ جهسٕ ‪ ٝ‬قجهىز نىحُؿذ ُوىٓ‬
‫جهػيحفجز ػسٓ ُـج جهِوف ‪ّ ،‬يً جهيئنؿ ؤً سوم جهينحفَٖ جهوِدر جهيِلؿذ كؿ جػسحظز ٌُؿ اٌنحءُح اهٓ‬
‫يّجفؿ نصٖفذ يً يّجؿ ّيِؿجز ّدنف ‪ّ ...‬غٖفٍ ‪ ّ ،‬ييح ‪ ٝ‬نم فَٖ ؤٌَ كؿ سى جلسؾؿجى ٌٌحى اؿجفٔ فىٕ‬
‫ُـٍ جهينحفَٖ ‪ ّ ،‬هنً ػسٓ جًٗ هى ِٖصف جهيئفؾًّ ّجهِويحء ُوٓ ؤٔ يِوّيحز يّصلر ًُ نٖفٖىر ـهىم‬
‫[‪.]56‬‬
‫ُّيّيحً فبً ؤكؿى يح سّفف يً ّصحثق ًُ جلسؾؿجى اؿجفذ جهينحفَٖ ِّٖؿ اهٓ قيً جهػفخ جهِحهيٖر ج‪ّٙ‬هىٓ‬
‫ٌُؿيح نحً ٌُفٔ غحٌز (‪ٖ )Henry Ghantt‬لّى ددٌحء جهلفً جهندٖفذ ‪ ،‬ففنف فٕ سلوٖه ّكز دٌىحء سوىم‬
‫جهلفً جهيؾير ّجهسػنى فٕ يّج فؿ جهينفٍّ ‪ّ ،‬نحً هِـج جهفظل فٖيح دِؿ ؿّفجً فٕ ـهم ّجدسنىف ًفٖلىر‬
‫جهدفٌحيط جهقيٌٕ هوينفٍّ " ‪ " Bar Chart‬جهيِفّفر دحليَ ّجهسٕ سلسؾؿى نبػؿْ ًفق جهسؾًًٖ ّجهسػنى‬
‫فٕ جهينحفَٖ ‪ّ ،‬ديفّف جهقيً ٌِفز ُؿذ ًفق ؤنصف نفحءذ هسؾًًٖ ّيسحدِر جهينحفَٖ جهندٖفذ ّجهيِلؿذ ‪،‬‬
‫ّهى ِٖؿ ـهم يلسوفًج ُوٓ ًفٖلر " ‪.]58[ " Ghantt Chart‬‬
‫ّكؿ ٌِفز جهػحظر اهٓ ًفق ُويٖر ُّيوٖر هػل ينحنل جهينحفَٖ جهندٖفذ دِؿ جهػفخ جهِحهيٖر جهصحٌٖىر ‪،‬‬
‫ٌّنً جهدحػصًّ فٕ اٖظحؿ ًفق ـجز نفحءذ ُحهٖر سلّى ُوٓ ؤلك نيٖر ‪ّ ،‬يً ُئ‪ٝ‬ء جهدحػصًٖ ففٖلحً يً‬
‫جهيلسنحفًٖ ُي‪ ٞ‬فٕ جهّ‪ٖٝ‬حز جهيسػؿذ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ّففٖق صحهش ُيل فٕ دفًٖحٌٖح [‪.]22‬‬
‫ٔ جهّ‪ٖٝ‬حز جهيسػؿذ ُيل ففٖق يً جهيلسنحفًٖ دحهسِحًّ يَ نفنر ؿٔ دٌّز" ‪ " Du Pont‬هووىٌحُحز‬
‫جهنٖيحّٖر ّنفنر فيٌسظًّ فجٌؿ " ‪ " Univac Division Of Remington Ran‬ه‪ٚ‬ؿيغر ج‪ٛ‬هنسفٌّٖىر‬

‫‪36‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ُوٓ سًّٖف ؤلوّخ هوسؾًًٖ ّاؿجفذ ُيوٖحز جهوٖحٌر فٕ نفنر ؿٔ دٌّز هووٌحُحز جهنٖيحّٖر ‪ّ ،‬ـهم فٕ‬
‫جهفسفذ يح دًٖ ُحى ‪ُّ 1956‬حى ‪ّ ، 1959‬كحى ُـج جهففٖق دسًّٖف ؤلوّدحً ليٕ دحهسؾًًٖ ّجهظؿّهر دحهيلحف‬
‫جهػفض " ‪ " Critical Path Planning and Scheduling - CPPS‬جهسٕ ُففز فٖيح دِؿ دًفٖلر جهيلحف‬
‫جهػفض " ‪ّ ، " CPM - Critical Path Method‬دحلسؾؿجى ُـٍ جهًفٖلر سى سؾفٖى جهّكز جه‪ٞ‬قى هووٖحٌر‬
‫فٕ نفنر ؿٔ دٌّز اهٓ جهػؿ ج‪ٙ‬ؿٌٓ [‪.]22‬‬
‫نيح ُيل جهففٖق جهصحٌٕ فٕ يح دًٖ ُحيٕ ‪ 1958 ّ 1954‬دحهسِحًّ يَ ل‪ٞ‬ع جهدػفٖر ج‪ٙ‬يفٖنٖر ّ نفنر‬
‫هّنِٖؿ " ‪ " Lockhead‬فٕ ينفٍّ سويٖى ّ سًّٖف وّجفٖؽ دىّ‪ٝ‬فٖك " ‪ " Polaris‬ػٖىش ًىّفّج‬
‫ؤلوّخ سلٖٖى ّ يفجظِر جهدفٌحيط ؤّ " ‪.]55[ " Program Evaluation and Review Technique‬‬
‫دٌٖيح ُيل جهففٖق جهصحهش فٕ دفًٖحٌٖح ُحى ‪ 1957‬فٕ كلى دػّش جهِيوٖحز فٕ لوًر جهنِفدحء جهيفنقٖر ‪،‬‬
‫ًّّف ًفٖلر ُففز دحلى " ‪ " The Longest Irreducible Sequence of Events‬ؤّ ؤًّل يلىحف‬
‫غٖف كحدل ه‪ٞ‬ؾسوحف ‪ّ ،‬جهـٔ ُفف فٖيح دِؿ دحهسسحدَ جهفثٖلٕ ؤّ " ‪ّ ، " Major Sequence‬فغىى كوىر‬
‫جٌسنحف ُـٍ جهًفٖلر ا‪ ٝ‬ؤً سًدٖلِح ؤؿْ اهٓ ٌسحثط ظٖؿذ فٕ جهفسفذ يً ُحى ‪ 1950‬اهٓ ُحى ‪.]22[ 1960‬‬
‫ّدحلسيفجف سًّف اؿجفذ جهينحفَٖ ّجسلحٍ جٌسنحفُح جقؿجؿز ؤُيٖسِح ّهِدز ؿّفجً ُحيحً فٕ ٌظحع جهنصٖف يً‬
‫‪ ٝ‬يٌففؿًج ‪ ،‬دل ؤٌِح ؤودػز ظُّف ٌظحع ؤٔ ينفٍّ [‪..27‬‬
‫جهينحفَٖ ّؤيػز يظح ً‬

‫‪ 5.4.5‬اهضبسج اهٓ اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫سفسدً اؿجفذ جهينحفَٖ دِ‪ٞ‬كر يَ نحفر فِحهٖحز جهيئللر ّهنً دؿفظحز يسفحّسر ‪ ،‬نيح ؤً ظـّفُح يّظّؿذ‬
‫فٕ يدحؿة ج‪ٛ‬ؿجفذ جهِحير ‪ ،‬فح‪ٛ‬ؿجفذ وفر فًفٖر هؿْ نل اٌلحً دغى جهٌٌف ًُ سفحّز كؿفجسىَ جهصلحفٖىر‬
‫ّج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪ّ ،‬سسفحّز ؿفظر جلسغ‪ٞ‬ل ُـٍ جهلؿفجز يً نؾه اهٓ آؾف ‪ ،‬فح‪ٌٛ‬لحً ُوٓ جهيلسّْ جهفىفؿٔ‬
‫دػحظر اهٓ ييحفلر جهِيوٖر ج‪ٛ‬ؿجفٖر هسٌٌٖى ػٖحسَ جهّٖيٖر ‪ ،‬نحهًحهخ يص‪ ًٞ‬دػحظر اهىٓ جلىسغ‪ٞ‬ل كؿفجسىَ‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر يً ؤظل سؾًًٖ ّسٌٌٖى ّسّظَٖ ّيفجكدر ٌنحًحسَ جهيؾسوفر هوسٌلٖق دًٖ ـُحدىَ اهىٓ جهيؿفلىر‬
‫ّيفجظِر جهؿفّك ّؤؿجء جهّجظدحز جهيؿفلٖر ّجهّجظدحز جهػٖحسٖر ج‪ٙ‬ؾفْ [‪.]55‬‬
‫ّسقٖؿ جهػحظر اهٓ جلسغ‪ٞ‬ل جهيِحفجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر نويح جفسلز جهفسدر ؤّ جهيفنق ج‪ٛ‬ؿجفٔ لّجءً ُوٓ جهيلسّْ‬
‫جهِحثوٕ ؤّ جهِيوٕ ‪ ،‬ففخ ج‪ٙ‬لفذ دػحظر اهٓ كؿفجز اؿجفٖر ؤنصف يً ؤٔ ففؿ فِٖح ‪ ًٙ‬يلىثّهٖسَ سسظىحّق‬
‫اؿجفذ نثٌَّ اهٓ اؿجفذ نثًّ ظيَٖ ؤففجؿ ج‪ٙ‬لفذ ّسّظِِٖى ّييحفلر جهفكحدر ُوِٖى اـج ؿُىز جهػحظىر ‪،‬‬
‫ّنـهم ج‪ٙ‬يف دحهٌلدر ه‪ٜ‬ؿجفًٖٖ فٕ ؤٔ ينفٍّ دغى جهٌٌف ًُ ٌَُّ ًُّ نٌَّ سحدِحً هولًحٍ جهِىحى ؤّ‬
‫جهؾحه ‪ ،‬فِوٓ ج‪ٛ‬ؿجفٔ سلَ يلثّهٖر سؾًًٖ ّسٌٌٖى ّسّظَٖ ُيل ظيَٖ جهيٌّفًٖ جهـًٖ ِٖيوىًّ سػىز‬
‫ايفسَ ّ جهفكحدر ُوِٖى ‪ ُّّ ،‬يلثّل ٌُِى ؤيحى ج‪ٛ‬ؿجفذ جهِوٖح جهسٕ كؿ سسيصل فٕ جهيؿٖف جهِىحى ؤّ يظوىك‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفذ ‪ ...‬ػلخ ًدِٖر جهينفٍّ [‪.]22‬‬

‫‪37‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّسؾسوف ػحظر ج‪ٛ‬ؿجفًٖٖ اهٓ جهلؿفجز ّجهيِحفف ج‪ٛ‬ؿجفٖر دحؾس‪ٞ‬ف يّجكِِى فٕ جهِٖنىل ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪ ،‬نيىح‬
‫ٖػسحض ؤٔ ففؿ فٕ جهينفٍّ اهٓ كؿفجز اؿجفٖر اهٓ ظحٌخ جهلؿفجز جهفٌٖر ؤّ جهسؾووٖر ‪.‬‬
‫ّّٖيغ جهننل (‪ )1-2‬جؾس‪ٞ‬ف ٌلخ جهلؿفجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهفٌٖر جهسٕ ٖػسحظِح ج‪ٙ‬ففجؿ ييً ينحفَٖ يسفحّسر‬
‫ج‪ٙ‬ػظحى ّييً يفجنق اؿجفٖر يسفحّسر فٕ ُـٍ جهينحفَٖ [‪.]22‬‬

‫يششوع‬ ‫يششوع‬ ‫يششوع‬ ‫يششوع‬ ‫يششوع‬ ‫يششوع‬


‫فشدٌ‬ ‫صغُش‬ ‫يتىعط‬ ‫كبُش‬ ‫كبُش جذا‬ ‫دكىيٍ‬

‫لذساث إداسَت‬

‫لذساث فُُت‬
‫انمذساث انالصيت نًختهف انىظبئف فٍ يششوع كبُش‬
‫ػبيم‬ ‫يششف‬ ‫سئُظ وسشت‬ ‫سئُظ لغى‬ ‫يذَش إداسة‬ ‫يذَش ػبو‬

‫لذساث إداسَت‬

‫لذساث فُُت‬

‫شاكلارقم‪:‬ا(‪1-2‬ا)احدج اا وظدئفاا يختلف ايناا قيراتااإليارم اواا فنم ا[‪.]34‬ا‬

‫ّسِؿ ج‪ٛ‬ؿجفذ يفّفذ هنل ظِؿ ؤّ ُيل ظيحُٕ ‪ ،‬ػٖش ؤً ّظّؿ جهيّجفؿ " جهيّجؿ ّجٗ‪ٝ‬ز ّجهِيحهر " ‪ٝ‬‬
‫ٖنفٕ ّػؿٍ هسنًّٖ ينفٍّ ٌحظغ ‪ ،‬ف‪ ٞ‬دؿ يً ّظّؿ اؿجفذ سيَ ج‪ُٙ‬ؿجف جهسٕ ٖلىِٓ جهينىفٍّ اهىٓ‬
‫سػلٖلِح ‪ّ ،‬سفلى جهلٖحلحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هسػلٖق ج‪ُٙ‬ؿجف يً ؾ‪ٞ‬ل جهدفجيط جهقيٌٖر دغٖر جهّوّل‬
‫اهٓ ج‪ُٙ‬ؿجف جهيفظّذ ‪ ،‬صى سلّى دسللٖى جهّجظدحز ّسٌٌٖى جهيلثّهٖحز ّاًُحء جهو‪ٞ‬ػٖحز هنل فىفؿ فىٕ‬
‫جهينفٍّ يَ سػؿٖؿُح ّسِفٖفِح ‪ّ ،‬يً يِحى ج‪ٛ‬ؿجفذ نـهم ّيَ جهػّجفق جهيحؿٖر ّجهيٌِّٖر هوِحيوًٖ فىٕ‬
‫جهينفٍّ يً ؤظل ؿفِِى هدـل نل ظِؿ يينً ‪ٙ‬ؿجء يِحيِى ُوٓ ؤنيل ّظَ يينً ‪ ،‬نيح ؤً ُوِٖح ج‪ُٝ‬سيحى‬
‫دحهفكحدر ُوٓ جهٌنحًحز ّج‪ُٙ‬يحل جهسٕ ٖسى اٌظحقُح يً ؾ‪ٞ‬ل جهينفٍّ هيلحفٌر يح سى سٌفٖـٍ يَ جهيؾًىً‬
‫ّيِففر يؿْ جهسًحدق ّننف ؤٔ جٌػفجف هؿفجلسَ ّسػؿٖؿ ؤلدحدَ ّجهِيل ُوٓ سِىؿٖل جهّيىَ دحسؾىحـ‬
‫ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير ّسفحؿٔ يصل ـهم ج‪ٌٝ‬ػفجف فٕ جهيلسلدل [‪.]22‬‬
‫ّدحهسحهٕ ٖسيغ ؤً ٌظحع جهينفٍّ دغى جهٌٌف ًُ ًدِٖسَ ّػظيَ ِٖسيؿ دؿفظر ندٖفذ ُوٓ نفحءذ اؿجفسَ‬
‫جهسٕ سِسدف جهٌِوف جهؿٌٖحيٖنٕ جهـٔ ٖدِش جهػٖحذ فٕ يّجفؿ جهينفٍّ هؾوق ينفُّحً ٌحظػحً كىحؿفجً ُوىٓ‬
‫جهسنٖف يَ جهيسغٖفجز جهًحفثر جهسٕ يً نإٌِح اُحكر جهينفٍّ ؤّ سإؾٖفٍ ؤّ ؾلحفسَ جهيحؿٖر [‪.]22‬‬
‫ِّّٖؿ ٌظحع دِى جهيئللحز اهٓ يّجندر يح ػّهِح ّسغٖٖف ؤلوّخ ُيوِح دح‪ٝ‬لسفحؿذ يً جهّكز ّسّجفلَ يَ‬
‫سلٌٖحز جهسوٌَٖ جهسٕ ٖسى سًدٖلِح‪ّ ،‬جهـٔ ِٖؿ يً جهيِحى ج‪ّٙ‬هٓ ه‪ٜ‬ؿجفذ جهسٕ ِٖىّل ُوِٖىح فىٕ اٌظىحع‬

‫‪38‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهينحفَٖ ‪ ،‬ػٖش سّووز ؿفجلر كحى دِح يوفف ؤيفٖنح دحهّ‪ٖٝ‬حز جهيسػؿذ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ؤً ‪ %90‬يً ؤلدحخ‬
‫فنل جهينفُّحز ِّٖؿ اهٓ ُؿى جهنفحءذ ٌّله جهؾدفذ فٕ اؿجفذ جهينحفَٖ [‪. ]35‬‬
‫ّسسظوٓ ؤُيٖر ج‪ٛ‬ؿجفذ ؤنصف هسػلٖق جهسلؿى ‪ ،‬فحهسلؿى ج‪ٝ‬كسوحؿٔ يص‪ٖ ٝ ًٞ‬لحك فلً دػظى جهيىّجفؿ ‪ّ ،‬هنٌىَ‬
‫ِّٖؿ دحهؿفظر ج‪ّٙ‬هٓ اهٓ جهلؿفذ ُوٓ اؿجفذ سوم جهيّجفؿ دًفٖلر فَِحهر دّجلًر اؿجفًٖٖ ؤنفَحء ‪.‬‬
‫ّهِل جهّجكَ جهـٔ ِٖٖنَ جهًًّ جهِفدٕ يً ج‪ٙ‬ؿهر جهّجيػر ُوٓ ـهم ‪ ،‬فِوٓ جهفغى يً ّفىفذ جهيىّجفؿ‬
‫ِٖحٌٕ جهًًّ جهِفدٕ يً غٖحخ جهسنحيل ج‪ٝ‬كسوحؿٔ ‪ُّ ،‬وٓ جهِنك يً ـهم سفسلف جهٖحدحً اهىٓ جهيىّجفؿ‬
‫ّهنٌِح سِؿ يً ؤنصف ؤيى ج‪ٙ‬فى سلؿيًح جكسوحؿًٖح [‪. ]55‬‬
‫ٌٌّفجً هيح هيلَ جهِحهى يً ؤُيٖر ‪ٛ‬ؿجفذ جهينحفَٖ فلؿ ؤودػز ؤغوخ جهنفنحز ُوٓ يلسّْ جهِحهى سلىِٓ‬
‫هسػلًٖ نفحءذ اؿجفذ ينحفِِٖح ‪ّ ،‬يً ُـٍ جهنفنحز نفنحز وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز (‪. )Davison, 1995‬‬

‫‪ 2.4.5‬اهيؿخّٖبح اإلغاؼٖج‪:‬‬
‫سٌللى جهيلسّٖحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر اهٓ ص‪ٞ‬صر يلسّٖحز ؤّ ؤنصف ػلخ جهػحظر ًّدِٖر جهِيل نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬اإلغاؼث اهخٌفٖػٖج " ‪: " Executive Management‬‬
‫ُٕ ج‪ٛ‬ؿجفذ جهسٕ سِيل ُوٓ سٌفٖـ ّيفجكدر لٖف جهِيوٖحز ‪ ُّٕ ،‬يلثّهر ًُ جهسإنؿ يىً سػلٖىق‬
‫ج‪ُٙ‬ؿجف ّ اسدحٍ جهؾًً جهيّيُّر ‪ّ ،‬سيسحق ُـٍ جهفثر دسغوٖخ جهلؿفجز جهِيوٖر ّ جهفٌٖىر ُوىٓ‬
‫جهلؿفجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪ ،‬فِٕ سفيل جهسِحيل يَ جهظّجٌخ جهفٌٖر ؤنصف يً جهظّجٌخ ج‪ٛ‬ؿجفٖىر ‪ّ ،‬سلىّى‬
‫دففَ جهسلحفٖف اهٓ يلسّٖحز ج‪ٛ‬ؿجفذ جهّلًٓ ‪ ُّٕ ،‬ػولر جهّول دًٖ جهِيحهر ّج‪ٛ‬ؿجفذ [‪. ]55‬‬
‫‪ ‬اإلغاؼث اهّؿعٓ " ‪: " Middle Management‬‬
‫سسيصل دحهًدلحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهّجكِر دًٖ ج‪ٛ‬ؿجفذ جهِوٖح ّج‪ٛ‬ؿجفذ جهسٌفٖـٖر ‪ ،‬فِٕ وور جهّول دًٖ ُـًٖ‬
‫جهيلىسًّٖٖ ‪ّ ،‬يً ؤُى ّجظدحسِح جهسٌلىٖق ّففَ جهسلحفٖف جهيلؿير يً ج‪ٛ‬ؿجفذ جهسٌفٖـٖر اهٓ ج‪ٛ‬ؿجفذ‬
‫جهِوٖىح دِؿ يفجظِسِح ‪ّ ،‬سّوٖل يح سسؾـٍ ج‪ٛ‬ؿجفذ جهِوٖح هوينىفٍّ يىً كىفجفجز ّسِىؿٖ‪ٞ‬ز ّؤٔ‬
‫يلسظؿجز اهٓ ج‪ٛ‬ؿجفذ جهسٌفٖـٖر [‪.]24‬‬
‫‪ ‬اإلغاؼث اهؾوٖـب " ‪: " Upper Management‬‬
‫ُٕ يظيُّر جهيؿٖفًٖ جهـًٖ ٖنغوًّ جهيفجنق جهِوٖىح فىٕ ج‪ٛ‬ؿجفذ ‪ّ ،‬سسيٖىق ُىـٍ جهفثىر‬
‫ديلثّهٖحسِح جهندٖفذ ُّ‪ٞ‬كحسِح جهّجلِر يَ جهيئللحز ج‪ٙ‬ؾفْ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ فِٕ يلىثّهر ُىً‬
‫يٌِى جهلفجفجز جهفثٖلٖر ّجهػلحلر نح‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز جهؾحفظٖر ّفلى ّسًدٖق جهلٖحلىر جهِحيىر‬
‫ّسّكَٖ جهِلّؿ ‪ ...‬جهؽ ‪ّٖ ،‬يصل جهننل (‪ )2-2‬فليحً ُفيٖحً ّٖيغ ُ‪ٞ‬كر يلىسّٖحز ج‪ٛ‬ؿجفذ‬
‫جهص‪ٞ‬صر ‪ّ ،‬جهػظى جهٌلدٕ ه‪ٚ‬ففجؿ جهييصوًٖ هنل يلسّْ [‪.]55‬‬

‫‪39‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫اإلداسة‬
‫انؼهُب‬

‫اإلداسة انىعطً‬

‫اإلداسة انتُفُزَت‬

‫شنل (‪ )5-5‬يؿخّٖبح اإلغاؼث [‪.]55‬‬

‫‪ 4.4.5‬اغاؼث اهيشؼّؽبح اإلٌشبئٖج ‪:‬‬


‫نغٖفٍ يً ؤٌّجٍ جهينحفَٖ ِٖفى جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ ؤًفجفَ اهٓ ُؿذ وِّدحز ّينحنل اؿجفٖر ٌٌىفًج‬
‫هًدِٖر سففؿٍ ييح ٖلسؿُٕ سًدٖق ؤلحهٖخ ّسلٌٖحز اؿجفٖر ُوٓ ُـج جهٌٍّ يً جهوٌحُحز ‪ ُّّ ،‬يح ٖلىيٓ‬
‫اؿجفذ ج‪ٌٛ‬نحءجز ‪ّ ،‬كؿ ُفف "‪ " Bentil‬اؿجفذ ج‪ٌٛ‬نحءجز دإٌِح " جٌؿيحض ّ جٌوِحف ُيوٖىحز ج‪ٌٛ‬نىحءجز‬
‫جهلؿٖير يَ جهسلٌٖحز جهيسلؿير ّؤػؿش ًفق ج‪ٛ‬ؿجفذ فٕ ٌٌحى يسنحيل هوسػنى فٕ جهيىؿذ ّجهسنوفىر ّظىّؿذ‬
‫ُيوٖحز جهسويٖى ّ ج‪ٌٛ‬نحء " [‪. ]36‬‬
‫ّيً ؾ‪ٞ‬ل ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ يح سى جهِصّف ُوَٖ يً جهؿفجلحز جهلحدلر جسيغ ّظّؿ جهِؿٖؿ يً ّظِحز جهٌٌىف‬
‫ػّل سِفٖف اؿجفذ ج‪ٌٛ‬نحء جز ‪ّ ،‬هى ٖسى جهِصّف ُوٓ سِفٖف نحيل ٖسٌحّهِح يً ظيَٖ ظّجٌدِىح ج‪ٛ‬ؿجفٖىر‬
‫ّجهلحٌٌّٖر ّجهيحهٖر ّنٖفٖر جهسوفف فٕ ٌُحوف ُيوٖحسِح ‪.‬‬
‫ّفغى سِؿؿ ّظِحز جهٌٌف ػّل سِفٖف اؿجفذ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر ا‪ ٝ‬ؤٌِح ظيِٖحً سسفق فٕ ؤً جهغىفى‬
‫يٌِح ُّ سػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل قيً يػؿؿ دسنوفر يػؿؿذ ّدحهظّؿذ جهيًوّدر ‪ ،‬هـج ف‪ ٞ‬دؿ يٌـ جهدؿجٖر‬
‫ؤً ٖسى سِفٖف ج‪ُٙ‬ؿجف دّيّع ُّٕ يصل " غفى جهينفٍّ – يّكَِ – جهيٖقجٌٖر جهيفوىّؿذ – يىؿذ‬
‫جهسٌفٖـ – جهيّجوفحز – جهٌفّف جهدٖثٖر – جهيٌحؼ ‪...‬جهؽ " [‪.]28‬‬

‫‪40‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 2.4.5‬اؿخعغاى ٌغى اهيؾوّيبح فٕ اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫يً جه ًدِٖٕ ؤً ٖسدَ ؤٔ ينفٍّ هيئللر يح ‪ّ ،‬سسنًّ جهيئللحز ّجهنىفنحز يىً يظيُّىر ؤٌٌيىر‬
‫ّسفنٖدحز ؿجؾوٖر ظقثٖر ـجز ُ‪ٞ‬كحز سئصف ن‪ ًٞ‬يٌِح ّسسإصف دح‪ٙ‬ؾفْ هسنًّ ندنر يسنحيور سسإصف دإٌٌيىر‬
‫جهيئللحز ج‪ٙ‬ؾفْ جهسٕ سسِحيل يِِح ‪ّ ،‬سسإصف دحهيػًٖ جهيسّجظؿذ فَٖ ‪ّ ،‬سلّى ظيَٖ ُـٍ ج‪ٌٌٙ‬ير دسيصٖىل‬
‫ّيدً ّيفجكدر ُيوٖحسِح دّجلًر جهدٖحٌحز ّجهيِوّيحز جهسٕ سِسدف ُيوٖر يِحهظسِح ّسّوىٖوِح هويلىسؾؿى‬
‫ظُّف ٌٌى يِوّيحز ج‪ٛ‬ؿجفذ (‪ ًٙ ، Management Information System )MIS‬كٖير جهيِوّيىحز‬
‫سسإسٓ يً ٌسحثط جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهسٕ ٖسى جسؾحـُح دٌحء ُوٓ سوم جهيِوّيحز ‪ّ ،‬ؤنؿز اػؿْ جهؿفجلحز‬
‫[‪ ]24‬ؤٌَ ٌُؿ سويٖى (‪ )MIS‬لّجء ُوٓ يلسّْ جهينفٍّ ؤّ ُوٓ يلسّْ جهيٌٌير يً جهيِىى يفجُىحذ‬
‫ُ‪ٞ‬كسَ دإظقجء جهٌٌحى جهسحدَ هَ ‪ ،‬يَ يفجُحذ جهِ‪ٞ‬كحز جهؿجؾوٖر دًٖ ج‪ٌٌٙ‬ير جهظقثٖر هّػىؿجز جهينىفٍّ‬
‫ّّػؿجز جهيٌٌير ‪ ،‬هسػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ يً ظِر ّؤُؿجف جهيٌٌير ج‪ٙ‬ى يً ظِر ؤؾفْ ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً‬
‫جهيِى ج‪ٛ‬هيحى دحهيفحُٖى جهِحير هوٌٌحى جهيفجؿ سويٖيَ ّجهسلٌٖحز جهيسحػر يصل اينحٌحز جهػحلخ جٗهىٕ جهسىٕ‬
‫ٖينً جلسؾؿجيِح فٕ جهيفجػل جهيؾسوفر هوينفٍّ [‪.]27‬‬

‫‪ 7.4.5‬اؿخعغاى اهضبؿة اٗهٕ فٕ اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ِٖؿ جهػحلخ ج ٗهٕ ؤؿجذ يفّفٖر ّفِحهر سلسؾؿى فٕ جهيفجػل جهيؾسوفر هوينحفَٖ دإٌّجُِح ‪ّ ،‬كىؿ ؤفىحؿز‬
‫دِى جهؿفجلحز ‪ ،‬ؤً سوم ج‪ٙ‬ؿجذ سلسؾؿى فٕ يظحل وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز هولٖحى دِؿذ يِحى‪ ،‬ؤُيِح [‪:]56‬‬
‫‪ٌ ‬لل جهيِوّيحز دّجلًر جهندنحز ‪.‬‬
‫‪ً ‬دحُر ّسوٌٖف جهدٖحٌحز ّػفٌ جهلظ‪ٞ‬ز ّسػؿٖصِح ‪.‬‬
‫‪ ‬سنًّٖ كحُؿذ جهدٖحٌحز ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهيّجوفحز ّظؿجّل جهنيٖحز ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسوحيٖى جهٌِؿلٖر ديؾسوف ؤٌّجُِح ‪.‬‬
‫‪ ‬اؿجفذ جهينسفٖحز ّجهسػنى فٕ جهيؾحقً ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهيٖقجٌٖحز ّاظفجء جهػلحدحز ‪.‬‬
‫‪ ‬يفجكدر جهسنحهٖف ‪.‬‬
‫‪ ‬سؾًًٖ جهينحفَٖ ّاُؿجؿ جهظؿجّل جهقيٌٖر ّيفجكدسِح ‪.‬‬
‫‪ ‬سػوٖل جهسؿفلحز جهٌلؿٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬ظؿّهر ّيسحدِر جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ ‬يفجكدر جهيلسٌؿجز ‪.‬‬
‫‪ ‬يفجكدر جهسِؿٖ‪ٞ‬ز فٕ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهسلحفٖف ػّل جهينحفَٖ ‪.‬‬

‫‪41‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 2.5‬األُغاف األؿبؿٖج هويشؼّػ ‪:‬‬


‫يً ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ ؤً ‪ ٔٙ‬ينفٍّ ص‪ٞ‬ش ؤُؿجف فثٖلٖر " ؤُؿجف جهيحهم " ُٕ جهيىؿذ ّجهسنوفىر‬
‫ّج‪ٙ‬ؿجء جهٌّٖفٕ ؤٔ جهظّؿذ ‪ّ ،‬سليٓ ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف نـهم " كّٖؿ " نيح ّٖيػِح جهننل (‪ٌٌّ ، )3-2‬ىفًج‬
‫هِ‪ٞ‬كر جهسؿجؾل ّجهسفجدً دًٖ ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف فيً جهًدِٖٕ ؤً ّٖظؿ دٌِٖح ظـخ ّفؿ ؿجثىى ؾى‪ٞ‬ل يفجػىل‬
‫جهينفٍّ هسئؿٔ جهقٖحؿذ ؤّ جهٌله فٕ ؤػؿُح اهٓ قٖحؿذ ؤّ ٌله فٕ جٗؾفًٖ[‪.]22‬‬

‫اهشنل (‪ )2-5‬كّٖغ اهيشؼّػ [‪.]55‬‬

‫ِّٖؿف جهيحهم ؿجثيحً اهٓ جلسنيحل جهينفٍّ فٕ ؤكل يؿذ قيٌٖر يينٌر دإكل سنحهٖف يينٌر ّدإُوٓ يلسّْ‬
‫ظّؿذ يينٌر [‪ّ ، ]37‬هنً ُوٓ جهِيّى يً جهٌحؿف سػلٖق ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف جهص‪ٞ‬صر يظسيِر يِحً ‪ ،‬ػٖش ؤٌَ ُوٓ‬
‫جهيحهنًٖ هوينحفَٖ جهيّجقٌر فٕ ج‪ُٙ‬يٖر دًٖ جهسنوفر ّجهظّؿذ ّيؿذ جهسٌفٖـ [‪.]38‬‬
‫ّٖلِٓ ظيَٖ ؤوػحخ جهينحفَٖ هوػوّل ُوٓ جهيلحّل جهـٔ ٖلّى دحهسٌفٖـ جهظٖؿ دإلِحف يٌحلدر ؾ‪ٞ‬ل يؿذ‬
‫يٌحلدر هسػلٖق سّجقً ج‪ُٙ‬ؿجف جهفثٖلٖر جهص‪ٞ‬صر " جهسنوفر ّجهظّؿذ ّجهيؿذ " [‪.]38‬‬
‫ٌٌّفًج ‪ُٙ‬يٖر ؤُؿجف جهيحهم جهص‪ٞ‬صر جهيـنّفذ فيً جهيِى سٌحّهِح دسّيٖغ ؤنصف نحٗسٕ[‪:]38‬‬
‫‪ ‬اهيغث ‪ :‬جهيلوّؿ دِح جهفسفذ جهقيٌٖر جه‪ٞ‬قير ‪ٝ‬لسنيحل سٌفٖـ جهينفٍّ ػلخ جهدفٌىحيط جهقيٌىٕ‬
‫جهيِؿ هَ دغفى جلسِيحل جهينفٍّ ّج‪ٝ‬لسفحؿذ يٌَ فٕ جهيُّؿ جهيػؿؿ ػلخ جهيؾًً جهيلىسلدوٕ‬
‫هويحهم‪ّ ،‬سؾسوف ؤُيٖر جهيؿذ يً ينفٍّ اهٓ آؾف ػلخ ًدِٖر جهينفٍّ ‪ ،‬فسىقؿجؿ يىص‪ ًٞ‬فىٕ‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر نينحفَٖ جهلٖحػر جهسٕ ٖنًّ ؤفيل جلسصيحف هِح دح‪ٝ‬لسفحؿذ يٌِح ّسنغٖوِح فٕ‬
‫جهيّلى جهلٖحػٕ فسٌِف ٌُح ج‪ُٙ‬يٖر جهدحهغر ‪ٝ‬لسنيحل جهينفٍّ فٕ جهيُّؿ جهيػؿؿ هَ ػسٓ ‪ ٝ‬سلل‬
‫جهظؿّْ يٌَ ‪ّ ،‬نـهم ؤٔ ينحفَٖ ٖػؿؿ دؿء سنغٖوِح ديّلى يًِٖ يصل ينحفَٖ جهيؿجفك جهسٕ ٖدؿؤ‬
‫سنغٖوِح ددؿجٖر جهِحى جهؿفجلٕ فسسظوٓ ؤُيٖر جلسنيحهِح كدل ـهم ّٖودغ ‪ ٔٙ‬سإؾٖف ؤصفجً لودًٖح [‪.]37‬‬
‫ّٖظسِؿ جهيحهنًٖ هوينحفَٖ فٕ جؾسٖحف جهيلحّل جهـٔ ٖفًّ فَٖ جهلؿفذ ُوٓ سلىوٖى جهينىفٍّ فىٕ‬
‫جهيُّؿ جهيػؿؿ ّسفحؿٔ جهسإؾٖف ‪ ،‬دل ؤً دِى ؤٌّجٍ جهِلّؿ ٖيٖف دٌؿ ينحفىإذ سنىظِٖٖر سيىٌغ‬

‫‪42‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫هويلحّل فٕ ػحهر جلسنيحهَ سٌفٖـ جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهيػؿؿذ ؤّ ؾ‪ٞ‬ل يؿذ ؤكل يٌِح هػصىَ ُوىٓ‬
‫لفُر جهسٌفٖـ ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً جهيِى ٌُؿ اُؿجؿ جهؾًر ‪ ٔٙ‬ينفٍّ ؤً ٖسى يفجُحذ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ‬
‫جهيؿذ ّجهسنوفر ‪ ،‬ػٖش ٖينً جُسدحف يِؿل جهٌلىدر دًٖ جهسنوفر ّجهيؿذ ظٖىؿجً ٌُؿ (‪ّ )0.4‬يسّلىًًح‬
‫‪ٌُ ٞ‬ؿ (‪.)0.2‬‬
‫ٌُؿ (‪ّ )0.25‬كوٖ ً‬
‫‪ ‬اهخنوفج ‪ُ :‬حؿذ يح ِٖسدف جهيحهم ؤً جهسنوفر يً ؤُى ؤُؿجفَ ‪ ،‬ػٖش ٖفْ ؤٌىَ نويىح كوىز كٖيىر‬
‫جهيوفّفحز " سنحهٖف جهينفٍّ " فبً ـهم ٖئؿٔ اهٓ قٖحؿذ ج‪ٙ‬فدحع ‪ّٖ ،‬سؾـ جهنصٖف يً جهيىحهنًٖ‬
‫هوينحفَٖ ُـٍ جهلحُؿذ نإلحك ٌُؿ سلٖٖى ًُحءجز جهيلحّهًٖ ‪ٝ‬ؾسٖحف ج‪ٙ‬فيل ‪ ،‬فٖسى جؾسٖحف جهًِىحء‬
‫ج‪ٙ‬كل لِفجً ‪ِّٖ ،‬سدفًّ ؤً ُـج جهلِف ٖيصل سنوفر جهينفٍّ ‪ّ ،‬هنً فٕ جهّجكَ نصٖفجً يىح سنىًّ‬
‫جهسنحهٖف جهٌِحثٖر ؤُوٓ يً جهلِف ج‪ٙ‬ووٕ هوًِحء ييح ٖؿل ُوٓ ؤً ؤكل جهًِىحءجز لىِفًج هىٖك‬
‫دحهيفّفذ ؤً ٖنًّ [‪. ]39‬‬
‫‪ُ ٞ‬وٓ جهيحهم ؤّ يً ٖنوفَ سلؿٖف سنوفر جهينىفٍّ دؿكر ُحهٖر ‪ ،‬هـج فيً‬
‫ُّوٓ جهِيّى فبٌَ هٖك لِ ً‬
‫جهٌحؿف ؤً سسًحدق يٖقجٌٖر جهينىفٍّ سيحيحً يَ جهسلؿٖف جهيدؿثٕ هوينىفٍّ ‪ِّٖ ،‬ؿ جهسػنى فٕ يِىؿل‬
‫ج‪ٌٛ‬فحق هٖس‪ٞ‬ءى يَ ج‪ٛ‬ينحٌحز جهيحهٖر هوينىفٍّ ؤّ يح ٖليٓ " اؿجفذ جهسؿفلحز جهٌلؿٖر " يً جهظّجٌىخ‬
‫جهِحير جهسٕ سِسى دحهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهسنوفر ّجهقيً ّجهسٕ فديح ٖغفل ٌُِح جهيحهم [‪.]40‬‬
‫‪ ‬اهسّغث ‪ :‬سِؿؿز سِفٖفحز جهظّؿذ جهسٕ ‪ٖ ٝ‬سلَ جهيظحل هلفؿُح ‪ّ ،‬ؤُيِح ؤٌِىح نىل ؾوىحثه‬
‫ّيقجٖح ج‪ٌٛ‬سحض ؤّ جهؾؿير جهسٕ سػلق جهيسًودحز جهيِوٌر ّجهييٌٖر ‪ ،‬نيح ِٖفف جهيٌِؿلًّ جهظّؿذ‬
‫دإٌِح جهيًحدلر هويّجوفحز[‪.]41‬‬
‫ؤيح جهظىّؿذ فٕ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نىحءجز فلؿ سى سِفٖفِح دإٌِح نيحهٖر جهليحز جهيًوّدر فٕ ج‪ٌٛ‬سىحض ؤّ‬
‫جهؾؿير ه‪ٖٜ‬فحء دحهغفى جهيًوّخ ( جهيّجوفحز جهدفًٖحٌٖر ‪.]42[) BS 570 – 1978‬‬
‫ّسفسدً ظّؿذ سٌفٖـ جهينفٍّ دظّؿذ يّجفؿٍ جهيسِؿؿذ يصل يِحفجز يٌٌير جهينفٍّ يً جهيىحهنًٖ‬
‫ّجهيٌِؿلًٖ ّجهيلحّهًٖ ّجهِحيوًٖ ‪ّ ..‬جهيّجؿ ّجهيِؿجز ّجهسلٌٖحز جهيلسؾؿير هوسٌفٖىـ ّجهسؾًىًٖ‬
‫ّجهيفجكدر ّجهسػنى [‪.]42‬‬
‫ّكؿ ؤنحفز دِى جهؿفجلحز اهٓ ؤً سؿُّف ظّؿذ سٌفٖـ جهينحفَٖ ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز ج‪ٙ‬ؾٖفذ ؤؿْ اهٓ‬
‫جلسػؿجش ؤٌٌير ظؿٖؿذ ‪ٖٛ‬ظحؿ ًُحءجز سػلق فغدر جهيحهم ‪ّ ،‬هِـج فؤز ؤٌَ يً جهيِىى ؤً سئؾىىـ‬
‫جهظّؿذ نيِٖحف ؤّ يلٖحك فثٖلٕ فٕ جؾسٖحف [‪.]39‬‬

‫‪ 0.2.5‬اهؾالكج تًٖ ؤُغاف اهيشؼّػ ‪:‬‬


‫ٌٌفًج هوِّدر سػلٖق جهيّجقٌر دًٖ ؤُؿجف جهيحهم جهص‪ٞ‬صر جهيـنّفذ ‪ ،‬دحهسحهٕ فبً ػ‪ّ ًٞ‬لًحً دحهؾوىّه‬
‫ٖينً جهسفحّى ّجهيٌحكنر ػّهَ هوّوّل اهٓ جهسنحيل دٌِٖح ‪ِّٖ ،‬سدف كٖحك ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف دوغر جهيىحل ُىّ‬

‫‪43‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يفسحع ـهم جهسنحيل ‪ّ ،‬كؿ سى سيصٖل جهِ‪ٞ‬كر جهسلوٖؿٖر دًٖ ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف دحهيصوش جهـُدٕ جهيِفّف جهيّيغ فٕ‬
‫جهننل (‪ّ )4-2‬جهـٔ ٖيصل نل ُؿف فؤلحً يً فئّلَ ‪ّ ،‬يً جهًدِٖٕ ؤً ّٖظؿ ظـخ ّفؿ ؿجثى دًٖ ُىـٍ‬
‫ج‪ُٙ‬ؿجف ؾ‪ٞ‬ل يفجػل جهينفٍّ هسسغٖف دحهسحهٕ ؤّقجٌِح يً يفػور اهٓ ؤؾفْ[‪. ]42‬‬

‫انضيٍ‬

‫انتكهفت‬
‫انجىدة‬

‫شنل ؼكى (‪ :)4-5‬اهيذود اهػُتٕ ألُغاف اهيشؼّػ [‪]42‬‬

‫ِّٖؿ جهسِفٖف ّجهسػؿٖؿ جهّجيغ هوِ‪ٞ‬كر دًٖ ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف يً جهِيوٖحز جهيِلؿذ هوسّول اهٓ جهػل ج‪ٙ‬يصىل‬
‫ّـهم ٌٌفًج هؿٌٖحيٖنٖر جهِ‪ٞ‬كر دٌِٖح نيح ّٖيغ جهننل (‪.]44[ )5-2‬‬

‫ا‬

‫ا‬

‫ا‬

‫شنل (‪ )2-5‬ؤُغاف اهيغث ّاهخنوفج ّاهسّغث هويشؼّػ [‪]44‬‬

‫‪44‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّكؿ سى ؾ‪ٞ‬ل جهِلّؿ جهيحيٖر جهلٖحى ديػحّ‪ٝ‬ز ‪ٝ‬لسٌدحً ُـٍ جهِ‪ٞ‬كر ‪ ،‬ففٕ جهلسٌٖٖحز سى سًىّٖف ٌيىحـض‬
‫هسِفٖف جهِ‪ ٞ‬كر دًٖ جهيؿذ ّجهسنوفر دحلسؾؿجى ًفٖلر جهدفيظر جهؾًٖر ّندنحز ج‪ُٙ‬يحل ‪ ،‬نيىح سىى ‪ٝ‬ػلىًح‬
‫جلسؾؿجى ًفٖلر جهدفيظر جهؾًٖر جهفكيٖر هوسِحيل يَ جهِ‪ٞ‬كحز ج‪ٙ‬نصف سِلٖؿًج دًٖ جهيؿذ ّجهسنوفر ّجهٌّٖفىر ‪،‬‬
‫ّكؿ ؤّفؿز جهؿفجلحز ًفٖلر يفوور هويّجقٌر دًٖ جهسنوفر ّجهيؿذ جهسٕ سِسيؿ ُوٓ اؿفجض جهسنحهٖف جهيدحنفذ‬
‫ّغٖف جهيدحنفذ ييً جهػلحدحز نيح ّٖيغ جهننل (‪.]45[ )6-2‬‬

‫شنل ؼكى (‪ )7-5‬يٌضٌٓ اهخنوفج األكل هويشؼّػ [‪]42‬‬

‫ّسِسدف ُـٍ جهًفٖلر ُدحفذ ًُ سًّٖف هًفٖلر ؤؾفْ ُٕ " ‪ " Break through points‬ؤّ ًفٖلر سػوٖل‬
‫جهيٌػٌٓ هسػؿٖؿ جهٌلًر جهسٕ سلل ٌُؿُح جهيؿذ ّسػلق ؤكل سنحهٖف يينٌر ‪.‬‬
‫نيح كحى " ‪ " Robinsonّ Butcher‬دحلسؾؿجى ًفٖلر فٖحيٖر ؤؾفْ سفسنىق ُوىٓ ًفٖلىر جهدفيظىر‬
‫جهؿٌٖحيٖنٖر [‪.]46‬‬
‫ّ‪ٌ ٔٙ‬نحً سّظؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ ّكسَ ّسنوفسَ ّظّؿسَ ػٖش ؤً سلوٖه جهّكز ‪ٛ‬سيحى اٌظحق ؤٔ ٌنحً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫قيً ؤكل يً جهيؾًً لّف ٖقٖؿ جهسنحهٖف جهيدحنفذ هـهم جهٌنحً ‪ ًٙ‬سلوٖه جهّكز ٖلسوقى جلسؾؿجى يّجفؿ‬
‫ايحفٖر سئؿٔ اهٓ سنوفر ايحفٖر ‪ّ ،‬نـهم دحهٌلدر هيلسّْ جهظّؿذ جهيًوّخ ‪ّ ،‬هنً فٕ ٌفك جهّكز سىإؾف‬
‫اٌظحق ٌنحً يح ًُ يُّؿٍ جهيػؿؿ ٖلدخ قٖحؿذ سنوفر ـهم جهٌنحً دلدخ قٖحؿذ جهلٖيىر جهقيٌٖىر ه‪ٚ‬يىّجل‬
‫دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهسيؾى [‪.]43‬‬

‫‪45‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّيَ ؤٌَ يً جهيينً سلوٖل قيً اٌظحق ؤٔ ٌنحً دقٖحؿذ يّجفؿٍ ‪ ،‬هنً ـهم ٖػؿش اهٓ ػؿ يح فلً ػٖىش‬
‫ٖلسػٖل دِؿٍ سلوٖل جهقيً يِيح قجؿز جهيّجفؿ ّجهسنحهٖف نيح ّٖيغ ـهم جهننل (‪.]26[ )7-2‬‬

‫شنل ؼكى‪ )6-5( :‬يٌضٌٓ اهؾالكج تًٖ اهيغث ّاهخنوفج عالل يؼضوج خٌفٖػ اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج [‪]57‬‬

‫ّدوفر ُحير سِسدف يِففر جهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهّكز ّ جهسنوفر فٕ جهينفٍّ ؤّ فٕ ؤٔ ٌنحً يً جهِّجيل جهيلحُؿذ‬
‫ُوٓ جهسٌفٖـ دإؿجء ؤفيل ييً جهيّجفؿ جهيسحػر[‪.]47‬‬

‫‪ 5.2.5‬اهخغفلبح اهٌلغٖج هويشؼّػ ‪:‬‬


‫سى سِفٖف جهسؿفلحز جهٌلؿٖر دإٌِح ُ‪ٞ‬كر دًٖ جهسنوفر ّجهقيً فٕ ؤٔ ينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل يفجػوىَ جهيؾسوفىر يىَ‬
‫يفجُحذ جهلٖير جهقيٌٖر ه‪ٚ‬يّجل ‪ٖ ّٝ ،‬لسوف يٌِٓ جهسنوفر ٌُح ُوٓ جهيوفّفحز جهلحهدر دل سنىيل نىـهم‬
‫ج‪ٖٛ‬فجؿجز " جهيّظدر " جهسٕ ٖينً جهػوّل ُوِٖح يً ؾ‪ٞ‬ل جهينفٍّ ‪ِّٖ ،‬سدف سػوٖل جهسؿفلحز جهٌلؿٖر يً‬
‫جه يِحٖٖف جهسٕ ٖينً ج‪ُٝ‬سيحؿ ُوِٖح فٕ جؾسٖحف جهينفٍّ جهيٌحلخ يً دًٖ ُؿذ دؿجثل يًفّػر ‪ ،‬نيح ؤٌِىح‬
‫سِؿ ؤػؿ ج‪ٙ‬لحهٖخ جهسٕ ٖينً اسدحُِح هلٖحك سًّف ّػلً لٖف جهينفٍّ [‪.]48‬‬
‫ّيً ُّجيل ٌظحع جهينفٍّ كٖحى جهيحهم ؤّ يً ٌّٖخ ٌَُ دسوّف جهسؿفلحز جهٌلؿٖر جهيصحهٖر هوينفٍّ كدىل‬
‫دؿجٖسَ صى سػوٖوِح ّيفجظِسِح ًٖور جهيفجػل جهيؾسوفر هوينفٍّ ‪ ،‬ؤٔ ديٌِٓ جهيفجكدر جهيلسيفذ ّجهيلحفٌر دًٖ‬
‫جهيؾًً جهيصحهٕ هوسؿفلحز جهٌلؿٖر ّجهيؾًً جهّجكِٕ جهـٔ ّٖيغ سوم جهسؿفلحز ػلخ لٖف جهِيىل جهفِوىٕ‬
‫دحهينفٍّ ّيً صى سوػٖغ ج‪ٌٝ‬ػفجف ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً يِحٖٖف ج‪ٛ‬ؿجفذ جهظٖؿذ هوينحفَٖ جهلىؿفذ ُوىٓ اؿجفذ‬

‫‪46‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل يفجػوَ جهيؾسوفر دسؿفلحز ٌلؿٖر ؤكفخ يح سنًّ اهٓ جهيصحهٖر ‪ ،‬اـ ؤٌَ هٖك يً جهلِل جهسػنى‬
‫فٕ جهسؿفلحز جهٌلؿٖر جهّجكِٖر دػٖش سًحدق سيحيًح جهسؿفلحز جهٌلؿٖر جهيصحهٖر [‪.]43‬‬

‫‪ 2.2.5‬ؤّؽاً ؤُغاف اهيشؼّػ ‪:‬‬


‫سؾسوف جهسلؿٖفجز ّج‪ّ ٙ‬قجً جهسٕ ؤًُحُح يحهنٕ جهينحفَٖ هنل يً جهظّؿذ ّجهسنوفر ّجهقيً ُوٓ ؤلىحك‬
‫كٖى يحهٖر نيح ّٖيػِح جهننل (‪.]49[ )8-2‬‬

‫شنل ؼكى (‪ )8-5‬يوعص اهخلغٖؼاح ّاألّؽاً اهٌيعٖج [‪]41‬‬

‫‪ 7.5‬غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ ‪:‬‬


‫سيف جهينحفَٖ ديفجػل يؾسوفر ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحسِح ‪ّٖ ،‬دؿؤ جهينفٍّ فٕ جهيِؿ نفنفذ ٖسوىّفُح جهيحهىم‬
‫هسػلٖق ؤُؿجفَ ‪ ،‬صى سسًّف هسيف دِؿذ يفجػل اهٓ ؤً سول اهٓ يفػور جهسنغٖل ّج‪ٝ‬لسفحؿذ جهسٕ سلسيف اهٓ‬
‫ؤً سول اهٓ جهسوفٖر‪ّ ،‬سؾسوف ؿّفذ جهػٖحذ يً ينفٍّ اهٓ آؾف ػلخ ًدِٖسَ ّػظيَ ّ‪ ٝ‬سّظىؿ ؿّفذ‬
‫كٖحلٖر سٌحلخ ظيَٖ جهينحفَٖ ‪ ،‬هنٌِح ظي ِٖحً سدؿؤ يً جهيحهم ّسٌسِٕ ٌُؿ جهيحهم ‪ّ ،‬يً جهًدِٖٕ ؤً ٌِٖنك‬
‫ؤٔ ؾًإ فٕ جهيفجػل ج‪ّٙ‬هٓ يً جهينفٍّ ُوٓ جهيفجػل جه‪ٞ‬ػلر ّكؿ ٖودغ جهسوػٖغ ؤيفًج دحهغ جهوِّدر‬
‫اً هى ٖنً يلسػٖ‪ّ ، ًٞ‬سؾسوف ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ ًُ غٖفُح يً جهؿّفجز دحؾس‪ٞ‬ف ػٖصٖىحز‬
‫جهينفٍّ ج‪ ٌٛ‬نحثٕ ًُ غٖفٍ يً جهينحفَٖ ‪ّ ،‬هنً ُيّيحً سسيٖق جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر دؿّفذ ػٖحذ ـجز دؿجٖر‬
‫ٌِّحٖر ّجيػسًٖ ّيػؿؿسًٖ ‪ ،‬نيح ّٖيػِح جهننل (‪]37[ )9-2‬‬

‫‪47‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫فكشة يششوع‬
‫انذساعبث انتًهُذَت‬
‫اإلػالٌ‬
‫انبذائم‬ ‫انذساعبث‬
‫……‪.‬‬ ‫اختُبس‬ ‫انتفصُهُت‬ ‫طشح‬
‫انبذاَت‬ ‫انًهُذط‬ ‫……‪.‬‬ ‫انبذَم‬ ‫‪..............‬‬ ‫انًششوع فٍ‬
‫انًبنك‬ ‫……‪.‬‬ ‫‪..............‬‬ ‫ػطبء‬
‫انُهبَت‬ ‫…‪.....‬‬ ‫‪..............‬‬

‫انتغهُى‬ ‫تمذَى انؼشوض‬


‫انُهبئٍ‬ ‫‪+‬‬
‫تمُُى انؼشوض‬

‫ٔؼُ‬
‫أ‪ٚ‬‬
‫تشعُه انؼطبء‬ ‫ال‬

‫اإلشــــــــــشاف‬
‫انتغهُى‬ ‫اختُبس‬
‫االبتذائٍ‬ ‫انتُـــــــــــفُز‬ ‫انًمبول‬

‫شنل ؼكى‪ :)1-5( :‬غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ اإلٌشبئٕ [‪]26‬‬

‫ّسسنًّ ؿّفذ ػٖحذ يٌِى جهينحفَٖ يً يفجػل ؾيك نحٗسٕ [‪:]37‬‬


‫‪ .1‬اغؼام فنؼث اهيشؼّػ (‪ : )Pconceptual Phase‬دِؿ ؤً سسدوّف فنفذ جهينفٍّ هؿْ جهيحهم سدؿؤ‬
‫جهؿفجلحز هوينفٍّ جهسٕ ٖسى اٌظحق دِيِح دّجلًر جهيحهم ؤّ ج‪ٙ‬ففجؿ جهسحدًِٖ هَ ؤّ ٖنوىف ظِىر‬
‫جلسنحفٖر يسؾوور دبظفجء دِى ؤّ نل سوم جهؿفجلحز ‪ّ ،‬سنيل جهؿفجلحز ُؿذ ؤٌّجٍ نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬ؿفجلر جهػحظر اهٓ جهينفٍّ ّجهِؿف جهيدؿثٕ هَ ‪.‬‬
‫‪ ‬جكسفجع جهدؿجثل جهسٕ يً جهيينً ؤً سػلق ج‪ُٙ‬ؿجف ّؿفجلسِح ّجؾسٖحف ج‪ٌٙ‬لخ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهؿفجلحز جهيحهٖر ّجهسلؿٖف جهيدؿثٕ هوسنوفر ّيؿْ كؿفذ جهيحهم ُوٓ سيّٖل جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬ؿفجلحز جهظؿّْ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ّجهفٌٖر هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهؿفجلحز ج‪ٝ‬ظسيحُٖر ّجهدٖثٖر هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ ج‪ٙ‬لك ج‪ٝ‬لسفجسٖظٖر هوسغوخ ُوٓ جهينحنل ّجهيوحُخ جهسٕ كؿ سّجظَ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬جكسفجع يُّؿ دؿجٖر جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .2‬خؾؼٖف اهيشؼّػ (‪ّ : )Definition Phase‬ؤُى يح سسييٌَ ُـٍ جهيفػور جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ جهيّجفلحز جه‪ٞ‬قير هوينفٍّ ‪.‬‬

‫‪48‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سػؿٖؿ جهيّجفؿ جه‪ٞ‬قير هوينفٍّ ‪.‬‬


‫‪ ‬اُؿجؿ جهؾًً جهسفوٖوٖر هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ يِحٖٖف جهسويٖى ّاُؿجؿ جهسويٖى جهيدؿثٕ جهـٔ كؿ ٖلّى دَ جهيحهم ؤّ جلسنحفٔ ينوف ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهسويٖى جهسفوٖوٕ ّيح ٖسييٌَ ُّحؿذ يح ٖلّى دَ جلسنحفٔ ينوف ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهسويٖى جهٌِحثٕ يً فلّيحز سٌفٖـٖر ّنيٖحز ّيّجوفحز ّيلسٌؿجز جهسِحكؿ ُّحؿذ يىح‬
‫ٖلّى دَ جلسنحفٔ ينوف ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهيٖقجٌٖحز ّجهظؿجّل جهقيٌٖر هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هولٖحى دحهٌنحًحز جهيؾسوفر ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ ًُ ًُٞٛ‬جهينفٍّ ّسولٕ ًُحءجز جهسٌفٖـ ّيٌحكنر جهيسلؿيًٖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ؿفجلر ّسلٖٖى جهِفّى ّافلحء جهًِحء ُّحؿذ يح ٖنسفم فٕ ـهم جهيحهم ّج‪ٝ‬لسنحفٔ ‪.‬‬
‫‪ ‬اسيحى اظفجءجز جهسِحكؿ دًٖ جهيحهم ّجهيلحّل هسٌفٖـ جهِلؿ[‪.]50‬‬
‫‪ .3‬اهخٌفٖػ ‪ /‬اإلٌخبر (‪ّ : )Execution / Production Phase‬سسييً ُـٍ جهيفػور جٗسٕ[‪:]50‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز سٌفٖـ جهينفٍّ جهسٕ ٖلّى دِح جهيلحّل ‪.‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز جهيفجكدر ّج‪ٛ‬نفجف ُوٓ لٖف جهسٌفٖـ جهسٕ ٖلّى دِح جهيحهىم ؤّ يىً ٖيصوىَ نيىؿٖف‬
‫جهينفٍّ ؤّ جهينفف جهينوف ّجهـٔ دؿّفٍ ٖلؿى سلحفٖف دحهؾوّه ‪.‬‬
‫‪ ‬يلحفٌر جهسٌفٖـ جهفِوٕ ديح سى جهسؾًًٖ هَ ّسلٖٖى يؿْ ج‪ٌٝ‬ػفجف ًُ جهؾًر ‪.‬‬
‫‪ ‬جسؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هيِحهظر ج‪ٌٝ‬ػفجفحز ّسػؿٖش جهؾًً ّجهظؿجّل جهقيٌٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهؾًً جهيسِولر دحهيفػور جهلحؿير ‪.‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز جهسلوٖى ج‪ٝ‬دسؿجثٕ يً كدل جهيلحّل اهٓ جهيحهم ؤّ ييصوَ نيؿٖف جهينفٍّ ؤّ جهينفف ‪.‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز جهسلوٖى جهٌِحثٕ ّسسى نـهم دًٖ ج‪ًٙ‬فجف جهيـنّفذ فٕ جهسلوٖى ج‪ٝ‬دسؿجثٕ ‪.‬‬
‫‪ُ ‬يوٖحز جهيفجظِر جهٌِحثٖر ػٖش ٖسى سوفٖر جهػلحدحز جهيحهٖر هوينفٍّ ّسّصٖق يلسٌؿجسَ ‪.‬‬
‫‪ .4‬خشغٖل اهيشؼّػ (‪ّ : )Operational Phase‬سدؿؤ جلسفحؿذ جهيحهم يً جهينىفٍّ ؾى‪ٞ‬ل ُىـٍ‬
‫جهيفػور جهسٕ سسييً جٗسٕ [‪:]37‬‬
‫‪ ‬فسفذ ييحً ج‪ُٙ‬يحل جهسٕ ٖوسقى فِٖح جهيلحّل دبو‪ٞ‬ع يح كؿ ٌِٖف يً ُّٖخ دحهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬سلؿٖى جهؾؿير ؤّ جهيٌسط جهسٕ ِٖؿف جهينفٍّ اهٓ سلؿٖيِح ‪.‬‬
‫‪ ‬اظفجء جهوٖحٌر جه‪ٞ‬قير هوينفٍّ ّكؿ ٖلّى دِح جهيحهم ؤّ جهيلسِيل هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬سنحيل جهؾؿير ؤّ جهيٌسط جهسٕ ٖلؿيِح جهينفٍّ يَ يح سلؿيَ جهينحفَٖ ج‪ٙ‬ؾفْ ‪.‬‬
‫‪ ‬سلٖٖى يؿْ سػلٖق جهينفٍّ ‪ُٙ‬ؿجفَ ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهسّوٖحز جهيسِولر دحهينحفَٖ جهيلسلدوٖر جهينحدِر ‪.‬‬
‫‪ٌِ .5‬بٖج اهيشؼّػ (‪ ُٕ : )Finish Phase‬جهيفػور جهٌِحثٖر هوينفٍّ ّسنيل جٗسٕ‪:‬‬

‫‪49‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سوفٖر ّاٌِحء جهينفٍّ [‪.]51‬‬


‫‪ ‬سػّٖل جهيّجفؿ جهسٕ نحٌز يلسغور فٕ جهينفٍّ اهٓ ينحفَٖ ؤؾفْ ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً سظفدر جهينفٍّ فٕ جهينحفَٖ جه‪ٞ‬ػلر ‪.‬‬

‫‪ 0.7.5‬ؤّؽاً األُغاف عالل غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ ‪:‬‬


‫يً جهًدِٖٕ ؤً ٖسى ّيَ يِحيل ؤّ ّقً هنل ُؿف يً ج‪ُٙ‬ؿجف " جهقيً – جهسنوفر ‪ -‬جهظىّؿذ " ٌُىؿ‬
‫دؿجٖر جهينفٍّ ‪ ،‬هنً سًّف جهينفٍّ ّّظّؿ جهظـخ ّجهفؿ جهؿجثى دًٖ ج‪ُٙ‬ؿجف ٖئؿٔ اهٓ سغٖف ؤّقجٌِىح‬
‫ؾ‪ٞ‬ل جهيفجػل جهيؾسوفر يً ؿّفذ ػٖحذ جهينفٍّ نيح ّٖيغ جهظؿّل (‪. )1-3‬‬
‫ّيً جهّجيغ ؤً ؤّقجً ج‪ُٙ‬ؿجف جهص‪ٞ‬صر سنًّ يسلحّٖر ج‪ُٙ‬يٖر ٌُؿ سوّف جهيحهم هوينفٍّ ‪ ،‬دٌٖيح سقؿجؿ‬
‫ؤُيٖر جهسنوفر ّسلل ؤُيٖر جهيؿذ ّسسّلً ؤُيٖر جهظّؿذ ؾ‪ٞ‬ل يفجػل جهسٌفٖـ ج‪ّٙ‬هٓ ‪ّ ،‬سلسيف نفر جهسنوفىر‬
‫فجظػر اهٓ جٌسِحء جلسنيحل جهينفٍّ ‪ ،‬فٕ ػًٖ ٖلل ّقً جهظّؿذ هسسلحّْ يَ جهيؿذ ؾ‪ٞ‬ل يفجػل جهسٌفٖىـ‬
‫جهّلًٓ ‪ ،‬صى سقؿجؿ ؤُيٖر جهيؿذ ًُ جهظّؿذ ؾ‪ٞ‬ل يفجػل جلسنيحل جهينفٍّ [‪.]25‬‬

‫سغّل (‪ : )0-5‬خغٖؼ ؤّؽاً األُغاف عالل غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ [‪]25‬‬


‫اهسّغث‬ ‫اهيغث‬ ‫اهخنوفج‬ ‫غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضّؼ اهيشؼّػ‬
‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اهيؼاضل األّهٓ هوخٌفٖػ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫يؼاضل اهخٌفٖػ اهّؿعٓ‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اؿخنيبل اهيشؼّػ‬

‫‪ 5.7.5‬اهسِّغ اهيتػّهج عالل غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ ‪:‬‬


‫يً ؤظل اٌظحق جهيفجػل جهيؾسوفر هوينفٍّ يً جهًدِٖٕ ؤً ٖسى دـل ظِّؿ فٕ وّفذ يّجفؿ يسِؿؿذ ‪ّ ،‬اـج‬
‫يح سى سػّٖل سوم جهظِّؿ " جهيّجفؿ " اهٓ لحُحز ُيل هسٌّٖفِح فٕ ّػؿذ جهقيً فىبً ج‪ٝ‬ؾىس‪ٞ‬ف ٖدىؿّ‬
‫ّجيػ ًح فٕ يلسّجُح دحؾس‪ٞ‬ف يفجػل جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحسَ نيح ّٖيغ جهننل (‪.]50[ )10-2‬‬

‫‪50‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫شنل ؼكى (‪ )00-5‬اهسِّغ اهيتػّهج هخٌفٖػ يؼاضل اهيشؼّػ اهيعخوفج [‪]20‬‬

‫ّٖسيغ يً ننل فكى (‪ )10-2‬ؤً يلسّْ جهظِّؿ جهيدـّهر ٖدؿؤ دإكل يح ٖينىً ٌُىؿ سوىّف فنىفذ‬
‫جهينفٍّ ّاُؿجؿ جهؿفجلحز جهيدؿثٖر ‪ّٖ ،‬سؿفض دحهقٖحؿذ اهٓ ؤً ٖول اهٓ جؾسٖحف جهينفٍّ ّٖلىسيف فىٕ‬
‫جهقٖحؿذ جهسؿفٖظٖر اهٓ ٌِحٖر سوم جهيفػور ‪ ،‬صى ٖقؿجؿ يلسّْ جهظِّؿ دىحًفجؿ ّجيىغ ؾى‪ٞ‬ل يفجػىل "‬
‫جهسؾًًٖ ّجهظؿّهر ّجهسٌفٖـ ّجهيفجكدر " هٖول اهٓ ؤكوحٍ صى ِّٖؿ فٖلل دحهسؿفٖط اهٓ ؤً ٖول اهٓ جهيسّلً‬
‫ددؿجٖر يفػور جهسلٖٖى ّج‪ٌِٛ‬حء هٖلل ٌُؿُح دحهسؿفٖط ِّّٖؿ اهٓ ؤكل يح ٖينً ‪.‬‬
‫‪ 2.7.5‬اهخغفلبح اهٌلغٖج عالل غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ ‪:‬‬
‫نيح سى جهسّيٖغ ٖيصل يؾًً جهسؿفلحز جهٌلؿٖر هوينفٍّ جهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهسنوفر ّجهقيً ؾ‪ٞ‬ل يفجػىل ـهىم‬
‫جهينفٍّ ‪ٌٌّ ،‬فجً هوًدِٖر جهؿٌٖحيٖنٖر هِـٍ جهِ‪ٞ‬كر فيً جهًدِٖٕ ؤً سسغٖف دسًّف جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل يفّفٍ‬
‫دحهيفجػل جهيؾسوفر يً ؿّفذ ػٖحسَ نيح ّٖيغ جهننل (‪.]43[ )11-2‬‬

‫شنل (‪ )00-5‬اهخغفلبح اهٌلغٖج عالل غّؼث ضٖبث اهيشؼّػ [‪]42‬‬

‫‪51‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖسيغ يً ننل فكى (‪ )11-2‬ؤً جهسؿفلحز جهٌلؿٖر هوينفٍّ سدؿؤ لحهدر ُوٓ ننل يوفّفحز يٌـ‬
‫يفػور اؿفجم فنفذ جهينفٍّ ّاُؿجؿ جهؿفجلحز ‪ّ ،‬غحهدحً يح سننل كٖير جهسنحهٖف " جهسؿفلحز جهلحهدر " ؾ‪ٞ‬ل‬
‫ُـٍ جهيفػور ٌلدر يً جهسنوفر جهنوٖر هوينفٍّ سننل يح دًٖ ‪ 5‬ى ‪ ، %10‬صى سقؿجؿ جهسنحهٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور‬
‫سِفٖف جهينفٍّ ّاُؿجؿ جهيؾًًحز ّجهسوحيٖى ّوّ‪ ًٝ‬اهٓ جهسِحكؿ ُوٓ جهسٌفٖـ ‪ّٖ ،‬لسيف جقؿٖحؿُح‬
‫دحًىفجؿ ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ هسول اهٓ ؤكوحُح دحٌسِحء ُـٍ جهيفػور ّجلس‪ٞ‬ى جهينىفٍّ جلس‪ٞ‬يحً ٌِحثًٖح‬
‫[‪.]42‬‬
‫ّددؿجٖر يفػور جهسنغٖل ٖدؿؤ جهيفؿّؿ هسدؿؤ جهسؿفلحز جهٌلؿٖر جهيّظدر يَ جلسيفجف جهسؿفلحز جهلحهدر‬
‫"يوحفٖف" نحهوٖحٌر ّغٖفُح ّهنٌِح سلل هٖدؿؤ جهيٌػٌٓ فٕ جهوِّؿ اهٓ ؤُوٓ ّٖلسيف اهٓ ؤً ٖول اهٓ‬
‫ٌلًر جهسِحؿل (‪ )Break Point‬جهسٕ ٌُؿُح ٖنًّ يظيُّٕ جهسؿفلحز جهلحهدر ّجهيّظدر يسلحّٖحً ّٖنًّ‬
‫جهينفٍّ كؿ جلسفؿ يح سى اٌفحكَ ُوَٖ يً سنحهٖف ‪ّ ،‬سليٓ جهيؿذ جهّجكِر كدل ُـٍ جهٌلًر يؿذ جلسفظحٍ‬
‫جهينفٍّ هوسنحهٖف جهسٕ سى اٌفحكِح فٕ جهيفجػل جهلحدلر (‪ّ ،]48[ )Bay Back Period‬سِؿ ُـٍ جهيؿذ يً‬
‫جهيِحٖٖف جهسٕ ٖينً ج‪ُٝ‬سيحؿ ُوِٖح ٌُؿ جهيفحيور دًٖ جهينحفَٖ جهدؿجثل جهيًفّػر ه‪ٞ‬ؾسٖحف [‪ّ ، ]48‬دِؿ‬
‫ٌلًر جهسِحؿل ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسنغٖل ٖلسيف وِّؿ جهيٌػٌٓ اهٓ ؤُوٓ دسػلٖق ج‪ٙ‬فدحع هٖودغ يّكَِ ؤُوٓ‬
‫ٌلًر ج‪ٙ‬ول ّسنًّ جهسؿفلحز جهيّظدر ُٕ جهغحهدر ‪ِّٖ ،‬ؿ ـهم يلٖحلًح هٌظحع جهينفٍّ [‪.]43‬‬

‫‪52‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم انخبنج‬

‫انؼمىد االداسَت‬
‫واطشاف انًششوع‬

‫‪53‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا يبحثااألولا–اا عقويااإليارم ا‬
‫‪ 0.0.2‬يلغيج‬
‫يً ؤظل اٌظح ق جهيفجػل جهيؾسوفر هوينفٍّ ‪ ٝ‬دؿ يً جهسِحيل ّجهسِحًّ دًٖ ؤًفجفَ جهسٕ سفسدً يَ دِيِح‬
‫ديّظخ جسفحكٖحز يّصلر فٕ وّفذ ُلّؿ ‪ِّٖ ،‬فف جهِلؿ ددلحًر دإٌَ جسفحق دًٖ ًففًٖ ‪ٛ‬ػؿجش ؤصف كحٌٌّٕ‬
‫ٖليغ دَ جهلحًٌّ ّٖػنيَ ‪ ،‬ؤّ دإٌَ جفسدحً كحٌٌّٕ دحسفحكٖر سئؿٔ اهٓ جهسقجيحز يػنّير دحهلحًٌّ ‪.‬‬
‫ّيً جهيِى ؤً ٖيسوم جهيحهم نًفف ؤلحلٕ فٕ جهينفٍّ جهلؿفذ ُوٓ فِى جهِلّؿ ّاؿفجم ػلّكَ ّّجظدحسَ ‪.‬‬

‫‪ 5.0.2‬اهؾلغ اإلغاؼٔ‬
‫هوِلّؿ ًٌُّٖ ؤلحلًٖٖ ُيح جهِلؿ جهيؿٌٕ ّجهِلؿ ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪ّٖ ،‬سيٖق جهِلؿ ج‪ٛ‬ؿجفٔ دإٌَ ٌٖنىإ ُىً جسفىحق‬
‫افجؿسًٖ هًففًٖ غٖف يسلحًّٖٖ ّ‪ ٝ‬دؿ ؤً ٖنًّ ؤػؿ ًففَٖ ظِر اؿجفٖر ُحير ّؤً ٖسِوق يّيَُّ ديففق‬
‫ُحى ّؤً ٖسييً نفًّ غٖف يإهّفر فٕ جهلحًٌّ جهيؿٌٕ ‪ِّٖ ،‬سدف ّلٖور سلِٓ يً ؾ‪ٞ‬هِح ج‪ٛ‬ؿجفذ هسػلٖق‬
‫ؤُؿجفِح فٕ ؾؿير جهوحهغ جهِحى دّجلًر جهسِحكؿ يَ ج‪ٙ‬ففجؿ ؤّ جهنفنحز ‪ّٖ ،‬ؾيَ هولحًٌّ ج‪ٛ‬ؿجفٔ جهِىحى‬
‫[‪.]53‬‬

‫‪ 2.0.2‬اهؾلّغ اإلغاؼٖج فٕ هٖتٖب[‪:]24‬‬


‫ُففز ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهِلؿ دإٌَ جسفحق يّكَ دًٖ ظِر اؿجفٖر ّاػؿْ ؤؿّجز جهسٌفٖـ ‪ ،‬نيىح ُففىز‬
‫ٌفك جه‪ٞ‬ثػر جهِلؿ ج‪ٛ‬ؿجفٔ دإٌَ نل ُلؿ سدفيَ جهِٖثحز ّجهيئللحز جهِحير ّغٖفُح يً جهّػؿجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫ّج‪ٙ‬ظِقذ جهِحير جهلحثير دـج سِح دلوؿ سٌفٖـ ينفٍّ يً جهينحفَٖ جهيِسيىؿذ فىٕ جهؾًىر ّجهيٖقجٌٖىر ؤّ‬
‫ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـٍ ؤّ سلؿٖى جهينّفذ جهفٌٖر ؤّ سًّٖفٍ ؤّ فٕ سلٖٖف يففق يً جهيفجفق جهِحيىر هؾؿيىر‬
‫جهنِخ دحٌسٌحى ّجًفجؿ ّنـهم جهِلّؿ جهسٕ سدفى هسٌفٖـ ينحفَٖ ؾًر جهسٌيٖر ؤٔ نحٌز ظِر جهسِحكؿ يسٓ نحً‬
‫ـهم جهِلؿ ٖنسيل ُوٓ نفًّ جلسصٌحثٖر غٖف يإهّفر فٕ جهِلّؿ جهيؿٌٖر ّسلسِؿف سػلٖق جهيووػر جهِحير ‪.‬‬
‫ّهوِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر فٕ هٖدٖح ُؿذ ؤٌّجٍ يٌِح ُلّؿ يلحّ‪ٝ‬ز ج‪ٙ‬نغحل جهِحير جهـٔ ٖسِوق ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬

‫‪ 4.0.2‬تؾط يعبعؼ اهؾلّغ اإلغاؼٖج فٕ هٖتٖب [‪:]24‬‬


‫دؿفجلر ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ؤينً جلسؾ‪ٞ‬ه ؤً هوِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر فٕ هٖدٖح يؾحًف سنيً فٕ ُؿذ ظّجٌخ‬
‫‪ ،‬نيح سى جلسٌدحً ؤً ؤُى سوم جهظّجٌخ ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش سسيصل فٕ جٗسٕ[‪:]54‬‬
‫‪ ‬كور اهيحى ؤػؿ ؤّ ن‪ً ٞ‬ففٕ جهِلؿ دػلّكَ ؤّ ّجظدحسَ جهلحٌٌّٖر ييح كؿ ٖئؿٔ اهٓ سٌحقهَ ًُ ػق يً‬
‫ػلّكَ ؤّ سلوٖفٍ فٕ ؤػؿ ّجظدحسَ ؤّ جفسنحدَ يؾحهفر ؿًّ ؿفجٖر يٌَ ‪.‬‬
‫‪ ‬كور اهيحى ؤػؿ ؤّن‪ً ٞ‬ففٕ جهِلؿ دح‪ٛ‬ظفجءجز جهلوٖير هوسِحكؿ ؤّ دنٖفٖر سٌفٖـ جهِلؿ ؤّ جهسوفف فىٕ‬
‫دِى ج‪ٙ‬ػّجل ييح كؿ ٖئؿٔ اهٓ ادفجى جسفحكٖر غٖف كحٌٌّٖر ؤّ ّكٍّ يؾحهفحز كحٌٌّٖر ‪.‬‬

‫‪54‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ُ ‬ؿى جُسيحى جهيسِحكؿٖ ً ديفجظِر جهِلؿ ّيوػلحسَ دؿكر ييح ٖئؿٔ اهٓ ُؿذ ينحنل يصل يؾحهفر جهِلىؿ‬
‫هيح جسفق ُوَٖ جهًففًٖ ؤّ يؾحهفسَ هوّجثغ ّجهلّجًٌٖ ؤّ ُؿى ّيّػَ ؤّ جهسِحفى دًٖ يػسّٖحسَ ‪.‬‬

‫‪ 2.0.2‬اهشؼّع االؿخذٌبئٖج غٖؼ اهيإهّفج فٕ اهؾلّغ اهيغٌٖج [‪:]26‬‬


‫ُٕ جيسٖحقجز يٌػِح جهلحًٌّ هوظِر جهيسِحكؿذ "جهًفف ج‪ّٙ‬ل" فٕ ػحهر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ييح ظِوِح فٕ يفنق‬
‫كحٌٌّٕ غٖف يسنحفت يَ جهيسِحكؿ يَِ "جهًفف جهصحٌٕ" هسٌسفٕ دحهسحهٕ ؾحوٖر جهسلحّٔ دًٖ جهًففًٖ جهيسّففذ‬
‫فٕ جهِلّؿ جهيؿٌٖر جهسٕ سلّى ُوٓ يدؿؤ جهيلحّجذ دٌِٖيح ‪ّ ،‬كؿ فؤز جهدحػصر لفؿ ؤُى ُـٍ ج‪ٝ‬يسٖحقجز هسدىؿّ‬
‫دحهسحهٕ ؤُيٖر سلؾٖفُح هسػلٖق جهوحهغ جهِحى ّػيحٖر جهيحل جهِحى ‪ّ ،‬ؤُى ُـٍ ج‪ٝ‬يسٖحقجز ‪:‬‬
‫‪ّ ‬يَ نفًّ جهِلؿ دوفر يلسلور ‪.‬‬
‫‪ ‬سِؿٖل جهِلؿ ؤّ اٖلحف سٌفٖـٍ ؤّ اهغحءٍ فٕ ؤٔ ّكز ‪.‬‬
‫‪ ‬جهػوّل ُوٓ ييحٌحز فٕ ػحهر جٌلػحخ جهًفف جهصحٌٕ ‪.‬‬
‫‪ ‬سّكَٖ ظقجءجز ُوٓ جهيسِحكؿ يَِ فٕ ػحهر اؾ‪ٞ‬هَ دإػؿ نفًّ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ ‬اوؿجف ج‪ّٙ‬جيف ّجهسِوٖيحز هويسِحكؿ يَِ ّيفجكدر سٌفٖـٍ ‪ٝ‬هسقجيحسَ جهسِحكؿٖر ‪.‬‬

‫‪ 7.0.2‬تؾط اهلّٖغ ؽوٓ اهسِج اهيخؾبكغث ‪:‬‬


‫يَ نل يح هوًفف ج‪ّٙ‬ل يً كّذ ‪ ،‬هنً ـهم ‪ٌٖ ٝ‬فٕ ّظّؿ كّٖؿ سػؿ يً كؿفسَ ّسٌٌى ج‪ُٙ‬يحل ‪ ،‬فحهظِحز‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيسِحكؿذ ف غى ؤٌِح سِؿف اهٓ سػلٖق جهوحهغ جهِحى ا‪ ٝ‬ؤً ػفٖسِح فٕ ادفجى ّسٌفٖـ جهِلىّؿ سِسدىف‬
‫يػؿّؿذ ‪ٌِٙ‬ح سؾيَ ‪ٛ‬ظفجءجز ّكّٖؿ كحٌٌّٖر ؾ‪ٞ‬ل ظيَٖ يفجػل جهسِحكؿ هغفى ػيحٖىر جهيىحل جهِىحى‬
‫ّسػلٖق جهيووػر جهِحير ‪.‬‬
‫ّكؿ سينً جهدحػش يً سوؾٖه دِى جهلّٖؿ جهسٕ سؾيَ هِح جهظِحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيسِحكؿذ ّجهسٕ هِىح ُ‪ٞ‬كىر‬
‫ديّيٍّ جهدػش فٕ جٗسٕ[‪:]24‬‬
‫‪ ‬يفّفذ سّفف جهسغًٖر جهيحهٖر جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ جهِلؿ ّيّجظِر يح ٖسفسخ ُوَٖ يً جهسقجيحز يحهٖىر ‪،‬‬
‫ّجهسإنؿ يً اؿفجض جهينفٍّ فٕ ؾًر جهسػّل ّجهيٖقجٌٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬يفّفذ اظفجء ؿفجلر نحيور هيّيٍّ جهسِحكؿ ّيسًودحسَ ‪.‬‬
‫‪ ‬يفّفذ اظفجء ؿفجلحز هوينفٍّ سنيل جهظؿّْ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ّج‪ٝ‬ظسيحُٖر ّجهدٖثٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬يفّفذ اظفجء جهؿفجلر جهيحهٖر هوينفٍّ جهسٕ سنيل ج‪ٙ‬لِحف ّجهسلؿٖفجز جهيحهٖر جهيدؿثٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٝ‬هسقجى دح‪ٛ‬ظفجءجز جهسٕ ٖػؿؿُح جهلحًٌّ فٕ جؾسٖحف جهيسِحكؿ يَِ ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٝ‬هسقجى ديح سٌه ُوَٖ جهِلّؿ جهيدفير ؾ‪ٞ‬ل ظيَٖ يفجػل جهينفٍّ ‪.‬‬

‫‪55‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 6.0.2‬اهيؼسؾٖج اهلبٌٌّٖج اهؾبهيٖج ‪:‬‬


‫سػنى يفجػل اٌظحق جهينحفَٖ دإٌّجُِح فٕ جهِحهى ُؿذ نفًّ ّهّجثغ ّ كّجًٌٖ نيّجدً ٖسى جهفظٍّ اهِٖىح‬
‫يً جهٌّجػٕ جهلحٌٌّٖر ّسيٌغ ُلّؿُح جهوفر جهلحٌٌّٖر نيح لدق جهسّيٖغ ‪ّ ،‬هيِففر ؤًفجف جهينفٍّ دِىح‬
‫ؤُيٖر دحهغر هٖسلٌٓ هِى ييحفلر ؤؿّجفُى ّؤؿجء ّجظدحسِى ّجهػوّل ُوٓ ػلّكِى فٕ اًحفُح [‪.]37‬‬
‫ّسّظؿ ُؿذ ؤٌيحً يً جهنفًّ ّجهٌيحـض جهلٖحلٖر جهِحهيٖر ‪ّٖ ،‬سّكف جؾسٖحف ؤػؿُح ‪ٛ‬سدحَُ ُوٓ ُّجيل يصل‬
‫" جهدوؿ جهسٕ ٖلَ فِٖح جهينفٍّ – ٌٍّ ج‪ُٙ‬يحل يؿٌٖر ؤّ يِيحفٖر ؤّ نِفدٖىر ؤّ يٖنحٌٖنٖىر ‪،]37[ " ...‬‬
‫ّسِسدف نفًّ جهِلّؿ جهدفًٖحٌٖر ّج‪ٙ‬يفٖنٖر يً ؤُى ج‪ٌٙ‬يحً جهنحثِر ُوٓ يلسّْ جهِىحهى [‪ّ ،]50‬لىّف‬
‫ٌلّى دسلوًٖ جهيّء ُوٓ دِى دٌّؿ ُـًٖ جهًٌُّٖ يً جهنفًّ جهلٖحلٖر ييح هَ ُ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬

‫‪ 0.6.0.2‬اهوّائص ّشؼّع اهؾلّغ اهتؼٖعبٌٖج ‪:‬‬


‫‪ ‬شؼّع (‪ : )ICE‬سِؿ (‪ )The ICE condition of contract‬اػؿْ ٌيحـض "ؤٌيىحً" جهنىفًّ‬
‫جهلٖحلٖر هوسِحكؿ ‪ّ ،‬كؿ وؿفز ًُ (‪ )Institute of Civil Engineering‬يِِؿ جهٌِؿلر جهيؿٌٖر فٕ‬
‫دفًٖحٌٖح ّليٖز دحليَ ‪ّ ،‬سنيل نفًّ جهسِحكؿ ٌّيحـض جهًِحءجز ّج‪ٝ‬سفحكٖحز جهيسِولر دينحفَٖ‬
‫جهٌِؿلر جهيؿٌ ٖر ‪ّ ،‬هِح ُؿذ اوؿجفجز ‪ّ ،‬سػسّٔ ُوٓ يظيُّر كّجُؿ سػنى ُيوٖحز اٌنحء سوىم‬
‫جهينحفَٖ [‪ّ ، ]37‬لّف ٖسى سٌحّل ؤُى ي‪ٞ‬يغ ُـٍ جهنفًّ جهسٕ فؤْ جهدحػىش ؤً هِىح ُ‪ٞ‬كىر‬
‫ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ـ اهخؽايبح اهيبهم ‪ :‬ػؿؿز (‪ )ICE‬هويحهم ُؿذ جهسقجيحز ِٖيٌح يٌِح جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬سّفٖف جهيّكَ ّسلوٖيَ اهٓ جهيلحّل نوًٖح ؤّ ظقثٖحً ُوٓ يفجػل ػلخ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ ‬اؾًحف جهيلحّل يٌـ جهدؿجٖر دِٖنل ّيٌِؿلٕ ج‪ٛ‬نفجف ّو‪ٞ‬ػٖحسِى ‪.‬‬
‫‪ ‬سلؿٖؿ يلسػلحز جهيلحّل دِؿ جُسيحؿُح يً جهيٌِؿك ‪ّ ،‬ـهم ػلخ يح سٌه ُوَٖ نىفًّ جهىؿفَ‬
‫دحهِلؿ ّؾ‪ٞ‬ل "‪ّٖ 28‬يحً" يً جلس‪ٞ‬يَ هِح يِسيؿذ يً جهيٌِؿك[‪.]37‬‬
‫ـ يغث خٌفٖػ اهؾلغ ‪ :‬سى سػؿٖؿ جهيؿذ جهقيٌٖر هسٌفٖـ جهِلؿ دػٖش سدؿؤ ديدحنفذ جهيلحّل ه‪ُٚ‬يحل دِؿ ػوىّهَ‬
‫ُوٓ اـً نسحدٕ دـهم يً يٌِؿك جهيحهم ‪ ،‬يَ جُسدحف جهيؿذ جهيـنّفذ فٕ جهِلؿ نيؿذ ؤووٖر هسٌفٖـ دٌىّؿٍ ‪،‬‬
‫ّهويلحّل ػق جهيًحهدر دسيؿٖؿ جهيؿذ ‪ٝ‬لسنيحل نل ج‪ُٙ‬يحل ؤّ ظقء يٌِح ‪ّ ،‬هيٌِؿك جهيحهم و‪ٞ‬ػٖر سلٖىٖى‬
‫جهيًحهدر ّجسؾحـ جهلفجف جهٌِحثٕ دنإً سػؿٖؿ جهيؿذ جهقيٌٖر جه‪ٞ‬قير [‪.]37‬‬
‫ـ تؼٌبيز اهؾلغ ‪ :‬سوقى ُـٍ جهنفًّ جهيلحّل ؾ‪ٞ‬ل "‪ّٖ21‬ى" يً كدّل ُفيَ دسلؿٖى دفٌحيط قيٌٕ ّٖيغ‬
‫فَٖ ؾًر جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬سوقيَ ديفجظِسَ ّسِؿٖوَ ؾ‪ٞ‬ل يؿذ جهسٌفٖـ فٕ ػحهر ُؿى يًحدلسَ هسًّف لىٖف جهِيىل‬
‫جهفِوٕ ‪ّ ،‬سًِٕ هيٌِؿك جهيحهم جهػق فٕ يفجظِر دفٌحيط جهِيل ّسِؿٖوَ اـج فؤْ هقّى هـهم[‪.]50[ ّ ]37‬‬

‫‪56‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ـ خؾذؼ ؿٖؼ اهخٌفٖػ ؤّ خّكفَ ‪ :‬يٌػز (‪ )ICE‬هويحهم ًُ ًفٖق ييصوَ دحهيّكَ جهػق فٕ ًوىخ سلىفَٖ‬
‫جهِيل اـج ‪ٝ‬ػٌ سِصف ؤّ دًء ؤّ سّكف جهسٌفٖـ ّسّكَ ُؿى اسيحى ج‪ُٙ‬يىحل فىٕ يّجُٖىؿُح دلىدخ ـهىم‬
‫[‪. ]50[]37‬‬
‫نيح يٌػسَ ػق اٖلحف سٌفٖـ نل جهِيل ؤّ ظقء يٌَ ‪ ،‬يَ ػفٌ ػق جهيلحّل فٕ جهيًحهدر دىحهسِّٖى ُىً‬
‫ـهم ديؿذ ّؿفِحز ايحفٖر اـج هى ٌٖه جهِلؿ ُوٓ ج‪ٖٛ‬لحف[‪.]37‬‬
‫ٌّوز (‪ )ICE‬فٕ ػحهر يًحهدر جهيلحّل دحهسيؿٖؿ ؤً ٖلّى يٌِؿك جهيحهم دسلٖٖى جهيًحهدر ّجسؾىحـ جهلىفجف‬
‫جهٌِحثٕ ّسػؿٖؿ جهيؿذ جه‪ٞ‬قير هوسيؿٖؿ ‪ّ ،‬هنٌِح هى سػؿؿ ًفٖلر هوسلٖٖى (نفٖير‪. )2001 ،‬‬
‫ـ ؤظؼاؼ اهخإعٖؼ ‪ :‬جػسّز (‪ُ )ICE‬وٓ نفع ‪ٙ‬يفجف جهسإؾٖف جهيػسيور ُوٓ ن‪ ًٞ‬يً جهيحهم ّجهيظسيَ ‪،‬‬
‫ّدٌٖز نٖفٖر سػؿٖؿُح دّصحثق جهِلؿ نإيفجف ّؾلحثف ٖسػيوِح جهيلحّل[‪.]50[]37‬‬

‫‪ ‬شؼّع (‪ : )NEC‬جٌسنفز نفًّ (‪ّ )ICE‬جلسيف جلسؾؿجيِح اهٓ يٌسوف جهِلؿ جهفجدَ يً جهلفً‬
‫جهِنفًٖ ‪ّ ،‬هنً ٌُؿيح ٌِفز جهػحظر اهٓ ٌٌحى ٖينً سًدٖلَ فٕ يظىح‪ٝ‬ز ؤؾىفْ نح‪ُٙ‬يىحل‬
‫جهنِفدحثٖر ّ جهيٖنحٌٖنٖر ‪ّ ...‬غٖفُح ‪ ،‬سى جلسػؿجش ( ‪ )New Engineering Contract‬ؤّ جهٌٌحى‬
‫جهظؿٖؿ هوسِحكؿ يَ جلسيفجف جلسؾؿجى (‪ّ ، )ICE‬وؿفز يلىّؿذ (‪ )NEC‬لىٌر ‪ 1991‬هغىفى‬
‫جهيفجظِر ّجهسلٖٖى ‪ّ ،‬نحفم فٕ اُؿجؿُح ٌؾدر يً جهيٌِؿلًّ ّج‪ٝ‬لسنحفًّٖ ّجهيلحّهًّ ّؤفدىحخ‬
‫جهِيل ‪. [9] ..‬‬
‫ّٖسيٖق ٌٌحى (‪ )NEC‬دص‪ٞ‬ش ؾوحثه ؤلحلٖر ُٕ (جهيفٌّر – جهّيّع ّ جهدلىحًر – يىٌغ جهػىّجفق‬
‫ه‪ٜ‬ؿجفذ جهظٖؿذ) ‪ٖ ّ ،‬ػسّٔ ُوٓ يظيُّر ‪ٌٙ‬يحً جهِلّؿ ج‪ٙ‬لحلٖر دح‪ٛ‬يحفر اهٓ يظيُّر ؤؾفْ ه‪ٌٚ‬يىحً‬
‫ج‪ٝ‬ؾسٖحفٖر جهصحٌّٖر ]‪ّ ، [9‬لٌسٌحّل دبٖظحق ؤُى ي‪ٞ‬يغ جهٌٌحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ـ اهيلٖيًٖ فٕ اهيّكؼ ‪ :‬ػؿؿ ٌٌحى (‪ )NEC‬جهيلٖيًٖ فٕ جهيّكَ دص‪ٞ‬صر ؤوٌحف نىحٗسٕ ( ‪Stephen ,‬‬
‫‪: )1995‬‬
‫‪ ‬يؿٖف جهينىفٍّ (‪ِّٖ )Manager Project‬سدف ييصل جهيحهم جهـٔ ٖىؿٖف جهينىىفٍّ هسػلٖىق‬
‫ؤُؿجف جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ ‬جهيلٖى جهلحٌٌّٕ (‪ ُّّ )Adjudicator‬يٌِؿك ٖػنى دوفر ػٖحؿٖر فٕ جهينحنل ّجهيًحهدحز ‪.‬‬
‫‪ ‬جهيٌِؿك جهينفف (‪ ُّّ )Supervisor‬يٌِؿك جهيحهم جهـٔ ٖيصل جهيحهىم فىٕ يسحدِىر جهسٌفٖىـ‬
‫ّيفجكدر جهظّؿذ ‪.‬‬

‫‪57‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ـ اهيعبهتبح تبهخيغٖغ ‪ :‬جػسّْ ٌٌحى (‪ُ )NEC‬وٓ دٌّؿ سٌحّهز جهيًحهدحز دسيؿٖؿ يؿذ جهسٌفٖىـ يىَ ػىق‬
‫جهًفف جهيسيفف " جهيحهم ؤّ جهيلحّل " فٕ جهسِّٖى ‪ّ ،‬ؤًُٓ هويلحّل ػق جهػوّل ُوٓ جهسِّٖى فٕ‬
‫ص‪ٞ‬ش ػح‪ٝ‬ز ُٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬سإؾف جهيحهم فٕ سلوٖى يّكَ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬اوؿجف جهيحهم ؤّ يً ٖيصوَ سِوٖيحز دسغٖٖف ج‪ُٙ‬يحل دػٖش سلسوقى ّكز ايحفٕ ‪.‬‬
‫‪ ‬سإؾف جهيحهم فٕ جسؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هيدحنفذ جهِيل ؤّ جلسيفجفٍ ؤّ فٕ سىّفٖف جهيِوّيىحز‬
‫جه‪ٞ‬قير هـهم[‪.]37‬‬
‫اهخؾغٖالح ‪ٖ :‬ليغ ٌٌحى (‪ )NEC‬دحهسِؿٖل فٕ يّيٍّ جهِلؿ دحهقٖحؿذ ؤّ جهٌله ّٖيٌغ جهيلحّل جهػق فٕ‬
‫جهيًحهدر دلٖير ج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر فٕ ػحهر جهقٖحؿذ ؤّ دسغٖٖف ج‪ٙ‬لِحف فٕ ػحهر جهٌله ؤّ جهقٖحؿذ [‪.]37‬‬

‫‪ 5.6.0.2‬اهوّائص ّشؼّع اهؾلّغ األيؼٖنٖج ‪:‬‬


‫سلسٌؿ ُـٍ جهنفًّ جهيلسؾؿير ُوٓ يوحؿف ُٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬جهيِِؿ ج‪ٙ‬يفٖنٕ هويِيحفًٖٖ (‪)American Institute Of Architects( )AIA‬‬
‫‪ ‬هّجثغ ّنحهر جهؾؿيحز جهِلنفٖر (‪)Armed Services Procurement Regulation( )A.S.P.R.‬‬
‫‪ٌ ‬لحدر جهيٌِؿلًٖ (‪)Corps Of Engineers‬‬
‫‪ ‬اؿجفذ جهؾؿيحز جهِحير (‪)General Services Administration( )G.S.A.‬‬
‫ّيً جهّجيغ ّظّ ؿ سنحدَ دًٖ جهنفًّ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ّجهدفًٖحٌٖر فٕ ُؿذ دٌّؿ يصل دفٌحيط جهِلىؿ ّؤٌىّجٍ‬
‫جهسإؾٖف ّػق جهسيؿٖؿ ‪ّ ،]50[]37[ ..‬لٖسى سلوًٖ دِى جهيّء ُوٓ ؤُى ظّجٌخ جهنفًّ ج‪ٙ‬يفٖنٖر جهسىٕ‬
‫فْ جهدحػش ؤً هِح ُ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ـ تؼٌبيز اهؾلغ ‪ :‬سٌه جهِلّؿ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ُوٓ ؤً ًٖوخ يحهم جهينفٍّ "لّجء نىحً كًىحٍ ؾىحه ؤّ‬
‫ػنّير" يً جهيلحّل ؤً ٖلويَ دفٌحيط جهِلؿ ؾ‪ٞ‬ل ( ‪ّٖ ) 60 – 30‬يًح يً سحفٖؽ يٌغ جهِلؿ[‪.]50[]37‬‬
‫ـ األٌّاػ األؿبؿٖج هوخإعٖؼ ‪ :‬ؤنحفز جهنفًّ ج‪ٙ‬يفٖنٖر اهٓ ص‪ٞ‬صر ؤٌّجٍ ؤلحلٖر يً جهسإؾٖف " دلىىدخ‬
‫جهيلحّل ؤّ جهيحهم ؤّ دلدخ ًفف يػحٖؿ "[‪.]50[]37‬‬
‫ـ اهخيغٖغ ‪ :‬يٌػز جهنفًّ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ػق سيؿٖؿ يؿذ جهسٌفٖـ يَ ؤّ دؿًّ جهسنحهٖف ج‪ٛ‬يحفٖر جهٌحظير ُىً‬
‫ـهم ٌُؿيح ٖنًّ ٌُحم ػح‪ٝ‬ز سلسوقى سيؿٖؿ يؿذ سٌفٖـ نل ؤّ ظقء يً ج‪ُٙ‬يحل [‪.]55‬‬
‫ّفغى جهسنحدَ دًٖ جهنفًّ ج‪ٙ‬يفٖنٖر ّجهدفًٖحٌٖر فٕ ُؿذ دٌّؿ سِيٌح فٕ ُـج جهلٖحق ‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤٌِيح جؾسوفسح فٕ‬
‫ظّجٌخ ؤؾفْ سِيٌح نـهم يصل ػل جهٌقجُحز ػٖش سوقى جهنفًّ جهدفًٖحٌٖر ًففٕ جهِلؿ دينحفنر جهسػنٖى‬
‫فٕ جهيٌحقُحز جهٌحنثر ًُ جهِلؿ [‪ ، ]55[]50[]37‬دٌٖيح سّظؿ فٕ ؤيفٖنح ص‪ٞ‬ش ًفق هػل جهٌقجُحز ُىٕ‬

‫‪58‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫"جهسػنٖى ّ جهوظٌر جهػنّيٖر هٌلى جهِلّؿ ّ جهيػنير" ‪ّ ،‬سِسدف جهيػنير ُٕ جهظِر جهِوٖح جهسٕ ٖسى جهوظىّء‬
‫اهِٖح هػل جهٌقجُحز ؾحور فٕ ػحهر جهيًحهدحز جهسٕ سقٖؿ كٖيسِح ُىً يوٖىًّ ؿّ‪ٝ‬ف ‪ّ ،‬سيٖىل جهيػىحنى‬
‫ج‪ٙ‬يفٖنٖر اهٓ ؤً سنًّ جهيػنير يفسّػر ٌُؿ سلّٖر جهٌقجُحز [‪.]50[]37‬‬

‫‪ 8.0.2‬اهيؼسؾٖج اهلبٌٌّٖج فٕ هٖتٖب ‪:‬‬


‫هد‪ٞ‬ؿٌح نغٖفُح يً جهدوؿجً يفظِٖر كحٌٌّٖر ُدحفذ ًُ كّجًٌٖ ّهّجثغ سػنى اٌظحق جهينحفَٖ ديؾسوف ؤٌّجُِح‬
‫ؾ‪ٞ‬ل يفجػوِح جهيؾسوفر ّسيفٕ ُوٓ ُلّؿُح جهوفر جهلحٌٌّٖر [‪ ، ]54‬هـج فيً جهيِى هنل ًفف يً ؤًفجف‬
‫جهينفٍّ ؤً ٖنًّ ُوٓ ؿفجٖر سحير دسوم جهوّجثغ ّجهلّجًٌٖ ‪.‬‬
‫وقدياأفدديتاإحدي اا يراسددتا[‪ ]37‬ؤً ج‪ٙ‬ؾًحء ّجهيؾحهفحز ّجهوِّدحز جهسٕ سّجظَ سٌفٖـ جهينحفَٖ سِّؿ اهىٓ‬
‫ُؿذ ُّجيل يٌِح جٗسٕ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬غٖحخ دِى جهٌِحوف ج‪ٙ‬لحلٖر جهسٕ سنلخ جهِلؿ جهوفر جهلحٌٌّٖر ‪.‬‬
‫خ‪ .‬يؾحهفر جهِلّؿ هوّجثغ جهيِيّل دِح ايح يً ٌحػٖر جهوٖحغر ؤّ يً ٌحػٖر جهسٌفٖـ ؤّ ن‪ُٞ‬يح ‪.‬‬
‫ض‪ .‬سلوٖف ّجػؿ ؤّ ؤنصف يً ؤًفجف جهينفٍّ فٕ ؤؿجء يِيسَ ايح ٌسٖظر يػؿّؿٖر اؿفجنَ هؿّفٍ ُّؿى‬
‫اهيحيَ جهنحفٕ دحهوّجثغ ّجهلّجًٌٖ ؤّ ٌسٖظر جه‪ٞ‬يدح‪ٝ‬ذ ُّؿى سلؿٖف جهيلثّهٖر ‪.‬‬
‫نيح ؤفحؿز جهؿفجلر ؤً كوّف اؿفجم جهظِر جهيحهنر هنٖفٖر ادفجى جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر كؿ ٌٖسط ٌَُ سٌحقهِح ُىً‬
‫دِى جهػلّق جهسٕ ؾّهِح هِح جهلحًٌّ ‪ّ ،‬ؤّوز دسؿفٖخ جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هففَ نفحءجسِى ّسإُٖوِى‬
‫هييحفلر ؤؿّجفُى ّدبؿفجض جهوّجثغ ّجهلّجًٌٖ جهِحير دحهيلففجز ج‪ٙ‬لحلٖر هًودر جهنوٖحز ّجهيِحُؿ جهٌِؿلىٖر‬
‫هسُّٖسِى دنٖفٖر ؤؿجء يِحيِى لّجء نييصوًٖ هوظِحز جهيحهنر ؤّ جهينففر ؤّ جهيٌفـذ هوينحفَٖ [‪. ]50[]37‬‬
‫ٌٌّفجً هوؿّف جهـٔ سوِدَ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ جهِحير فٕ سػلٖق جهيووػر جهِحير ّػيحٖر جهيحل جهِحى ‪،‬‬
‫هـج فيً جهيِى هوِحيوًٖ دسوم جهظِحز ج‪ٛ‬هيحى دؾوفٖر كحٌٌّٖر يصل يِففر جهلّجًٌٖ ّجهوّجثغ جهسٕ سيصل جهيفظِٖر‬
‫جهلح ٌٌّٖر هِلّؿ جهينحفَٖ ّسّيغ ػلّق ّّجظدحز ؤًفجف جهينفٍّ ًّفق ػل ّسلّٖر جهيٌحقُحز دىًٖ‬
‫ج‪ًٙ‬فجف هٖلحُؿُى ـهم ُوٓ ؤؿجء يِحيِى ّييحفلر ؤؿّجفُى ديح ٖنفل سػلٖق ج‪ُٙ‬ىؿجف [‪ّ ،]37‬سسيصىل‬
‫جهيفظِٖر جهلحٌٌّٖر فٕ د‪ٞ‬ؿٌح فٕ ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ٌّيحـض جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪.‬‬

‫‪59‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 0.8.1.3‬الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج ‪:‬‬


‫سِؿ جه‪ٞ‬ثػر ؤؿجذ هسٌفٖـ جهلحًٌّ ‪ّٖ ،‬ظّق هوظِر جهسٕ ؤوؿفسِح سِؿٖوِح ؤّ اهغحءُح يسٓ فؤز ـهىم ‪ّ ،‬كىؿ‬
‫وؿفز ُـٍ جه‪ٞ‬ثػر لٌر ‪ 1980‬دلفجف يً جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير (سغٖغّ‪ّ ، )0111 ،‬هِح دِؿ ـهىم ُىؿذ‬
‫اوؿجفجز ‪ّ ،‬سينٌز جهدحػصر يً ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ اوىؿجفجز جهلىٌّجز ‪،2005، 2004ّ 2000ّ 1997‬‬
‫‪ّٖ 2007‬نسيل نل اوؿجف ُوٓ سًّٖف ّسِؿٖل هيح كدوَ ‪ِّٖ ،‬ؿ اوؿجف لٌر ‪ 2007‬ؤػؿش اوؿجف ه‪ٞ‬ثػر‬
‫ػسٓ سحفٖؽ ج‪ٌٝ‬سِحء يً نسحدر ُـج جهفول يً جهدػش ّاسيحى اظفجء جهؿفجلر جهسًدٖلٖر هِـج جهدػش ‪.‬‬
‫ّ سِسدف جه‪ٞ‬ثػر ظقء يً ؤٔ ُلؿ اؿجفٔ ‪ّ ،‬سنسيل ُوٓ اظفجءجز جهِلؿ كدىل ّدِىؿ ّؤصٌىحء جهسِحكىؿ ‪،‬‬
‫ّجهنفًّ جهّجظخ سّففُح فٕ ج‪ًٙ‬فجف جهيسِحكؿذ ‪ّ ،‬نٖفٖر جؾسٖحف جهيلحّل ّاؿجفذ ّسلٖٖف جهينىحفَٖ دِىؿ‬
‫ادفجى ُلّؿُح (الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج‪،‬ؼكى ‪ 272‬هؿٌج ‪.)5006‬‬
‫ّسسييً ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر يّجؿ ّدٌّؿ لّف ٌسٌحّل يٌِح دبٖظحق يح هَ ُ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ـ اهشؼّع اهيخعوتج فٖيً ٖخلغى هوخؾبكغ ‪ :‬ػؿؿز جهيحؿذ ‪ 17‬يً جه‪ٞ‬ثػر نفًّحً يسًودر فٕ جهيلحّل جهيسلؿى‬
‫هوسِحكؿ يَ ظِر ج‪ٛ‬ؿجفذ ّلفؿسِح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬ؤً ٖنًّ يلٖؿًج دلظ‪ٞ‬ز جهلٖؿ جهيؾسور دـهم ‪.‬‬
‫‪ ‬ؤ‪ٖ ٝ‬نًّ يػفّيًح ؤّ يلسدِؿًج يً جهسِحيل يَ جهظِحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬ؤ‪ٖ ٝ‬نًّ يؿجًٌح فٕ ظٌػر ؤّ ظٌحٖر يؾور دحهنفف ؤّ ج‪ٙ‬يحٌر ‪.‬‬
‫ـ تغء يغث خٌفٖػ اهؾلغ ‪ :‬سٌه جهيحؿذ ‪ 87‬يً جه‪ٞ‬ثػر ُوٓ ؤً جهيؿذ جهيػؿؿذ هسٌفٖـ ُلؿ ج‪ٙ‬نغحل جهِحير سدؿؤ‬
‫يً جهّٖى جهيسفق ُوَٖ فٕ جهِلؿ هدؿء جهسٌفٖـ ‪ ،‬فبـج هى ٖػؿؿ جهِلؿ ـهم سدؿؤ جهيؿذ يً جهسحفٖؽ جهـٔ ٖلوى فٖىَ‬
‫جهيّكَ هويلحّل ؾحهًٖح يً جهنّجغف ‪ ،‬فبـج هى ٖنً ؾحهًٖح ٖسى ج‪ٝ‬سفحق ُوٓ جهيؿذ جه‪ٞ‬قير ‪ٛ‬ؾ‪ٞ‬ثَ ‪...‬‬
‫ـ اهؽاى اهيلبّل تبٌِبء األؽيبل ‪ :‬ؤهقيز جهيحؿذ ‪ 114‬جهيلحّل دبٌِحء ظيَٖ ج‪ُٙ‬يحل جهيلٌؿذ اهَٖ ديح فِٖىح‬
‫جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ّج‪ٛ‬يحفحز جهسٕ ٖؿؾوِح جهيحهم فٕ ػؿّؿ يح ٖليغ دَ جهِلؿ ؤّ ديلسيٓ ؤػنىحى جه‪ٞ‬ثػىر يىَ‬
‫يفجُحذ جهيفجػل جهقيٌٖر جهيسفق ُوِٖح ‪.‬‬
‫ـ اهخؾغٖالح ‪ :‬ؤًُز جهيحؿذ ‪ 99‬هوظِر جهيسِحكؿذ ػق سِؿٖل يّيٍّ جهِلؿ دحهقٖحؿذ ؤّ جهٌله فٕ ػىؿّؿ‬
‫ٌلدر ٖسفق ُوِٖح فٕ جهِلؿ ّ‪ ٝ‬سسظحّق ‪ %15‬يً كٖيسَ ّؿًّ ؤً ٖنًّ هويسِحكؿ ػق جهيًحهدر دإٔ سِؿٖل فٕ‬
‫ج‪ٙ‬لِحف ‪ ،‬فبـج ظحّقز ٌلدر جهسِؿٖل جهػؿّؿ جهيـنّفذ نحً هويسِحكؿ ػق جهيًحهدر دسِؿٖل ج‪ٙ‬لىِحف دنىإً‬
‫ج‪ُٙ‬يحل ؤّ جهنيٖحز جهقجثؿذ ًُ جهػؿّؿ جهيـنّفذ ‪ ،‬نيح ؤظحقز ٌفك جهيحؿذ هويسِحكؿ ًوخ سيؿٖؿ يؿذ جهِلىؿ‬
‫فٕ ػحهر جهسِؿٖل دحهقٖحؿذ ّهى سظٖق هَ فٕ ُـٍ جهػحهر جهيًحهدر دإٔ سِّٖيحز ٌسٖظر هـهم جهسيؿٖؿ ‪.‬‬
‫ـ يؿئّهٖج اهيلبّل ؽً ضضج يؿخٌغاح اهيشؼّػ ‪ :‬ؤهقيز جهيحؿذ ‪ 109‬جهيلحّل دإً ٖظىفٔ جهسػفٖىحز‬
‫ّج‪ٝ‬ؾسدحفجز جه‪ٞ‬قير هوسإنؿ يً ل‪ٞ‬ير جهسويٖيحز ّجهيّجوفحز ّجهدٖحٌحز جهسٕ ًىفع جهينىفٍّ ُوىٓ‬
‫ؤلحلِح ‪ّ ،‬ؤً ٖلّ ى دبؾًحف جهيحهم فٕ ػحهر ّظّؿ ي‪ٞ‬ػٌحز كؿ سِفكل لٖف جهسٌفٖـ ؤّ سؾىحهف ج‪ٙ‬وىّل‬

‫‪60‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهفٌٖر ؤّ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ؤّ سػؿ يً فحثؿذ جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ؤهقيسَ فٕ ُـٍ جهػحهر دح‪ٝ‬لسيفجف فٕ جهسٌفٖـ ػلىخ‬
‫جهيّجوفحز ج‪ٙ‬ووٖر اهٓ ػًٖ ّفّؿ اؾًحف يً جهيحهم دحهسّكف ‪.‬‬
‫نيح ؤظحقز ٌفك جهيحؿذ هوظِر جهيسِحكؿذ فٕ ؤٔ ّكز ؤً سلّى دسوػٖغ ؤٔ ؾًإ ؤّ لِّ ٖلَ فٕ جهفلّيحز‬
‫ؤّ جهيّجوفحز ؤّ جهدٖحٌحز جهسٕ سلؿيِح ُـٍ جهظِر يَ ُؿى يٌػَ ػق جهيًحهدر دإٔ سِّٖى دلدخ ـهم ‪.‬‬
‫ـ خضضٖل اهيبهم هويتبهغ اهيؿخضلج ‪ :‬سفٖؿ جهيحؿذ ‪ 98‬ؤً هظِر ج‪ٛ‬ؿجفذ جهػق فٕ سػوٖل ؤٔ يدحهغ سلسػق‬
‫هِح كدل جهيسِحكؿ ّفلحً ‪ٙ‬ػنحى جهِلؿ ّهّ دًفٖلر جهؾوى يً يلسػلحسَ كدوِح ؤّ يً جهسإيًٖ جهٌِحثٕ جهيىّؿٍ‬
‫يٌَ ‪ُّ ،‬وٓ جهيسِحكؿ فٕ سوم جهػحهر ؤً ٖلسنيل جهيدحهغ جهسٕ ؾويز يٌَ ّـهم ؾ‪ٞ‬ل ‪ 7‬ؤٖحى ُوٓ ج‪ٙ‬نصىف‬
‫يً سحفٖؽ اؾًحفٍ نسحدٖحً ‪ ،‬فبـج هى سنً هَ يلسػلحز ُّظق ًُ ج‪ٙ‬ؿجء ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهيػؿؿذ فغى جلسِظحهَ‬
‫ظحق اهغحء جهِلؿ ؤّ سٌفٖـٍ ُوٓ ػلحدَ يَ ػفٌ ػق جهيحهم فٕ جهيًحهدر دحهسِّٖيحز جهيسفسدر ُوٓ ـهم ‪.‬‬
‫ـ خّكٖؼ سؽاءاح ؽوٓ اهيلبّل ‪ :‬سٌه جهيحؿذ ‪ُ 100‬وٓ ؤٌَ اـج ؤؾل جهيسِحكؿ دحهسقجيحسىَ نىحً هوظِىر‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيسِحكؿذ ؤً سّكَ ُوَٖ ظقجءجز اؿجفٖر يسٌحلدر يَ ػظى جهيؾحهفر ّهّ هى ٌٖه جهِلؿ ُوٓ ـهىم ‪،‬‬
‫ّػؿؿز جهظقجءجز فٕ ( غفجير جهسإؾٖف ‪ -‬يوحؿفذ جهسإيًٖ ‪ -‬اهغحء جهِلىىؿ ‪ -‬لػخ جهِيل ّ جهسٌفٖـ ُوٓ‬
‫ػلحخ جهيسِحكؿ ‪ -‬يح كؿ ٖنًّ ّجفؿًج فٕ جهِلؿ يً ؤػنحى ) ‪.‬‬
‫ـ غؼايج خإعٖؼ اهخٌفٖػ ‪ :‬سسِوق جهيحؿذ ‪ 102‬دلّجُؿ جلسػلحق غفجير جهسإؾٖف اـج سإؾف جهيلحّل فٕ جهسٌفٖىـ‬
‫ًُ جهيّجُٖؿ جهيسفق ُوِٖح فٕ جهدفٌحيط جهقيٌٕ جهسفوٖوٕ هوينفٍّ ُوٓ ؤً ‪ ٝ‬سسظحّق جهغفجير ‪ %5‬يىً‬
‫جهلٖير ج‪ٛ‬ظيحهٖر هوِلؿ ا‪ ٝ‬اـج ٌه جهِلؿ ُوٓ ٌلدر سظحّق ـهم ‪.‬‬
‫ـ اهخؾّٖط ؽً خإعٖؼ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح ‪ :‬يٌػز جهيحؿذ ‪ 102‬هويلحّل جهػق فىٕ جهسِىّٖى دّجكىَ‬
‫‪ ًُ %0.25‬نل جلدٍّ سإؾٖف اـج سإؾف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ًُ ‪ّٖ 15‬يحً يً سحفٖؽ سلوٖيَ اهٓ جهظِىر‬
‫جهيسِحكؿذ ‪ٌّ ،‬وز ُوٓ ؤً سلّى دسلؿٖؿ جهسِّٖى ؤٖر ظِر ُحير يؾسور دحهٌٌف فٕ جهيلسؾوه كدل لؿجؿٍ‬
‫سنًّ لددًح فٕ ـهم ‪ّ ،‬هى سػؿؿ ُـٍ جهيحؿذ ػؿًج ؤكوٓ هوغفجير جهيـنّفذ ‪.‬‬
‫ـ اهختبعئ ّ خإعٖؼ ّخّكف اهخٌفٖػ ‪ :‬ؤظحقز جهيحؿذ ‪ 18‬ػفيحً جهيلحّل يً جهسِحكؿ ؤّ جهسلؿى هوسِحكىؿ يىَ‬
‫ظِحز ج‪ٛ‬ؿجفذ لّجء دًفٖق يدحنف ؤّ غٖف يدحنف ‪ّ ،‬ـهم فٕ ُؿذ ػح‪ٝ‬ز يٌِح سإؾفٍ فٕ سٌفٖـ ؤٔ ُلىؿ‬
‫اؿجفٔ ديح ٖظحّق جهيؿذ جهيسفق ُوِٖح ؿًّ يدففجز سلدوِح جهظِر جهيسِحكؿذ ‪ُ ،‬وٓ ؤً ٖػؿؿ كفجف جهػفيىحً‬
‫يؿذ جهػفيحً ‪.‬‬
‫نيح ؤظحقز جهيحؿذ ‪ 103‬هظِر ج‪ٛ‬ؿجفذ اهغحء جهِلؿ ؤّ لػخ جهِيل يً جهيلىحّل دنىفً يّجفلىر جهظِىر‬
‫جهيؾسور دبوؿجف ج‪ٛ‬ـً ديدحنفذ اظفجءجز جهسِحكؿ ّ ـهم فٕ ُؿذ ػح‪ٝ‬ز يٌِح (جهسإؾف ؤّ جهسدحًئ فٕ دىؿء‬
‫جهسٌفٖـ فغى سٌدَِٖ نسحدٖحً ‪ -‬سّكف جهِيل هيؿذ سظحّق ‪ّٖ 15‬يحً ؿًّ لدخ يلدّل – ج‪ٌٝ‬لػحخ يً جهِيل ؤّ‬
‫جيًفجخ ؤُيحهَ دػٖش ‪ٖ ٝ‬فظٓ يَِ جهسٌفٖـ جهلوٖى ‪. ) ..‬‬
‫ـ اٌِبء اهؾلغ اػا اكخظٓ اهضبهص اهؾبى ‪ :‬ؤظحقز جهيحؿذ ‪ 107‬هويحهم ؤً ٌِٖٕ جهِلؿ يسٓ ٖنحء ؿًّ ّكىٍّ‬
‫ؾًإ يً ظحٌخ جهيلحّل ّـهم اـج جكسيٓ جهوحهغ جهِحى ّجنسفًز هـهم يّجفلر جهظِىر جهيوىؿفذ هى‪ٜ‬ـً‬

‫‪61‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ديدحنفذ اظفجءجز جهسِحكؿ ‪ ،‬نيح ٌوز ُوٓ ؤٌَ فٕ ُـٍ جهػحهر سوفف هويلحّل يلسػلحسَ ُيح سى سٌفٖـٍ يً‬
‫ؤُيحل ّسفؿ اهَٖ جهسإيٌٖحز جهسٕ كؿيِح يَ سِّٖيَ ًُ ـهم ٌُؿ ج‪ٝ‬كسيحء ‪.‬‬
‫‪ٌ 5.8.0.2‬يبػر اهؾلّغ اإلغاؼٖج ‪:‬‬
‫سى اُؿجؿ ّجُسيحؿ ُـٍ جهٌيحـض يً كدل ج‪ٛ‬ؿجفذ جهلحٌٌّٖر دحهوظٌر جهنِدٖر جهِحير هوِؿل ّج‪ٙ‬يً جهِحى ‪ّ ،‬ـهىم‬
‫هيؾسوف ؤٌّجٍ جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهسٕ سلفٔ ُوِٖح ؤػنحى جه‪ٞ‬ثػر ‪ٖ ّٝ ،‬ظّق ‪ٖٙ‬ر ظِر يً جهظِحز ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬
‫ًحهدر جهسِحكؿ ؤً سؾفض ًُ يلسيٓ ُـٍ جهٌيحـض ؤّ ؤً سيٖف اهٓ دٌّؿُح ؤّ سٌله يً نفًِّح ؤّ سِؿل‬
‫فِٖح ا‪ ٝ‬ديّجفلر جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير (الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج‪. .)5006 ،‬‬
‫ِّٖيٌح يً ُـٍ جهٌيحـض ٌيّـض ُلؿ يلحّ‪ٝ‬ز ج‪ٙ‬نغحل جهِحير (ٌيبػر اهؾلّغ اإلغاؼٖج‪ )0114 ،‬جهـٔ لىٖسى‬
‫سلوًٖ دِى جهيّء ُوٓ دِى دٌّؿٍ ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ٌيّػر ؽلغ يلبّالح األشغبل اهؾبيج ‪ٖ :‬سِوق ُـج جهٌيّـض دحهِلؿ جهـٔ ٖػنى جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ًففًٖ ػٖش ِٖسدف‬
‫جهظِر وحػدر جهينفٍّ "جهيحهم" نًفف ؤّل ِّٖسدف جهظِر جهيٌفـذ "جهيلحّل" نًفف صىحٌٕ فىٕ جهِلىؿ ‪،‬‬
‫ّٖػسّٔ جهٌيّـض ُوٓ افنحؿجز ّيظيُّر يّجؿ ؤُيِح جٗسٕ ‪:‬‬
‫ـ تغء يغث خٌفٖػ اهؾلغ ‪ :‬سّيغ جهيحؿذ ‪ 3‬ؤً سحفٖؽ دؿجٖر جهِلؿ ٖدؿؤ يً ّٖى سّكَٖ جهِلؿ ؤّ سلوٖى جهيّكَ ؤّ‬
‫جٌسِحء فسفذ جهسظِٖق "ػلخ جسفحق جهًففًٖ" ‪.‬‬
‫ـ يغث اٌِبء األؽيبل ‪ :‬سوقى جهيحؿذ ‪ 3‬جهيلحّل دبٌِحء ج‪ُٙ‬يحل جهيسِحكؿذ ُوِٖح ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهيػؿؿذ دحهِلؿ ‪.‬‬
‫ـ اهخيغٖغ ‪ :‬سسٌحّل جهيحؿذ ‪ 3‬اينحٌٖر ًوخ جهيلحّل سيؿٖؿ يؿذ جهسٌفٖـ اـج فؤْ ؤٌَ هً ٖىسينً يىً اٌظىحق‬
‫ج‪ُٙ‬يحل ‪ٙ‬لدحخ ؾحفظر ًُ افجؿسَ ‪ّ ،‬سظٖق هويحهم جهسيؿٖؿ هيؿذ يٌحلدر اـج يح سػلق يً سّجفف ج‪ٙ‬لدحخ ‪.‬‬
‫نيح سظٖق جهيحؿذ ‪ 9‬هويلحّل ؤً ًٖوخ قٖحؿذ يؿذ جهِلؿ اـج يح ًوخ يٌَ جهيحهم اظفجء سِؿٖ‪ٞ‬ز ّفؤْ جهيلحّل‬
‫ؤٌَ يً نإٌِح سإؾٖف اسيحى ج‪ُٙ‬يحل ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهيسفق ُوِٖح ‪ّ ،‬سفنز هويحهم سػؿٖؿ يؿذ جهسيؿٖؿ ‪.‬‬
‫ـ اهتؼٌبيز اهؽيٌٕ هوخٌفٖػ ‪ :‬سٌه جهيحؿذ ‪ُ 8‬وٓ ؤٌَ ُوٓ جهيلحّل ؤً ٖلؿى هويحهم ؾ‪ٞ‬ل ‪ّٖ 15‬يحً يً سلوٖى‬
‫جهيّكَ دفٌحيط ّٖيغ جهًفٖلر جهسٕ ٌّٖٔ اسدحُِح فٕ اٌظحق ج‪ُٙ‬يحل ّجهظؿّل جهقيٌٕ هـهم ‪ّ ..‬غٖفٍ ييح‬
‫ٖسِوق دحهسٌفٖـ ‪ّ ،‬ؤً ِٖؿل جهدفٌحيط ػلخ يح ٖفجٍ جهيحهم ّػلخ لٖف جهِيل ‪.‬‬
‫ـ يؿئّهٖبح ّ اهخؽايبح اهيلبّل ‪ :‬سّيغ جهيحؿذ ‪ 5‬يلثّهٖر جهيلحّل ّاكفجفٍ ديِحٌٖىر جهيّكىَ ّدٖثسىَ‬
‫ّجهٌفّف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسٌفٖـ ّيّجفؿٍ ُّّجيوَ ّيلثّهٖسَ ًُ آصحف ٌّسحثط ُـٍ جهِّجيل ‪ّ ،‬سنٖف جهيحؿذ‬
‫‪ 7‬اهٓ يلثّهٖر جهيلحّل ًُ جهفلّيحز ّجهيّجوفحز نيح هّ نحٌز يلؿير يٌَ ‪ ،‬نيح سّيىغ جهيىحؿذ ‪15‬‬
‫يلثّهٖر جهيلحّل دحهسيحيً ًُ ؤُيحل جهيلحّهًٖ دحهدحًً ّسّيغ ػؿّؿ ّنفًّ جلسؾؿجيِى ‪ّ ،‬سوقى جهيحؿذ‬
‫‪ ًُ ٝ‬سولٕ ّ سٌفٖـ سِوٖيحز جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ 19‬جهيلحّل دسًِٖٖ ظِحق فٌٕ ّييصل هَ فٕ جهيّكَ ٖنًّ يلثّ ً‬
‫ـ اإلشؼاف ؽوٓ اهخٌفٖػ ‪ :‬سسٌحّل جهيحؿذ ‪ 17‬ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ جهسٌفٖـ ّيسحدِر يٌِؿك جهيحهم ّييصوَٖ هلىٖف‬
‫جهسٌفٖـ ّنٖفٖر سوفف يٌِؿك جهيحهم اـج فؤْ ؤً جهِيل ٖلٖف ددًء ‪ّ ،‬يٌػسَ ػىق اوىؿجف جهسِوٖيىحز‬

‫‪62‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫هويلحّل ‪ّ ،‬يفّفذ سٌفٖـ جهيلحّل ّسحدَِٖ هسوم ج‪ّٙ‬جيف ديح فِٖح اٖلحف جهِيل ‪ّ ،‬ؤظحقز هوينفف ؤً ًٖوخ‬
‫يً جهيلحّل اظفجء دِى جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ّاظفجء جهسظحفخ ّجهسػحهٖل جه‪ٞ‬قير ُوٓ ٌفلر جهيلحّل ‪.‬‬
‫ـ اهخّكف ؽً اهؾيل ‪ :‬سسٌحّل جهيحؿذ ‪ 27‬اٖلحف لٖف ج‪ُٙ‬يحل يً ظحٌخ جهيلحّل ّسنسفً هـهم وؿّف ؤيف‬
‫نسحدٕ يً جهيحهم ؤّ ييصوَ ُوٓ ؤً ٖسى سِّٖى جهيلحّل ديؿذ ايحفٖر يلحّٖر هيؿذ جهسّكف اـج نحٌز ؤلدحخ‬
‫جهسّكف ‪ ٝ‬سِّؿ اهٓ جهيلحّل ‪ ،‬نيح سظٖق ٌفك جهيحؿذ هويلحّل ؤً ًٖوخ اٌِحء جهِلؿ اـج ؿجى جهسّكف ‪ٙ‬نصف يً‬
‫‪ 6‬ؤنِف هلدخ ِّٖؿ اهٓ جهيحهم ‪ّ ،‬فٕ ُـٍ جهػحهر سيٌغ جهيلحّل ػق جهيًحهدر دلٖير ج‪ُٙ‬يحل جهسىٕ ٌفىـُح‬
‫ّجهؾلحثف جهسٕ هػلسَ ؤصٌحء جهسّكف ؿًّ ؤٔ سِّٖيحز ؤؾفْ ‪.‬‬
‫ـ اهغؼّف اهلبُؼث ‪ :‬سٌه جهيحؿذ ‪ُ 34‬وٓ ؤٌَ اـج وحؿفز جهيلحّل ٌفّف كحُفذ سظِل سٌفٖىـ ج‪ٝ‬هسىقجى‬
‫يفُلحً ّغٖف يلسػٖل فبٌَ ٖظّق هَ جهيًحهدر دحهسِّٖى ديح ٖفؿ جهسّجقً جهيحهٕ هوِلؿ اهٓ جهيِلّل ‪ ،‬نيىح‬
‫سظٖق ٌفك جهيحؿذ اٌِحء جهِلؿ اـج جلسيفز ُـٍ جهٌفّف ّهى ٖفظٓ قّجهِح ‪ّ ،‬ػصز ُوٓ اُفحء جهيلحّل يً‬
‫سٌفٖـ جهسقجيحسَ اـج جلسػحل جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫ـ يؼاؽبث ؤضنبى اهلّاًٌٖ ّاهوّائص ‪ :‬سوقى جهيحؿذ ‪ 49‬جهيلحّل فٕ سٌفٖـ جهِلؿ ؤً ٖفجُٕ ج‪ٙ‬ػنحى جهلحفٖر فٕ‬
‫جهظيحُٖفٖر ّجهسٕ يً دٌِٖح ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪.‬‬
‫‪ 2.8.0.2‬اإلضغاؼ األعٖؼ هالئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج ‪:‬‬
‫دِؿ ج‪ٌٝ‬سِحء جهيدؿثٕ يً نسحدر ُـج جهفول يً جهدػش ّاسيحى اظفجء جهؿفجلر جهسًدٖلٖر سينٌز جهدحػصر يىً‬
‫جهػوّل ُوٓ ٌلؾر يً ج‪ٛ‬وؿجف ج‪ٙ‬ؾٖف ه‪ٞ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر (الئذةت انؼمةىد اإلداسَةت‪ )5000 ،‬جهـٔ وؿف‬
‫فٕ جهٌوف ج‪ٙ‬ؾٖف يً لٌر ‪ّ 2010‬هى ٖسلَ جٌسنحفٍ ّهى ٌٖنف فٕ جهظفٖؿذ جهفليٖر ػسٓ ـهىم جهػىًٖ ‪،‬‬
‫ّٖسييً ُـج ج‪ٛ‬وؿجف ُؿذ يّجؿ يٌِح يح ُّ ينحدَ ه‪ٜ‬وؿجف جهلحدق هَ ّيٌِح يح ُّ يؾسوف ٌُىَ ‪ ،‬هىـج‬
‫فؤْ جهدحػش سييًٖ جهدػش ؤُى ج‪ٝ‬ؾس‪ٞ‬فحز دًٖ ج‪ٛ‬وؿجف ج‪ٙ‬ؾٖف ّج‪ٛ‬وؿجف جهلحدق هَ ّـهم فٕ جهظّجٌخ‬
‫ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديّيٍّ جهدػش ‪.‬‬
‫ـ اهيشؼّؽبح غٖؼ اهييّهج يً اهيٖؽاٌٖج اهؾبيج ‪ :‬جنسيوز جه‪ٞ‬ثػر ُوٓ دحخ ايحفٕ ُّ جهدحخ جهلىحدَ‬
‫جهـٔ ٖػسّٔ ُوٓ لدِر يّجؿ يً جهيحؿذ ‪ 143‬اهٓ جهيحؿذ ‪ّٖ ، 149‬سٌحّل ُـج جهدحخ ؤػنحى ؾحوىر دِلىّؿ‬
‫سٌفٖـ جهينفُّحز غٖف جهييّهر يً جهيٖقجٌٖر جهِحير ‪ّٖ ،‬سييً سِفٖف سوم جهينفُّحز ّسوٌٖفِح ًّفق‬
‫جؾسٖحف جهظِحز جهيٌفـذ هِح ّيسًودحسِح ّهظحً ًُحءجسِح ّيح ٖسِوق دبدفجى ُلّؿُح ّجٌسِحءُح ‪.‬‬
‫ـ اهشؼّع اهيخعوتج فٖيً ٖخلغى هوخؾبكغ ‪ :‬ػؿؿز جهيحؿذ ‪ 18‬نفًّحً يسًوخ سّجففُح فٕ جهيلحّل جهيسلىؿى‬
‫هوسِحكؿ يَ جهظِر ؤّ جهّػؿذ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّلفؿسِح ‪ّ ،‬يً جهّجيغ ؤٌَ كؿ سى جلسدِحؿ ص‪ٞ‬صر يً جهنىفًّ جهسىٕ‬
‫سييٌسِح جه‪ٞ‬ثػر جهلحدلر ّجهيسيصور فٕ ( سّفف جهنفحءذ جهيحهٖر جهيسٌحلدر يَ كٖير جهِلىؿ ‪ -‬سىّفف جهؾدىفذ‬
‫ّجهنفحءذ جهفٌٖر فٕ يّيٍّ جهسِحكؿ ‪ -‬جهسِِؿ جهنسحدٕ دِؿى سلؿٖى فنّذ ؤّ ُيّهر هيٌّف ُحى دإٔ ننل ) ‪.‬‬

‫‪63‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ـ اهخؾّٖط ؽً خإعٖؼ ضؼف يؿخضلبح اهيلبّل ‪ :‬يٌػز جهيحؿذ ‪ 98‬هويلحّل جهػق فٕ جهسِّٖى دّجكىَ‬
‫‪ ًُ %0.25‬نل ؤلدٍّ ؤّ ظقء يً ؤلدٍّ سإؾٖف اـج سإؾف وفف يلسػلحسَ ًُ لسر ؤلحدَٖ يً سىحفٖؽ‬
‫سلوٖى جهيلسؾوه هوظِر جهيسِحكؿذ ‪ُ ،‬وٓ ؤً سلّى دسلؿٖؿ جهغفجير جهظِر جهِحيىر جهيؾسوىر دىحهٌٌف فىٕ‬
‫جهيلسؾوه كدل لؿجؿٍ ّجهسٕ نحٌز لددحً فٕ جهسإؾٖف ‪ّ ،‬هى سػؿؿ ُـٍ جهيحؿذ ػؿجً ؤكوٓ هوغفجير جهيىـنّفذ‬
‫ّدنفً جً ‪ٝ‬سسظحّق كٖير ٌلدر جهفحثظر جهوحؿفذ ًُ يوفف هٖدٖح جهيفنقٔ‪.‬‬
‫ـ غؼايج خإعٖؼ اهخٌفٖػ ‪ :‬سٌحّهز جهيحؿذ ‪ 109‬كّجُؿ جلسػلحق غفجير جهسإؾٖف فٕ ػحهر سإؾف جهيلحّل ُىً سٌفٖىـ‬
‫جهِلؿ فٕ جهيّجُٖؿ جهيسفق ُوِٖح ؤو‪ ًٞ‬ؤّ سيؿٖؿجً دحهٌلدر هوِيل نوَ ؤّ هيفػور يً يفجػوَ ‪ّ ،‬ؤّيىػز سفحوىٖل‬
‫جهيّيٍّ ديح ٖسفق يَ جه‪ٞ‬ثػر جهلحدلر ‪ٌّ ،‬وز ُوٓ جلسػلحق غفجير سإؾٖف ُوٓ جهيلحّل دٌفك جهٌلدر يً جهلٖيىر‬
‫ج‪ٛ‬ظيحهٖر هوسِحكؿ نيح ػؿؿسِح جه‪ٞ‬ثػر جهلحدلر ‪ّ ،‬ؤيحفز سفلٖفجً هويلوّؿ دحهلٖير ج‪ٛ‬ظيحهٖر هوِلؿ دإٌِح جهلٖير ج‪ٙ‬ووٖر‬
‫هوِلؿ ييحفحً اهِٖح ؤّ يؾوّيحً يٌِح ؤٖر يدحهغ ٌحنثر ًُ سِؿٖل يّيٍّ جهِلؿ ؤّ كٖيسَ ‪ ،‬نيح ٌوز ٌفىك جهيىحؿذ‬
‫ُوٓ ؤً ٖسػيل جهيلحّل ؤٖر قٖحؿذ فٕ سنحهٖف ُلّؿ ج‪ٛ‬نفجف سٌسط ًُ جهسإؾٖف فٕ ؤُيحل جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫ـ خّكف اهخٌفٖػ تؿتة ععإ فٕ يؿخٌغاح اهيشؼّػ ‪ٌ :‬وز جهيحؿذ ‪ 116‬جهيسِولر ديلثّهٖر جهيلحّل ُىً‬
‫وػر يلسٌؿجز جهينفٍّ ُوٓ ؤٌَ فٕ ػحهر ّظّؿ ي‪ٞ‬ػٌحز ػّل يلسٌؿجز جهينفٍّ كؿ سِفكىل لىٖف‬
‫جهسٌفٖـ ؤّ سؾحهف ج‪ٙ‬وّل جهفٌٖر ؤّ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ؤّ سػؿ يً فحثؿذ جهينفٍّ فٖظخ ُوىٓ جهيلىحّل اؾًىحف‬
‫جهيحهم دـهم ‪ ،‬نيح ؤً ُوَٖ فٕ ُـٍ جهػحهر جهسّكف ًُ سٌفٖـ ج‪ُٙ‬يحل اهٓ ػًٖ جلس‪ٞ‬ى سِوٖيحز جهيحهم دنإً‬
‫سوم جهي‪ٞ‬ػٌحز ‪ ،‬نيح ٌوز ٌفك جهيحؿذ ُوٓ ؤً ٖسى ؤؾـ جٗصحف جهٌحسظر ًُ ُـج جهسّكىف فىٕ ج‪ُٝ‬سدىحف‬
‫نسِؿٖل يؿذ ؤّ كٖير جهِلؿ فٕ ػحهر صدّز وػر فؤْ جهيلحّل ‪.‬‬
‫ـ تؼٌبيز اغاؼث ّ خٌفٖػ اهيشؼّػ ‪ :‬ؤهقيز جهيحؿذ ‪ 40‬جهيلحّل ؤً ٖففق دًِحءٍ دفٌحيظىحً يدىؿثٖحً ‪ٛ‬ؿجفذ‬
‫ّسٌفٖـ جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ؤهقيسَ جهيحؿذ ‪ 117‬ؤً ٖلؿى ـهم جهدفٌحيط سفوٖوٖحً ؾ‪ٞ‬ل نِف يً سحفٖؽ دىؿء يىؿذ‬
‫سٌفٖـ جهِلؿ ‪ّ ،‬سييٌز ُـٍ جهيحؿذ لفؿجً هيػسّٖحز جهدفٌحيط جهسفوٖوٕ ‪.‬‬
‫ـ اهتؼٌبيز اهؽيٌٕ هوخٌفٖػ ‪ :‬ؤّظدز جهيحؿذ ‪ُ 118‬وٓ جهيلحّل ؾ‪ٞ‬ل ‪ّٖ 15‬يحً يً سحفٖؽ سّكَٖ جهِلىؿ ؤً‬
‫ٖلؿى دفٌحيط قيٌٕ هسٌفٖـ جهينفٍّ ‪ٌّ ،‬وز ُوٓ ؤً ٖسييً ُـج جهدفٌحيط سّيىٖػحً ه‪ٌٚ‬نىًر ّجهيىؿذ‬
‫جهقيٌٖر جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـُح ّجهسفسٖخ جهقيٌٕ هوسٌفٖـ ‪ ،‬نيح ٌوز ٌفك جهيحؿذ ُوٓ ؤٌَ ُوٓ جهيحهم كدل جُسيحؿ‬
‫ـهم جهدفٌحيط جهسإنؿ يً سػلٖلَ هِؿذ نفًّ يٌِح جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ جهينفٍّ فٕ جهيؿذ جهيٌوّه ُوِٖح فٕ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ ‬سّجفق جهدفٌحيط جهقيٌٕ يَ دفٌحيط جهسؿفلحز جهٌلؿٖر هوينفٍّ ‪.‬‬

‫‪64‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا يبحثاا ثدنيا–اأطرافاا يشروعا‬

‫‪ 0.5.2‬يلغيج‬
‫اً جهِؿف جهفثٖلٕ هويحهم فٕ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ُّ جهػوّل ُوٓ ؤُيحل جهينفٍّ ـجز ظّؿذ ُحهٖىر‬
‫يً ؾ‪ٞ‬ل جلسؾؿجى ُيوٖر جهسؾًًٖ‪ّ ،‬جهسويٖى ّسٌفٖـ ظٖؿ‪.‬‬
‫اً هيحهنٕ جهينفٍّ ؤُؿجف لحيٖر سسيصل فٕ [‪:]12‬‬
‫‪ ‬جهظّؿذ جهِحهٖر‪.‬‬
‫‪ ‬ؤكل جهسنحهٖف‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٌٛ‬ظحق فٕ ّكز كٖحلٕ‪.‬‬
‫ّغحهدحً ‪ٖ ٝ‬سى سػلٖق ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف فٕ ٌل جهٌفّف جهيِلؿذ فٕ جهينىحفَٖ ج‪ٌٛ‬نىحثٖر ‪ ،‬فإكىل جهسنىحهٖف‬
‫جهيػسيور كؿ سئؿٔ اهٓ جٌؾفحى فٕ جهظّؿذ ّدًء فٕ جهسٌفٖـ‪ّ .‬دحهيصل فبً جهػوّل ُوىٓ ظىّؿذ ُحهٖىر‬
‫سوحػدِح جفسفحٍ فٕ سنحهٖف ؤُيحل جهينفٍّ‪.‬‬
‫هـهم ٖظخ ؤً سنًّ ٌُحم سنحيل دًٖ ؤُؿجف جهينفٍّ ّجهسٕ سسًوخ ؿُى نحهى ّانفجم جهيحهم فٕ ُيوٖحز‬
‫جهينفٍّ جهيؾسوفر ّديح ٖػلق يسًودحسَ ّفلًح هيؾًًَ ّفغدحسَ‪.‬‬
‫دفق ظوٖح ؿّف جهيحهم فٕ ؿهٖل ظّؿذ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهـٔ ٖوف ج‪ٙ‬صف جهندٖف هويحهم فىٕ ٌظىحع ؤّ‬
‫فنل جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر[‪.]57‬‬
‫ّيً ييً سّوٖحز جهسٕ ؾفظز دِح ّفنر جهِيل هوظيِٖر ج‪ٙ‬يفٖنٖر هويٌِؿلًٖ جهيؿًٌٖٖ سػز ٌُّجً‬
‫سػلًٖ جهظّؿذ فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ ُحى ‪ ،1984‬فبٌَ ٖسّظخ ُوٓ جهيحهم ؤّ يً ٖلّؿ ففٖق جهينفٍّ‬
‫سػؿؿ جهيلئّهٖحز ّ جهو‪ٞ‬ػٖحز ّج‪ٝ‬هسقجيحز جهسِحكؿٖر دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ‪ُّ ،‬ـج ٖسييً جسؾحـ‬
‫جهلفجفجز ُوٓ يلسّْ ففَٖ يً ج‪ٙ‬ؿجء يً ؾ‪ٞ‬ل سػلٖق يسًودحز ّؤُؿجف جهيحهم‪.‬‬
‫نيح ٌٍّ جهسلفٖف جهوحؿف ًُ جهظيِٖر ُوٓ ؤً جهيلحّل ٖلسًَٖ ؤً ٖػلق يدً جهظّؿذ هّ سىى اًُىحءٍ‬
‫سِفٖف ّجيغ هيسًودحز ج‪ٙ‬ؿجء ّجهٌُّٖر جهيًوّدر يصل يِٖحف جهلدّل ًّفق جهفػه‪.‬‬
‫‪ 2.5.2‬ؤعؼاف اهيشؼّػ ‪:‬‬
‫هوينفٍّ ُيّيحً ؤًفجف ص‪ٞ‬صر ؤلحلٖر (جهيحهم ّجهيٌفـ ّجهيٌِؿك) [‪ّ ،]43‬فٕ جهينحفَٖ جهٌِؿلٖر غحهدحً يح‬
‫ًٖوق ُوٓ ُـٍ ج‪ًٙ‬فجف ؤليحء يسِؿؿذ نحٗسٕ ‪:‬‬
‫اهيبهم ‪ :‬وحػخ جهِيل – وحػخ جهينفٍّ – جهظِر وحػدر جهِيل _ جهظِر وحػدر جهينفٍّ _ جهظِىر‬
‫جهيحهنر _ جهظِر جهيسِحكؿذ _ (‪ ُّّ .. )Employer( – )Promoter( – )Owner( – )Client‬جهظِىر‬
‫جهسٕ سيسوم ّسيّل جهينفٍّ‪ِّٖ ،‬سدف يؿٖف جهينفٍّ (‪ )Project manager‬ؤّ ييصل جهيحهىم ؤّ يٌِىؿك‬

‫‪65‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهيحهم ؤّ ينفف جهيحهم (‪ )Supervisor‬لّجء نحً ظِر ؤّ ففؿجً ٖنوفَ جهيحهم دسيصٖوَ فٕ ج‪ٛ‬نفجف ُوىٓ‬
‫سٌفٖـ يفػور ؤّ ؤنصف يً يفجػل جهينفٍّ ييص‪ ًًًٞ‬هويحهم ‪ّ ،‬دِى جهؿفجلحز سنىٖف اهٖىَ نًىفف فىٕ‬
‫جهينفٍّ ‪ّ ،‬نـهم يلحع جهنيٖحز (‪ )QuantitySurveyer‬جهينوف يً ًفف جهيحهم[‪.]43‬‬
‫اهيٌفػ ‪ :‬جهيلحّل – جهيسِحكؿ يَِ – جهظِر جهيسِحكؿ يِِح – ؤؿجذ جهسٌفٖـ ‪ُّ .. )Contractor( -‬ىّ جهظِىر‬
‫جهسٕ ٖسى سنوٖفِح دسٌفٖـ يفػور ؤّ ؤنصف يً جهينفٍّ ‪ّ ،‬ؤػٖحٌحً ّٖظؿ جهيلحّل دحهدحًً (‪)Sub-Contractor‬‬
‫جهـٔ ٖنوفَ جهيلحّل دسٌفٖـ يفػور ؤّ ؤنصف يً يفجػل جهينفٍّ [‪.]24[]20‬‬
‫االؿخشبؼٔ ‪ :‬جهيويى _ (‪ )Designer( - )Consultant( _ )Engineer‬ؤّ جهظِىر ج‪ٝ‬لسنىحفٖر ؤّ‬
‫جهيٌِؿك جهـٔ ٖنوفَ جهيحهم دبُؿجؿ جهسويٖى ّجهؿفجلحز هيفػور ؤّ ؤنصف يً يفجػل جهينفٍّ ّؤػٖحٌحً ٖليٓ‬
‫نـهم يٌِؿك جهيحهم ييح كؿ ٖؾوً دٌَٖ ّدًٖ جهيٌِؿك جهينفف [‪.]24[]20‬‬
‫‪ 2.5.2‬اهؾالكبح تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ ‪:‬‬
‫يً جهًدِٖٕ ؤً سفسدً ؤًفجف جهينفٍّ دِ‪ٞ‬كحز يح دٌِٖح ػٖش ؤً هِح ظيِٖحً يووػر فٕ جهينفٍّ ‪ّ ،‬كؿ‬
‫ؤًولز دِى جهؿفجلحز يوًوغ " ‪ " Stake holders‬ؤّ " ـّٔ جهيووػر " ُوٓ جهففٖىق ؤّ جهيظيُّىر‬
‫جهسٕ سيى نل يً هَ يووػر فٕ جهينفٍّ نحيور جهيحهم ّجهيٌِؿك ّيؿٖف جهينفٍّ ّجهيلىحّل ّؤػٖحٌىًح‬
‫جهيلسؾؿى جهٌِحثٕ " ‪ " End user‬جهيلسفٖؿ يً جهينفٍّ ]‪ّٖ ، [6‬سّكف ٌظحع جهينفٍّ ُوٓ يح سدـهَ ُـٍ‬
‫ج‪ًٙ‬فجف يً ظِّؿ ؾ‪ٞ‬ل جهيفجػل جهيؾسوفر هوينفٍّ [‪.]43‬‬
‫ّٖؾسوف ننل ٌٍّّ جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ؤٔ ًففًٖ فلؿ سنًّ ُ‪ٞ‬كر يدحنفذ ؤّ ُ‪ٞ‬كر غٖىف يدحنىفذ ‪ ،‬كحٌٌّٖىر‬
‫ّيحهٖر ؤّ اؿجفٖر ‪ ّٖ ،‬سػؿؿ ـهم فٕ جهِلؿ جهـٔ ٖفدً دًٖ ؤٔ ًففًٖ يً ؤًفجف جهينفٍّ ّٖػؿؿ ّجظدحز‬
‫ّجهسقجيحز نل ًفف ٌػّ جٗؾف ّػلّكَ ُوَٖ ّجهيفظِٖر جهلحٌٌّٖر ّؤلك ػل جهٌقجُحز جهسٕ كؿ سػىؿش‬
‫دًٖ ؤٔ ًففًٖ يً ؤًفجف جهينفٍّ ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )1-3‬جهِ‪ٞ‬كحز دًٖ ج‪ًٙ‬فجف فٕ جهِلّؿ جهسلوٖؿٖر‬
‫([‪]43‬‬
‫المالك‬

‫مدٌر المشرو‬

‫فرٌ التصمٌم‬
‫مساح كمٌات‬

‫المقاول‬

‫ػاللخ ػًّ " إداس‪٠‬خ "‬


‫انًمبول ببنببطٍ‬
‫ػاللخ لبٔ‪١ٔٛ‬خ‬

‫شنل ؼكى (‪ :)0-2‬اهِٖنوٖج اإلغاؼٖج فٕ اهؾلّغ اهخلوٖغٖج [‪]42‬‬

‫‪66‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّيً ؤُى جهِّجيل جهسٕ سلحُى فٕ ٌظحع جهينفٍّ ؤً سِسيؿ جهِ‪ٞ‬كحز دًٖ ج‪ًٙ‬فجف ُوٓ يدؿؤ ج‪ٝ‬لىسفحؿذ‬
‫جهيسدحؿهر دًٖ ؤٔ ًففًٖ ن‪ُٞ‬يح ه٘ؾف " ‪ّ " Win/Win‬هٖك جلسفحؿذ ًفف يح ُوٓ ػلحخ جهًفف جٗؾف‬
‫" ‪ ، " Win/Lose‬فيً يووػر جهينفٍّ ؤً ٖػحّل نل ًفف سػلٖق يووػسَ يً ؾ‪ٞ‬ل جهينفٍّ يىَ‬
‫يفجُحذ يوحهغ جٗؾفًٖ ّسػلٖق يوحهغ جهظيَٖ لٖػلق يووػر جهينفٍّ [‪.]43‬‬

‫‪ 0.2.5.2‬اهيبهم ‪:‬‬
‫سى سِفٖف جهيحهم دإٌَ جهظِر جهسٕ سيسوم جهينفٍّ ّسلّى دسيّٖوَ ّؿفَ سنحهٖفَ ّسسّهٓ اؿجفسَ ‪ّٖ ،‬سػؿؿ يحهم‬
‫جهينفٍّ فٕ جهيفجػل جهيدنفذ فّف جكسفجع جهينفٍّ ّفديح كدل ـهم هٖودغ دحهسحهٕ يلثّ‪ ٌَُ ًٝ‬يً جهدؿجٖر‬
‫اهٓ جهٌِحٖر ‪ّ ،‬كؿ ٖنًّ جهيحهم ظِر ؾحور " ‪ " Private‬ؤّ ظِر ُحير " ‪ " Public‬ؤّ يظيُّر ينىسفنر‬
‫" ‪.]28[ " Corporate‬‬
‫ؤيح ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر فلؿ ؤًولز ُوٓ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ُؿذ سليٖحز يٌِح " جهظِر ج‪ٛ‬ؿجفٖر –‬
‫جهظِر ًحهدر جهسِحكؿ _ جهظِر ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيسِحكؿذ _ جهظِر وحػدر جهينفٍّ " ّكؿ ُففز جهظِىر ج‪ٛ‬ؿجفٖىر‬
‫دإٌِح جهّػؿجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّسنيل جهوظحً جهنِدٖر ّجهِٖثحز ّجهيئللحز جهِحير ّج‪ٙ‬ظِقذ جهلحثير دـجسِح ّغٖفُح‬
‫يً جهّػؿجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهسٕ سٌه جهسنفِٖحز ُوٓ ؤُوٖسِح ‪ٛ‬دفجى جهِلّؿ ‪ ،‬نيح ُففز جهظِر ًحهدر جهسِحكؿ ؤّ‬
‫جهظِر ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيسِحكؿذ ؤّ جهظِر وحػدر جهينفٍّ دإٌِح جهوظٌر جهنِدٖر جهسٕ ٖئـً هِح دحهسِحكؿ ّسسّهٓ ؿفَ‬
‫ٌفلحز جهينفٍّ ؤّ يً ٖؾوفِح كحًٌٌّح [‪.]54‬‬

‫‪ 5.2.5.3‬ؤُغاف اهيبهم ‪:‬‬


‫ِٖسدف ٌظحع جهينفٍّ جهِؿف ج‪ّٙ‬ل جهـٔ ٖسفق فَٖ جهيحهم يَ ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ ‪ ٔٙ‬ينفٍّ ‪ّ ،‬هويحهىم‬
‫ؤُؿجف ؾحور يػؿؿذ هنل ينفٍّ ‪ّ ،‬هنٌَ فٕ جهِيّى ِٖؿف اهٓ سٌفٖـ جهينفٍّ جهـٔ ٖػلق ؤغفجيَ يً‬
‫ٌحػٖر جهسنوفر ّقيً جهسٌفٖـ ّظّؿذ جهسٌفٖـ ؤّ جهغفى جهٌّٖفٕ يً جهينىفٍّ‪ّ ،‬كؿ لدق نفع ّسّيىٖغ‬
‫ُـٍ ج‪ُٙ‬ؿجف فٕ دؿجٖر ُـج جهفول ‪.‬‬
‫ّؤفحؿز دِى جهؿفجلحز ػّل جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر ؤً ص‪ٞ‬صٕ ج‪ُٙ‬ؿجف جهلحدق ّػؿٍ فلً ‪ٖ ٝ‬فٕ ديسًودحز‬
‫جهيحهم ّؤً جهيِسيًٖ دِـج جهيظحل كليّج ؤُؿجف جهيحهم اهٓ ؤٌّجٍ يً ج‪ُٙ‬ؿجف ُٕ ( ج‪ُٙ‬ىؿجف جهِحيىر _‬
‫ؤُؿجف جهينفٍّ _ ؤُؿجف نفحءذ ّ ؤُوٖر جهيلحّل _ ؤُؿجف جؾسٖحف جهيلحّل ) [‪.]59[]39‬‬
‫نيح ؤنحفز اػؿْ جهؿفجلحز اهٓ اينحٌٖر سللٖى ؤُؿجف جهيحهم اهٓ ؤُؿجف ؿجؾوٖر ّؾحفظٖر نحٗسٕ[‪:]39‬‬

‫‪67‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ . 0‬األُغاف اهغاعوٖج ‪ :‬سوم ج‪ُٙ‬ؿجف جهسٕ سلَ ييً ؿجثفذ سإصٖف جهيحهم ‪ّ ،‬سسنًّ يً ؤفدَ يِىحٖٖف ؤؿجء‬
‫يً جهيينً كٖحلِح ُٕ ( سنوفر جهينفٍّ _ جهيؿذ جهقيٌٖر جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ جهينفٍّ _ ظّؿذ جهيٌسط جهٌِحثٕ _‬
‫جهل‪ٞ‬ير جهيػللر ؤصٌحء جهسٌفٖـ ) ‪.‬‬
‫‪ . 5‬األُغاف اهعبؼسٖج ‪ :‬سوم ج‪ُٙ‬ؿجف جهيففّير ُوٓ جهينفٍّ دّجلًر ؤنٖحء ّيّظّؿجز ؾحفظٖر هٖظؿ‬
‫جهيحهم ٌفلَ يظدفجً ُوٓ جهسِحيل يِِح يصل ( هّجثغ ّ جسفحكٖحز ج‪ٝ‬سػحؿجز ّجهٌلحدحز ‪ -‬كّٖؿ جلسؾؿجى جهيّجفؿ‬
‫جهيػوٖر ‪ -‬يسًودحز جلسٖفجؿ جهيّجفؿ هوينحفَٖ جهِحهيٖر ‪ -‬جهلّجًٌٖ ّجهٌٌى فٕ دوؿ جهينفٍّ ) ‪.‬‬
‫ّدـهم سسيغ جقؿّجظٖر ج‪ُٙ‬ؿجف هسدؿّ ؤُيٖر سػؿٖؿ ؤّهّٖحسِح هسػلٖق ج‪ٌٛ‬ظحق جهفحُل هوينفٍّ[‪:]39‬‬

‫‪ 2.2.5.2‬اهيبهم اهؾبى ّاهعبص‪:‬‬


‫ٌٖللى جهيحهنًٖ هوينحفَٖ اهٓ ًٌُّٖ نحٗسٕ [‪:]60‬‬
‫‪ٝ‬‬
‫‪ ‬اهيبهم فٕ اهيشبؼٖؼ اهؾبيج ‪ٖ :‬سيصل فٕ ج‪ٙ‬ففجؿ جهِحيوًٖ دحهلًحٍ جهِحى جهـًٖ ٖيحفلىًّ ؤُيىح ً‬
‫ّيِحيحً ـجز ُ‪ٞ‬كر دحهينحفَٖ جهِحير جهسٕ ٖسى سيّٖوِح ّجهوفف ُوِٖح يً جهيٖقجٌٖر جهِحير ّٖىسى‬
‫سٌفٖـُح هسلؿى ؾؿير ُحير يِففر ّيػؿؿذ يلدلحً ‪ّٖ ،‬يحفك ُئ‪ٝ‬ء ؤُيحهِى ّيِىحيِى فىٕ اًىحف‬
‫جهلّجًٌٖ ّجهوّجثغ جهلحفٖر فٕ جهينحً ّجهقيحً جهـٔ ّٖظؿًّ فَٖ ‪ ،‬نيح ؤً ُوِٖى ؤً ٖسدِّج سلولل‬
‫جهِيوٖحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهلحٌٌّٖر فٕ ج‪ًُ ًُ ًُٞٛ‬حءجز جهينحفَٖ ّافلىحء جهًِىحء ّجؾسٖىحف‬
‫ؤًفجف جهينفٍّ ج‪ٙ‬ؾفْ ّسػؿٖؿ ؤٌّجٍ جهِلّؿ ّادفجيِح ّجسؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز جهيسِولر دحهينىفٍّ‬
‫ؾ‪ٞ‬ل يفجػوَ جهيؾسوفر ‪.‬‬
‫‪ ‬اهيبهم فٕ اهيشبؼٖؼ اهعبضج ‪ :‬كؿ ٖنًّ ففؿجً ؤّ يظيُّر ؤففجؿ ؤّ ظِىر ؤ ّ يئللىر ؾحوىر‬
‫نحهينحفنر ؤّ جهنفنر ؤّ جسػحؿ نفنحز يسِؿؿذ ‪ّٖ ...‬يحفك جهيحهم جهؾحه يِيسَ ّٖوِىخ ؿّفٍ‬
‫فٕ جهينحفَٖ جهؾحور جهسٕ ٖلّى دسيّٖوِح ّجهوفف ُوِٖح يً يٖقجٌٖسَ جهؾحور ّٖسى سٌفٖـُح ايىح‬
‫هٖنًّ ُّ جهيلسِيل جهٌِحثٕ هِح هغفى جهلنً ؤّ ييحفلر ٌنحً يح ؤّ هٖلسفٖؿ يٌِح دسنىغٖوِح ؤّ‬
‫دِِٖح ؤّ سإظٖفُح هيلسؾؿى آؾف كؿ ‪ٖ ٝ‬نًّ يػؿؿ ؾ‪ٞ‬ل يفجػل سويٖى ّسٌفٖـ جهينفٍّ ‪ّٖ ،‬نًّ‬
‫هؿْ جهيحهم جهؾحه ػفٖر ّيفٌّر ؤنصف فٕ جؾسٖحف ؤًفجف جهينفٍّ ج‪ٙ‬ؾفْ ّجسؾحـ جهلىفجفجز‬
‫ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهيسِولر دحهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل يفجػوَ جهيؾسوفر ‪.‬‬
‫ّدح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهسوٌٖف جهلحدق ؤّفؿز دِى جهؿفجلحز سوٌٖفحز ؤؾفْ هويحهم نحٗسٕ [‪:]70[]21‬‬
‫‪ ‬ؾدفذ جهيحهم فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ ‬يح اـج نحً جهيحهم ًفف فثٖلٕ ؤّ صحٌّٔ فٕ ُيوٖر جهسٌفٖـ ‪.‬‬

‫‪68‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.2.5.2‬غّؼ ّ يِبى اهيبهم ‪:‬‬


‫هويحهم ؿّفجً ّيِحيىحً ٖيحفلىِح هسػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ‪ّٖ ،‬دؿؤ ُـج جهؿّف كدل ؤً ٖدؿؤ جهينفٍّ ّٖيسىؿ‬
‫اهٓ جٌسِحء جهسٌفٖـ ّٖلسيف دِؿ ـهم دِؿُح ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسنغٖل ‪ّٖ ،‬ينً سوؾٖوَ فٕ جٗسٕ [‪:]28‬‬
‫‪ ‬سوّف جهينحفَٖ جهدؿجثل جهسٕ ٖسّكَ ؤً سػلق ؤُؿجفَ ٌّّٖفسَ ‪.‬‬
‫‪ ‬اظفجء جهؿفجلحز دإٌّجُِح ‪ٝ‬ؾسٖحف جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬جؾسٖحف جهينفٍّ دٌحء ُوٓ جهؿفجلحز ‪.‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ ؤُؿجف جهينفٍّ ّسفسٖدِح ػلخ ج‪ُٙ‬يٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬سيّٖل جهينفٍّ ؾ‪ٞ‬ل ظيَٖ جهيفجػل ‪.‬‬
‫‪ ‬سػؿٖؿ لٖحلر ٌّيً جهسِحكؿ ّجهوٖغ جهسِحكؿٖر هوِلّؿ جهؾحور دحهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬جؾسٖحف ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ ّيٌػِح جهو‪ٞ‬ػٖحز جه‪ٞ‬قير ّسّقَٖ جهيؾحًف دٌِٖح ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هوينفٍّ ديح ٖنفل سلوٖل جهٌقجُحز دًٖ ج‪ًٙ‬فجف ّجهػؿ يٌِح ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ جهؾًً هسٌفٖـ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ ‬يفجكدر جهسٌفٖـ ّجهسإنؿ يً جهلٖف ػلخ جهيؾًً ‪.‬‬
‫‪ ‬جسؾحـ جهلفجفجز جهػفظر يَ ج‪ُٝ‬سيحى دح‪ٝ‬ػسٖحً هويؾحًف ‪.‬‬

‫‪ 2.2.5.2‬اهؾّايل اهيئذؼث ؽوٓ ؤغاء اهيبهم ‪:‬‬


‫ٖلحُى جهيحهم فٕ اٌظحع جهينفٍّ يً ؾ‪ٞ‬ل ػلً ؤؿجءٍ هؿّفٍ يً ػٖش سّيٖغ ج‪ُٙ‬ؿجف ّج‪ُٛ‬ؿجؿ جهظٖىؿ‬
‫هوينفٍّ يٌـ جهيفجػل جهيدنفذ ّيّجندر سًّف جهينفٍّ دػٖش ٖنًّ هَ ؿّفجً فِح‪ ًٝ‬فىٕ اٌظىحق ظيٖىَ‬
‫ج‪ٌٙ‬نًر هوسإنؿ يً سػلٖق ج‪ُٙ‬ؿجف‪ّٖ ،‬سّكف ؤؿجء جهيحهم هؿّفٍ ُوٓ ُؿذ ُّجيل ؤُيِح جٗسٕ [‪:]50‬‬
‫‪ ‬جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هيئللر جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ ‬يِففر ّؾدفذ جهيحهم دِيوٖحز جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهو‪ٞ‬ػٖحز جهييٌّػر هيؾسوف يلسّٖحز جهسٌٌٖى جهؾحه دحهيحهم ‪.‬‬
‫‪ ‬جهلوّم جهنؾوٕ هيلسؾؿيٕ جهيحهم ّجهـًٖ سلَ ُوِٖى يلثّهٖر جهينفٍّ [‪.]41‬‬

‫‪ 7.2.5.2‬ؤُيٖج ّخإذٖؼ غّؼ اهيبهم ‪:‬‬


‫يً جهًدِٖٕ ؤً ٖئصف ؤؿجء جهيحهم هوؿّف جهيٌحً دَ ُوٓ لٖف جهينفٍّ فٕ يفجػوَ جهيؾسوفر ُّوىٓ يىؿْ‬
‫ػؿّش جهسإؾٖف يً ُؿيَ ُّوٓ ظّؿذ ّسنوفر جهينفٍّ ‪ّ ،‬كؿ سّووز دِى جهؿفجلحز اهٓ ؤٌَ هوّوىّل‬
‫اهٓ ٌسٖظر ًٖدر فٕ سٌفٖـ جهينفٍّ فيً جهيِى ؤً ٖنًّ جهيحهم ًففًح ينحفنًح فٕ نحفر يفجػل جهينفٍّ يٌـ‬
‫دؿجٖسَ اهٓ ٌِحٖسَ هوسإنؿ يً اٌظحق ج‪ُٙ‬ؿجف فٕ يفػور جهسٌفٖـ ‪ ،‬نيح سينٌز جهدحػصر يً سوؾٖه ؤُى سإصٖفجز‬
‫ؿّف جهيحهم ُوٓ جهينفٍّ فٕ يفجػوَ جهيؾسوفر فٕ جٗسٕ [‪:]49‬‬

‫‪69‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سلَ ُوٓ جهيحهم يلثّهٖر جؾسٖحف جهينفٍّ يً دًٖ جهدؿجثل جهيًفّػر ّٖينً ددلحًر سػؿٖؿ ؤُيٖر‬
‫ؿّف جهيحهم فٕ ُـج جهوؿؿ دحهلّل ؤً ج‪ٝ‬ؾسٖحف جهؾحًت لٖئؿٔ اهٓ ينفٍّ فحنل [‪.]43‬‬
‫‪ ‬يٌـ جهيفجػل جهيدنفذ هوينفٍّ ُوٓ جهيحهم ؤً ٖلّى دسّيٖغ فنفذ جهينىفٍّ ّسػؿٖىؿ ؤُؿجفىَ‬
‫ّسييًٖ ـهم فٕ يوؾه ظٖؿ هوينفٍّ ّّظّؿ ؤٔ كوّف فٕ ُـج جهيوؾه لٌٖسط ٌَُ سفؿؿ فٕ‬
‫دؿء جهسٌفٖـ ّيً سى ٖػؿش جهسإؾٖف ّيح ٖسفسخ ُوَٖ يً ٌسحثط كدل ؤً ٖدؿؤ جهسٌفٖىـ ّجهىـٔ دىؿّفٍ‬
‫لٖئصف ُوٓ جهيفجػل جه‪ٞ‬ػلر هوينفٍّ ّٖنًّ [‪.]75‬‬
‫‪ ‬ؾ‪ٞ‬ل ظيَٖ يفجػل جهينفٍّ ُوٓ جهيحهم يفجظِر ج‪ُٙ‬ؿجف ّج‪ّٙ‬هّٖحز ّدفٌحيط جهِيل دحٌسٌىحى‬
‫ّجسؾحـ جهلفجفجز جهػفظر ّاوؿجف جهسِوٖيحز ّجهسّظِٖحز هويلثّهًٖ ًُ سٌفٖـ ّسلٖٖف جهينفٍّ ‪،‬‬
‫ّؤٔ سإؾٖف ؤّ سدحًئ ؤّ ؾًإ فٕ جهِيوٖحز جهيـنّفذ ػسيحً لٖنًّ هَ سإصٖف لودٕ ُوٓ جهينىفٍّ‬
‫ّكؿ ٖئؿٔ اهٓ جهسإؾٖف جهـٔ فديح ‪ٖ ٝ‬ينً سِّٖيَ ؾحور فٕ جهيفجػل جهػفظر [‪.]43‬‬
‫‪ِٖ ‬سدف جهيحهم ُّ جهييّل هوينفٍّ ّجهيلثّل ًُ سلؿٖؿ يلسػلحز دلٖر ج‪ًٙ‬فجف ُّوَٖ ف‪ ٞ‬دؿ ؤً‬
‫سسّفف هؿَٖ جهلؿفذ جهيحهٖر هسيّٖل جهينفٍّ ّج‪ٌٛ‬فحق ُوَٖ ؾ‪ٞ‬ل يفجػوَ جهيؾسوفر ّؤً ٖنىًّ كىؿ‬
‫ؤؿفض جهينفٍّ ييً ؾًًَ ّيٖقجٌٖسَ ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً جهيفّفٔ ؤً سنًّ هؿْ جهيحهم يٖقجٌٖىر‬
‫ّجيػر ّؤنٖؿذ نحفٖر هسيّٖل جهينفٍّ ّسلؿٖؿ يح ٖسفسخ ُوَٖ يً جهسقجيحز ‪ُّ ،‬وٓ ُحسق جهيحهم‬
‫سلَ يلثّهٖر جسؾحـ جهلفجفجز جهيحهٖر جهؾحور دحهينفٍّ ‪ّ ،‬سِؿ جهلؿفذ ُوىٓ ج‪ٖٛ‬فىحء دحهسقجيىحز‬
‫جهينفٍّ يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً هويؾحًف يلٖحلحً هلؿفذ جهيحهم ُوٓ اٌظحع جهينفٍّ ‪ّ ،‬يً جهيِىى سلىؿٖؿ‬
‫يلسػلحز نل ًفف ّنل يفػور فٕ جهيُّؿ جهيػؿؿ ػلخ جهِلؿ ػٖش ؤً سإؾٖف جهسلؿٖؿ كؿ ٖئؿٔ‬
‫اهٓ ٌسحثط لودٖر ّٖلول يً يلسّْ ؤؿجء جهًفف جهـٔ سإؾف وفف يلسػلحسَ ّدحهسحهٕ ٌِٖنك لودًٖح‬
‫ُوٓ جهينفٍّ ّكؿ ٖئؾف اٌظحق ج هينفٍّ ّٖلول يً ظّؿذ جهسٌفٖـ ؤّ ظؿّْ جهينفٍّ ؤّ ن‪ُٞ‬يح ‪،‬‬
‫نيح ؤً ـهم لٖئؿٔ ػسيح اهٓ قٖحؿذ جهسنوفر ؾحور فٕ ػحهر يًحهدر جهًفف جهيسيفف دىحهسِّٖى‬
‫ُيح هػلَ يً ؤيفجف ّنـهم دففق فّجثؿ جهِيور ّجهسيؾى دلدخ ففق جهقيً دًٖ يُّؿ جلىسػلحق‬
‫جهؿفِحز ّجهيُّؿ جهـٔ سى وففِح فَٖ [‪.]43[]37‬‬
‫‪ ‬فٕ يفػور ؿفجلر جهِفّى ُوٓ جهيحهم ؤً ٖسدَ ج‪ٙ‬لك ّجهيِحٖٖف جهلوٖير ‪ٝ‬ؾسٖحف جهيلحّل جهنفء‬
‫هوسلوٖل يً جهينحنل جهيوحػدر هوسٌفٖـ ّسلِٖل يِحهظسِح ّجلسنيحل جهينفٍّ هسػلٖىق ج‪ُٙ‬ىؿجف ‪،‬‬
‫ّهنً ُؿى ّظّؿ جهيِحٖٖف جهلوٖير ه‪ٞ‬ؾسٖحف ؤّ ُؿى اسدحُِح ٖئؿٔ اهٓ لّء جؾسٖحف جهيحهم هويلىحّل‬
‫ّدحهسحهٕ ػؿّش ّجلسفػحل جهنصٖف يً جهينحنل ّجهسٕ يٌِح جهسإؾٖف ‪ّ ،‬كىؿ ؤّفؿز ٌسىحثط اػىؿْ‬
‫جهؿفجلحز ؤً اؾفحق جهيلحّهًٖ فٕ نصٖفجً يح ٖػؿش دلدخ جهظِّؿ جهيِٖفر يً ًفف جهيحهم هسلٖىٖى‬
‫يؿْ ي‪ٞ‬ثير جهيلحّل هسٌفٖـ جهينفٍّ [‪.]64[]63‬‬
‫‪ ‬نيح هؾدفذ جهيحهم ؿّفجً فٕ جؾسٖحف جهيلحّل جهيٌحلخ دحهسلٖٖى جهيٌحلخ هوِفّى نـهم هٌُّٖر جهيحهم‬
‫ؤصفجً ‪ّ ،‬ؤفحؿز دِى جهؿفجلحز ؤً جهيحهنًٖ ـّٔ جهؾدفذ جهـًٖ ٖئؿًّ ؤؿّجفُى فٕ ينحفِِٖى دننل‬

‫‪70‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يٌسٌى ُنك ؤّهثم جهـًٖ ٖنًّ هؿِٖى ينحفَٖ يفذ نل ؾيك لٌّجز ؤّ ؤنصف ّؤً ُىؿؿ ّنفىحءذ‬
‫جهيلحّهًٖ جهـًٖ ٖسلؿيًّ هوينحفَٖ فٕ جٌّٗر ج‪ٙ‬ؾٖفذ ِٖسيؿ دٌح ًء ُوٓ ٌُّٖر جهيحهم [‪.]60‬‬
‫‪ ‬ؾ‪ٞ‬ل يفػور يح كدل جهسِحكؿ سيِٖؿجً هوسِحكؿ ٖلّى جهيحهم دبُؿجؿ يلسٌؿجز جهسِحكؿ جهسٕ سػّٔ يدىؿثًٖح‬
‫جسفحق ُوٓ ج‪ُٙ‬ؿجف جهّجيػر ّج‪ّٙ‬هّٖحز ّدفٌحيط جهِيل ‪ّ ،‬جهسٕ ِٖؿ ج‪ُٝ‬سيحى دظىّؿذ اُىؿجؿُح‬
‫ُحي‪ ًٞ‬يِيحً هسلِٖل جهسػيٖفجز جه‪ٞ‬ػلر فٕ ُيوٖر سلٖٖى جهِفّى‪ّ ،‬سفٖؿ دِىى جهؿفجلىحز ؤً‬
‫اؾفحق جهيلحّهًٖ فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ٖػؿش نٌسٖظر هوِؿٖؿ يً ج‪ٙ‬لدحخ جهسٕ يٌِح جهسػيٖف جهلىٖت‬
‫هيلسٌؿجز جهسِحكؿ ُّؿى ّيّػِح دح‪ٛ‬يحفر اهٓ ؤً ـهم كؿ ٖئؿٔ اهٓ جهسلٖٖى جهؾىحًت هوِىفّى‬
‫ّدحهسحهٕ اهٓ لّء افلحء جهًِحء ديٌِٓ ؤً ُؿى سِحيل جهيحهم جهوػٖغ يَ يفػور يح كدل جهسِحكىؿ‬
‫ٖئؿٔ اهٓ ينحنل دِؿ جهسِحكؿ [‪.]59[]42‬‬
‫‪ ‬سلَ ُوٓ جهيحهم يلثّهٖر جؾسٖحف ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ يصل ج‪ٝ‬لسنحفٔ ّيىؿٖف جهينىفٍّ‬
‫ّجهينفف هسيصٖوَ فٕ جهلٖحى دحهِيوٖحز جهيؾسوفر هوينفٍّ يً اُؿجؿ جهؿفجلىحز ّاؿجفذ جهينىفٍّ‬
‫ّج‪ٛ‬نفجف جهفٌٕ ّيسحدِر لٖف جهِيل دحهينفٍّ ‪ّٖ ،‬لّى جهيحهم دح‪ٝ‬ؾسٖحف دٌحءً ُوٓ يِحٖٖف ٖلىّى‬
‫دسػؿٖؿُح ‪ٝ‬ؾسٖحف جهـًٖ ٖفْ كؿفسِى ُوٓ ؤؿجء ؤؿّجفُى ّجهسغوخ ُوٓ جهوِحخ جهسٕ كؿ سّجظِِى فٕ‬
‫لدٖل ـهم ‪ّ ،‬اـج هى ٖسى ج‪ٝ‬ؾ سٖحف دٌحء ُوٓ يِحٖٖف يٌحلدر فبً ـهم ػسيح لىٖئؿٔ اهىٓ جؾسٖىحف‬
‫جهٌِحوف غٖف جهيٌحلدر ؤّ جهسٕ ‪ ٝ‬سسّفف هؿِٖح جهنفحءذ ّجهلؿفذ ُوٓ اٌظحق جهِيوٖحز جهيـنّفذ ديىح‬
‫ٖػلق ج‪ُٙ‬ؿجف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ ٖينً جُسدحف جهيحهم يلحُيحً فٕ ؤٔ ٌسحثط لودٖر كؿ سػؿش دلدخ كوّف‬
‫ؤّ سلوٖف سوم ج‪ًٙ‬فجف اـج هى ٖػلً جؾسٖحفُح [‪.]65‬‬
‫‪ٖ ‬فسدً جهيحهم يَ ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ دحسفحكٖحز سِحكؿٖر ٖؾسحف ُىّ ٌُّٖحسِىح ّؤٌيحًِىح‬
‫ّنفًِّح ‪ّ ،‬ج‪ٝ‬ؾسٖحف جهيٌحلخ ٖلول جهِلدحز ّجهِصفجز جهسٕ كؿ ٖنًّ هِح سإصٖف لودٕ ُوٓ سػلٖق‬
‫جهينفٍّ ‪ُٙ‬ؿجفَ ّدحهيصل فبً لّء جؾسٖحف ٌٍّ جهِلؿ ّجهوٖغر جهسِحكؿٖر ّجهنفًّ كؿ ٖنًّ لىددًح‬
‫فٕ ػؿّش جهِؿٖؿ يً جهينحنل ّجهيوحُخ جهسٕ سّجظَ جهينفٍّ ّسِّق سػلٖلَ ‪ُٙ‬ؿجفَ [‪.]37‬‬

‫‪ 4.5.2‬اهيبهم فٕ هٖتٖب [‪:]21‬‬


‫ِٖسدف جهلًحُحً جهِحى ّجهؾحه ُيح جهٌُّحً ج‪ٙ‬لحلٖحً يً يحهنٕ جهينحفَٖ فٕ هٖدٖح ‪ّٖ ،‬سيصل جهلًحٍ جهِحى‬
‫دحهينحفَٖ جه سٕ ٖسى سيّٖوِح يً يٖقجٌٖر جهسػّل‪ ،‬ؤيح ينحفَٖ جهلًحٍ جهؾحه فِٕ جهينحفَٖ جهسٕ سسدٌحُىح‬
‫جهنفنحز ّجهيٌنأز جهييوّنر هويظسيَ ؤّ جهيلحُير ّج‪ٙ‬ظِقذ جهسٌفٖـٖر يصل ظِحق سٌفٖـ جهٌِىف جهوىٌحُٕ‬
‫ّظِحق جلسصيحف يٖحٍ جهٌِف جهوٌحُٕ ّظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهظِحق جهسٌفٖىـٔ هيىؿٌٖسٕ‬
‫جهدفٖلر ّفؤك ج‪ٌّٙ‬ف ّجهيئللحز جهلحدير نظيِٖر جهؿُّذ ج‪ٛ‬ل‪ٞ‬يٖر ّوٌؿّق جهييحً ج‪ٝ‬ظسيحُٕ جهسٕ‬
‫سلّى دسيّٖل ينحفِِٖح يً يّجفؿ ـجسٖر ؤّ يؾووحز ؾحفض يٖقجٌٖر جهسػّل ‪.‬‬

‫‪71‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّهنل ٌٍّ يً يحهنٕ جهينحفَٖ ؤُؿجفَ ّؾّجوَ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ سنًّ جهيفٌّر ّجهيػٌّفجز يسغٖفذ ّيؾسوفىر‬
‫دًٖ جهلًحًُٖ جهِحى ّجهؾحه يً ٌحػٖر ننل ّوٌَ جهلفجف ‪ِّٖ ،‬سدف يحهنٕ جهلًحٍ جهؾحه ؤنصف يفٌّىر‬
‫ّلفُر فٕ وٌَ جهلفجف ّج‪ٖٛ‬فحء دح‪ٝ‬هسقجيحز جهيحهٖر ّغٖفُح ٌػّ جهينحفَٖ دؿًّ جهيفّف دحهلولور جهًّٖور‬
‫يً ج‪ٛ‬ظفجءجز جهفّسٌٖٖر يلحفٌر دحهلًحٍ جهِحى ‪.‬‬
‫دٌح ًء ُوٓ يح ّفؿ ٖسيغ ظوًٖح يح ٖلَ ُوٓ جهيحهم يً يلثّهٖحز ّيح هَ يً جيسٖحقجز ‪ُّ ،‬وَٖ سنيً ؤُيٖر‬
‫ؤً ٖنًّ جهيحهم فٕ يلسّْ سوم جهيلثّهٖحز ‪ّ ،‬ؤً سلّى جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ جهِحير دسلىؾٖف سوىم‬
‫ج‪ٝ‬يسٖحقجز فٕ لدٖل سػلٖق جهيووػر جهِحير ّػيحٖر جهيحل جهِحى ‪.‬‬

‫‪72‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم انشابغ‬

‫لطبع االَشبءاث‬
‫فٍ نُبُب‬

‫ا‬

‫‪73‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا يبحثااألول‪ - :‬اصندع ااإلنشدءاتافيا مبمد‪.‬‬


‫‪ 0.0.4‬يلغيج‬
‫ِٖؿ يّيٍّ جهسإؾٖف فٕ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر ؤػؿ ؤُى جهيلددحز فٕ جهٌقجٍ دًٖ جهيحهم ّجهيلحّل‪ّ ،‬ـهم‬
‫هندف ػظى سدِحز جهسإؾٖف جهلودٖر‪ ،‬فـهم ‪ٌٌٙ‬ح ٌظؿ ؤً ظيَٖ ُلّؿ جهسنٖٖؿ سػسّٔ ُوٓ ُؿؿ يً جهِلّؿ جهسٕ‬
‫سنؿؿ ُوٓ ؤُيٖر جهسٌفٖـ ؾ‪ٞ‬ل جهفسفذ جهيػؿؿذ دحهَ ّػلخ جهظؿّل جهقيٌٕ جهيِسيؿ هوينفٍّ‪.‬‬
‫ّسٌه نفًّ جهِلؿ ُحؿٍ ُوٓ ؤً جهيلحّل ‪ٖ ٝ‬ػول ُوٓ ؤٔ سِّٖى ٌسٖظر هِـج جهسإؾٖف ػٖش ِٖسدف ُـج‬
‫جهسإؾٖف يً جهِّجيل غٖف جهيدحنفذ جهسٕ ٖظخ ؤً سّيَ دًِٖ ج‪ُٝ‬سدحف ٌُؿ ؿفجلر جهينفٍّ [‪.]54‬‬
‫ّيً ج‪ٙ‬لدحخ ج‪ٙ‬ؾفْ جهسٕ كؿ سئؾف جهيلحّل ّسنًّ ؾحفظَ ًُ افجؿسَ ّافجؿذ جهيحهم ُّ ّظّؿ ؾىؿيحز‬
‫كحثير هى ٖلسًَ جهيلحّل جنسنحفِح فٕ ؤصٌحء جهفػه جهيّكِٕ كدل سٌفٖـ جهينفٍّ ّفٕ ُىـٍ جهػحهىر ٖػىق‬
‫هويل حّل ًوخ سِّٖى قيٌٕ ٌسٖظر هِـج جهسإؾف ؿًّ ػوّهَ ُوٓ ؤٔ سِّٖى يحهٕ نيح جً جنسنحف آصحف‬
‫سحفٖؾٖر فٕ يّكَ جهِيل كؿ ٖلدخ فٕ سإؾف سٌفٖـ جهينفٍّ ّفٕ ُـٍ جهػحهر ِّٖى جهيلحّل يحؿٖح ّيٌِّٖح‪.‬‬
‫ّنصٖف يً ػح‪ٝ‬ز جهسإؾٖف جهسٕ سلَ ييً ُـج ج‪ًٛ‬حف كؿ سلدخ فٕ جهنصٖف يً جهينحنل دًٖ نل يً جهيسِِؿ‬
‫ّجهيحهم ؾوّوح اـج هى ٖنً جهيلحّل كحؿفج ُوٓ جهسفحّى يَ جهيحهم ُّوٓ جهسػؿٖىؿ ّدّيىّع جهسىإصٖف‬
‫جهلودٕ هِـج جهسإؾٖف ّجهيسيصل فٕ قٖحؿذ ٌفلحسَ [‪.]54‬‬

‫‪ 5.0.4‬ضٌبؽج اإلٌشبءاح تّسَ ؽبى‬


‫سِؿ وٌحُر جهسنٖٖؿ يً جهوٌحُحز جهندٖفذ فٕ جهِحهى ُّٕ يً جهوٌحُحز جهلؿٖير جهسٕ ُففِح ج‪ٌٛ‬لىحً‬
‫يٌـ جهلؿى ػٖش سى دٌحء ج‪ُٛ‬فجيحز فٕ يوف ّلّف جهوًٖ جهٌِٖى ّغٖفُح‪ّ .‬كؿ سًّفز سوم جهوٌحُر يَ‬
‫سًّف ج‪ٌٛ‬لحً ُدف جهِوّف ّسوٌف نوٌحُر ؾؿيٖر ‪ٌِٙ‬ح سئيً جهؾؿيحز هنل يّجًً ؤٌٖيح ٖنًّ ‪ ،‬ػٖش‬
‫ٖينً دٌحء يؿً دإنيوِح سػّٔ (يؿجفك ّيلسنىفٖحز ‪ّ ،‬يِحيىل ‪ًّ ،‬فكىحز ‪ّ ،‬ظلىّفجً ّغٖفُىح ‪،‬‬
‫‪ّ ، ) .................‬سػسل سوم جهوٌحُر ؤُيٖر ندٖفذ فٕ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ هظيَٖ ؿّل جهِىحهى ّٖدوىغ‬
‫ػظيِح قُحء ‪ %10‬يً ٌحسط جهؿؾل جهلّيٕ ّٖلسصيف قُحء ‪ %50‬يً اظيحهٕ ج‪ٙ‬يىّجل جهيلىسصيفذ فىٕ‬
‫ينحفَٖ جهوٌحُر لٌّٖحً [‪.]17‬‬
‫ّٖنٖف جهيئسيف جهؿّهٕ (ج‪ٝ‬دسنحفجز ّسًدٖلحسِح) جهسٓ ٌٌيسَ جهيئللر ج‪ٙ‬يفٖنٖر هدػّش جهٌِؿلر جهيؿٌٖر فٕ‬
‫ّجنًًٌ ُحى ‪ ، 2001‬ؤً وٌحُر جهسنٖٖؿ يً جهوٌحُحز نؿٖؿذ جهسٌحفلٖر ‪ٌٝ‬سنحفُح فٕ جهِىحهى [‪ّ ،]68‬اً‬
‫جهسًّف جهلفَٖ فٕ وٌحُر جهسنٖٖؿ ّسػؿٖحز جهقٖحؿذ جهييًفذ فٕ ػظى ّسِلٖؿجز جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نىحثٖر‬
‫ٖقٖؿ يً ؤُيٖر ُوى اؿجفذ ينفُّحز جهسنٖٖؿ‪.‬‬
‫ُـج جهسًّف جهندٖف فٕ وٌحُر جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ جهِفدٖر ٖيَ ؤُدحءجً ّيلثّهٖحز ظلٖير ُوٓ جهِحيوًٖ فىٕ‬
‫كًحٍ جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ يً نفنحز سًّٖف ُلحفٔ‪ّ ،‬يلحّهًٖ‪ّ ،‬جلسنحفًٖٖ‪ّٖ ،‬ففى ُوىِٖى دحهيىفّفذ‬

‫‪74‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يّجندر ُـٍ جهسًّفجز دحهِيل ُوٓ سػلًٖ جهلؿفجز ّج‪ٛ‬ينحٌٖحز جهيحؿٖر ّجهفٌٖىر ّجهلحٌٌّٖىر‪ّ ،‬يػحّهىر‬
‫ج‪ٝ‬هسقجى جهوحفى دحهنفًّ ّجهيّجوفحز ّجهلّجًٌٖ ّجهوّجثغ جهيٌٌير هِـج جهلًحٍ‪ّ ،‬جهِيل ُوٓ سٌيٖر جهلّْ‬
‫جهِحيور فٕ جهيظح‪ٝ‬ز جهيفسدًر دٌنحً ُـج جهلًحٍ يً ػٖش جهسإُٖل جهسلٌٕ ه‪ُٚ‬ؿجؿ جهيًوّدر‪ ،‬يىَ قٖىحؿذ‬
‫ينحفنسِح ّيلحُيسِح فٕ يظيٍّ جهِيحهر‪ّ ،‬سدٌٕ اظفجءجز ظؿٖؿذ فٕ ٌُّٖر ّؤّظَ جهٌنحً جهـٔ سلّى دىَ‬
‫جهظِحز جهػنّيٖر ّجهيئللحز جهِحير فٕ يظحل جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ ديح ٖسٌحلخ ّجهسغٖفجز جهِٖنوٖر جهيلىسِؿفر‬
‫ّجهسفنٖق ُوٓ جهظحٌخ جهسٌٌٖيٕ فٕ جهيظح‪ٝ‬ز جهيسوور دبؿجفذ جهينحفَٖ ّج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـُح ّؤُيىحل‬
‫جهوٖحٌر ّجهسفيٖى ّاُحؿذ جهدٌحء‪ .‬نيح ٖسًوخ ُـج جهسًّف قٖحؿذ جهنفحءذ ّجهظّؿذ جهٌُّٖر فٕ ظيَٖ ٌنىحًحز‬
‫كًحٍ جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ‪ّ ،‬جهِيل ُوٓ ؿُى جهدػّش جهِويٖر فٕ جهيظح‪ٝ‬ز جهيفسدًر دحهدٌحء ّجهسنٖٖؿ ّجهسّلىَ‬
‫فِٖح‪ٌّ ،‬نفُح ُوٓ ؤّلَ ًٌحق ّج‪ٌٝ‬فسحع ُوٓ جهسظحفخ جهِحهيٖر ّجنسلحخ جهؾدفجز جهيفّفٖر‪.‬‬

‫‪ 2.0.4‬ضٌبؽج اإلٌشبءاح فٕ هٖتٖب‬


‫َهِِدَزْ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ هٖدٖح ؿّفجً ُحيحً فٕ ٌيّ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ يٌـ دؿجٖر جهؾيلٌٖحز ‪ ،‬نيح ّسنِؿ‬
‫هٖدٖح نحفر ػحهر يً جهٌِير جهِيفجٌٖر غٖف جهيلدّكر‪ّٖ ،‬فْ ؾدفجء ج‪ٝ‬كسوحؿ فٕ سوٌٖف وٌحُر جهسنىٖٖؿ‬
‫ُّ‪ٞ‬كسِح دّجكَ جكسوحؿ جهد‪ٞ‬ؿ ‪ ،‬ؤً جقؿُحف وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ؿهٖل ُحفٖر جكسوحؿٖر ٌّيّ فىٕ ج‪ٝ‬كسوىحؿ‬
‫[‪.]68‬‬
‫ّدلدخ جهًدِٖر جهففٖؿذ هوٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ّجػسّجثِح ُوٓ يظيُّر ندٖفذ يً جهيسغٖفجز ّجهيسٌحكيىحز‬
‫ُّؿى سنحدَ جهفِحهٖحز ّج‪ٌٙ‬نًر هوينحفَٖ ‪ ،‬فونل ينفٍّ ٌفّفَ جهؾحور ييح ُٖولٕ ؤُدحء ظلٖير ُوىٓ‬
‫جهظِحز جهيٌفـذ جهسٕ سّجظَ سػؿٖحز ندٖفذ فٕ جهسِحيل يَ جهسإؾٖفجز جهقيٌٖر ؤصٌحء جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬جهسٕ سئؿٔ اهٓ‬
‫ُؿى اٌظحق ّسلوٖى ينحفَٖ جهسنٖٖؿ فٕ جهيّجُٖؿ جهيػؿؿذ هِح‪.‬‬
‫ِّٖيل فٕ ُـٍ جهوٌحُر ُؿؿ ندٖف ظؿجً يً جهِيحل ّجهيًٌِٖٖ ‪ ،‬ييح ٖنلخ ُـٍ جهوٌحُر ؤُيٖر ؾحور فٕ‬
‫ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ هوؿّهر ‪ّٖ ،‬ظِل يً ُؿف قٖحؿذ جهنفحءذ فٕ اؿجفذ ّسٌٌٖى ُـٍ جهوٌحُر ُؿفحً جلىسفجسٖظًٖح‬
‫ٖظخ ُوٓ جهؿّهر ؤً سيَِ ٌوخ ٌُٖحُح ‪ ،‬ؾحور فٕ ٌل جهسػؿٖحز جهندٖفذ جهسٕ سففيىِح جهيسغٖىفجز‬
‫ج‪ٝ‬كسوحؿٖر جهؿّهٖر‪.‬‬
‫ّسِؿ هٖدٖح ؤػؿ جهؿّل جهفجثؿذ فٕ اٌسحض وٌحُر ج‪ٛ‬ليٌز ‪ ،‬نيح سيوم ؤندف ينىفٍّ يىؿٌٕ فىٕ جهِىحهى‬
‫(ينفٍّ جهٌِف جهوٌحُٕ جهٌِٖى ) جهـٔ سى سويٖيَ ‪ّ ،‬سؾًًَٖ ‪ّ ،‬سٌفٖـ ؤغوخ يفجػوىَ يٌىـ جهِلىؿًٖ‬
‫جهيحيًٖٖ‪ .‬نيح سلحُى ػحهٖحً ُـٍ جهوٌحُر دٌلدر ‪ %5.2‬يً ج‪ٌٛ‬سحض جهيػوٕ هوؿّهر ‪ّ ،‬سٌّف ‪ %3.2‬يىً‬
‫اظيحهٕ جهلّْ جهِحيور [‪.]1‬‬

‫‪75‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّّٖجظَ كًحٍ ج‪ٌٛ‬نحء فٕ هٖدٖح سػؿٖحز ّوِّدحز ندٖفذ دلدخ جهسًّف جهلفَٖ ّج‪ُٝ‬سيحؿ ُوٓ جهؾدفجز‬
‫ج‪ٙ‬ظٌدٖر ‪ ،‬فحهلؿفذ جهػحهٖر هوٌحُر جهسنٖٖؿ فٕ هٖدٖح ‪ ٝ‬سلسُّخ جػسٖحظحز جهٌِير جهِيفجٌٖر هوؿّهىر يىً‬
‫النحً ّيفجفق ّندحفٔ ّلنم ػؿٖؿٖر ّغٖفُح‪.‬‬
‫ّخؾختؼ ضٌبؽج اإلؿيٌح ّاهضغٖغ ؤضغ ؤُى اهضٌبؽبح اهضّٖٖج اهِبيج فٕ ُػا اهؾضؼ ‪ُٖ ّ ،‬ؾغ االؿـيٌح ّاهضغٖـغ يـبغث‬
‫ؤؿبؿٖج خغعل فٕ ضٌبؽج اهعؼؿبٌج ّيّاغ اهتٌبء اهيعوّتج فٕ يسبل اهخٌيٖج اهؾيؼاٌٖج‪ُّ ،‬يب ؤضغ اهؿوؼ األؿبؿٖج اهخٓ ال‬
‫غٌٓ ؽٌِيب فٕ ؽيوٖج اهتٌبء ّاهخشٖٖغ ّاهخٌيٖج اهؾيؼاٌٖج ّاالكخضبغٖج ‪.‬‬

‫‪ 0.2.0.4‬ضٌبؽج اإلؿيٌح‪:‬‬

‫ِٖسدف كًحٍ جهسنٖٖؿ ّجهدٌحء يً جهلًحُحز ـجز جهسإصٖف ج‪ٛ‬لسفجسٖظٕ جكسوحؿٖح ػٖش سفسدً ّسسإصف دَ ؤنصف‬
‫يً ‪ 90‬وٌحُر يصل وٌحُر ج‪ٙ‬ليٌز ّجهػؿٖؿ ّجهظدك ّجهًى‪ٞ‬ء ّجهلىٖفجيٖم ّجهوىٌحُحز جهؾنىدٖر‬
‫‪......‬جهؽ نـهم ِٖسدف ُـج جهلًحٍ يً جهلًحُحز نصٖفر جهِيحهر ػٖش ٖلحُى دٌلدر ‪ %3.2‬يً اظيحهٕ جهِيحهر‬
‫فٓ هٖدٖح‪ّٖ .‬وِخ كًحٍ جهسنٖٖؿ ّجهدٌحء ّجهيلحّ‪ٝ‬ز ؿّفج جكسوحؿٖح دحفقج دحُسدحفٍ ؤػؿ جهؿُحثى ج‪ٙ‬لحلٖر هوٌيّ‬
‫دحهيلحُير جهفِحهر فٓ جلسنيحل جهدٌٖر ج‪ٙ‬لحلٖر ُّّ ـّ سإصٖف يسدحؿل يَ ج‪ٙ‬ؿجء ج‪ٝ‬كسوحؿٔ ‪ ٔٙ‬ؿّهر [‪.]78‬‬
‫ّسِؿ وٌحُر ج‪ٛ‬ليٌز يً جهوٌحُحز ج‪ٛ‬لسفجسٖظٖر‪ٌِٙ ،‬ح سفسدً يدحنفذ دإُيحل ج‪ٌٛ‬نحء ّجهسِيٖف‪ ،‬ػٖش‬
‫ٖلؿف ج‪ٝ‬لسِ‪ٞ‬م جهِحهيٕ يٌِح دٌػّ ‪ 1620‬يوًّٖ ًً لىٌّٖحً (‪ّ .)www.jananews.ly‬يىَ ج‪ُٝ‬سيىحى‬
‫ّجهسّظَ جهـٔ ؤّهسَ هٖدٖح ّ‪ٝ‬قجهز سّهَٖ اهٓ وٌحُر يحؿذ ػّٖٖر سلحُى ّدننل ندٖف فٕ ُيوٖىر جهسٌيٖىر‬
‫جهًٌّٖر ّـهم دبٌنحء دٌٖر سػسٖر ُوٓ ؤلك لوٖير ؤ‪ ُّٕ ٝ‬يحؿذ ج‪ٛ‬ليٌز ‪ ،‬فبٌَ ‪ٖ ٝ‬قجل ٌُىحم كوىّف‬
‫ٌّله فٕ يحؿذ ج‪ٛ‬ليٌز يً ٌحػٖر جهنيٖر جهيٌسظر ‪ ،‬ػٖش سلؿف نيٖحز ج‪ٛ‬ليٌز جهيًوّدر هودفٌحيط جهًٌّٕ‬
‫جهسٌئّ ‪ 2012-2008‬دٌػّ ‪ 50‬يوًّٖ ًً ‪ٖ ّ ،‬ظؿف جهـنف ؤً ج‪ٌٛ‬سحض جهفِوٕ جهيػلق هويوحٌَ جهِحيوىر‬
‫فٕ وٌحُر ج‪ٝ‬ليٌز فٕ هٖدٖح ٖدوغ ػحهًٖح ‪ 5.5‬يوًّٖ ًً لًٌّٖح ( ‪ّ .) www.libyansteel.com‬سِسقى‬
‫جهؿّهر اٌفحق ‪ 150‬يوٖحف ؿٌٖحف (‪ 123.4‬يوٖحف ؿّ‪ٝ‬ف) ُوٓ جهدٌٖر جهسػسٖر ُوٓ يؿْ جهؾيك لٌّجز جهلحؿير‬
‫ّـهم ػلخ يح ؤفحؿ دَ ؤيًٖ جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير هووٌحُر ّج‪ٝ‬كسوحؿ ّجهسظحفذ ؾ‪ٞ‬ل ػيّفٍ ‪ٝ‬ظسيحُحز‬
‫يئسيف ج‪ٝ‬لسصيحف‪ ّ .‬سننل جهًحكر جهسويٖيٖر هيوحٌَ ج‪ٛ‬ليٌز جهِحيور فٕ هٖدٖح دًحكىر اٌسحظٖىر كٖيسِىح‬
‫‪ 7,800000‬يوًّٖ ًً لٌّٖحً ّجهـٔ ٖدوغ ُؿؿُح ‪ 8‬يوحٌَ‪ّّٖ .‬يغ جهظؿّل جهسحهٕ جهيوحٌَ جهيّظىّؿذ‬
‫ًّحكسِح جهسويٖيٖر[‪:]68‬‬

‫‪76‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهظؿّل فكى (‪ :)1.1.4‬يوحٌَ ج‪ٛ‬ليٌز فٕ هٖدٖح ًّحكسِح جهسويٖيٖر [‪]68‬‬

‫اهعبكج اهخضيٖيٖج‬
‫اؿى اهيضٌؼ‬
‫(يوًّٖ عً)‪/‬ؿٌّٖب‬

‫‪1.0‬‬ ‫يوٌَ جليٌز قهٖسً‬


‫‪0.3‬‬ ‫يوٌَ جليٌز هدؿذ‬

‫‪1.3‬‬ ‫يوٌَ جليٌز جهيفكخ‬

‫‪1.0‬‬ ‫يوٌَ جليٌز لّق جهؾيٖك‬


‫‪1.0‬‬ ‫يوٌَ جليٌز جهِّجفٔ‬
‫‪0.8‬‬ ‫يوٌَ جليٌز دٌغحقٔ‬
‫‪1.0‬‬ ‫يوٌَ جليٌز جهفسحثغ‬

‫‪1.4‬‬ ‫يوٌَ جهدفض ه‪ٜ‬ليٌز‬

‫‪7.8‬‬ ‫ج‪ٛ‬ظيحهٕ‬

‫‪ 5.2.0.4‬ضٌبؽج اهضغٖغ ّاهضوة‬

‫سِسدف جهنفنر جهوٖدٖر هوػؿٖؿ ّ جهووخ يً ؤندف جهنفنحز جهوٌحُٖر دحهظيحُٖفٖر جهٌِيٓ ‪ّ ،‬سلَ ُوىٓ‬
‫يلحػر كؿفُح ‪ُ 10200‬نسحف دحهلفخ يً يؿٌٖر يوفجسر ‪ُ ،‬وٓ دِؿ ‪ 210‬نٖوّيسفجز جهٓ جهنىفق يىً‬
‫يؿٌٖىىىر ًىىىفجدوك‪ّ .‬دحنىىىفز جهنىىىفنر ُيوٖىىىحز جهسوىىىٌِٖٖر فىىىٕ ‪.1989/9/9‬‬
‫ّسدوغ جهًحكر جهسويٖيٖر هونفنر ‪ ًً 103240000‬يً جهووخ جهلحثل لٌّٖحً دًفٖلر ج‪ٝ‬ؾسىقجل جهيدحنىف‬
‫هينّفجز جهػؿٖؿ دحلسؾؿجى جهغحق جهًدِٖٕ جهيػوٕ [‪.]68‬‬

‫ّػللز جهنفنر جهوٖدٖر هوػؿٖؿ ّجهووخ فٕ ُحى ‪ 2009‬قٖحؿذ فٕ ػظى يدِٖحسِح اهٓ جهلّق جهيػوٖر‪ ،‬ػٖش‬
‫سظحّق ػظى جهيدِٖحز جهيوًّٖ ًً يً يؾسوف جهيٌسظحز‪.‬‬

‫ّسننل يدِٖحز ػؿٖؿ جهسلوٖغ ‪ %76.5‬يً اظيحهٕ جهيدِٖحز جهسٕ دوغز‪ّ ، 1.053517‬كؿ ػللز يلًػحز‬
‫جهووخ ؤُوٓ يِؿل ٌيّ فٕ جهيدِٖحز اهٓ جهلّق جهيػوٖر‪ ،‬ػٖش جفسفِز اهٓ ‪ 126‬ؤهف ًً يلحدل ‪ 88‬ؤهف‬

‫‪77‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ًىىىىىىىىىً فىىىىىىىىىٕ ُىىىىىىىىىحى ‪ 2008‬ؤٔ دقٖىىىىىىىىىحؿذ ‪%.43‬‬


‫نيح ػللز جهيٌسظحز جهيؿففور ُوٓ جهدحفؿ ّجهيظوفٌر قٖحؿذ ندٖفذ‪ ،‬ػٖش دوغز ‪ 91‬ؤهف ًً فٕ ُحى ‪2009‬‬
‫يلحدل ‪ 75‬ؤهف ًً فٕ ُحى ‪ 2008‬ؤٔ دقٖحؿذ ‪ّ ، %.20‬سِنك جهقٖحؿذ فٕ جهيدِٖحز اهٓ جهلّق جهيػوٖىر‬
‫ّيِٖر جهًوخ‪ ،‬ػٖش نِؿز جهلّق جهيػوٖر ٌيّجً فٕ جهًوخ ُوٓ يٌسظحز جهووخ‪ُّ ،‬ى اهٓ ػؿ دِٖىؿ‬
‫ًُ سفجظَ جهوحؿفجز اهٓ ج‪ٙ‬لّجق جهِحهيٖر‪ّ ،‬دننل ؾحه فٕ يظحل جهيٌسظحز جهيلًػر‪ ،‬جهسٕ سفجظِىز‬
‫وحؿفجسِح ٌسٖظر جهفنّؿ فٕ ج‪ٙ‬لّجق جهسٕ نحٌز سننل يلوؿًج هووحؿفجز جهوٖدٖر ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز جهيحيىٖر‬
‫[‪.]69‬‬

‫ّقجؿز جهنفنر جهوٖدٖر هوػؿٖؿ ّجهووخ اٌسحظِح ؾ‪ٞ‬ل جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُحى ‪ 2010‬يً جهػؿٖىؿ جهيلّهىخ‬
‫ُوٓ جهلحؾً اهٓ ‪ 189‬ؤهف ًً‪ ُّّ ،‬ؤُوٓ فكى سى سػلٖلَ هٌفك جهفسفذ يٌـ ُحى ‪ ،2007‬نيح دوىغ اٌسىحض‬
‫جهنفنر يً جهليدحً ّج‪ٙ‬لٖحؼ ‪ 151‬ؤهف ًً‪ ،‬يلحدل ‪ 193‬ؤهف ًً فٕ جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُىحى ‪ 2009‬ؤٔ‬
‫دسفجظَ دوغ ‪. %28‬‬
‫دحهيلحدل فلؿ ػللز جهنفنر قٖحؿذ فٕ اٌسحظِح يً جهوفحز جهيؿففور ُوٓ جهلحؾً‪ ،‬ػٖش دوغ ج‪ٌٛ‬سحض ‪ 150‬ؤهف‬
‫ًً يلحدل ‪ 64‬ؤهف ًً ؾ‪ٞ‬ل جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُحى ‪ 2009‬ؤٔ دقٖحؿذ ‪ّ %.134‬كؿ دوىغ ػظىى يدِٖىحز‬
‫جهنفنر هولّق جهيػوٖر فٕ جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُحى ‪ 173 /2010‬ؤهف ًً يً جهيٌسظحز جهًّٖور ّ‪ 60‬ؤهىف‬
‫ًً يً جهيٌسظحز جهيلًػر‪ ،‬ؤٔ دقٖحؿذ ‪ %28‬دحهيلحفٌر يَ يدِٖحز ٌفك جهفسفذ يً ُىحى ‪ّ 2009‬جهسىٕ‬
‫دوغز ‪ 47‬ؤهف ًً‪ .‬نيح دوغ ػظى وحؿفجسِح يً جهيؿفف‪ٞ‬ز جهيلًػر ‪ 80‬ؤهف ًً‪ ،‬يلحدل ‪ 26‬ؤهف ًىً‬
‫ؾ‪ٞ‬ل ٌفك جهفسفذ يً ُحى ‪ 2009‬ؤٔ دقٖحؿذ ‪ ،%220‬نيح قجؿز وحؿفجسِح يً جهيٌسظحز ندَ جهيوٌِر اهٓ‬
‫‪ 104‬ؤهف ًً يلحدل ‪ ًً 3.525‬ؾ‪ٞ‬ل ٌفك جهفسفذ يً ُحى ‪.2009‬‬
‫ّسِنك ؤفكحى يدِٖحز جهنفنر جهوٖدٖر اهٓ جهلّق جهيػوٖر ّاهٓ ج‪ٙ‬لّجق جهؾحفظٖر‪ ،‬جهسػلً جهـٔ ًفؤ ُوٓ‬
‫ؤّيحٍ جهلّق ؾ‪ٞ‬ل جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُحى ‪ّ ،2010‬جهـٔ ِٖسدف اٖظحدٖحً لّجء يً ػٖش جهنيٖحز ّيً ػٖش‬
‫ج‪ٙ‬لِحف جهسٕ نِؿز سػلٌحً ؾ‪ٞ‬ل جهفدَ ج‪ّٙ‬ل يً ُـج جهِحى [‪.]68‬‬

‫" ّفٕ اًحف جُسيحى جهنفنر ّ لِِٖح جهؿئّخ ه‪ٞ‬لسظحدر هًودحز جهقدًّ (جهيلسِوم) ‪ ّ ،‬ففى ينحٌسِح فٕ‬
‫ج‪ٙ‬لّجق جهؿّهٖر دًٖ نفنحز جهػؿٖؿ ّ جهووخ جهِحهيٖر ‪ ،‬فلؿ ُيوز ُوٓ سدٌٕ ٌٌىحى جهيّجوىفر جهؿّهٖىر‬
‫هوظّؿذ (‪ّ )ISO 9001/2000‬ننوز هَ يظولحً هوظّؿذ ييحٌحً هفحُوٖر سًدٖلَ ّسػلٖلحً ه‪ُٞ‬ـجف جهيٌنّؿذ‪،‬‬
‫ُّّ يح ؤُل جهنفنر جهوٖدٖر هوػؿٖؿ ّجهووخ هٌٖل ظحثقذ ؤّفّدح جهؿّهٖر جهصحٌٖر ُنف هوظّؿذ ُحى ‪ 1998‬ف‬
‫‪ ،‬نيح سػووز ُوٓ نِحؿذ سًدٖق ٌٌىحى جهظىّؿذ جهنىحيور ‪ ( 2000/9001‬ج‪ٖٙ‬ىقّ ‪ ) ISO‬دسىحفٖؽ‬
‫‪ 2002/3/25‬ف [‪.]68‬‬

‫‪78‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ٌ 4.0.4‬غؼث ؽوٓ االكخضبغ اهوٖتٕ‪:‬‬


‫نِؿ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهوٖدٕ يٌـ ُحى ‪ 2007‬سقجٖؿجً فٓ جهٌيّ ػٖش ّول جهٓ يح ٖقٖؿ ُوٓ ‪ %6.5‬دِؿ جندىف‬
‫ُيوٖر او‪ٞ‬ع جكسوحؿٔ ّاؿجفٔ كحيز دِح جهؿّهر ُوٓ يؿجف ؾًر هيؿذ ؾيك لٌّجز ّيً ؾى‪ٞ‬ل ؾًىً‬
‫سٌيّٖر ُوٓ نحفر جهيلسّٖحز فحكز ‪ 350‬يوٖحف ؿّ‪ٝ‬ف فٕ جهدٌٓ جهسػسٖر ّجهيًىحفجز ّج‪ٛ‬لىنحً ّجهلىنم‬
‫جهػؿٖؿٖر‪ُّ ،‬ـج فجظَ اهٓ جهسقجٖؿ جهيلسيف فٕ ؤلِحف جهٌفً جهِحهيٖر جهسٕ ِٖسيؿ ُوِٖح ج‪ٝ‬كسوحؿ جهوٖدٕ دٌلدر‬
‫‪.]69[ %95‬‬
‫ِّٖسيؿ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهوٖدٕ دننل فثٖلٕ ُوٓ جهٌفً نيوؿف ٖنحؿ ٖنًّ ّػٖؿجَ هوؿؾل يً جهِي‪ٞ‬ز ج‪ٙ‬ظٌدٖر ‪،‬‬
‫ّهسػّٖل جهّجفؿجز جهلوِٖر (جلسصيحفجز ّلًٖر جلسِ‪ٞ‬نٖر) ‪ّ ،‬يٌـ يٌسوف جهلدٌِٖحز دؿؤز جهؿّهىر فىٕ‬
‫جهلًٖفذ ُوٓ يٌِى ج ‪ٌٙ‬نًر ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ‪ ،‬ػٖش سى سإيٖى ج‪ٌٙ‬نًر جهسظحفٖر ؿجؾوٖر ّ ؾحفظٖر ّ ؤٌنىثز‬
‫جهِؿٖؿ يً جهنفنحز جهِحير ‪ٝ‬لسٖفجؿ ّ سّقَٖ جهلوَ ‪..‬‬
‫ّيً ؤُى جهدفجيط ّجهلٖحلحز ج‪ٝ‬كسوحؿٖر جهيسدِر فٕ هٖدٖح جهّٖى ُىّ اُىؿجؿ يظيُّىر يىً جهدىفجيط‬
‫ج‪ٛ‬و‪ٞ‬ػٖر ه‪ٞ‬كسوحؿ سِيل ُوٓ ٌلوَ اهٓ ّيَ ؤفيل يً ؾ‪ٞ‬ل اً‪ٞ‬ق جهػفٖحز ّ سػفٖىف جهسظىحفذ ّ‬
‫جهؾؿيحز ّ انفجم جهلًحٍ ج‪ُٙ‬وٕ ّ انلحدَ جهصلر هٖسّهٓ جهؿّف جهفثٖلٕ فٕ ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ ّكؿ سظلؿز‬
‫ُـٍ جهلٖحلحز ج‪ٝ‬كسوحؿٖر (جهسظحفٖر ‪ ،‬جهيحهٖر ‪ ،‬جهٌلؿٖر) فٕ يظيُّر يً ج‪ٛ‬ظفجءجز هسػلٖق يظيُّر يىً‬
‫ج‪ُٙ‬ؿجف ج‪ٙ‬لحلٖر ُّٕ [‪- :]69‬‬

‫سّلَٖ ؿّف جهلًحٍ جهؾحه ّانفجنَ دننل ؤّلَ فٕ جهػٖحذ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬اقجهر يفجنق ج‪ٝ‬ػسنحف ّفسغ دحخ جهيٌحفلر‪.‬‬

‫‪ ‬سٌَّٖ يوحؿف جهؿؾل يً جهِي‪ٞ‬ز ج‪ٙ‬ظٌدٖر يً ؾ‪ٞ‬ل سنظَٖ ج‪ٌٛ‬سحض جهيّظَ هوسوىؿٖف ّ سنىظَٖ‬
‫سظحفذ جهِدّف ّ اٌنحء جهيٌحًق جهػفذ‪.‬‬

‫‪ ‬سّفٖف جهٌفّف ج‪ٝ‬كسوحؿٖر جهي‪ٞ‬ثير هلًحٍ ج‪ٌٛ‬سحض يً ؾ‪ٞ‬ل سّفٖف يلسوقيحز ج‪ٌٛ‬سحض جهيؾسوفر‪.‬‬

‫‪ ‬ؾوق يٌحفلر ؾحفظٖر يٌحلدر هؿفَِ ٌػّ سػلًٖ يلسّٔ جهظّؿذ ّ ج‪ٝ‬فسفحٍ دِح اهىٓ جهيلىسّٖحز‬
‫جهِحهيٖر‪.‬‬

‫‪ ‬جهسؾوٕ سؿفٖظَٖح ًُ لٖحلر جهؿُى جهلوِٕ جهيدحنف‪.‬‬

‫‪ ‬اهغحء ٌٌحى جهسلِٖف جهظدفٔ ّسفم آهٖحز جهلّق سِيل دننل ًدِٖٕ‪.‬‬

‫‪ ‬جهليحء ُوٓ سنُّحز جهلّق ّيح وحػدِح يً يٌحُف لودٖر‪.‬‬

‫‪ ‬سػلًٖ نفحءذ جهٌنحً جهسظحفٔ فٕ يظح‪ٝ‬ز ج‪ٝ‬لسٖفجؿ ّ جهسوؿٖف ّـهم يً ؾ‪ٞ‬ل ييحفلىر ُىـٍ‬
‫ج‪ٌٙ‬نًر دػفٖر سحير يً ؾ‪ٞ‬ل ج‪ٙ‬ؿّجز جهيفؾور هِح فٕ اًحف جهسنفِٖحز جهيٌٌير‪.‬‬

‫‪79‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سػلٖق جهسّجقً دًٖ جهيِفّى ّ ج‪ٝ‬ػسٖحظحز ّ سػلٖق ج‪ٝ‬لسلفجف جهٌلدٕ فٕ يِؿ‪ٝ‬ز ج‪ٙ‬لِحف‪.‬‬

‫‪ ‬سٌَّٖ ّسّلَٖ جهوحؿفجز جهوٖدٖر ّ سػلًٖ ّيَ يٖقجً جهيؿفُّحز‪.‬‬

‫نيح سلِٓ جهظيحُٖفٖر جهوٖدٖر اهٓ سنظَٖ ج‪ٝ‬لسصيحفجز ج‪ٙ‬ظٌدٖر جهيدحنفذ فِٖح ّـهم يً ؤظل ٌلىل جهسلٌٖىر‬
‫جهػؿٖصر ّ ؾوق يّجًً ُيل ّ سػلٖق ج‪ٝ‬لسغ‪ٞ‬ل ج‪ٙ‬يصل ه‪ٜ‬ينحٌٖحز جهيحؿٖر ّ جهًدِٖٖر ّسٌىٍّ يوىحؿف‬
‫جهؿؾل ّجهـٔ ٌٌيَ جهلحًٌّ فكى (‪ )5‬هلٌر ‪ 1977‬دنإً سنظَٖ جلسصيحف فئّك ج‪ٙ‬يّجل ج‪ٙ‬ظٌدٖر‪.‬‬
‫ّفٕ ٌفك ج‪ًٛ‬حف فبً جهلحًٌّ فكى (‪ )9‬هلٌر ‪ 2001‬ف جهؾحه دسٌٌٖى سظحفذ جهِدّف ّ جهيٌىحًق جهػىفذ‬
‫ِٖؿف اهٓ سنظَٖ سظحفذ جهِدّف ّ سنظَٖ ُيوٖحز جهسوٌَٖ جهيؾسوفىر ّ جهِيوٖىحز جهسػّٖوٖىر ّ سػلٖىق‬
‫جهيووػر جهينسفنر ه‪ٞ‬كسوحؿ جهًٌّٕ ّ جهيلسصيف‪.‬‬
‫ٖيف ج‪ٝ‬كسوحؿ جهوٖدٕ جًٗ ديفػور سػّل ظـفٖر ّ يح ًوخ جٌييحى جهظيحُٖفٖر هيٌٌير جهسظحفذ جهِحهيٖىر‬
‫ا‪ ٝ‬ؿهٖل ُوٓ ـهم ‪ ،‬ػٖش ٖسى ج‪ُٛ‬ؿجؿ هيوف ج‪ٌٝ‬ييحى ُوٓ ؤُوٓ يلسّْ‪.‬‬
‫ّٖنٖف سلفٖف جهسٌحفلٖر جهِحهيٕ جهـٔ ٖؿفك يً كدل جهيٌسؿْ ج‪ٝ‬كسوحؿٔ جهِحهيٕ ّٖؿفك جكسوحؿٖحز ؿّل‬
‫جهِحهى ‪ٙ‬نصف يً ص‪ٞ‬ش ُلّؿ اهٓ ؤً جلسلفجف جكسوحؿ هٖدٖح جػسل جهيفسدر جهفجدِر يً ؤوىل ‪ 134‬جكسوىحؿ‬
‫هؿّل جهِحهى ‪ ،‬ػٖش سػووز هٖدٖح جهِ‪ٞ‬ير (‪ )6.19‬يً ؤول جهِ‪ٞ‬ير جهنوٖر (‪( )7.0‬خلؼٖؼ اهخٌبفؿٖج اهؾـبهيٕ‪،‬‬
‫‪)9002‬‬
‫نيح ؤً جهِحهى ٖسفكخ ُـٍ جهسػّ‪ٝ‬ز ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ّ جهسٕ دحهسإنٖؿ لّف سِيل ُوٓ سػّٖل جهظيحُٖفٖر اهىٓ‬
‫يًٌلر جكسوحؿٖر ُحهيٖر يً ؾ‪ٞ‬ل يّكِِح جهيسيٖق ديح ِّٖؿ دحهٌفَ ُوٓ جكسوحؿُح ّ يّجًٌِٖح‪.‬‬
‫ّكؿ نِؿ يٌـ ُحى ‪ 2007‬سٌحفلح نؿٖؿجً دًٖ جهنفنحز جهِحهيٖر يً ؤظل ج‪ٝ‬لسصيحف فٕ هٖدٖح ّؾحوىر فىٓ‬
‫يظح‪ٝ‬ز جهٌفً ّجهغحق ٌّوز ّسٖفذ جهسٌحفك دِؿ ّوّل ندفْ جهنفنحز ج‪ٙ‬يٖفنٖر ّجهنفنحز ج‪ّٙ‬فّدٖىر‬
‫يَ سٌحفك جهنفنحز ج‪ٙ‬لّٖٖر‪ّ .‬كحيز جهؿّهر دؾوؾور ‪ 360‬نفنر ّّػؿذ جكسوحؿٖر ُّٓ سلٖف ػلىخ‬
‫جهيؾًً هِح ّجهسٕ ّووز ػسٓ جًٗ ؤنصف يً ‪ 210‬نفنر ّيئللر ّيوٌَ سقٖؿ كٖيسِح ُوٓ ‪ 2‬يوٖىحف‬
‫ؿٌٖحف هٖدٕ ا‪ ٝ‬ؤً جهؿّهر ُفيز ندفْ جهنفنحز يصل ج‪ٝ‬ليٌز ‪ّ ،‬جهػؿٖؿ ّجهووخ ‪ ،‬جهيًحػً ّج‪ُٞٙ‬ف‬
‫‪ّ ،‬هٖدٖح هوسإيًٖ ّيوفف جهوػحفْ‪.‬‬
‫ّؤودغ جهلًحٍ جهؾحه ٖننل ػحهٖح ‪ %35‬يً ج‪ٌٙ‬نًر ج‪ٝ‬كسوحؿٖر فٕ جهد‪ٞ‬ؿ‪ُّ .‬يوز هٖدٖح يٌـ ُحى ‪2007‬‬
‫ُوٓ فسغ ج‪ٙ‬دّجخ ؤيحى ج‪ٝ‬لسصيحف جهؾحفظٕ ّجسؾـز اظفجءجز ّػّجفق ندٖىفذ هظىـخ فئّك ج‪ٙ‬يىّجل‬
‫ج‪ٙ‬ظٌدٖر ؾ‪ٞ‬ل جهِحى جهػحهٕ ‪ُٛ‬حؿذ دٌحء ج‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ [‪.]70‬‬

‫‪80‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 2.0.4‬يؼاضل خعّؼ ضٌبؽج اهخشٖٖغ فٕ هٖتٖب‪:‬‬


‫يفز يفػور وٌحُر جهسنٖٖؿ فٕ هٖدٖح ُوٓ ص‪ٞ‬ش يفجػل يً جهؾيلٌٖحز اهٓ ّكسٌح جهػحيف [‪ُ ]1‬وٓ ُـج‬
‫جهٌػّ‪:‬‬
‫‪0‬اهيؼضوج األّهٓ (‪:)0160 - 0120‬‬
‫اً ظل جُسيحؿ وٌحُر جهسنٖٖؿ فٕ ُـٍ جهيفػور يح كدل ج‪ٝ‬لسل‪ٞ‬ل هوؿّهر جهيّجؿ جهًٌٖٖر جهيػوٖر ّجهِيحهر‬
‫جهيػوٖر ّـهم دلدخ جهيّجفؿ ّجهيٖقجٌٖر جهيػؿّؿذ آٌـجم‪ّ .‬نحً ‪ٖ ٝ‬سظحّق اٌسحض ج‪ٛ‬ليٌز فٕ لىٌر ‪1958‬‬
‫‪ 60‬ؤهف ًً لًٌّٖح ‪ّ ،‬نحً جلسؾؿجى يحؿذ ج‪ٝ‬ليٌز فٕ ُيوٖحز جهدٌحء سدوغ ٌلدر ‪ %25‬فٕ ُحى ‪.1964‬‬

‫اهيؼضوج اهذبٌٖج (‪:)5000 – 0160‬‬


‫سقجيٌز ُـٍ جهيفػور يَ دؿجٖر صّفذ جهفحسغ يً لدسيدف ُحى ‪ّ ، 1969‬سى سؾوٖه يوفّفحز يىؾير‬
‫هنل جهلًحُحز جهؾؿيٖر ّج‪ٌٛ‬سحظٖر ديح فٕ ـهم ينفُّحز جهسنٖٖؿ ّـهم هسودٖىر ج‪ٝ‬ػسٖحظىحز جهيىفّفٖر‬
‫هويظسيَ جهيػوٕ ‪ ،‬نحهيلحنً ‪ّ ،‬جهًفق ‪ّ ،‬جهيؿجفك ‪ّ ،‬جهيلسنفٖحز ‪ ..... ،‬اهؽ‪.‬‬
‫ٌِّفز سغٖٖفجز ظـفٖر ّجقؿُحف ّسًّف ندٖف فٕ وٌحُر جهسنٖٖؿ دِـٍ جهيفػور يَ دؿجٖر جهلىدٌِٖحز‬
‫سِسيؿ ُوٓ وٌحُر ج‪ٛ‬ليٌز ‪ ،‬ػٖش دوغ جلسؾؿجى يحؿذ ج‪ٛ‬ليٌز ‪ %97‬فٕ ؤُيحل جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ يح ٖلحفخ‬
‫ًُ ‪ 6‬يوًّٖ لًٌّٖح [‪]1‬‬
‫سى اُحؿذ سّظَٖ ّسٌٌٖى نفنحز ج‪ٌٛ‬نحء ّسٌّٖف جهِؿٖؿ يً جهنفنحز ج‪ٙ‬ظٌدٖر فٕ ُيوٖر ج‪ُٙ‬يحف ّدٌىحء‬
‫جهؿّهر ّاؿجفذ ينفُّحز جهلًحُحز جهيؾسوفر ّؾحور جهينفُّحز ج‪ٛ‬لىسفجسٖظٖر ّـجز جهًىحدَ جهسلٌىٕ‬
‫جهؾحه لٖيح جهوٌحُر جهٌفًٖر‪ّ .‬كؿ وؿفز ‪ٝ‬ثػر ُلّؿ اؿجفٖر لٌر ‪ 1980‬دلفجف يً جهوظٌىر جهنىِدٖر‬
‫جهِحير ‪ّ ،‬هِح دِؿ ـهم ُؿذ اوؿجفجز ‪ّ ،‬سينً جهدحػش يً ج‪ُ ًٍٞٝ‬وىٓ اوىؿجفجز جهلىٌّجز ‪1997‬‬
‫ّ‪ّٖ 2007 ،2004ّ 2000‬نسيل نل اوؿجف ُوٓ سًّٖف ّسِؿٖل هيح كدوَ ‪ِّٖ ،‬ؿ اوىؿجف لىٌر ‪2007‬‬
‫ؤػؿش اوؿجف ه‪ٞ‬ثػر ػسٓ جهّٖى‪ ّ .‬سِسدف جه‪ٞ‬ثػر ظقء يً ؤٔ ُلؿ اؿجفٔ ‪ّ ،‬سنسيل ُوٓ اظفجءجز جهِلؿ‬
‫كدل ّدِؿ ّؤصٌحء جهسِحكؿ ‪ّ ،‬جهنفًّ جهّجظخ سّففُح فٕ ج‪ًٙ‬فجف جهيسِحكؿذ ‪ّ ،‬نٖفٖر جؾسٖحف جهيلحّل ّاؿجفذ‬
‫ّسلٖٖف جهينحفَٖ دِؿ ادفجى ُلّؿُح [‪ّ .]52‬سِؿ جه‪ٞ‬ثػر ؤؿجذ هسٌفٖـ جهلحًٌّ ‪ّٖ ،‬ظّق هوظِر جهسٕ ؤوىؿفسِح‬
‫سِؿٖوِح ؤّ اهغحءُح يسٓ فؤز ـهم‪.‬‬
‫ّٖدًٖ جهننل (‪ )1.1.4‬اٌسحض ّجلسِ‪ٞ‬م يحؿذ ج‪ٛ‬ليٌز دحهيوًّٖ ًً لًٌّٖح [‪.]68‬‬

‫‪81‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫اهشنل ؼكى (‪ :)0.0.4‬اٌخبر ّاؿخِالم يبغث اإلؿيٌح تبهيوًّٖ عً ؿٌّٖبً [‪]78‬‬

‫اهيؼضوج اهذبهذج (‪ّ – 5000‬كخٌب اهضبظؼ)‪:‬‬


‫ُس لسصيف ػحهٖحً د‪ ًٖٖٞ‬جهؿّ‪ٝ‬فجز فٕ ينحفَٖ وٌحُر جهٌفً ّجهغحق ‪ّ ،‬ينىحفَٖ اٌسىحض ّسّهٖىؿ جهًحكىر‬
‫جهنِفدحثٖر ‪ّ ،‬جهيًحفجز ‪ّ ،‬جهيّجٌت ‪ّ ،‬جهلنم جهػؿٖؿٖر ‪ّ ،‬جهًفق ّجهفٌحؿق ‪ّ ،‬جهيلسنفٖحز ‪ّ ،‬جهيوحٖف‬
‫جهلٖحػر ‪ّ ،‬ينحفَٖ جهدٌٖر جهسػسٖر ّغٖفُح يً جهيسًودحز جه‪ٞ‬قير هسّلَٖ فكِر وٌحُر جهلٖحػر فٕ جهد‪ٞ‬ؿ‬
‫[‪. ]1‬‬
‫فلؿ سى سؾوٖه فلً هينحفَٖ جهدٌٖر جهسػسٖر يدوغحً كؿفٍ ‪ 123.4‬يوٖحف ؿّ‪ٝ‬ف ‪ّ ،‬سنيل سٌفٖـ ‪ 530‬ؤهىف‬
‫ّػؿذ لنٌٖر ‪ّ ،‬سًّٖف ندنحز جهوفف جهوػٕ ‪ّ ،‬ؤٌٌير سؾقًٖ يٖحٍ ج‪ٙ‬يًحف فٕ ُيّى جهىد‪ٞ‬ؿ ‪ ،‬نيىح‬
‫سنيل اكحير ‪ 200‬يؿفلر ‪ ،‬ايحفر اهٓ دٌحء جهظحيِحز ّجهنوٖحز ّجهيِحُؿ يظِقذ دإػؿش جهيّجؿ جهسِوٖيٖىر‬
‫[‪. ]1‬‬
‫ّيِز جهد‪ٞ‬ؿ دفٌحيظحً ؾًر سٌيّٖر ؾيحلٖر هسًّٖف نل جهلًحُحز جهِؿف يٌِح ُّ سػفٖف ج‪ٝ‬كسوحؿ يىً‬
‫لًٖفذ جهؿّهر ّدٌحء جهدٌٖر جهسػسٖر هوؿّهر ‪ّ ،‬سِيل ُوٓ سػفٖق ّسًّٖف جهِيل جهػف ‪ّ ،‬سِسيؿ ُـٍ جهؾًىر‬
‫دحهنحيل ُوٓ ُحثؿجز جهٌفً ّجهغحق دحهؿفظر ج‪ّٙ‬هٓ‪.‬‬
‫ّدلدخ كور جهلؿفذ ُوٓ سػلٖق ؤُؿجف ُـٍ جهؾًر هظإز جهؿّهر يفذ ؤؾفْ اهٓ ظـخ نفنحز ج‪ٝ‬لىسصيحف‬
‫جهِحهيٖر فٕ ننل نفجنحز يَ نفنحز جهسنٖٖؿ جهيػوٖر هسٌفٖـ ينحفَٖ فٕ يؾسوف جهلًحُحز نحهٌفً‪ّ ،‬جهدٌٖر‬
‫جهسػسٖر ‪ّ ،‬جهقفجُر ‪ّ ،‬جهوٌحُر ‪ّ ،‬جهوػر‪ّ ،‬جهسِوٖى ‪ّ ،‬جهدٌحء ّجهسنٖٖؿ‪.‬‬

‫‪82‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ٌ 7.0.4‬غؼث ؽبيج ضّل اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج فٕ هٖتٖب‪:‬‬


‫‪٠‬جي‪ ٓ١‬عيذ‪ٚ‬ي سليُ (‪ )2-4‬أْ إعّيبٌ‪ ٟ‬اٌزؼبليذاد ثٍغيذ في‪ ٟ‬ػيبَ ‪ِ 2002‬سي‪١‬ؾ‪ ٟ‬ل‪ّ١‬يخ ليذس٘ب‬
‫(‪١ٍِ )126.976‬بس د‪ٕ٠‬بس ‪ٚ‬ثض‪٠‬بدح ِمذسا٘ب (‪ )57.4‬يوٖحف ؿٌٖحف ػيٓ اٌؼيبَ ‪ِ 2002‬سي‪١‬ؾ‪ٚ ٟ‬ثٍي‬
‫ػذد جهِلّؿ (‪ُ )19843‬لؿًج سذد ِٕ‪ٙ‬ب ؽز‪ٙٔ ٝ‬ب‪٠‬خ اٌؼبَ اٌّيزو‪ٛ‬س ِجٍي (‪١ٍِ )948243‬يبس د‪ٕ٠‬يبس أ‪ٞ‬‬
‫ثٕسجخ ‪ ِٓ %22‬إعّيبٌ‪ ٟ‬اٌزؼبليذاد ٌزحيجؼ عٍّيخ االٌزضاِيبد في‪ 2009.01.01 ٟ‬يدوىغ (‪)92.117‬‬

‫يوًّٖ ؿٌٖحف سسّقٍ اهٓ جهسقجيحز ُوٓ جهينفُّحز جهيٌسِٖر دلٖير (‪ )540‬يوًّٖ ؿٌٖحف دٌلدر (‪ )%0.6‬يً‬

‫اظيحهٕ ج‪ٝ‬هسقجيحز جهيحهٖر جهلحثير ّدوغز ج‪ٝ‬هسقجيحز ُوٓ جهينفُّحز جهظحفٖر يدوغ (‪ )74237.8‬يوٖىًّ‬

‫ؿٌٖحف دٌلدر (‪ )%80.6‬يً ج‪ٛ‬ظيحهٕ ّدوغ اظيحهٕ ج‪ٝ‬هسقجيحز جهينفُّحز جهيسّكفر كٖير كؿفُح (‪)1343.8‬‬

‫يوًّٖ ؿٌٖحف دٌلدر (‪ )%1.5‬يً ج‪ٛ‬ظيحهٕ‪ّ ،‬دوغز ظيور ج‪ٝ‬هسقجيحز جهلحثير ُوٓ جهينفُّحز جهسٕ هى ٖدىؿؤ‬

‫جهِيل دِح دِؿ يدوغ (‪ )15995.5‬يوًّٖ ؿٌٖحف دٌلدر (‪ )%17.4‬يً ج‪ٛ‬ظيحهٕ ‪ ،‬نيح دوغ ُؿؿ جهِلّؿ جهظؿٖؿذ‬

‫جهسٕ سى ادفجيِح ؾ‪ٞ‬ل جهِحى ‪ُ )6068( 2008‬لؿجً دلٖير (‪ )69.821‬يوٖحف ؿٌٖحف سسّقٍ اهٓ يدوغ (‪)8.568‬‬

‫يوٖحف ؿٌٖحف هلًحُحز جهسٌيٖر جهدنفٖر ّيدوغ (‪ )1.466‬يوٖحف ؿٌٖحف هولًحُحز جهؾؿيٖر ‪ّ ،‬يدوىغ (‪)0.984‬‬
‫ٍِ‪١‬بس د‪ٕ٠‬بس ٌٍخيذِبد اإلٔزبع‪١‬يخ ِيغ اإلشيبسح إٌي‪ ٝ‬أْ ِؼيذي اٌزٕف‪١‬يز اٌؼيبَ في‪ِ ٟ‬شيش‪ٚ‬ػبد اٌزّٕ‪١‬يخ‬
‫ػٍ‪ ٝ‬اٌّسز‪ ٜٛ‬اٌىٍ‪ٚ ٟ‬اٌّؼجّش ػٕ‪ ٙ‬ثٕسجخ اإلٔغبص اٌفٕ‪١‬يخ ‪ٚ‬اٌّبٌ‪١‬يخ ثٍي في‪ٙٔ ٟ‬ب‪٠‬يخ اٌؼيبَ ‪ 2008‬ثٕسيجخ‬
‫(‪ )%2382( ٚ )%989‬ػٍ‪ ٝ‬اٌز‪ٛ‬اٌ‪]27[ ٟ‬‬

‫جذول سلى (‪ :)2.1.2‬االنتضايبث انتؼبلذَت دتً ػبو ‪]11[ 2002‬‬


‫كٖيج اسيبهٕ اهيشبؼٖؼ ضؿة يؼاضل اإلٌسبؽ تبهيوًّٖ اهغٌٖبؼ اهوٖتٕ‬
‫يشؼّؽبح‬ ‫يشؼّؽبح‬ ‫يشؼّؽبح‬ ‫يشؼّؽبح‬ ‫إجيد ياعيياا يشدرمع‬ ‫يشؼّؽبح\ اهلعبػ‬ ‫ؼ‪.‬ى‬
‫هى ٖتغؤ اهخٌفٖػ فِٖب‬ ‫يخّكفج‬ ‫سبؼٖج‬ ‫يٌخِٖج‬

‫جهِلّؿ جهيدفير يً لٌر ‪2005‬‬


‫‪1343.8‬‬ ‫‪1343.8‬‬ ‫‪74237.8‬‬ ‫‪540‬‬ ‫‪19843‬‬ ‫‪1‬‬
‫ػسٓ ُحى ‪2008‬‬
‫كٖيج اسيبهٕ اهيشبؼٖؼ ضؿة يؼاضل اإلٌسبؽ تبهيوٖبؼ اهغٌٖبؼ اهوٖتٕ نل كعبػ‬
‫اإلٌخبسٖج‬ ‫اهعغيٖج‬ ‫اهخٌيٖج اهتشؼٖج‬ ‫جهِلّؿ ؾ‪ٞ‬ل ُحى ‪2008‬‬
‫‪6068‬‬ ‫‪.2‬‬
‫‪0.984‬‬ ‫‪1.466‬‬ ‫‪8.568‬‬

‫‪83‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جنسيل سًّف ٌّيّ جهوٌحُحز جهيؾسوفر فٕ د‪ٞ‬ؿٌح ُوٓ اٌظحق جهنصٖف يً جهينحفَٖ ديؾسوىف ؤٌّجُِىح ‪،‬‬
‫ّٖدؿّ ـهم ّجيػحً يً ؾ‪ٞ‬ل ج‪ُ ًٍٞٛ‬وٓ جهؿفجلحز جهلحدلر ـجز جهِ‪ٞ‬كر ‪ ،‬فِوٓ لدٖل جهيصحل ديفجظِىر‬
‫دِى جهسلحفٖف ؤينً جلسؾ‪ٞ‬ه ؤٌَ ؾ‪ٞ‬ل جهفسفذ يً ‪ 2008.01.01‬اهٓ ‪ 2008.12.01‬دوغ ُؿؿ اظيحهٕ‬
‫كٖير سّقَٖ جهيفجفق جهيسنحيور دنِدٖر دٌغحقٔ ّػؿُح هوِلّؿ جهندٖفذ " جهسٕ كٖيسِح ‪ 0.5‬يوًّٖ ؿٌٖحف ؤّ ؤنصف‬
‫" ّجهسٕ سى كٖؿُح دظِحق جهفكحدر ّجهيسحدِر جهيحهٖر " دنِدٖر دٌغحقٔ ّػؿُح ‪ 38627856511‬ؿ‪ .‬ل [‪.]72‬‬
‫‪ 6.0.4‬ضٌبؽج اإلٌشبءاح فٕ هٖتٖب ‪:‬‬
‫دِؿ ٌِّف جهٌفً دح‪ٛ‬يحفر اهٓ كٖحى صّفذ جهفحسغ نِؿز د‪ٞ‬ؿٌح ٌِير ندٖفذ وحػدِح سًّفجً ّجيػحً فٕ‬
‫نسٓ جهيظح‪ٝ‬ز ٌِّّف ّسًّف جهنصٖف يً جهوٌحُحز ّسٌفٖـ جهنصٖف يً جهينحفَٖ ديؾسوف ؤٌّجُِىح ‪،‬‬
‫نيح ؤؿز جهِظفذ يً جهيٌحًق جهفٖفٖر اهٓ جهيؿً لِٖحً ّفجء ففه جهِيل اهٓ سغٖف ؿٖيّغفجفٖر جهلنحً‬
‫ظغفجفٖحً ّجقؿػحى جهيؿً ؾحور جهلحػوٖر يٌِح ‪ ،‬فؿُز جهػحظر اهٓ يفّفذ ٌيّ جهوٌحُحز ديح فِٖىح‬
‫وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز فٕ سوم جهيؿً (يضعفٓ ؤضيغ‪)500 ،‬‬
‫ّدلٖحى صّفذ جهفحسغ جقؿجؿز جهوٌحُحز سًّفجً ّجسلحُحً ُوٓ يلسّْ نحيل فكِر هٖدٖح ‪ّ ،‬سى اٌنىحء ّسظِٖىق‬
‫جهنصٖف يً جه يؿجفك ّجهظحيِحز ّجهًفق ّجهيوحٌَ ّجهيلسنفٖحز ّجهيئللحز جهيؾسوفر ‪ ،‬نيح سىى جلىسػؿجش‬
‫جهنصٖف يً جهلفْ ّجهيؿً جهظؿٖؿذ جهوٌحُٖر ّجهلٖحػٖر ّجهلنٌٖر ّج‪ٝ‬لسصيحفٖر ‪ّ ...‬دـهم جقؿجؿ ُؿؿ جهينىحفَٖ‬
‫ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل جهِلّؿ ج‪ٙ‬فدِر ج‪ٙ‬ؾٖفذ قٖحؿذ ندٖفذ ّسيحُفز ؤُؿجؿُح ‪ّ ،‬كؿ وحػخ ـهم جهٌيّ فىٕ‬
‫يؾسوف ؤٌّجٍ جهوٌحُحز ٌفلحز ُحهٖر ‪ٌٛ‬ظحق سوم جهينحفَٖ ‪ُّ ،‬وٓ لدٖل جهيصحل ؤفحؿز اػىؿْ جهؿفجلىحز ؤً‬
‫يسّلً كٖير ج‪ٌٛ‬فحق جهلٌّٔ ُوٓ ُلّؿ ج‪ٌٛ‬نحءجز ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز يً ‪ 1988‬اهٓ ‪ 1999‬دوغ ػّجهٕ ‪1228.5‬‬
‫يوًّٖ ؿٌٖحف هٖدٕ ‪ّ ،‬ؤً جهلٖى جهلٌّٖر هِلّؿ وٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز جهسٕ سى ادفجيِح ؾ‪ٞ‬ل سوم جهفسفذ سسفجّع سلفٖدًح‬
‫يً ‪ 600‬اهٓ ‪ 6000‬يوًّٖ ؿٌٖحف هٖدٕ نيح ّٖيػِح جهننل (‪.]50[ )2.1.4‬‬

‫شنل ؼكى‪ )5.0.4( :‬كٖى ؽلّغ ضٌبؽج اإلٌشبءاح فٕ هٖتٖب عالل اهؿٌّاح يً ‪ 0188‬اهٓ ‪]20[ 0111‬‬

‫‪84‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ٌ 8.0.4‬تػث يعخضؼث ؽً اهلعبؽبح اهيبهنج هيشبؼٖؼ اهخٌيٖج فٕ هٖتٖب‬

‫[‪]62‬‬ ‫‪ 0.8.0.4‬سِبؽ خٌيٖج ّخعّٖؼ اهيؼانؽ اإلغاؼٖج‬


‫ؤٌنت ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر ديّظخ كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى ‪ 371‬هلٌر ‪1989‬‬
‫يلٖػٕ جهوحؿف دسحفٖؽ ‪. 1989.05.07‬‬
‫ؤّنل جهلفجف جهيـنّف اهٓ جهظِحق جؾسوحوحز ّجلِر فٕ سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهيلحُير‬
‫جهيدحنفذ فٕ سٌفٖـ ينحفَٖ جهسٌيٖر فٕ يؾسوف جهيٌحًق جهيلسِؿفر دحهسٌيٖر جهنحيور ّجهسًّٖف جهيلسيف‬
‫دحُسدحفُح يفجنق اؿجفٖر ػؿٖصر نحيور جهيفجفق ّج‪ٌٛ‬نحءجز يسنحيور جهيسًودحز ّجهؾؿيحز سسّفف فِٖىح‬
‫يصويح سسّفف فٕ ظيَٖ ؤٌػحء جهظيحُٖفٖر يلّيحز جهػٖحذ جهِوفٖر جهسٕ سييً فؾحء ج‪ٌٛ‬لحً ّسلىؿى‬
‫جهيظسيَ ّسًّفٍ‪ّ .‬يً دًٖ ج‪ٝ‬ؾسوحوحز جهسٕ ؤّنوِح اهٕ جهظِحق كفجف اٌنحثَ فٕ يحؿسىَ جهصحٌٖىر‬
‫[‪:]73‬‬
‫ؤ‪ -‬ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ جهسًّٖف جهِيفجٌٕ هويفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّسظِٖقُح ‪ٝ‬لسِٖحخ ج‪ٙ‬ظِقذ ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهيٌلّهر‬
‫اهِٖح‪.‬‬
‫خ‪ -‬ج ‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـ جهينفُّحز جهيؾسوفر دِح ّفلحً هولفجفجز جهوحؿفذ فٕ نىإً ج‪ٛ‬ظىفجءجز‬
‫جهسٌفٖـٖر جهيسِولر دٌلل ج‪ٙ‬ظِقذ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‪.‬‬
‫ظى‪ -‬ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سٌفٖـ جهينفُّحز جهِحير جهيلففذ دحهؾًر ّجهسٌلٖق دٌِٖح ّدىًٖ جهينىفُّحز‬
‫جهسٕ سلفف سٌفٖـُح هيّجظِر يسًودحز ٌلل ج‪ٙ‬ظِقذ جهيـنّفذ‪.‬‬
‫ؿ‪ -‬ج‪ٛ‬نفجف ُوٓ سًدٖق جهيؾًًحز جهيِسيؿذ هسظيِحز ُـٍ جهيفجنق ّسػؿٖؿ جهنٖفٖر جهسٕ ٖسى دِىح‬
‫سؾوٖه ج‪ٙ‬فجيٕ ه‪ٞ‬لسِيح‪ٝ‬ز جهيػؿؿذ دحهيؾًً‪.‬‬
‫ُى‪ -‬اكفجف جهسويٖيحز ّجهيّجوفحز جهسٕ ٖسى ُوٓ ؤلحلِح سٌفٖـ جهينىفُّحز دحهيًٌلىر ّنىـهم‬
‫جهنفًّ جهِحير ّجهؾحور جهسٕ ٖظفٔ جهسٌفٖـ ديلسيحُح‪.‬‬
‫ّ‪ -‬اكفجف جهيٖقجٌٖر جهسلؿٖفٖر جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ جهينفُّحز‪.‬‬
‫ق‪ -‬ج‪ٝ‬لسِحٌر دـّٔ جهؾدفذ يً ُٖثحز ؤّ ينحسخ يسؾوور‪ ًّٙ .‬جهيفٌّر ّجهلؿفذ ُوٓ يدحنىفذ‬
‫ج‪ٝ‬ؾسوحوحز جهسٌفٖـٖر دإلفٍ قيًٍ ُّوٓ ؤّلَ ًٌحق ُٕ يً جهيسًودحز ج‪ٙ‬لحلٖر هظِحقٍ فٕ ػظى‬
‫ّيلئّهٖر ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر فلؿ ؤّنوز جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير اهٓ جهظِحق فىٕ‬
‫كفجف اٌنحثَ ّجهلفجفجز جه‪ٞ‬ػلر هَ جهو‪ٞ‬ػٖحز جه‪ٞ‬قير فٕ جهؿفجلر ّجهسِحكؿ ّجهسٌفٖـ ُّّ يح ؤسىحع‬
‫هوظِحق يً ٌحػٖر جهففور جهػلٖلٖر ‪ٌٛ‬ظحق يِحيَ ّؤُيحهَ ّكؿى يً ٌحػٖر ؤؾفْ ؿهٖ‪ ًٞ‬ػلٖلٖحً ٖيحف‬
‫اهٓ ؤؿهرٍ نصٖفذ ُوٓ يفٌّر ج‪ٛ‬ؿجفذ جهنِدٖر فٕ جهظيحُٖفٖر جهٌِيٓ ّفحُوٖسِح ّّجكِٖسِح ّكؿفسِح ُوٓ‬

‫‪85‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤً سفسفَ فٕ جهييحفلر ّج‪ٙ‬ؿجء اهٓ يلسّْ سّظِٖحز جهلحثؿ ّكفجفجز ّسّوٖحز ظيحُٖف جهيئسيفجز‬
‫جهنِدٖر ج‪ٙ‬لحلٖر وحػدر جهلوًر ّجهلفجف‪.‬‬
‫ّٖدًٖ ننل فكى (‪ )3.1.4‬جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر‪:‬‬

‫شنل ؼكى (‪ )2.0.4‬اهِٖنل اهخٌغٖيٕ هسِبؽ خٌيٖج ّخعّٖؼ اهيؼانؽ اإلغاؼٖج [‪]62‬‬

‫‪ 5.8.0.4‬سِبؽ خٌفٖػ يشؼّؽبح اإلؿنبً ّاهيؼافق [‪:]64‬‬

‫ؤٌنت ظِحق سٌفٖـ ينفُّحز ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق ديّظخ كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى (‪ )60‬هلٌر‬
‫‪.ّ 1374‬ف (‪ّ )2006‬سنًّ هَ جهنؾوٖر ج‪ُٝ‬سدحفٖر جهِحير ّجهـير جهيحهٖر جهيلسلور ّٖؾيَ ‪ٛ‬نفجف‬
‫جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير يلىفٍ ديؿٌٖر ًفجدوك ّٖظىّق ؤً سٌنىإ هَ ينحسىخ سحدِىر ػلىخ يسًىودىحز‬
‫جهِيىل ّٖىؿجف جهظِىحق دوظٌىر اؿجفذ ٖوىؿف دسننٖوِح كفجف يً جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير‪.‬‬

‫‪86‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖسّهٓ جهظِحق يلئّهٖر اُؿجؿ ؿفجلحز جهسؾًًٖ جهػيفٔ ّجهسوحيٖى جهٌِؿلٖر ّّيَ جهسلؿٖفجز جهيحهٖر‬
‫جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ ينفُّحز ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق جهيلففذ دؾًً ّدفجيط جهسٌيٖر ّجهسِحكؿ ُوِٖح ّيسحدِر‬
‫سٌفٖـُح[‪.]74‬‬
‫ّجهيِحى جهيّنور هوظِحق يح ٖوٕ [‪:]74‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ جهينفُّحز جهيلففذ فٕ يظحل ج‪ٛ‬لنحً‪.‬‬
‫‪ ‬سًّٖف جهيٌحًق ّج‪ٙ‬ػٖحء جهيسؿُّفذ ُيفجًٌٖح ‪.‬‬
‫‪ ‬سًّٖف جهيؿً ّجهلفْ هسسٌحلخ يَ يسًودحز جهػٖحذ جهيِحوفذ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهلٖحى دإُيحل جهسِٖثر جهِيفجٌٖر ّسظِٖق ج‪ٙ‬فجيٕ جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٛ‬لنحٌٖر ّجهيفجفق‬
‫جه‪ٞ‬قير هِح ‪.‬‬
‫‪ ‬جهيلحُير فٕ اُؿجؿ ّسنًّٖ جهؾًً جهفٌٖر جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ ينفُّحز جهظِحق ّـهم دحهسِحًّ يَ‬
‫جهظِحز ـجز ج‪ٝ‬ؾسوحه ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسِحكؿ ّاظفجء نحفر ج‪ُٙ‬يحل ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهسٕ يً نإٌِح سػلٖق جهغفى جهـٔ ؤٌنت جهظِحق يً‬
‫ؤظوَ‬
‫‪ ‬يسحدِر جهسًّف جهسلٌٕ جهِحهيٕ فٕ يظحل ج‪ٌٛ‬نحءجز ّجهيفجفق جهِحير ّج‪ٝ‬لسفحؿذ يٌِح فٕ سٌفٖـ‬
‫جهينفُّحز جهينوف دسٌفٖـُح ّجهلٖحى دؿفجلر جكسوحؿٖحز جهدٌحء ّسًّٖف ؤلحهٖخ سٌفٖـُح ديح ٖؾؿى‬
‫ٌلل جهيِففر ّسًًّٖ جهسلٌٖر‪.‬‬
‫‪ ‬سوٌَٖ يّجؿ جهدٌحء جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ ينفُّحسَ ‪.‬‬
‫‪ ‬سّفٖف جػسٖحظحز جهظِحق يً يّجؿ جهدٌحء ّيِؿجز ّسظِٖقجز يػوٖر ؤّ جلسٖفجؿُح يً جهؾحفض‪.‬‬

‫سِبؽ خٌيٖج ّخعّٖؼ يغٌٖج تٌغبؽٔ [‪:]62‬‬ ‫‪3.8.1.4‬‬


‫ؤٌنإ دلفجف يً جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى (‪ )263‬هلٌر ‪ 2006‬فٕ يؿٌٖر دٌغحقٔ ‪ّ ،‬ؤّنوىز هىَ جهيِىحى‬
‫جهسحهٖر[‪:]75‬‬
‫خعّٖؼ يععع اهيغٌٖج يً عالل اٗخٕ‪:‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ جهينفُّحز جهيسنحيور فٕ اًحف ؾًً ّدفجيط جهسًّٖف جهيِسيؿذ هويؿٌٖر‪.‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ ينفُّحز جهيلحف ج‪ٛ‬ؿجفٖر‪.‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ ينفُّحز جهػؿجثق ّجهيٌسقُحز‪.‬‬
‫‪ ‬سٌفٖـ ندنحز جهوفف جهوػٕ‪.‬‬
‫‪ ‬يح ٖنوف دسٌفٖـٍ يً ؤُيحل ؤّ ينفُّحز ؤؾفْ يً ؤيحٌر هوظٌر جهنِدٖر جهِحير‪.‬‬

‫‪87‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّهوظِحق فٕ لدٖل ـهم جسؾحـ ظيَٖ ج‪ٛ‬ظفجءجز جهنفٖور دسينٌَٖ يً سػلٖق ؤغفجيَ ُّوٓ ج‪ٙ‬ؾه يح ٖوٕ‬
‫[‪:]75‬‬
‫‪ ‬جهلٖحى دنحف ر ج‪ُٙ‬يحل ّجهسوففحز يً نإٌِح سػلٖق ج‪ٙ‬غفجى جهسٕ ؤٌنت جهظِحق يً ؤظوِح‪ّ ،‬ادفجى‬
‫جهسِحكؿجز جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ ينفُّحز جهظِحق‪.‬‬
‫‪ ‬يسحدِر اظفجءجز ٌقٍ جهيونٖر ّؿفَ جهسِّٖيحز‪ّ ،‬ج‪ٛ‬ؾ‪ٞ‬ء ج‪ٛ‬ؿجفٔ هوِلحفٔ ّجهيّجكَ جهيؾووىر‬
‫هينفُّحز جهظِحق دحهسٌلٖق يَ جهظِحز جهيؾسور‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٝ‬لسِحٌر دـّٔ جهؾدفذ يً ُٖثحز ؤّ ينحسخ يسؾوور‪.‬‬

‫ّخسغؼ اإلشبؼث اهٓ ؤٌَ كؿ وؿف كفجف يً جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى (‪ )342‬هلٌر ‪ 2010‬جهوحؿف دسحفٖؽ‬
‫‪ ، 2010.08.16‬دنإً يى ظِحقٔ سٌيٖر ّسًّٖف يؿٌٖسٕ ًفجدوك ّدٌغحقٔ ّالٌحؿ نحفر ج‪ٝ‬ؾسوحوىحز‬
‫جهيّنور اهٓ نوِٖيح هظِحق سٌفٖـ ينفُّحز ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق (كؼاؼ اهوسٌـج اهشـؾتٖج اهؾبيـج (‪،)245‬‬
‫‪ّ .)5000‬دحهسحهٕ سلسوف ػؿّؿ جهؿفجلر ُوٓ ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪ّ ،‬ظِحق ينىفُّحز‬
‫ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق [‪.]76‬‬

‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫‪88‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يبحثاا ثدنيا‪-‬اتعثراوتأخمراا يشدرمع‪.‬ا‬

‫‪ 0.5.4‬يلغيج‪:‬‬
‫ِٖؿ اٌظحق جهينفٍّ فٕ جهّكز جهيػؿؿ يً ج‪ُٙ‬ؿجف جهفثٖلر ّجهيِيىر فىٕ اؿجفذ جهينىحفَٖ‪ ،‬فسىإؾف‬
‫جهينفٍّ هَ آصحف لودٖر ُوٓ كٖير جهِلؿ هنًّ ؤُيحل جهِلؿ يفسدًر دٌِحوف ينوفىر سسيصىل فىٕ يىّجفؿ‬
‫جهينفٍّ يصل جهيّجؿ‪ّ ،‬جهِيحهر ‪ّ ،‬جهيِؿجز‪ّ ،‬جهسيّٖل جهيحهٕ‪ ،‬فإٔ سإؾٖف دحهينفٍّ لىِّٖؿ دى‪ ٞ‬نىم‬
‫دحهيفف ُوٓ ؤًفجف جهِلؿ (جهيحهم ّجهيلحّل) ُوٓ ػؿ لّجء‪.‬‬
‫ٌُّحم ؤفدِر ؤٌّجٍ يً جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ُّٕ [‪:]1‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف جهيِـّف ِّّٖى ُوَٖ ‪Excusable Compensatable Delays‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف جهيِـّف ّ‪ِّٖ ٝ‬ى ُوَٖ ‪Excusable non - Compensatable Delays‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف غٖف جهيِـّف‪In excusable Delays‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف هًٌُّٖ ينسفنًٖ ‪Concurrent Delays‬‬

‫‪ 5.5.4‬خؾذؼ ّخإعٖؼ اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫سسإصف جهينحفَٖ دإٌّجُِح ؾ‪ٞ‬ل ؿّفذ ػٖحسِح دحهِؿٖؿ يً جهِّجيل ّجهلّٖؿ جهؿجؾوٖر ّجهؾحفظٖر جهسىٕ سىئصف‬
‫ُوٓ اٌظحق يفجػوِح جهيؾسوفر ‪ّ ،‬سسِفى جهينحفَٖ اهٓ ُؿذ ينحنل فٕ لدٖل سػلٖق ؤُؿجفِح ييح كؿ ٖئؿٔ‬
‫اهٓ سِصف اٌظحق سوم جهيفجػل دِؿذ ؤننحل‪ّ ،‬سؾسوف ؤننحل ّؤٌّجٍ جهسِصف ّهنً ؤُيِح جهسإؾٖف فىٕ اسيىحى‬
‫يفػور يً يفجػل جهينفٍّ ؤّ فٕ اسيحى جهينفٍّ ننل ‪ ،‬ؤّ جهسإؾٖف فٕ جهدؿء دح‪ٌٛ‬ظحق ؤّ جهسّكف جهنوىٕ‬
‫ؤّ سّكف اٌظحق يفػور يح يً يفجػل جهينفٍّ ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهسدحًئ ؤّ دًء يِؿ‪ٝ‬ز جهِيل جهـٔ ٖئؿٔ‬
‫غحهدًح اهٓ جهسإؾٖف [‪.]77‬‬
‫ّيً جهيِوّى ؤً ‪ٛ‬ؿجفذ جهينحفَٖ ؿّفًج فٕ اٌظحع جهينفٍّ ّجهسغوخ ُوٓ جهينحنل ّجهوِحخ ّجهسلوٖل يىً‬
‫جهسِصفجز ‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل جهسٌلٖق ّجهسؾًًٖ ّجهيفجكدر ّجسؾحـ يح ٖوقى يً اظفجءجز يً ؤظل ج‪ٝ‬لسغ‪ٞ‬ل‬
‫ج‪ٙ‬يصل هويّجفؿ [‪.]43‬‬

‫‪ 2.5.4‬خإعٖؼ اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج‪:‬‬


‫ّجُسيحؿجً ُوٓ جهؿفجلحز جهلحدلر سى سِفٖف سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر دِؿذ سِفٖفحز ‪ ،‬ػٖش ظيِٖحً سسفىق‬
‫فٕ ؤً " جهسإؾٖف ُّ قٖحؿذ يؿذ جهسٌفٖـ ُيح ٌه ُوَٖ جهِلؿ ؤّ ُوٓ جهسحفٖؽ جهـٔ جسفق ُوَٖ جهًففحً هسلوٖى‬
‫جهينفٍّ ‪ ،‬ؤّ جهقٖحؿذ ًُ جهسحفٖؽ جهيػؿؿ دحهظؿّل جهقيٌٕ ‪ٌِٛ‬حء جهينفٍّ " [‪.]78‬‬

‫‪89‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖقؿجؿ جػسيحل سِفى جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ هوسإؾٖف دلدخ سِؿؿ يؿؾ‪ٞ‬سَ ّسٌٍّ يّجفؿٍ ‪ّ ،‬نىـهم ٌسٖظىر‬
‫جهيسًودحز جهؾحور ًّدِٖر جهسففؿ جهسٕ ٖسيٖق دِح نل ينفٍّ ّسِؿؿ ج‪ًٙ‬فجف جهلحثير ُوٓ سٌفٖىـٍ ‪ّ ،‬كىؿ‬
‫ٖػؿش جهسإؾٖف دلدخ لّء اؿجفذ ؤٔ ٌُوف يً ٌُحوف اٌسحظَ يً كدل ؤٔ ًفف يً ؤًفجفَ[‪.]50‬‬
‫ّٖينً ؤً ٖػؿش جهسإؾٖف فٕ ؤٔ يفػور يً يفجػل جهينفٍّ ج‪ٌٛ‬نحثٕ ‪ّ ،‬يً جهيينً جُسدحف ػؿّش سإؾٖف‬
‫فٕ اسيحى ٌنحً يح يئنفجً يدؿثٖحً ‪ٝ‬ػسيحل ػؿّش سإؾٖف فٕ اسيحى جهينفٍّ ننل ‪ّٖ ،‬قؿجؿ ـهم ج‪ٝ‬ػسيحل دل‬
‫ّٖسإنؿ اـج يح ػؿش جهسإؾٖف فٕ ؤػؿ جهٌنحًحز جهػفظر جهّجكِر ُوٓ جهيلحف جهػفض جهسىٕ سِسيىؿ ُوِٖىح‬
‫ٌنحًحز سحهٖر ‪ ،‬ػٖش ؤً سإؾٖف اسيحى ـهم جهٌنحً لٌٖسط ٌَُ سإؾٖف جهدؿء فٕ اٌظحق جهٌنحًحز جهسٕ سِسيىؿ‬
‫ُوَٖ ّدحهسحهٕ ٖنًّ يً غٖف جهيينً اسيحى اٌظحق سوم جهٌنحًحز فٕ جهيُّؿ جهيسّكَ ييح كؿ ٖئؿٔ اهٓ سإؾٖف‬
‫اسيحى جهينفٍّ ننل ًُ جهيُّؿ جهيػؿؿ هَ ‪ُّ ،‬وَٖ سدؿّ ؤُيٖر جهيفجكدر جهيلسيفذ ّيلحفٌر جهّجكَ جهفِوىٕ‬
‫دحهيؾًً ج‪ٙ‬ووٕ ‪ٝ‬نسنحف جهسإؾٖف فٕ يفجػوَ جهيدنفذ ّسؿجفم ج‪ٙ‬يف ّاظفجء جهيِحهظر جه‪ٞ‬قير هسِّٖى‬
‫جهسإؾٖف ّاُحؿذ جهيلحف اهٓ ؤووَ هسفحؿٔ ػؿّش سإؾٖف فٕ اسيحى جهينفٍّ ؤّ ُوٓ ج‪ٙ‬كل جهسلوٖل يٌَ [‪.]78‬‬
‫ّٖسى جهسِفف ُوٓ جهسإؾٖف فٕ ػحهر جهسّكف جهسحى ًُ جهِيل ؤّ فٕ ػحهر جلسيفجف ؤؿجء جهِيل ديِؿ‪ٝ‬ز دًٖثر‬
‫ُّّ يح ٖليٓ دحهسدحًئ ػٖش ٖلسػٖل يَِ ج‪ٌٝ‬سِحء يً ج‪ُٙ‬يحل فٕ جهّكز جهيؾًً اـج يح جلىسيف جهِيىل‬
‫دٌفك جهيِؿل‪ ،‬ج‪ٙ‬يف جهـٔ ٖئؿٔ غحهدحً اهٓ جهسإؾٖف [‪.]79‬‬

‫‪ 4.5.4‬ؽّايل ّؤؿتبة اهخإعٖؼ ‪:‬‬


‫ِّٖؿ ػؿّش جهسإؾٖف اهٓ ُؿذ ُّجيل ‪ ،‬فووينفٍّ ُؿذ ؤًفجف سلحُى فٕ اٌظحقٍ ّهنل ًىفف ؿّفًج فىٕ‬
‫جهسٌفٖـ فٕ جهّكز جهيػؿؿ ّفٕ جهسإؾٖف جهـٔ كؿ ٖػؿش ‪ ،‬فلؿ ٖفظَ جهسإؾٖف اهٓ جهظِر جهيحهنر ؤّ جهينففر ؤّ‬
‫جهيويير ؤّ جهيٌفـذ ؤّ اهٓ ًفف يػحٖؿ ؤّ ٌفّف كحُفذ ؤّ ٖنًّ ينسفم دًٖ ؤنصف يً ًفف ‪ّ ،‬سؾسوف‬
‫جٗفجء فٕ ؤلدحخ جهسإؾٖف ّّٖفؿ نل ًفف ؤلدحخ كؿ سؾحهف سوم جهسٕ ّٖفؿُح ًفف آؾف ‪.‬‬
‫ّدح‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ دِى جهؿفجلحز ؤينً جلسؾ‪ٞ‬ه دِى جٗفجء ػّل ؤلدحخ ُّّجيل جهسإؾٖف نحٗسٕ ‪:‬‬
‫ؤفحؿز دِى جهؿفجلحز ؤً جهؿفجلر غٖف جهنحفٖر هويّكَ ّينٌّحسَ ٌّفّفَ سئؿٔ اهٓ جهسلىؿٖف جهؾىحًت‬
‫هقيً ٌنحً جهػفف جهـٔ ٖينً ؤً ٖنًّ لددحً فٕ جهسإؾٖف اـج يح جُسيؿ ُوَٖ جهيلحّل فٕ اُؿجؿ ًُحءٍ ‪ ،‬نيح‬
‫ػؿؿز دِى جهؿفجلحز ؤلدحخ سإؾٖف سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر دص‪ٞ‬ش ؤلدحخ ُٕ [‪:]79‬‬
‫‪ ‬جهِيحهر‪.‬‬
‫‪ ‬سّفٖؿ جهيّجؿ‪.‬‬
‫‪ ‬جهيلحّهًٖ دحهدحًً‪.‬‬
‫ّيً جهيينً ؤً ٖػؿش جهسإؾٖف دلدخ [‪:]37‬‬
‫‪ ‬جهسلٖٖى جهؾحًت هدٖحٌحز ؤٌنًر جهينفٍّ‪.‬‬

‫‪90‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬جهٌفّف غٖف جهيٌٌّفذ نح‪ٙ‬ػّجل جهظّٖر ّغٖفُح‪.‬‬


‫‪ ‬جهسّكٖز غٖف جهوػٖغ هسّفٖؿ جهيّجؿ‪.‬‬
‫ّؤّيػز ٌ سحثط جهدِى يً جهؿفجلحز ؤً ؤُى ُّجيل سإؾٖف سٌفٖـ ينحفَٖ جهؿّهر فٕ ج‪ٙ‬فؿً سِّؿ اهٓ‪:‬‬
‫[‪]80‬‬
‫‪ ‬جهيويى‪.‬‬
‫‪ ‬جهسغٖٖفجز ّجهسِؿٖ‪ٞ‬ز‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٙ‬ػّجل جهظّٖر‪.‬‬
‫‪ٌ ‬فّف جهيّكَ‪.‬‬
‫‪ ‬سّفٖؿ جهيّجؿ‪.‬‬
‫‪ ‬جهٌفّف ج‪ٝ‬كسوحؿٖر‪.‬‬
‫‪ ‬جهقٖحؿذ فٕ جهنيٖحز‬
‫دٌٖيح ؤّفؿز ؿفجلحز ؤؾفْ ؤً جهظؿّل جهقيٌٕ هويلحّل كؿ ٖنًّ لددًح فٕ ػؿّش جهسىإؾٖف ‪ٌٙ‬ىَ ؤػٖحٌىًح‬
‫ٖػسّٔ ُوٓ يؿذ غٖف يؿفّلر ه‪ٌٚ‬نًر‪ّ ،‬كؿ ‪ٖ ٝ‬سييً جهدفٌحيط جهقيٌٕ جهِ‪ٞ‬كر ج‪ُٝ‬سيحؿٖر دًٖ ج‪ٌٙ‬نًر‬
‫ؤّ ‪ٖ ٝ‬سى سػؿٖؿ جهقيً جهفحثى ه‪ٌٚ‬نًر ‪ّٖ ،‬لحُى فٕ ػؿّش ُـج جهؾول كوّف ؿّف جهيحهم ُّؿى سإنؿٍ يً‬
‫دفٌحيط جهِلؿ [‪:]80‬‬
‫ؤيح ًُ ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ هٖدٖح فلّف ٖسى سٌحّهِح فٕ ُـج جهفول ‪ٝ‬ػلًح ‪.‬‬

‫‪ 2.5.4‬يؿئّهٖج ضغّد اهخإعٖؼ‪:‬‬


‫كليز دِى جهؿفجلحز جهسإؾٖف ػلخ يلثّهٖر ػؿّصَ اهٓ ص‪ٞ‬صر ؤٌّجٍ نحٗسٕ ‪:‬‬

‫‪ .1‬اهخإعٖؼ اهيتؼؼ (‪: )N‬‬


‫ُحؿذ يح ٖنًّ ُـج جهسإؾٖف دلدخ ًفف يػحٖؿ (‪ّٖ ، [4] )Niether Party‬ػؿش ‪ٙ‬لدحخ ؾحفظر ًُ‬
‫افجؿذ ًففٕ جهِلؿ‪ّٖ ،‬ليغ فٕ ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف جهيلحّل دحهػوّل ُوٓ سيؿٖؿ يؿذ جهِلؿ ػلخ يح‬
‫ٖفجٍ يٌِؿك جهيحهم ؿًّ ؿفَ ج‪ٙ‬يفجف جهيوحػدر هوسإؾٖف ّـهم دنفً ؤً سلَ ج‪ٌٙ‬نىًر جهيسِفيىر‬
‫هوسإؾٖف ُوٓ جهيلحف جهػفض ‪ّٖ ،‬نيل ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف جهٌفّف غٖف جهيٌٌّفذ جهسٕ ‪ٖ ٝ‬ينىً‬
‫جهسٌدئ دِح ّ جهيـنّفذ فٕ جهِلؿ[ ‪ّ ،‬كؿ سييٌز جهؿفجلحز ؤلدحخ هِـج جهٌٍّ يىً جهسىإؾٖف نىح‪ٙ‬سٕ‬
‫( ‪:)Stephen Scott,1995‬‬

‫‪91‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤ ‪-‬ااهغؼّف اهلبُؼث ‪ :‬يصىل جهػىفّخ ّجهنىّجفش جهًدِٖٖىىر نىحهق‪ٝ‬قل ّجهفٖيىحٌحز‬


‫ّج‪ُٙ‬حوىٖف‪.‬‬
‫خ ‪-‬اهغؼّف غٖؼ اهيٌغّؼث ‪ :‬يصل ج‪ٙ‬ػّجل جهظّٖر ج‪ٝ‬لسصٌحثٖر فٕ يًٌلر جهينفٍّ نلىلًّ‬
‫جهصوّض ؤّ ج‪ٙ‬يًحف فٕ يّجلى هى ٖلدق ؤً للًز فِٖح دػٖش ٖينً جُسدحف ـهم ٌفف غٖف‬
‫جُسٖحؿٔ‪.‬‬
‫ّنـهم جهوّجثغ ّجهلّجًٌٖ جهيلسظؿذ فٕ دوؿ جهينفٍّ ‪ّ ،‬كؿ ظحءز ٌسحثط اػؿْ جهؿفجلىحز‬
‫جهسٕ ؤظفٖز فٕ ؤيفٖنح ّنىيوز ‪ %90‬يً نىفنحز جهيلحّ‪ٝ‬ز دإً جهؿّهر سسلىىدخ فىٕ‬
‫ػؿّش ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖىف ّقٖحؿذ يؿذ جهينىفٍّ ديسّلً كؿفٍ ‪ 33‬نىِفجً ّ جفسفىحٍ‬
‫سنحهٖف جهينفٍّ دٌلدر ‪( %30‬نؼٖيج‪.)5000 ،‬‬

‫‪ .2‬اهخإعٖؼ اهيؾّط (‪: )E‬‬


‫ُّ جهسإؾٖف جهـٔ ٖسلدخ جهيحهم (‪ )Employer‬ؤّ يً ٖسدَِ فٕ ػؿّصَ ؤّ ٖنًّ ٌسٖظر ‪ ٔٙ‬كوّف فٕ‬
‫ّصحثق جهِلؿ‪ّ ،‬فٕ ُـٍ جهػحهر يً جهيِى هويلحّل ؤً ٖػيٕ ٌفلَ دفلحثل فليٖر يئفؾر ‪ٛ‬صدحز ػؿّش‬
‫جهسإؾٖف دلدخ جهيحهم‪ّٖ ،‬ػق هَ جهيًحهدر دحهسنوفر ج‪ٛ‬يحفٖر جهٌحظير ًُ ُـج جهسإؾٖف يَ سيؿٖؿ جهّكز اـج‬
‫هى ٌٖه جهِلؿ ُوٓ ؾ‪ٞ‬ف ـهم‪ّ ،‬يً ج‪ٙ‬يصور ‪ُٙ‬ى ؤلدحخ ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف جٗسىٕ ( ‪Stephen‬‬
‫‪)Scott,1995‬‬
‫‪ .3‬جهسإؾٖف فٕ سلوٖى جهيّكَ هويلحّل ؤّ اقجهر جهِّجثق يٌَ ‪.‬‬
‫‪ .4‬جهسإؾٖف فٕ سّيٖغ جهيّجوفحز هويلحّل ؤّ سقّٖؿٍ ديِوّيحز ‪ٝ‬قير هوسٌفٖـ‪.‬‬
‫‪ .5‬جهسإؾٖف فٕ سلؿٖؿ جهيلسػلحز فٕ يُّؿُح ػلخ جهِلؿ‪.‬‬
‫‪ .6‬جهسإؾٖف فٕ سلؿٖؿ جهيلسؾووحز هويلحّل فٕ ّكسَ‪..‬‬
‫‪ .7‬ػؿجصر ؤّ سففؿ ؤّ سِلٖؿ جهسويٖى جهٌِؿلٕ (‪.)Hatush & Saleh , 2003‬‬
‫‪ .8‬جهسإؾٖف فٕ جُسيحؿ جهفلّيحز ّ‪/‬ؤّ جهيّجوفحز‪.‬‬
‫‪ .9‬جهسإؾٖف فٕ جُسيحؿ ٌسحثط ج‪ٝ‬ؾسدحفجز ّجهٌِٖحز‪.‬‬
‫‪ .10‬جهسإؾٖف فٕ جلس‪ٞ‬ى ج‪ُٙ‬يحل جهيٌفـذ‪.‬‬
‫‪ .11‬جهسإؾٖف فٕ جهفؿ ُوٓ جلسفلحفجز جهظِر جهيٌفـذ ‪.‬‬
‫‪ُ .12‬ؿى ّيّع جهفلّيحز ّ‪/‬ؤّ جهيّجوفحز ‪.‬‬
‫‪ُ .13‬ؿى نفحءذ جهيٌِؿك جهينىىفف[ ‪.‬‬
‫‪ .14‬ك ‪ -‬اوؿجف ؤّجيف سغٖٖف كؿ سلدخ ُفكور جهِيل جهيسفق ُوَٖ ّسئؿٔ اهٓ جهسإؾٖف‪.‬‬
‫‪ .15‬م ‪ -‬نصفذ ج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر ّسِؿٖ‪ٞ‬ز جهسويٖى ؤصٌحء جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ .16‬ه ‪ُ-‬ؿى نفحءذ اؿجفذ جهيحهم ّففٖلَ جهينوف‪.‬‬

‫‪92‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .17‬ى ‪ -‬سلوٖف يلحّهًٖ دحهدحًً ؤّ يّفؿًٖ فنػِى جهيحهم (نؼٖيج‪. )5000،‬‬

‫‪.2‬اهخإعٖؼ غٖؼ اهيتؼؼ (‪: )C‬‬


‫ُّ جهسإؾٖف جهـٔ ٖسلدخ فٕ ػؿّصَ جهيلحّل (‪ )Contractor‬ؤّ يً ٖسدَِ ؤّ يً سِحكؿ يَِ‪ِّٖ ،‬سدىف‬
‫ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف اؾ‪ٞ‬ل دِلؿ جهسٌفٖـ يً ًفف جهيلحّل ّ‪ٖ ٝ‬ليغ هَ دسيؿٖؿ يؿذ جهِلؿ ؤّ جهػوّل‬
‫ُوٓ جهسنحهٖف جهيوحػدر هوسإؾٖف ‪ّ ،‬هويحهم ؤً ّٖكَ ُوَٖ غفجيحز سإؾٖف سؾوى يً يلىسػلحسَ هىؿْ‬
‫جهيحهم ‪ ،‬دل ؤٌَ ؤػٖحٌحً ٖنًّ هويحهم جهػق فٕ جهػوّل ُوٓ سِّٖيحز يً جهيلحّل دلدخ ُـج جهٌىٍّ‬
‫يً جهسإؾٖف ‪ ،‬نيح هَ فٕ دِى جهػح‪ٝ‬ز اهغحء جهِلؿ اـج هى ٖفْ يٌغ جهيلحّل يِور ‪ٛ‬سيىحى ج‪ٌٛ‬ظىحق ؤّ‬
‫ُظق جهيلحّل ًُ ج‪ٛ‬سيحى ؾ‪ٞ‬ل جهيِور جهسٕ يٌػز هَ ‪ّ ،‬جػسّز جهؿفجلحز ُوٓ لىفؿ ؤيصوىر ‪ُٙ‬ىى‬
‫ؤلدحخ جهسإؾٖف يً ُـج جهٌٍّ نح‪ٙ‬سٕ (‪: )Stephen Scott, 1995‬‬
‫‪ ‬ؿفجلر جهيلحّل غٖف جهنحفٖر هويّكَ ّ جهينفٍّ ّ ٌفّفَ‪.‬‬
‫جهسؾًًٖ غٖف جهظٖؿ هوينفٍّ ّهظؿّهَ جهقيٌٕ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ُ ‬ؿى نفحءذ اؿجفذ جهيلحّل هويّكَ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ى سٌحلخ كؿفذ جهيلحّل جهيحهٖر ّ‪/‬ؤّ جهفٌٖر يَ جهينفٍّ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف فٕ سّفٖؿ جٗ‪ٝ‬ز ّجهيّجؿ فٕ يُّؿُح ػلخ جهظؿّل جهقيٌٕ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾٖف فٕ سّفٖف جهِيحهر جه‪ٞ‬قير ؤّ سّفٖؿ ُيحهر سٌلوِح جهيِحفذ‪.‬‬
‫‪ّ ‬ظّؿ ؤؾًحء فٕ سٌفٖـ ٌنحً يح ييح ٖلسؿُٕ اُحؿسَ فٖػؿش جهسإؾٖف‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى نفحءذ ؤّ نفحٖر جهِيحل ؤّ جٗ‪ٝ‬ز‪.‬‬

‫‪ 7.5.4‬ؤٌّاػ اهخإعٖؼ‪:‬‬
‫سى سللٖى جهسإؾٖف ػلخ نٖفٖر ػؿّصَ اهٓ ًٌُّٖ نحٗسٕ (‪: )Stephen Scott, 1995‬‬
‫‪ .1‬اهخإعٖؼ اهيٌفؼغ ‪ٌٖ :‬نإ ُـج جهسإؾٖف دلدخ ًفف ّجػؿ يً ؤًفجف جهينفٍّ ؿًّ ؤً ٖنًّ هغٖفٍ‬
‫يً ج‪ًٙ‬فجف ؿّفجً فٕ ـهم‪ّٖ ،‬ػؿش جهسإؾٖف جهيٌففؿ ٌُؿيح ٖسِـف اسيحى ؤػؿ ؤٌنًر جهينفٍّ فىٕ‬
‫جهيؿذ جهيؾًً هِح ‪ّ ،‬فٕ ُـٍ جهػحهر ٖنًّ يً جهيينً سػؿٖؿ يؿذ جهسإؾٖف ّسلٖٖى جهسنوفر جهٌحسظر ٌَُ‬
‫ديفجظِر ندنر جهيلحف جهػفض ّيِففر سإصٖف ُـج جهسإؾٖف ُوٓ ّكز ؤؿجء ؤٌنًر ؤؾىفْ ؤّ ُوىٓ‬
‫سحفٖؽ اسيحى جهينفٍّ ‪ ،‬نيح ٖينً سػؿٖؿ يلثّهٖر ػؿّش جهسإؾٖف ّدحهسحهٕ سػؿٖؿ جهًىفف جهىـٔ‬
‫لٖسػيل جهسنحهٖف جهٌحسظر ٌَُ ‪ُّ ،‬يّيحً يً جهٌحػٖر جهِيوٖر ‪ٖ ٝ‬ػؿش ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف نصٖفجً‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪93‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .2‬اهخإعٖؼ اهيخؽايً ‪ٌٖ :‬نإ ُـج جهٌٍّ يً جهسإؾٖف ٌُؿ ػؿّش ًٌُّٖ ؤّ ؤنصف يً جهسإؾٖف فٕ ٌنحً يح‬
‫ؤّ ُؿذ ؤٌنًر يً جهينفٍّ فٕ آً ّجػؿ ‪ُّ ،‬يوٖحً غحهدحً يح ٖػؿش ُـج جهٌٍّ يىً جهسىإؾٖف‪ ،‬ؤٔ‬
‫ٖسقجيً ًٌُّٖ يً جهسإؾٖف دلددًٖ يؾسوفًٖ ِّٖؿ ن‪ ًٞ‬يٌِيح اهٓ ًفف يً ج‪ًٙ‬فجف ‪ّ ،‬فٕ ُىـٍ‬
‫جهػحهر يً جهيِى ّظّؿ لظ‪ٞ‬ز ّجيػر دسّجفٖؽ هسػؿٖؿ ؿّف نل ًفف فىٕ جهسىإؾٖف ّسػيٖوىَ‬
‫جهيلثّهٖر ‪ّٖ ،‬ينً ددلحًر سِفٖف يوًوغ جهسإؾٖف جهيسقجيً نيح ؤّفؿسَ دِى جهؿفجلحز جهلحدلر‬
‫دإٌَ ‪ " :‬سِدٖف ٖلسؾؿى هّوف سإؾٖفًٖ ؤّ ؤنصف ٖسقجيً ػؿّصِيح فٕ ّكز ّجػؿ دنفً ؤً ٖىئصف‬
‫نل سإؾٖف يٌِيح اـج يح ػؿش يٌففؿجً ُوٓ يُّؿ جلسنيحل ج‪ُٙ‬يحل " ( ‪. )Rubin , R. A. , 1983‬‬

‫ؤيح دنإً سػوٖل جهسإؾٖف فلؿ ؤنحفز دِى جهؿفجلحز اهٓ جلسؾؿجى ًفٖلر جهيلحف جهػفض (‪ )CPM‬نٌيّـض‬
‫هوسؾًًٖ ّسيصٖل سلؿى لٖف جهِيل دحهينفٍّ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ سلٖٖى جلسؾؿجى ّكز ّيٖقجٌٖر جهينفٍّ ّيلحفٌسِيىح‬
‫ديح سى سؾًًَٖ ‪ ،‬هـهم فيً جهيينً جلسؾؿجيِح فٕ سػؿٖؿ جهسإؾٖف جهيٌففؿ ‪ّ ،‬هنٌِح نصٖفجً يح سفنل فٕ كٖحك‬
‫ّسػوٖل جه سإؾٖف جهيسقجيً ٌُؿيح ٖنًّ جهيسلدخ فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ُؿذ ؤًفجف يسِحكؿذ ؤّ ظِحز ؤؾفْ ‪،‬‬
‫ييح ؤّظخ جلسؾؿجى ًفق كٖحك ّسػوٖل سؾسوف يً ػحهر اهٓ ؤؾفْ‪ّ ،‬سًّٖف ًفٖلر (‪ )CPM‬هسنًّ ؤنصف‬
‫ّجكِٖر هسيصٖل جهوِّدحز ّجهٌقجُحز جهيسِولر دح‪ٌٛ‬نحءجز ( ‪.) Wickwire and Smith, 1974‬‬

‫‪ 6.5.4‬عؼق خضوٖل اهخإعٖؼ ‪:‬‬


‫سييٌز جهؿفجلحز جهسٕ سى ج‪ُ ًٍٞٝ‬وِٖح ص‪ٞ‬ش ًفق هولٖحى دحهسػوٖل نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ .1‬عؼٖلــج اهيؿــتة األّل (‪ : )First Cause Define Liability‬سىىى جدسنىىحف ُىىـٍ جهًفٖلىىر‬
‫دّجلًر)‪ّ ،)Hughes‬سِسيؿ ُوٓ ؤٌَ ديظفؿ سّكف جهِيل ‪ ٔٙ‬لدخ هوسإؾٖف ف‪ٖ ٞ‬ينً افظحٍ لدخ‬
‫جهسّكف ‪ ٔٙ‬لدخ سإؾٖف آؾف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ ّكٍّ يلثّهٖر ـهم جهسإؾٖف ّجهسإؾٖفجز جهسٕ سػؿش ؾ‪ٞ‬ل‬
‫يؿسَ ُوٓ لدخ جهسإؾٖف ج‪ّٙ‬ل ‪ّ ،‬هنً ُيوٖحً ٖظخ اُؿجؿ ننل ٖيصل ظيٖىَ يفجػىل جهينىفٍّ‬
‫هسّيٖغ سؿجؾل يلددٕ جهسإؾٖف هٖنًّ يً جهيينً سػؿٖؿ سنحهٖف جهسإؾٖف يَ يفجُىحذ ؤً جهسيؿٖىؿ‬
‫ٖنًّ فلً هوسإؾٖف جهّجكَ ُوٓ ج‪ٌٙ‬نًر جهػفظر‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )1.2.4‬ؤيصور هػىح‪ٝ‬ز سػوٖىل‬
‫سؿجؾل جهسإؾٖف جهيسقجيً دًفٖلر جهيلدخ ج‪ّٙ‬ل (‪. )Hughes, G. A., 1983‬‬

‫‪94‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫شنل ؼكى (‪ )0.5.4‬ؤيذوج هخضوٖل خغاعل اهخإعٖؼ اهيخؽايً تعؼٖلج اهيؿتة األّل‬
‫اهيضغؼ (‪). Stephen Scott , 1991‬‬
‫‪ .2‬سغاّل اهيؿبؼ اهضؼر اهيؾغهج (‪ : )Adjusted CPM Schedules‬سى سّصٖق ُـٍ جهًفٖلر دوىّفذ‬
‫ظٖؿذ دّجلًر (‪ ُّٕ ، )Smith & Wickwire‬سسِحيل يَ دِى ػح‪ٝ‬ز جهسإؾٖف جهيسقجيً دحلسؾؿجى‬
‫ندنر (‪ )CPM‬ػٖش ٖسى اُؿجؿ ؤفدَ ؤننحل هسوم جهندنر ٖينً دّجلًسِح سػؿٖؿ ػلىّق ؤًىفجف‬
‫جهينفٍّ ‪ُّ ،‬ـٍ ج‪ٙ‬ننحل ُٕ (‪: )Hughes, G. A., 1983‬‬

‫‪ ‬اهيؿبؼ اهضؼر اهيععع اهيؾلّل (‪ : )A Reasonable As Planned CPM‬دِؿ ؤً ٖلىّى‬


‫جهيلحّل دبُؿجؿ جهظؿّل جهقيٌٕ جهـٔ ٖػؿؿ جهفسفجز جهقيٌٖىر جه‪ٞ‬قيىر ‪ٌٛ‬ظىحق ؤٌنىًر‬
‫جهينفٍّ جهيؾسوفر ّجهيّجفؿ جهيوحػدر ّجهسلولل جهيًٌلٕ هِح ‪ّ ،‬هنً ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ‬
‫كؿ ٖوحؿف ػؿّش ؤؾًحء دـهم جهظؿّل دلدخ سلٌٖحز سّفٖف جهّكز ؤّ يىؿذ ج‪ٌٙ‬نىًر ؤّ‬
‫يًٌق سلولوِح ‪ّ ،‬هـهم ٖسى اُؿجؿ ظؿّل جهيلحف جهػفض جهيِلّل جهـٔ ٖيصل ؾًىر اسيىحى‬
‫جهينفٍّ ‪ّّٖ ،‬يغ ـهم جهنظؿّل (‪( )1.2.4‬نؼٖيج‪.)5000 ،‬‬

‫‪95‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سغّل ؼكى (‪ )0.5.4‬يذبل ؽوٓ شتنج اهيؿبؼ اهضؼر نيب خى خٌفٖػٍ ّاهخٕ خؾنؾ نل ؤٌّاػ اهخإعٖؼ‬
‫اهيضغؼ (نؼٖيج‪)5000 ،‬‬

‫ضٖد خؾٌٕ اهؼيّؽ اهيتٌٖج تبهسغّل ؼكى (‪ )0.5.4‬يب ٖوٕ‪:‬‬


‫سإؾٖف دلدخ جهيلحّل‪.‬‬ ‫‪=C‬‬
‫سإؾٖف دلدخ جهيحهم ؤّ يً ٖيصوَ‪.‬‬ ‫‪=E‬‬
‫سإؾٖف دلدخ ًفف يػحٖؿ‪.‬‬ ‫‪=N‬‬
‫اينحٌٖر سيؿٖؿ يؿذ جهِلؿ فلً‪.‬‬
‫اينحٌٖر سيؿٖؿ جهيؿذ يَ جهسنحهٖف‪.‬‬

‫‪ ‬اهيؿبؼ اهضؼر نيب خى خٌفٖػٍ (‪ٖ : )An As Built CPM‬سى اُؿجؿ ُـج جهظؿّل هٖدًٖ سحفٖؽ‬
‫دؿجٖر ٌِّحٖر نل ٌنحً ‪ّٖ ،‬سى اُؿجؿٍ يً ؾ‪ٞ‬ل جهلظ‪ٞ‬ز جهيّيىػر هوسىّجفٖؽ جهفِوٖىر‬
‫هػؿّش ج‪ٌٙ‬نًر ‪.‬‬
‫‪ ‬جهيلحف جهػفض نيح سى سٌفٖـٍ هِٖنك ؤٌّجٍ جهسإؾٖفجز ّيلثّهٖحز ػىؿّصِح ‪ٖ :‬ىسى اُىؿجؿ‬
‫جهيلحف جهػفض هِٖنك نل ؤٌّجٍ جهسإؾٖف جهيلثّل ٌُِح جهيلحّل (‪ّ )C‬جهيحهم(‪ّ )E‬جهًفف‬
‫جهيػحٖؿ (‪ّ ، )N‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل ظؿّل جهيلحف جهػفض نيح سى سٌفٖـٍ ّيلحفٌسىَ دحهظىؿّل‬
‫جهيؾًً جهيِلّل ‪ّٖ ،‬سى سّيٖغ جهسإؾٖف يَ سػؿٖؿ يلددَ دحهفظٍّ اهٓ لظ‪ٞ‬ز جهيّكَ ‪،‬‬
‫ّّٖيغ ُـج جهيلحف جهننل (‪)Hughes, G. A., 1983( )2.2.4‬‬

‫‪96‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫شنل ؼكى (‪ )5.5.4‬يذبل ؽوٓ شتنج اهيؿبؼ اهضؼر نيب خى خٌفٖػٍ ّاهخٕ خؾنؾ نل ؤٌّاػ اهخإعٖؼ‬
‫اهيضغؼ ‪)Hughes, G. A., 1983( :‬‬

‫‪ ‬اهيؿبؼ اهضؼر اهيؾغل (‪ِٖ : )An Adjusted CPM‬ؿ هيِففر سإصٖف جهسإؾٖف دلدخ جهيحهىم‬
‫ُوٓ يؿذ اسيحى جهينفٍّ ‪ّ ،‬ـهم ديلحُؿذ ظؿّل (‪ )CPM‬جهـٔ ِٖنك جهسإؾٖف ٌىٍّ (‪)E‬‬
‫جهّجكَ ُوٓ جهيلحف جهػفض ّجهـٔ كؿ ٖئصف ُوٓ سلولل ّيؿذ سٌفٖـ دلٖر ج‪ٌٙ‬نًر ‪ ،‬هـهم ٖسى‬
‫اُؿجؿ ظؿّل ظؿٖؿ دحفسفجى ُؿى ػؿّش سإؾٖف يً ًفف جهيحهم ُوٓ جهيلىحف جهػىفض‬
‫هغفى جلسنيحل دلٖر جهينفٍّ ‪ّ ،‬يصحل ُوٓ ـهم جهننل (‪ )4-2‬جهـٔ ٖينً يً ؾ‪ٞ‬هىَ‬
‫سػؿٖؿ جهسنحهٖف ؤّ يؿذ جهسيؿٖؿ جهيلثّل ٌُِح جهيحهم (نفٖير‪.)2001 ،‬‬

‫‪97‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫شنل ؼكى (‪ :)2.5.4‬يذبل ؽوٓ شتنج اهيؿبؼ اهضؼر اهيؾغل‬


‫اهيضغؼ ‪)Hughes, G. A., 1983( :‬‬

‫‪ .2‬خلٖٖى خبؼٖظ اهخؽايً (‪ : )Date Assessment of Concurrence‬سى ّوف ُـٍ جهًفٖلر دإٌِح سِسيؿ‬
‫ُوٓ سفلٖف جهلحًٌّ ج‪ٙ‬يفٖنٕ فٕ يِحهظر سإصٖف ؤٔ يظيُّر يً ؤٌّجٍ جهسإؾٖف جهٌحظير ًُ ؤلدحخ‬
‫يؾسوفر ص‪ٞ‬ش ّسى سللٖى جهيِحهظر اهٓ(نؼٖيج‪: )5000 ،‬‬
‫‪ ‬اهلبؽغث اهؿِوج (‪ٖ : )Easy Rule‬سى اسدحُِح فٕ ػحهر جهسإؾٖف يً جهٌىٍّ (‪ّ ، )N‬سلىيغ‬
‫هويلحّل دسيؿٖؿ جهيؿذ ُوٓ ؤً ٖسػيل نل ًفف ؾلحفسَ‪.‬‬
‫‪ ‬اهلبؽغث اهؾبغهج (‪ٖ : )Fair Rule‬سى اسدحُِح فٕ ػحهر جهسإؾٖف يً جهٌٍّ (‪ )E‬ؤّ (‪ّٖ ، )C‬سى‬
‫سػؿٖؿ يلدخ جهسإؾٖف ّسػيٖوَ جهيلثّهٖر جهلحٌٌّٖر ّجهؾلحثف جهيوحػدر هوسإؾٖف ‪ ،‬نيح ٖىسى‬
‫سلٖٖى نل ّٖى يً ؤٖحى جهينفٍّ ‪ّ ،‬فٕ ػحهر ػؿّش ؤنصف يً سإؾٖف يّجقٔ هويلحف جهػفض‬

‫‪98‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫فبٌَ ٖظخ سػؿٖؿ جهسإصٖف جهٌحظى هنل ج‪ٖٙ‬حى جهيسإؾفذ دًفٖلر جهلحُؿذ جهِحؿهر ّيً صى ٖينىً‬
‫اُؿجؿ ظؿّل جهيلحف جهػفض جهيِؿل ‪.‬‬

‫‪ 8.5.4‬ؽّٖة عؼق خضوٖل اهخإعٖؼ‪:‬‬


‫ؤنحفز نؼٖيج فٕ ؿفجلسِح ؤٌَ كؿ سى يٌحكنر جهًفق جهص‪ٞ‬صر جهيـنّفذ هوسػوٖل ّدحهسحهٕ جلسؾ‪ٞ‬ه ُّٖدِح‬
‫جهسٕ يٌِح جٗسٕ (نؼٖيج‪: )5000 ،‬‬
‫‪ ‬ؤػٖحٌحً ٖدؿؤ جهسإؾٖف ج‪ّٙ‬ل كدل لحُحز فلً يً جهسإؾٖف جهسحهٕ ‪ ،‬ؤّ سدؿؤ ُؿذ ؤٌّجٍ يً جهسإؾٖف فىٕ‬
‫ٌفك جهّكز ‪ّ ،‬دحهسحهٕ سٌنإ وِّدر فٕ اسدحٍ ًفٖلر جهيلدخ ج‪ّٙ‬ل ‪.‬‬
‫‪ٖ ‬ينً جلسؾؿجى ظؿجّل جهيلحف جهػفض جهيِؿهر هسػؿٖؿ جهّكز جهـٔ ٖلسغفكَ جهيلحّل ‪ٛ‬سيحى سٌفٖـ جهِلؿ‬
‫فٕ غٖحخ جهسإؾٖف (‪ّ ، )E‬هنً يً جهوِخ جلسؾؿجيِح ٌُؿ ّظّؿ ؤنصف يً يلحف ػفض دحهندنر ‪.‬‬
‫‪ ‬يً ج‪ٙ‬فيل جلسؾؿجى ًفٖلر سلٖٖى ّكز جهسقجيً نًفٖلر يلحُؿذ هًفٖلر ظؿجّل (‪ )CPM‬جهيِؿهر ‪،‬‬
‫ّهنً يً ُّٖدِح ّظّخ جهسؿكٖق فٕ ػؿّش جهسإؾٖف فِوٖحً ‪ّ ،‬سإصٖف ج‪ٛ‬يحفحز ّجهسِؿٖ‪ٞ‬ز جهسٕ كىؿ‬
‫ًٖودِح جهيحهم ُوٓ يؿذ جهٌنحً ‪ّ ،‬نـهم ُؿؿ ج‪ٖٙ‬حى ػلخ جهيؾًً ًُ ؤٖىحى جهِيىل جهفِوٖىر ؤّ‬
‫لحُحز جهِيل‪.‬‬

‫‪ 1.5.4‬يعبعؼ اهخإعٖؼ‪:‬‬
‫ؤنحفز دِى جهؿفجلحز اهٓ ؤً يؾحًف سإؾف اسيحى جهينحفَٖ ّجلسغ‪ٞ‬هِح فٕ جهيؿؿ جهيؾًًر هِح ‪ ٝ‬سلسوف‬
‫ُوٓ جهؾلحثف جهسٕ سوػلِح دح‪ٝ‬كسوحؿ جهًٌّٕ دل سسِؿْ ـهم هسسفسخ ُوٖىَ ؤيىفجف جظسيحُٖىر ( ‪Lewis,‬‬
‫‪.)1981‬‬
‫ّسِؿ قٖحؿذ سنحهٖف جهينفٍّ يً ؤُى جهيؾحًف جهيسفسدر ُوٓ جهسإؾٖف ‪ّ ،‬كؿ سنًّ سوم جهقٖحؿذ فٕ وىّفذ‬
‫سنحهٖف يدحنفذ هسلفَٖ ؤّ جلسنيحل ج‪ُٙ‬يحل ؤّ سنحهٖف غٖف يدحنفذ يصل سنحهٖف ج‪ٛ‬نفجف ّسؾقًٖ جهيّجؿ‬
‫ّجهسنحهٖف ج‪ٛ‬يحفٖر ج‪ٙ‬ؾفْ يصل جهفحثؿذ جهسفجنيٖر ‪ٝ‬لسصيحف جهينفٍّ ؤّ سنحهٖف غفجير جهسإؾٖف ّؾلىحفذ‬
‫ُؿى جلسنيحل جهينفٍّ فٕ جهّكز جهيػؿؿ جهـٔ ٖفّز ُوٓ جهيحهم جلسصيحف جهينفٍّ ّج‪ٝ‬لسفحؿذ يٌَ ُّوٓ‬
‫جهيلحّل جلسغ‪ٞ‬ل يّجفؿٍ فٕ ينحفَٖ ؤؾفْ(‪. )Joseph & Cecil , 1987‬‬
‫ّسسإصف كٖير جهسنحهٖف جهيـنّفذ دِؿذ ُّجيل يصل ٌٍّ ّػظى جهينفٍّ ّجهيفػور جهسٕ ػؿش دِىح جهسىإؾٖف‬
‫ًّل يؿذ جهسإؾٖف (‪. )Stephen Scott, 1995‬‬
‫ّيً جهظّجٌخ جهػلٌر ؤً ٖسى ج‪ٝ‬سفحق يلدلحً ُوٓ سّقَٖ يؾحًف سإؾٖف جهسٌفٖـ ُوٓ ؤًفجف جهينفٍّ ّؤً‬
‫ٖسػؿؿ ـهم دّيّع فٕ جهِلؿ ‪ ،‬نيح ؤٌَ يً جهيِى ٌُؿ اُؿجؿ ؿفجلحز جهظؿّْ ‪ ٔٙ‬ينفٍّ ؤً سئؾـ سوىم‬

‫‪99‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهيؾحًف فٕ ج‪ُٝ‬سدحف ‪ّ ،‬جُسدفز دِى جهؿفجلحز جهلؿفذ ُوٓ اؿجفذ جهينفٍّ يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً هسوم جهيؾحًف‬
‫يلٖحلًح هلؿفذ جهيحهم ُوٓ اٌظحع جهينفٍّ ( ‪. )Peter & Hough , 1979‬‬
‫ُّوٓ جهوِٖؿ جهِحهيٕ سّووز ؿفجلر سى اظفجءُح فٕ ؤيفٖنح اهٓ ؤً " جهسإؾٖف هيؿذ نِف ّجػؿ فلً فىٕ‬
‫سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر يً جهيينً ؤً ٖئؿٔ اهٓ قٖحؿذ لِف جهّػؿذ جهلنٌٖر ديلؿجف ‪ُ %1.1‬وٓ ج‪ٙ‬كل ًُ‬
‫لِفُح ج‪ٙ‬ووٕ ‪ّ ،‬ـهم دلدخ سنفِٖحز ّ كّجًٌٖ جهؿّهر فلً " ‪ّ ،‬سّووز ؿفجلر ؤؾفْ كحيز دِح اػؿْ‬
‫جهنفنحز ج‪ٙ‬يفٖنٖر اهٓ ؤً " جهقٖحؿذ فٕ جهسنحهٖف جهٌحسظر ًُ جهسإؾٖف دلدخ جلسٖفحء يسًودحز سوم جهنفنر‬
‫ّػؿُح دوغ ‪ 51‬يوًّٖ ؿّ‪ٝ‬ف هويدحٌٕ جهلنٌٖر ّ‪ 140‬يوًّٖ ؿّ‪ٝ‬ف هوٌحُر ج‪ٌٛ‬نحءجز ؾ‪ٞ‬ل لىٌر ‪1979‬‬
‫فلً " ‪ ،‬نيح ؤظفٖز ؿفجلر نيوز يح ٖفدّ ًُ ‪ 1000‬نفنر يلحّ‪ٝ‬ز ندفْ ّيسّلىًر فىٕ جهّ‪ٖٝ‬ىحز‬
‫جهيسػؿذ ّؤٌِفز ٌسحثظِح ؤً " سنحهٖف جهسإؾٖف ؤصٌحء ُيوٖحز سٌفٖـ ج‪ٌٛ‬نحءجز سنىنل ‪ %10.7‬يىً كٖيىر‬
‫جهِلّؿ ج‪ٙ‬ووٖر دحهٌلدر هونفنحز جهندفْ ّ ‪ %11.9‬دحهٌلدر هونفنحز ج‪ٙ‬وغف ػظيىحً ‪ّ ،‬ـهىم دلىدخ‬
‫جهسنفِٖحز جهيسِولر دحهيظسيَ ّجهدٖثر ّػؿُح " (‪. )Enno & Young, 1978‬‬
‫ّسٌنإ جهػحظر ُحؿذ هػلحخ سنحهٖف جهسإؾٖف ٌُؿ ػؿّش ٌقجُحز ؤّ كٖحى ؤػىؿ ج‪ًٙ‬ىفجف ديًحهدىحز ؤّ‬
‫جؿُحءجز ‪ ،‬ؤّ هػلحخ سنحهٖف سلفَٖ جهِيل ‪ ،‬ؤّ هغفى سػؿٖؿ جهقٖحؿذ ًُ جهسنوفىر ج‪ٙ‬وىوٖر (نؼٖيـج‪،‬‬
‫‪.)5000‬‬

‫‪ 00.5.4‬عؿبئؼ اهيلبّل اهٌبخسج ؽً اهخإعٖؼ‪:‬‬


‫ٖسلدخ جهسإؾٖف فٕ ّكٍّ ؾلحثف هويلحّل سسيصل فٕ جهسنحهٖف جهيدحنفذ هوِيحهر يصل ؤظّف جهِيحهر ّجهسنحهٖف‬
‫جهغٖف يدحنفذ هِح يصل فلّى جهييحً ج‪ٝ‬ظسيحُٕ ّجهسإيًٖ ّجهيّجؿ ّجهيِؿجز ّسنحهٖف جهسِحكىؿ دحهدىحًً ‪،‬‬
‫دح‪ٛ‬يحفر اه ٓ جهسنحهٖف غٖف جهيٌٌّفذ جهينسدٖر ّسنحهٖف فؤك جهيحل ّسنحهٖف فحثؿذ جهيوفّفحز ‪ُّ ،‬يّيًح‬
‫ٖينً لفؿ ؤُى جهسنحهٖف جهسٕ ٖينً هويلحّل جهيًحهدر دِح ّجلسفظحُِح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫سنحهٖف جهِيحهر – سنحهٖف جهيّجؿ – سنحهٖف جٗ‪ٝ‬ز ّ جهيِؿجز – سنحهٖف جهيىيحً ّجهسىإيًٖ جهوىػٕ –‬
‫سنحهٖف ينسخ ج‪ٛ‬ؿجفذ غٖف جهيٌٌّفذ ‪ -‬سنحهٖف ينسخ جهيّكَ غٖف جهيٌٌّفذ – جهفلؿ فٕ ج‪ٌٛ‬سحظٖر – جهفحثؿذ‬
‫ُوٓ جهيوفّفحز – سنحهٖف ينحنل جهسؿفلحز جهٌلؿٖر – سنحهٖف سلفَٖ جهِيل – سنحهٖف جهّكز ج‪ٛ‬يحفٕ –‬
‫سنحهٖف جهفّع جهيٌِّٖر (‪.)Roozbeh & Saeid, 1990‬‬
‫ّهلؿ سييٌز دِى جهؿفجلحز نفػ حً هًفق ّيِحؿ‪ٝ‬ز ‪ٖ ٝ‬سلَ جهيظحل هنفػِح ٖسى اسدحُِح ُحؿذ هػلىحخ‬
‫جهسنحهٖف جهيـنّفذ جهٌحسظر ًُ جهسإؾٖف دح‪ُٝ‬سيحؿ ُوٓ دٖحٌحز يً ّجكَ جهلظ‪ٞ‬ز دينسخ ج‪ٛ‬ؿجفذ ّ دحهيّكَ‬
‫ّؤلِحف جهلّق يَ يفجُحذ جهسيؾى ّجهفحثؿذ ديح ٖسّجفق يَ جهِلؿ ّ جهوّجثغ جهيِيىّل دِىح ( & ‪Roozbeh‬‬
‫‪. )Saeid, 1990‬‬

‫‪100‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّكؿ ٖلسًَٖ جهيلحّل سِّٖى جهسنحهٖف جهيـنّفذ دحهيًحهدر دِح ّجلسفظحُِح فٕ ػحهر اصدحسَ هيلثّهٖر جهيحهم‬
‫ًُ ػؿّش جهسإؾٖف ‪ ،‬هنٌَ ‪ٖ ٝ‬لسًَٖ جلسفظحٍ دِى جهسنحهٖف ج‪ٙ‬ؾفْ يصل سنحهٖف جهيػحيحذ ّجهؾلىحثف‬
‫جهٌحسظر ًُ ُؿى سينٌَ يً جلسغ‪ٞ‬ل يّجفؿٍ يً ؤٗز ُّيحل ّفؤك يحل جهيّظّؿذ ديّكَ جهينفٍّ فىٕ‬
‫ؤُيحل ؤؾفْ ‪ّ ،‬جٌؾفحى كٖير جهِيور ؾ‪ٞ‬ل فسفذ جهسيؾى ّيوحفٖف ج‪ُٛ‬ؿجؿ هيح ٖلّى دَ يىً يًحهدىحز‬
‫ّجؿُحءجز (‪.)Roozbeh & Saeid, 1990‬‬

‫‪ 00.5.4‬ؤظؼاؼ اهيبهم تؿتة اهخإعٖؼ ‪:‬‬


‫ؤفحؿز اػؿْ جهؿفجلحز ؤً جهسلوٖى جهػلٖلٕ هنحيل جهينفٍّ هويحهم ُحؿذ ‪ٖ ٝ‬سى ج‪ٖٛ‬فحء دَ فٕ جهّكز جهيػؿؿ‬
‫هَ ‪ّ ،‬ؤً سإؾٖف ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً جهينفٍّ جهٌحسط ًُ سإؾٖف اسيحى سٌفٖـٍ ِٖسدف ؤػؿ ؤُى جهيؾحًف جهسٕ سّجظىَ‬
‫جهيحهم ّؾحور يً ٌحػٖر فنّؿ فؤك جهيحل جهيلسصيف دحهينفٍّ ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهِؿٖىؿ يىً جهيؾىحًف‬
‫ج‪ٙ‬ؾفْ هوسإؾٖف جهسٕ سؾسوف يً ينفٍّ اهٓ آؾف ػلخ ٌٍّ ّػظى جهينفٍّ ّجهدٖثر جهيػًٖىر ‪ ،‬نيىح‬
‫ؤفحؿز ٌفك جهؿفجلر ؤً جهسإؾٖف فٕ قيً جلسنيحل جهينفٍّ ٖلدخ ؾلحثف ظير هويحهم لّجء يً ٌحػٖر ُؿى‬
‫ج‪ٝ‬لسفحؿذ يً فؤك جهيحل جهيلسصيف ؤى يً ٌحػٖر ؿفَ جهيقٖؿ يً جهفّجثؿ فٕ ػحهر ج‪ٝ‬كسفجى (سغٖغّ‪)0111 ،‬‬
‫‪.‬‬
‫ّٖػسّٔ جهِلؿ ُح ؿذ ُوٓ دٌّؿ سسٌحّل كٖير جهسِّٖيحز جهسٕ ُوٓ جهيلحّل ؤً ٖسػيوِح ٌسٖظر يلثّهٖسَ ُىً‬
‫ػؿّش جهسإؾٖف ‪ّ ،‬غحهدحً يح سيصل ُـٍ جهلٖير ٌلدر يثّٖر يً كٖير جهِلؿ ًُ نل ّٖى سإؾٖف ‪ ،‬ؤيح فٕ ػحهىر‬
‫ُؿى جػسّجء جهِلؿ ُوٓ دٌؿ ٖؾسه دـهم فبً جهيلحّل ٖنًّ يلثّ‪ ًُ ًٝ‬ؤؿجء ج‪ٙ‬يفجف جهفِوٖر جهسٕ كؿ سنًّ‬
‫ؤُوٓ يً جهٌلخ جهيسِحفف ُوِٖح ددٌّؿ جهِلؿ ‪ّٖ ،‬لّى جهيحهم ؤّ يٌِؿلَ دسػؿٖؿ كٖير يِلّهر ه‪ٚ‬يفجف جهسٕ‬
‫سوػق دَ دلدخ جهسإؾٖف يَ يفجُحذ دِى ج‪ُٝ‬سدحفجز جهسٕ ؤُيِح (نؼٖيج‪:)5000 ،‬‬
‫ؤ‪ -‬ج‪ٖٛ‬ظحف ج‪ٛ‬يحفٕ هويدحٌٕ جهـٔ ٖلسؿَُٖ ُؿى اسيحى جهينفٍّ فٕ يُّؿٍ جهيػؿؿ ‪.‬‬
‫خ‪ -‬سنحهٖف جهوٖحٌر ج‪ٛ‬يحفٖر جهٌحسظر ًُ جلسيفجف جلسؾؿجى جهيدحٌٕ جهلؿٖير دؿ‪ ًٝ‬يً يدٌٓ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫ز‪ -‬سنحهٖف جهسنغٖل ج‪ٛ‬يحفٖر جهٌحسظر ًُ جلسيفجف جلسؾؿجى جهيِؿجز ّ جٗ‪ٝ‬ز غٖف جهفِحهر ‪.‬‬
‫ش‪ -‬سنحهٖف سظقثر جهِيوٖحز جهٌحسظر ًُ ج‪ٝ‬لسؾؿجى جهظقثٕ هيدحٌٓ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫ض‪ -‬سنحهٖف قٖحؿذ يؿذ ج‪ٛ‬نفجف ‪.‬‬
‫ع‪ -‬سنحهٖف يسحدِر سٌفٖـ جهِلؿ ‪.‬‬
‫ؼ‪ -‬جهؾلحثف جهٌحسظر ًُ ُؿى جلسصيحف ؤّ جثسيحً فؤك جهيحل ‪.‬‬
‫ؿ‪ -‬ؾلحثف جهفدغ جهيسّكِر هسنغٖل جهيدٌٓ ؤّ سإظٖفٍ ؤّ ج‪ٝ‬لسفحؿذ يٌَ‪.‬‬

‫‪101‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 05.5.4‬اهيعبهتبح اهيخؾولج تبهخإعٖؼ ‪:‬‬


‫‪ ٔٙ‬ينفٍّ اٌنحثٕ يؿذ يػؿؿذ سى جهسؾًًٖ هسٌفٖـٍ ؾ‪ٞ‬هِح ‪ٌُّ ،‬ؿ ػؿّش سإؾٖف فٕ اسيحى سٌفٖـ ٌنحً يح ؤّ‬
‫يفػور يح يً ـهم جهينفٍّ فيً جهًدِٖٕ ؤً سوحػدَ ؤيفجف ٖلددِح جهًفف جهيسلدخ فٕ جهسإؾٖف هسلىَ‬
‫ٌسحثظِح ُوٓ جهًفف جٗؾف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ فيً ػق جهًفف جهيسيفف جهيًحهدر دحهسِّٖى ُيىح سندىؿٍ يىً‬
‫ؾلحثف ؤّ ؤيفجف (‪.)Stephen Scott,1995‬‬
‫ُّحؿذ يح ٖػسّٔ جهِلؿ ُوٓ دٌّؿ هػيحٖر ػلّق جهًففًٖ‪ّ ،‬هنً ُـٍ جهدٌّؿ كؿ سنًّ يفٌر ؤّ غٖف يّيػر‬
‫هسوم جهػلّق دؿفظر نحفٖر يً جهؿكر فٕ دِى جهػح‪ٝ‬ز يصل جهسِؿٖ‪ٞ‬ز جهسٕ ٖسى سٌفٖـُح ّجهسٕ سلدخ قٖىحؿذ‬
‫يؿذ ؤّ سنوفر جهينفٍّ ؤّ ن‪ُٞ‬يح ؤّ سئصف ُوٓ جهدفٌحيط جهقيٌٕ (‪. )Roozbeh & Saeid, 1990‬‬
‫ّهوسإؾٖف وور ًّٖؿذ دحهيًحهدحز جهسٕ سٌنإ غحهدحً ٌسٖظر قٖحؿذ يؿذ جهسٌفٖـ ًُ يىح سىى ج‪ٝ‬سفىحق ُوٖىر ‪،‬‬
‫ّهويًحهدحز ّج‪ٛ‬ؿُحءجز ٌٌيِح ّ كٌّجسِح جهيإهّفر جهيلسلحذ يً جهؾدفذ ّجهييحفلىر فىٕ يظىحل وىٌحُر‬
‫ج‪ٌٛ‬نحءجز (خهىصـٍ – ‪.)0112‬‬
‫ٌُّ ؿيح سسػؿؿ يلثّهٖر جهسإؾٖف سودغ جهيًحهدر دحهسِّٖى ؤيفجً يينٌحً ّ هٖك وِدحً ‪ّ ،‬هنً يىً جهؾًىإ‬
‫سِيٖى ج‪ٙ‬يّف جهسِحكؿٖر فٖيح ٖسِوق دسػؿٖؿ يلثّهٖر جهسإؾٖف هغفى جهيًحهدحز ‪ ًٙ‬هنل ُلؿ ٌفّفَ (نؼٖيج‪،‬‬
‫‪.)5000‬‬
‫ّسػسّٔ ؤغوخ جهنفنحز جهِحهيٖر ُوٓ كلى ؾحه دحهيًحهدحز ٖلّى دػلحخ جهؾلحثف جهٌحسظر ًُ جهسىإؾٖف‬
‫ّجهيًحهدر دحهسِّٖى ًُ جهيؿذ جهقيٌٖر ّدحهلٖير ‪ّٖ ،‬لّى جهيلحّل جهـٔ ٖلَ ُوَٖ جهيفف دسلؿٖى يًحهدسَ اهٓ‬
‫جهيحهم جهـٔ ُوَٖ سػوٖوِح ّسلٖٖيِح ‪ّٖ ،‬سى ُلؿ يفحّيحز هوسّول اهٓ جسفحق دحهؾوىّه ّسػؿٖىؿ كٖيىر‬
‫جهسِّٖى ّجسؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هَ (‪.)Stephen Scott,1995‬‬
‫ّسفْ دِى جهؿفجلحز ؤٌَ هٖك يً جهوّجخ يًحهدر جهيلحّل دحهسِّٖى ًُ ؤيفجف جهسإؾٖف جهٌحظير ُىً‬
‫جهيحهم اـج سلدخ فٕ سإؾٖف يؿسَ سيصل جهففق دًٖ يؿذ جهدفٌحيط جهقيٌٕ ّجهسحفٖؽ جهيػؿؿ دحهِلؿ ‪ّ ،‬جلىسٌؿز‬
‫ُوٓ ػلٖلر ؤً يؿذ اٌِحء جهينفٍّ جهيػؿؿذ دحهِلؿ سِسدف ؤكوٓ يؿذ يينٌر هويلحّل ّهَ ػفٖىر جلىسنيحل‬
‫ؤُيحهَ دإكوف يؿذ ٖلسًِِٖح ‪ ،‬دٌٖيح سفْ ؿفجلحز ؤؾفْ يفّفذ ؤؾـ سإؾٖف جهيحهم فٕ جهفسفذ جهيىـنّفذ‬
‫دًِٖ ج‪ُٝ‬سدحف ()‪. Trickey, G., 1983‬‬

‫‪ 02.5.4‬ؤٌّاػ اهيعبهتبح ‪:‬‬


‫كليز جهيًحهدحز اهٓ ُؿذ ؤٌّجٍ ُوٓ ؤلحك جهلّجُؿ ج‪ٙ‬لحلٖر هػلّق جهيًحهدحز ‪ُّ ،‬ىـٍ ج‪ٌٙ‬ىّجٍ ُىٕ‬
‫(‪: )Vincent &Douglas , 1994‬‬
‫‪ .0‬اهيعبهتبح اهخؾبكغٖج ‪ ُٕ :‬جهسٕ سٌنإ ديلسيٓ جهِلؿ فٕ ػحهر ػؿّش سإؾٖف ٖلدخ ٌلى دٌىؿ يىً‬
‫دٌّؿ جهِلؿ ‪ّ ،‬سنًّ جهيًحهدر ‪ٝ‬لسفؿجؿ جهػق ؤّ ففَ جهٌوى هّكٍّ ؤيفجف ًدلحً هولّجًٌٖ جهلحفٖر ‪،‬‬

‫‪102‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّيً ؤيصور ـهم نفًّ جهغففر جهؿّهٖر هوٌِؿلر جهسٕ سؾّل جهيلحّل سػز ٌىفّف يػىؿؿذ جهلٖىحى‬
‫دحهيًحهدحز دحهسنحهٖف ج‪ٛ‬يحفٖر ّجهظِّؿ جهيدـّهر ‪ٝ‬لسيفجف جهِيل ّـهم فٕ ػحهر جهسإؾٖف دلىدخ‬
‫جهيحهم ‪ّ ،‬نـهم جهنفًّ جهوغفْ جهيٌٌير ه‪ُٚ‬يحل جهسٕ سّوٕ دحلسؾؿجى ٌيّـض كٖحلٕ ه‪ٚ‬ػؿجش‬
‫جهسٕ سلدخ ؿفَ يدحهغ ايحفٖر ّسػؿؿ ج‪ٛ‬ظفجءجز جه‪ٞ‬قير هِح ‪.‬‬
‫‪ .5‬اهيعبهتبح اهعبضج تعؼق كبًٌّ اهؾلغ ‪ ُٕ :‬جهسٕ سٌنإ ديلسيٓ كحًٌّ جهسِحكؿ جهِىحى فىٕ ػحهىر‬
‫ػؿّش سإؾٖف ٖلدخ ؾفق ّجٌسِحم هـهم جهلحًٌّ ‪ّ ،‬غحهدحً يح ِٖفى ُـج جهٌٍّ ُوىٓ جهليىحء ‪،‬‬
‫ِّٖسيؿ ٌظحع ُـٍ جهيًحهدحز ُوٓ ج‪ٙ‬ؿهر جهسٕ سصدز ج‪ٌٝ‬سِحم ؤّ جهؾفق ‪ّ ،‬سػسّٔ نفًّ جهغففىر‬
‫جهؿّهٖر ُوٓ سّيٖغ هسوم جهػح‪ٝ‬ز ًّفق يِحهظسِح ‪.‬‬
‫‪ .2‬اهيعبهتبح يلبتل األظؼاؼ‪ ُٕ :‬جهسٕ سٌنإ ديلسيٓ جهلحًٌّ جهيؿٌٕ جهـٔ ٖففى ّجظدحً يؿٌٖحً ‪ ،‬فلىؿ‬
‫سٌنإ جهيًحهدر يلحدل ج‪ٙ‬يفجف جهّجكِر ٌُؿ ػؿّش ؾفق هولحًٌّ جهؾحه دح‪ٝ‬هسقجى دّجظخ يؿٌٕ ‪.‬‬
‫‪ .4‬يعبهتبح اهخؾبكغ اهغبُؼٔ ‪ ُٕ :‬جهيًحهدحز جهيسِولر دػح‪ٝ‬ز جهسِحكؿ جهٌحُفٔ ُوٓ سٌفٖـ ؤُيحل اـج‬
‫هى ّٖظؿ ُلؿ لحفٔ جهيفِّل ّّجظخ جهسٌفٖـ دًٖ ؤًفجفَ ‪ّ ،‬هنً ٖففى جهلحًٌّ جهسقجيحً دؿفَ يدوغ‬
‫يِلّل نلحدل هوِيل جهيٌظق ؤّ جهؾؿيحز جهيلؿير ‪ّ ،‬يً ؤيصور ـهم يًحهدحز كٖير جهِيل جهيٌظق جهسٕ‬
‫سٌنإ ٌسٖظر ُؿى ج‪ٝ‬سفحق ُوٓ لِف يػؿؿ ؤّ ٌُؿيح ٖسى ج‪ٝ‬سفحق يلدلحً ُوٓ ؿفَ يدوىغ يٌحلىخ ؤّ‬
‫ٌُؿيح ٖسى اٌظحق ُيل يح دفلحهر ؤّ سنوٖف ‪.‬‬
‫‪ .5‬يعبهتبح ؽٌغيب ال ٖنًّ هويبهم اهخؽايبح يضغغث ‪ُ :‬حؿذ يح ٖنًّ ُـج جهٌٍّ يً جهيًحهدىحز فٖيىح‬
‫ٖسِوق دإُيحل جهِلّؿ جهِحير جهسٕ سيونِح جهؿّهر ػٖش سيٌغ نفًّ ؤُيحل جهِلّؿ جهِحير هويحهم لوًر‬
‫اٌِحء جهِلؿ فٕ ؤٔ ّكز ‪ّٖ ،‬لؿى جهيلحّل يًحهدسَ ٌسٖظر جهؾلحثف جهسٕ ٖسندؿُح ‪ّ ،‬ؤػٖحٌحً ٖسى سلّٖر‬
‫جهيًحهدر ؿًّ جهوظّء اهٓ جهليحء ‪.‬‬
‫ؤيح فٖيح ٖسِوق دحهيًحهدحز جهيسِولر دحهسإؾٖف فٕ هٖدٖح فلؿ ؤظحقز ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر هويلحّل جهيًحهدر‬
‫دحهسِّٖى ُيح هػلَ يً ؤيفجف فٕ ػحهر اٌِحء جهِلؿ ديلسيٓ جهوحهغ جهِحى ؿًّ ّكىٍّ ؤؾًىحء ؤّ‬
‫يؾحهفحز يً ظحٌخ جهيلحّل ‪ّ ،‬يٌػسَ ػق جهيًحهدر دحهسِّٖى فٕ ػحهر سإؾٖف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز دِؿ‬
‫سلوٖيِح هويحهم ديؿذ يػؿؿذ فٕ جه‪ٞ‬ثػر ‪ ،‬نيح ؤظحقز هَ جهيًحهدر دسِؿٖل ج‪ٙ‬لِحف ّسيؿٖؿ يؿذ جهِلؿ فٕ‬
‫ػحهر سِؿٖل جهيحهم هيّيٍّ جهِلؿ ديح ٖظحّق ‪ %15‬يً كٖيسَ ّهى سيٌػَ ػق جهيًحهدر دحهسِّٖيىحز‬
‫ٌسٖظر هـهم جهسيؿٖؿ ‪ ،‬دٌٖيح يٌػز جه‪ٞ‬ثػر جهيـنّفذ هوظِر جهيحهنر ػق جهيًحهدر دحهسِّٖى ُيح ٖوٖدِح‬
‫يً ؤيفجف دلدخ جهسإؾٖف ػسٓ دِؿ سّكَٖ جهظقجءجز ُوٓ جهيلحّل ‪ ،‬نيح يٌػسِح نىـهم ّؿًّ جهوظىئ‬
‫هوليحء جهػق فٕ جهيًحهدر دحهسِّٖيحز جهيسفسدر ُوٓ اهغحء جهِلؿ ؤّ سٌفٖـٍ ُوٓ ػلحخ جهيلحّل اـج نحً‬
‫جهلدخ فٕ ـهم ُّ ؤػؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهسٕ ؤظحقز جه‪ٞ‬ثػر ج‪ٛ‬هغحء فٕ ػحهر ّكُِّىح (الئذةت انؼمةىد اإلداسَةت‬
‫‪. )5004‬‬

‫‪103‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 04.5.4‬خؾذؼ ّ خإعٖؼ اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج فٕ هٖتٖب ‪:‬‬


‫ؤنحفز جهؿفجلحز ّجهسلحفٖف ـجز جهِ‪ٞ‬كر جهسٕ ؤينً ج‪ُ ًٍٞٝ‬وِٖح اهٓ سِفى جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‬
‫‪ٌّٙ‬جٍ يً جهسِصف ّجهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل اٌظحق يفجػوِح ( ‪ّ ، )Hatush & Saleh , 2003‬سسيصل ؤٌّجٍ جهسِصف‬
‫فٕ جهسإؾٖف فٕ اٌظحق يفػور ؤّ ؤنصف يً يفجػل جهينفٍّ ؤّ سّكف جهينفٍّ نوًٖح ‪ ،‬دل كؿ ٌظؿ ؤً يفجػل‬
‫دِى جهينحفَٖ سى ادفجى ُلّؿُح ّفديح سلؿٖؿ ظقء يً يلسؾووحسِح ّهى سدؿؤ يدحنفذ جهِيل دسٌفٖىـ سوىم‬
‫جهِلّؿ هلدخ ؤّ ٗؾف(اهخلؼٖؼ اهؿٌّٔ هسِبؽ اهؼكبتج ‪.)5004 ،‬‬

‫‪ 02.5.4‬خإعٖؼ اهيشبؼٖؼ عالل يؼضوج اهخضيٖى ( ‪: )Hatush & Saleh , 2003‬‬


‫سى جهِصّف ُوٓ يوؾه هؿفجلر يٖؿجٌٖر ػّل جهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسويٖى جلسِؿفز جهسّول اهٓ جهِّجيل‬
‫جهيلددر هوسإؾٖف فٕ هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل سوم جهيفػور ّسػؿٖؿ يلثّهٖر ـهم جهسإؾٖف ‪ّ ،‬جفسفيز سوىم جهؿفجلىر ؤً‬
‫يلثّهٖر جهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسويٖى سلَ ُوٓ ُحسق " جهيحهم ّ ج‪ٝ‬لسنحفٔ ًّىفف آؾىف " ّػىؿؿز‬
‫ُّجيل سإؾٖف جهينحفَٖ فٕ يفػور جهسويٖى نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ 0.02.5.4‬اهخإعٖؼ تؿتة اهيبهم ‪:‬‬
‫‪ ‬سإؾٖف جُسيحؿ جهيلسؾووحز ّسلؿٖؿ جهؿفِحز ‪.‬‬
‫‪ُ ‬لدحز ّسِلٖؿ ج‪ٛ‬ظفجءجز ّّظّؿ ينحنل يَ ظِحز ؤؾفْ ‪.‬‬
‫‪ ‬يفنقٖر ج‪ٛ‬ؿجفذ ُّؿى ج‪ٝ‬لسلفجف ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪.‬‬
‫‪ ‬كور جهيِوّيحز ُّؿى سػؿٖصِح ‪.‬‬
‫‪ ‬دًء اظفجءجز جسؾحـ جهلفجف ‪.‬‬
‫‪ 5.02.5.4‬اهخإعٖؼ تؿتة االؿخشبؼٔ ‪:‬‬
‫‪ ‬لّء جؾسٖحف جلسنحفٔ دحهدحًً ‪.‬‬
‫‪ٌ ‬له جهسيّٖل جهيحهٕ ّجهؿفِحز جه‪ٞ‬قير ‪.‬‬
‫‪ ‬كور جهيّجفؿ جهدنفٖر ّجهيحهٖر ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى سِفٖف جهينفٍّ ّسلٖٖى جهيؾحًف ُّؿى ج‪ٝ‬لسِؿجؿ هَ ‪.‬‬
‫‪ ‬يفنقٖر ج‪ٛ‬ؿجفذ ُّؿى ج‪ٝ‬لسلفجف ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪.‬‬
‫‪ 2.02.5.4‬اهخإعٖؼ تؿتة عؼف آعؼ ‪:‬‬
‫‪ ‬غٖحخ جهػّجفق ّجهيٌحفلر ‪.‬‬
‫‪ ‬نصفذ جهيسًودحز ّجهو‪ٞ‬ػٖحز جهلحٌٌّٖر ّجهسؾّٖ‪ٞ‬ز ‪.‬‬
‫‪ ‬سلوخ ؤلِحف ّيِؿ‪ٝ‬ز جهسوفٖف ُّؿى جلسلفجفُح ‪.‬‬

‫‪104‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّكحيز ٌفك جهؿفجلر دػلحخ يؿْ سإصٖف جهِّجيل جهيّيػر هن‪ ًٞ‬يً جهيحهم ّج‪ٝ‬لسنحفٔ ّجهًفف جٗؾف‬
‫ّجلسٌ سظز ؤً هِّجيل جهيحهم ؤُوٓ ؿفظر سإصٖف ‪ّ ،‬دحهسحهٕ جلسؾووز ّكٍّ جهيلثّهٖر ج‪ٙ‬لحلٖر هػؿّش‬
‫جهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسويٖى ُوٓ ُحسق جهيحهم ‪ ،‬نيح ػؿؿز " ج‪ٛ‬ظفجءجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهيسًودحز جه‪ٞ‬قير‬
‫ّكور جهسيّٖل جهيحهٕ " نِّجيل يِير سوِخ ؿّفجً ؤلحلٖحً فٕ جهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسويٖى ‪.‬‬

‫‪ 07.5.4‬خّكف اهيشبؼٖؼ عالل يؼضوج اهخٌفٖػ ‪:‬‬


‫جلسؾووز اػؿْ جهؿفجلحز ؤٌَ فٕ جهفسفذ يح دًٖ لٌسٕ ‪ 1998ّ 1979‬ننوز ٌلدر جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نىحثٖر‬
‫جهيسّكفر ‪ %97.9‬يً يظيٍّ جهينحفَٖ دظيَٖ جهلًحُحز فٕ هٖدٖح ‪ّ ،‬ؤً ُؿؿ جهينحفَٖ جهيسّكفىر ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهفسفذ جهيـنّفذ دوغ ‪ 3260‬ينفُّح يٌِح ‪ 3186‬ينفُّحً اٌنحثٖحً ‪ّ ،‬ؤً كٖير سوم جهينحفَٖ جهيسّكفر نحٌز‬
‫ػّجهٕ ‪ 907‬يوًّٖ ؿٌٖحف هٖدٕ ‪ّ ،‬ؤً كٖير فئّك ج‪ٙ‬يّجل جهيظيؿذ ٌسٖظر ـهم جهسّكىف فىٕ جهينىحفَٖ‬
‫ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّووز اهٓ ‪ 682.5‬يوًّٖ ؿٌٖحف هٖدٕ ػلخ ٌلخ اٌظحقُح ييح ؤؿْ اهٓ فلؿجً جهؿّهىر جهوٖدٖىر‬
‫نيحهم ه سوم جهينحفَٖ هففه جلسصيحف جهيدوغ جهيـنّف ّيٌَ جلسفحؿذ جهيظسيَ جهوٖدٕ يً جهؾؿيحز جهسٕ نىحً‬
‫يً جهيينً ؤً ٖسى سلؿٖيِح يً ؾ‪ٞ‬ل سوم جهينحفَٖ (نؼٖيج‪.)5000 ،‬‬
‫ّّٖيغ جهننل فكى (‪ٌ )4.2.4‬لخ ج‪ٌٛ‬ظحق فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسّكفر فٕ هٖدٖح ؾ‪ٞ‬ل يفجػل سٌفٖـُح‬
‫فٕ جهفسفذ يً لٌر ‪ 1979‬اهٓ لٌر ‪( 1998‬نؼٖيج‪. )5000 ،‬‬

‫شنل ؼكى (‪ٌ : )4.5.4‬ؿة اٌسبؽ اهيشبؼٖؼ اإلٌشبئٖج اهيخّكفج فٕ هٖتٖب عالل يؼاضل خٌفٖػُب‬
‫فٕ اهفخؼث يً ‪ 0161‬اهٓ ‪0118‬‬
‫اهيضغؼ‪( :‬نؼٖيج‪)5000 ،‬‬

‫‪105‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّدح‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ دِى جهسلحفٖف جهػؿٖصر جهسٕ كحيز دبُؿجؿُح جهظِحز جهيلثّهر ًُ يسحدِىر لىٖف سٌفٖىـ‬
‫يٖقجٌٖر جهسػّل ؤينً جلسٌسحض ؤً ُؿؿ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسّكفر جهسٕ نحٌز سػز جهيسحدِىر ديؿٌٖىر‬
‫دٌغحقٔ ّػؿُح ؾ‪ٞ‬ل لٌر ‪ّ 2004‬نيوسِح جهسلحفٖف كؿ دوغ ‪ 170‬ينفُّحً يٌِح يح سّكف كدل ؤً ٖدؿؤ سٌفٖـٍ‬
‫‪ّ ،‬ؤً ُؿؿ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ هى سدؿؤ ّ جهيسّكفر دظيَٖ جهلًحُحز دٌلخ اٌظحق يسفحّسر " يىً ‪0‬‬
‫‪%‬اهٓ ‪ " %95‬ديؿٌٖر دٌغحقٔ ّػؿُح ٖننل ٌلدر ‪ %20‬سلفٖدحً يً اظيحهٕ ُؿؿ جهينفُّحز ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ‬
‫نحٌز سػز جهيسحدِر دٌفك جهيؿٌٖر ؾ‪ٞ‬ل سوم جهلٌر ‪ ،‬نيح سى جلسٌدحً اظيحهٕ كٖير فئّك ج‪ٙ‬يّجل جهيظيؿذ‬
‫دلدخ سّكف ّسإؾف دؿء سٌفٖـ سوم جهينحفَٖ ّجهـٔ دوغ يح ٖفدّ ًُ ‪ 22‬يوًّٖ ؿٌٖحف هٖدٕ ‪ّ ،‬ـهم دىحهًدَ‬
‫ٖلول يً ظؿّْ سوم جهينحفَٖ ّيً ففه جلسصيحفُح ّجلسفحؿذ جهيظسيَ جهوٖدٕ يٌِىح (اهخلؼٖـؼ اهؿـٌّٔ‬
‫هوؼكبتج‪. )5004 ،‬‬

‫‪ 06.5.4‬خإعؼ اهيشبؼٖؼ عالل يؼضوج اهخٌفٖػ ‪:‬‬


‫دؿفجلر سلحفٖف ؤؾفْ سى ج لسٌسحض ؤً جهيسّلً جهلٌّٔ هِؿؿ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسإؾفذ جهسٕ نحٌز سػىز‬
‫جهيسحدِر ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز يً ‪ 1994‬اهٓ ‪ 2004‬ديؿٌٖر دٌغحقٔ كؿ دوغ ‪ 512‬ينفُّحً ‪ُ ،‬ويحً دإً دِى ُـٍ‬
‫جهينحفَٖ جهيسإؾفذ كؿ جٌسِٓ سٌفٖـٍ ّجهدِى جٗؾف هى ٌٖسَ دِؿ (اهخلؼٖؼ اهؿٌّٔ هوؼكبتج‪ّٖ ، )5004 ،‬يصل‬
‫جهننل فكى (‪ٌ )5.2.4‬لخ سلفٖدٖر هويسّلًحز جهلٌّٖر ‪ُٙ‬ؿجؿ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ نحٌز سػز جهيسحدِر‬
‫ؾ‪ٞ‬ل جهلٌّجز جهيـنّفذ جهيسإؾفذ ّغٖف جهيسإؾفذ ّجهيسّكفر ّجهسٕ هى سدؿؤ يٌِح ‪.‬‬

‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسإؾفذ‬


‫‪12%‬‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر غٖف جهيسإؾفذ‬ ‫‪10%‬‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهيسّكفر‬

‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ هى سدؿؤ‬ ‫‪12%‬‬


‫‪66%‬‬

‫ننل فكى (‪ٌ )5.2.4‬لخ جهيسّلًحز جهلٌّٖر ‪ُٙ‬ؿجؿ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر جهسٕ نحٌز سػز جهيسحدِر ؾ‪ٞ‬ل‬
‫جهلٌّجز يً ‪ 1994‬اهٓ ‪ 2004‬ددٌغحقٔ ػلخ يّجكفِح جهسٌفٖـٖر‬

‫‪106‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 08.5.4‬ؽّايل خؾذؼ ّخإعٖؼ خٌفٖػ اهيشبؼٖؼ فٕ هٖتٖب ‪:‬‬


‫ؤفحؿز دِى جهؿفجلحز جهيػوٖر ؤً ُؿى جٌسٌحى سؿفق جهلّٖهر جهٌلؿٖر هوينفٍّ ّسىإؾف سلىؿٖؿ جهيحهىم‬
‫هويلسؾووحز ِٖسدف لددحً فثٖلحً هوسإؾٖف فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ ُؿذ ُّجيىل‬
‫ؤؾفْ ‪ّ ،‬لفؿز اػؿْ جهؿفجلحز ؤلدحدحً هسإؾف ّسّكف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح ُٕ (اهخلؼٖؼ اهؿٌّٔ‬
‫هسِبؽ اهؼكبتج‪: )5008 ،‬‬
‫‪ .0‬يشبنل يبهٖج ‪:‬‬
‫‪ُ ‬ؿى سّفف جهسغًٖر جهيحهٖر جه‪ٞ‬قير ييً يّجقٌر جهلًحٍ ‪.‬‬
‫‪ ‬سإؾف وفف يلسػلحز جهنفنحز ‪.‬‬
‫‪ .5‬يخبتؾج اهيبهم ‪:‬‬
‫‪ ‬سفجؾٕ جهيحهم فٕ ؾوى غفجير جهسإؾٖف جهيلسػلر ُوٓ دِى جهيلحّهًٖ ‪.‬‬
‫‪ .2‬اهتؼايز اهؽيٌٖج ‪:‬‬
‫‪ُ ‬ؿى ّ ظّؿ دفٌحيط قيٌٕ هودؿء ّج‪ٌٝ‬سِحء فٕ سٌفٖـ ؤُيحل جهينفُّحز ‪.‬‬
‫‪ .4‬يشؼف اهيبهم ‪:‬‬
‫‪ ‬كوّف ظِحز ج‪ٛ‬نفجف ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى سّفف جهؾدفجز جهفٌٖر جهظٖؿذ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهلوّف فٕ يسحدِر اٖفحء جهيلحّل دحهسقجيحسَ جهسِحكؿٖر ‪.‬‬
‫‪ .2‬اهخغؼٖة ‪:‬‬
‫‪ُ ‬ؿى ج‪ٝ‬هسقجى دحهدٌّؿ جهيسِولر دسؿفٖخ جهٌِحوف جهًٌّٖر فٕ دِى جهِلّؿ جهيدفير ‪.‬‬
‫‪ .7‬عؼق اعخٖبؼ اهيلبّل ‪:‬‬
‫‪ُ ‬ؿى ي‪ٞ‬ثير كؿفجز جهيلحّل جهيحهٖر ّجهفٌٖر يَ ٌٍّ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .6‬عؼق اهخؾبكغ ّ اهؾلّغ ‪:‬‬
‫‪ ‬ادفجى ُلّؿ يؾحهفر هٌيحـض ُلّؿ ج‪ٙ‬نغحل جهِحير ّهويّجفلحز جهيًوّدر ‪.‬‬
‫‪ ‬غٖحخ يفنقٖر جهسِحكؿ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسِحكؿ دحهسنوٖف جهيدحنف ُّؿى ًفع ًُحءجز ‪.‬‬
‫‪ ‬ادفجى جهِلّؿ كدل ُفيِح ُوٓ ظِحق جهفكحدر ّ جهيسحدِر جهنِدٖر ‪.‬‬
‫‪ .8‬يشبنل يب كتل اهخؾبكغ ‪:‬‬
‫‪ ‬جهسِحكؿ كدل اُؿجؿ جهفلّيحز ّجهيّجوفحز ‪.‬‬
‫‪ ‬اُؿجؿ نيٖحز سلفٖدٖر ‪.‬‬

‫‪107‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬سنوٖف جهنفنحز جهيٌفـذ دبُؿجؿ جهفلّيحز ‪.‬‬


‫‪ ‬جهدؿء فٕ جهسٌفٖـ ؿًّ انفجف ّكدل جُسيحؿ جهّصحثق جهيًوّدر ‪.‬‬
‫ّدسػوٖل ؤلدحخ جهسإؾٖف جهسٕ لفؿسِح جهؿفجلر ج‪ٙ‬ؾٖفذ ٖسيغ ؤً جهينحنل ـجز ج‪ٙ‬فكحى (‪)7 ، 2 ، 1‬‬
‫سِّؿ اهٓ جهيحهم ّػؿٍ ‪ ،‬دٌٖيح سِّؿ جهينحنل (‪ )6 ، 5‬اهٓ جهيحهم ّجهيلحّل يِحً ‪ّ ،‬سِّؿ جهيننور (‪)8‬‬
‫اهٓ جهيحهم ّج‪ٝ‬لسنحفٔ يِحً ‪ّٖ ،‬نسفم جهيحهم يَ جهينفف ّجهيلحّل فٕ جهيننور (‪ّ ، )3‬سِّؿ جهيننور‬
‫(‪ )4‬اهٓ جهينفف ّػؿٍ ‪ّ ،‬دـهم ٖينً ددلحًر ؤً ٌلسؾوه ؤً جهيحهم ٌٖففؿ دحهيلثّهٖر ًُ (‪ )3‬يً‬
‫ؤلدحخ جهسإؾٖف ّؤً هَ ؿّفجً يَ غٖفٍ فٕ (‪ )4‬ؤلدحخ يً ؤول (‪ )8‬يً ؤلدحخ جهسإؾٖف ّؤٌَ دحهسحهٕ‬
‫ِٖسدف ػلخ يح لفؿسَ جهؿفجلر جهيـنّفذ يً دٖحٌحز يلثّ‪ّ ًٝ‬ػؿٍ ًُ ‪ %37.5‬يً ؤلدحخ جهسإؾٖف‬
‫ّيلثّ‪ ًٝ‬دح‪ٝ‬نسفجم يَ غٖفٍ ًُ ‪ %50‬يً سوم ج‪ٙ‬لدحخ ‪.‬‬

‫ّؤّفؿز ؿفجلىر ؤظفٖز ػّل ؤلدحخ جهسإؾٖف ّسفسٖخ ؤُيٖر ػؿّصِح فٕ هٖدٖىح يً ّظِر ٌٌف‬
‫جهيلحّل ٌسحثط لفؿز فِٖح ُـٍ ج‪ٙ‬لدحخ نحٗسٕ (‪:)Abdu Rezak , 1998‬‬

‫‪ٌ .1‬له جهيّجؿ يػوًٖح ‪.‬‬


‫‪ُ .2‬ؿى يفجُحذ نفًّ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ُ .3‬ؿى سلؿٖؿ ؿفِحز ج‪ُٙ‬يحل جهيٌسِٖر ‪.‬‬
‫‪ .4‬جهسغٖٖف فٕ جهسويٖى ّج‪ٙ‬ؾًحء ؤصٌحء جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ .5‬سإؾٖف يّفؿًٖ ّيلحّهًٖ دحهدحًً ؤكسفػِى جهيحهم فٕ سٌفٖـ ؤُيحهِى فٕ جهّكز جهيػؿؿ ‪.‬‬
‫‪ .6‬جهٌفّف جهظّٖر جهلحُفذ ‪.‬‬
‫نيح ؤّفؿز ؿفجلر ؤظفٖز ػّل ؤلدحخ جهسإؾٖف ّسفسٖخ ؤُيٖر ػؿّصِح فٕ هٖدٖح يً ّظِر ٌٌف ينفف‬
‫جهيحهم ٌسحثط هِـٍ ج‪ٙ‬لدحخ يوؾوِح نحٗسٕ (نؼٖيج‪: )5000 ،‬‬

‫‪ُ .1‬ؿى وفف جهيحهم هيلسػلحز جهيلحّل فٕ ػٌِٖح ‪.‬‬


‫‪ُ .2‬ؿى ي‪ٞ‬ثير اينحٌٖحز جهيلحّل يحهًٖح يَ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .3‬جهسإؾٖف فٕ سظِٖق يّجؿ ؤّ يِؿجز سلَ ييً يلثّهٖر جهيحهم فٕ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ .4‬جهوّجثغ ّ جهلّجًٌٖ جهيلسظؿذ ّجهفّسًٖ ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪.‬‬
‫‪ .5‬ؿفجلر جهيلحّل غٖف جهّجفٖر هوينفٍّ ٌّفّفَ ‪.‬‬
‫‪ .6‬سِؿٖل جهسوحيٖى ّ ج‪ٛ‬يحفحز ؤصٌحء يفػور جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫ّيً جهؿفجلسًٖ جهيـنّ فسًٖ ؤؾٖفجً ٖسيغ جسفحق جهيلحّل ّينفف جهيحهم فٕ ؤً ُؿى جهسقجى جهيحهم دسلىؿٖؿ‬
‫ؿفِحز ج‪ُٙ‬يحل جهيٌسِٖر ّسِؿٖل جهسوحيٖى ّ ج‪ٛ‬يحفحز ؤصٌحء يفػور جهسٌفٖـ يً ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ هٖدٖح ‪.‬‬

‫‪108‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّدؿفجلر سلحفٖف جهيسحدِر جهيِؿذ يً كدل جهظِحز ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديسحدِر سٌفٖـ ؤينً جلسؾ‪ٞ‬ه ؤُىى ؤلىدحخ‬
‫جهسِصف ّجهسإؾٖف ػلخ يح ّفؿ فٕ سوم جهسلحفٖف نحٗسٕ (اهخلؼٖؼ اهؿٌّٔ هسِبؽ اهؼكبتج‪: )5008 ،‬‬
‫‪ُ ‬ؿى جلسٖفحء جهؿفجلحز جهفٌٖر ّج‪ٝ‬كسوحؿٖر هوينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسّلَ فٕ سٌفٖـ جهِؿٖؿ يً جهينحفَٖ ؿًّ ج‪ٝ‬نسفحء دينفُّحز يػؿؿذ ّيفنقذ كؿ سسّفف هِىح‬
‫‪ ٝ‬يً ُؿؿ ندٖف يً جهينفُّحز ‪ ٝ‬سسّفف هِح ج‪ٛ‬ينحٌحز جهيحؿٖر ّجهسٌفٖـٖر ‪.‬‬
‫لدل جهٌظحع دؿ ً‬
‫‪ ‬سإؾف جُسيحؿ جهيؾًًحز جهِيفجٌٖر ؾحور دِؿ جٌسِحء فسفذ يؾًً جهظٖل جهصحٌٕ ُحى ‪ 2000‬ؤؿْ‬
‫اهٓ افدحم ّسإؾف دؿء سٌفٖـ جهِؿٖؿ يً جهينفُّحز دلدخ ُؿى سػؿٖؿ جلسِيح‪ٝ‬ز ‪ٙ‬فجيٕ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهدًء فٕ سًدٖق جهيؾًًحز جهِيفجٌٖر ُوٓ ؤفى جهّجكَ ّجهسإؾف فىٕ اٌظىحق جهيؾًًىحز‬
‫جهِيفجٌٖر هوظٖل جهصحهش ييح ؤصف ُوٓ ينحفَٖ جهسػّل ّلدخ سإؾفُح ‪.‬‬
‫‪ ‬سفسٖز جهيٖقجٌٖر اهٓ يدحهغ وغٖفذ ٌسٖظر ندف ُؿؿ جهينحفَٖ جهيسِحكؿ ُوِٖح ييح جٌِنك ُوىٓ‬
‫سؾوٖه ّسيّٖل جهينفُّحز جهندفْ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾف فٕ اوؿجف كحًٌّ جهيٖقجٌٖر ّسِؿؿ يفجػل جُسيحؿُح ّسإؾف سلٖٖل جهيؾووحز ييح ؤصف‬
‫ُوٓ لٖف سٌفٖـ جهيٖقجٌٖر ‪ ،‬ديٌِٓ ؤً يؿذ سٌفٖـ جهيٖقجٌٖر جهفِوٖر ؤودػز لسر ؤنِف دؿ‪ ًٝ‬يىً‬
‫لٌر ّيح سفسخ ُوٓ ـهم يً سإؾف ّسّكف سٌفٖـ جهينفُّحز جهيسِحكىؿ ُوِٖىح هِىؿى كىؿفذ‬
‫جهنِدٖحز ُوٓ وفف يلسػلحز جهظِحز جهيٌفـذ ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسإؾف فٕ جُسيحؿ يٖقجٌٖر جهسػّل جهلٌّٖر ؤؿٔ اهٓ سإؾف وىؿّف جهسفىّٖى هويؾووىحز‬
‫جهيِسيؿذ اهٓ ٌِحٖر جهٌوف ج‪ّٙ‬ل يً جهلٌر ػٖش ٖفسفى ؤً ٖنًّ يِؿل سٌفٖـ جهيٖقجٌٖر ٌُؿثـ‬
‫كؿ ّول اهٓ ‪ %50‬يً يِؿل جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ ‬جٌؾفحى ُّؿى نفحٖر جهيدحهغ جهيؾوور هؿفَ سِّٖيحز ج‪ٙ‬ي‪ٞ‬م هويلحنً ّجهِلحفجز جهّجكِىر‬
‫فٕ يلحف سٌفٖـ جهينفُّحز ؤؿْ اهٓ سإؾف دؿء سٌفٖـ ّسإؾف جٌسِحء سٌفٖـ جهدِى جٗؾىف يىً‬
‫جهينحفَٖ اهٓ ػًٖ اؾ‪ٞ‬ء سوم جهِلحفجز ّؾحور دحهٌلدر هينفُّحز جهدٌٖر جهسػسٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬جهسِحكؿ ُوٓ ينحفَٖ غٖف يؿفظر فٕ جهيٖقجٌٖر ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى سػؿٖؿ ؤّهّٖحز يػؿؿذ هسٌفٖـ جهينفُّحز جهيؿفظر دحهيٖقجٌٖر ّجهلٖف فٕ سٌفٖـ جهينىحفَٖ‬
‫غٖف جهيؿفظر فٕ ٌفك جهّكز ّدحهسّجقٔ يَ يػؿّؿٖر جهيؾووىحز ييىح ؤؿْ اهىٓ ُىؿى‬
‫سؾوٖه جهيدحهغ جه‪ٞ‬قير ه‪ٌٞ‬سِحء يً جهينفُّحز ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى سّفٖف ّسظِٖق ّسِٖثر جهيّجكَ هِؿذ ينفُّحز يلسِؿفر دحهيٖقجٌٖىر ‪ّ ،‬سىإؾف سظِٖىق‬
‫جهؿفجلحز ّجهسويٖيحز هدِى جهينفُّحز ج‪ٙ‬ؾفْ ‪.‬‬
‫‪ُ ‬ؿى ج‪ُٝ‬سيحى جهنحفٕ دحهدٖحٌحز جهيحهٖر ّجهفٌٖر هدِى جهينحفَٖ ؤؿْ اهٓ سإؾف ّكور ؿكر جهسلحفٖف‬
‫جهؿّفٖر جهسٕ سِسيؿ ُوِٖح اظفجءجز جهينحفَٖ ييح ؤؿْ اهٓ سإؾف ج‪ٛ‬ظفجءجز ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهيحهٖىر‬
‫ّدحهسحهٕ سإؾف سوم جهينحفَٖ ‪.‬‬

‫‪109‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬كور ج‪ٛ‬ينحٌحز جهيحؿٖر ؤّ جهفٌٖر ؤّ ن‪ُٞ‬يح هنفنحز جهسٌفٖـ جهيسِحكؿ يِِح ‪.‬‬
‫‪ ‬سػيٖل جهنفنحز جهيٌفـذ ؤُدحء سِحكؿٖر ‪ ٝ‬سسٌحلخ يَ كؿفجسِح جهفٌٖر ّجهيحهٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬سؿٌٕ نفحءذ ج‪ٙ‬ؿجء ج‪ٛ‬ؿجفٔ ّجهفٌٕ ُّؿى ج‪ُٝ‬سيحى جهنحفٕ دينفُّحز يٖقجٌٖر جهسػّل جهيلسِؿفر‬
‫دحهيٖقجٌٖر هدِى جهلًحُحز ّج‪ٙ‬كلحى ّجهينحسخ جهفٌٖر دحهنِدٖر ‪.‬‬
‫‪ ‬يِف ؤظِقذ جهسٌفٖـ جهيسِحكؿ يِِح(‪ )1‬ؾحور فٕ يظحل ؤُيحل جهدٌٖر جهسػسٖر(‪ّ ، )2‬اؾفحق ؤظِقذ‬
‫ج‪ُٙ‬يحل جهِحير فٕ ؤؿجء ؿّفُح ّالٌحؿُح هِؿذ ؤُيحل اهٓ ظِحز ؤؾفْ دحهدحًً ‪.‬‬
‫‪ ‬جفسفحٍ كٖير اظيحهٕ جهيلسؾووحز جهسٕ هى ٖسى سلؿٖؿُح هوينفُّحز جهيٌسِٖر ّسفػٖوِح يً لٌر‬
‫اهٓ ؤؾفْ ّ سإؾف ُّؿى جٌسٌحى سلؿٖؿُح ييح قجؿ يً يِف جهلؿفذ جهسيّٖوٖر ‪ٙ‬ظِقذ جهسٌفٖىـ‬
‫ّكول يً كؿفسِح ُوٓ جلسنيحل جهينحفَٖ جهظحفٔ سٌفٖـُح ‪.‬‬
‫‪ًّ ‬ل ّسِلٖؿ اظفجءجز ج‪ٛ‬كفجى فٖيح ٖسِوق ددفجيط ج‪ٛ‬لنحً جهًٌّٕ ‪.‬‬
‫ّدسػوٖل ج‪ٙ‬لدحخ جهيـنّفذ ٖدؿّ ّجيػحً يح هويحهم يً ؿّف فِٖح لّجء نحً يدحنفًج ؤّ غٖف يدحنف ‪.‬‬

‫‪ 01.5.4‬تؾط ٌخبئز اهخإعٖؼ ّاهخّكف فٕ هٖتٖب ‪:‬‬


‫دؿفجلر جهسلحفٖف جهسٕ ؤُؿسِح جهظِحز جهيؾسور ديسحدِر لٖف سٌفٖـ يٖقجٌٖر جهسػّل ؤينً جلسؾ‪ٞ‬ه دِىى‬
‫جهٌسحثط جهِحير هسإؾٖف ّسّكف سٌفٖـ جهينحفَٖ ‪ُ ،‬ويحً دإٌَ سّظؿ ٌسحثط ؾحور سؾسوف يً ينفٍّ اهٓ آؾىف‬
‫ػلخ ػٖصٖحسَ ّجهٌفّف جهيػًٖر دَ ‪ّ ،‬نحٌز ؤُى جهٌسحثط ػلخ يح ّفؿ فٕ سوم جهسلحفٖف نحٗسٕ (اهخلؼٖؼ‬
‫اهؿٌّٔ هسِبؽ اهؼكبتج‪: )5008 ،‬‬
‫‪ ‬سغٖف جهيًِٖحز جهفٌٖر ّجهظؿّْ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ّج‪ٝ‬ظسيحُٖر هوينحفَٖ جهيسإؾفذ ّجهيسّكفر ّجهسٕ سى‬
‫سّكَٖ ُلّؿُح ّهى ٖدؿؤ سٌفٖـُح ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ سّفف ينفُّحز دؿٖور ييح كوىل يىً ظىؿّْ‬
‫جهينحفَٖ جهيسإؾفذ ّيً جهػحظر اهِٖح‪.‬‬
‫‪ ‬جهسلوٖل يً يلحُير جهينفُّحز ج‪ٛ‬لنحٌٖر فٕ ػل يننور جهلنً جهلحثير‪.‬‬
‫‪ ‬سإؾٖف ّسّكف جهينحفَٖ جهػّٖٖر نحً هَ ؤصفجً لودٖحً ُوٓ يلسّْ جهؾؿيحز جهِحير جهسٕ سلىؿيِح‬
‫س وم جهينحفَٖ ‪ّ ،‬يً ؤيصور ـهم سإؾٖف ينفٍّ وٖحٌر ّ سًّٖف يلسنفٓ جهظ‪ٞ‬ء جهـٔ نحً هَ‬
‫ؤصفجً لودٖحً ُوٓ يلسّْ جهؾؿيحز جهوػٖر ‪ّ ،‬سإؾٖف سٌفٖـ دِى جهيؿجفك جهـٔ ؤؿْ اهٓ جفسفحٍ‬
‫يِؿل نصحفر جهفول جهؿفجلٕ كٖحلًح دحهيِؿل جهًٌّٕ جهِحى‪.‬‬

‫( ‪)1‬‬
‫ؤغوخ ؤظِقذ جهسٌفٖـ يػوٖر‬
‫( ‪)2‬‬
‫ينفُّحز جهيٖحٍ ّ جهوفف جهوػٕ‬

‫‪110‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ ‬دِى جهينحفَٖ هى سسى ج‪ٝ‬لسفحؿذ جهنحيور يً جهيؾووحز جهيحهٖر هِح ػٖش سى سفّٖى ّسلىٖٖل‬
‫ظقء فلً يً جهيؾووحز ّهى ٖسى جلسصيحف جهيؾووحز دوىّفذ فحُوىر دلىدخ جهسىإؾٖف‬
‫جهػحول فٕ جهسٌفٖـ‪..‬‬
‫‪ ‬سفػٖل جهينحفَٖ جهيسإؾفذ ّجهيسّكفر ّجهسٕ هى ٖدؿؤ سٌفٖـُح ؤؿْ اهٓ سفػٖل سوم جهينحفَٖ يىً‬
‫لٌر اهٓ ؤؾفْ ييح ؤؿْ اهٓ جفسفحٍ ػظى ج‪ٝ‬هسقجيحز جهيحهٖر جهلحثير‪.‬‬

‫ّيً ؾ‪ٞ‬ل ج‪ُ ًٍٞٛ‬وٓ جهدٖحٌحز جهسٕ سينً جهدحػش جهػوّل ُوِٖح يً ظِحز ج‪ٝ‬ؾسوحه فٕ وّفذ‬
‫ٌلؽ جهنسفٌّٖر سِنك ّجكَ جهيّكف جهسٌفٖـٔ هينفُّحز ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق ‪ ،‬ػٖش كحى جهدحػىش دسػوٖوِىح‬
‫دٖحٌٖحً ‪ٌِٛ‬حف جهوّفذ جهػلٖلٖر يوؾور سّيغ جهٌلخ جهيثّٖر جهيؾسوفر هويّكف جهسٌفٖـٔ هوينحفَٖ جهيسّكفر‬
‫يٌِح ‪ّ ،‬جهيسِحكؿ ُوِٖح ‪ّ ،‬جهيٌسِٖر ‪ّ ،‬جهظحفٖر جهِيل فِٖح‪.‬‬
‫ػٖش ٖدًٖ ننل فكى (‪ )6.2.4‬جهيّكف جهسٌفٖـٔ هينحفَٖ ظِحق ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق‪.‬‬
‫تم فض ال عقد بالتراضً‬

‫بانتظار أعتماد ملح ال عقد‬

‫تم فض العقد بالتراضً ‪%27‬‬


‫مشارٌع منجز ‪%30‬‬ ‫تأخر تسلٌم موقع لمحطة التحلٌة‬

‫ال عمار على استكمال‬ ‫عدم قدر م كت‬


‫الدراسة‬

‫اإل شراف متوقف حتى بداٌة أعمال التناٌذ‬

‫فً انتظار تناٌذ ال مالحظات‬

‫تم اندار الشركة باالستمرار فً ال عمل‬

‫تحت اإلن جاز‬


‫مشارٌع تحت اإلنجاز ‪%37‬‬

‫مشارٌع منجز‬

‫ننل فكى (‪ :)6.2.4‬جهيّكف جهسٌفٖـٔ هينحفَٖ يفجكدر ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق‬

‫ػٖش ٖدًٖ ننل فكى (‪ %27 )6.2.4‬يً ينحفَٖ ظِحق ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق يسّكفر ّسىى فىى ُلّؿُىح‬
‫دحهسفجيٕ ‪ ّ ،‬ؤً ٌلدر ‪ %30‬يٌِح يٌظقذ ‪ّ ،‬ؤً ‪ %37‬يٌِح ظحفٖر جهِيل فِٖل ‪.‬‬
‫ّّٖيغ ننل فكى (‪ )7.2.4‬جهيّكف جهسٌفٖـٔ هينحفَٖ ظِحق سًّٖف يؿٌٖر دٌغحقٔ ‪ ،‬ػٖش سدًٖ ؤً ‪%41‬‬
‫يً ينحفَٖ جهظِحق يسّكفر ‪ %38ّ ،‬يٌِح يٌسِٖر ُّوِٖح جهسقجى‪ %17ّ ،‬يٌِح سػز ج‪ٌٛ‬ظحق ‪ %3ّ ،‬يٌِح‬
‫يسِحكؿ ُوِٖح ّهى ٖدؿؤ جهِيل فِٖح ‪ %1ّ ،‬يٌِح يٌسِٖر دؿًّ جهسقجى‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم انخبيظ‬

‫انطشَمت واالجشاءاث‬

‫‪112‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا فصلاا خديسا–اا طرمق اواإلجراءاتا‬

‫‪ ‬يمذيت‬
‫‪ ‬يُهجُت انذساعت‬
‫‪ ‬يجتًغ انذساعت‬
‫‪ ‬ػُُت انذساعت‬
‫‪ ‬خصبئص ػُُت انذساعت‬
‫‪ ‬طشق جًغ انبُبَبث‬
‫‪ ‬أداة انذساعت‬
‫‪ ‬انًؼبنجبث اإلدصبئُت‬
‫‪ ‬إجشاءاث تطبُك انذساعت‬
‫‪ ‬فذص صذق وحببث االعتبُبٌ‬

‫‪ 5.1‬مقدمة‪:‬‬
‫ممٌتناول هذا الاصل عرضا ماصال للمنهجٌة واإلجراءات التً تم االعتماد علٌها فً تناٌذ الدراسة المٌدانٌة‪،‬‬
‫بهدف التعرف على أسبا التأخٌرات فً المشارٌع اإلنشائٌة والتً سببها المالك ‪ ،‬وٌشمل منهج الدراسة‪،‬‬
‫ووصف لمجتمع وعٌنة الدراسة‪ ،‬وخصائص هذه العٌنة‪ ،‬واألدوات الرئٌسٌة للدراسة (االساتبانة) ‪ ،‬وفحاص‬
‫مصداقٌتها وثباتها‪ ،‬إضافة إلى بٌان األسالٌ اإلحصائٌة المستخدمة فً معالجة نتائج الدراسة‪.‬م‬
‫م‬

‫‪ 5.1‬منهجية الدراسة‪:‬‬
‫ِٓ أعً رؾم‪١‬ك أ٘ذاف اٌذساسخ لبَ اٌجبؽش ثبسزخذاَ إٌّ‪ٙ‬ظ اٌ‪ٛ‬صف‪ ٟ‬اٌزؾٍ‪ٚ ٍٟ١‬اٌز‪٠ ٞ‬ؼشف ثأٔٗ طش‪٠‬مخ ف‪ٟ‬‬
‫اٌجؾش رزٕب‪ٚ‬ي أؽذاس ‪ٚ‬ظ‪ٛ‬ا٘ش ‪ِّٚ‬بسسبد ِ‪ٛ‬ع‪ٛ‬دح ِزبؽخ ٌٍذساسخ ‪ٚ‬اٌم‪١‬يبط وّيب ٘ي‪ ٟ‬د‪ ْٚ‬ريذخً اٌجبؽيش في‪ٟ‬‬
‫ِغش‪٠‬بر‪ٙ‬ب ‪٠ٚ‬سيزط‪١‬غ اٌجبؽيش أْ ‪٠‬زفبػيً ِؼ‪ٙ‬يب ف‪١‬حيف‪ٙ‬ب ‪٠ٚ‬ؾٍٍ‪ٙ‬يب‪ .‬فاالتعبٌر الكٌااً ٌصاف لناا الظااهر وٌوضا‬
‫ساماتها وخصائصاها‪ ،‬أماا التعبٌار الكماً فٌعطاً وصااا رقمٌاا وٌوضا مقادار هاذه الظااهر أو حجمهاا‪،‬‬
‫باإلضافة إلى توفٌر البٌانات والحقائ عن المشكلة موضو الدراسة لتاسٌرها والوقوف على دالالتها‪ ،‬وقد‬
‫تم جمع البٌانات من المصادر الثانوٌة واألولٌة كما ٌلً‪:‬‬
‫انًصبدس انخبَىَت‪:‬‬
‫استخدم الباحث فً معالجة اإلطار النظري للدراسة مصادر البٌانات الثانوٌة من خالل‪:‬‬
‫‪ .1‬الكت والمراجع العربٌة واألجنبٌة التً كتبت فً هذا الموضو ‪.‬‬

‫‪113‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .8‬الدورٌات والمقاالت واألبحاث المنشور وأطروحات الماجستٌر والدكتوراه التً تناولت ناس‬
‫الموضو ‪ ،‬ومن بلدان مختلاة‪.‬‬
‫‪ .2‬االستعانة باالنترنت والنسخ االلكترونٌة الموجود على صاحاته‪.‬‬
‫انًصبدس األونُت‪:‬‬
‫لمعالجة الجوان التحلٌلٌة لموضو الدراسة لجأ الباحث إلى جمع البٌانات األولٌة من خالل االستبانة كأدا‬
‫رئٌسٌة للدراسة‪ ،‬لما لها من أهمٌة فً تاوفٌر الوقات والجهاد‪ ،‬فقاد صاممت خصٌصاا لهاذا الغارض كماا هاو‬
‫موض بملح الدراسة‪.‬‬
‫وتضمنت قائمة االستبٌان – بعد خطا التعرٌف بها‪ ،‬مجموعة أسئلة تهدف إلى سلٖٖى جهّيَ جهػحهٕ ‪ٙ‬ؿجء‬
‫جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ّجهيًٌِٖٖ جهِحيوًٖ دِح فٖيح ٖسِوق دحهسىإؾٖف‪ ّ ،‬والتعارف علاى آراء أفاراد عٌناة‬
‫الدراسة بهدف سػؿٖؿ ؤّظَ جهلوّف جهيسِولر دحهسإؾٖف فٕ ؤؿجء جهِحيوًٖ ّؾؿيحز جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ‪،‬‬
‫ّ سػؿٖؿ ؤلدحخ جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف ييصوٕ جهيحهم‪ّ ،‬يً صى سفسٖخ ؤلدحخ جهسإؾٖف جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم يً‬
‫ّظِر ٌٌف ييصوٕ جهيحهم‪.‬‬

‫‪ 2.2‬يجتًغ انذساعت‬
‫ٖسنًّ يظسيَ جهؿفجلر يً ظيَٖ جهِحيوًٖ دحهلًحُحز جهيؾسوفر جهيسيصور فٕ ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر ّظِحقٔ ج‪ٛ‬لنحً ّجهيفجفق ّظِحق سًّٖف يؿٌٖر دٌغحقٔ ؾ‪ٞ‬ل جهِنف لٌّجز ج‪ٙ‬ؾٖفذ ‪ّ ،‬جكسوف‬
‫يّيٍّ جهؿفجلر ُوٓ ج‪ٛ‬ؿجفًٖٖ ّجهيحهًٖٖ ّجهلحًٌٌّٖٖ جهـًٖ نحفنّج فٕ سٌفٖـ ينىحفَٖ جهسٌيٖىر هوؿّهىر‪،‬‬
‫(*)‬
‫ّجهدحهغ ُؿؿُى (‪ )108‬ففؿجً يّقُر ُوٓ جهفثحز جهص‪ٞ‬صر جهيـنّفذ‪ّ ،‬جهسٕ سيصل يظسيَ جهؿفجلر‬
‫‪ٚ‬اٌغذ‪ٚ‬ي سلُ (‪٠ )1-5‬ج‪ ٓ١‬ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ ِغزّغ اٌذساسخ ‪:‬‬

‫جذول سلى (‪ : )0-2‬تىصَغ يجتًغ انذساعت‬

‫انؼذد‬ ‫انفئت‬
‫‪70‬‬ ‫‪ ‬إداس‪ٓ١٠‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪ ‬لبٔ‪ٓ١ٔٛ‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪ِ ‬بٌ‪ٓ١١‬‬

‫‪008‬‬ ‫انًجًىع‬

‫(*) رُ اٌزؼشف ػٍ‪ ٝ‬ؽغُ ِغزّغ اٌذساسخ ِٓ خالي االرحبالد ِغ ألسبَ شئ‪ ْٛ‬اٌؼبٍِ‪ ٓ١‬ف‪ ٟ‬اٌغ‪ٙ‬بص‪ِٛ ٓ٠‬ض‪ٛ‬ع اٌذساسخ‪.‬‬

‫‪114‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.2‬ػُُت انذساعت‬
‫سى جؾسٖحف ٌُٖر جهؿفجلر دحلسؾؿجى ؤلوّخ جهػوف جهنحيل ‪ّ ،‬جنسيوز ٌُٖر جهؿفجلر ُوٓ ييصوٕ جهيحهىم‬
‫ُىؿؿُى (‪)108‬‬ ‫جهـًٖ ٖنغوًّ ٌّحثف اؿجفٖر ّيحهٖر ّكحٌٌّٖر يَ جؾس‪ٞ‬ف يئُ‪ٞ‬سِى جهِويٖىر‪،‬‬
‫ففؿجً ‪ّ ،‬كؿ سى سّقَٖ ج‪ٝ‬لسدحٌحز ُوِٖى‪ّ ،‬سى جلسفؿجؿ (‪ )99‬جلسدحٌر ‪ّ ،‬دِؿ سفػه ج‪ٝ‬لسدحٌحز سى جلسدِحؿ (‬
‫‪ ) 6‬جلسدحٌحز ٌٌفج هِؿى سػلق جهنفًّ جهيًوّدر ه‪ٜ‬ظحدر ُوٓ ج‪ٝ‬لسدٖحً‪ّ ،‬دـهم ٖنًّ ُؿؿ ج‪ٝ‬لىسدحٌحز‬
‫جهؾحيِر هوؿفجلر (‪ )93‬جلسدحٌر‪ ،‬دٌلدر يفؿّؿ وحهغ هغفى جهسػوٖل ج‪ٛ‬ػوىحثٕ (‪ُّ ،)%93.93‬ىـٍ‬
‫جهٌلدر سِنك يؿْ جُ سيحى جهيظٖدًٖ هؿفجلر ّجهسِفف ُوٓ ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر‪ّٖ ،‬ينٌٌح‬
‫سِيٖى ٌسحثط جهٌِٖر ُوٓ يظسيَ جهؿفجلر ٌٌفجً هسنحدَ جهٌفّف جهيػًٖر ّجهلٖحلحز جهِحير هٌِحوف جهٌِٖر‪.‬‬

‫‪ 5.5‬عضبئص اهؾٌٖج‪:‬‬
‫سدًٖ جهظؿجّل جهسحهٖر سدًٖ ؾوحثه ّليحز ٌُٖر جهؿفجلر نيح ٖوٕ‪:‬‬

‫(*) رُ اٌزؼشف ػٍ‪ ٝ‬ؽغُ ِغزّغ اٌذساسخ ِٓ خالي االرحبالد ِغ ألسبَ شئ‪ ْٛ‬اٌؼبٍِ‪ ٓ١‬ف‪ ٟ‬اٌغ‪ٙ‬بص‪ِٛ ٓ٠‬ض‪ٛ‬ع اٌذساسخ‬

‫‪ -‬اهتٖبٌبح اهشعضٖج ّاهّغٖفٖج‪:‬‬

‫‪ .1‬اهيؿخّْ اهخؾوٖيٕ ٌّّػ اهّغٖفج ‪ :‬جنسيوز ٌُٖر جهؿفجلر ُوٓ ييصوٕ جهيحهىم جهىـًٖ ٖنىغوًّ‬
‫ٌّحثف اؿجفٖر ّيحهٖر ّكحٌٌّٖر يَ جؾس‪ٞ‬ف يئُ‪ٞ‬سِى جهِويٖر ‪ّّٖ ،‬يغ جهظىؿّل (‪ )2-5‬ؤُىؿجؿ‬
‫ٌّلخ جهيئُ‪ٞ‬ز جهِويٖر هٌِحوف جهٌِٖر دح‪ٛ‬يحفر اهٓ ؤُؿجؿ ٌّلخ ج‪ٌّٙ‬جٍ جهيـنّفذ هوٌّحثف ‪.‬‬

‫جذول سلى (‪ :)5-2‬انًغتىي انتؼهًٍُ وَىع انىظُفت نهًجُبٍُ ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫اهٌؿتج هنل ٌّػ ّغٖفج‬ ‫اهؾغغ‬ ‫اهيئُل اهؾويٕ‬


‫جهِؿؿ هنل ٌٍّ ٌّٖفر‬
‫اهنوٖج‬ ‫اهنوٕ‬
‫كبٌٌّٕ‬ ‫يبهٕ‬ ‫اغاؼٔ‬ ‫اغاؼٔ يبهٕ كبٌٌّٕ‬
‫‪%0.062‬‬ ‫‪%0‬‬ ‫‪%2.552‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫غنخــّؼاٍ‬
‫‪%8374‬‬

‫‪%0.062‬‬ ‫‪%4.20‬‬ ‫‪%2.262‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫يبسؿـخٖؼ‬


‫‪%543;9‬‬

‫‪%51.02‬‬ ‫‪%07.02‬‬ ‫‪%08.58‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪06‬‬ ‫شِبغث سبيؾٖج‬


‫‪%:7388‬‬

‫‪%0‬‬ ‫‪%05.10‬‬ ‫‪%8.70‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪05‬‬ ‫‪8‬‬ ‫شِبغث خؾوٖى يخّؿع‬
‫‪%65395‬‬
‫فيب غًّ‬
‫‪%22.24‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪22‬‬ ‫اإلسيــبهٕ‬
‫‪%544‬‬ ‫<‪%7535‬‬ ‫<‪%7938‬‬

‫‪115‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖدؿّ ّجيػحً يً ؾ‪ٞ‬ل جهظؿّل جهلحدق ؤً ٌلدر ‪ %78.49‬يً جهيظٖدًٖ ُى يً ػيور جهيئُ‪ٞ‬ز جهِوٖىح‬
‫"جهنِحؿذ جهظحيِٖر ّيح دِؿُح" جهيسّكَ ؤً ٖنٌّّج يً نفجثغ جهيظسيَ جهسٕ سسوف دح‪ ًٍٞٛ‬جهّجلَ ّجهُّٕ‬
‫ّجهظؿٖر ‪ ،‬ييح ِٖقق ج‪ُٝ‬سيحؿ ُوٓ اظحدحسِى ‪.‬‬

‫ّٖدًٖ ننل فكى (‪ )1-5‬جهسّقَٖ جهسنفجفٔ هٌِٖر جهؿفجلر ػلخ يسغٖف جهيليٓ جهٌّٖفٕ‬

‫‪30‬‬

‫‪25‬‬ ‫إداري‬

‫‪20‬‬

‫‪15‬‬ ‫مالً‬

‫‪10‬‬

‫‪5‬‬ ‫قانونً‬

‫‪0‬‬
‫دكتــوراه‬ ‫ماجسـتٌر‬ ‫شهاد جامعٌة‬ ‫شهاد تعلٌم متوسط‬
‫إداري‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪8‬‬
‫مالً‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪12‬‬
‫قانونً‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪0‬‬

‫شنل ؼكى (‪ :)1-5‬اهخّؽٖؼ اهخنؼاؼٔ ّاهٌؿتٕ هؾٌٖج اهغؼاؿج ضؿة يخغٖؼ اهيؿيٓ اهّغٖفٕ‬

‫‪ .2‬ؿٌّاح اهعتؼث‪:‬‬

‫جذول سلى (‪ : )2-2‬تىصَغ ػُُت انذساعت دغب يتغُش عُىاث انخبشة‬

‫ا نسب اا يئوم‬ ‫ا تاكرار‬ ‫ا فئ‬


‫‪%2.26‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪ 5‬سٕ‪ٛ‬اد فألً‬
‫‪%6.22‬‬ ‫‪06‬‬ ‫ِٓ ‪ 6‬إٌ‪ 11 ٝ‬سٕ‪ٛ‬اد‬
‫‪%27.11‬‬ ‫‪22‬‬ ‫ِٓ ‪ 11‬إٌ‪ 15 ٝ‬سٕخ‬
‫‪%20.00‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪ 15‬سٕخ فأوضش‬
‫‪100.00‬‬ ‫‪93‬‬ ‫انًجًىع‬

‫‪116‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖسيغ يً ؾ‪ٞ‬ل جهظؿّل جهلحدق ؤً ٌلدر ‪ %87.1‬يً جهيظٖدًٖ يً ـّٔ جهؾدفذ جهًّٖور جهسٕ سقٖؿ ًُ‬
‫ُنف لٌّجز ‪ ،‬ج‪ٙ‬يف جهـٔ ًِٖٕ هٌسحثط جهؿفجلر ٌٍّ يً ج‪ُٝ‬سيحؿٖر فٕ ٌل اظحدحسِى ‪ّٖ .‬دًٖ ننل فكىى‬
‫(‪ )2-5‬جهسّقَٖ جهٌلدٕ هٌِٖر جهؿفجلر ػلخ يسغٖف لٌّجز جهؾدفذ‪.‬‬

‫سنوات فأقل ‪5‬‬


‫‪5.37%‬‬
‫‪30.11%‬‬ ‫‪7.53%‬‬
‫من ‪ 6‬إلى ‪ 10‬سنوات‬

‫من ‪ 11‬إلى ‪ 15‬سنة‬

‫‪56.99%‬‬ ‫سنة فأكثر ‪15‬‬

‫شنل ؼكى (‪ :)2-5‬اهخّؽٖؼ اهٌؿتٕ هؾٌٖج اهغؼاؿج ضؿة يخغٖؼ ؿٌّاح اهعتؼث‬

‫‪ .2‬اهيٌبضة اهلٖبغٖج ‪ّٖ :‬يغ ننل فكى (‪ )3-5‬ؤُؿجؿ ٌّلخ جهيظٖدًٖ جهـًٖ سّهّج يٌحوخ كٖحؿٖر فٕ‬
‫يظحل جهؿفجلر ّجهـًٖ هى ٖسّهّج يٌحوخ‪.‬‬

‫‪39.80%‬‬ ‫‪60.20%‬‬

‫نعم‬

‫ال‬

‫شنل ؼكى (‪ :)3-5‬اهخّؽٖؼ اهٌؿتٕ هؾٌٖج اهغؼاؿج ييً خّهّّا يٌبضة اغاؼٖج يً ؽغيِب‬

‫‪117‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖ‪ٞ‬ػٌ ؤً ٌلدر ‪ %60.2‬سلفٖدحً يً جهيظٖدًٖ لدق هِى ؤً سّهُّّج يٌحوخ كٖحؿٖر ‪ ،‬ييىح ٖقٖىؿ وى‪ٞ‬ػٖر‬
‫جهدٖحٌحز جهيسػول ُوِٖح يً ؾ‪ٞ‬ل اظحدحسِى ّٖيٌػِح جهلّذ ‪.‬‬

‫‪ .4‬ؤٌّاػ اهيشبؼٖؼ ‪ٖ :‬ػسّٔ جهظؿّل (‪ُ )4-5‬وٓ ؤٌّجٍ جهينحفَٖ جهسٕ نحفم جهيظٖدًّ فىٕ اسيىحى‬
‫اظفجءجسِح ّيحفلّج ؤؿّجفُى فِٖح نيحهم ‪.‬‬

‫جذول سلى‪ )4-2( :‬أٔ‪ٛ‬اع اٌّشبس‪٠‬غ اٌز‪ ٟ‬شبسن اٌّغ‪١‬ج‪ ْٛ‬ف‪ ٟ‬إرّبَ إعشاءار‪ٙ‬ب ‪ِٚ‬بسس‪ٛ‬ا أد‪ٚ‬اسُ٘ ف‪ٙ١‬ب وّبٌه‬
‫اهٌؿتج‬ ‫اهؾغغ‬
‫ؤٌّجٍ جهينحفَٖ‬

‫‪%25.70‬‬ ‫‪80‬‬ ‫يتـبٌٕ‬


‫‪%06.22‬‬ ‫‪56‬‬ ‫عؼق ّسؿّؼ ّيِبتع‬
‫‪%50.68‬‬ ‫‪25‬‬ ‫يٖبٍ ّضؼف ضضٕ‬
‫‪%2.84‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ؤؼضفج ّيّإٌ‬
‫‪2‬‬ ‫ؤعؼْ‬
‫‪%52.3‬‬

‫ّٖسيغ يً جهظؿّل جهلحدق سٌٍّ جهينحفَٖ جهسٕ نحً هويظٖدًٖ فِٖح ؿّفجً ‪ ،‬ييح ٖؿل ُوٓ جػسىّجء جهٌِٖىر‬
‫ُوٓ يِوّيحز نحفٖر ًُ جهيظسيَ ‪ ،‬نيح ٖ‪ٞ‬ػٌ نصفذ ُؿؿ ينحفَٖ جهيدحٌٕ ‪ّ ،‬ـهم هًدِٖر نصفذ ينىحفَٖ‬
‫جهيدحٌٕ ّسٌُِّح " يؿجفك – نوٖحز – يلحنً – ينحسخ – يلسنفٖحز ‪ " ...‬ؾحوىر دحهٌلىدر هوينىحفَٖ‬
‫جهييّهر يً يؾووحز يٖقجٌٖر جهسػّل جهسٕ نيوسِح جهؿفجلر ‪ُ ،‬ويحً دإً ؤغوخ جهيظٖدًٖ كؿ نحفنّج فىٕ‬
‫ؤنصف يً ٌٍّ يً جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫ؤضسبى اهيشبؼٖؼ ‪ٖ :‬نسيل جهظؿّل (‪ُ )5-5‬وٓ يسّلًحز كٖى ُلّؿ جهينحفَٖ جهسٕ يحفك جهيظٖدىًّ‬
‫فِٖح ؿّف جهيحهم ‪.‬‬
‫اٌز‪ ٟ‬شبسن اٌّغ‪١‬ج‪ْٛ‬‬ ‫جذول سلى‪ )2-2( :‬يتىعطبث لُى ػمىد انًشبسَغ‬

‫اهٌؿتج‬ ‫اهؾغغ‬ ‫يخّؿع كٖيج اهؾلّغ (غ‪.‬ل)‬


‫‪%8.70‬‬ ‫‪8‬‬ ‫≥ ‪ 520‬ؤهف‬
‫‪%00.62‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪ 520‬ؤهف < ‪ 200‬ؤهف‬
‫‪%06.50‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪ 200‬ؤهف < ‪ 0‬يوًّٖ‬
‫‪%20.08‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪ 0‬يوًّٖ < ‪ 2‬يوًّٖ‬
‫‪%50.42‬‬ ‫‪01‬‬ ‫‪ 2‬يوًّٖ < ‪ 00‬يوًّٖ‬
‫‪%00.82‬‬ ‫‪00‬‬ ‫≤ ‪ 00‬يوًّٖ‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫‪118‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖدؿّ ّجيػحً يً جهظؿّل ؤً ٌلدر ‪ %80.65‬يً جهيظٖدًٖ نحفنّج فٕ ينحفَٖ يسّلًر ّندٖفذ جهػظى ‪،‬‬
‫ييح ِٖنك ؾدفسِى ّؿفجٖسِى دحهينحنل جهيوحػدر هسٌفٖـ سوم جهينحفَٖ ‪.‬‬

‫‪ 7.2‬ؤؿبهٖة خسيٖؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫سِسيؿ ج‪ٙ‬دػحش ّجهؿفجلحز جهسًدٖلٖر فٕ جهػوّل ُوٓ جهدٖحٌحز ّجهيِوّيحز جه‪ٞ‬قير ُوٓ ُؿذ ؤلحهٖخ ‪ ،‬هـج‬
‫فيً جهيِى كدل سػؿٖؿ ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هظيَ جهدٖحٌحز ؤً ٖسى اًُحء فنفذ ُحير ًُ ؤُى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهسٕ ٖىسى‬
‫اسدحُِح هظيَ جهدٖحٌحز ‪ ،‬صى سػؿٖؿ ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ يٌِح ‪.‬‬

‫‪ 0.7.2‬ؤُى األؿبهٖة اهشبئؾج هسيؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫سِسيؿ ج‪ٙ‬دػحش ّجهؿفجلحز جهسًدٖلٖر فٕ جهػوّل ُوٓ جهدٖحٌحز ّجهيِوّيحز جه‪ٞ‬قير هِح ُوٓ ُؿذ ؤلحهٖخ‬
‫ؤُيِح ؿفجلر ػح‪ٝ‬ز يؾسحفذ (‪ )Case Studies‬ؤّ جهسظحفخ جهيِيوٖر (‪ )Lab. Experiments‬ؤّ اظىفجء‬
‫يلغ يٖؿجٌٕ (‪( )Survey‬نفٖير‪،2004 ،‬جهقدٖؿٔ‪.)1998 ،‬‬
‫ّّٖيغ جهننل (‪ )6-5‬نٖفٖر جهػوّل ُوٓ جهيِوّيحز ّجهًفق جهيسدِر فٕ ج‪ٙ‬دػحش جهسًدٖلٖر جهٌِؿلٖر ‪.‬‬

‫انًؼهىيبث انًغتخذيت فٍ األبذبث انهُذعُت و‬


‫انتطبُمُت‬

‫بذج تطبُمٍ‬ ‫بذج َظشٌ‬

‫يؼهىيبث يٍ انًؼًم‬ ‫يؼهىيبث دمهُت ‪survey‬‬

‫يغخ يببشش‬ ‫لُبعبث‬ ‫يالدظت‬ ‫تذهُم بذج‬


‫عببك‬

‫اعتبُبٌ يشعم‬ ‫يمببهت شخصُت‬ ‫اعتبُبٌ ويمببهت شخصُت‬

‫شاكلا(‪)6-5‬اا يعلويدتاا يستخيي افيااألبحدثاا هنيسم ا]‪]55‬‬ ‫اا‬

‫‪119‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 5.7.2‬األؿوّة اهيختؼ هسيؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫ػٖش ؤً ٌحُفذ جهسإؾٖف كؿ هّػٌز يً كدل جهدحػش ّيً كدل جهنصٖف يً جهيؾسوًٖ جهِحيوًٖ ديئللىحز‬
‫ّؤظِقذ جهيظسيَ ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديسحدِر جهؾًً ّجهينحفَٖ جهؾحور دحهؿّهر ‪ّ ،‬ؤً ـنف ُـٍ جهٌحُفذ كؿ ّفؿ‬
‫فٕ جهسلحفٖف جهسٕ ؤُؿسِح جهظِحز جهيؾسور جهيٌحً دِح يسحدِر لٖف سٌفٖـ ينفُّحز جهسػّل ّيٖقجٌٖر جهسػّل‬
‫(جهسلفٖف جهلٌّٔ هظِحق جهفكحدر ّجهيسحدِر جهيحهٖر ّجهفٌٖر‪ّ ، )8119 ،‬ؤً جهسلحفٖف جهيـنّفذ جُسيؿز ُوىٓ‬
‫دٖحٌحز سى جهػوّل ُوِٖح نٌسحثط هويلغ جهيٖؿجٌٕ ‪ُ ،‬وَٖ فلؿ سى اسدحٍ ج‪ٙ‬لوّخ جهـٔ ٖدٌَٖ جهيلحف جهيّيغ‬
‫فٕ جهننل جهلحدق ّجهيسيصل فٕ ج‪ٝ‬لسدٖحً دح‪ٛ‬يحفر اهٓ اظفجء يلحد‪ٞ‬ز نؾوٖر يَ ج‪ٙ‬ففجؿ جهـًٖ نىيوسِى‬
‫ٌُٖر جهؿفجلر ‪ُ ،‬ويحً دإٌَ كؿ سى سّقَٖ ج‪ٝ‬لسدٖحٌحز ّاظفجء جهيلحد‪ٞ‬ز فٕ جهفسفذ يح دىًٖ ؤغلىًك لىٌر‬
‫‪ 2010‬اهٓ ٌِحٖر نِف ؤنسّدف هلٌر ‪. 2010‬‬

‫‪ 2.7.2‬عضبئص األؿوّة اهيختؼ هسيؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫دٌحء ُوٓ جؾسٖحف ًفٖلر ج‪ٝ‬لسدٖحً دح‪ٛ‬يحفر اهٓ اظفجء جهيلحدور جهنؾوٖر ‪ ،‬فلؿ دحز يً جهيِىى سيىيًٖ‬
‫جهدػش ٌدـذ ًُ ُحسًٖ جهّلٖوسًٖ ‪ّ ،‬دح‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ ؤػؿ جهيفجظَ جهسٕ سٌحّهز يٌحُط جهدػىش [‪ ]59‬سينىً‬
‫‪ ٞ‬يً ج‪ٝ‬لسدٖحً ّجهيلحدور جهنؾوٖر ‪.‬‬
‫جهدحػش يً جلسؾ‪ٞ‬ه ؤُى جهؾوحثه هن ً‬
‫ؤّ ًال ‪ :‬االؿختٖبً ( ‪: ) The Questionaire‬‬
‫ُّ ّلٖور هوػوّل ُوٓ اظحدحز ينسّدر ُوٓ ُؿؿ يً ج‪ٙ‬لثور جهينسّدر فٕ ٌيّـض ِٖؿ يلدلًح هـهم ّٖلىّى‬
‫جهيظٖخ دسِدثسَ دٌفلَ ‪ّٖ ،‬يف ج‪ٝ‬لسدٖحً دِؿذ يفجػل هسويٖيَ ّاُؿجؿٍ ‪.‬‬
‫يؽاٖب االؿختٖبً ‪:‬‬
‫‪ .1‬ؤكل سنوفر يً جهيلحدور ّٖػسحض اهٓ يِحفذ ؤكل يً جهيلحدور ‪.‬‬
‫‪ٖ .2‬ينً سًدٖلَ ُوٓ ُؿؿ يً ٌُحوف جهٌِٖر فٕ ّكز ّجػؿ ‪.‬‬
‫‪ .3‬ج‪ٝ‬لسدٖحً جهـٔ ‪ٖ ٝ‬نسخ ُوَٖ ج‪ٝ‬لى كؿ ٖيٌغ جهيظٖخ نِّفجً دػفٖر ؤنصف فٕ جهسِدٖف ًُ فؤَٖ ‪.‬‬
‫‪ً .4‬دِٖسَ غٖف جهنؾوٖر ّوٖحغسَ ّسِوٖيحسَ جهيلٌٌر ّجهسفسٖخ جهصحدز ه‪ٚ‬لثور كؿ ٖئؿٔ اهٓ ج‪ًٝ‬فجؿ‬
‫يً يّكف اهٓ آؾف ‪.‬‬
‫ؽّٖة االؿختٖبً ‪:‬‬
‫‪ .1‬ج‪ًٝ‬فجؿ يً يّكف اهٓ آؾف جهيـنّف فٕ جهيقجٖح ٖينً جُسدحفٍ يً جهٌحػٖر جهٌفلٖر ٌحُفٔ ؤنصىف‬
‫يً ؤٌَ ػلٖلٕ ‪ ًٙ‬جهلئجل ـّ جهنويحز جهيلٌٌر كؿ ٖنًّ هَ ُؿذ يِحٌٕ هؿْ ج‪ٙ‬نؾحه جهيؾسوفًٖ ‪.‬‬
‫‪ٖ .2‬سى جهػوّل ُوٓ يِوّيحز يلسوفذ فلً ُوٓ ج‪ٛ‬ظحدحز جهينسّدر ُوٓ ؤلثور لىدق اُىؿجؿُح ّ‪ٝ‬‬
‫ّٖظؿ يظحل هويفٌّر ‪.‬‬
‫‪ٖ ٝ .3‬يٌغ جهدحػش ففور هي‪ٞ‬ػٌر جهيظٖخ ّجهيّكف جهنوٕ جهـٔ ٖلسظٖخ هَ ‪.‬‬

‫‪120‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ٖ ٝ .4‬ووغ هوسًدٖق ُوٓ ج‪ٙ‬ففجؿ ـّٔ جهيلسّْ جهسِوٖيٕ جهيػؿّؿ ؤّ جهـًٖ ‪ٖ ٝ‬سّفف هىؿِٖى جهوىدف‬
‫ّج‪ُٝ‬سيحى ‪ٝ‬لسنيحل ج‪ٛ‬ظحدحز ‪.‬‬
‫‪ .5‬ػفٖر جهسِدٖف جهسٕ سسّهؿ هؿْ جهيظٖخ فٕ ػحهر ج‪ٝ‬لسدٖحً دؿًّ جلى هٖلز نحيور دل سلسوف فلىً‬
‫ُوٓ جهيّيُّحز جهسٕ هويظٖخ ٌُِح ٌٌفذ يػؿؿذ ّّجيػر سينٌَ يً جهسِدٖف ٌُِح ددلحًر ‪.‬‬
‫ذبٌٖبً‪ :‬اهيلبتوج ( ‪: ) The Interview‬‬
‫ُٕ ّلٖور هوػوّل ُوٓ اظح دحز ُوٓ ؤلثور ٖولِٖح جهدحػش ُوٓ جهيظٖخ جهيلحدل هَ ّظِحً هّظَ ‪ّٖ ،‬لىّى‬
‫جهدحػش دسلظٖل ج‪ٛ‬ظحدحز فٕ جهٌيّـض جهيِؿ هـهم ‪ ،‬ؤّ دحلسِيحل اػؿْ ًفق جهسلظٖل جهيِفّفر ‪.‬‬
‫يؽاٖب اهيلبتوج ‪:‬‬
‫‪ّ .1‬ظّؿ يظحل هويفٌّر فٕ جهػوّل ُوٓ جهدٖحٌحز دلدخ ّظّؿ جهدحػش ّجهيظٖخ يًِح ‪.‬‬
‫‪ .2‬سينً جهدحػش يً جهسإنؿ يً دٖحٌحز ّيِوّيحز سى جهػوّل ُوِٖح يً يوحؿف ؤؾفْ ‪.‬‬
‫‪ .3‬جهيلحدور جهسٕ ٖلّؿُح جهّؿ ّجهسفحُى يً جهيينً ؤً سػلق ٌظحػحً ؤندف يً ج‪ٝ‬لىسدٖحً يىً ػٖىش‬
‫جهػوّل ُوٓ اظحدحز وفٖػر ‪.‬‬
‫‪ .4‬سيٌغ جهدحػش ففور هي‪ٞ‬ػٌر جهيظٖخ ّجهيّكف جهنوٕ جهـٔ ٖلسظٖخ هَ ‪.‬‬
‫‪ .5‬سووغ هوسًدٖق ُوٓ ظيَٖ نفجثغ ج‪ٙ‬ففجؿ ديؾسوف يلسّٖحسِى جهسِوٖيٖر ًّدحُِى ‪.‬‬
‫‪ .6‬ج‪ٛ‬ظحدحز جهيسػول ُوِٖح يً جهٌِٖر سيصل جهيظسيَ ج‪ٙ‬ووٕ ؤفيل يً ًفٖلر ج‪ٝ‬لسدٖحً جهيفلىل‬
‫‪ ًٙ‬جهنصٖف يً جهٌحك هؿِٖى ج‪ٝ‬لسِؿجؿ هوسِحًّ اـج نحً جهيًوّخ يٌِى ُّ ؤً ٖسنويّج فلً ‪.‬‬
‫‪ .7‬سيٌغ ففور ؤفيل يً ج‪ٝ‬لسدٖحً هوننف ًُ جهدٖحٌحز ـجز جهِ‪ٞ‬كىر دحهيّيىُّحز جهيِلىؿذ ؤّ‬
‫جهيصٖفذ ه‪ٌٞ‬فِحل ‪ّ ،‬سينً جهدحػش يً جنسنحف ؤٔ ُّجًف كؿ سنيً ّفجء جهيظٖخ ‪.‬‬
‫‪ .8‬جهظّ ج‪ٝ‬ظسيحُٕ ٖسٖغ هودحػش يِحهظر جهيغًّ ج‪ٝ‬ظسيحُٖر جهسٕ كؿ ٖؾيَ هِح لوّم جهيظٖخ فىٕ‬
‫جهػٖحذ جهّجكِٖر ‪ ،‬فيً جهيينً هودحػش يص‪ ًٞ‬ادؿجء دِى ج‪ُٝ‬سفجى ُوٓ يّكف جهيظٖخ صى ي‪ٞ‬ػٌر‬
‫فؿ فِوَ ‪ُّ ،‬ـٍ يٖقذ يِير ؾحور ؤً جهِؿف جهٌِحثٕ ُّ جهسٌدئ دحهلوّم فٕ جهيّجكف جهيؾسوفر ‪.‬‬
‫ؽّٖة اهيلبتوج ‪:‬‬
‫‪ .1‬سػسحض اهٓ يِحفذ يً كدل جهدحػش ؤنصف ييح ٖػسحض ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪.‬‬
‫‪ .2‬سِفى جهدحػش هوّكٍّ فٕ دِى ج‪ٙ‬ؾًحء يصل ‪:‬‬
‫أ‪ .‬ؾًإ ج‪ٛ‬دؿجل ُّّ ُؿ ى سـنف ؤكّجل جهيظٖخ دؿكر ّدحهسحهٕ ادؿجل سِدٖفجسَ دسِدٖىفجز ؤؾىفْ هِىح‬
‫يِحٌٕ يؾسوفر ‪.‬‬
‫ة‪ .‬ؾًإ جهسغٖٖف ُّّ ُؿى سـنف جهسسحدَ جهلوٖى هوّكحثَ ؤّ جهِ‪ٞ‬كر جهلوٖير دًٖ دِى جهػلحثق‬
‫د‪ .‬ؾًإ جهسِفف ُّّ اغفحل ّكحثَ ُحير ؤّ جهسلوٖل يً ؤُيٖسِح ‪.‬‬
‫ش‪ .‬ؾًإ ج‪ٛ‬يحفر ُّّ جهيدحهغر فٕ سلؿٖف يح ٖوؿف ًُ جهيظٖخ ‪.‬‬
‫ض‪ .‬ؾًإ جهػـف ُّّ ػـف دِى جهػلحثق ؤّ جهسِدٖفجز ‪.‬‬

‫‪121‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .3‬فغى ؤً جهيظٖخ ؤػٖحًٌح كؿ ٖنِف دحهػفٖر فٕ جهسِدٖف ًُ فؤَٖ ٌُؿيح ٖئنؿ هَ جهدحػش ؤً جهيِوّيحز‬
‫لسنًّ لفٖر ‪ّ ،‬هنٌَ فديح ‪ٖ ٝ‬صق فَٖ سيحيحً ًحهيح ؤٌَ ُل ُوى دحليَ ٌُّّجٌَ ّدٖحٌحز ٌَُ ‪.‬‬
‫‪ .4‬جؾس‪ ٞ‬ف نؾوٖحز جهيظٖدًٖ كؿ ٖئصف فٕ يّكف جهلٖحك ُوٓ ؤٌػحء يؾسوفر ‪ ،‬نيح ؤً نل يظٖخ كؿ‬
‫ٖؾسوف يً يلحدور اهٓ ؤؾفْ ‪.‬‬
‫‪ .5‬ؤػٖحٌحً ‪ٖ ٝ‬نًّ هؿْ جهدحػش يظيُّر يلٌٌر يً ج‪ٙ‬لثور ّدحهسحهٕ سوِخ جهيلحفٌر دًٖ جهيلحد‪ٞ‬ز ‪.‬‬

‫‪ 4.7.2‬اعخٖبؼ األؿوّة اهيختؼ هسيؼ اهتٖبٌبح‪:‬ا‬


‫‪ٞ‬‬
‫ٌٌفجً هػفه جهدحػش ُوٓ جهػوّل ُوٓ دٖحٌحز ؤنصف ؿكر ّسيصٖ‪ ًٞ‬هويظسيَ ّه‪ٞ‬لسفحؿذ يً يقجٖح نى ً‬
‫يً ج‪ٝ‬لسدٖحً ّجهيلحدور ّيِحهظر ُّٖخ ن‪ ًٞ‬يٌِيح ديقجٖح جٗؾف ‪ ،‬سى جؾسٖحف ًفٖلر ج‪ٝ‬لسدٖحً دح‪ٛ‬يحفر اهٓ‬
‫اظفجء يلحد‪ٞ‬ز نؾوٖر يَ ج‪ٙ‬ففجؿ جهـًٖ نيوسِى ٌُٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬هيِحهظر سىإصٖف جهِٖىّخ جهيّيىػر‬
‫هوًفٖلسًٖ فلؿ سى جسؾحـ دِى ج‪ٛ‬ظفجءجز جهسٕ سسوؾه فٕ جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ .1‬هسفحؿٔ جؾس‪ٞ‬ف سفلٖفجز جهيظٖدًٖ ‪ٙ‬لثور ج‪ٝ‬لسدٖحً سى اظفجء جهؿفجلىر ج‪ٝ‬لىسً‪ُٖٞ‬ر ّسًدٖىق‬
‫ج‪ٝ‬لسدٖحً ُوٓ دِى ؤففجؿ جهٌِٖر ّسظفدسَ صى سِؿٖوَ دٌحء ُوٓ جهٌسحثط ‪.‬‬
‫‪ .2‬يفجُحذ جهؿكر فٕ سلظٖل ج‪ٛ‬ظحدحز ّسؿٌِّٖح يدحنفذ فٕ ٌفك جهّكز ‪.‬‬
‫‪ .3‬سلظٖل ج‪ٛ‬ظحدحز دحهنسحدر دحهٖؿ ؿًّ جلسِيحل ؤٔ ّلٖور سلظٖل آهٕ ّـهم هيٌغ جهيظٖىخ جهفجػىر‬
‫ّجهصلر ّسنظَِٖ ُوٓ جهػؿٖش ّج‪ٝ‬دسِحؿ ًُ قفٍ جهنم ؤّ جهفُدر فٕ ٌفلَ ‪.‬‬
‫‪ .4‬سُؿفخ جهدحػش ُوٓ ؤلحهٖخ ُّيوٖحز جهيلحدور ‪ٝ‬نسلحخ دِى جهيِحفجز يصل " ؾوق جهظّ جهّؿٔ –‬
‫وٖحغر ّاهلحء ج‪ٙ‬لثور – جهػوّل ُوٓ جلسظحدحز ‪. " ...‬‬
‫‪ .5‬لِٖحً هنلخ صلر جهيظٖدًٖ ّسنظِِٖى ُوٓ جهسِدٖف ًُ آفجءُى دػفٖر نحً جهسِفف جهنؾوٕ ُوِٖى‬
‫ّجهسلفخ يٌِى ًُ ًفٖق ؤوؿكحءُى ّقي‪ٞ‬ءُى كدل سلوٖى ج‪ٝ‬لسدٖحٌحز ّاظفجء جهيلحد‪ٞ‬ز يِِى ‪.‬‬

‫‪ 2.7.2‬يؽاٖب األؿوّة اهيختؼ هسيؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫‪ .1‬اينحٌٖر ؤُوٓ هسيصٖل جهيظحل جهؾحيَ هويلغ دٌِٖر ؤكل ُؿؿ ‪.‬‬
‫‪ .2‬اينحٌٖر جهػوّل ُوٓ ظؿٖر ؤنصف يً كدل ج‪ٙ‬ففجؿ جهـًٖ نيوسِى جهٌِٖر ‪.‬‬
‫‪ٌ .3‬لدر ج‪ٝ‬لسظحدر ّجهفؿّؿ ؤندف ييح ٖينً جهػوّل ُوَٖ دّجلًر ج‪ٝ‬لسدٖحً جهيفلل فلً‬
‫‪ .4‬يلسّْ ظّؿذ ج‪ٛ‬ظحدحز ؤُوٓ يً سوم جهسٕ ٖينً جهػوّل ُوِٖح ًُ ًفٖق ج‪ٝ‬لىسدٖحً فلىً ؤّ‬
‫جهيلحدور جهنؾوٖر فلً ‪.‬‬
‫‪ .5‬سلوٖه جهيؿذ جهقيٌٖر جه‪ٞ‬قير هسِدثر ج‪ٝ‬لسدٖحً دحهيسحدِر جهنؾوٖر دؿ‪ ًٝ‬يً جٌسٌحف ّوّل جهفؿّؿ ‪.‬‬
‫‪ .6‬اينحٌٖر جهػوّل ُوٓ اظحدحز ؤنصف ؿكر ديٌغ جهيظٖخ ففور هٖسينً يً ج‪ٛ‬ظحدر ُوٓ ج‪ٙ‬لثور يً‬
‫ؾ‪ٞ‬ل يفجظِر لظ‪ٞ‬سَ دحهؾوّه ‪.‬‬

‫‪122‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .7‬جهسإنؿ يً جلس‪ٞ‬ى جهيظٖخ نؾوٖحً ه‪ٞ‬لسدٖحً ّسِدثسَ دؿ‪ ًٝ‬يً سػّٖوَ ًُ ًفٖق ظِىر جهِيىل ؤّ‬
‫افلحهَ دبػؿْ جهّلحثل ج‪ٙ‬ؾفْ ‪.‬‬
‫‪ .8‬ؾ‪ٞ‬ل جهيلحدور جهنؾوٖر ٖينً سّيٖغ ٌلحً ج‪ٝ‬لسدٖحً جهسٕ كؿ ‪ٖ ٝ‬فِيِح جهيظٖخ ؤّ ج‪ٝ‬لسفلىحفجز‬
‫جهسٕ كؿ ًٖفػِح ‪.‬‬
‫‪ .9‬اينحٌٖر سييًٖ ج‪ٝ‬لسدٖحً ؤلثور ؤّلَ ّؤنصف يفٌّر هٖسى نفػِح ؾ‪ٞ‬ل جهيلحدور ‪.‬‬

‫‪ 7.7.2‬االؽختبؼاح اهخٕ خى يؼاؽبخِب ؽٌغ سيؼ اهتٖبٌبح ‪:‬‬


‫‪ .1‬كدل اظفجء جهؿفجلر جهسًدٖلٖر سى اظفجء ؿفجلر جلسً‪ُٖٞ‬ر سسوؾه فٕ جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ ‬ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ جهسلحفٖف جهسٕ ؤُؿسِح جهظِحز جهيؾسور ّجهيسِولىر ديسحدِىر لىٖف سٌفٖىـ‬
‫ينفُّحز جهسػّل ّيٖقجٌٖر جهسػّل ‪ّ ،‬ـهم هيِففر يِوّيحز ّجكِٖىر ُىً جهينىحفَٖ‬
‫جهيسإؾفذ ّجهظِحز جهيحهنر هسوم جهينحفَٖ ّجهينوفر ديسحدِر سٌفٖـُح ‪.‬‬
‫‪ ‬ج‪ٝ‬سوحل دحهظِحز ـجز جهِ‪ٞ‬كر ديسحدِر سٌفٖـ جهينحفَٖ ّجهسفؿؿ ُوٓ ُـٍ جهظِحز ّجهسِفف‬
‫ُوٓ ج‪ٙ‬ففجؿ جهيٌحً دِى اسيحى ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجسؾحـ جهلفجفجز جهيئصفذ فٕ سٌفٖىـ جهينىحفَٖ‬
‫ّسّيٖغ ؤُيٖر جهؿفجلر ّنلخ صلسِى هسنظِِٖى ُوٓ جهسِحًّ ‪.‬‬
‫‪ ‬دٌحءً ُوَٖ سى جهسّول اهٓ سػؿٖؿ جهظِحز ّج‪ٙ‬ففجؿ جهـًٖ يً جهيينىً جؾسٖىحفُى نٌِٖىر‬
‫هوؿفجلر ‪ ،‬صى سى سؿًّٖ كحثير دح‪ٙ‬ليحء ّاُؿجؿ ؾًر ُيل ّدفٌىحيط قيٌىٕ ه‪ٞ‬سوىح‪ٝ‬ز‬
‫ّسّقَٖ ج‪ٝ‬لسدٖحٌحز ّاظفجء جهيلحد‪ٞ‬ز ‪.‬‬
‫‪ .2‬سلوٖى ج‪ٝ‬لسدٖحً هويظٖخ كدل اظفجء جهيلحدور جهنؾوٖر هيٌػَ ففور هؿفجلر ج‪ٝ‬لىسدٖحً ّاينحٌٖىر‬
‫ًفع يح كؿ ٖؿّف فٕ ـٌَُ يً جلسفلحفجز ػّل ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪.‬‬
‫‪ .3‬هسفحؿٔ جهسإصٖف ُوٓ جهيظٖخ ؤّ ج‪ٖٛ‬ػحء هَ ددِى ج‪ٛ‬ظحدحز هـهم هى ًٖوخ جهدحػش يىً جهيظٖدىًٖ‬
‫‪ ٞ‬يٌِى ‪ ،‬دل سى سػؿٖؿ يُّؿ ‪ٛ‬ظفجء جهيلحدور جهنؾوىٖر‬
‫سِدثر ج‪ٝ‬لسدٖحٌحز ؾ‪ٞ‬ل جهولحء ج‪ّٙ‬ل يَ ن ً‬
‫يَ جهيظٖخ دِؿ سلوٖى ج‪ٝ‬لسدٖحً هَ يَ يفجُحذ يٌػَ جهّكز جهنحفٕ ‪ُٛ‬ؿجؿ ج‪ٛ‬ظحدر ‪.‬‬

‫‪ 7.5‬ؤغاث ّاسؼاءاح اهغؼاؿج‪:‬‬


‫ّكؿ سى اُؿجؿ ج‪ٝ‬لسدحٌر (يوػق فكى ‪ُ )2‬وٓ جهٌػّ جهسحهٕ‪:‬‬
‫‪ .1‬اُؿجؿ جلسدحٌر ؤّهٖر يً جظل جلسؾؿجيِح فٕ ظيَ جهدٖحٌحز ّجهيِوّيحز‪.‬‬
‫‪ .2‬كحى جهدحػش دقٖحفجز يٖؿجٌٖر هوظِحز جهيحهنر هغفى ظيَ جهيِوّيحز ُّيل ج‪ٛ‬ػوحثٖحز ّهسفسٖخ‬
‫سّقَٖ ؤؿجذ جهؿفجلر‪ّ ،‬ظيِِح دِؿ جؾسدحف جهٌِٖر‪.‬‬

‫‪123‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .3‬سى ُفى ج‪ٝ‬لسدحٌر ُوٓ يظيُّر يً جهيػنيًٖ ّجهـًٖ كحيّج دؿّفُى دسلؿٖى جهٌوىغ ّج‪ٛ‬فنىحؿ‬
‫ّسِؿٖل ّػـف يح ٖوقى‪.‬‬
‫‪ .4‬اظفجء ؿفجلر جؾسدحفَٖ يٖؿجٌٖر ؤّهٖر ه‪ٞ‬لسدحٌر ّسِؿٖوِح جهسِؿٖل جهيٌحلخ‪.‬‬
‫‪ .5‬سّقَٖ ج‪ٝ‬لسدحٌر ُوٓ ظيَٖ اففجؿ جهٌِٖر هظيَ جهدٖحٌحز جه‪ٞ‬قير هوؿفجلر‪ّ ،‬هلؿ سى سللٖى‬
‫ج‪ٝ‬لسدحٌر اهٓ كليًٖ نحهسحهٕ‪:‬‬
‫اهلؿى األّل ‪ّٖ:‬سٌحّل جهدٖحٌحز جهنؾوٖر جهيسِولر دحهيدػّصًٖ ّٖدوغ ُؿؿُح ‪ 4‬فلفجز‪.‬‬
‫اهلؿى اهذبٌٕ ‪ّ:‬كؿ جنسيل ُوٓ ص‪ٞ‬صر يػحّف ُٕ‪:‬‬
‫اهيضّؼ األّل‪ٖ :‬سِوق تتٖبٌبح ؽً ييذل اهيبهم ‪ّٖ ،‬نسيل ُـج جهيػّف ُوٓ (‪ )6‬يظح‪ٝ‬ز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل األّل‪ :‬ؾوفٖر جهيظٖخ ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسَ ّٖػسّٔ ُوٓ (‪ )11‬فلفذ‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهذبٌٕ‪ :‬ج‪ٛ‬هيحى دؿفجلر ّيِففر جهِلّؿ ّجهظّجٌخ جهلحٌٌّٖر ـجز جهِ‪ٞ‬كر ّٖػسّٔ‪ُ ،‬وٓ (‪)9‬‬
‫فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهذبهد‪ :‬ؤُيٖر جهظّجٌخ ّج‪ٛ‬ظفجءجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )9‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهؼاتؼ‪ :‬ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )9‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهعبيؾ‪ :‬ج‪ُٝ‬سيحى دحلسؾؿجى ج‪ٙ‬لحهٖخ ّجهسظِٖقجز جهػؿٖصر فٕ جسؾحـ جهلفجفجز‪ّٖ ،‬ػسىّٔ‬
‫ُوٓ (‪ )5‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهؿبغؾ‪ :‬ؤُيٖر سّفف جهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )16‬فلفذ‪.‬‬
‫اهيضّؼ اهذبٌٕ‪ٖ :‬سِوق ددٖحٌحز ًُ جهظِر جهيحهنر‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )6‬يظح‪ٝ‬ز ُوٓ جهٌػّ جهسحهٕ‪:‬‬
‫‪ ‬اهيسبل األّل‪ :‬لٖحلحز ج‪ٝ‬ؾسٖحف ّجهسًِٖٖ ّج‪ُٝ‬سيحى دحهسؿفٖخ ّجهسًّٖف ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )13‬فلفذ‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهذبٌٕ‪ :‬جلسؾؿجى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهػؿٖصر فٕ اؿجفذ جهينحفَٖ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )5‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهذبهد‪ :‬سّفف ّجلسؾؿجى جهسظِٖقجز جهػؿٖصر‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )3‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهؼاتؼ‪ّ :‬ظّؿ ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )9‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهعبيؾ‪ :‬ظّؿذ جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر دحػسّجثِح ُوٓ جهٌّحثف‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )10‬فلفجز‪.‬‬
‫‪ ‬اهيسبل اهؿبغؾ‪ :‬ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ّجهسٌلٖق دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ ‪ّٖ ،‬ػسّٔ ُوٓ (‪ )5‬فلفذ‪.‬‬
‫اهيضّؼ اهذبهد ‪ًٖ :‬فع ؤلثور سسِوق دحهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف ييصوٕ جهيحهم ّٖػسّٔ ُـج جهيػىّف ُوىٓ‬
‫يظح‪ٝ‬ز فثٖلر سسييً (‪ )83‬لئجل يّقُر ُوٓ ص‪ٞ‬صر فثحز‪:‬‬
‫جهفثر ج‪ّٙ‬هٓ‪ :‬جهسإؾٖف دلدخ جهيحهم‪.‬‬
‫جهفثر جهصحٌٖر‪ :‬جهسإؾٖف دلدخ جهيلحّل‪.‬‬
‫جهفثر جهصحهصر‪ :‬جهسإؾٖف دلدخ جهينفف‪/‬ج‪ٝ‬لسنحفٔ‪.‬‬
‫جهفثر جهفجدِر‪ :‬جهسإؾٖف دلدخ ؤًفجف ؾحفظٖر‪.‬‬

‫‪124‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪8.5‬ااصيقااالستبمدن‪:‬ا‬
‫ؤ‪ .‬ذتبح ّضغق االؿختٖبً‪:‬‬

‫تم عرض االستبٌان فً صورته األولٌة على مجموعة مان المحكماٌن لمعرفاة ماد صاد االساتبٌان مان‬
‫حٌث المحتو ‪ ،‬ومد سالمة صٌاغة العبارات‪ ،‬ومد مالءمتها‪ ،‬وبهدف التعرف‬
‫على رأٌهم فً االستبٌان للتأكد من تعبٌره عن األهداف األساسٌة للدراسة‪ ،‬وصٌاغة العبارات بأسلو ماهوم‬
‫ال ٌحتمل أكثر من معنى‪ ،‬وبعد دراسة تاصٌلٌة من الساد المحكمٌن‪ ،‬وبعد مقابالت متعمقة مع بعضهم ممن‬
‫أتٌ له الوقت لدراسة االستبٌان مع الباحث‪ ،‬أشاروا بمجموعة‬
‫من المالحظات القٌمة‪ ،‬ومن ثم تم التوفٌ باٌن االتجاهاات واآلراء الاوارد مان السااد المحكماٌن بحاذف أو‬
‫إضافة أو تعدٌل فً محتو االستبٌان‪ ،‬والجدول التالً رقم (‪ٌ) )8-5‬وض عدد فقرات‬
‫االستبٌان حس كل من جوانبها‪.‬‬

‫انجذول سلى (‪)6-2‬‬


‫َىضخ ػذد أعئهت االعتببَت دغب كم يذىس يٍ يذبوس انذساعت‬
‫األسئلة‬ ‫المحاور‬ ‫الرقم‬
‫‪25‬‬ ‫اعلوا تمعنمااث ملبا بك‬ ‫‪.5‬‬
‫‪51‬‬ ‫اعلوا تمعنملبجهةملبا بكةمبلاش ريع‬ ‫‪.5‬‬
‫‪33‬‬ ‫تأخيرماسابملباق و ‪-‬لباشرف‪/‬ملالستش ري‪-‬لألطرلفملبخ رجية‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫‪591‬‬ ‫مجموع فقرات االستبيان‬

‫ة‪ -‬اهضغق اهتٌبئٕ ألتؾبغ االعختبؼ‬


‫ظؿّل فكى (‪ٖ )8-5‬دًٖ يؿْ جفسدحً نل يػّف يً يػحّف ج‪ٝ‬ؾسدحف دحهؿفظر جهنوٖر هفلفجز ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪ّ ،‬‬

‫ؤً يػسّْ نل يػّف يً يػحّف ج‪ٝ‬لسدٖحً هَ ُ‪ٞ‬كر كّٖر دِؿف جهؿفجلر ٌُؿ يلسّْ ؿ‪ٝ‬هر ( ‪.)   0.05‬‬

‫‪125‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جذول (‪:)8-5‬‬
‫انصذق البنائي لجوانب الدراسة‬
‫يؿخّْ‬ ‫يؾبيل‬
‫ؽٌّاً اهسبٌة‬ ‫اهيضّؼ‬
‫اهيؾٌّٖج‬ ‫االؼختبع‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪0.659‬‬ ‫اعلوا تمعنمااث ملبا بك‬ ‫األّل‬

‫‪0.000‬‬ ‫‪0.547‬‬ ‫اعلوا تمعنملبجهةملبا بكةمبلاش ريع‬ ‫اهذبٌٕ‬


‫‪0.000‬‬ ‫‪0.714‬‬ ‫تأخيرماسابملباق و ‪-‬لباشرف‪/‬ملالستش ري‪-‬لألطرلفملبخ رجية‪.‬‬ ‫اهذبهد‬

‫ذبٌٖ ًب ‪ -‬ذتبح االؿختبٌج‪:‬‬


‫ّكؿ ؤظفْ جهدحػش ؾًّجز جهصدحز ُوٓ جهٌِٖر ج‪ٝ‬لسً‪ُٖٞ‬ر ٌفلِح دًفٖلر ؤهفح نفٌّدحؼ‪.‬‬

‫عؼٖلج ؤهفب نؼٌّتبط ‪:Cronbach's Alpha‬‬


‫جلسؾؿى جهدحػش ًفٖلر ( ؤهفب نؼٌّتبط ) هلٖحك صدحز ج‪ٝ‬لسدحٌر نًفٖلر هلٖحك جهصدحز ّػول ُوٓ يِحيل‬
‫جفسدحً كؿفٍ (‪ ُّّ )0.797‬يِحيل صدحز يفسفَ ّؿجل اػوحثًٖح ‪ٖ.‬دًٖ ظؿّل فكى (‪ )8-5‬ؤً يِحي‪ٞ‬ز جهصدحز‬
‫يفسفِر هفلفجز ج‪ٝ‬لسدحٌر‪.‬‬

‫سغّل ؼكى (‪)9-5‬‬


‫يؾبيل اهذتبح (ؤهفب نؼٌّتبط)‬
‫يغتىي‬ ‫يؾبيل‬ ‫ػذد‬ ‫ػُىاٌ انًذىس‬ ‫انًذىس‬
‫انذالنت‬ ‫انفمشاث‬
‫االؼختبع‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪0.712‬‬ ‫‪22‬‬ ‫اعلوا تمعنمااث ملبا بك‬ ‫األّل‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪0.784‬‬ ‫‪44‬‬ ‫اعلوا تمعنملبجهةملبا بكةمبلاش ريع‬ ‫اهذبٌٕ‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪0.804‬‬ ‫‪29‬‬ ‫تأخيرماسابملباق و ‪-‬لباشرف‪/‬ملالستش ري‪-‬لألطرلفملبخ رجية‪.‬‬ ‫اهذبهد‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪0.698‬‬ ‫‪591‬‬ ‫فمشاث انًذىس جًُؼب‬

‫ّفٕ يّء ييح لدق ٖسيغ ؤً جهظؿجّل جهلحدلر سدًٖ ؤً نل يً جهفلفجز ؿجهر اػوحثٖحً ٌُىؿ يلىسّْ‬
‫ؿ‪ٝ‬هر (‪ّ ،)0.05‬ؤً ٌُحم ُ‪ٞ‬كر جفسدحً كّٖر دِؿف جهؿفجلر ٌُؿ يلسّْ ؿ‪ٝ‬هر (‪ّ ،)0.05‬دـهم ٖنًّ‬
‫جهدحػش كؿ سإنؿ هَ وؿق ّصدحز ج‪ٝ‬لسدحٌر ‪ّ ،‬دـهم ؤودػز ج‪ٝ‬لسدحٌر فٕ وّفسِح جهٌِحثٖىر وىحهػر‬
‫هوسًدٖق ُوٓ ٌُٖر جهؿفجلر‪.‬‬

‫‪126‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 8.5‬اهيؾبهسبح اإلضضبئٖج‪:‬‬
‫كحى جهدحػش دسففٖغ ّسػوٖل ج‪ٝ‬لسدحٌر يً ؾ‪ٞ‬ل دفٌحيط ج‪ٛ‬ػوحثٕ )‪ّ (SPSS‬دفٌحيط (‪ّ )Excel‬سى‬
‫جلسؾؿجى ج‪ٝ‬ؾسدحفجز ج‪ٛ‬ػوحثٖر جهسحهٖر‪:‬‬
‫‪ .1‬جهٌلخ جهيثّٖر ّجهسنفجفجز ّجهيسّلًحز جهػلحدٖر‬
‫‪ .2‬ج‪ُٙ‬يٖر جهٌلدٖر (يً ػٖش سفسٖخ جهفلفجز)‪.‬‬
‫‪ .3‬جؾسدحف ؤهفح نفٌّدحؼ هيِففر صدحز فلفجز ج‪ٝ‬لسدحٌر‬
‫‪ .4‬يِحيل جفسدحً دٖفلًّ هلٖحك وؿق جهفلفجز‬
‫‪ .5‬يِحؿهر لدٖفيحً دفجًّ هوصدحز‪.‬‬
‫‪ .6‬جؾسدحف نحٔ هوففّق‪.‬‬

‫‪127‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫انفصم انغبدط‬

‫تذهُم وتفغُش انبُبَبث‬


‫واختببس انفشضُبث‬

‫‪128‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا فصلاا سديساتحلملاوتفسمراا بمدندتاواختبدراا فرضمدت‬


‫‪ ‬يلغيج‬
‫‪ ‬خضوٖل فلؼاح االؿختبٌج‬
‫‪ ‬خضوٖل اهفؼظٖبح‬
‫‪ 1.6‬يلغيج‪:‬‬
‫سى فٕ ُـج جهفول جلسِفجى ؤُى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهنحثِر هظيَ جهدٖحٌحز ّجهيِوّيحز جه‪ٞ‬قير ه‪ٚ‬دػحش ّجهؿفجلحز‬
‫جهسًدٖلٖر‪ّ ،‬سػؿٖؿ ج‪ٙ‬لوّخ جهيسدَ هوػوّل ُوٓ يِوّيحز ّدٖحٌحز ُـج جهدػش ‪ّ ،‬سّيٖغ ؾوحثه ُىـج‬
‫ج‪ٙ‬لوّخ ّؤلدحخ جؾسٖحفٍ ّج‪ُٝ‬سدحفجز جهسٕ سى يفجُحسِح ٌُؿ ظيَ سوم جهدٖحٌحز‪.‬‬
‫نيح سى سػؿٖؿ يظسيَ ٌُّٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬نفع يفجػل اُؿجؿ ّسًّٖف ٌيّـض ج‪ٝ‬لسدٖحً هٌِٖىف دحهوىّفذ‬
‫جهٌِحثٖر جهس ٕ سػسّٔ ُوٓ جهيِحٖٖف ّجهيسغٖفجز جهفثٖلر ّجهففُٖر جهيِى سّففُح فٕ ييصل جهيحهىم ّجهظِىر‬
‫جهيحهنر دح‪ٛ‬يحفر اهٓ يسغٖف يفسدً ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف‪ّ ،‬نـهم يسغٖفجز يفسدًر‬
‫دإلدحخ جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف جهيحهم ‪.‬‬
‫ّٖسٌحّل ُـج جهفول ؤٖيحً سػوٖل جهدٖحٌحز جهسٕ سى جهػوّل ُوِٖح يً ؾ‪ٞ‬ل ج‪ٝ‬لسدٖحٌحز ‪ّ ،‬ـهم يً ؤظل‬
‫اصدحز ؤّ ففى ففيٖحز جهؿفجلر جهيسيصور فٕ ففيٖحز ج‪ٝ‬لسدٖحً ّهسػلٖق ؤُؿجف جهؿفجلر‪.‬‬

‫‪ 2.6‬يوعص ععج خضوٖل اهتٖبٌبح‪:‬‬


‫سِسيؿ ؾًر جهسػوٖل ُوٓ اظفجء جهسػوٖ‪ٞ‬ز ج‪ٛ‬ػوحثٖر هودٖحٌحز جهيسػول ُوِٖح يً ؾ‪ٞ‬ل جهؿفجلر جهيٖؿجٌٖر‬
‫هوػوّل ُوٓ ٌسحثط ٖينً دٌحءً ُوِٖح سػلٖق ؤُؿجف ج‪ٝ‬لسدٖحً ّاصدحز ؤّ ففى ففيٖحسَ جٗسٖر‪:‬‬
‫‪ّ .1‬ظّؿ كوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء ج‪ٙ‬ففجؿ ييصوٕ جهيحهم يً " اؿجفًٖٖ ّكحًٌٌّٖٖ ّيحهًٖٖ " ‪.‬‬
‫‪ّ .2‬ظّؿ كوّف فٕ نفحءذ "يلسّْ ؾؿيحز ّاظفجءجز" جهظِحز جهيحهنر ‪.‬‬
‫‪ّ .3‬ظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ كوّف جهيحهم ففؿًج ّظِ ًر ّػؿّش جهسإؾٖف‪.‬‬

‫ّنحً ـهم دبظفجء جؾسدحف يفدَ نأٔ هظّؿذ جهيًحدلر هسّقَٖ ٌلخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز ؾٖىحفجز‬
‫ج‪ٛ‬ظحدحز جهيًفّػر ُوٓ ؤلحك وٖغر اػوحءذ ج‪ٝ‬ؾسدحف جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪(oi  ei ) 2‬‬
‫‪i‬‬ ‫(‪= ) 1 , 2 , 3 , ........., n‬‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪ ‬‬‫‪2‬‬

‫‪ei‬‬
‫‪ُ = n‬ؿؿ جهدؿجثل جهيًفّػر ه‪ٜ‬ظحدر‬ ‫‪ : ei‬جهٌلدر جهيسّكِر‬ ‫‪ : oi‬جهٌلدر جهينحُؿذ‬
‫ّٖنسيل ُـج ج‪ٝ‬ؾسدحف ُوٓ جهيلحفٌر دًٖ جهلٖير جهيػلّدر ّجهلٖير جهيظؿّهر هيفدَ نأٔ ٌُؿ يلسّْ يٌِّٖر‬
‫‪ %5 = ‬دحفسفجى ففيٖسًٖ صى كدّل اػؿجُيح ّففى ج‪ٙ‬ؾفْ دٌح ًء ُوٓ جهٌسحثط ‪ّ ،‬جهففيٖسحً ُيح ‪:‬‬

‫‪129‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ -‬فؼظٖج اهؾغى ‪ : 0H‬جهسٕ سٌِٕ ؤً سّقَٖ جلسظحدحز جهيظٖدًٖ يٌسٌير ّؤً جهففّق فٕ سوم ج‪ٝ‬لسظحدحز‬
‫ٖينً افظحُِح اهٓ جهوؿفر ‪ّ ،‬سلدل ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤكل يىً جهلٖيىر‬
‫جهيظؿّهر هَ ‪ ،‬دٌٖيح سففى ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤندف يً كٖيسَ جهيظؿّهر ‪.‬‬
‫‪ -‬اهفؼظٖج اهتغٖوج ‪ : 0H‬جهسٕ سٌِٕ ؤً سّقَٖ جلسظحدحز جهيظٖدًٖ غٖف يٌسٌير ‪ّ ،‬سلدل ُـٍ جهففيٖر اـج‬
‫نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤندف يً جهلٖير جهيظؿّهر هَ ‪ ،‬دٌٖيح سففى ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير‬
‫جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤكل يً كٖيسَ جهيظؿّهر ‪.‬‬
‫ّهخضلٖق ؤُغاف االؿختٖبً سى اُؿجؿ جهيسغٖفجز دػٖش جنسيوز ُوٓ جهيسًودحز جهّجظخ سّجففُح فٕ ييصوٕ‬
‫جهيحهم ج‪ٙ‬ففجؿ " اؿجفًٖٖ ّيحهًٖٖ ّكحًٌٌّٖٖ " ّجهظِحز جهيحهنر نيح لدق سٌحّهِح فٕ جهفوّل جهلحدلر‪ّ ،‬سىى‬
‫سويٖى ج‪ٝ‬لسدٖحً دػٖش جػسّْ جهظقؤًٖ جهصحٌٕ ّجهفجدَ يٌَ ُوٓ جهيسغٖفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دنفحءذ ييصل جهيحهم‬
‫‪ّ ،‬ـهم هسظيَٖ جهدٖحٌحز جهيسِولر دحهففيٖر ج‪ّٙ‬هٓ ‪ ،‬نيح سى سييًٖ جهيسغٖفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دإؿجء جهظِىحز‬
‫جهيحهنر فٕ جهظقء جهصحهش يً ج‪ٝ‬لسدٖحً دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهلئجل (‪ )00.5‬دحهظقء جهصحٌٕ ‪ّ ،‬ـهم هسظيَٖ جهدٖحٌحز‬
‫جهيسِولر دحهففيٖر جهصحٌٖر ‪ّ ،‬سى سويٖى ؤلثور ج‪ٝ‬لسدٖحً دػٖش جػسّْ نل يسغٖف فثٖلٕ ُوىٓ يسغٖىفجز‬
‫ففُٖر ػسٓ ٖودغ دح‪ٛ‬ينحً سظيَٖ كؿف ؤندف يً جهدٖحٌحز ّجهيئنفجز ‪ّ ،‬هسلوٖل ٌلدر جهيِوّير جهؾحًثىر‬
‫ّجهسإنؿ يً يوؿجكٖر ّظؿٖر ج‪ٛ‬ظحدحز ‪.‬‬
‫ّٖسٌحّل جهلئجل (‪ )04.2‬دحهظقء جهصحهش يً ج‪ٝ‬لسدٖحً جهدٖحٌحز جهؾحور ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينىحنل‬
‫ؤؿز اهٓ سإؾٖف سٌفٖـُح ‪ ،‬هٖسى دحهسحهٕ سػوٖل جهدٖحٌحز جهؾحور دفؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ُـج جهلئجل يىً ظِىر‬
‫ّن‪ ًٞ‬يً دٖحٌحز ؤؿجء ييصوٕ جهيحهم ّدٖحٌحز ؤؿجء جهظِحز جهيحهنر يً ظِر ؤؾفْ ‪ّ ،‬ـهم دغٖر جهّوّل اهٓ‬
‫ُ‪ٞ‬كر دًٖ كوّف جهيحهم ففؿًج ّظِرً ّيؿْ ػؿّش جهسإؾٖف ‪ٛ‬صدحز ؤّ ففى جهففيٖر جهصحهصر ‪.‬‬
‫ّهنٕ ٖينً جهسّول اهٓ اُؿجؿ جهسّوٖحز ّجهيلسفػحز جهنفٖور ديِحهظر ـهم جهلوّف اـج يح سى اصدحسَ فلٖسى‬
‫ج‪ُٝ‬سيحى ديِففر ّسػؿٖؿ ظّجٌدَ فٕ ن‪ ًٞ‬يً ؤؿجء ييصل جهيحهم نففؿ ّيلىسّْ ؾىؿيحز جهظِىر جهيحهنىر‬
‫نيئللر فٖيح ٖسِوق دحهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫نيح ٖسٌحّل جهظقء جهؾحيك يً ج‪ٝ‬لسدٖحً جهدٖحٌحز جهؾحور دفؤٔ جهيحهم ػّل ؤلدحخ جهسىإؾٖف ‪ّٖ ،‬سيىيً‬
‫كّجثى دح‪ٙ‬لدحخ جهيلحُير فٕ ػؿّش جهسإؾٖف يوٌفَ ػلخ جهًفف جهيلدخ هِح ‪ّ ،‬ـهم دِؿف جهسّول اهٓ‬
‫ؿفظر يلحُير ج‪ًٙ‬فجف جهيؾسوفر فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهسّول اهٓ سفسٖخ يسلولل ‪ٙ‬لدحخ‬
‫جهسإؾٖف ػلخ ؤُيٖسِح يً ّظِر ٌٌف جهيحهم ‪ّ ،‬نـهم جهسّول اهٓ سفسٖخ ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم ‪.‬‬

‫‪ 2.7‬اهخضوٖل اهّضفٕ هوتٖبٌبح ‪:‬‬


‫ِٖسيؿ جهسػوٖل جهّوفٕ هفؿّؿ جهيلسظٖدًٖ ُوٓ اٌِحف يئنفجز جهٌلخ جهيثّٖر ّيلحٖٖك جهٌقُر جهيفنقٖر‬
‫ّجهفلّيحز جهدٖحٌٖر دحلسؾؿجى دفيظٖر (‪ )Microsoft Excel‬هسػوٖل ج‪ٛ‬ظحدحز جهيسػول ُوِٖح‪.‬‬

‫‪130‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 0.2.7‬اهتٖبٌبح اهيخؾولج تييذل اهيبهم ‪:‬‬


‫‪ .0‬عوفٖخَ يً عالل غؼاؿخَ ّخغؼٖتَ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬غؼاؿج اغاؼث اهيشؼّؽبح ‪ٖ :‬سييً جهظؿّل (‪ )6.4‬ؤُؿجؿ ٌّلخ جهيظٖدًٖ ييح هؿِٖى ؾوفٖر ُحيىر‬
‫ًُ اؿجفذ جهينفُّحز ّييً هٖك هؿِٖى ‪ّٖ ،‬سيغ ؤً ٌلدر ‪ %51.6‬يٌِى هٖك هؿِٖى سوم جهؾوفٖر‪.‬‬
‫سغّل (‪ )0.7‬ؾوفٖر جهيلسظٖخ ًُ اؿجفذ جهينفُّحز يً ؾ‪ٞ‬ل ؿفجلسَ ّسؿفٖدَ‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪%48.8‬‬ ‫‪42‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪%20.7‬‬ ‫‪48‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬
‫خ‪ .‬اإلهيبى تنٖفٖج ضؿبة ّكح ؤٌشعج اهيشبؼٖؼ ‪ :‬ؤفحؿ ‪ %55.9‬يً جهيظٖدًٖ ؤٌَ هٖك هؿِٖى ؾوفٖر ًُ‬
‫نٖفٖر ػلحخ جهّكز ‪ٌٙ‬نًر جهينفٍّ‪ّّٖ ،‬يغ جهظؿّل (‪ )6.2‬ؤُؿجؿ ٌّلخ جهيظٖدًٖ جهـًٖ هؿِٖى‬
‫ؾوفٖر ًُ نٖفٖر ػلحخ جهّكز ‪ٌٙ‬نًر جهينفٍّ ّجهـًٖ هٖك هؿِٖى ‪.‬‬
‫سغّل (‪ )5.7‬اإلهيبى تنٖفٖج ضؿبة ّكح ؤٌشعج اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪%44.0‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪%22.1‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫ح‪ .‬ااإلهيبى تإُى ؤؿبؿٖبح اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪ٖ :‬يصل جهننل (‪ )1.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر دبظحدحز جهيظٖدىًٖ‬
‫ًُ ؾوفٖسِى ػّل ؤُى ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ ‪ّٖ ،‬سيغ يً ؾ‪ٞ‬هَ ؤً ‪ %41.75‬فلً يٌِى هؿِٖى‬
‫ؾوفٖر سسفجّع يح دًٖ جهييسحقذ ّجهظٖؿذ ظؿجً ّجهظٖؿذ ‪ ،‬دٌٖيح ٖننل ـّٔ جهؾوفٖر جهيسّلًر ّجهيػؿّؿذ‬
‫ّجهـًٖ هٖك هؿِٖى ؾوفٖر يح ٌلدسَ ‪ %58.25‬يً جهيظٖدًٖ ‪.‬‬

‫‪7.35%‬‬
‫ممتاز‬ ‫‪25.45%‬‬
‫‪17.20%‬‬
‫جٌد جدا‬
‫جٌد‬
‫متوسطة‬
‫محدود‬
‫لٌس لدي خلاٌة‬ ‫‪17.20%‬‬
‫‪16.67%‬‬
‫‪16.13%‬‬

‫ننل (‪ )1.6‬ؾوفٖر جهيظٖخ ػّل ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ‬

‫‪131‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ش‪ .‬اإلهيبى تيعبعؼ اهخإعٖؼ ‪ :‬يً ؾ‪ٞ‬ل سػوٖل ج‪ٛ‬ظحدحز جهيسِولر ديؿْ كؿفجز جهيظٖدًٖ ُوٓ سوىّف‬
‫جهيؾحًف جهسٕ ٖينً ؤً سٌسط ًُ جهسإؾٖف جسيغ ؤً ٌلدر ‪ %41.94‬يٌِى ‪ٖ ٝ‬ظؿًّ ؤٔ وِّدر فٕ‬
‫سوّف سوم جهيؾحًف ‪ّ ،‬ؤً ٌلدر ‪ %53.76‬يٌِى ٖظؿًّ وِّدر فٕ ـهم اً كوز ؤّ نصفز ‪ّ ،‬ؤً‬
‫‪ %4.30‬يٌِى ‪ٖ ٝ‬ينٌِى ـهم ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )2.6‬جهٌلخ جهسٕ سيصل اظحدحز جهيظٖدىًٖ دِىؿ‬
‫سوٌٖفِح ػلخ جهلؿفذ ُوٓ سوّف جهيؾحًف جهسٕ ٖينً ؤً سٌسط ًُ جهسإؾٖف ‪ّ ،‬يٌِح ٖينً جلسٌدحً‬
‫ض‪ .‬ؤً ‪ %58.07‬يٌِى ٖينٌِى سوّف جهيؾحًف دلِّهر ؤّ دلِّهر ُحهٖر ؤّ دىدِى جهوىِّدر ّؤً‬
‫‪ %41.93‬سّجظِِى فٕ لدٖل ـهم وِّدر كؿ سنًّ دحهغر ؤّ هٖك هؿِٖى جهلؿفذ ُوٓ ـهم‪.‬‬

‫بسهولة عالٌة‬ ‫‪4.30% 4.30%‬‬ ‫‪11.83%‬‬


‫بســــــهولة‬
‫ببعض ال صعوبة‬
‫بصـــعــوبة‬
‫بصعوبة بالغة‬ ‫‪33.33%‬‬ ‫‪30.11%‬‬
‫لٌس لدي قدر‬
‫‪16.13%‬‬

‫ننل (‪ )2.6‬كؿفذ جهيظٖدًٖ ُوٓ سوّف يؾحًف جهسإؾٖف‬

‫ّٖينً جُسدحف يح سى جهسّول اهَٖ ػسٓ جًٗ يً ؾ‪ٞ‬ل جهسػوٖ‪ٞ‬ز جهّوفٖر هودٖحٌحز يئنفًج يدؿثًٖح هّظّؿ‬
‫كوّف فٕ اُؿجؿ ّسنًّٖ ُئ‪ٝ‬ء ج‪ٙ‬ففجؿ هييحفلر ؤؿّجفُى نييصوًٖ هويحهم ‪.‬‬
‫‪ .2‬اُخيبيَ تغؼاؿج اهؾلغ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬غؼاؿج اهتٌّغ اهيخؾولج تبهخإعٖؼ‪ٌ :‬وز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ جُسيحيِى دحهسؿكٖق فٕ دٌّؿ جهِلؿ‬
‫ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف ُوٓ ؤً ‪ %43.01‬يٌِى ؿجثيحً ؤّ غحهدحً يح ِٖسيىًّ دىـهم ‪ّ ،‬ؤً ‪%56.99‬‬
‫يٌِى ايح ؤٌِى ‪ٖ ٝ‬لّيًّ دـهم ؤّ ٖلّيًّ دَ ؤػٖحٌحً فلً ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ٌ )3.6‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ‬
‫دِؿ سوٌٖفِح ُوٓ ؤلحك يؿْ جُسيحيِى دحهسؿكٖق فٕ دٌّؿ جهِلؿ جهيسِولر دحهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪132‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪16.13%‬‬ ‫‪19.35%‬‬
‫دائما‬
‫غالبا‬
‫أحٌانا‬
‫ال‬ ‫‪23.66%‬‬
‫‪40.86%‬‬

‫شىً (‪ )3.6‬جهسؿكٖق فٕ دٌّؿ جهِلؿ ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف‬

‫ة‪ .‬اغؼاؿج اهضلّق ّاهّاستبح اهخؾبكغٖج ‪ :‬ظحءز اظحدحز جهيظٖدًٖ ػّل ؿفجلسِى هوػلّق ّجهّظدىحز‬
‫جهسِحكؿٖر هن‪ ًٞ‬يً جهيحهم ّجهيلحّل هسؿل ُوٓ ؤً ‪ %40.86‬يٌِى ِٖسيًّ دؿفجلىر سوىم جهػلىّق‬
‫ّجهّظدحز كدل دؿء جهسٌفٖـ ؤّ ؾ‪ٞ‬هَ ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %59.14‬يٌِى ‪ِٖ ٝ‬سيًّ دـهم ا‪ٌُ ٝ‬ؿ سّكَ يننور ؤّ‬
‫ػؿّصِح ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )4.6‬فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ّكز ؿفجلسِى هوػلّق ّجهّظدحز جهسِحكؿٖر ‪.‬‬

‫‪%16.12‬‬
‫قبل التناٌذ‬ ‫‪%21.18‬‬
‫خالل التناٌذ‬ ‫‪%8 .72‬‬
‫توقع مشكلة‬ ‫‪%87.96‬‬
‫حدوث مشكلة‬

‫ننل (‪ )4.6‬ج‪ُٝ‬سيحى دؿفجلر جهػلّق ّجهّجظدحز جهسِحكؿٖر‬

‫‪ .2‬اُخيبيَ تيؾؼفج اهسّاٌة اهلبٌٌّٖج ػاح اهؾالكج ‪:‬‬


‫ؤ‪ .‬االعالػ ؽوٓ الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج ‪ :‬ػّل يؿْ اهيحى جهيظٖدًٖ د‪ٞ‬ثػر جهِلىّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖىر جهٌىحسط‬
‫دحهًدَ ًُ جُسيحيِى دح‪ُ ًٍٞٝ‬وِٖح ننوز فؿّؿ جهـًٖ هؿِٖى اهيحى دِح ٖسفجّع دًٖ جهّجلَ ظىؿًج‬
‫ّجهظٖؿ ظؿجً ّجهظٖؿ ٌلدر ‪ %38.70‬يٌِى ‪ّ ،‬فؿ ‪ %61.29‬دإً هؿِٖى اهيحى يسّلً ؤّ يػىؿّؿ ؤّ‬
‫هٖك هؿِٖى اهيحى دِح ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ٌ )5.6‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػلخ يلسّٖحز اهيحيِى دحه‪ٞ‬ثػر ‪.‬‬

‫‪133‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫واسع جدا‬ ‫‪%18.91‬‬


‫جٌدجد ا‬ ‫‪%17.81‬‬
‫جٌـــد‬ ‫‪%15.15‬‬
‫‪%81.51‬‬
‫متوسط‬
‫محدود‬
‫‪%11.75‬‬
‫ال‬
‫‪%88.58‬‬

‫ننل (‪ )5.6‬ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬

‫خ‪ .‬خضغٖد اهيؾوّيبح اهلبٌٌّٖج ‪ :‬دسػوٖل فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ػفوِى ُوٓ جهػوّل ُوٓ اوؿجفجز‬
‫‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر سى جلسٌدحً ؤً ‪ %34.41‬يٌِى ٖػفوًّ ُوٓ ـهم ؿجثيًح ؤّ غحهدًح ؤّ ؤػٖحًٌح ‪،‬‬
‫دٌٖيح ‪ %65.59‬يٌِى ايح ؤٌِى ‪ٖ ٝ‬ػفوًّ ُوٓ ـهم ؤّ ؤٌِى ٖػفوًّ ُوَٖ ٌحؿفجً ؤّ ٌُؿ جهػحظر‬
‫اهٓ ـهم ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )6.6‬يؿْ ػفه جهيظٖدًٖ ُوٓ يسحدِر اوؿجفجز جه‪ٞ‬ثػر ‪.‬‬

‫دائما‬ ‫‪7.53%‬‬ ‫‪10.75%‬‬


‫غالبا‬ ‫‪11.83%‬‬
‫أحٌانا‬
‫نادرا‬
‫عندالحاجة‬ ‫‪38.71%‬‬ ‫‪11.83%‬‬
‫ال‬
‫‪19.35%‬‬

‫ننل (‪ )6.6‬جهػفه ُوٓ يسحدِر اوؿجفجز ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر‬

‫‪134‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .4‬اهيبيَ تإُيٖج اهسّاٌة ّاإلسؼاءاح ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ؤ‪ .‬ااهِٖبنل اهخٌغٖيٖج ‪ :‬يً ؾ‪ٞ‬ل فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ؤفآُى فٕ يؿْ ػحظر جهينفٍّ اهىٓ ُٖنىل‬
‫سٌٌٖيٕ سدًٖ ؤً ‪ %93.55‬يٌِى ٖفًّ ـهم يِى ظؿجً ؤّ يسّلً ج‪ُٙ‬يٖر ‪ ،‬نيح ٖفْ ‪ %6.45‬يٌِى‬
‫ؤً ـهم كوٖل ج‪ُٙ‬يٖر ‪ ،‬دٌٖيح هى ٖفْ ؤػؿجً يٌِى ؤً ـهم غٖف يِى ‪ّٖ ،‬سييً جهنىنل (‪ )7.6‬ؤفجء‬
‫جهيظٖدًٖ ػّل ػحظر جهينحفَٖ اهٓ ّظّؿ جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ‪ّ ،‬دحهسحهٕ ٖسدًٖ يؿْ اهيحيِى دإُيٖىر‬
‫ـهم جهظحٌخ ‪.‬‬

‫‪%6. 5‬‬

‫مهم جدا‬ ‫‪% 9. 6‬‬


‫متوسط األهمٌة‬ ‫‪% .19‬‬
‫قلٌل األهمٌة‬

‫ننل (‪ )7.6‬ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر‬

‫ة‪ .‬اٌغى اهيؾوّيبح ‪ :‬ػّل ؤفجء جهيظٖدًٖ فٕ يؿْ ػحظر جهينفٍّ اهٓ ٌٌحى يِوّيىحز جسيىغ ؤً‬
‫‪ %81.72‬يٌِى ٖفًّ ـهم يِى ظؿجً ؤّ يسّلً ج‪ُٙ‬يٖر ‪ّ ،‬ؤً ‪ %18.28‬يٌِى ٖفًّ ـهىم كوٖىل‬
‫ج‪ُٙ‬يٖر ‪ ،‬دٌٖيح هى ٖفْ ؤػؿجً يٌِى ؤً ـهم غٖف يِى ‪ّٖ ،‬سييً جهننل (‪ )8.6‬آفجءُى ػّل ػحظر‬
‫جهينحفَٖ اهٓ ّظّؿ ٌٌى هويِوّيحز ‪ّ ،‬دحهسحهٕ ٖسدًٖ يؿْ اهيحيِى دإُيٖر ـهم جهظحٌخ ‪.‬‬

‫‪18.28%‬‬

‫مهم جدا‬ ‫‪40.86%‬‬


‫متوسط األهمٌة‬
‫قلٌل األهمٌة‬

‫‪40.86%‬‬

‫ننل (‪ )8.6‬ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر ٌٌى جهيِوّيحز‬

‫‪135‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ح‪ .‬ااهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ ‪ُ :‬دف جهيظٖدًٖ ًُ آفجءُى ػىّل ؤُيٖىر جهِ‪ٞ‬كىحز‬
‫ّجهسٌلٖق ّج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز جهيدحنفذ ّج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ ففؤْ ‪ %46.23‬يٌِى ؤً ـهم‬
‫يِى ظؿجً ؤّ يسّلً ج‪ُٙ‬يٖر ‪ ،‬دٌٖيح فؤْ ‪ %53.77‬يٌِى ؤً ـهم كوٖل ج‪ُٙ‬يٖىر ؤّ غٖىف يِىى ‪،‬‬
‫ّٖينً جُسدحف ـهم يئنفجً ُوٓ اؿفجنِى جهيػؿّؿ ‪ُٙ‬يٖر سوم جهظّجٌخ ‪ّٖ ،‬وؾه جهنىنل (‪)9.6‬‬
‫يؿْ اهيحيِى دإُيٖر جهِ‪ٞ‬كحز ّجهسٌلٖق ّج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ ‪.‬‬

‫‪13.98%‬‬
‫‪33.33%‬‬
‫مهم جدا‬
‫متوسط األهم ٌة‬
‫ق لٌل األهمٌة‬
‫غٌر مهم‬ ‫‪39.78%‬‬
‫‪12.90%‬‬

‫ننل (‪ )9.6‬ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهِ‪ٞ‬كحز ّجهسٌلٖق دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ‬

‫د‪ .‬اؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشؼّػ يٌػ اهخؾبكغ ‪ٖ :‬فْ ‪ %46.24‬يً جهيظٖدًٖ ؤٌَ يً ج‪ٙ‬فيل فوؿ‬
‫ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ ‪ّّٖ ،‬يغ جهظؿّل (‪ )8.4‬فؿّؿُى ػىّل ؤفيىوٖر فوىؿ‬
‫ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ يً ُؿيِح ‪.‬‬

‫سغّل (‪ )2.7‬ؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشؼّػ يٌػ اهخؾبكغ ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪47.54‬‬ ‫‪42‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪22.67‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫‪136‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤيح ًُ ج‪ٌِٝ‬نحلحز جهلودٖر ّج‪ٖٛ‬ظحدٖر فٕ جهػحهسًٖ فلؿ ؿًّ دِى جهيظٖدًٖ آفجءُى دحهؾوّه ‪ ،‬دٌٖيح‬
‫هى ٖ لظل جهدِى جٗؾف ؤٔ ي‪ٞ‬ػٌحز ػّل ـهم ‪ّ ،‬يً ؾ‪ٞ‬ل ؾدفذ جهدحػصىر ّؾوفٖسِىح سىى سلٖىٖى‬
‫ي‪ٞ‬ػٌحز جهيظٖدًٖ ّيٌػِى سلؿٖفجز سسفجّع يً جهيِٖف اهٓ جهظٖؿ ظىؿًج فسػوىل ‪ %40.86‬يىً‬
‫جهيظٖدًٖ ُوٓ سلؿٖفجز ظٖؿذ ظؿجً ؤّ ظٖؿذ‪ ،‬دٌٖيح سػول ‪ %59.14‬يٌِى ُوٓ سلىؿٖفجز يسّلىًر ؤّ‬
‫يِٖفر ‪ٖ ّ ،‬دًٖ جهننل (‪ )10.4‬سلٖٖى آفجء جهيظٖدًٖ ػّل ج‪ٌِٝ‬نحلحز جهلىودٖر ّج‪ٖٛ‬ظحدٖىر هفوىؿ‬
‫ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ ؤّ ُؿيِح ‪.‬‬

‫‪% 15.15‬‬
‫جٌد جدا‬ ‫‪% 19.25‬‬
‫جٌــد‬
‫‪% 81.51‬‬
‫متوس ط‬ ‫‪%‬‬ ‫‪.19‬‬
‫ضعٌ ف‬

‫ننل (‪ )10.4‬سلٖٖى آفجء جهيظٖدًٖ ػّل جٌِنحلحز فوؿ يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ‬
‫ر‪ .‬خؿغٖغ اهيؿخعوضبح غًّ خإعٖؼ ‪ :‬دسػوٖل فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ؤفآُى فٕ يؿْ سلدخ سإؾٖف سلؿٖؿ‬
‫جهيلسؾووحز فٕ سإؾٖىف سٌفٖـ جهينفٍّ ّقٖحؿذ سنوفسَ جهنوٖر جسيغ ؤً ٌلدر ‪ %74.73‬يٌِى ٖفًّ ؤً‬
‫سإؾٖف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ؿجثيًح ؤّ غحهدحً يح ٖلدخ ـهم ‪ ،‬دٌٖيح ٖفْ ‪ %25.27‬يٌِى ؤٌَ ٌحؿفًج يح ٖلدخ‬
‫ـهم ؤّ ؤٌَ ‪ٖ ٝ‬لددَ ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )11.4‬آفجء جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ سلدخ سإؾٖف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز‬
‫فٕ سإؾٖف جهسٌفٖـ ّقٖحؿذ سنوفر جهينفٍّ ‪ِّٖ ،‬نك ُـج جهسػوٖل يؿْ اهيىحى جهيظٖدًٖ دإُيٖر ُـج ج‪ٛ‬ظفجء ‪.‬‬

‫‪%12.98‬‬
‫دائما‬ ‫‪%11.89‬‬
‫‪% 1.86‬‬
‫غالبا‬
‫نادرا‬ ‫‪%22.87‬‬
‫ال‬

‫ننل (‪ )11.4‬آفجء جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ سلدخ سإؾٖف جهيلسؾووحز فٕ سإؾٖف ّقٖحؿذ سنوفر جهينفٍّ‬

‫‪137‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖينً جُسدحف جهٌلخ جهي سّول اهِٖح ؿهٖى‪ُ ًٞ‬وٓ ؿفظر اهيحى جهيظٖدًٖ دإُيٖىر سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ؿًّ‬
‫سإؾٖف ّاؿفجنِى ‪ُٙ‬يٖر ـهم جهٌحسط ًُ جهؾدفذ ّيح هيلٍّ يً جهٌسحثط جهيسفسدر ُوٓ سإؾٖف سلؿٖؿُح ‪.‬‬

‫‪ .2‬اهيبيَ تإُيٖج اهّغبئف ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ظحءز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل سلٖٖيِى هيؿْ ؤُيٖر جػسّجء جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ُوىٓ جهٌّىحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كىر‬
‫دبؿجفذ جهينحفَٖ هسؿل ُوٓ يؿْ اهيحيِى دـهم ‪ ،‬فإظحخ ‪ %71.83‬يٌِى دإً سوم جهٌّحثف يِيىر ظىؿجً ؤّ‬
‫يسّلًر ج‪ُٙ‬يٖر ‪ّ ،‬فؿ ‪ %28.18‬يٌِى دإٌِح غٖف يِير ؤّ كوٖور ج‪ُٙ‬يٖر ‪ٖ ّ ،‬يصل جهننل (‪ )12.4‬جهدٖحٌحز‬
‫جهيسِولر دبهيحى جهيظٖدًٖ دإُيٖر جػسّجء جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ُوٓ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ ‪.‬‬

‫‪1.94%‬‬
‫‪26.24%‬‬ ‫‪27.10%‬‬
‫مهم جدا‬
‫متوسط األهمٌة‬
‫قلٌل األهمٌة‬
‫غٌر مهم‬

‫‪44.73%‬‬

‫ننل (‪ )12.4‬ج‪ٛ‬هيحى دإُيٖر جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‬

‫‪ .2‬اُخيبيَ تبؿخعغاى األؿبهٖة ّ اهخسِٖؽاح اهضغٖذج فٕ اخعبػ اهلؼاؼاح ّ اإلسؼاءاح ‪:‬‬


‫ؤ‪ .‬ااؿخعغاى األؿبهٖة اهضغٖذج ؽٌغ اخيبى اسؼاءاح اهيشبؼٖؼ ‪ :‬فؿ جهيظٖدًّ ػّل يىؿْ جُسيىحيِى‬
‫دحلسؾؿجى ؤُى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهػؿٖصر جهسٕ سييٌسِح ج‪ٙ‬لثور فنحٌز اظحدحز ‪ %44.80‬يٌِى دإٌِى ِٖسيًّ‬
‫دـهم ؿجثيًح ؤّ غحهدًح ‪ّ ،‬ؤفحؿ ‪ %55.20‬ؤٌِى ‪ٖ ٝ‬لّيًّ دـهم ؤّ ٖلّيًّ دَ ؤػٖحًٌح ‪ّٖ ،‬دًٖ جهنىنل‬
‫(‪ٌ )13.4‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دِؿ سوٌٖفِح ُوٓ ؤلحك يؿْ جُسيحيِى دحلسؾؿجى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهػؿٖصر ‪.‬‬

‫‪138‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪16.13%‬‬ ‫‪17.20%‬‬
‫دائما‬
‫غالبا‬
‫أحٌانا‬
‫ال‬ ‫‪27.60%‬‬
‫‪39.07%‬‬

‫ننل (‪ )13.4‬جلسؾؿجى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهػؿٖصر ٌُؿ اسيحى اظفجءجز جهينحفَٖ‬

‫ة‪ .‬ايؼاسؾج اهيؿخعوضبح كتل اخيبى اسؼاءاخِب ‪ :‬يً ؾ‪ٞ‬ل سػوٖل فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ جُسيحيِى‬
‫ديفجظِر جهيلسؾووحز كدل اسيحى اظفجءجسِح ؤفحؿ ‪ %66.67‬يٌِى ؤٌِى ِٖسيًّ دـهم دحلسفحيىر ؤّ‬
‫دحلسفحير ُحهٖر ‪ّ ،‬ؤفحؿ ‪ %33.33‬يٌِى ؤٌِى ِٖسيًّ دـهم دبٖظحق ؤّ ‪ِٖ ٝ‬سيًّ دىَ ‪ّٖ ،‬وؾىه‬
‫جهننل (‪ )14.4‬ؿفظر جُسيحيِى ديفجظِر جهيلسؾووحز ‪.‬‬

‫‪3.23%‬‬

‫‪30.11%‬‬
‫باستااضة عالٌ ة‬ ‫‪45.16%‬‬
‫باستااضـة‬
‫بإٌجــاز‬
‫ال‬

‫‪21.51%‬‬

‫ننل (‪ )14.4‬ج‪ُٝ‬سيحى ديفجظِر جهيلسؾووحز كدل اسيحى اظفجءجسِح‬

‫ؤيح ًُ يؿْ ْ جُسيحيِى ٌُؿ اسيحى ج‪ٛ‬ظفجءجز دإً سنًّ يفػىور جهيلسؾوه كؿ سى سٌفٖـُح ػلخ‬
‫جهظؿّل جهقيٌٕ فِٕ يّيػر دحهظؿّل (‪ )9.4‬ػٖش ؤظحخ ‪ %74.19‬يٌِى دإٌِى ِٖسيًّ دـهم ‪.‬‬

‫ظؿّل (‪ )4.6‬ج‪ُٝ‬سيحى دسّجفق يفػور جهيلسؾوه يَ جهظؿّل جهقيٌٕ ‪:‬‬


‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬
‫‪64.01‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪52.80‬‬ ‫‪54‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫‪139‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ح‪ .‬ااؿخعغاى اهضبؿة اٗهٕ فٕ اخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسـؼاءاح ‪ :‬ؤفحؿ ‪ %70.97‬يً جهيظٖدًٖ دىإٌِى ‪ٝ‬‬
‫ٖلسؾؿيًّ جهػحلخ جٗهٕ فٕ جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهؾحور دحهينفٍّ ‪ّٖ ،‬سييً جهظؿّل‬
‫(‪ )5.6‬ؤُؿجؿ ٌّلخ جهيظٖدًٖ جهـًٖ ٖلسؾؿيًّ جهػحلخ جٗهٕ فٕ جسؾحـ سوم جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز‬
‫ّجهـًٖ ‪ٖ ٝ‬لسؾؿيٌَّ ‪.‬‬

‫سغّل (‪ )2.7‬اؿخعغاى اهضبؿة اٗهٕ فٕ اخعبػ خوم اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪51.02‬‬ ‫‪56‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪60.16‬‬ ‫‪77‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫‪ .7‬اهلغؼاح اهيخّفؼث هغَٖ الخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح اهيخؾولج تبهخإعٖؼ ‪ :‬ػّل جهلؿفجز جهسٕ ٖسيسَ‬
‫دِح جهيظٖدًّ ّجهسٕ سينٌِى يً جسؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجهلفجفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف لّجء كدل ؤّ دِؿ‬
‫ّكٍّ جهسإؾٖف ؤفحؿ ‪ %38.44‬يٌِى دإً هؿِٖى كؿفذ ُوٓ ـهم ُحهٖر ظؿجً ؤّ ظٖؿذ ‪ّ ،‬ؤفحؿ ‪%61.56‬‬
‫جهدحكًّ دإً هٖك هؿِٖى كؿفذ ُوٓ ـهم ؤّ ؤً هؿِٖى كؿفذ يسّلىًر ‪ّٖ ،‬سيىيً جهنىنل (‪)10.6‬‬
‫سّيٖػًح هيؿْ كؿفذ جهيظٖدًٖ ُوٓ جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪16.13%‬‬ ‫‪11.02%‬‬
‫عالٌة جدا‬
‫جٌـد‬ ‫‪27.42%‬‬
‫متوسطة‬
‫غٌرمتوفر‬
‫‪45.43%‬‬

‫ننل (‪ )10.6‬جهلؿفذ ُوٓ جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دحهسإؾٖف‬

‫‪ .8‬اهيبيَ تبهيلّيبح اهيٌبؿتج إلؼؿبء اهؾعبء ‪ّ :‬فؿز آفجء جهيظٖدًّ ػّل ؤُيٖىر سىّفف جهيلّيىحز‬
‫جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء هسؿل ُوٓ يؿْ اهيحيِى دـهم ‪ ،‬فإظحخ ‪ %80.85‬يٌِى دإٌَ ٖفْ ؤً سوم جهيلّيحز‬

‫‪140‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يِير ظؿجً ؤّ يسّلًر ج‪ُٙ‬يٖر ‪ّ ،‬فؿ ‪ %19.15‬جهدحكًّ يٌِى دإٌِح كوٖور ج‪ُٙ‬يٖر ؤّ غٖف يِير ‪ّّٖ ،‬يغ‬
‫جهننل (‪ )11.6‬آفجء جهيظٖدًٖ ػّل ؤُيٖر جهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء ‪.‬‬

‫‪5.98%‬‬
‫‪13.17%‬‬
‫مهم جدا‬
‫متوسط األهمٌة‬
‫قلٌل األهمٌة‬
‫غٌر مهم‬ ‫‪55.51%‬‬
‫‪25.34%‬‬

‫ننل (‪ )11.6‬ج‪ٛ‬هيحى دحهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء‬

‫‪ 5.2.7‬اهتٖبٌبح اهيخؾولج تبهسِج اهيبهنج ‪:‬‬


‫‪.0‬اعخٖبؼ اهؾبيوًٖ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬خّفؼ اهيِبؼاح ػاح اهنفبءث ‪ :‬ظحءز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ سّفف جهيِحفجز ـجز جهنفحءذ ‪ٝ‬سؾحـ‬
‫جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز جهنفٖور دسٌفٖـ جهينفٍّ ػلخ جهِلؿ دإً ؤفحؿ ‪ %31.18‬يٌِى ؤٌِىح يسىّففذ‬
‫دننل نحفٕ ظؿجً ؤّ نحفٕ ‪ ،‬نيح ؤفحؿ ‪ %68.82‬يٌِى ؤٌِح غٖف يسّففذ ؤّ يسّففذ دننل يسّلىً ‪،‬‬
‫ّٖدًٖ جهننل (‪ٌ )12.6‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دِؿ سوٌٖفِح ُوٓ ؤلحك يؿْ سّفف سوم جهيِحفجز ‪.‬‬

‫‪11.83%‬‬
‫‪26.88%‬‬
‫بشكل كافً جدا‬
‫‪19.35%‬‬
‫بشكل كافً‬
‫بشكل متوسط‬
‫ال تتوفر‬

‫‪41.94%‬‬

‫ننل (‪ )12.6‬سّفف جهيِحفجز جه‪ٞ‬قير ‪ٝ‬سؾحـ كفجفجز ّاظفجءجز جهينحفَٖ‬

‫‪141‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ة‪ .‬ااختبػ يٌِسٖج العخٖبؼ اهؾٌبضؼ اهالؽيج إلخيبى اسؼاءاح اهيشبؼٖؼ ‪ٌ :‬وز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػىّل‬
‫يؿْ اسدحٍ يٌِظٖر يػؿؿذ ‪ٝ‬ؾسٖحف جهٌِحوف جهينوفر ديسحدِر جهينحفَٖ ّ اسيحى اظفجءجسِح ُوىٓ ؤً‬
‫ـهم ٖسى ؿجثيحً ؤّ غحهدحً دٌلدر ‪ّ ، %35.49‬ؤٌَ ‪ٖ ٝ‬سى ؤّ ٖسى ؤػٖحٌحً فلً دٌلدر ‪ّٖ ، %64.51‬دىًٖ‬
‫جهننل (‪ٌ )13.6‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دحهؾوّه ‪.‬‬

‫‪11.83%‬‬
‫‪27.96%‬‬
‫دائ ما‬
‫‪23.66%‬‬
‫غال با‬
‫أحٌ انا‬
‫ال‬

‫‪36.56%‬‬

‫ننل (‪ )13.6‬اسدحٍ يٌِظٖر ‪ٝ‬ؾسٖحف جهٌِحوف جهينوفر ديسحدِر جهينحفَٖ ّ اسيحى اظفجءجسِح‬
‫‪ .5‬االُخيبى تبهخغؼٖة ّاهخعّٖؼ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬اخغؼٖة ّخعّٖؼ اهؾبيوًٖ ‪ :‬ػّل سؿفٖخ جهٌِحوف جهينوفر ديسحدِر جهينىحفَٖ ّاسيىحى اظفجءجسِىح‬
‫هسًّٖفُح ّسٌيٖر كؿفجسِح فؿ ‪ %21.50‬يً جهيظٖدًٖ ؤً ـهم ٖسى ؿجثيىحً ؤّ غحهدىىحً ‪ ،‬دٌٖيىح فؿ‬
‫‪ %78.50‬دإٌَ ٖسى ؤػٖحًٌح ؤّ ‪ٖ ٝ‬سى ‪ّّٖ ،‬يغ جهننل (‪ )14.6‬يؿْ ج‪ُٝ‬سيحى دحهسؿفٖخ ّجهسًّٖف ‪.‬‬

‫‪8.60%‬‬
‫دائما‬ ‫‪33.33%‬‬ ‫‪12.90%‬‬
‫غالبا‬
‫أحٌانا‬
‫ال‬
‫‪45.16%‬‬

‫ننل (‪ )14.6‬سؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ‬

‫ة‪ .‬اّسّغ ععع هوخغؼٖة ‪ :‬فؿ يح ٌلدسَ ‪ %73.12‬يً جهيظٖدًٖ دِؿى ّظّؿ ؾًً يػىؿؿذ هسىؿفٖخ‬
‫جهِحيوًٖ هؿِٖى ‪ّّٖ ،‬يغ جهظؿّل (‪ )15.6‬فؿّؿُى ػّل يؿْ ّظّؿ سوم جهؾًً يً ُؿيِح ‪.‬‬

‫‪142‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سغّل (‪ّ )7.7‬سّغ ععع يضغغث هوخغؼٖة ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪%57.88‬‬ ‫‪52‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪%62.05‬‬ ‫‪78‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫‪ .2‬اؿخعغاى األؿبهٖة اهضغٖذج فٕ اغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫ؤ‪ .‬اّسّغ ععع هخٌفٖػ اهيشبؼٖؼ ‪ :‬ظحءز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ ّظّؿ ؾًً هسٌفٖـ جهينحفَٖ جهسٕ‬
‫نحفنّج فِٖح دإً فؿ يح ٌلدسَ ‪ %34.41‬يٌِى دّظّؿ سوم جهؾًً ؿجثيحً ؤّ غحهدحً ‪ ،‬دٌٖيح ؤظحخ يىح‬
‫ٌلدسَ ‪ %65.59‬دّظّؿُح ؤػٖحًٌح فلً ؤّ ُؿى ّظّؿُح ‪ّٖ ،‬وؾه جهننل (‪ )15.6‬سوم جهفؿّؿ ‪.‬‬

‫‪8.60%‬‬
‫دائم ا‬ ‫‪29.03%‬‬
‫‪25.81%‬‬
‫غالب ا‬
‫أحٌانا‬
‫ال‬
‫‪36.56%‬‬

‫ننل (‪ّ )15.6‬ظّؿ ؾًً هسٌفٖـ جهينحفَٖ‬


‫ة‪ .‬اختبػ يٌِسٖج هيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيبى اسؼاءاخِب ‪ّٖ :‬يغ جهننل (‪ )16.6‬يؿْ اسدىحٍ يٌِظٖىر‬
‫يػؿؿذ هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪ّ ،‬كؿ ؤفحؿ ‪ %49.46‬يً جهيظٖدًٖ دإً ـهم ؿجثيحً ؤّ غحهدحً يح‬
‫ٖسى ‪ّ ،‬فؿ ‪ %50.54‬جهدحكًّ يٌِى دإٌَ ‪ٖ ٝ‬سى ؤّ ٖسى ؤػٖحٌحً فلً ‪.‬‬

‫‪7.53%‬‬ ‫‪8.60%‬‬
‫دائما‬
‫غالبا‬
‫أحٌانا‬
‫‪43.01%‬‬ ‫‪40.86%‬‬
‫ال‬

‫ننل (‪ )16.6‬اسدحٍ يٌِظٖر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح‬

‫‪143‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤيح ًُ سّيٖغ جهيٌِظٖر فٕ ػحهر اسدحُِح فلؿ ؿًّ دِى جهيظٖدًٖ سّيٖػحسِى دحهؾوّه ‪ ،‬دٌٖيح هى‬
‫ٖلظل جهدِى جٗؾف ؤٔ سّيٖػحز ػّل ـهم ‪ّ ،‬يً ؾ‪ٞ‬ل ؾدفذ جهدحػصر ّؾوفٖسِح سى سلٖٖى سّيٖػحز‬
‫جهيظٖدًٖ جهيؿٌّر ّيٌػِى سلؿٖفجز سسفجّع يً جهيِٖف اهٓ جهظٖؿ ظؿجً فسػول (‪ %)21.50‬يٌِى ُوٓ‬
‫سلؿٖفجز ظٖؿذ ظؿجً ؤّ ظٖؿذ ‪ ،‬دٌٖيح سػول (‪ُ %)78.50‬وٓ سلؿٖفجز يسّلًر ؤّ يِٖفر ‪ٖ ّ ،‬دىًٖ‬
‫جهننل (‪ )17.6‬سلٖٖى سّيٖػحز جهيظٖدًٖ ػّل جهيٌِظٖر جهيسدِر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬

‫‪4.30%‬‬
‫‪17.20%‬‬
‫جٌد جدا‬
‫‪41.94%‬‬
‫جٌـد‬
‫متوسط‬
‫ضعٌف‬
‫‪36.56%‬‬

‫ننل (‪ )17.6‬جهيٌِظٖر جهيسدِر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح‬

‫ح‪ .‬ااختبػ ٌغى هخّذٖق تٖبٌبح اهيشبؼٖؼ ‪ :‬دسػوٖل فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ اسدحٍ ٌٌى يػؿؿذ هسّصٖىق‬
‫دٖحٌحز جهينحفَٖ جسيغ ؤً ٌلدَ ‪ %39.79‬يٌِى ؤظحدّج دإً ـهم ٖسى ؿجثيحً ؤّ غحهدحً ‪ ،‬دٌٖيح ؤظىحخ‬
‫‪ %60.21‬يٌِى دإٌَ ‪ٖ ٝ‬سى ؤّ ٖسى ؤػٖحٌحً فلً ‪ّٖ ،‬وؾه جهننل (‪ٌ )18.6‬لخ سوم ج‪ٛ‬ظحدحز ‪.‬‬

‫‪11.83%‬‬ ‫‪7.53%‬‬

‫دائما‬
‫‪32.26%‬‬
‫غالبا‬
‫أحٌانا‬
‫ال‬

‫‪48.39%‬‬

‫ننل (‪ )18.6‬اسدحٍ ٌٌى هسّصٖق دٖحٌحز جهينحفَٖ‬

‫‪144‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫خّفؼ ّاؿخعغاى اهخسِٖؽاح اهضغٖذج ‪:‬‬ ‫‪.2‬‬


‫اخّفؼ اهيعختؼاح اهالؽيج ‪ٌ :‬وز فؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل يؿْ سّفف جهيؾسدىفجز‬ ‫ؤ‪.‬‬
‫جه‪ٞ‬قير هوسػلق يً ٌسحثط جهِيوٖحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ُوٓ سّففُح دننل نحفٕ ؤّ نىحفٕ ظىؿجً دٌلىدر‬
‫‪ُّ ، %20.43‬وٓ ُؿى سّففُح ؤّ سّففُح دننل يسّلً دٌلدر ‪ّٖ ، %79.57‬دًٖ جهننل (‪)19.6‬‬
‫ٌلخ سوم جهفؿّؿ ‪.‬‬

‫‪6.45%‬‬
‫‪13.98%‬‬
‫بشكل كافً جدا‬
‫بشكل كافً‬ ‫‪49.46%‬‬
‫بشكل متوسط‬
‫ال تتوفر‬
‫‪30.11%‬‬

‫ننل (‪ )19.6‬سّفف جهيؾسدفجز جه‪ٞ‬قير هوسػلق يً ٌسحثط جهِيوٖحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز‬

‫اخّفؼ اهخسِٖؽاح اهالؽيج ‪ :‬ػّل يؿْ سّفف جهسظِٖقجز جه‪ٞ‬قير هيلحٌؿذ ؤُيحهِى‬ ‫ة‪.‬‬
‫ؤظحخ ٌلدر ‪ %32.26‬يً جهيظٖدًٖ دسّفف سوم جهسظِٖقجز دننل نحفٕ ظؿجً ؤّ نىحفٕ ‪ ،‬دٌٖيىح فؿ‬
‫جهدحكًّ جهـًٖ ٖننوًّ ٌلدر ‪ %67.74‬دسّففُح دننل يسّلً ؤّ ُؿى سّففُح ‪ّّٖ ،‬يغ جهظىؿّل‬
‫(‪ٌ )20.6‬لخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دحهؾوّه ‪.‬‬

‫‪12.90%‬‬ ‫‪10.75%‬‬

‫بشكل كافً جدا‬ ‫‪21.51%‬‬


‫بشكل كافً‬
‫بشكل متوسط‬
‫ال تتوفر‬

‫‪54.84%‬‬

‫ننل (‪ )20.6‬سّفف جهسظِٖقجز جه‪ٞ‬قير هيلحٌؿذ ج‪ُٙ‬يحل‬

‫‪145‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ح‪ .‬اؿخعغاى اهتؼيسٖبح اهضغٖذج ‪ :‬فؿ ٌلدر ‪ %36.56‬يً جهيظٖدًٖ دإٌِى ‪ٖ ٝ‬لسؾؿيًّ جهدفيظٖىحز‬
‫جهيؾسوفر فٕ اؿجفجسِى ‪ّّٖ ،‬يغ جهظؿّل (‪ )6.6‬فؿّؿُى ػّل جلسؾؿجيِى هسوم جهدفيظٖحز ‪.‬‬

‫سغّل (‪ )7.7‬اؿخعغاى اهتؼيسٖبح اهضغٖذج ‪:‬‬

‫اهٌؿتج‬ ‫ؽغغ اهيسٖتًٖ‬ ‫ؼغّغ اهيسٖتًٖ‬


‫‪72.44‬‬ ‫‪21‬‬ ‫ٌؾى‬
‫‪27.27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫ال‬
‫‪%000‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اإلسيبهٕ‬

‫ؤيح ًُ ؤٌّجٍ جهدفيظٖحز جهسٕ ٖسى جلسؾؿجيِح فلؿ ؿًّ دِى جهيظٖدًٖ ؤليحء دِى ؤٌّجٍ جهدفيظٖحز ‪،‬‬
‫دٌٖيح هى ٖنسخ جهدِى جٗؾف نٖثحً دحهؾوّه ‪ّ ،‬يً ؾ‪ٞ‬ل ؾدفذ جهدحػصر ّؾوفٖسِح سى سلٖٖى سّيٖػحز‬
‫جهيظٖدًٖ جهيؿٌّر ّيٌػِى سلؿٖفجز سسفجّع يً جهيِٖف اهٓ جهظٖؿ ظؿجً فسػول ‪ %27.96‬يٌِى ُوىٓ‬
‫سلؿٖفجز ظٖؿذ ظؿجً ؤّ ظٖؿذ ‪ ،‬دٌٖيح سػول ‪ %72.04‬يٌِى ُوٓ سلؿٖفجز يسّلًر ؤّ يِٖفر ‪ٖ ّ ،‬دًٖ‬
‫جهننل (‪ )21.6‬سلٖٖى سّيٖػحز جهيظٖدًٖ ‪ٌّٙ‬جٍ جهدفيظٖحز جهسٕ ٖلسؾؿيٌِّح ‪.‬‬

‫‪9.68%‬‬

‫جٌد جدا‬ ‫‪18.28%‬‬


‫‪43.01%‬‬
‫جٌـد‬
‫متوسط‬
‫ضعٌف‬

‫‪29.03%‬‬

‫ننل (‪ )21.6‬جهدفيظٖحز جهػؿٖصر جهيلسؾؿير‬


‫‪ّ .2‬سّغ األكؿبى ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ ‪ٖ :‬يصل جهننل (‪ )22.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولر دبظحدحز جهيظٖدًٖ‬
‫ػّل يؿْ ّظّؿ ج‪ٙ‬كلحى ؤّ ج‪ٛ‬ؿجفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ ‪ّٖ ،‬سيغ يً ؾ‪ٞ‬هَ ؤٌِح يّظّؿذ دٌلدر‬
‫‪ %45.04‬فلً ّغحثدر دٌلدر ‪. %54.96‬‬

‫‪146‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪45.04%‬‬
‫نعم‬
‫ال‬
‫‪54.96%‬‬

‫ننل (‪ّ )22.6‬ظّؿ ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‬

‫‪ .7‬سّغث اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج تبضخّائِب ؽوٓ اهّغبئف ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشـبؼٖؼ ‪ :‬يىً ؾى‪ٞ‬ل فؿّؿ‬
‫جهي ظٖدًٖ ػّل يؿْ جػسّجء جهِٖنل جهسٌٌٖيٖر ُوٓ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ سدىًٖ ّظّؿُىح‬
‫دٌلدر ‪ %54.62‬فلً ُّؿى ّظّؿُح دٌلدر ‪ّٖ ، %45.38‬سييً جهننل (‪ )23.6‬سّيٖػًح هـهم ‪.‬‬

‫‪45.38%‬‬
‫نعم‬
‫ال‬
‫‪54.62%‬‬

‫ننل (‪ )23.6‬جػسّجء جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ُوٓ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ‬

‫‪ .6‬االخضبالح ّاهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ ‪ :‬فؿ جهيظٖدًٖ ًُ يؿْ ّظّؿ جهسٌلٖق ّج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ُّلؿ‬
‫ج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ ؤًفجف جهينفٍّ فإفحؿ ‪ %26.23‬يٌِى ؤً سوم ج‪ٝ‬ظسيحُحز سِلؿ ؤلىدُّٖحً ؤّ نىِفٖحً ‪،‬‬
‫ّؤفحؿ ‪ %73.77‬يٌِى ؤٌَ ‪ٖ ٝ‬سى ُلؿُح ؤّ سِلؿ فلً نويح سًوخ ج‪ٙ‬يف ‪ّٖ ،‬وؾه ـهم جهننل (‪. )24.6‬‬

‫‪147‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪5.81%‬‬ ‫‪10.32%‬‬
‫أسبوعٌا‬ ‫‪15.91%‬‬
‫شهرٌا‬
‫كلما تطل األمر‬
‫ال‬
‫‪67.96%‬‬

‫ننل (‪ )24.6‬جظسيحُحز ؤًفجف جهينفٍّ‬

‫ّٖينً جُسدحف يح سى جهسّول اهَٖ ػسٓ جًٗ يئنفجز يدؿثٖر ُوٓ سؿٌٕ يلسّْ ؾؿيحز جهظِحز جهيحهنىر‬
‫ّكوّف كؿفذ ؤٌٌيسِح ُّيوٖحسِح ُوٓ سفحؿٔ جهسإؾٖف ّجهػؿ يٌَ ‪.‬‬

‫‪ 2.2.7‬اهتٖبٌبح اهيخؾولج تيغْ خإعٖؼ اهيشبؼٖؼ ‪:‬‬


‫خؾؼط اهيشبؼٖؼ اهٓ يشبنل ؤغح اهٓ خإعٖؼ خٌفٖػُب ‪ٖ :‬يصل جهننل (‪ )25.6‬جهدٖحٌحز جهيسِولىر دبظحدىحز‬
‫جهيظٖدًٖ ػّل سِفى جهينحفَٖ جهسٕ نحً هِى ؿّفجً فِٖح اهٓ ينحنل ؤؿز اهٓ سإؾٖف سٌفٖـُح ػٖش ظىحءز‬
‫اظحدر يح ٌلدسَ ‪ %69.89‬يٌِى هسٌه ُوٓ ؤً جهنصٖف يً سوم جهينحفَٖ ؤّ ظيِِٖح كؿ سِفيز هـهم ‪ّ ،‬فؿ‬
‫ٌلدر ‪ %30.11‬دإٌِح هى سسِفى هـهم ؤّ ؤً جهلوٖل يٌِح فلً سِفى هسوم جهينحنل ‪.‬‬

‫‪4.30%‬‬
‫ج مٌعها‬ ‫‪25.81%‬‬ ‫‪30.11%‬‬

‫الكثٌر منها‬
‫القلٌل منها‬
‫ال‬
‫‪39.78%‬‬

‫ننل (‪ )25.6‬سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل ؤؿز اهٓ سإؾٖف سٌفٖـُح‬

‫‪148‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.2.7‬اهتٖبٌبح اهيخؾولج تإؿتبة اهخإعٖؼ ‪:‬‬


‫‪ .0‬يؿبُيج األعؼاف اهيعخوفج فٕ ضغّد اهخإعٖؼ ‪:‬‬
‫يً ؾ‪ٞ‬ل دٖحٌحز آفجء جهيظٖدًٖ ػّل سإصٖف ؤلدحخ جهسإؾٖف جهيؾسوفر ‪ ،‬سى جهسّول اهٓ ‪ i‬يسّلً ج‪ُٙ‬يٖر‬
‫هنل لدخ يً ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ ج‪ًٙ‬فجف جهيؾسوفر هوينفٍّ ػلخ جهٌلحً جهسٕ ّيىِِح جهيظٖدىًّ ‪،‬‬
‫ّٖسييً جهظؿّل (‪ )7.6‬يوؾوًح هسوم جهدٖحٌحز ‪.‬‬
‫ٌٌّفجً ‪ٝ‬ؾس‪ٞ‬ف ُؿؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهيؿفظر جهِحثؿذ اهٓ نل ًفف جلىسوقى ج‪ٙ‬يىف سّػٖىؿ ج‪ّٙ‬قجً ‪ّ ،‬ـهىم‬
‫دػلحخ ‪ i‬يسّلً جهيسّلًحز ‪ُٙ‬يٖر ٌلحً ؤلدحخ نل ًفف دحلسؾؿجى جهيِحؿ‪ٝ‬ز جٗسٖر ]‪: [92‬‬
‫‪ik‬‬

‫‪ i‬‬
‫‪ = c‬يسّلً جهيسّلًحز ‪ُٙ‬يٖر ؤلدحخ جهيلحّل‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪c ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪K‬‬
‫(‪ُ = )k‬ؿؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهيلحّل‬

‫‪ig‬‬

‫‪ i‬‬
‫‪ =  E‬يسّلً جهيسّلًحز ‪ُٙ‬يٖر ؤلدحخ جهيحهم‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪E ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪g‬‬
‫(‪ُ = )g‬ؿؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم‬

‫‪i t‬‬

‫‪ i‬‬
‫‪ =  con& s‬يسّلً جهيسّلًحز ‪ُٙ‬يٖر ؤلدحخ ج‪ًٙ‬فجف جهسحدِر هويحهم‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪ con& s ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪t‬‬
‫(‪ُ = )t‬ؿؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ سوم ج‪ًٙ‬فجف‬

‫‪i f‬‬

‫‪ i‬‬
‫= يسّلً جهيسّلًحز ‪ُٙ‬يٖر ؤلدحخ جهًفف جهيػحٖؿ‬ ‫‪ NP‬‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪ NP ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪f‬‬
‫(‪ُ = )f‬ؿؿ ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهًفف جهيػحٖؿ‬

‫نيح سى ػلحخ جهٌلدر جهيثّٖر (‪ )Ratio‬هيلحُير ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ هنل ًفف فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ػلخ يىح‬
‫ٖفْ جهيحهم ‪ ،‬فحسيغ ؤً ؤلدحخ جهيلحّل (‪ )C‬سلىحُى فٕ ػؿّش جهسإؾٖف دٌلدر ‪ّ %24.17‬ؤلدحخ جهيحهم‬
‫(‪ )E‬دٌلدر ‪ ، %27.57‬دٌٖيح سلحُى ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ ج‪ٝ‬لسنحفٔ ّجهينفف يِىحً (‪ )Con&S‬دٌلىدر‬
‫‪ ، %24.68‬نيح سلحُى ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهًفف جهيػحٖؿ (‪ )NP‬دٌلدر ‪ %23.58‬فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪149‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جيولا(‪)6.7‬اا‪:‬ايسدهي اأطرافاا يشروعافياحيوثاا تأخمرايناوجه انظراا يد ك‬

‫‪%R‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪i‬‬ ‫سإؾٖف دلدخ جهيلحّل(‪)C‬‬ ‫اهيسبل‬


‫‪6.05‬‬ ‫ػذَ رٕبست خجشح اٌّمب‪ٚ‬ي أ‪ ٚ‬وفبءرٗ اٌفٕ‪١‬خ ِغ اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.08‬‬ ‫اٌذساسخ غ‪١‬ش اٌىبف‪١‬خ ٌٍّ‪ٛ‬لغ ‪ٚ‬ظش‪ٚ‬فٗ ِٓ لجً اٌّمب‪ٚ‬ي‬
‫‪7.00‬‬ ‫ػذَ اٌزأوذ ِٓ سالِخ اٌزحبِ‪ِٚ ُ١‬سزٕذاد اٌّشش‪ٚ‬ع فجً ثذء اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪2.07‬‬ ‫ر‪ٛ‬ل‪١‬ف اٌزٕف‪١‬ز د‪ ْٚ‬سجت ِمج‪ٛ‬ي‬
‫‪7.55‬‬ ‫اٌزجبطؤ ف‪ ٟ‬اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪7.08‬‬ ‫ػذَ ‪ٚ‬ع‪ٛ‬د خطخ ػًّ ٌزٕف‪١‬ز اٌّشش‪ٚ‬ع أ‪ ٚ‬ػذَ إرجبػ‪ٙ‬ب‬
‫إداسة‬
‫‪7.10‬‬ ‫اؽز‪ٛ‬اء اٌغذ‪ٚ‬ي اٌضِٕ‪ ٟ‬ػٍ‪ِ ٝ‬ذح غ‪١‬ش ِذس‪ٚ‬سخ ٌألٔشطخ‬
‫‪2.62‬‬ ‫رمح‪١‬ش ِمب‪ ٓ١ٌٚ‬ثبٌجبطٓ‬
‫‪7.02‬‬ ‫ػذَ إرجبع اٌّمب‪ٚ‬ي ٌٍزمٕ‪١‬بد اٌؾذ‪٠‬ضخ ف‪ ٟ‬اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪6.08‬‬ ‫س‪ٛ‬ء إداسح اٌّمب‪ٚ‬ي ثّ‪ٛ‬لغ اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪6.65‬‬ ‫لح‪ٛ‬س ِشالجخ اٌّمب‪ٚ‬ي ٌفش‪٠‬مٗ أصٕبء اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪2.42‬‬ ‫اسرىبة أخطبء ف‪ ٟ‬اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪6.85‬‬ ‫ػذَ رٕبست اٌىفبءح اٌّبٌ‪١‬خ ٌٍّمب‪ٚ‬ي ِغ اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫ػذَ رٕظ‪ ُ١‬اٌّمب‪ٚ‬ي ٌزذفك اٌس‪ٌٛ١‬خ إٌمذ‪٠‬خ اٌخبصخ ثبٌّشش‪ٚ‬ع‬ ‫يبنُت‬
‫‪7.62‬‬
‫‪54.06‬‬ ‫‪7.05‬‬
‫‪6.05‬‬ ‫اٌزأخش ف‪ ٟ‬ر‪ٛ‬س‪٠‬ذ اٌّ‪ٛ‬اد ف‪ ٟ‬اٌ‪ٛ‬لذ اٌّؾذد‬
‫‪2.50‬‬ ‫اسزخذاَ ِ‪ٛ‬اد غ‪١‬ش ِطبثمخ ٌٍّ‪ٛ‬اصفبد‬ ‫يىاد‬
‫‪2.24‬‬ ‫رذٔ‪ِ ٟ‬سز‪ ٜٛ‬ع‪ٛ‬دح اٌّ‪ٛ‬اد اٌّسزخذِخ‬
‫‪4.57‬‬ ‫ػذَ اسزخذاَ ا‪٢‬الد ‪ٚ‬اٌزغ‪١ٙ‬ضاد اٌؾذ‪٠‬ضخ أصٕبء اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪7.02‬‬ ‫ػذَ ر‪ٛ‬س‪٠‬ذ ا‪٢‬الد ‪/ٚ‬أ‪ ٚ‬اٌزغ‪١ٙ‬ضاد اٌالصِخ أ‪ ٚ‬رأخش ر‪ٛ‬س‪٠‬ذ٘ب ػٓ ِ‪ٛ‬ػذ٘ب‬
‫اٌّؾذد‬ ‫آالث‬
‫‪7.02‬‬ ‫ػذَ ر‪ٛ‬س‪٠‬ذ لطغ اٌغ‪١‬بس اٌالصِخ أ‪ ٚ‬رأخش ر‪ٛ‬س‪٠‬ذ٘ب ػٓ اٌّ‪ٛ‬ػذ اٌّؾذد‬ ‫وتجهُضاث‬
‫‪7.00‬‬ ‫ػذَ وفبءح ا‪٢‬الد ٌٍؼًّ ‪ / ٚ‬أ‪ٔ ٚ‬مص ػذد٘ب‬
‫‪7.54‬‬ ‫اٌزخط‪١‬ظ غ‪١‬ش اٌغ‪١‬ذ ٌزشغ‪ٚ ً١‬رخح‪١‬ص ا‪٢‬الد‬
‫‪4.00‬‬ ‫اسزخذاَ ػّبٌخ رٕمح‪ٙ‬ب اٌّ‪ٙ‬بسح‬
‫‪6.05‬‬ ‫رأخش ر‪ٛ‬ف‪١‬ش اٌؼّبٌخ اٌّطٍ‪ٛ‬ثخ‬
‫يىاسد بششَت‬
‫‪2.88‬‬ ‫اإلداسح غ‪١‬ش اٌغ‪١‬ذح ٌؼّبٌخ اٌّمب‪ٚ‬ي‬
‫‪2.20‬‬ ‫اٌزخط‪١‬ظ غ‪١‬ش اٌغ‪١‬ذ ٌؼّبٌخ اٌّمب‪ٚ‬ي‬
‫‪%R‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪i‬‬ ‫رأخ‪١‬ش ثسجت اٌّبٌه(‪)E‬‬ ‫انًجبل‬
‫‪2.64‬‬ ‫ػذَ إعشاء دساسبد عذ‪ ٜٚ‬شبٍِخ ٌٍّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪8.52‬‬ ‫لحش اٌّذح اٌّؾذدح ٌٍزٕف‪١‬ز‬
‫‪7.64‬‬ ‫رأخش ر‪ٛ‬ف‪١‬ش اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد اٌالصِخ ؽ‪ٛ‬ي اٌّشش‪ٚ‬ع ‪ٚ‬ظش‪ٚ‬فٗ‬
‫‪8.72‬‬ ‫ػذَ إرجبع اٌّم‪ِٛ‬بد إٌّبسجخ الخز‪١‬بس األطشاف األخش‪ٌٍّ ٜ‬شش‪ٚ‬ع‬

‫‪7.54‬‬ ‫اٌز‪ٙ‬ب‪ ْٚ‬ف‪ ٟ‬ر‪ٛ‬ل‪١‬غ اٌغضاءاد ػٍ‪ ٝ‬اٌّمب‪ٚ‬ي ف‪ ٟ‬ؽبٌخ رسججٗ ف‪ ٟ‬اٌزأخ‪١‬ش‬
‫‪2.82‬‬ ‫رمح‪١‬ش ِمب‪ ٓ١ٌٚ‬ثبٌجبطٓ سشؾ‪ ُٙ‬اٌّبٌه‬
‫إداسة‬
‫‪6.00‬‬ ‫لٍخ االسزمشاس اإلداس‪ٌٍ ٞ‬غ‪ٙ‬خ اٌّبٌىخ‬
‫‪56.26‬‬ ‫‪7.18‬‬ ‫‪8.62‬‬ ‫وضشح األػّبي اإلضبف‪١‬خ ‪ٚ‬اٌزؼذ‪٠‬الد أصٕبء اٌزٕف‪١‬ز‬
‫‪7.00‬‬ ‫اٌجظ ‪ / ٚ‬أ‪ ٚ‬اٌزشدد ف‪ ٟ‬ارخبر اٌمشاساد اٌخبصخ ثبٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.52‬‬ ‫ط‪ٛ‬ي اٌسٍسٍخ اٌز‪ّ٠ ٟ‬ش ث‪ٙ‬ب ارخبر اٌمشاساد ‪ٚ‬اإلعشاءاد ‪ / ٚ‬أ‪ ٚ‬رؼمذ٘ب‬
‫‪7.77‬‬ ‫ػذَ إرجبع ِٕ‪ٙ‬غ‪١‬خ ِؾذدح ٌّزبثؼخ اٌّشبس‪٠‬غ ‪ٚ‬إرّبَ إعشاءار‪ٙ‬ب‬
‫‪7.82‬‬ ‫ػذَ إرجبع اٌّبٌه ٌٕظبَ ِؾذد ٌز‪ٛ‬ص‪١‬ك رذفك ث‪١‬بٔبد اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪6.15‬‬ ‫‪ٚ‬ع‪ٛ‬د ِشبوً إعشائ‪١‬خ ِغ ثؼض اٌغ‪ٙ‬بد " اٌضشائت – اٌشلبثخ … "‬

‫‪150‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪7.17‬‬ ‫‪ٚ‬اعجبد ‪ِٚ‬سئ‪١ٌٛ‬بد ‪ٚ‬ؽم‪ٛ‬ق األطشاف غ‪١‬ش ِؼشفخ ثذلخ ف‪ ٟ‬اٌؼمذ‬


‫‪8.20‬‬ ‫لٍخ اٌؾ‪ٛ‬افض ٌٍؼبٍِ‪ ٓ١‬ف‪ِ ٟ‬ؤسسخ اٌّبٌه‬
‫‪2.24‬‬ ‫سّبؽ‪١‬خ اٌؼمذ ف‪ ٟ‬ؽبٌخ رغب‪ٚ‬ص اٌضِٓ ‪ٚ‬اٌزىبٌ‪١‬ف اٌّؾذد‪ٓ٠‬‬

‫‪6.54‬‬ ‫ػذَ لذسح اٌّبٌه ػٍ‪ِٛ ٝ‬اع‪ٙ‬خ ِب ‪٠‬زشرت ػٍ‪ ٝ‬اٌؼمذ ِٓ اٌزضاِبد ِبٌ‪١‬خ‬
‫‪8.72‬‬ ‫اٌزأخش ف‪ ٟ‬رسذ‪٠‬ذ اٌّسزخٍحبد‬ ‫يبنُت‬
‫‪7.10‬‬ ‫اٌزأخش ف‪ ٟ‬رسذ‪٠‬ذ ِسزؾمبد اٌّششف أ‪ ٚ‬االسزشبس‪ ٞ‬أ‪ ٚ‬والّ٘ب‬
‫‪6.15‬‬ ‫ػذَ أزظبَ رذفك اٌس‪ٌٛ١‬خ إٌمذ‪٠‬خ اٌخبصخ ثبٌّشش‪ٚ‬ع ٌذ‪ ٜ‬اٌّبٌه‬
‫‪7.82‬‬ ‫رأخش ر‪ٛ‬ف‪١‬ش ِ‪ٛ‬اد ‪/ٚ‬أ‪ِ ٚ‬ؼذاد رمغ ضّٓ ِسئ‪١ٌٛ‬خ اٌّبٌه ثبٌؼمذ‬ ‫يىاد‬
‫‪7.65‬‬ ‫ػذَ اسزخذاَ اٌزغ‪١ٙ‬ضاد ‪ٚ‬اٌجشِغ‪١‬بد اٌؾذ‪٠‬ضخ ف‪ ٟ‬ارخبر لشاساد ‪ٚ‬إعشاءاد اٌّشش‪ٚ‬ع‬ ‫آالث وتجهُضاث‬
‫‪6.00‬‬ ‫لٍخ اٌؼٕبصش اٌجشش‪٠‬خ اٌّؤٍ٘خ راد اٌىفبءح اٌالصِخ إلرّبَ إعشاءاد اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.55‬‬ ‫ػذَ إرجبع ِٕ‪ٙ‬غ‪١‬خ ِؾذدح الخز‪١‬بس اٌؼٕبصش اٌّىٍفخ ثئرّبَ إعشاءاد اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫يىاسد بششَت‬
‫‪7.77‬‬ ‫ػذَ اال٘زّبَ ثزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬رط‪٠ٛ‬ش اٌؼٕبصش اٌّىٍفخ ثئرّبَ إعشاءاد اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.02‬‬ ‫اٌالِجبالح ‪ٚ‬ػذَ رمذ‪٠‬ش اٌّسئ‪١ٌٛ‬خ ِٓ لجً ثؼض اٌؼبٍِ‪ ٓ١‬اٌزبثؼ‪ٌٍّ ٓ١‬بٌه‬
‫‪7.76‬‬ ‫رأخش رسٍ‪ ُ١‬اٌّ‪ٛ‬لغ أ‪ ٚ‬رأخش إخالءٖ ِٓ اٌؼ‪ٛ‬ائك‬ ‫أخشي‬
‫‪%R‬‬ ‫‪i‬‬ ‫رأخ‪١‬ش ثسجت اٌّششف ‪ٚ‬االسزشبس‪)Con&S( ٞ‬‬ ‫انًجبل‬
‫‪ con& s‬‬

‫‪7.20‬‬ ‫ػذَ ‪ٚ‬ض‪ٛ‬ػ اٌشس‪ِٛ‬بد ‪ / ٚ‬أ‪ ٚ‬اٌّ‪ٛ‬اصفبد‬


‫‪6.22‬‬ ‫رأخش اػزّبد اٌزؼذ‪٠‬الد‬
‫‪7.51‬‬ ‫رأخش اسزالَ اٌّششف ٌٍّشاؽً إٌّفزح‬
‫‪7.55‬‬ ‫رأخش اٌّششف ف‪ ٟ‬ر‪ٛ‬ف‪١‬ش اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد اٌّطٍ‪ٛ‬ثخ ٌٍّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.42‬‬ ‫رذٔ‪ِ ٟ‬سز‪ ٜٛ‬ع‪ٛ‬دح ٔظُ اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد ‪ٚ‬اٌز‪ٛ‬ص‪١‬ك ٌذ‪ ٜ‬ع‪ٙ‬خ اإلششاف‬
‫‪7.62‬‬ ‫‪ٚ‬ع‪ٛ‬د لح‪ٛ‬س أ‪ ٚ‬أخطبء ف‪ ٟ‬رحبِ‪ ُ١‬أ‪ِ ٚ‬سزٕذاد اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.42‬‬ ‫ػذَ رٕبست خجشح ‪ٚ‬وفبءح االسزشبس‪ِ ٞ‬غ اٌّشش‪ٚ‬ع‬ ‫إداسة‬
‫‪7.80‬‬ ‫ػذَ ِالئّخ خجشح ‪ٚ‬وفبءح ِ‪ٕٙ‬ذط اإلششاف ِغ اٌّشش‪ٚ‬ع‬
‫‪7.84‬‬ ‫ػذَ ا٘زّبَ اٌّششف ثذساسخ ػمذ‪ ٞ‬اٌزٕف‪١‬ز ‪ٚ‬اإلششاف‬
‫‪4.05‬‬ ‫ػذَ ا٘زّبَ اٌغ‪ٙ‬خ اٌّششفخ ثز‪ٛ‬ض‪١‬ؼ ِسئ‪١ٌٛ‬بد ‪ِٙٚ‬بَ ِ‪ٕٙ‬ذس‪ٙ١‬ب‬
‫‪6.05‬‬ ‫رذٔ‪ِ ٟ‬سز‪ ٜٛ‬ع‪ٛ‬دح ِشالجخ ع‪ٙ‬خ اإلششاف ٌس‪١‬ش اٌؼًّ ثبٌّ‪ٛ‬لغ‬
‫‪54.78‬‬ ‫‪6.65‬‬ ‫رأخش اػزّبد اٌّسزخٍحبد‬
‫‪7.52‬‬
‫‪7.62‬‬ ‫رأخش اػزّبد ِسزؾمبد اٌغ‪ٙ‬خ إٌّفزح‬
‫‪4.80‬‬ ‫رأخ‪١‬ش اػزّبد ػ‪ٕ١‬بد اٌّ‪ٛ‬اد اٌز‪٠ ٟ‬مزشؽ‪ٙ‬ب اٌّمب‪ٚ‬ي‬
‫يىاد‬
‫‪7.02‬‬ ‫اشزشاط اسزخذاَ ِ‪ٛ‬اد ‪٠‬حؼت اٌؾح‪ٛ‬ي ػٍ‪ٙ١‬ب‬
‫آالث وتجهُضاث‬
‫‪4.00‬‬ ‫ػذَ اسزخذاَ اٌزغ‪١ٙ‬ضاد ‪ٚ‬اٌجشِغ‪١‬بد اٌؾذ‪٠‬ضخ ف‪ ٟ‬اٌزحّ‪ٚ ُ١‬اإلششاف‬
‫‪ NP‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪%R‬‬ ‫رأخ‪١‬ش ثسجت طشف ِؾب‪٠‬ذ(‪)NP‬‬

‫‪6.85‬‬ ‫اٌجشاِظ ‪ٚ‬اٌخطظ اٌّفش‪ٚ‬ضخ ِٓ اٌذ‪ٌٚ‬خ‬


‫‪4.14‬‬ ‫رزثزة أسؼبس اٌّ‪ٛ‬اسد " ِ‪ٛ‬اد – ػّبٌخ ‪" ...‬‬
‫‪8.00‬‬ ‫اٌٍ‪ٛ‬ائؼ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬أ‪ ٓ١‬اٌّسزغذح ‪ٚ‬اٌش‪ٚ‬ر‪ ٓ١‬اإلداس‪ٞ‬‬
‫‪4.14‬‬ ‫اٌظش‪ٚ‬ف اٌغ‪٠ٛ‬خ غ‪١‬شا الػز‪١‬بد‪٠‬خ " صٍ‪ٛ‬ط – أِطبس ‪" ... -‬‬
‫‪52.28‬‬ ‫‪2.16‬‬ ‫‪4.05‬‬ ‫األؽذاس اٌمب٘شح " ؽش‪ٚ‬ة – اضطشاثبد ‪" ...‬‬
‫‪%000 52.25‬‬ ‫اٌّغّ‪ٛ‬ع‬

‫‪ = i‬يسّلً كفجءجز ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪ = i ،‬يسّلً يسّلًحز كفجءجز ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪ٌ = %R ،‬لدر‬

‫يلحُير ؤلدحخ نل ًفف فٕ ػؿّش جهسإؾٖف‬


‫‪ .5‬خؼخٖة ؤؿتبة اهخإعٖؼ يً ّسِج ٌغؼ اهيبهم ‪:‬‬

‫‪151‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤ‪ .‬خؼخٖة ؤؿتبة اهخـإعٖؼ ‪ :‬دسفسٖخ يسّلًحز آفجء جهيظٖدًٖ ػّل ؤُيٖر ؤلدحخ جهسإؾٖف سٌحقهًٖح ‪ ،‬سى‬
‫سنًّٖ جهظؿّل (‪ )8.6‬جهـٔ ٖيصل ؤلدحخ جهسإؾٖف يفسدر ػلخ ؤُيٖسِح يً ّظِر ٌٌف جهيحهم ‪.‬‬
‫ّٖسيغ يً ؾ‪ٞ‬ل جهظؿّل ؤً ج‪ٙ‬لىدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم سػسل لسر يً جهسفسٖدحز جهِنف ج‪ّٙ‬هٓ‬
‫‪ٙ‬لىدحخ جهسإؾٖف ػلخ يح ٖفْ جهيىحهم ‪ ،‬دٌٖيح ٖنىغل لدخ ِّٖؿ اهٓ جهًفف جهيػحٖؿ جهسفسٖخ جهؾحيك‬
‫‪ّٖ ،‬نسفم لدخ ِّٖؿ اهٓ جهًفف جهيػحٖؿ يَ آؾف ِّٖؿ اهٓ جهيلحّل فٕ جهسفسٖخ جهلىىحدَ يىً ػٖىش‬
‫ج‪ُٙ‬يٖر ‪ ،‬نيح ٖنسفم لىدخ ِّٖؿ اهٓ جهينىفف ّ‪ /‬ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٔ يَ لىدخ ِّٖؿ اهٓ جهيلىحّل فىٕ‬
‫جهسفسٖخ جهصحيً ‪ِّّٖ ،‬ؿ جهلىدخ ـّ جهسفسٖخ جهسحلىَ يً ػٖش ج‪ُٙ‬يٖر اهٓ جهينفف ّ‪/‬ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٔ ‪.‬‬

‫جيولا(‪)6.7‬اا‪:‬اترتمباأسبدباا تأخمراحسباآراءاا يجمبمن‬

‫اهيخّؿع‬ ‫يؿئّهٖج‬ ‫اهؿتة‬


‫اهخؼخٖة‬
‫اهخإعٖؼ‬
‫‪8.62‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫نذؼث األؽيبل اإلظبفٖج ّاهخؾغٖالح ؤذٌبء اهخٌفٖػ‬ ‫‪0‬‬
‫‪8.72‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اختبػ اهيلّيبح اهيٌبؿتج العخٖبؼ األعؼاف األعؼْ هويشؼّػ‬
‫‪5‬‬
‫‪8.72‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫اهخإعؼ فٕ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح‬
‫‪8.20‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫كوج اهضّافؽ هوؾبيوًٖ فٕ يئؿؿج اهيبهم‬ ‫‪2‬‬
‫‪8.52‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫كضؼ اهيغث اهيضغغث هوخٌفٖػ‬ ‫‪4‬‬
‫‪8.00‬‬ ‫(‪)NP‬‬ ‫اهوّائص ّاهلّاًٌٖ اهيؿخسغث ّاهؼّخًٖ اإلغاؼٔ‬ ‫‪2‬‬
‫‪6.15‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ّسّغ يشبنل اسؼائٖج يؼ تؾط اهسِبح " اهظؼائة – اهؼكبتج … "‬
‫‪7‬‬
‫‪6.15‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اٌخغبى خغفق اهؿّٖهج اهٌلغٖج اهعبضج تبهيشؼّػ هغْ اهيبهم‬
‫‪6.85‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى خٌبؿة اهنفبءث اهيبهٖج هويلبّل يؼ اهيشؼّػ‬
‫‪6‬‬
‫‪6.85‬‬ ‫(‪)NP‬‬ ‫اهتؼايز ّاهععع اهيفؼّظج يً اهغّهج‬
‫‪6.65‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫كضّؼ يؼاكتج اهيلبّل هفؼٖلَ ؤذٌبء اهخٌفٖػ‬
‫‪8‬‬
‫‪6.65‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعؼ اؽخيبغ اهيؿخعوضبح‬
‫‪6.22‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعؼ اؽخيبغ اهخؾغٖالح‬ ‫‪1‬‬

‫‪7.24‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫عيماقيرةاا يد كاعلىايواجه ايدامترتباعلىاا عقيايناا تزايدتايد م‬ ‫‪00‬‬


‫‪6.05‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى خٌبؿة عتؼث اهيلبّل ؤّ نفبءخَ اهفٌٖج يؼ اهيشؼّػ‬
‫‪00‬‬
‫‪6.05‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫خإعؼ خّفٖؼ اهؾيبهج اهيعوّتج‬
‫‪6.00‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫كوج اهؾٌبضؼ اهتشؼٖج اهيئُوج ػاح اهنفبءث اهالؽيج إلخيبى اسؼاءاح اهيشؼّػ‬ ‫‪05‬‬
‫‪6.08‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؿّء اغاؼث اهيلبّل تيّكؼ اهيشؼّػ‬ ‫‪02‬‬
‫‪6.05‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اهخإعؼ فٕ خّؼٖغ اهيّاغ فٕ اهّكح اهيضغغ‬
‫‪04‬‬
‫‪6.05‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خغٌٕ يؿخّْ سّغث يؼاكتج سِج اإلشؼاف هؿٖؼ اهؾيل تبهيّكؼ‬

‫‪152‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪6.00‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫كوج االؿخلؼاؼ اإلغاؼٔ هوسِج اهيبهنج‬ ‫‪02‬‬


‫‪7.17‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ّاستبح ّيؿئّهٖبح ّضلّق األعؼاف غٖؼ يؾؼفج تغكج فٕ اهؾلغ‬ ‫‪07‬‬
‫‪7.10‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اضخّاء اهسغّل اهؽيٌٕ ؽوٓ يغث غٖؼ يغؼّؿج هألٌشعج‬
‫‪06‬‬
‫‪7.10‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫اهخإعؼ فٕ خؿغٖغ يؿخضلبح اهيشؼف ؤّ االؿخشبؼٔ ؤّ نالُيب‬
‫‪7.82‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اختبػ اهيبهم هٌغبى يضغغ هخّذٖق خغفق تٖبٌبح اهيشؼّػ‬ ‫‪08‬‬
‫‪7.84‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ؽغى اُخيبى اهيشؼف تغؼاؿج ؽلغٔ اهخٌفٖػ ّاإلشؼاف‬ ‫‪01‬‬
‫‪7.82‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫خإعؼ خّفٖؼ يّاغ ّ‪/‬ؤّ يؾغاح خلؼ ظيً يؿئّهٖج اهيبهم تبهؾلغ‬ ‫‪50‬‬
‫‪7.80‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ؽغى يالئيج عتؼث ّنفبءث يٌِغؾ اإلشؼاف يؼ اهيشؼّػ‬ ‫‪50‬‬
‫‪7.64‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫خإعؼ خّفٖؼ اهيؾوّيبح اهالؽيج ضّل اهيشؼّػ ّغؼّفَ‬ ‫‪55‬‬
‫‪7.62‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى خٌغٖى اهيلبّل هخغفق اهؿّٖهج اهٌلغٖج اهعبضج تبهيشؼّػ‬
‫‪7.62‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ّسّغ كضّؼ ؤّ ؤععبء فٕ خضبيٖى ؤّ يؿخٌغاح اهيشؼّػ‬ ‫‪52‬‬
‫‪7.62‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعؼ اؽخيبغ يؿخضلبح اهسِج اهيٌفػث‬
‫‪7.65‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ػذو اعتخذاو انتجهُضاث وانبشيجُبث انذذَخت فٍ اتخبر لشاساث وإجشاءاث‬
‫انًششوع‬
‫‪54‬‬
‫‪7.76‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫خإعؼ خؿوٖى اهيّكؼ ؤّ خإعؼ اعالءٍ يً اهؾّائق‬ ‫‪52‬‬
‫‪7.77‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اختبػ يٌِسٖج يضغغث هيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيبى اسؼاءاخِب‬
‫‪57‬‬
‫‪7.77‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى االُخيبى تخغؼٖة ّخعّٖؼ اهؾٌبضؼ اهينوفج تبخيبى اسؼاءاح اهيشؼّػ‬
‫‪7.42‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خغٌٕ يؿخّْ سّغث ٌغى اهيؾوّيبح ّاهخّذٖق هغْ سِج اإلشؼاف‬
‫‪56‬‬
‫‪7.42‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ؽغى خٌبؿة عتؼث ّنفبءث االؿخشبؼٔ يؼ اهيشؼّػ‬
‫‪7.20‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ؽغى ّظّش اهؼؿّيبح ّ ‪ /‬ؤّ اهيّاضفبح‬ ‫‪58‬‬
‫‪7.51‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعؼ اؿخالى اهيشؼف هويؼاضل اهيٌفػث‬ ‫‪51‬‬
‫‪7.52‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫عّل اهؿوؿوج اهخٕ ٖيؼ تِب اخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح ّ ‪ /‬ؤّ خؾلغُب‬ ‫‪20‬‬
‫‪7.54‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اهخععٖع غٖؼ اهسٖغ هخشغٖل ّخعضٖص اٗالح‬
‫‪20‬‬
‫‪6.24‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ا تهدونافياتوقمعاا جزاءاتاعلىاا يقدولافياحد اتسببهافياا تأخمر‬
‫‪7.55‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اهختبعئ فٕ اهخٌفٖػ‬
‫‪7.55‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اختبػ يٌِسٖج يضغغث العخٖبؼ اهؾٌبضؼ اهينوفج تبخيبى اسؼاءاح اهيشؼّػ‬ ‫‪25‬‬
‫‪7.55‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعؼ اهيشؼف فٕ خّفٖؼ اهيؾوّيبح اهيعوّتج هويشؼّػ‬
‫‪7.08‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اهغؼاؿج غٖؼ اهنبفٖج هويّكؼ ّغؼّفَ يً كتل اهيلبّل‬ ‫‪22‬‬
‫‪7.02‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى خّؼٖغ اٗالح ّ‪/‬ؤّ اهخسِٖؽاح اهالؽيج ؤّ خإعؼ خّؼٖغُب ؽً يّؽغُب‬
‫اهيضغغ‬
‫‪24‬‬
‫‪7.02‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫اهاليتبالث ّؽغى خلغٖؼ اهيؿئّهٖج يً كتل تؾط اهؾبيوًٖ اهخبتؾًٖ هويبهم‬
‫‪7.02‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫اشخؼاع اؿخعغاى يّاغ ٖضؾة اهضضّل ؽوِٖب‬
‫‪7.00‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى نفبءث اٗالح هوؾيل ّ ‪ /‬ؤّ ٌلص ؽغغُب‬ ‫‪22‬‬
‫‪7.08‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى ّسّغ ععج ؽيل هخٌفٖػ اهيشؼّػ ؤّ ؽغى اختبؽِب‬ ‫‪27‬‬

‫‪153‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪7.02‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى اختبػ اهيلبّل هوخلٌٖبح اهضغٖذج فٕ اهخٌفٖػ‬ ‫‪26‬‬


‫‪7.02‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى خّؼٖغ كعؼ اهغٖبؼ اهالؽيج ؤّ خإعؼ خّؼٖغُب ؽً اهيّؽغ اهيضغغ‬ ‫‪28‬‬
‫‪7.00‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى اهخإنغ يً ؿاليج اهخضبيٖى ّيؿخٌغاح اهيشؼّػ فتل تغء اهخٌفٖػ‬
‫‪21‬‬
‫‪7.00‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫اهتع ّ ‪ /‬ؤّ اهخؼغغ فٕ اخعبػ اهلؼاؼاح اهعبضج تبهيشؼّػ‬
‫‪2.88‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اإلغاؼث غٖؼ اهسٖغث هؾيبهج اهيلبّل‬ ‫‪40‬‬
‫‪2.82‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫خلضٖؼ يلبّهًٖ تبهتبعً ؼشضِى اهيبهم‬ ‫‪40‬‬
‫‪2.64‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؽغى اسؼاء غؼاؿبح سغّْ شبيوج هويشؼّػ‬ ‫‪45‬‬
‫‪2.62‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫خلضٖؼ يلبّهًٖ تبهتبعً‬ ‫‪42‬‬
‫‪2.20‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اهخععٖع غٖؼ اهسٖغ هؾيبهج اهيلبّل‬ ‫‪44‬‬
‫‪2.42‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اؼخنبة ؤععبء فٕ اهخٌفٖػ‬ ‫‪42‬‬
‫‪2.24‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫خغٌٕ يؿخّْ سّغث اهيّاغ اهيؿخعغيج‬
‫‪47‬‬
‫‪2.24‬‬ ‫(‪)E‬‬ ‫ؿيبضٖج اهؾلغ فٕ ضبهج خسبّؽ اهؽيً ّاهخنبهٖف اهيضغغًٖ‬
‫‪2.50‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اؿخعغاى يّاغ غٖؼ يعبتلج هويّاضفبح‬ ‫‪46‬‬
‫‪2.07‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫خّكٖف اهخٌفٖػ غًّ ؿتة يلتّل‬ ‫‪48‬‬
‫‪4.14‬‬ ‫(‪)NP‬‬ ‫خػتػة ؤؿؾبؼ اهيّاؼغ " يّاغ – ؽيبهج ‪" ...‬‬
‫‪41‬‬
‫‪4.14‬‬ ‫(‪)NP‬‬ ‫اهغؼّف اهسّٖج غٖؼا الؽخٖبغٖج " ذوّر – ؤيعبؼ ‪" ... -‬‬
‫‪4.80‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫خإعٖؼ اؽخيبغ ؽٌٖبح اهيّاغ اهخٕ ٖلخؼضِب اهيلبّل‬ ‫‪20‬‬
‫‪4.57‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫ؽغى اؿخعغاى اٗالح ّاهخسِٖؽاح اهضغٖذج ؤذٌبء اهخٌفٖػ‬ ‫‪20‬‬
‫‪4.05‬‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫ؽغى اُخيبى اهسِج اهيشؼفج تخّظٖص يؿئّهٖبح ّيِبى يٌِغؿِٖب‬
‫‪25‬‬
‫‪4.05‬‬ ‫(‪)NP‬‬ ‫األضغاد اهلبُؼث " ضؼّة – اظعؼاتبح ‪" ...‬‬
‫‪4.00‬‬ ‫(‪)C‬‬ ‫اؿخعغاى ؽيبهج خٌلضِب اهيِبؼث‬
‫‪22‬‬
‫‪4.15‬ا‬ ‫(‪)Con&S‬‬ ‫عيمااستخياماا تجهمزاتاوا بريجمدتاا حيمث افياا تصيمماواإلشراف‬

‫(‪ = )C‬جهيلحّل ‪ = )E( ،‬جهيحهم ‪ = )Con&S( ،‬ج‪ًٙ‬فجف جهسحدِر هويحهم ‪ )NP( ،‬جهًفف جهيػحٖؿ‬
‫خ‪ .‬يلبؼٌج ؤُى األؿتبة تإُيِب فٕ غؼاؿبح ؿـبتلج ‪ :‬نيح لدق جهسّيٖغ دحهفول جهصحهش ٖسييً ُـج‬
‫جهدػش يلحفٌر سفسٖخ ؤلدحخ جهسإؾٖف ػلخ ج‪ُٙ‬يٖر يً ّظِر ٌٌف جهيحهم دٌسحثط دػصىًٖ لىحدلًٖ‬
‫سٌحّل ج‪ّٙ‬ل ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ هٖدٖح يً ّظِر ٌٌف جهيلحّل ]‪ّ [3‬سٌحّهِح جٗؾف يً ّظِر ٌٌىف‬
‫ينفف جهيحهم ]‪ ، [4‬فنحٌز ؤُى ج‪ٙ‬لدحخ ػلخ ٌسحثط جهدػصًٖ جهيـنّفًٖ نحٗسٕ ‪:‬‬

‫ى سفسٖخ ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف جهيلحّل ]‪: [3‬‬


‫‪ٌ .1‬له جهيّجؿ يػوًٖح ‪.‬‬
‫‪ُ .2‬ؿى يفجُحذ نفًّ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ُ .3‬ؿى سلؿٖؿ ؿفِحز ج‪ُٙ‬يحل جهيٌسِٖر ‪.‬‬

‫‪154‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .4‬سِؿٖل جهسويٖى ّج‪ٙ‬ؾًحء ؤصٌحء جهسٌفٖـ ‪.‬‬


‫‪ .5‬سإؾٖف يّفؿًٖ ّيلحّهًٖ دحهدحًً ؤكسفػِى جهيحهم فٕ سٌفٖـ ؤُيحهِى فٕ جهّكز جهيػؿؿ ‪.‬‬
‫‪ .6‬جهٌفّف جهظّٖر جهلحُفذ ‪.‬‬
‫ى سفسٖخ ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف ينفف جهيحهم ]‪: [4‬‬
‫‪ُ .1‬ؿى وفف جهيحهم هيلسػلحز جهيلحّل فٕ ػٌِٖح ‪.‬‬
‫‪ُ .2‬ؿى ي‪ٞ‬ثير اينحٌحز جهيلحّل جهيحهٖر يَ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .3‬جهسإؾٖف فٕ سظِٖق يّجؿ ؤّ يِؿجز سلَ ييً يلثّهٖر جهيحهم فٕ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ .4‬جهوّجثغ ّجهلّجًٌٖ جهيلسظؿذ ّجهفّسًٖ ج‪ٛ‬ؿجفٔ ‪.‬‬
‫‪ .5‬ؿفجلر جهيلحّل غٖف جهّجفٖر هوينفٍّ ٌّفّفَ ‪.‬‬
‫‪ .6‬سِؿٖل جهسوحيٖى ّ ج‪ٛ‬يحفحز ؤصٌحء يفػور جهسٌفٖـ ‪.‬‬

‫ّدِؿ جهسّول اهٓ سفسٖخ ج‪ٙ‬لدحخ ػلخ يح فؤْ جهيحهم يً ؾ‪ٞ‬ل سػوٖل جهدٖحٌحز جهيسػول ُوِٖح جهسٕ سى‬
‫سييًٖ ٌسحثظِح فٕ جهظؿّل (‪ٖ ، )14.4‬سيغ ُؿى جسفحق ّظِحز جهٌٌف ػّل سفسٖخ ؤُيٖر دِى ُّجيىل‬
‫جهسإؾٖف ‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤً جهص‪ٞ‬صر جسفلّج ُوٓ جُسدحف جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ّج‪ٛ‬يحفحز ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ ّسإؾف جهيحهىم فىٕ‬
‫سلؿٖؿ ؿفِحز ج‪ُ ٙ‬يحل جهيٌسِٖر يً ؤُى جهِّجيل جهنحيٌر ّفجء سإؾٖف سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ‪ ،‬نيح جسفىق‬
‫ييصوٕ جهيحهم "ج‪ٛ‬ؿجفًٖٖ ّجهيحهًٖٖ ّجهلحًٌٌّٖٖ" ّجهيٌِؿلًّ جهينففًّ ُوٓ جُسدىحف جهوىّجثغ ّجهلىّجًٌٖ‬
‫جهيلسظؿذ ّجهفّسًٖ ج‪ٛ‬ؿجفٔ ُّؿى سٌحلخ جهنفحءذ جهيحهٖر هويلحّل يَ جهينفٍّ يً جهِّجيل جهِحيىر جهسىٕ‬
‫سلدخ ػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪ .2‬خؼخٖة ؤؿتبة اهخإعٖؼ اهؾبئغث اهٓ اهيبهم ‪:‬‬


‫يً ؤُؿجف ُـج جهدػش جهسّول اهٓ سّوٖحز ّيلسفػحز يً نإٌِح يلحُؿذ جهيحهم ُوٓ سفحؿٔ جهسىإؾٖف‬
‫ّجهػؿ يٌَ ‪ّ ،‬هٖسلٌٓ ـهم فيً جهيِى دح‪ٛ‬يحفر اهٓ سػؿٖؿ ؤّظَ جهلوّف جهيّظّؿذ هؿْ جهيحهىم نفىفؿ‬
‫ّنيئللر ‪ ،‬ؤً ٖسى جهسّول اهٓ سفسٖخ ؤلدحخ جهسإؾٖف جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم ػلخ ؤُيٖسِح ‪ّ ،‬يً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهظؿّل (‪ )14.4‬سى جهسّول اهٓ سفسٖخ يسلولل ‪ٙ‬لدحخ جهسإؾٖف جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم ػلخ ؤُيٖسِح يىً‬
‫ّظِر ٌٌف جهيحهم فنحً نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ .1‬نصفذ ج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر ّجهسِؿٖ‪ٞ‬ز ؤصٌحء جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ُ .2‬ؿى اسدحٍ جهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٝ‬ؾسٖحف ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .2‬جهسإؾف فٕ سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ‪.‬‬

‫‪155‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .3‬كور جهػّجفق هوِحيوًٖ فٕ يئللر جهيحهم ‪.‬‬


‫‪ .4‬كوف جهيؿذ جهيػؿؿذ هوسٌفٖـ ‪.‬‬
‫ّظّؿ ينحنل اظفجثٖر يَ دِى جهظِحز " جهيفجثخ – جهفكحدر … " ‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ُ .6‬ؿى جٌسٌحى سؿفق جهلّٖهر جهٌلؿٖر جهؾحور دحهينفٍّ هؿْ جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ُ .7‬ؿى كؿفذ جهيحهم ُوٓ يّجظِر يح ٖسفسخ ُوٓ جهِلؿ يً جهسقجيحز يحهٖر ‪.‬‬
‫‪ .8‬كور جهٌِحوف جهدنفٖر جهيئُور ـجز جهنفحءذ جه‪ٞ‬قير ‪ٛ‬سيحى اظفجءجز جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .9‬كور ج‪ٝ‬لسلفجف ج‪ٛ‬ؿجفٔ هوظِر جهيحهنر ‪.‬‬
‫‪ّ .10‬جظدحز ّيلثّهٖحز ّػلّق ج‪ًٙ‬فجف غٖف يِففر دؿكر فٕ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ .11‬جهسإؾف فٕ سلؿٖؿ يلسػلحز جهينفف ؤّ ج‪ٝ‬لسنحفٔ ؤّ ن‪ُٞ‬يح ‪.‬‬
‫‪ُ .12‬ؿى اسدحٍ ٌٌحى يػؿؿ هسّصٖق سؿفق دٖحٌحز جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .13‬سإؾف سّفٖف يّجؿ ّ‪/‬ؤّ يِؿجز سلَ ييً يلثّهٖر جهيحهم دحهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ .13‬سإؾف سّفٖف جهيِوّيحز جه‪ٞ‬قير ػّل جهينفٍّ ٌّفّفَ ‪.‬‬
‫‪ُ .14‬ؿى جلسؾؿجى جهسظِٖقجز ّجهدفيظٖحز جهػؿٖصر فٕ جسؾحـ كفجفجز ّاظفجءجز جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .15‬سإؾف سلوٖى جهيّكَ ؤّ سإؾف اؾ‪ٞ‬ءٍ يً جهِّجثق ‪.‬‬
‫‪ .16‬ؤ‪ُ .‬ؿى اسدحٍ يٌِظٖر يػؿؿذ هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬
‫‪ .16‬خ‪ُ .‬ؿى ج‪ُٝ‬سيحى دسؿفٖخ ّسًّٖف جهٌِحوف جهينوفر دبسيحى اظفجءجز جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ًّ .17‬ل جهلولور جهسٕ ٖيف دِح جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ّ ‪ /‬ؤّ سِلؿُح ‪.‬‬
‫‪ .18‬جهسِحًّ فٕ سّكَٖ جهظقجءجز ُوٓ جهيلحّل فٕ ػحهر سلددَ فٕ جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ُ .19‬ؿى اسدحٍ يٌِظٖر يػؿؿذ ‪ٝ‬ؾسٖحف جهٌِحوف جهينوفر دبسيحى اظفجءجز جهينفٍّ‬
‫‪ .20‬جه‪ٞ‬يدح‪ٝ‬ذ ُّؿى سلؿٖف جهيلثّهٖر يً كدل دِى جهِحيوًٖ جهسحدًِٖ هويحهم ‪.‬‬
‫‪ .21‬جهدً ّ‪ /‬ؤّ جهسفؿؿ فٕ جسؾحـ جهلفجفجز جهؾحور دحهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .22‬سلوٖف يلحّهًٖ دحهدحًً فنػِى جهيحهم ‪.‬‬
‫‪ُ .23‬ؿى اظفجء ؿفجلحز ظؿّْ نحيور هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .24‬ليحػٖر جهِلؿ فٕ ػحهر سظحّق جهقيً ّجهسنحهٖف جهيػؿؿًٖ ‪.‬‬

‫‪ 4.7‬خضوٖل فؼظٖبح اهغؼاؿج‪:‬‬


‫ٖنسيل جهسػوٖل ج‪ٝ‬لسٌسحظٕ هودٖحٌحز ُوٓ اؾيحُِح اهٓ ج‪ٝ‬ؾسدحف جهي‪ٞ‬ثىى دغٖىر ادىفجق ؤّظىَ جهسًىحدق‬
‫ّج‪ٝ‬ؾس‪ٞ‬ف دٌِٖح صى اللحً ج‪ٙ‬ػنحى ُوٓ يظسيَ جهؿفجلر ‪.‬‬
‫ّػٖش ؤٌَ ػلخ جهلّجُؿ ج‪ٛ‬ػوحثٖر يً جهيسّكَ ؤً سسلحّْ ٌلخ فؿّؿ جهيلسظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز جهدؿجثل‬
‫جهيًفّػر ه‪ٜ‬ظحدر [‪ُ ، ]92‬وَٖ فلؿ سى جهسػلق يً ـهم دحؾسدحف يؿْ جكسفجخ جهٌلخ جهينحُؿذ جهّجكِٖر يىً‬

‫‪156‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫جهٌلخ جهيسّكِر ّسػؿٖؿ يؿْ ّظّؿ جؾس‪ٞ‬فحز دًٖ ٌلخ جهفؿّؿ جهيسّكِر ٌّلخ جهفؿّؿ جهيسػول ُوِٖىح "‬
‫جهينحُؿذ " ‪ّ ،‬يً صى ؿفجلر يح اـج نحٌز سوم ج‪ٝ‬ؾس‪ٞ‬فحز يلدّهر ؤى ‪. ٝ‬‬
‫ّنحً ـهم دبظفجء جؾسدحف يفدَ نأٔ هظّؿذ جهيًحدلر هسّقَٖ ٌلخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز ؾٖىحفجز‬
‫ج‪ٛ‬ظحدحز جهيًفّػر ُوٓ ؤلحك وٖغر اػوحءذ ج‪ٝ‬ؾسدحف جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪(oi  ei ) 2‬‬
‫(‪i = ) 1 , 2 , 3 , ........., n‬‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪ ‬‬‫‪2‬‬

‫‪ei‬‬
‫‪ُ = n‬ؿؿ جهدىؿجثل جهيًفّػىر‬ ‫‪ : ei‬جهٌلدر جهيسّكِر‬ ‫‪ : oi‬جهٌلدر جهينحُؿذ‬
‫ه‪ٜ‬ظحدر‬
‫ّٖنسيل ُـج ج‪ٝ‬ؾسدحف ُوٓ جهيلحفٌر دًٖ جهلٖير جهيػلّدر ّجهلٖير جهيظؿّهر هيفدَ نأٔ ٌُؿ يلسّْ يٌِّٖر‬
‫‪ %5 = ‬دحفسفجى ففيٖسًٖ صى كدّل اػؿجُيح ّففى ج‪ٙ‬ؾفْ دٌح ًء ُوٓ جهٌسحثط ‪ّ ،‬جهففيٖسحً ُيح ‪:‬‬
‫‪ -‬فؼظٖج اهؾغى ‪ : 0H‬جهسٕ سٌِٕ ؤً سّقَٖ جلسظحدحز جهيظٖدًٖ يٌسٌير ّؤً جهففّق فٕ سوم ج‪ٝ‬لسظحدحز‬
‫ٖينً افظحُِح اهٓ جهوؿفر ‪ّ ،‬سلدل ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤكل يىً جهلٖيىر‬
‫جهيظؿّهر هَ ‪ ،‬دٌٖيح سففى ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤندف يً كٖيسَ جهيظؿّهر ‪.‬‬
‫‪ -‬اهفؼظٖج اهتغٖوج ‪ : 0H‬جهسٕ سٌِٕ ؤً سّقَٖ جلسظحدحز جهيظٖدًٖ غٖف يٌسٌير ‪ّ ،‬سلدل ُـٍ جهففيٖر اـج‬
‫نحٌز جهلٖير جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤندف يً جهلٖير جهيظؿّهر هَ ‪ ،‬دٌٖيح سففى ُـٍ جهففيٖر اـج نحٌز جهلٖير‬
‫جهيػلّدر هيفدَ نأٔ ؤكل يً كٖيسَ جهيظؿّهر ‪.‬‬

‫‪ٌ 0.4.7‬خبئز اعختبؼ يؼتؼ نأٔ هتٖبٌبح ييذل اهيبهم‪:‬‬


‫سى اظفجء جؾسدحف يفدَ نأٔ هظّؿذ جهيًحدلر هسّقَٖ ٌلخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز ؾٖحفجز ج‪ٛ‬ظحدىحز‬
‫جهيًفّػر ػّل جهدٖحٌحز جهيسِولر دييصل جهيحهم ‪ّ ،‬سى جهسّول اهٓ ٌسحثط سسوؾه فٕ جهظؿّل (‪. )9.6‬‬

‫ظؿّل (‪ٌ : )9.6‬سحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز ييصل جهيحهم‬

‫انمـشاس‬ ‫‪2‬‬
‫انُتُجت‬
‫‪Tab.‬‬ ‫‪Cal.‬‬ ‫اهيخغٖؼاح‬
‫عوفٖج اهيسٖة عالل غؼاؿخَ ّخغؼٖتَ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.28‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.28‬‬ ‫غؼاؿج اغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.78‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.78‬‬ ‫اإلهيبى تنٖفٖج ضؿبة ّكح ؤٌشعج اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 20.85‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪20.85‬‬ ‫اإلهيبى تبهخععٖع‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 51.05‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪51.05‬‬ ‫اإلهيبى تبهخٌغٖى‬

‫‪157‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 04.28‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪04.28‬‬ ‫اإلهيبى تخٌغٖى اهّكح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 22.05‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪22.05‬‬ ‫اإلهيبى تغؼاؿج اهيعبعؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 41.24‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪41.24‬‬ ‫اإلهيبى تخيّٖل اهيشبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 40.45‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪40.45‬‬ ‫اإلهيبى تضؿبة ّظتع اهخنبهٖف‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 51.87‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪51.87‬‬ ‫اإلهيبى تغؼاؿج اهسغّْ االكخضبغٖج‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 > 1.04‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪1.04‬‬ ‫اإلهيبى تٌغى االخضبالح ّاهيؾوّيبح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 40.24‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪40.24‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اهسّغث‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 02.24‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪02.24‬‬ ‫اإلهيبى تبهؾلّغ ّاهوّائص‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 62.28‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪62.28‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اإليغاغاح‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 > 8.64‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪8.64‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اهؾلّغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 40.28‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪40.28‬‬ ‫اإلهيبى تيعبعؼ اهخإعٖؼ‬
‫االُخيبى تغؼاؿج اهؾلــغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 02.08‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪02.08‬‬ ‫غؼاؿج اهتٌّغ اهيخؾولج تبهخإعٖؼ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 > 4.84‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪4.84‬‬ ‫غؼاؿج اهضلّق ّاهّاستبح اهخؾبكغٖج‬
‫االُخيبى تيؾؼفج اهسّاٌة اهلبٌٌّٖج ػاح‬
‫اهؾالكج‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 > 7.55‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪7.55‬‬ ‫االعالػ ؽوٓ الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪00.06 < 24.77‬‬ ‫‪00.06‬‬ ‫‪24.77‬‬ ‫خضغٖد اهيؾوّيبح اهلبٌٌّٖج‬
‫اإلهيبى تإُيٖج اهسّاٌة ّاإلسؼاءاح ػاح‬
‫اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 76.25‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪76.25‬‬ ‫اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 40.08‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪40.08‬‬ ‫ٌغى اهيؾوّيبح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 52.8‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪52.8‬‬ ‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تًٖ اهيبهم ّاهيلبّل‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تـًٖ اهيبهـم ّاهيلـبّل‬
‫‪6.802 < 04.50‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪04.50‬‬
‫ّاهيشؼف‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 42.00‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪42.00‬‬ ‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تًٖ اهيبهم ّاهيشؼف‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.18‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.18‬‬ ‫ؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشؼّػ يٌػ اهخؾبكغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫اٌؾنبؿبح ؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشـؼّػ‬
‫‪6.802 < 08.04‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪08.04‬‬
‫يٌػ اهخؾبكغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫ؤذؼ خإعٖؼ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح ؽوـٓ يـغث‬
‫‪6.802 < 74.05‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪74.05‬‬
‫اهيشؼّػ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫ؤذؼ خإعٖؼ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح ؽوٓ خنوفـج‬
‫‪6.802 > 2.07‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪2.07‬‬
‫اهيشؼّػ‬

‫‪158‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫اإلهيبى تإُيٖج اهّغبئف ػاح اهؾالكج تبغاؼث‬


‫اهيشبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 20.07‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪20.07‬‬ ‫اهخععٖع‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 04.05‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪04.05‬‬ ‫اهتؼيسج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 10.84‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪10.84‬‬ ‫اهخضنى ّاهيؼاكتج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 24.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪24.27‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 10.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪10.27‬‬ ‫اهخعضضبح اهفٌٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 74.08‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪74.08‬‬ ‫اهخعضضبح اهيبهٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 68.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪68.27‬‬ ‫اهخعضضبح اإلغاؼٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 25.67‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪25.67‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 47.44‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪47.44‬‬ ‫اهخعضضبح اهيؿبؽغث‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 40.40‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪40.40‬‬ ‫اإليغاغاح ّاهيشخؼٖبح‬
‫اؿخعغاى األؿبهٖة ّاهخسِٖؽاح اهضغٖذج فٕ‬
‫اخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫اهخإنغ يً ّسّغ ععج ؽيل هخٌفٖػ اهيشؼّػ‬
‫‪6.802 < 1.08‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪1.08‬‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 6.17‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪6.17‬‬ ‫اؿخؾؼاط ّخضوٖل اهخغفلبح اهٌلغٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫االعالػ ؽوٓ اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج هويشبؼٖؼ‬
‫‪6.802 < 24.67‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪24.67‬‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 25.58‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪25.58‬‬ ‫يؼاسؾج اهيؿخعوضبح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫االُخيبى تبخفبق يؼضوج اهيؿخعوص يؼ‬
‫‪2.840 < 50.64‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪50.64‬‬
‫اهسغّل اهؽيٌٕ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫اؿخعغاى اهضبؿة اٗهٕ‬
‫‪2.840 < 02.60‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪02.60‬‬

‫اهلغؼاح اهيخّفؼث الخعبػ اهلؼاؼاح‬


‫ّاإلسؼاءاح ػاح اهؾالكج تبهخإعٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 57.05‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪57.05‬‬ ‫اهخٌتئ تبهخإعٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 66.08‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪66.08‬‬ ‫ؿؼؽج اخعبػ اهلؼاؼ هخفبغٔ اهخإعٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 51.74‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪51.74‬‬ ‫ؿؼؽج اخعبػ اهلؼاؼ هوضغ يً اهخإعٖؼ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 > 2.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪2.27‬‬ ‫غؼاؿج ّخلٖٖى اهتؼٌبيز اهؽيٌٕ‬
‫اإلهيبى تبهيلّيبح اهيٌبؿتج إلؼؿبء اهؾعبء‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 02.00‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪02.00‬‬ ‫اٌعفبط ؿؾؼ اهؾعبء‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 47.50‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪47.50‬‬ ‫يٌعلٖج ّّاكؾٖج ؤؿؾبؼٍ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 027.7‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪027.7‬‬ ‫اؿخٖفبءٍ هشؼّع اهيبهم‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 <022.5‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪022.5‬‬ ‫خٌبؿة اهنفبءث اهيبهٖج هويلبّل يؼ كٖيج اهؾلغ‬

‫‪159‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫خٌبؿة عتؼث ا هيلبّل ّنفبءخَ اهفٌٖج يؼ‬
‫‪6.802 < 062.0‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪062.0‬‬
‫اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 002.2‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪002.2‬‬ ‫خٌبؿة يغث اهؾعبء يؼ سغّْ اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 04.50‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪04.50‬‬ ‫كضؼ يغث اهؾعبء‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 84.70‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪84.70‬‬ ‫خضلٖق اهؾعبء هيخعوتبح اهيبهم‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 77.67‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪77.67‬‬ ‫خضغٖغ اهؾعبء هينٌّبح اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 58.5‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪58.5‬‬ ‫خضغٖغ اهؾعبء هؾالكج األٌشعج تتؾظِب‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 26.88‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪26.88‬‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ تؼٌبيز ؽيٌٕ ؤّهٕ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 1.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪1.27‬‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ خضوٖل اهؾيبهج ّاٗهٖبح ّاهخنوفج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 70.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫ر‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ ععج هخٌفٖػ اهيشؼّػ ػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 20.04‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪20.04‬‬ ‫ؽغى اشخيبهَ ؽوٓ خضفغبح‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 > 0.88‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪0.88‬‬ ‫خضغٖغٍ هفؼٖق اهؾيل‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 62.27‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪62.27‬‬ ‫اضخّاءٍ ؽوٓ ؤفظل يّاضفبح‬

‫‪ٌ 5.4.7‬خبئز اعختبؼ يؼتؼ نأٔ هتٖبٌبح اهسِج اهيبهنج ‪:‬‬


‫سى اظفجء جؾسدحف يفدَ نأٔ هظّؿذ جهيًحدلر هسّقَٖ ٌلخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز ؾٖحفجز ج‪ٛ‬ظحدىحز‬
‫جهيًفّػر ػّل جهدٖحٌحز جهيسِولر دحهظِر جهيحهنر ‪ّ ،‬سى جهسّول اهٓ ٌسحثط سسوؾه فٕ جهظؿّل (‪. )10.6‬‬

‫ظؿّل (‪ٌ : )10.6‬سحثط جؾسدحف يفدَ نأٔ هدٖحٌحز جهظِر جهيحهنر‬

‫‪2‬‬
‫انمـشاس‬ ‫انُتُجت‬
‫‪Tab.‬‬ ‫‪Cal.‬‬ ‫اهيخغٖؼاح‬
‫اعخٖبؼ اهؾبيوًٖ‬
‫خّفؼ اهيِبؼاح اهنفـئث الخعـبػ اهلـؼاؼاح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 06.74‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪06.74‬‬
‫ّاإلسؼاءاح هخٌفٖػ اهيشؼّػ ضؿة اهؾلغ‬
‫اختبػ يٌِسٖج العخٖبؼ اهؾبيوًٖ اهينوفًٖ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 00.48‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪00.48‬‬
‫تيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيبى اسؼاءاخِب‬
‫االُخيبى تبهخغؼٖة ّاهخعّٖؼ‬
‫خغؼٖة اهينوفًّ تيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيـبى‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 20.25‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪20.25‬‬
‫اسؼاءاخِب‬

‫‪160‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 08.18‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪08.18‬‬ ‫ّسّغ ععع يضغغث هوخغؼٖة‬
‫اؿــخعغاى األؿــبهٖة اهضغٖذــج فــٕ اغاؼث‬
‫اهيشبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 02.00‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪02.00‬‬ ‫ّسّغ ععع ؽيل هخٌفٖػ اهيشبؼٖؼ‬
‫اختبػ يٌِسٖج يضـغغث هيخبتؾـج اهيشـبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 40.58‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪40.58‬‬
‫ّاخيبى اسؼاءاخِب‬
‫اهيٌِسٖج اهيختؾج هيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيـبى‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 20.17‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪20.17‬‬
‫اسؼاءاخِب‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 26.80‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪26.80‬‬ ‫اختبػ ٌغى يضغغث هخّذٖق تٖبٌبح اهيشبؼٖؼ‬
‫خّفؼ ّاؿخعغاى اهخسِٖؽاح اهضغٖذــــج‬
‫خّفؼ اهيعختؼاح هوخضلق يً ٌخبئز اهؾيوٖـبح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 28.50‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪28.50‬‬
‫ّاإلسؼاءاح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 42.80‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪42.80‬‬ ‫خّفؼ اهخسِٖؽاح اهالؽيج هيؿبٌغث األؽيبل‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 7.64‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪7.64‬‬ ‫اؿخعغاى اهتؼيسٖبح اهضغٖذج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 50.17‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪50.17‬‬ ‫اهتؼيسٖبح اهضغٖذج اهيؿخعغيج‬
‫ّســّغ األكؿــبى ػاح اهؾالكــج تــبغاؼث‬
‫اهيشــبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 05.54‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪05.54‬‬ ‫غؼاؿج اهسغّْ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 25.18‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪25.18‬‬ ‫غؼاؿج اهؾعبءاح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 4.00‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪4.00‬‬ ‫اهخّذٖق ّاهيؾوّيبح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 55.28‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪55.28‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.20‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.20‬‬ ‫اهخؾبكغاح‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 22.20‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪22.20‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهيشبؼٖؼ (‪)project control‬‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 50.64‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪50.64‬‬ ‫يخبتؾج خغفق اهؿّٖهج اهٌلغٖج هويشبؼٖؼ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 00.28‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪00.28‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ ّخؾغٖالخَ‬
‫سغّهــج ّ يخبتؾــج اهخٌفٖــػ هويشــبؼٖؼ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.20‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.20‬‬
‫(‪)planning control‬‬
‫سّغث اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج تبضخّائِب ؽوٓ‬
‫اهّغبئف اهيخؾولج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 0.60‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪0.60‬‬ ‫اهخععٖع‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 40.08‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪40.08‬‬ ‫اهتؼيسج‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 5.08‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪5.08‬‬ ‫اهخضنى ّاهيؼاكتج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 08.18‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪08.18‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 26.60‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪26.60‬‬ ‫اهخعضضبح اهفٌٖج‬

‫‪161‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 04.08‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪04.08‬‬ ‫اهخعضضبح اهيبهٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 55.28‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪55.28‬‬ ‫اهخعضضبح اإلغاؼٖج‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 2.68‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪2.68‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 < 57.20‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪57.20‬‬ ‫اهخعضضبح اهيؿبؽغث‬
‫خلتل فؼظٖج اهؾغى ّخؼفط اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪2.840 > 2.28‬‬ ‫‪2.840‬‬ ‫‪2.28‬‬ ‫اإليغاغاح ّاهيشخؼٖبح‬
‫االخضبالح ّاهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 005.5‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪005.5‬‬ ‫اهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 22.80‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪22.80‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاهيشؼف‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 005.8‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪005.8‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاهيلبّل‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 64.50‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪64.50‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاالؿخشبؼٔ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 005.8‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪005.8‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ نل ؤعؼاف اهيشؼّػ‬

‫‪ٌ 2.4.7‬خبئز اعختبؼ يؼتؼ نأٔ هتٖبٌبح يغْ ضغّد اهخإعٖؼ‪:‬‬


‫سى اظفجء جؾسدحف يفدَ نأٔ هظّؿذ جهيًحدلر هسّقَٖ ٌلخ فؿّؿ جهيظٖدًٖ دًٖ يلسّٖحز ؾٖحفجز ج‪ٛ‬ظحدىحز‬
‫جهيًفّػر ػّل جهدٖحٌحز جهيسِولر ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل ؤؿز اهىٓ سىإؾٖف سٌفٖىـُح ‪ّ ،‬سىى‬
‫جهسّول اهٓ ٌسحثط سسوؾه فٕ جهظؿّل (‪. )11.6‬‬

‫سغّل (‪ٌ : )00.7‬خبئز اعختبؼ يؼتؼ نأٔ هتٖبٌبح يغْ ضغّد اهخإعٖؼ‬

‫‪2‬‬
‫انمـشاس‬ ‫انُتُجت‬ ‫‪Tab.‬‬ ‫‪Cal.‬‬ ‫اهيخغٖؼ‬
‫خؾؼط اهيشبؼٖؼ اهٓ يشبنل ؤغح اهٓ‬
‫خؼفط فؼظٖج اهؾغى ّخلتل اهفؼظٖج اهتغٖوج‬ ‫‪6.802 < 52.80‬‬ ‫‪6.802‬‬ ‫‪52.80‬‬
‫خإعٖؼ خٌفٖػُب‬

‫‪162‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.4.7‬اهخضلق يً فؼظٖبح اهغؼاؿج‪:‬‬


‫نيح لدق جهسّيٖغ سسييً ؾًر جهسػوٖل اظفجء جهسػوٖ‪ٞ‬ز يً ؤظل اصدحز ؤّ ففى جهففيٖحز جهسٕ لىدق‬
‫سّيٖػِح ّجهسٕ سسوؾه فٕ ّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء ن‪ ًٞ‬يً ييصوىٕ جهيحهىم ّجهظِىحز جهيحهنىر ‪،‬‬
‫دح‪ٛ‬يحفر اهٓ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ ـهم جهلوّف ّػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ّهلؿ جنسيوز يسغٖفجز ج‪ٝ‬لسدٖحً ُوٓ جهيسًودحز جهّجظخ سّجففُح فٕ ن‪ ًٞ‬يً ييصل جهيحهم نففؿ ّجهظِىر‬
‫جهيحهنر نيئللر ‪ّ ،‬ـهم هوسّول اهٓ يِففر ؿفظر سّفف سوم جهيسًودحز فٕ نى‪ ًٞ‬يىً ييصوىٕ جهيحهىم‬
‫ّجهظِحز جهيحهنر هٖسى دحهسحهٕ سػؿٖؿ يؿْ ّظّؿ جهلوّف دح‪ٛ‬يحفر اهٓ سلٖٖى نفحءذ ؤّهثىم ج‪ٙ‬فىفجؿ ّسوىم‬
‫جهظِحز ‪.‬‬
‫نيح جنسيوز جهيسغٖفجز ُوٓ يسغٖفجً ٖسِوق ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ّ ،‬ـهىم هيِففىر‬
‫‪ٞ‬‬
‫ؿفظر سِفى جهينحفَٖ جهسٕ يفز دحهيظٖخ فٕ جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف صى جهفدً دًٖ ن ً‬
‫يً نفحءذ نل جهيظٖخ ّنفحءذ ؾؿيحز جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح يً ٌحػٖر ّؿفظر سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل‬
‫جهسإؾٖف ػلخ افحؿسَ يً ٌحػٖر ؤؾفْ ‪ّ ،‬دحهسحهٕ سػؿٖؿ جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ّظّؿ جهلوّف ّػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ّهسٖلٖف اظفجء جهسػوٖ‪ٞ‬ز ّجهػلحدحز سى سويٖى جلسيحفذ دٖحٌحز جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف ّسؾوٖه جلسيحفذ هنىل‬
‫جلسدٖحً ّسفكٖيِح دفكى ـهم ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪ ،‬صى سففٖغ جهدٖحٌحز جهيسِولر دفؿّؿ نل يظٖخ ٌّسحثط جهسلٖٖى جهيسّول‬
‫اهِٖح فٕ ج‪ٝ‬لسيحفذ جهؾحور دـهم ج‪ٝ‬لسدٖحً (يففق يصح‪ٛ ًٝ‬ػؿْ ج‪ٝ‬لسيحفجز ييً ي‪ٞ‬ػق جهدػش) ‪.‬‬
‫ّػٖش ؤً جهفؿّؿ نحٌز ُدحفذ ًُ فسخ يؾسوفر غٖف كحدور هوسػوٖل فلؿ سى سػّٖوِح اهٓ دٖحٌحز نيٖر هٖسلٌٓ‬
‫سػوٖوِح ‪ّ ،‬ـهم دبًُحء سوم جهفسخ ؤّقجٌحً ُوٓ ُٖثر ؤفكحى يً ‪ 0‬اهٓ ‪ 1‬ؤّ اهٓ ‪ 3‬ؤّ اهٓ ‪ 5‬سدِحً هِؿؿ دؿجثل‬
‫ج‪ٛ‬ظحدحز جهيسحػر هنل لئجل نيح ُٕ يّيػر كفًٖ نل فسدر دحلسيحفجز سوٌٖف جهدٖحٌحز (جهيففلر ييً‬
‫ي‪ٞ‬ػق جهدػش) ‪ّ ،‬كؿ سى اًُحء ؤُوٓ ّقً ه‪ٜ‬ظحدر جهيصحهٖر ّنحً ؤكل ّقً ُّ " ‪ " 0‬ؤٔ دؿًّ ّقً ‪.‬‬
‫ّهسّػٖؿ ّػؿجز جهلٖحك هويسغٖفجز جهيسِولر دنفحءذ ن‪ ًٞ‬يً جهيحهم ّجهظِر سى سّػٖؿ ج‪ّٙ‬قجً جهيؾسوفر هفسخ‬
‫جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ وّفذ ؤفكحى ُنفٖر يً ‪ 0‬اهٓ ‪ 1‬سيصل ( ‪ )  i‬ؤّ( ‪ ) i‬ؿفظر سّفف جهيسغٖف جهففُٕ‬
‫فٕ جهيظٖخ ؤّ جهظِر ُّٕ ٌفلِح ؿفظر جهنفحءذ جهيسِولر دـهم جهيسغٖف جهففُٕ هـهم جهيظٖخ ؤّ سوم جهظِر ‪.‬‬
‫ؤيح دحهٌلدر هويسغٖف جهيسِوق ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل ؤؿز اهٓ سإؾٖفُح فلؿ سى سػّٖىل جهفسىخ‬
‫جهيؾسوفر هفؿّؿ جهيظٖدًٖ ػّل ُـج جهيسغٖف اهٓ ؤّقجً ُوٓ ُٖثر ؤفكحى وػٖػر يً ‪ 0‬اهٓ ‪ 3‬نيىح ُىٕ‬
‫يّيػر كفًٖ نل فسدر دحلسيحفجز سوٌٖف جهدٖحٌحز ‪ ،‬دػٖش سى جُسدحف جهىّقً ج‪ُٙ‬وىٓ " ‪ " 3‬ه‪ٜ‬ظحدىر‬
‫جهيصحهٖر ّجهّقً ج‪ٙ‬كل ُّ " ‪ٌٌّ ، " 0‬فجً ‪ُ ًٙ‬ـج جهيسغٖف ُّ يسغٖف ّػٖؿ يً ٌَُّ فوى ٖلىسؿُٕ ج‪ٙ‬يىف‬
‫سّػٖؿ ج‪ّٙ‬قجً ّّػؿجز جهلٖحك دل سى جُسدحف كفجءذ ج‪ٝ‬لسدٖحً ( ‪ ) Z i‬هنل جلسدٖحً هسيصل ؿفظىر سِىفى‬
‫جهينحفَٖ جهسٕ ُحوفُح ـهم جهيظٖخ فٕ جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ّدبظفجء جهسػوٖ‪ٞ‬ز ّجهػلحدحز ُوٓ كٖى ن‪ ًٞ‬يً ( ‪ ) Z i (ّ ) i (ّ )  i‬جهسٕ سؾسوف يً جلسدٖحً اهٓ آؾىف‬
‫سى جهسّول جهٌسحثط جه‪ٞ‬قير هوسػلق يً ففيٖحز جهدػش نيح لٖسى جهسّيٖغ ‪.‬‬

‫‪163‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 4.4.7‬اعختبؼ فؼظٖج اهلضّؼ فٕ ييذل اهيبهم‪:‬‬


‫جنسيوز يسغٖفجز ج‪ٝ‬لسدٖحً نيح لدق جهسّيٖغ ُوٓ جهيسًودحز جهّجظخ سّجففُح فٕ ييصل جهيحهم نفىفؿ ‪،‬‬
‫ّسى جهػوّ ل ُوٓ جهدٖحٌحز جهيسِولر ديؿْ سّفف سوم جهيسًودحز يً ؾ‪ٞ‬ل فؿّؿ جهيظٖدىًٖ ُوىٓ ؤلىثور‬
‫ج‪ٝ‬لسدٖحً دحهظقؤًٖ جهصحٌٕ ّجهفجدَ يً ج‪ٝ‬لسدٖحً جهسٕ سييٌز جهيسغٖفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر دنفحءذ ييصل جهيحهم ‪.‬‬
‫ّهسػؿٖؿ يؿْ ّظّؿ جهلوّف فٕ ييصل جهيحهم يً ُؿيَ ّسػؿٖؿ يلسّجٍ ّظّجٌدَ فٕ ػحهر ّظّؿٍ سى سلٖىٖى‬
‫جهيلسّْ جهِحى هنفحءذ ييصوٕ جهيحهم جهـًٖ نيوسِى ٌُٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬ـهم دحلسٌسحض ؿفظر سّفف سوم جهيسًودحز‬
‫فٕ ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ ‪ّ ،‬كؿ سييً ـهم اظفجء جٗسٕ ‪:‬‬

‫‪ .1‬اؿخٌخبر غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهفؼؽٖج فٕ ييذل اهيبهم ‪ :‬دِؿ سػؿٖؿ ( ‪ )  i‬ؿفظر سّفف نل يسغٖف‬
‫ففُٕ فٕ نل يظٖخ ‪ ،‬سى جلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً سّفف ـهم جهيسغٖف جهففُٕ فٕ ٌُحوف جهٌِٖىر ‪،‬‬
‫ّـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪in‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪i = ) 1 , 2 , 3 , ....., n( ،‬‬ ‫ػٖش ‪ُ = N :‬ؿؿ ٌُحوف جهٌِٖر = ‪93‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫ّكؿ سى سللٖى ؿفظحز سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهيظٖدًٖ اهٓ يلسّٖحز نحٗسٕ ‪:‬‬
‫( ‪ 0.50 < )  i‬يِٖف‬
‫‪ 0.65 < )  i ( ≥ 0.50‬يسّلً‬
‫‪ 0.75 < )  i ( ≥ 0.65‬ظٖىؿ‬
‫‪ 0.85 < )  i ( ≥ 0.75‬ظٖؿ ظؿجً‬
‫( ‪ 0.85 ≤ )  i‬ييسىحق‬
‫ّّٖيغ جهظؿّل (‪ )12.6‬ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهيظٖدًٖ ‪.‬‬
‫ظؿّل (‪ : )12.6‬ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصوٕ جهيحهم‬
‫دسجت تىفش انًتغُش‬
‫أػهً‬ ‫اهيخغٖؼاح‬
‫انًغتىي‬ ‫انًتىعط‬ ‫ألم لًُت‬
‫لًُت‬
‫عوفٖج اهيسٖة عالل غؼاؿخَ ّخغؼٖتَ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.462008580‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج اغاؼث اهيشبؼٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.440860215‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تنٖفٖج ضؿبة ّكح ؤٌشعج اهيشؼّػ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.488065042‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبهخععٖع‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.461271815‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبهخٌغٖى‬

‫‪164‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.250420008‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تخٌغٖى اهّكح‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.201766401‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تغؼاؿج اهيعبعؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.528074207‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تخيّٖل اهيشبؼٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.405020228‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تضؿبة ّظتع اهخنبهٖف‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.247527221‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تغؼاؿج اهسغّْ االكخضبغٖج‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.428074207‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تٌغى االخضبالح ّاهيؾوّيبح‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.251025528‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اهسّغث‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.225788065‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبهؾلّغ ّاهوّائص‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.552722104‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اإليغاغاح‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.224828600‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تبغاؼث اهؾلّغ‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.700000000‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإلهيبى تيعبعؼ اهخإعٖؼ‬


‫االُخيبى تغؼاؿج اهؾلــغ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.486422016‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج اهتٌّغ اهيخؾولج تبهخإعٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.401224828‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج اهضلّق ّاهّاستبح اهخؾبكغٖج‬


‫االُخيبى تيؾؼفج اهسّاٌة اهلبٌٌّٖج ػاح‬
‫اهؾالكج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.446200858‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫االعالػ ؽوٓ الئضج اهؾلّغ اإلغاؼٖج‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.456127181‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضغٖد اهيؾوّيبح اهلبٌٌّٖج‬


‫اإلهيبى تإُيٖج اهسّاٌة ّاإلسؼاءاح ػاح‬
‫اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.800022845‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.640122484‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫ٌغى اهيؾوّيبح‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تًٖ اهيبهم ّاهيلبّل‬


‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تـًٖ اهيبهـم ّاهيلـبّل‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.455121072‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫ّاهيشؼف‬
‫سٖــغ‬ ‫‪0.762822052‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اهؾالكبح ّاهخٌؿٖق تًٖ اهيبهم ّاهيشؼف‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.401224821‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشؼّػ يٌػ اهخؾبكغ‬
‫اٌؾنبؿبح ؼضغ ّخؿٖٖل يٖؽاٌٖج اهيشـؼّػ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.482860176‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫يٌػ اهخؾبكغ‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.805876282‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؤذؼ خإعٖؼ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح ؽوٓ يغث اهيشؼّػ‬

‫‪165‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يخّؿع‬ ‫‪03240508728‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؤذؼ خإعٖؼ خؿغٖغ اهيؿخعوضبح ؽوٓ خنوفج اهيشؼّػ‬

‫اإلهيبى تإُيٖج اهّغبئف ػاح اهؾالكج تبغاؼث‬


‫اهيشبؼٖؼ‬
‫سٖــغ‬ ‫‪0.605208170‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخععٖع‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.202267244‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهتؼيسج‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.722102168‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخضنى ّاهيؼاكتج‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.244805876‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬

‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.827720854‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.777‬‬ ‫اهخعضضبح اهفٌٖج‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.620085612‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اهخعضضبح اهيبهٖج‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.718154620‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اهخعضضبح اإلغاؼٖج‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.784286802‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.240508728‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخعضضبح اهيؿبؽغث‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.722102168‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اإليغاغاح ّاهيشخؼٖبح‬


‫اؿخعغاى األؿبهٖة ّاهخسِٖؽاح اهضغٖذج فٕ‬
‫اخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.471224020‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخإنغ يً ّسّغ ععج ؽيل هخٌفٖػ اهيشؼّػ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.482860176‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اؿخؾؼاط ّ خضوٖل اهخغفلبح اهٌلغٖج‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.201602570‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫االعالػ ؽوٓ اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج هويشبؼٖؼ‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.712240205‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يؼاسؾج اهيؿخعوضبح‬


‫االُخيبى تبخفبق يؼضوج اهيؿخعوص يؼ‬
‫سٖــغ‬ ‫‪0.640122484‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫اهسغّل اهؽيٌٕ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.561271815‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اؿخعغاى اهضبؿة اٗهٕ‬
‫اهلغؼاح اهيخّفؼث الخعبػ اهلؼاؼاح‬
‫ّاإلسؼاءاح ػاح اهؾالكج تبهخإعٖؼ‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.220472141‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخٌتئ تبهخإعٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.214572522‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؿؼؽج اخعبػ اهلؼاؼ هخفبغٔ اهخإعٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.401224828‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؿؼؽج اخعبػ اهلؼاؼ هوضغ يً اهخإعٖؼ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.440870502‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج ّخلٖٖى اهتؼٌبيز اهؽيٌٕ‬


‫اإلهيبى تبهيلّيبح اهيٌبؿتج إلؼؿبء اهؾعبء‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.218277208‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اٌعفبط ؿؾؼ اهؾعبء‬

‫‪166‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.660701201‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يٌعلٖج ّ ّاكؾٖج ؤؿؾبؼٍ‬

‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.121078000‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.777‬‬ ‫اؿخٖفبءٍ هشؼّع اهيبهم‬

‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.158202405‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫خٌبؿة اهنفبءث اهيبهٖج هويلبّل يؼ كٖيج اهؾلغ‬
‫خٌبؿة عتؼث ا هيلبّل ّ نفبءخَ اهفٌٖج يؼ‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.147527221‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬
‫اهيشؼّػ‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.880650420‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫خٌبؿة يغث اهؾعبء يؼ سغّْ اهيشؼّػ‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.724408705‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫كضؼ يغث اهؾعبء‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.800022845‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضلٖق اهؾعبء هيخعوتبح اهيبهم‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.800022845‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضغٖغ اهؾعبء هينٌّبح اهيشؼّػ‬

‫سٖــغ‬ ‫‪0.780002284‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضغٖغ اهؾعبء هؾالكج األٌشعج تتؾظِب‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.612718154‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ تؼٌبيز ؽيٌٕ ؤّهٕ‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ خضوٖل اهؾيبهج ّاٗهٖبح ّاهخنوفج‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.805876282‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اشخيبهَ ؽوٓ ععج هخٌفٖػ اهيشؼّػ‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.666666668‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؽغى اشخيبهَ ؽوٓ خضفغبح‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.248286016‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خضغٖغٍ هفؼٖق اهؾيل‬

‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.822052448‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫اضخّاءٍ ؽوٓ ؤفظل يّاضفبح‬

‫‪ .2‬اؿخٌخبر غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهؼئٖؿٖج فٕ ييذل اهيبهم ‪ :‬دِؿ جهسّول اهٓ ( ‪)  i‬يسّلً "ؿفظر‬
‫" سّفف نل يسغٖف ففُٕ فٕ جهيظٖدًٖ نيح لدق جهسّيٖغ ‪ّ ،‬ػٖش ؤً نل يسغٖف فثٖلٕ ٖنىسيل‬
‫ُوٓ يظيُّر يً جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ ‪ُ ،‬وَٖ فلؿ سى جلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً جهيسّلًحز‬
‫هسّفف نل يظيُّر يسغٖفجز ففُٖر سحدِر هنل يسغٖف فثٖلٕ هٖيصل ؿفظر سىّفف ـهىم جهيسغٖىف‬
‫جهفثٖلٕ ‪ّ ،‬سى ـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪i n‬‬

‫‪‬‬
‫ػٖش ‪ُ = N :‬ؿؿ جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هويسغٖىف جهفثٖلىٕ ‪1 , 2 , 3 , ( ،‬‬
‫‪i‬‬
‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫‪i = ) ....., n‬‬
‫ّّٖيغ جهظؿّل (‪ )13.6‬ؿفظر سّفىف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهيظٖدًٖ ‪ّ ،‬كؿ سى سللىٖى ؿفظحز‬
‫سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهيظٖدًٖ اهٓ يلسّٖحز ؤلّذ دؿفظحز سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر ‪.‬‬

‫‪167‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سغّل (‪ : )02.7‬غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهؼئٖؿٖج فٕ ييذوٕ اهيبهم‬

‫دسجت تىفش انًتغُش‬ ‫اهيخغٖؼاح‬


‫انًغتىي‬ ‫انًتىعط‬ ‫أػهً لًُت‬ ‫ألم لًُت‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.451002142‬‬ ‫‪0.700000000‬‬ ‫‪0.552722104‬‬ ‫عوفٖج اهيسٖة عالل غؼاؿخَ ّخغؼٖتَ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.422402008‬‬ ‫‪0.486422016‬‬ ‫‪0.401224828‬‬ ‫االُخيبى تغؼاؿج اهؾلــغ‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.426724401‬‬ ‫‪0.446200858‬‬ ‫‪0.456127181‬‬ ‫االُخيبى تيؾؼفج اهسّاٌة اهلبٌٌّٖج ػاح اهؾالكج‬

‫اإلهيبى تإُيٖج اهسّاٌة ّاإلسؼاءاح ػاح اهؾالكج تبغاؼث‬


‫يخّؿع‬ ‫‪0.242211275‬‬ ‫‪0.800022845‬‬ ‫‪0.401224821‬‬
‫اهيشبؼٖؼ‬
‫سٖــغ‬ ‫‪0.726607012‬‬ ‫‪0.827720854‬‬ ‫‪0.202267244‬‬ ‫اإلهيبى تإُيٖج اهّغبئف ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬

‫اؿخعغاى األؿبهٖة ّاهخسِٖؽاح اهضغٖذج فٕ اخعبػ اهلؼاؼاح‬


‫يخّؿع‬ ‫‪0.220770712‬‬ ‫‪0.640122484‬‬ ‫‪0.561271815‬‬
‫ّاإلسؼاءاح‬
‫اهلغؼاح اهيخّفؼث الخعبػ اهلؼاؼاح ّاإلسؼاءاح ػاح اهؾالكج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.447527221‬‬ ‫‪0.220472141‬‬ ‫‪0.214572522‬‬
‫تبهخإعٖؼ‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.671602570‬‬ ‫‪0.147527221‬‬ ‫‪0.248286016‬‬ ‫اإلهيبى تبهيلّيبح اهيٌبؿتج إلؼؿبء اهؾعبء‬

‫‪ .3‬خضوٖل غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهفؼؽٖج ّاهؼئٖؿٖج فٕ ييذل اهيبهم ‪ٖ :‬دؿّ ّجيىػًح يىً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهظؿّل (‪ )18.4‬ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهيحهم ٖسفجّع يً جهيِٖف‬
‫اهٓ جهييسحق ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ )31.4‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصل جهيحهىم ‪،‬‬
‫ّٖسيغ يٌَ ؤً ‪ %33‬فلً يً جهيسغٖفجز جهففُٖر يسّففذ فٕ ييصل جهيحهم ديلسّْ ييسحق ؤّ ظٖؿ‬
‫‪ُ ٞ‬وٓ ّظّؿ‬
‫ظؿجً ؤّ ظٖؿ ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %67‬يٌِح يسّففذ ديلسّْ يسّلً ؤّ يِٖف ‪ِّٖ ،‬سدف ـهم ؿهٖ ً‬
‫جهلوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ فٕ ظّجٌخ ُّؿى ّظّؿٍ فٕ جهدِى جٗؾف يٌِح ‪.‬‬

‫‪7%‬‬
‫‪12%‬‬
‫ضعٌف‬ ‫‪32%‬‬
‫متوسط‬
‫جٌد‬
‫جٌد جدا‬
‫‪14%‬‬
‫ممتاز‬

‫‪35%‬‬

‫ننل (‪ )26.6‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصل جهيحهم‬

‫‪168‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫نيح ٖدؿّ ّجيػحً يً جهظؿّل (‪ )13.6‬ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف جهيسغٖىفجز جهفثٖلىٖر فىٕ‬
‫جهيظٖدًٖ ٖسفجّع يً جهيِٖف اهٓ جهظٖؿ ظؿجً ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ )26.6‬يلىسّٖحز ؿفظىر سىّفف‬
‫جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ ييصل جهيحهم ‪ّٖ ،‬سيغ يٌَ ؤً ‪ %25‬فلً يً سوىم جهيسغٖىفجز يسىّففذ‬
‫ديلسّْ ظٖؿ ظؿجً ؤّ ظٖؿ ‪ّ ،‬ؤً ‪ % 25‬ؤؾفْ يٌِح يسّففذ ديلسّْ يسّلً ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %50‬يٌِىح‬
‫‪ُ ٞ‬وٓ ّظّؿ جهلوّف فٕ نفحءذ ُئ‪ٝ‬ء ج‪ٙ‬ففجؿ ‪.‬‬
‫يسّففذ فلً ديلسّْ يِٖف ‪ِّٖ ،‬سدف ـهم ؿهٖ ً‬

‫‪12.5%‬‬
‫ضعٌف‬ ‫‪12.5%‬‬
‫متوسط‬
‫جٌد‬ ‫‪50.0%‬‬
‫جٌد جدا‬
‫‪25.0%‬‬

‫ننل(‪ )26.6‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ ييصل جهيحهم‬

‫‪ .4‬خضغٖغ سّاٌة اهلضّؼ فٕ ييذل اهيبهم ‪ :‬دِؿ سلٖٖى جهيلسّْ جهِحى هنفحءذ ييصوٕ جهيحهم جهـًٖ نىيوسِى‬
‫ٌُٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬جلسٌسحض ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر ّجهفثٖلٖر فٕ جهيظٖدًٖ نيح لىدق جهسّيىٖغ ‪،‬‬
‫ّجهسّول اهٓ ؿ‪ٝ‬ثل ُوٓ ّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ فٕ ظّجٌخ ُّؿى ّظّؿٍ فٕ ظّجٌىخ‬
‫ؤؾفْ ‪ ،‬دحز يً جهيِى سػؿٖؿ جهظّجٌخ جهسٕ سِحٌٕ يً ـهم جهلوّف ‪ّ ،‬سى سػؿٖؿ سوم جهظّجٌىخ دػوىف‬
‫جهيسغٖفجز جهسٕ سسّفف فٕ جهيحهم ديلسّْ ؤكل يً يسّلً (يِٖف) ّجُسدحفُح نظّجٌخ هولوّف ‪ ،‬نيح سى‬
‫سفسٖدِح سوحُؿًٖح ػلخ يلسّْ سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫أ‪ -‬خهفُت انًجُب خةالل دساعةته وتذسَبةه ‪ :‬يً جهيِى ؤً ٖنًّ هؿْ ييصل جهيحهىم ؾوفٖىر يٌحلىدر ػىّل‬
‫جهيّجيَٖ جهيسِولر دبؿجفذ جهينحفَٖ ّجهسٕ كؿ ٖسلدخ ُؿى اهيحيَ دِح فٕ جهسلوٖف ّجفسنحخ ؤؾًحء سئؿٔ اهٓ‬
‫جهسإؾٖف ّدحهسحهٕ يلحُيسَ فَٖ ؿًّ ؿفجٖر يٌَ ‪.‬‬
‫ّفغى ؤً جهسػوٖ‪ٞ‬ز نيح لدق جهسّيٖغ كؿ سّووز اهٓ سػؿٖؿ ؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ فٕ جهِيّى‬
‫ديلسّْ ُحى يِٖف ‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤً ـهم ‪ٌٖ ٝ‬فٕ سّفف دِى جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ ديلسّْ يسّلىً ‪،‬‬
‫نيح ؤٌَ يً جهّجيغ ؤً جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ ّجهيسّففذ ديلسّْ يِٖف غٖف يسلىحّٖر ؿفظىر‬
‫جهسّفف دحهٌلدر هظيَٖ سوم جهيسغٖفجز ‪ ،‬هنٌِح يسؿفظر سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر جهسّفف نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اؿجفذ جهِلّؿ ‪.‬‬
‫‪ -2‬سيّٖل جهينحفَٖ ‪.‬‬

‫‪169‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ -3‬ؿفجلر جهيؾحًف ‪.‬‬


‫‪ -4‬اؿجفذ جهظّؿذ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ؿفجلر جهظؿّْ ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ‪.‬‬
‫‪ -6‬ػلحخ ّيدً جهسنحهٖف ‪.‬‬
‫‪ -7‬نٖفٖر ػلحخ ّكز ؤٌنًر جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ٌٌ -8‬ى ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ّجهيِوّيحز ‪.‬‬
‫‪ -9‬اؿجفذ جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ -10‬جهسٌٌٖى ‪.‬‬
‫‪ -11‬جهسؾًًٖ ‪.‬‬
‫‪ -12‬سٌٌٖى جهّكز ‪.‬‬
‫ّدـهم سسيغ جهػحظر اهٓ سػلًٖ يلسّْ ييصوٕ جهيحهم فٖيح ٖسِوق دسوم ج‪ٙ‬لحلٖحز ‪.‬‬
‫ة‪.‬االهتًبو بذساعةت انؼمةذ ‪ :‬لدق سّيٖغ ؤً ُؿى جُسيحى جهيسِحكؿًٖ ّؾحور جهيحهم نًفف ؤلحلىٕ فىٕ‬
‫جهينفٍّ ديفجظِر جهِلؿ ّيوػلحسَ نصٖفًج يح ٖئؿٔ اهٓ ػؿّش ينحنل ِٖؿ جهسإؾٖف يً ؤُيِح ‪ ،‬دح‪ٛ‬يحفر اهٓ‬
‫ُؿذ ينحنل ؤؾفْ ‪...‬‬
‫ّػؿؿز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ تبهظؾٖف ‪ّ ،‬سسؿفض جهيسغٖىفجز‬
‫جهففُٖر جهسحدِر هَ سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر جهسّفف نحٗسٕ‪:‬‬
‫‪ -1‬ؿفجلر جهػلّق ّجهّجظدحز جهسِحكؿٖر ‪.‬‬
‫‪ -2‬ؿفجلر دٌّؿ جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ّدـهم ٖسيغ ظوًٖح كور جُسيحى ييصوٕ جهيحهم دؿفجلر جهِلؿ ‪.‬‬
‫ح‪.‬اال٘زّبَ ثّؼشفخ اٌغ‪ٛ‬أت اٌمبٔ‪١ٔٛ‬خ راد اٌؼالليخ ‪ :‬سييً جهفول جهصحٌٕ يً جهدػش نىفػًح ‪ُٙ‬يٖىر يِففىر‬
‫جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هوظّجٌخ جهلحٌٌّٖر جهسٕ سػنى يفجػل اٌظحق جهينحفَٖ ‪ّ ،‬ـهم هٖسينٌّج يىً ؤؿجء‬
‫يِحيِى ّييحفلر ؤؿّجفُى ديح ٖنفل سػلٖق ج‪ُٙ‬ؿجف جهسٕ يً ؤُيِح اٌظحق جهينفٍّ فٕ جهيُّىؿ جهيػىؿؿ‬
‫ؿًّ سإؾٖف ‪ّ ، ...‬سى سّيٖغ يح كؿ ٖػؿش يً يؾحًف دلدخ ُؿى جُسيحيِى دـهم ‪.‬‬
‫ّيً ٌسحثط جهسػوٖل سػؿؿ جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ تبهظـؾٖف ‪ّ ،‬سػىؿؿ جهسىؿفض‬
‫جهسوحُؿٔ هؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -1‬سػؿٖش جهيِوّيحز جهلحٌٌّٖر ‪.‬‬
‫‪ -2‬ج‪ُ ًٍٞٛ‬وٓ ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪.‬‬
‫ّدٌحءً ُوَٖ ٖدؿّ ّجيػًح كور جُسيحى ييصوٕ جهيحهم ديِففر جهظّجٌخ جهلحٌٌّٖر ـجز جهِ‪ٞ‬كر ‪.‬‬

‫‪170‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫د‪.‬انمذساث انًتىفشة التخبر انمشاساث واإلجشاءاث راث انؼاللت ببنتأخُش ‪ :‬لدق ج‪ٛ‬نحفذ اهٓ جسفىحق جهؿفجلىحز‬
‫ُوٓ ّكٍّ يلثّهٖر جسؾحـ جهلفجفجز جهػفظر جهيئصفذ فٕ جهينفٍّ ُوٓ جهيحهم جهـٔ دؿّفٍ ٖلىحُى فىٕ‬
‫ػؿّش جهسإؾٖف فٕ ػحهر ُؿى كؿفسَ ُوٓ جسؾحـ سوم جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ‪.‬‬
‫ّجلسٌسظز جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ تبهظـؾٖف ‪ّ ،‬ؤً جهيسغٖىفجز‬
‫جهففُٖر جهسحدِر هَ سسؿفض سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -1‬لفُر جسؾحـ جهلفجف هسفحؿٔ جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ -2‬لفُر جسؾحـ جهلفجف هوػؿ يً جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ -3‬ؿفجلر ّسلٖٖى جهدفٌحيط جهقيٌٕ ‪.‬‬
‫نيح ٖسيغ يً ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً يسغٖفًج ففُٖحً ّجػؿًج ( جهسٌدئ دحهسإؾٖف ) سحدِحً هِىـج جهيسغٖىف جهفثٖلىٕ‬
‫يسّفف دؿفظر يسّلًر جهيلسّْ ‪.‬‬
‫ُّوَٖ ٖسيغ كور كؿفجز ييصوٕ جهيحهم ‪ٝ‬سؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجهلفجفجز فٖيح ٖسِوق دحهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ر‪.‬اسزخذاَ األسبٌ‪١‬ت ‪ٚ‬اٌزغ‪١ٙ‬ضاد اٌؾذ‪٠‬ضخ ف‪ ٟ‬ارخبر اٌمشاساد ‪ٚ‬اإلعيشاءاد ‪ٖ :‬لحُى جهيحهم فٕ اسيحى جهينىفٍّ‬
‫فٕ يُّؿٍ جهيػؿؿ ُّؿى سإؾفٍ ‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل ػلً ؤؿجءٍ هوؿّف جهيٌحً دَ ‪ّٖ ،‬لحُؿٍ ُوٓ ـهم ُىؿذ‬
‫ُّجيل يٌِح جلسؾؿجى ج‪ٙ‬ل حهٖخ ّجهسظِٖقجز جهػؿٖصر ‪ٌٛ‬ظحق هيِحيَ ّؤُيحهَ لّجء جهّٖيٖر يٌِح ؤّ جهسٕ ٖلّى‬
‫دِح يً فسفذ اهٓ ؤؾفْ ‪ ،‬ػٖش ٖئؿٔ جلسؾؿجى سوم ج‪ٙ‬لحهٖخ ّجهسظِٖقجز اهىٓ سلوٖىل جهّكىز ّجهظِىؿ‬
‫جهيدـّ‪ ًٝ‬فٕ لدٖل ؤؿجء ج‪ُٙ‬يحل دح‪ٛ‬يحفر اهٓ اينحٌٖر جهػوّل ُوٓ ٌسحثط ؤنصف ييحًٌح ّؿكر ‪.‬‬
‫ّفغ ى ؤً جهسػوٖ‪ٞ‬ز سّووز اهٓ سػؿٖؿ ؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ فٕ جهِيّى ديلسّْ يسّلً ‪ ،‬ا‪ٝ‬‬
‫ؤً ـهم ‪ٌٖ ٝ‬فٕ ؤً دِى جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ يسّففذ فلً ديلسّْ يىِٖف ‪ُّ ،‬ىٕ يسؿفظىر‬
‫سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -1‬جلسؾؿجى جهػحلخ جٗهٕ ‪.‬‬
‫‪ -2‬جهسإنؿ يً ّظّؿ ؾًر ُيل ‪.‬‬
‫‪ -3‬جلسِفجى ّسػوٖل جهسؿفلحز جهٌلؿٖر ‪.‬‬
‫ّـهم ّٖيغ يػؿّؿٖر جلسؾؿجى ييصوٕ جهيحهم هسوم ج‪ٙ‬لحهٖخ ّجهسظِٖقجز ‪ٌٛ‬ظحق ؤُيحهَ ‪.‬‬
‫ش‪.‬اإلٌّبَ ثأّ٘‪١‬خ اٌغ‪ٛ‬أت ‪ٚ‬اإلعشاءاد راد اٌؼاللخ ثئداسح اٌّشيبس‪٠‬غ ‪ :‬هنٕ ٖئؿٔ جهِىحيوًٖ دحهظِىر جهيحهنىر‬
‫ؤؿّجفُى ديح ٖنفل اٌظحق جهينفٍّ فٕ جهيُّؿ جهيػؿؿ ؿًّ سإؾٖف ف‪ٞ‬دؿ ؤً ٖسّفف هىؿِٖى ج‪ٛ‬هيىحى جهنىحفٕ‬
‫دإُيٖر ُؿذ ظّجٌخ ّاظفجءجز سئصف فٕ ـهم ‪.‬‬
‫ّيً ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز سى سػؿٖؿ جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ ديلسّْ ظٖؿ ‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤً ـهم‬
‫‪ٌٖ ٝ‬فٕ ؤً دِى جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ يسّففذ فلً ديلسّْ يِٖف ‪ّ ،‬سسؿفض سوىم جهيسغٖىفجز‬
‫سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -1‬فوؿ ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ ‪.‬‬

‫‪171‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ -2‬جهِ‪ٞ‬كحز ّجهسٌلٖق دًٖ جهيحهم ّجهيلحّل ّجهينفف ‪.‬‬


‫‪ -3‬جٌِنحلحز فوؿ ّسلٖٖل يٖقجٌٖر جهينفٍّ يٌـ جهسِحكؿ ‪.‬‬
‫ّدـهم ٖسيغ جهيلسّْ غٖف جهيفيٕ ‪ٛ‬هيحى جهيظٖدًٖ دإُيٖر سوم جهظّجٌخ ّج‪ٛ‬ظفجءجز ‪.‬‬

‫‪ 2.4.7‬اعختبؼ فؼظٖج اهلضّؼ هغْ اهسِج اهيبهنج‪: :‬‬


‫سييٌز يسغٖفجز ج‪ٝ‬لسدٖحً نيح لدق جهسّيٖغ جهيسًودحز جهّجظخ سّجففُح فٕ جهظِر جهيحهنر نيئللىر ‪،‬‬
‫ّسى جهػوّل ُوٓ جهدٖحٌحز جهيسِولر ديؿْ سّفف سوم جهيسًودحز يً ؾ‪ٞ‬ل اظحدحز جهيظٖدًٖ ُوىٓ ؤلىثور‬
‫ج‪ٝ‬لسدٖحً دحهظقء جهصحهش دح‪ٛ‬يحفر اهٓ جهلئجل (‪ )10.2‬دحهظقء جهصحٌٕ جهسٕ سييٌز جهيسغٖفجز ـجز جهِ‪ٞ‬كر‬
‫دنفحءذ جهظِر جهيحهنر ‪.‬‬
‫ّهسػؿٖؿ يؿْ ّظّؿ جهلوّف فٕ جهظِحز جهيحهنر يً ُؿيَ ّسػؿٖؿ يلسّجٍ ّظّجٌدَ فٕ ػحهر ّظىّؿٍ سىى‬
‫سلٖٖى جهيلسّْ جهِحى هنفحءذ جهظِحز جهيحهنر جهسٕ نيوسِح ٌُٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬ـهم دحلسٌسحض ؿفظر سىّفف سوىم‬
‫جهيسًودحز فٕ سوم جهظِحز ‪ّ ،‬كؿ سييً ـهم اظفجء جٗسٕ ‪:‬‬

‫‪ .1‬اؿخٌخبر غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهفؼؽٖج فٕ اهسِبح اهيبهنج ‪ :‬دِؿ سػؿٖؿ ( ‪ ) i‬ؿفظر سّفف نىل‬
‫يسغٖف ففُٕ فٕ نل ظِر يً جهظِحز جهيحهنر جهسٕ ٖسدِِح جهيظٖدًّ ‪ ،‬سى جلىسٌسحض ( ‪ ) i‬يسّلىً‬
‫سّفف ـهم جهيسغٖف جهففُٕ فٕ سوم جهظِحز ‪ّ ،‬ـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪in‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬
‫(‪) 1 , 2 , 3 , ....., n‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ػٖش ‪ُ = N :‬ؿؿ ٌُحوف جهٌِٖر = ‪93‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫= ‪i‬‬
‫ّكؿ سى سللٖى ؿفظحز سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ سوم جهظِحز اهٓ يلسّٖحز نحٗسٕ ‪:‬‬
‫( ‪ 0.50 < ) i‬يِٖف‬
‫‪ 0.65 < ) i ( ≥ 0.50‬يسّلً‬
‫‪ 0.75 < ) i ( ≥ 0.65‬ظٖىؿ‬
‫‪ 0.85 < ) i ( ≥ 0.75‬ظٖؿ ظؿجً‬
‫( ‪ 0.85 ≤ ) i‬ييسىحق‬
‫ّّٖيغ جهظؿّل (‪ )14.6‬ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهظِحز جهيحهنر ‪.‬‬

‫‪172‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سغّل (‪ : )04.7‬غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهفؼؽٖج فٕ اهسِبح اهيبهنج‬

‫دسجت تىفش انًتغُش‬ ‫اهيخغٖؼاح‬


‫انًغتىي‬ ‫انًتىعط‬ ‫أػهً لًُت‬ ‫ألم لًُت‬
‫اعخٖبؼ اهؾبيوًٖ‬
‫خّفؼ اهيِـبؼاح اهنفـئث الخعـبػ اهلـؼاؼاح‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.216841475‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫ّاإلسؼاءاح هخٌفٖػ اهيشؼّػ ضؿة اهؾلغ‬
‫اختبػ يٌِسٖج العخٖبؼ اهؾبيوًٖ اهينوفًٖ تيخبتؾج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.402660701‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫اهيشبؼٖؼ ّاخيبى اسؼاءاخِب‬
‫االُخيبى تبهخغؼٖة ّاهخعّٖؼ‬
‫خغؼٖة اهينوفًّ تيخبتؾـج اهيشـبؼٖؼ ّاخيـبى‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.240200615‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫اسؼاءاخِب‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.561271815‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ّسّغ ععع يضغغث هوخغؼٖة‬
‫اؿخعغاى األؿبهٖة اهضغٖذج فٕ اغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.261158202‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ّسّغ ععع ؽيل هخٌفٖػ اهيشبؼٖؼ‬
‫اختبػ يٌِسٖج يضغغث هيخبتؾج اهيشبؼٖؼ ّاخيبى‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.202267244‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫اسؼاءاخِب‬
‫اهيٌِسٖج اهيختؾج هيخبتؾج اهيشـبؼٖؼ ّاخيـبى‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.582024055‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫اسؼاءاخِب‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.444444444‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اختبػ ٌغى يضغغث هخّذٖق تٖبٌبح اهيشبؼٖؼ‬
‫خّفؼ ّاؿخعغاى اهخسِٖؽاح اهضغٖذــــج‬
‫خّفؼ اهيعختؼاح هوخضلق يً ٌخـبئز اهؾيوٖـبح‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.528074207‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫ّاإلسؼاءاح‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.420006256‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خّفؼ اهخسِٖؽاح اهالؽيج هيؿبٌغث األؽيبل‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.724408705‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اؿخعغاى اهتؼيسٖبح اهضغٖذج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.208117407‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهتؼيسٖبح اهضغٖذج اهيؿخعغيج‬
‫ّسّغ األكؿبى ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشــبؼٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.504200062‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج اهسغّْ‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.705102557‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫غؼاؿج اهؾعبءاح‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.210216841‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخّذٖق ّاهيؾوّيبح‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.546200858‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.462008580‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخؾبكغاح‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.806504200‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهيشبؼٖؼ (‪)project control‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.528074207‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يخبتؾج خغفق اهؿّٖهج اهٌلغٖج هويشبؼٖؼ‬

‫‪173‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.200856126‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ ّخؾغٖالخَ‬


‫سغّهج ّيخبتؾج اهخٌفٖػ هويشبؼٖؼ ( ‪planning‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.202267244‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪)control‬‬
‫سّغث اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج تبضخّائِب ؽوٓ‬
‫اهّغبئف اهيخؾولج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.440870502‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخععٖع‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.070510252‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهتؼيسج‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.271815462‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخضنى ّاهيؼاكتج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.578806504‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫خإنٖغ اهسّغث‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.807420702‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخعضضبح اهفٌٖج‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.788065042‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخعضضبح اهيبهٖج‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.640122484‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخعضضبح اإلغاؼٖج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.286017664‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫يخبتؾج خٌفٖػ اهؾلغ‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.672440870‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخعضضبح اهيؿبؽغث‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.280742070‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اإليغاغاح ّاهيشخؼٖبح‬
‫االخضبالح ّاهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.286017664‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫اهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.222‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاهيشؼف‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.401224828‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاهيلبّل‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.426562182‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ اهيبهم ّاالؿخشبؼٔ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.286017664‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ؽلغ اسخيبؽبح تًٖ نل ؤعؼاف اهيشؼّػ‬

‫‪ .2‬اؿخٌخبر غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهؼئٖؿٖج فٕ اهسِج اهيبهنج ‪ :‬دِؿ جهسّوىل اهىٓ ( ‪)  i‬‬
‫يسّلً "ؿفظر" سّفف نل يسغٖف ففُٕ فٕ جهظِحز جهسٕ ٖسدِِىح جهيظٖدىًّ نيىح لىدق‬
‫جهسّيٖغ ‪ّ ،‬ػٖش ؤً نل يسغٖف فثٖلٕ ٖنسيل ُوٓ يظيُّر يً جهيسغٖىفجز جهففُٖىر‬
‫جهسحدِر هَ ‪ُ ،‬وَٖ فلؿ سى جلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً جهيسّلًحز هسّفف نل يظيُّر يسغٖىفجز‬
‫ففُٖر سحدِر هنل يسغٖف فثٖلٕ هٖيصل ؿفظر سّفف ـهم جهيسغٖىف جهفثٖلىٕ ‪ّ ،‬سىى ـهىم‬
‫دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪i n‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬

‫ػٖش ‪ُ = N :‬ؿؿ جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هويسغٖف جهفثٖلٕ‪،‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫(‪i = )1, 2, 3, .., n‬‬

‫‪174‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّٖدًٖ جهظؿّل (‪ )15.6‬ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهظِحز جهيحهنر جهسٕ ٖسدِِح جهيظٖدًّ ‪،‬‬
‫ّكؿ سى سللٖى ؿفظحز سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهيظٖدًٖ اهىٓ يلىسّٖحز ؤلىّذ دىؿفظحز سّفىىف‬
‫جهيسغٖفجز جهففُٖر ‪.‬‬

‫سغّل (‪ : )02.7‬غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهؼئٖؿٖج فٕ اهسِبح اهيبهنج‬

‫دسجت تىفش انًتغُش‬ ‫اهيخغٖؼاح‬


‫انًغتىي‬ ‫انًتىعط‬ ‫أػهً لًُت‬ ‫ألم لًُت‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.407800027‬‬ ‫‪0.402660701‬‬ ‫‪0.216841475‬‬ ‫اعخٖبؼ اهؾبيوًٖ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.200022845‬‬ ‫‪0.240200615‬‬ ‫‪0.561271815‬‬ ‫االُخيبى تبهخغؼٖة ّاهخعّٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.402552807‬‬ ‫‪0.202267244‬‬ ‫‪0.582024055‬‬ ‫اؿخعغاى األؿبهٖة اهضغٖذج فٕ اغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.400214572‬‬ ‫‪0.724408705‬‬ ‫‪0.528074207‬‬ ‫خّفؼ ّاؿخعغاى اهخسِٖؽاح اهضغٖذــــج‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.447822120‬‬ ‫‪0.806504200‬‬ ‫‪0.504200062‬‬ ‫ّسّغ األكؿبى ػاح اهؾالكج تبغاؼث اهيشــبؼٖؼ‬
‫سّغث اهِٖبنل اهخٌغٖيٖج تبضخّائِب ؽوٓ‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.240870502‬‬ ‫‪0.807420702‬‬ ‫‪0.070510252‬‬
‫اهّغبئف اهيخؾولج تبغاؼث اهيشبؼٖؼ‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.426562182‬‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0.286017664‬‬ ‫االخضبالح ّاهخٌؿٖق تًٖ ؤعؼاف اهيشؼّػ‬

‫‪ .3‬خضوٖل غؼسج خّفؼ اهيخغٖؼاح اهفؼؽٖج ّاهؼئٖؿٖج فٕ اهسِج اهيبهنج ‪ٖ :‬دؿّ ّجيػحً يىً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهظؿّل (‪ )15.6‬ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ جهيظٖدىًٖ ٖسىفجّع يىً‬
‫جهيِٖف اهٓ جهظٖؿ ظؿجً ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ )33.4‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖىر فىٕ‬
‫جهظِحز جهيحهنر ‪ّٖ ،‬سيغ يٌَ ؤً ‪ %14‬فلً يً جهيسغٖفجز جهففُٖر يسّففذ فىٕ سوىم جهظِىحز‬
‫ديلسّْ ظٖؿ ظؿجً ؤّ ظٖؿ ‪ّ ،‬ؤً ‪ %22‬يٌِح يسّففذ ديلسّْ يسّلً ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %64‬يٌِح يسىّففذ‬
‫‪ُ ٞ‬وٓ ّظّؿ جهلوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء سوم جهظِحز فٕ جهنصٖف يً‬
‫ديلسّْ يِٖف ‪ِّٖ ،‬سدف ـهم ؿهٖ ً‬
‫جهظّجٌخ ُّؿى ّظّؿٍ فٕ جهدِى جٗؾف يٌِح ‪.‬‬

‫‪175‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪6%‬‬ ‫‪8%‬‬
‫ضعٌف‬
‫متوسط‬
‫جٌد‬
‫‪22%‬‬
‫جٌد جدا‬
‫‪64%‬‬

‫ننل (‪ )27.6‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر فٕ ييصل جهيحهم‬

‫نيح ٖدؿّ ّجيػحً يً ؾ‪ٞ‬ل جهظؿّل (‪ )15.6‬ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فىٕ‬
‫جهظِحز جهيحهنر ٖسفجّع يً جهيِٖف اهٓ جهيسّلً ‪ّٖ ،‬دًٖ جهننل (‪ )28.6‬يلىسّٖحز ؿفظىر سىّفف‬
‫جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهظِر جهيحهنر ‪ّٖ ،‬سيغ يٌَ ؤً ‪ %14‬فلً يً سوم جهيسغٖفجز يسّففذ ديلسّْ‬
‫يسّلً ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %86‬يٌِح يسّففذ ديلسّْ يِٖف ‪ِّٖ ،‬سدف ـهم ؿهٖ‪ّ ًٞ‬جيػحً ُوٓ ّظّؿ جهلوىّف‬
‫فٕ نفحءذ سوم جهظِحز ‪.‬‬

‫‪14%‬‬

‫ضعٌف‬
‫متوسط‬

‫‪86%‬‬

‫ننل (‪ )28.6‬يلسّٖحز ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر فٕ جهظِر جهيحهنر‬

‫‪ .4‬خضغٖغ سّاٌة اهلضّؼ فٕ اهسِج اهيبهنج ‪ :‬دِؿ سلٖٖى جهيلسّْ جهِحى هنفحءذ جهظِحز جهيحهنر جهسىٕ‬
‫نيوسِح ٌُٖر جهؿفجلر ‪ّ ،‬جلسٌسحض ؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر ّجهفثٖلٖر فٕ سوم جهظِحز نيىح‬
‫لدق جهسّيٖغ ‪ّ ،‬جهسّول اهٓ ؿ‪ٝ‬ثل ُوٓ ّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ ؤؿجءُح " يلسّْ ؾؿيحسِح " فٕ‬
‫ظّجٌخ ُّؿى ّظّؿٍ فٕ ظّجٌخ ؤؾفْ ‪ ،‬دحز يً جهيِى سػؿٖؿ جهظّجٌخ جهسٕ سِحٌٕ يً جهلوّف ‪،‬‬
‫ّسى سػؿٖؿ سوم جهظّجٌخ دػوف جهيسغٖفجز جهسٕ سسّفف فٕ جهظِحز جهيحهنر ديلسّْ ؤكل يً يسّلً‬
‫(يِٖف) ّجُسدحفُح نظّجٌخ هولوّف ‪ ،‬نيح سى سفسٖدِح سوحُؿًٖح ػلخ يلسّْ جهسّفف نحٗسٕ ‪:‬‬
‫ؤ‪ .‬اال٘زّيبَ ثبٌزيذس‪٠‬ت ‪ٚ‬اٌزطي‪٠ٛ‬ش ‪ٖ :‬ظخ ُوٓ جهظِر جهيحهنر سؿفٖخ جهِىحيوًٖ جهسىحدًِٖ هِىح‬
‫هٖسينٌّج يً يّجندر جهسًّف جهِويٕ فٕ جهيظح‪ٝ‬ز جهيسِولر دإُيحهِى ‪ّ ،‬هسػلٖق ـهم ٖظىخ‬

‫‪176‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ؤً ٖسى ّيَ ؾًً سؿفٖدٖر هسًّٖف كؿفجسِى ّيِحفجسِى ‪ ،‬هيح هـهم يً سإصٖف يدحنف ٌِٖنك‬
‫ُوٓ نفحءذ ؤؿجءُى ؾ‪ٞ‬ل يسحدِسِى هوينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬
‫ّػؿ ؿز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلىٕ ديلىسّْ‬
‫يِٖف ‪ّ ،‬سسؿفض جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر جهسّفف نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ّ -‬ظّؿ ؾًً يػؿؿذ هوسؿفٖخ ‪.‬‬
‫‪ -‬سؿفٖخ جهينوفًّ ديسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬
‫ّـهم ّٖيغ ػحظر جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ اهٓ ج‪ُٝ‬سيحى دسؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ دِح ‪.‬‬
‫ة‪ .‬اسزخذاَ األسيبٌ‪١‬ت اٌؾذ‪٠‬ضيخ في‪ ٟ‬إداسح اٌّشيبس‪٠‬غ ‪ :‬لدق سّيٖغ ؤُيٖر جلىسؾؿجى ج‪ٙ‬لىحهٖخ‬
‫جهػؿٖصر فٕ اؿجفذ جهينحفَٖ يً ؤظل جهػوّل ُوٓ ٌسحثط ؤنصف ييحٌر ّؿكر ٌُؿ اٌظىحق‬
‫ج‪ُٙ‬يحل ‪ ،‬هـج فيً جهيِى جلسؾؿجى سوم ج‪ٙ‬لحهٖخ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ‪.‬‬
‫ّجلسٌسظز جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ يِٖفًح ‪ّ ،‬ؤً‬
‫جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ سسؿفض سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬جهيٌِظٖر جهيسدِر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬
‫‪ّ -‬ظّؿ ؾًً ُيل هسٌفٖـ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ -‬اسدحٍ ٌٌى يػؿؿذ هسّصٖق دٖحٌحز جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫نيح ٖسيغ يً جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً يسغٖفجً ففُٖحً ّجػؿجً ( اسدحٍ يٌِظٖر هيسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى‬
‫اظفجءجسِح ) سحدِحً هِـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ يسّفف دؿفظر يسّلًر جهيلسّْ ‪.‬‬
‫ّٖؿل ـهم ُوٓ ؤً جهظِحز جهيحهنر اـج يح نحٌز سسدَ يٌِظٖحز هيسحدِر جهينىحفَٖ ّاسيىحى‬
‫اظفجءجسِح فبً سوم جهيٌِظٖحز فٕ جهّجكَ هٖلز دحهيلسّْ جهيًوّخ ‪.‬‬
‫ح‪ .‬اخز‪١‬يبس اٌؼيبٍِ‪ٖ : ٓ١‬ئصف ػلً جؾسٖحف ج‪ٙ‬ففجؿ جهـًٖ ٖئؿًّ ؿّف جهيحهم دحسؾىحـ جهلىفجفجز‬
‫ّاسيحى ج‪ٛ‬ظفجءجز سإصٖفجً يدحنفجً ُوٓ لٖف جهِيل ‪ِّٖ ،‬سدف ُحي‪ ًٞ‬يً ُّجيل ػلىً ؤؿجء‬
‫ؤّهثم ج‪ٙ‬ففجؿ هيِحيِى ديح ٖنفل سػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ جهسٕ يً ؤُيِح سٌفٖـٍ ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ‬
‫جهيػؿؿذ دحهِلؿ ‪.‬‬
‫هـهم فيً جهيِى هوظِر جهيحهنر ؤً سسدَ يٌِظٖر يػؿؿذ يدٌٖر ُوٓ ؤلك لىوٖير ‪ٝ‬ؾسٖىحف‬
‫جهِحيوًٖ جهينوفًٖ ديسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح نييصوًٖ هويحهم ‪.‬‬
‫ّكؿ ظحءز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز هسػؿؿ جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سىّفف ُىـج جهيسغٖىف جهفثٖلىٕ‬
‫ديلسّْ يِٖف ‪ّ ،‬سػؿؿ جهسؿفض جهسوحُؿٔ هؿفظر سّفف جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هىَ‬
‫ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬سّفف جهيِحفجز ـجز جهنفحءذ ‪ٝ‬سؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز هسٌفٖـ جهينفٍّ ػلخ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ -‬اسدحٍ يٌِظٖر ‪ٝ‬ؾسٖحف جهِحيوًٖ جهينوفًٖ ديسحدِر جهينحفَٖ ّاسيحى اظفجءجسِح ‪.‬‬

‫‪177‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّدـهم سدؿّ جهػحظر جهّجيػر اهٓ ج‪ُٝ‬سيحى دحؾسٖحف جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ‪.‬‬
‫د‪ .‬ر‪ٛ‬فش ‪ٚ‬اسزخذاَ اٌزغ‪١ٙ‬يضاد اٌؾذ‪٠‬ضيخ ‪:‬سّظؿ ُؿذ سظِٖقجز يسلؿير سلحُؿ جهِحيوًٖ دحهظِىحز‬
‫جهيحهنر ُوٓ ؤؿج ء ؤُيحهِى ّاٌظحق ؤُيحهِى دلؿف ؤكل يً جهّكز ّجهظِؿ ّسئؿٔ اهٓ ٌسىحثط‬
‫ؤنصف ّيّػًح ّؿكرً نيح لدق جهسّيٖغ ‪.‬‬
‫ّيً جهيِى هوظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ؤً سّفف هوِحيوًٖ جهسظِٖقجز جهػؿٖصر جهيٌحلدر ّسينٌِى‬
‫يً جلسؾؿجيِح ّسػصِى ّسنظِِى ُوٓ ـهم ‪.‬‬
‫ّجلسٌسظز جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ يىِٖفحً ‪ّ ،‬ؤً‬
‫جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ سسؿفض سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬سّفف جهيؾسدفجز هوسػلق يً ٌسحثط جهِيوٖحز ّج‪ٛ‬ظفجءجز ‪.‬‬
‫‪ -‬ؤٌّجٍ جهدفيظٖحز جهػؿٖصر جهيلسؾؿير ‪.‬‬
‫‪ -‬سّفف جهسظِٖقجز جه‪ٞ‬قير هيلحٌؿذ ج‪ُٙ‬يحل ‪.‬‬
‫نيح ٖسيغ يً ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز ؤً يسغٖفجً ففُٖحً ّجػؿجً ( جلسؾؿجى جهدفيظٖحز جهػؿٖصىر )‬
‫سحدِحً هِـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ يسّفف دؿفظر يسّلًر جهيلسّْ ‪ ،‬ييح ٖؿل ُوٓ سّفف جلسؾؿجى‬
‫جهدفيظٖحز ُيّيًح فٕ سوم جهظِحز ‪ُّ ،‬ؿى ي‪ٞ‬ثير ج‪ٌّٙ‬جٍ جهيلسؾؿير يٌِح ‪.‬‬
‫ر‪ .‬االرحبالد ‪ٚ‬اٌزٕس‪١‬ك ث‪ ٓ١‬األطشاف ‪ٌٖ :‬ظغ جهينفٍّ دسنحفل ظِّؿ ظيَٖ ؤًفجفَ ‪ّ ،‬دىـهم‬
‫سدؿّ جهػحظر اهٓ ّظّؿ ج‪ٝ‬سوحل ّجهسٌلٖق جهيلسيفجً دًٖ سوم ج‪ًٙ‬فجف ‪.‬‬
‫ّػٖش ؤً جهظِر جهيحهنر ُٕ جهًفف ج‪ٙ‬لحلٕ هوينفٍّ ‪ ،‬هـج ٖظخ ؤً سنًّ ُوٓ جسوحل‬
‫ؿجثى دح‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ ‪ّ ،‬ؤً سلّى دحهسٌلٖق ُّلؿ ج‪ٝ‬ظسيحُحز ّجهولحءجز لّجء دٌِٖح ّدًٖ‬
‫ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ ؤّ دًٖ ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ فٖيح دٌِٖح ‪ّ ،‬ـهم هوسػحّف ّسدىحؿل جهدٖحٌىحز‬
‫لِٖحً اهٓ سػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ ّاٌظحقٍ فٕ جهيُّؿ جهيػؿؿ ّػل ؤٔ ؾ‪ٞ‬فحز كؿ سٌنإ دًٖ‬
‫ؤٔ ًففًٖ ػسٓ ‪ٖ ٝ‬ئؿٔ ـهم اهٓ ُفكور ؤّ سإؾٖف جهينفٍّ ‪.‬‬
‫ّػؿؿز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖىف جهفثٖلىٕ ديلىسّْ‬
‫يِٖف ‪ّ ،‬سسؿفض جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬جهسٌلٖق ّج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ نل ج‪ًٙ‬فجف ‪.‬‬
‫‪ -‬جهسٌلٖق ّج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ جهيحهم ّجهيلحّل ‪.‬‬
‫‪ -‬جهسٌلٖق ّج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ جهيحهم ّج‪ٝ‬لسنحفٔ ‪.‬‬
‫نيح ظحءز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز هسؿل ُل سّفف يسغٖفجً ففُٖحً ّجػؿًج ( جهسٌلٖق ّج‪ٝ‬ظسيحُحز دًٖ‬
‫جهيحهم ّجهينفف ) سحدِحً هِـج جهيسغٖف جهفثٖلٕ دؿفظر يسّلًر جهيلسّْ ‪.‬‬
‫ُّوَٖ ٖسيغ ػحظر جهظِحز جهيحهنر اهٓ ج‪ُٝ‬سيحى دح‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ّجهسٌلٖق دٌِٖح ّدًٖ ؤًفجف‬
‫جهينفٍّ ّدًٖ سوم ج‪ًٙ‬فجف فٖيح دٌِٖح ‪.‬‬

‫‪178‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ش‪ٚ .‬ع‪ٛ‬د األلسبَ راد اٌؼاللخ ثئداسح اٌّشبس‪٠‬غ ‪ :‬هسسينً جهظِحز جهيحهنر يً جلسغ‪ٞ‬ل جهيىّجفؿ‬
‫جهيسحػر ‪ٌٛ‬ظحق ينحفِِٖح دنفحءذ ّفحُوٖر ُحهٖسًٖ ؾ‪ٞ‬ل جهّكز جهيػؿؿ هنل ينفٍّ ‪ ،‬هـهم‬
‫‪ٝ‬دؿ يً ّظّؿ ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينىحفَٖ هٖىسى يىً ؾ‪ٞ‬هِىح ؤؿجء ؿّف اؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ دحهسؾًًٖ ّجهيسحدِر ّاظفجء جهؿفجلحز ّجهيفجكدر ّجهسّظَٖ ‪...‬‬
‫ّيً ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز سػؿؿ جهيلسّْ جهِحى هؿفظر سّفف ُـج جهيسغٖىف جهفثٖلىٕ ديلىسّْ‬
‫يِٖف ‪ّ ،‬سسؿفض جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هَ سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬ؿفجلر جهظؿّْ ‪.‬‬
‫‪ -‬سإنٖؿ جهظّؿذ ‪.‬‬
‫‪ -‬يسحدِر سؿفق جهلّٖهر جهٌلؿٖر ‪.‬‬
‫نيح ظحءز ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز هسؿل ُوٓ سّفف دِى جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هِـج جهيسغٖىف‬
‫جهفثٖلٕ دؿفظر ـجز يلسّْ ظٖؿ ظؿجً ؤّ يسّلً ‪.‬‬
‫ّدـهم سسيغ ػحظر جهظِحز جهيحهنر اهٓ جلسػؿجش ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫ط‪ .‬ع‪ٛ‬دح اٌ‪١ٙ‬بوً اٌزٕظ‪١ّ١‬خ ثبؽز‪ٛ‬ائ‪ٙ‬ب ػٍ‪ ٝ‬اٌ‪ٛ‬ظيبئف راد اٌؼالليخ ثيئداسح اٌّشيبس‪٠‬غ ‪ٖ :‬سّكف ؤؿجء‬
‫جهظِر جهيحهنر هؿّفُح ديح ٖنفل سػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ ّاٌظحقٍ ؾ‪ٞ‬ل جهيؿذ جهيػىؿؿذ هىَ‬
‫ُوٓ ُؿذ ُّجيل يٌِح ظّؿذ جهِٖنل جهسٌٌٖيٕ هسوم جهيئللر ‪ّ ،‬سسػلىق ظىّؿذ جهِٖنىل‬
‫جهسٌٌٖ يٕ هويئللحز جهيحهنر هوينحفَٖ دسّفف ُؿذ يلّيحز يٌِح جػسّجءُح ُوٓ جهٌّىحثف‬
‫ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫ّفغى ؤً ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز كؿ ظحءز هسػؿؿ جهيلسّْ جهِحى هسّفف ُىـج جهيسغٖىف ديلىسّْ‬
‫يسّلً ‪ّ ،‬فغى سّفف ؤغوخ يسغٖفجسَ جهففُٖر دؿفظر يلسّجُح ظٖىؿ ظىؿجً ؤّ ظٖىىؿ ؤّ‬
‫يس ّلً ‪ ،‬هنً ـهم ‪ٌٖ ٝ‬فٕ ّظّؿ دِى جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هىَ يسىّففذ دؿفظىر‬
‫يِٖفر جهيلسّْ سسؿفض سوحُؿًٖح ػلخ ؿفظر سّففُح نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬جهدفيظر ‪.‬‬
‫‪ -‬يسحدِر سٌفٖـ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ -‬جهسؾًًٖ ‪.‬‬
‫ّٖسيغ يً ؾ‪ٞ‬ل جهٌسحثط جػسّجء جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ُوٓ ؤغوخ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ ديلسّْ ُحى يسّلً ‪ ،‬دٌٖيح ‪ ٝ‬سسّفف ج‪ٙ‬كلحى ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينىحفَٖ ا‪ٝ‬‬
‫ديلسّْ يِٖف ‪ ،‬ييح ٖؿل ُوٓ ؤً جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر هسوم جهيئللحز فغى جػسّجءُح ُوٓ‬
‫ؤغوخ جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ جهينحفَٖ ‪ ،‬ا‪ ٝ‬ؤً سوم جهٌّحثف يّظّؿذ ييً ؤكلىحى‬
‫ؤؾفْ ‪ُّ ،‬وٖر سدؿّ جهػحظر اهٓ ج‪ُٝ‬سيحى دحلسػؿجش سوم ج‪ٙ‬كلحى ‪.‬‬

‫‪179‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 7.4.7‬اعختبؼ ؽالكج اهلضّؼ تضغّد اهخإعٖؼ‪:‬‬


‫دِؿ ؤً سّووز جهسػوٖ‪ٞ‬ز اهٓ ٌسحثط سؿل ُوٓ ّظّؿ كوّف فٕ ظّجٌخ يسِولر دنفحءذ ؤؿجء ييصوٕ جهيحهىم‬
‫نإففجؿ ّجهظِحز جهيحهنر نيئللحز‪ّ ،‬دٌحءً ُوٓ فؿّؿ جهيظٖدًٖ جهـًٖ ؤفحؿ ػّجهٕ ‪ %70‬يىٌِى دسِىفى‬
‫ظيَٖ جهينحفَٖ جهسٕ نحً هِى ؿّفجً فِٖح ؤّ جهنصٖف يٌِح اهٓ ينحنل سإؾٖف جهسٌفٖـ ‪ُ ،‬وَٖ فلؿ دحز يً جهيِى‬
‫سػؿٖؿ جهِ‪ٞ‬كر دًٖ ّظّؿ جهلوّف ّػؿّش جهسإؾٖف ‪ٛ‬صدحز ؤّ ففى جهففيٖر جهصحهصر ‪ّ ،‬هسػؿٖؿ سوم جهِ‪ٞ‬كر‬
‫سى سلٖٖى نفحءذ نل يظٖخ ّنفحءذ جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح صى سى جهفدً دًٖ ن‪ ًٞ‬يً نفحءذ ـهم جهيظٖخ ّنفىحءذ‬
‫جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح يً ظِر ّ افحؿسَ ػّل يؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف يً ظِر ؤؾفْ ‪.‬‬
‫ّنيح لدق جهسّيٖغ سى سػؿٖؿ ( ‪ ) i (ّ )  i‬ؿفظر جهنفحءذ جهيسِولر دنل يسغٖف ففُٕ هنل يظٖىخ ّظِىر‬
‫نيوسِح جهٌِٖر ُّٕ ٌفلِح ؿفظر سّفف ـهم جهيسغٖف جهففُٕ فٕ ـهم جهيظٖخ ؤّ سوم جهظِر ‪.‬‬
‫نيح سى سػؿٖؿ ( ‪ ) Z i‬هنل جلسدٖحً جهسٕ سيصل ؿفظر سِفى جهينحفَٖ جهسٕ ُحوفُح ـهم جهيظٖخ فٕ سوىم‬
‫جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ّ ،‬ـهم يً ؾ‪ٞ‬ل اظحدسَ ُوٓ جهلئجل (‪ )14.3‬دحهظقء جهصحهش يً‬
‫ج‪ٝ‬لسدٖحً جهيسِوق ديؿْ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل ؤؿز اهٓ سإؾٖف سٌفٖـُح ‪.‬‬
‫صى سى سففٖغ جهدٖحٌحز جهيسِولر دحهسإؾٖف جهيسػول ُوِٖح هنل جلسدٖحً ُوٓ ػؿٍ فٕ ظؿّل دٖحٌحز يؿْ ػؿّش‬
‫ينحنل جهسإؾٖف ييً جلسيحفذ دٖحٌحز جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف هـهم ج‪ٝ‬لسدٖحً ‪.‬‬
‫ّدبظفجء دِى جهسػوٖ‪ٞ‬ز ّجهػلحدحز ُوٓ كٖى ن‪ ًٞ‬يً ( ‪ ) Z i (ّ ) i (ّ )  i‬جهسٕ سؾسوف يً جلسدٖحً اهٓ‬
‫آؾف سى جهسّول اهٓ جهٌسحثط جه‪ٞ‬قير هوسػلق يً ففيٖر جهدػش جهصحهصر ‪ّ ،‬كؿ سييً ـهم جٗسٕ ‪:‬‬

‫‪ .1‬خلٖٖى نفبءث ييذوٕ اهيبهـم ‪ :‬سى سلٖٖى نل ففؿ يً جهٌِحوف جهسٕ نيوسِح جهٌِٖر ُوٓ ػؿٍ ّسىؿًّٖ‬
‫جهٌسحثط جهؾحور دَ فٕ جلسيحفذ دٖحٌحز جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف جهيؾوور هـهم ج‪ٝ‬لسدٖحً ّجهسٕ سػيل ٌفك‬
‫فكيَ نيح لدق جهسّيٖغ (يففق يصح‪ٛ ًٝ‬ػؿْ ج‪ٝ‬لسيحفجز ييً جهي‪ٞ‬ػق) ‪ّ ،‬كؿ نحً ـهم دحلسٌسحض ( ‪)  i‬‬
‫يسّلً " ؿفظر " نفحءذ جهيظٖخ جهيسِولر دنل يسغٖف فثٖلىٕ ‪ّ ،‬ـهىم دحلىسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوىحءذ ‪:‬‬
‫‪in‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪ =  i‬ؿفظر نفحءذ جهيظٖخ جهيسِولر دحهيسغٖف جهففُٕ‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫‪i‬‬ ‫( ‪= ) 1 , 2 , 3 , ......., n‬‬ ‫‪ُ = N‬ؿؿ جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هويسغٖف جهفثٖلٕ‬
‫صى سى جلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً جهيسّلًحز هؿفظر نفحءذ نل يظٖخ جهيسِولر دىحهيسغٖفجز جهفثٖلىٖر‬
‫جهسٕ سِسدف ؿفظر جهنفحءذ جهنوٖر هـهم جهيظٖخ ‪ّ ،‬ـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ ‪:‬‬
‫‪i n‬‬

‫‪‬‬
‫‪ =  i‬يسّلً نفحءذ جهيظٖخ جهيسِولر دحهيسغٖف جهفثٖلٕ‬ ‫ػٖش ‪:‬‬
‫‪i‬‬
‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫‪i‬‬ ‫( ‪= ) 1 , 2 , 3 , ....., n‬‬ ‫‪ُ = N‬ؿؿ جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر ـجز جهِ‪ٞ‬كر دنفحءذ ييصل جهيحهم‬
‫ّٖوؾه جهظؿّل (‪ٌ )16.6‬سحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هويظٖدًٖ يَ سّيٖغ جهيلسّْ جهِحى هنفحءسِى ‪.‬‬

‫‪180‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ظؿّل (‪ : )16.6‬يوؾه ٌسحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هييصوٕ جهيحهم‬

‫غؼسج اهنفبءث اهنوٖج هويسٖة اهيؿخّْ اهؾبى‬ ‫ؼكى‬


‫االؿختٖبً‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.254225660‬‬ ‫‪0‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.265624728‬‬ ‫‪5‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.244708700‬‬ ‫‪2‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.244620870‬‬ ‫‪4‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.411207144‬‬ ‫‪2‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.254787772‬‬ ‫‪7‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.201478046‬‬ ‫‪6‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.228571444‬‬ ‫‪8‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.627406107‬‬ ‫‪1‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.488280144‬‬ ‫‪00‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.657228888‬‬ ‫‪00‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.416661665‬‬ ‫‪05‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.246742700‬‬ ‫‪02‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.200100222‬‬ ‫‪04‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.487587777‬‬ ‫‪02‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.627241111‬‬ ‫‪07‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.227022888‬‬ ‫‪06‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.100510777‬‬ ‫‪08‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.200722246‬‬ ‫‪01‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.276807105‬‬ ‫‪50‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.222582222‬‬ ‫‪50‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.221114405‬‬ ‫‪55‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.622178022‬‬ ‫‪52‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.242480246‬‬ ‫‪54‬‬

‫‪181‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.246742700‬‬ ‫‪52‬‬


‫يخّؿع‬ ‫‪0.206742022‬‬ ‫‪57‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.101455555‬‬ ‫‪56‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.472804444‬‬ ‫‪58‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.657428222‬‬ ‫‪51‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.270702611‬‬ ‫‪20‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.620610777‬‬ ‫‪20‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.646012822‬‬ ‫‪25‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.416128846‬‬ ‫‪22‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.244701202‬‬ ‫‪24‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.622785200‬‬ ‫‪22‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.250216028‬‬ ‫‪27‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.272701602‬‬ ‫‪26‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.754312500‬‬ ‫‪28‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.670228520‬‬ ‫‪21‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.224820122‬‬ ‫‪40‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.411071056‬‬ ‫‪40‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.624050000‬‬ ‫‪45‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.206081444‬‬ ‫‪42‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.644216666‬‬ ‫‪44‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.270580202‬‬ ‫‪42‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.627222222‬‬ ‫‪47‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.417602222‬‬ ‫‪46‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.244265080‬‬ ‫‪48‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.446068222‬‬ ‫‪41‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.627242022‬‬ ‫‪20‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.221084728‬‬ ‫‪20‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.275665077‬‬ ‫‪25‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.271240524‬‬ ‫‪22‬‬

‫‪182‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.271020842‬‬ ‫‪24‬‬


‫ظؾٖف‬ ‫‪0.271012022‬‬ ‫‪22‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.645008022‬‬ ‫‪27‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.201522222‬‬ ‫‪26‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.208241077‬‬ ‫‪28‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.244242610‬‬ ‫‪21‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.260220000‬‬ ‫‪70‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.424202822‬‬ ‫‪70‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.604126200‬‬ ‫‪75‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.467027000‬‬ ‫‪72‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.417406411‬‬ ‫‪74‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.260400078‬‬ ‫‪72‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.108862000‬‬ ‫‪77‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.222202028‬‬ ‫‪76‬‬
‫سٖغ‬ ‫‪0.604126200‬‬ ‫‪78‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.255451000‬‬ ‫‪71‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.272855080‬‬ ‫‪60‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.417260822‬‬ ‫‪60‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.275045555‬‬ ‫‪65‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.627222222‬‬ ‫‪62‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.620287777‬‬ ‫‪64‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.627042700‬‬ ‫‪62‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.220707777‬‬ ‫‪67‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.266862700‬‬ ‫‪66‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.222482888‬‬ ‫‪68‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.624152700‬‬ ‫‪61‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.810056666‬‬ ‫‪80‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.250087056‬‬ ‫‪80‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.752091662‬‬ ‫‪85‬‬

‫‪183‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.222276728‬‬ ‫‪82‬‬


‫ظؾٖف‬ ‫‪0.410050000‬‬ ‫‪84‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.260552700‬‬ ‫‪82‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.200546555‬‬ ‫‪87‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.421211282‬‬ ‫‪86‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.278046200‬‬ ‫‪88‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.278880202‬‬ ‫‪81‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.626742822‬‬ ‫‪10‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.626204077‬‬ ‫‪10‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.251010282‬‬ ‫‪15‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.418220028‬‬ ‫‪12‬‬

‫ّّٖيغ جهننل (‪ )29.6‬جهيلسّٖحز جهيؾسوفر هنفحءذ جهيظٖدًٖ ‪ّ ،‬يٌَ ٖسدىًٖ ؤً ‪ %30.1‬فلىً يىٌِى‬
‫ٖسيسًِّ ديلسّْ نفحءذ ييسحق ؤّ ظٖؿ ظؿجً ؤّ ظٖؿ ‪ّ ،‬ؤً ‪ %22.6‬يسّلًٕ جهيلسّْ ‪ ،‬دٌٖيح ‪%47.3‬‬
‫ُى يً ـّٔ جهيلسّْ جهيِٖف ‪ ّ ،‬سِقق ُـٍ جهٌسحثط يح سى جهسّول اهَٖ يً ٌسحثط سؿل ُوٓ ّظىّؿ‬
‫كوّف فٕ نفحءذ ُئ‪ٝ‬ء ج‪ٙ‬ففجؿ ‪.‬‬

‫ضعٌف‬ ‫‪4.3%‬‬
‫‪17.2%‬‬
‫متوسط‬
‫‪47.3%‬‬
‫جٌد‬
‫‪8.6%‬‬
‫جٌد جدا‬
‫ممتاز‬ ‫‪22.6%‬‬

‫جهننل (‪ )29.6‬يلسّٖحز نفحءذ ييصوٕ جهيحهم‬

‫‪ .5‬خلٖٖى نفبءث اهسِبح اهيبهنج ‪ :‬سى جهسلٖٖى هنل جلسدٖحً ُوٓ ػؿٍ ّسؿًّٖ جهٌسحثط جهؾحور دحهظِر جهسٕ‬
‫ِٖيل دِح جهيظٖخ فٕ جلسيحفذ دٖحٌحز جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف جهيؾوور هـهم ج‪ٝ‬لسدٖحً جهسٕ سػيل ٌفىك‬
‫فكيَ ّجهسٕ سى سِدثسِح يً ؾ‪ٞ‬ل اظحدحز ـهم جهيظٖخ نيح لدق جهسّيىٖغ ‪ّ ،‬كىؿ نىحً جهسلٖىٖى‬

‫‪184‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫دحلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً " ؿفظر " نفحءذ جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح جهيظٖخ جهيسِولر دنل يسغٖف فثٖلٕ ‪،‬‬
‫ّـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ ‪:‬‬
‫‪in‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬
‫= ؿفظىىر نفىىحءذ جهظِىىر جهيسِولىىر دىىحهيسغٖف‬ ‫‪i‬‬ ‫ػٖىىش ‪:‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫= ُؿؿ جهيسغٖفجز جهففُٖر جهسحدِر هويسغٖف جهفثٖلٕ‬ ‫‪N‬‬ ‫جهففُٕ‬
‫( ‪i = ) 1 , 2 , 3 , ......., n‬‬
‫صى سى جلسٌسحض ( ‪ )  i‬يسّلً جهيسّلًحز هؿفظر نفحءذ جهظِر جهيسِولر دحهيسغٖفجز جهفثٖلٖر جهسىٕ‬
‫سِسدف ؿفظر جهنفحءذ جهنوٖر هسم جهظِر ‪ّ ،‬ـهم دحلسؾؿجى ج‪ٛ‬ػوحءذ ‪:‬‬
‫‪i n‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬

‫= يسّلً نفحءذ جهظِر جهيسِولر دحهيسغٖف جهفثٖلٕ‬ ‫‪i‬‬ ‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪i ‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫( ‪1 , 2 , 3 , ....., n‬‬ ‫‪ُ = N‬ؿؿ جهيسغٖفجز جهفثٖلٖر ـجز جهِ‪ٞ‬كر دنفحءذ جهظِر جهيحهنر‬
‫)= ‪i‬‬
‫ّٖوؾه جهظؿّل (‪ٌ )23.4‬سحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هوظِحز جهيحهنر جهسٕ نيوسِح جهؿفجلر يَ سّيٖغ‬
‫جهيلسّْ جهِحى هنفحءجسِح ‪.‬‬

‫ظؿّل (‪ : )17.6‬يوؾه ٌسحثط ػلحخ جهنفحءذ جهنوٖر هوظِحز جهيحهنر‬


‫اهيؿخّْ اهؾبى‬ ‫غؼسج اهنفبءث اهنوٖج هوسِج‬ ‫ؼكى‬
‫االؿختٖبً‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪0‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.551272061‬‬ ‫‪5‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.271046701‬‬ ‫‪2‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.271840571‬‬ ‫‪4‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.240571840‬‬ ‫‪2‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪7‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.507241507‬‬ ‫‪6‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.502061272‬‬ ‫‪8‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.605280125‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪185‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ظؾٖف‬ ‫‪0.224057184‬‬ ‫‪00‬‬


‫يخّؿع‬ ‫‪0.724057184‬‬ ‫‪00‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.228888888‬‬ ‫‪05‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.262002862‬‬ ‫‪02‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪04‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.220647020‬‬ ‫‪02‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.747852216‬‬ ‫‪07‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.221252801‬‬ ‫‪06‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.124057184‬‬ ‫‪08‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.502064702‬‬ ‫‪01‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.554702064‬‬ ‫‪50‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.502415072‬‬ ‫‪50‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.502862002‬‬ ‫‪55‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.782604582‬‬ ‫‪52‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪54‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.268260458‬‬ ‫‪52‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪57‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.125280125‬‬ ‫‪56‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.251272061‬‬ ‫‪58‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.726200286‬‬ ‫‪51‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.508522178‬‬ ‫‪20‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.772862002‬‬ ‫‪20‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.770000000‬‬ ‫‪25‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.228888888‬‬ ‫‪22‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.277777777‬‬ ‫‪24‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.760458260‬‬ ‫‪22‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.222178522‬‬ ‫‪27‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.55072415‬‬ ‫‪26‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.780647020‬‬ ‫‪28‬‬

‫‪186‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سٖـغ‬ ‫‪0.622604582‬‬ ‫‪21‬‬


‫ظؾٖف‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪40‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.240571840‬‬ ‫‪40‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.762801252‬‬ ‫‪45‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪42‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.727241507‬‬ ‫‪44‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.501046701‬‬ ‫‪42‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.650458260‬‬ ‫‪47‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.228012528‬‬ ‫‪46‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.277777777‬‬ ‫‪48‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.258260458‬‬ ‫‪41‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.712528012‬‬ ‫‪20‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪20‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.501046701‬‬ ‫‪25‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪22‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪24‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪22‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.722222222‬‬ ‫‪27‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.241507241‬‬ ‫‪26‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.247852217‬‬ ‫‪28‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.359523809‬‬ ‫‪21‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.550724150‬‬ ‫‪70‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.251272061‬‬ ‫‪70‬‬
‫يخّؿع‬ ‫‪0.757184057‬‬ ‫‪75‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.220647020‬‬ ‫‪72‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.227206127‬‬ ‫‪74‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.556666666‬‬ ‫‪72‬‬
‫ييخـبؽ‬ ‫‪0.128012528‬‬ ‫‪77‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.226127206‬‬ ‫‪76‬‬

‫‪187‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫يخّؿع‬ ‫‪0.215826045‬‬ ‫‪78‬‬


‫ظؾٖف‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪71‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.501840571‬‬ ‫‪60‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.334920634‬‬ ‫‪60‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.280028620‬‬ ‫‪65‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.712528012‬‬ ‫‪62‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.771840571‬‬ ‫‪64‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.710571845‬‬ ‫‪62‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪67‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.520647020‬‬ ‫‪66‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪68‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.782604582‬‬ ‫‪61‬‬
‫سٖغ سغاً‬ ‫‪0.844670104‬‬ ‫‪80‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.506127206‬‬ ‫‪80‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.722222222‬‬ ‫‪85‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.359523809‬‬ ‫‪82‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.224150724‬‬ ‫‪84‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.556666666‬‬ ‫‪82‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.222178522‬‬ ‫‪87‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.257184057‬‬ ‫‪86‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.282074587‬‬ ‫‪88‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.552217852‬‬ ‫‪81‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.622222222‬‬ ‫‪10‬‬
‫سٖـغ‬ ‫‪0.650458260‬‬ ‫‪10‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.500206470‬‬ ‫‪15‬‬
‫ظؾٖف‬ ‫‪0.24046701‬‬ ‫‪12‬‬
‫ّّٖيغ جهننل (‪ )30.6‬جهيلسّٖحز جهيؾسوفر هنفحءذ جهظِحز جهسٕ نيوٌِح جهؿفجلىر ‪ّٖ ،‬دىًٖ ؤً ‪%24‬‬
‫يٌِح ديلسّْ ييسحق ؤّ ظٖؿ ظؿجً ؤّ ظٖؿ ‪ّ ،‬ؤً ‪ %5‬يٌِح يسّلًر جهيلسّْ ‪ ،‬دٌٖيح ‪ %71‬ديلىسّْ‬
‫يِٖف ‪ّ ،‬ـهم ِٖقق يح سى جهسّول اهَٖ يً ٌسحثط سؿل ُوٓ ّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ سوم جهظِحز ‪.‬‬

‫‪188‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪1%3%‬‬
‫ضعٌف‬ ‫‪20%‬‬
‫متوسط‬
‫جٌد‬
‫جٌد جدا‬ ‫‪5%‬‬
‫ممتاز‬ ‫‪71%‬‬

‫جهننل (‪ )30.6‬يلسّٖحز نفحءذ جهظِحز جهيحهنر‬

‫‪ .3‬اؽغاغ سغّل تٖبٌبح نفبءث ييذل اهيبهم ّاهسِج اهيبهنج ّضغّد اهخإعٖؼ ‪ :‬دِؿ ؤً سى سلٖٖى نفىحءذ‬
‫ؤؿجء ن‪ ًٞ‬يً ييصوٕ جهيحهم ّجهظِحز جهيحهنر ‪ ّ ،‬سػؿٖؿ ؿفظر سِفى جهينحفَٖ جهسٕ ُحوفُح نل‬
‫يظٖخ فٕ جهظِر جهسٕ ِٖيل دِح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ّ ،‬سؿًّٖ جهدٖحٌحز ّجهٌسىحثط جهيسِولىر دنىل‬
‫جلسدٖحً فٕ جلسيحفذ جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف جهؾحور دَ نيح لدق جهسّيٖغ ‪ّ ،‬يً ؤظل جهسّول اهٓ اٖظحؿ‬
‫ُ‪ٞ‬كر دًٖ ّظّؿ جهلوّف ّػؿّش جهسإؾٖف سى سػوٖل جهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهيسغٖف جهيسِوق دػؿّش ينىحنل‬
‫جهسإؾٖف نيسغٖف غٖف يلسلل ّن‪ ًٞ‬يً جهيسغٖفًٖ جهيسِولًٖ دنفحءذ ؤؿجء ييصل جهيحهم ّنفحءذ جهظِىر‬
‫جهيحهنر نيسغٖفًٖ يلسلوًٖ ‪ّ ،‬سى سنًّٖ جهظؿّل (‪ )17.6‬ديسغٖفجسَ جٗسٖر ‪:‬‬
‫ـ جهيسغٖف جهسحدَ ‪ : Dependent variable Z‬ؿفظر سِفى جهينحفَٖ اهىٓ ينىحنل ؤؿز اهىٓ‬
‫ػؿّش جهسإؾٖف‪ ،‬جهـٔ سى جلسلحء كٖيَ جهيؾسوفر يً ظؿجّل دٖحٌحز يؿْ ػؿّش جهسإؾٖف دحلىسيحفجز‬
‫جهسلٖٖى ّجهسإؾٖف ‪ّ ،‬جهـٔ سسؿفض كٖيسَ سوحُؿًٖح يً ‪ 0‬جهـٔ ٌِٖٕ سِفى ظيٖىَ جهينىحفَٖ اهىٓ‬
‫ينحنل جهسإؾٖف اهٓ ‪ 3‬جهسٕ سٌفٕ سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف‪.‬‬
‫ـ جهيسغٖف جهيلسلل ‪ : Independent variable X‬ؿفظر نفحءذ ؤؿجء ييصل جهيحهم ‪ ،‬جهىـٔ سىى‬
‫جلسلحء كٖيَ يً جهظؿّل (‪ّ ، )22.4‬جهـٔ سسؿفض كٖيسَ سوحُؿٖحً يً (‪ )0.311655547‬جهسٕ سٌِٕ‬
‫ؤً يلسّْ نفحءذ ييصل جهيحهم يِٖف اهٓ (‪ )0.909422222‬جهسٕ سٌِٕ ؤً ـهم جهيلسّْ ييسحق ‪.‬‬
‫ـ جهيسغٖف جهيلسلل ‪ : Independent variable Y‬ؿفظر نفحءذ جهظِر جهيحهنر ‪ ،‬جهـٔ سى جلسلحء‬
‫كٖيَ يً جهظؿّل (‪ّ ، )16.6‬جهـٔ سسؿفض كٖيسَ سوحُؿًٖح يً (‪ )0.203174603‬جهسىٕ سٌِىٕ ؤً‬
‫يلسّْ نفحءذ جهظِر جهيحهنر يِٖف اهٓ (‪ )0.952380952‬جهسٕ سٌِٕ ؤً ـهم جهيلسّْ ييسحق ‪.‬‬

‫‪189‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ظؿّل (‪ )17.6‬ج‪ٝ‬فسدحً دًٖ يسغٖف ػؿّش ينحنل جهسإؾٖف ّنفحءذ ييصل جهيحهم ّجهظِر جهيحهنر‬

‫‪Z‬‬ ‫‪Y‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ؼكى االؿختٖبً‬


‫‪0‬‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪0.254225660‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.551272061‬‬ ‫‪0.265624728‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.271046701‬‬ ‫‪0.244708700‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.271840571‬‬ ‫‪0.244620870‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.240571840‬‬ ‫‪0.411207144‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪0.254787772‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.507241507‬‬ ‫‪0.201478046‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.502061272‬‬ ‫‪0.228571444‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.605280125‬‬ ‫‪0.627406107‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.224057184‬‬ ‫‪0.488280144‬‬ ‫‪00‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.724057184‬‬ ‫‪0.657228888‬‬ ‫‪00‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.228888888‬‬ ‫‪0.416661665‬‬ ‫‪05‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.262002862‬‬ ‫‪0.246742700‬‬ ‫‪02‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪0.200100222‬‬ ‫‪04‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.220647020‬‬ ‫‪0.487587777‬‬ ‫‪02‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.747852216‬‬ ‫‪0.627241111‬‬ ‫‪07‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.221252801‬‬ ‫‪0.227022888‬‬ ‫‪06‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0.124057184‬‬ ‫‪0.100510777‬‬ ‫‪08‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.502064702‬‬ ‫‪0.200722246‬‬ ‫‪01‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.554702064‬‬ ‫‪0.276807105‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.502415072‬‬ ‫‪0.222582222‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.502862002‬‬ ‫‪0.221114405‬‬ ‫‪55‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.782604582‬‬ ‫‪0.622178022‬‬ ‫‪52‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪0.242480246‬‬ ‫‪54‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.268260458‬‬ ‫‪0.246742700‬‬ ‫‪52‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪0.206742022‬‬ ‫‪57‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0.125280125‬‬ ‫‪0.101455555‬‬ ‫‪56‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.251272061‬‬ ‫‪0.472804444‬‬ ‫‪58‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.726200286‬‬ ‫‪0.657428222‬‬ ‫‪51‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.508522178‬‬ ‫‪0.270702611‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.772862002‬‬ ‫‪0.620610777‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.770000000‬‬ ‫‪0.646012822‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.228888888‬‬ ‫‪0.416128846‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.277777777‬‬ ‫‪0.244701202‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.760458260‬‬ ‫‪0.622785200‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.222178522‬‬ ‫‪0.250216028‬‬ ‫‪27‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.55072415‬‬ ‫‪0.272701602‬‬ ‫‪26‬‬

‫‪190‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪5‬‬ ‫‪0.780647020‬‬ ‫‪0.624205200‬‬ ‫‪28‬‬


‫‪5‬‬ ‫‪0.622604582‬‬ ‫‪0.670228520‬‬ ‫‪21‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0.224820122‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.240571840‬‬ ‫‪0.411071056‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.762801252‬‬ ‫‪0.624050000‬‬ ‫‪45‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.242720612‬‬ ‫‪0.206081444‬‬ ‫‪42‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.727241507‬‬ ‫‪0.644216666‬‬ ‫‪44‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.501046701‬‬ ‫‪0.270580202‬‬ ‫‪42‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.650458260‬‬ ‫‪0.627222222‬‬ ‫‪47‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.228012528‬‬ ‫‪0.417602222‬‬ ‫‪46‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.277777777‬‬ ‫‪0.244265080‬‬ ‫‪48‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.258260458‬‬ ‫‪0.446068222‬‬ ‫‪41‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.712528012‬‬ ‫‪0.627242022‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪0.221084728‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.501046701‬‬ ‫‪0.275665077‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪0.271240524‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪0.271020842‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.557184057‬‬ ‫‪0.271012022‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.722222222‬‬ ‫‪0.645008022‬‬ ‫‪27‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.241507241‬‬ ‫‪0.201522222‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.247852217‬‬ ‫‪0.208241077‬‬ ‫‪28‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.221252801‬‬ ‫‪0.244242610‬‬ ‫‪21‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.550724150‬‬ ‫‪0.260220000‬‬ ‫‪70‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.251272061‬‬ ‫‪0.424202822‬‬ ‫‪70‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.757184057‬‬ ‫‪0.604126200‬‬ ‫‪75‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.220647020‬‬ ‫‪0.467027000‬‬ ‫‪72‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.227206127‬‬ ‫‪0.417406411‬‬ ‫‪74‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.556666666‬‬ ‫‪0.260400078‬‬ ‫‪72‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0.128012528‬‬ ‫‪0.108862000‬‬ ‫‪77‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.226127206‬‬ ‫‪0.222202028‬‬ ‫‪76‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.215826045‬‬ ‫‪0.604126200‬‬ ‫‪78‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.508620028‬‬ ‫‪0.255451000‬‬ ‫‪71‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.501840571‬‬ ‫‪0.272855080‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.224150724‬‬ ‫‪0.417260822‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.280028620‬‬ ‫‪0.275045555‬‬ ‫‪65‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.712528012‬‬ ‫‪0.627222222‬‬ ‫‪62‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.771840571‬‬ ‫‪0.620287777‬‬ ‫‪64‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.710571845‬‬ ‫‪0.627042700‬‬ ‫‪62‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.500000000‬‬ ‫‪0.220707777‬‬ ‫‪67‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.520647020‬‬ ‫‪0.266862700‬‬ ‫‪66‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.222222222‬‬ ‫‪0.222482888‬‬ ‫‪68‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.782604582‬‬ ‫‪0.624152700‬‬ ‫‪61‬‬

‫‪191‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪2‬‬ ‫‪0.844670104‬‬ ‫‪0.810056666‬‬ ‫‪80‬‬


‫‪0‬‬ ‫‪0.506127206‬‬ ‫‪0.250087056‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.722222222‬‬ ‫‪0.625010772‬‬ ‫‪85‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.221252801‬‬ ‫‪0.222276728‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.224150724‬‬ ‫‪0.410050000‬‬ ‫‪84‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.556666666‬‬ ‫‪0.260552700‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.222178522‬‬ ‫‪0.200546555‬‬ ‫‪87‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.257184057‬‬ ‫‪0.421211282‬‬ ‫‪86‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.282074587‬‬ ‫‪0.278046200‬‬ ‫‪88‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.552217852‬‬ ‫‪0.278880202‬‬ ‫‪81‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.622222222‬‬ ‫‪0.626742822‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.650458260‬‬ ‫‪0.626204077‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.500206470‬‬ ‫‪0.251010282‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.24046701‬‬ ‫‪0.418220028‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪ : 0 = Z‬اهنذٖؼ يً اهيشبؼٖؼ خؾؼط‬ ‫‪ : 0 = Z‬سيٖؼ اهيشبؼٖؼ خؾؼظح اهٓ اهخإعٖؼ‬


‫اهٓ اهخإعٖؼ‬
‫‪ : 2 = Z‬سيٖؼ اهيشبؼٖؼ هى خخؾؼط‬ ‫‪ : 5 = Z‬اهلوٖل يً اهيشبؼٖؼ خؾؼط اهٓ اهخإعٖؼ‬
‫اهٓ اهخإعٖؼ‬

‫‪ .4‬خضوٖل اهؾالكج تًٖ نفبءث ييذل اهيبهم ّاهسِج اهيبهنج ّضغّد اهخإعٖؼ‪ :‬سى سػوٖل جهِ‪ٞ‬كىر دىًٖ‬
‫‪ ٞ‬يً جهيسغٖفًٖ جهيلسلوًٖ ‪ Yّ X‬دحلسؾؿجى دفيظٖىر (‪)Microsoft Excel‬‬
‫جهيسغٖف جهسحدَ ‪ّ Z‬ن ً‬
‫هؿفجلر ؿفظر ج‪ٝ‬فسدحً ‪ّ ،‬ـهم جُسيحؿجً ُوٓ وٖغر كحًٌّ (‪ٝ )Spearman‬فسدحً جهفسىخ ]‪[70‬‬
‫ُّٕ ‪:‬‬
‫‪6d i2‬‬
‫‪،3،2،1(= i‬‬ ‫ػٖش ‪ = r :‬يِحيل جفسدحً جهفسخ ‪،‬‬ ‫‪r  1‬‬
‫)‪n(n 2  1‬‬
‫‪) n ، .......‬‬
‫ّسى جهسّول اهٓ جهٌسحثط‬ ‫‪ = d i‬جهففّق دًٖ فسخ جهدٖحٌحز ‪،‬‬ ‫‪ُ = n‬ؿؿ ٌُحوف جهٌِٖر ‪،‬‬
‫جٗسٖر ‪:‬‬
‫ؤ _ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر جفسدحً كّٖر ظؿجً كٖيسِح (‪ )0.98‬دًٖ جهيسغٖف جهيلىسلل ‪ّ X‬جهيسغٖىف جهسىحدَ ‪Z‬‬
‫ٌِّٖٕ ـهم ؤٌَ نويح قجؿز كٖير جهيسغٖف جهيلسلل ‪ X‬ديلؿجف ‪ 0.98‬قجؿز كٖير جهيسغٖىف جهسىحدَ ‪Z‬‬
‫ديلؿجف ‪ّ ، 1‬ديح ؤً كٖير جهيسغٖف جهسحدَ ‪ Z‬سقٖؿ نويح كل سِفى جهينحفَٖ اهٓ جهسإؾٖف ‪ُ ،‬وَٖ فبً‬
‫ـهم ٖؿل ُوٓ ؤٌَ نويح قجؿز ؿفظر نفحءذ ؤؿجء ييصل جهيحهم كل سِفى جهينحفَٖ جهسٕ ٖنحفم اسيحى‬
‫اظفجءجسِح اهٓ جهينحنل جهيئؿٖر اهٓ جهسإؾٖف ‪ّ ،‬دحهيصل نويح قجؿ كوّف نفحءذ ييصىل جهيحهىم قجؿ‬

‫‪192‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سِفى سوم جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ ،‬هـهم فِوٓ جهظِحز جهيحهنر ج‪ُٝ‬سيحى دففَ ؿفظر نفحءذ‬
‫جهِحيوًٖ جهسحدًِٖ هِح هوسلوٖل يً ؿفظر سِفى ينحفِِٖح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫ة _ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر جفسدحً كّٖر ظؿجً كٖيسِح (‪ )0.96‬دًٖ جهيسغٖف جهيلسلل ‪ّ Y‬جهيسغٖف جهسىحدَ ‪، Z‬‬
‫ٌِّٖٕ ـهم ؤٌَ نويح قجؿز كٖير جهيسغٖف جهيلسلل ‪ Y‬ديلؿجف ‪ 0.96‬قجؿز كٖير جهيسغٖىف جهسىحدَ ‪Z‬‬
‫ديلؿجف ‪ّ ، 1‬ػٖش ؤً كٖير جهيسغٖف جهسحدَ ‪ Z‬سقٖؿ نويح كل سِفى جهينحفَٖ اهٓ جهسإؾٖف ‪ُ ،‬وَٖ فبً‬
‫ـهم ٖؿل ُوٓ ؤٌَ نويح قجؿز ؿفظر نفحءذ ؤؿجء جهظِر جهيحهنر "يلسّْ ؾىؿيحسِح " كىل سِىفى‬
‫ينحفِِٖح اهٓ جهينحنل جهيئؿٖر اهٓ جهسإؾٖف ‪ّ ،‬دحهيصل نويح قجؿ كوّف نفحءذ جهظِىر جهيحهنىر قجؿ‬
‫سِفى ينحف ِِٖح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ ،‬هـهم فِوٓ جهظِحز جهيحهنر ج‪ُٝ‬سيحى دففَ يلسّْ ؾؿيحسِح‬
‫ّاظفجءجسِح هوسلوٖل يً ؿفظر سِفى ينحفِِٖح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪ .2‬خضوٖل اهؾالكج تًٖ نفبءث ييذل اهيبهم ّنفبءث اهسِج اهيبهنـج ‪ :‬نيح لدق جهسّيٖغ دحهفول جهصحهش‬
‫يً جهدػش ؤً جهيلسّْ غٖف جهيٌحلخ ‪ٛ‬ظفجءجز ُّيوٖحز جهظِر جهيحهنر دؿّفٍ كؿ ٖنًّ لددًح فىٕ‬
‫سلوٖف جهِحيوًٖ دل ّٖلول يً اينحٌٖر اٌظحقُى هيِحيِى دحهوّفذ جهيصوٓ ‪ ،‬نيح هّػٌ يىً ؾى‪ٞ‬ل‬
‫جهٌسحثط جهيسػول ُوِٖح هنل جلسدٖحً جهسلحفخ دًٖ يلسّْ نفحءذ ييصل جهيحهم ّيلسّْ نفحءذ جهظِر‬
‫جهسٕ ِٖيل دِح ‪ ،‬هـهم فؤ ز جهدحػصر اظفجء سػوٖل هسػؿٖؿ يؿْ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر جفسدىحً دىًٖ ُىـًٖ‬
‫جهيلسًّٖٖ يً ُؿيَ ّسػؿٖؿ كٖير سوم جهِ‪ٞ‬كر فٕ ػحهر ّظّؿُح ‪ُ ،‬وَٖ فلؿ سى سػوٖل جهِ‪ٞ‬كر دىًٖ‬
‫جهيسغٖفًٖ جهيلسلوًٖ ‪ Y ّ X‬دحلسؾؿجى دفيظٖر (‪ )Microsoft Excel‬هؿفجلر ؿفظر ج‪ٝ‬فسدىحً‬
‫دٌِٖيح ‪ّ ،‬ـهم دٌح ًء ُوٓ وٖغر كحًٌّ (‪ )Pearson‬ه‪ٞ‬فسدحً ]‪: ُّٕ [70‬‬
‫‪n xi yi   xi  yi‬‬
‫ػٖش ‪:‬‬ ‫‪r‬‬
‫‪n x  ( x )  n y  ( y ) ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪2‬‬

‫‪ُ = n‬ىؿؿ ٌُحوىف‬ ‫‪، ) n ، ....... ، 3 ، 2 ، 1 ( = i‬‬ ‫‪ = r‬يِحيل ج‪ٝ‬فسدحً ‪،‬‬


‫جهٌِٖر ‪،‬‬
‫ّسى جهسّول اهٓ جهٌسحثط جٗسٖر ‪:‬‬
‫_ ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر جفسدحً كّٖر ظؿجً كٖيسِح (‪ )0.98‬دًٖ جهيسغٖف جهيلسلل ‪ّ X‬جهيسغٖىف جهيلىسلل ‪Y‬‬
‫ٌِّٖٕ ـهم ؤٌَ نويح قجؿز كٖير جهيسغٖف جهيلسلل ‪ X‬ديلؿجف ‪ 0.98‬قجؿز كٖير جهيسغٖف جهيلىسلل ‪Y‬‬
‫ديلؿجف ‪ّٖ ، 1‬ؿل ـهم ُوٓ ؤٌَ نويح قجؿز ؿفظر نفحءذ ؤؿجء ييصل جهيحهم قجؿز ؿفظر نفىحءذ ؤؿجء‬
‫جهظِر جهيحهنر ‪ّ ،‬دحهيصل نويح قجؿ كوّف نفحءذ ييصل جهيحهم قجؿ كوّف نفىحءذ جهظِىر جهيحهنىر‬
‫ّجهِنك دحهِنك ‪ّ ،‬ػٖش ؤً كوّف نفحءذ ن‪ ًٞ‬يً ييصل جهيحهم ّجهظِر جهيحهنر ٖئؿٔ اهٓ قٖىحؿذ‬

‫‪193‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫سِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪ ،‬هـهم فِوٓ جهظِحز جهيحهنر ج‪ُٝ‬سيحى دففَ يلىسّْ نفىحءذ‬
‫جهِحيوًٖ دِح ّيلسّْ نفحءذ ؾؿيحسِح هوسلوٖل يً ؿفظر سِفى ينحفِِٖح اهٓ ينحنل جهسإؾٖف ‪.‬‬

‫‪ 2.7‬األؿئوج اهيفخّضج "يلخؼضبح ّخّضٖبح اهيسٖتًٖ‪:‬‬


‫‪ .1‬اُحؿذ جهٌٌف فٕ جهللف ج‪ُٙ‬وٓ هغفجير جهسإؾٖف جهيففّير ُوٓ جهيلحّل دٌلدر ‪ %5‬يً كٖير جهِلؿ‬
‫‪.‬‬
‫‪ُ .2‬ؿى جػسلحخ ٌلدر غفجير جهسإؾٖف يً كٖير جهِلؿ ج‪ٙ‬ووٖر فلً ‪ّ ،‬هنً ٌفْ ؤً ٖسى جػسلحدِح يىً‬
‫سوم جهلٖير دِؿ ايحفر ؤٔ قٖحؿذ فٕ كٖير جهِلؿ كؿ سٌنإ دلدخ سِؿٖل يّيٍّ جهِلؿ ؤّ ‪ ٔٙ‬لىدخ‬
‫آؾف ‪.‬‬
‫‪ .3‬سنوٖف جهيلحّل فٕ ػحهر يح اـج سلدخ فٕ جهسإؾٖف دسلؿٖؿ يلسػلحز جهظِر جهينىففر ؾى‪ٞ‬ل يىؿذ‬
‫جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ .4‬سِؿٖل كٖير غفجير سإؾٖف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز جهسٕ ػؿؿسِح جه‪ٞ‬ثػر هوحهغ جهيلحّل دّجكىَ ‪%0.5‬‬
‫يً كٖير جهِلؿ ًُ نل ّٖى سإؾٖف فٕ ػحهر سإؾف جهسلؿٖؿ ًُ ‪ّٖ 15‬ى يٌـ سلوٖيِح ‪ّ ،‬سؾفٖى ُـٍ‬
‫جهٌلدر ػٖش ؤٌِح سئؿٔ اهٓ سيحُف كٖير جهِلؿ اـج سإؾف جهسلؿٖؿ هيؿذ ‪ّٖ 200‬ى ‪ ،‬هىـهم ٌلسىفع‬
‫سؾفٖى كٖيسِح ًُ جهٌلدر جهيـنّفذ ّ جػسلحدِح ًُ نل ؤلدٍّ ؤّ نِف سإؾٖف ّ هٖك ًُ نل ّٖى‬
‫‪ ،‬نيح ؤً جه‪ٞ‬ثػر هى سػؿؿ للف ؤُوٓ هِـٍ جهغفجير ‪ .‬نيح ٖ‪ٞ‬ػٌ جسفحق ُـج جهيلسفع يَ يح ّفؿ فٕ‬
‫‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهوحؿفذ ؤؾٖفجً ػٖش سى سِؿٖل كٖير جهغفجير هسودغ ‪ ًُ %0.25‬نل ؤلدٍّ‬
‫ؤّ ظقء يً ؤلدٍّ سإؾٖف ‪ّ ،‬هى ٖسى سػؿٖؿ ػؿ ؤكوٓ هِح " ‪.‬‬
‫‪ .5‬اُحؿذ جهٌٌف فٕ يؿذ ‪ّٖ 15‬يحً جهسٕ ػؿؿسِح جه‪ٞ‬ثػر نيِور هسلؿٖؿ يلسؾووحز جهيلحّل دِؿ سلوٖيِح‬
‫هويحهم ‪ّ ،‬ؿفجلر ُـٍ جهيؿذ ّيػحّهر سيؿٖؿُح ػٖش ؤٌِح غٖىف نحفٖىر هيفجظِىر جهيلسؾووىحز‬
‫دحلسفحير ّاسيحى اظفجءجسِح ّسلؿٖؿُح ‪ّّٖٞ .‬ػٌ جسفحق ُـج جهيلسفع يَ يح ّفؿ فٕ ‪ٝ‬ثػر جهِلّؿ‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر جهوحؿفذ ؤؾٖفجً ػٖش سى سِؿٖل سوم جهيؿذ هسودغ لسر ؤلحدَٖ يً سحفٖؽ سلوٖى جهيلسؾوه‬
‫هوظِر جهيسِحكؿذ " ‪.‬‬
‫‪ .6‬جهسإنٖؿ ُوٓ ُؿى جهليحع هويلحّل جهـٔ ‪ ٝ‬سسٌحلخ كؿفسَ جهيحهٖر ؤّ جهفٌٖر ؤّ ؾدفسَ يَ جهينىفٍّ‬
‫دحهسلؿى دًِحء هسٌفٖـ ـهم جهينفٍّ ّجهسإنؿ ٌُؿ جهدش فٕ جهًِحءجز يً ؾدفذ جهيلحّل ّكؿفسَ جهيحهٖر‬
‫ّجهفٌٖر ُوٓ سٌفٖـ جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .7‬يِحيور جهيؿفجء هظيَٖ جهِحيوًٖ دحػسفجى ُّؿل ّج‪ُٝ‬سيحى دحػسٖحظحسِى ّؤفجثِى ّيلسفػحسِى ّجهِيىل‬
‫ُوٓ سػلٖلِح ّيلحُؿسِى ُوٓ ػل ينحنوِى ‪.‬‬
‫‪ .8‬اسحػر جهففور هوِحيوًٖ هوػوّل ُوٓ جهؿّفجز جهسؿفٖدٖر ُوٓ ػؿ لّجء ّؿًّ سيٖٖق ؤّ ّلحًر ؤّ‬
‫يػلّدٖر ّيٌغ يقجٖح هويسفّكًٖ يٌِى فٕ سوم جهؿّفجز سنظًِٖح ّسػفٖقجً هِى ‪.‬‬

‫‪194‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .9‬سّفٖف جهٌفّف جهؿجؾوٖر جهيٌحلدر هوِحيوًٖ هيلحُؿسِى ُوٓ دـل جهظِؿ ّجهِيل دظّؿذ ّاسلحً ‪.‬‬
‫‪ .10‬يٌغ ينحفحءجز ّسفكٖحز هوِحيوًٖ ديؾسوف يفجسدِى سيٌغ فٕ ٌِحٖر نل لٌر ؤّ ٌُؿ جٌسِحء سٌفٖـ نل‬
‫ينفٍّ ‪ّٖ ،‬سى يٌػِح هويّجٌدًٖ ُوٓ اٌظحق اظفجءجز جهينحفَٖ ُّؿى سإؾٖفُح ؤّ جهسدىحًئ فىٕ‬
‫اسيحيِح ‪.‬‬
‫‪ .11‬جهسلوٖل يً اسدحٍ يفنقٖر جسؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز فٖيح ٖسِوق دحهينحفَٖ ػٖش ؤٌِىح ؤػٖحٌىًح‬
‫سلدخ سإؾٖف ُّفكور ج‪ٛ‬ظفجءجز ‪.‬‬
‫‪ .12‬سًّٖف جهِٖحنل جهسٌٌٖيٖر ‪ٛ‬ؿجفجز جهظِحز جهسٕ سيوم ينحفَٖ ديح ٖنفل جهػؿ يً سِؿؿ جهيلسّٖحز‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفٖر ‪ ًٙ‬ـهم نصٖفًج يح ٖلحُى فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ .13‬ييحً سّفف كٖير جهينفٍّ نحيور ٌُؿ جهسِحكؿ ُوٓ سٌفٖـٍ هٖسلٌٓ سٌٌٖى سؿفق جهلىّٖهر جهٌلؿٖىر‬
‫جه‪ٞ‬قير هلٖف جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬نـهم هييحً سلؿٖؿ يلسػلحز جهيلحّل ّج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ فٕ يّجُٖىؿُح‬
‫جهيػؿؿذ ‪.‬‬
‫‪ .14‬يفّفذ جلسنيحل اُؿجؿ ّجُسيحؿ جهسوحيٖى ّيلسٌؿجز جهينفٍّ ّجهسإنؿ يً ل‪ٞ‬يسِح ّّيّػِح‬
‫كدل ًفػَ فٕ ًُحء ؤّ جهسِحكؿ ُوٓ سٌفٖـٍ ‪.‬‬
‫‪ .15‬ؤػٖحٌحً يح ٖنًّ ُؿى ّيّع جهسويٖى ؤّ سِلؿٍ ؤّ ػؿجصسَ ُّؿى فِيَ يً كدل جهيٌِؿك جهينفف‬
‫ؤّ جهيلحّل ؤّ ج‪ٝ‬صٌحً يِحً لددحً فٕ جهسإؾٖف ‪ ،‬هـج ٌفْ ؤً ٖيحف دٌؿ ه‪ٞ‬ثػر ٖػش ُوىٓ اًُىحء‬
‫جهظِر جهيويير ج‪ّٙ‬هّٖر فٕ جهسنوٖف دح‪ٛ‬نفجف ُوٓ جهسٌفٖـ‬
‫‪ .16‬نصٖفجً يح سنًّ جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ؤصٌحء جهسٌفٖـ لددحً فٕ جهسإؾٖف ‪ ،‬هـج ٌفْ ؤً ٖيحف دٌؿ ه‪ٞ‬ثػىر ٖػىش‬
‫ُوٓ اًُحء جهظِر جهيويير ج‪ّٙ‬هّٖر فٕ جهسنوٖف دح‪ٛ‬نفجف ُوٓ جهسٌفٖـ ػٖش ؤً جهيويى ُحؿذ يح‬
‫ٖنًّ ُوٓ كٌحُر دظّؿذ سويٖيحسَ ّهَ جهلؿفذ ُوٓ اكٌحٍ جهيحهم دحهسلوٖل يً جهسِىؿٖ‪ٞ‬ز ّدحهسىحهٕ‬
‫جهسلوٖل يً جهّكز جهـٔ ٖلسغفكَ اظفجء جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ‪.‬‬

‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫‪195‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬
‫ا‬

‫انفصم انغببغ‬

‫انُتبئج وانتىصُبث‬

‫ا‬
‫ا‬

‫‪196‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 1.7‬يلغيج‪:‬‬
‫ٖػسّٔ ُـج جهفول يوؾوًح ‪ُٙ‬ى جهٌسحثط جهسٕ سى جهسّول اهِٖح يً ؾ‪ٞ‬ل ُـٍ جهؿفجلر‪ّ ،‬ؤُى جهسّوٖحز‬
‫جهيلسفػر ُوٓ يّء جهٌسحثط ّجهسٕ سلحُى فٕ سِقٖق ٌلحً جهلّذ ؤّ يِحهظر ٌلحً جهيِف يً ؤظل سػلٖىق‬
‫ج‪ُٙ‬ؿجف جهيفظّذ دِؿف سظٌخ جهسإؾٖفجز فٕ جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر فٕ هٖدٖح‪.‬‬

‫‪ 2.7‬اهٌخبئز‬
‫سى سػلٖق ؤُؿجف فٕ ُـٍ جهؿفجلر ُّٕ جهسِفف ُوٓ ج‪ٙ‬لدحخ جهفثٖلر فٕ سإؾٖف جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّجهسٕ‬
‫لددِح جهيحهم‪.‬‬
‫ّدٌح ًء ُوٓ جهٌسحثط جهسٕ سى جهسّول دِؿ اظفجء جهسػوٖ‪ٞ‬ز سى اُؿجؿ يوؾه هٌسحثط جهؿفجلر ٖسيصل فٕ جٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ -‬اصدحز ففيٖر جهدػش ج‪ّٙ‬هٓ جهيسِولر دّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء ييصوٕ جهيحهىم يىً اؿجفٖىًٖ‬
‫ّكحًٌٌّٖٖ ّيحهًٖٖ فٖيح ٖسِوق دحهسإؾٖف دوفر ُحير ‪ّ ،‬اً صدز ُؿى ّظّؿٍ فٕ دِى جهظّجٌخ ‪.‬‬
‫‪ -‬سػؿٖؿ ظّجٌخ جهلوّف فٕ نفحءذ ؤؿجء جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر‪.‬‬
‫‪ -‬اصدحز ففيٖر جهدػش جهصحٌٖر جهيسِولر دّظّؿ كوّف فٕ نفحءذ يلسّْ ؾؿيحز ّاظفجءجز جهظِىحز‬
‫جهيحهنر هوينحفَٖ فٖيح ٖسِوق دحهسإؾٖف دوفر ُحير ‪ّ ،‬اً صدز ُؿى ّظّؿٍ فٕ دِى جهظّجٌخ ‪.‬‬
‫‪ -‬سػؿٖؿ ظّجٌخ جهلوّف فٕ نفحءذ يلسّْ ؾؿيحز ّاظفجءجز جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ‪.‬‬
‫‪ -‬اصدحز ففيٖر جهدػش جهصحهصر جهيسِولر دّظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ كوّف جهيحهم ففؿجً ّظِرً ّػؿّش جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ -‬جلسٌسحض ّظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ يلسّْ نفحءذ ؤؿجء ييصل جهيحهم ّيلسّْ نفحءذ ؾؿيحز ّاظفجءجز جهظِر‬
‫جهيحهنر جهسٕ ِٖيل دِح ‪.‬‬
‫‪ -‬جهسّول اهٓ جهٌلدر جهيثّٖر هيلحُير ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ هنل ًفف يً ؤًفجف جهينفٍّ فٕ ػؿّش‬
‫جهسإؾٖف ؾ‪ٞ‬ل يفػور جهسٌفٖـ ػلخ يح ٖفْ جهِحيوًّ دحهظِحز جهيحهنر‪.‬‬
‫‪ -‬سفسٖخ ؤلدحخ ػؿّش جهسإؾٖف يً ّظِر ٌٌف جهِحيوًّ دحهظِحز جهيحهنر‪.‬‬
‫‪ -‬يلحفٌر ؤُى ؤلدحخ جهسإؾٖف دًٖ ّظِحز ٌٌف ن‪ ًٞ‬يً جهيلحّل ّجهيٌِؿك جهينفف ّييصوٕ جهيحهىم‬
‫ج‪ٛ‬ؿجفًٖٖ ّجهيحهًٖٖ ّجهلحًٌٌّٖٖ ‪.‬‬
‫‪ -‬سفسٖخ ؤلدحخ ػؿّش جهسإؾٖف جهِحثؿذ اهٓ جهيحهم ػلخ ّظِر ٌٌف جهيحهم‪..‬‬
‫‪ -‬اهيحى ييصوٕ جهيحهم دحهيلّيحز جهيٌحلدر ‪ٛ‬فلحء جهًِحء ّنـهم دإُيٖر جهٌّحثف ـجز جهِ‪ٞ‬كر دبؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ دؿفظر يفيٖر‪.‬‬
‫‪ -‬اؿفجم ييصوٕ جهيحهم هسإصٖف سإؾف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ُوٓ يؿذ جهينفٍّ دؿفظر يفيٖر ّاؿفجنِى‬
‫هسإصٖف ـهم ُوٓ سنوفسَ دؿفظر ؤكل ‪ ،‬ييح ٖؿل ُوٓ كور اهيحيِى دحهِ‪ٞ‬كر دًٖ جهقيً ّجهسنوفر‪.‬‬

‫‪197‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ -‬يػؿّؿٖر جلسؾؿجى ييصوٕ جهيحهم ه‪ٚ‬لحهٖخ ّجهسظِٖقجز جهػؿٖصر فٕ جسؾحـ جهلىفجفجز ّج‪ٛ‬ظىفجءجز‬
‫ؾحور فٖيح ٖسِوق دحلسؾؿجى " جهػحلخ جٗهٕ – جهسإنؿ يً ّظّؿ ؾًً هسٌفٖـ جهينحفَٖ – جلسِفجى‬
‫ّسػوٖل جهسؿفلحز جهٌلؿٖر‪.‬‬
‫‪ -‬كور جهلؿفجز جهيسّففذ هؿْ ييصوٕ جهيحهم ‪ٝ‬سؾحـ ج‪ٛ‬ظفجءجز ّجهلفجفجز جهلفِٖر جهيسِولر دحهسإؾٖف‪.‬‬
‫‪ -‬ؿفظر جُسيحى جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ دسؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ جهسحدًِٖ هِح غٖف يفيٖر‪.‬‬
‫‪ -‬كور جُسيحى جهظِحز جهيحهنر دحلسؾؿجى ج‪ٙ‬لحهٖخ جهػؿٖصر فٕ اؿجفذ ينحفِِٖح ؾحور فٖيح ٖسِوق دّظّؿ‬
‫ؾًً ُيل ي‪ٞ‬ثير هسٌفٖـ جهينحفَٖ ػلخ ُلّؿُح ّاسدحٍ ٌٌى يػؿؿذ هسّصٖق دٖحٌحز جهينحفَٖ‪.‬‬
‫‪ -‬كور اسدحٍ دِى جهظِحز جهيحهنر يٌِظٖحز يػؿؿذ هيسحدِر ينحفِِٖح ّاسيحى اظفجءجسِح ّاسدحٍ ؤغوىخ‬
‫جهظِحز يٌِظٖحز غٖف ي‪ٞ‬ثير‪.‬‬
‫‪ -‬اسدحٍ جهنصٖف يً جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ هيٌِظٖحز غٖف ي‪ٞ‬ثير ‪ٝ‬ؾسٖحف جهٌِحوف جه‪ٞ‬قير ‪ٛ‬سيحى‬
‫اظفجءجز ينحفِِٖح ؤؿْ اهٓ كور سّفف جهيِحفجز ـجز جهنفحءذ ‪ٝ‬سؾحـ جهلفجفجز ّج‪ٛ‬ظفجءجز هسٌفٖىـ‬
‫سوم جهينحفَٖ ػلخ ُلّؿُح‪.‬‬
‫‪ٖ -‬فْ جهِحيوًّ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ؤً ؤلدحخ جهسإؾٖف جهِحثؿذ اهىٓ جهيحهىم سلىحُى دٌلىدر‬
‫‪ %27.57‬فٕ ػؿّش جهسإؾٖف ‪ّ ،‬ؤً ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ ج‪ٝ‬لسنحفٔ ّجهينفف سلحُى يِحً دٌلىدر‬
‫‪ ، %24.68‬دٌٖيح سلحُى فٕ ـهم ؤلدحخ جهيلحّل دٌلدر ‪ّ ، %24.17‬ج‪ٙ‬لدحخ جهِحثؿذ اهٓ جهًفف‬
‫جهيػحٖؿ دٌلدر ‪.%23.58‬‬

‫‪ 2.6‬اهخّضٖبح ّاهيلخؼضبح ‪:‬‬


‫دٌحء ُوٓ ٌسحثط جهسػوٖ‪ٞ‬ز ّجهؾ‪ٞ‬ور جهسٕ سى جهسّول اهِٖح ‪ّ ،‬يً ؤظل جهػؿ يً ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ سٌفٖىـ‬
‫جهينحفَٖ ج‪ٌٛ‬نحثٖر ّسفحؿٔ ػؿّصَ ‪ ،‬سى جهسّول اهٓ ُؿذ سّوٖحز ّيلسفػحز نحٗسٕ ‪:‬‬
‫‪ 0.2.6‬خّضٖبح هيؾبهسج كضّؼ نفبءث ييذل اهيبهم ‪:‬‬
‫دٌحء ُوٓ يح سى جهسّ ول اهَٖ يً ّظّؿ كوّف فٕ ُؿذ ظّجٌخ سسِوق دنفحءذ ؤؿجء جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر‬
‫هوينحفَٖ ‪ّّ ،‬ظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ ـهم جهلوّف ّسِفى جهينحفَٖ اهٓ ينحنل جهسىإؾٖف ّيىفّفذ جُسيىحى‬
‫جهظِحز جهيحهنر دففَ ؿفظر نفحءذ جهِحيوًٖ جهسحدًِٖ هِح هوسلوٖل يً ؿفظر سِىفى ينىحفِِٖح اهىٓ سوىم‬
‫جهينحنل ‪ ،‬سى جهسّول اهٓ جهسّوٖحز ّجهيلسفػحز جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪ .1‬ج‪ُٝ‬سيحى دحلسيفجف دسؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ديؾسوف يلسّٖحسِى ّيىفجسدِى‬
‫جهٌّٖفٖر ‪ٛ‬نلحدِى جهيِحفجز جهسٕ سلحُى فٕ سػلًٖ ؤؿجءُى ّففَ كؿفجسِى ّسٌيٖر يِوّيحسِى ػّل اؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ ّيؾحًف ّػٖص ٖحز جهسإؾٖف ؾحور فٖيح ٖسِوق دح‪ّٙ‬هّٖىحز جهسىٕ ؤُيِىح ( ؤلحلىٖحز اؿجفذ‬
‫جهينحفَٖ ى جهسؾًًٖ ى جهسٌٌٖى ى ؿفجلر جهيؾحًف ى سيّٖل جهينحفَٖ ى اؿجفذ جهِلىّؿ ى ػلىحخ‬

‫‪198‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫ّيدً جهسنحهٖف ى ؤلحلٖحز جهسػوٖ‪ٞ‬ز ج‪ٝ‬كسوحؿٖر ى ؿفجلر جهظىؿّْ ى اؿجفذ ج‪ٛ‬يىؿجؿجز ى ٌٌىى‬
‫ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ّجهيِوّيحز ى اؿجفذ جهظّؿذ ى سٌٌٖى جهّكز ) ‪.‬‬
‫‪ .2‬سويٖى جهدفجيط ّجهؿّفجز جهسؿفٖدٖر دػٖش سػسّٔ ُوٓ سًدٖلحز ُيوٖر ّؿفجلر ػح‪ٝ‬ز يؾسحفذ هينحفَٖ‬
‫ّجكِٖر هنٕ ٖسػول جهيسؿفدًٖ ُوٓ ج‪ٝ‬لسفحؿذ جهلوّْ دحهفدً دًٖ جهيِوّيحز جهٌٌفٖر ّجهّجكَ جهِيوٕ ‪.‬‬
‫‪ .3‬اسحػر جهففور هوِحيوًٖ جهفجغدًٖ هيّجوور سِوٖيِى ‪ّ ،‬ؿُيِى يحؿٖحً ّيًٌِّٖح هوففَ يً يلسّٖحسِى جهِويٖر‬
‫فٕ يظح‪ٝ‬سِى جهيؾسوفر ‪.‬‬
‫‪ .4‬اؿفجض ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ ّاؿجفذ جهِلّؿ نيحؿسًٖ ؿفجلٖسًٖ ييً جهيٌىحُط جهيلىففذ هونوٖىحز‬
‫ّجهيِحُؿ جهِوٖح ّجهيسّلًر ـجز جهسؾووحز جهٌِؿلٖر ّج‪ٛ‬ؿجفٖر ّجهيحهٖر ّجهلحٌٌّٖر ‪ ،‬هٖنًّ جهؾفٖظًّ‬
‫جهـًٖ ٖسى سّظِِٖى هوِيل دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ُوٓ ؿفجٖر دإُيٖر ؤؿّجفُى ّيِحيِى نييصوًٖ هويحهم‬
‫ّدح‪ٛ‬ظفجءجز جهسِحكؿٖر جهلوٖير هٖسينٌّج يً ييحفلر ؤُيحهِى ديح ٖنفل سٌفٖـ جهينحفَٖ ػلخ ُلّؿُح ‪.‬‬
‫‪ .5‬سقّٖؿ جهِحيوًٖ دٌلؽ يً ُلّؿ جهينحفَٖ جهسٕ ٌٖحً دِى اسيحى اظفجءجسِح ّسينٌِٖى يً ج‪ُ ًٍٞٝ‬وٓ سوم‬
‫جهِلّؿ ّؿفجلسِح كدل سنوٖفِى ديِحى سسِوق دسوم جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ .6‬سِيٖى ج‪ٛ‬وؿجفجز جهػؿٖصر ه‪ٞ‬ثػر جهِلّؿ ج‪ٛ‬ؿجفٖر ٌّنفُح ّسّقِِٖح يظحٌحً ُوٓ جهظِحز جهسىٕ سيوىم‬
‫ينحفَٖ ديؾسوف جهلًحُحز جهِحير ‪ّ ،‬سينًٖ جهِحيوًٖ دنحفر يلسّٖحسِى يً ج‪ُ ًٍٞٛ‬وِٖح ّػصِى ُوىٓ‬
‫ـهم هسػؿٖش يِوّيحسِى جهلحٌٌّٖر ّيّجندر سًّف جهلّجًٌٖ ّجهيّجدً جهسٕ سػنى اٌظحق جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ .7‬جُسيحى جهيؿفجء ّجهِحيوًٖ دحهسإنؿ يً ّظّؿ ؾًً ُيل نفٖور دسٌفٖـ جهينحفَٖ ػلخ ُلّؿُح يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً‬
‫هويؾحًف ‪ّ ،‬ـهم كدل ادفجى ُلّؿ جهسٌفٖـ ‪.‬‬
‫‪ .8‬سّفٖف ج هٌفّف جهؿجؾوٖر جهيٌحلدر هوِحيوًٖ ديؾسوف يلسّٖحسِى يً ػٖش جهسِّٖر ّج‪ٛ‬يىحءذ ّج‪ٙ‬هىّجً‬
‫ّجهيدحٌٕ جه‪ٞ‬ثلر ّجهينحسخ ّج‪ٙ‬ؿّجز ‪ ، ...‬ـهم هٖسّهؿ هؿِٖى جهنِّف دحهفيح ّج‪ٝ‬فسٖحع ؤصٌىحء ؤؿجثِىى‬
‫‪ُٙ‬يحهِى ّٖقٖؿ ػفوِى ُوٓ دـل جهظِؿ ‪ٛ‬سيحى سوم ج‪ُٙ‬يحل ؿًّ سإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ .9‬اسدحٍ لدل هق فٍ ج‪ٙ‬هفر دًٖ جهِحيوًٖ ديؾسوف يلسّٖحسِى ‪ّ ،‬ـهم دسٌٌٖى جهيوسلٖىحز ّػفى‪ٞ‬ز ج‪ُٖٙ‬ىحؿ‬
‫ّجهيٌحلدحز ‪ ...‬هسّهٖؿ وؿجكحز دًٖ جهظيَٖ ّسنظِِٖى ُوٓ جهسِحًّ ّدش جهفّع جهظيحُٖر ّجهسفحُى فٖيح‬
‫دٌِٖى هٌِٖنك ـهم ُوٓ سِحٌِّى فٖيح ٖسِوق دبٌظحق ؤُيحهِى ‪.‬‬
‫‪ .10‬جُسيحى ج‪ٛ‬ؿجفجز دحهيسحدِر جهؿّفٖر هًفٖلر ؤؿجء جهِحيوًٖ ‪ُٙ‬يحهِى ّسلٖٖى ؤؿجءُى دٌىح ًء ُوىٓ يِىحٖٖف‬
‫يؿفّلر ّسنظَٖ جهِحيوًٖ جهػحووًٖ ُوٓ ٌسحثط يسيٖقذ ‪ٙ‬ؿجثِى ‪ّ ،‬سػفٖق جهيّجٌدًٖ يٌِى ُوٓ اسيىحى‬
‫اظفجءجز جهينحفَٖ ؿًّ سإؾٖف ‪ ،‬يَ اٌـجف ّيِحكدر جهيسِحًٌّّ ّجهـًٖ ‪ٖ ٝ‬لؿفًّ جهيلثّهٖر‪.‬‬

‫‪199‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ 5.2.7‬خّضٖبح هيؾبهسج كضّؼ يؿخّْ عغيبح اهسِج اهيبهنج ‪:‬‬


‫دٌحء ُوٓ يح سى جهسّول اهَٖ يً ّظّؿ كوّف فٕ ُؿذ ظّجٌخ سسِوق دنفحءذ يلسّْ ؾؿيحز ّاظىفجءجز‬
‫جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ‪ّّ ،‬ظّؿ ُ‪ٞ‬كر دًٖ ـهم جهلوّف ّسِفى جهينىحفَٖ اهىٓ ينىحنل جهسىإؾٖف‬
‫ّيفّفذ جُسيحى جهظِحز جهيحهنر دففَ يلسّْ ؾؿيحسِح ّاظفجءجسِح هوسلوٖل يً ؿفظر سِفى ينحفِِٖح اهٓ‬
‫سوم جهينحنل ‪ ،‬سى جهسّول اهٓ جهسّوٖحز ّجهيلسفػحز جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪ .1‬اُؿجؿ ؾًً يؿفّلر هسؿفٖخ ّسًّٖف جهِحيوًٖ دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ّسػؿٖصِح دحلسيفجف دٌح ًء‬
‫ُوٓ ج‪ٝ‬ػسٖحظحز جهيسظؿؿذ ّدح‪ُٝ‬سيحؿ ُوٓ ؤلوّخ جهسغـٖر جهيفظِٖر دسوم ج‪ٝ‬ػسٖحظحز ‪.‬‬
‫‪ .2‬اسدحٍ ؤلحهٖخ ًّفق ػؿٖصر فٕ سؿفٖخ جهِحيوًٖ ديؾسوف يلسّٖحسِى سسٌحلخ يىَ جهيِىحٖٖف جهسىٕ‬
‫‪ ٞ‬يٌِى ‪.‬‬
‫سسًودِح ًدِٖر ُيل ن ً‬
‫‪ .3‬سّصٖق جهدٖحٌحز جهسؿفٖدٖر ّج‪ٝ‬ػسفحٌ دلظ‪ٞ‬ز هيسحدِر جهسًّف جهٌّٖفٕ هوِحيوًٖ ‪.‬‬
‫‪ .4‬ج‪ُٝ‬سيحى دبسدحٍ يٌِظٖحز ي‪ٞ‬ثير ‪ٝ‬ؾسٖحف جهِحيوًٖ سِسيؿ ُوٓ سػؿٖؿ يِحٖٖف يؿفّلر هلدّهِى ن‪ ًٞ‬فٕ‬
‫يظحهَ ّاؾيحُِى هوؿّفجز جهسؿفٖدٖر جه‪ٞ‬قير كدل يدحنفذ ؤُيحهِى دحهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ ٝ‬ديح ٖسٌحلخ يَ كؿفجسِى ّسؾووحسِى ‪.‬‬
‫‪ .5‬سّقَٖ جهيِحى دًٖ جهِحيوًٖ سّقِٖح ُحؿ ً‬
‫‪ .6‬اُؿجؿ ؾًً جهِيل جهنفٖور دسٌفٖـ جهينحفَٖ ػلخ ُلّؿُح يَ ج‪ٝ‬ػسٖحً هويؾحًف ‪ّ ،‬ـهم كدل ادفجى‬
‫ُلّؿ جهسٌفٖـ ‪ّ ،‬يفّفذ اسدحٍ سوم جهؾًً ّسػؿٖصِح دحلسيفجف ‪.‬‬
‫‪ .7‬جلسؾؿجى جهسلٌٖحز جهػؿٖصر (نحهفحنك ّجهػحلّخ ّج‪ٌٝ‬سفٌز) هٌلل ّسؿجّل جهيِوّيحز ّجهدٖحٌحز لّج ًء‬
‫دًٖ ج‪ٛ‬ؿجفجز ّج‪ٙ‬كلحى جهيؾسوفر دحهظِر جهيحهنر ؤّ دًٖ جهظِحز جهيؾسوفر جهسٕ سسًوخ ًدِٖر جهِيىل‬
‫اظفجء ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز دٌِٖح ‪.‬‬
‫‪ .8‬كٖحى ج‪ٛ‬ؿجفجز ديؾسوف يلسّٖحسِح دسقّٖؿ جهِحيوًٖ دحهيِوّيحز جهسٕ ٖػسحظٌِّح ‪ٙ‬ؿجء ؤُيحهِى دحٌسٌحى‬
‫ّؿًّ سإؾٖف‪.‬‬
‫‪ .11‬سّفٖف جهسظِٖقجز جهػؿٖصر جه‪ٞ‬قير هيلحٌؿذ ج‪ُٙ‬يحل يصل ؤظِقذ جهػحلخ جٗهٕ ّجهندنحز ّيوػلحسِح‬
‫‪ٞ‬‬
‫ّػش جهِحيوًٖ ُوٓ جلسؾؿجيِح ّسؿفٖدِى ُوٓ جلسؾؿجى جهدفيظٖحز جهػؿٖصر فٕ اٌظحق يِحيِى نى ً‬
‫ديح ٖسٌحلخ يَ يظحل ُيوَ ّجهيِحى جهينوف دِح ‪.‬‬
‫‪ .12‬فدً جهظِحز جهيحهنر دندنر جهيِوّيحز جهؿّهٖر (ج‪ٌٛ‬سفٌز) هوػوّل ُوىٓ ؤػىؿش جهيِوّيىحز‬
‫هسًّٖف يلسّْ ؾؿيحسِح ّاسحػر جهففور هوِحيوًٖ ه‪ُ ًٍٜٞ‬وٓ نل ظؿٖؿ فٕ يظح‪ٝ‬ز ؤُيحهِى ‪.‬‬
‫‪ .13‬ج‪ُٝ‬سيحى دٌٌى ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز ّجهيِوّيحز ّجلسػؿجش ندنر جسوح‪ٝ‬ز هنل ينفٍّ سفدً دًٖ ؤًفجفَ‬
‫جهيؾسوفر ؾ‪ٞ‬ل يفجػل سٌفٖـٍ هسٖلٖف ج‪ٝ‬سوح‪ٝ‬ز جهؿجثير دًٖ سوم ج‪ًٙ‬ىفجف ّسدىحؿل جهيِوّيىحز‬
‫ّسفسٖخ جهولحءجز جهيلسيفذ دًٖ جهيحهم ّج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ ّدًٖ ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ فٖيح دٌِٖح ‪.‬‬

‫‪200‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫‪ .14‬فدً جهينحفَٖ جهيؾسوفر جهسحدِر هٌفك جهظِر دندنر ػّجلٖخ هسلِٖل سدحؿل جهيِوّيحز ّجهدٖحٌىحز‬
‫ّظؿّهر ّيسحدِر جهسٌفٖـ ّيفجكدر ّيدً جهِيوٖحز ديح ٖنفل سػلٖق ؤُؿجف جهينفٍّ يىَ يفجُىحذ‬
‫ؤُؿجف جهينحفَٖ ج‪ٙ‬ؾفْ ‪.‬‬

‫‪ 2.2.7‬خّضٖبح ّيلخؼضبح ؽبيج ‪:‬‬


‫دٌحء ُوٓ افحؿجز جهيظٖدًٖ ٌُؿ اظفجء يلحد‪ٞ‬ز يِِى ّيح كحيّج دسؿٌَّٖ يً ي‪ٞ‬ػٌحز ّيلسفػىحز ّآفجء‬
‫سنٌّز ٌسٖظر ؾدفجسِى ّيح ُحوفٍّ يً ؤػؿجش ّجكِٖر ّسظحفخ ُيوٖر ّيح هيلٍّ يً ػلحثق ػّل ؤلدحخ‬
‫ُّّجيل ّػٖصٖحز جهسإؾٖف ‪ ،‬سى جهسّول اهٓ جهسّوٖحز ّجهيلسفػحز جٗسٖر ‪:‬‬
‫‪ .1‬جهسإنٖؿ ُوٓ سّوٖحز ّيلسفػحز جهيظٖدًٖ جهيّيػر دحهدٌؿ ‪ 8.4‬دحهفول جهفجدَ يً جهدػش ‪.‬‬
‫‪ .2‬جهسلوٖل يً جهسِؿٖ‪ٞ‬ز ّج‪ُٙ‬يحل ج‪ٛ‬يحفٖر جهسٕ ًٖودِح جهيحهم ؾ‪ٞ‬ل سٌفٖـ جهينفٍّ ‪ُّ ،‬ؿى جهسىإؾف‬
‫فٕ جُسيحؿُح ّسلؿٖؿ يلسؾووحسِح فٕ ػحهر ّظّؿُح ‪.‬‬
‫‪ .3‬جهسإنٖؿ ُوٓ اسدحٍ جهيحهم جهيلّيحز ّجهيِحٖٖف جهيٌحلدر ٌُؿ جؾسٖحف ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ُ .4‬ؿى جهسإؾف فٕ جُسيحؿ ّسلؿٖؿ يلسػلحز ج‪ًٙ‬فجف ج‪ٙ‬ؾفْ هوينفٍّ نحهينفف ّج‪ٝ‬لسنحفٔ ‪.‬‬
‫‪ .5‬جُسيحى جهظِحز جهيحهنر ديِحهظر يح هِح يً ينحنل يَ جهظِحز جهِحير نحهيفجثخ ّجهفكحدر ‪. ...‬‬
‫‪ .6‬ؿفجلر جهيؿؿ جه‪ٞ‬قير هسٌفٖـ جهينحفَٖ كدل ادفجى ُلّؿُح ‪ُّ ،‬ؿى جُسيحؿ يؿؿ كوٖفذ ؤّ غٖف نحفٖر ‪.‬‬
‫‪ .7‬جهسإنٖؿ ُوٓ يفّفذ اظفجء ؿفجلحز ظؿّْ نحيور هوينحفَٖ كدل ادفجى ُلّؿُح ‪.‬‬
‫‪ .8‬اوؿجف جهظِحز جهيؾسور يح ٖلسّظخ سًدٖق يح ٖوؿف يً هّجثغ ّكّجًٌٖ يلسظؿذ ُوٓ جهينحفَٖ‬
‫جهظؿٖؿذ جهسٕ ٖسى ادفجى ُلّؿُح دِؿ جهوؿّف ّاُفحء جهينحفَٖ جهسٕ سى ادفجى ُلّؿُح كدل ـهم ‪.‬‬
‫‪ .9‬جهسإنٖؿ ُوٓ يفّفذ ؤً سسييً ُلّؿ جهسٌفٖـ سِفٖفحز ّجيػر هّجظدحز ّػلّق نل ًفف ‪.‬‬
‫‪ُ .10‬ؿى سإؾف جهيحهم فٕ سّفٖف يح ٖلَ ييً يلثّهٖسَ جهسِحكؿٖر يً يّجؿ ّيِؿجز ّّصحثق جهينفٍّ ‪.‬‬
‫‪ .11‬جُسيحى جهيحهم دحهسإنؿ يً سّفف جهيِوّيحز جه‪ٞ‬قير ًُ جهينفٍّ ٌّفّفَ كدل جهسِحكؿ ُوٓ سٌفٖـٍ ‪.‬‬
‫‪ُ .12‬ؿى سإؾف اؾ‪ٞ‬ء جهيحهم هويّكَ يً جهِّجثق ّسلوٖيَ ًُ دؿء يؿذ سٌفٖـ جهِلؿ ‪.‬‬
‫‪ُ .13‬ؿى سفنٖغ جهيحهم يلحّهًٖ دحهدحًً يً غٖف ـّٔ جهنفحءذ ‪.‬‬
‫‪ُ .14‬ؿى جنسفجً جهيحهم يّجؿ ٖوِخ جهػوّل ُوِٖح ‪.‬‬
‫‪ُ .15‬ؿى جهسِحًّ فٕ سّكَٖ جهظقجءجز ُوٓ جهيلحّل جهـٔ ٖسلدخ فٕ جهسإؾٖف ‪.‬‬
‫‪ 4.2.6‬ؤتضبد ؤعؼْ يلخؼضج‬
‫‪ -‬اُؿجؿ ٌيّـض هيلحُؿذ جهظِحز جهيحهنر هوينحفَٖ ُوٓ سفحؿٔ جهسإؾٖف ّجهسلوٖل يٌَ ‪.‬‬
‫‪ -‬سإؾٖف سٌفٖـ جهينحفَٖ دلدخ سإؾٖف سلؿٖؿ جهيلسؾووحز ‪.‬‬
‫‪ -‬ؿّف جهلّجًٌٖ ّجهوّجثغ فٕ سإؾٖف جهينحفَٖ ‪.‬‬
‫‪ -‬ػؿّش سإؾٖف جهينحفَٖ دلدخ ًفف يػحٖؿ ‪.‬‬

‫‪201‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫أطروح ‪ :‬نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬

‫لبئًت انًشاجغ‬

‫‪202‬‬
‫‪746213‬‬ ‫إػذاد اٌطبٌت‪ِ :‬ؾّذ ػٍ‪ ٟ‬ث‪ٛ‬ػغ‪ٍ١‬خ ث‪ٛ‬سٕ‪ٕ١‬خ ‪ -‬سلُ اٌزسغ‪: ً١‬‬ ‫اٌؼٕ‪ٛ‬اْ‪:‬دساسخ اٌزأخ‪١‬شاد ف‪ ٟ‬اٌّشبس‪٠‬غ اإلٔشبئ‪١‬خ ثسجت اٌّبٌه‬
‫ نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬: ‫أطروح‬

‫قدئي ااا يراجع‬


1. Mustafa Ahmed, 2009, Understanding the Time Delay in Libyan Construction Projects
Using Lean Six Sigma DMAIC Methodology, A Master Thesis submitted to the Project
Management Department, Academy of Post Graduate Studies.
Implementation of Critical Path Method (CPM) For Avoiding Construction " ، ً‫ ليٖف لوٖيح‬.2
‫" فلحهر يحظلسٖف غٖف يٌنّفذ يلؿير اهٓ كلى اؿجفذ جهينحفَٖ جهٌِؿلٖر دإنحؿٖيٖر‬Projects Delay Problem"
.2005 ، ‫جهؿفجلحز جهِوٖح‬
‫ل يفػور جهؿفجلر ّجهسويٖى" فلحهر يحظلىسٖف‬ٞ‫ٌنحثٖر ؾ‬ٛ‫ " ؿفجلر ؤلدحخ جهسإؾٖف فٕ جهينحفَٖ ج‬، ‫ى‬ٞ‫ ليٖف ُدؿجهل‬.3
.2009 ، ‫غٖف يٌنّفذ يلؿير اهٓ كلى اؿجفذ جهينحفَٖ جهٌِؿلٖر دإنحؿٖيٖر جهؿفجلحز جهِوٖح‬
ٓ‫ " ّفكر ُيل يلؿير اه‬Causes of Delay in Construction Industry in Libya" ‫ ُدؿجهػيٖؿ‬، ‫ وحهغ‬، ‫ ٌحوف‬.4
.2009 ، ‫ظحيِر دّؾحفلز – فّيحٌٖح‬
5. Assaf, S, AL-Khalil M. and Al Hazmi M, 1995, Causes of delay in large building
construction projects. Journal of Management in Engineering, 11(2), pp. 45-50.
6. M.MEZHAR $ WISSAM TAWIL (1998) . Causes of Delays in the Construction Industry in
Lebanon. Faculty of Engineering and Architecture University of Beirut, PO Box 11-0236,
Beirut, Lebanon.
7. Al-Momani, A. (2000) Construction Delay: a Quantitative Analysis. International Journal of
Project Management, Elsevier. 18:51-59.
8. Odeh & Battaineh, International Journal of Project Management Volume 25, Issue 5, July
2007, Pages 517-526.
9. Zain Al-Abedien, H. M.,1983 (About the Effect Of Delay Penalty On the Construction of
Projects and Modification Proposals, Proceedings).First Saudi Engineering Conference,
Jeddah, May 14-19, .
10. Baldwin, J. R., Mathei, J. M., Rothbart, H., and Harris, R. B. (1971). “Causes of Delay in the
Construction Industry.” Journal of Construction Division, ASCE, 97(2), 177-187.
11. Arditi, D., Akan, G. T., and Gurdamar, S. (1985). “Reasons for Delays in Public Projects in
Turkey.” Construction Management and Economics, 3, 171-181.
12. Dlakwa, M. M., and Culpin, M. F. (1990). “Reasons for Overrun in Public Sector
Construction Projects in Nigeria.” International Journal of Project Management, 8 (4), 237-
241.
13. Ogunlana S. T and Promkuntong K, 1996, Construction Delays in Fast- Growing Economy:
comparing Thailand with other economies International.
14. Abd. Majid, M.Z. and McCaffer, R. (1998) Factors of Non-excusable Delays that Influence
Contractors’ Performance. Journal of Management in Engineering, ASCE. May/June, pp: 42-
49.
15. Chan, W. M., and Kumaraswamy, M. M. (1998). “Contributors to Construction Delays”.
Construction Management and Economics 16(1998), pp. 17 – 29.
16. Frimpong, et al. Causes of delay and cost overruns in construction of groundwater projects in
a developing countries, International Journal of Project Management 21 (2003) 321–326
(2003).

203
746213 : ً١‫ سلُ اٌزسغ‬- ‫ٕخ‬١ٕ‫س‬ٛ‫ٍخ ث‬١‫ػغ‬ٛ‫ ث‬ٍٟ‫ ِؾّذ ػ‬:‫إػذاد اٌطبٌت‬ ‫خ ثسجت اٌّبٌه‬١‫غ اإلٔشبئ‬٠‫ اٌّشبس‬ٟ‫شاد ف‬١‫دساسخ اٌزأخ‬:ْ‫ا‬ٕٛ‫اٌؼ‬
‫ نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬: ‫أطروح‬

17. Ibrahim I Falqi. (2004): Delays in Project Completion: A comparative study of construction
delay factors in Saudi Arabia and the United Kingdom. Master dissertation submitted to the
Heriot-Watt University School of the Built Environment.
18. Wiguna and Scott, 2005, International Journal of Project Management Volume 25, Issue 5,
July 2005.
.1984ٓ‫ّه‬ٙ‫ جهًدِر ج‬،ٕ‫ ؿجف ّجٖو‬:‫ " اؿجفذ جهينحفَٖ جهٌِؿلٖر" جهفٖحى‬،ٍ‫ ٌّجف‬، ‫ جهظحف جهلل‬.19
، ‫ فلحهر يحظلىسٖف‬، ‫سظحُحز جهػؿٖصر فٕ ُلّؿ جهسنٖٖؿ ّاؿجفذ جهينفُّحز جهٌِؿلٖر‬ٝ‫ ج‬. )1997( ‫ يػيؿ‬، ٕ‫ه‬ٞ‫جهظ‬ .20
.‫ جهلحُفذ‬، ‫ ظحيِر ًُٖ نيك‬، ‫نوٖر جهٌِؿلر‬
21. John S. Oakland, 2003, " Total Quality management ", Text with Cases, 3rd edition , Butter
worth, Heinemann, UK
22. Hamza Abdul Rahman, 1993, " The management and Cost of quality for civil engineering
projects ", A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy Engineering, University
of Manchester Institute of Science & Technology, Manchester, UK.
23. Joseph J. Moder & Cecil R. Phillips, 1987, " Project Management with CPM and PERT ",
2nd edition, Van Nostrand Reinhold Company, New York .
24. Meyer, W. L. & Shaffer, L. R., " Extending CPM for Multiform Project Time - Cost ", J.
Const. Div, ASCE.
25. Cusack, M, 1985, " Optimization of Time and Cost ", Int. Conference, New York.
26. NEDO (National Economic Development Office), 1985, Report titled
27. " Thinking a bout Building ", Grown, London, UK.
28. Leland T. Blank, P. E. & Anthony J. Tarquin, P. E. , 1989, " Engineering Economy " , 3rd
edition , Mc Graw-Hill International Editions .
29. Walker, 1989, " Project Management in Construction ", BSP Professional Books, Oxford,
London .
30. Kloppenborg T. J., 1987, " Trade of Objectives over Project Life Cycles ", Ph.D.
Dissertation, University of Clincinnati .
.‫ – هٖدٖح‬2004 ‫) هلٌر‬8( ‫ؿجفٖر " – كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى‬ٛ‫ثػر جهِلّؿ ج‬ٝ .31
‫ يظوك جهسؾًًٖ دنِدٖر ًفجدوك – " سلحفٖف يسحدِر لٖف جهسٌفٖـ دينفُّحز جهسػّل ُوٓ يلسّْ جهلًحُحز يً لىٌر‬.32
.‫ " – ( سلحفٖف غٖف يٌنّفذ ) – ًفجدوك – هٖدٖح‬2004 ‫ اهٓ لٌر‬1994
‫ " – ( سلفٖىف غٖىف‬2004 ‫ جهوظٌر جهنِدٖر هوسؾًًٖ دنِدٖر ًفجدوك – " سلفٖف يسحدِر لٖف سٌفٖـ يٖقجٌٖر جهسػّل هوِحى‬.33
.‫يٌنّف ) – ًفجدوك – هٖدٖح‬
‫ جهدزاا رقدب اوا يتدبع اا يد م اوا فنم ابشعبم اطرابلسا–ا"اا تقدرمراا سنوم اإليارتدياا عقدويااوا يشدروعدتايدناسدن ا‬.34
.‫ا مبمدا‬-‫ا"ا–ا(اتقدرمراغمراينشورةا)ا–اطرابلسا‬2554‫اإ ىاسن ا‬2555
‫ا–ا"ااالستيدراتا"ا–ا(ا‬2554‫ أيدن ايجلـساا تخطمـطابشـعبم اطرابلسا–ا"اتقرمرايتدبع اتنفمذايمزانم اا تحـولا لعدما‬.35
‫ا‬.‫تقرمراغمراينشورا)ا–اطرابلسا–ا مبمد‬
‫ا–ا"اا يؤشدراتا"ا‬2554‫أيدن ايجلـساا تخطمـطابشـعبم اطرابلسا–ا"اتقرمرايتدبع اتنفمذايمزانم اا تحـولا لعددما‬ .36
‫ا‬.‫–ا(اتقرمراغمراينشورا)ا–اطرابلسا–ا مبمد‬
37. Stephen Scott , 1991 " Project plans and Record - Keeping Construction sites in the United
Kingdom ", A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy in Engineering,
Department of Civil Engineering University of New Castle - upon - Tyne Department of
Civil Engineering, UK.

204
746213 : ً١‫ سلُ اٌزسغ‬- ‫ٕخ‬١ٕ‫س‬ٛ‫ٍخ ث‬١‫ػغ‬ٛ‫ ث‬ٍٟ‫ ِؾّذ ػ‬:‫إػذاد اٌطبٌت‬ ‫خ ثسجت اٌّبٌه‬١‫غ اإلٔشبئ‬٠‫ اٌّشبس‬ٟ‫شاد ف‬١‫دساسخ اٌزأخ‬:ْ‫ا‬ٕٛ‫اٌؼ‬
‫ نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬: ‫أطروح‬

38. Robins P. Stephen and Robinsturt kotze, 1988, " Management Concepts and Application ",
2nd edition, Prentice Hall.
‫ا–ا"انيدوذ اتقمدمماأهلمد اعدروماا يقددو مناألعيددلاا هنيسد اا يينمد ا"ا–اأطروحد اقددييتا‬1999‫ا‬-‫خد دياجيمديوا‬ .39
.‫اكجزءاينايتطلبدتانملايرج اا يدجستمرافيااإليارةاا هنيسم ا–ااكلم اا هنيس ا–اجديع اا فدتحا–اطرابلسا–ا مبمد‬
40. Dennis Lock and Nigel Farrow, " The Grower Hand book of Management ", 2nd edition,
Woolnough Book binding Limited, Britain . 9. Stephen Scott, " Civil Engineering Practice ",
1st edition, 1995, UK.
– " ‫ٌسحظٖىر‬ٛ‫ – " اؿجفذ جهظىّؿذ جهنحيور فٕ جهيئللىحز جهؾؿيٖىر ّج‬2004 – ِٕٖ‫ ُّجًف جهفك‬، ٕ‫ دؿفٖر جهنيٖن‬.41
.‫ ًفجدوك – هٖدٖح‬- ‫ّل هوسلٖٖك – جهيفنق جهًٌّٕ هويّجوفحز ّجهيِحٖٖف‬ٙ‫جهيئسيف جهًٌّىٕ ج‬
42. Hamza Abdul Rahman, 1993, " The management and Cost of quality for civil engineering
projects ", A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy Engineering, University
of Manchester Institute of Science & Technology, Manchester, UK.
43. Peter W.G. Morris & George H. Hough , 1979 , " The Anatomy of Major Projects ", A study
of the Reality of Project management, John Wiley & Sons, UK.
44. Robins P. Stephen and Robinsturt kotze, 1988, " Management Concepts and Application ",
2nd edition, Prentice Hall.
45. Joseph J. Moder & Cecil R. Phillips, 1987, " Project Management with CPM and PERT ",
2nd edition, Van Nostrand Reinhold Company, New York.
46. Cusack, M, 1985, " Optimization of Time and Cost ", Int. Conference, New York.
.ً‫فؿ‬ٙ‫ّٔ هوٌنف ّجهسّقَٖ – ج‬ٝ‫ " ؤلحلٖحز اؿجفذ جهينحفَٖ جهيسنحيور " – ؿجف يظؿ‬1995 – ٕ‫ غحهخ ّٖلف ُدحل‬.47
48. Leland T. Blank, P. E. & Anthony J. Tarquin, P. E. , 1989, " Engineering Economy " , 3rd
edition , Mc Graw-Hill International Editions.
49. Walker, 1989, " Project Management in Construction ", BSP Professional Books, Oxford,
London.
‫ٌنحثٖر " – فلحهر دػصٖىر يلؿيىر‬ٛ‫نفجف ّينحنل جهسإؾٖف فٕ سٌفٖـ جهينحفَٖ ج‬ٛ‫ – " ج‬2001 – ‫ ٌظحذ ُدؿ جهلل نفٖير‬.50
‫ؿجفذ جهٌِؿلٖر – نوٖر جهٌِؿلر – ظحيِر جهفحسغ – ًفجدوك‬ٛ‫ظحقذ جهِوٖح " جهيحظلسٖف " فٕ ج‬ٛ‫ييً يسًودحز ٌٖل ؿفظر ج‬
.‫– هٖدٖح‬
51. J. Davison, 1995, " Managing projects in Organizations ", 2nd edition, Jossey – Bass Inc. ,
California , USA.
52. Kloppenborg T. J., 1987, " Trade of Objectives over Project Life Cycles ", Ph.D.
Dissertation, University of Clincinnati
‫ؿجفذ جهسٌفٖـٖر هينفُّحز جهسنٖٖؿ ّجهسػنى فٕ جهسنوفر ّجهّكز " – جهًدِىر‬ٛ‫ " ج‬1995 – ٕ‫ يػيىؿ يحظىؿ ؾوّوى‬.53
.‫جهصحٌٖر – ؿجف كحدك هوًدحُر – سٌّك‬
.‫ – هٖدٖح‬2007 ‫) هلٌر‬8( ‫ؿجفٖر " – كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى‬ٛ‫ثػر جهِلّؿ ج‬ٝ .54
55. Stephen Scott, August 1993, " Dealing with Delay Claims ", International Journal of
Project Management, vol. (11) No. 3, Butterworth – Heinemann Ltd.
.‫ – هٖدٖح‬1994 ‫) هلٌر‬357( ‫ؿجفٖر " – كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى‬ٛ‫ ٌيحـض جهِلّؿ ج‬.56
57. . Baldwin, J.R, et al, 1971, " Causes of Delay in Construction Industry ", J. Const. Div.,
ASCE.

205
746213 : ً١‫ سلُ اٌزسغ‬- ‫ٕخ‬١ٕ‫س‬ٛ‫ٍخ ث‬١‫ػغ‬ٛ‫ ث‬ٍٟ‫ ِؾّذ ػ‬:‫إػذاد اٌطبٌت‬ ‫خ ثسجت اٌّبٌه‬١‫غ اإلٔشبئ‬٠‫ اٌّشبس‬ٟ‫شاد ف‬١‫دساسخ اٌزأخ‬:ْ‫ا‬ٕٛ‫اٌؼ‬
‫ نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬: ‫أطروح‬

58. Vera Van Hotte , 1998, " The role and responsibility of the owner ", vol. 16(1) , The
International Construction Law Review, Salzburg, Austria.
59. Russell , J. S. & Skibnieweski , M. J. , 1988, " Decision criteria in contractor
prequalification " , Journal of Management in Engineering, ASCE, 4 ,184 – 64 , X .
60. Abdu Razak, a. Abounahia, 1998, " Construction Delays Causes and Consequences". A
Thesis Submitted for Construction Management Deaprtment, Afateh University.
61. Masterman, J. W. E. 1992," An Introduction to Building Procurement Systems ", Spon .
London , U. K
62. Ritz , G. J. 1994, " Total Construction Project Management ", Mc Graw – Hill. Int. Editions.
63. Assafa , S. and Jannadi , M.O , 1994, " A multi Criterion Descision Making Model for
Contractor Prequalification Selection ", Building Reearch and Information , Vol. , 22.
64. Birrell, G. S., 1988, " Bid Appraisal Incorporating Quantified Past Performance by
Contractors " , Amer. Assoc. of Cost Eng. Transact , D1.1-D1.6.
65. Vera Van Hotte , 1998, " The role and responsibility of the owner ", vol. 16(1) , The
International Construction Law Review, Salzburg, Austria.
‫ نوٖىر‬،‫ فلحهر يحظلسٖف‬،‫سظحُحز جهػؿٖصر فٕ ُلّؿ جهسنٖٖؿ ّاؿجفذ جهينفُّحز جهٌِؿلٖر‬ٝ‫ ج‬. )1997( ‫ يػيؿ‬،ٕ‫ه‬ٞ‫ جهظ‬.66
.‫ جهلحُفذ‬، ‫ ظحيِر ًُٖ نيك‬، ‫جهٌِؿلر‬
.2001 ، ًًٌ‫ ّجن‬، "‫يفٖنٖر هدػّش جهٌِؿلر جهيؿٌٖر‬ٙ‫ "جهيئللر ج‬. ‫ يئسيف جهٌِؿلر جهيؿٌٖر‬.67
، ‫ ى‬2010.09.12 :‫ سىىحفٖؽ جهىىؿؾّل‬،‫لىىيٌز – هٖدٖىىح‬ٜ‫هنسفٌّىىٕ هونىىفنر جهِفدٖىىر ه‬ٛ‫ جهيّكىىَ ج‬.68
.)/http://www.ahliacement.ly(
http://www.ect.gov.ly/real. .69
http://www.middle-east-online.com/pictures/biga/_46332_lybia.jpg. .70
.2009 ،"ٌّٔ‫ جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير هوسؾًًٖ "جهسلفٖف جهلٌّٔ هيظوك جهسؾًًٖ جهل‬.71
.ٕ‫ يلٖػ‬2008 ‫ "جهسلفٖف جهلٌّٔ" هِحى‬،‫جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير هظِحق جهسفسٖم ّجهفكحدر جهنِدٖر‬ .72
.‫ ى‬2010.11.05 :‫) سحفٖؽ جهؿؾّل‬http://www.odac.ly/about.aspx( ‫ؿجفٖر‬ٛ‫ ظِحق سٌيٖر ّسًّٖف جهيفجنق ج‬.73
.‫ ى‬2010.11.05 :‫) سحفٖؽ جهؿؾّل‬http://www.hib.org.ly( ‫لنحً ّجهيفجفق‬ٛ‫ ظِحق سٌفٖـ ينفُّحز ج‬.74
.‫ ى‬2006 ‫ هلٌر‬،)263( ‫ كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى‬.75
.2010.08.16 ‫ جهوحؿف دسحفٖؽ‬2010 ‫) هلٌر‬342( ‫ كفجف جهوظٌر جهنِدٖر جهِحير فكى‬.76
77. S.W. Nunnally, 1980, " Construction methods and management ", 2nd edition, Prentice –
Hall Inc.
78. Hendickson C,Au T., 1989, " Project Management for Construction ", Prentice Hall , New
Jersey.
79. Bramble, B. and Donofrio, M. F, 1990, " Avoiding and Resolving Construction Claims ",
Means Company , New York , USA.
80. Ayman H. AL-Moman, 2000, " Construction Delay: A Quantitative Analysis ", Intentional
Journal of Project Management vol. 18.
81. Christian and Hackey, D, 1995, " Effects of Delay Times on Production Rates in
Construction ", Construction Management J. ASCE.

206
746213 : ً١‫ سلُ اٌزسغ‬- ‫ٕخ‬١ٕ‫س‬ٛ‫ٍخ ث‬١‫ػغ‬ٛ‫ ث‬ٍٟ‫ ِؾّذ ػ‬:‫إػذاد اٌطبٌت‬ ‫خ ثسجت اٌّبٌه‬١‫غ اإلٔشبئ‬٠‫ اٌّشبس‬ٟ‫شاد ف‬١‫دساسخ اٌزأخ‬:ْ‫ا‬ٕٛ‫اٌؼ‬
‫ نملاشهديةاا ياكتوراهافياإيارةااألعيدلا(قسماإيارةاا يشدرمع)ا‬: ‫أطروح‬

82. Z. Hatush & Eng. S. Saleh , 2003 " Critical Delay factors during the design stage " , Cairo,
Egypt.
83. Rubin , R. A. , 1983 , Guy S. D. , Maevis A. C. and Fair weather V. , " Construction
Claims Analysis, Presentation, Defense ", Van Nostrand Reinhold , London , England.
84. Wickwire, J. M. and Smith, R. F. , 1974 , " The use of Critical Path Method techniques in
contract claims " , Public Contract Law Journal (USA), vol. 7, No. 1.
85. Hughes, G. A., 1983, " Building & Civil Engineering Claims in Perspective ", 2nd edition,
Longman, London, England.
86. Lewis, T.M., 1981, " Contract Award Practice ", 3rd Symp. On Organization &
Management of Construction, July , 1981 , PP , 354-367.
87. Enno Koehn, Jeffrey Kuchar and Randall Young, September, 1978, " Cost of Delay in
Construction ", Journal of Construction Division, ASCE vol. (c03) proc. Paper 14004.
88. Roozbeh Kangari & Saeid, 1990, " Delay in the Construction Industry ", Building
Economics & Construction Management, Int, Sys.,vol. 6.
‫ؿجفذ جهسٌفٖـٖر هينفُّحز جهسنٖٖؿ ّجهسػنى فٕ جهسنوفر ّجهّكز " – جهًدِىر‬ٛ‫ " ج‬1995 – ٕ‫ يػيىؿ يحظىؿ ؾوّوى‬.89
.‫جهصحٌٖر – ؿجف كحدك هوًدحُر – سٌّك‬
90. Trickey, G., 1983, " The Presentation and Settlement of Contractor,s Claims ", Spon ,
London, England.
91. Vincent Powell-Smith and Douglas Stephenson, 1994, " Civil Engineering Claims ", 2nd
edition, Blackwell Scientific Publications.
. )ELGA( ‫ز جهٌٌفٖر ّجهسًدٖق " – يٌنّفجز‬ٝ‫ػسيح‬ٝ‫ػوحء ّج‬ٛ‫ " ج‬- 2000 – ٕ‫ ُوٕ جهِظٖو‬.‫ ؿ‬، ٔ‫ ُوٕ جهِيحف‬.92

207
746213 : ً١‫ سلُ اٌزسغ‬- ‫ٕخ‬١ٕ‫س‬ٛ‫ٍخ ث‬١‫ػغ‬ٛ‫ ث‬ٍٟ‫ ِؾّذ ػ‬:‫إػذاد اٌطبٌت‬ ‫خ ثسجت اٌّبٌه‬١‫غ اإلٔشبئ‬٠‫ اٌّشبس‬ٟ‫شاد ف‬١‫دساسخ اٌزأخ‬:ْ‫ا‬ٕٛ‫اٌؼ‬

You might also like