Dhuna ne
asnjë mjedis kulturor, etnik, arsimor, studimet ndërkombëtare tregojnë se
Familje
ÇFARË ËSHTË DHUNA NË FAMILJE?
Ligji e përcakton dhunën në familje si
çdo formë abuzimi e ushtruar nga një
person ndaj një personi tjetër, e cila
rezulton në dhunim të integritetit të tij
fizik, moral, psikologjik, seksual, social
ose ekonomik. Abuzimi mund të
ndodhë në çdo kohë gjatë një
marrëdhënieje, përfshirë edhe kohën
gjatë së cilës kjo marrëdhënie po
mbaron, ose edhe pasi ajo ka
përfunduar. Kjo lloj dhune nuk njeh
apo ekonomik. Partnerët abuzivë ka një sërë faktorësh që, të vetëm apo
mund të përdorin një sërë taktikash të të kombinuar me të tjerë, shoqërohen
ndryshme në përpjekje për të ushtruar me një rritje të rrezikut për abuzim.
pushtet dhe kontroll mbi viktimat e Disa nga faktorët e rrezikut përfshijnë:
tyre. Abuzimi mund të ndodhë një • të qenit i ri;
herë, ose mund të ndodhë me një
• të pasurit një partner që pi shumë;
model të përsëritur dhe të
përshkallëzuar gjatë një periudhe prej • abuzim emocional në marrëdhënie,
muajsh apo vitesh. Me kalimin e kohës që është një parashikues i rëndësishëm
gjithashtu mund të ndërrojë edhe i dhunës fizike;
formë. Ka disa forma të ndryshme
dhune në familje, dhe një person • ndarje martesore dhe divorc.
mund të jetë subjekt i më shumë se një
forme.
CILËT FAKTORË ÇOJNË NË DHUNË NË
FAMILJE?
Dhuna në familje është një sjellje e
udhëhequr nga nevoja për pushtet dhe
kontroll. Megjithëse konsumimi i
alkoolit dhe drogës nuk janë shkak për
CILAT JANË PASOJAT E DHUNËS NË
dhunë në familje, dehja apo të qenit
FAMILJE?
nën efektin e drogës mund të
intensifikojnë sjellje të dhunshme Abuzimi mund të prekë çdo aspekt të
ekzistuese. Megjithëse nuk ka shkaqe jetës së personit të abuzuar. Mund të
të drejtpërdrejta për abuzimin, cenojë shëndetin e tyre mendor dhe
fizik, aftësinë për të punuar dhe për të
fituar një pagë, dhe marrëdhëniet me
fëmijët dhe të dashurit e tyre. Të qenit
viktimë e abuzimit mund të shkatërrojë
vetëvlerësimin dhe vetëbesimin e një
personi. Në rastet më të këqija, të
abuzuarit vriten nga abuzuesit e tyre
ose shtyhen drejt vetëvrasjes. Abuzimi
gjithashtu shkatërron ata që nuk
viktimizohen drejtpërdrejtë nga ai.
Fëmijët që janë dëshmitarë të dhunës
në shtëpitë e tyre mund të kenë
vështirësi serioze emocionale,
zhvilluese, dhe në sjellje. Për shembull,
ka më shumë mundësi që ata të bëhen
adoleshentë dhe të rritur
emocionalisht të paqëndrueshëm,
agresivë dhe të dhunshëm.
SI TË KËRKOJMË MBROJTJE NGA
DHUNA NË FAMILJE
Dhuna në familje gjithashtu ka efekte
negative ekonomike për shoqërinë në
tërësi. Këtu përfshihen shpenzime që
kanë lidhje me proceset civile dhe
penale, shpenzimet shëndetësore dhe
mjekësore, reduktim i krahut të punës,
dhe kosto të lidhura me shërbimet
sociale.
Ajo cka e shqeteson me
shumeShqiperine ne kuadrin e dhunes
ne shoqerine e saj nuk eshte numri i
tyre por numri i denoncimeve te bera.
Ky eshte nje fakt shqetesues, sepse ato
qe behen pre e kthetrave te dhunes
jane qenie me karakter te dobet dhe si
rrjedhoje, ato behen te dobet dhe kur
vjen momenti per te shprehur vullnetin
e tyre.
Duhet punuar edhe me kete fakt,
pasi duhen simbolizuar njerzit qe
ekzistojne ligje qe I mbrojne
denoncuesin ne raport me te
denoncuarin, por keto denoncime nuk
vijne vetem nga burime te gjinise
femerore. Ekzistojne raste kur
ndryshon raste pra gruaja dhunon
bashkshortin. Edhe pse keto jane te
paket ne numer, jane nje fenomen I
prekshem dhe duhet punuar me to. Ka
raste kur personazhet e
siperpermendur vihen ne rolin e
dhunuesit. Ne shtetet fqinje ekzistojne
dhe respektohen ligje te posacme qe
mbrojne femijet nga dhuna qe mund
te ushtrohet mbi to. Shqiperia edhe
pse ka raste te panumerta te tilla, nuk
ka bere jehone per nje ligj te tille.
Shume ndaje femijeve ushtrohet edhe
ne menyre pasive, nepermjet dhunes
psikologjike duke lene ne te pasoja te
renda si trauma. Nga raportet e
mbledhura, rezultohet se 67% e
femijeve pohojne se jane pjese e
dhunes ne te gjitha dimesionet e saj.
Sic paraqitet ne dramen e quajtur
dhune, ka nje numer te madhe
aktoresh ne Shqiperi. Ne kete rast
Shqiperia nuk rrezikohet nga personat
qe ushtrojne dhune, por nga ata qe e
lejojne ate.
Punoi:Kejsi Kani